Kruispunt

Protestantse Gemeente's-HertogenboschZomer 2020

Adressen   

Grote KerkKerkstraat 20

5211 KG 's Hertogenboschtel. 073 - 6139740

kerkelijkbureau@pgdenbosch.nl

   

Beheerder/kosterDhr. E.A. van der Schans

tel. 06 - 214 86 555beheerder@pgdenbosch.nl

   

Kerkelijk bureauMw. J.E. Bosch - Versteeg

Kerkstraat 205211 KG 's - Hertogenbosch

tel. 073 - 6139740kerkelijkbureau@pgdenbosch.nl

Geopend: ma, di, wo en vrvan 8.45 uur tot 11.45 uur

  

Vervoer op zondagInformatie bij Kerkelijk Bureau

tel. 073-6139740  

ScribaatMw. M. Eikelenboom

Kerkelijk Bureauscriba@pgdenbosch.nl

    

www.pgdenbosch.nl www.

facebook.com/pgdenboschPredikanten Mw. Ds. J.E. ScheenstraSchout van der Dussensingel 55237 TE 's-HertogenboschTel: 073 6446090Email: erica@pgdenbosch.nl Ds. R.E. StiemerBerenklauw 395236 SC 's-HertogenboschTel: 073 2110330Email: ruud@pgdenbosch.nl

2 Kruispunt

Onzichtbaar verbondenGelukkig dat er iets meer ruimte komt! Na de scholen kunnen nu ook volwassenen, op gepaste afstand en met denodige regels, weer naar de kapper, het museum, de sportschool en de kerk. Mondjesmaat gaan ook deverzorgingshuizen weer van het slot. Godzijdank.Het coronavirus zette de hele wereld stil en maakte de ziekenhuizen tot het brandpunt van de samenleving. Ookkerken kregen met de lockdown te maken: geen vieringen of andere activiteiten meer. Het is even schrikken alseeuwenoude tradities stil lijken te vallen. Ik zag veel kerken en gemeenschappen die voortvarend en vol creativiteit opzoek gingen naar nieuwe vormen en mogelijkheden. Techniek bleek een godsgeschenk en binnen twee weken zagenwe nieuwe vormen van vieren ontstaan. Kerken gingen hun vieringen live streamen zodat mensen in hun huiskamersde viering mee konden beleven. Op andere plekken werden vieringen van tevoren opgenomen en op zondag via hetinternet uitgezonden. Er werden vlogs gemaakt en podcasts opgenomen. Andere kerken ontdekten zoom als eenmogelijkheid om vanuit verschillende huizen samen te vieren.

Als San Salvator hebben wij geen eigen gebouw om te vieren. Voor onze vieringen maken we gebruik van eendagcentrum voor mensen met een beperking. Die locatie ging op slot, dus ook wij moesten omschakelen. Ook wijvonden verbinding met elkaar en met de traditie via technische mogelijkheden. YouTube bleek een oplossing om tochmet elkaar te kunnen vieren. Zelf ben ik al jaren gefascineerd door digitale mogelijkheden, dus ik kon mijn hartophalen. San Salvator ging filmpjes maken, waarbij de verhalen uit het oecumenisch leesrooster onze wegwijzerswaren. De eerste weken was het even zoeken. Wie zou het aandurven om vanuit zijn of haar huiskamer de verhalen inte spreken? Hoe doen we dat met muziek en zingen? Gelukkig vonden we al snel onze weg. Inspreken kon gewoon viaje mobiele telefoon door een whatsapp spraakbericht. Liederen laten klinken was wat ingewikkelder, maar ook daarvonden we een oplossing. Koorleden zongen vanuit huis hun partij in en iemand maakte van al die afzonderlijkestemmen weer een koor (dat klinkt eenvoudiger dan het in werkelijkheid is). Voor beelden of inhoud van gebedenschakelden we regelmatig de hulp in van mensen via mail- of whatsappberichten. Op deze manier kreeg het makenvan die wekelijkse filmpjes iets gemeenschappelijks. Mijn bureau was de afgelopen maanden het knooppunt in ditgebeuren. Stemmen, gebeden, beelden, muziek, liederen en gedachten kwamen samen op mijn computer. Ik mochter iedere week een mooi geheel van maken. Tijdens dat maakproces voelde ik me intens verbonden met de mensendie meewerkten, met de Salvatorianen die naar deze momenten keken, met de verhalen die tot leven kwamen en metde Eeuwige. Misschien klinkt het vreemd: God vinden op het internet. Ik ben me meer dan ooit gaan beseffen dat deEeuwige bij mensen is, waar zij zich ook bevinden: in real life of in de virtuele wereld. Ook in de digitale wereld gaat deEeuwige op weg met mensen. We zijn allemaal, op wat voor manier dan ook onzichtbaar met hem of haarverbonden. Franneke Hoeks – pastor San SalvatorgeloofsgemeenschapPS Hoe bijzonder we de YouTube vieringen ook vinden, we snakken ook naar elkaar weer in levenden lijve zien omsamen te kunnen vieren.Nieuwsgierig geworden naar onze YouTube vieringen? Ze zijn te bekijken via het YouTube kanaal van de San Salvatorhttps://www.youtube.com/channel/UCgKq1QU2z2Iy48gT9lQ5UyQ 

