Kometa magjike

1

TË GJITHË JEMI TË BARABARTË

Libri me ilustrime është pjesë e projektit arsimor “Të gjithë jemi të barabartë”, i mbështetur nga Ambasada e Britanisë së Madhe dhe Ministria e Arsimit dhe Shkencës të Republikës së Maqedonisë.

www.sitesmeednakvi.org.mk

Autor: NikoLiNA ANdovA ShopovAilustrimet: kATeRiNA NikoLovSkA

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

Të nderuar mësimdhënës dhe nxënës,

Fletushka me vizatime “kometa magjike” është pjesë e projektit arsimor Të gjithë jemi të barabartë i cili është dedikuar për nxënësit e shkollave fillore, ndërsa është i mbështetur nga Ambasada e Britanisë së Madhe dhe Ministria e arsimit dhe shkencës së Republikës së Maqedonisë. Fletushka me vizatime është material didaktik i cili Ju ofron qasje metodologjike për aplikim në mësimdhënie. Fletushka me vizatime është e dedikuar për nxënësit e klasëve të ulëta gjatë realizimit të përmbajtjeve mësimore nga lëndët “Njohja e mjedisit” dhe “Shoqëria”. Përmbajtjet e fletushkës me vizatime dhe metodologjia e dhënë janë në përputhje me programin mësimor të integruar me temën Respektimi dhe diversiteti në shoqërinë multietnike.

37

1Loja: Kape shkopin. Mësimdhënësi paraprakisht duhet të kufizojë vendin në oborr ku do të luhet loja. Në mes të vendit të shënuar duhet të vendosen dhjetë shkopinj. Më pas, mësimdhënësi ju shpejgon lojën. Nxënësit ndahen në dy grupe, grupet merren vesh se kush do të vrapojë i pari, kush i dyti, dhe kështu deri te fëmija i fundit në grup. Në shenjën e mësimdhënësit nxënësit duhet të vrapojnë deri te shkopinjtë (vrapojnë nga një nxënës prej të dy grupeve) dhe ta marrin shkopin. Por, derisa e marrin shkopin nuk duhet të preken. Nëse preken, do të jetë pikë negative, ndërsa nëse nxënësi tjetër arrin që të merr shkopin pa e prekur nxënësin tjetër, kjo domethënë një pikë për këtë grup. Loja përfundon kur nxënësit do të arrijnë që të marrin të gjitha shkopinjtë pa u prekur. Fitues është grupi me më shumë shkopinj.2Hapi 1. Lutni nxënësit që të ulen afër jush që të mund të shikojnë fletushkën me vizatime të cilën do ta lexoni. Krijoni atmosferë të këndshme dhe tregojuni fle-tushkëm me vizatime.Hapi 2. Lexoni titullin dhe tregojuni nxënësve ilustrimet. Kontrolloni se a thua njohin përmbajtjen e fletushkës me vizatime para se të lexoni tekstin.Hapi 3. Filloni me leximin e fletushkës me vizatime të nxënësve për tekstin respektiv. Gjithashtu, shpegoni atyre fjalët e panjohura me shembuj respektiv.Hapi 4. Bëni pushime derisa e lexoni dhe diskutoni për atë se çka mendojnë nxënësit se do të ndodh ose se si ata do të vepronin në situatë të ngjashme. Hapi 5. Diskutoni për atë që lexuat. Nxitni nxënësit me pyetje që të mendojnë për veprimet në fletushkën me vizatime dhe për ndodhitë të cilat janë të lidhura me temën.

3Aktivitet grupor Mozaiku. Secili grup fiton fotografi të përziera nga fletushka me vizatime. Nxënësit duhet mirë t’i shqyrtojnë dhe të përpiqen që t’i rendisin sipas radhitjes kronologjike.

4Teknika Semafor. Mësimdhënësi secilit nxënës i jep tre fletë me ngjyra të kuqe, të verdhë dhe të gjelbër. Ngjyra e kuqe domethënë se nxënësi ka mësuar pak, ngjyra e verdhë që ka mësuar diçka dhe e gjelëbr domethënë se ka mësuar. Më pas mësimdhënësi ju parashtron pyetje, ndërsa nxënësit japin përgjigje për secilën pyetje me ngritje e fletave.

