UNIVERZITET U TRAVNIKUPRAVNI FAKULTET

ODSJEK/SMJER: Ope pravo

KONFISKACIJA IMOVINE KAO SANKCIJAseminarski rad iz predmeta PenologijaKiseljak, april 2014.SADRAJ3UVOD

41. KONFISKACIJA IMOVINE - POJAM

42. ODUZIMANJE IMOVINSKE KORISTI PRIBAVLJENE KRIVINIM DJELOM

63. PROIRENO ODUZIMANJE IMOVINSKE KORISTI

84. NAIN ODUZIMANJA I UTVRIVANJE IMOVINSKE KORISTI PRIBAVLJENE KRIVINIM DJELOM

13ZAKLJUAK

14LITERATURA

UVODImovinska kaznase razvila vremenom iz kompozicije (otkupnine), tako da danas obuhvata dvije vrste sankcija: novanu kaznu i konfiskaciju imovine. Ove vrste sankcija se esto kritikuju u teoriji zbog toga to nisu line prirode, to pogaaju siromane vie nego bogate, jer se mogu zamijeniti kaznom zatvora i jer ne utiu na prevaspitavanje poinilaca.

Novana kaznase sastoji u obavezi osuenika da u odreenom roku uplati sudskom presudom utvreni novani iznos u korist drave. Moe biti glavna i sporedna kazna (umjesto kazne zatvora ali i kumulativno sa tom kaznom.

Konfiskacija imovine se sastoji u oduzimanju osuenikove imovine koju je posjedovao u vrijeme donoenja presude, bez naknade, u granicama koje su odreene zakonom. Sud u svakom konkretnom sluaju odluuje o njenoj primjeni i to samo kada je zakonom odreena kao sporedna kazna uz kaznu zatvora. Moe biti opa i specijalna. Predviena je za iznimno teka krivina djela.1. KONFISKACIJA IMOVINE - POJAM

Konfiskacijaimovine je sudska mjera koja predstavlja prinudno oduzimanje bez naknade u koristdravecjelokupne imovine (potpuna konfiskacija) ili tano odreenog djela imovine (djelimina konfiskacija) fizikog ili pravnog lica.

Kod konfiskacije se imovinom fizikog lica smatra i imovina koja predstavlja njegov udio u zajednikoj imovini sa drugim licima. Pod imovinom se podrazumijevaju i sva imovinska prava.

Konfiskaciju mogu izrei samo dravni organi koji su za to zakonom ovlaeni i samo u sluajevima koji su predvieni zakonom.

Udemokratskimpravno ureenim dravama ova mjera se moe izrei iskljuivo licima za koje se dokae da su do imovine doli iskljuivo injenjemkrivinog djela, te se i mjera moe odnositi iskljuivo na tu imovinu.

Konfiskacija se, dalje, ne moe izrei licu koje jeosueno na smrt, a nakon izvrenja kazne ili u sluaju da se odluka donosi nakon smrti optuenog, jer nakon njegove smrti njegove imovina automatski postaje vlasnitvo nasljednika.

Kodtotalitarnihsistema esto je ova mjera izricana paualno i politiki motivisano, krei osnovne pravne norme, pa se nerijetko ovakve odluke ponitavaju osim ako ne postoji dokaz da je imovina steena kao posljedica izvrenja krivinog djela.2. ODUZIMANJE IMOVINSKE KORISTI PRIBAVLJENE KRIVINIM DJELOM

Opti princip da niko ne moe zadrati imovinsku korist pribavljenu krivinim djelom sadran je i u KZ BiH u lanu 110 st. 1. Odredba stava 1. ovog lana sadri osnov propisivanja posebne mjere oduzimanja imovinske koristi pribavljene krivinim djelom. Ona se nalazi u jednom od osnovnih pravnih naela da niko ne moe zadrati korist koju je protivpravno stekao. Propisivanjem u krivinom zakonu mjere oduzimanja imovinske koristi omoguava se, usluajevima pribavljanja imovinske koristi krivinim djelom, realizacija tog osnovnog pravnog naela u krivinom postupku na taj nain to e se istom sudskom odlukom, kojom je utvreno uinjenje krivinog djela, odrediti i oduzimanje imovinske koristi pribavljene tim krivinim djelom. Izricanjem mjere oduzimanja imovinske koristi pribavljene krivinim djelom uinitelj krivinog djela liava se imovinske koristi koju je protivpravno stekao.