3Zomernummer

Rooster kerkdiensten Grote Kerk,  Kerkstraat  20 Diensten onder verantwoordelijkheid van de kerkenraadvan de Protestantse Gemeente te 's-Hertogenbosch.  Tot 23 augustus is er nog geen crèche of kinderkerk. Welhebben we een leuk vakantiewerkboek voor de kinderendie de kerkdienst bezoeken.  Tenzij anders is vermeld is de aanvang van de dienstenom 10.00 uur.De diensten zijn ook live via internet te volgen kijk hiervoorop onze website, www.pgdenbosch.nl  zondag 5 julids. R.E. Stiemer zondag 12 juliDienst van Schrift en Tafelds. R.E. Stiemer zondag 19 julida. J.E. Scheenstra

 zondag 26 julida. J.E. Scheenstra zondag 2 augustusds. R.E. Stiemer zondag 9 augustusDienst van Schrift en Tafelgastvoorganger, nog niet bekend zondag 16 augustusgastvoorganger, nog niet bekend zondag 23 augustusOverstapdienstda. J.E. Scheenstra zondag 30 augustusds. R.E. Stiemer zondag 6 septemberds. R.E. Stiemer zondag 13 septemberDienst van Schrift en Tafelda. J.E. Scheenstra  Bethelzondag 5 juli 10.00 uur:  prop. J.P. de Man18.30 uur:  ds. L. Plug zondag 12 juli10.00 uur:  ds. J.H. de Vree18.30 uur:  ds. F. Hoek zondag 19 juli10.00 uur:  ds. J. de Wit18.30 uur:  ds. W. Stijf zondag 26 juli10.00 uur:  ds. K.D. Goverts18.30 uur:  ds. G.D. Hoff zondag 2 augustus10.00 uur:  ds. J. de Vreugd18.30 uur:  ds. C. Bos zondag 9 augustus10.00 uur:  ds. G. Boer18.30 uur:  ds. J. van Dijk zondag 16 augustus10.00 uur:  ds. W. Stijf18.30 uur:  ds. L. van Wingerden

4 Kruispunt

 zondag 23 augustus10.00 uur:  ds. J. Brouwer18.30 uur:  ds. J. ter Maten zondag 30 augustusVoorbereiding Heilig Avondmaal10.00 uur:  ds. W. Stijf18.30 uur:  ds. T.C. de Leeuw zondag 6 septemberHeilig Avondmaal10.00 uur:  ds. W. StijfNabetrachting Heilig Avondmaal18.30 uur:  ds. L. Hak zondag 13 september10.00 uur:  prop. J.G. Macaniel18.30 uur:  ds. W. Stijf

Weerspiegeling

Bij de erediensten Zomerserie over ‘emoties’Evenals in de voorgaande jaren staan de zondagentijdens deze zomervakantie in het teken van een thema.Dit jaar gaat de zomerserie over de menselijke emoties,zoals vreugde, verdriet, angst, boosheid, verbazing,schaamte, liefde…enz. Elke zondag overdenken we eenemotie aan de hand van de Bijbels verhalen en van onzeeigen verhalen. De zomerserie start op zondag 5 juli. Vakantieboek voor de kinderenOp de zondagen van de zomervakantie is er geenKinderkerk. Wel ligt iedere zondag het vakantieboek voorde kinderen klaar. Zij kunnen hiermee aan de slag tijdensde kerkdienst. Het vakantieboek bevat verhalen,spelletjes, puzzels en quizjes. Daarbij wordt rekeninggehouden met het verschil in leeftijd. Een deel van deverhalen en puzzels is bedoeld voor de kinderen van 4 tot8 jaar en een ander deel voor de 8 tot 12 jarigen. Ookdominee Erica en dominee Ruud hebben elke zondagweer een verhaal voor de kinderen en een vraag voor dejongeren. Kortom, jullie zijn van harte welkom! Zondag 12 juli Kleur: groenZomerserie over emoties: ‘verdriet’Lezingen: Psalm 126 en Openbaring 21: 1-5Toelichting: Deze zondag staan we stil bij ‘verdriet’.Daarbij lezen we twee teksten waarin gesproken wordtover tranen. In deze verhalen staat niet: ‘Je mag niethuilen’ of ‘houd je groot’. Nee, de tranen worden gezienen benoemd. Ook wordt er een troostvol perspectiefgetoond: God zal – als een vader, als een moeder - onzetranen drogen.

