KONU-5 MOL KAVRAMI Yrd. Doç. Dr. Sinan BAYINDIR Hafta.pdfBağıl atom kütlesi ve mol kavramı ile ilgili olarak öğrenciler; 5.1. İkili hidrojen bileşiklerinde, 1g hidrojen ile

MOL KAVRAMI

1

2009-2010

Mehmet TURK | KİMYA ÖĞRETMENİ

KONU-5 MOL KAVRAMI

Sinan

Highlight

Sinan

Arrow

Sinan

Rectangle

Sinan

Highlight

Sinan

Strikeout

Sinan

Strikeout

Sinan

Pencil

Sinan

Textbox

Yrd. Doç. Dr. Sinan BAYINDIR

MOL KAVRAMI

2

5.Konu: Mol Kavramı

Kazanımlar:

5. Bağıl atom kütlesi ve mol kavramı ile ilgili olarak öğrenciler;

5.1. İkili hidrojen bileşiklerinde, 1g hidrojen ile birleşen diğer element kütleleri temelinde bağıl atom kütlesini tanımlar.

5.2. Hidrojen ile bileşik yapmayan elementlerin bağıl atom kütlelerinin nasıl bulunabileceğini açıklar.

5.3. Elementler ve bileşikler için mol kavramını açıklar.

5.4. Elementlerin mol kütleleri ve tek tek atomların kütleleri üzerinden Avogadro sayısını hesaplar.

5.5. Mol kavramı ile Avogadro sayısı arasında ilişki kurar.

5.6. İzotop kavramını kullanarak bazı elementlerin mol kütlelerinin tam sayı çıkmayışını açıklar.

5.7. Kütle, mol sayısı, molekül sayısı, atom sayısı kavramlarını ilişkilendiren problemleri çözer.

5.Konu: Mol Kavramı

Konu Başlıkları:

5.1. Bağıl Atom Kütlesi

5.1.1.İkili hidrojen bileşiklerinde, 1g hidrojen ile birleşen diğer element kütlelerinin belirlenmesi,

5.2. Hidrojen ile bileşik yapmayan elementlerin bağıl atom kütlelerinin hesaplanması,

5.3. Mol Kavramı

5.3.1. Avagadro Sayısı ve Mol Kavramı ilişkisi

5.4. Mol Kütlsi

5.4.1. Avogadro sayısının hesaplanması

5.4.2. Gerçek Atomların Kütlesi

5.5. 1.Mol kavramı ile Avogadro sayısı arasında ilişki,

5.5.2. Mol kavramı ile mol kütlesi arasında ilişki,

5.5.3. Mol kavramı ile hacim arasında ilişki,

5.6.İzotop ve izotop atomların belirlenmesi

5.6.1. Kütle spektrometresi kullanarak bazı elementlerin mol kütlelerinin hesaplanması,

5.7. Basit kimyasal hesaplamalar,

5.1. Bağıl Atom Kütlesi,

Bir atomun kütlesinin, standart atomun kütlesi dikkate alınarak hesaplanmasına bağıl atom kütlesi denir.

Bu hususta ilk akla gelen element, yoğunluğu en düşük olan H elementidir. Hidrojen elementin kütlesi -1g- olarak kabul edilmiş, diğer elementlerin kütleleri H’e kıyaslanarak bulunmuştur.

1 C atomu = 12 tane H atomu 1 O atomu = 16 tane H atomu 1 Mg atomu = 24 tane H atomu 5.1.İkili hidrojen bileşiklerinde, 1g hidrojen ile birleşen diğer element kütlelerinin belirlenmesi,

Tablo dikkatlice incelendiğinde, bileşiğin kütlesi biliniyorsa hidrojenle bileşik yapan diğer elementin kütlesi kolaylıkla hesaplana bilir.

Bileşik Bileşiğin

kütlesi (g) H’in Kütlesi

(g)

Diğer Elementin Kütlesi (g)

HF 20 1 19

HCl 36,5 1 35,5

HBr 81 1 80

HI 128 1 127

H2O 18 2 16

NH3 17 3 14

5.2. Hidrojen ile bileşik yapmayan elementlerin bağıl atom kütlelerinin hesaplanması,

Bağıl Atom Kütlesi, 20. yüz yılın başlarında, standart olarak oksijenin atom tartısı 16 alınmış. Oksijenin başvuru değeri olarak alınmasının sebebi o zaman kadar bulunan elementlerin çoğu ile bileşik oluşturmasındandı.

Ancak izotop atomların bulunmasından sonra O=16

izotopuyla birlikte O=17 iztopları kafaları karıştırdı.

1961 yılında Uluslar Arası Kimyacılar Birliği

toplantısında bu sorun çözüldü. Komisyon, tabiatta

izotoplarının bulunma ihtimali en fazla olan C=12 yi

standart elementi olarak seçti. Bu yeni ölçekte 1 tane

MOL KAVRAMI

3

12C’un atom kütlesi tam olarak 12.00 olarak kabul

edildi.

Bu rakamın 12 de birine “Atomik Kütle Birimi” (akb)

denir.

Atomik Kütle Birimi (akb) 1 atomun kütlesi çok küçük olduğundan, 1 tane 12C’un 12 de birine “Atomik Kütle Birimi” (akb)

denir. 1 protunun kütlesi= 1 akb

1 nötronun kütlesi = 1 akb

1 tane 12C izotopu= 12 akb

1 tane 16O izotopu= 16 akb … gibi.

1 tane CO2=44 akb

5.3. Mol Kavramı,

Atomlar ve moleküller normal yollarla sayılamadığından, sayılamayacak çokluktaki tek çeşit bir maddenin miktarı SI birim sisteminde mol birimi ile ifade edilir. Mol; n harfiyle gösterilir.

Bu tıpkı buğdayın kile ya da şekerin kilo ile belirtilmesi gibidir.

Mol Kavramını açıklamakta kullanılan bazı kavramlar:

Atom: Elementlerin özelliğini gösteren nötral ve en küçük doğal birimine denir.

Örnek: Ca, Mg, Al, Zn…

Molekül: Element ya da bileşiğe ait olabilen; nötral ve doğal birimine denir.

Elementel Molekül: H2,N2, I2,O3, P4, S8

Bileşik Molekülleri: CH4,C4H10, H2O,NH3

Avagadro Sayısı: 6,02.1023 sayısına Avagadro sayısı denir.

Ava gadro sayısı: 6,02.1023 sayısına avagadro sayısı denir. Avagadro Sayısı = NA = N0 = 6,02.1023

Avagadro Sayısı kadar (atom yada molekül); 1 mol olarak ifade edilmiştir.

Tabi ki mol sadece atom ve molekül için sınırlı değildir. Sayılamayacak çokluktaki, tüm tek çeşit maddeler için de mol kavramı kullanılır.

Mesela;

6,02.1023 tane elektron 1 mol elektron

6,02.1023 tane proton 1 mol proton

6,02.1023 tane nötron 1 mol nötron

6,02.1023 tane atom 1 mol atom

6,02.1023 tane molekül 1 mol molekül

5.4. Mol Kütlsi

Bir mol atomun yada 1mol molekülün kütlesine mol kütlesi(MA) denir.

Atomların, atom kütleleri aynı zamanda mol kütlelerine de eşittir.

H:1, Mg:24, Al:24, Ca:40, Cu:64

Atomlar için atom kütlesi denildiğinde akb, mol kütlesi denildiğinde g/mol anlaşılmalıdır.

Örnek:

H: 1 için

Hidrojenin atom kütlesi: 1 akb

Hidrojenin mol kütlesi : 1 g

Aynı şey moleküller içinde geçerlidir. Molekül kütlesi denildiğinde akb, mol kütlesi denildiğinde g/mol anlaşılmalıdır.

Örnek:

CO2: 44 için

CO2 nin molekül kütlesi: 44 akb

CO2 nin mol kütlesi : 44 g

MOL KAVRAMI

4

Örnek:

Verilen eşitliklerin, akb ve g cinsinden ne anlama

geldiklerini açıklayınız?

H2 : 2 O : 16 Ca : 40 CaC2 : 64

Fe : 56 MgO : 40 S8 : 256 K : 39

N : 14 Cl2 : 71 NaOH : 40 Mg : 24

NOT:

Atomlara ait atom ya da mol kütleleri her zaman verilmektedir. Ancak moleküllerin mol kütlelerini hesaplamak durumundayız.

Örnek:

S:32, O:16, C:12, N:14, Fe:56, Cl:35,5, Ca:40, K:39, Al:27, Cu:64 …olarak verildiğine göre tabloda verilen bileşiklerin mol kütlelerini hesaplayınız?

Madde Mol

Kütlesi Madde

Mol

Kütlesi

SO2

CaCO3

CO2

Ca(NO3)2

CS2

KAl(SO4)2

N2O5

CaSO4

Fe2O3

CaSO4.5H2O

Formül Kütlesi

Birçok metal ametal bileşiğinin doğal birimi

bulunmaz. Her iyon belli sayıda farklı iyonlarla

sarılmıştır. Bu örgü tüm kristal boyunca sürer gider.

Ancak iyonik bileşikler dediğimiz bu bileşikler, en

basit şekilde gösterilirler. Mesela; yemek tuzu=

NaCl, Kalsiyum Klorür= CaCl2.. gibi. Bu sebeple

iyonik bileşikler için “Molekül Kütlesi” tabiri yerine

“Formül Kütlesi” tabiri kullanılır.

5.4.1. Avogadro sayısının hesaplanması,

1 mol maddenin içerdiği tanecik sayısına (atom ya da molekül) Avagadro Sayısı denir ve NA ile gösterilir.

Matematiksel olarak;

1 mol C’un kütlesinin, 1 C atomunun kütlesine oranı, avagadro sayısı denir.