Imajui u vidu da je cilj ove mjere uspostava imovinskog stanja koje je postojalo prije uinjenja krivinog djela, za oduzimanje imovinske koristi pribavljene krivinim djelom moe se rei da je to mjera imovinskog karaktera.

Osnov oduzimanja imovinske koristi pribavljene odreenim krivinim djelom je sudska odluka kojom je utvreno da je to krivino djelo uinjeno. Imovinska korist oduzima se sudskom odlukom kojom je utvreno da je krivino djelo poinjeno. Osnovni je uvjet da je imovinska korist postignuta ba poinjenjem konkretnog krivinog djela, dakle da je u kauzalnom odnosu s poinjenjem upravo toga kaznenog djela, a taj odnos moe biti izravan ili neizravan. Imovinska korist moe se pojaviti kao posljedica koja ulazi u samo bie krivinog djela ili kao posljedica krivinog djela koja je izvan njegova bia, te kao nagrada za poinjeno djelo, ali onamoe nastati i posredno, nakon poinjenog djela. Za imovinsku korist nije bitno je li njezino postizanje bilo i cilj poduzimanja inkriminiranog djela, nego je dovoljno da se ona pojavila kao rezultat krivinog djela odnosno da je nastala poinjenjem djela.

Posebno valja upozoriti na odnos izmeu mjere oduzimanja imovinske koristi i imovinskopravnog zahtjeva oteenog, jer je rije o dva insituta koja se meusobno dopunjuju. Oba djeluju u smjeru uspostavljanja prijanjeg stanja naruenog poinjenjem krivinog djela da se iz dobiti pribavljene krivinim djelom obeteti oteenik, s jedne strane, a s druge strane da se ne dopusti poinitelju da se koristi materijalnim plodovima kaznenog djela, odnosno da se ne dopusti da delinkvencija bude za delinkventa izvor prihoda i dobiti.

To znai da je za oduzimanje imovinske koristi navedenim sudskim odlukama, kojima je utvreno da je krivino djelo uinjeno, potrebno da je sud utvrdio da je uinjenjem tog krivinog djela pribavljena imovinska korist i, s obzirom na odredbu lana 112. (Zatita oteenog) stava 1.ovog zakona, ukoliko je odreena osoba (fizika ili pravna) oteena tim krivinim djelom, da ona nije postavila imovinskopravni zahtjev ili da je ona sa svojim imovinskopravnim zahtjevom upuena na parnini postupak ili da imovinska korist pribavljena krivinim djelom prelazi dosueni imovinskopravni zahtjev oteene osobe. U tom smislu, primjena mjere oduzimanja imovinske koristi pribavljene krivinim djelom je supsidijarna. Ona dolazi u obzir samo ako oteenom nije dosuen imovinskopravni zahtjev ili ako mu je dosuen imovinskopravni zahtjev u iznosu koji ne dostie iznos imovinske koristi pribavljene krivinim djelom.

3. PROIRENO ODUZIMANJE IMOVINSKE KORISTI

Proireno oduzimanje imovinske koristi predstavlja inverziju tereta dokazivanja nezakonitog porijekla imovine izmeu tuioca i osumnjienog. Dosadanji lan 110 st. 3. KZ BiH je predviao da Sud moe oduzeti korist iz stava 1. ovog lana u odvojenom postupku, ukoliko postoji opravdani razlog da se vjeruje da je korist pribavljena krivinim djelom, a vlasnik ili uivalac nije u mogunosti da prui dokaze da je korist pribavljena zakonito.Izmjenama krivinog zakona brisan je navedeni stav 3. i uveden je novi lan 110a, kojim je na drugaiji nain rijeeno proireno oduzimanje imovinske koristi. Ukoliko se osvrnemo na dosadanji lan 110. st. 3. vidimo da je zakonodavac uveo institut proirenog oduzimanja imovinske koristi, ali na nain koji je ostavio odreene nedoumice.