Zondag 19 juli Kleur: groenZomerserie over emoties: angstLezingen: Sirach 40: 1-11 en Mattheüs 25: 14-30Toelichting: Dit is nu echt een emotie waar je niet graagover praat. Je duwt je angst weg, alsof het er niet is. Of je'overschreeuwt' je angst. Of je verzint een 'logische'reden,zoals de man in de gelijkenis. De angst voert deboventoon, je wordt 'bezet gebied'. Als dat gebeurt sta jeniet meer op eigen grond. En dat is toch de plek die Godvoor ieder van ons bedacht heeft.

Zondag 26 juliKleur: groenZomerserie over emoties: liefdeLezingen: Spreuken 15: 17 en 1 Korinthe 13Toelichting: Wat kunnen we in de kerk zeggen over deliefde zonder dat het afgezaagd klinkt? En toch gaan wedat deze zondag proberen. In psalmen die zingen van

5Zomernummer

Gods liefde voor ons. Die liefde is als een huis om in tewonen, veilig en vertrouwd. God zegt met zijn liefde ook:ik zie je en ik ken je. Die erkenning is de basis van waaruitwe het leven in mogen gaan en liefde geven aananderen, en liefde ontvangen. Zondag 2 augustus Kleur: groenZomerserie over emoties: ‘boosheid’Lezingen: Psalm 103: 8-18 en Efeziërs 4: 25-32Toelichting: ‘Boos worden is menselijk, maar boos blijvenis …’. Iedereen wordt wel eens boos om wat hemoverkomt, om wat hem wordt aangedaan. Boos op jezelf,boos op de ander, soms ook boos op God. Inverschillende Bijbelse verhalen horen van Gods boosheidom het onrecht dat op aarde plaatsvindt. In stevigebewoordingen roept hij mensen ter verantwoording enwijst hen terecht. Maar, hij blijft niet boos. Zijn boosheidmaakt plaats voor een nieuw begin.

Zondag 9 augustusKleur: groenLezingen: Jona 2: 2-11 en Mattheüs 14: 22-33Toelichting: Jona roept, in de buik van de vis, uit nood deHeer aan. De leerlingen van Jezus roepen, tijdens eenstorm, uit nood om hulp. Wat gebeurt er dan? Uit deervaring blijkt dat het de stille krachten zijn die de crisisbezweren. En dat het de verborgen aanwezigheid vanGod is die mensen opricht uit alles wat hen neerdrukt.

 Zondag 16 augustusKleur: groenLezingen: Jesaja 56: 1-7 en Mattheüs 15: 21-28Toelichting: Het lijkt wel of het deze zondag draait om devraag: hoe kijk je? Van binnen naar buiten of van buitennaar binnen? Hoe zou de vreemdeling de God van Israëlervaren? Verstaat hij of zij de taal van de bijbel. Deboodschap van de bijbel wil zijn dat Gods huis zo wijd isals de wereld en dat er recht gedaan zal worden aanallen. Zondag 23 augustusKleur: groenToelichting: Madelief Houtman, Jesper Verhoeff en Jasper

Smit nemen afscheid van de kinderkerk en maken deoverstap naar DEF. Op deze zondag, net voor het nieuweschooljaar weer begint en deze drie naar de middelbareschool gaan, staan we stil bij deze stap en geven we hende zegen mee, Zondag 30 augustus Kleur: groenZomerserie over emoties: ‘walging’Lezingen: Amos 5: 21 -24 en Matteüs 21: 10-16Toelichting: Deze zondag spreken we over de emotie‘walging’ of ‘een afkeer hebben van’. Wanneer komt dieemotie bij ons op? Als we beelden op het journaal zienvan armoede, uitbuiting, discriminatie of oorlogsgeweld?Bij monde van de profeet Amos spreekt God zijn afkeer uitover de ‘vroomheid’ van de leiders van het volk. Hij walgtvan hun erediensten, hun offers, hun liederen engebeden. Het is enkel uiterlijke schijn. Hij roept ze op omdaarentegen recht te doen en aan gerechtigheidgestalte te geven. Zondag 6 september Kleur: groenZomerserie over emoties: ‘verbazing’Lezing: Handelingen 3: 1-13a.Toelichting: Kunnen we ons nog over iets verbazen? Ofhebben we al zoveel gezien en zoveel meegemaakt, datwe ons nergens meer over verwonderen? In Handelingen3 lezen we over de genezing van een verlamde man. Deomstanders vallen van de ene verbazing in de andere.Het gebeurt vaker: waar het goede nieuws van Jezuswordt vertelt kunnen er verrassende dingen gebeuren.Misschien ook wel in de dienst van deze zondag. Zondag 13 septemberZomerserie over emoties: schaamteLezingen: Sirach 4: 20-31 en Hebreeën 11: 16Toelichting: Wat een lastige emotie is dat: schaamte.Over wat je gedaan hebt, of juist nagelaten. Waar je voorwilt wegkruipen en waar je niet mee voor de dag wiltkomen. God zegt tegen mensen dat Hij zich niet schaamtom onze God genoemd te worden. Wat een troost! 

