Konferencja międzynarodowa

Inwestycje w szkolnictwo zawodowe

Badanie luk kompetencyjnych BOF

Bogusław Plawgo

Andrzej Jurgilewicz

Białostocka Fundacja Kształcenia Kadr

Logo instytucji prelegenta

Cel Działania „Luka kompetencyjna”

Celem Działania jest identyfikacja luk kompetencyjnych, która będzie podstawą dostosowania oferty

edukacyjnej oraz systemu kształcenia zawodowego BOF do potrzeb pracodawców, ale także potrzeb

edukacyjnych i aspiracji mieszkańców BOF.

CK_1: Systemowa identyfikacja luk kompetencyjnych BOF (Luki Kompetencyjne)

CK_2: Wsparcie szkół i placówek kształcenia zawodowego w opracowaniu programów rozwoju i programów kształcenia (Programy Rozwojowe)

CK_3: Dodatkowe (ponadprogramowe) formy edukacyjne dla uczestników kształcenia zawodowego (Dodatkowe formy kształcenia)

CK_5: System doradztwa kompetencji na terenie BOF (Doradztwo Kompetencji)

Model Centrum Kompetencji BOF zarządzać będzie procesemniwelowania Luki Kompetencyjnej BOF uwzględniając 5 poziomówidentyfikacji Luki kompetencyjnej:

1. Poziom zawodów – w zakresie analizy podaży i popytu na zawody -rekomendacje dla szkół zawodowych w zakresie otwierania i zamykaniakierunków kształcenia w zawodzie.

2. Poziom kwalifikacji – w zakresie rekomendacji dla szkół zawodowych orazinstytucji szkoleniowych kształcenia ustawicznego w tworzeniu ofertyKwalifikacyjnych Kursów Zawodowych (KKZ) uzupełniających kwalifikacjeabsolwentów szkół.

3. Poziom umiejętności – w zakresie rekomendacji w tworzeniu oferty KursówUmiejętności Zawodowych (KUZ), która powinna być dostępna na terenie BOF.

4. Poziom czynności – w zakresie analizy i opisu czynności/zadań zawodowychskładających się na umiejętności zawodowe - tworzą rekomendacje w zakresieoferty praktyk i staży zawodowych uzupełniających kształcenie w zawodzie

5. Poziom profesjonalizacji – w zakresie analizy podaży i popytu na uprawnieniaspecjalistyczne - katalog kursów specjalistycznych i uprawnień, na poziomieprofesjonalizacji pracy.

Badaniem objętych będzie rocznie

120 firm i 360 stanowisk

przez okres trwania projektu –

łącznie 600 firm i 1800 stanowisk.

Narzędzia badawcze – kwestionariuszeAnkieta 1 (info HR)

Narzędzia badawcze – kwestionariuszeAnkieta 1 (info HR)

1. Opinia respondentów dotycząca systemu szkolnictwazawodowego i form współpracy

2. Opis stanowisk pracy, na których zatrudniani są absolwenciszkół zawodowych• wykształcenie,

• wynagrodzenia,

• dostępność kandydatów,

• plany zatrudnieniowe

3. Inne zagadnienia HR (rekrutacja, mocne strony firmy)

4. Określenie głównych luk kompetencyjnych na konkretnychstanowiskach

Narzędzia badawcze – kwestionariuszeAnkieta 2 (efekty kształcenia)

Narzędzia badawcze – kwestionariuszeAnkieta 3 (opis stanowisk)

Narzędzia badawcze – kwestionariuszeAnkieta 3 (opis stanowisk)

1. Krótki opis stanowiska

2. Opis zadań zawodowych (w tym częstotliwość)

3. Opis czynności, w przypadku których występują największe deficyty

4. Opis wykorzystywanych maszyn i urządzeń, niezbędnej wiedzy, umiejętności i predyspozycji

Wywiady kwestionariuszowe w okresie styczeń – maj 2017 r.