12

12

23 -1

-23

C un Mol KütlesiAvagadro Sayısı=

C un Atom Kütlesi

12,00 g/mol6,02.10 mol

1,99.0 g

Avogadro Sayısının Büyüklüğü: Avogadro sayısı (6,02 x1023) hayal edilemeyecek kadar büyük bir sayıdır. Mesela: Eğer bir fasulye taneciğinin hacmi 0,1 cm3 ise, “bir mol fasulye” Türkiye’nin yüzeyini yaklaşık 30 km kalınlığında bir tabaka şeklinde kaplayabilir. Mesela: Bir kişinin buğday taneciklerini, 100 tane/dakika

hızla sayabildiğini varsayarsak, bir ömür boyunca

ancak yaklaşık 4 milyar taneceği sayabilir.

Dünyadaki bütün insanlar ömürlerini buğday

taneciği saymakla geçirseler bile Avogadro sayısı

kadar tanecik sayamazlar. Üstelik, bir mol buğday

taneciği insanlık tarihinde yetiştirilmiş buğday

taneciğinden çok daha fazladır

5.4.2. Gerçek Atom-Molekül Kütlesi

“1 tane atomun ya da molekülün gram cinsinden kütlesine gerçek atom ya da molekül kütlesi denir.”

23

0

Ma MaGerçek atom kütlesi = g= g

6,02.10 N

23

0

Ma MaGerçek molekül kütlesi = g

6,02.10 Ng

Örnek :

Hidrojenin gerçek atom kütlesini bulunuz? (H:1)

-24

23

Çözüm:

1H' nin atom kütlesi= g=1,67.10 g

6,02.10

MOL KAVRAMI

5

2

Örnek:

CO nin gerçek molekül kütlesini bulunuz? (H:1)

-23

2 23

0

Çözüm:

Ma 44CO 'molekül kütlesi = g= g=7,3.10 g

N 6,02.10

5.4.3. akb=g ilişkisi

Her şey kendisine özgü birimle ifade edilir. Atom, molekül, iyon gibi küçük zerreciklerin kütlelerini gram cinsinden ifade etmek bir saç telinin tonla ifade edilmesinden daha anormal ve tuhaftır

Atom, molekül veya iyonların kütleleri akb ile ifade edilir.

Bütün kütle birimleri arasında bir ilişki olduğu gibi akb ile gram arasında da bir ilişki bulunmaktadır.

24

23

0

1 11 akb = 1,67.10

N 6,02.10g g g

22

Örnek:

6,02.10 akb kaç g dır? (H:1)

23

22

Çözüm:

11akb g

6,02.10

6,02.10 akb x g

x=0,1 g

5.5. Mol sayısı Hesaplamaları: Mol hesaplamalarında 2 yol kullanılır. I.yol: Formül kullanarak mol hesaplamaları

A

mMol=n=

M

n = Mol sayısı, m = Verilen kütlesi, MA = Mol kütlesi,

A

NMol=n=

N

N = Verilen tanecik sayısı, NA = Avagadro sayısı

0

VMol=n=

V

v= Verilen hacim (L), V0 = NŞA da bir mol gazın hacmi (22,4 L)

II.yol: Orantı yoluyla mol hesaplamaları

Bunun için sabit değerlerden yola çıkılarak orantı kurulur.

Örnek: 4,4 g CO2 kaç mol dür? (CO2 :44 )

2

2

44 g CO 1mol ise

4,4 g CO x mol dür.

X=0,1mol

5.5.2. Mol kavramı ile kütle arasında ilişki,

A

mn=

M

n = Mol sayısı, m = Verilen kütlesi, MA = Mol kütlesi,

Orantılarda kullanmak için;

“1 mol madde Ma gramdır”

Örnek: 2,2 g CO2 kaç mol dür? (CO2 :44 )

A

m 2,2n= 0,05 mol

M 44

2

2

44 g CO 1mol ise

1,2 g CO x mol dür.

X=0,05 mol

MOL KAVRAMI

6

Ödev:I

Aşağıda verilen kütle- mol sayısı ilişkisiyle ilgili

problemleri çözünüz?

1. 1 mol CO2 kaç gramdır ? ( C : 12 O : 16 )

2. 3 mol NO2 kaç gramdır ? ( N : 14 O : 16 )

3. 0,5 mol CaCO3 kaç gramdır ? ( Ca:40 C:12 O:16 )

4. 0,3 mol MgO kaç gramdır ? ( Mg : 24 O :16 )

5. 11 g N2O kaç moldür ? ( N : 14 O : 16 )

6. 8 g NaOH kaç gramdır ? ( Na : 23 O : 16 H : 1 )

7. 16 g SO3 kaç moldür ? ( S : 32 O : 16 )

8. 22,2 g CaCl2 kaç moldür ? ( Ca :40 Cl : 35,5 )

9. 21,6 g N2O5 kaç moldür ? ( N : 14 O : 16 )

MOL KAVRAMI

7

5.5.3. Mol kavramı ile tanecik sayısı arasında ilişki,

A

Nn=

N

N = Verilen tanecik sayısı, NA = Avagadro sayısı

Orantılarda kullanmak için;

1 mol XmYn bileşiği 6,02.1023 tane molekül

içerir.

mol XmYn bileşiği 6,02.1023 tane tanecik içerir.

1 mol XmYn bileşiği (m+n).6,02.1023 tane atom

içerir.

Örnek: 6,02.1022 tane CO2 kaç mol dür?

22

23

A

N 6,02.10 n= 0,1 mol

N 6,02.10

Örnek: 3,01.1022 tane CO2 kaç mol dür?

22

23

A

N 3,01.10 n= 0,05 mol

N 6,02.10

Ödev: II

Aşağıda verilen tanecik sayısı- mol sayısı ilişkisiyle

ilgili problemleri çözünüz?

1. 2 mol N2O5 için ;

a) Kaç tane molekül içerir ?

b) Kaç tane atom içerir ?

2. 3 mol P4O10 için ;

a) Kaç tane molekül içerir ?

b) Kaç tane atom içerir ?

3. 0,5 mol Fe2S3 için ;

a) Kaç tane atom içerir ?

b) Kaç tane molekül içerir ? (mi?)

4. 0,2 mol C2H4 için ;


b) Kaç tane molekül içerir ?

c) Kaç tane C atomu içerir ?

d) Kaç tane H atomu içerir ?

5. 0,1 mol Mg3(PO4)2 için ;



c) Kaç tane Mg atomu içerir ?

d) Kaç tane O atomu içerir ?

6. 0,3 mol Al2(NO3)3 için ;



c) Kaç tane Al atomu içerir ?

d) Kaç tane O atomu içerir ?

7. 4 mol Na3PO4 için ;



c) Kaç tane Na atomu içerir ?

d) Kaç tane P atomu içerir ?

MOL KAVRAMI

8

5.5.3. Mol kavramı gza maddelerin hacmi arasında ilişki,

0

Vn=

V

v= Verilen hacim (L), V0 = NŞA da bir mol gazın hacmi (22,4 L) Orantılarda Kullanmak İçin:

1 mol GAZ N.Ş.A. ( 0 0C , 1 atm ) ‘da 22,4 L

hacim kaplar.

1 mol GAZ Oda Koşullarında ( 25 0C , 1 atm ) ‘da

24,5 L hacim kaplar.

Sıcaklık ve basıncın eşit olduğu şartlara “aynı şarlar altında” denir.

Aynı şarlarda gazların eşit hacimlerinde aynı sayıda molekül bulunur (Avogadro Hipotezi)

Aynı şartlarda da gazların mol sayılarının oranı, hacimlerinin oranına eşittir.

Örnek: NŞA’da 2,24 L hacim kaplayan CO2 : kaç mol

dür?

0

Çözüm:

V 2,24n= 0,1 mol

V 22,4

Ödev: III

Aşağıda verilen hacim - mol sayısı ilişkisiyle ilgili

problemleri çözünüz?

1. 6,02.1023 tane atom içeren C2H6O2 kaç moldür ?

2. 2,408.1023 tane C içeren C2H4 kaç moldür ?

3. 1,806.1023 tane NO3 içeren Al(NO3)3 kaç moldür ?

4. 1,505.1023 tane Cr içeren Fe2(CrO4)3 içerisinde

kaç tane oksijen vardır ?

5. 9,03.1023 tane S içeren Al2(SO3)3 içerisinde kaç

tane atom vardır ?

6. 8 g CH4 gazı N.Ş.A kaç L hacim kaplar ? (C:12

H:1)

MOL KAVRAMI

9

7. 16 gram SO3 gazı N.Ş.A kaç L hacim kaplar ?

( S : 32 O : 16 )

8. 12 gram He gazı N.Ş.A kaç L hacim kaplar ?

( He: 4 )

9. 10 gram H2 gazı N.Ş.A kaç L hacim kaplar ?

( H : 1)

10. N.Ş.A 11,2 L O2 gazı kaç gramdır ? ( O : 16 )

11. N.Ş.A. 5,6 L N2O3 gazı kaç gramdır ?

( N : 14 O : 16 )

12. N.Ş.A 8,96 L N2 gazı kaç gramdır ? ( N : 14 )

13. N.Ş.A. 11,2 L N2O5 gazı kaç tane molekül içerir ?

14. N.Ş.A. 1 mol H2O kaç L hacim kaplar ?

15. 2 mol CO2 gazı N.Ş.A. ‘da kaç L hacim kaplar ?

16. 4 mol CO gazı N.Ş.A. ‘da kaç L hacim kaplar ?

MOL KAVRAMI

10

17. 3 mol N2O5 gazı N.Ş.A. ‘da kaç L hacim kaplar ?

18. 0,5 mol N2O gazı N.Ş.A. ‘da kaç L hacim kaplar ?