6 Kruispunt

Pastoralia GestorvenOp 8 mei overleed mw Albertine (Tini) Voortman-vanHurck in de leeftijd van 92 jaar. Zij was de weduwe van dsGerrit Jan Voortman. Op 13 mei was er een rouwdienst inde Grote Kerk, waarin zij werd herdacht om liefde enaandacht, om haar opgewektheid en dankbaarheid. Omhaar betrokkenheid op kinderen als onderwijzeres. Wezochten troost bij de woorden van Psalm 139, over Goddie ons kent, dieper dan wij onszelf kennen. Na de diensthebben wij haar, bij haar man, op begraafplaats Orthen,naar haar laatste rustplaats gebracht. Dat God haardochters nabij is en troost..  Op 22 mei overleed Max Reinier de Lima, weduwnaar vanEveline Emma Sara Hanssens, op de leeftijd van 89 jaar.Hij woonde de laatste jaren bij zijn dochter Esme en haarman, Johannes Vermeerstraat 10. Hij werd geboren inIndonesië, groeide er op en werkte er hard. Toen hij zelfvader werd, werd hij een echte familieman. Hij wilde datzijn kinderen het goed zouden hebben. Dat was de redendat hij met zijn gezin emigreerde naar Nederland. Ookhier werkte hij hard. En was hij de pater familias met eengroot hart vol liefde voor zijn kinderen en kleinkinderen.Op 27 mei hebben we hem naar zijn laatste rustplaatsgebracht, bij zijn vrouw, op begraafplaats Orthen. DatGod zijn liefsten en naasten nu troost en nabij is.

 Op 4 juni is gestorven Johannes Verbeek, in de leeftijdvan 71 jaar. Hij was de partner van Wilhelmien Ter Haar,Haskerland 49. Op 10 juni namen we afscheid van hem inhet crematorium van Rosmalen en gedachten zijn levendat vele uitersten heeft gekend: hij bevoer de zeeën enzag de hele wereld én hij kende lange jaren waarin zijnactieradius maar zeer beperkt was. Hij werkte hard, maar,na een burn out, waren er ook tijden dat hij niet veel kondoen. Al die tijd gaf de muziek zijn leven kleur en klank. Hijleefde op van de liefde en de zorg van Wilhelmien. Dat zijnu kracht mag ontvangen om verder te gaan. Op 7 juni is op 77- jarige leeftijd gestorven, Frouktje Mik-Schippers, Vughterweg 65. Samen met haar man KoosMik en dochter Jetty, verhuisden ze begin zeventigerjaren vanuit Friesland naar ’s-Hertogenbosch. Hier is hunzoon Bert geboren. Frouktje was trots op haar afkomst.Hoewel ze het grootste deel van haar leven in hetBourgondische Brabant woonde bleef ze een nuchtereFriezin. In de afgelopen jaren tobde ze met haargezondheid. Twee jaar geleden werd ze in het ziekenhuisopgenomen met darmklachten. Ze werd geopereerd,maar bleef daarna klachten houden. Op 4 juni werd zeopnieuw geopereerd, maar het mocht niet meer baten.Een aantal dagen na de operatie is ze gestorven. Deafscheidsdienst heeft plaatsgevonden op 11 juni in deaula van crematorium Maaslanden te Vlijmen. Vanwegede maatregelen in verband met het Coronavirus heeft dedienst in besloten kring plaatsgevonden. We wensenKoos, de kinderen en kleinkinderen, Gods nabijheid toe inhun verdriet.