Przebadano 78 firm, w tym:

• Obszar MG – 30 (metalowy - 17, samochodowy – 13)

• Obszar TG – 17 (turystyczno –gastronomiczny)

• Obszar BU – 4 (budowlany)

• Obszar EE – 13 (elektryczny - 5, informatyczny - 8)

• Obszar AU – 12 (włókienniczy - 4, kosmetyczny - 5, meblowy - 2, ekonomiczny – 1)

• Obszar ST – 2 (artystyczny)

Charakterystyka przebadanych firm i stanowisk (MGM)

Przebadane firmy

• Bartosz

• Neotech

• AC. S.A.

• KAN

• ChM

• EuropeGas

• Ferrox

• SaMasz

• Jazon

• Jobimet

• Kart

• KeyCompany

• Kotniz

• Promotech

Łączne zatrudnienie: 3.241 pracowników

Zatrudnienie w badanych firmach

51-250

pracowników

50%

>250

pracowników

43%

<10

pracowników

0%

10-50

pracowników

7%

Główne przebadane stanowiska: Ślusarz / Ślusarz-spawacz /Spawacz / Ślusarz narzędziowy / Ślusarz remontowy / Operatorobrabiarki CNC / Pomocnik operatora CNC / Frezer CNC / Frezer /Frezer narzędziowy / Tokarz / Tokarz-frezer / Monter.

Inne stanowiska: Operator wtryskarki / Malarz proszkowy /Operator termoformierki / Szlifierz / Operator / Operator plotera /Operator automatu SMD / Technik mechanik i inne.

Łącznie: 59 stanowisk. Łączne zatrudnienie na przebadanychstanowiskach: 925 osób.

Formy współpracy

• Jakie są formy współpracy i doświadczenia Firmy z tej współpracy z konkretnymiszkołami zawodowymi?

• Główne (2/3): Przyjmowanie uczniów na praktyki zawodowe / Przyjmowanieuczniów na staż zawodowy

• Inne: Organizowanie w szkołach spotkań z uczniami w celu przedstawieniaoczekiwań / Konkursy z nagrodami (płatny staż) / Programy autorskie / Targi pracy- prezentacja firmy w szkole / Dni otwarte / Wycieczki / Rekrutacja uczniów

Jakimi formami współpracy z instytucjamioświatowymi są Państwo zainteresowani?

Główne (2/3): Przyjmowanie uczniów na stażzawodowy / Przyjmowanie uczniów na praktykizawodowe / Szkolenia

Inne: Zatrudnianie młodocianych w celuprzygotowania zawodowego / Udostępnianiepracowników jako nauczycieli przedmiotówzawodowych / Organizowanie w szkołach spotkań zuczniami w celu przedstawienia oczekiwań(wycieczki) / Klasy patronackie / Rekomendowanieprzez szkoły najlepszych absolwentów / Kształcenienauczycieli / Kursy potwierdzające kwalifikacje / Stażjako przygotowanie do zatrudnienia

Mozliwość organizacji staży

TAK

69%

Brak

odpowiedzi

14%

NIE

17%

0

2

4

6

8

10

12

14

Praktyki

zaw odow e

Staż

zaw odow y

Inne Brak

w spółpracy

Liczba firm wpółpracujących ze szkołami zawodowymi

w danych formach

0

2

4

6

8

10

12

14

Praktyki

zaw odow e

Staż

zaw odow y

Szkolenia Inne Trudno

pow iedzieć

Liczba firm zainteresowanych danymi formami współpracy z

instytucjami oświatowymi

Formy współpracy

Na jakie stanowiska najczęściej poszukują Państwo pracowników?