QASJA MeTodoLoGJike GJATË ApLikiMiT TË FLeTUShkËS Me viZATiMe“koMeTA MAGJike“

Tema: Respektimi dhe diversiteti në shoqërinë multietnike. Qëllime: - Të respektohen njerëzit ashtu siç janë (fëmijët me handikap). Ata nuk guxohet të jenë të lënë anësh nga shoqëria.- Fëmijët të kuptojnë se të gjithë jemi të barabartë pa dallim se si dukemi nga jashtë, si vishemi, si flasim (prandaj edhe emrat e fëmijëve janë prej më tepër etnikumeve, Darko, Senad, Almir, Filip, Sibel)- Mos bë diçka të cilën nuk dëshirojnë të ta bëjnë ty- Të mësojnë se në komunitetin në të cilin jetojnë, nuk duhet të ofendohen fëmijët prej përkatësisë etnike, fetare dhe sociale tjetër- Të mësojnë se bashkimi është më i rëndësishëm se gjithçka tjetër. klasa Lënda mësimore Qëllimet mësimore Tema/përmbajtja mësimore

i (klasa e parë)

Njohja me mjedisin*Gjuha shqipe *(integrimi midis lëndëve dhe përmbajtjeve)

Qëllimi i përgjithshëm: të vërehen dallimet dhe ngjashmëritë midis vetes dhe të tjerëve.

vërejtje: realizohet procesi i integrimit qëllimor

Unë dhë të tjerët/ Ju ndihmoj më të vegjëlve se unë. Lëshoj pe që të mos ketë ngatërresë.

Aktivitete

hyrja për nxënësit: motivimi me lojën Kape shkopin.1pjesa kryesoreGjuha shqipeTeknika: mësimdhënësi lexon fletushkën me vizatime me zë.2 Me qëllim që nxënësit tërësisht ta kuptojnë dhe përjetojnë përmbajtjen e fletushkës me vizatime, shpjegohen fjalët dhe definimet e reja, të cilat nxënësit i paraqesin me vizatim. NJM: të shprehurit e ndjenjave nëpërmjet të ekspresioneve (pantomimës), dramatizimeve, simulimeve, dramatizimeve, lo-jërat me role, lojërat sociale (për besim, për tolerancë). Bisedon me shokët, gjen ngjashmëri dhe dallime (pamja e jashtme, dëshirat, lodra e preferuar, tregimi dhe ngjashëm)pjesa përfundimtare: teknika Mozaik.3Nxënësit e vlerësojnë orën me teknikën Semafor.4

38

klasa Lënda mësimore Qëllimet mësimore Tema/përmbajtja mësimore

ii (klasa e dytë)

Njohja me mjedisin*Gjuha shqipe *(integ-rimi midis lëndëve dhe përmbajtjeve)

Qëllimi i përgjithshëm: të njohë ngjashmëritë dhe dallimet midis njerëzve;


Unë dhe të tjerët/ Ne jëmi të ngjashëm dhe të ndryshëm;Shtëpia ime/ Festat në familje;Vendi im/ Vendbanimi im dikur dhe tani

Aktivitete

hyrja për nxënësit: motivimi me lojën Kape shkopin.pjesa kryesoreGjuha shqipe: teknika Kuadratet. (Shtojca 1).NJM: Nxënësit midis veti pyesin dhe marrin informata pët atë se kush çka dëshiron, çka mund të bëjë, dhe çka din. Më pas identifikojnë se me diçka janë të ngjashëm, ndërsa me diçka të ndryshëm. Luajtja e roleve për ceremonitë dhe festat në familje. Leximi i tregimeve dhe legjendave, të dëgjuarit e këngëve dhe valleve popullore (nga komuniteti i tyre dhe komuniteteve të tjera).pjesa përfundimtare - kontrolli i shpejtë për të mësuarën dhe vlerësimi i orës me teknikën Semafor.

klasa Lënda mësimore Qëllimet mësimore Tema/ përmbajtja mësimore

iii (klasa e tretë)

Njohja me mjedisin*Gjuha shqipe *(integ-rimi midis lëndëve dhe përmbajtjeve)

Qëllimi i përgjithshëm: të nxiten të respektojnë dallimet (gjinia, përkatësia etnike, prejardhja sociale, dukja e jashtme)


Unë me të tjerët dhe të tjerët me mua/ Dalli-met dhe ngjashmëritë midis nesh; Respektimi