Na koji bi nain sud koristio svoju mogunost oduzimanja? Ovdje se moda radilo o mogunosti oduzimanja po slubenoj dunosti od strane suda ili se pak traio obrazloen prijedlog tuioca. Takoer, zakonodavac u tom kontekstu pominje i odvojeni postupak, iz ega proizilazi da bi to trebao da bude postupak koji bi na odreen nain trebao proistei i odvojiti se od ve postojeeg krivinog postupka. Ovakvo rjeenje je predvialo suprotstavaljanje kriminalitetu kroz primjenu procedura gdje se ne bi utvrivala krivina odgovornost, nego zakonitost steene imovine.

Brisanjem pomenutog stava 3. iz lana 110. i dodavanjem novog lana 110a. ponovo zakonodavac ostavlja nejasnou u kakvom e se postupku razmatrati dokazi tuioca i dokazi poinioca o zakonitom sticanju imovinske koristi. Problem predstavlja injenica da sudska praksa nije zauzela stav u okviru kojeg postupka se moe primijeniti ovaj propis. Neka miljena idu u pravcu toga da se u okviru konkretnog krivinog postupka pokree (po slubenoj dunosti) poseban postupak (posebnim rjeenjem) s ciljem utvrivanja imovinske koristi za koju postoji opravdani razlog da se vjeruje da je pribavljena krivinim djelom. Za razliku od ovog miljenja,

postoje ona koja smatraju da nadleni tuitelj treba predloiti pokretanje posebnog postupka kod suda u okviru kojeg bi predlagao dokaze kojima se potvruje sumnja da se radi o nezakonito steenoj imovini.

Prva razlika izmeu novog zakonskog rjeenja o proirenom oduzimanju imovinske koristi pribavljene krivinim djelom i ranijih zakonskih propisa je u tome to je inicijativa za primjenu ovog instituta na postupajuem tuiocu koji treba pruiti dokaze koji ukazuju na sumnju da se radi o koristi koja je steena izvrenjem taksativno navedenih krivinih djela. Ukoliko Sud prihvati taj prijedlog, teret dokazivanja je i na poinitelju jer se pretpostavlja da je tuilac ve podnio odreene dokaze koji ukazuju na sumnju da se radi o nezakonito steenoj koristi, koji bi trebao pruiti dokaze da je imovinska koristi steena na zakonit nain. Radi se o svojevrsnoj podjeli tereta dokazivanja izmeu tuioca (kao zastupnika javnog interesa) i poinitelja krivinog djela, kojem mora biti omogueno koritenje svih raspoloivih dokaznih sredstava s ciljem dokazivanja zakonitog porijekla svoje imovine. Logian slijed dogaaja bi bio da se postupak proirenog oduzimanja imovinske koristi vezuje za krivini postupak koji je pokrenut protiv vlasnika sumnjive imovine. U tom kontekstu, sud ima ovlatenje da po slubenoj dunosti pokrene postupak za proireno oduzimanje.

Postupak u kome bi se razmatrao prijedlog tuioca za proireno oduzimanje imovinske koristi trebao bi biti dio krivinog postupka koji bi trebao rezultirati osuujuom presudom. Postavlja se pitanje ta e se desiti ukoliko krivini postupak rezultira oslobaajuom presudom, jer nema

proirenog oduzimanja u sluaju oslobaajue presude prema lanu 110. st. 2.KZ BiH.

