http://hinduebooks.blogspot.com

zkix[tumtni>Upfh

cÈáixV]mikL

E-book Published By http://hinduebooks.blogspot.com

January 2011

zkix[tumtni>Upfh

2

\ÔTÄh

pURv{pIÚik ................................................................................... 4

1. zkix[tumtx]>h ..................................................................... 7

ptizpk>fh .................................................................................8

eedvÊieû >Uph. ...................................................................... 9

jIvÙÑfh ................................................................................ 12

p]sni>Upfh ............................................................................. 13

jIvkZtYh .................................................................................... 14

jIvEB]gh ..................................................................................... 15

mu¬ix]Dnh .............................................................................. 16

nItiviDi ....................................................................................... 19

pvizt]«kZtYh ........................................................................ 19

nizgH]nuzgHh. ........................................................................ 20

mu¬i............................................................................................... 21

2. zkix[tumtE¢dnh ............................................................... 22

kZtYnimiÊh ............................................................................. 23

\p]d]nh ...................................................................................... 32

AdixZ¨i ................................................................................... 37

duRgufh....................................................................................... 45

zkix[tuc>ith ............................................................................ 50

zkix[tumtni>Upfh

3

nizgH]nuzgHh.......................................................................... 91

pvizt]«c>izth ...................................................................... 97

EztYktVh ..................................................................................... 99

psuzpk>fh .............................................................................. 115

\t[pÊi .......................................................................................116

mZg]di ........................................................................................... 124

p]szpk>fh ............................................................................ 138

jMp]ph ..................................................................................... 139

gtizpk>fh ............................................................................. 141

mu¬ix]Dnh ............................................................................ 142

ni>yh ........................................................................................... 148

mu¬i............................................................................................. 154

zkix[tumth všRÎetÆen?............................................ 156

zkix[tumtni>Upfh

4

pURv{pIÚik

aÙ}Ey] mH]jnÆeš! `eû |o \pzkmh

zkix[tumt Êieû ttVeÊ ~<kš]yi>iÄuÎ jnÆšueT

HZdyÊil D>iÏiÄuÎtin]kuÎu. zkix[tumtØM]

>]y p]ti>im]R mutÙ]y O]E>]E>] kuÑihB>ikL nÐueT

HiàumtEÊyuh |osV>Enyuh zsuti, x[mZti mutÙ]y

Ap[tv]kYÆEšyuh nY]yh kUT]et duSic{uh a¡]n

kuÚ]>h, ztimURÊiÙÑfh, ku>uÈuv<i, murujMh, xlgu>u

Ù]Bh, xtY¡]En]dyh, xmyp>IÑ, s]x[zth, puEÙ}Ùi

kuhcu mutÙ]y dUSfpux[tkÆeš ac{TiÏic{[

zpxiÍhecy[tuek]Þ[ x]DuÄšuh a¡M]>um]y

puÙyR c]Î]R pryR mutÙ]y HiàuÄšueT mnÓien

et]Ïi, kuÏ]yh mutÙ]ytukeš ek]TuÊu myÄi

EBdiÏic{[ xVmtm]RÅÊil ~ReÏTuÊi n>kÊinu

p]ztIBviÏiÄuÎtien n]h kÞuh EkÈumi>uÎuek]Þ[

|o mH]p]tkÊien tTy]N y]et]>u k<ivuh

xá]diÄ]et aTÆiyi>uÎt[ aÙ[pvuh \citmeÙ}Îu

m]ztmÙ}, |o \d]xIntyilevc{[ HiàuÄšil |tuve>

aWieÙ]>u B]gEÊ]šh jnÆL |o apkTÊil

epÈuEp]kuÎtinuh, EmÙuh |o k¨t zpc]>eÏTuÊuÎ

tinuh atunimiÊh nmuÄuh nÐueT xßtikLÄuh

e`Hik]muztikÆš]y aEnkPÙÆLÄ[ tTØh

xhBviÄuÎtinuh xhgtiy]yi tIRÎi>iÄuÎu. |o

ØitiÄ[ nÐueT HiàuÄšiÙuÔ p¥itM]R `Ù}]Ep>uh

xVk]>YÊilÊeÎ vYzgic{[ k]ÙEÑph ecy{]et

aniRv{]cYmHimyueT atYßpufYÊieûyuh sZhg]Tk

zkix[tumtni>Upfh

5

m]yi>iÄuÎ |o pE>]pk]>ÊilÄuTi xVÙ[ph dZ¨i

vc{i>ueÎÜil |o jEn]pzdvh `ztEy] `šuÏÊil

dU>IBviÄuÎtinuh atunimiÊh aEnkjIvM]R

|oEÙ]kp>EÙ]kÆšil xuKIBviÄuÎtinuh xhgtiy]

kuemÎuÔt[ w]N pryfemÎiÙ}EÙ}]. EB]! EB]!

mH]M]e>, |tiEnÄ]L mHÊ>m]yi Ever y]et]>u

pufYvumieÙ}Î]f[ `eû \ÊmvisV]xh. `eßÎ]l

zvth, d]nh, jph, yjnh aÍYynh mutÙ]y pufYÆL

t]ß]ÆšueT xuKÊinum]ztemÎÙ}]et anYM]RÄ[

aztteÎ PÙzpdm]efÎ[ vic]>iÄuÎuEÞ]? "aÆen

yÙ}]" |o pufYh tniÄuh teû xß]n ÆLÄuh

anYM]RÄuh visiSY] zkix[tumteÄ]Tuh ku<iyileÏÈ[

k¨eÏTuÎ ep>uá]pikLÄuEp]Ùuh xhb³iÄuÎt]

kuÎu. viEsSic{[ mÙy]šikš]y HiàuÄL |o xhgtiey

aEsSh AEÙ]ciÄ]et, av>ueT p]T[ avRÄ[, nÐueT

k]>Yh nmuÄ[, `ÎiÆen vic]>ic{[ jIvk]>ufYh kUT]et

aTÆiyi>iÄuÎt[ |osV>Ek]pÊin[ muKYm]y k]>f

mÙ}Ey]? HiàuÄš]y mH]M]e>! niÆL |nieyÜiÙuh

aTÆiyi>iÄ]et av>v>ueT s¬iÄu tÄvÉh

vidYek]EÞ] Dnhek]EÞ] k<iyuÎtuh \X]Hic{[ |o

zkix[tumt du>]c]>Æeš nivZÊiÏiÄu v]N

tuniyuemÎ[ w]N visVxiÄuÎu. aEsSh Dnpu¨iyuh

mÕumuÞ]yiÈÙ} `eû |o \pzkmh. pieÎEy]

aÉ]rÄÉnuh tÎ]Ù]yt[ `Î p<em]<iEyyuh,

‘\X]Hinh pu>uSxihHmueepti ÙÑ[mI®’1

1 zpyøiÄuÎvn[ e`sV>Yh (ÙÑ[mI) zp]p[tm]kuÎu `ÎRËh.

`Î x´n

vcnEÊyuh anux>ic{[ |o k]>YÊil `Î]l

zkix[tumtni>Upfh

6

k<iyuÎtuh \X]HiÏ]N ty{]r]yt]f[. A

\X]HÊieû pURv{pIÚiky]yiÈ]f[ w]N zkix[tumt

E¢dnemÎ |o pux[tkeÊ `<uti |zpk]>h zpxiÍh

ecy{um]r]Äiyt[. |o \pnY]xÊil yu¬inY]y

ÆLEÄ] mEÕ] vÙ} Bhgvuh vÎiÈueÞÜil atien

p>iS[k>iÄuÎtu teÎ mH]M]>]y niÆšueT

anuzgHemÎu visVxic{[ |o pux[tkeÊ niÆšueT

divYxÎiDiyil xmRÏic{u ek]ÔuÎu.

- SFmuKd]xN (cÈáixV]mikL)2

2 zkix[tumtni>UpfÊieû OÎ]h ptiÏin[ zsI cÈáixV]mikL `<utiy

muKvu>y]fit[.

zkix[tumtni>Upfh

7

1. zkix[tumtx]>h

zkix[tumtni>Upfh

8

ptizpk>fh

zkix[tumtni>Upfh

9

eedvÊieû >Uph.

an]dYnßnitYn]yi, vY]pkn]yi, xVtzßn]yi,

a>Upn]yi, avik]>iy]yi, xtYh, ¡]nh, aTÄh,

nY]yh, kZp,nNm, EmNm, nirv[, mutÙ]y divYguf

ÆEš]TukUTiyvn]yi,pit]v[, puztN, pvizt]«]v[ `Îu

mUÎu Ep>]y O>uvn]kuÎ eedvh. av>il pit]viÎu

yEH]v] `Îuh puztÎu zkix[tu `Îuh Eysu `Îuh

pvizt«]viÎu p>isuÍAvi `Îuh kUTi n]mÆL \Þ[.

(xÜIRÊnh 90-2, yrmi 23-24, mREÄ]x[ 10-27, 1

tiem]eœyux[ 6-15, xÜIRÊfh 102-27, evšip]T[ 1-8, 1

n]š]gmh 145-17, purÏ]T[ 34-6, mÊ]yi 28-19,

AvRÊnpux[tkh 32-4, Ti. 33-27)3

3 xÜIRÊnh 90-2 `Îtil xÜIRÊnh eebbišieÙ O>u pux[tk

Êieû Ep>uh, 90 aÍY]yÊieû xhKYyuh, 2 v]kYÊieû xhKYyum]

kuÎu. eebbiL v]kYÆšueT rPrNxin]yi |o pux[tkÊiÙuTnIšh

|o >Itiy]f[ xVIk>ic{i>iÄuÎt[.

xZ¨i, Øiti,

xhH]>h, nizgHh, anuzgHh |vkš]kuÎu eedvkZtY

ÆL. an]dYn]y eedvh AdYhteÎ kZtYh ecy{uv]N

|¢ic{u. p>m¥ÙÊiÜl eedvdUtM]e> xZ¨iÄukyuh

av>il tniÄ[ viE>]Dikš]y ciÙe> pis]cuÄš]Äi

n>kÊil |>iÄÊÄvÉh niymiÄyuh ecy[tu.

(yHUd]. 6, evšip]T[. 12-9) piÎIT[ BUmieyyuh Ak]s

eÊyuh OÎ]h divxh Ošieyyuh >Þ]hdivxh

evšieyyuh jÙ>UpÆš]y EmGÆešyuh mUÎ]hdivxh

mÉilniÎu Ø]v>jIvM]e>yuh n]Ù]h divxh

mH]zpk]skÆš]y nÑztÆešyuh aW]hdivxh

jÙÊil jÙc>Æešyuh Ar]h divxh n]n]viD

zkix[tumtni>Upfh

10

mZgÆešyuh xZ¨ic{u. anß>h A divxh teÎ teû

xV>Upm]yiÈu mnuSYen xZ¨iÄfemÎu xÜlÏic{u

ek]Þ[ mnuSYen \Þ]Äi. mUÄieû dV]>hv<iy]yiÈu

jIvsV]xeÊ \otiÄyÕi aven jIv]«]Ev]Tu

kUTiyvn]Äi. piÎIT[ A mnuSYeû s>I>Äuril niÎ[

O>u x[ztIeyÄUTi \Þ]Äukyuh A AdimnuSYe>

~SYK¥ÊieÙ tuÙuÄ EdsÊuÔ ~denÎ ØÙÊu

niRÐiÄeÏÈ Et]ÈÊil |>uÊi xZ¨ik]ÙÊuteÎ

mnuSYE>]T[ niÆL xßtiEy]TukUTi pÙvhsÄ]>]yi

BUmiyil nirÇ[ atiÙuÔ xkÙvx[tuÄešyuh

p>iÏ]ÙiÏiN `Î[ AsIRvdiÄukyuh mnuSYRÄu

Ø]v>jIvM]e> EB]jnm]yiÈ[ niymiÄukyuh ~dniÙuÔ

Et]ÈÊil k]ÊuniÎu EvÙecy{uÎtinuh Et]ÈÊiÙuÔ

xkÙviD vZÑÆšueT p<Æeš BÑic{uek]Ôuv]nuh

A¡]piÄyuh Et]ÈÊieû nTuÄuÔ gufEd]SÆeš

ariviÄuÎ vZÑÊieû kniey BÑiÄ>uetÎu

viÙÄukyuh BÑiÄuÎu `Üil A divxÊil teÎ

m>iÄuemÎ siÑ prkyuh ecy[tu. eedveÊ \pc>iÄ,

sniv]>niymh, xZ¨ikLÄupc>iÄ, viDic{tien

ecy{uk, viÙÄiy kniey tYjiÄ; |v |ztyum]kuÎu

Adi mnuSYRÄu niymiÄeÏÈ mth. avR avieT

azpk]>mi>iÄuEá]L pis]c]Diptiy]y xRÏh vÎu

viÙÄeÏÈ vZÑÊieû kniey BÑic{]l m>iÄ |Ù}]

`Îuh nynzpk]svuh gufEd]S¡]nvuh \Þ]ku

emÎuh A x[ztIEy]Tu prÇu. anß>h A p<h tIÕiÄu

>xvuh k]<[cy[Äu BhgiyumuÔtuh buÍiey etšiyiÄu

Îtum]kuÎu `Îu kÞ A x[ztIyuh avL ek]TuÊiÈ[

A mnuSYnuh BÑic{u. atuek]Þ[ avRÄu nynEs]B

zkix[tumtni>Upfh

11

\Þ]kukyuh aEÏ]LÊeÎ avR ng[n >]yiÈ[

|>iÄuky]efÎriÇ[ aÊi |Ùkeš tc{[ aryil

ekÈieÄ]Ôukyuh ecy[tu. anß>h pkl avx]nic{

EÏ]L Et]ÈÊil xW>ic{uv>uÎ yEH]v yueT

séeÊ EkÈ avR eedvxÎiD]nÊilniÎu m]ri

m>ÆšueTyiTyil Ošic{i>iÄukyuh aEÏ]L yEH]v

mnuSYen višic{[ "nIeyvieT?'`ÎuEc]diÄyuh

atiÎvN "w]N ng[nn]kek]Þ[ ByeÏÈ[ Ošic{i>i

ÄuÎu" `Î[ mrupTi prkyuh aEÏ]L yEH]v "nieÎ

ng[nenÎ[ A>riyic{u? nI viÙÄiy kniey

tiEÎ]"eyÎu Ec]diÄyuh "`EÎ]Tu kUTi |>uÊiy

x[ztI tÎu w]N atien BÑic{u" `Î[ avN

pryukyuh yEH]v x[ztIEy]T[ " nI `ß]f[ |Æen

ecy[tt[" `Îu Ec]diÄyuh avL "xRÏÊieû vWn

EHtuv]yiÈu w]N tiÎuEp]yt]f[" `Îu prkyuh

yEH]v xRÏeÊ En]Äi, "nI |zpk]>h ecy[ttu

ek]Þ[ `Ù}] mZgjßuÄešÄ]šuh ~Õvuh spiÄeÏÈ[

jIvp>Yßh vyruek]Þi<Ç[ mÉutiÎuEp]kuh.

atukUT]etyuh ninÄuh |o x[ztIÄuh nieû

xßtiÄuh tÐil sztutyuÞ]kuh. atuek]Þ[ atu

nieû tÙey cty[Äuh. nI atieû kutik]Ùien

cty[Äuh." `Îuh piÎITu x[ztIey En]Äi "nI

aDikEvdnEy]TukUTi kUÈikeš zpxviÄukyuh nieû

BRÊ]vieû kI<il |>iÄukyuh avN nieÎ

p>ip]ÙiÄyuh ecy{u" emÎuh piÎIT[ mnuSYen En]Äi

"nI nimiÊh BUmi spiÄeÏÈu. atu ninÄ[ |ni

muÔuecTikešyuh muÔum>Æešyuh mušÏiÄu" emÎuh "nI

jIvp>Yßh Ek}seÏÈu BUmiyiÙuÔ xxYÆeš viyRÏu

zkix[tumtni>Upfh

12

muKEÊ]TukUTi tiÎu mÉ]y nI mÉilÊeÎ

Ec>uemÎuh" pryukyuh ecy[tu. (AdYpux[tkh 2 & 3).

yEH]v] pieÎyuh A AdimnuSY>ueT

xß]n>Upm] yiÈuteÎ A«]Äeš xZ¨iÄuÎu.

atuek]Þ[ viÙÄ eÏÈtien ecy[t A AdimnuSY>uh

av>ueT suk} Es]fitÊil niÎu jniÄuÎ

xkÙmnuSY>uh p]pi kš]yi tIRÎu. p]ph EHtuv]yiÈu

du®KmuÞ]yi. (Er]m. 5-12 mutl 19, xÜI. a 51-5).

yEH]v |zpk]>h A«]Äeš xZ¨ic{[

t]n]zgHic{ k]Ùhve>yuh s>I>EÊ]TukUTi

jIvic{i>iÄÊÄvÉh Øiti ecy[t[ ØitiyueT

avx]nÊ[ xhH>iÄuÎu. av>il tniÄu

viE>]Dikš]y asuÍM]e> nizgHiÄu kyuh teÎ

visVxic{u v<ieÏTuÎ B¬M]>]y suÍM]e>

anuzgHiÄukyuh ecy{uh. (xÜI.103-19, pEzt]x[ 3-10,

mÊ]yi 25-46).

jIvÙÑfh

\lpÊik]ÙÊ[ yEH]vy]l suÍxV>Upm]yiÈu

xZ¨iÄeÏÈv>]yi AdYnßnitYM]>]yi avY]pkM]

>]yi xV]vDip>Yßh xVtzßM]>]yi a>UpM]>]yi

mnÓ]kuÎ xhb³x]DnEÊ]TukUTiyv>]yi ciß,

ariv[, x[EnHh, EdVSh, yt[nh, xuKh, du®Kh `Î

gufÆL \Ôv>]yi>iÄuÎ EctnM]>Ezt jIvM]>]ku

Ît[. A jIvM]>il xZ¨imutl p]ph ecy{]ti>i

ÄuÎv>]y EdvdUtM]>uh p]pÊilniÎu EvRepÈv>]y

zkix[tumtni>Upfh

13

mu¬M]>uh suÍjIvM]e>Îuh, tÆš]Ùuh tÆšueT

pURv{ikM]>]Ùuh xá]diÄeÏÈ[ p]pEÊ]Tu kUTiyvR

asuÍjIvM]e>Îuh pryeÏTuh. (AdYpux[tkh 27,

Ey]b[ 33-4, 32-8, mÊ]yi 10-28, ÙUEÄ]x[ 24-39, Ey]b[

35-10, zpxhgÄ]>N 12-7).

jIvM]R tÆšueT p]pkRÐh EHtuv]yiÈu nizgH

PÙeÊ zp]piÄek]Þ[ xVtzßM]>]kuÎu `ÜiÙuh

xVkIypufYkRÐhek]Þ[ anuzgHPÙeÊ zp]piÄ]

Êtin]l p>tzßM]>um]kuÎu.

p]sni>Upfh

AdYßmuÔt]yuh anitYm]yuh Edvniymh

\ÔEÏ]L anßnitYm]kuÎt]yuh avY]pkm]yuh

p>tzßm]yuh |zàiyviSym]yuh vik]>iy]yuh

aEctnm]yuh |>iÄuÎ jQvx[tuv]kuÎu p]sh. atu

k]>Yp]s emÎuh duS[kRÐp]semÎuh >Þu

viDm]yi>iÄuh. avyil eedvÊin]l \p]d]nk]>fh

kUT]et xZ¨iÄeÏÈ jQpd]RËh k]>Yp]sh. at]keÈ

pZœivi, jÙh, v]yu, EtjÓ[ `Î BUtv]cYÆš]kuÎ

zdvYÆšuh gufÆšuh kRÐÆšum]kuÎu. A k]>Yp]sh

teÎ suÍemÎuh, asuÍemÎuh >Þ[ viDm]yi>iÄuh.

avyil suÍp]semÎt[ xZ¨iÄeÏÈ m]ti>iyilÊeÎ

|>iÄuÎ xVRÅm¥Ùh mut]Ù]yvyuh, asuÍp]s

emÎt[ xZ¨ic{tieû EsSh jIvM]>ueT p]ph

EHtuv]yiÈ[ Ed]SeÏÈ BUmi mutÙ]yvyuh AkuÎu. |ni

duS[kRÐp]semÎt[ jIvM]RÄu viDiÄeÏÈ kRÐeÊ

zkix[tumtni>Upfh

14

ecy{]y[kek]Þuh viÙÄeÏÈtien ecy[kek]Þuh

\Þ]y v]xn]>Upvuh suk}Es]fitv<iyueT xßtiyil

ecÙ}uÎtuh p>isuÍiey ekTuÊuÎtuh myÄeÊ

ecy{uÎtuh Byh, Ek}sh, vY]Di, mUÏ[, m>fh `Îivkeš

\Þ]ÄuÎtuh du®Kx]Dnvuh bÙid]nÊ]l p>iHiÄ

eÏTuÎtuh p>iH>iÄeÏT]Ê ØitiÄ[ nitYn>kEvdn

y[Ä[ k]>fvuh jQgufvuh Ayi>iÄuÎ p]pkRÐm]

kuÎu. atuh jNmp]pemÎuh kRÐp]pemÎuh >Þu

viDh. |ni p]pm]kuÎt[ Edvv]kYeÊ visVxiÄ]Ê

t]efÎuh EdvviDiey ÙhGiÄuÎt]efÎuh zpEtYkh

zpEtYkh aBizp]yeÏTuÎ pÑÄ]>uh \Þ[. eebbiL

s]x[ztÊil x[p¨m]yi pryeÏT]Ê viSyÆLÄuh

vY]KY]t]ÄM]R O]E>]E>] xÜlpzpk]>h avnveû

Ep]ÄinutÄvÉh aBizp]yeÏÈ[ aEnY]nYh mÙy[Äu

kyuh ecy{uÎuÞ[.

jIvkZtYh

s>I>ikš]yi jnic{ A«]ÄL jMp]pv]xn]

EHtuv]yiÈu du>i¢Ey]TukUTi EmlÄuEml p]pÆeš

ecy{uh. ciÙR ciÙ pufYeÊyuh ecy[etÎ[ vEÎy[Äuh.

`ÜiÙuh |osVE>¢]zpk]snm]y eebbiL Eb]D

muÞ]yi b³mÕvR m]ztEm mu¬i x]DnxáÎM]>]yuh

pufYkZÊuÄš]yuh BviÄU.

zkix[tumtni>Upfh

15

jIvEB]gh

A«]ÄL |EÏ]L zpyt[nic{[ EdvciÊzpk]>h

xuKdu®KÆeš anuBviÄuh. |HÊil p]ph

ecy[tv>uh mu¬i x]DEn]p]yxá]dYh kUT]et pufYh

ecy[tv>uh p>Êil nitYn>keÊ zp]pic{[ avx]n

miÙ}]Ê du®KeÊ anuBviÄuh.

xZ¨iÄ[ piNp[ 4005 vlx>EsSh, pit]v[,

puztN, pvizt]«]v[ `Îv>il puztn]y zkix[tu

BUmiyil ~SY]K¥Êil tuÙuÄEdsÊ[ k]n]enÎ

n]Èil Ey]ExÏ[ `Îvnu B]>Yy]yiÈu niymiÄeÏÈ

m>Y]L `ÎvšueT vyÕil pvizt]«]vin]l

\Þ]ÄeÏÈ gRBpi¥Êil vÎkeÏÈ[, mnuSYtVvuh

eedvtVvuh \Ôvn]yi jnic{u všRÎ[, p¥itM]E>]T[

zpxhgic{u nTÎ[, 30-]h vyÓil Ey]v]En]T[

(Ey]HÎ]En]T[) x[n]nEmÕ[, pvizt]«]vieû AEvsvuh

xiÍic{[, 40 divxh ve>yuh k]Èil BÑfh kUT]et

|>uÎ[, vis]cin]l p>IÑiÄeÏÈ[, mnuSYe> vWic{

pis]cien t]N jyic{[, aÛutÆeš ecy[t[ mnuSYR

ÙhGic{ kÙ[pnkeš t]N anuS[Úic{uk]fic{[,

mtEb]DkM]>]y aEÏ]x[Et]ÙM]e> A¡]pic{[

~ReÏTuÊi, ¡]n ¡]pk xhx[k]>Æeš niymic{[,

mnuSY>ueT xkÙ p]pÆEšyuh t]N ~Õuek]Þ[,

av>nuBviEÄÞt]y Evdnkeš t]NteÎ anuBvic{u

ek]Þ[, ku>isil try[ÄeÏÈu xRv{p]pbÙiy]yi m>ic{u

mUÎ]h divxh \yiReÊ<uEÎÕ[, xVRÅm¥ÙÊil kyri

pit]v]y yEH]vyueT vÙÊuvsÊi>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

16

zkix[tuvin]l ecy{eÏÈ bÙid]nm]y EdvpufYh

m]ztEm mu¬ix]Dnm]yuh, zkix[tuvienÄuric{uÔ

p>ipURÉvisV]xh OÎu m]ztEm jIvM]RÄ[ EdvpufY

PÙh xiÍiÄuÎtiEÙy[Äu \p]ym]yuh BviÄU.

mu¬ix]DEn]p]ym]y visV]xmuÔTÊu xtYh, nIti,

dy mutÙ]y jIvpufYÆL niytk]>Yh m]ztm]yi>iÄuh.

avkL kTmy]kek]Þ[ bÙiy]kyiÙ}t]nuh.

EdvpufYzpx]d, PÙ, ¡]pkÊiEÙy[ÄuEvÞi

zkix[tuvin]l >Þuvk xhx[Ä]>ÆL niymiÄeÏÈu.

av x[n]nvuh, nlk>ufyuh AkuÎu. x[n]nemÎt[

mnÓien ti>iÄuÎtiEÙy[Äuh, p]psuÍiÄuh EHtuv]y

zkix[tuvieû kZpeyÄuric{uÔ O]RÐy[Ä[ aTy]šmiÈ[

ztiEdvn]mEÊ]TukUTiy jÙhek]ÞuÔ x[n]nm]kuÎu.

|tien aÙ[ph EBdeÏTuÊi xVIk>iÄuÎ aBizp]yÄ]>u

muÞ[. nlk>ufeyÎt[ p]pbÙiy]y zkix[tuvieû

m]hx>¬ÆešÄuric{uÔ O]RÐy[ÄuEvÞi aTy]šmiÈu

BÑiÄuÎ aÏvuh zd]Ñ]>xvuh AkuÎu. x[n]nh

Ùihg]zgcRÐE¢dnÊinu pk>vuh nlk>uf nix[k]E>]

lxvÊinu pk>vum]yiÈezt vc{i>iÄuÎt[. |zpk]>h

pryeÏÈ[ mtm]f[ yUdmtÊieû ¡]pYvx[tu v]y

suÍzkix[tumth. |tuÞ]yEÏ]L ¡]pkÆš]y yUdmt

zkiykL tÔeÏÈu.

mu¬ix]Dnh

|Æen nY]yzpk]>h yEH]v] spic{tuek]Þ[,

A«]ÄLÄ[ `Ù}]vRÄuh p]pkRÐh \Þ]Äiytien

zkix[tumtni>Upfh

17

kÞ[, av>ueT Eml Et]Îiy dy EHtuv]yiÈ[ anuzgHh

ecy[v]N |¢ic{u mu¬ix]DEn]p]yh \Þ]ÄuÎti

EÙy[Ä[ niþyic{u.

p]pp>iH]>m]yiÈu p>isuÍØ]neÊ \Þ]ÄuÎ

x]Dnm]kuÎu mu¬ix]Dnm]kuÎt[. p]pnIÄÊin

nukUÙm]y kRÐh bÙid]nm]kuÎu. bÙi `Ît[ \pH]>

pd]RËm]kuÎu. Ed]SnivZÊiÄ]yiek]Þ[ jIvM]>]l

ek]TuÄeÏÈvy]y AT[, m]T[ mutÙ]y \pH]>pd]RË

ÆL Edveû \Tmkšuh, av>]l ecy{eÏTuÎ pufYkRÐ

ÆešÙ}]h Edvnu ecÙ}uv]nuÔ kTmkšuh AkuÎu.

atuek]Þ[ jIvM]R bÙid]nÊinu xVtzßkRÊ]Ä

M]>Ù}, AT[, m]T[ mutÙ]yv xVtzßbÙikšumÙ}. jIv

pufYÆL xVtzßpufYkRÐ ÆšumÙ}. atuek]Þ[

p>tzßÆš]y |vkešÙ}]h Edv]nuzgHniymÊ]ÙÙ}]et

PÙiÄuÎvyÙ}. bÙid]nÊinu xVtzßkRÊ]vu EdvN

teÎy]kuÎu. Edvn]y zkix[tuvEzt avt]>dV]>]

xVtzßbÙiy]kuÎtiEÙy[Ä[ xÐtic{vN. zkix[tuvieû

s>I>Evdnh, m>fh mutÙ]y EdvpufYzkiykL m]ztEm

xVtzßpufYkRÐ Æš]yiÈu BviÄU. atuek]Þ[

yEH]v teû puztn]y zkix[tuvien A mnuSY>ueT

xßtiyil O>u mnuSY n]yiÈ[ avt>ic{[, pis]cien

jyic{[, p>m]REË]pEdsh ecy[t[, teÎ p]pbÙiy]yiÈu

ek]TuÊ[ jIvM]e> anuzgHiÄÊÄvÉh ~ReÏTuÊu

kyuh zkix[tu atiEÙy[Ä[ xÐtic{u mÍYØn]kyuh

ecy[tu. |tien xUciÏic{]f[ x[ztIyueT xßti

xRÏÊieû tÙey aruÄuemÎ[ EdvN s]pk]ÙÊil

teÎ aTy]šm]yi prÇiÈuÔt[. at]f[ kZp]niymh.

zkix[tumtni>Upfh

18

atuek]Þ[ zkix[tuvieû bÙid]nÊieû ¡]pk

ci×m]yiÈ]kuÎu AÈiNkuÈiey bÙid]nÊiEÙy[Äu

niymic{t[. pURv{ik M]>uh azpk]>hteÎ zkix[tuvieû

bÙid]nm]y ¡]pYeÊÄuric{[ visVxic{[ EmSbÙid]n

m]y ¡]pkeÊ ecy[tuvÎu.

A xÜlÏvuh visV]xvuh nTpTiyuh teÎ Adi

zkix[tumth. xZ¨iÄu piNp[ 1657 xhvX>h k<iÇ

tieû EsSh jÙzpšy]vx]nk]ÙÊ[ m]hxEB]jn

eÊyuh, xZ¨iyueT 2106-]h xhvX>Êil azbH]

mil Ùihg]zgcRÐE¢dneÊyuh niymic{u. xZ¨iyueT

2513-]h xhvX>Êieû EsSh yEH]v] Em]s `Îvnu

zptYÑn]yiÈu pURv{niymÊieû vix[t]>m]y mUÎuvk

viDikeš \pEdsic{u. av xM]RÅviDi, zkiy]viDi,

nItiviDi `Îu pryeÏTuh.

1. OE> eedveÊteÎ vfÆfh.

2. anYeedveÊ vfÆ>ut[.

3. eedvn]meÊ vZœ] \c{>iÄ>ut[.

4. snipufYv]>niymh (`Î |o Edv]RËk]>YÆL

n]Ùuh)

5. a¢nÐm]e> \pc>iÄ.

6. ek]Ù}]y[k

7. vYBic>iÄ]y[k.

8. Em]¨iÄ]y[k.

9. kÔx]Ñi pry]y[k.

10. anYmutÙien AzgHiÄ]y[k.

zkix[tumtni>Upfh

19

(`Î mnuSY]RËk]>Yh ArUhkUTi). |Æen pÊuviD

m]y niymh. pufYÆeš viDiÄuÎ 10 kÙ[pn kš]kuÎu

xM]RÅ viDikL. atiÎu EdvnY]yzpm]f emÎuh

Ep>uÞ[.

s>I>suÍi, zdvYsuÍi, Asoch, \pv]xh,

pufYØÙh, pufYk]Ùh, pufYzdvYh, gu>utVh, AÙy

Exv, pUj, nix[ÄE>]Xvh mutÙ]y niympufYÆeš

ariviÄuÎt[ zkiy]viDi.

nItiviDi

yuÍh, xm]D]nh, m]t]v[, kuÈikL, \TyvN,

aTiyvN, aÎh, vx[zth, vIT[, niÙh, D]nYh, zpButVh,

pfh, AT[, m]T[, pÑi, mZgh, kTiÇUl, EÙvY]jIvnh,

mnuSYs>I>h, jIvN `ÎivkešÄuric{uÔ O<uÄv<ÄÆ

ešyuh d¥eÊyuh ariyiÄuÎt]kuÎu.

|vkšil zkiy]viDi `Ît[, |¨xiÍiÄuh,

B¬iÄuh k]>fm]yuh B¬M]e> EvRepTuÊuÎ

muzdy]yuh zkix[tu kZtY¡]pkci×m]yuh |>iÄuÎu.

|t[ Adi zkix[tumtÊieû pi>iv]y yUdzkix[tumth

`Îu pryeÏTuh.

pvizt]«kZtYh

mUÎuEp>il O>uvn]y pvizt]«]v[ xZ¨i

mutÙ]y kZtYÆšil xH]yiÄuÎu. (xÜIRÊnh. 104-

30) p>isuÍB¬M]e> \fRÊi av>eÄ]Þu

zkix[tumtni>Upfh

20

eebbišien \Þ]Äic{u. (tIem]eœyux[ 3-16, pEzt]x[ 1-

12) zkix[tuvien Ed]S>HitmnuSYn]yiÈu jniÏic{[

aEÌHÊinu pURÉ ¡]neÊyuh kZpeyyuh

ek]TuÊupk>ic{[ ~tu k]ÙÊuh zkix[tuvien BjiÄuÎ

B¬M]RÄ[ eebbiL ariyuÎtin]yiÈ[ av>ueT

mnÓien zpk]siÏic{u zpRËiÄÊÄvÉm]Äi. zkix[tu

Edvpuztn]kuÎu `ÎuÔtien av>il k]fic{u

du®KÊilniÎuh >Ñic{u b]HY]ß>Æš]yi xkÙ

p]pÆešyuh nIÄi suÍIk>ic{[ Edven p>ipuRÉm]yiÈu

ExviÄuÎtiEÙy[Äu tÄt]y ARzdteyyuh ek]TuÊ[,

pieÎ EvÞvy]y xkÙ xlguf p>mpufYÆeš

eÄ]Þu ave> aÙÜ>ic{uv>uÎu.

pvizt]«]vieû xiÍiÄu zp]RËny]kuÎu

muKYx]Dnh. |Æen pryeÏÈ zkix[tumtÊien

ariÇ[ xkÙmnuSY>uh teû p]peÊÄuric{[ \fRÎu

pþ]Ê]peÏÈ[, eebbiLviDizpk]>h Eysu zkix[tuvil

visV]xmuÞ]yi zkix[tuB¬xmUHm]y zsIxByil

EcRÎ[ x[n]nh, nlk>uf `ÎI xhx[Ä]>Æeš

ecy[t[, Edven zp]RËic{[ dZ™visV]xEÊ]TukUTi

eedvpufYh xá]dic{uek]Þ[, eebbišien O]ti

\fRÎ[ `Ù}]vE>]Tu zpxhgic{uek]Þ[ niÙyilniÎuh

etÕ]et |>iEÄÞt]kuÎu.

nizgH]nuzgHh.

zkix[tun]œN EÙ]k]vx]nk]ÙÊ[ vic]>f

aeÙ}Üil nY]ytIRÏu ecy{uÎtiEÙy[Äu mHimEy]TukUTi

zkix[tumtni>Upfh

21

vÎ[ aEÏ]L jIvic{i>iÄuÎve> m]ztmÙ} m>ic{ve>yuh

s>I>EÊ]TukUTi `<uEÎlÏic{[ `Ù}]ve>yuh teû

xÎiDiyil v>uÊi xM]RÅikeš vÙtuvsÊuh

duRÐ]RÅikeš |TtuvsÊuh AyiÈu niRÊi av>ueT

pufYp]pÆeš vic]>fecy[t[ av>il teÎ

visVxiÄ]Ê duRÐ]RÅikeš g³kvuh ag[niyuhkUTi

`>iyuÎ nitYn>kÊil tÔi nizgHiÄukyuh teÎ

visVxic{ xM]RÅikeš m]zth p]pvuh du®Kvuh m>fvuh

afy]Ê suÍØÙm]y xVRÅm¥ÙÊil |>uÊi

anuzgHiÄukyuh ecy{uh.

mu¬i

p]ph nIÆi p>isuÍØ]nÊil zpEvsic{[ mu¬i

Ø]nÊ[ suÍs>I>ikš]yi>uÎ[ Edven x[tutic{up]Ti

EdvmHimey vRÍiÏic{[ EdvxÎiD]nxuKeÊ nitYvuh

anuBvic{u ek]Þi>iÄuh.

|Æen zkix[tumtx]>h xm]p[th.

zkix[tumtni>Upfh

22

2. zkix[tumtE¢dnh

zkix[tumtni>Upfh

23

kZtYnimiÊh

aÙ}Ey] zkix[tIyzpxhgikEš!

yEH]v], cidcizdUpm]y |o EÙ]keÊ xZ¨ic{uvEÙ}].

k]>Yh k]>fEÊ]TukUTiyt[ `ÎÙ}Ey] nY]yh. A

ØitiÄ[ |o EÙ]kh k]>Ym]ky]l |tiÎuh nimiÊ

k]>fm]y zpEy]jnh aEpÑYm]kuÎu. `eßÎ]l

Ae>ÜiÙuh `eßÜiÙuh O>u k]>YeÊ O>u nimiÊvuh

kUT]et ecy[kyiÙ}. "zpEy]jnmnuÌisY n mEà]pi

zpvRÊEt" zpEy]jneÊ aEpÑiÄ]et màn]yuÔ-

vN Ep]Ùuh OÎuhteÎ zpvRÊiÄukyiÙ}]. `Î]l A

zpEy]jnh xV]RËEm] p>]RËEm] `Îu En]ÄuEá]L

(ys]y] 43-7) w]N aven `eû mHtVÊin]yiÈu

xZ¨ic{u `Îu niÆšueT eebbiL zpm]fÊil

prÇi>iÄek]Þ[ yEH]vyueT |o EÙ]kxZ¨i

xV]RËm]yiÈuteÎeyÎ[ tIRc{y]kuÎu. aztyumÙ}

xZ¨iÄumuEá jIvM]>iÙ}]yi>uÎu `ÎuÔt[ niÆšueT

mtÊieû p>m xiÍ]ßm]ky]l anYM]R nimiÊemÎ[

k]fiÄuÎtinu v<iyuh k]fuÎiÙ}. p]>iEsSY yu¬i4

yEH]v] AdYh suÍ¡]nmiÙ}]et a¡]n

b³muÔv>]yiÈuteÎ >Þu mnuSYe> xZ¨iÄukyuh

y]l yEH]v] teû nimiÊm]yiÈuteÎ EÙ]keÊ

xZ¨ic{u `Îu x[p¨m]kuÎu.

4 O>u k]>YÊinuÔ etÕ]y k]>fÆešeyÙ}]h tÔiÄšyuEá]L

avEsSiÄuÎetß]ef] at]yi>iÄuh atieû s>iy]y k]>fh

|t]f[ p]>iEsSYyu¬i.

zkix[tumtni>Upfh

24

av>ueT xmIpÊil \pEy]gmiÙ}]Ê O>u vZÑeÊ

vc{uÞ]Äukyuh atieû kniey tiÎuEp]k>uetÎu

nY]yhkUT]et O>u kÙ[pn avRÄu ek]TuÄukyuh

pis]cien nsiÏic{ukšyukEy] viÙÄiniRÊukEy]

ecy{]et BUmiyil jIvM]e> p>IÑiÄuÎtin]yi

~ReÏTuÊi viTukyuh A AdimmnuSYR buÍiEm]H

Ê]Ùuh viSEy¢y]Ùuh pis]cieû duREb{]Dny]Ùuh

klpney ÙhGic{u p]pikš]yiEÏ]kyuh ecy[tu.

anß>h Ever y]et]>u m]RÅvuh En]Ä]et A

p]pikšueT xß]n>Upm]yiÈuteÎ pieÎyuh xZ¨iÄ

eÏÈtuek]Þ[ `Ù}] jIvM]>uh p]pikš]yi tIRÎu.

p]pikšuÞ]ytuek]Þ[ anuzgHvuh aEpÑitm]yi.

aÆen p]pikšuÞ]ytinu EHtuv]ky]l |o xZ¨i

anuzgHÊinu nimiÊm]yuh Bvic{u. p]pikLÄu

p>IÑ]>Upm]yiÈ[ mu¬Yup]yÆL ariyiÄeÏÈu. A

\p]yÆEš]Tu EcRÎve> Edven anux>iÄukeyÎ

gufmuÔ suÍM]e>Îuh aÙ}]Êve> eedvviE>]D

gufmuÔ asuÍM]e>Îuh ariyuÎtinuh suÍM]RÄ[

p>EÙ]k k]>YÆeš \fRÊuÎtinum]f[ a<iEv]Tu

kUTiy BUmiyil p]pikLÄu aDiv]xh niymiÄeÏÈt[.

atuek]Þ[ |o viDmuÔ Øiti (>Ñyuh ØitiyueT

anß>h xhH]>vuh anuzgHnimiÊÆš]kuh). mu¬i

yil |>iÄuÎ suÍM]e> EdEv]pc]>vZÊiyil niÎuh

m]riÄšy]ti>iÄÊÄvÉh d¥Byh ek]TuÄuÎti

n]f[ asuÍM]e> a<ic{uviT]et d¥iÏiÄuÎt]y

nizgHh. atuek]Þ[ nizgHh anuzgHh niÙnilÄuÎ

tiEÙy[Äu nimiÊm]kuh. |zpk]>h xZ¨iØitixhH]>

zkix[tumtni>Upfh

25

nizgHÆL ek]Þ[ nirEvÕeÏÈ anuzgHm]f[ zpD]n

kZtYh, A anuzgHvuh EdEv]pc]>Êinu nimiÊ

m]kuÎu. atuek]Þ[ EdvmHim zpk]siÄuh. AkÏ]eT

`Ù}] kZtYÆLek]Þuh xhBviÄuÎ p>mzpEy]jnh

yEH]vyueT Anà]nuBvhteÎ. |zpk]>h anuBveÊ

eÄ]Þu En]ÄuEá]L xZ¨iyueT xV]RËktVh x[p¨t

eyÊeÎ zp]piÄuÎu.

jIvM]R teû mHimey ariÇu ByeÏÈ[ teÎ

x[tutic{uvfÆuÎtinuh tÎimiÊh teû mHim

xhzpk]siÄuÎtinuh EvÞiy]f[ yEH]v EÙ]keÊ

xZ¨ic{t[. Aky]l xZ¨ik]ÙÊinu muEá teû mHim

zpk]siÄ]etyuh atu tniÄu O>u kurv]yiÈu

teÎyi>uÎu `Îuh A kurvien nIÄuÎtiEÙy[Äu

k]hÑic{]fu xZ¨iÏ]N tuTÆiyetÎuh niþym]kuÎu.

atÙ}, teû mHim muEáteÎ kurvukUT]et

xVyh zpk]sic{i>uÎu `Üil A mHimEy vIÞu

zpk]siÏiÄuÎtinuEvÞi ecy{uÎ zpvZÊi niS[PÙ

m]kuÎu. A mHimey jIvM]>il zpk]siÏiÄuÎti

EÙy[Ä[ zpEvsic{i>uÎu `Üil atuh teû nimiÊ

m]y]l muNpryeÏÈ Ed]Sh pÕuh.

jIvM]R nimiÊh teÎ jIvM]>il zpk]siÏiÏ]N

tuTÆi `Üil xZ¨iÄumuEá jIvM]>iÙ}]ti>uÎtu

ek]Þ[ atuh vi>uÍh teÎ.

tÎ]l xZ¨iÄeÏTuv]N Ep]kuÎ jIvM]>il

teû mHimey zpk]siÏiÄfemÎ]yi>uÎu `Üil

zkix[tumtni>Upfh

26

xZ¨iÏu zpk]siÏiÎuh zpk]siÏu xZ¨iÏiÎuh

nimiÊemÎuv>iky]l aEnY]nY]zsyemÎ Ed]SÊinu5

muáin]eÙ zpk]sic{u teÎyi>uÎu `ÜiÙuh

teÎynuBviÄuÎtiEÙy[Ä[ A>umiÙ}]etyi>uÎtu

ek]Þ[ \pEy]geÏT]et vZœ] kiTÎu `ÎuÔt[

yu¬m]kuÎiÙ}. jIvM]>iÙ}]ti>uÎtuek]Þ[ t]N teû

mHimey ave> anuBviÏiÄyuh EvÞ. EvfemÜil

anuBviÏiÄfemÎuÔt[ xZ¨iÄfemÎuÔtiÎuh

nimiÊemÎu v>iky]l |vieTyuh aEnY]nY]zsyemÎ

Ed]Sh anuvRÊiÄuh. Aky]l ~tuzpk]>h

prÇ]Ùuh mHim zpk]siÄ]et |>uÎt[ `Æenyuh

yEH]v]y[Ä[ O>u kurc{il teÎ Ayi>uÎu. aeÙ}Üil

zpk]siÏiÄuÎtiEÙy[Äu EvÞi zpyt[niÄfemÎiÙ}]

yi>uÎu. A kurc{il muáiÙ}]ti>uÎ jIvM]e> aÙ}]

muEá \Þ]yi>uÎ yEH]veyteÎ xhb³iÄuh.

Aky]l yEH]v teû mHim zpk]siÄ]ti>uÎtien

ÏÕi kurvuÔvn]yi tIRÎu `Îu vÎuEp]ytin]l

kurEv]TukUTiyvenÎuh aEÏ]L atin[ `ti>]yi

nirviÙ}]ÊvenÎuh A kurc{ilek]Þu atien

nivRÊiÏiÄfemÎuh zpyt[niÄek]Þuh, vYkuÙeÏÈi

>uÎvn]ky]l p>m]nàh |Ù}]ÊvenÎuh tniÄ[

Anàzp]p[tiÄuEvÞi xZ¨iÏ]N tuTÆi `Îu

k]fuÎtuek]Þ[ xuKeÊ ecy{uÎveyÄuric{[ k]mvuh

du®KeÊ ecy{uÎveyÄuric{u Ezk]Dvuh A >Þieûyuh

xhgtiy]kuh.