• Główne (50%): operator obrabiarki CNC / spawacz / tokarz / ślusarz / frezer

• Inne: malarz proszkowy / mechanik pojazdów samochodowych / operator maszyndo przetwórstwa tworzyw sztucznych / programista CNC / tokarz konwencjonalnyzawód ginący / konstruktor rozdzielni / polerowacz / serwisant / automatyksterowników PLC / elektryk / monterzy: elektroniki / LPG / instalacji sanitarnych /instalacji chłodniczych

0 2 4 6 8 10 12

inne

elektry k

f rezer

spawacz

tokarz

monterzy różni

ślusarz

operator obrabiarki CNC

Na jakie stanowiska najczęściej poszukują Państwo pracowników?

Preferowane a faktyczne wykształcenie zawodowe na stanowisku - typ stanowiska

PREFEROWANE

Średnie techniczne 9

Operator/programator obrabiarek skrawających 8

Mechanik pojazdów samochodowych 6

Ślusarz 6

Tokarz / frezer 6

Zawodowe techniczne 6

Technik mechanik 4

Elektryk 3

Ślusarz-spawacz 3

Mechanik 2

Operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 2

Technik elektronik 2

Technik elektryk 2

Nie ma znaczenia 2

Elektromechanik 1

Lakiernik 1

Mechatronik 1

Szlifierz 1

Preferowane a faktyczne wykształcenie zawodowe na stanowisku

FAKTYCZNE

Technik mechanik 12 Technik informatyk 3

Ślusarz 12 Krawiec 2

Mechanik pojazdów samochodowych 11 Stolarz 2

Operator obrabiarek skrawających 10 Technik elektryk 2

Tokarz / frezer 8 PRACOWNIK NIEWYKWALIF. 2

WYŻSZE WYKSZTAŁCENIE OBOJĘTNE 8 TECHNIKUM ZAWODOWE 2

Mechanik7

WYŻSZE WYKSZTAŁCENIE KIERUNKOWE 2

Ślusarz-spawacz 6 Cukiernik 1

Technik budownictwa 5 Elektryk 1

LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE 5 Kelner 1

ZASADNICZA SZKOŁA ZAW. 5 Mechanik maszyn budowlanych 1

Kucharz4

Mechanik-monter maszyn i urządzeń 1

Mechatronik 4 Technik inżynierii sanitarnej 1

Technik mechanik pojazdów samochodowych 4 Technik rechabilitant 1

Technik technologii żywienia 4 Technik włókiennik 1

POLICEALNE / LICEUM ZAWODOWE 4 Zarządzanie informacją 1

ZAWODOWE MECHANICZNE 4 Bezpieczeństwo narodowe 1

INNE KIERUNKI TECHNICZNE 4 Technik ekonomista 1

Elektromechanik 3 Technik kolejnictwa 1

Mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych 3 Budowa maszyn 1

Technik elektronik 3 Sprzedawca 1

Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto na przebadanych stanowiskach

średnie wynagrodzenie mies. brutto

pow yżej 4000

7%3500 - 4000

18%

2000 - 2500

7%2500- 3000

32%

3000-3500

7%

minimalne

29%

Plany zatrudnieniowe (przewidywana zmiana liczby pracowników w ciągu najbliższych 12 miesięcy)

Łączny plan zatrudnienia w przebadanych firmach = 201 pracowników

Średni plan zatrudnienia na 1 przebadane stanowisko = 3 pracowników

(szczegóły na poniższym wykresie)

Planowane zatrudnienie na 1 stanowisko

2

17%

3

7%

1

14%

4

3%

nie planują

zatrudnienia

27%

od 5 do 10

22%

powyżej 10

5%

brak odpowiedzi

5%

Plany zatrudnieniowe na stanowiskach

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

inni

polerowacz

malarz proszkowy

monterzy

spawacz

ślusarze

tokarz / f rezer

operatorzy (w ty m wtry skarki)

operator CNC i pomocnik CNC

Dostępność kandydatów do pracy (liczba kandydatów na 1 wolne miejsce)

Z czego Pana/Pani zdaniem wynikały trudności w pozyskaniu nowego pracownika oodpowiednich kwalifikacjach?