Treba takoe rei da je u pojedinim zemljama uspostavljeno prebacivanje tereta dokazivanja, odnosno uvodi se pretpostavka o nelegalnom porijeklu imovine, odnosno o obrtanju tereta dokazivanja koji postoji samo u sluajevima organizovanog kriminala i trgovine drogama.

U Italiji je dovoljno samo to da tuilac sudu predoi da postoji nesrazmjera izmeu zakonitih aktivnosti, tj. prijavljenih prihoda i stvarne imovine kojom osumnjieni (optueni) raspolae, te da sud donese odluku o konfiskaciji te imovine u odgovarajuem obimu. Na odbranu pada teret dokazivanja da li je ili nije imovina steena na zakonit nain.

I u SAD postoji neto slino. Kako je dokaz o kriminalnom poreklu imovine teko pribaviti, amerika sudska praksa je konstruisala sistem graanskopravne konfiskacije zasnovan na pravilu opravdanog razloga. Postupak je usmjeren protiv dobara koja su predmet konfiskacije, a ne protiv odreenog lica, odnosno uvodi se pravna fikcija da se dobra (imovina) proglaavaju krivim, iz ega dalje proizlazi da nije ak potreban ni odgovarajui krivini postupak.

Austrijski zakonodavac postupa na sljedei nain: ako je izvjesno liceu jednom odreenom periodu ponovilo krivina djela iz kojih se moe ostvariti odgovarajua korist, onda e se oduzeti sva imovina koju je to lice ostvarilo u tom periodu, jer se smatra da je ta imovina nastala, proizila iz vrenja tih krivinih djela. Pretpostavka je oboriva, tj. dotino lice moe dokazivati suprotno, odnosno dokazivati da je konkretna imovina legalno steena.

4. NAIN ODUZIMANJA I UTVRIVANJE IMOVINSKE KORISTI PRIBAVLJENE KRIVINIM DJELOMZakon ne precizira ta je imovinska korist pribavljena krivinim djeZakon ne precizira ta je imovinska korist pribavljena krivinim djenjem krivinog djela. Imovinska korist pribavljena krivinim djelom je stoga sva imovina koja je steena uinjenjem krivinog djela ili je proistekla iz uinjenja krivinog djela. Imovinskom koriu pribavljenom krivinim djelom moe se, dakle, smatrati uveanje imovine ili sprijeavanje inae, po redovnom toku stvari, nunog smanjenja imovine, koje je u direktnoj ili indirektnoj uzronoj vezi sa uinjenim krivinim djelom. Imovinska korist e biti u uzronoj vezi sa uinjenim krivinim djelom ukoliko ona ne bi bila postignuta da nije bilo uinjenja krivinog djela. Imovinsku korist pribavljenu krivinim djelom djelom mogue je odrediti kao istu dobit, odnosno viak imovine pribavljene krivinim djelom. Pri tome, imovinska korist moe se sastojati od novca, vrijednosnih papira ili stvari u cijelosti

ili djelomino. Imovinsku korist pribavljenu krivinim djelom mogue je definisati i kao bilo kakvu imovinsku korist od krivinog djela ili kao nezakoniti prihod, koji se moe sastojati od bilo koje vrste imovine, koja se sastoji u stvarima ili pravima, koja moe biti pokretna ili nepokretna, akoja obuhvaa i pravne akte ili dokumente koji dokazuju naslov ili pravo na takvoj imovini.

Kod utvrivanja prihoda u obzir se uzimaju podaci o finansijskim transakcijama koje su izvrili osumnjieni i njima bliske osobe.

Zakon izriito odreuje da e se od uinitelja oduzeti novac, predmeti od vrijednosti i svaka druga imovinska korist koja je pribavljena krivisakcijama koje su izvrili osumnjieni i njima bliske osobe.