5 >Þu vx[tuÄL p>x[p>h k]>femÎu v>uÎt]f[ aEnY]nY]zsyh

`Î Ed]Sh. |t[ yu¬iÄu ni>Ä]Êt]f[.

zkix[tumtni>Upfh

27

mUÙm]y Em]Hvuh \ÔvenÎuh an]diy]yiÈ[ |o

kurvien nIÄuÎtiEÙy[Äup]yh ariy]ti>uÎtu

ek]Þ[ an]di¡]nh |Ù}]ÊvenÎuh an]diy]yiÈu

kZtYh ecy{]Êtuek]Þ[ an]dikRtZtVh |Ù}]Ê

venÎuh an]diEy kRtZtVh |Ù}]ti>uÎ ciÙ

k]ÙÆLÄu muNep kRtZtVeÊ zp]pic{u kZtYh

tuTÆiytuek]Þ[ yEH]v zp]pic{kRÊZtVh muNEp

|Ù}]ti>uÎu piÎITuÞ]yt]yi k]>YÙÑfEÊ]Tu

kUTiyt]kek]Þuh atinu Everey]>u kRÊ]v[

aEpÑiÄeÏTuky]Ùuh atu nimiÊh yEH]v] atien

Ever]>u kRÊ]viÜl niÎu xá]dic{t]efÎuh

etšiv]kek]Þuh xVtzßtVh |Ù}]ÊvenÎuh an]di

y]yiÈÙ}]et |Tyil kurEv]TukUTiy kiWilkRtZtV

eÊ zp]pic{u xVB]vh EvRepTuky]l avik]>itVh6

|Ù}]ÊvenÎuh, vik]>EÊ]TukUTiytu ek]Þuh kurvu

Ôtuek]Þuh an]dinitYvY]pktVh7

6 m]Õh v>]ti>iÄuk 7 Adiyuh aßvuh |Ù}]ti>iÄuk

|Ù}]ÊvenÎuh

teû xuKÊin]yiÈu t]NteÎ p]ph višyuÎti

EÙy[Äu EHtu \Þ]Äi pÙ jIvM]e>yuh nitYk]Ùh

d¥iÏ]r]Äiytuek]Þ[ nY]yvuh, kZpyuh, nNmyuh

|Ù}]ÊvenÎuh jIvM]>il teÎ nitYvuh \pc>i

ÄÊÄvR |Î]e>Ù}]mkuÎueyÎuÔtien ¡]nh

ek]Þ[ ariy]et ave> p]pikš]Äi BUmiyiÙi>uÊi

viDikeš ek]TuÊ[ p>IÑic{iÈu m]zth ariyuÎtuek]Þ[

xRv{¡tVh |Ù}]ÊvenÎuh jIvM]RÄu p]pvuh

du®Kvuh v>uÊ]et ave>eÄ]Þu teÎ \pc>iÏiÄyuh

zkix[tumtni>Upfh

28

tniÄu xuKeÊ \Þ]Äukyuh ecy{uv]N

k<iy]ti>uÎtuek]Þ[ xRv{s¬iyiÙ}]Ê venÎuh

etšiv]kuÎu. pieÎyuh p]ph \Þ]kuemÎ tien

muNEpkUÈiyriy]Êtuek]Þu pURÉ¡]nh |Ù}]Ê

venÎuh ariÇiÈuh atien tTuÏ]N k<iy]et O<iÇu

`Îuv>ukil pURÉs¬iyiÙ}]ÊvenÎuhkUTi x[p¨

m]kuh. jIvM]>ueT xuK]nuBvÊinu du®K]nuBvvuh

du®K]nuBvÊinu p]pvuh niytk]>f emÎriÇtu

ek]Þ[ xuKeÊ jniÏiÄuÎtiEÙy[Ä]f[ p]peÊ

yuÞ]ÄiyetÎuv>ikil p]ph |Ù}]Ê EdvdUtM]RÄuh

xuKh \Þ]Äiyi>iÄy]l avieT xuK]nuBvÊinu

p]ph k]>fm]k]Êtu ek]Þ[ Aytu tIe> Ey]jiÄu

ÎiÙ}. |zpk]>h, kurv[, vY]kuÙt, k]mh, Ezk]Dh, Adi

¡]nh8, Em]Hh, AdikZtYh

9

8 an]diyÙ}]Ê ¡]nh; `eÎÎuh niÙniÙ[Ä]Ê ¡]nh `ÎRËh. 9 an]diyÙ}]Ê kZtYh; `eÎÎuh niÙniÙ[Ä]Ê kZtYh (kRÐh)

`ÎRËh.

, p>tzßtVh, vik]>tVh,

avY]pktVh, anY]yh, atikÚint, du¨t,

kiWi¡tVh, kiWi¢¬i mutÙ]y Ed]SÆL \Ôv

n]ky]l yEH]v |osV>tVh \ÔvnÙ}. p]piS[ÚN

`ÎuteÎ nY]yhek]Þu xiÍiÄuÎu. |o Ed]SÆ

ešÙ}]h aHß, kRÐh, m]y `Î p]sÆš]ÙuÞ]kuÎ

vy]kuÎu `Îu eedvs]x[zth EG]SiÄuÎtuek]Þ[

yEH]vy]keÈ p]sbÍN teÎy]f[. Aky]l

an]diy]yiÈ[ aHß]p]sÊ]l b³iÄeÏÈ teû

p>ip]kyi¢]s¬iÄu vY¬i |Ù}]Êtuek]Þ[ p>tzß

n]yi>uÎ yEH]v] an]dinitYvY]pkxVtzßxRv{¡

n]yuh an]dixiÍbÍ]«nimiÊh an]dikZtYkRÊ]

zkix[tumtni>Upfh

29

v]yuh >Ñit]v]yuh |>iÄuÎ p>msiveû divYzpx]d

>UpxtYxÜlpk]>fÊ]l teû pURv{ k]ÙIn

kRÐ]nux>fm]yiÈu niRÐiÄeÏÈ m]y]k]>Y m]y

s>I>vuh k]>fvuh `TuÊ[ kiWi¡tVh aÙ[pkZtYh

mutÙ]y niytBuvnÊiÙi>uÎ[ niyt EB]gÆeš

anuBvic{u teû aDik]>]vx]nÊil m>ic{u Ep]kuÎ

O>u psuv]kuÎu10 `Îu eesvxiÍ]ßh

11

EmÙuh |Îk]ÙÊil |Î ØÙÊil |Î

zpk]>h xZ¨i ecy{femÎ xÜÙ[ph yEH]vyueT

HZdyÊil an]diy]yiÈ[ aTÆiÄiTÎu `Îuv>ikil

azpk]>hteÎ |Îk]ÙÊ[ |ÎyiÎzpk]>h Øiti,

xhH]>, nizgHÆL `Î kZtYÆešyuh

ecEy{Þt]efÎuÔ xÜlpvuhkUTi xRv{¡n]y

yEH]vyueT HZdyÊil an]diy]yiÈ[ aTÆiÄiTÎu

.

|ni ciÙ zkix[tYM]R |Îk]ÙÊil |Î

ØÙÊil |Î zpk]>h O>u nimiÊvuh kUT]et

xZ¨ikZtYh ecy{femÎu O>u xÜÙ[ph yEH]v]yueT

HZdyÊil an]diy]yiÈ[ aTÆiÄiTÎu `Îuh A

an]di xiÍxÜÙ[pzpk]>h niytk]ÙÊil Ever O>u

nimiÊvuh kUT]et yEH]v] xZ¨ic{u `Îuh pryuÎu.

A vcnh eebbišil |Ù}]Êtuek]Þuh tniÄuEvÞi

xZ¨ic{u `ÎriyiÄuÎ Ti zpm]fÆešeÄ]Þ[

tTuÄeÏTuky]Ùuh azpm]fm]kuÎu.

10 jIvN (jIv]«]v[). 11 eesvxiÍ]ßh O>u pu>]tnB]>tIydRsnm]f[. atnux>ic{[ sivN

xRv{¡nuh, xRv{vY]piyuh xVtzßnum]y p>mttVm]f[. |o

dRsnÊil sivN "psupti" `Îuh jIvN "psu" `Îuh ariyeÏTuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

30

`Îu prEyÞiv>uh. Aky]l xZ¨ikZtYÊinu Ever

O>u nimiÊvuh aEpÑiÄeÏT]Êtu Ep]eÙ teÎ

mÕuÔ kZtYÆLÄuh Ever y]et]>u nimiÊvuh

aEpÑiÄeÏTukyiÙ}. Aytuek]Þu yEH]v] jIvM]

>ueT p]ppufYÆš]y nimiÊ k]>fÆeš AvsY

eÏTuk |eÙ}Îuh an]dixiÍxÜlpzpk]>h av>vRÄu

n>kmu¬ikeš ek]TuÄuemÎuh A ØitiÄu jIvM]R

Em]ÑxiÍiÄ]yiÈ[ y]et]>u k]>YeÊyuh ni>UpiÄyuh

ecy{ukyuh EveÞÎuh aÆen EveÞÎi>iÄuEá]L

jIvM]R Em]ÑÊiEÙy[ÄuEvÞi visV]xeÊyuh

zpyt[neÊyuh eekeÄ]Þuecy{femÎu niymiÄuÎ

eebbiL evruetyuÔt]efÎuh A eebbišien

klÏic{ yEH]v ariviÙ}]ÊvenÎuh vÎuEp]kuh.

atin]l an]dixiÍxÜlpnimiÊxVIk]>h x]Duv]

kuÎtÙ}.

|ni Edveû kZtYnimiÊh `ß]kuÎu `Îu

vic]>iÄuÎt[ jIvM]RÄu tÄtÙ} `Îuh EdvN teû

|¢]zpk]>h ecy{uÎtÙ}]et jIvM]>ueT yu¬iÄ[

Ec>ÊÄvÉh ecy{uÎvnÙ} `Îu ciÙ>u pryuÎtuÞ[.

A v]Äuek]Þ[ ani¨zpxhgh12

12 \EÌsic{tinu vi>uÍm]y PÙmuÞ]vuh `ÎRËh.

\Þ]kuh. `eßÎ]l

xkÙ mtv]dikšuh avnveû mts]x[zteÊteÎ

Edvv]kYh `Îu EG]SiÄum]er]Ôu. avyil

axÊuÄš]y mts]x[ztÆeš Edvv]kYÆšÙ}]eyÎu

Es]Dnecy[tu tÔuÎtiEÙy[Ä[ at]tu s]x[ztÆši

ÙuÔ etÕukeš k]fic{[ AEÑph ecy{uEá]L

EdvniRÐits]x[ztm]efÎuh Aytu kiWi¡M]>]

zkix[tumtni>Upfh

31

yi>iÄuÎ jIvM]>ueT yu¬iÄ[ anux]>iy]yi>iÄyi

eÙ}Îuh EdvN ExV¢zpk]>h ecy{uemÎuh avkešÄuric{u

jIvM]R vic]>ic{u kUT]eyÎuh at]t[ mtÄ]>]l

xm]D]nh pryeÏTuh. A ØitiÄ[ xkÙ mtÆšuh

xtYm]yiÈuÔvteÎ `Î[ vÎuEp]kyuh aEÏ]L

zkix[tumth OÎum]ztEm xtYm]yiÈuÔu `Î v]dh dUe>

etric{uEp]kyuh ecy{umEÙ}].

aÙ}]etyuh tniÄuEvÞi xZ¨ic{u `Îu

yEH]v]y]l eebbišil pryeÏÈtuek]Þuh,

ariviÎu viSym]k]Êtu zpm]fÊil pryeÏTuk

yiÙ}]Êtuhek]Þuh, xZ¨iyueT nimiÊh avE¡y13

13 ariÇiÈuÔt[

m]yiÈuÔt]ky]l atieû Eb]Dh jIvM]RÄ[

anRHemÎu pryuÎt[ eebbišinu vi>uÍm]kuÎu.

|niyuh EdvkZtYnimiÊh av]cYm]yiÈuÔetÎu

pryuÎuevÜil Bvb³EÊ]TukUTiy jIvM]RÄ[

azg]HYvuh atin]l zsutiyil pryeÏT]Êtuh Ay

p>m>HxYmÙ}EÙ}] av]cYh. |vieT aÆenyÙ}EÙ}].

kZtYnimiÊh EdvmHimzpk]semÎ[ yEH]v] prÇi>i

ÄuÎEÙ}], `ÎiÈuh atien av]cYemÎu pryuÎt[

aÐmc{i `Îu puztM]R pryuÎtuEp]eÙteÎ

vic]>iÄ]h.

|Æen eedvkZtYnimiÊeÊÄuric{uh vic]>ic{

tiÙuh eedvÙÑfmieÙ}Îu x]Dic{i>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

32

\p]d]nh

aÙ}Ey] zkix[tIy zpxhgikEš!

yEH]v] \p]d]nk]>fh14 kUT]et sUnYÊil niÎ]fu

EÙ]keÊ xZ¨ic{etÎu niÆL pryuÎEÙ}]. `Î]l

xlk]>fÊilniÎu xlk]>YEm jniÄU. k]>fÊil

s¬i>Upm]yi>uÎtuteÎ pieÎ k]>kÆš]l15 vY¬i

>Upm]yiÈu k]>Ym]kuh. viÊilniÎu m>h `ÆenEy]

atuEp]eÙ k]>fh kuT]et k]E>Y]lpÊi O>iTÊumiÙ}.

axlk]>fÊil axlk]>Yh aÙ}]et xlk]>Yh

jniÄukyumiÙ}. mfÙilniÎ[ `É \Þ]kyiÙ}.

ep]ÎilniÎ[ |>uáuÞ]kuÎtÙ}. kuTeÊ aEpÑic{u

mÉienyuh, eet>ien aEpÑic{u p]Ùienyuh xVIk>iÄu

ÎtuEp]eÙ at]tu k]>YÆeš aEpÑic{u k]>fÆeš

xVIk>iÄ `ÎuÔtuh k]>YÊil k]>ftVh |>iÄuÎu

`ÎuÔtuh nY]yxiÍm]ky]l xlÄ]>Yv]dh16

14 O>u vx[tu `ßu pd]RËÊil niÎuÞ]kuÎuEv] at]f[ atieû

\p]d]nk]>fh. kuTÊieû \p]d]nk]>fh mÉuh, vx[ztÊieû \p]d]n

k]>fh nUÙum]kuÎu. 15 kRÊ]v[, kRÐh, \pk>fh mutÙ]yv 16 k]>Yh k]>fÊil aTÆiyi>iÄuÎu `Î v]dm]f[ xt[k]>Yv]dh. \d].

kuTÊieû \t[pÊiÄumuáuteÎ at[ mÉil aßRÙInm]yi>uÎu

`Î]f[ |o v]dh pryuÎt[.

x]DiÄ eÏÈu, Aky]l GTh mutÙ]y k]>YÆLÄ[

kuÙ]ÙN mutÙ]y kRtZk]>fvuh mÉu mutÙ]y

\p]d]n k]>fvuh m]ÕmiÙ}]et niytm]yi>iÄy]l

k]>Ym]y EÙ]kÊinu kRÊ]vuh \p]d]nk]>fvuh,

AvsYkm]yi ÈuÔetÎ[ anumiÄeÏTuh. EÙ]km]y O>u

zkix[tumtni>Upfh

33

pÑÊil17

aÆen `Üil GTkRÊ]vu teû k]>YmÙ}]Ê

pTh

k]>YtVm]y O>u anum]nÊ]l

anumiÄeÏTuÎ kRÊ]vuh \pd]nk]>fvuh Ay >Þu

x]ÍYÆšil OÎu xiÍm]kuemÎuh mEÕt[

axiÍm]kuemÎuh klpiÄuÎt[ O>u viDÊiÙuh

yu¬m]kuÎiÙ}EÙ}].

atÙ} azpk]>h xÐtiÄ `ÎuvÎ]l

anum]nzpm]fÆešÙ}]h a<iÇuEp]kuÎt]f[.

aÆen `Üil k]>YtVEHtuvin]l dZ¨]ß

xiÍGT]di kRÊ]Äšil `ÎEp]eÙ d]R¨]ßik

xiÍEÙ]kkRÊ]viÙuh alp¡]nh, alps¬i,

p>vst mutÙ]y gufÆL \Þ]yi>iÄuemÎu

vÎuEp]kumEÙ}]. `Î]l dZ¨]ßÊil GTkRÊ]v]y

jIv]«]v]keÈ GTeÊ nivZÊiÄuÎt]y teû

k]>YeÊÄuric{u mu<uvnuh ariyuÎvnuh mu<uvnuh

ecy{uÎvnuh xVtzßnuh teû k]>YnivZÊiÄu

tÄt]y s>I>]vDi niÙyuÔvnuh Ayi>iÄuh.

azpk]>hteÎ |osnuh teû k]>YÊil pURÉ¡]nh

mutÙ]yvEy]Tu kUTiyvn]yi>iÄuemÎ[ tIRc{y]kuh.

18

17 x]DYh \EÞ] |Ù}Ey] `Îu xhsymuÔ ØÙm]fu pÑh. \d].

"pRv{tÊil tIyuÞ[; pukyuÔtuek]Þ[" `Î anum]nv]kYÊil "tI"

x]DYvuh, "pukyuÔtuek]Þ[" `Îtu EHtuvuh, "pRv{th" pÑvum]f[. 18 vx[zth

mutÙ]yvey ecy{]ÊtuEp]eÙ |osnuh teû

k]>YmÙ}]Ê Ever]Îien ecy{]Êvn]kumEÙ}]. `Î]l,

|oseû k]>YmÙ}]et anYk]>YmiÙ}]Êtuek]Þ[ |o

zkix[tumtni>Upfh

34

xhsyÊiEÙy[Ä[ avx>Em |Ù}, atin]l k]>YtV

EHtuvin]l \p]d]nk]>fh x]DiÄeÏTuÎu. `Î]l

eedvh xRvx]mRËYhek]Þ[ k]>fh kUT]et k]>YeÊ

jniÏiÄuh `Îuv>ikil, atu Ec>ukyiÙ}. xRv{

x]mRËYemÎt[ s>iy]yi `Ù}]veÕyuh tTvukUT]et

nTÊuÎu s¬iy]kuÎu. A s¬i \eÞÎuvc{[

s>iy]ytien aÙ}]et s>iyÙ}]Êtien ecy[k

`ÎuÔt[ O>u viDÊiÙuh xRv{x]mRËYeÊ

t]ÆuÎtÙ}. kZstyuh ØUÙtyuh m]r]et |>iÄEv

kTukinkÊ[ mÙey kTÊuÎt[ tÄtÙ}, aÆen

ecy{]Êtuek]Þ[ xRv{x]mRËYhBhgh O>iÄÙuh

\Þ]kyiÙ}. \Þ]kuemÎuv>ikil eedvh tniÄu

tuÙYn]y Ever O>u an]di eedveÊ \Þ]ÄuÎtinuh

teÎ |Ù}]t]ÄiÄšyuÎtinuh k<iy]Êvn]ky]l

axmRËenÎu vE>Þt]f[. atu niÆLÄu

xÐtmÙ}]Êek]Þ[ \p]d]nk]>feÊ aEpÑiÄy]l

xRv{x]mRËYBhgh O>iÄÙuh \Þ]kuÎtÙ}.

|niyuh eedvh t]NteÎ \p]d]nk]>fvuh

nimiÊk]>fvum]yiÈu niÎ[ EÙ]keÊ jniÏic{u `Îu

niþyiÄ]mEÙ}]. `Üil,

atu Ec>ukyiÙ}. k]>Yh k]>f]«kh `Î]f[

nY]yh. Aky]l evšuÊ vx[ztÊieû \p]d]nk]>f

m]y tßuvuh evšuÊ nirEÊ]TukUTi |>iÄuÎtuEp]eÙ

Ectnvuh aEctnvum]y EÙ]kÊin[ \p]d]nk]>f

m]yi>iÄek]Þ[ eedvvuh EctntVvuh aEctntVvuh

\ÔvenÎu prEyÞiv>uh. aEÏ]L aEnY]nYh vi>uÍ

zkix[tumtni>Upfh

35

Æš]y ectntV]EctntVÆešÎ >Þu DRÐÆšuhkUTi

O>u DRÐiyil |>iÄukyumiÙ}EÙ}].

O>hshek]Þu EctntVvuh O>hshek]Þu

aEctntVvuh \ÔvenÎu v>ikil,

x]vyvtVh \Þ]yi GTpT]dikLÄ[ `ÎEp]eÙ

k]>YtVh vÎu p>mk]>ftVBhgh BviÄuh. "ydYd[

x]vyvh tÊl k]>Yh yœ] GTpT]di" - ~etÙ}]h

avyvEÊ]Tu kUTiyEt] aetÙ}]h k]>Ym]kuÎu. GTh,

pTh mutÙ]yv `ÆenEy] azpk]>h |tÙ}Ey] nY]yh.

|niyuh eedvh xVtzßtVmuÔvn]ky]l

Ever]Îien aEpÑiÄ]et ExV¢]zpk]>h EÙ]keÊ

niRÐic{uevÎu anuvdiÄ]emÜil,

atu Ec>ukyiÙ}. xVtzßtVh \Ôtuek]Þ[

nY]yeÊ En]Ä]etEy] En]ÄiEy] kZtYeÊ

ecy{uÎt[?

En]Ä]et ecy{uemÜil jIvM]>ueT pufYp]pÆ

š]kuÎ k]>fÆL EveÞÎuh Et]ÎiyEp]eÙ niymh

kUT]et xuKdu®KÆeš ek]TuÄuemÎuh k]>YÊinu

tÄt]y k]Ùh, Edsh mutÙ]y x]m]nYk]>fÆešyuh

En]Ä]et yEœ¨h kZtYh ecy{uemÎuh DRÐiDRÐB]v

xhb³nY]yh19

19 BUmiy[Äu k]ÚinYvuh, g³vuh DRÐÆš]kuÎu. jÙÊieû "DRÐh"

>xvuh, zdvtVvum]f[. BUmiyuh, jÙvuh "DRÐi" `ÎriyeÏTuÎu. |v

tÐiÙuÔ xhb³m]f[ DRÐiDRÐB]vxhb³h.

En]Ä]et k]ÚinYmuÔt]y BUmiey

zdvtVmuÔt]Äukyuh zdvtVmuÔ jÙeÊ k]ÚinYvuh

zkix[tumtni>Upfh

36

g³vuh \Ôt]Äukyuh ag[niey >xmuÔt]Äukyuh

v]yuvien >UpmuÔt]Äukyuh |niyuh Et]Îiy

zpk]>emÙ}]h ecy{uemÎuh nY]yh En]ÄiÊeÎy]ef

Üil k]>Yk]>fxVB]vxhb³nY]yeÊyuh20

20 k]>fÊieû xVB]vh k]>YÊil anuvRÊiÄuh `Ît]f[

k]>Yk]>fxVB]vxhb³h.

xlk]>Y

v]dnY]yeÊyuh anux>ic{[ \pd]nk]>feÊ aEp

Ñic{[ kZtYh ecy{uh `ÎÙ}Ey] xÐtiEÄÞt[.

aÆeny]efÜil \p]d]nk]>fh mutÙ]yvey

aEpÑic{[ kZtYh ecy{uÎtuek]Þ[ eedvh xVtzßtVh

|Ù}]Êvn]kumEÙ}]. `Î]l aÆen aÙ}. eedvÊieû

xV]tzßYm]yt[ xVtzßm]y Ever OÎin]l

Ezp>Ym]fmÙ}]et |>uÎ[ x]Dnh mutÙ]yvey niymic{u

nTÊuÎ s¬iy]kuÎu. aÙ}]et jIvkRÐh mutÙ]y

vey aEpÑiÄ]et |>iÄuÎtÙ}. B¥]g]>h mutÙ]y

vey aEpÑic{u d]nh mutÙ]y kZtYÆeš ecy{uÎ

>]j]vinu xV]vDi xVtzßtVh kury]ÊtuEp]eÙ

nimiÊh, \p]d]nk]>fh, jIvkRÐh mutÙ]yvey

aEpÑic{u kZtYh ecy{uÎ eedvÊinuh xV]tzßYÊinu

y]et]>u kurvuh |Ù}.

|Æen \p]d]nk]>feÊÄuric{u vic]>ic{tiÙuh

eedvÙÑfmieÙ}Îu kÞi>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

37

AdixZ¨i

aÙ}Ey] zkix[tIy zpxhgikEš!

yEH]v AdimnuSYe> viEvkmiÙ}]Êv>]yiÈu xZ¨ic{t[

`ßin[? aÆen aÙ} avR viEvkmuÔvRteÎ

Ayi>uÎu `Üil viÙÄeÏTuÎtien ecy{uÎt]f[

cIÊ, ecy{]ti>iÄuÎt]f[ nÙ}t[ `Îu ti>ic{riy]et

viÙÄiy kniey BÑic{t[ `ßuek]Þ[? A kniey

BÑic{tieû EsSh \Þ]y gufEd]S¡]nh muEá

|Ù}]ti>uÎtuh `ßuek]Þ[? azpk]>h xZ¨ic{

yEH]v] ave> |>uÊiy Et]ÈÊil \pEy]gmiÙ}]Ê

O>u vZÑeÊyuh kUTi \Þ]Äivc{t[ `ßin[?O>u

pit]v]keÈ k]<[cy[Äu nÙ}t]y O>u viSÄniey

ek]ÞuecÎu viEvkmiÙ}]Ê kuÈikL |>iÄuÎ teû

vIÈil evc{[ |tien BÑiÄ>uetÎ[ viÙÄiEyc{u

Ep]ytieû EsSh avR atien BÑic{u

apjyeÏÈuevÜil A kuÕh A pit]vieû Ep>iÙÙ}]et

kuÈikšueT Ep>iÙ]kuEm]? atuEp]eÙ AdimnuSYR

p]pikš]y kuÕh A yEH]v] `Î eedvÊiÙÙ}]et

av>il |>iÄuEm]?

|niyuh A eedvh t]N prÇzpk]>h viÙÄiy

p<eÊ BÑic{ Ašien aÎuteÎ m>fsiÑ

ek]TuÄ]et viÈukšÇt[ nItiEy]? at[ kZpek]eÞ

Îuv>ikil xRv{¡n]y t]N piÎITu v>uv]N

Ep]kuÎ `Ù}]veÕyuh ariyuÎvn]yi>ieÄ atien

muáilkUÈi ni>UpiÄ]et viÈuEp]yt[ `ßuek]Þ[?

zkix[tumtni>Upfh

38

EmÙuh A kniey tiÎ]l gufEd]S¡]nh

\Þ]kuemÎuÔt[ v]x[tvm]feÙ}]. A ØitiÄ[

atien viÙÄiytuteÎ vWkmÙ}Ey]? `Î]l

aÆen aÙ}, A vZÑÊinu xVyEm gufEd]S¡]nh

ariyiÄuÎ O>u s¬i |Ù}],yEH]v] viDic{ zpk]>h

ecy{uÎtu nÙ}etÎuh, viÙÄiytien ecy{uÎt]f[

cIÊ `Îuh ariyuÎtiEÙy[Ä[ O>u arikuriy]yi

nilÄek]Þ[ atien gufEd]SeÊ \fRÊuÎ

vZÑemÎu prÇu `Îuv>ikil, |o aRËeÊ

xÐtiÄuÎtiEÙy[Äu zpm]fem]ÎumiÙ}]etyuh A

kniey BÑic{uEÏ]L av>ueT kÉukL turÄeÏÈu

`Îu prÇu |>iÄek]Þ[ Ayt[ tIe> Ec>ukiÙ}.

|niyuh `eßÜiÙum]keÈ, vZÑeÊ avieT

vy[Äukyuh |tieû p<eÊ BÑiÄ>uetÎu

viÙÄukyuh ecy[tt[ `ßin]yiÈ[? teû viDiÄ[ aTÆu

Ît[ gufh, aTÆ]Êt[ Ed]Sh `ÎuÔtien A m>h

v<iy]yi avRÄ[ arivuek]TuÄfemÎu ni>Upic{iÈ]

kuÎu `Üil tniÄuh p>M]RÄuh \pk]>eÏTÊÄt]y

Ever vÙ} klpnkešyuh klpiÄ]m]yi>uÎEÙ}], O>u

PÙvuh |Ù}]Êt]y |o vZœ]klpney klpic{t[

`ßin[?

atuh A«]ÄLÄu viEvkeÊ ek]TuÊt]f[

`Üil eedvm]kuÎu xRvk]>fenÎuh atuek]Þ[

aveû viDiey anux>iÄuÎt]fu gufm]yiÈuÔ

etÎuh. aÙ}]Êt[ Ed]Sm]efÎuh avR nÙ}tiNvÉh

ariyum]yi>uÎu. aEÏ]L atiEÙy[Ä]yiÈ[ |o

zkix[tumtni>Upfh

39

viSvZÑh EvfemÎiÙ}EÙ}]? EvfemÜil mu¬M]>]y

vRÄuh |ÆenyuÔ klpn ek]TuEÄÞt]f[.

aÙ}]etyuh teû A¡yil \LeÏTuEm] |Ù}Ey] `Îu

p>IÑiÄuÎtinu viSvZÑeÊvc{u viÙÄiEn]Äi

`Îu v>uEá]L muáilÄUÈi ariy]Êtuek]Þ[

xRv{¡neÙ}Îu vÎuEp]kumEÙ}].

eedvh mnuSYRÄu xV]DIntVeÊ ek]TuÊi>uÎu.

atuek]Þ[ av>ueT Ep>il aÙ}]et eedvÊieû

Ep>il kuÕmiÙ}. `Üil,

O>u pit]v[ viEvkmiÙ}]Ê kuÈikLÄu

xV]DIntey ek]TuÄukyuh atu EHtuv]yiÈ[ avR

vÙiy Ed]SÆeš ecy{ukyuh ecy[t]l A Ed]SÆL

A>ueT Ep>il |>iÄuh? viEvkmiÙ}]ÊvRÄu

xV]DIntey ek]TuÊtu nItiEy]? atuh |>iÄeÈ.

eedvh teû >Upm]yiÈu xZ¨ic{ mnuSYe> vWic{u

ekTutl ecy{uÎtin[ O>u pis]c[ s¬n]kuEm]?

azpk]>h pis]cu vÎu Ed]SeÏTuÊiyEÏ]L eedvh

avieT |Ù}]yi>uÎu `Üil xRv{vY]pkneÙ}Îuh

atien ariÇieÙ}Üil xRv¡neÙ}Îuh atien

ariÇiÈuh A pis]cien K¥iÏ]N k<iy]et

|>uÎuEp]yi `Üil anßs¬iyuÔvneÙ}Îuh

atiEÙy[Ä[ xÐtic{i>uÎu `Üil k>ufyiÙ}]Êv

enÎuh tIRc{y]Ä]h.

O>u du¨mZgh vÎu teû kuÈiey ek]Ù}uÎtinu

tuTÆuEá]L atien viÙÄuv]N k<iyuÎtuh

zkix[tumtni>Upfh

40

zpy]xeÏT]et vZœ] En]ÄieÄ]Þi>iÄuÎven pit]v[

`Îu pryuEm]? O>iÄÙuh prÇukUT]. A ØitiÄu

niÆšueT eedveÊ xRv{EÙ]k pit]v]efÎu

ni>UpiÄuÎtuh pryuÎtuh s>iy]Ef]?

pis]cien siÑiÄukyuh mnuSYe> mu¬iyil

EcRÊuek]Ôukyuh ecy{]h `ÎuÔ aBizp]yEÊ]Tu

kUTi Ayi>uÎu. `Üil vY]DiEyyuh OoSDEÊyuh

xá]diÄuÎt[ buÍiEkT]ky]l at[ O>u zB]ßkZtY

m]yiÈ]yi>iÄuh `Îum]zth prEyÞiv>uh.

|niyuh mnuSY>ueT suÍiey nsiÏic{t[

pis]c]efÎu pryuÎEÙ}]. A ØitiÄu muEáteÎ

EdvdUtNmu>ueT suÍiey nsiÏic{[ |o pis]c]kÊÄ

vÉh AÄiÊIRÊt[ Ever O>u pis]c[ `Îu

niþyiEÄÞt]f[. atiEÙy[Äu aÎ[ avieT azpk]>h

O>u pis]c[ |Ù}]yi>uÎtuek]Þ[ yEH]v]teÎ

`Ù}]ve>yuh ekTuÊ pis]c[ `Îu pryeÏTfh.

atukUT]etyuh pis]c[ xRÏEvSh ekÈi vÎu

mnuSYe> Ed]SeÏTuÊiytuek]Þ[ A pis]cien

spiÄ]et xRÏÆeš `Ù}]h spic{t[ `ßin[?

p]ph \Þ]kuÎtin[ O>uviDÊiÙuh k]>fÆš]

k]Ê xRÏÆL `Ù}]h s]pEmÕ ØitiÄ[ A

p]Ep]lpÊiÄu Ene> k]>fm]yi>uÎ pis]cuh

vZÑvuh atukeš xZ¨ic{ eedvvuh s]pEmlÄ]et

O<iÇtu nItiy]yiÈuÔtuteÎEy]?

zkix[tumtni>Upfh

41

|niyuh AdimnuSYR Ed]Sh ecy[ttuek]Þ[

avRÄu ek]TuÊ s]ph av>ueT xßtiyil jniÄuÎ

`Ù}] mnuSYRÄuh pÕÊÄvÉh niþyic{tieû k]>f

emß]f[?

(Adipux[tkh 6-6,7) t]N BUmiyil mnuSYe>

xZ¨ic{tienÄuric{[ p>itpic{u. at[ yEH]v]yueT

HZdyÊil Evdny]yi>uÎu. n]h mnuSYe> xZ¨ic{t[

nmuÄu p>it]pm]yi>iÄuÎu.

yEH]v], |zpk]>h |¢Ey]TukUTi mnuSYe>

xZ¨ic{iÈ[ pieÎ p>itpic{t[ `ßin[?

t]N xZ¨ic{ mnuSYR suÍM]>]yi>iÄ]et

p]pikš]yiEp]ytuek]Þu p>itpic{u `Üil,

atu nY]yhteÎ. A mnuSYR p]pikš]eyÎu

m]ztmEÙ} \Ôu. Ever anY]yem]Îuh ecy[tiÙ}EÙ}]. A

ave> xZ¨ic{tienÄuric{[ p>itpic{[ yEH]v] t]N

xZ¨ic{ eedvdUtN p]piy]yuh pis]c]yuh tIRÎu

`Îum]ztmÙ}, teû aTimkš]y mnuSYe>yuh

Ed]SeÏTuÊi teû Ep>il apkIRÊiyuh \Þ]Äi

ÊIRÊu teû klpneyyuh ÙhGic{[ t]N jnic{[

k¨eÏÈu m>iÄuÎtiEÙy[Äu |Ty]Äi jnnm>fmiÙ}]Ê

venÎuÔ Ep>ienyuh anRËvÊ]Äi. |Æen `Ù}]h

tniÄu mH]n]sÆeš ecy[ttuek]Þ[ A, ave>

xZ¨ic{tien vic]>ic{[ atYßh p>itpiÄ]nuÔt]

yi>ieÄ aÙ[phEp]Ùuh atienÏÕi p>itpiÄ]et

|>uÎt[ `eß]ek]EÞ]? xZ¨ic{utuTÆiy]l |zpk]>

zkix[tumtni>Upfh

42

muÔ Ed]SÆešÙ}]h xhBviÄuemÎuÔtien muáilÄUÈi

ariÇi>uÎieÙ}Üil xRv¡nÙ} `Îuh ariÇu

ek]ÞuteÎ Ayi>uÎuevÜil kZp |Ù}]ÊvenÎuh

piÎITu p>itpic{tu kÔemÎuh niþyiEÄÞt]f[.

aÙ}]etyuh EÙ]kÊ[ |Ît[ |ÎEp]eÙ

AkuemÎ[ ariÇi>uÎ]l |Ît[ |ÎvÉh nTEÊÞ

t]efÎuÔ niytniþyvuhkUTi aEÏ]L ecy[tu

ek]ÔukyiÙ}Ey]? A ØitiÄu yEH]v] niþyic{

zpk]>hteÎ `Ù}]h nTÄuh `ÎÙ}]et |Ty[Äu

etÕiEp]kuEm]? etÕiEp]kuemÜil xRv¡tVvuh

xRvkRÊZtVvuh |Ù}]t]kumEÙ}]. aÆen OÎuh etÕi

EÏ]yieÙ}Üil xmx[tvuh yEH]v]yueT niymzpk]>h

teÎ xhBvic{iÈuÔetÎu prEyÞt]f[. atuek]Þ[

xkÙ p]pÆšuh vI<[ckšuh yEH]vyueT Ep>il

aÙ}]et mnuSY>ueTEml |>iÄuÎtiEÙy[Äu tIe>

nY]yh |Ù}.

AdYEmteÎ xkÙeÊyuh niþyic{i>uÎ

`ÎuÔtinu zpm]fh (~ePxiyÄ]R 1-4) n]h

suÍiyuÔv>]yuh x[EnHÊieû teû muá]ek

kuÕmiÙ}]Êv>]yuh |>iEÄÞuÎtin[ avN EÙ]kÊieû

aTiØ]nÊinu mueá neÐ |vÜl

ti>eÇTuÊi>iÄuÎ zpk]>hteÎ Ti 11v] teû

mnÓieû AEÙ]cn Ep]eÙteÎ xkÙeÊyuh

zpvRÊiÄuÎtieû niRÉyzpk]>h n]h muN

niymiÄeÏÈiÈ[ |vÜl nmuÄ[ O>vk]sh ÙBic{i>iÄuÎu.

Er]m]Ä]R 8- 28 viEsSic{uh eedveÊ

zkix[tumtni>Upfh

43

x[EnHiÄuÎv>uh aveû muN niþyzpk]>h

višiÄeÏÈv>uh AyuÔvRÄu `Ù}] k]>YÆšuh

nNmy[Ä]yiÈ[ O>umic{u vY]p>iÄuÎu `Îu n]h

ariyuÎu.

(Er]m]. 8-29) `ßuek]eÞÎ]l avN muN

ariÇve> teû puztN aEnk xEH]d>M]>il AdY

j]tn]yi>iEÄÞuÎtin[ aveû xV>UpEÊ]T[ anu>Up

eÏTuÊuv]n]yiÈu muN niþyic{u. (Ti. 30) avN ~ve>

muN niþyic{uEv] ave>ÊeÎ avN nItIk>ic{u.

~ve> avN nItIk>ic{uEv] ave> avN

mHtVeÏTuÊi. (aeÏ]x[Et]: nTÏukL 2-22) v] eedv

Êieû niþy AEÙ]cny]Ùuh muN arivin]Ùuh

~Ù[ÏiÄeÏTukek]Þu niÆL avenpiTic{[ du¨

eekkLek]Þ[ aven ku>isil trc{uek]Îu.

(Er]m]Ä]R 9-22,23) pieÎ eedvh teû Ezk]DeÊ

k]fiÏ]nuh teû s¬iey ariyiÏ]nuh |¨eÏÈ[

n]sÊinu Ey]gYm]yuÔ Ezk]Dp]ztÆeš vše>

dIRGs]ßtEy]Tu xHic{u `Üil `ß[? t]N

mHtVÊinumuáil O>uÄiy k]>ufYp]ztÆšil teû

mHtVÊieû e`sV>YeÊ ariyiÏ]nuh |¨eÏÈuevÜil

`ß[? (2 etÓEÙ]niyÄ]R 2-13) `Î]l kRÊ]vin]l

ExviÄeÏÈ xEH]d>M]e>, niÆeš eedvh Adi tuTÆi

A«]vin]ÙuÔ suÍIk>fÊ]Ùuh xtYÊiÙuÔ

visV]xÊ]Ùuh >Ñy[Äu ti>eÇTuÊi>iÄek]Þ[,

|o v]kYÆš]l |Ît[ |ÎvÉh nTÊfemÎu

xZ¨ik]ÙÊ[ AdYhteÎ yEH]v] niþyic{i>uÎu `Îu

zkix[tumtni>Upfh

44

Et]ÎuÎu. atuek]Þ[ yEH]vyueT niymzpk]>h

teÎy]f[ xkÙ Ed]SÆšuh xhBc{t[ `Îu

etšiv]yi>iÄuÎu. Aky]l A eedvh t]N ecy[t

p]pÊiEÙy[ÄuEvÞi A«]Äeš d¥iÏiÄuÎtu mH]

anY]ym]kuÎu.

|Æen AdixZ¨i ni>Upfhek]Þ[ eedvÙÑf

mieÙ}Î[ x]DiÄeÏTuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

45

duRgufh

aÙ}Ey] zkix[tIy zpxhgikEš!

niÆšueT yEH]v] `Î eedvÊil |Ù}]Êv

y]y xRv{¡]tV]di gufÆL A eedvÊil \Ôt]

yiÈu vÙiy kÔh prÇu `ÎuteÎyumÙ} aEÌHÊi

nuÔvkš]y eev>]gYh, Ek]ph, axUy, jIvEzd]Hh,

x[tutizpIti, vY]kuÙtVh, du¨tVh, axtYh mutÙ]y

vÙiy duRgufÆeš OÎienyuh evšiÄu pry]et

mrc{uevc{ukšyukyuh ecy[tEÙ}]?

`Î]l wÆL muNprÇ duRÅufÆL `Ù}]h

yEH]v]y[Äu \eÞÎuÔtien niÆL xtYemÎu

eekeÄ]Þi>iÄuÎ eebbiL zpm]fhem]ÞuteÎ

x]DiÄ]h.

(purÏ]Tupux[tkh 20-5) w]N eev>]gYmušš

eedvh. (Ti 34-14) eev>]gYemÎ n]mmuÔ yEH]v]

eev>]gYmuÔ eedvh; (Ey]suv] 24-19) avN eev>]gY

muÔ eedvh `ÎiÆen prÇi>iÄek]Þu eev>]gY

muÔvenÎuh, (xhKY]pux[tkh 16-46) atiEk]ph

yEH]v]yueT xÎiDiyil niÎuh pureÏÈu b]D

tuTÆiyiÄuÎu. (purÏT[ 32-10) `eû Ek]ph avRÄu

viE>]Dm]yi kÊi w]N nsiÏiEÄÞuÎtin[ `eÎ

viTuk. |Æen prÇi>iÄek]Þ[ Ek]pmuÔvenÎuh

(AdYpux[tkh 3-22,23) anß>h eedvh |t] mnuSYN

gufEd]SÆeš ariyÊÄvn]yi nÐil O>uven

EÏ]eÙ Ayi |Ï<uh avN teû ky{u nIÈi

zkix[tumtni>Upfh

46

jIvvZÑÊieû knieyyuh pric{u BÑic{u xd]k]Ùvuh

jIvic{i>iÄ]ÊvÉh niymiÄfemÎu prÇ ~dN `Î

Et]ÈÊilniÎuh |rÄiviÈu. (AdYpux[tkh 11) jnÆL

O>u vÙiy \Îtm]y Ek]vil ekÈuv]N tuTÆiytien

kÞ[ atin]l avR mH]kIRÊi aTy]N Ep]kuÎu

`Îu k>uti yEH]v] ave> BiÎiÏic{u kšÇtin]l

axUy \ÔvenÎuh, (purÏ]Tupux[tkh 12) mizxyih

EdsÊuÔ `Ù}] kTiÇUl kuÈikešyuh p]ti>]ztiyil

ek]Îu. prEv]vieû HZdyeÊ kÚineÏTuÊi teû

klpney eekeÄ]Ô]et viÙÄieÄ]Þ[ avenyuh

aveûyuh Exnkešyuh teû mHim zpk]siÄuÎtinu

EvÞi xmuzdÊil muÄieÄ]Îu. (eÙviy]pux[tkh 16-1)

teû xÎiDiyil vÎ aHE>]eû puztM]e> >ÞuEpe>

ek]Îu. (1 smueyl 25-38) n]b]N `Îven aTic{u

ek]Îu. piÎuh |zxEyl jnÆšueTyuh mÕu pÙ>ueTyuh

|Tyil aEnk kÙHÆeš \Þ]Äi vše> ek]Ù

ecy[tu `Îu prÇi>iÄek]Þ[ jIvEzd]Hi `Îuh,

teû mHim zpk]siÄuÎtinuEvÞi zpyt[nic{u ti>iyuÎ

venÎuh eebbišil pÙ ØÙÊuh prÇi>iÄek]Þ[

x[tutizpiyenÎuh, xZ¨ic{EÏ]L xEß]SiÄukyuh

piÎIT[ p>itpiÄukyuh vY]kuÙtVmuÔvenÎuh (purÏ]T[

1) vyÕ]Èikš]y xizp]yuh pUy]yuh kÔh prÇtu

ek]Þ[ ave> anuzgHic{u, (1 >]j]ÄM]R 22) O>u

A«]vien ayc{u kÔh pryic{ AH]b[ `Îvenyuh

aveû Exnkešyuh ek]Îu `Îu prÇi>iÄek]Þ[

axtYv]enÎuh, (purÏ]T[ 11) |zxEyÙM]e> ayl

Ä]E>]T[ AB>fÆeš |>vl v]ÆieÄ]Þ[ Ošic{[

O]TiEÏ]kÊÄvÉh ek]šuÊi viÈu. (2 smuEvl 12)

zkix[tumtni>Upfh

47

d]vId[ `ÎvN \riy]vieû B]>Yey aylÄ]>En]Tu

syiÄ]N kÙ[pic{u. (AdYpux[tkh 20,26) azbH]vuh

|xH]Äuh kÔh prÇtieû EsSh ave>

siÑiÄ]et anuzgHic{u. (eH]sy] 1-2) nI ecÎu

ninÄu EvsY]vZÊiyuÔ O>u B]>YEyyuh EvsY]vZÊi

kšieÙ eeptÆešyuh `TuÊuek]Lk `ÎiÆen

eyÙ}]h prÇi>iÄek]Þ[ mH] du¨tyuÔvN `Îuh

k]fuÎu.

|niyuh eebbiL pux[tkÊil k]fuÎ

yEH]v]yueT duRÅufÆešyuh du>]p]>Æešyuh

duRv]Äukešyuh prk `Îuvc{]l aDik vix[t]>m]yi

Ep]kuemÎu |ztyuhek]Þ[ mtiy]kuemÎuh k>uti

|vieT avx]niÏiÄuÎu.

|ni (Adipux[tkh 1-26,27) eedvh teû >Upm]

yiÈu mnuSYen xZ¨ic{u `Îu k]fuÎu. aEÏ]L

yEH]v] a>UpiEy] xV>UpiEy]? O>iÄÙuh xV>UpiyÙ}].

a>UpiteÎy]f[. `Üil a>Upm]y xV>UpÊiÙÙ}Ey]

xZ¨ic{i>iÄU. |EÏ]L mnuSYe>Îu pryeÏÈuv>uÎ

mnuSYe>ÊeÎy]fu xZ¨ic{i>uÎt[ `Îuv>ukil

xZ¨ic{ eedvh a>UpiyÙ}] xV>Upi aEzt.

eH! aÆen aÙ} teû xV>UpemÎu prÇ

tinRËh s>I>emÎÙ] A«]v[ `Î]f[ `Üil

yEH]v xZ¨ic{tu s>I>eÊEy] A«]vienEy]

>ÞiEnyuh kUTiEy]? (Adipux[tkh 2-7) yEH]v

mnuSYen mÉuek]Þu xZ¨ic{u jIvsVxeÊ mUÄilkUTi

\oti mnuSYen jIv]«]v]Äi `Îu k]fuky]l

zkix[tumtni>Upfh

48

xZ¨ic{t[ teû >UpÊieÙÎi>iÄek]Þuh A«]v[

eedvÊieû jIvsV]xm]ky]l atu xZ¨iÄeÏÈ

teÙ}Î[ |>iÄy]Ùuh A«]vienyÙ} s>I>eÊy]f[

xZ¨ic{t[. ¡]nÊieû vTivil xZ¨ic{u `Îu

pryuÎtin]l |niyuh vÙiy Ed]Sh |>iÄuÎu.

at]yt[ AdimnuSYen ¡]nÊieû >Upm]yiÈ]fu

xZ¨ic{etÜil avnu xV]B]vikm]yiÈu ¡]nh

zpk]siÄ]et |>iÄuEm]? zpk]sic{i>uÎu `Üil

gufEd]SÆeš ti>ic{riy]et |>iÄuEm]? ariÇi>uÎu

`Üil teû x[ztI pis]c]y xRÏÊieû

eekvseÏÈuEp]kuEm]? avL vseÏÈuEp]y]Ùuh

avšueT v]Äien |vN EkLÄum]yi>uEÎ]? |Ù}EÙ}].

atuek]Þ[ xV>UpemÎt[ arivÙ} s>I>hteÎ Af[.

|niyuh xV>UpemÎuÔtin[ aRËh ariv[ `Î]efÜil

mnuSYnu kni tiÎuÎtinu muáiÙuÞ]yi>uÎ ¡]nEm

eedvÊinuÔU `Îuh aEÏ]L kni tiÎtieû EsSh

mnuSYnuÞ]y gufEd]S¡]nh Ep]Ùuh eedvÊini

eÙ}Îuh O>u Evš \eÞÎu pryuÎpÑh yEH]vyuh |o

kniey `eÏ]E<] O>iÄl tiÎiÈ]f[ gufEd]S¡]nh

vÎiÈuÔetÎuh xV]B]vikm]yiÈ[ |o ¡]nh |eÙ}Îuh

tIRc{y]kuh `Î]kuÎu.

pieÎyuh mÉuek]ÞuÞ]ÄiyetÎuh mUÄil \oti

`Îuh kÙ[pn ek]TuÊu `Îuh k]fuÎEÙ}]. |tiEÙ

y[Ä[ ky{[, v]y[, mUÄ[ |vkšuh eedvh v>uÎ séeÊ

EkÈu `Îu k]fuky]l séh EkLÄum]r[

nTÄuÎtiEÙy[Ä[ k]Ùukšuh k]yN, En]v] mutÙ]y

zkix[tumtni>Upfh

49

vRÄu k]feÏÈu `Îi>iÄy]l >Upvuh kUT]et

`Æen Af[? |niyuh Adh ng[nn]kek]Þ[ Ù´ic{[

Ošic{i>uÎu `Îu k]fuÎu. aEÏ]L a>Upiey

k]fuÎtiEn] k]f]et Ù´iÄuÎtiEn] AReÄ

ÜiÙuh |Tv>uEm]? |Ù}EÙ}]. |etÙ}]hek]Þuh En]Äu

Eá]L yEH]v] xV>UpieyÎuteÎ niþyiÄeÏTuÎu.