Aktivitete

hyrja për nxënësit: motivimi me lojën Kape shkopin.pjesa kryesoreGjuha shqipe: lexohet tregimi, pas së cilës vijon aktiviteti vetanak i nxënësve nëpërmjet të teknikës “Shiritat me tregime (fjali/ dialogje)“.5 Me qëllim që nxënësit tërësisht ta kuptojnë dhe përjetojnë përmbajtjen e fletushkës me vizatime, shp-jegohen fjalët dhe definimet e reja, të cilat nxënësit i paraqesin me Fjalori me katër kënde (Shtojca 2).NJSh: punëtoria “Vërej ngjashmëri dhe dallime”.Nxënësit ndahen në dy grupe. Do të punojnë në dy detyra nëpërmjet teknikës Rreth tavolinës.6 Në dy posterë shkruhet: Dallohemi sipas: Jemi të ngjashëm sepse: pjesa përfundimtare - kontrolli i shpejtë për të mësuarën dhe vlerësimi i orës me teknikën Semafor.

5Тeknika: ”Shiritat me tregime (fjali)“

Hapi 1 – nxënësit punojnë individualisht ose ndahen në grupe dhe secili grup merr nga një kovertë me shirita me fjaliHapi 2 – nxënësit radhisin shiritat sipas renditjesHapi 3 – pasi që nxënësi ose grupi të radhitë shiritat, kërkoni që të lexojnë ata me zë, nëse dëshirojnë lejoni ata të përmirësojnë radhitjen lejohuni që të bëjnë atë.

6Në varësi prej numrit të nxënësve në klasë formohen grupe prej 4-5 nxënës. Nëse formohen katër grupe do të punojnë (qarkullojnë) dy nga dy në detyrat prej posterëve. Sa anëtarë numëron grupi, aq ngjyra të ndryshme vendosen në tavolinë. Secili nxënës zgjedh ngjyrën dhe në posterin 1 ose 2 duhet të shkruajë ngjashmëri ose dallim. Pasi që të gjithë nxënësit të shkruajnë, kalojnë në grupin tjetër dhe vazhdojnë të japin kontribut në idetë paraprake nga grupi paraprak, ashtu që lista zgjerohet me ide të reja. Kjo domethënë, nëse keni punuar në posterin 1 tani do të punoni në posterin 2. Pasi që të jenë të gatshëm, posterët vendosen në tavolinë dhe nga një përfaqësues prej grupit i ndan idetë me tërë klasë.

39


iv (klasa e katërt)

Shoqëria*Gjuha shqipe *(integ-rimi midis lëndëve dhe përmbajtjeve)

Qëllimi i përgjithshëm:- të njohin dhe respektojnë dallimet kulturore dhe fetare të njerëzve në mjedisin më të gjerë (komunë)- të njeh shembuj nga tradita kulturore maqedo-nase, si edhe tradita dhe kultura e komuniteteve të tjera në Republikën e Maqedonisë- të nxiten nxënësit t’i kultivojnë traditat dhe sim-bolet e komunitetit lokal- nxënësit të zhvillojnë ndjenjën e përgjegjësisë ndaj vetes dhe të tjerëve dhe t’i pranojnë dhe respektojnë dallimet midis njerëzve.


Komuna/Jeta kulturore nw komunw; Simbo-let e komunitetit lokal; Jeta demokratike në komunë

Aktivitete

hyrja për nxënësit: motivimi me lojën Kape shkopin.pjesa kryesoreGjuha shqipe: lexohet tregimi, pas së cilës vijon aktiviteti vetanak i nxënësve nëpërmjet të teknikës “Poster ylli i tregimit (Shtojca 3). Me qëllim që nxënësit tërësisht ta kuptojnë dhe përjetojnë përmbajtjen e fletushkës me vizatime, shpjegohen fjalët dhe definimet e reja, të cilat nxënësit i paraqesin me Fjalori me katër kënde.Shoqëria: ilustrimi i simboleve. IKT – hulumtimi dhe Paur Point në temën Kultura dhe shenjat kulturore dhe definimi i demokracisë, lirisë dhe tolerancës. pjesa përfundimtare - kontrolli i shpejtë për të mësuarën dhe vlerësimi i orës me teknikën DDM (Shtojca 4).


v(klasa e pestë)

Shoqëria*Gjuha shqipe *(integ-rimi midis lëndëve dhe përmbajtjeve)

Qëllimi i përgjithshëm:- të njihet me të drejtat themelore të njeriut- të njihet me të drejtat e fëmijëve. vërejtje: realizohet procesi i integrimit qëllimor

Personaliteti në grup dhe në shoqëri/ Të drejtat e fëmijëve si të drejta të njeriut

