KOPERASI SEKOLAH SEBAGAI PEMUPUK KEUSAHAWANANDI KALANGAN PELAJAR

Tesis ini diserahkan kepada Sekolah Siswazah sebagai memenuhisebahagian daripada syarat-syarat pengijazahan

Program Ijazah Sarjaoa Sains (Pengurusan)Iiniversiti Utara Malaysia.

Oleh

Mazlan bin Kamisogos 25,1997

0 MAZLAN BIN KAMIS 1997. Hak cipta terpelihara.

KEBENARAN MERUJUK TESIS

Tesis ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada keperluan

pengijazahan program Sarjana Sains (Pengurusan) Universiti Utara Malaysia. Saya

bersetuju membenarkan pihak perpustakaan Universiti mempamerkannya sebagai

bahan rujukan umum. Saya juga bersetuju bahawa sebarang bentuk salinan sama ada

secara keseluruhan atau sebahagian dari teisi ini untuk tujuan akademik adalah

dibolehkan dengan kebenaran penyelia tesis ataupun Dekan Sekolah Siswazah.

Sebarang bentuk salinan dan cetakan bagi tujuan-tujuan komersial dan membuat

keuntungan adalah dilarang sama sekali tanpa kebenaran bertulis penyelidik.

Penyataan rujukan kepada penulis dan Universiti Utara Malaysia perlulah dinyatakan

jika sebarang bentuk rujukan dibuat ke atas tesis ini.

Kebenaran untuk menyalin atau menggunakan tesis ini sama ada keseluruhan atau

sebahagian daripadanya hendaklah dipohon melalui:

Dekan Sekolah SiswazahUniversiti Utara Malaysia06010 SintokKedah Dad Aman

ABSTRAK

Kajian ini diadakan bagi mengkaji sejauhmanakah koperasi-koperasi sekolah

menengah Daerah Kubang Pasu Kedah DaruLaman berkecenderungan sebagai

pemupuk keusahawanan di kalangan pelajar sekolah berkenaan. Objektif kajian ini

adalah untuk mengenalpasti sama ada: a) aktiviti-aktiviti koperasi sekolah menjurus ke

arah pemupukan keusahawanan di kalangan pelajar. b) aktiviti-aktiviti koperasi

sekolah memberi faedah kepada kebajikan ahli-ahlinya.

Seramai 240 pelajar dari sekolah-sekolah menengah daerah Kubang Pasu, Kedah

Darulaman yang terdiri dari ahli koperasi dan bukan ahli koperasi telah turut serta

dalam kajian ini. Soal selidik yang mengandungi 30 item berskala empat Likert telah

digunakan bagi mengukur maklum balas responden terhadap kecenderungan

keusahawanan di kalangan pelajar sekolah berkenaan. Dua hipotesis telah dibentuk

bagi kajian ini. Kaedah statistik ujian frekuensi dan Korelasi Pearson telah digunakan

bagi menguji hipotesis-hipotesis ini.

Hasil kajian ini menunjukkan terdapatnya hubungan positif yang signifikan di antara

koperasi sekolah dengan pemupukan keusahawanan. Kajian ini juga menunjukkan

terdapatnya hubungan positif yang signifikan di antara koperasi sekolah dengan

kebajikan ahli. Berdasarkan dapatan ini cadangan-cadangan telah dikemukan bagi

mempertingkatkan pembangunan koperasi, khususnya koperasi sekolah.

ii

ABSTRACT

'The s~udies was undertaken to esalnlne whether the school cooperative in the district

of Kubang Pasu Seconday school can generate the entrepreneurial interest arnongs the

students The objectives of the study \\ere to investlgattt a ) thc school coopcrati\cs

activities that generates the entrepreneurial interests among the students. b ) the

school cooperattve activities that acco~nodates we1 fare to their members.

140 respondents from 1 2 secondaq schools within Kubang Pasu District. Kedah

Darulalnan participated in this study A set ofquestionaire containing 30 itcrns uslog

four points Likert-type scale was applied to measure the entrepreneurial interest

among the school students. Two main hvpotheses \+.ere constructed for the stud!