(Adipux[tkh 3-8) pkl tfuÏuÔ xmyÊu

Et]ÈÊil xW>iÄuÎ yEH]v] `Îi>iÄy]l

\c{Ä]ÙeÊ evyiÙien ByeÏÈ[ `ševyiÙil xuK

Êinu EvÞi Ù]ÊuÎvenÎuh atuek]Þu sIEt]S[f

xuKdu®K]dikešÙ}]h \ÔvenÎuh \rÏ]kuÎu.

|niyuh pÙtumuÞ[. avkešÙ}]h |>iÄeÈ.

|Æen `Ù}]hek]Þuh yEH]v]y[Äu eedvÙÑf

mieÙ}Îuh Aytin]l vfÆÊÄvenÎuh mHtVmuÔ

venÎuh aRËmuÔt]yi pryeÏTuÎ "`EÙ]Hih",

xRvvÙ}BenÎu aRËmuÔt]yi pryeÏTuÎ

"~ÙiEy]N", tÎ]l t]n]yi jIvnuÔvN, nitYN,

yœ]v]N, AdYßmiÙ}]ÊvN, m]ÕmiÙ}]ÊvN |o

aRËÆšuÔt]yi pryeÏTuÎ "yEH]v]", `Ù}]v>ueT

EmÙuh eedvm]ky]l xkÙtinuh nY]y]Dipti `Î[

aRËÆšuÔt]yi pryeÏTuÎ "sd]yi", `zb]y

B]SyiÙuÔ |o n]mÆšuh eedvemÎRËmuÔ

"etey]Ói", kRÊ]evÎRËmuÔ "kUriEy]Ói"

zgIÄuB]SyiÙuÔ |o n]mÆšuh |o yEH]v]

eedvÊinu Ec>]Êvy]kuÎu `Îuh x[p¨m]kuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

50

zkix[tuc>ith

Eysuzkix[tuvuh aÙ[ph Ep]Ùuh eedvtVmiÙ}]Ê

Aš]efÎu k]fiÄ]h.

yUEr]ÏuK¥ÊiÙuÔ pURv{c>iztÆšil

Eysuvieû k]ÙÊu xhBvic{iÈuÔ xhgtikeš \Ô

zpk]>h k]Ù EdsÆeš niRÉyic{[ `<utivc{t[

ey]xiEm]Ó[21

21 Josephus (37 – c.100 CE)

`Î Aš]kuÎu. Eysuv]keÈ yœ]RËm]

yiÈ[ aÄ]ÙÊuÞ]yi>iÄyuh m>ic{ve> jIviÏiÄl

mutÙ]y aÛutÆL ek]Þ[ jnÆeš zBmiÏiÄukyuh

ecy[ti>uÎu `Üil ey]ÓiEm]Ó[ `<utiy c>iztÊil

pry]et viÈukšyu m]yi>uEÎ]? O>u Evš avkL

aEÌHÊieû ecviyil kTÄ]etyi>uÎ]yi>iÄ]h.

`ÜiÙuh Eysu ku>isiÄeÏÈEÏ]L pklxmyh >]zti

xmyh Ep]eÙ a³k]>m]yi>uÎu `ÎuÔ viEsSxhBv

eÊkUTi aEÌHh ariy] ti>uÎuEp]Ey]? O>uxmyh

aÆenyumi>iÄeÈ. aÎuÞ]yt]yi pryeÏÈ BUká

eÊÄuric{uÔ O]RÐyuh aEÌHÊieû mnÓilniÎ[

tIe> nIÆiEÏ]Ey]? aztyumÙ} Eysu jnic{ AÞ[,

m]xh, tIyti |vkeš eebbišil pry]et viÈu

kšÇetßuek]Þ[? jnic{ divxEÊÄ]šuh m>ic{

divxh avsYh gfiÄeÏETÞt]yi>uÎiÈuh Aytien

yuh prÇiÈiÙ}EÙ}]. nUtnm]yiÈ[ O>u nÑzth \dic{[

atieneÄ]Þu jnnn]šien gfiÄ]mEÙ}]. `Î]l

zkix[tumtni>Upfh

51

1890 xhvX>ÆLÄumuEá22

ati>iÄeÈ, v]x[tvm]yiÈuÞ]yi>ueÎÎu vic]>i

Ä]h `Î]Ùuh Eysuvieû jnnh mutlEÄ mÕuÔve>

EÏ]eÙ aÙ}]et Ever `eßÜiÙuh viEsSmuÞ]

yi>uEÎ]? gRBÊiÙkeÏT]etEy] Ey]nIxhb³h kUT]

etEy] jniEc{]? jnic{EÏ]L teÎ EÙ]kzpxiÍÆ š]y

aÛutÆL `eßÜiÙumuÞ]Ey]? x]D]>f zpxiÍ

Æš]y aÛutÆL `eßÜiÙumuÞ]Ey]? x]D]>f

mnuSY>UpeÊEÏ]eÙyÙ}]et n]ÙutÙ, `Èueek |Æen

vÙ} viDvumuÞ]yi>uEÎ]? jnic{EÏ]L teÎ `fIÕ[

nTÎ[ \pEdsiÏ]N tuTÆiEy]? visÏ[, d]Hh, nizd, jÙh,

mÙh |o vk \p]DikEš]Tu kUT]et všREÎ]? |Ù}EÙ}].

pieÎ aEÌHh jnic{ muHURÊ viEsSh ek]Þ[ AdYh

teÎ m]t]viÜl p]tizvtYsÜ AE>]piÄeÏÈu.

>Þ]mt[ A diÄil aEÎ divxh >ÞuvyÓinkh

zp]ymuÔ mUv]yi>h kuÈikL ek]Ù}eÏTu kyuh tÎimiÊh

jnÆLÄuÞ]y vYxn]DikYh EHtu v]yiÈ[ A diÄu

mu<uvnuh sUnYmTÇuEp]kukyuh ecy[tu. eedvpuzt

n]f[ jnic{etÜil atunimiÊh xEß]SeÏTuv]nuÔ

diÄumu<uvnuh |Æen vYxnh ek]Þ]TuEm]?

O>iÄÙumiÙ}. Aytuek]Þ[ zkix[tuteÎ an]diy]yiÈu

b³ic{[ mUÙmÙk]>fÊ]l pURv{k]ÙInkRÐ]nux]>

azpk]>h \dic{iÈu Ôt]yi

|ßY, cIn, EpRSY, yUEr]Ï[ |o ØÙÆšiÙuÔ

Ak]sgfits]x[ztim]R Ae>ÜiÙuh xÐtiÄuÎuEÞ]?

atumiÙ}. Aky]l Eysu `eÎ]>]šuÞ]yi>uÎu

`ÎuÔtuteÎ xEàHÊiÙ]yi>iÄuÎu.

22 1890-]h AÞiÙ]f[ |o pux[tkh >ciÄeÏÈt[.

zkix[tumtni>Upfh

52

m]yiÈ[ m]y] k]>Ym]y cRÐh, >¬h, m]hxh, EmdÓ[,

aØi, m´, suk[šh `Î xp[tD]tuÄešeÄ]Þu

Þ]y s>I>eÊ `TuÊu gREB]t[pÊi Ay EÏ]L

m]t]vieû mUÙ]g[niek]Þu tpic{ gRBxWiyil nirÇ

nI>il mu<uki v]yuvin]l en>uÆi tÊšic{[23

Eysu teû eedvxVB]vEÊ]TukUTi neÐEÏ]eÙ

psid]HÆšuh bÙHIntkšumuÔt]y O>u mnuSYxVB]v

EÊyuh D>ic{i>uÎu `Îuh zkix[tuvien eebbišil

m]t]vinuÞ]y visÏ[, d]Hh mutÙ]y Evdnkš]l

k¨eÏÈu Ey]ni dV]>Êil ew>uÆi jnnEvdn

mu<uvnuh anuBvic{u jnic{u všRÎ[ jnEzd]Hh,

eedvdUSfh mutÙ]y kÚinp]tkÆeš ecy[t[

aÙÇuti>iÇ[ 33-]h vyÓil t]N ecy[t mH]

Ed]SÆL nimiÊh ku>isil try[Ä eÏÈu niÙvišic{u

prÇvx]niÏiÄ]N k<iy]Ê Evdnk Eš]TukUTi

m>ic{tuek]Þuh mÕu k]>fÆš]Ùuh aEÌHh x]D]>f

jIvM]e>Ä]šuh du¨jIvn]efÎuÔtu etšiv]yi>i

ÄuÎu.

(mREÄ]x[ 13-32) `Î]l A n]šienyuh n]<ik

eyyuh kuric{u pit]vÙ}]et O>uÊnuh ariyuÎiÙ}.

xVRÅÊiÙuÔ dUtM]>]keÈ puztN (Eysu) AkeÈ

ariyuÎiÙ}. |o v]kYh ek]Þ[ xRv{¡n]y

(`Ù}]mriÇ) eedvh (pit]v[) O>uÊni>iÄuÎuevÎuh

Eysuvin[ azpk]>muÔ s¬i |eÙ}Îuh etšiv]ky]l

zkix[tu xRv{¡nÙ}.

23 |ški

zkix[tumtni>Upfh

53

eedvpuztenÎuh mnuSYpuztenÎuh pryuÎt]yuh

xVRÅÊuÔ dUt>uh puztnuhkUeT ariyuÎieÙ}ÎÙ}]et

eedvpuztnuh kUeT `Îu prÇiÙ}EÙ}] atuek]Þ[

mnuSYpuztenÎ]f[ atin[ aRËh EcREÄÞetÎuh

pryuÎu `Üil |tiÎu zpm]fEm |Ù}. atukUT]etyuh

niÆL Eysuvin[ ariÇukUeTÎuh ep]tuEvyuÔ

nY]ym]y aRËeÊyÙ}]et |zpk]>h axhb³Æeš

vY]KY]nic{uek]Þuv>uÎtu tIe> abÍm]yiÈu BviÄuh.

`Æen `Î]l,

|vieT eedvpuztenÎu prÇiÈiÙ}]Êtuek]Þ[

arik yieÙ}ÎuÔ v]Äien eedvxVB]vEÊ]Tu

EcRÊukUT] `Üil mnuSYpuztenÎu prÇiÈiÙ}]Êtu

ek]Þ[ mnuSYxVB]vEÊ]Tuh EcRÊukUT] `Îuh ‘eedv’

`Îuh ‘mnuSY’ `Îuh kUT]et evruh puztenÎum]zth

prÇi>iÄek]Þu evruh xVB]vEÊ]TukUeT teÎ

EcRÄ]vU `Îuh aEÏ]L Eysuvin[ eedvtVh,

mnuSYtVh |tukL kUT]et >Þuh aÙ}]Ê O>u evruh

tVh |Æen mUÎu "tV"ÆL \eÞÎuh Aytu eebbiši

nu viE>]DemÎuh vÎuEp]kuh.

EmlprÇ n]šiEnyuh n]<ikEyyuh mnuSYn]f[

ariy]N p]TiÙ}]Êt[. atuek]Þ[ arikyiÙ} `Î

v]Äien mnuSYtVEÊ]TuteÎ EcREÄÞt]f[ `Üil

mnuSY>il EjY]tiÒ]x[ztp¥itM]R EÙ]k]vx]n

k]Ùh mutÙ]y k]ÙÆeš nÙ}Ep]eÙ ariÇuek]Ôu

ÎEÙ}]. eedvtVÊin]l m]ztEm ariyeÏTuÔU `Îu

niÆš]l pryeÏÈ EÙ]k]vx]nxmyeÊÄuric{uÔ

zkix[tumtni>Upfh

54

¡]nh EjY]tiÒ]x[ztp¥itM]>iÙuh |>iÄEk]Þ[

av>iÙuh zpEtYkh zpEtYkh eedvtVh \eÞÎu

prEyÞt]yiÈu En>iTuh. pieÎ mU™M]R |tien

arikyieÙ}Î[ AEÑph kUT]et pry]h. atuek]Þ[

arikyiÙ} `ÎuÔ v]Äien mnuSYtVEÊ]Tuh EcRÄ]N

p]TiÙ} mU™tVEÊ]Tu EcREÄÞt]yieÈ |>iÄU. A

ØitiÄ[ |o v]Äien Eysuvieû mU™tVEÊ]Tu

EcREÄÞt]yiÈuh aEÏ]L Eysuvinu mU™tVh `eÎ]>u

tVh kUeT EcRÄfemÎuh niþyiEÄÞiv>uh. O>uEvš

Eysu v>uh k]>YÆešÄuric{u vÙ}tuh prÇiÈuÔt]yi

niþyic{uek]Þ]Ùuh |EÏ]L x]D]>f kfiy]M]>uh

ciÙ kRÉyÑiExvkM]>uh ciÙ Ek]T]Üikšuh

atuEp]eÙteÎ v>uhk]>YÆešÄuric{u prÇu v>uÎt[

zptYÑm]yi>iÄek]Þ[ Ayt[ O>u viEsSm]yi

k>utiÄUT].

EjY]tiÒ]x[zth axtYvuh EjY]XYM]R

mutÙ]yvR kÔM]>uh AkuÎu `Üil zgHfh

mutÙyvey |ÎEÏ]L `Ù}]emÎ[ muNkUÈi

kÞupiTiÄek]Þuh mnuSYRÄ[ v>]N Ep]kuÎ xkÙ

anuBvÆešyuhkuric{u j]tkh niRÐiÄl tuTÆiyv

zptYÑm]yi>iÄek]Þuh A v]Ä[ aÙ[phEp]Ùuh

x]Duv]kyiÙ}.

EjY]XYM]R |ÎEÏ]L `Îu ariyeÏÈiÈuÔ

xmyÊuteÎy]f[ EÙ]kh avx]niÄ]N

Ep]kuÎetÎuÔtu zptYÑ]nuBvh aÙ}]Êtuek]Þ[

Aytien visVxiÄyiÙ} `Üil zgHÏi< xmyÆL,

zkix[tumtni>Upfh

55

m>fn]L, Ñ]mk]Ùh, zgHfÆL mutÙ]yv

EjY]XYM]R |ÎeÏ]e<Ù}]emÎu prÇ]l atiNvÉh

OÊuv>uÎtuek]Þ[ EÙ]k]vx]nxmyvuh av>ueT

kfÄuh zpk]>h OÄuÎt]efÎu visVxiÄ]N

m]RÅmi>ieÄ Aytien visVxiÄyieÙ}Îuh eebbišil

pryuÎ EÙ]k]vx]nk]ÙEÊyuh nY]yvic]>fEyyuh

kuric{u pÙviDm]y tRÄÆšuh tk>]rukšuh En>iÈuh

visVxikÊÄt]y y]et]>u k]>fvuh zptYÑ]nuBv

vuh |Ù}]etyuh |>uÎiÈuh Aytien visVxiÄuÎu `Îu

pryuÎt[ `ß[ anY]ym]f[? aÙ}]etyuh EdvdUtM]>uh

puztnuh kUeT arikyieÙ}Îu tuÙYm]yiÈu prÇi>ieÄ

niÆL puzten m]zth viEsSeÏTuÊi `TuÊupryuÎt[

A v]kYÊinuhkUTi vi>uÍm]kuÎu. |niyuh arikyieÙ}

ÎuÔtin[ ariyiÄ |eÙ}Îuh kUTi aRËmi>iÄuh `Îu

prÇuek]Þ]Ùuh atuh niþym]yiÈ[ EdvdUtRÄuh kUTi

pÕuh. pieÎyuh ku<Ä]yiÈutI>uh. `ÆeneyÙ}]h \p]yh

En]Äiy]Ùuh xRv{¡tVh |eÙ}ÎuÔtin[ \rÏÙ}]et

|šÄh aÙ[phEp]Ùuh v>uÎtÙ}]. |tiEÙy[Äu |t]

OÎukUTi k]fic{uEp]kuÎu. mREÄ]x[ 11 -13 (|ÙkšuÔ

O>u aÊim>eÊ dU>ÊuniÎ[kÞ[ atil vÙ}tuh

kiÈuEm] `Îuvc{[ ecÎ[ atin>iek `ÊiyEÏ]L

|ÙkL aÙ}]et OÎuh kÞiÙ}], aÊiÏ<ÆšueT xmyh

aEÏ]<Ù}]Çu). |o v]kYhek]Þuh x]D]>f mnuSYen

EÏ]eÙteÎ Eysuvinuh aTuÊuecÎu En]ÄuÎtinu

muá[ ariÇuek]ÔuÎtinuÔ xRv{¡]nh |eÙ}Îu

niþym]kuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

56

EH aÆenyÙ}]; Eysu |et]>upmy]yiÈu

prÇt]f[. `ÆeneyÎ]l |ÙkšuÔ O>u aÊim>

eÊ dU>ÊuniÎu kÞt[ dU>m]kuÎ xVRÅÊil niÎuh

pu¨iy]yi>iÄuÎ jruxÙmien kÞtinuh atil vÙ}tuh

kÞukiÈuh `Îuvc{[ atin>iek ecÎtu jrux]ÙmY>il

nY]yh, kniv[, visV]xh mutÙ]y nÙ} PÙÆL

\Þ]yi>iÄuEm] `Î[ aTuÊ[ aEnVSic{tuh |ÙkL

aÙ}]et OÎuh k]f]Çt[ |zx]EyÙY>il m]RÅÊieû

puremyuÔ Ac]>Æš]y evruh EvSmÙ}]et

visV]xÊieû PÙÆL y]et]Îuh |Ù}]Êtinuh

aÊiÏ<ÆšueT k]Ùh aEÏ]šÙ}]Çu `Ît[ jruxEÙh,

teû xàRsnk]ÙeÊ ariy]ti>uÎtinuh |ni

niÜlniÎ[ `EÎÄuh A>uh PÙh tiÎ>uetÎ[ Eysu

spic{tu niÎil kÙ}iEMl kÙ}u EsSiÄ]ti>iÄuh

n]šukL v>uemÎtinuh \Ten aÊi \fÆiEÏ]ytu

jruxEÙmieû n]sÊinuh aTy]šm]kuÎu `Îu

prÇ]Ùuh xRv{¡]nmieÙ}ÎuÔtin[ aDikØi>t

Ù}]et kurv[ aÙ[phEp]Ùuh k]fuÎiÙ}. `Æen `Î]l

evruh EvSmÙ}]et kniv[, visV]xh mutÙ]yv |Ù}]Ê

jruxEÙmYe> xVRÅÊuniÎuh k]fuÎtinumuáilÊeÎ

av>ueT v]x[tveÊ ariyuÎt]f[ xRv{¡]n

Êieû ÙÑfh. atuEp]yiÈ[ xVRÅÊuniÎuh kÞEÏ]

e<ÜiÙumriEÇ]? atuh |Ù}. aTuÊuecÎ[ aEnVSic{

tieû EsSmEÙ} arieÇ]ÔU. Aytuek]Þ[ |t[ xRv{

¡]nÙÑfm]efÜil `Ù}]ve>yuh xRv{¡M]e>Îu

teÎ pry]h. aÙ}]etyuh jruxEÙmien spic{tu vÙiy

anY]ymÙ}Ey]? visV]xh mutÙ]yvey \Þ]ÄuÎt[

p>isuÍ]«]vieû et]<iÙ]yi>ieÄ azpk]>h ecy[tu

zkix[tumtni>Upfh

57

nÎ]Ä]ti>uÎtin[ aEÌHeÊ aÙ}Ey] spiÄ]nuÔt[?

aztyumÙ}, aÊim>eÊ spic{t]f[ atiÙuh viEsS

m]yiÈuÔt[. |eteß]>u zB]ß[? k¨h! k¨h! x]Ñ]l

xVRÅÊiÙi>uÎEÏ]L |Ù}]Ê xRv{¡]nvuh vkti>ivu

m]Ef] Eysuvinu BUmiyil vÎi>uÎEÏ]L \Þ]yi>uÎu

`Îu pryuÎt[? |niyuh,

(ÙUEÄ]x[ 22-43) Ak]sÊuniÎ[ O>u EdvdUtN

vÎ[ aven bÙeÏTuÊi (Ey]HÎ]N 11-58) Eysu

yHUd M]e> ByeÏÈu Ošic{unTÎu `Îu k]fukek]Þ[

xRv{ kRtZtVvuh xV]tzßYvumuÔvnÙ}]

(ByÎvn]kuÎu).

(mÊ]yi 26-37) Eysun]œN du®KeÏÈ[ ativYxn

eÏÈutuTÆi. `eû A«]vum>fhve>yuh mH]du®KeÏÈi

>iÄuÎu `Îuk]fuky]l Eysu xmbuÍiyuÔvn

eÙ}Îuh du®KeÊÄuric{u EpTiyuh xuKeÊÄuric{[

k]mvuh \Ôvn]efÎuh vÎuEp]ky]l nitY]nànÙ},

(mÊ]yi 12-17) kÞ]Ùuh, w]N ti>eÇTuÊiÈuÔ

`eû BZtYN, `eû x[EnHitN, `eû A«]v[ avÜl

|¨eÏTuÎu. `Îu EysuvienÄuric{[ yEH]v

prÇt]yiÈuh, ÙUEÄ]x[ 13- 35 kRÊ]vieû n]mÊil

v>uÎvN anuzgHiÄeÏÈvN `Îuh k]fuky]l

Eysu eedvÊieû |¨vuh anuzgHvuh xiÍic{ O>u

BZtYenÎum]zth etšiv]kuÎu.

(mÊ]yi 23-46) viEsSic{uh Eysu, pit]Ev! nieû

eekkšil w]N `eû A«]vien ~Ù[piÄuÎu.

(mÊ]yi 26-39) `eû pit]Ev! w]ni¢iÄuhEp]eÙyÙ}

zkix[tumtni>Upfh

58

nI |¢iÄuEá]eÙyezt. `Îu Eysu prÇt]yi

k]f[kek]Þu teû A«]vin[ \Tyvnuh >Ñit]vu

m]yiÈ[ pit]v[ (eedvh) O>uÊnueÞÎuh t]N eedvm

eÙ}Îuh teû |¢ Ep]eÙ OÎuh PÙiÄyieÙ}Îuh PÙiÄ

femÜil eedvEÊ]TEpÑiÄfemÎuh xiÍiÄuÎu.

aEÌHh tnic{[ jpÍY]nh ecy[v]N O>u mÙyueT mukšil

kyri `Îuh (mÊ]yi 27-26) "~ÙI ~ÙIÙ]m]sb¬]ni"

(aRËh: `eû eedvEm! `eû eedvEm! `ßuek]Þu nI

`eÎ eekviÈt[?) `Îu Eysu \c{Êil niÙvišic{u

prÇt]yuh k]fuÎu. |tin]l Eysu O>u x]D]>f

mnuSYenEÏ]eÙteÎ m>feÊÄuric{[ Byvuh zBmvuh

\Ôvn]yuh niÙvišic{tuek]Þ[ Evdney xHiÏ]N

eeD>Yvuh s¬iyuh |Ù}]Êvn]yuh xRv{s¬nÙ}]Ê

aÙ[pEdvtey Exvic{tuek]Þ[ avx]nk]ÙÊu

ni>]D]>n]yuh teû visV]xvuh AzgHvuh viPÙ

Æš]yuh Bvic{u `Îu x[p¨m]kuÎu.

(mÊ]yi 20-20 mutl 23) exbtipuztM]>ueT

aÐ avšueT puztM]e> anuzgHiÄfemÎ[ Eysu

viEn]T[ y]cic{tieû EsSh at[ `eû pit]vin]l

ARÄ[ O>uÄeÏTuÎuEv] avRÄÙ}]et t>uv]N

`niÄuÔtÙ} `Îu prÇt]yiÈu k]fuÎu. |tin]l

ARÄuh OÎuh ek]TuÄuÎtiEÙy[Ä[ Eysuvin[

k<ikyieÙ}Î[ tÎÊ]N xÐtic{i>iÄuÎu. |o xhgti

keš ek]Þu En]ÄuEá]L Eysuv]keÈ aÙ[pvuh

xV]tzßYh kUT]et meÕ]>u eedveÊ Exvic{[ aveû

n]mhek]Þu mHim xiÍic{[ avn]yiÈ[ teû

zp]fÆešek]TuÊ[ avn]l Ezp>iÄeÏÈu aveû

zkix[tumtni>Upfh

59

|¢Ep]eÙ `Ù}]h ecy[tu zp]RËic{[ aveû

kÙ[pnzpk]>h niÙ[ÄuÎ aTimy]kuÎu `Îu niþyh.

Eysu mnuSYtVvuh eedvtVvuh \Ôvn]kek]Þ[

EmÙ[prÇ xhgtikešÙ}]h aEÌHÊieû mnuSYtV

Êinu EcRÎvy]kuÎu `Üil Aytu tIe> EcRc{

y]kuÎiÙ}. `ßuek]eÞÎ]l Eysuvil evru mnuSYtVh

m]ztmÙ}]et eedvtVvuh kUTiyuÞ]yi>uÎu `Üil

aEÌHh x[n]nh ecy[tEÏ]L pvizt]«]v[ Ak]s

ÊilniÎu zp]vieû >Upm]yiÈ[ aEÌHÊieû Eml

zpEvsiÄukyuh aEÌHh vY]pkn]yi BviÄukyuh

EdvdUtn]l bÙeÏTuÊeÏTukyuh m>iÄuEá]L eedvEm

`eÎ `ßuek]Þu eekviÈu `Îu prÇu niÙviši

Äukyuh eedvÊin]l ExvkenÎu pryeÏTukyuh

ecy{femÎiÙ}]yi>uÎu. aÙ}]etyuh x]D]>f jnic{u

všRÎu `eß]eÄ aÙ[ph zpxhgic{uek]ÞunTÎt]y

O>u mnuSYnil eedvtVhkUTi \Þ]yi>uÎuevÎ[ aÙ[ph

Ep]Ùuh mtiy]y k]>fh kUT]et prÇu x]DiÏ]N

\lx]Hic{uEn]ÄuÎtu Ec>uÎiÙ}. Ec>ukyumiÙ}.

mtiy]y k]>fÆL \Þ[. `ÆeneyÎ]l eedvh

Eysuvien teû puztenÎuh t]N aEÌHÊieû

pit]evÎuh prÇi>iÄek]Þ[ Eysuvin[ eedvtVmu

eÞÎu x]DiÄ]mEÙ}]eyÜil,

(Ey]HÎ]N 10-33 mutl 36) eyHUdM]R Eysuvi

En]T[ mnuSYn]yi>iÄuÎ nI nieÎÊeÎ EdvenÎu

pryukyuh Edven duSiÄukyuh ecy{uÎu `Îu

kTÎuEc]dic{EÏ]L avE>]T[ \Ê>m]yiÈ[ niÆL eedv

zkix[tumtni>Upfh

60

Æš]kuÎu `Îu w]N prÇu `Îu niÆšueT

EvdÊil `<utiyi>iÄuÎiÙ}Ey]? eedvÊieû vcnh

ARÄuÞ]Ey] avR eedvÆL `Î[ avN ec]Ù}uÎu

`Üil Evdv]kYEm] ÙhGiÄeÏTuv]N k<ikyiÙ}EÙ}].

pit]v[ suÍm]Äi EÙ]kÊil ayc{iÈuÔvenÄuric{[

w]N eedvÊieû puztn]kuÎu `Îu niÆEš]T[

prÇtuek]Þ[ nI eedvdUSfh pryuÎu `Îu niÆL

pryuÎuEv]? (Ey]HÎ]N 20-17) `eÎ et]T>ut[. `ßu

ek]eÞÎ]l w]N `eû pit]vieû aTuÄEÙy[Ä[

|tuve>yuh kE>riEÏ]yiÙ}. `Î]l nI `eû xEH]d>

M]>ueT aTuÄl Ep]yiÈ[ w]N `eû pit]vieûyuh

nieû pit]vieûyuh `eû eedvÊieûyuh niÆšueT

eedvÊieûyuh aTuÄl kE>ri Ep]ÄuÎu `Îu prk.

|t] Eysuvieû |o O>u v]kYh Ep]e>Ey]? |til

xhsymrÊu prÇu kšÇEÙ}]. |tuek]Þ[ mÕuÔ

vRÄ[ ~t]ef] eedvh atuteÎ Eysuvinuh eedv

emÎuh Eysuvin[ A>]Ef] pit]v[ avNteÎ

mÕuÔvRÄuh pit]v[ `Îuh niþym]kuÎu. (yrmiy 31-9)

w]N |zxyiÙin[ pit]vuh `zb]Hih `eû kTiÇUÙuh

AkuÎu; `Î[ yEH]v] prÇt]yiÈuh \Þ[. |niyuh

eebbišil pEÙTÊuh |tuEp]eÙ k]f]h. atuek]Þ[

mÕupÙE>yuh puztM]e>Îu prÇtuEp]eÙ EysuviEn

yuh puztenÎ[ O>upc]>m]yiÈu prÇuevÎÙ}]et

|tiEÙy[Ä[ aEÌHÊinum]zth zpEtYkic{u y]et]>u

viEsStyuh k]fuÎiÙ}. |o ØitiÄu eedvpuztenÎu

prÇtien k]>fm]ÄieÄ]Þ[ eedvhteÎ `Îu

niþyiÄuÎu `Üil EmlpryeÏÈ eedvpuztM]>uhkUTi

eedvÆš]efÎuh `zbH]h mUÊpuztn]ky]l mUÊ

zkix[tumtni>Upfh

61

eedvemÎuh A mury[Ä[ kTsiyiÙuÔvn]k ek]Þ[

Eysu `Ù}]v>iÙuh |šypuztenÎuh |šyeedvvum]kuÎu

`Îuh aEÏ]L aEnkeedvÆšuh \eÞÎu vÎuEp]kuh.

Aytu p>iH]xÊiniTy]yiÈu BviÄuh.

|niyuh mriyemÎ knYkyil BRtZxhEy]gh

kUT]et jnic{tuek]Þ[ Eysuvinu EdvtVh \eÞÎuv>]h.

`Üil

A x[ztIey Ey]xÏinu B]>Yy]yiÈu niymiÄeÏÈ

tinuEsSh gRBh D>ic{tuek]Þ[ avn]l AkeÈ Ever

AkeÈ Ec>eÏÈuteÎ gRBh D>iÄfemÎÙ}]et Ec>]

ety]efÎu pryuÎetÆen?

Ey]ExÏuh mriyvuh Ùokik Asey tIe> tYjic{u

m>fhve> Ec>]etteÎ mn®pURv{m]yiÈu tEp]vZÊi

yiÙi>uÎu `Üil avR viv]HniymÊil \LepTf

emÎiÙ}]yi>uÎEÙ}], aÙ}]etyuh (mÊ]yi 1-25) avL

avšueT zpœmpuzten zpxviÄuEv]šh avN aveš

ariy]etyi>uÎu `Îtuek]Þ[ mUÊmken epÕtieû

EsSh EcRÎu `Îuh (Ey]HÎ]N 2-12) atieûEsSh

avnuh aveû xEH]d>M]>uh `Îtuek]Þ[ avR

>ÞuEp>uh AzgHmuÔv>]yi>uÎu `ÎÙ}]et AzgH

eÊ tYjic{v>eÙ}Îuh etšiv]yi>iÄek]Þ[ pieÎ

EcRÎtuEp]eÙteÎ muNpiÙuh EcRÎi>iÄuh. `Îu

teÎyumÙ}] viv]Hh niymiÄeÏÈ divxh mutl avR

>ÞuEp>uh O>u ØÙÊuteÎy]f[ t]mxic{i>uÎtuh.

aÆenyi>uÎiÈuh avR EcRÎiÈieÙ}Îu niÆLeÄÆen

ariy]h? avRteÎ azpk]>h prÇu `Üil at[

zkix[tumtni>Upfh

62

av>ueT aBim]neÊ >ÑiÄuÎtiEn] Ever

`eßÜiÙuh k]>YÊinuEvÞi azpk]>h prÇi>iÄ]h.

atuek]Þ[ niÆL |zpk]>h xiÍ]ßic{u pryuÎtu

s>iyÙ}.

Eysuvieû siSYM]R tÆšueT gu>uvien

x[tutiÄuÎtin]yiÈ[ Eysu m>ic{u `ztEy] xhvlx>

ÆL k<iÇtinuEsSh `<utiy kÔÄœkeš

`Æeny]f[ visVxiÄuÎt[?

Aky]l mriyh pu>uSEn]T[ Ec>]et puzten

zpxvic{u `ÎuÔt[ suÍEm kÔm]kek]Þ[ atuEHtu

v]yiÈ[ Eysuvin[ eedvtVh x]Dic{ukUT]. aet]>uEvš

xtYemÎu k>utiek]Þ]Ùuh mnuSY>ilvc{[ O>u

viEsSmnuSYN `ÎÙ}]et jniÏiÄeÏÈven mH]eedv

emÎu pryuÎt[ Ec>]Êt]kuÎu.

|ni Eysun]œN jMp]pxhb³h kUT]et

jnic{u `Îu niÆL pryuÎEÙ}]. Adi mnuSYN ecy[t

p]ph viÈuEp]k]et aveû xßtikšil Ec>uemÎ[

eedvniymh |>iÄek]Þuh Eysu `Î Ašuh A

AdimnuSYeû xßtiyil niÎuÞ]y mriyÊieû

\d>Êil avšuET Es]fitk]>Ys>I>iy]yi jnic{vn]k

ek]Þ[ jMp]ph xhb³iÄuemÎuÔtiEÙy[Ä[ xEàH

miÙ}. aEÌHh p>isuÍn]ky]l p]ph xhb³iÄyiÙ}]

eyÜil jniÄuÎtinumuNEp p>isuÍM]>]yi>iÄuÎ

jIvM]e> `Ù}]ve>yuh jniÄuEá]L jMp]ph

pTikUTuemÎtuek]Þuh, eedvh pÑp]ti aÙ}]Êvn]k

ek]Þuh jMp]ph xhb³iÄiÙ} `Îu pryuÎtu tIe>

zkix[tumtni>Upfh

63

yu¬m]kuÎiÙ}. “eedvEm `eÎ eekviEÈ]” `Îu

niÙvišic{tuh “`eû jIven nieû eekkšil

~Ù[piÄuÎu” `Îu prÇuh m>ic{tuek]Þ[ aEÌHh

eedvÊieû kZpey aEpÑic{iÈuÔ O>uvn]kuÎu. t]N

eedvm]kuÎu `Î[ Eysu tÎÊ]en prÇiÈuEÞ]

`ÎriyuÎtinu eebbišien Ayi>h zp]vsYh mric{uh

ti>ic{Uh En]Äiy]Ùuh O>iTÊuh O>u m>uÎienÜiÙuh

aÙ[ph k]fukyiÙ}. aÆenyi>ieÄ `Æeny]f[ ~tu

zpm]feÊ anux>ic{]fu Eysuvien eedvemÎu

niÆL pryuÎt[?

t]N eedvm]efÎ[ tÎÊ]en pryuÎtiEÙy[Äu

Eysuvinu zpiymiÙ}]Êtuek]Þ[ azpk]>h pry]ti>uÎu

`Üil Eysuvinu zpiymiÙ}]Êtuh viE>]Dvuh t]N

prÇiÈiÙ}]Êtum]y |o viQ[™iÊh `ßin]f[

mÕuÔvR \Þ]ÄiprÇuek]Þ[ nTÄuÎt[?

Eysu tÎÊ]en mnuSYpuztenÎ[ prÇuek]Þ[

xW>ic{EÙ}]. at[ `ß]f[? mnuSYn]yvN t]N mnuSY

n]efÎu prÇuek]Þu nTÄ]riÙ}EÙ}], atuek]Þ[

Eysu |Æen prÇtuteÎ O>u viEsSmuÞ]yiÈ]f[

`Î[ niÆšil ciÙR pryuÎuÞ[.

s>iteÎ atil viEsSmi>iÄuÎu. `eßÎ]l

tc{n]y Eysu x]D]>f aÙ[pet]<iÙ]šikšuh pÚiÏiÙ}]

Êv>um]y jnÆšil ciÙe> eekvseÏTuÊi, avE>]Tu

t]N eedvpuztn]efÎuh eedvÊ]l ayy[ÄeÏÈvn]

efÎuh prÇuek]Þu nTÎtin[ viE>]Dikš]y

yHUdM]R `vieTvc{]fu kÞupiTic{[ et]ß>vu ecy{uÎ

zkix[tumtni>Upfh

64

etÎriÇiÙ}] `ÎiÆen ByeÏÈu atiEÙy[Äup]y

m]yiÈezt mnuSYpuztenÎu prÇiÈuÔt[. |tuteÎ

y]f[ atil |>iÄuÎ viEsSh. Eysu ciÙ xmyÆšil

yHUdM]e> kÞ[ Ošic{ukšÇtuteÎy]f[ |tiEÙy[Äu

dZ¨]ßvuh.

(mÊ]yi 16-27,28) mnuSYpuztN teû pit]vieû

mHtVÊil teû dUtM]>um]yi v>uh. aEÏ]L avN

~vnuh avnveû zpvZÊiÄu tÄ pk>h nÙ[kuh.

mnuSYpuztN teû >]jYÊil v>uÎtuk]fuEv]šh

m>feÊ AxVdiÄ]ÊvR ciÙR |o niÙ[ÄuÎv>il

\Þ[ `Î[ Eysu prÇi>iÄuÎu.

|eteßÎ]l eebbiLzpk]>h 1850 xhvX>

Êinu muáil24

Eysu azpk]>h prÇ ØitiÄ[ aÄ]ÙÊi>Uî

v>il ciÙR |EÏ]<i>iÄuÎuEÞ]? \eÞÜil AyvRÄ[

kurÇpÑh 1850 vyÓ[ k]ffh. aztEÊ]šh vEy]Di

kM]R |EÏ]<iÙ}]Êtuek]Þuh avR m>ic{[ ~kEdsh

1750 xhvX>m]yi>iÄuemÎuÔtuek]Þuh EÙ]k]vx]n

vuh nY]yvic]>fk]Ùvuh |niyuh AyiÈiÙ}]Êtu

Eysuzkix[tu |o EÙ]kÊil |>uÎi>uÎ

EÏ]L avieT \Þ]yi>uÎ jnÆEš]T[ niÆšil ciÙR

jIvEn]eT |>iÄuEá]L teÎ EÙ]kÊieû avx]n

k]Ùh v>uemÎu aEÏ]L nY]yvic]>f ecy{eÏTuemÎuh

atien avR k]fuemÎuh aRËm]kuÎu.

24 Eysu jIvic{i>uÎu `Îu pryeÏTuÎ k]ÙGÈh

zkix[tumtni>Upfh

65

ek]Þuh Eysu evru nufy]f[ prÇetÎukUTi

niþyiÄ]h.

yUEr]Ï[K¥Êil |o v]kYeÊ xtYemÎu

visVxic{[ zkix[tYM]>il aEnkh EpR zkix[tu jnic{[

Ayi>]h xhvX>Êil EÙ]k]vx]nk]Ùh vÎu

Ep]eyÎu ByeÏÈ[ pztÆeš<uti `Æuh zpxiÍeÏTuÊi

vÎtil ~erÄuer Ti. K¥h mu<uvnuh aÄ]ÙÊ[

|tuteÎ O>u vÙiy EG]Sm]yi>uÎu. |tien

EkÈve>Ù}]h b³eÏÈ p]ti>im]>ueT aTuÄl ecÎ[

aByhvIf[ suzsUSecy[tuvÎu. aÄ]ÙÊ[ eexnY

EÊ]TukUTi Ep]yieÄ]Þi>uÎ O>]L xU>YzgHf

muÞ]ytienÄÞ[ "O]EH] EÙ]k]vx]nh A>hBic{u

Ep]yi. atuek]ÞuteÎy]f[ xU>YN mryuÎt[. |ni

ecrutu ecrut]yiÈ[ xmx[tvuh mrÇuEp]kuh" `Îu

niþyic{[ ~Õvuh ByeÏÈ[ A mnuSYnuh eexnYvuh

aEÆ]ÈumiEÆ]Èuh kÞ diÄukšiEÙy[Ä[ O]Ti. A

xmyt[ aEnkjnÆL av>v>ueT b³uÄešyuh

xVÊuÄEšyuh \EpÑic{iÈ[ p]Ùx[tInil zkix[tuvÎu

>ÑiÄuemÎu visVxic{uek]Þ[ aviETy[Ä[ O]TiEÏ]yi.

AyiTyil xU>YzgHfEm] czàzgHfEm] \Þ]y]l

EÙ]k]vx]nh vÎuEp]eyÎuh ec]Ù}i diÄuviEÈ]Ti guH

kšiÙuh mÕuh Ošic{i>iÄ v<Äm]yi>uÎu. BUEg]šKEg]š

s]x[ztÆešÄuric{uÔ ariviÙ}]ti>uÎtu ek]Þuh

zkix[tuvien eedvemÎu vic]>ic{[ aEÌHh prÇ

em]<ikeš xtYemÎu visVxic{tuek]Þuh AkuÎu |o

anRËh vÎt[. aetÙ}]h `ßinu pryuÎu!

n]g>ikmuÔ |Ä]ÙÆšiÙuh ciÙ zkix[tYM]R 1881-]h

zkix[tumtni>Upfh

66

vRSh A v]kYeÊ visVxic{u ByeÏÈtien `Ù}]v>uh

ariÇi>iÏ]niTyuÞEÙ}]. |EÏ]<uh ciÙ ecriy pztik

kšil zkix[tu |t]v>uÎu! at]v>uÎu! EmGÊiN

nTuEv v>uÎu! kÔenEÏ]eÙ v>uÎu! |t]vÎuEp]yi!

`ÎiÆen `<uti ByeÏTuÊuÎuÞ[. visVxiÏ]N A>umi

eÙ}ÜiÙuh avR aÙ[pvuh Ù´kUT]et `<utuÎtil

niÎuh piM]ruÎiÙ}. atumi>iÄeÈ. Emlk]fic{

nY]yÆešeÄ]Þ[ Eysuzkix[tu eedvmeÙ}Îuh aEÌHh

muK]ßi>h mnuSYRÄ[ |Hp>xuKÆL y]et]Îuh

xiÍiÏ]N |TyieÙ}Îuh niþym]yi>iÄuÎu.

|ni |o viSyeÊÏÕi Eysuvieû aBizp]yh

`ÆeneyÎukUTi OÎu En]ÄiÄšy]h.

(mÊ]yi 7-21) `EÎ]Tu kRÊ]Ev! kRÊ]Ev

`Îu pryuÎvR `Ù}]h xVRÅ>]jYÊil kTÄyiÙ}.

xVRÅØn]y `eû pit]vieû |¨h ecy{uÎvnezt.

|tin]l t]N eedvmeÙ}Îuh teÎ kRÊ]v[ `Îu

pryuÎ O>uvnuh xVRÅÊu `ÊukyieÙ}Îuh Eysu

tÎÊ]en xÐtic{uek]Þt]yi etšiyiÄuÎu.