19. 0,3 mol SO2 gazı N.Ş.A. ‘da kaç L hacim kaplar ?

20. N.Ş.A 44,8 L hacim kaplayan NO2 gazı kaç

moldür?

21. N.Ş.A 134,4 L hacim kaplayan O2 gazı kaç

moldür?

22. N.Ş.A 5,6 L hacim kaplayan CO2 gazı kaç mol dür?

23. N.Ş.A. 8,96 L hacim kaplayan SO3gazı kaç mol

dür?

24. N.Ş.A. 4,48 L hacim kaplayan He gazı kaç

moldür?

5.6.1. İzotop ve izotop atomların belirlenmesi,

Proton sayısı aynı kütle numarası farklı atomlara izotop atom denir.

35Cl - 37Cl atomları birbirinin izotopudur. Çünkü, bu iki Cl atomunun kütle numaraları farklıdır. Kütle numarasını farklı kılan tanecik nötron sayılarıdır.

Atomların büyük kısmının doğal izotopları mevcuttur.

Ancak, sodyum, berilyum ve flor atomlarının izotopları yoktur.

Klorun; 35Cl (% 75,77) ve kalanı 37Cl dir.

Magnezyumun başlıca izotopu 24Mg ve azınlıkta olan izotopları 25Mg (%10,00) ve 26Mg (%11,01) dir.

Kurşunun dört doğal izotopu vardır. 204Pb (%1,4), 206 Pb (%24,1), 207 Pb (% 22,1) ve 208 Pb (% 52,4).

5.6.2. İzotop atomların özellikleri:

İzotop atomların kimyasal özellikleri hemen hemen birbirinin aynıdır. Ancak fiziksel özellikleri önemli ölçüde farklıdır. Fiziksel özelliklerini farklı kılan sebep nötron sayılarının farklı olmasıdır.

MOL KAVRAMI

11

Kütle Spektrometresi

Bir elementte kaç izotop bulunduğunu, her izotopun tam olarak kütlesin ve bağıl miktarını saptamak için şekildeki gibi bir kütle spektrometresi kullanılır. Buharlaştırılmış madde, elektronla bombardıman edilerek + yüklü iyonlar oluşturulur. Bu iyonlar – yüklü bir levhaya doğru çekilerek bu levha üzerinde bulunan dar bir aralıktan hızlı geçirilirler. İyon demeti bu aşamadan sonra mağnetik bir alan içinden geçirilir. Yüklü tanecikler magnetik bir alan içinde dairesel bir yörünge izlerler. Taneciğin yükü arttıkça, kütlesi azaldıkça doğrusal yörüngeden sapma da artar. Bu nedenle, magnetik bir alanda + yüklü bir iyonun izlediği dairesel yörüngenin yarı çapı o iyonun q/m değerine bağlıdır.

m.vr=

q.H

q=Taneciğin yükü, m=Taneciğin kütlesi, v=Taneciğin hızı, H=Magnetik alan şiddeti, r=Sapan taneciğin yarı çapı.

Örnek: Kütle spektrometresiyle Ne+1 ve Ne+2

iyonları içeren grupların nitel durumunun

açıklanması;

Neon kütle tayf ölçerinde 2 çizgi grubu verir.

Bu çizgiler, Ne+2 ve Ne+1 iyonlarına aittir. (I.grub: Ne+2 , II.grub:Ne+)

Her grup ayrıca 3 çizgi içerir. Bu da neonun 3 izotopu olduğunu gösterir. Her dizinin dar aralıkları kütle farkından kaynaklanır.

Önce yükü büyük, kütlesi küçük olan izotop düşer.

Ne onun izotopları 20,21,22 kütle numaraları izotoplardır.

Örnek:

Klor gazının kütle tayfında Cl2+, Cl+ ve Cl+2 şeklinde

iyon grupları oluşturuyor. Klorun izotoplarının 35 ve

37 kütle numarasına sahip olduğu bilindiğine ve

doğada bulunma oranının sırayla %75 ve %25

olduğuna göre; Klorun oluşturduğu kütle tayfının

nitel durumu nasıl olmalıdır?

Çözüm:

1- Bu 3 iyon 3 çizgi grubu oluşturur.

2- Yükü büyük olan izotop önce düşer. Koyu çizgiler izotopun bolluk durumunu göstermektedir.

3- Yükü eşitse kütlesi küçük olan önce düşer.

4-Cl2+ molekülünde 35-35, 35-37,37-37 izotopları

olma ihtimalini düşünmeliyiz.

Olayı şekille göstermek istersek:

35 37

35 37

35-3

535-3

737-3

7

Cl+2 Cl+1 Cl2+1

MOL KAVRAMI

12

5.6.3. Ortalama (Ağılıklı) Atom Kütlesi :

Atom kütleleri için 12 standart alındığı halde, atom

kütlelerini gösteren çizelgede karbonun atom kütlesi

12,011 olarak verilmektedir. Standart olarak alınan

karbon atomları yalnızca karbon-12 atomlarıdır. Oysa

doğal karbonda ayrıca 13C ve 14C de vardır. Bu iki

izotopun varlığı gözlenen atom kütlesinin 12 den

büyük olmasını sağlar. Bir elementin atom kütlesi

(ağırlığı izotopların doğada bulunma oranlarına göre,

ağırlıklı atom kütlelerinin ortalamasıdır. Doğada

bulunma yüzdelerine göre ağırlıklı ortalama alınması

çok önemlidir. Karbon-12 doğada daha bol

bulunduğundan, ağırlıklı atom kütlesi 12 ye daha

yakın olmalıdır. Ağırlıklı atom kütlesi şöyle

hesaplanır.

Ortalama I.izotop I.izotopun II.izoto II.izotopun =

A. Kütlesi kütlesi bulunma % kütlesi bulunma %x x

Örnek: 12C=12.00 akb ve doğada bulunma yüzdesi=%98,9 , 12C=13.00 akb ve doğada bulunma yüzdesi=%1,1dir.

Buna göre karbonun ortalama atom kütlesi nedir?

Çözüm:

Ortalama Atom Kütlesi: 12 . 0,989 + 13. 0,011=

12,01115 g

Örnek: 35Cl=34,97 akb (doğada bulunma yüzdesi=%75,53 ) , 37Cl=36,5 akb (doğada bulunma yüzdesi=%24,77 ).

Buna göre klorun ortalama atom kütlesi nedir?

Çözüm:

Ortalama Atom Ağırlığı: 34,7 . 0,7553 + 36,97 .

0,2477 = 35,453 g

5.7. Basit kimyasal hesaplamalar,

Mol–Tanecik–Hacim–Kütle dönüşümlerini

gerçekleştirirken soruda verilen büyüklük daima

önce MOL’ e çevrilir. Sonra istenen büyüklüğe

dönüşüm yapılır.

Bu işlem bazen basit denklemlerin yazılmasını ve

denkleştirilmesini de gerektire bilir. Bunun için 9.sııf

kimya konusunda görülen kimyasal denklemler

kısmına bakılması faydalı olacaktır.

Örnek:

NŞA da 8,96 L hacim kaplayan CO2 gazı kaç gramdır?

Önce mol sayısı bulunur. (CO2:44)

0

v 8,96n= 0,4

V 22,4mol

Daha sonra kütle bulunur.

mn= ise m=n.Ma=0,4.44=17,6 g

Ma

Örnek:

N.Ş.A 44,8 L CO2 gazı kaç tane molekül içerir ?

0

v 44,4n= 2

V 22,4mol

Daha sonra kütle bulunur.

23 23Nn= ise N=n.Na=2.6,02.10 =12,04.10 tane

Na

MOL KAVRAMI

13

Ödev-4

Aşağıdaki problemleri çözünüz?

1. N.Ş.A 44,8 L CO2 gazı kaç tane molekül içerir ?

2. N.Ş.A 5,6 L CH4 gazı kaç tane atom içerir ?

3. N.Ş.A 6,72 L S2O3 gazı kaç tane atom içerir ?

4. 3,01.1023 tane He gazı N.Ş.A kaç L hacim kaplar

?

5. 9,03.1023 tane CO2 gazı N.Ş.A kaç L hacim

kaplar?

6. 1,204.1023 tane atom içeren N2 gazı N.Ş.A kaç L

hacim kaplar ?

7. 18,06.1023 tane atom içeren CH4 gazı N.Ş.A kaç

L hacim kaplar ?

8. 8 g O2 gazı kaç tane molekül içerir ? ( O : 16 )

9. 9,2 g NO2 gazı kaç tane molekül içerir ? ( N :14

O:16 )

10. 4 g SO2 gazı kaç tane atom içerir ? ( S : 32, O :

16)

MOL KAVRAMI

14

10 g CaCO3 kaç tane atom içerir ?

( Ca: 40 C:12 O:16 )

11. 1,806.1023 tane molekül içeren Fe2O3 kaç

gramdır ? ( Fe : 56 O : 16 )

12. 1,204.1023 tane atom içeren AlBr3 kaç gramdır?

( Al : 27 Br : 80 )

13. 24,08.1023 tane atom içeren H2C2O4 kaç

gramdır? ( H : 1 C : 12 O : 16 )

14. 4 gram S içeren SO2 için ; ( S : 32 O : 16 )

a) Kaç gramdır ?

b) Kaç moldür ?

c) N.Ş.A.’da kaç L hacim kaplar ?

d) Kaç tane molekül içerir ?

e) Kaç tane atom içerir ?

f) Kaç gram Oksijen içerir ?

15. 16 gram H içeren C3H8 için ; ( C : 12 H : 1 )

a. Kaç gramdır ?

b. Kaç moldür ?

c. N.Ş.A ‘da kaç L hacim kaplar ?

d. Kaç tane atom içerir ?

e. Kaç tane molekül içerir ?

f. Kaç gram Karbon içerir ?

g. Kaç tane Hidrojen içerir ?