Statistical tools such as frequency test and Pearson correlation were used to test

these hypotheses

Thc results re\..raled that there were sigr~ificant positive relationst,.qs betweep the

school cooperaoLes with the entrepreneurial interest. The results also revealed ,hat

there were significant positive relationship between the school cooperati\es {vith the

accomodation ofwelfares. Some suggesrions \%ere off&rttd based on the findings to tlic

development of cooperatives, especia\l!- school cooperati~es

PENGHARGAAN

Alhamdulillah, bersyukur saya ke hadrat Ilahi dengan izin dan limpah kurnianya kertas

projek ini dapat disiap dalam jangkamasa yang tetapkan.

Saya mengambil kesempatan ini untuk merakamkan setinggi- tinggi penghargaan dan

ucapan jutaan terima kasih kepada Dr.Zolkafli Bin Hussin selaku penyelia tesis ini.

Segala bimbingan dan tunjuk ajar yang diberikan amat berharga sepanjang tempoh

menyiapkan projek ini. Semoga ilmu yang dicurahkannya mendapat keberkatan Allah.

Ucapan terima kasih tidak terhingga saya ucapkan kepada pensyarah-pensyarah yang

member-i tunjuk ajar secara langsung dan tidak langsung dalam menjadi pendorong

bagi menyiapkan tesis ini. Ucapan terima kasih juga kepada sahabat-sahabat yang

telah membantu dalam memastikan tesis ini selesai pada masa yang diharapkan.

Ucapan terima kasih yang tidak terhingga kepada keluarga yang benar-benar

memahami keadaan. Kepada isteri tersayang, Norshah serta anak-anak Nurul Syuhada,

Nurul Sakinah dan Mohamad lzzuddin Solihin terima kasih kerana memahami

keadaan ini. Pengorbanan anda menjadi pendorong dart peransang untuk tents

menimba ilmu hari mendatang.

iv

Ucapan terima kasih yang tidak terhingga juga kepada para pengetua, guru dan

responden yang memberi sokongan dalam menjawab soalselidik kajian ini. Tanpa

anda kajian ini tidak akan dapat mencapai matlamatnya.

Ucapan terima kasih juga kepada IAB Pusat dan IAB Utara yang telah menaja

program ini. Semoga niat suci dan ikhlas dalam mempertingkatkan profesion

perguruan diberkati Allah.

Akhirnya, semoga Allah memberi keberkatan kepada saya dan mereka yang telah

banyak memberikan bantuan dari segi mental dan spiritual dalam menjayakan

penyelidikan ini.

Mazlan bin Kamis

Sarjana Sains (Pengurusan)

Sekolah Siswazah

Universiti Utara Malaysia

ogos 25,1997

V

SENARAI JADUAL

Jadual Mukasurat

Jadual 2.1 Aktiviti-aktiviti koperasi sekolah 3 9

Jadual 3.1 Sekolah-sekolah Daerah Kubang Pasu 8 7

Jadual 3.2 Keputusan ujian Cronbach Alpha ke atas instrumen 9 5

Jadual 4.1 Keputusan ujian Cronbach Alpha 9 8

JaduaI 4.2 Jantina pelajar 9 9

Jadual 4.3 Aliran persekolahan 100

Jadual 4.4 Keahlian koperasi sekolah 100

Jadual 4.5 Jawatan dalam koperasi 1 0 1

Jadual 4.6 : Pekerjaan ibu bapa dan penjaga 102

Jadual 4.7 : Tempat tinggal sekarang 103

Jadual 4.8 : Nama sekolah yang terlibat 104

Jadual 4.9 : Taburan persetujuan dan peratus pembolehubah bersandar

Jadual 4.10: Taburan persetujuan dan peratus pembolehubah bebas

Jadual 4.11: Taburan persetujuan responden dan peratus pembolehubahbebas

107

109

110

Jadual 4.12: Korelasi Pearson 1 1 1

Jadual 4.13: Keputusan Hipotesis yang diuji 114

vi

SENARAI RAJAH

Rajah

Rajah 2.1 : Struktur, organisasi dan Fungsi Koperasi Sekolah

Rajah 2.3

Rajah 2.4

Rajah 2.5

Rajah 3. I

Faktor-faktor yang mempengaruhi pelajar dalam programkeusahawanan

Model Pembangunan Keusahawanan

“A model for the development of enterprise andentrepreneurship”