O>uvN Eysuvien nÙ}venÎu prÇEÏ]L Eysu

avEn]T[, (mÊ]yi 19-17) `eÎ nÙ}venÎu pryuÎt[

`ß[? eedvh O>uven]<iek nÙ}vN O>uÊ>uh |Ù}. |t],

|ni `ßu Evfh? |tiEÙy[Ä[ |ztyuh Ep]e>Üil

ezetktVeÊÄuric{u pryuÎ zpk>fÊil kÞu

ek]Lk. eH! aÆenyÙ} Eysuvien nÙ}venÎu

višic{vN Eysuvien x]Ñ]l eedvemÎuÔ visV]xh

kUT]et |>uÎtuek]Þuh Eysu `Ù}]v>ueTyuh

zkix[tumtni>Upfh

67

\ÔiÙi>iÏiEnyuh v>uv]N Ep]kuÎtiEnyuh `Ù}]h

ariyuÎvn]kek]Þuh aveû avisV]xvišiey t]N

eekeÄ]Ô]et niESDic{t]kuÎu `Üil |o

xm]D]nÊinu v]kYzpm]fEm |Ù}. O>uEvš \eÞÎu

ni>Upic{ueÄ]Þ]Ùuh Eysuvin[ anYHZdyvic]>eÊ

kuric{[ ariÇukUeTÎuÔtu niþym]f[. `eßÎ]l

pfvuh v]Æic{uek]Þ[ Eysuvien ek]Ù}uÎtiEÙy[Ä[

k]fic{uek]TuÊvn]y yUd]vieû avisV]xeÊ

ariÇuek]Ô]et aveû kUÈÊil O>uvn]Äivc{u

ek]Ôukyuh aveû ctivien ariÇ tlÑfh

mneÓ>iÇ[ epeÈÎ[ aven spiÄyuh ecy[ttu

ek]Þezt. |niyuh aEnkmuÞ[. aviTvieT kÞu

ek]Ô]h.

|niyuh Eysun]œN pÙzpk]>ÊiÙuh aÛut

Æeš ecy[tiÈuÔtuek]Þ[ eedvh `Îu vic]>iÄ]

mEÙ}]. `Üil Eysuvin]l ecy{eÏÈ aÛutÆL

`eßÙ}]m]efÎuh atukeš Eysu ecy[tu `Îu

pryuÎtu xtYh teÎEy] `Îuh AEÙ]cic{uEn]Ä]h.

Eysu pis]cien jyic{[ O]Tic{u. pis]c[ `ÎuÔt[

`ß]f[? at[ A>]l xZ¨iÄeÏÈt[? `ÎriyuÎti

EÙy[Ä[ eebbišiEn]T[ aEnVSic{]l Ayt[ |o

viSyeÊÏÕi OÎuh pry]et monzvth anuS[Úic{u

ek]Þi>iÄuÎu. pieÎ eebbiL vY]KY]t]ÄM]>uh

mÕuÔ zkix[tYM]>uh EÙ]kxZ¨ixmyÊu eedvh

aEnk]yi>h EdvdUtM]e>yuh xZ¨ic{u `Îuh avR

eedvÊieû kI<TÆ]y[ky]l eedvh spic{u `Îuh

zkix[tumtni>Upfh

68

aÆen spiÄeÏÈvn]kuÎu pis]ecÎuh pryuÎu.

eebbišil a>iec{TuÊ]Ùuh kTuEk]švuh akeÏT]Ê

Ti. viSyh vY]KY]t]ÄM]RÄuh mÕuÔ zkix[tYM]RÄuh

`Æen arivu kiÈiEy] AEv]. EH]! EH]! EdvdUtN

Ey]xPinu xVp[nÊilvÎu prÇtuEp]eÙ |vE>]Tuh

vÎu prÇt]yi>iÄ]h. O>uEvš A pis]cieû kœ

xtYemÎuvc{uek]Þ]Ùuh Eysu eedvm]kyiÙ} niþyh.

`Æen `Î]l pis]c[ \ÎtØ]nÆšil niÎuh

t]f Øitiyil vÎt[ A>]l? eedvÊin]ÙÙ}Ey]?

Eysu eedvm]efÎuv>ikil aTuÄl pis]cu v>uEm]?

kÞ \Ten O]Èh piTiÄukEy] k]lÄl vÎu

nmx[Ä>iÄukEy] ecy{um]yi>uÎEÙ}]? m]TN, k]ši,

ay{n]R, sÜiÙi, BUtÊ]N mutÙ]y ecriy EdvtkšueT

xÎiDi muá]ek teÎ pis]c[ \pzdvmuÔvR ecÎ]l

"aEy{]! w]N ep]y[eÄ]Ô]em! |t] Ep]kuEÎ!" `Î[

niÙvišic{uek]Þ[ b]DiÄeÏÈven viÈuh kšÇ[

pryuÎ aTy]švuh k]fic{[ enTuh kái nIÈuÎEÙ}].

atuEp]yiÈ[ |o Eysun]œen vÎupiTiÄuÎtiEÙy[Ä[

pis]c[ aÙ[ph xhsyiÄEp]Ùuh ecy[tieÙ}ÎuÔti

EÙy[Ä[ zpm]fh |t] En]ÄuviN.

(mÊ]yi 4-14), (ÙUEÄ]x[ 4-1 mutl 13 ve>)

zkix[tuvien pis]cu piTiec{Îuh kuÕh ecy[v]N niþyi

ec{Îuh pÈifi |eÈÎuh k]T[, n]T[ mutÙ]y pEÙ

Ø]nÆšiÙuh ek]ÞunTÎu `Îuh \yRÎ pRv{ttil

kE>Õi `Îuh teÎ vàiÏ]N prÇu `Îuh k]fuÎtu

ek]Þ[ Eysuvinu pis]cien teû aTuÄl v>]et

zkix[tumtni>Upfh

69

y]Äuv]En] vÎu piTic{tieû EsSh teÎ \pzdvi

Ä]ÊviDÊil aTÄi niruÊuv]En] tlÑfh m]Õi

dU>ÊukšyuÎtiEn] OÎinuh teÎ s¬iyieÙ}ÎuÔtu

niþym]kuÎu.

aÆenyÙ}] (mÊ]yi 4-1) Eysun]œN Ey]HÎ]

nilniÎu x[n]nh ~Õ \TN pis]cin]l p>IÑiÄeÏÈ

vn]yi A«]vin]l m>uBUmiyiEÙy[Äu EmlEp]Èu

nTÊeÏÈu `Îu prÇi>iÄek]Þ[ A«]vieû

anuv]dzpk]>h p>IÑiÏ]n]yiÈ]f[ Eysuvien pis]cu

piTic{t[ aÙ}]et pis]cinu Et]ÎiyEp]eÙ azkmm]yiÈu

vÎupiTic{tÙ} `Üil |o viSyeÊÄuric{uh aÙ[ph

p>Y]EÙ]ciÄ]h. A«]v[ Eysuvien vn]ß>Êil

ek]ÞuecÎu pis]cin]l p>IÑiÄeÏTÊkvÉh

AÄiyt[ `ßin]yiÈ[? Eysu p>IÑkšil jyic{[

pis]cieû pÄlniÎu |EÌHh eedvpuztN teÎy]f[

`Îu Ey]gYt]pzth (xRÈiPiÄÕ[) xá]dic{uek]Þ]l

EÙ]kR azpk]>h visVxic{uek]ÔuemÎ[ A«]v[

ni>Upic{t]yi>iÄuEm]? pit]v[, pvizt]«]v[, puztN

|vR mUÎu Ep>uh ezetktVzpk]>h O>uÊnEÙ}]

AkuÎt[. A ØitiÄ[ puztN pvizt]«]vil niÎuh,

pvizt]«]v[ pit]vil (eedvÊil at]yt[

yEH]vyil) niÎuh EvryeÙ}Îuh v>umEÙ}]. puztN

pis]cin]l p>IÑiÄeÏÈtuek]Þ[ pvizt]«]vuh

pit]vuhkUTi p>IÑiÄeÏÈv>]yiÊeÎ Bvic{u.

|niyuh eedvhteÎ aeÙ}Üil teû ahsm]y

Eysuvien EÙ]kR ahgIk>iÄÊÄvÉh pis]cieû

zkix[tumtni>Upfh

70

p>IÑyil \LeÏTuÊiytienÄuric{u vic]>ic{]l A

eedvh O>uEvš pis]cinu tEÎ]šh aeÙ}Üil teû

ahsm]y EysuvienÄ]šuh s¬i \Þ]yi>iÄuEm] `Îu

xhsymuÔvn]yuh pis]cinu tEÎ]šh aeÙ}Üil teû

ahsm]y EysuviEn]šh s¬i |eÙ}ÎuÔ niþyh

|Ù}]Êvn]yuh jIvEk]TikL Eysuvien visVxiÄuÎ

tiEÙy[Ä[ |tuteÎ nÙ} m]RÅemÎu ni>Upic{uh

|>uÎi>iÄuemÎ[ anum]niÄuÎtiEn v<i k]fuÎuÔU.

H]! H]! aEÌHÊieû xRv{¡tVEm] aEÌHh eedv

Êieû O>hsm]yi>iÄuÎ viDEm] aEÌHh EÙ]k Êieû

>Ñ]m]RÅeÊ kÞupiTic{u niymic{ Ey]gYtEy]?

aÐÐ]! |tukešÙ}]h ~Õvuh atisyiÄÊÄ

vkš]yiÊeÎ |>iÄuÎu. AkeÈ |ni Eysu pis]cieû

p>IÑkšil jyiEc{] `Îuh p>IÑkLteÎ `eßÙ}]

m]yi>uÎu `Îuh En]Ä]h. pis]c[ Eysuvinu visÏu

eÞÎu kÞiÈ[ aÙ[pvuh kUxl kUT]et nI eedvpuzt

n]efÜil |o kÙ}ukEš]T[ aÏm]k]N ec]Ù}uk

`ÎuprÇu. `ÎiEÈ] Eysu azpk]>h ecy[tiÙ}]. EBS[

beÙ! |t]Ef] jyh? Eysu pieÎ `ßuecy[tu?

mnuSYN aÏhek]Þu m]ztmÙ} jIviÄuÎt[. eedv

v]yUeT v>uÎ xkÙvcnÊ]Ùezt `Îu prkm]ztEm

ecy[tuÔU. H]! H]! |o axhb³h prÇtuh

kÙ}ukeš aÏm]Ä]ti>uÎtuh `ßuek]Þ[? (mÊ]yi 4-

2) "Eysu 40 divxh \pvxic{tieû EsSh visÎu" `Îu

mÊ]yiteÎ prÇi>iÄek]Þ[ visÏiÙ}]ÇiÈÙ}]yi

>uÎu `Îu niþyiÏ]nuh p]TiÙ}. visÏien jyic{i>uÎu,

atuek]Þ]f[ `Üil BÑfÊin[ OÎuh |Ù}]ti>uÎ

A xmyh En]Äi visÏ[ zptikUÙm]yiÈu v>uÎt[

zkix[tumtni>Upfh

71

`ßuek]Þ[? vÎ]Ùuh Eysu \Ê>h prÇtuEp]eÙ

eedvv]yUeT v>uÎ xkÙvcnÆešeÄ]Þ[ atien

tTuÊukšy]N k<iyum]yi>uÎu `Üil tÎÊ]N mrÎ[

aÊim>Êien spiÄÊÄvÉh \Þ]y Ek]pÊinu

k]>fm]yiÈu vÎ visÏien tTuÄuÎtiEÙy[Ä[ |o

vcnEBSjeÊ aÎu zpEy]gic{u En]Ä]et |>uÎt[

`ßuek]Þ[? zpEy]gi c{iÈuh PÙic{iÙ}] `Üil Eysu

\Ê>h prÇt]yi pryuÎ mÊ]yi 4-4 suÍEm

nufteÎy]f[. Aky]l Eysuvinu visÏiÙ}]ÇiÈuh

visÏien aTÄuv]N k<iyum]yi>uÎiÈuh EveÞÎu

Et]ÎIÈuh aÙ} kÙ}ien aÏm]Ä]Çt[, divYs¬i

`ÎuEvÞ O>u j]Ùs¬i Ep]Ùuh |Ù}]ÇiÈuteÎy]f[.

\Ê>h muÈiy]l ek]Çnh k]Èuh `Î

p<eW]Ù}uEp]eÙyezt Eysuvieû ciÙEÏ]šuÔ

v]ÄukL. pieÎ `Eß]Î] yi>uÎu p>IÑ? pis]c[

Eysuvien `TuÊuek]ÞuecÎu Edv]ÙyÊieÙ

m]šikmukšilvc{uhek]Þ[ t]<Êu c]Tuk, p]TuEkT[

OÎuh v>]et eedvdUtN vÎu t]ÆieÄ]ÔuemÎu

prÇu. `ÎiEÈ]? azpk]>vuh ecy[tiÙ}. O]EH]! |vieT

OÎien]Îu nÙ} jym]yiÈuteÎy]f[ k]fuÎt[.

`ÜiÙuh Eysu muáil prÇtuEp]eÙ |tiEÙy[Äuh

\Ê>m]yiÈu vÙ}tuh prÇiÈuEÞ]? \Þ[, \Þ[. nieû

kRÊ]v]y eedveÊ p>IÑiÄ>uetÎuh kUTi

`<utiyi>iÄuÎiÙ}Ey] `Î]yi>uÎu prÇt[. |t[

`eß]>u axhb³h! pis]c[ prÇzpk]>h

c]T]etyi>uÎt[ `ßuek]Þ[? Eysu ÑmyuÔvn]k

y]l aÆen ecy{]et |>uÎt]f[ `Üil |zt

ÑmyuÔ pufYv]šN anY]ym]yiÈ[ ciÙ xmyÆšil

zkix[tumtni>Upfh

72

ciÙe> spiÄukyuh zkU>v]Äu prkyuh ecy[tiÈuÞEÙ}].

atu `ßuek]Þ[? atin]l Ñmek]ÞÙ}. ByeÏÈiÈEzt

c]T]Çt[. aÙ}]etyuh pis]cin]l p>IÑiÄeÏÈ[

jyiÄ]nuh A«]vieû niEy]gzpk]>vuh teÎy]f[

Eysu pis]cieû ky{il akeÏÈt[ `ÎuÔ xm]D]nh

axtYmeÙ}Îuv>ikil niþym]yiÈuh p>IÑiÏ]nuÔ

kTm pis]cieûEmÙuh A xmyÊ[ piNv]Æ]et

`tiRÊuniÎ[ A p>IÑkšil OeÄ jyiEÄÞ kTm

EysuvieûEmÙuh AkuÎu. A ØitiÄ[ pis]c[

p>IÑy[ÄuEvÞi prÇetÙ}]h nTÊi jyvI>n]yi

eÄ]Ô]et Ec]m]>iy]yi25

pieÎyuh Eysuvien pá>hEp]eÙ krÄi `TuÊ[

O>u vÙiy mÙyueT mukšilek]ÞuecÎ[ xkÙ>]jYÆ

ešyuh k]fiÄukyuh teû p]dÆšil nmx[k>ic{]l

|>uÎukšÇtuh A

xmyÊ[ AvsYmiÙ}]Êvy]y ciÙ v]Äukeš prÇ

tuh aÙ}Ey] teÎ ayc{ A«]vieûyuh eedvÊi

eûyuh aBizp]yÊinuh t]N ~Õuek]ÞuvÎ k]>YÊi

nuh Ene> vi>uÍm]yiÈuÔt[?

atuh |>iÄeÈ. |ni Eysu eedvÊieû O>u

kZpyuÔvenÎuv>ikiÙuh niþym]yiÈ[ EdvdUtN vÎ[

>ÑiÄuemÎu eeD>YeÏÈu t]<Êu c]TiÄšy>ut]EÇ]?

aÙ}]ÊpÑh teû mHimek]Þ[ A pis]cien t]<Êu

tÔiÄškeyÜiÙuh teû xV>UpeÊ t]<Êu

c]TiytuEp]eÙ Et]ÎiÏiÄ `ÜiÙuh ecy{>ut]EÇ]?

|tukšil OÎienyuh ecy[tt]yi k]fuÎiÙ}EÙ}].

25 niÓhgn]yi

zkix[tumtni>Upfh

73

|tukešÙ}]h ninÄu t>]emÎu pryukyuh ecy[tu.

Eysu kiTÎu "ByeÏÈu" kuTuÆi viÙpic{[ zB]ßu prk

m]ztEm aEÏ]<uh ecy[tuÔU. pieÎ Byhek]Þ[

`eßÙ}]h Eg]¨ikL pis]cieû muNp]ek k]fic{i>iÄu

emÎ[ avRÄu >ÞuEpRÄuh teÎ ariy]h. atuh

|>iÄeÈ, pis]cien jyiÄyuh siÑiÄukyuh ecy[tu

`Üil jyvI>enÎuh EÙ]k>ÑkenÎuh visVxic{u

ek]Ô]m]yi>uÎu. |vieT v]x[tvm]yiÈu pryfemÜil

Eysu pis]cien jyiÄyÙ} \Þ]yt[. pis]c[ Eysuvien

jyiÄy]yi>uÎu. Aky]l pit]v[, pvizt]«]v[,puztN

|o mUÎuEp>uh p>IÑkn]y pis]ciEnÄ]L s¬i

kurÇve>Îu nÙ}tiNvÉh etšiyuÎu. |Æen

pis]ciEn]T[ Et]ÕvN eedvm]fuEp]Ùuh. aet! |EÌHh

nÙ} xmRËN teÎ |EÌHh pis]cien jyic{ jyEm

jyh! |EÌHh mÙyil niÎu c]Tiy c]ÈEm c]Èh! |EÌHh

kÙ}ien aÏm]Äiy miTuEÄ miTuÄ[ aeT aÏ]! `ß[

aÛuth! aEy{]! teû v]Äukeš EkLÄ]Ê

Eysuvien apjyeÏTuÊ]et p]vemÎuh ec]Ù}i viÈu

kšÇ pis]cÙ}Ey] yEH]veyÄ]šuh kZpyuÔvN?

O>uÊen piTic{i>uÎ aEnkh pis]cuÄL zkix[tuvi

En]T[ O>]yi>h pÎikeš BÑfÊin]yi Ec]diÄukyuh

zkix[tu azkmm]yiÈ[ azpk]>h ek]TuÄukyuh pis]cu

ÄL A pÎikeš xmuzdÊil muÄieÄ]Ù}ukyuh ecy[tu.

A pÎikšueT \TyÄ]>n[ `ztEy] n¨h! En]ÄuviN!

|tuh Eysuvieû EdvtVÊin[ O>u dZ¨]ßm]fu Ep]Ùuh!

O>iÄl Eysuvin[ visÎu buÍimuÈiyEÏ]L Aytin[

ariÇu p<h ek]TuÄ]Êtuek]Þ[ aÊivZÑeÊ

zkix[tumtni>Upfh

74

spic{[ \fÄiÄšÇu. EH]! |t[ vÙiy aÛuthteÎ.

p<miÙ}]Ê k]ÙÊ[ `Æeny]f[ ek]TuÄuÎt[? O>uEvš

p<h \Ô xmyh teÎ Ayi>uÎ]Ùuh anYM]R AvsYh

Ep]eÙ pric{uek]Ôuk aÙ}]et atien ariÇut>uÎ

tiEÙy[Äu m>Êinu k<iyuEm]? aÙ}]etyuh m>ÆL

všRÎ[ at]tu k]ÙÆšil pUÄuÎtuh k]y[ÄuÎtuh

p<uÄuÎtuh `Ù}]h eedvniymhEp]eÙ aÙ}Ey]?

aEÌHh eedvemÎu v>ikil p<h ek]TuÄ]Êtinu

k]>fh mÕ]>umÙ}EÙ}]. Aytuek]Þ[ Eysu tÎÊ]en

spic{uek]ÔukyÙ}]et O>u Ed]SÊinuh k]>fm]k]Ê

vZÑeÊ spic{tu `ßin[? `ÜiÙuh aáEá]? azt

vÙiy visEÏ]? A visÏien aTÄuv]N k<iy]Êv

n]Ef] n]Ù[ptu divxhve> \pvxic{t[? atu suÍEm

nufteÎ. visÏien aTÄuv]N aEÌHÊinu

s¬iyuÞ[ `ÜiÙuh teû mHimey siSYM]RÄu

k]fiÄuÎtiEÙy[ÄuEvÞiy]yi>uÎu spic{t[ `Üil

p<h ek]TuÄ]Ê vZÑÊieneÄ]Þ[ aEÏ]LÊeÎ

ek]TuÏiEÄÞt]yi>uÎu. at]f[ aDikh mHim.

`eßÎ]l tlÄ]Ùh visÏ[ aTÆi tZp[tieÏTukyuh

siSYM]R visVxiÄukyuh ecy{um]yi>uÎEÙ}]. Evf

emÎuÔt[ OÎuh ecy{uÎtiEÙy[Ä[ Eysuvin[ ariÇu

kUT]. |EÌHh |o ØitiÄ[ O>uEvš n]Ùptudivxh

\pvxic{u `Îuv>ikiÙuh Aytu teû mnEÓ]Tu

kUTiyÙ}]; pieÎEy] O>uÊ>uh OÎuh ek]ÞuecÎu

ek]TuÄ]etyuh tniÄu Ep]yi aEnVSiÄuÎtin[

pis]c[ viÈyy[Ä]etyuh |>uÎtu ek]Þ[ ku>uku>uÊ

pÈifiyil akeÏÈuEp]yt]kuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

75

|ni Eysu evÔÊil nTÎu `Îu pryuÎt[

pEÑ xtYh teÎ Ayi>uÎ]Ùuh Ayt[ O>u atisy

mÙ}. |Ä]ÙÊ[ x]D]>f mnuSYRÄ[ ecy{ÊÄt]y

jÙx[thBemÎu pryeÏTuÎ O>u vidYy]kuÎu.

|ni j]ÙvidYÄ]>uh eevdYM]>uh mix[mrixÄ]>uh

|Ä]ÙÆšil ecy{uÎt]y ciÙ ecriy viEsSÆL

Ep]eÙ Eysuvuh ecy[tt]yi k]fuÎuÞ[. avkL

niÓ]>Æš]ky]l |vieT viv>iÄuÎiÙ}.

Eysu m>ic{ve> jIviÏic{tuek]Þ[ aEÌHÊien

eedvemÎu pry]h `Üil zkix[tu m>ic{v>ueT \yRÏil

muán]yi `Îuh (aEÏ]x[Et]ÙR nTÏukL 26-23)

atuEp]eÙ teÎ (evšip]T[ 1-5) prky]l Eysu

meÕ]>uÊe>yuh jIviÏic{iÈieÙ}Îu niþym]ÄuÎu.

`Æen `Î]l |EÌHh Ever O>uÊen jIviÏic{iÈuÔ

ØitiÄ[ |EÌHÊin]l jIviÏiÄeÏÈvN muáN `Îuh

|EÌHh piNpN `Îuh v>uv]En p]eT]ÔU. `eßÎ]l

Eysu \yiRÊtieû EsSh meÕ]>uÊen jIviÏic{u `Îu

pryuÎtiEÙy[Ä[ eebbiL tIe> xÐtiÄ]Êtin]

ÙEzt. Eysu jIvic{v>il OÎ]mN `ÎÙ}]et jIviÏiÄ

eÏÈv>il OÎ]menÎu prÇiÙ}EÙ}] `Î]l,

~vN Eysuvin]l jIviÏiÄeÏÈu `Îu

pryeÏTuEÎ] A avN Eysuvin]l jIviÏiÄeÏÈvn]

y]Ùuh t]en jIvic{vnuh kUTiy]kuÎu. |ÎeÙ >]zti

|TievÈi. atuEkÈ[ w]N `<uEÎÕu `Î[ O>uvN

pryuEá]L séh EHtuv]yieÈÜiÙuh w]N `<uEÎÕu

zkix[tumtni>Upfh

76

`Îu pryuÎtuEp]eÙ Eysuvin]l jIviÏiÄeÏÈvN

t]En jIvic{vnuh AkuÎu.

|ni Eysu anYM]>]l jIviÏiÄeÏT]et t]En

jIvic{vN teÎ AEf]? aÙ}Ù}. aEÌHvuh jIviÏiÄ

eÏÈvN teÎ `Î[ (Er]mR 15-24) eedvh zkix[tuvien

m>ic{v>ilniÎuh `<uÏi `Îuh (ek]>iß. 15-12 mutl 15)

ve> Eysu \yRÎ[ `<uÎu `Îuh k]>fh kUT]et

prÇuh vc{[ tlÑfhteÎ eedvÊ]l `<uEÎlÏiÄ

eÏÈu `Îu k]>fEÊ]TukUTi prÇi>iÄuÎu.

(Er]m]. 10-8, 10) eedvh zkix[tuvien m>ic{v>il

niÎ[ `<uEÎÙ[pic{u `Îu nieû HZdyEÊ]eT

visVxic{]l nI >ÑeÏTuemÎu p>iS[k]>m]yi pryuÎu.

Aky]l Eysu m>ic{uyiRÊv>il OÎ]menÎ zpm]f

v]kYh s>iy]efÎuv>ikil m>ic{ve> jIviÏic{u `Ît[

abÍh teÎ.

|ni Eysu jnÆšueT xkÙ p]pÆLÄuh

bÙiy]yiÈ[ m>ic{tuek]Þ[ eedvh `Îu pry]h `Üil,

~tu eedvÊin[ A>]f[ Eysuvien bÙiy]yiÈu

ek]TuÊt[? kuÕh ecy[t Eysuvien yHUdM]R piTic{u

ek]ÎukšÇu. aÙ}]et O>iÄÙuh bÙiy]ytÙ}. aEÌHh

kuÕÄ]>nÙ}]Çu `Üil yHUdM]R ek]Ù}ukyuh

|Ù}]yi>uÎEÙ}].

aztyumÙ}] p]pbÙiy]yiÈu m>iÄuÎtiEÙy[Äu

mnEÓ]TukUTi avt>ic{vn]efÜil t]N Ene>

yHUdM]>ueTyiTyil p>xYm]Ä]et gU™m]yiÈu

zkix[tumtni>Upfh

77

xW>ic{etßin[? gU™m]yiÈÙ}]yi>uÎu `Üil

(Ey]HÎ]N 11-57) mH]puE>]Hit>uh p>Ix>uh Eysu

|>iÄuÎ ØÙeÊ Ae>ÜiÙuh ariÇ]l et>YeÏTuÊ

femÎ[ \Ê>vuek]TuÊ[ aEnVSiÏiÄukyuh

ecy[tEÙ}]. `ÎiÈuh k]f]et |>uÎtu `ßuek]Þ[?

atin]l jnÆšueT |Tyil gU™m]yiÈuteÎy]f[

xW>ic{i>uÎetÎu niþyh. `ÎiÈuh Byh mu<uÊuek]Þ[

xm]D]nmiÙ}]et aviThviÈ[ Ever ØÙÊu Ošic{ut]mxi

Äukyuh ecy[tEÙ}]. at[ `ßin]yiÈ[? atÆen vZœ]

ep]y[Ep]eyÎÙ}]et ByeÏÈuh Ošic{uh aÙ}] `Üil

(Ey]HÎ]N 11-53,54) aÎumutl avR Eysuvien

ek]Ù}uv]N AEÙ]cn ecy[tuek]Þ[ vÎtin]l Eysu

aviTh viÈu m>uBUmiÄ>ukil `zp]yih `Î

ng>ÊiEÙy[Ä[ v]Æi avieT siSYM]>um]yi p]RÊu

`Îuh (Ey]HÎ]N 8-58,59) yHUdM]R keÙ}riy]N

tuTÆiyEÏ]L Ošic{uep]y[ÄšeÇÎuh mÙyueT vÄil

ek]ÞuecÎu tÙkI<]yi t]<Êu tÔuÎtinu yHUd

M]R B]vic{EÏ]L OšiEc{]Ti `Îuh `<utiyi>iÄuÎtu

`ßuek]Þ[? atu mÕuÔ >¬x]ÑikešEÏ]eÙ

EvgtyiEÙ] ciÙ AšukL m]zth arikEy] k¨eÏÈ]l

Ep]>] tÆLÄ[ O>u >Ñit]v[ vÎu k¨h anuBvic{[

m>ic{t[ EÙ]kh ariÇieÙ}Îu nY]yviDin]šil

O<ivuk<ivu pry]ti>iÏ]N zpxiÍm]yi k¨eÏETÞt]k

y]l |zxEyÙYR `Ù}]v>uhkUTi v>uÎ vÙiy

ep>uÎ]š]y epxH] \lxvÊil purj]tikšuh

k]FekÊeÎ Ak]vU `Îu pit]vin]l niþyiÄ

eÏÈuh puztn]l xÐtiÄeÏÈuh |>uÎt]y A xmyh

v>uÎtinu mueá k¨eÏTuÎtin[ mnÓiÙ}]ÇiÈ]yi>uÎu

zkix[tumtni>Upfh

78

Ošic{i>uÎt[ `Üil |tiEÙy[Ä[ v]kYzpm]fh \EÞ]?

|Ù}EÙ}], atuh |>iÄeÈ. niÆL pryuÎzpk]>h

Eysuvieû k¨Ï]T[ EÙ]kh AxkÙh ariyfemÎ[

pit]vin[ niRb{³m]yi \Þ]y aBizp]yzpk]>h

`Ù}]v>uh A k¨Ï]TienÄuric{[ ariÇuk<iEÇ]?

|EÏ]L ariyuEÎ]? |ni ariyuEm]? aEnkBUK¥Æ

šil jnÆL Eysuvieû Ep>uEp]Ùuh EkÈriyuÎtinu

muEá m>ic{uEp]yiÈuÞ[. |EÏ]L `ztEy] m>iÄuÎumuÞ[.

|ni `ztEy] m>ic{uEp]kukyuh ecy{uh. atuek]Þ[

pit]vin[ |tienÏÕi y]et]>u aBizp]yvuh |Ù}]yi>uÎu.

\Þ]yi>ueÎÜil Aytu etÕiEÏ]yi>iÄy]l pit]vi

eû mÕuÔ aBizp]yÆšuh PÙiÄuemÎ[ visVxiÄ]N

p]TiÙ}. O>u diÄiÙuÔ jnÆešÙ}]v>uh ariyfemEÎ

\Þ]yi>uÎuÔU `Üil pieÎ `ßin]f[ niÆL mÕu

EdsÆšiÙuh |o mteÊ ek]ÞunTÎ[ k]ÙEÑph

ecy{uÎt[? aÙ}]etyuh pit]vin]l niþyiÄeÏÈ

En>Êil aÙ}]et atinu muNEp k¨eÏTuv]N mnÓi

eÙ}Î[ prÇtin]l Eysu pit]v[ niRb³ic{u niþyic{

tuek]Þum]ztm]f[ k¨h anuBvic{etÎuh teû

xVßmnÓ[ k¨eÏTuÎtiEÙy[Ä[ aÙ[pvuh |Ù}]yi>uÎu

`Îuh, pit]vieû niRb³h aeÙ}Üil aEÏ]<uh

k¨eÏTukyiÙ}]Çu `Îuh \Ôt[ etšiyuÎu. |niyuh

pit]vin]l O>u xmyh kuriÄeÏÈiÈuÞ]yi>uÎu `Üil

atuEp]eÙyuh A xmyÊuh aÙ}]et tniÄu k¨Ï]Tu

vÎukUTEÙ}]. v>ikyumiÙ}EÙ}]. pieÎeyßin]f[ muáil

kUÈi Ošic{t[? pit]vin]l |Æen kuriÄeÏÈ viv>h

ariÇi>uÎiÙ}. atuek]Þ]f[ Ošic{etÜil ariÇi>i

Ä]Êtin]l atien xÐtic{uh |>iÄyiÙ}. aEÏ]L

zkix[tumtni>Upfh

79

|o k¨Ï]T[ mnuSYRÄuEvÞiyuh teû mnEÓ]TukUTiyuh

aÙ}] teû tÙyieÙ<uÊuek]Þ[ vÎt]efÎu

niþym]kuÎu.

aÆenyÙ} pit]vin]l niþyiÄeÏÈiÈueÞÎu

m]ztEm ariÇi>ueÎ]ÔU Ayt[ |Î xmym]efÎu

Ôt[ ariÇi>uÎiÙ}. atuek]Þ]kuÎu Ošic{etÜil

xmyh niþymieÙ}Îu v>ikil Ošic{tinuk]>fh Bym

Ù}]et Ever OÎuh aeÙ}Îuv>uh. atuh |>iÄeÈ,

kTsiyil piTikUTiy divxhteÎy]f[ pit]vin]l

kuriÄeÏÈ divxemÎ[ atinumuáil ariÇi>iÄ]N

|TyiÙ}]Êtuek]Þ[ aÎuh t]N Ošic{ukšEyÞtÙ}]

yi>uEÎ]? aÆen ecy{]et Ene> niÎuek]TuÊu

`Îuh k]fuÎEÙ}]. aetß]f[? atinumuEá ciÙ>ueT

aTuÄlniÎu epeÈÎu mrÇukšÇiÈuÔ divYs¬i

aEÏ]L `vieTEÏ]yi>uÎu? pitZxÜÙ[pzpk]>h

`ÎuÔ k]>fh |vieT O>uviDvuh Ec>]Êtuek]Þ[

atuEHtuv]yiÈ]f[ muá[ Ošic{ukšÇtuh pieÎ Ene>

niÎu ek]TuÊtuh `Îu niþyiÄuÎtiEÙy[Äu p]TiÙ}.

sztuÄšueT eekÄuÔil akeÏÈtuek]Þ[ O]TimrÇu

>ÑeÏÈuek]Ôuv]N p]TiÙ}]et vÎtin]ÙEzt niÎu

ek]TuÊt[. aÙ}]et avieT aEÏ]L `ßuecy[v]N

k<iyuh? atin]l yEH]v Eysuvien p]pbÙiÄ]yiÈu

niþyiÄukEy] Aytu |Î xmyeÊÎu tI>um]niÄu

kEy] Eysu atien arikEy] xÐtiÄukEy] OÎuh

teÎ ecy[tiÈuÔteÙ}Îu niþyh.

zkix[tumtni>Upfh

80

AkÏ]eT pit]vu teÎÄuric{[ |ÎEp]eÙ niþyi

c{iÈueÞÎuh A ØitiÄ[ azpk]>Em BviÄU `Îuh

O>rivuh visV]xvuh EysuvinuÞ]yi>ueÎÜil niþy

m]yiÈuh Ošic{unTÄukyiÙ}]yi>uÎu. aÙ}]ÊpÑh Eysu

vien k]fic{uek]TuÊ yHUd]vien anuzgHiÄ]ti>u

Îtuh (mÊ]yi 26-24) mnuSYpuzten k]fic{u

ek]TuÄuÎ mnuSYnu H] k¨h! A mnuSYN

jnic{ieÙ}Üil avÎu ek]Ô]m]yi>uÎu `ÎiÆen

Eysu s]pmiÈtuh `ßin]yiÈ[? yHUdyueT |o

Ezd]HzpvZÊieyÏÕi avN s]xiÄeÏÈieÙ}Îu

v>]etyi>iÏ]N EvÞi Aytien cUÞiÄ]fic{u

ek]TuÊt]f[ `Üil,

azpk]>h O>u cUÞiÄ]fiÄÙ]y s]ph mnÓi

Ù}]Ê teÎ |Æen niRb³ic{[ akeÏTuÊiyvnuh

|tiEÙy[Ä[ `Ù}]h k]>fBUtnum]y pit]viÎu

ek]TuEÄÞt]yi>uÎu. aÆen ecy{]Êtuek]Þ[ |tu

s>iy]y s]xnyÙ}] vYxnhek]ÞuÔ s]phteÎy]f[.

xkÙvuh ariyuÎ teû eedvxVB]vzpk]>h

yHUdyueT Ezd]HeÊ t]N AdYEm evšieÏTuÊuv]

n]yiÈ]f[ spic{etÜil |ven Ezd]HieyÎ[ AdYEm

ariy]et aEÏ]x[tÙM]>il O>uvn]yiÈ[ xVIk>ic{tu

ek]ÞuteÎ Eysuvinu muáilÄUÈiyuÔ ariv[ |Ù}]

yi>uÎu `Î[ niþym]kuÎu. atÙ}] t]N ariÇu

ek]ÞuteÎ Ayi>uÎu `Üil A Ezd]HeÊ t]N

ecy{ic{t]yiÈEÙ} v>U. A mury[Ä[ kUTiEy tI>u `Üil

teÎyuh zpD]nk]>fn]y yEH]v]Eyyuh aÙ}Ey]

zkix[tumtni>Upfh

81

spic{uek]EÔÞt[? atuek]Þ[ |o xm]D]nvuh

yHUdey m]zth Ezd]Hi `Îu pryuÎtuh Ec>uÎiÙ}.

`Ù}]hkUTi aTuÊu murukivÎEÏ]L mÕu ciÙE>EÏ]eÙ

Eysuvuh ariÇi>iÄuemÎÙ}]et muNkUÈi ariÇi>uÎu

`Î[ pryuÎt[ kÔm]kuÎu.

|niyuh Eysuvieû k¨ty[Ä[ k]>fh yHUd]vi

eû k]ÈieÄ]TuÄEÙ] pit]vieû niþyiÄEÙ] aEt]

>ÞukUTiEy]? yHUd]vieû k]ÈieÄ]TuÄÙ]efÜil p]p

bÙiyeÙ}Îu niþyh. pit]vieû niþyiÄÙ]efÜil

atin[ anukUÙm]y k]fic{uek]TuÄÙien ecy[t

yHUd]vien O>iÄÙuh Ezd]Hiy]efÎu prkyuh n>k

Êil tÔukyuh ecy[tukUT]. >Þuh kUTiy]efÜil

OÎu gufemÎuh OÎu Ed]SemÎuh pryuÎt[

anY]ym]f[. atin]l ByeÏÈu Ošic{unTÎ teÎ

k]fic{uek]TuÊtiÙuÞ]y xÜTh ek]Þu mneÓ>iÇu

spic{tuteÎy]f[. |o nY]yÆešeÄ]Þ[ "zkix[tu

p]pbÙiy]yiÈÙ} m>ic{et"Î[ etšiyuÎu.

|tinu muáil Eysu m>ic{tieû EsSh eedvÊ]l

jIviÄeÏÈtÙ}]et t]En jivic{EÙ}] `Îu prÇiÈu

ÞEÙ}]. |EÏ]L eedvvuh jIviÏic{iÙ} `Îuh m>ic{vN

m>ic{vNteÎ `Îuh Ø]piÄ]h. (1 ek]>ißiyR 15-17)

zkix[tu `<uEÎÕieÙ}Üil niÆšueT visV]xh vZœ]

Ayi>iÄuemÎ[ poEÙ]x[ pryuÎu. zkix[tYM]>ueT

visV]xÊinu zkix[tu \yiReÊ<uÎu `ÎuÔtu muKY

k]>fm]yi>iÄy]l A viSyeÊÏÕi zpEtYk O>u

zkix[tumtni>Upfh

82

pux[tkh `<utiv>uÎu26

26 |o pux[tkh |tuve> zpxiÍIk>iÄeÏTukEy] kÞukiÈukEy]

ecy[tiÈiÙ}.

. atuek]Þ[ Aytien |vieT

cu>uÄiÏryuÎu. Eysu \yiReÊ<uEÎ] |Ù}Ey] `ÎuÔ

tienÄuric{[ vic]>iÄfemÜil aEÏ]L \Þ]yi>uÎv

>il Ae>ÜiÙuh kÞiÈuEÞ] `Îu En]EÄÞt[

atY]vsYm]f[. aEÏ]<i>uÎ yHUdM]e>Ù}]v>uh zkix[tu

\yiReÊ<uÎu `Îu EG]SiÄuÎt[ suÍEm axtY

m]efÎu prÇi>iÄuÎu. |EÏ]L prÇuv>uÎu. |ni

zkix[tuvinu x]Dkm]yi pryuÎ eebbiLek]Þu

En]Ä]h. eebbiš]c]>YM]>il O>uÊ>uh Eysu

\yiReÊ<uÎtien Ene> kÞt]yi pryuÎiÙ}.

pieÎey]? avN kÞu |vL kÞu `eÎÙ}]h

anYM]>ueTEml p<icumÊuEÎyuÔU. EH]! s>iteÎ,

avR k]f]Êtien `Æeny]f[ kÞt]yiÈu

pryuÎt[? (mÊ]yi 28-17) ptien]Îu siSYM]>uh

Eysuvien egÙIÙ]yil kÞuvàic{u. `Î]l ciÙR

xEàHeÏTukyuh ecy[tu. |o ptien]ÎuEp>il

mÊ]yiyuh O>uvn]f[, |y]L xEàHeÏÈv>il

O>uÊNteÎEy] aÙ}Ey] `Î[ ariyuÎiÙ}. |y]L

v]x[tvÊil kÞi>uÎu `Üil t]N kÞu `Î[

`ßuek]Þ[ prÇukUT]? atin]l |y]šuh xEàHi

c{til O>uvN teÎy]f[. `Î]l ciÙ siSYM]e>ÜiÙuh

xhsyiÏ]N `ß[? kÞt[ Eysuvien aÙ}Ey]?

vše>n]L suzsUSyuh ecy[tuek]Þu EysuviEn]TukUTi

xW>ic{ zpD]n siSYM]>uEp]Ùuh xhsyic{uh visVxi

Ä]etyuh |>iÄuÎ ØitiÄ[ 1855 xhvX>Êinumuá[

zkix[tumtni>Upfh

83

zkix[tu \yiRÊi>uÎu `Îu pryuÎtien n]h

`Æeny]f[ visVxiÄuÎt[? aÙ}]etyuh Eysu

\yiReÊ<uEÎÕu `Îu prÇv>]y mÊ]yi, m]REÄ]x[,

ÙUEÄ]x[, Ey]HÎ]N |vR n]ÙuEp>uh aEnY]nY

viE>]Dm]yi prÇi>iÄuÎu. atien cu>uÄi k]fiÄ]h!

(Ey]HÎ]N) zpB]tk]ÙÊ[ |>uÈuÔEÏ]L mg[dÙUR

mriy]L (O>uÊi) Eysuvieû kÙ}ry[Äu Ep]yi. (mÊ]yi)

\SÓinu mg[dÙURmriy]šuh Ever mriy]šuh (>ÞuEpR)

kÙ}ry[Äu Ep]yi. (m]REÄ]x[) atik]ÙÊu xUE>Y]dy

ÊiÜl mg[dÙURmriy]šuh y]EÄ]bieû aÐy]y

mriy]šuh x]šem `Îvšuh (mUÎuEpR) kÙ}ry[ÄuEp]yi.

(ÙUEÄ]x[) `ztyuh zpB]tÊil mg[dÙUR mriy]šuh Ever

x[ztIkšuh (pÙR) kÙ}ryiEÙy[ÄuEp]yi. (mÊ]yi)

Eysuvieû kÙ}ryiNEml kÙ}i>iÄuÎt]yiÈ[ Ti. x[ztIkL

kÞu. aEÏ]L eedvdUtN v]tiÙiÙi>uÎ kÙ}ien

mric{utÔiyuhevc{[ atiNEml |>uÎu. (m]REÄ]x[)

x[ztIkL kÞEÏ]L kÙ}ryiNEml kÙ}[ |Ù}]yi>uÎu.

aEÏ]L O>u yuv]v[ (eedvdUtnÙ}) kÙ}iEMl |>uÎtien

kÞu. (m]REÄ]x[) >Þu mnuSYR nilÄuÎtien avR

kÞu. |vieT mÊ]yi m]REÄ]xukL prÇ

EdvdUtenEy] O>u ecruÏÄ]>N |>uÎtienEy] |vR

kÞiÙ}. (Ey]HÎ]N) x[ztIkL >Þu dUtM]e>

|>uÎt]yiÈu kÞu. mÊ]yi prÇ O>u EdvdUtenEy]

mREÄ]x[ prÇ |>uÎi>uÎ yuv]vienEy] ÙUEÄ]x[

prÇ niÎi>uÎv>]y >Þu mnuSYe>Ey] x[ztIkL

kÞiÙ}. (ÙUEÄ]x[) pieÎ x[ztIkL |o viSyÆešÏÕi

siSYM]E>]T[ prÇu. mREÄ]x[ 16- 8 x[ztIkL ByÎ[

O>uÊE>]Tuh prÇiÙ}. (mÊ]yi) x[ztIkL siSYM]e>

zkix[tumtni>Upfh

84

ariyiÄ]N Ep]kuEá]L Eysuvien kÞiÙ}. (mÊ]yi)

mg[dÙUR mriy]L Eysuvien kÞyuTen Eysuvieû k]l

et]Èu vfÆi. (Ey]HÎ]N 20-17) mg[dÙUR mriy]L

Eysuvien et]ÈiÙ}. (Ey]HÎ]N) AdYh mg[dÙUR

mriy]LÄu k]feÏÈu. (ÙUEÄ]x[ 24-50,51) Eysu

ebÊenyilniÎuh xVRÅÊiEÙy[ÄuEp]yi. (aEÏ]x[t

ÙR 1-9 mutl 12), zkix[tu OÙiv] `Î mÙyilniÎuh

xVRÅEÊy[ÄuEp]yi. (ÙUEÄ]x[ 24-33 mutal 37)

(Ey]HÎ]N 20-19) Eysuvieû ptien]Îu siSYM]RÄuh

j>uxEÙmilvc{[ AdYzp]vsYh dRsnh \Þ]yi. (mÊ]yi

28-16,17) ptien]Îu siSYM]RÄuh egÙIÙ]yilvc{[

Eysu AdYzp]vsYh k]feÏÈu. (mÊ]yi 12-40) Eysu

kÙ}ryil mUÎu pkÙuh mUÎu>]vuh |>iÄuh (`Î[ Eysu)

prÇu. (mREÄ]x[ 14-25 mutl 46) Eysu kÙ}ryil O>u

pkÙuh >Þu>]vuh |>uÎu. Ti. n]ÙuEp>uh p>x[p>h

vi>uÍÆš]yi |Æen `<utiyi>iÄek]Þ[ O>iÄÙuh

visVxiÄÊÄvyÙ}. |zpk]>h eekviÈukšÇØitiÄ[

Ever |ni `Eß]Î]f[ |tiEÙy[Ä[ AD]>m]yiÈuÔt[?

avR n]ÙuEp>uh |zpk>h vi>uÍÆš]yiÈu prÇu

`Îuv>ikiÙuh av>il O>uÊenÜiÙuh zkix[tu

\yiReÊ<uEÎÕiÙ}] `Îu prÇiÈuEÞ]? |Ù}EÙ}] `Îu

ciÙ zkix[tYM]R pryuÎu `Üil,

|tiEÙy[Ä[ O>u dZ¨]ßh pry]h. EkLÏiN:

ti>uvnßpu>Ê[ aÈÄušÆe> S]Ïil kÈiÙiEMl

k]ÙÊ[ 6 mfi mutl eevkiÈ[ 6 mfi ve> O>u evšuÊ

k]Ä |>uÎu `Î[ O>uvnuh A k]Ä teÎ A xmyÊ[

evá]yÊ[ kuruÏieû vIÈil kiTÄyil |>uÎt]yiÈ[

zkix[tumtni>Upfh

85

meÕ]>uÊnuh A xmyÊuteÎ A A k]Ä

shKiNmuKÊ[ ek]È]>Êil |>uÎt]yiÈu mUÎ]met]>u

Ênuh A k]Ä A xmyÊuteÎ ek]È]>Ä>

EÑztÊil |>uÎt]yiÈ[ O>uÊnuh prÇuk<iÇ]l

atien EkLÄuÎvR |v>il A>uh evÔÄ]Ä

|eÙ}Îu prÇiÙ}EÙ}], Aytuek]Þ[ evÔÄ]Ä

\Þ]yi>uÎtuteÎ `Îu ni>UpiÄuEm]? p>iHxiÄuEm]?

p>iHxiÄukteÎ ecy{uh. EmlÄ]fic{ nY]yÆeš

eÄ]Þ[ pis]cienjyic{u `ÎuÔtumutl m>ic{uyRÊu

`ÎuÔtuve> prÇiÈuÔvyil O>Ûutvuh Eysuvi

n]l ecy{eÏÈiÈieÙ}Îu etšiv]kuÎu.

|ztyumÙ} kTsiyil Eysuvien piTic{i>uÎvR

aven p>iHxic{u tÙ}i kÉumUTieÄÈi aTiEc{c{[ nieÎ

aTic{vn]e>Îu Ec]dic{tieû EsSh Eysuvinu pry]N

k<iÇiÙ}. ~Er]Edxu >]j]v[ Eysuvien kÞu vše>

xEß]SEÊ]TukUTi vÙ}tuh O>Ûuth ecy[tuk]fiÏ]N

prÇiÈ[ atinuh k<iÇiÙ}. `ÎiÈ]f[ tUÄiÙiTuv]N

niymic{t[. mH]puE>]HitM]>uh s]x[ztim]>uh mUÏM]>uh

|vN |zxEyl >]j]evÜil ku>isilniÎirÆiv>eÈ,

`Î]l wÆL visVxiÄuh `Îu prÇiÈuh t]N

Ezpth Ep]eÙ niÎtEÙ} \ÔU. kEÙ}ruek]ÔuemÎu

Et]ÎiyEÏ]<uh mÙvÄil niÎu tÔeÏT]N En>Êuh

siSYM]E>]Tu xm]D]nh prEÇc{uh ByÎ[

OšiEc{]TiEÏ]ytien divYs¬iek]Þu mrÇukšÇt]

efÎÙ}Ey] niÆL pryuÎt[? `Î]l A divYs¬i

|o xmyÊ[ `vieTEÏ]yi? Eysuvin[ Ošic{uÔ xW]>h

ptiv]yi>uÎu. ciÙEÏ]L sztuÄL vÙ}v>uh piTikUTi

zkix[tumtni>Upfh

86

y]Ùuh vÙ}viDvuh ALkUÈÊil ptuÆi OšiEc{]Tuk

pÙEÏ]<uh \Þ]ytin]l O>iÄl avR vše> t]Ù[p>Y

eÏÈu piTikUTi. aEÏ]<keÏÈu Ep]yi. aÆen akeÏÈ

divxh pit]vin]l niymiÄeÏÈ divxm]efÎuh

prÇuek]ÔuÎu. |o ØitiÄ[ xkÙEpRÄuh

eedvtVvuh mnuSYtVvuh \eÞÎuh eedvm]efÎuh

prÇuek]Ô]mEÙ}].