16. 0,4 mol Al içeren Al4C3 için ; ( Al : 27 C : 12 )

a. Kaç moldür ?

b. Kaç gramdır ?

c. Kaç tane atom içerir ?

d. Kaç tane molekül içerir ?

e. Kaç gram Karbon içerir ?

f. Kaç tane Alüminyum içerir ?

MOL KAVRAMI

15

17. 1,2 mol H içeren C3H6 için ; ( C : 12 H : 1 )

a) Kaç moldür ?

b) Kaç gramdır ?

c) N.Ş.A. kaç L hacim kaplar ?

d) Kaç tane molekül içerir ?

e) Kaç tane atom içerir ?

f) Kaç gram Karbon içerir ?

g) Kaç tane Hidrojen içerir ?

18. N.Ş.A ‘da 4,48 L hacim kaplayan N2O5 için ;

( N : 14 O : 16 )

a) Kaç moldür ?

b) Kaç gramdır ?

c) Kaç tane atom içerir ?

d) Kaç tane Oksijen içerir ?

e) Kaç gram Azot içerir ?

f) Kaç mol Oksijen içerir ?

19. Avogadro sayısı kadar atom içeren N2O3 gazı

için; ( N : 14 O : 16 )

a. Kaç moldür ?

b. Kaç gramdır ?

c. Kaç tane molekül içerir ?

d. Kaç tane Oksijen içerir ?

e. Kaç gram Azot içerir ?

f. Kaç mol Oksijen içerir ?

Akb; mol,gram,tanecik sayısı,hacim arasındaki

ilişkiler:

Kıyaslamak için:

1 tane atom veya molekül, molekül ağırlığı ( Ma )

kadar akb ‘dir.

1 g = N akb ‘dir. ( N : 6,02.1023 )

Ödev-5


1. 1 tane CO2 molekülü kaç akb ‘dir ? ( C : 12 O :

16 )

2. 1 tane MgSO4 kaç akb ‘dir ? ( Mg : 24 S : 32 O :

16 )

3. 2 tane NaCl kaç akb ‘dir ? ( Na : 23 Cl : 35,5 )

4. 10 tane N2O5 kaç akb ‘dir ? ( N : 14 O : 16 )

5. 28 akb He kaç tanedir ? ( He : 4 )

MOL KAVRAMI

16

6. 200 akb NaOH kaç tanedir ? ( Na : 23 O : 16 H :1)

7. 160 akb S kaç tanedir ? ( S : 32 )

8. 1 gram Ca atomu kaç akb ‘dir ? ( Ca : 40 )

9. 1 gram Mg atomu kaç akb ‘dir ? ( Mg : 24 )

10. 20 gram SO2 molekülü kaç akb ‘dir ?

11. 100 gram CaCO3 molekülü kaç akb ‘dir ?

12. 80 akb CH4 gazı kaç moldür ? ( C : 12 H : 1 )

13. 640 akb O2 gazı kaç moldür ? ( O : 16 )

14. 40 akb H2 gazı kaç moldür ? ( H : 1 )

Denklemli Kimya Problemleri:

2 Denklemli Kimya problemlerini çözmek çin;

3 1. Denklem yazılır ve denklem denkleştirilir.

4 2. Denklem istenilen şekilde yorumlanır.

5 3. Orantı yoluyla problm çözülür.

Örnek:

2(g) 2(g) 3(g)N +H NH tepkimesi gereği aynı

şartlarda 3 mol N2 ile kaç mol H2 tepkimeye girer?

Çözüm:

1. Önce denklem denkleştirilir.

2(g) 2(g) 3(g)N +3H 2NH

2. Sonra denklem yorumlanır.

2(g) 2(g) 3(g)N +3H 2NH

1 mol 3 mol 2 mol

3. Orantı yoluyla problem çözülür.

2 2

2 2

1mol H ile 3mol H tepkimeyegirerse

3 mol H ile 6mol H tepkimeyegirer

MOL KAVRAMI

17

Ödev-6


1. Bir atomunun kütlesi 4.10-23

gram olan X

elementinin 12 gramı ,

X + O2 XO2

Tepkimesine göre, tam yandığında kaç molekül O2

harcanır ? ( Avogadro sayısı ( N ) = 6 . 1023

)

2. Sabit hacimli kapalı bir kapta,

N2 + 3 H2 2 NH3

Denklemine göre 25 mol NH3 elde etmek için kaç

mol H2 kullanılmalıdır ?

3. 8 gram Ca nın yeteri kadar HCL ile reaksiyonundan

N.Ş.A. kaç litre H2 gazı oluşur ? ( Ca : 40 )

4. CuSO4.xH2O bileşiğinin 25 gramında 0,9 mol Oksijen

atomu bulunduğuna göre, X ‘in değeri kaçtır?

( Cu : 64 S : 32 O : 16 H : 1 )

5. NO + O2 → NO2

NO2 + O2 → N2O5

N2O5 + H2O → HNO3

Yukarıdaki kademeli reaksiyona göre 12,6 gram HNO3

elde etmek için N.Ş.A. kaç litre NO gazı ile reaksiyon

başlatılmalıdır ? ( H : 1 N : 14 O : 16 )

( Denklemler denkleştirilecek )

6. CaCO3 + HCl → CaCl2 + CO2 + H2O

CO2 + H2O → H2CO3

H2CO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O

Yukarıdaki basamaklı tepkimelere göre 10,6 gram

Na2CO3 elde etmek için gerekli olan CaCO3 ın kütlesi

kaç gramdır ? ( Na: 23 Ca : 40 C : 12 O : 16 )

( Denklemeler denkleştirilecek )

Başarılar dilerim

MOL KAVRAMI

18

Test-1

1.

I. Bağıl Atom Kütlesi kısaca, bir atomun kütlesinin

standart atomun kütlesinin kaç katı olduğunun

hesaplanmasıdır.

II. Standart atomla ile ilgili ilk akla gelen element,

yoğunluğu en düşük olan H elementidir.

III. Hidrojen elementin kütlesi -1- olarak kabul edilmiş,

diğer elementlerin kütleleri H’e kıyaslanarak

bulunmuştur.

verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C)II ve III

D)I, III E) I, II ve III

2.

I. Bağıl Atom Kütlesi karşılaştırmaları; atom kütlesi

hesaplanacak elementle hidrojenin hangi oranda

bileşik yaptığı temel alınarak yapılmıştır.

II. Hidrojen o elementle bileşik oluşturmuyorsa atom

kütlesi bilinen başka bir element kullanılmıştır.

III. Bu yöntemle oksijenin kütlesi: 14,85 olarak

bulunmuştur.




3.

BİLEŞİK BİLEŞİĞİN KÜTLESİ(g)

HİDROJENİN KÜTLESİ

(g)

DİĞER ELEMENTİN KÜTLESİ(g)

I HCl X 1 35,5

II NH3 17 3 Y

III H2O 18 Z 16

I. X: 36,5 g

II. Y: 20 g

III. Z: 1g




4.

BİLEŞİK BİLEŞİĞİN MA’ SI(g)

HİDROJENİN MA’SI (g)

DİĞER ELEMENTİN

MA’SI (g)

I HBr 81 1 X

II HI Y 1 127

III H2O 18 Z 16

I. X: 80 g

II. Y: 128 g

III. 2 g




5.

I. Bağıl Atom Kütlesiyle ilgili olarak; 20. yüz yılın

başlarında, standart olarak oksijenin atom tartısı 16

alınmıştır.

II. Oksijenin başvuru değeri olarak alınmasının sebebi

o zaman kadar bulunan elementlerin çoğu ile

bileşik oluşturmasındandı.

III. O=16 alınınca hiçbir elementin değeri 1 den küçük

çıkmıyor ve çoğu elementin atom tartısı tam sayı

olarak bulunuyordu.




6.

I. Uluslar Arası Kimyacılar Komisyonu, tabiatta

izotoplarının bulunma ihtimali en fazla olan C=12 yi

standart elementi olarak seçti.

II. Bu yeni ölçekte 1 tane 12

C’un atom kütlesi tam

olarak 12.00 olarak kabul edildi.

III. Bu rakamın 12 de birine “Atomik Kütle Birimi” (akb)

denir.




MOL KAVRAMI

19

7.

I. 1 tane protunun kütlesi= 1 akb dir.

II. 1 tane 16

O izotopu= 1 akb dir.

III. 1 tane nötronun kütlesi = 1 akb dir.




8.

I. 1 tane 12

C izotopu= 12 akb dir.

II. 12

C izotopunun 1/12 si = 12 akb dir.

III. 12

C izotopunun 1/12 si= 1 akb dir.




9.

I. Atom, molekül, iyon gibi küçük zerreciklerin

kütlelerini gram cinsinden ifade etmek anlamsızdır.

II. Atom, molekül veya iyonların kütleleri akb ile ifade

edilir.

III. Bütün kütle birimleri arasında bir ilişki olduğu gibi

akb ile gram arasında da bir ilişki bulunmaktadır.




10.

I. Atomlar ve moleküller normal yollarla sayılamaz.

II. sayılamayacak çokluktaki tek çeşit bir maddenin

miktarı SI birim sisteminde mol birimi ile ifade

edilir.

III. Avagadro Sayısı kadar (atom yada molekül); 1 mol

olarak ifade edilmiştir.




11.

I. Mol, sadece atom ve molekül için sınırlı değildir.

II. Mol, sayılamayacak çokluktaki, tüm tek çeşit

maddeler için de mol kavramı kullanılır.

III. Mol; n harfiyle ifade edilir.




12.

I. 1 mol C’un kütlesinin, 1 mol C atomunun kütlesine

oranı, avagadro sayısı denir.