Model: Koperasi sekolah menjaga kebajikan ahli 7 8

Muka surat

4 0

7 1

7 3

7 4

Vii

KANDUNGAN

muka surat

Kebenaran merujuk tesisAbstrak ( Bahasa Melayu )Abstrak ( English )PenghargaanSenarai jadualSenarai raj ah

Bab 1: Pengenalan

1.1 Latar belakang 11 . 2 Penyataan masalah 61 . 3 Objektif kajian 1 31.4 Batasan kajian 1 4

Bab 2 : Sorotan Karya

2 . 12.2

2.3

Koperasi 16

Koperasi Sekolah 31

2.2.1 Aktiviti Ke arah Kebajikan Ahli 41

2.2.2 Aktiviti Ke arah Pemupukan Keusahawanan 49

Keusahawanan 5 62.3.1 Ciri-ciri keusahawan 63

2.3.2 Pemupukan Keusahawanan 70

Bab 3 : Metodologi Kajian

3.13.2

3.3

3.4

Kerangka Konseptual 77

Defmisi Istilah 81

3.2.1 Koperasi Sekolah 81

3.2.2 Pemupuk Keusahawanan 82

3.2.3 Di Kalangan Pelajar 82

Pembolehubah Kajian 82

3.3.1 Pembolehubah Bersandar 83

3.3.2 Pembolehubah Bebas 84

Hipotesis Kajian 86

1

ii. . .1 1 1

ivvivii

.VIII

3.5 Lokasi Kajian 8 63.6 Persampelan 8 73.7 Teknik Pengumpulan Data 8 93.8 lnstrumen Kajian 9 03.9 Kesahan Instrumen Kajian 9 43.10 Pengukuran Kajian 9 5

Bab 4:

4.14.24.3

Analisi dan Dapatan Kajian

Ujian KebolehpercayaanAnalisis Deskriptif Latar Belakang RespondenSkor pembolehubah-pembolehubah kajian4.3.1 Pembolehubah bersandar4.3.2 Pembolehubah bebasPengujian hipotesis4.4.1 Matriks Korelasi di antara pembolehubahRingkasan keputusan hipotesis kajian

9 79 9

105108

4.4

4.5111113

Bab 5 : Kesimpulan

5.1 Ringkasan Dapatan Kajian 1165.2 Sumbangan Kajian 1235.3 Impli kasi Kaj ian 1245.4 Cadangan Kaj ian Mendatang 125

127Ruj ukan

Lampiran

Lampiran 1: Soal selidik kajian

Lampiran 2: Surat kebenaran daripada Bahagian Perancangan dan PenyelidikanPendidikan

Lampiran 3: Surat kebenaran daripada Jabatan Pendidikan Negeri Kedah Darulaman

Lampiran 4: Surat kebenaran daripada Pegawai Pendidikan Daerah Kubang Pasu

Lampiran 5: Surat permohonan penyelidikan dari Jabatan Pembangunan KoperasiAlor Setar

ix

Lampiran 6: Surat kebenaran daripada Maktab Kerjasama Malaysia, Petaling Jaya

Lampiran 7: Surat akuan daripada Universiti Utara Malaysia

X

Sekolah Siswazah(Graduate School )

Universiti Utara Malaysia

PERAKUAN KERJA KERTAS PROJEK(Certification Of Project Paper)

Saya, yang bertandatangan, memperakukan bahawa(I, the undersigned, certify that)

MAZLAN BIN KAMIS

calon untuk ijazah(candidate for the degree ofi Sarjana Sains (Penqurusan)

telah mengemukakan kertas projek yang bertajuk(has presented his/her project paper of the following title)

KOPERASI SEKOLAH SEBAGAI PEMUPUK KEUSAHAWANAN DI KALANGAN

PELAJAR.

seperti yang tercatat di muka surat tajuk dan kulit kertas projek(as it appears on the title page and front cover ofprojectpaper)

bahawa kertas projek tersebut boleh diterima dari segi bentuk serta kandungan, danmeliputi bidang ilmu dengan memuaskan.(that the project paper is acceptable in form and content, and that a satisfactory krwwl-edge of the field is coverd by the project paper).