AkeÈ, EmÙ[prÇ aÛutÆešÙ}]h Eysu

ecy[tt]yiÈ[ En]Ä]h. `Î]Ùuh eedvemÎu pry]N

p]TiÙ}. `ßuek]eÞÎ]l Em]s, Ey]suv], ~ÙIs],

`Ùiy] mutÙ]yv>uh |tuEp]eÙteÎ aEnkh

aÛutÆeš ecy[tt]yiÈuh niÆšueT eebbiL

EG]SiÄy]l ave>yuh zpEtYkh eedvemÎu

prEyÞt]yiÈuv>uh. atuek]Þezt.

aÙ}]etyuh (mÊ]yi 17-20) O>u kTukumfiEy]šh

m]zth niÆLÄu visV]xmuÞ]y]l |o mÙEy]T[

|vieTniÎ[ aviETy[Äu v]ÆiEÏ]keyÎu pry]h.

v]ÆiEÏ]kyuh ecy{uh. aztyumÙ} niÆLÄu k<iy]Êt[

OÎuh \Þ]kyiÙ}. (Ti. 22, Ey]HÎ]N 14) \pvxic{u

zp]RËiÄuÎvRÄuh eedvÊil visV]xmuÔ `Ù}]

vRÄuh vÙiy aÛutÆeš ecy[v]N k<iyuemÎuh,

(purÏ]Tu pux[tkh 7,8) eedvÊieû mHimy]l Em]s

mutlEpe> |ojip[t[ EdsÊ[ prEv] `Î >]j]vieû

aTuÄlecÎu Ek]Ùien p]á]Äl, evÔeÊ >¬m]

Äl, tvš \Þ]Äl mutÙ]y aÛutÆeš ecy[tEÏ]L

>]jxmIpÊuÞ]yi>uÎv>uh eedvsztuÄšuh sUnYÄ]>u

zkix[tumtni>Upfh

87

m]y m]zßikM]R |tukLÄu tuÙYm]yuh aDikm]yuh

ecy[tu `Îu k]fuÎu. |tukš]l eedvh

aÙ}]ÊvRÄuh visV]xmiÙ}]Ê eedvsztuÄLÄuh

aÛutÆeš ecy{uv]N k<iyuemÎuÔtu x[p¨m]yi

>iÄuÎu.

pieÎyuh (mÊ]yi 24-24) kÔzkix[tuÄšuh kÔ

dIRGdRsikšuh vÎu k<iyuÎt]yi>uÎ]l et>eÇTuÄ

eÏÈve>yuh vWiÏ]N tÄvÉh vÙut]yiÈuÔ

aTy]šÆešyuh aÛutÆešyuh k]Èuh. |tin]l

O>uvN aÛutÆeš ecy[v]N aven eedvemÎu

visVxic{uEp]k>uetÎu m]ztmÙ}] eedvB¬n]efeÎ

ÜiÙuh vic]>iÄuÎtiEÙy[Ä[ m]RÅvuh eedvsztu

v]efÎu niþyiÄuÎtiEÙy[Äu y]et]>u viE>]Dvuh

|eÙ}Îuh \rÏ]Ä]vuÎt]f[. `Æen vic]>ic{]Ùuh

Eysuvien eedvemÎu pryuÎtiEÙy[Äu kTukšvuh

nY]yh k]fuÎiÙ}].

|zpk]>h m>ic{uEp]y Eysu \yReÊ<uÎieÙ}Î[

aEnkh zpbÙnY]yÆešeÄ]Þ[ Ø]pic{u. |ni m>ic{ti

eû EsSh ~tu Øitiyil Ayi>iÄ]h `ÎuÔtien

eebbišieÙ nY]yÆešeÄ]ÞuteÎ cißic{uEn]Ä]h.

p]pikLeÄÙ}]vRÄuh n>km]kuÎu nitYv]x

ØÙh. `Î]l Eysuv]keÈ `Ù}]v>uETyuh xkÙ

p]pÆEšyuh ~ÕuEp]ytuek]Þ[ `Ù}] Epe>Ä]šuh

mH]p]piyuh atu EHtuv]yiÈ[ tiTienÎu27

27 epeÈÎ[

zkix[tumtni>Upfh

88

n>kÊilEp]yi vI<uÎtiEÙÄum]ztmÙ}]et meÕ]Îinuh

Ey]gYt |Ù}]Êvnuh AkuÎu. Aytuek]Þ[ Eysu

n>kÊil teÎ ptic{i>iÄuemÎ[ \rÏ]yiÈu niþyiEÄ

Þt]f[. `ÎuteÎyumÙ} |tiÎnux>fm]yiÈu zkix[tu

m>ic{tieû EsSh p]t]šÊil |rÆi `ÎuhkUTi

aEÏ]x[tÙM]>ueT visV]xzpm]fÊil prÇi>iÄ

ek]Þ[ xEàHmiÙ}]. zkix[tu n>kÊilteÎ Ep]yi>i

ÄuÎu `Îu tIRc{y]yi>iÄuÎu.

|niyuh n>kÊil Ep]yvRÄ[ ti>ic{u kE>Õ

mieÙ}Îu niÆLteÎ xiÍ]ßm]yiÈu pryuÎtuek]Þ[

n>kÊil Ep]yvn]y Eysuvuh azpk]>hteÎ mTÆi

kE>rIÈieÙ}Îu niþyiÄuÎtiEn nY]ymuÔu. |tiEÙy[Äu

anukUÙm]yiÈ[ (Ey]HÎ]N 20-17) `eû pit]vieû

aTuÄEÙy[Ä[ |tuve>yuh kE>ri Ep]yiÈiÙ}] `ÎiÆen

zpm]fvuh xiÍic{i>iÄy]l xhsymiÙ}]. Em]ÑÊil

vY]piÄ]Ê ØitiÄu `Æuh vY]pic{i>uÎu `Îuh

pry]nuh p]TiÙ}. atuek]Þu teû Ey]gYty[Äu

tÄvÉh ecÎuEcRÎ Ø]nvuh A>]y]Ùuh s>i

ecÎkeÏÈvRÄ[ O>uk]ÙÊuh Em]cnmiÙ}]Ê ØÙvuh

Ay nitYn>kÊil teÎ aTÆiÄiTÄuÎ `ÎÙ}]et

Ever O>u viDÊiÙuh pryuÎtiEÙy[Ä[ zsutiyuh

yu¬iyuh anuBvvuh OÎuh teÎ |Ù}].

Aky]l (Ey]H. 20-28) eedvh, (mÊ]yi 1-23)

nEÐ]TukUeTyuÔ eedvh, (`zb. 1-8) nitYxihH]xn

Øn]y eedvh (Er]m. 9-5) `EÎy[Äuh v]<[ÊeÏÈ

vn]yi xRv{ÊiNEmÙuh eedvm]yvN, (1 tIEm] 1-19)

zkix[tumtni>Upfh

89

nÐueT >Ñit]v]kuÎ ~k ¡]niy]y eedvh, (1

tIEm]. 6-14 mutl 16 ve>) DnYn]y ~k]Diptiyuh

>]j]Di>]j]vuh kRÊ]DikRÊ]vuh, (1 Ey]H. 3-16)

nmuÄuEvÞi teû jIvenvc{ eedvh, (aeÏ]: nTÏ[ 20-

28) neÐ xVßh >¬Ê]l xá]dic{ eedvh, (tIÊU 2-

13) mH] eedvh. (1 tIEm] 3-16) jQÊil evšieÏÈ

eedvh, (1 Ey]H. 5-20) xtYeedvh, (`s]y 9-6)

s¬iyuÔ eedvh, (Ey]H. 1-1) vcnm]kuÎeedvh,

(evši. 17-14) kRÊ]DikRÊ]v[, (ÙUÄ]. 2-6)

kRÊ]v]kuÎ zkix[tu, (evši 1-8) |>uÎvnuh |>iÄu

Îvnuh v>uÎvnum]y kRÊ]v[, (1 ek]>i. 8-6) Eysu

zkix[tu `Î ~k kRÊ]v[, (`s]y 6-5) eexnYÆ

šueT yEH]vy]y kRÊ]v[, (1 ek]>ißi 2-8) mHtVÊil

kRÊ]v[, (Er]m] 14-8) jIvikLÄuh m>ic{vRÄuh

kRÊ]v[, (1 ek]>i. 15-47) xRv{ÊilniÎuÔ kRÊ]v[,

(evši. 22 - 13) alÏ] OEmg] - Adiyuh aßvuh, (evši.

3-14) AEmN, (evši. 19-16) >]j]Di>]j]v[, (`zb]. 1-12)

yœ]v]N, (evši, 2-23) \LÏUvukešyuh HZdyÆEšyuh

A>]yuÎvN, (ek]eÙ]. 1-17) xRvÊinuh muáN,

(Ey]H. 16-30) xkÙvuh ariyuÎvN, (ek]eÙ] 1-8)

xkÙvuh xZ¨ic{vN, (evši, 1-8) xRvs¬N, (2 etÓ.

1 - 8 v] nitYN, (`s]y] 9-6) nitYpit]v[, (yrmi 23-5)

>]j]v[, (evši. 22-12) zptiPÙh ek]TuÄuÎvN, (mÊ].

9-6) p]pÆeš Em]ciÄuÎvN, (Ey]H. 6, 53,54) m>ic{

ve> \yRÏiÄuÎvN, (`zb. 13-8) m]ÕmiÙ}]ÊvN, (evši.

22-13) OÎ]mÊvnuh OTuÄÊvnuh, (ÙUÄ], 1-76),

atYuÎtN, (`s]. 40-3, yri. 23-6) yEH]v] `Îi

Æen `Ù}]h EysuvinuÔt]yi pryeÏTuÎ n]mÆ

zkix[tumtni>Upfh

90

eš]Îuh Eysuvinu Ec>ukyiÙ}. |zpk]>muÔvn]yi>uÎ

Eysuvien eedvemÎu Ø]piÏ]NEvÞi prÇiÈuÔ

ayu¬Æšuh axtYÆšum]y xm]D]nÆešyuh xhBvi

c{iÈiÙ}]Êtukš]y mHimkešyuh En]ÄuEá]L |ni

Ae>y]f[ ~tu jIvM]e>y]f[ niÆšueT |o nY]y

zpk]>h eedvemÎu Ø]piÏ]N p]TiÙ}]Êt[? k¨h!

k¨h! `eßÜiÙuh tlÄ]Ù k]>YÙ]BeÊÄ>uti mTi

kUT]et |tiNmÉh prÇuek]Þu nTÏ]N tuniÇ]Ùuh

EkLÄuÎvReÄÙ}]vRÄuh O>uEp]eÙ mti ekÈuEp]ku

emÎu ni>UpiEc{]?

|Æen EysuvienÄuric{u vic]>ic{tiÙuh eedv

ÙÑfmieÙ}Îu kÞi>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

91

nizgH]nuzgHh

zkix[tu EÙ]k]vx]nÊu vic]>f ecy[v]n]yiÈu

v>uemÎu niÆL pryuÎuvEÙ}]. vic]>fk]ÙÊinu

muEá m>ic{ve>Ù}]Ep>uh ecÎuEc>uÎt[ n>kEm]Ñ

ÆšiEÙ]? Ever vÙ} ØÙEÊ]? Ever ØÙÊ]kuÎu

evÜil Adh azbH]h mutÙ]yv>uh vic]>fk]Ù

Êinu muEáteÎ Em]ÑÊiÙuh mÕu pÙ n>kÊiÙuh

zpEvsic{uevÎu niÆšueT eebbiL pryuÎtu

kÔm]kuÎu.

m>ic{ve>Ù}]Ep>uh tlÑfh teÎ n>kÊiÙuh

Em]ÑÊiÙuh ecÎu xuKdu®KÆeš anuBviÄuh `Îu

v>ikil EÙ]k]vx]n k]ÙÊil vic]>fecy{fem

ÎiÙ}EÙ}]. atÙ} vic]>f ecy{fh `Üil A vic]>f

ek]Þu mu¬iyil |>uÎve> n>kÊiÙuh n>kÊil

|>uÎve> mu¬iyiÙuh m]Õim]Õi |>uÊuEm]? |>uÊuk

yieÙ}Üil vic]>f ecy{uÎtuek]Þ[ zpEy]jnh

y]et]ÎumiÙ}EÙ}]. `Î]l muEá |>uÎ zpk]>hteÎ

mu¬iyil |>uÎve> mu¬iyiÙuh n>kÊil |>uÎve>

n>kÊiÙuh |TuemÜil aEÌHh nUtnm]yi vic]>f

ecy{uemÎuÔt[ `ßin]yiÈ[? Aky]l EÙ]k]vx]n

Êil vic]>feyeÎ]ÎueÞÎu pryuÎtuteÎ suÍ

kÔm]kuÎu.

|niyuh aEÌHh vic]>f ecy{uEá]L mÍYØn]

yi>iÄuemÎu niÆL pryuÎEÙ}]. A«]ÄL y]et]>u

kRÐvuh ecy{]ti>ieÄ teû mnÓuEp]eÙ ciÙe>

zkix[tumtni>Upfh

92

xuKEB]gikš]yiÈuh ciÙe> du®K]nuEB]gikš]yiÈuh

xZ¨ic{tuek]Þu pÑp]tiy]yi>iÄuÎvN mÍYØn]

kuÎtinu Ey]gYnÙ}.

|ni zkix[tuv]keÈ vic]>fk]ÙÊ[ ~tu

zpm]fh ek]Þ[ vic]>iÄuh? eebbišieneÄ]Þu

vic]>iÄuh `Üil A pux[tkh aEnk Ek]Ti

muKÆš]yi pi>iÇu muÎuh piÎuh OÎien]Îu

vip>IteÏÈ[ O>u EpÄuÊuEp]eÙ |>iÄuÎtien niÆL

nÙ}tiNmÉh kÞi>iÄumEÙ}]. atieneÄ]Þu nIti

vic]>iÄuÎetÆen? atieneÄ]ÞuteÎ O>uEvš

vic]>ic{]Ùuh A eebbišien kÞuh EkÈuh ariy]Ê

pÙ pÙ EdsÆšiÙi>iÄuÎ jnÆLÄu ~tieneÄ]Þ[

nIti vic]>iÄuh? |Îtu nÙ}t[ |Îtu cIÊ `Îu

pkuÊriyuÎ viEvcnkšuÔ mnÓ]ÑieyeÄ]Þ[

vic]>iÄuemÜil muNprÇEp]eÙ nÙ}tuh cIÊyuh

|ÎtiÎt]kuÎu `Î[ ariyuÎtinu xzád]ys]x[zt

ÆL kUT]et k<ikyiÙ}]. Aky]l avnvN eek

eÄ]Þi>iÄuÎ xzád]ys]x[ztÆLÄu EcRc{y]yiÈu

teÎ avnvN arivuÞ]yi>iÄuh. A ØitiÄ[

avnveû ariv]kuÎ mnÓ]ÑieyeÄ]Þ[ vic]>iEÄ

Þt]efÜil avnveû mts]x[ztÆešÊeÎ zpm]f

m]ÄieÄ]Þ[ vic]>iEÄÞiv>uh. aÆen vic]>iÄuÎ

pÑh eebbišienÊeÎ zpm]fm]ÄieÄ]Þu vic]>i

ÄuemÎuh mÕuÔ mts]x[ztÆešÙ}]h axtYs]x[ztÆ

š]efÎuh niÆL `ßinuEvÞieyÜiÙuh nTÎu EG]Si

ÄuÎtu vÙiy kÔh AyiEÏ]kuh. avRÄuh eebbiši

eneÄ]ÞuteÎ vic]>iÄuemÜil av>ueT jnnh mutl

zkix[tumtni>Upfh

93

m>fh ve>yuh kÞuhEkÈuh ariy]Ê eebbiL

klpnkeš av>u eekeÄ]ÞiÙ}] `Î[ Ek]pic{[ ave>

d¥iÏiÄuÎtu mH]kÚinvuh anY]yvuh AyiEÏ]kuh.

Aytin]l zkix[tuvinu vic]>f ecy{uÎtiEÙy[Äu

zpm]fEm |Ù}].

zkix[tu teÎ vic]>iÄ]Êve> nitYn>kÊil

tÔiÄšyuemÎu niÆL pryuÎvEÙ}]. gRBÊil

|>iÄuEá]<uh jniÄuEá]<uh jnic{tieû EsSh

sisuzp]yÊiÙuh m>ic{uEp]y A«]Äšuh ku>uTuh

eckiTuh Ayi>uÎu m>ic{u Ep]yv>uh jnic{n]L tuTÆi

ciÊzBmh mutÙ]y vY]DipiTic{u kiTÎu m>ic{uEp]yv>uh

zkix[tumth nTÏ]k]Ê EdsÆšil |>uÎ[ avnveû

mts]x[zthek]Þu xiÍic{ ariviNzpk]>h xM]RÅikš]

yi>uÎu m>ic{uEp]yv>uh zkix[tuvien ariÇuh

visVxic{uh |>iÄyiÙ}.

eebbišien pÚic{riÇiÈuh atu eedvs]x[zth

`Îu visV]xhv>]et t]N eekeÄ]Þi>iÄuÎ

mtÊilteÎ |>uÎu m>ic{v>uh zkix[tuvien

visVxic{i>iÄyiÙ}EÙ}]. aEÏ]L A A«]Äeš n>k

Êil tÔuemÜil atuEp]eÙÊ anY]yh Ever OÎuh

|Ù}. mu¬iyil |>uÊuemÜil teÎ visVxiÄ]Êve>

n>kÊil tÔiÄšyuemÎu pryuÎt[ OÈuh Ec>ukyuh

|Ù}].

niÆšueT eedvh A«]Äeš |TÄ]ÙÊu xZ¨i

Äyuh avE>]TukUTiÊeÎ asuÍtEyyuh suÍh

|Ù}]Êk>f]dikešyuh k]mEzk]DEÙ]BEm]Hmdm]X>Y

zkix[tumtni>Upfh

94

gufÆešyuh aEÌHÊin]l aÙ}]et mnuSY>il

O>uv>]Ùuh anuS[ÚiÄeÏTuv]N k<iy]Êtuh y]et]>u

zpEy]jnmiÙ}]Êtuh Ay O>u nItiviDiey niymic{u

nTÊiÄyuh ecy[Etc{[ pieÎ vic]>fk]ÙÊ[ A

A«]Äeš kuÕv]šikš]ÄiÊIRÄuÎt[ `ßu nIti

y]f[?

yEH]v] A«]Äeš asuÍM]>]yiÈu xZ¨ic{iÙ}]

`Üil A«]ÄL asuÍk]>f]dikeš t]ß]Æš]yiÈ[

\Þ]ÄieÄ]EÞ]? aÆen \Þ]ÄiyiÙ}] `ÎuÔtinu

zpm]fm]yiÈu Ek]ph mutÙ]y duRÅufÆešÙ}]h jnic{

\Ten k]feÏTuÎEÙ}]. av jNmp]phek]Þ]kuÎu

evÜil Adi A«]vil av `Æen \Þ]yi? Adi

A«]vuecy[t p]ph ek]ÞuÞ]yi `Üil A p]ph

ecy{uÎtinu k]>fm]y vip>It¡]nh \Þ]yt[

`Æen? Aky]l A«]Äeš asuÍM]>]yiÈuteÎ

xZ¨ic{uevÎu etšiv]kuÎu.

yEH]v] |Î]RÄ[ |Îzpk]>h nTÊfemÎ[

A>hBÊilteÎ niymic{iÙ} `Îu pryuÎevÜil

nTÄ]N Ep]kuÎvey niymiÄ]ÊEÏ]E< avey

ariÇumi>iÄumyiÙ}].

yEH]v] |Î]RÄ[ |Îzpk]>h nTÊfemÎ[

A>hBÊilteÎ niymic{iÙ} `Îu pryuÎevÜil

nTÄ]N Ep]kuÎvEy niymiÄ]ÊEÏ]E< avey

ariÇumi>iÄukyiÙ}]. aÆenyÙ} ariÇuteÎ

yi>iÄuh `Üil niymic{umi>iÄuh. azpk]>h nTÄ]Et

etÕiEÏ]yi `Üil kRÊZtVh |eÙ}Îuv>uh. atuek]Þ[

zkix[tumtni>Upfh

95

yEH]vyueT niymzpk]>h aÙ}]et Ever O>u

viDÊiÙuh OÎuh nTÄyiÙ} `Îu xÐtiEÄÞt]yiÈu

tI>uh.

Aky]l aEÌHh teÎÊ]en A«]vienyuh

asuÍteyyuh viSvZÑeÊyuh y]et]>u zpEy]jn

vuh |Ù}]Ê O>u viDieyyuh pis]cienyuh niRÐic{[

OTuÄh teû |o vÙ}]Ê ecy[vnkešeÄ]Þu p]ph

\Þ]yEÏ]L teû kuÕeÊ anYM]>il Ø]piÄukyuh

t]N dyvuÔvenEÏ]eÙ evšiyil k]fiÄuÎtinu

EvÞi >Þ]mtuh A p]peÊ tÎilvHic{uh t]N

EvdneÏTuÎvenÎEp]eÙ B]viÄyuh tEÎ]TukUTiy

mnuSYtVeÊ m]zth EvdneÏTuÊukyuh t]N >Ñk

enÎu Epe>TuÊuek]Ôukyuh ecy[tuek]Þ[ OÎuh

ariy]Êvenyuh ecy{]Êvenyuh Ep]eÙ vÎu

nItivic]>fk<ic{[ A«]Äeš kuÕv]šikš]Äi tIRÄu

Îtu mH] anItiy]efÎu kuÇuÆLÄuEp]Ùuh

ariy]vuÎt]f[. Aky]l aEÌHh y]et]>uÊE>yuh

kuÕv]šikš]Äi tIRÏ]N nY]yh |Ù}].

zkix[tuvien O>uvN visVxiÄ]et |>iÄuÎtu

p]pm]kuÎuevÎu niÆL teÎÊ]en prkek]Þuh

zkix[tumuÎuh piÎuh \Ô xkÙ p]pÆLÄum]yiÈu

p]TuepÈu `Îu k]fukek]Þuh visVxiÄ]Êt]y

p]pÊinuh zkix[tu anuBvic{ EvdnteÎ zp]yþiÊ

m]yiÈu tI>uh. Aky]l zkix[tu t]M]zth n>kEvdn

anuBviÄyÙ}]et mÕuÔve>yuh kUTi anuBviÏiÄey

ÎuÔtu nItiy]kyiÙ}. |Æen nizgH]nuzgHeÊ

zkix[tumtni>Upfh

96

kuric{u vic]>ic{tiÙuh eedvÙÑfmieÙ}Îu etšiv]yi>i

ÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

97

pvizt]«c>izth

pvizt]«]v[ xZ¨i mutÙ]y kZtYÆLÄu

EvÞuÎ xH]yhecy{uÎu `Îu niÆL pryuÎEÙ}].

yEH]v] xRvs¬enÎuv>ikil t]N ecy{uÎ

kZtYÆLÄu pvizt]«]vieû xH]yh kUTi |¢iÄuEm]?

yEH]v] xVyh kZtYh ecy{uÎtinu zt]fi |Ù}]ÊvnÙ}

`ÜiÙuh aEÌHh ecy{uÎ kZtÆLÄuh t]nuh kUTi

xÐtic{u ek]Þi>iÄuÎtieny]f[ pvizt]«]vu

ecy{uÎ xH]yemÎu pryuÎt[ `Üil |o

aBizp]yeÊ xÐtiÄuÎtiEÙy[Äu zpm]fh |Ù}]Êtu

ek]Þuh \f]yi>uÎ]Ùuh |EÌHÊieû xÐteÊ

|¢ic{iEÈ yEH]v] kZtYh ecy[kyuÔu `Îuh atin]l

yEH]v] anßs¬iyuÔvneÙ}Îuh vÎuEp]kuh.

pvizt]«]v[ eebbišien t]NteÎ \Þ]Ä]et

B¬M]e> \fRÊi ave>eÄ]Þ[ ecy{ic{t[

`ßin]yiÈ[?

|o pvizt]«]v[ zkix[tuvien Ed]S>Hit

mnuSY]kZtiy]yiÈu xZ¨ic{EÏ]e<teÎ aEÌHÊil

suÍiyuh ¡]nvuhkUTi \Þ]yi>iÄum]yi>uÎEÙ}]. A

ØitiÄu zp]vieû >Uph D>ic{[ vÎu zpEvsic{tuh

aÆen zpEvsic{i>uÎiÈuh OTuÄh A zkix[tu Evdn

Ey]TukUTi niÙvišic{EÏ]L >ÑiÄ]Et viÈukšÇtuh

`ßin]yiÈ[. aÆen aÙ} >ÑiÄteÎecy[tu `Îu

v>ikil Eysu "`eû pit]ev `eû pit]Ev" `Îu

višic{EÏ]L aEÌHÊieû aÐy]y mriyÊiEn]T[ >mic{

zkix[tumtni>Upfh

98

pit]v]y t]N miÞ]et |>uÎukšÇtu `ßuek]Þ[?

at[ |>iÄeÈ.

Adi mnuSYen vWiÏ]N vÎ pis]c[ mÕuÔ

EvSÆeš OÎuh eekeÄ]Ô]et xRÏÊieû EvSeÊ

eekeÄ]Þtin]l Aytu p]pÊinu k]>fm]yi Bvic{u

`Îuh ec]Ù}i xRÏÆešey]eÄ spic{ yEH]v]

pvizt]«]v[ mÕuÔ EvSÆešey]ÎiEnyuh `TuÄ]et

zp]vieû EvSeÊteÎ xVIk>ic{tu pufYÊinu k]>f

m]yEÙ}] `Îu xEß]Sic{u zp]vukešey]eÄyuh

"niÆeš A>uh evTievy[Äyuh tiÎukyumiÙ}" `Îu

prÇu OÎu anuzgHic{ukšy]et |>uÎt[ `ßu

ek]Þ[. |Æen pvizt]«]vienÄuric{u vic]>ic{tiÙuh

eedvÙÑfmieÙ}Î[ etšiv]yi>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

99

EztYktVh

|o v]kYh eebbišil |Ù}. pit]evÎu

pryeÏTuÎ yEH]v]ey eedvemÎu pryuÎtÙ}]et

O>iTeÊÜiÙuh zkix[tuvien eedvh `Îu pryuÎiÙ}].

pit]v[, puztN, pvizt]«]v[ `Îu mUÎun]mÆšuh

O>umic{u eebbišil `<utiyi>iÄuÎ v]kYÆL mUÎuh

mUÎuteÎy]f[.

OÎ]mt[ Ey]HÎ]N 5- 7 p>EÙ]kÊil x]ÑYh

pryuÎvR mUv>uÞ[. A«]v[, jÙh, >¬h, |vR mUÎuh

OÎiEÙy[Ä]kuÎu.

>Þ]mt[ mÊ]yi 28- 19 pit]v[ puztN

pvizt]«]vieû v]kYÊil x[n]neÏTuÊuk.

mUÎ]mt[ 2 ek]>ußiyR 13- 14v. kRÊ]v]y Eysu

zkix[tuvieû kZpyuh eedvÊieû x[EnHvuh

p>isuÍ«]vieû kUÈ]y[myuh niÆešÙ}]vE>]TuhkuTi

|>uÏUt]k. |vyil AdYeÊ v]kYh tmi<iÙuh

|hg[šISiÙuh \Ô eebbišil m]ztmÙ}]et |tukLÄu

mUÙm]y zgIÄuB]SyiÙuÔ eebbišil |Ù}]. (36)

pÑp]thkUT]et nY]yeÊ m]zth xVIk>iÄuÎv>]y

O]E>]E>] yUEr]pYzkix[tYM]>uEp]Ùuh |o v]kYh

eebbišil vY]jm]yiÈ]f[ EcRÊi>iÄuÎetÎu kÞu

atien nIÄiÄšÇu. Aky]l atienÏÕi goniÄu

Ît[ an]vsYm]kuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

100

>Þ]meÊ v]kYÊil pit]v[, puztN,

pvizt]«]v[ |o mUÎiEnyuh OeÎÎu pryuÎuEÞ]?

|Ù}]. O]E>]Îien zpEtYkh zpEtYkemÜiÙuh eedvemÎu

pryuÎuEÞ]? atumiÙ}. mUÎuh tuÙYm]efÎu

pryuÎuEÞ]? aÆenyuh |Ù}. A mUÎiEnyuh

vàiÄuÎtinu pryuÎuEÞ]? atumiÙ}. |zpk]>h

OeÎEÎ] evEv{er eedvemEÎ] tuÙYemEÎ] vàYemEÎ]

pry]ti>iÄuÎ ØitiÄ[ A mUÎienyuh `Æeny]f[

niÆL eedv ÙÑfÊiÙuLeÏTuÊi EztYktVm]ÄI

xVIk>iÄuÎt[?

mUÎ]mtu v]kYÊil Ever eedvemEÎ] mUÎuh

tuÙYemEÎ] OeÎEÎ] vàYemEÎ] prÇiÈiÙ}.

`ÎutÎyumÙ} EztYktVeÊ niESDiÄukyuh kUTi

ecy{uÎuÞ[. `Æen `Î]l pit]v[, puztN,

pvizt]«]v[ `Îu pry]et eedvh, puztN,

pvizt]«]v[ `Îu prÇi>iÄuÎu. Aky]l A mUÎu

Ep>il O>uÊN eedvemÎuh mÕuh >ÞuEp>uh

eedvmeÙ}Îuh etšiv]kuÎu. eedvmÙ}]Êtin]l zkix[tu

EztYktVÊil EcRÎvnÙ}. (Ti. viSyÆešÏÕi

viv>m]yi ariyfemÎuÔvR 1827-]h vRSh aEÀ]bR

m]xh 28-n[ ervrÞ[ eHÞ[rivyR `Î p]ti>iy]l

ecy{eÏÈ \pnY]xeÊ En]Äuk) |ni |tienÏÕi

pit]v[ zkix[tu |v>ueT aBizp]yÆešyuh

eebbiš]c]>YM]>ueT aBizp]yÆešyuh k]fic{

EztYktVh tIe> |Ù}]Êt]efÎuh ØipiÄuÎuÞ[.

zkix[tumtni>Upfh

101

(purÏ]Tupux[tkh 20-3) `eû muá]ek anYeedv

ÆL ninÄuÞ]k>ut[. (AvRÊnpux[tkh 32-39) w]N

w]NteÎ, avn]kuÎu, `EÎ]TukUTi mÕu eedvmiÙ}.

(ysy] 45-5 mutl 8 ve>) w]N yEH]v]y]kuÎu.

meÕ]>uÊnumiÙ}], w]nÙ}]et meÕ]>u eedvvumiÙ}. w]N

yEH]v]y]kuÎu. (purÏ]Tupux[tkh 3-14,15) |>iÄuÎ

vn]y w]ni>iÄuÎu. (mÊ]yi 22-31,32) azbH]mieû

eedvvuh |Ó]Äieû eedvvuh yEÄ]bieû eedvvuh

Ay yEH]v] |t[ `EÎy[Äuh `eûn]mvuh |tu

tÙmury]yi `eû O]RÐ zpx[t]vvum]kuÎu. Eml

pryeÏÈ viSyeÊÏÕi Eysu xÐtic{uek]ÔuÎtien

En]ÄuviN w]N azbH]mieû eedvvuh AkuÎu `Î[

avN prÇi>iÄuÎtien niÆL v]yic{iÙ}Ey].

(mÊ]yi 19-17) O>uvN Eysuvien nÙ}venÎu

prÇEÏ]L Eysu avEn]T]yiÈ[ `Î nÙ}venÎu

pryuÎetß[? eedvh O>uven]<iek nÙ}ven]>uÊ

numiÙ}. (mREÄ]x[ 12-32) O>uvN O>u eedvEmey]Ôu.

aven]<iek mÕ]>umiÙ} `Îu prÇEÏ]L Eysu

s>iteÎeyÎu xÐtic{u. (Ey]HÎ]N 14-28) pit]v[

`eÎÄ]L vÙiyvn]kuÎu `Î[ Eysu pryuÎu,

(aeÏ]x[tÙR 2-22) Eysuzkix[tuv]y mnuSYen eedvh

xÐtic{u. |hg[šiS[ eebbišil En]Äuk. (1 ek]>ußi.

11-3) mnuSYnuh zkix[tuvinuh `ztEÊ]šh vYtY]xh

\EÞ] aztEÊ]šh vYtY]xh eedvÊinuh zkix[tuvinuh

tÐiÙueÞÎuÔ aRËÊil |t] xkÙ pu>uSnuh tÙ

zkix[tuv]kuÎu. zkix[tuvinu tÙ eedvemÎuh. |Æen

prÇuEp]y]N aDikvix[t]m]kuemÎu k>uti |ni

EpR aÍY]yh vcnh |vey m]zth k]fiÄuÎu. purÏ]T[

zkix[tumtni>Upfh

102

pux[tkh 3-14-15 Ti 20- 3, AvRÊnpux[tkh 4-39, Ti

6-4, Ti 32-39, Ti 5-7, s]muEvl 7-22, 2 >]j]ÄM]R 19-19,

eneHmiy] 9-6, xÜIRÊnh 83-18, Ti 36-10, eys]y 37-

16, Ti 37-27, Ti 40-25, Ti 41-4, Ti. 42-8 v., Ti 44-68 , Ti 45-

5,6 , Ti 45-18, 21, 22, Ti 43-10 mutl 15., Ti 7-32, Ti 12-32,

34, Ti 20-23, mÊ]yi 26-39, Ti 5-42, Ey]HÎ]N 17-3, Ti

4-34, mREÄ]x[ 13-42, Ti 22 - 29 v], E>]mR 17-27, Ti 10-9,

Ti 4-24, 1 ek]>ißiyR 8-3 , 1 tiEm]eœyUx[ 1-17 , Ti 24-5,

`ÏIxiyR 4-6, Ti 1-17 , y]EÄ]b[ 2-19, evšiÏ]T[ 15-34,

Ek]EÙ]xiyR 1-3.

|o v]kYÆš]l eebbiL zpk]>h teÎ

EztYktVmieÙ}Îu niþym]kuÎu. |nieyÜiÙuh EztYktV

emÎ v]Äien niÆL mrÎu kšviN.

AkeÈ, `ÜiÙuh |o v]kYh \Ôt]yiÈuteÎ

ni>Upic{]Ùuh Aytu s>iy]yiTuEm] `Îu En]Ä]h.

EztYktVh `Î pdÊinu mUÎ[ OÎ]vuh `ÎuÔt[

`Î]kuÎu aRËh. mUÎ[ OÎ]kuemÜil mUÎ]yiÈi>ieÄ

OÎ]kuEÎ]? A mUÎuh nsic{[ OÎ]kuEÎ] mUÎuh

mUÎ]yiÈi>uÎ[ OÎ]kuÎu `Üil mUÎ[ mUÎ]yiÈuteÎ

|>uÎ]l meÕ]Î]kuÎetÆen? Ayti O>iÄÙuh

s>iy]kyiÙ}. mUÎu m]tšÏ<h mUÎ]yiÈuteÎ |>iÄEv

av O>u p<m]kuEm]? |Ù}EÙ}]. atin]l mUÎu

mUÎ]yiÈi>iÄyil A mUeÎÎuÔt[ |Ù}]et Ep]kumEÙ}].

aÙ}]etyuh mUÎ[ OÎ[ |vyil k]>fh ~t[? k]>Yh

~t[? muNp[ |Ù}]ti>uÎ[ \Þ]kuÎt]kuÎu k]>Yh.

Aky]l muNp[ |Ù}]ti>uÎuÞ]y OÎu k]>Ym]kuh.

zkix[tumtni>Upfh

103

k]>YÊinu niytm]yi muNnilÏtu k]>fm]ky]l

k]>Ym]y OÎien niytm]yi muNniÎ[ mUÎu k]>fm]kuh.

k]>ú]y mUÎ[ OÎ]kuEá]L A mueÎÎuÔt[

nsiÄuÎtin]l k]>fmiÙ}]et Ep]kuÎu.

|zpk]>h \pEmyEÊyuh En]ÄiÄÞ]l pit]v[

puztN pvizt]«]v[ |o mUÎuEp>uh nsic{uEp]kuh. |o

mUÎuh nsic{]Ùuh |vy]ÙuÞ]kuÎ OeÎÜiÙuh

niÙnilÄyiÙ}Ey]? `Î]l atuh nsic{uEp]kuh.?

`ßuek]eÞÎ]l k]>Yh nsV>m]kuÎu `Îi>iÄy]

Ùezt? atin]l pit]v[ puztN pvizt]«]v[ |o

k]>fm]y mUÎiEn]Tuh kUTi k]>Ym]y OÎ[

nsiÄuemÎuÔtu niþym]kuÎu.

|niyuh mUÎ[ OÎ]kuemÎuÔtil pieÎyuh O>u

Ed]Smi>iÄuÎu. at]yt[ mUÎinuh vik]>tVmuÞ]kÙ]

kuÎu. mUÎinuh ztitVh nsic{u vik]>eÊ zp]piÄet

OÎ]kyiÙ}. |zpk]>h pit]v[ puztN pvizt]«]v[ `Î

mueÏ]>ušinuh vik]>tVh kUT]et OÎ]k]N k<ikyiÙ}.

|ni OÎu mUÎ]kuemÜil OÎ[ OÎ]yi>uÎuek]Þ[

mUÎ]kuEÎ], OÎu nsic{u mUÎ]kuEÎ]? OÎ]yi>uÎu

ek]Þ[ mUÎ]kuemÜil Aytu p]TuÔtÙ}. O>u m]tšÏ<h

OÎ]yiÈuteÎ mu<uvnumi>ieÄ Aytu mUÎu p<m]kuÎ

etÆen? Aky]l OÎ[ OÎ]yi>uÎuek]Þu mUÎ]ku

emÎuÔpÑh ECdiÄeÏÈuEp]kuÎu. OÎu muÎ[ |vyil

OÎ[ k]>fvuh muÎ[ k]>Yvum]f[. `ÎutÎyumÙ}

k]>fh nsic{u k]>Ym]kyuh ecy{uÎu. |zpk]>h

\pEmyEÊ En]Äiy]l ~km]y eedvh nsic{[, pit]v[

zkix[tumtni>Upfh

104

puztN pvizt]«]v[ `Î[ mUÎuEp>]yi BviÄuÎu. k]>Yh

nsV>m]yiÈuÔt]kuÎu `Îi>iÄy]l k]>YÆš]y Ti.

pit]v[, puztN, pvizt]«]v[ |o mUÎuEp>uh

nsic{uEp]kÊÄv>]kuÎ `Îu niþym]kuÎu.

|ni Ti. mUÎuEp>uh zpEtYkh zpEtYkh \ÔvR

teÎ `Îuv>ikiÙuh tuÙYs¬M]>]ky]l O>uÊN

teÎ `Îu pry]h. `Üil ciÙ gufÆeš ek]Þu

tuÙYM]>]ky]l mnuSYe>Ù}]ve>yuh O>uÊN `Îu

prEyÞt]f[. mnuSY>il ciÙ gufh s>iy]yiÈuh ciÙ

gufh s>iyiT]etyuh |>iÄy]l O>uÊenÎu prÇu

kUT]. Ti. mUÎu Ep>ueT aTuÄÙuh alpvuh EBdh kUT]et

`Ù}] gufÆšuh s>iy]yiÈi>iÄy]l ave> O>uvN

`Îu pry]emÜil mUÎu evÔi>UpkL alpvuh EBdh

kUT]et `Ù}] gufÆšuh mu<uvnuh OÊi>uÎiÈuh avey

O>u >Up] `Îu prÇukUT]ÊtuEp]eÙ Ti. mUÎuEp>uh

tuÙYM]>]yi>uÎ]Ùuh O>uÊN `Îu prÇukUT].

aÙ}]etyuh A mUÎuEp>uh zkiyek]Þuh k]ÙEds

gufÆešeÄ]Þuh tuÙYM]e>Îu pryuÎtin[ |TyiÙ}.

pit]v[ EÙ]keÊ xZ¨ic{u. mnuSYe> p]pikš]Äi.

O<ivun]šil EvÙecy[t O>uÊen keÙ}riÇu

ek]Ù}uÎtinu klpic{u. vZÍE¢dnh ecy{]Ê O>uÊen

Ošic{i>uÎu ek]Ù}uv]N En]Äi. |ojip[tYM]E>]T[ ek]Ô

ecy[v]N prÇ[ pÊu klÏney ek]TuÊu. xZ¨iÄu

muNpi>uÎu. Eysuvien |TÊuB]gÊi>uÎu bÙiey

xVIk>ic{u. |niyuh |zpk]>muÔ aEnkk]>YÆeš

ecy[tu. Eysu >]jYEzd]Hvuh eedvEzd]Hvuh ecy[tu

zkix[tumtni>Upfh

105

`Îuh ec]Ù}i ku>isil trc{u ek]Ù}eÏÈ[ pit]vieû

vÙÊu B]gÊi>uÎu.

|ni pvizt]«]v[ mriyÊil zpEvsic{[ Eysuv]yi

Bvic{[ zp]vienEÏ]eÙ BUmiyiEÙy[ÄuvÎu. |tin]l mUÎu

Ep>uh O>uEp]eÙyuÔv>eÙ}Î[ etšiv]kuÎu.