Zakon izriito odreuje da e se od uinitelja oduzeti novac, predmeti od vrijednosti i svaka druga imovinska korist koja je pribavljena krivitu novanog iznosa srazmjernog pribavljenoj imovinskoj koristi. Ovakvo postavljeno zakonsko rjeenje nije u skladu sa Konvencijom o pranju,

traganju, privremenom oduzimanju i oduzimanju prihoda steenog krivinim djelom kojom su drave lanice obavezane na prihvatanje takvih zakonodavnih i drugih mjera na osnovu kojih se moe izvriti oduzimanje nezakonitog prihoda ili imovine vrijednost koje odgovara takvom nezakonitom prihodu.

Konvencija obavezuje drave lanice da prihvate takve mjere koje omoguavaju oduzimanje bilo koje imovine vrijednost koje odgovara nezakonitom prihodu, a ne samo obavezivanje na isplatu novanog iznosa srazmjernog pribavljenoj imovinskoj koristi u sluaju kada nije mogue oduzimanje imovinske koristi pribavljene krivinim djelom u obliku u kojem je pribavljena krivinim djelom. Kada je rije o imovinskoj korist pribavljenoj krivinim djelom koja jesjedinjena s imovinom steenom na zakoniti nain, takva imovina moe biti predmet oduzimanja, u mjeri koja ne premauje procijenjenu vrijednost imovinske koristi pribavljene krivinim djelom. Oblici imovinske koristi mogu se mijenjati poduzimanjem raspolaganja tom koristi, najee financijskim transakcijama, ime e ujedno biti oteana i identifikacija imovinske koristi, odnosno njezina porijekla. Ovakvu mogunost oduzimanja bilo koje imovine ija vrijednost odgovara iznosu imovinske koristi pribavljene krivinim djelom, naa sudska praksa odbija upravo zbog zakonske odredbe koja propisuje da e se, ako nije mogue oduzimanje novca, predmeta od vrijednosti i svake druge imovinske koristi koja je pribavljena krivinim djelom, uinitelj obavezati na isplatu novanog iznosa srazmjernog pribavljenoj imovinskoj koristi. U protivnom uinioca treba obavezati da plati novani iznos koji odgovara pribavljenoj koristi.Oduzimanje imovinske koristi pribavljene krivinim djelom mogue je i od tree osobe, ako je imovinska korist pribavljena krivinim djelom prenesena na tu osobu bez naknade ili uz naknadu koja ne odgovara stvarnoj vrijednosti i ako je ona znala ili mogla znati da je imovinska korist pribavljena krivinim djelom.

Zakonski uvjet za oduzimanje takve koristi od treih osoba je da je ta osoba znala ili mogla znati da se radi o imovinskoj koristi pribavljenoj krvinim djelom. Na ovaj nain je omoguena zakonska zatita osoba koje su u dobroj vjeri dole u posjed odreene imovine za koju u vrijeme njezinog pribavljanja nisu znale ili mogle znati da se radi o nezakonito steenoj imovini. Kada su ispunjeni navedeni uvjeti, sud moe imovinsku korist pribavljenu krivinim djelom oduzeti ili od uinitelja i to njegovim obavezivanjem da plati novani iznos srazmjeran pribavljenoj imovinskoj koristi ili od osobe na koju je ona prenesena. Kada se govori o utvrivanju visine novanog iznosa koji je srazmjeran pribavljenoj imovinskoj koristi u sluajevima kada se imovinska korist pribavljena krivinim djelom oduzima na taj nain, u sudskoj praksi preovladava stav da se vrijednost predmeta, u smislu odredbe zakona o oduzimanju imovinske koristi, utvruje prema trinoj vrijednosti predmeta u vrijeme izvrenja krivinog djela. Bez znaaja je za utvrivanje visine imovinske koristi pribavljene krivinim djelom okolnost da je uinitelj, nakon uinjenja djela i nakon pribavljanja imovinske koristi, predmet pribavljen krivinim djelom poklonio, unitio, otetio ili prodao po cijeni nioj od trine. Meutim, ukoliko je uinitelj taj predmet prodao po cijeni koja je vea od njegove trine cijene u vrijeme uinjenja djela, iznos ostvarentakvom prodajom predstavlja imovinsku korist pribavljenu krivinim djelom jer je ta imovinska korist proistekla iz uinjenog krivinog djela i onoga to je pribavljeno krivinim djelom.Odredbu kojom je propisano da, kada je imovinska korist pribavljena krivinim djelom sjedinjena s imovinom steenom na zakoniti nain, takva imovina moe biti predmet oduzimanja, ali u mjeri koja ne premauje procijenjenu vrijednost imovinske koristi pribavljene krivinim djelom, potrebno je tumaiti kao mogunost za sud da u takvim sluajevima od uinitelja oduzme imovinsku korist pribavljenu krivinim djelom ili tako to e ga obavezati na isplatu novanog iznosa srazmjernog pribavljenoj imovinskoj koristi sjedinjenoj s imovinom steenom na zakoniti nain ili tako to e oduzeti tu sjedinjenu imovinu u mjeri koja ne premaujeprocijenjenu vrijednost imovinske koristi pribavljene krivinim djelom.

