Akademia Młodego Ekonomisty

Czy w ekonomii dwa plus dwa równa się cztery? Jak liczą ekonomiści? Mgr Kornelia Bem - Kozieł

Wyższa Szkoła Ekonomii,

Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach

9 kwiecień 2014 r.

Co to jest ekonomia?

Ekonomia jest to nauka, badająca, w jaki sposób ludzie wykorzystują dostępne im (ograniczone) zasoby w celu zaspokojenia nieograniczonych potrzeb.

Kiedy przydaje nam się ekonomia?

• W decyzjach życia codziennego

• Gdy jesteśmy właścicielami firmy

•Przy świadomym

uczestnictwie w wyborach

•Łatwiej możemy ocenić

co się dzieje w naszej

jak i globalnej gospodarce

(skąd powstają

poszczególne zjawiska)

Co liczą ekonomiści?

• Koszty

• Przychody

• Użyteczność

• Dochód

• Produkcję

• Inflację

• Bezrobocie

• Zatrudnienie

• Majątek

• itp.

A wiec ekonomiści liczą wielkości gospodarcze

Jak liczą ekonomiści – jakimi

danymi się posługują? • Czy wszystkie dane da się

porównać?

• Czy da się porównać co

jest warte więcej 100 kg

cukry czy 100m2

materiału?

• Czy da się porównać ze

sobą zatrudnienie i

dochód?

• Jakie dane możemy ze

sobą porównać?

Co jest

warte

więcej?

Jak liczą ekonomiści – jakimi

danymi się posługują? • Dane aby były porównywalne musza być

wyrażone w tej samej wielkości (np. w zł?)

• Ekonomiści najczęściej porównują dane w

szeregach czasowych, wyrażone w pieniądzu

(produkcja, sprzedaż - nie w sztukach tylko w

pieniądzu) lub % (zmiana,

wzrost, spadek, poziom

np, bezrobocie, inflacja)

• Dane musza dotyczyć tego

samego okresu

Jak liczą ekonomiści? – wzrost

wynagrodzenia

• Pracownik zarabiał 2000 zł, od nowego

roku dostał podwyżkę i zarabia 2200 zł. O

ile wzrosły jego zarobki?

• Jeśli inflacja wynosi 7%?

• Jeśli inflacja wynosi 12%?

Jak liczą ekonomiści? – wzrost

wynagrodzenia

• Wynagrodzenie nominalne (Dn) - to suma

otrzymywanych pieniędzy

• Wynagrodzenie realne (Dr)

- to ilość towarów i usług,

które za te pieniądze

możemy nabyć.

Dr = Dn/Ic

Ic – indeks wskaźnika cen

(1 + i; i – inflacja)

Jak liczą ekonomiści? – wzrost

wynagrodzenia

Przykład:

Wynagrodzenie

nominalne 2 000,00 2 200,00 2 200,00

Stopa inflacji - 7% 14%

Wynagrodzenie realne 2 000,00 2 056,07 1 929,82

Zmiana wynagrodzenia

Nominalna 200,00 200,00

Realna 56,07 -70,18

Wzrost wynagorzenia

Nominalny 10,00% 10,00%

Realny 2,80% -3,51%

Jak liczą ekonomiści? – wzrost

wynagrodzenia

Jak liczą ekonomiści? -

użyteczność • Czy tyle samo jest warta 1 kanapka co 5 i

10?

• Ile skłonny byś był

zapłacić za 1 kanapkę

a ile za 5-tą czy 10-tą?

Jak liczą ekonomiści? -

użyteczność

Użyteczność jest miarą abstrakcyjną,

która określa subiektywnie odczuwane

zadowolenie, jakie daje człowiekowi

konsumpcja dóbr i usług. Dobra, które

konsument uznaje za bardziej

użyteczne, to dobra dostarczające mu

więcej zadowolenia

Jak liczą ekonomiści? -

użyteczność • Użyteczność

całkowita -

całkowite

zadowolenie, jakie

osiągnie jednostka

z konsumpcji

określonej ilości

danego dobra

Jak liczą ekonomiści? -

użyteczność • Użyteczność

krańcowa - to przyrost (wzrost lub spadek) zadowolenia, jakie osiąga konsument ze zwiększenia konsumpcji danego dobra o jednostkę

Jak liczą ekonomiści? -

użyteczność

Prawo malejące użyteczności

krańcowej

Przyrosty zadowolenia z konsumpcji

maleją wraz ze wzrostem ilości

konsumowanego dobra

Jak liczą ekonomiści? – wartość

pieniądza

• Czy otrzymane

1000 zł teraz jest

tyle samo warte co

1000 zł otrzymane

za 5, 10 czy 15 lat?

Jak liczą ekonomiści? – wartość

pieniądza

Zasada wartości pieniądza:

określona kwota pieniężna ma w dniu

dzisiejszym większą wartość niż ta sama

jego kwota w przyszłości

Jak liczą ekonomiści? – wartość

pieniądza

Wartość obecna

• FV – wartość przyszła pieniądza w okresie „n“,

• PV – aktualna wartość pieniądza (wartość początkowa),

• n – liczba okresów naliczania dochodów (odsetek),

• r – okresowa stopa procentowa.

nrFVPV

1

1

Jak liczą ekonomiści? – wartość

pieniądza

• Przykład oprocentowanie r=8%

kwota która otzrymamy

(wartośc przyszła - FV)

liczba lat

(okresów - n)

Wartość

teraźniejsza (PV)

1000 5 680,58

1000 10 463,19

1000 15 315,24

1000 20 214,55

Jak liczą ekonomiści? – wartość

pieniądza Co jest korzystniejsze ulokowanie 5000 zł na 20 lat

na lokacie oprocentowanej:

• 10% w skali roku a

odsetki naliczane

i wypłacane są na

koniec całego okresu

oszczędzania, czy

• 7% w skali roku a

odsetki naliczane

i wypłacane (dopłacane do lokaty) są na koniec

każdego roku oszczędzania?

Jak liczą ekonomiści? – wartość

pieniądza

Wartość przyszła płatności

jednorazowej przy oprocentowaniu

prostym:

FV = PV * (1 + n * r)

Jak liczą ekonomiści? – wartość

pieniądza

• Wartość przyszła płatności

jednorazowej przy oprocentowaniu

złożonym

nrPVFV 1

Jak liczą ekonomiści? – wartość

pieniądza

• przykład

Wartość

teraźniejs

za (PV)

liczba

lat (n)

oprocentowanie

proste

oprocentowanie

złożone

r FV r FV

5 000,00 20 10% 15 000,00 7% 19 348,42

5 000,00 20 10% 15 000,00 10% 33 637,50

Jak liczą ekonomiści? - PKB

• Co to jest PKB?

Produkt Krajowy Brutto (PKB) jest to

wartość wszystkich finalnych dóbr i usług

wyprodukowanych w danym kraju w

danym okresie.

Jak liczą ekonomiści? - PKB

• Jak liczymy PKB?

PKB = C+I+G+Ex-Im,

C- konsumpcja

I – inwestycje

G – wydatki

rządowe

Ex – Export

Im – Import

Jak liczą ekonomiści? - PKB

Jak liczą ekonomiści? - PKB

Jak liczą ekonomiści? – PKB

per capita

Jak liczą ekonomiści? - PKB

• O ile wzrośnie

PKB jeśli

inwestycje

wzrosną o 6 ?

ImY i

sk

ik

m

1

1

Warsztaty

Policz to sam?