O>u vx[tu >Þ[ aeÙ}Üil mUÎ[ AkeyÎuh mUÎ[

aeÙ}Üil >Þuvx[tuÄL OÎ]keyÎumuÔt[ ap>i

pURÉ vx[tuvil aÙ}]et p>ipURÉvx[tuvil xhGTi

ÄyiÙ}. jÙh nirÇ EmÙTÏiÈ O>u p]ztÊinkÊ[ jÙh

>Þuh mUÎuh AekyÎuÔt[ Ec>uEm] O>u vx[tu

>Þ]yiÈu pi>iyfemÜil atien Ever ØÙh EvÞi

v>uÎu. |TviT]et `Æuh nirÇi>uÎ]l pi>ivuÞ]

v]N p]TiÙ}. pi>iÄyuh kUTukyuh ecy{uÎveyÙ}]h

vik]>EÊ]TukUTiy jQvx[tuÄL Ayi>iÄfh.

aÙ}]et p>ipURÉm]y OÎ[ pÙt]kyuh pÙet]Î]kyuh

ecy[keyÎuÔt[ Ec>ukyiÙ}. |zpk]>h pit]v[, xutN,

pvizt]«]v[ |o mUv>uh O>uvn]efÎuh O>uvN A

mUv>]kuÎu `Îuh pryuÎtu Ed]Sm]yiÈutI>uh.

|ni Ever O>u zpk]>Êil Ti. mUÎuEp>il >Þu

Epe> `TuÊuEn]Ä]h. Aytu s>ieÏÈ]l atien

teÎ mUÎu EpRÄuh vc{uek]Ô]h.

p]l eet>]kuÎtuEp]eÙ pit]v[ puztn]yi>i

ÄuÎu. |til pURÉtVEd]SmiÙ} `Üil |t[ k]>fh

nsic{u k]>Ym]kuÎ p>if]mv]dmezt. p]Ùu teÎ

eet>]kuÎ `ÎuÔtil p]l nsic{]f[ eet>]kuÎt[.

zkix[tumtni>Upfh

106

|zpk]>h \pEmyeÊyuh En]Äiy]l pit]v[ p>

m¥ÙÊiÙuh puztN BUmiyiÙuh |>uÎu `Ît[

abÍm]yiEÏ]kuh. `eßÎ]l eet>]yiÈu Bvic{ p]Ùuh

A eet>uh tÐil pi>iÇu Ever ØÙÆšiÙi>iÄ

yieÙ}ÎuÔtuek]Þezt. Aky]l pit]vuh puztnuh

tÐil pi>iÇu >Þu ØÙÊi>uÎt]yi k]fukek]Þ[

ÑI>dDidZ¨]ßh GTiÄyiÙ}. |o ÑI>dZ¨]ßh

pryuÎtiÙiniyuem]>u Ed]Sh |>iÄuÎu. at]yt[ p]Ùu

nsic{[ eet>]kuÎu. anß>h A eet>uh eet>]yiÈu

teÎ |>iÄ]et Aytu nsic{[ meÕ]Î]kuh. A meÕ]Îu

nsic{[ Ever]Î]kuh. |zpk]>h O>u niÙyiÙ}]et

ep]y[EÏ]kuemÎ]kuÎu. |tuEp]eÙteÎ pit]v[ nsic{[

Eysuv]yi, Eysu nsic{[ meÕ]>uÊn]yi, avnuh nsic{[

Ever]>uÊn]yi. |Æen ašvukTÎu ep]y[Ep]kuh. |o

ØitiÄu tlÄ]Ùh pit]vumiÙ}], EysuvumiÙ}. |EÏ]L

|>iÄuÎvN |ÎvenÎuh ariy]nuh p]TiÙ}. O>uEvš

ariyuemÎuh vc{uek]Þ]Ùuh AyvNteÎ |niEmÙuh

|>iÄuemÎu niþyiÏ]nuh |TyiÙ}. aÙ}]etyuh

~venÜiÙuh O>uvN |EÏ]L \Ôt]yiÈu ni>UpiÄeÏTu

kil avNteÎ p>m¥ÙÊil |>iÄuÎvenÎu

v>fh. A ØitiÄ[ |EÏ]<uh pit]vuh puztnuh

|>iÄuÎu `Îu pryuÎt[ eebbišin[ viE>]Dm]yiÈu

BviÄuh. eebbišien viE>]Dm]yi niþyiÄuÎve>

zkix[tYM]e>Îu prÇukUT]. |>iÄeÈ p]Ùumu<uvnuh

nsic{u eet>]kuÎtuEp]eÙ aÙ} p]Ùil niÎu kuer

B]gh nsic{u eet>]kuÎt]yi B]vic{u ek]Þ[

azpk]>hteÎ pit]vil kuEr B]gh nsic{u puztn]kuÎ

`Îu niþyiÄ]mEÙ}]. `Üil niS[ÄšÜnuh niRv{ik]>

zkix[tumtni>Upfh

107

num]y eedvÊinu kuEr B]gemÜiÙuh kšÜh Bvic{]l

Eml prÇ niS[ÄšÜ]din]mÆL Ec>]Êvy]yiÊI>uh.

aÙ}]etyuh kšÜeÏÈ B]gh O<ic{u mEÕ B]gemÜiÙuh

niS[ÄšÜm]yi>iÄuEm]? `Î]l atumiÙ}. `ßuk]>f

Ê]l O>iÄl kuErB]gh kšÜeÏÈuEv] A k]>fÊ]l

teÎ meÕ]>iÄl mEÕB]gvuh kTsiyil mu<uvnuh

kšÜeÏÈuEp]kuh. O>uEvš Ñfhek]Þu mu<uvnuh

kšÜeÏÈ[ vik]>eÊ zp]piÄ]ti>iÎ]Ùuh x]vk]s

Êil azpk]>m]yiEÏ]kuemÎuÔtiEÙy[Äu xEàHmiÙ}.

pit]vieû k]Ùh |ztEÊ]šh `Îu gfiÄuÎtiEÙy[Ä[

O>uÊ>]Ùuh k<ikyieÙ}Î[ niÆL teÎ xÐtiÄek]Þ[

|tinu muáilteÎ pit]v[ kšÜeÏÈu nsic{uEp]yi>i

Äfh. p]Ùu n]sic{u eet>]y]l vIÞuh p]Ù]kyiÙ}.

atuEp]eÙ pit]vu nsic{u puztn]y]l mrupTiyuh

pit]v]kyiÙ}. |o ØitiÄ[ pit]v[ |EÏ]<uh |>iÄuÎu

`Îu pryuÎtu kÔm]yiEÏ]kuh. |ni Ever

O>uviDÊil En]Ä]h! mÉu kuTm]kuÎtuEp]EÙ pit]v[

puztn]kuÎu. |til mÉu nsiÄ]et kuTm]kuÎet]Î[,

kuTh mTÆiyuh mÉ]kuÎet]Î[. |zpk]>h pit]v[

nsiÄ]et puztn]kuÎet]Î[ puztN mTÆiyuh

pit]v]kuÎet]Î[, mZÊikyuh GTvuh Ep]eÙ. pit]vu

puztN |o >ÞuEp>uh O>uÊn]kuÎu `Üil mÉuh

kuTvuh EvEv{er aÙ} OE> vx[tuvEzt. pit]vuh

puztnuh aÆenyÙ}. EverEver AfEÙ}]. mÉ[ O>u

ØÙÊuh kuTh meÕ]>u ØÙÊuh |>iÄukyiÙ}. pit]v[

O>u ØÙÊuh puztN (zkix[tu) meÕ]>u ØÙÊuh

zkix[tumtni>Upfh

108

at]yt[ p>mm¥ÙÊiÙuh BUmiyiÙuh |>uÎuevÎu

eebbiL pryuÎu. Aky]l mZlGTdZ¨]ßh28

28 mZt[ aœv] mZÊik] = mÉ[; GTh = kuTh,

EcRc{yuÔtÙ}. mÉ]keÈ khbuzgIv]divik]>Æeš

zp]pic{u (42) kuTm]kuÎu. azpk]>h pit]v]y

yEH]v]yuh vik]>eÏÈu (43) puztn]eyÎuh

prEyÞt]f[. mÉieû vik]>ÊinEzt kuTemÎu EpR.

atuEp]eÙ Eysu `Î n]mvuh pit]vieû

vik]>ÊinuÔt]efÎu vÎuEp]kuh. aÙ}]etyuh mÉuh

kuTvuhEp]eÙ aBiÎm]yiÈu pryuÎtil |niyuh

Ed]SÆš]yi>iÄuÎu. Eysu muÔu muTi D>ic{u. pit]vuh

niÙvišiEc{]? Eysu ku>isil tUÆi m>ic{u. pit]vuh

aÆen m>iEc{]? Eysu niÙvišic{u. pit]vuh

niÙvišiEc{]? Eysu pit]vien En]Äi `eÎ

`ßuek]Þu eekviÈu `Îu prÇu niÙvišic{u.

pit]vuh teû pit]vien En]Äi azpk]>h niÙvišic{u

prEÇ]? azpk]>h višic{u prÇu `Üil A

pit]vieû pit]v]yiÈu Ever]>uÊnuh aveû

pit]v]yiÈu meÕ]>uÊnuh |>iÄfh. |Æen

anvØ]Ed]SmuÞ]kuh. Eysu eedvvuh mnuSYnum]

yi>uÎu. pit]vuh azpk]>h Ayi>uEÎ]? Eysu

mriyÊieû \d>Êil jnic{u. pit]vuh azpk]>h

jniEc{]? pit]v[ puztN |o >ÞuEp>uh p>m¥ÙÊil

vÙtuvsÊuh |TtuvsÊum]yiÈ[ |>iÄuÎu `Îu

pryuÎtil vÙtuB]gÊi>iÄuÎvN |TtuB]gÊuh

|TtuB]gÊ[ |>iÄuÎvN vÙtuB]gÊumiÙ}. |tuEp]eÙ

mÉuh kuTvuh evEv{er Ø]nÆšil |>iÄuÎuEÞ]?

zkix[tumtni>Upfh

109

k]>fm]y mÉil niÎuh kuTeÊ \Þ]ÄuÎtin[

kusvN EvfemÎuÔtuEp]eÙ k]>fm]y pit]vil

niÎuh Eysuvien \Þ]ÄuÎtiEÙy[Ä[ O>uÊNEvfh.

avN AR? aven xZ¨ic{vN ~vN? |zpk]>h

aEnk Ed]SÆL En>iTuÎtuek]Þuh mZlGTdZ¨]ßh

Ec>ukyiÙ}.

|ni bihbzptibihbdZ¨]ßh En]Ä]h,

xU>Yn]y bihbh jÙÊil zptibihbiÄuÎtuEp]eÙ

pit]v]y xU>YN zptibihbic{u Eysuv]yiÊIRÎu.

|tiÙuh Ed]SmiÙ}]ti>iÄuÎiÙ}. pit]vieû Ø]nÊ[

xU>Ynuh Eysuvieû Ø]nÊ[ zptibihbxU>Ynu

m]kuÎu. |vyil xU>YN \Ô vx[tu. azpk]>h teÎ

pit]v[ \Ôvnuh Eysu |Ù}]Êvnuh Et]Îl m]ztvuh

`Îuv>fh. aEÏ]L Eysu jnic{u ku>isil tUÆi m>ic{[

aÛutÆeš ecy[tu xVRÅÊi>iÄuÎu, nY]yviDiÄu

v>uemÎuh mÕuh |tuEp]eÙyuÔ aEÌHÊieû

c>iztÆL aEsSvuh |Ù}]Êvkš]efÎu tIRc{y]kuh.

Eysu |Ù}]ÊvenÎu v>uEá]L tc{>iztÆL En>]ku

Em]? c>iztÆL kÔemÎuv>uEá]L eebbiL m]zth

xtYm]kuEm]? |o bihbzptibihbdZ¨]ßÊilteÎ

|niyuem]>u Ed]Smi>iÄuÎu. |o dZ¨]ßh ap>ipURÉ

vx[tuviÙÙ}]et p>ipURÉvx[tuvil Ec>ukyiÙ}.

xU>YN Ak]sÊu nilÄuÎu. jÙh t]<Êuh |>iÄuÎu.

xU>YN |>iÄuÎiTÊu jÙvuh jÙh |>iÄuÎiTÊu

xU>Ynuh |Ù}. Aytuek]Þ[ xU>YN zptibihbiÄuÎu.

xU>YN |TviT]et `Æuh p>ipURÉn]yi>uÎu `Üil

jÙmi>iÄuÎtinu ØÙvumiÙ}. aEÏ]L zptibihbvuh

zkix[tumtni>Upfh

110

\Þ]kyiÙ}. niÆL pit]vien p>ipURÉenÎu

pryuÎumuÞ[. A ØitiÄu pit]vieû zptibihbm]f[

Eysu `Îu pryuÎt[ O>iÄÙuh s>iy]yiÈuÔtÙ}.

|ni Ever O>u \pm]nh prÇuEn]Ä]h. at]yt[

>´uvil xRÏvuh k]nÙil jÙvuh Ep]eÙy]kuÎu.

|til \pEmyh kyÕieû Ø]nÊ[ pit]vuh p]áieû

Ø]nÊ[ Eysuvuh AkuÎu. |ni |tiÙuÔ

Ed]SemÆeneyÎ]l kyÕil p]áuh k]nÙil jÙvuh

`Æen miœYEy] `Æen xÜlph m]ztm]yiÈi>iÄuEÎ]

(aÆen) kyÕienyuh k]nÙienyuh O<ic{u xRÏvuh

jÙvuh `ÆenyiÙ}Ey] azpk]>hteÎ Eysuvuh

miœY]BUtnuh pit]vien O<ic{u Ever |Ù}]Êvnum]kuÎu.

kyÕil myÄh EHtuv]yiÈ[ k]feÏTuÎ p]áuh

k]nÙil Et]ÎuÎ jÙvuh O>u x[ztIyueT \d>Êil

ecÎu jniÄuEm]? ci´QkRÐÆšieÙßien `ÜiÙuh

ecy{uEm]? |Ù}EÙ}]. |t[ suÍEm nufteÎy]f[.

azpk]>hteÎ Eysu `eÎ]>]L \Þ]yi>ueÎÎuh

aEnk k]>YÆEš ecy[tu `Îuh pryuÎtuh

kÔm]yiÊI>uh. kyÕil Et]ÎuÎ p]áienyuh k]nÙil

Et]ÎuÎ jÙEÊyuh Ep]eÙy]efÎu prEÇc{ piÎ

Eysu `eÎ]>]L v]x[tvm]yiÈuÞ]yi>uÎu `Î[

Ae>ÜiÙuh pryuEm]? |o ØitiyiÙuÔ O>]šÄuric{[ O>u

mtvuh EvfemÎuEÞ]? \ÔpÑh A mteÊ

buÍim]M]R anux>iÄfemÎuh atien xtYm]yiÈuÔ

t]efÎuh s]x[zt¡M]>]yi>iÄuÎ p¥itM]>ueT

muá]ek zpxhgiÄfemÎuhkUTiyuEÞ]? k¨h! k¨h!

zkix[tumtni>Upfh

111

pit]v[, puztN, A«]v[ |o muÎuEp>uh

OÎ]efÎuÔtiEÙy[Ä[ |niyuem]>u dZ¨]ßh pryuÎu.

at]ytu (xU>N) zpk]sh, vRÉh, \S[fh |o mUÎuh

OÎ]yi>iÄuÎtuEp]eÙ |o mUÎuEp>uh O>uvNteÎ

`Î]kuÎu. |tuek]Þ[ OE>] pd]RËÆLÄuh

|tuEp]eÙteÎ dEVYktVh, EtYktVh, ctuE>ktVh,

peeWktVh, SEQktVh, aee¨ktVh mutÙ]y aEnkh

~ktVÆL prEyÞiv>uh. pZœiviÄu kÚingufmi>iÄ

ek]Þ[ ~eekktVemÎuh A pZœiviÄuteÎ

kÚinEÊ]TukUTi g³h, >xh, >Uph, x[pRsh, séh,

vRÉh, jQtVh, zpk]sh aeÙ}Üil azpk]sh; \Sfh

aeÙ}Üil sIth |vkšuh |>iÄy]l zkmÊinu

dEVYktVh, EztYktVh, ctuE>ktVh, peeWktVh,

SEQktVh, deesktVh `Îuh |Æen gufÆL

pÙÊyi>iÄy]l O]E>] vx[tuvin[ OÎumutl

aEneekktVh prEyÞt]yi v>uh. xU>Ynu niÆL

pryuÎzpk]>h, nirh, \S[fh |o muÎu gufÆL

m]ztmÙ} x[pRsh, jQh, dU>h, vZÊh, ašv[,

AkZtiviEsSh mutÙ]y gufÆL |>iÄuÎu. pit]v[,

puztN, A«]v[ |vR mUÎuEp>uh gufÆš]efÜil

atinu gufi ~t[? A gufiÄ[ |o gufÆL

BiÎÆEš], aBiÎÆEš]? gufiÄu gufÆL

aBiÎÆš]efÎuÔt[ ARÄuh anuBvmEzt.

gufÆš]yv gufiEy]Tu EvReÏÈu tnic{u

zpvRÊiÄuEm]? \d>ÊilecÎu jnic{[ aß®k>f

bHiS[Ä>fÆEš]TukUTi mnuSY]kZti `TuÊu

\ÞuTuÊ[ v]<[Î[ ci>ic{uk>Ç[ m>iÄuEm]? |ti tIE>

EcRc{yiÙ}]Êt]ky]l |ec{y[vnkLÄuLeÏÈv>]y

zkix[tumtni>Upfh

112

pit]v[, puztN, A«]v[ |o mUv>uh gufÆešÎu

pryuÎt[ s>iyÙ}]Êt]kuÎu.

|ni ciÙR Hx[tk>p]fi `ÎEp]eÙ OeÎÎu

pryuÎu. |t[ O>u vx[tuvinuteÎ mUÎu n]mÆš]f[.

|Æen O>uvnuteÎ pit]v[, puztN, A«]v[ `Îu

mUÎu n]mÆš]yi>iEÄÞt]f[. aÆeny]kuEá]L

pit]v[ O>u ØÙÊuh puztN Ever]>u ØÙÊuh

A«]v[ meÕ]>iTÊuh |>uÎu kUT]. O>u ØÙÊ[

Hx[tvuh O>u ØÙÊ[ k>vuh O>u ØÙÊ[ p]fiyuh

Ever Everyi>iÄuÎuEÞ]? |Ù}EÙ}]. atuek]Þ[ |o

\pm]nvuh Ec>uÎiÙ}.

mnuSYN O>uÊNteÎ jIvnuh, EdHvuh `Î

>Þuh Ayi>iÄuÎu. atuEp]eÙ O>uÊN mUÎu

Ep>]yi>iÄuemÎu pryuÎuevÜil niÆL `TuÊu

ek]Þuv>uÎ dZ¨]ßÊinu prÇ d]R¨]ßikh

Ec>ukyiÙ}. niÓREÅf EctntVh, aEctntVh, >Uph,

a>Uph, vY]pktVh, Ezp>ktVh, Ezp>YtVh, anßtVh,

aßtVh mutÙ]y DRÐÆšil \LeÏT]Ê xVB]vmuÔ

jIvnuh, EdHvuh >Þuh OÎ]yi EcRÎ[ O>uÊN

AkuemÎuÔt[ Ec>uh. aÙ}]et tnitniey EctntVh,

vY]pktVh, Ezp>ktVh, nitYtVh mutÙ]y DRÐÆeš

eÄ]Þu tuÙYxVB]vÆL \Ôv>]y pit], puztN,

pvizt]«] `Îu Ep>uÔ muÎu Ep>uh O>uÊn]kuÎu

`ÎuÔtuh |o dZ¨]ßh ek]Þ[ xiÍiÄeÏÈiÙ}.

aÙ}]etyuh mUÎu Ep>uh zpEtYkh zpEtYkh eedvemÎu

pryeÏTuÎtuEp]eÙ jIvenyuh EdHeÊyuh

zkix[tumtni>Upfh

113

OÎic{i>iÄuEá]<Ù}]et Ever Ever mnuSN `Îu

pryuÎt[ Ec>]Êt]yiEÈ BviÄu. EmÙuh xutN

p]TuepÈEÏ]L pit]vuh aEÌHÊien viÈupi>iÇu

`Îu prÇi>iÄek]ÞuteÎ av>u >ÞuEp>uh

tuÙYM]>eÙ}Îu etšiv]yi>iÄuÎu.

Eysu x[n]nhecy[tEÏ]L p>m¥ÙÊil niÎuh

pvizt]«]v[ aEÌHÊieû aTuÊu vE>Þt]yi>uÎtu

ek]Þuh teû siSYM]e> En]ÄieÄ]Þu w]N

v]nEÙ]keÊy[Äu Ep]y]l aÙ}]et niÆLÄu

pvizt]«]vien ayc{ut>uÎtiEÙy[Äu |TyiÙ} aÎu

prÇi>iÄek]Þuh avR >ÞuEp>uh O>uÊnÙ}] `Îuh

|tinumuáil zkix[tuc>itÊil etšiv]yi k]fic{i>i

ÄuÎtuEp]eÙteÎ zkix[tu v]nEÙ]km]y pit]vieû

aTuÄl Ep]yiÙ} `ÎuÔt[ xtYm]kek]Þuh zkix[tY

M]>]y siSYM]RÄuh niÆLÄuh zkix[tu aÆu

Ep]y]ÙÙ}]et v>]N |TyieÙ}Îuh pryeÏÈi>iÄuÎ

pvizt]«]v[ vÎiÈieÙ}Îuh A ØitiÄu niÆšueT

aBizp]yÆešÙ}]h du>itk]>fÆš]yi>iEÄyuÔu `Îuh

n>kÊil Ep]y]l ti>ic{u kE>ÕmieÙ}ÎuÔtuh

atin]l p]t]šÊilEp]y zkix[tuvinuh mTÆi

kE>Õvuh v]nEÙ]kzpEvsvuh |Ù}]Êtuh ek]Þ[

niÆLÄu |ni EmÙuh O>uk]ÙÊu pvizt]«]v[

v>ikyieÙ}Î[ \oHiÄ]En m]RÅh k]fueÎ]Ôu,

Aytuek]Þuh, pit]v[, puztN, pvizt]«]v[ |o

mUÎuEp>uh O>uv]n]efÎu pryuÎtu Ec>ukyiÙ}].

zkix[tumtni>Upfh

114

|Æen EztYktVeÊÄuric{u vic]>ic{tiÙuh

eedvÙÑfmieÙ}Îu x]DiÄeÏÈi>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

115

psuzpk>fh

zkix[tumtni>Upfh

116

\t[pÊi

aÙ}Ey] zkix[tIy zpxhgikEš,

eedvh mnuSYeû mUÄieû O]ÈyilkUeT

jIvsV]xeÊ \oti, atuek]Þ[ avN

jIv]«]Ev]TukUTiyvn]yi `Îu niÆL pryuÎEÙ}].

jIvsV]xh teÎ A«]v]yi `Îu xÐtiÄuÎpÑh

at[ afukUÈm]yi BUtÊil OÎ]yi jQm]yi

nsV>vx[tuv]yi>iÄuh. aÙ}]et Ectn vx[tu AkyiÙ}.

Aytuek]Þuh nizdyil zp]fv]yu y]et]Îuh

ariyuÎt]yi k]f]Êtuek]Þuh |o pryuÎtu

Ec>ukyiÙ}. atien kUT]et Ever O>u A«]v[

xZ¨iÄeÏÈt]yi vic]>iÄuÎu `Üil atinu

v]kYzp]m]fvuh |Ù}.

|ni jIvsV]xeÊ AkeÈ aeÙ}Üil Ever

~tien `ÜiÙuh OÎien AkeÈ A«]v[ `Îu

xÐtiÄuÎpÑh A«]v[ an]diyiEÙ \Ôt]yi>uÎ

|Ty[Ä[ eedvÊin]l viEsSeÏTuÊi s>I>EÊ]TukUTi

xZ¨iÄeÏÈu `Üil aet]>uviDh nmuÄuh xÐtm]kuh.

|Ty[Äu nUtnm]yiÈ]f[ xZ¨iÄeÏÈetÜil at[

O>uzpk]>ÊiÙuh Ec>ukyieÙ}ÎuÔtiEÙy[Äu pÙ

nY]yÆešyuh kUTi k]fiÄ]h. `Æen `Î]l

AdYh |Ù}]ti>uÎ A«]vien nUtnm]yiÈu

xZ¨iÄuÎtiEÙy[Äu y]et]>u nimÊvuh |Ù}].

zkix[tumtni>Upfh

117

nmuÄ[ ariv]N p]TiÙ}]et O>u nimiÊh

\Þ]yi>iÄuh A nimiÊh an]diy]yiÈuÔetÎu

v>ikyuh ecy[tu `Üil xZ¨iyuh an]diy]yiÈuÔ

t]efÎu zpxhgiEÄÞiv>uh.

|TÄ]ÙÊ[ t]n]yiÈuteÎ vÎetEÎ] anYM]

>]l vÎetEÎ] pryuÎuevÜil eedvh xRv{

kRÊ]veÙ}Î[ AyiÊI>uh. eedvÊin]l ecy{eÏÈt]

kuÎu ~Üil A nimiÊeÊ ecy{uÎtin[ Ever O>u

nimiÊh EvÞiv>uh. |zpk]>h O>u v>áiÙ}]et

anvØ29

Edvxm]nm]yiÈu suÍi, ¡]nh,Anàh, |vkL

\Ôt]yi xZ¨iÄeÏÈ A«]vin[ anß>h s>I>eÊyuh

kUTi ek]TuÄfemÎiÙ}EÙ}]. A«]vinu xHjm]yi

zpk]sic{i>uÎ ¡]neÊyuh AnàeÊyuh etšiyuÄu

vÎuEp]kuh.

A«]vien \p]d]nk]>fÊil niÎuh xZ¨ic{u

evÜil atu piÎITuh nsic{[ A k]>fÊilteÎ

OTuÆiEÏ]kuh. sUnYÊilniÎuh xZ¨ic{uevÜil atu

piÎITuh aÆenteÎ a<iÇu sUnYm]yiEÏ]kuh.

`ÎuteÎyÙ}] sUnYÊilniÎuh xZ¨ieyÎu pryu

ÎEt Ec>ukyiÙ}. Ø]v>Æešyuh mnuSYs>I>eÊyuh

mlxYÆešyuh xZ¨iÄuÎtiEÙy[Äu mÉienyuh

jÙeÊyuh \p]d]nk]>fm]yiÈ[ `TuÊ eedvh \p]d]n

k]>fhkUT]et sUnYÊil niÎuh xZ¨iÄyiÙ}.

29 tRÄÊiÙuÔ O>u Ed]Sm]f[ anvØ]. k]>fÆšueT

avx]nmiÙ}]Ê O>u sZhKÙ teÎ \Þ]yi>iÄukyuh, OTuvil O>u

niRfyÊieÙÊuv]N x]DiÄ]et v>ukyuh ecy{uÎ Øitiy]fit[.

zkix[tumtni>Upfh

118

ÎtiEÙy[Äu s>I>h EvfemÜil A«]v[ suÍ¡]ni

y]yiÈÙ} xZ¨iÄeÏÈetÎuh A«]vieû ¡]nh,

kZtYh, zpk]sh |vkLÄu tTvuÞ]yi>uÎu `Îuh A

tTvien \Þ]Äiytuek]Þu eedvh kZpyiÙ}]Êv

enÎuh xÐtiEÄÞiv>uh.

A«]ÄLÄu AdYh ek]TuÊ s>I>h

suÍs>I>hteÎ Ayi>uÎuevÜil atiÎu visÏ[

mutÙ]y Ed]SÆL \Þ]v]N |TyiÙ}. A Øi>iÄu

Ø]v>EB]jnh viDic{u `Îuh O>u p<h tiÎu `Îuh

pryuÎtu kÔm]yiEÏ]kuh. suÍ ¡]nikLÄu

suÍs>I>hEp]Ùuh EvfemÎiÙ}EÙ}]. suÍ ¡]nikš]y

Em]Ñv]xikL `eÎEÎy[Äuh suÍ¡]nikš]yi>iÄu

emÎu eebbišil k]fuÎuevÜil (2 ek]šßiyÄ]R 4-

18) k]feÏÈv anitYÆš]kuÎu `Îu prÇzpk]>h

teÎ Em]Ñv]xikšuh s>I>EÊ]TukUTiyv>]ky]l

a<iÇuEp]kuemÎuÔtu niþym]kuÎu. AdimnuSYN

s>I>h visÏu mutÙ]yvEy]TukUTi |>uÎtuek]Þ[

Em]Ñv]xikLÄuh atuEp]eÙ visÏu mutÙ]yv

xhBviÄukyuh eebbiL kÔm]yiEÏ]kyuh ecy{uh.

Aky]l suÍ¡]nikLÄu ek]TuÄeÏÈ s>I>h

suÍmuÔtÙ}. O>uEvš suÍmuÔetÎu v>ikiÙuh Ayt[

EvfemÎuÔtÙ}.

AdYh xZ¨iÄeÏÈeÏ]e<teÎ A«]viÎu

suÍiyuh ¡]nvuh \Þ]yi>uÎuevÜil Aytinu

viDiey niESDemÎuh niESDeÊ viDieyÎu myÆi

vip>Itm]yiÈu D>iÄuÎtiEÙy[Äu k]>fm]y a¡]nh

zkix[tumtni>Upfh

119

`ÆenyuÞ]yi? A myÄh pis]cin]l vÎt]kuÎu.

`Î]l puremyuÔ k]>fm]y Ayi>h pis]cu

kUTiy]Ùuh \ÔieÙ k]>fm]y a¡]nmiÙ}]ÊeÏ]

e<Æuh myÄEÊ \Þ]Äuv]N k<ikyiÙ}.

|ni xRv{¡]nÊieû |Ù}]y[my]f[ myÄÊi

EÙy[Äu k]>fh `Üil Em]Ñv]xikšuh myÄmuÔ

v>]yiEÏ]kuh. aÙ}]etyuh xRv{¡]nsunYh `Ît[

`Ê]Êk]>YÆeš ariy]et |>iÄuÎtinu k]>f

m]yi BviÄuh `ÎÙ}]et `Êi ariÇ k]>YeÊ

vip>Itm]yi D>ic{uek]ÔuÎtinu k]>fm]kyiÙ}].

A«]vinu eedvÊin]l ek]TuÄeÏÈ xV]Dik]>

m]f[ myÄÊieû \LÄ]>femÜil xV]Dik]>h `Îtu

Ever]Îieû vseÏÈ[ myÄÊinu k]>fm]kuÎtÙ}.

teû vseÏÈu myÆ]etyi>iÄuÎtiEÙy[Äu k]>fm]yi

>iÄuÎt]f[ `ÎuÔt[ yu¬ixiÍm]yi>ieÄ at]f[

myÆuÎtinu k]>femÎu pryuÎt[, puk k]fuk

ek]Þ[ ag[ni |Ù}] `Îu pryuÎEp]eÙ viE>]D

m]kuÎu.

`Î]l O>u k]>fvuh kUT]et cuÐ]

myÆiEÏ]yi `Üil azpk]>h teÎ Em]Ñv]xikšuh

O>u k]>fvuh kUT]et myÆiEÏ]kuemÎu v>uh.

aÙ}]etyuh O>u Em]Ñv]xi Aß> k]>fm]yiÈu

y]et]Îuh b]HYk]>fm]y vis]cuh kUT]et

teÎÊ]en myÆiÊi>iÇu pis]c]yiEÏ]yi `Îu

eebbiL prkek]Þ[ mu¬i xiÍic{v>uh ciÙEÏ]L

myÆi p]pikš]yi n>kÊiEÙy[Äu Ep]kuemÎuh A

zkix[tumtni>Upfh

120

ØitiÄ[ A mu¬i anitYm]yi BviÄuemÎuh Aky]l

atien zp]pic{iÈu PÙmieÙ}Îuh kUTi niþym]kuh.

|niyuh eedvh AdYh |Ù}]ti>uÎ A«]Äeš

|TÄ]ÙÊil xZ¨iÄuemÎu prÇEÙ}]? aEÌHh

xZ¨iÄuÎtinu muáil A«]ÄL O>uÊ>umiÙ}]ti

>uÎtuek]Þ[ av>]l ecy{eÏÈ y]et]>u k]>YÆšuh

|Ù}]etteÎyi>iÄuh. aÆenyi>iÄuEá]L eedvh

A«]Äšil ciÙe> \Êms>I>ikš]yiÈuh, ciÙe>

mÍYms>I>ikš]yiÈuh, ciÙe> aDms>I>ikš]yiÈuh, ciÙe>

ku>uTM]>]yiÈuh, ciÙe> eckiTM]>]yiÈuh, ciÙe>

muTßM]>]yiÈuh, ciÙe> xREv{zàiys]Ùikš]yiÈuh,

ciÙe> nitYvY]Dim]M]>]yiÈuh, ciÙe> nitYxVØM]>]

yiÈuh ciÙe> xáÎM]>]yiÈuh, ciÙe> d>izdM]>]yiÈuh,

ciÙe> vidV]M]>]yiÈuh, ciÙe> mU™M]>]yiÈuh, ciÙe>

A>YM]>]yiÈuh, ciÙe> Em}¢M]>]yiÈuh, ciÙe> xV]mim]

>]yiÈuh ciÙe> d]xM]>]yiÈuh, ciÙe> du¨M]>]yiÈuh,

ciÙe> si¨M]>]yiÈuh, |niyuh pÙm]ti>ikšiÙ]Äi

ciÙe> EB]gBuvnÆšiÙuh ciÙe> vnÆšiÙuh, ciÙe>

mÙkšiÙuh,ciÙe> xmuzdÆšiÙuh ciÙe> sItBUmikšiÙuh,

ciÙe> \S[fBUmikšiÙuh, |>uÊi, ciÙe> gRBpi¥

ÊiÙuh, ciÙe> jnnk]ÙÊiÙuh, ciÙe> sisuzp]y

ÊiÙuh, ciÙe> yovnk]ÙÊiÙuh, ciÙe> v]RÍkY

k]ÙÊiÙuh, ek]Î[, ciÙe> sivmtÊiÙuh, ciÙe>

viS[fumtÊiÙuh, ciÙe> boÍmtÊiÙuh, ciÙe>

yHUd]mtÊiÙuh, ciÙE> EysumtÊiÙuh, ciÙe> Ever

mtÊiÙuh EcRÊ[ jnnh mutlEÄ |zpk]>h aEnk

EBdgtikEš]TukUTi xZ¨iÄuÎtiEÙy[Äu k]>fh `ß[?

zkix[tumtni>Upfh

121

atinu k]>fh y]et]ÎumiÙ}. eedvh `Ù}]h teû

aBizp]yzpk]>h ecy{uÎu `Üil azpk]>hteÎ

mnuSYR m>ic{tieû EsSh anuBviÏ]nuÔ xuKdu®K

ÆLÄuh y]et]>u k]>fvuh EvfemÎieÙ}Îuh teû

mnÓuEp]eÙ ciÙe> Em]ÑÊiÙuh ciÙe> n>kÊiÙuh

AÄi xuKdu®KÆeš anuBviÏiÄuemÎuh prEyÞ

t]f[. azpk]>mÙ}]et av>vR ecy[t gufEd]SÆ

LÄu tÄt]y PÙÆeš ek]TuÄuemÎu pryuÎpÑh

atuEp]eÙteÎ ciÙR xuKEÊ]TukUTiyv>]yuh ciÙR

du®KEÊ]TukUTiyv>]yuh jniÄuÎtiEÙy[Äu tÄt]y

k]>fh \Þ]yi>iÄfh.

aÙ}]etyuh A eedvh O>u k]>fvuh kUT]et

O>uvnu xuKeÊyuh O>uvnu du®KeÊyuh ek]TuÊu

`Îu v>ikil avN nIti, kZp, p>isuÍi, xRv{¡]nh

mutÙ]y gufÆeš]ÎumiÙ}]Êvnuh pÑp]tiyum]yi

EÏ]kumEÙ}].

ecriy arivuÔ O>u mnuSYNEp]Ùuh teû

puztM]ReÄÙ}]EpRÄuh t]N xá]dic{ zdvYÆeš

pÑp]thkUT]et nY]yzpk]>h vItic{uek]TuEÄey]Ôu.

aÆenyÙ}]et O>uven vWic{[ mÕvnu ek]TuÊ]l

Ayven mH]Ezd]HieyÎu EÙ]kR pryuh. A ØitiÄu

xRv{jIvidyyuh xRv{x]mRËYvumuÔvn]yuh O>uv

En]Tu x[EnHvuh meÕ]>uvEn]T[ EdVSvuh |Ù}]Êvn]yuh

xRv{EÙ]kvY]pkn]yuh |>iÄuÎ eedvh ciÙRÄu

x[EnHh ek]Þu xuKeÊyuh ciÙRÄu EdVSh ek]Þu

zkix[tumtni>Upfh

122

du®KeÊyuh ek]TuÊu `Îu pryuÎtien EÙ]k>u

eekeÄ]ÔuEm]?

aÙ}]etyuh kUn[, ku>uT[, eckiT[, muTß[ mutÙ]y

~etÜiÙuh O>u kurvuÔ eeptl eedveÊ En]Äi

eÄ]Þ[ ay{Ey{]! `eû >Ñit]Ev `eû EjYS[Úen

atixuà>n]yuh AE>]gYs]Ùiy]yuh xkÙxlguf

xáÎn]yuh aTiyen ku>Upiy]yuh E>]giy]yuh

duRÅufnimg[nn]yuh nißi>uvTi xZ¨ic{EÙ}]. `eû

EjYS[ÚN nißi>uvTiÄu ecy[t \pk]>emß]f[? aTiyN

ecy[t apk]>emß]f[? `eû eedvEm! `Îu prÇu

niÙvišic{]l A eedvh atienÄuric{[ nI Ec]dic{u

Ep]k>uetÎu pryuEm]? `eû mnÓuEp]eÙ ecy[tu. nI

|ni atienÄuric{[ `ßin]yiÈu Ec]diÄuÎu `Î[

Ec]diÄuEm]? vÙiÏemÎuh ecruÏemÎuh |Ù}]etyi>u

Î]l EÙ]keÊ s>iy]yi nTÊuÎtiEÙy[Äu nÐ]EÙ

k<ikyiÙ}. atuek]ÞiÆen ecy[ti>iÄy]f[ `Îu

pryuEm]? AdÊieû vinv<iy]yi jnic{tuek]Þ[

niÆLÄu >ÞuEpRÄuh aÆen xhBvic{u `Îu

pryuEm]? O>u kusvN mFp]ztÆeš \Þ]ÄuEá]L

ciÙ p]ztÆL Ed]SeÏÈuEp]kuÎiÙ}Ey]? atuEp]eÙ

w]nuh xZ¨ic{EÏ]L zpm]dhek]Þu xhBvic{uEp]yti

EÙy[Äu |ni `ßu ecy{]h `Îu pryuEm]? A b]ÙN

|zpk]>emÙ}]h kiTÎu niÙvišiÄuÎ séeÊ A eedvh

EkLÄteÎyiÙ}Ey]? atÙ} EkÈuhek]Þu monm]yi

>uÎukšyuEm]? `Eß]Îu ecy{uh? `Æeny]y]Ùuh

|tukšil OÎuhteÎ Ec>ukyiÙ}EÙ}]. atuek]Þ[

eedvÊin]l jIvM]R |ÆenyuÔ EBdgtikEš]TukUTi

zkix[tumtni>Upfh

123

xZ¨iÄeÏTuÎtiEÙy[Äu k]>fh \Þ]yi>iÄfh.A

k]>fvuh A jIvM]RÄ[ an]diy]yiÈ[ aTÆiÄiTÎ

viSmPÙkRÐh teÎeyÎuh v>uh. aEÏ]L jIvM]>uh

an]diy]yiÈuÔv>]kuÎu `ÎÙ}]et |TÄ]ÙÊu

xZ¨iÄeÏÈv>eÙ}ÎuteÎ x]DiÄyuh atunimiÊh.

jIvM]e> |Ty[Äu xZ¨ic{u `Îu niÆL pryuÎt[

alpvuh Ec>ukyieÙ}Îu etšiv]kyuh ecy{uh.

|Æen \t[pÊieyÄuric{[ vic]>ic{tiÙuh

jIvÙÑfmieÙ}Îu x]DiÄeÏÈi>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

124

mZg]di

aÙ}Ey] zkix[tIy zpxhgikEš,

mnuSYRÄu m]ztmÙ}]et mZg]dikLÄu nitY]«]v[

|eÙ}Îu niÆL pryuÎuvEÙ}]. Ayt[ `ßu nY]yh

ek]eÞÎ[ ariyuÎiÙ}. \eÞEÎ] |eÙ}EÎ] niþyiÄu

Îtinu muáilteÎ A«]vienÄuric{[ OÎu cißiÄ]h.

A«]vinu ¡]nm]kuÎu xV]B]vikm]yiÈuÔt[.

¡]nemÎt[ ariv]kuÎu. ariv]keÈ aWu viDm]yuh

|>iÄuÎu. avy[Ä[ ¡]Enzàiyh `Îun]mh. Ezs]zth,

tVÄ[, cÑu, jiHV], zG]fh |vkš]kuÎu atieû

zpEtYk n]mÆL. |tukšil Ezs]zthek]Þu sé

eÊyuh tVÄuek]Þu x[pRsEÊyuh cÑuek]Þu >Up

eÊyuh jiHVek]Þu >xeÊyuh zG]fhek]Þu g³

eÊyuh mnÓ]y ariv[ ariÇuek]ÔuÎu. |o aW[

|zàiyÆšil ciÙtiÙ}]ti>uÎ]Ùuh arivieÙ}Îu vÎu

Ep]kyiÙ}. Ezs]EztzàiymiÙ}]Ê ep]Èn[ arivieÙ}Îu

prÇukUT]. aWumiÙ}]ÊvEn arivieÙ}Îu prÇu

kUTu. mnÓ]y ariviÙ}]Êvn[ |o aWu |zàiyÆšil

OÎuh |>iÄyiÙ}. |o avØEy zp]pic{i>iÄuÎ s>I>

eÊy]f[ A«]v[ |Ù}]Ê pifh `Îu pryuÎt[.

A«]v[ `vieTyueÞ] avieT O>rievÜiÙuh |>iÄuh.

`vieT A«]v[ |Ù}Ey] avieT O>rivuEp]Ùuh |>iÄ

yumiÙ}. |t[ `Ù}]vRÄuh xÐtm]yiÈuÔt]f[. |zpk]>h

¡]nxV>Upiy]y A«]v[ mZgÆLÄiÙ}] `Îu pryu

ÎuevÜil gRBh, jnnh, sV]xh, BÑfh, nizd, eemœunh,

zkix[tumtni>Upfh

125

x[EnHh, EdVSh, ninÏ[, mrÏ[, Byh, xEß]Sh, du®Kh,

m>fh, mutÙ]yv `Ù}]h mnuSY>iÙuh mZg]dikšiÙuh O>u

Ep]eÙ k]feÏTuÎu. aW[ |zàiyÆLek]Þ[ aWu

viSyÆešyuh ariyuÎu. mZgÆšil OÎ]y n]y[Ä]

keÈ yjm]nN mrÇi>uÎu Ep>ien ec]Ù}ivišic{]l

O]Tiv>uÎtuek]Þ[ sé¡]nvuh Ec]ruh mÉuh

\>uÈivc{]l mÉien tÔiEyc{[ Ec]rien tiÎuÎtu

ek]Þ[ >x¡]nvuh yjm]nen k]fuEÎTÊu

xEß]Sic{u c]Tukyuh kšiÄukyuh s>I>eÊ nÄukyuh

ecy{uÎtuek]Þu >Up¡]nvuh aTiÄ]N ecÙ}uEá]L

O]Tukyuh aTic{]l EvdneÏÈ[ ku>y[Äukyuh mÕuh

ecy{uÎtuek]Þ[ x[pRs¡]nvuh teû j]tiyil

AefÎuh epeÉÎuh \Ô ti>ic{rivuh svemÎuh,

jIvnuÔetÎuh BÑYemÎuh aBÑYemÎuh mfÊrik

ek]Þu g³¡]nvuh \Þ[. |tin]l mZgÆLÄu

aWrivuh \eÞÎuÔtu x[p¨m]kuÎu.

¡]nmueÞÜiÙuh x]m]nY¡]nh aÙ}]et

viEsS¡]nh (pkuÊriv[) |Ù}EÙ}]. wÆL viEsS

¡]neÊy]f[ A«]v[ `Îu pryuÎt[ `Üil,

|t[ nY]yemÎu Et]ÎuÎiÙ}. O>u eepx viÙy[Ä[

n]Ùuvith vilÄuÎ k]lP]>Êil >ÞhguÙhvIti

nIšmuÔ pux[tkvuh pux[tkh teÎ. 4000 P]rÊil

500 >Up viÙy[ÄuÔ O>u pux[tkvuh pux[tkh teÎ.

aÙ}]et vÙutien pux[tkemÎuh ecrutien pux[tk

meÙ}Îuh prv]N p]TiÙ}. vÙiy >UpmuÔ Anyuh ecriy

>UpmuÔ muyÙuh EBdh kUT]et mZgj]tikšueT kUÈÊil

zkix[tumtni>Upfh

126

EcRÊ[ gfiÄeÏTuÎu. ariv[ EBdÊ]Ùezt A«]v[

\eÞÎuh |eÙ}Îuh ~ReÏTuÎt[; `Üil,

xkÙs]x[ztp¥iten A«]evÎuh aÑ>

¡]nh |Ù}]Êven jQemÎuh prEyÞi v>uh. aÑ>

¡]nh |Ù}]Êvn]y]Ùuh alpemÜiÙuh ti>ic{riv[

|>iÄek]Þ[ A«]v[ `Îupry]emÜil ti>ic{rivi

Ù}]Ê O>um]xh ecÎ kuÈiÄuh A«]v[ |eÙ}Îuv>uh.

kuÈikLÄEÏ]L A«]viÙ}; mZgm]yiÊeÎ |>iÄuÎu.

A«]v[ v>uEá]<]f[ pkuÊriv[ \Þ]kuÎt[ `Üil

`zt vyÓil A«]v[ v>uh? |zt vyÓil `Î[

niRÉyiÄ]N OE>xmyeÊÎu vE>Þt]f[. Ayt[

`zt]meÊ xhvX>Êil ~tynh, ~t[ ätu, ~t[

m]xh,~t[ pÑh, ~t[ v]>h, ~t[ divxh, ~t[ y]mh,

~t[ mfi, ~t[ n]<ik, ~t[ nimiSh, ~t[ Ñfh?