7Zomernummer

 Op 17 juni overleed Hendrik Haverhals. Hij zou 20 juni 89jaar zijn geworden. Henk Haverhals woonde deafgelopen jaren in Woon Zorg Centrum Noorderkroon,waarvan de eerste jaren samen met zijn vrouw Jana. Opdinsdag 23 juni was er een afscheidsdienst in kleine kring,waarin de woorden klonken van psalm 121: “Ik sla mijnogen op naar de bergen – van waar komt mijn hulp?”Deze psalm, die ook de schriftlezing was bij hunhuwelijksinzegening, lag Henk na aan het hart. Ds AliceBremmer ging voor in deze dienst, waarin zij hemherdacht als een ondernemend en actief mens, dieverbonden is geweest met veel mensen. Zijnnagedachtenis zij ons tot zegen. 

Op 23 juni is overleden mw. Emmy Swerissen-Soekardi,Grevelingen 334, in de leeftijd van 97 jaar. Deuitvaartdienst heeft plaatsgevonden op woensdag 1 juliin de aula van crematorium Maaslanden. We wensenhaar kinderen, klein- en achterkelinkinderen, evenalsverdere familie, Gods troostvolle nabijheid toe.ds. Bram van Zweeden schrijft over haar: Op 23 juni j.l overleed op 97 jarige leeftijd mevrouwSwerissen-Soekardi las ik in de Nieuwsbrief van 24 juni endat berichtje riep direct mooie herinneringen op aandeze hoogbejaarde dame.In 1983 kwam ik in den Bosch als predikant van deHervormde Gemeente en de Grote Kerk was toen ook hetgebouw waar we als gemeente op zondag kerkten. DeChristus Victor kerk in West was al gesloten,zodat er daargeen diensten meer waren.In de zomer van 1988 vroeg mevrouw Swerissen mij of zealsnog gedoopt zou kunnen worden, ondanks haarleeftijd en langdurige afwezigheid op zondag.Hoewel ze al veel eerder gedoopt had willen worden, washet er nooit van gekomen, want zei ze " de duivelweerhield mij".Na een paar gesprekken met haar spraken we af dat zeop zondag 8 september een van de Dopelingen zou zijnin de geplande Doopdienst.Het was een heel bijzondere ervaring voor alleaanwezigen in de Dienst dat er naast twee baby's, tweeopgroeiende kinderen, ook een oudere Indische damebij het Doopvont kwam die volmondig de Doopvragen

beantwoordde, zich toevertrouwde aan de liefde vanGod en opgenomen werd in het midden van degemeente.In de tijd die volgde was mevrouw Swerissen een zeertrouwe zondagse kerkgangster, volgde ze vol aandachthet wel en wee van de mensen om haar heen en dekerkelijke activiteiten.We herinneren haar vanaf nu als een bijzondere vrouw,die zonder grote woorden en in alle bescheidenheid, eentrouw gemeentelid was tot aan het eind van haar leven.   HuwelijkOp vrijdag 26 juni hebben Wilfred Oost en ZarinaPogosian elkaar het jawoord gegeven ten overstaan vande trouwambtenaar. De kerkelijke bevestiging en hetfeest konden – in verband met de Corona-maatregelen –helaas geen doorgang vinden. Deze feestelijkhedenworden verschoven naar volgend voorjaar. We willenWilfred en Zarina van harte feliciteren en wensen hen,vanharte Gods zegen toe! Hun adres is: Fregatlaan 6, 5237PT, ’s-Hertogenbosch. ZiekenMw Manon Couprie, Wethouder Schuurmanslaan 21,moest opnieuw een operatie ondergaan. Gelukkig is deoperatie geslaagd en kan ze nu gaan opknappen.Beterschap en sterkte gewenst!Mw Toke Sluijmers, Schout van Raesfeltstraat 97, moestopnieuw een ingreep aan haar rug ondergaan. Hopenlijkis nu alle pijn verdwenen! Alle goeds gewenst!Dhr Theo Hansink, Het Vlaggeschip 65, onderging alleleionderzoeken in het ziekenhuis. Gelukkig is er nu goedemedicatie gevonden. We hopen dat de nieuwe balansblijft!Mw Joke Koole, Rijnstraat 88, is op 19 juni is vooronderzoek opgenomen in het JBZ. De aanleiding voor hetonderzoek was problemen met het hart. We wensen haarGods zegen toe.Mw. Corry Jongepier, Bowierstraat 37, is begin aprilgevallen en liep daarbij een zware hersenschudding op.Na verblijf van een aantal weken in het ziekenhuis envervolgens in revalidatiecentrum Mariaoord, mocht zeweer naar huis. We wensen haar Gods zegen toe bij het