II. 1 mol C’un kütlesinin, 1g C atomunun kütlesine


III. 1 mol C’un kütlesinin, 1 C atomunun kütlesine



A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


MOL KAVRAMI

20

Test-2

1.

I. 1 mol maddenin içerdiği tanecik sayısına (atom

yada molekül) Avagadro Sayısı denir.

II. Avagadro Sayısı, NA= N0 ile gösterilir.

III. Avagadro Sayısının değeri; 6,02.1023

mol-1

dir.




2.

I. 6,02.1023

tane elektron, 1 moldür.

II. 6,02.1023

tane proton, 1 moldür.

III. 6,02.1023

tane nötron, 1 moldür.




3.

I. 6,02.1023

tane CO2 molekülü, 1 moldür.

II. 6,02.1023

tane CO2 molekülünde, 1 mol C

vardır.

III. 6,02.1023

tane CO2 molekülünde, 1 mol O

atomu vardır.




4.

I. 1 mol H2SO4 bileşiğinde, 4. 6,02.1023

tane O atomu

bulunur.

II. 1 mol H2SO4 bileşiğinde, 6,02.1023

tane H atomu

bulunur.

III. 1 mol H2SO4 bileşiğinde, 6,02.1023

tane S atomu

bulunur.




5.

I. 1 mol CaCO3 bileşiğinde 6,02.1023

tane O atomu

bulunur.

II. 1 mol CaCO3 bileşiğinde, 6,02.1023

tane Ca atomu

bulunur.

III. 1 mol CaCO3 bileşiğinde, 6,02.1023

tane C atomu

bulunur.




6.

I. 1 mol Al2(SO4)2 bileşiğinde, 2. 6,02.1023

tane O

atomu bulunur.

II. 1 mol Al2(SO4)2 bileşiğinde, 2. 6,02.1023

tane S

atomu bulunur.

III. 1 mol Al2(SO4)2 bileşiğinde, 2. 6,02.1023

tane Al

atomu bulunur.



D)II, III E) I, II ve III

MOL KAVRAMI

21

7.

I. 1 mol Al2(SO4)2 bileşiğinde, 2 mol Al atomu

bulunur.

II. 1 mol Al2(SO4)2 bileşiğinde, 2 mol S atomu

bulunur.

III. 1 mol Al2(SO4)2 bileşiğinde, 2 mol O2 molekülü

bulunur.




8.

I. 1 mol Al2(SO4)3 bileşiğinde, 2 tane Al atomu

bulunur.

II. 1 mol Al2(SO4)3 bileşiğinde, 3 mol S atomu

bulunur.

III. 1 mol Al2(SO4)3 bileşiğinde, 12 mol O atomu

bulunur.

IV. verilen ifadelerden hangileri doğrudur?



9.

I. 1 mol Al2(SO4)2 bileşiğinde, 2 tane Al atomu

bulunur.

II. 1 mol Al2(SO4)2 bileşiğinde, 4 tane S atomu

bulunur.

III. 1 mol Al2(SO4)2 bileşiğinde, 4 mol O2 molekülü

bulunur.

verilen ifadelerden hangileri yanlıştır?



10.

I. 1 mol CO2 bileşiği, 1 tane C atomu bulunur.

II. 1 mol CO2 bileşiği, 12 g C atomu bulunur.

III. 1 mol CO2 bileşiği, 32 akb O atomu bulunur.

(C: 12, O:16)


A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III


11.

I. 1 mol H2SO4 bileşiği, 98 gramdır.

II. 1 mol CO2 bileşiği, 98 akb dir.

III. 1 mol CO2 bileşiği, 98 ton dur.

(H: 1, S:32, O:16)




12.

I. 1 mol Al2(SO4)3 bileşiğinde, 54 g Al bulunur.

II. 1 mol Al2(SO4)3 bileşiğinde, 3 tane S atomu

bulunur.

III. 1 mol Al2(SO4)3 bileşiğinde, 12 tane O atomu

(Al: 27, S:32, O:16)




MOL KAVRAMI

22

Test-3

1.

I. 1 protonun kütlesi 1 akbdir.

II. 1 nötronun kütlesi 1 akbdir.

III. 8O nin kütlesi 8 akbdir.



D)I, II E) I, II ve III

2. akb, gram arasındaki bağıntı için;

I. 1 akb = 1 g

II. 1 akb = 1/No gram

III. 6,02.1023

akb= 1 g



D)II,III E) I, II ve III

3. 1 g hidrojen 6,02.1023

akb dir. Buna göre;

I. 1 akb = 1/N0 g. dır.

II. 1 gram = 1 akb dir.

III. 1 oksijen atomu 16 akb dir.

(H:1, O:16)




4. Magnezyum atomunun kütlesi 24 a.k.b ve Titan

atomunun kütlesi 48 a.k.b dir.

Buna göre, en az kaç tane Mg ve Ti atomu alındığında

kütleleri eşit olur?

Mg Ti

A) 1 1

B) 2 4

C) 1 2

D) 3 4

E) 2 1

5. Bağıl atom kütleleri hesaplanırken, aşağıdaki

elementlerden hangisi kıyas elementi olarak

kullanılmaktadır?

A) Hidrojen B) Oksijen C) Karbon

D) Demir E) Azot

6. Bir elementin atomları ile ilgili olarak; mol kütlesinin

Avogadro sayısına bölümü, aşağıdaki kavramlardan

hangisi ile ifade edilir?

A) Mol sayısı

B) Gerçek atom kütlesi

C) Gerçek molekül kütlesi

D) Bağıl atom kütlesi

E) Avogadro sayısı

MOL KAVRAMI

23

7. Bir fosfor (P4) molekülünün gerçek kütlesi

aşağıdakilerden hangisidir (g)? (P 31)

A)31/6,02.1023

B)124 . 6,02.1023

C)124 / 6,02.1023

D) 31 . 6,02.1023

E) 6,02.1023

8. Bir fosfor (P4) molekülünün molekül kütlesi

aşağıdakilerden hangisidir (g)? (P 31)

A)31

B)124 C)124

D) 31 . 6,02.1023

E) 6,02.1023

9. Bir tane O2 molekülünün kütlesi kaç tane He

atomunun kütlesi ile dengelenebilir?

( 0:16, He:4)

A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10

10. 1 tane NH4NO3 molekülünün kütlesi kaç akb dir?

(N:14, H:1, 0:16)

A) 56 B) 60 C) 64 D) 72 E) 80

11. 1 Mol CuSO4.5H2O bileşiğiyle ilgili olarak;

I. 1 tane Cu atomu içerir.

II. 60,2 . 1023

tane H atomu içerir.

III. 9 mol O omu içerir.




12. 6,02 . 1023

tane CH3COOH molekülü için;

I. 1 moldür.

II. 24 g C içerir.

III. 2 tane O atomu içerir.


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


13.

I. 1 tane atomun kütlesine, mol Kütlesi denir.

II. N tane atomun kütlesine, mol Kütlesi denir.

III. 1 tane atomun kütlesine,gerçek atom kütlesi denir.




MOL KAVRAMI

24

Test-4

1. I. 1 tane O2 molekülü

II. 1 mol O atomu

III. 1 gram O2 molekülü

Yukarıda verilenlerin kütlelerine göre sıralanışı

nasıldır ? ( O : 16 )

A) I>II>III B) II>III>I C) I>III>II D)

II>I>III E) III>I>II

2. 1,204.1023

tane NH4NO3 için ;

I. 1,8 mol atom içerir.

II. 0,8 gram hidrojen içerir.

III. 160 gramdır.

yargılarından hangileri doğrudur ?

( H: 1 N: 14 O: 16 )


D) II ve III E) I ve III

3. Avogadro sayısı kadar atom içeren CH4 gazı için ;

I. 16 gramdır.

II. N.K. da 4,48 litre hacim kaplar.

III. 1 gram hidrojen içerir.

İfadelerden hangileri doğrudur ? (C:12 H:1)


D) I ve II E) I, II ve III

4. 36 gram H2O için ;

I. İçinde 34 gram oksijen vardır.

II. N.Ş.A. 44,8 litre gelir.

III. 2 molekül içerir.

yargılarından hangileri yanlıştır ?(H:1 O:16)

Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) I, II ve III

5. Azot gazının 5,6 gramı için ;

I. 0,1 mol C4H8 ile eşit kütlededir.

II. 0,2 tane N2 molekülü içerir.

III. 0,4.6,02.1023

tane N atomu içerir.

yargılarından hangileri doğrudur ?

( C:12 N: 14 H: 1 )


D) II ve III E) I, II ve III

6. I. 16 tane O atomu

II. 16 gram O atomu

III. 0,5 mol O2 molekülü

IV. 1 tane O2 molekülü



A) I = II > III > IV B) II = III > I > IV

C) IV > II = III > I D) IV > III > II > I

E) II > III > IV > I

MOL KAVRAMI

25

7. CH4 bileşiğinin 8 gramı için ;

I. 2 tane H atomu içerir.

II. Toplam 2,5 mol atom içerir.

III. Tam yandığında 1 mol O2 harcanır.

yargılarından hangileri yanlıştır ?

( C : 12 H : 1 O : 16 )



8. Yapısında 1,204.1022

tane molekül bulun duran C3H4

gazı kaç gramdır ? ( C:12 H:1 )

A) 0,4 B) 0,8 C) 1,2 D) 2,4 E) 8

9. I. 1 atom gram hidrojen 1 gramdır.

II. 1 gram hidrojen gazı 22,4 litre dir.

III. 6,02.1023

tane hidrojen atomu 1 gramdır.

Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur ?

( H : 1 )


D) I ve III E) II ve III

10. 1 iyon gram NH4+ iyonu için ;

I. 11 mol proton içerir.

II. 10 mol elektron içerir.

III. 7 mol nötron içerir.

yargılarından hangileri doğrudur ?(14

7N, 1

1H)



11. 1 tane hidrojen atomunun bağıl kütlesi 1 akb dir.