Aktivitete

hyrja për nxënësit: motivimi me lojën Kape shkopin.pjesa kryesoreGjuha shqipe: lexohet tregimi, pas së cilës vijon aktiviteti vetanak i nxënësve nëpërmjet të teknikës “Ditari me shënime të dyfishta”.7 Me qëllim që nxënësit tërësisht ta kuptojnë dhe përjetojnë përmbajtjen e fletushkës me vizatime, shpjegohen fjalët dhe definimet e reja, të cilat nxënësit i paraqesin me Fjalori me katër kënde.Shoqëria: teknika Grozd.pjesa përfundimtare - kontrolli i shpejtë për të mësuarën dhe vlerësimi i orës me teknikën DDM.

7Teknika “Ditari me shënime të dyfishta”

- Në “Ditarin me shënime të dyfishta” shënohet titulli, autori - Fletë individuale ose fletat nga fletorja ndahen vertikalisht në gjysmë- Në anën e majtë të fletës shkruhet citat nga teksti i cili i ka bërë më së shumti përshtypje nxënësit, ndërsa në anën e djathtë shënohen komentet e tyre/ japin vështrimin e tyre për citatin (porosia e autorit).

40

ShToJCAT

Shtojca 1. kuadratet

vizatim Ndjenja

Tinguj Lidhja me jetën

Shtojca 2. Fjalor në katër kënde

Fjalë e re përshkruaj fjalinë në të cilën ndodhet fjala e re

Aplikoje fjalën e re në fjali tjetër ilustrimi i fjalës

41

Shtojca 3. poster ylli në tregimin “kometa magjike “

Cila ishte pjesa tuaj e preferuar/ e papreferuar prej tregimit?

personazhi kryesor në tregim:ku po zhvillohet tregimi?

Çka mësova me rëndësi nga tregimi? A thua kishte problem? Cili ishte problem? Si u zgjidh?

Shtojca 4.Shtojcë për vlerësimin e orës: Teknika ddM

di (Çka mendoj se di?)

dëshiroj të dij (Çka dëshiroj të dij?)

Mësoj (Çka mësova?)

Botues: oXo ilindenska 43/10 Shkuptel: 02 3222303www.oxo.org.mke-mail: [email protected]

Në lidhje me botuesin: pece Taleski

Teksti: Nikolina Andova Shopova

ilustrimet: katerina Nikolovska

Autor i pjesës metodologjike: Snezhana Mirasçieva

përktheu dhe lekturoi tekstin: vjosa Taipi

përktheu pjesën metodologjike: ismail krifca

Recensues: vesna horvatoviq

Redaktor:Ana deskova

përpunimi teknik: katerina Nikolovska

Mbështetur nga:

Të gjitha të drejtat në lidhje me botimin e këtij libri me ilustrime i takojnë © ОХО 2014

CIP - Katalogizimi në publikim Biblioteka Kombëtare dhe Universitare "Shën Klimenti i Ohrit",Shkup

821.163.3-93-34(084.11)

316.62(084.11)

ANDOVA Shopova, Nikolina Kometa magjike / autor Nikolina Andova Shopova ; ilustrimet

Katerina Nikolovska; [autor i pjesës metodologjike Snezhana Mirasçieva ; përktheu tekstin Vjosa Taipi ; përktheu pjesën

metodologjike Ismail Krifca]. - Shkup : OHO, 2014. -41 faqe. ilustrime ; 21 cm

Publikimi është pjesë e projektit: " Të gjithë jemi të

barabartë"

ISBN 978-608-4645-35-11. Mirasçieva, Snezhana [autor]. - I. Shopova, Nikolina Andova

shih Andova Shopova, Nikolinaa) Kultura shoqërore - Libra me ilustrime

COBISS.MK-ID 96419082

“BeNdi i MiRiT” Autor: ilina Jakimovskailustrimet: The Miço

“koMeTA MAGJike“Autor: Nikolina Andova Shopovailustrimet: katerina Nikolovska

“poRTieRi RiQi”Autor: Aleksandar prokopievilustrimet: Marjan dimiq

“pËRRALLA pËR oToN, oToN dhe oToN”Autor: Bistra Georgievailustrimet: Monika karretero

“MiRi NUk i kReve oBLiGiMeT?”Autor: Biljana petrevska Malinovailustrimet: The Miço

Libra tjera me ilustrime pjesë e projektit:

44

Documents

Kometa magjike