8 Kruispunt

herstel.Dhr Jan Poelstra, Vijfde Rompert 3, werd geopereerd aaneen hernia en herstelt nu thuis. Veel geduld en goedemoed toegewenst!Dhr Jan Kees Verboon, Eerste Morgen 25, is weer terug uithet ziekenhuis en mag thuis aansterken. Alle goedstoegewenst! TenslotteWat doet u deze zomer? Blijft u thuis? Gaat u op vakantiein eigen land? Gaat jij op reis naar het buitenland? Met ofzonder mondkapje en op anderhalve meter afstand? Watje ook doet, heb het goed! We wensen je zegen toe metwoorden van lied 814: Weest gezegend,waar je ook heen gaat,Wees gezegend. Met hartelijke groet,ds. Erica Scheenstra en ds. Ruud Stiemer

Actueel Overstapdienst Dit jaar zullen we de overstapdienst houden nét voor hetbegin van het nieuwe schooljaar, op zondag 23

StilteruimteDe stilteruimte van de Grote Kerk is iedere ochtend(behalve donderdag) van 8.45 – 11.45 uur open, en opwoensdag- en vrijdagmiddag tussen 13.30-14.30 uur. Ukunt via de hoofdingang van de kerk naar binnen. In destilteruimte kunt u een kaarsje aansteken. U kunt erbidden en even stil zijn. U kunt er een voorbede in hetschrift schrijven. U kunt er gebedsteksten vinden om meete nemen en uit te delen.

augustus. De kinderen die van groep 8 naar demiddelbare school gaan, en van de kinderkerk en ABCnaar DEF gaan, zetten we even in het zonnetje. En wegeven Madelief Houtman, Jasper Smit en Jesper Verhoefeen zegen mee, bij deze grote, nieuwe stap in hun leven.

SpreekuurElke woensdag- en vrijdagmiddag van 13.30 -14.30 uurzijn de predikanten in de Grote Kerk aanwezig. U en jijbent van harte welkom om binnen te lopen: voorontmoeting, een gesprekje, het delen van uw verhaal,voor uw reactie op de internet-kerkdiensten, eenpastoraal gesprek, een vraag, enzovoort. Kom binnen endrink een kopje thee met ons mee. De deuren van dehoofdingang staan open.Ook is het mogelijk om telefonisch of via Skype eenpastoraal gesprek te voeren. U kunt hiervoor een afspraakmaken via de mail: erica@pgdenbosch.nl ofruud@pgdenbosch.nl. U kunt ook bellen om een afspraakte maken: Erica Scheenstra | 073 6446090; Ruud Stiemer |073 2110330.

9Zomernummer

Internet-kerkdiensten KerkdienstenAlle diensten kunt u meemaken via het YouTube-kanaalvan ‘RTV Lage Landen’ van Roel Korterink. U kunt daarbijgebruikmaken van deze link: https://www.youtube.com/c/Korterinkbroadcast/liveOok via de website van onze kerk, www.pgdenbosch.nl,of via Facebook, Protestantse Gemeente ’s-Hertogenbosch, is deze link te benaderen. We zijn vanaftien minuten voor de dienst online. De kerkdienstenkunnen altijd ook meegeluisterd worden viakerkdienstgemist.nl. Daar is de dienst ook altijd terug teluisteren. Kinderen in de kerkEr wordt tijdens de dienst altijd een verhaal speciaal voorkinderen verteld. KinderkerkBijbelBasics, het materiaal waar de leiding van onzeKinderkerk mee werkt, heeft het materiaal aangepastvoor de thuissituatie. Als je met je kind in debasisschoolleeftijd een Bijbelverhaal wil lezen, en daarbijeen verwerking wilt doen, dan is hier het materiaal:https://www.debijbel.nl/bijbelbasics

 Jong in de kerkVoor de jongeren is er een vraag, waarover je metbehulp van de preek over kunnen nadenken. Jongerenkunnen hier via hun app op reageren. De reactiesworden aan het einde van de dienst gedeeld. Collecteren via de Chrch-appDownload in de Play Store de app Chrch. Zoek daarnaProtestantse Gemeente ’s-Hertogenbosch. Je kunt danmeedoen met de collecte. Je kunt je ook registreren. Hetis de bedoeling dat nieuwsberichten over onze gemeenteook via deze app bekend worden gemaakt. De volledigeinstructie van deze app vind je via de bij de informatieover de zondagsdienst op de website.Als u met collectebonnen werkt, kunt u ook 1 x permaand uw collectebonnen laten innemen door hetkerkelijk bureau.