Buna göre ;

I. 1 tane H2 molekülünün bağıl kütlesi 2 akb

dir.

II. 1 mol H2 2 gramdır.

III. 1 gram H2 N tane atom içerir.

ifadelerden hangileri doğrudur ?

( N : Avogadro sayısı )

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III


12. Molekül sayıları eşit olan XY4 ve X2Y2 gazları ile ilgili

olarak ;

I. Mol sayıları

II. Atom sayıları

III. N.Ş.A. hacimleri

niceliklerinden hangileri kesinlikle farklıdır ?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III


13. C2H6 bileşiği ile ilgili ;

I. 1 molü 30 gramdır.

II. 1 molekülünde 8 atom vardır.

III. 1 tane molekülü 30 gramdır.

yukarıdakilerden hangileri doğrudur ?


D) I ve II E) II ve III

MOL KAVRAMI

26

Test-5

1.

I. 8 gram CH4

II. N.K. da 11,2 litre H2

III. N/4 molekül içeren C3H8

Yukarıdaki maddelerin içerdikleri H miktar ları için

aşağıdaki karşılaştırmalardan hangi si doğrudur ?

(C:12 H:1 N:Avogadro sayısı )

A) I=III>II B) I=II>III C) I=III<II

D) I<II<III E) I>II=III

2. 0,01 mol Al atomuyla ilgili,

I. 1 molünden 100 kat atom eksiktir.

II. 0,27 gramdır.

III. 6,02.1021

tane atom içerir.

ifadelerden hangileri doğrudur ?

( Al : 27 N: 6,02.1023

)

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III


3. Aşağıda verilenlerden hangisinin kütlesi en

büyüktür? ( H:1 C : 12 O:16 )

A) 3,01.1022

tane molekül içeren O2

B) N.Ş.A 11,2 L hacim kaplayan H2O

C) 10 g CO2

D) 0,75 mol CH4

E) 1 molekül gram Hidrojen gazı

4. Aşağıda verilenlerden hangisi atom ağırlığıdır?

A)H2 : 2 B) O2 : 32 C) Ca : 40

D) CaC2 : 64 E) NaOH : 40

5. Aşağıda verilenlerden hangisi molekül ağırlığıdır?

A)H2 : 2 B) O : 16 C) Ca : 40

D) CaC2 : 64 E) NaOH : 40

6. 1 gram Mg3N2 kaç moldür ? ( Mg : 24 N : 14 )

A)0,1 B) 0,01 C) 0,001

D)0,0001 E) 0,00001

7. N.Ş.A ‘da 5,6 L hacim kaplayan CH4 gazı kaç gramdır ?

( C : 12 H : 1 )

A) 4 B) 8 C) 16 D) 32 E) 64

8. 2 mol CH4 gazının içerdiği atom sayısı aşağıdakilerden

hangisinde doğru olarak verilmiştir ? ( NA : 6,02.1023

)

A) 6,02.1021

B) 6,02.1022

C) 6,02.1024

D) 6,02.1023

E) 6,02.1025

MOL KAVRAMI

27

9. Aynı koşullarda eşit mol sayılı F2 ve C4H10 gazları için;

ii. Molekül sayıları

iii. Hacimleri

iv. Atom sayıları

niceliklerinden hangileri eşittir ?



10. 1,4 mol atom içeren N2O5 gazı N.Ş.A ‘da kaç L ‘dir ?

A) 1,12 B) 2,24 C) 4,48

D) 6,72 E) 8,96

11.

I. 3,01.1024

tane H2 molekülü

II. 5 mol atom içeren CH4 gazı

III. 80 gram CH4 gazı

Yukarıda verilen maddelerin N.Ş.A ‘da hacimlerinin

karşılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak

verilmiştir ?

A I = II > III B) I > III > II C) II > III > I

D) I = III > II E) I = II = III

12.

I. 8,4 g N

II. N.K. ‘da 4,48 L O2

III. 1 mol N atomu içeren N2O

Yukarıda verilen maddelerin molekül sayılarının

karşılaştırılması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak

verilmiştir ?

A) I > II > III B) III > I > II C) III > II > I

D) II > I > III E) I > III > II

13. Aşağıdakilerden hangisinin kütlesi en azdır?

( N: 14 O : 16 )

A. 0,1 mol N2O3

B. N.K. ‘da 5,6 L N2O

C. 1,204.1023

molekül N2

D. 0,7 mol atom içeren N2O5

E. 5,6 gram N içeren NO2

14. 3,6 g Mg içeren Mg3N2 bileşiğinde kaç g N bulunur ?

( Mg : 24 N : 14 )

A) 1,4 B) 2,8 C) 4,2 D) 5,6 E) 14

MOL KAVRAMI

28

Test-6

1. Yapısında 0,25.N tane atom içeren Al2S3 bileşiği kaç

gramdır ? ( Al : 27 S : 32 )

A) 7,5 B) 15 C) 22,5 D) 37,5 E) 75

25. N.Ş.A ‘da 4,48 L SO3 gazı kaç gramdır ? (S:32 O:16)

A) 0,2 B) 8 C) 16 D) 40 E) 80

26. 2 mol H2SO4 bileşiği kaç gramdır ? ( H:1 S:32 O:16)

A) 49 B) 98 C) 196 D) 136 E) 490

27. 10,8 gram N2O5 gazı kaç tane molekül içerir ?

( N : 14 O : 16 )

A) 0,1.N B) 0,2.N C) 0,5.N

D) 1.N E) 2.N

28. N.Ş.A ‘da 1,12 L hacim kaplayan NO2 gazı kaç

mol atom içerir ?

A) 0,1 B) 0,05 C) 0,15

D) 0,05.N E) 0,15.N

29.

I. 0,1 atom – gram He

II. 0,2 iyon – gram NO3–

III. 0,3 formül – gram NaCl

IV. 0,4 molekül – gram H2

Yukarıda verilen maddelerin mol sayılarına göre

sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak

verilmiştir ?

A) I > II > III > IV B) IV > III > II > I C) II > IV > III > I

D) III > IV > II > I E) IV > II > III > I

30.

I. 0,2 mol N2O5

II. 3,01.1023

tane CO2 molekülü

III. N.Ş.A ‘da 4,48 L CO gazı

Yukarıda verilen maddelerdeki oksijen atom sayılarının

karşılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru

verilmiştir ?

A) I > II > III B) I = II > III C) I < II < III

D) I = II < III E) I < III < II

MOL KAVRAMI

29

31. 8,4 g C3H6 gazı için aşağıda verilen bilgilerden

hangileri doğrudur ? ( C : 12 H : 1 )

i. 0,2 moldür.

ii. 12 mol H atomu içerir.

iii. 7,2 gram C içerir.

iv. N.Ş.A ‘da 22,4 L hacim kaplar.

v. 1,204.1023

tane C3H6 molekülü içerir.

A) I, II ve III B) III, IV ve V C) I, IV ve V

D) I, III ve V E) II ve IV

32.

I. 88 g CO2

II. 72 g H2O

III. 160 g SO3

IV. 88 g N2O

Yukarıda verilen maddelerden hangileri eşit sayıda

oksijen atomu içerir ?

( S : 32 N : 14 C : 12 O : 16 H : 1 )

A) I ve III B) II ve III C) II ve IV

D) I ve II E) III ve IV

33. N

2 tane Na atomu içeren Na2CO3 bileşiği kaç gramdır ?

( Na : 23 C : 12 O : 16 )

A) 53 B) 21,1 C) 26,5 D) 4,6 E) 23

34. N.Ş.A ‘da CO2 gazının hacmi V kütlesi m ise mol

kütlesi aşağıdakilerden hangisidir ?

A) m.22,4

V B)

m.2,24

V C)

V.22,4

m

D) V.2,24

m E)

V.m

22,4

35. A tanesinin kütlesi m gram olan bir gazın N.Ş.A ‘da

1 litresinin kütlesi nedir ? ( N:Avogadro sayısı )

a) N.22,4

m.A b)

m.A

N.22,4 c)

A.22,4

N.m

d) N.m

A.22,4 e)

N.A

m.22,4

36. 0,1 mol X2O5 bileşiği 14,2 g ‘dır. Çekirdeğinde 16

nötron bulunduran nötral X atomunda kaç tane elektron

vardır ? ( O : 16 )

A) 15 B) 16 C) 31 D) 62 E) 10

37. 8,8 gram CO2 içerisinde kaç mol proton vardır ?

( C12

6 , O16

8 )

A) 22 B) 44 C) 2,2 D)4,4 E) 8,8

MOL KAVRAMI

30

Test-7

1.

I. 1 atom Fe

II. 1 gram O2

III. 1 molekül – gram NO2

Yukarıda verilen maddelerin kütlelerine göre

karşılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru

olarak verilmiştir? ( N : 14 O : 16 Fe : 56 )

A) II > I > III B) III > II > I C) II > III > I

D) I > II > III E) III > I > II

2. “Bir Mg atomunun kütlesi, bir 12

C atomunun kütlesinin

iki katıdır.”

Buna göre ;

I. 1 Mg atomu 24 gramdır.

II. 1 mol Mg 24 gramdır.

III. 1 atom – gram Mg 24 gramdır.

Yargılarından hangileri doğrudur ?



3. “1 tane Ca atomunun kütlesi 40 akb dir.“

Buna göre ;

I. 1 mol Ca 40.6,02.1023

akb dir.

II. 1 mol Ca 40 gramdır.

III. 1 tane Ca atomu 40

236,02.10 gramdır.




4.

I. N tane X2 molekülü 28 gramdır.

II. 1 tane Y atomu 16N0

gramdır.

