Srednjevjekovni grad Kotor smješten je u jugoistočnom dijelu Bokokotorskog Zaliva i predstavlja jedan od najbolje očuvanih

srednjevjekovnih gradova koji je istrajao u očuvanju svog originalnog izgleda.

Kotor je najveća stara urbana cjelina u Crnoj Gori. U najranijim istorijskim izvorima spominje se antički period i lokaliteti Akruvijum i Dekaderon, a u pisanim izvorima spominje se «Gornji grad», što se odnosilo na najstariji dio naselja na vrhu brijega Sveti Ivan, i «Donji grad», današnji Kotor. Asimetrična organizacija uzanih ulica i trgova Kotora, zajedno sa brojnim spomenicima srednjevjekovne arhitekture, jedne su od brojnih karakteristika ovog grada. Stari grad Kotor odlikuje se i značajnim brojem trgova, pjaceta, stilski rađenim kapijama palata imućnih porodica, karakterističnim, velikim brojem stepeništa ili skalina, ali najspecifičnija odlika Kotora veliki broj crkava i samostana na relativno malom prostoru. Od građevina građenih u gotičkom stilu izdvajaju se niz palata (palata Drago, zatim ostaci preuredjenih palata Buća i Bizanti), kao

i brojni ostaci arhitekture. U baroknom stilu su građene mnogobrojne crkve i palate (Pima, Grubonja, Grgurina), zatim građanske

kuće, a kasnije su i mnogi objekti barokizirani. Od domaćih graditelja izdvaja se najviše franjevac Vito.

Tačno preko puta glavnih gradskih vrata nalazi se gradski toranj koji potiče sa početka XVII vijeka sa Stubom srama ispred njega. Toranj ima prizemlje, dva sprata i otvorenu lođu gdje je smješten satni mehanizam. Vidljive su dvije fasade, južna i zapadna. Na zapadnoj fasadi, okrenutoj prema glavnim gradskim vratima bilo je uklesano više natpisa, koji su stradali u raznim zemljotresima a neki su otučeni još u vrijeme mletačke uprave kako bi se spriječio kult ličnosti ( jer su se natpisi sadržali pohvalne tekstove i sentence na račun mletačkih providura ). Do danas su sačuvane samo dvije kamene ploče. ( "Spomenici kulture Crne Gore")

Vrata crkve Svete Marije Koleđate sa bronzanim reljefnim motiva iz života Blažene Ozane -djelo vajara Vaska lipovca Svete Marije Koleđate, (Gospe od zdravlja), u Kotoru je još poznata kao crkva Svete Ozane, sagrađena je na temeljima starije crkve sa kraja V. i početka VI. vijeka. Sadašnja crkva posvećena je 1221. godine. Od godine 1806. u crkvi se čuvaju zemni ostatci bl. Ozane Kotorke, pa je u narodu poznatija kao crkva Blažene Ozane. U njoj je bilo pokopano i više biskupa. U XIV. vijeku crkva je bila oslikana od strane grčkih slikara. Ostaci tog fresko-slikarstva spadaju u najmonumentalnije fresko-slikarstvo na području Boke i Crne Gore.

Kroz čitav Kotor prostiru se građevine, isprepletane uličicama i trgovima, koji svojim arhaičnim izgledom podsjećaju na neka davno

minula vremena. Na jednom od trgova Starog grada, koji je i najpoznatiji dio Kotora, nalazi se i katedrala Sv. Tripuna, spomenik

romanskoj kulturi sa elementima vizantijske arhitekture, jedan je od prepoznatljivih simbola grada. Kao najznačajniji spomenik i

simbol Starog grada, katedrala Svetog Tripuna, sadrži bogatu riznicu dragocjenosti među kojima su pozlaćeni oltar, barokne

freske, veliki broj ornamenata izuzetne vrijednosti. Kupola Katedrale, posvećene Svetom Tripunu - zaštitniku grada Kotora je

izgrađena u baroknom stilu, a stubovi su obloženi čuvenim mermerom sa ostrva Korčule. U Katedrali Svetog Tripuna postoje

ostaci fresaka iz 14. vijeka. U dragocjenoj Riznici se čuvaju rijetki umjetnički predmeti koje su izrađivali majstori iz Kotora u periodu

od 14. do 20. vijeka. Sveti Tripun je obično predstavljen sa modelom svoje crkve iz Kotora u rukama, a Sveti Bernard iz Sijene stoji

kao zaštitnik moreplovaca. Rozete na Katedrali Svetog Tripuna su u prošlosti bile romaničke, a danas ih ukrašavaju gotsko-

romanički detalji. Uz Katedralu Svetog Tripuna, u srcu starog dijela Kotora postoji mnoštvo primera crkvene arhitekture iz doba od

12. do 20. vijeka.

Kotor je čuven i po velikom broju palata koje danas simbolizuju raskošan život imućnih Kotorskih porodica u srednjem veku.

Barokna Palana Grgurina je smeštena na Trgu Muzeja /Pjaca od Muzeja/ i u njoj je Pomorski Muzej, sa impresivnom zbirkom o

pomorstvu u Bokokotorskom Zalivu i kulturnom procvatu regiona. Muzej Pomorstva sadrži zbirku modela brodova, instrumenata,

oružja, mapa, povelja i dokumenata od izuzetnog naučnog i istorijskog značaja. Palata Grgurina je izgradjena u 18. vijeku i

pripadaja je aristokratskoj porodici Grgurina. Posebno je zanimljiv očuvan mletački raspored svih prostorija – kuća jednog

gospodara ima četiri sobe i salon.

Zgrada Zatvora, sagrađena u doba Austrougarske. Trospratna zgrada Zatvora išarana kovanim željeznim rešetkama i izvorno ofarbana austrijskom žutom bojom, vijek ipo je bila sabirni centar i posljednja luka osuđenicima, ustanicima i buntovnicima, iz koje se, kažu, nije moglo pobjeći.