Nama Penyelia(Name of Supervisor) : Dr l Zolkah bin Hussin

Tandatangan(Signature) :

Tari kh(Date) .. 25/08/1997

Bab 1

PENGENALAN

Dalam bab 1 ini, penyelidik akan cuba menerangkan tentang sejarah penubuhan

koperasi dunia. Seterusnya sejarah penubuhan koperasi di Malaysia dan akhirnya

meninjau tentang koperasi sekolah di Malaysia. Dalam tinjauan mengenai tajuk

kajian koperasi sekolah ini akan dijelaskan tentang latarbelakang kajian,

penyataan masaalah, objektif kajian, kepentingan kajian dan akhirnya batasan

kajian.

1 .l Pengenalan

Penubuhan koperasi di Tanah Melayu bermula akibat kehidupan orang-orang

Melayu yang sentiasa berada dalam kesempitan dan tercicir di negara sendiri

(Asan, 1994). Masalah yang sama juga berlaku semasa terjadinya Revolusi

Perindustrian di England. Perpindahan beramai-ramai untuk bekerja di kilang-

kilang menyebabkan tuan punya kilang mengenakan pelbagai syarat yang

membebankan. Pada masa ini berlakunya penindasan di antara yang “kaya” ke

atas yang “miskin”. Suatu sistem telah cuba dipelopori oleh ahli-ahli bijaksana

pada ketika itu bagi mengurangkan penderitaan yang dihadapi oleh mereka.

Peraturan mengumpul Wang secara bersama-sama dan wang itu dipinjamkan

kepada ahli-ahli kumpulan dengan syarat-syarat yang mudah dan faedah yang

The contents of

the thesis is for

internal user

only

1 2 7

RUJLJKAN

A.Izet Mohammad,( 1990) Usahawan:Dilahirkan atau Dididik?Usahawan MalaysiaSeptember.

A.S Homby (1977), Oxford Advanced Learner’s Dictionary of CurrentEnglish, Third Edition, The English Language Book Society andOxfordUniversity Press, London, Great Britain

Ahmad Ghazi bin Haji Abd.Hamid (1986), Bekerjasama hari ini demimengelakkan pembaziran di masa hadapan, dalam Bengkel kearah kerjasama koperasi pengeluar dengan koperasi pengguna,29September.

Asan Ali Golam Hassan (1995), Pengaruh Koop di Tanah Rancangan:Satu kajian empirikal, Tesis Sarjana Ekonomi, Universiti Malaya.

B.B, Goel(l984) .Co-oprative Management and administration(Organisation and Working of an Apex Federation) Deep & DeepPublication, New Delhi, India.

Baharu bin Kemat( 1994), Orientasi sikap keusahawanan di kalanganpelajar Politeknik di Malaysia , Tesis Sarjana SainsPengurusan, Universiti Utara Malaysia.

Bailey, Kenneth D. (1984), Kaedah penyelidikan terjemahan HashimAwang, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kementerian PendidikanMalaysia, Kuala Lumpur.

Bengkel kearah kerjasama antara koperasi pengeluar dengan koperasipengguna, 29 September 1986. Maktab Kerjasama Malaysia, PetalingJaya.

Berita Harian terbitan 27 Jan. 1986

Berita Harian terbitan 12 Feb. 1989

Berita Harian terbitan 17 Feb. 1985

1 2 8

Berita Minggu terbitan 24 Feb. 1989

Berita Harian terbitan 18 Ogos 1989

Berita Harian terbitan 17 Jan. 1990

Bernard Sarachek( 1996), American Entrepreneurs and the HoratioAlger Myth in Entrepreneurship and the Growth ofFirms, Volume 1, Edward Elgar Publishing Limited, Vermont.

Calvin A.Kent (1984) The environment for entrepreneurship, D.C.Heathand Company, USA.

Cho,Kwansik (1994) Impact of Total Quality Management onOrganizational Performance in U.S: An empirical investigation ofcritical success factors, University of Nebraska, U.S

Chukwu,Samuel C (1992), Ekonomi Perusahaan PerniagaanKoperasi, Edisi Bahasa Melayu,Fridrich Ebert Stiftung,KualaLumpur.

