KOORDINACIJA SEMAFORA

Razlikujemo linijsku i zonsku koordinaciju rada

semafora.

Ako su raskrsnice raspoređene duž jedne

saobraćajnice (linije), usklađivanje njihovog rada je

linijska koordinacija.

Ako su raskrsnice u jednoj zoni nepravilno

raspoređene, usklađivanje njihovog rada je zonska

koordinacija svjetlosnih signala.

KOORDINACIJA SEMAFORA

U situacijama kada se raskrsnice nalaze relativno blizu

poželjno je koordinisati (uskladiti) zelena vremena na

semaforima tako da se omogući efikasno kretanje

vozila kroz niz raskrsnica

Uobičajena je praksa da se na važnijim ulicama (smjerovima) koordiniraju semafori koji su udaljeni do 800m.

LINIJSKA KOORDINACIJA SEMAFORA

Osnovna stvar kod linijske koordinacije semafora

je da svi moraju imati istu dužinu ciklusa. To može

dovesti do situacije da neke raskrsnice ne funkcionišu

optimalno sa stanovišta lokalnih potreba raskrsnice.

Osnovni pojam kod koordinacije rada semafora je

fazni pomak (offset) koji predstavlja razliku vremena

započinjanja zelenih faza susjednih raskrsnica (mjerenu

kao raziku početka zelenog vremena na nizvodnoj

raskrsnici u odnosu na početak zelenog vremena na

uzvodnoj raskrsnici).

LINIJSKA KOORDINACIJA SEMAFORA

Druga

raskrsnica

Prva

raskrsnica

Fazni pomak

LINIJSKA KOORDINACIJA SEMAFORA

• Idealni fazni pomak definiše se kao

onaj pomak koji omogućava da prvo

vozilo iz kolone dolazi na sledeću

raskrsnicu tačno u trenutku paljenja

zelenog svjetla.

• Stoga je idealni pomak jednak:

tp = L/V

L =put (m)

V=brzina (m/s)

• Ako vozila s uzvode raskrsnice nisu

bila u kretnju onda idealnom pomaku

treba dodati vrijeme početnog

zakašnjenja ( 2-4 sek).

Konstantna brzina vozila

(12m/s odnosno oko 40 km/h).

LINIJSKA KOORDINACIJA SEMAFORA

Loše rješenje Dobro rješenje

LINIJSKA KOORDINACIJA SEMAFORA

Osnovni sistemi linijske koordinacije semafora

(zeleni talas) su:

• simultani,

• alternativni i

• prograsivni.

U idealnim uslovima, odnosno kad su rastojanja

između raskrsnica jednaka i kada sve raskrsnice u okviru

istog trajanja ciklusa imaju istovjetnu faznu podjelu,

inijska koordinacija može da se uspostavi primjenom

simultanog ili alternativnog sistema koordinacije.

LINIJSKA KOORDINACIJA SEMAFORA

Simultani sistem nastaje kada na svim

raskrsnicama, na pravcu duž kojeg se sprovodi

koordinacija, svi signali pokazuju istovremeno isti

signalni pojam (zeleno, žuto...).

Ovakav vid koordinacije prikazan je na prostor-

vrijeme dijagramu na sledećoj slici.

SIMULTANI SISTEM KOORDINACIJE

SIMULTANI SISTEM KOORDINACIJE

Iz dijagrama se vidi da u sistemu vlada međusobna

uslovljenost trajanja ciklusa i faznog pomaka (vremena

putovanja), odnosno brzine koja je izražena relacijom:

SIMULTANI SISTEM KOORDINACIJE

U alternativnom sistemu koordinacije odgovarajući

signali na uzastopnim raskrsnicama pokazuju suprotne

signalne pojmove istog trajanja.

Trajanje ciklusa i fazna podjela su isti na svim

raskrsnicama, a pomak početka zelenog svjetla (fazni

pomak) na signalima uzastopnih raskrsnica jednak je

polovini ciklusa.

Uslovljenost ciklusa i brzine data je relacijom:

ALTERNATIVNI SISTEM KOORDINACIJE

ALTERNATIVNI SISTEM KOORDINACIJE

Pri regulisanju saobraćaja progresivnim sistemom

kordinacije rada semafora, grupi vozila u talasu obezbjeđuje se

zeleno svjetlo onim redom kako stižu na pojedinu nizvodnu

raskrsnicu duž poteza kojim putuju.

Kod ovog sistema ne postoji matematička veza između

parametara rada već se oni odrešuju grafički metodom pokušaja

i podrške.

Brzina talasa i dužina ciklusa su osnovni elementi kojima

se posvećuje najviše pažnje.

Brzina može biti različita na pojedinim dionicama (u vrlo

ograničenom opsegu), a dužina ciklusa je ista za sve raskrsnice

i određuje se na osnovu ciklusa kritične (mjerodavne)

raskrsnice.

PROGRESIVNI SISTEM KOORDINACIJE

365/18 = 20 sek12

365/18 = 20 sek23

365/18 = 20 sek34

180/18 = 10 sek45

550/18 = 30 sek56

Idealni vremenski pomakU odnosu na raskrižjeRaskrižje

365/18 = 20 sek12

365/18 = 20 sek23

365/18 = 20 sek34

180/18 = 10 sek45

550/18 = 30 sek56

Idealni vremenski pomakU odnosu na raskrižjeRaskrižje Raskrsnica

•Primjer kordinacije za brzinu od 65 km/h

PROGRESIVNI SISTEM KOORDINACIJE

širina zelenog talasa

PROGRESIVNI SISTEM KOORDINACIJE

PROGRESIVNI SISTEM KOORDINACIJE

PROGRESIVNI SISTEM KOORDINACIJE

Naizmjenična progresija

PROGRESIVNI SISTEM KOORDINACIJE

Dvostruka naizmjenična

progresija

PROGRESIVNI SISTEM KOORDINACIJE