`etÜiÙuh O>u k]ÙeÊ niRÉyic{u prÇ]l Ayet

Ù}]vRÄuh s>iy]yiÈu v>uÎt]Ef]? kuÈikLeÄÙ}]

vRÄuh OE> k]ÙÊilÊeÎ pkuÊriv[ v>uemÎuÔt[

zptYÑ]nuBvÊin[ viE>]Dm]yi>iÄuÎEÙ}]. aÙ}]etyuh

¡]nx[n]nh k<iy]Ê kuÈikšuh m>ic{tieû EsSh

A«]viÙ}]Ê ØitiÄ[ mZgÆšueT m>f]nß>h

`ÆenEy] aÆenyÙ}]et y]et]>u viEsSvuh \Ô

t]yi prÇukUT] `Îuv>uh. aEÏ]L niÆšueT

aBizp]yh etÕiEÏ]vukyuh ecy{umEÙ}]. pieÎyuh

pkuÊrivuÞ]kuEá]L m]ztEm s>I>Êil A«]v[

v>uÎuÔu `Üil,

zkix[tumtni>Upfh

127

vyÓuecÎ EsSh zB]ßupiTic{[ pkuÊriviÙ}]ti>i

ÄuÎvRÄ[ A«]vuh |Ù}Ey]? |eÙ}Üil OoSDÊin]l

zB]ß[ smic{[ pkuÊrivuÞ]kuEá]L A«]vuh vÎu

aÙ}Ey]? mnuSYeû m>fhve> pÊuzp]vsYh zB]ßu

vÎu smic{u `Üil eedvh A«]viEnyuh pÊu zp]vsY

vuh ek]Þuv>ikyuh ek]ÞuEp]vukyuh ecy[tt]yi

>iÄuh. |t[ atisyh atisyh! vÙiy atisyh teÎ.

atumi>iÄeÈ, zptidinh j]zgÊuh xVp[nvuh kTÎu

OÎuh ariy]et \rÆuEá]L x]m]nY ¡]nvuh

viEsS ¡]nvuh k]fuÎiÙ}EÙ}].

x]m]nY ¡]nmuÔ mZg]dikLÄuEp]Ùuh

A«]vieÙ}Îu pryuÎvR `Æieny]f[ OÎuh

ariy]et xuSup[tiyvØyil A«]vueÞÎu

pryuÎt[? mURc{]vØyiEÙ] pieÎ Ec]diEÄÞtiÙ}EÙ}].

|o xmyÆšil eedvh A«]vien ek]ÞuEp]yi

xuSup[ti, mUR¢, |vkL viTuEá]L ti>ic{u ek]Þu

viTum]yi>iÄ]h. atumi>iÄeÈ. sx[ztzkiyek]Þu

cikiXiÄuEá]L Evdnyriy]et |>iÄuÎtin[ Q]ÀR

Ek}]er]P]reÊ `TuÊu mUÄil piTiÄuEá]L x]m]nY

¡]nvuh viEsS ¡]nvuh |Ù}]et Ep]kuÎuvEÙ}].

aEÏ]L eedvh A«]vien ek]ÞuEp]vukyuh

ek]Þuv>ukyuh ecy{uky]Ef]? ek]Ô]h! ek]Ô]h!

|tienÄuric{[ zkix[tYM]>]y yUEr]pY p¥it

M]R zptYÑm]yi kÞ[ `<utiyiÈuÔvyil ciÙtien

|vieT k]fiÄuÎu. mZgÊieû ariv[ mnuSY>ueT

ariviEn]T[ mu<uvnuh s>iy]yiÈi>iÄuÎu. mZgÊieû

zkix[tumtni>Upfh

128

viEsS ¡]nÊinuh mnuSYeû yu¬iÄuh ~er

EBdmiÙ}. mnuSYs>I>m]yt[ p>iS[Ä>iÄeÏÈ mZgs>I>m]

kuÎu. mnuSY]«]Ev]? vRÍiÄeÏÈ mZg]«]vu

teÎy]f[ (Burmeister).

mZgÆLÄu mnÓ[, buÍi,ciÊh, |o aß®k>f

ÆL |eÙ}ÎuÔt[ anuBvÊ]l niESDiÄeÏÈi>iÄuÎu

(Czolde). mZgÆLÄu, aß®k>fmieÙ}Îu niESDiÄu Ît[

vÙiy arivuEkT]kuÎu. avkLÄu AEÙ]cn yuÞ[.

O]RÐyuÞ[. x[EnH EdVSÆL \Þ[. atukšueT |zàiy

¡]nh nÐuETtienÄ]šuh atixUÑ[mm]yi>i ÄuÎu

(System de le Nature). Eb]RfiEy], xumizt], v]šniSY

`ÎI ØÙÆšieÙ k]Tukšil ku>ÆenEÏ]eÙyuÔ

jnÆL \Þ[. av AkZtiek]Þuh arivuek]Þuh

ku>ÆienÄ]L viEsSmuÔve>Î[ Et]ÎuÎiÙ}.

avRÄ[ ¡]pkvuh `Évuh BUtBviSYvRÊm]n k]Ù

ÆešÏÕi y]et]Îuh |Ù}]Êv>]yiÊeÎ |>iÄuÎu.

visÏ[ O>ukUÈh m]ztEm avRÄ[ du®KeÊ ecy{uÎuÔu.

ku>ÆukLÄuÔ tzßgufmÙ}]et Ever mEn]vY]p]>h

OÎuhteÎ |Ù} (Hope). pd]RËÆšueT \lÏÊiey

Äuric{[ A>]ÇiÈuÔve>Ù}]Ep>uh mZg]«]vinuh

mnuSY]«]vinuh gufhek]Þu vYtY]xh |Ù}: ašvu

ek]Þu m]ztEm vYtY]xeÏTuÎuÔu `Î[ |EÏ]L

nÙ}tiNvÉh xÐtic{i>iÄuÎu. mnuSYRÄ[ viEsSguf

muÔt]yiÈu y]et]>u aß®k>fvuh |Ù}. mZgÆšueT

aß®k>fvZÊikeš mnuSYN teÎ \ÎteÏTuÊuÎ

tinuEvÞi x]m]nY ¡]nemÎu prÇuek]Ôuky]f[.

zkix[tumtni>Upfh

129

k]lpuÙiÄuh, v]ÙiÙ}]Äu>Æinuh tÐil `ßu

vYtY]xh. ANruevRÏi (Antwerp) ÙuÔ O>u Et]ÈÊil

O>u v]ÙiÙ}]Äu>Æ[ teû kUÈinkÊ[ O>u kiTÄ \Þ]Äi

>]zti atilEÏ]yiÄiTÎ[ mnuSYe>EÏ]eÙ putc{u

ek]ÔuÎtien kÞu (Dr. Louis Buchner).

jIv>]sikšueT p>izt]p]>YN kIRÊim]n]y

bPF prÇt[: ÙITx[ `Î pÈfÊil O>u xRjiyN

en]Þiy]y O>u x[p]niyN n]ey kÞu. atien višic{u

BvnÊil ek]ÞuecÎ[ k]Ùinu k]yh ekÈi >Þu divxh

k<iÇtieû EsSh avieTniÎuh evšiyiEÙy[Ä[ O]Tic{u

kšÇu. A n]y k]Ùu nÙ}tiNvÉh gufeÏTuÎtuve>

A xRjiyeû BvnÊiEÙy[Äu divxhEt]ruh k]ÙÊu

k]ÙÊu vÎuek]Þi>uÎu. kuer divxh k<iÇ

tieûEsSh A pÈi k]l en]Þiy]y Ever O>u pÈiey

kUÈic{uek]Þ[ A xR´eû aTuÄl vÎu. tniÄu

ecy[ttuEp]eÙ teû x[EnHitnuh ecy[tuek]TuÄf

emÎuÔ B]vnyil viEvkEÊ]Tuh Ad>Ev]TukUTi

`šiy muKeÊ k]fic{u mnÓiÙ]Äi. |t[ O]RÐyin]Ùuh

anuBvÊin]Ùuh \Þ]yiÈuÔt]efÎ[ ariÇukUTEy]?

|tien evruh x]m]nY¡]nEÊ]TukUTiy k]>Ym]efÎ[

O>uvnuh prkyiÙ}. O>uvN tniÄumuEá gufh ecy[t

O>u xmRËn]y xRjiyeû aTuÄl eek OTiÇ teû

x[EnHiten kUÈiek]ÞuEp]kuemÎuv>ikil |Îtien

ecy[t]l |ÎPÙh xiÍiÄuemÎuÔ ti>ic{rivuek]Þ]

efÎ[ aÙ}Ey] niþyiEÄÞt[. |Æen ecy{uÎtu

teÎy]f[ buÍiÄu EzsS[Úty]yiÈuÔt[.

zkix[tumtni>Upfh

130

|EÌHh teÎ O>u kuruÄenÄuric{[ mnuSYe>Ä]L

buÍiyuÔt]yiÈ[ `<utiyi>iÄuÎu.

pieÎyuh ciÙ yuEr]pYp¥itM]R nIRn]y,

pÑi, \ruá[, mutÙ]y jßuÄešÄuric{[ prÇi>iÄuÎ

tien O]RÄuEá]L mnuSYe>Ä]L viEsSbuÍi \Ôv

kš]efÎu ni>Upic{uEp]kuh. atil ciÙtieneyÜiÙuh

|vieT k]fiÄ]h `Îuvc{]l pux[tkh vix[t]>m]yi

Ep]kuemÎu k>uti |vieT vi>miÄuÎu.

|niyuh mZgÆLÄu arivueÞÎuÔtiEÙy[Äu

zpm]fh (AdYpux[tkh 3-1) yEH]vy]y eedvh

\Þ]ÄiyiÈuÔ `Ù}] jßuÄešÄ]šuh p]á[ aDikh

kosÙmuÔt]yi>uÎu. (ys]y 1-3) k]š teû \Tyv

enyuh, k<ut teû yjm]neû pulÄUTienyuh

ariyuÎu. `Î]l |zx]Eyl ariyuÎiÙ}. `eû jnh

vic]>iÄuÎiÙ}, (pEzt]x[ 2-12) \omy]yuÔ k<ut

mnuSY>ueT sém]yiÈu xhx]>ic{[ dIRGdRsiyueT

mU™tey viE>]Dic{u (Ex]šmN nItiv]kYh). `ruái

En]Tu pÚiÄ `Îu niÆšueT eebbišiÙuh pry

eÏÈi>iÄuÎu.

|ni eedvh O>uvnueÞÎuÔ ariv[ mZg]di

kLÄiÙ}]Êtuek]Þ[ A«]vuh |Ù} `Üil n]x[tik

M]R mutÙ]yvRÄuh A«]vieÙ}Îu prEyÞt]f[.

atukUT]etyuh A«]v]keÈ `eßÜiÙuh O>u x]Dn

eÊeÄ]ÞÙ}]et arikyiÙ} `Îi>iÄy]Ùuh eedvh

O>uvN \eÞÎuÔ O>rivien jniÏiÄuÎtiEÙy[Äu

EvÞt]y x]Dnh mZg]dikLÄiÙ}]Êtuek]Þuh eedvh

zkix[tumtni>Upfh

131

\eÞÎ[ ariyuÎiÙ} A x]Dnh \Þ]yi>uÎu `Üil

mnuSYe>EÏ]eÙ teÎ mZg]dikšuh ariyuh. |Ù}]Ê

ØitiÄ[ mZg]dikešEÏ]eÙteÎ mnuSY>uh arikyiÙ}.

|Æen A x]Dnh m]zth |Ù}]Êtuek]Þ[ A«]vuh

|eÙ}Îu pryuÎpÑh pirvi ku>uTM]R, pirvieckiTM]R

mutÙ]yvRÄuh zsuti, gu>u |v |Ù}]ÊvRÄuh

A«]vieÙ}Îuv>uh. Aky]l A x]Dnh m]zth

|Ù}]Êtuek]Þ[ mZg]dikLÄu A«]vuh |eÙ}ÎuÔtu

aÙ[pvuh yu¬m]kyiÙ}. nsic{uEp]kuemÜil >Þu

vkk]>ueT A«]vuh nsic{uEp]kuh. |eÙ}Üil >Þuh

|Ù}].

`Î]l mZg]dikL xhx]>iÄ]Êtuek]Þ[

A«]vuh |Ù} `Îu pryuÎu `Üil \omkLÄuh

A«]vieÙ}Îu prEyÞt]f[. aÙ}]etyuh mZg]dikL

xhx]>iÄyieÙ}eÎÆen pry]h? EmlB]gÊu p>ußu

vÈmiÈu prÄuÎtien kÞ[ Ek]<ikL ek]Ä>l

|TuEá]L A aTy]šÊien ariÇ[ atieû

kuÇuÆešÙ}]h O]TivÎ[ atieû cirkinkÊ[

OšiÄukyuh c]vlEk]<i Ep]>in]yiÈu arkuEá]L A

séeÊ EkÈ \TNteÎ Ep]>inu višiÄuÎu `ÎriÇ[

atiEÙy[Ä]yiÈ[ Evgh ecÙ}ukyuh ApÊuv>uEá]L

teû |nÆeš višic{]l A višiey ariÇ[ A

j]tikešÙ}]h vÎukUTukyuh BÑfeÊÄÞ]l

aEÏ]LteÎ séÆešeÄ]Þ[ at]tieû kUÈuk]e>

ariyiÄyuh azpk]>h teÎ avÕkL ariÇuvÎu

O>umic{ukUTiyi>uÎu BÑiÄukyuh ecy{uÎEÙ}]. |Æen

teÎ mZgÆLÄuh pÑikLÄuh at]tinu tÄvy]y

zkix[tumtni>Upfh

132

B]SkšuÞ[. avkeš at]tu j]tikLÄu m]ztEm

nÙ}vÉh ariy]vU. aÙ}]etyuh nÐueT B]SkešEÏ]Ùuh

kiši, mÙWiÊi> mutÙ]y pÑikL xhx]>iÄuÎiÙ}Ey]?

atuek]Þ[ mZg]dikLÄuh O]E>] aTy]šB]SkšueÞÎu

niþym]kuÎu.'

|niyuh mZg]dikeš mnuSYRÄ[ AH]>m]yiÈ]f[

xZ¨ic{t[ `Î[ niÆL pryuÎuvEÙ}]. n]y, n>i, puÙi,

k>Ti, k]Ä, |oc{, EpN, mUÈ mutÙ]yv mnuSY>]l

AH]>m]yiÈu xVIk>iÄeÏT]Êtuek]Þuh p>m]fu

viEnÄ]šuh ecrut]y jßuÄeš AH]>m]yieÈTuÏ]N

k<iy]Êtuek]Þuh Aytu Ec>uÎiÙ}. `Î]l avkL

AH]>m]yieÙ}ÜiÙuh mnuSYRÄ[ \pk]>m]kuÎu `Üil,

xihHh, puÙi, An, k>Ti, p]á[, Etš[, p<ut]>

mutÙ]ytukL mnuSYRÄ[ \pk]>eÏTuÎiÙ}] `Îum]zt

mÙ}, ByeÏTuÊukyuh ek]Ù}ukyuh ecy{uÎtuek]Þ[

apk]>eÏTuÎu `Îuh kUeT prEyÞiyi>iÄuky]l

niÆšueT |o v]Äuh syiTuÎiÙ}.

mnuSYR etÕuecy[ttuek]Þ[ avRÄ[ mZg]dikL

kI<TÆ]etEp]keÈ `Îu yEH]v spiÄ nimiÊh

azpk]>h AyiEÏ]yi `Üil,

AT[, m]T[, Ep]Ê[, pÎi, pÈi, Ek]<i, pUc{ mutÙ]y

jßuÄL mnuSYRÄ[ kI<TÆiyi>iÄek]Þu spic{u `Îu

pryuÎt[ kÔm]yiEÏ]kukyuh, mnuSYRÄ[ puÙi mutÙ]

yv kI<TÆ]et Ep]kukyuh m]T[ mutÙ]yv

kI<TÆukyuh ecy{eÈ `Î]f[ spic{etÜil azpk]>h

zkix[tumtni>Upfh

133

aÙ}]et O]E>] xmyÆšil p]á[ mutÙ]yv

O]E>]>uÊeû kI<TÆukek]Þuh m]Tu mutÙ]yv

O]E>]>uÊe> ek]Îi>iÄek]Þuh Aytuh s>iyÙ}.

aetÙ}]h |>iÄeÈ. niÆšueT eebbišieÙ

EvdnY]yzpm]fm]y pÊu kÙ[pnkšil O>u kÙ[pn

ek]Ù}>uetÎuÔt]fEÙ}]. atiEnyuh niÆL niESDi

ÄuÎv>]kuÎuvEÙ}]. xmxZ¨Æeš at]yt[ mnuSYe>

ek]Ù}>uetÎum]ztEm |tinRËmuÔU `Îu niÆL

pryuÎuevÜil mZgÆešEÎ] mnuSYe>EÎ] niREÌsi

Ä]et ep]tuev ek]Ù}>uetÎ[ prÇ A v]kYÊin[,

|zpk]>h duRvY]KY]nh ecy{uÎtu s>iy]kyiÙ} Ayti

EÙy[Ä[ aTiØ]nvumiÙ}.

`Î]l atiEÙy[Ä[ aTiØ]nmuÞ[. at]yt[

(aEÏ]x[tÙR zpvZÊikL 10-11) Ak]sh turÎi>iÄu

Îtuh vÙiey]>u tuÏÈiEp]eÙ n]ÙuEk]fuhekÈi BUmiyi

EÙy[ÄirÄivieÈ]>u p]zth v>uÎtuh avR k]fuÎu. Ti

12 atil BUmiyieÙ xkÙviD n]lÄ]Ùikšuh |<

j]tikšuh Ak]sÊieÙ prvkšuh \Þ]yi>uÎu. (Ti.

pux[tkh 13) pEzt]x[ `<uEÎÕ[ aruÊu BÑiÄuk `Î[

avEn]T[ O>u sémuÞ]yi. (Ti. pux[tkh 14) `Î]l

pEzt]x[ prÇt[ O>iÄÙuh vHiy] kRÊ]Ev. mÙinEm]

asuÍEm] AyuÔet]Îuh w]N O>un]šuh BÑic{iÈi

Ù}EÙ}]. (Ti. pux[tkh 15) A séh pieÎyuh >Þ]h

zp]vsYh avEn]T[ eedvh suÍIk>ic{tien nI mÙin

m]Ä>ut[. (Ti. pux[tkh 16) |tu mUÎu zp]vsYmuÞ]yi.

\Ten p]zth Ak]sÊiEÙy[Ä[ `TuÊuek]ÔeÏÈu.

zkix[tumtni>Upfh

134

|zpk]>h eedvhteÎ kÙ[pic{i>iÄuÎtin]l A

vY]KY]nh s>iy]yiÈuÔt]f[ `Îu pryuÎuevÜil

mÕuÔ kÙ[pnkLÄuh |zpk]>h duRvY]KY]nh ecy[v]N

eebbišilniÎu D]>]šh zpm]fÆL kiÈuh.

`ÆeneyÎ]l, (1 >]j]ÄM]R 22) yEH]v]

O>]«]vien ayc{[ kÔh pryic{[ Ak]b[ `ÎvEnyuh

aveû ExnkEšyuh ek]Îu. (purÏ]Tupx[tkh 13)

mizxyih EdsÊuÔ `Ù}] kTiÇUlkuÈikEšyuh p]ti

>]ztiyil ek]Îu. prEv]eû HZdyeÊ kÚineÏTuÊi

teû kÙ[pney eekeÄ]Ô]et viÙÄieÄ]Þ[

avEnyuh aveû ExnkEšyuh xmuzdÊil muÄi

eÄ]Îu. (EÙviy] pux[tkh 16-1) teû xÎiDiyil vÎ

aHEr]eû puztM]e> >ÞuEpe> ek]Îu. (smuEyl

OÎ]h pux[tkh 25-29) n]b]N `Îven aTic{uek]Îu.

pieÎyuh |zxEyl jnÆšuETyuh mÕu pÙ>ueTyuh

|Tyil aEnkh kÙHÆeš \Þ]Äi vše> ek]Ù

ecy[tu `Îu k]fuÎtuek]Þ[ ek]Ù}>uetÎ kÙ[pn

y[Ä[ xmxZ¨Æeš at]yt[ mnuSYe> `Î]efÎuÔ

niÆšueT vY]KY]nh Ec>uÎieÙ}ÎuteÎyÙ} mnuSYe>

ek]Ù}]emÎuÔ aRËh kUTi xiÍiÄuÎu.

(purÏ]Tupux[tkh 11) |zx]EyÙM]e> ayÙ[Ä]

E>]T[ AB>fÆeš v]Æic{uek]Þ[ Ošic{uEp]k]N

kÙ[pic{u. |tY]di zpm]fÆš]l anYM]>ueT mutÙien

AzgHiÄ>ut[ `Î kÙ[pnyueT muáil EvÞeyÎu

Et]ÎuEá]L `Îuh, |niyuh (purÏ]Tupux[tkh 1)

vyÕ]Èikš]y xizp]yuh pUy]yuh kÔh prÇtuek]Þ[

zkix[tumtni>Upfh

135

ave> anuzgHic{u. (1 >]j]ÄM]R 22) O>]«]vien

ayc{u kÔh pryic{u, |tY]di zpm]fÆš]l axtYh

pry>ut[ `Î kÙ[pnyueT muáil AvsYmieÙ}Îu

Et]ÎuEá]L `Îuh, |niyuh (2 s]muEyl 12) d]vId[

`ÎvN \riy]vieû B]>Yey piTic{[ d]vIdieû x[ztIkeš

aveû aylÄ]>En]Tu syiÄ]N kÙ[pic{u. (EH]sy]

1-2) nI ecÎ[ ninÄu EvsY]vZÊiyuÔ O>u B]>YEyyuh

EvsY]vZÊikšieÙ eeptÆEšyuh `TuÊuek]Lk,

|tY]di zpm]fÆš]l vYBic>iÄ>ut[ `Î kÙ[pnyueT

muáil D]tupu¨iyiÙ}]ÊEÏ]<uh EveÞÎu Et]Îu

Eá]<uh `Îuh, |niyuh zkix[tu O>u jnÄUÈÊilevc{u

teÎ aEnVSic{u du®Kic{uvÎ m]t]viEn]T[ an]d>v]yi

xhx]>ic{u |tY]di zpm]fÆš]l a¢nÐm]e> \pc>i

Äuk `Î kÙ[pnyueT muáil EvfemÎu Et]ÎuEá]L

`Îuh EcREÄÞiv>uh. Aytin]l |o kÙ[pnkeš

Ac>iÄfemÎu niRb³mieÙ}Îuh avnveû mnÓu

Ep]eÙ at]yt[ Et]ÎY]xm]yiÈ]k]emÎuh xiÍiÄuh.

|Æen Et]ÎY]xm]yiÈuÔtiEÙy[Ä[ O>u kÙ[pnEy]

niymEm] mtEm] AvsYmiÙ}]. AvsYmiÙ}]Ê ØitiÄ[

|o kÙ[pnkL (eebbiL) evruet \ÔetÎuh evruet

\Ôtien EvfemÎu kÙ[pic{ AL ariviÙ}]ÊvenÎuh

xiÍiÄuh.

|niyuh mZg]dikeš mnuSYN BÑiÄuÎtuek]Þ[

avRÄ]yiÈ]f[ avkeš xZ¨ic{etÜil,

zkix[tumtni>Upfh

136

mnuSYe>yuh n]y, puÙi, kTuv], mutÙ]y

jßuÄL tiÎuÎtuEk]Þ[ mZg]dikLÄ[ AH]>m]yi

È]f[ mnuSYe> xZ¨ic{etÎuh prEyÞt]f[.

Aky]l mZg]dikeš xZ¨ic{tu mnuSYRÄ[

AH]>ÊiEÙy[ÄuEvÞiyeÙ}ÎuÔtu niþym]kuÎu.

|o v]x[tveÊ ariÇi>uÎiÈuh nmuÄ[ AH]>Êin]

yiÈ]f[ mZg]dikeš xZ¨ic{etÎu avkLÄu nitY]«]

vieÙ}Îuh aviEvkikL ekÈimuTÇuÞ]Äiy eebbiši

en visVxic{uek]Þ[ |o mH]kÚintey ecy[tu

Ep]kuÎEÙ}]. atil azpk]>h prÇi>uÎ]Ùuh mZg

Æeš aTiÄyuh mÕuh ecy{uEá]L avkL epTuÎ

Evdnkeš kÞuh ek]Þ[ k]f]Êve>yuh ariy]Ê

ve>yuh Ep]eÙ aÙ[pvuh k>ufkUT]et A mZg]dikeš

aTic{uh, aruÊuh, evÔÊil muÄiyuh, eekk]Ùukeš

ekÈi tIyil |Èuh mÕu pÙviDÊil k¨eÏTuÊi ek]Îu

tiÎuÎtu nItiEy]? ay{Ey{]! dy]HInM]e>! niÆšueT

eebbiL (Adipux[tkh 7-1) jIvsV]xmuÔ m]hxjßu

ÄL `Ù}]h En]v]yueT aTuÄl epÈkÊil zpEvsic{u

`Îu k]fuÎu. mnuSYRÄuh |o jIvsV]xeÊteÎ

\otiyt[. A jIvsV]xh teÎ |o m]hxjßuÄLÄuh

prÇu. atuek]Þu >ÞuvkÄ]RÄuh OE> jIvsV]xh

teÎ `Îu k]fuky]l O>uÊRÄ[ Ayt[ \eÞÎuh

O>u vkÄ]RÄ[ Ayt[ |eÙ}Îuh `Æen pry]h?

Ed]SmiÙ}]Ê zpm]fÆL OÎuh niÆšueT buÍiyil

EkrukyiÙ}EÙ}]? `ßu ecy{]h, p]ps¬iteÎ.

zkix[tumtni>Upfh

137

|zpk]>muÔ Ezd]HÆL nimiÊh v>uÎ p]tk

ÆL O<iyuÎt[ ~tuk]ÙEÊ]? ati>iÄeÈ. Eml

k]fic{ nY]yÆEšeÄ]Þ[ mZg]dikL mnuSYRÄ[ AH]>

ÊinuEvÞi xZ¨iÄeÏÈvyeÙ}Îuh pURv{jMkRÐh

nimiÊh azpk]>h xZ¨iÄeÏÈ jßuÄš]kuÎu `Îuh

niþym]yiÈ[ \fRÎuek]LviN.

zkix[tumtni>Upfh

138

p]szpk>fh

zkix[tumtni>Upfh

139

jMp]ph

aÙ}Ey] zkix[tIyzpxhgikEš!

AdimnuSYR p]pikš]yiÊIRÎtuek]Þ[

av>ueT suk[šEs]fitÆLv<iy]yi jniÄuÎ `Ù}]

mnuSYRÄuh jMp]ph \Þ]yi>iÄuemÎtu niÆL pryu

ÎEÙ}]. O]EH]! p]pemÎtu `Eß]Î]f[? O>u zdvYEm]

gufEm]? >Þuh aÙ}EÙ}]. at[ viÙÄiytien ecy[t

kRÐm]yiÈuh viDic{tien ecy[tiÈieÙ}ÎuÔ kRÐÊieû

|Ù}]y[my]yiÈuh aÙ}Ey] |>iÄuÎt? A ØitiÄu

kRÐvuh kRÐÊieû |Ù}]y[myuh O>u vx[tuvil Et]Îi

tlÑfh teÎ nsiÄyuh ecy{uh. Aky]l O>uÊ>il

ÊeÎ ci>k]Ùh |>uÎuhek]Þ[ av>ueT viàu30

|o A«]v[ a¢nÐm]>ueT A«]vilniÎ[ O>u ahsh

aÙ}]. O>u ahsh `Îuv>ikil ¡]nxhb³hkUTi

\Þ]yi>iÄukyuh A A«]v[ K¥iÄeÏTÊÄetÎu

prkyuh ecEy{Þt]f[. Aky]l atinuh |tinuh

y]et]>u xhb³vuh |Ù}EÙ}]. |Æen |>iÄuEá]L

v<i

mÕuÔv>iÙuh zpEvsiÄuemÎu pryuÎt[

EcRc{yiÙ}]Êt[. kUT]etyuh a¢nÐm]>ueT viàuvin]l

\Þ]kuÎtu s>I>m]kuÎu. aÙ}]et A«]v[ aÙ}. s>I>h

jQm]yuh A«]v[ ciÊ]yuh |>iÄy]l atieû

xVB]vh Ever. |tieû xVB]vh Ever. Aky]l

atiEn]T[ |tin[ aÙ[pvuh xhb³h |Ù}].

30 suk}h

zkix[tumtni>Upfh

140

O>]«]v[ ecy[t kuÕh meÕ]>u A«]vien

pÕiÏiTiÄuemÎ[ pryuÎt[ nY]ym]Ef]?

EmÙuh suk[šh v<iy]yi p]ph xhb³iÄuemÜil

ku>uT[, eckiT[ mutÙ]y \onmuÔvRÄu nÙ} xoà>YmuÔ

kuÈikšuh nitYE>]gikLÄ[ aE>]gikš]y puztM]>uh

du¨n]y pit]vin[ si¨n]y puztnuh si¨n]y pit]vin[

du¨n]y puztnuh jniÄuÎt[ `ßuek]Þ[? |o

xhgtikš]Ùuh viàu v<iy]yi p]pxhb³muÞ]kuemÎu

pryuÎt[ aÙ[pvuh yu¬mÙ}]. |niyuh azpk]>hteÎ

p]ph kUeT tuTRÎu ecÙ}uemÜiÙuh A p]ph t]en

ep]y[ÄšyuEm]? |Ù}EÙ}]? atuek]Þ[ eedvhteÎ

atien |Ù}]et AEÄÞtÙ}Ey]? aÆen |>iÄu

Eá]L O>uÊN ecy[t p]peÊ meÕ]>uÊeû Ep>il

cumÊuky]l A eedvh mH] anY]yÄ]>N aÙ}Ey]?

|o EÙ]kÊiÙuÔ >]j]ÄM]REp]Ùuh O>uvN

kuÕh ecy[t]l aven d¥iÏiÄyÙ}]et atiEÙ

y[ÄuEvÞi meÕ]>uÊen d¥iÏiÄyiÙ}. A ØitiÄ[

xRv{¡n]yuh, xRv{dy]Ùuv]yuh, p>ipURÉn]yuh,

x[EnHEdVS>Hitn]yuh |>iÄuÎ eedvh O>]«]v[

ecy[t kuÕeÊ meÕ]>u A«]vieû EmÙ]Äi d¥iÏiÄuh

`Îu pryuÎtu nY]ymÙ}]Êt]kuÎu. |Æen jM

p]peÊÄuric{u vic]>ic{tiÙuh p]sÙÑfh |eÙ}Îu

Ø]piÄeÏÈi>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

141

gtizpk>fh

zkix[tumtni>Upfh

142

mu¬ix]Dnh

aÙ}Ey] zkix[tIy zpxhgikEš

eedvh t]N ek]TuÊ kÙ[pney kTÎu mnuSYR

p]ph ecy[ttuek]Þ[ ave> nY]yzpk]>h spic{u

`ÜiÙuh anß>h kZp Et]Îi avRÄuEvÞi p]pbÙi

y]kuÎtinu teû puzten ayc{uevÎu niÆL

pryuÎuvEÙ}]. `Î]l eedvh A xmyÊu

spic{tuteÎ anItiy]yiEÏ]yi `Îu muáilkUÈi

Ä]fic{iÈuÞ[. aÙ}]etyuh, t]N viDic{ kÙ[pney

atizkmic{uek]Þ[ vRÍic{ p]pÊiEÙy[Ä[ zp]yþiÊh

ecy[v]N mnuSYR s¬M]>]yi BviÄyiÙ}EÙ}] `Îu

dyvuEt]Îi atin]yiÈ[ teû puzten ayc{ eedvh

t]N viDiÄuÎ kÙ[pnek]Þu mnuSYR p]pikš]yi

EÏ]kuemÎuÔtien muNpilkUÈi ariÇu viDiÄ]et

teÎ |>uÎukšy>ut]EÇ]? AkeÈ, atiEÙy[Ä[

|Ty]yieÙ}ÜiÙuh teû s]peÊ mnuSYRÄ[ tTuÄuv]N

k<iyieÙ}Îu kZp Et]Îi spiÄ]et |>iÄ>ut]EÇ]?

aÙ}]ÊpÑh t]N xZ¨iÏ]N tuTÆiy]l |zpk]>muÔ

xÜTÆšuh Ed]SÆšuh xhBviÄuemÎ[ AdYEm ariÇu

teû p]Èin[ anÆ]et kÞi>iÏ]N k<ikyiÙ}]EÇ]?

t]NteÎ mH]Evdney v>uÊukyuh viÙÄu

kyuh ecy[ttu teû nItiEyyuh kZpEyyuh anYM]e>

Eb]DiÏiÄyuh teÎ x[tutiÏiÄyuh ecy{uÎtinuEvÞi

AkuÎuevÜil aet]>u zpk]>Êil Ec>uh.

`ßuek]eÞÎ]l yEH]vyueT zpvZÊikešÙ}]h

zkix[tumtni>Upfh

143

tntuk]>YeÊ \EÌsic{Ù}]et anYM]>ueT xuKeÊ

\EÌsic{Ù}]. Aky]l nitY]nàvuh nItiyuh kZpyuh

|Ù}]ÊvN teÎy]f[.

|ni teû puzten ayc{uevÎu pryuÎuvEÙ}].

puzten tÎ pit]vu muáenÎuh pit]vin]l t>eÏÈ

puztN piáenÎuh pit]vin]l ayy[ÄeÏÈtuek]Þ[

puztN p>tzßenÎuh evšiv]yi k]fuky]l pit]vuh

puztnuh O>uvn]efÎuh tuÙYM]>]efÎuh niÆL

pryuÎtu mH]vi>uÍm]kuÎu.

puztn]y zkix[tu BRÊ]viÙ}]et gRBh D>ic{

knYkyueT vyÕil jnic{venÎuh aEÌHÊinu

eedvtVh \eÞÎuh jMp]ph |eÙ}Îuh aÛutÆeš

ecy[etÎuh m>ic{tieû EsSh jIviec{Îuh niÆL

pryuÎtu suÍ nufy]efÎuh A zkix[tu EdvnÙ}]

mnuSYN teÎ `Îuh muEá kUÈi Ø]pic{uvEÙ}].

zkix[tu mnuSYN anuBviEÄÞt]y d¥eÊ

t]N anuBvic{u `Îu pryuÎEÙ}]. avnvN ecy[t

kuÕÊin[ avnvN teÎ d¥mnuBviEÄÞtÙ}]et

meÕ]>uvN d¥iÄeÏTuÎtu nItiy]Ef]? O>uÊeû

visÏu meÕ]>uÊN BÑic{tuek]Þ[ smiÄuEm]? O>uveû

vY]Di meÕ]>uvN m>uÎu Exvic{]l smiÄuEm]?

(eHxÄl 18-20) p]ph ecy{uÎ A«]Ev] atu

m>iÄuh. puztN pit]vieû atizkmeÊ vHiÄyiÙ}].

pit]vu puzteû atizkmeÊ vHiÄyumiÙ}. nItim]eû

nIti aveû Eml |>iÄuh. du¨eû du¨t aveû Eml

|>iÄuh. (AvRÊnpux[tkh 24-14) puztM]RÄuEvÞi

zkix[tumtni>Upfh

144

pit]ÄM]R ek]Ùecy{eÏTukyuh a>ut[. avnvN

teÎ teû p]ph nimiÊh ek]Ùecy{eÏTfh. |zpk]>h

niÆšueT eebbiL pryuemÜil mnuSYR anuBvi

Ï]nuÔ d¥eÊ zkix[tu t]N teÎ anuBvic{u `Îu

pryuÎt[ aÙ[ph `ÜiÙuh s>iy]kuEm]?

|niyuh zkix[tu EvdneÏÈu atuek]Þ[

nitY]nànÙ}]. aEÌHÊieû mnuSYtVmÙ}]et EdvtVh

EvdneÏÈiÈiÙ} `Îu v>ikil mnuSYR kÙ[pney

atizkmic{u ecy[t p]ph p]TuepÈtuek]Þu nivZÊi

y]kyiÙ}] `Îu niÆL teÎ prkek]Þ[ aEÌHÊieû

mnuSYtVh m]ztEm p]TuepÈuÔu `Üil p]pEm]cnh

vÎiÈumiÙ}] niþyh.

aÙ}]etyuh "zkix[tu t]En d¥iÄeÏÈu >Ñic{u"

`Î[ prEÇc{u piÎITu mnuSYtVh p]TuepÈu EdvtVh

>Ñic{u `Îu pryuÎtu vÙiy kšvÙ}Ey]?

pieÎyuh anßEk]Ti jivM]R nitYk]Ùvuh

anuBviEÄÞt]y xkÙEvdnkšuh zkix[tu tnic{[

aÙ[pk]Ùhek]Þ[ anuBvic{ukšÇu `ÎuÔtu s>iy]

kuEm]? xRv{x]mRËYhek]Þ[ aÆen ecy[tuevÜil

aÙ[pk]Ùh Ep]Ùuh t]N EvdneÏT]et xRv{x]mRËYh

ek]Þ[ anYM]>ueT Evdnkeš viÙÄiÄšy>ut]EÇ]?

eedvh mnuSYRÄ[ |o jMÊil y]et]>u

k]>fvuh kUT]et teû ti>uvuÔzpk]>h m]zth xuK

du®KÆeš ek]TuÄuÎu `Îuh mnuSYR |EÏ]L ecy{uÎ

p]pÆeš k]>fm]ÄieÄ]Þ[ ave> m>ic{tieû EsSh

zkix[tumtni>Upfh

145

n>kÊil tÔi nitYEvdnkeš anuBviÏiÄuemÎuh

niÆL prkek]Þ[ zkix[tuvuh |o jMÊ[ anuBvic{

xkÙ du®KÆšuh O>u k]>fvuh kUT]et eedvÊieû

ti>uvuÔzpk]>h vÎuEcRÎetÎuh atuek]Þ[

mnuSYRÄuh p]pEm]cnmieÙ}Îuh |o jMÊu zkix[tu

xkÙmnuSY>ueT p]pÆešyuh ~Õuek]Þu `Îu

pryuÎt[ xtYemÎuv>ikil p>Êil nitYn>kEvdn

anuBviÄuemÎuh niþyic{uek]Ô]h, aÙ}Ey]?

aÙ}]etyuh |HÊil aÙ[ph p]ph ecy[tv>uh

p>Êil nitYEvdn anuBviÄuemÎu niÆL pryuÎu

vEÙ}]. A ØitiÄ[ `Ù}] mH]p]pÆešyuh tÎil

~Õuek]Þu zkix[tu |HÊiÙuh p>ÊiÙuh atYß

EG]>Evdnkeš nitYvuh anuBviEÄÞt]f[ `ÎuÔ

tin[ xEàHmiÙ}EÙ}].

teû puztenÎ v]XÙYhek]Þ[ yEH]v]

|EÌHÊien n>kÊil tÔ]etkÞ[ viÈyy[Äuh `Îu

v>ikil yEH]v] pÑp]th \Ôvn]yiEÏ]kuh.

EmÙuh mnuSYR muEá ecy[tuEp]y p]pÆšueT

m]ztmÙ}] piÎIT[ ecy[v]NEp]kuÎ p]pÆšueT nivZÊi

Ä]yiÈuh kUTi p]TuepÈu `Îu niÆL pryuÎEÙ}]?

O>uÊn[ |ni v>uv]N Ep]kuÎ xhvX>ÊieÙ

visÏienyuhkUTi tIRÊukšyuÎtiEÙy[Äu meÕ]>uÊN

|EÏ]LteÎ \Þu kšÇu `Îu prÇ]l Aytien

kuÇuÆL Ep]Ùuh visVxiÄuEm]?

zkix[tumtni>Upfh

146

|ÆeneyÙ}]mi>iÄeÄ]Þu zkix[tu mnuSY>ueT

p]pÆLÄ]yi d¥iÄeÏÈu `ÎupryuÎt[ aÙ[pvuh

Ec>ukyiÙ}EÙ}].

zkix[tu p]pviEm]cnh ecy[tu `Îu pryuÎEÙ}];

aÆen ecy[tu `Üil p]ph piÎIT[ EÙ]kÊil

`Æ]nuh |>iÄuEm]? O>u mnuSYN kÙ[pney

atizkmic{tuek]Þ[ \Þ]y p]ph `Ù}] mnuSYE>yuh

piTikUTi `Îu pryuÎ niÆLÄ[ O>uvN viEm]cnh

ecy[ttuek]Þu k<iÇ p]ph tlÑfhteÎ

`Ù}]v>ilniÎuh viÈum]riEÏ]yi `ÎuÔ aBizp]yh

`ß] ek]ÔukyiÙ}Ey]?

zkix[tu `Ù}]v>ueTyuh muNpuÞ]yi>uÎtuh

piÎIT[ \Þ]v]N Ep]kuÎtuh Ay p]pÆeš niv]>fh

ecy[tu `Üil A ÑfÊilteÎ xkÙ>uh p]pÊil

niÎuh EvRepÈu mu¬M]>]yi BviEÄÞt]f[. aÆen

BviÄ]Êtuek]Þ[ zkix[tu p]pviEm]cneÊ

ecy[tiÙ}] `Îtu niþym]kuÎu.

EmÙuh O>u >]j]v]keÈ t]N viDic{ kÙ[pnkeš

ciÙ jnÆL atizkmic{uEp]eyÎu v>ikil atiEÙ

y[Ä]yiÈ[ ave> siÑiÄyÙ}]et viEm]cnh ecy[tu

viTuk `Îuh A kuÕÊinu t]n]yiÈu nivZÊiyuÞ]

Äuk `Îuh teû tÙyil mÉuv]>i |Èuek]Ôuk

`Îuh anYRÄ]yieÄ]Þ[ teû mken d¥iÏiÄ

`Îuh \ÔetÙ}]h nItiyuh mHimyuh buÍiyuh nY]yvuh

AEf]?

zkix[tumtni>Upfh

147

Aky]l mnuSY>ueT p]pÊien avRÄ[

anuBviÏ]N |Tv>]et avRÄuEvÞi zkix[tu

viEm]cnh ecy[tu `ÎuÔt[ aÙ[pvuh xtYm]yi

ÈuÔtÙ}].

|ni visV]xm]f[ mu¬iey t>uÎ x]Dnh `Îuh

x[n]nh ecy{uÎtinu muNEp], ecy[ttieû EsSEm]

m>ic{ kuÇuÆLÄu Em]ÑmueÞÎuh niÆL pryuÎ

EÙ}]. A kuÇuÆLÄu visV]xh \EÞ] |Ù}Ey]? A

ØitiÄ[ avRÄu mu¬ix]Dnh `Eß]Î]? Ayt[

ave>Äuric{uÔ kZpy]kuÎu `Üil visV]xh |Ù}]Ê

`Ù}] A«]ÄešÄuric{uh A kZpyuÞ]k]Êt[ `ß[?

|Æen mu¬ix]Dnni>Upfh ek]Þuh gti

ÙÑfmieÙ}Îu x]DiÄeÏÈu.

zkix[tumtni>Upfh

148

ni>yh31

aÙ}Ey] zkix[tIyzpxhgikEš!

eedvh p]pikeš n>kÊiÙiÈu nitYk]Ùvuh

O>uEp]eÙ d¥iÏiÄuemÎu niÆL pryuÎuvEÙ}], at[

aÙ[pvuh Ec>ukyiÙ}]. xmx[tn]ykn]y eedveÊ

duSiÄyuh, O>uven ek]Ù}ukyuh, O>u vx[tuvien

Em]¨iÄyuh, kÔukuTiÄyuh, vYBic]>h ecy{ukyuh,

kÔh prkyuh, gu>uvien niàiÄyuh |Æen pÙ

vRÅÆš]y xkÙp]tkÆešyuh mu<uvnuh ecy[t

vRÄuh avyil ~tien `ÜiÙuh OÎien m]zth

ecy[tvRÄuh OE> siÑteÎ `Îuh prÇukUTEÙ}].

aÙ}]Et O>u EvsYEy]TuEc>ukyuh, O>u

knYkEy]Tu Ec>ukyuh, anYeû B]>YEy]Tu Ec>ukyuh,

gu>uvieû B]>YEy]Tu Ec>ukyuh, m]t]viEn]Tu Ec>ukyuh,

xEH]d>iEy]Tu Ec>ukyuh ecy[t]l |vkešÙ}]h O>u

vRÅÊiÙuLeÏÈ p]pÆš]kuÎu, `Îuv>ikiÙuh OÎi

en]Î[ atiB]>m]yi>iÄy]l avey ecy[tvReÄÙ}]h

O>uviDm]y siÑey O>u Ep]eÙ ek]TuÄuh `Îu

prÇu kUTEÙ}].

|niyuh O>u vRÅÊiÙuÔ OE> viDm]y O>u

p]peÊÊeÎ O>u nimiSÊil ecy[kyuh, O>u n]<ik

ve> ecy[kyuh O>u muHURÊh ve> ecy[kyuh, O>u

y]mhve> ecy[kyuh, O>u divxh ve> ecy[kyuh, O>u

31 n>kh

zkix[tumtni>Upfh

149

v]>h ve> ecy[kyuh, O>u pÑhve> ecy[kyuh, O>u

m]xh ve> ecy[kyuh, O>u aynh ve> ecy[kyuh, O>u

vRShve> ecy[kyuh, \Ô n]L mu<uvnuh ecy[t]l

avkešÙ}]h O>u xmemÎuh |Æen ecy[tve>Ù}]v>uh

OE> siÑ anuBviÄuemÎuh prÇukUTEÙ}].

(Ey]HÎ]N 19-11) `eÎ nieû ky{il ~Ù[pic{vn[

aDikp]ph \Þ[ `Îu pryeÏÈtin]Ùuh p]pt]>tmYh

\eÞÎu x]DiÄeÏTuh.

azpk]>h av>vR ecy[t p]pÊinu tÄt]y

siÑey tÄt]y k]Ùhve>yuh ecy[k `ÎÙ}]et

ave> `Ù}]ve>yuh nitYvuh O>uEp]eÙ d¥iÏiÄuÎtu

nItiyÙ}EÙ}].

|o EÙ]kÊil >]j]ÄM]>uh teû zpjkšil

Ae>ÜiÙuh kuÕh ecy[t]l avN ecy[t kuÕÊieû

vRÅh, ašvuk]Ùh `Îivey nÎ]yi tIRc{y]Äi

eÄ]Þ[ tÄt]y siÑey ecy{uÎu. kiWi¡M]>]y

mnuSYRkUTi |zpk]>hecy[t `ÎuvÎ]l xRv{¡n]y

eedvh av>vR ecy[t p]pÆšueT vRÅh mutÙ]yvey

ariÇu tÄt]y d¥nh ecy[kyÙ}]et `ÆenyuÔ

p]pikešyuh O>uEp]eÙ nitYk]Ùvuh EvdneÏTuÊi

buÍimuÈiÄuEm]?

O>uvN teû kuÇ[ kuÕh ecy[t]l A kuÇien

piÎITuh aÆen ecy{]ti>iÄuÎtinuEvÞi tUfiEÙ]

mEÕ] piTic{uekÈi O>u nÙ} cuÔiÏi>áuek]Þ[ aTic{uh

Ever pÙ \p]yÆeš ecy[tuh nÙ} m]RÅÆšil zpEvsi

Ïic{uh s>iy]yi v>uÊieÄ]Ôuh. aÙ}]et \Ô k]Ùh

zkix[tumtni>Upfh

150

mu<uvnuh kÚiEn]pzdvh ecy[kyiÙ}. |t]f[ kZpyuÔ

zpvZÊi. O>u mnuSYN Ep]Ùuh |ztEÊ]šh kZpyuÔ

vn]efÜil eedvh `ztEÊ]šh kZpyuÔvn]yi>i

Äfh? A ØitiÄ[ eedvh teû kuÇuÆš]y A«]

Äeš aÙ[pvuh kZpyiÙ}]et nitYvuh k¨eÏTuÊuEm]?

pieÎyuh n>kÊil |>iÄuÎv>il ciÙR

|TviT]et Eysuvien višic{u wÆeš >ÑiÄEf `Î[

aEpÑic{[ ~riy visV]xh evc{]l ave> >ÑiÄuEm]?