Ovu drugu mogunost sud e moi koristiti samo kada se ta sjedinjena imovina moe podijeliti tako da se dobije njen dio koji odgovara procijenjenoj vrijednosti imovinske koristi pribavljene krivinim djelom.Prema odredbi stava koja govori o prihodu ili drugoj koristi iz imovinske koristi pribavljene krivinim djelom, jasno proizilazi da su prihod ili druge koristi iz imovinske koristi pribavljene krivinim djelom ili iz imovne u koju je imovinska korist pribavljena krivinim djelom pretvorena ili iz imovine s kojom je imovinska korist pribavljena krivinim djelom sjedinjena, takoe imovinska korist pribavljena krivinim djelom i da stoga podlijeu obavezi oduzimanja sudskom odlukom kojom je utvreno da je krivino djelo uinjeno.Prvi uslov koji mora da bude ispunjen da bi imovinska korist mogla da se oduzme od uinioca krivinog djela je da se utvrdi da ona uopte postoji, odnosno da je uinilac uopte pribavio protivpravnu imovinsku korist. Da bi se izrekla mjera oduzimanja imovinske koristi, nije dovoljno samo da je nain pribavljanja imovinske koristi protivpravan, ve je potrebno da je i sama pribavljena imovinska korist protivpravna. Drugi uslov, koji mora da bude ispunjen da bi dolo do oduzimanja imovinske koristi, jeste da postoji sudska odluka kojom je utvreno izvrenje krivinog djela.

Imovinska korist pribavljena krivinim djelom mora se oduzeti, a ova odredba olakava utvrivanje visine imovinske koristi u svim postupcima kada je to u vrijeme suenja oteano.Potekoe vezane za utvrivanje visine imovinske koristi su alternativno predviene. Mogu se odnositi na nesrazmjerne tekoe oko utvrivanja visine imovinske koristi zbog unitenja ili nestanka predmeta, prodaje ili poklona, ne zna se vrijednost takvih predmeta jer su povueni iz prometa, nema podataka o kvalitetu predmeta, proizvoau, kupcu itd. ili e postupak utvrivanja visine imovinske koristi direktno uticati na znatno odugovlaenje krivinog postupka. Treba naglasiti da je ovdje najee rije o oduzimanju imovinske koristi u novanom ekvivalentu, jer su predmeti uniteni ili otueni. Ukoliko su predmeti pronaeni i oduzeti od optuenog, oni se oduzimaju kao imovinska korist koja je neposredno nastala izvrenjem krivinog djela.