Główna odpowiedź (56%) - Niski poziom kwalifikacji i umiejętności kandydatów dozatrudnienia

Inne odpowiedzi - Brak kandydatów w ogóle / Brak kandydatów o odpowiednimdoświadczeniu / Zbyt wysokie żądania płacowe / Lekceważący stosunek kandydatów do pracy /Uciążliwa specyfika pracy (organizacja czasu pracy, nieprzyjazne warunki pracy) / Duża rotacja /Brak młodych którzy mogą zastąpić starszych (odchodzących) / Absolwenci gimnazjówniechętnie idą do szkół zawodowych

Dostepność kandydatów

5 i więcej

3%brak odpowiedzi

14%

4

10%

brak kandydatów

33%

3

7%

2

8%

1

25%

Podsumowanie pierwszego etapu badania firm - Ankieta EK

Obszar MG: Mechaniczny i Górniczo-HutniczyPodobszar MGS: SamochodowyPrzykładZawód: Technik pojazdów samochodowych i mechanik pojazdów samochodowych

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

KPS OMZ PKZ MG12

napraw a

elektr

MG18

napraw a

mech

MG23

motocykle

MG43

organizacja

poziom luki dla tech i mech poj sam

Przykład

(9 warsztatów)Zawód: Technik pojazdów samochodowych i mechanik pojazdów samochodowych

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

MG12.1

obsługa

MG12.2

diagnoza

MG12.3

napraw a

MG18.1 MG18.2 MG43.1 MG43.2

poziom luki dla kwalifikacji - szczegóły

Przykład

Kwalifikacja MG.12.2Diagnozowanie układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

MG.12.2.1. MG.12.2.2. MG.12.2.3. MG.12.2.4. MG.12.2.5. MG.12.2.6. MG.12.2.7. MG.12.2.8. MG.12.2.9. MG.12.2.10. MG.12.2.11. MG.12.2.12.

MG.12.2.1 rozróżnianie metod diagnostyki układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych

MG.12.2.2 rozpoznanie elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych

MG.12.2.3 analiza zależności funkcjonalnych podukładów w układach elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych

MG.12.2.4 wypełnianie dokumentacji związanej z przyjęciem pojazdu samochodowego

MG.12.2.5 określanie zakresu diagnostyki układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych

MG.12.2.6 stosowanie programów komputerowych do diagnostyki układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych

MG.12.2.7 wykonanie pomiarów diagnostycznych układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych

MG.12.2.8 interpretowanie wyników pomiarów układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych

MG.12.2.9 ocena stanu technicznego elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych z zastosowaniemurządzeń diagnostycznych

MG.12.2.10 sporządzanie dokumentacji wykonanych pomiarów układów elektrycznych i elektronicznych układów samochodowych

MG.12.2.11 wyznaczanie wielkości charakteryzujących przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ)

MG.12.2.12 wydawanie pojazdu samochodowego wraz z dokumentacją klientowi

1. Poziom zawodów

Sugestie przedsiębiorców w tym zakresie:

- przetwórstwo tworzyw sztucznych,

- włókiennictwo i krawiectwo,

- gazownictwo,

- zawody konwencjonalne (tokarz, polerowacz)

2. Poziom kwalifikacji Przykład: blacharz-lakiernik

3. Poziom umiejętności Przykład: malarz proszkowy

4. Poziom czynności

Przykłady z obszaru MG: serwis ogumienia, czytanie rysunku technicznego.

5. Poziom profesjonalizacji

Przykłady z wywiadów dla obszaru MG:

- obsługa wózków widłowych,

- obsługa urządzeń ciśnieniowych,

- uprawnienia SEP,

- operator mini koparki,

- montowania instalacji LPG w silnikach samochodowych,

- uprawnienia spawacza MIG, MAG, TIG,

- prawo jazdy kat c+e, adr, tdt cysterny,

- obsługa suwnic i wciągników, itd.

Przykłady luk kompetencyjnych na poszczególnych poziomach