Yukarıdaki bilgilere göre 1 tane X2Y molekülü kaç

gramdır ? ( No : Avogadro sayısı )

A) 44 B) 44N0

C) 44.No

D) 22N0

E) 22

5. Atomik kütle birimi akb için ;

I. 1 akb, 1 tane karbon atomunun kütlesine eşittir.

II. 12 akb, 1 karbon atomunun kütlesine eşittir.

III. 1 akb, 1N gramdır.

Yargılarından hangileri doğrudur ? ( C : 12 )



6. Avogadro sayısı 6,02.1023

ve 1 tane N2 molekülünün

ağırlığı 28

236,02.10 olduğuna göre ;

I. I. 1 tane azot atomu 14 gramdır.

II. II. 1 mol N2 28 gramdır.

III. III. 1 tane azot atomunun kütlesi 14 akb dir.




MOL KAVRAMI

31

7.

I. 1 tane O2 molekülü

II. 1 mol O atomu

III. 1 gram O2 molekülü



A) I > II > III B) II > III > I C) I > III > II

D) II > I > III E) III > I > II

8. CS2 + 3 O2 CO2 + 2 SO2

Tepkimesine göre 8,8 gram CO2 oluştuğunda ;

I. 0,2 mol CS2 yakılmıştır.

II. 12,8 gram SO2 oluşmuştur.

III. N.Ş.A. 22,4 litre O2 harcanmıştır.

Verilen bilgilerden hangileri doğrudur ?

( C : 12 H : 1 O : 16 )



9. 1,204.1023

tane NH4NO3 için ;

I. 1,8 mol atom içerir.

II. 0,8 gram hidrojen içerir.

III. 160 gramdır.



D) II ve III E) I ve III

10. Avogadro sayısı kadar atom içeren CH4 gazı için ;

I. 16 gramdır.

II. N.K. da 4,48 litre hacim kaplar.

III. 1 gram hidrojen içerir.

İfadelerden hangileri doğrudur ? ( C : 12 H : 1 )


D) I ve II E) I , II ve III

11. 36 gram H2O için ;

I. İçinde 34 gram oksijen vardır.

II. N.Ş.A. 44,8 litre gelir.

III. 2 mol molekül içerir.

Yargılarından hangileri yanlıştır ? ( H : 1 O : 16 )

A)Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


12. Azot gazının 5,6 gramı için ;

I. 0,1 mol C4H8 ile eşit kütlededir.

II. 0,2 tane N2 molekülü içerir.

III. 0,4.6,02.1023

tane N atomu içerir.

Yargılarından hangileri doğrudur ? ( C:12 N: 14 H: 1 )


D) II ve III E) I , II ve III

MOL KAVRAMI

32

Test-8

1.

I. 16 tane O atomu

II. 16 gram O atomu

III. 0,5 mol O2 molekülü

IV. 1 tane O2 molekülü



A) I=II > III > IV B) II=III > I > IV C) IV > II=III >I

D) IV > III > II > I E) II > III > IV > I

2. CH4 bileşiğinin 8 gramı için ;

I. 2 tane H atomu içerir.

II. Toplam 2,5 mol atom içerir.

III. Tam yandığında 1 mol O2 harcanır.

Yargılarından hangileri yanlıştır ?

( C : 12 H : 1 O : 16 )



3. Yapısında 1,204.1022

tane molekül bulunduran C3H4

gazı kaç gramdır ? ( C : 12 H : 1 )

A) 0,4 B) 0,8 C) 1,2 D) 2,4 E) 8

4.

I.1 atom gram hidrojen 1 gramdır.

II.1 gram hidrojen gazı 11,2 litredir.

III.6,02.1023

tane hidrojen atomu 1 gramdır.

Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur ?

( H : 1 )


D) I ve III E) II ve III

5. 1 iyon gram NH4+ iyonu için ;

I.1 mol proton içerir.

II.10 mol elektron içerir.

III.7 mol nötron içerir.

Yargılarından hangileri doğrudur ? ( 14

7N , 1

1H )


D) I ve III E) I , II ve III

6. 1 tane hidrojen atomunun bağıl kütlesi 1 akb dir.

Buna göre ;

I. 1 tane H2 molekülünün bağıl kütlesi 2 akb dir.

II. 1 mol H2 2 gramdır.

III. 1 gram H2 N tane atom içerir.

İfadelerden hangileri doğrudur? (N : Avogadro sayısı)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I

ve II E) I , II ve III

MOL KAVRAMI

33

7. Molekül sayıları eşit olan XY4 ve X2Y2 gazları ile ilgili

olarak ;

I. Mol sayıları

II. Atom sayıları

III. N.Ş.A. hacimleri

Niceliklerinden hangileri kesinlikle farklıdır ?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III


8. C2H6 bileşiği ile ilgili ;

I. 1 molü 30 gramdır.

II. 1 molekülünde 8 atom vardır.

III. 1 tane molekülü 30 gramdır.

Yukarıdakilerden hangileri doğrudur ?



9.

I. 8 gram CH4

II. N.K. da 11,2 litre H2

III. N/4 molekül içeren C3H8

Yukarıdaki maddelerin içerdikleri H miktarları için

aşağıdaki karşılaştırmalardan hangisi doğrudur ?

( C : 12 H : 1 N : Avogadro sayısı )

A) I = III > II B) I = II > III C) I = III < II

D) I < II < III E) I > II = III

10. 0,01 mol Al atomuyla ilgili,

I. 1 molünden 100 kat atom eksiktir.

II. 0,27 gramdır.

III. 6,02.1021

tane atom içerir.

İfadelerden hangileri doğrudur ?

( Al : 27 N: 6,02.1023

)

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III


11. 8 ‘er gram Ca ve Br2 den en çok kaç gram CaBr2

bileşiği oluşturmak mümkündür ? ( Ca : 40 Br : 80 )

A) 10 B) 12 C) 14 D) 8 E) 4

12. X2Y3 bileşiğinde kütlece X

Y oranı

9

16 dır. X in atom

ağırlığı 27 ise Y nin atom ağırlığı kaçtır ?

A) 12 B) 24 C) 32 D) 64 E) 80

13. 15 gram azot oksit bileşiğinin 8 gramı oksijendir.

Bileşiğin formülü nedir ?

A) NO B) N2O C) NO2 D) N2O3 E) N2O5

MOL KAVRAMI

34

Test-9

1.

I. Bir elementin tüm atomlarının atom numarası aynı

olmak zorundadır.

II. Aynı elementin bazı atomlarının kütle

numaralarının farklı olabilir.

III. Nötron sayıları farklı tüm atomlara izotop atomlar

denir.




2.

Elementleriyle ilgili olarak;

I. Birbirinin izotopudur.

II. Kütle numaraları farklıdır.

III. Nötron sayıları farklıdır.




3. İzotop atomlarla ilgili olarak;

I. Kütle numarasını farklı kılan tanecik nötron

sayılarıdır.

II. Atomların büyük kısmının doğal izotopları

mevcuttur.

III. İzotop atomların fiziksel özellikleri aynıdır.




4. İzotop atomlarla ilgili olarak;

I. Sodyum, berilyum ve flor atomlarının izotopları

yoktur.

II. İzotop atomların kimyasal özellikleri hemen hemen

birbirinin aynıdır.

III. İzotop atomların fiziksel özellikleri önemli ölçüde

farklıdır.




5. Klorun izotopları; 35

Cl (% 75,77) ve kalanı 37

Cl dir.

Buna göre Cl’un ortalama atom kütlesi aşağıdakilerden

hangisidir?

A) 32 B) 33 C) 35 D) 35,5 E) 36

6. Magnezyumun başlıca izotopu 24

Mg ve azınlıkta olan

izotopları 25

Mg (%10,00) ve 26

Mg (%11,01) dir.

Buna göre Mg’un ortalama atom kütlesi aşağıdakilerden

hangisidir?

A) 24,3 B) 25,6 C) 26,1 D) 27 E) 28

17Cl

35

17Cl

37

MOL KAVRAMI

35

7. Kurşunun dört doğal izotopu vardır. 204

Pb (%1,4), 206

Pb (%24,1), 207

Pb (% 22,1) ve 208

Pb (% 52,4).

Buna göre Mg’un ortalama atom kütlesi aşağıdakilerden

hangisidir?

A) 204 B) 205,1 C) 206,8 D) 207,2 E) 208

8. Kütle Spektrometresi ;

I. Bir elementte kaç izotop bulunduğunu,

II. Her izotopun tam olarak kütlesinin tespitini,

III. Her izotop bağıl miktarını saptamak için kullanılır.




9. İzotopların belirlenmesinde, Kütle

Spektrometresinde gerçekleşen olayla ilgili olarak ;

I. Buharlaştırılmış madde, elektronla bombardıman

edilerek + yüklü iyonlar oluşturulur.

II. Bu iyonlar – yüklü bir levhaya doğru çekilerek bu

levha üzerinde bulunan dar bir aralıktan hızlı

geçirilirler.

III. İyon demeti bu aşamadan sonra mağnetik bir alan

içinden geçirilir.




10. İzotopların belirlenmesinde, Kütle

Spektrometresinde gerçekleşen olayla ilgili olarak ;

I. Yüklü tanecikler magnetik bir alan içinde dairesel

bir yörünge izlerler.

II. Taneciğin yükü arttıkça, kütlesi azaldıkça doğrusal

yörüngeden sapma da artar.

III. Bu nedenle, magnetik bir alanda + yüklü bir iyonun

izlediği dairesel yörüngenin yarı çapı o iyonun q/m

değerine bağlıdır.