Cook,James R (1987) The Star&up Entrepreneur, How You CanSucceed in Building Your Own Company into a Major EnterpriseStarting from Scratch, Perennial Library,Harper &Row, Publisher, New York.

David L,Hull,John J,Bosley and Gerald G,Udell(1995), Renewing thehunt for the heffalump:Identifying potential entrepneurs bypersonality characteristics in Entrepreneurship and the growthof firms . volume 1, Brookfield Vermont United States.

Drucker,P.F.,( 1985) Innovation and Entrepreneurship, London: WilliamHeinemann Ltd.

Elizabeth Chell,Jean Harworth,Sally Brearley, (1991) TheEntrepreneurial Personality: Concepts,cases and categories,London

Frank J.Gaskill(l993), Small Business retail success: A product offunctional operations planning, Pie-business positioningdecisions, and enacted generic straetegy, Ph.D Thesis, School ofbusiness and entrepreneurship ,Nova University.

1 2 9

Gartner,W.B (1989) “Who is an entrepreneur ? Is the wrong question”Journal of the entrepreneurship,Theory and practice .

Gibb,A.A.,( 1988). “The enterprise culture threat or opportunity inentrepreneur, A blue print of an action”, Management decision,~01.26, no.4. MCB University Press.

Gibb.A.A (1988), Analysis with Reading, 2nd Ed, New York : MacMillanPublishing Company.

Herbert,R.F. and Link,A.N.( 1988) The Entrepreneur-MainstreamViews and Radical CritiquesSecond Edition,New York.

Hull,D.L.,Bosley,J.J and Udell,G.G.( 1980) ‘Renewing the Hunt for theHeffaIump:Identifying potential entrpreneurs by personalitycharacteristics’, Journal of Small Business., 18,l: 1 l-l 8.

[ma Suwandi, Seluk Liku Koperasi Di Kalangao Pemuda,PenerbitanBhratara Karya Aksara,Jakarta, 1983.

Israel MKirzner, Competition and entpreneurship in The Environmentfor Entrepreneurship,(Chicago:University of Chicago Press,1979)

James A.F.Stoner,Charles Wankel(1985) , Pengurusan,EdisiKetiga,Prentice Hall Inc. Diterjemahkan oleh Yaakob Ibrahim,JabatanPengajian Pengurusan Universiti Pertanian Malaysia,1989.

John Naisbitt, Megatrends (New York: Warner Books, 1982),

Johnson, Lafaid, JR. ,( 1994) Attributional style as a distinguishingfactor of entrepreneurial achievement motivation,Ph.D CaliforniaSchool of Professional Psychology, Los Angeles UMI Dissertationservices Michigan.

Kao,John (1989),Entrepreneurship,Creativity,and Organization:Text , Cases,Kogan Page Limited,London

130

Levenson,H,( 1973) ‘Multidimensional Locus of Control in PsychiatricPatients’,Journal of Consulting and Clinical Psychology.New York.

Lichtenstein,Greg Arnol,( 1992) The Significance of Relationship inEntpreneur:A case study of the teology of enterprise in the businessincubators,Ph.D Thesis,U,M.I Desertation ServiceqMichigan.

Maktab Kerjasama Malaysia ( 1990), Gerakan koperasi sekolah,satupenilaian, Kajian Pentadbian Kewangan dan Perniagaan,MaktabKerjasama Malaysia,Petaling Jaya.

Manifesto Koperasi Angkasa,Hari Koperasi Antarabnagsa ke 68Peringkat Kebangsaan 11 Ogos 1990.Utusan PrintcorpSdn.Bhd.,Kuala Lumpur.

Mohd Ali Baharum .(Dr),( 1994),Priusip Koperasi Ditiujau dariPerspektif Islam dalam Pelancar, April.