10 Kruispunt

Agenda Bachcantate zaterdag 5 september  Nu de regels rondom corona zijn verruimd, is hetvoornemen om op 5 september 2020 weer een cantateuit te voeren, nl cantate "Aus der Tiefen ruf ich, Herr, zudir, BWV 131".Helaas zal dit in verband met de regels rondom corona,voor een beperkt publiek zijn (maximaal 75 personen) endaarom zal de cantate op die dag tweemaal wordenuitgevoerd om 14.30 en 17.00 uur.Via onze nieuwsbrieven en onze site www.bachopzaterdag.nl houden wij belangstellenden op dehoogte. Orgelconcerten en evensongs in de Grote KerkIn de serie “Muziek op Zaterdag” worden in de komendemaanden 2 orgelconcerten gegeven op onze prachtigehistorische orgels. Allereerst een orgelconcert door Cor Ardesch op 29augustus. Cor Ardesch is stadorganist van Dordrecht en ismomenteel bezig met het op cd opnemen van alleorgelwerken die Johann Sebastian Bach heeftgecomponeerd voor orgel, op het Bach-orgel in de GroteKerk in Dordrecht. Tijdens het concert op 29 augustusklinken om die reden dan ook louter Bach-werken opzowel het Strümphler- als het Bätzorgel. Een concertwaarbij u wordt ondergedompeld in de klankwereld vande grootste componist allertijden en die fungeert alsbalsem voor de ziel.

 Op 12 september verzorgt onze eigen organist Jamie deGoei in dezelfde serie een orgelconcert. Het orgelconcertheeft als thema “Bach & Bach als inspiratiebron”.

Cor Ardesch

Grote componisten na Bach hebben veel waarderinggehad voor het werk van de Leipziger Thomas-cantor.Max Reger, Felix Mendelssohn en Robert Schumannwerden geïnspireerd door Bach’s muziek. Ze schreven invormen die Bach ook gebruikte en componeerden zelfsmuziek over de náám Bach! Naast muziek van dezecomponisten klinkt ook muziek van Johann SebastianBach zelf en muziek van zijn geniale zoon Carl PhilippEmanuel. Spannend slotstuk is de beroemde én beruchtetoccata van Schumann, origineel gecomponeerd voorpiano.De concerten beginnen om 17.00 uur. De entreeprijsbedraagt 10 euro per persoon. Vanwege demaatregelen rondom Corona is het noodzakelijk dat ureserveert voor de concerten die u wilt bijwonen. Dat kaneenvoudig en snel via www.batzorgel.nl. In september staat in de serie “Muziek op Zaterdag” ooknog een evensong gepland. Het prestigieuze KampenBoys Choir komt deze evensong verzorgen, mits deevensong kan doorgaan… daar is helaas op dit momentnog geen zekerheid over.

11Zomernummer

DankDank voor alle mooie kaarten die ik gestuurd kreeg.Dank voor de bloembolletjes  De tète à tètes lietenprecies op Paasdag hun gele kopjes zien.Vooral ook dank aan alle mensen die de kerkaktiviteitendraaiende houden.Lijntje Zegwaard Tot mijn grote verrassing kreeg ik op 5 april de bloemenuit de kerk. Emmer voor de deur gezet en Ruud zal zedaarin zetten. Maar ik heb lange armen, dus zelfaangenomen. Hartelijk dank!  En ook voor de velekaarten uit de gemeente die ik zomaar mochtontvangen, terwijl ik toch nog steeds gezond ben. Ik miszoals velen de zondagmorgen in de kerk. Hopelijk zien weelkaar weer snel en blijf gezond!Lieve groet van Hennie Ewijk. Graag wil ik iedereen bedanken die mij een mooie kaartheeft gestuurd. En ook voor de vele lieve telefoontjes dieik kreeg. Heel fijn!! Dit is omzien naar elkaar.Een warme groet voor allemaal,  Hilda van Vliet.

 Hartelijk dank voor de kaarten.Vriendelijke groeten van Jopie van der Voorden. In de maand mei werd ik tachtig jaar! Ik had mij dezedag zo anders voorgesteld. De plannen waren mooi,maar de voorpret duurde kort.Toch heb ik aan de dag zelf goede herinneringen: Veelkaarten, bloemen en telefoontjes gekregen. Van de kerkheeft Julia bloemen gebracht. Hartelijk dank allemaal,  Kunnie Sebens. Hierbij wil ik, Pieter Houweling, de kerk bedanken voor demooie, bloeiende hortensia die ik kreeg voor mijn 85-steverjaardag. We genieten er dagelijks van.Hartelijke groet, Pieter Houweling.  Heel hartelijk dank voor de mooie kaart die ik mochtontvangen.Hartelijke groet, L. Versteegh - van Klompenburg.