11. Klor gazının kütle tayfında Cl2+, Cl

+ ve Cl

+2 şeklinde

iyon grupları oluşturuyor. Klorun izotoplarının 35 ve

37 kütle numarasına sahip olduğu bilindiğine ve

doğada bulunma oranının sırayla %75 ve %25

olduğuna göre; Klorun oluşturduğu kütle tayfının nitel

durumu için aşağıda verilen ifadelerden hangisi

yanlıştır?

A) Bu 3 iyon 3 çizgi grubu oluşturur.

B) Yükü büyük olan izotop önce düşer.

C) Koyu çizgiler izotopun bolluk durumunu

göstermektedir.

D) Yükü eşitse kütlesi küçük olan önce düşer.

E) Cl2+ molekülünde 37-37, 35-37,35-35 izotopları

olacak şekilde düşerler.

Ne+2 Ne+

2021 22 2021 22

MOL KAVRAMI

36

Test-10 (Denklemli Kimya Problemleri)

1. 2 mol CO ile yeteri kadar oksijenin reaksiyonundan

N.Ş.A. kaç litre CO2 oluşur ?

A) 22,4 B) 2,24 C) 44,8 D) 4,48 E) 6,72

2. 5,6 gram C2H4 ‘ ü yakmak için gerekli O2 miktarı ile

kaç mol CH4 yakılır ? ( C : 12 O : 16 H : 1 )

A) 0,1 B) 0,2 C) 0,3 D) 0,4 E) 0,5

3. Mg + Cl2 MgCl2

Tepkimesinde 1,2 gram Mg harcandığına göre en çok

kaç gram MgCl2 elde edilebilir ? ( Mg : 24 Cl : 35,5 )

A) 2,40 B) 3,55 C) 4,75 D) 7,10 E) 8,20

4. 4 gram hidrojen gazını yakabilmek için N.K. da en az

kaç litre O2 gazı gereklidir ? ( H : 1 O : 16 )

A) 11,2 B) 22,4 C) 44,8 D) 67,2 E) 89,6

5. N.K. da 10 litre C2H2 ile 40 litre O2 tepkimeye

girdiklerinde tepkime sonunda kaptaki gazların

hacminin başlangıçta kapta bulunan gazların hacmine

oranı nedir ? (Oluşan Su gaz fazındadır)

A) 5/3 B) 2/3 C) 3/5 D) 1/2 E) 1

6. Kapalı bir kapta 36,6 gram KClO3 katısı ısıtıldığında,

KClO3 KCl + 3/2 O2

Şeklinde ayrışır. Oluşan O2 gazı yeteri kadar C2H4 ile

yandığında N.K. da kaç litre CO2 gazı oluşur ?

( K : 39 Cl : 35 O : 16 )

A) 2,24 B) 3,36 C) 6,72 D) 33,6 E) 67,2

7. 60 litre NO ile 50 litre O2 reaksiyona sokularak N2O3

elde edilirken hacimce değişme kaç litre olur ?

A) 20 B) 30 C) 40 D) 45 E) 60

8. n mol Y2 nin bir kısmı 2 mol X2 ile birleşerek 2 mol X2Y,

kalan kısmı ise 1 mol Z ile birleşerek 1 mol ZY

oluşturuyor. Buna göre başlangıçtaki Y2 nin mol sayısı

kaçtır ?

A) 0,5 B) 1 C) 1,5 D) 2 E) 2,5

MOL KAVRAMI

37

9. Aynı koşullarda X2 ve Y2 gazlarının tepkimesinden

X2Y3 bileşiği oluşmaktadır. Bu tepkimeyle ilgili olarak ;

b) Eşit hacimlerde X2 ve Y2 nin tepkimesi

sonucunda hacimde % 50 oranında azalma

görülür.

c) Eşit kütlede alındıklarında Y2 artar.

d) 1 mol X atomu ile 3 mol Y atomu tepkimeye

girerek 1 mol X2Y3 bileşiğini oluşturur.

Verilen bilgilerden hangileri kesinlikle doğrudur ?

A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III


10. Mg3N2 + 3 H2O 3 MgO + 2 NH3

Yukarıdaki tepkimeye ilişkin;

a. Tepkime süresince toplam molekül sayısı artar

b. Mg3N2 ve H2O nun eşit molleri alınırsa H2O dan

artar.

c. Tepkimeye giren Mg3N2 ve H2O nun kütleleri

toplamı, oluşan MgO ve NH3 ün kütleleri

toplamına eşittir.



D) I ve III E) I , II ve III

11. 27,8 gram FeSO4. nH2O tuzu yapısındaki su

tükeninceye kadar ısıtılıyor. Ve geriye 15,2 gram katı

madde kalıyor. Tuzun yapısındaki n sayısı kaçtır ?

( Fe : 56 S : 32 O : 16 H : 1 )

A) 4 B) 6 C) 7 D) 8 E) 10

12. Sabit hacimli kapta ve sabit sıcaklıkta N2O4(g)

moleküllerinin NO2 (g) moleküllerine dönüşmesi

sağlanıyor. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi

yanlıştır ?

A) Molekül sayısı artar

B) Moleküllerin ortalama hızlar artar.

C) Toplam basınç artar.

D) Moleküllerin ortalama kinetik enerjileri değişmez.

E) Moleküldeki atom sayısı artar.

13. X2 ve Y2 den 5 ‘ er gram alınarak ,

X2 + Y2 2 Z

Tepkimesi gerçekleştiriliyor. Buna göre ;

I. X2 ‘ den 1 gram artar.

II. Oluşan Z 8 gramdan azdır.

III. X2 den 1 / 16 gram harcanır.

Yargılarından hangileri doğrudur ? ( X : 1 Y : 80 )

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III


14. Bir kısmı oksitlenmiş 40 gramlık bakır parçası

yeterince HCl ile 26,8 gram CuCl2 oluşturuyor. Bakır

parçasının yüzde kaçı bakır oksittir ? ( Cu : 64 O : 16

Cl : 35 )

A) 50 B) 40 C) 30 D) 20 E) 10

MOL KAVRAMI

38

Test 11 (Karma Klasik Sorular)

1. 0,3 molünün kütlesi 7,2 gram olan X elementinin mol

kütlesi kaç g/mol ‘dür?

2. XO bileşiğinin 0,3 molünün kütlesi 9 gramdır. Buna göre X

‘in atom ağırlığı kaç g/mol’dür? ( O : 16 )

3. Al2(XO3)3 bileşiğinin 0,5 molü 117 gramdır. Buna göre X ‘in

atom ağırlığı kaç g/mol’dür? ( Al : 27 O : 16 )

4. X2Y3 bileşiğinin 0,2 molü 15,2 gram, XY2 bileşiğinin 0,1 molü

4,6 gramdır. Buna göre X ve Y atomlarının atom ağırlığı

kaç g/mol’dür?

5. 6,02.1022 tane CaSX3 bileşiği 13,6 gramdır. Buna göre X ‘in

atom ağırlığı kaçtır? ( Ca : 40 S : 32 )

6. 15,2 gram X2O3 bileşiğinde 0,4 mol X atomu vardır. Buna

göre X ‘in atom ağırlığı kaçtır? ( O : 16 )

7. 23 gram XO yeterli miktarda O2 ile reaksiyona sokulursa 35

gram X2O5 elde ediliyor. Buna göre X’in atom ağırlığı

kaçtır? ( O : 16 )

8. 6 gram X ile 12 gram Y tamamen tepkimeye girdiğinde 10

gram Z ve N.Ş.A. 2,8 litre T gazı oluşuyor. Buna göre T

gazının 1 molü kaç gramdır?

9. Eşit mollerde CX2 ve O2 alınarak;

CX2 + 3 O2 CO2 + 2XO2

tepkimesi gerçekleştirilirken 0,4 mol madde artarken 25,6 g

XO2 oluşuyor. Buna göre X‘in atom ağırlığı kaçtır?

( O : 16)

MOL KAVRAMI

39

10. X + Y Z + H2

tepkimesine göre, 12 gram X ile 49 gram Y ‘den 0,5 mol

H2 gazı oluştuğuna göre Z ‘nin mol kütlesi nedir ?( H : 1 )

11. 20 gram X ile 15 gram Y artansız tepkimeye girerek ürün

olarak 26,2 gram Z ile N.K. 4,48 litre R gazı oluşuyor. Buna

göre R ‘nin mol kütlesi kaç gramdır?

12. X + 2 HCl XCl2 + H2

Tepkimesinde 32,5 gram X harcandığında N.K. 11,2 L H2

gazı oluşmaktadır. Buna göre X’in atom ağırlığı kaçtır?

13. XYO3 + 2 HCl XCl2 + YO2 + H2O

Tepkimesine göre 8,4 gram XYO3 yeterli HCl ile tepkimeye

sokulursa 4,4 gram YO2 ve 1,8 gram H2O oluşuyor. Buna

göre, X ve Y elementlerinin atom ağırlıkları kaçtır? ( O :

16 H : 1)

14. 5 gram Mg3N2 ‘nin tamamı,

Mg3N2 + 3 X 3 Y + 2 Z

denklemine göre bir miktar X ile birleşerek 6 g Y ve 1,7 g Z

oluşturmaktadır. Buna göre X‘in mol kütlesi kaç

gramdır?

( Mg : 24 N : 14 )

15. X + 2 HNO3 X (NO3)2 + H2

Yukarıdaki denkleme göre 4 g X ‘ten 16,4 g X(NO3)2 ve 0,2 g

H2 meydana geliyor. Buna göre X‘in atom ağırlığı kaçtır?

( H : 1 N : 14 O : 16 )

Documents

KONU-5 MOL KAVRAMI Yrd. Doç. Dr. Sinan BAYINDIR Hafta.pdfBağıl atom kütlesi ve mol kavramı ile ilgili olarak öğrenciler; 5.1. İkili hidrojen bileşiklerinde, 1g hidrojen ile