Imovinska korist se oduzima po slubenoj dunosti nezavisno od imovinskih prilika optuenog, pa i onda kada se optueni oslobaa dunosti plaanja trokova krivinog postupka. Zato se u navedenim situacijama visina iznosa imovinske koristi utvruje po slobodnoj ocjeni. To znai da

se prethodno, na nesumnjiv nain, mora utvrditi osnov oduzimanja koji se sastoji u tvrenju izvrenja krivinog djela i injenici da je imovinska korist ostvarena. Ova odredba predstavlja izuzetak od optih pravila o slobodnoj ocjeni dokaza u pogledu postojanja ili nepostojanja injenica. Zakon je ovdje dao prednost naelu odnosno pravu na suenje bez odlaganja, jer bi u suprotnom bilo usporeno donoenje odluke o krivinoj stvari koja je glavni predmet krivinog postupka. Obzirom da sud izrie mjeru oduzimanja imovinske koristi u odluci kojom se utvruje da je okrivljeni ponio krivino djelo koje je predmet optube navodimo mogue kriterije za utvrivanje imovinske koristi od krivinog djela. Obim imovinske koristi utvruje se odbijanjem stvarnih nunih trokova koji su nastali kao posljedica uiniteljeve zakonite djelatnosti, pri emu se njegov osobni trud uloen u pribavljanje imovinske koristi ne uzima u obzir. Prilikom utvrenja imovnske koristi mjerodavna je objektivna vrijednost26 koju su predmeti imali u vrijeme poinjenja krivinog djela.ZAKLJUAKPrimjenom mjere oduzimanja imovinske koristi pribavljene krivinim djelom ispunjava se jedan od vanijih postulata krivinog zakonodavstva, da niko ne moe zadrati korist koju je protivpravno stekao. Analizom pravnog okvira za oduzimanje imovinske koristi pribavljene krivinim djelom dolazimo do zakljuka da ovaj institut nalazi primjenu u praksi, ali uz odreene potekoe.

Te potekoe se manifestuju prije svega u nedoreenosti zakondavca, posebno u dijelu koji se odnosi na institut proirenog oduzimanja imovinske koristi, gdje sud ima ovlatenje da po slubenoj dunosti pokrene postupak za proireno oduzimanje. Ovaj postupak, u kome bi se razmatrao prijedlog tuioca za proireno oduzimanje imovinske koristi, trebao bi biti dio krivinog postupka koji bi trebao rezultirati osuujuom presudom, ali ukoliko krivini postupak rezultira oslobaajuom presudom, nema proirenog oduzimanja prema lanu 110. st. 2.KZ BiH. U tom kontekstu zakonodavac bi trebao predvidjeti poseban postupak ili ve postojei detaljnije razraditi u okviru ZKP-u.Nadalje, ukoliko se eli omoguiti voenje odvojenog postupka za oduzimanje imovinske koristi pribavljene krivinim djelom neophodno bi bilo donijeti poseban zakon o oduzimanju imovinske koristi pribavljene krivinim djelom. U zakonu bi trebalo odrediti postupak oduzimanja, nadlenosti za postupanje, kao i osnivanje agencije koja bi upravljala oduzetom imovinom i vrila strunu procjenu oduzete imovine. Neophodno je osnaiti istrane kapacitete, kako to istiu pojedini autori, u smislu osnivanja ureda za oduzimanje imovinske koristi, kao posebnog tijela u okviru tuilatva, kako bi se to efikasnije provodile istrage koje bi imale za cilj identificiranje imovinske koristi pribavljene krivinim djelom. Na kraju, neophodno je razvijati jedinstveni sistem za oduzimanje imovinske koristi pribavljene krivinim djelom na nivou BiH, kao jednu dugoronu viziju uspostavljanja zdravog i funkcionalnog dravnog mehanizma.