>ÑiÄyiÙ}Ey]? >ÑiÄuemÜil nitYn>kh |Ù}]et

y]kuh. >ÑiÄyieÙ}Üil aEÌHh xRv{jIvdy]p>

neÙ}Îuh visV]xh mu¬iey t>uemÎuÔtu kÔemÎuh

vÎuEp]kuh.

|niyuh O>uvN t]N ecy[t p]phek]Þu

nitYvuh n>kÊil kiTÎu EvdneÏTuemÎuv>ikil t]N

ecy[t pufYÆšueT PÙeÊ tIe> eekviÈuEp]kuemÎu

prEyÞt]f[.

O>uvN teû p]pÊiEÙy[ÄuEvÞi du®KeÊ

anuBviÄuemÜil pufYÊiEÙy[ÄuEvÞi xuKeÊyuh

anuBviÄuemÎÙ}Ey] prEyÞt[? aÆenyÙ}]et

pufYÊiEÙy[ÄuÔ PÙm]y xuKeÊ anuBviÄ]et

eekviÈuEp]kuemÎu pryuÎtu nItiy]Ef]? atu

nItiy]efÜil p]pÊieû PÙm]y du®KeÊyuh

anuBviEÄÞ `ÎuteÎ pry]h.

`Î]l `EÏ]<uh pufYh ecy{uÎt]f[

mnuSYRÄu kTmy]yiÈuÔt[. Aky]l pufYh ecy[tvR

zkix[tumtni>Upfh

151

xuKeÊ anuBviEÄÞ `Îuh p]ph ecy{uÎtu

eedvÊinu viE>]Dm]kek]Þ[ p]pikL nitYn>kÊil

Ep]kuÎtu nIti `Îuh pryuÎu `Üil mnuSYR

ecy{uÎ xkÙ pufYÆešyuh kTmy]efÎu prÇtu

ek]Þ[ A pufYÆeš xhb³ic{u y]et]>u PÙvuh

|eÙ}Îu tIRc{y]yi. A ØitiÄ[ `ÆenyuÔ pufY

eÊ ecy[t]Ùuh atuek]Þ[ O>uÊRÄuh Em]Ñ

zp]p[tiÄu p]TiÙ}EÙ}].

Aky]l O>uÊ>uh O>iÄÙuh mEn]v]Ä]yÆš]l

y]et]>u pufYkRÐvuh ecy{femÎiÙ}]. ecy[t p]p

ÊiEÙy[ÄuEvÞi pþ]Ê]peÏTuk, zkix[tuEv

visVxiÄ, x[n]nh ~Ù[Ä, nlk>uf xVIk>iÄ,

mu<Ü]Ùil niÎu eekkeš >ÞiEnyuh mÙRÊi EmÙ[Ep]Èu

En]Äi kÉukeš mUTieÄ]Þu zkix[tuvien zp]RËiÄ,

aEÌHÊieû kÙ[pney zpc]>iÄ, pufYÆšil

y]et]Îienyuh ecy{]et `Ù}] Ep>uh cuÐ]etyi>uÎu

mu¬iey zp]piÄ]mEÙ}].

aÆenyÙ}] mu¬ixiÍiÄ[ |o pufYÆL

EvfemÜil mEn]v]Ä]yÆešeÄ]Þ[ ecy{uÎ |o

pufYÆšuh mu¬ix]DnÆL teÎ `Îu xÐtic{u

Ep]yi>iÄuÎu. Aky]l pufYÆešeÄ]Þu zpEy]jn

mieÙ}Îu prÇukUT]. (ÙUEÄ]x[ 14-13,14) `Î]l nI O>u

vi>uÎuk<iÄuEá]L d]>izdYÄ]e>yuh, \onmuÔve>yuh,

muTße>yuh, ku>uTe>yuh višiÄ, aEÏ]L nI B]gYv]n]

kuh. atu `ßuek]eÞÎ]l ninÄu zptipk>h

ecy[v]N avRÄiÙ}. `Î]l nItim]M]>ueT \yiRÏiÜl

zkix[tumtni>Upfh

152

ninÄu zptipk>h ecy{eÏTuh t]nuh. (mÊ]yi 6-3,4)

`Î]l nI DRÐhecy{uEá]L nieû DRÐh >HxY

m]yiÈi>iÏ]n]yiÈu nieû vÙtueek ecy{uÎtien nieû

|TÊueek ariy>ut[, `Î]l >HxYÊil k]fuÎv

n]y nieû pit]v[ t]NteÎ p>xYm]yi ninÄu

zptiPÙh t>uh. |zpk]>h niÆšueT eebbiL

pufYÆešeÄ]Þu PÙmueÞÎu pryuEá]L niÆL

pufYÆešÙ}]h kTm `Îu pryuÎt[ OÄuEm]?

EmÙuh mnuSY>]l ecy{eÏTuÎ p]pÆL avRÄu

m]ztEm du®KzpdÆš]yi BviÄU. Aky]l av

mnuSYRÄ[ viE>]Dh `Îu prkyÙ}]et avkeš

xhb³ic{ y]et]>u Ed]SÆšuh pÕ]Ê eedvÊin[ av

viE>]DemÎu pryuÎt[ aÙ[pvuh nÎ]kyiÙ}. Aky]l

O>uvN pufYp]pÆeš >ÞiEnyuh xmm]yieÈÜiÙuh

OÎien]Î[ aDikm]yieÈÜiÙuh ecy[ti>uÎ]l A

>Þieûyuh PÙÆeš avN anuBviÄuemÎÙ}]et

OÎien viEÈc{[ OÎien m]ztEm anuBviÄU `Îu

pryuÎtu aÙ[pvuh nItiyÙ}]Êt]kuÎu. atin]l pÙ

pufYÆeš ecy[tvnum[ O>u p]peÊ ecy[ttuek]Þ[

mIš]Ê n>kÊil vIfu nitYvuh du®Kh anuBviÄuh

`Îu pryuÎt[ buÍiEkT]kuÎu.

EmÙuh niÆL pryuÎ n>km]yt[ |TyiÙu

Þ]ÄeÏÈt]ky]Ùuh K¥itm]y O>u ØÙh `Îu

prkek]Þuh ag[ni, g³kh, kZmi mutÙ]y anitY

pd]RËÆEš]Tu kUTiyt]kek]Þuh atil |>iÄuÎvR

s>I>ikL Akek]Þuh k]feÏÈv a<iyuemÎu

zkix[tumtni>Upfh

153

niÆšueT eebbiL prkek]Þuh at[ `ÎukUTi

yieÈÜiÙuh a<iÇuEp]kuÎtÙ}]et nitYm]yi>iÄyi

Ù}EÙ}].

Aky]l p]pikL n>kÊil nitYEvdn

anuBviÄuemÎt[ O>uviDÊiÙuh Ec>ukyiÙ}].

|Æen ni>yeÊÄuric{u vic]>ic{tiÙuh n>k

ÙÑfmieÙ}Îu x]DiÄeÏÈu.

zkix[tumtni>Upfh

154

mu¬i

aÙ}Ey] zkix[tIyzpxhgikEš!

teÎ visVxic{vR mu¬iyil |>uÎu nitYk]Ùvuh

p>m]nàeÊ anuBviÄuemÎu niÆL pryuÎuvEÙ}].

n>kÊil |>iÄuÎv>uh t]ß]ÆL ecy[t

p]pÊinutÄvÉh du®Kh anuBviÄuÎtuEp]eÙ

mu¬iyil |>iÄuÎv>uh avnvN teû mEn]

v]Ä]yÆešeÄ]Þu ecy[t pufYÊinu tÄt]y

xuKh anuBviÄuh `ÎÙ}]et xkÙ>uh OE> xmm]yi

nitYxuKeÊ anuBviÄuemÎtu Ec>ukyiÙ}].

aÙ}]etyuh A«]ÄL s>I>EÊ]TukUTi mu¬i

yil |>iÄuemÎu niÆL pryuÎEÙ}].

|o EÙ]kÊil A«]ÄL teû xV]B]vikm]y

zpk]sÊiEÙy[Ä[ O>u tTv[ |>uÎtuek]Þ[ Aytien

m]Õi xVyh zpk]sm]yiÊeÎ |>iÄuÎtiEÙy[ÄuEvÞi

eedvÊin]l x]Dnm]yiÈu ek]TuÄeÏÈ s>I>Æeš

`TuÊuek]Þi>iÄuÎu.

t]N t]n]yi>iÈi>iÄuÎtEzt xuKh aÙ}]et

atilniÎu Evr]y s>I>EÊ]TukUTiyi>iÄuÎtu xuK

mÙ}]. du®KhteÎy]f[. Aky]l s>I>h mutÙ]yv nIÆi

xV]B]vikeectnYmym]yi Es]Bic{i>iÄuÎtu m]ztEm

nitYp>mxuKm]yi>iÄuÎ Em]Ñm]kyuÔU. azpk]>m

Ù}]et Agßukm]y s>I>EÊ]TukUTi du®Kikš]yi>iÄu

zkix[tumtni>Upfh

155

Îve> nitYp>mxuKmuÔve>Îu niÆL pryuÎt[

aÙ[pvuh v]x[tvm]kyiÙ}.

EmÙuh niÆL pryuÎ mu¬iy]yt[ s>I>ikL

|>iÄuÎ ØÙm]yuh |Ty[ÄuÞ]ÄeÏÈtum[ xmm]y

nIšvuh akÙvuh \Ô ctuS[Ek]fm]yuh xU>Yk]ß

mfiek]Þu ecy{eÏÈ pÈfm]yuh mtiÙuÔt]yuh

suÍxVRÉh ek]Þuecy{eÏÈ pÈfm]yuh mtiÙukšueT

BiÊimUÙkL pzßÞuh xU>Yk]ßh, nIÙh, t]zmmfi,

m>tkh, eevQU>Yh, Es]f>t[nh, czàk]ßh, Eg]Emdkh,

p«>]gh mutÙ]y pzßÞu >t[nÆešeÄ]ÞuÔt]yuh

pzßÞu muÊukešeÄ]Þu ecy{eÏÈ pzßÞu v]tiÙuh

suÍxVRÉh ep]tiÇ pšuÜunirm]y vIœikšuh

eedvvuh AÈuÜuÈiy]y Eysuvuh |>iÄuÎ xihH]xn

ÊilniÎu pureÏÈuvÎ pšuÜuEp]eÙ etšiÇ jÙmuÔ

ndiyuh pzßÞu viDm]y knikeš cumÎu m]xhEt]ruh

O]E>] kniey ek]TuÄuÎ amZtvZÑvuh \Ôt]yuh

Edveû n]mci×eÊ enÕiyil afiÇuek]Þu

v<ieÏÈi>iÄuÎ ExvkM]R vxiÄuÎiTm]yuh DRÐpu>h

`Î EpE>]TukUTiyt]yuh |>iÄuÎ Ø]nm]f[ mu¬i

`Îu eebbišil pryeÏTuÎt[. aviTh O>u K¥it

ØÙm]yuh |>iÄuÎvR s>I>ikš]yuh v]nEÙ]kvum<iyu

emÎu eebbiL prÇumi>iÄek]Þu A mu¬i `Îu

kUTieyÜiÙuh a<iyuemÎÙ}]et nitYy]kyiÙ}].

|Æen mu¬ieyÄuric{u vic]>ic{til mu¬iÙÑf

mieÙ}Îu kÞi>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

156

zkix[tumth všRÎetÆen?

|niyuh32

zkix[tu jnic{[ 300 xhvX>ÆLÄu EsSh niÓ

`Î diÄieÙ jnÆšueT xH]yhek]Þ[ k]FƒûyiN

`Î AL Er]m]pu>EÊy[Äu >]j]v]yi vÎu. anß>h

\pk]>h ecy[t A jnÆL zkix[tuvienÄuric{u

eekeÄ]Þi>uÎ ciÙ aBizp]yÆeš EcRÊu O>u

mtm]Äi atien vRÍiÏiÄuÎtiEÙy[ÄuEvÞi zkix[tY

M]>]kuÎvRÄ[ Aeš]Îinu 12 ep]Îuh zpEtYkh

zkix[tumth `Æuh nirÇuh zkix[tYM]

>ueT xhKY ADikYeÏÈuh |>iÄeÄ]ÞuteÎ |o mth

\Îtm]yuh s>iy]yuh \ÔetÎuh muÎuh piÎuh

En]Ä]et p]ti>im]R mutÙ]yvR prkyuh HiàuÄšiÙuh

ciÙR atiEn EkÈu s>ieyÎu visVxiÄukyuh ecy[tu

v>uÎu. A ØitiÄu xtYvuh nY]yvuh cieÙTÊuh,

axtYvuh anY]yvuh pÙyiTÊuh \Þ]yi>iÄek]Þ[

kUTutÙ]yi>iÄuÎ axtYvuh anY]yvuh teÎ zpD]n

vuh \Êmvuh AyiÈuÔetÎu prEyÞiv>uh. Aytu

ek]Þ[ nirÇuh kurÇuh |>iÄuÎtien kfÄ]Äi

EmM t]<[m pryuÎtu nY]ymÙ}.

|o zkix[tumth |Æen nirÇuvÎtu nY]yh

ek]EÞ], mÕuvÙ} viDEm] `ÎuÔtienÄuric{u

p>Y]EÙ]ciÄ]h.

32 |niyuÔ Epjukšil cRc{ ecy{eÏTuÎ viSyh k<iÇ aÍY]yÊil

niÎ[ vYtYx[tm]ytuek]Þuh, v]ynÄ]>ueT xok>Yh kfÄieÙTuÊuh

|tien O>u zpEtYk aÍY]ym]yi ti>ic{[ atin[ \citm]y O>u tÙeÄÈ[

nÙ[kuky]f[ - xá]dkN.

zkix[tumtni>Upfh

157

zpEtYkh evÔvx[ztvuh ek]TuÊ[ pßI>]yi>h pu>uS

M]e>yuh axhKYh x[ztIkešyuh ecriy kuÈikEšyuh

O>u xhvX>hek]Þ[ EcRÊ (Gibbon's Decline and Fall Vol. 3, page 472-3) ay]L teÎ |t> mtÆeš n]sh

ecy{uÎtinutÄvy]y aEnk cÈÆeš \Þ]Äi

Ae>ÜiÙuh p<y EdvtkLÄu bÙi |È]l xVÊ[

apH>ic{uek]Þ[ ave> ek]Îukšk ptiv]yi>uÎu.

zki-j-380-]h xhvX>h mutl 394 ve> >]j]v]yi>uÎ

tiEy]EQ]SYx[ `Î AL |t>mtØM]e> xB

kUÈiÄUT] `Îuh kUTuÎ ekÈiTÆL >]j]vin]l apH>i

ÄeÏTuemÎuh zkix[tumteÊ anux>iÄ]ÊvRÄ[

y]et]>u xV]tzßYvuh |eÙ}Îuh \Ê>vunTÊi.

(Gibbon's Decline and Fall Vol. 3, page 412-3).

aÄ]ÙÊil zkix[tYM]>]k]Êv>ueT mutl

k]>YÆeš viÈuek]TuÄ]ÊpÑh jIven viÈuek]Tu

EÄÞiv>uh.

5-]mtu nUÕ]Þil |p]tiy (eeHEpSY]) `Î

O>u x[ztI xVßmteÊ Eb]DiÏic{ O>u zkix[tYen

atil EcRÄuÎtiEÙy[Ä[ A>hBic{tin]l aveš

zkix[tYNpÔiyiEÙy[Äu piTic{i<c{u ek]ÞuecÎu vx[zt

Æeš \>iÇu EdHeÊ BiÎBiÎm]Äi m]hxeÊ

arueÊTuÊ[ eebbiL purÏ]Tupux[tkh 22-26 v]kY

eÊ AD]>m]ÄieÄ]Þ[ aveš tIyiÙiÈu ek]Îu.

aREmniy `Î EdsÊil tiey]Qr] `Î

czkvRÊiniyueT k]ÙÊil ÙÑhEp>uve> ek]Ù}eÏÈu.

pÊ]mtu nUÕ]Þil zP]Nx[ EdseÊ >]j]v]y

zkix[tumtni>Upfh

158

c]rlx[ `Î AL zkix[tYn]kuÎpÑh teû mkešyuh

xáÊienyuh ek]TuÄ]emÎu n]RemN EdsÊ[ er]EÙ]

`Î AšiEn]T[ xÐtic{uprkyuh ay]L azpk]>h

zkix[tYn]kyuh zkix[tumth |ÎetÎuEp]Ùuh

ariy]Ê xVEdsikeš `Ù}]ve>yuh zkix[tYM]>]Äu

kyuh ecy[tu. Ti. pÊ]mtu nUÕ]Þil Ep]šÞuEdseÊ

>]j]v[ teû B]>Yey k>uti zkix[tYn]y vRÊm]neÊ

mUÎ]mt[ Ep]Ï[ Ej]F `Î AL EkÈriÇ[ A

pÈfv]xikeš zkix[tYM]>]Äuv]N aEnkp]ti>im]e>

ayc{u. `ÎiÈuh A>uhteÎ zkix[tYM]>]k]Êtuek]Þ[

anY]ycÈÆeš ~ReÏTuÊi. ave> d¥nh ecy[tu.

atu xHiÄ]N p]TiÙ}]Ê A diÄuk]R `Ù}]h

zkix[tYM]>]yi.

Ti. pÊ]mtu nUÕ]Þil rSY]EdseÊ >]j]v[

zgIÓ[ EdseÊ zkix[tY]nix[ztIey kÙY]fh k<ic{[

avšueT niRb³ÊiN Ep>il t]nuh atunimiÊh

jnÆšuh zkix[tumteÊ anux>ic{u. Ti. pÊ]mtu

nUÕ]Þil OEÈ] `ÎvN eQM]RÄ[ EdsÄ]e>

jyiÄyuh anß>h jnÆEš]Tu niÆL `Ù}]v>uh

zkix[tYM]>]kuemÜil xm]D]neÏÈuek]Ô]h `Îu

prkyuh ecy[ky]l meÕ]>]zsh |Ù}]Ê A jnÆeš

Ù}]v>uh zkix[tYM]>]yi. |zpk]>h n]Rev{ EdsÄ]>uh

zkix[tYM]>]yi.

Ar]mtu nUÕ]Þil cileÈ>ik[ `ÎvN zP]Nx[

EdseÊ yHUdM]e> niRb³ic{u zkix[tYM]>]Äi.

zkix[tumtni>Upfh

159

aW]mtu nUÕ]Þil `PIyÓ[ `Î diÄil nTÎ

vÙut]y p]ti>ixmUHÊil zkix[tuvinu viE>]Dm]yi

prÇvn]y p[ešviy]x[ `Î p]ti>iey ek]Ù}ukyuh

ay]šueT kÑiyil EcRÎve> tÙ}ukyuh ecy[tu.

1129-]h vRSh TuEÙ]x[ `Î EdsÊuniÎu vÙiy

mIÕiÆil EdsÆL Et]ruh xBkšuh xB OÎinu O>u

gu>uvuh >Þu siSYM]>uh A xBÄ]R at]tu diÄieÙ

zkix[tYM]>]k]Ê `Ù}]ve>yuh bÙ]lÄ]>m]yi piTic{u

zkix[tYM]>]Äukyuh tIe> AkyiÙ} `Îu pryuÎve>

ek]Ù}ukyuh EvfemÎu tI>um]nic{u. |tiÎu Eml

vic]>fÄ]>N Oát]mtu zgigriyuh Ayi>uÎu.

zkix[tYM]>]k]Êve> ng[nM]>]yiÈu niRÊuk. em]È

yTiÄuk, mH]EvdneÏTuÊuÎ yzßÊil kiTÊi

ekÈuk. atilteÎ k]l eekkeš viTRÊi ekÈuk.

m]hxh \TÇ[ a>yÊÄvÉh EdHeÊ yzßÊilvc{[

amRÊuk mutÙ]y kÚinkZtYÆeš Ti. xBÄ]>uh

avE>]Tu pieÎ EcRÎv>uh ecy[tu `Î[ xiviÙi `Î

diÄieû vic]>fkRÊ]v]yi>uÎ Ašieû eekpux[tk

Êil `<utiyi>uÎu. |tien vix[t]>m]yiÈ[ ariyfem

Üil Q]ÀR rUL `Î Ašin]l `<uteÏÈ Ti. vic]>f

c>itpux[tkÊil k]f]h (Appendix to Vol. 1, page 339

to 359, 1874 edn). mnuSYe> vc{[ amRÊiek]Ù}uv]nuÔ

(chevolet) ciev]eÙÕ[ `Î yzßÊil nÙ}tiNvÉh

amRÊi et]Þve>yuh tufiey ecÙuÊi ek]Ù}ukyuh

mÕu ecy[tu. Ti. xBÄ]R x[p]nIy] EdsÊil 31912 Epe>

pc{ \yiE>]eT tIyiÙiÈu ek]Îu. 291450 Epe>

zkix[tumtni>Upfh

160

atizkU>m]yiÈ[ d¥iÏic{[ aEnkh kuTuhbÆeš |Ù}]y[m

ecy[tu.

1492-]h vRSh m]Rc{um]xÊil x[epyiN EdsÊi

eÙ zkix[tu>]j]v[ aEnknUtn cÈÆeš ~ReÏTuÊi

zkix[tumtÊil Ec>]Êv>]y pu>uSM]R, x[ztIkL,

kuÈikL, vZÍM]R, ~<kL, Dnv]M]R mutÙ]y `Ù}]

yHUdM]>uh jUÙ]yi m]xÊinkh diÄuviÈu

ep]y[eÄ]ÔfemÎuh Ep]kuEá]L ep]N, evÔi

mutÙ]y xVÊuÄeš OÎienyuh ek]Þuep]y[ÄUT]

`Îuh vRÍkc>ÄukEšEy] p]ztÆEšEy] `TuÊu

ek]ÞuEp]k]h `Îuh mÕuh Ayi>uÎu. yHUdM]R

azpk]>h `Ù}] xVÊuÄEšyuh eekviÈu xVEdsÊu

niÎu Ep]kuEá]L avieT \Þ]yi>uÎ aEnk

p]ti>im]R bHi>hgm]yiÈ[ vIœikšil niÎuhek]Þ[

yHUdM]RÄ[ O>u viDÊiÙuh \pk]>h ecy[tuEp]k>u

etÎu zpxhgic{u. Ti. jUÙ]yim]xh vÎEÏ]L `Ù}]

yiTÊuh yHUdM]>ueT niÙvišiEG]ShteÎ Ayi>uÎu.

avR \c{Êil višic{uk>Çuek]Þ[ Ep]kuEá]L

\pk]>h y]et]Îuh |vRÄu ecy[tu Ep]k>uetÎ[

pieÎyuh kÙ[pn pureÏTuvic{u. AH>miÙ}]etyuh,

kuTiÄuÎtinu jÙmiÙ}]etyuh, aEnk]yi>h jnÆL

m>ic{u.

1502-]h xhvX>h ePzbuv>im]xÊil Ti.

x[epyiN EdsÊu |oRQit]Nx[ `Î >]j]v[ teû

>]jYÊu bHuk]Ùm]yi kuTip]RÊi>uÎv>]y tuÙuÄ

M]>il zkix[tYM]>]kuv]N k<ikyiÙ} `Îu prÇ

zkix[tumtni>Upfh

161

muÏtuÙÑh EpR ~zpil m]xÊinumuá[ diÄ[ viÈu

ep]y[eÄ]ÔemÎuh av>ueT ep]N, evÔi mutÙ]y

y]et]>uvkkešyuh `TuÊuek]ÞuEp]k>uetÎuh mÕ[

aEnk anY]y cÈÆeš niRÐic{uhek]Þ[ ave>

n]TukTÊiÄšÇu.

Ar]h nUÕ]Þuve>yuh |hg}ISuk]R zkix[tYM]>]

yiÈiÙ}]yi>uÎu; `Îu teÎyumÙ}] zkix[tYM]e> kÞ]l

EdSYeÏÈu pu¢ic{u xhx]>iÄukyuh kUTi ecy{um]yi>uÎu.

|Æenyi>iÄuEá]L |hg[šÞil ekû[ `Î ØÙÊ[

>]j]v]yi>uÎ `etNezbÈ[ `ÎvN p]>Ix[ EdseÊ

zkix[tY>]jpuztiy]y ebRt] `Îveš viv]Hh

ecy[tu. avL v>uEá]L ciÙ p]ti>im]e>kUeT

eÄ]ÞuvÎ[ O>u pÔiekÈic{[ ave> atil p]RÏic{[

Ad>Ev]TukUTi >ÑiÄukyuh teû zpiyn]y

~tNezbÈen zkix[tYn]Äukyuh ecy[tu. atuEHtu

v]yiÈ[ avieTyuÔ jnÆešyuh zkix[tYM]>]Äi.

aÄ]ÙÊ[ |hg[šÞil n]RÊ]briy] `Î EdsÊieÙ

>]j]vuh mÕuÔ `Ù}] >]j]ÄM]e>Ä]šuh atibÙv]nu

m]yi>uÎ ~tlezbÈ[ `Îvnuh tEÌsv]xikšuh

zkix[tumtviE>]Dikš]yi>uÎtin]l aEnkh p]ti>i

m]e> ecƒR `Î EdsÊuvc{[ ek]Ù}ukyuh kUTi ecy[tu.

617-]h xhvX>Êil aveû piNv]<[c >]j]v]yi vÎ

`QViN `Îvnuh zkix[tumtviE>]Diy]yiÊen |>uÎu

`ÜiÙuh zkix[tYn]y Ti. ekû[ Eds>]j]vieû puztiey

viv]Hh ecy[ttin]l avšueT niRb³ÊiNEp>il

jnÆšuh mÕuÔv>uh pilÄ]Ùh |hg[šÞil zkix[tumt

eÊ anux>ic{u. |hg[šÞuEdsÊil ezp]ȃ]Þumth

zkix[tumtni>Upfh

162

\lpÊiy]y \TN 1539-]h vRSÊil Aru viDikL

~ReÏTuÊeÏÈu. aEÏ]L avey anux>iÄ]Ê 500

Epe> jyiÙiEÙy[Ä[ |>y]Äi; aEnkh Epe> tIyiÙiÈu

ek]Îu. Ar]mtu `QVRQ[ k]ÙÊil Ej]F Ep]Ärien

jIvEn]eT tIyiÙuh aEnkh Epe> tUÄiÙuh |Èu. Em>i

`Î r]fiyueT k]ÙÊu Er]mN kEÊ]ÙiÄ]

zkix[tYM]R ezp]ȃÞu zkix[tYM]>il 277 Epe>

tIyiÙiÈu ek]Îu. av>il 55 x[ztIkšuh 4 kuÇuÆšuh

\Þ]yi>uÎu. `ÙixebÊ[ `Î r]fiyueT k]ÙÊ[

p>iS[k]>h ecy{eÏÈ (`Ïix[Ek]Ïl) miSn]l Er]mN

kEÊ]ÙiÄ zkix[tYM]>uh ezp]ȃÞu zkix[tYM]>uh

ek]Ù}eÏÈu. Ti. >Þu mtØM]>uh O>uÊReÄ]>uÊR

tÆšueT mtÊil Ec>uÎieÙ}Îu pryuÎve>

anÆuv]N p]TiÙ}]Ê viDÊil eekk]Ùukeš

amRÊi ekÈi tIyiÙiÈu ek]Ù}ukyuh tUÄiÙiTukyum[

jyiÙiÙTy[Äyuh xVÊuÄeš apH>iÄyuh ecy[tu.

|tuEp]eÙ `zt Ed]SÆL ecy[tu.

ayRÙ]ßuzpEdseÊ Ezp]ȃ]Þu mtÊiÙuLeÏ

T]Ê Er]mNkEÊ]ÙiÄ] p]ti>im]e> n]TukTÊiviÈu.

p>iS[k>iÄeÏÈ ezp]ȃ]Þumtxhb³m]y nTpTik

LÄ[ |¨eÏT]Ê Er]mN kEÊ]ÙiÄM]RÄ[ ap>]Dh

niþyiÄukyuh jyiÙil vy[Äukyuh aWueemÙinuEml

ep]y[ÄUT] `Î nib³n ecy[kyuh ecy[tu. 1694-]h

xhvX>Êil kEÊ]ÙiÄmtØM]R teû kuÈikeš

anYEdsÆšil pÚiÄuÎtiEÙy[Äyc{ukUT] `Îuh 1709-

]h vRSÊil kEÊ]ÙiÄ] kuÈikLÄ[ aÐtØM]R

p]Úh ec]Ù}ieÄ]TuÊukUT] `Îuh nib³necy[tu.

zkix[tumtni>Upfh

163

1703-]h vRSÊil kEÊ]ÙiÄ] mtÊilniÎu

ezp]ȃÞ]yiv>uÎvRÄ[ m]ztEm teû pitu>]Rjit

xVÊinvk]smuÔu `Îuh kEÊ]ÙiÄ] kuÈikLÄ[

y]et]>u xhb³vumieÙ}Îuh ezp]ȃÞukL

kEÊ]ÙiÄ>]y]l teû pitZxVÊinvk]smieÙ}Îuh

kEÊ]ÙiÄM]R kZSiyiTuÎ niÙÊinu ek]TuÄuÎ

v>iyil mUÎieÙ]>u B]gh Ad]yh kiÈÊÄvÉEm kZSi

|rÄ]vU, aDikm]d]yh `TuÊ]l atien et>YeÏTu

ÊuÎ ezp]ȃÞuk]>n[ A niÙÊien O<iÇuek]TuÊu

ek]ÔfemÎuh kEÊ]ÙiÄM]R 5 poÞiÙDikh viÙ

piTiÄuÎ kuti>keš \pEy]gic{uEp]k>ut[, O>u Evš 10

poÞ[ viÙyiÙuÔtien \pEy]gic{uEp]y]l A

viv>Êien ariyeÏTuÊuÎ ezp]ȃÞumtØn[ A

kuti>ey 5 poÞu viÙy[Äu ek]TuÊuek]ÔfemÎuh,

x[Ek]T[ÙÞuEdsÊ[ 1670-]h vRSÊil \Ê>vu kUT]et

zpxhgic{ukUT] `Îuh cÈmuÞ]yi. 1674-]h vRSÊil

nY]yh pryuÎ aQVEÄÕM]e> n]TukTÊi viÈu. 1678-l

mÙyil |>uÎ e`ÙÞRm]e> v>uÊi av>ueT |¨h

Ep]eÙ jnÆeš ek]Ù}ukyuh Em]¨iÄukyuh tI

ek]šuÊukyuh ecy{uÎtinu anuv]dhek]TuÊu. AyuD

p]fikš]y 8000 e`ÙÞRm]e> x[k]T[Ù]Þ[ vTÄu

B]gÊuÔ zg]mÊil zpEvsiÏic{u. avR azpk]>h

ecÎu[ jnÆšueT xVÊuÄeš apH>iÄukyuh

x[tIkeš ng[nkš]Äi aEnkh azkmÆL ecy{ukyuh,

>ÞuEpe> OÎic{uekÈi >ÞuEp>ueTyuh ep>uvi>Ùukeš

OÎic{uEcRÊ[ muruÄi m>Êil et]ÆÙiTukyuh, O>u

epFpiÔey jp]ÙyzpD]niyueT vIÈinkÊuÔ tvš

mutÙ]y jßuÄL nirÇ O>u vÙiy pÔÊil `TuÊu

zkix[tumtni>Upfh

164

tÔiÄšyukyuh O>u x[ztIyueT vi>Ùukeš vše>

En>hve> tIÄuÕi ek]Þu cuTukyuh |o \pzdvÆeš

xHiÄ]N vHiy]et avL ciÙ divxhek]Þu

m>ic{uEp]kyuh TRÄiemT33

|vR teÎ

`ÎvN aDik]>h nTÊiy 18

xhvX>Êinkh zkix[tumtviE>]Dikš]y 10,220 Epe>

ek]Ù}[Ùukyuh, 97,321 AšukšueT xVÊuÄeš apH>ic{[

ave> jIvp>Yßh jyiÙiÙiTukyuh ecy[tu (History of the Inquisition by Dr W.H. Rule Vol. 1, page 150).

34

33 Tomas de Torquemada (1420-1495 CE) 34 TRÄiemTyuh kUÈ>uh

cÙm]Nk `Î diÄil jUtmtØ]

Bizp]y eÊÏÕi pryuÎu `Îuh vc{[ 6,000 s]x[ztÆeš

tIyiÙiÈu cuÈu. (Drape's Conflict of religion and Science, page 149). 1481-]h vRSÊil AûuÙUSY]yil n]Ù]mt[

Ep]p[ xik[ƒx[ `Îvn]l niymiÄeÏÈ vic]>f

xBÄ]R 2,000 Epe> jIvEn]eT tIyiÙiÈuek]Ù}ukyuh

17,000 EpRÄ[ ap>]Dvuh jIvp>Yßd¥nvuh

viDiÄyuh ecy[tu. aÜri (Hhgri) `ÎdiÄil kix[k]

\eexÈ `ÎvN piÀ]x[ `eÎ]>u vkÄ]e>

ek]Ùecy[tu. jRÐni EdsÊil ezp]ȃÞumteÊ

\Þ]Äiy ÙUtR `Îy]L kÔM]e> k<uEvÕuÎEp]eÙ

gu>uÄM]>]y Ep]ÏM]e> `Ù}]ve>yuh ek]Îu. av>ueT

>¬Êil |ni `EÏ]<]f[ eekk<ukuÎetÎu vYxnic{u

(Spanisha Inquisition La Mainstre page 67, Ed 1838). (|o

kRÄseny]f[ vše> p>iS[k]>h ecy[tvN `Î[

ezp]ȃûuk]R ek]Þ]TuÎt[). ARc{[ biSÏ[ \S>i `Î

zkix[tumtni>Upfh

165

ezp]ȃûu mtp]ti>i tniÄu tuÙYM]>]y 11 biSÏum]R

key{<uÊiÈ O>u pztÊil Er]mN kEÊ]ÙiÄ Ep]Ïu

kEš]Tu Ñmk]ÈuÎtu mH]p]tkm]yiÈuÔt]efÎ[

`<utiv]yic{u. n]k[x[ `Î ezp]ȃûuzkix[tYN

kEÊ]ÙiÄ]gu>uÄM]e>yuh >]jx[ztIkEšyuh jnÆL

niRb³m]yi ek]Ù}femÎuh prÇu. |hg[šISu

p]RÙemûu xBÄ]>uh eedvmHimey zpxiÍm]ÄuÎti

EÙy[Äuh bÙ]Ù[Ä]>h ecy{uÎtu s>iy]yiÈuÔetÎuh

x[k]T[Ù]Þu p]RÙemûuk]R vizgH]>]Dn ecy{uh

kEÊ]ÙiÄM]e> ek]Ù}uÎtu ezp]ȃûumt niRb³

m]efÎuh prÇu. (aÄ]ÙeÊ p]RÙemûuk]>ueT

m]ti>ikšuh En]ÄuviN). |EÏ]<eÊ p]RÙemûuk]R

|zpk]>h ecy[v]N tuniyuEm]? |Æen azkmÆL

ecy[v]N |EÏ]L cÈmuEÞ]? |EÏ]L |hg[šISu

p]RÙemûu (gveúûu) `ztEy] p>iS[k]>m]yiEÏ]yi.

1550-]h vRSh `È]mtu eHûiÄ[ mzßiy]yi>uÎ

zg]m[ne>Î ezp]ȃÞu zkix[tYN teû mtÊil v>]Ê

5 pu>uSM]e> ek]Ù}ukyuh O>u x[ztIyueT vi>Ùil

`ÉÊufi cuÕi tI ek]šuÊukyuh ecy[tu. (Student's

History of England, Hume page 291). Alv] t]N p>ip]Ùnh

ecy[t n]ÙWu xhvX>ÊinuÔil 18,000 Epe> ek]Îu

`Î miTuÄu prÇu. O>u vRSÊil 8,000 EpR

dHiÄeÏTukyuh vDiÄeÏTukyuh ecy[tu. p]>Ix[

pÈfÊil 1170-]h vRSh Agƒ[ m]xh 24-]h tIyti

HiyURÄn]T `Îu O>u vk Ašukšil 14,000 Epe>

O]Tic{uek]Þ[ >]j]v[ teû a>mnyieÙ jnÙil

|>uÎuek]Þ[ b]fzpEy]gh ecy[tu ave> pÑikeš

ek]Ù}uhEp]eÙ ek]Îu. piÎuh Ec>]Êve> piTic{u

zkix[tumtni>Upfh

166

n]Î]yieÄÈi Evdny]y yzßÊinkÊu ecÙuÊi

av>ueT v]y[kšil vi>iÇ v]yuÔ ku<Ùukeš ti>uki

niruÊi atilÄUTi et]Éyil |rÆÊÄvÉh

zd]Ñ]>xh kumukumien O<ic{u k¨eÏTuÊukyuh

mu<uvnuh ng[nM]>]Äi axhKYh apm]nÆeš,

tÙmutl k]lve> kuÞudUsikeš kuÊiec{>uki,

Epn]ÄÊiek]Þu evÈi tIyiÙiÈu nÙ}vÉh p<uÏic{[

pÕuku>Tuek]Þ[ av>ueT mUÄukeš priec{TuÊukškyuh

ecy[tu. |zpk]>h nTÎ anY]yÆšuh azkmÆšuh

ek]Ùp]tkÆšuh |ztm]ztm]efÎu prÇ]l

avx]niÄyiÙ}. |vieT vše> cu>uÄm]yiÈ[ `<utiy

t]f[ `ÜiÙuh zkix[tumth |ztEÊ]šh vRÍic{u vÎ

tieû k]>fÆL nÙ}tiNvÉh etšiv]yEÙ}]. xHiÏ]N

vHiy]Ê |ÆenyuÔ Hihxkeš ecy[t]l A>]f[

Ec>]ti>iÄuÎt[? m>fBymuÔ `Ù}]v>uh Ec>ukteÎ

ecy{uh. aÙ}]et |t>mtÆešyuh zkix[tumteÊyuh

A>]ÇuEn]Äi gufEd]SÆeš ariÇu zkix[tumth

teÎ nÙ}etÎ xÐtEÊ]TukUTi y]et]>uÊ>uh A

mteÊ xVIk>ic{iÈiÙ}]. |o EdseÊ mHÐdIyR `ztEy]

azkmÆeš ecy[t]f[ HiàuÄeš av>ueT mtÊil

EcRÊt[. `ÜiÙuh zkix[tYM]R ecy[ttiÈuÔtil

ÙÑÊieÙ]>hsh Ep]Ùuh AkyiÙ}. `Î]l |Ä]Ù

ÆšiEÙ] Ey]Er]ÏiÙuh aEm>iÄyiÙuh eebbišinu

viE>]Dm]y BUEg]šs]x[zth, s]x[zth, tRÄs]x[zth,

gfits]x[zth, eevdYs]x[zth mutÙ]y vidYkL

nÙ}Ep]eÙ aBYxic{[ tRÄs]x[zth muEKn v]x[tvh

|Îzpk]>emÎ[ ariÇtin]l zkix[tumth mÕuÔ

mtÆšil niÎ[ `<uti`TuÊ ekÈukœy]efÎ[

zkix[tumtni>Upfh

167

niþym]ytuek]Þ[ eebbišienÄuric{uÞ]yi>uÎ

du>Bim]nh viÈuEp]kyuh ecy[ky]l cÈÆeš

~ReÏTuÊi pÑp]th kUT]et jnÆeš

>Ñic{uv>ikyuh atuek]Þ[ Ahg[šIy gveúÞu

>]jYB>fÊiÙuLeÏÈ `Ù}] jnÆLÄuh nY]yh

xmm]yiÈu ÙBiÄyuh |o viDh n]g>Ikh vRÍic{u

v>uEß]ruh zkix[tYM]>ueT duRÐ]RÅÆešÙ}]h

xUE>Y]dyÊiÜl HimkfÆešÎEp]eÙ O]TiEp]kyuh

muáiÙeÊ anY]yÆšuh Hihxkšuh |EÏ]L ecy[v]N

vHiy]Êtuek]Þ[ p]ti>im]R zdvYh, zptYÑEB]g

vx[tuÄL |vkeš \pEy]gic{u zkix[tYM]>]Äukyuh

zkix[tuvienyuh tNmteÊyuh tTuÄ]N k<iy]Ê

~Et] vÙiy ApÊil akeÏÈu vÙyuÎEp]eÙyuh

avR |tien kÞu vYxinic{u \pEdsiÄuÎt]yiÈuh

visVxiÏic{u zkix[tYM]>]y]l Ti. ApÊukšilniÎu

>ÑeÏTuemÎEp]eÙyuh zkix[tYM]>]yve>Ù}]Ep>uh

>ÑeÏÈuEp]yt]yiÈuh nTic{uek]Þ[ p]ti>im]R EtN

Ep]eÙyuh p]lEp]eÙyuh xhx]>iÄukyuh ecy{uÎu

`ÎÙ}]et av>ueT aTuÄl nY]yh, dy mutÙ]y

gufÆL aÙ[pemÜiÙumueÞÎu vic]>iÏ]N p]TiÙ}.

|niyuh p]ti>im]R yUEr]pYM]>ueT n]g>IkÊinuh

nItiyiÙuh zkix[tumtm]f[ k]>femÎu mTikUT]et

pryuÎt[ O>iÄÙuh s>iyeÙ}ÎuÔtiEÙy[Ä[ muNk]fic{

anY]yÆšuh Hihxkšuh n]g>IkÊinu nItiÄuh

k]>fm]y eebbišinu mu<uviE>]Dm]kuÎu `Îuh

avkši>uÎ pux[tks]ÙkEš]TukUTi tIyiÈu cuTukyuh

atukeš pÚic{riÇv>]y `Ù}] p]ti>im]E>yuh

zkix[tumtni>Upfh

168

jyiÙil |>uÊiyuh Hihxic{uek]Þu ecy[tiÈuÔtuh

teÎ x]eeÑkš]kuÎiÙ}Ey]?

vidY]s]ÙkLÄu p]ti>im]R zpD]nikš]yi>uÎ

k]ÙÊu Ti. s]x[ztÆeš p]Úhvy[Ä]et eebbišien

(zkix[tumtviSym]y) p]ÚÆeš m]zth vy[Äy]l Ti.

s]x[ztÆL aÄ]ÙÊ[ p>ip]ÙiÄeÏT]et Ep]kyuh

TV]RÄim]T[ `Î AL Hizbuvil `<utiyi>uÎ s]x[zt

pux[tkÆeš tIyiÙiTukyuh c]Ùm]Nk `Î EdsÊ[

6000 s]x[ztpux[tkÆeš cuTukyuh x[p]niy]vil

s]x[ztÆeš vRÍiÏic{uek]Þuv>uÎti EÙy[Ä[ \X]Hi

c{v>]y 119 s]x[ztim]e> jyiÙil ek]ÞiÈu ek]Ù}ukyuh

zP]Nxil >xv]ds]x[ztÆšuh mÕuÔ s]x[ztÆšuh

pÚic{ukUT] `Îuh zkix[tumtviE>]Dkm]y ~tu

pux[tkÆešyuh zkix[tumtzpD]niyueT \Ê>vu

kUT]et ac{iÈu kUT] `Îuh \Ê>vuÞ]Äukyuh 1519-]h

vRSÊil p]fini `Î tRÄs]x[ztiey dÙUx `Î

diÄil n]Äien pric{uek]Ù}ukyuh ecy[tEÙ}]. |niyuh

aEnkmuÞ[. xmyh Ep]>]Êtin]l niRÊuÎu.

1. Eml viv>ic{ zpbÙnY]yÆešeÄ]Þ[ pit]v[,

puztN, pvizt]«]v[ |vR eedvÙÑfmuÔv>eÙ}Îuh

zkix[tuvieû p]pbÙiyuh visV]xvuh mu¬ix]Dn

m]kyieÙ}Îuh mu¬iÙÑfvuh nitYn>keÊ anuBvi

ÄuemÎuÔtuh aÙ[phEp]Ùuh Ec>uÎvyeÙ}Îuh

eebbiL azpm]fm]efÎuh mÕuh nÙ}tiNvÉh

x]DiÄeÏÈi>iÄuÎu.

zkix[tumtni>Upfh

169

2. |ni ciÙR pÙ dUSfÆešyuh AB]xnY]y

Æešyuh višiec{<ueÎÔic{uek]Þ[ |tiEÙy[Äuh mrupTi

`<uti viTuÎu `Îuv>ikil n]emßuecy{uh. kmÎu

vIfu muKh BUmiyil tÙ}iyiÈuh mIsyil mÉupu>Þi

eÙ}Îuh QIÄuprkyuÎv>uh mnÓieÙ]Îuh v]ÄieÙ]Îu

m]yiÈu sášÊinuEvÞi kiTÎu m]rTiÄuÎv>um]y |o

kUÈÄ]E>]T[ `eß]eÄ `ztey]eÄ prÇ]L teÎ

eyß]? |o axhb³Æešey]eÄ tÔiEyc{[ nY]y

m]RÅm]yiÈu K¥ic{u vYvH>ic{u Ø]piÄuÎu

`Îuv>ikil A aBizp]yÊil n]muh EcRÎu

ek]ÔuÎtiEÙy[Äu ty]R.

3. zkix[tumth |Î ØitiyiÙuÔt]efÎ[

|tien v]yiÄuÎvRÄ[ arivu kiÈuh. atuek]Þ[

mÙy]šikš]y HiàuÄLÄ[ |t[ ~Õvuh \pk]>m]yi

BviÄum]r]kf emÎ `eû atY]zgHh xPÙm]yi

BviÄuÎtiEÙy[Ä[ x]Ñ]l p>msiveûyuh pu>]tn

mH]«]ÄšueTyuh x´nÆšueTyuh |o viSyÊil

|EÏ]L \X]Hic{u ek]Þi>iÄuÎv>]y gu>uÄM]>u

eTyuh pURÉ]nuzgH eÊÊeÎ Azsyic{uek]ÔuÎu.

4. aÙ}Ey] HiàuÄEš, niÆL dyvuecy[t[ |o

pux[tkÊ ciÊxm]D]nEÊ]TukUTi AdYh tuTÆi

avx]nh ve>yuh v]yic{u mnÓiÙ]Äukyuh |til

k]fic{iÈuÔ nY]yÆš]l zkix[tumth ECdiÄeÏEÈ]

|Ù}Ey] `Îu nÙ}tiNvÉh cißic{u En]Äukyuh

ecy[viN.

zkix[tumtni>Upfh

170

avR niÆeš av>ueT zkix[tumtÊil

EcRÄuÎ tiEÙy[Ä[ \X]Hic{u vÎu v]diÄuEá]L A

v]dÆeš OeÄyuh nÙ} zpbÙnY]yÆešeÄ]Þ[

K¥ic{uviÈuh kšÇ[ p>ipURÉeedvm]yi>iÄuÎ p>m

siven Bjic{u xlgtiey zp]piÄuÎv>]yi BviÏiN.

|niyuh aTuÊEp]eÙ k]f]h.