Mohd Sheffie Abu Bakar,Metodologi Penyelidikan untuk ekonomi danbidang-bidang berkaitanedisi kedua.Penerbit UniversitiKebangsaan Malaysia,Bangi. 199 1

Mustafa Haji Daud (1994),Perniagaan Menurut Islam,UtusanPublication & Distributors Sdn.Bhd.,Kuala Lumpur,

Norshamshun Hj Lateh( 1996),Faktor-faktor yang mempengaruhipenglibatan pelajar dalam bidang keusahawanan Kajian kessiswaniaga Universiti Utara Malaysia, Tesis Sarjana MudaEkonomi,Universiti Utara Malaysia,

Pedhazur, E.D (1982)., Multiple Regression in BehavioralResearch:Explanation and Prediction, 2”d Edition, Dryden Press,United . States.

Pelancar, (1983, Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia Berhad,TerbitanSeptember.

Pelancar, (1986), Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia BerhadTerbitanOktober.

Pelancar, ( 1988), Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia Berhad,TerbitanSeptember.

131

Pelancar, ( 1989), Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia Berhad,TerbitanMac.

Pelancar, ( 1990), Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia Berhad,TerbitanMei.

Pelancar, ( 199 1 ), Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia Berhad,TerbitanApril.

Pelancar, (1992), Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia BerhadTerbitanSeptember.

Pelancar, ( 1993), Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia Berhad,TerbitanJulai

Robinson et al.,( 199 1) “An attitude approach to the prediction ofentrepreneurship”,Journal of entrepreneurship.Theory andPractice,vol. 154,ms. 13-19.

Roff,William R.( 1984),Kerjasam dan Koperasi di Semenanjung 1910-1941,Universiti Malaya,Kuala Lumpur,

Rosmawati bt Musa (1996),Faktor-faktor yang mempengaruhikecenderungan pelajar Pusat Giat untuk melibatkan diri dalambidang keusahawanan,Tesis Sarjana Muda Ekonomi,UniversitiUtara Malaysia.

Sabitha Marican (1993),Pengurusan ,Masalah dan Penye1esaian.Sk-iPengurusan dan Pentadbiran UtusaqUtusan Publications andDistributors Sdn .Bhd Kuala Lumpur.

Sagimun M. D ( 1984),Mari Kita Berkoperasi,lnti idayuPress,Jakarta, 1984.

Sagimun M.D (1985). Koperasi Indonesia (Pelajaran Koperasi TingkatPerguruan Tinggi) Inti Idayu PressJakarta.

Sekaran, Uma (1992).,Research Methods for Business,A Skill BuildingApproach,Toronto, John Willey & Sons.

132

Seminar ke arah pembangunan koperasi :Satu pendekatan semula, I5 -17 November 1989 Kuala Lumpur,The Institute Cooperative Auditorsdan Jabatan Pembangunan Koperasi .

Seminar on cooperative values in changing world, 17 - 18 Oktober1994, Ming Court Hotel, Kuala Lumper,Maktab Kerjasama Malaysia.

Shapero,Albert (1984) The entpreneurial Event dalam Theenvironment for entrepreneurship,D.C.Heath and Company, USA.

Shefsky,Llyod E ( 1994) Entrepreneurs Are Made Not Born, McGraw-Hill,Inc,US

Suhaimi Mansor ( 199 1 ), Jalan Pintas Keusahawanan, Percetakan WatanSdn.Bhd,Kuala Lumpur.

Utusan Malaysia terbitan 15 Nov. 1986

Utusan Melayu terbitan 12 Mac. 1987

Utusan Malaysia terbitan 20 Ogos 1987

Utusan Malaysia terbitan 18 Nov. 1987

Utusan Malaysia terbium 12 Ogos, 1988

W.Gibb Dyer,Jr (1994) Toward a theory Entpreneurial Careers dalamEntpreneurship Theory and practice,Baylor University Vol19,No.2 Winter.

Wawasan (1994) UAmanat YB Menteri Kewangan”, JabatanPembangunan Koperasi Malaysia , Kuala Lumpur Malaysia.

Wawasan (1994) “JPK mengorak Strategi Baru”, JabatanPembangunan Koperasi Malaysia , Kuala Lumpur Malaysia.

Wawasan, (1994) Maktab Kerjasama ,Jabatan Pembangunan KoperasiMalaysia , Kuala Lumpur, Malaysia.

133

Zulkifli bin Saidun,( 1996) Kecenderungan Keusahawanan di KalanganPelatih Institut Kemahiran Mara,Tesis Sajana SainsPengurusan,Universiti Utara Malaysia.