Svaki novi pokuaj za donoenje novih propisa iz ove oblasti trebalo biti bazirano na odgovarajuim konsultacijama prakse koja, jedina u pravom smislu rijei, detektira ive probleme koji se javljaju pri primjeni sadanjih propisa.LITERATURA B. Peri, Proireno oduzimanje imovinske koristi u krivinom postupku, Konferencija-Borba protiv organiziranog kriminala, CEST BiH, FBiH, RS. Mostar 2010. E. Ivievi, Utvrivanje imovinske koristi steene kaznenim djelom u hrvatskom pravu, Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu (Zagreb), vol. 11, broj 1/2004

E. Mujanovi, Oduzimanje ilegalno steene imovine, Transparency International, Sarajevo 2007 H. Sijeri-oli, Krivino procesno pravo, Knjiga II, Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo 2008

H.Sijeri-oli et al., Komentari zakona o krivinom-kaznenom postupku u BiH, Vijee Evrope, Sarajevo 2005

uki, Integrirana finansijska istraga usmjerena ka oduzimanju nezakonito steene imovinske koristi, Pravo i Pravda, Sarajevo 2011

J. iri et al., KORUPCIJA : problemi i prevazilaenje problema, Udruenje javnih tuilaca i zamenika javnih tuilaca Srbije, Beograd 2010 Lj. Percel, Oduzimanje imovinske koristi u prekrajnom postupku, Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu, Zagreb, vol. 14, broj 2/2007

M. Babi et al., Komentari krivinih zakona u Bosni i Hercegovini, Vijee Evrope i Evropska komisija, Sarajevo 2005 M. Simovi/V. Simovi, Krivino procesno pravo II, Istono Sarajevo 2011

R. Huremagi/B. Penko/M. Tegeltija, Prirunik za krivino gonjenje krivinih djela iz oblasti privrednog kriminala i korupcije, Vijee Evrope, Sarajevo 2006 Zakon o krivinom postupku BiH, Sl. Glasnik, BiH br. 03/03, 32/03, 36/03, 26/04, 63/04, 12/05, 48/05, 46/05, 76/06, 29/07, 32/07, 53/07, 76/07, 15/08, 58/08, 12/09, 16/09, 93/09 Krivini zakon Bosne i Hercegovine, Sl. Glasnik, BiH br. 03/03, 32/03, 37/03, 54/04, 61/04, 30/05, 53/06, 55/06, 32/07, 08/10.

M. Babi et al., Komentari krivinih zakona u Bosni i Hercegovini, Vijee Evrope i Evropska komisija, Sarajevo 2005, 424.

Lj. Percel, Oduzimanje imovinske koristi u prekrajnom postupku, Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu, Zagreb, vol. 14, broj 2/2007, 907-919.

Lj. Percel, 908-909.

M. Babi et al., 425.

R. Huremagi/B. Penko/M. Tegeltija, Prirunik za krivino gonjenje krivinih djela iz oblasti privrednog kriminala i korupcije, Vijee Evrope, Sarajevo 2006, 92

E. Mujanovi, Oduzimanje ilegalno steene imovine, Transparency International, Sarajevo 2007, 3.

E. Mujanovi, Oduzimanje imovinske koristi pribavljene poinjenjem koruptivnih krivinih djela (analiza pravnog okvira u Bosni i Hercegovini), Transparency International, Sarajevo 2011, 10.

B. Peri, Proireno oduzimanje imovinske koristi u krivinom postupku, Konferencija-Borba protiv organiziranog kriminala, CEST BiH, FBiH, RS. Mostar 2010

J. iri et al., KORUPCIJA : problemi i prevazilaenje problema, Udruenje javnih tuilaca i zamenika javnih tuilaca Srbije, Beograd 2010, 149-152.

E. Ivievi, Utvrivanje imovinske koristi steene kaznenim djelom u hrvatskom pravu, Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu (Zagreb), vol. 11, broj 1/2004, 217-238

M. Simovi/V. Simovi, Krivino procesno pravo II, Istono Sarajevo 2011, 348.

H. Sijeri-oli, Krivino procesno pravo, Knjiga II, Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo 2008, 221.

H.Sijeri-oli et al., Komentari zakona o krivinom-kaznenom postupku u BiH, Vijee Evrope, Sarajevo 2005, 949-950.

PAGE 14