Bloemen en gemeentegroet

12 Kruispunt

Vanuit dekerkenraad Lieve mensen,Achter de schermen zijn wij met man en macht bezig dekerk eindelijk, na vele maanden, weer open te stellen.Elkaar weer te kunnen zien, aankijken en horen, deverbondenheid te voelen, zij het op afstand voelt tochveel completer dan thuis kijken naar een beeldscherm.We zijn heel erg blij dat de gelegenheid er weer is,vandaar ons harde werken.We hebben steeds ons best gedaan jullie te blijvenbetrekken en te ondersteunen via de live-stream van dekerkdiensten, de nieuwsbrieven, onze predikanten Ruuden Erica via telefoontjes, appjes enz. Vergaderen hebbenwe via de moderne communicatiemiddelen kunnendoen en we zijn allemaal wel wat handiger gewordenmet alle knopjes en toetsen die ingedrukt moetenworden!Vanaf 1 juli mogen we weer op een wat natuurlijkermanier, we hopen vurig dat jullie daar gebruik van gaanmaken. Wel zullen we bij de kerkdiensten nog met denodige regels en voorzorgsmaatregelen rekening moetenhouden. Omdat we 1,5 meter afstand in acht moetennemen, kunnen er dan maximaal 80 personen per dienstin de kerk. Dat betekent dat er ruimte is voor eenaanzienlijk aantal minder kerkgangers dan in de periodevóór Corona. Om iedereen een gelijke kans te geven omregelmatig een dienst te bezoeken, zullen wij per zondaggemeenteleden wijkgericht uit gaan nodigen.Wij blijven online kerkdiensten verzorgen, zodatgemeenteleden die in de wijken wonen die niet ‘aan debeurt’ zijn of gemeenteleden die uit voorzorg nog nietnaar een kerkdienst willen, in de gelegenheid blijven omde dienst online te volgen.Om een kerkdienst bij te kunnen wonen, moet u zich vantevoren aanmelden. Hiervoor gaan wij gebruik makenvan het digitale systeem Kerktijd.nl. Via de link in de maildie aan ieder gemeentelid, die zich op nieuwsberichtenheeft aangemeld, is verzonden of op de website van dePG Den Bosch kunt u zich hiervoor aanmelden. De procedure is als volgt:U gebruikt de link en vult uw gegevens in en maakt eenwachtwoord aan.Ook geeft u het maximale aantal personen op waarmeeu de dienst wilt bij wonen (het daadwerkelijke aantal kuntu per zondag aanpassen) en u kruist aan kerkdienst en inwelke wijk of cluster u woont.In de week voor de dienst ontvangt u een e-mail (als uwwijk aan de beurt is voor het bijwonen van de dienst). Alsu die zondag gebruik wilt maken van de dienst, geeft uaan dat u de kerkdienst bij wilt wonen. Op dat momentbent u definitief welkom in de dienst voor die zondag.

Indien er op basis van de aanmeldingen plaatsen overzijn, worden er, in telkens wisselende volgorde (bepaalddoor “het systeem”) ook gemeenteleden van buiten dewijk die aan de beurt is uitgenodigd.Gemeenteleden die niet over een digitale mogelijkheidbeschikken kunnen zich telefonisch aanmelden op hetkerkelijk bureau. ( 073-6139740). Wij zullen u danregistreren. Bent u aan de beurt om een kerkdienst bij tewonen, dan wordt u daarvan telefonisch op de hoogtegesteld.

Houdt u er rekening mee dat u zonder aanmelding enuitnodiging de kerkdienst niet kunt bijwonen. Conform degeldende regels van de overheid is het verplicht datiedereen die de dienst bezoekt zich vooraf heeftaangemeld en is uitgenodigd.Mocht u vragen of opmerkingen hebben over hetreserveren van de kerkdiensten dan kunt u die stellenaan:Hanneke Bosch, op het Kerkelijk bureaukerkelijkbureau@pgdenbosch.nl 073-6139740Nico La Rivière n.lariviere@home.nl 073-5216286 U kunt op zondagmorgen de kerk binnen komen tussen9.30 uur en 9.55 uur. U zult ook een aantal coördinatorenzien, herkenbaar aan hesjes, die de“gezondheidsvragen” zullen stellen, uw aanwezigheidzullen registeren en u ook een zitplaats zullen aanwijzen.In de kerk zijn ook looproutes aangeduid. Wij verzoeken udringend om u aan de richtlijnen en aanwijzingen van decoördinatoren te houden, zodat we de kerkdienst op eenveilige en verantwoorde wijze kunnen houden.Helaas kunnen we na de dienst nog niet gezamenlijkkoffiedrinken; hiermee missen we een voor velenbelangrijk element van het kerk zijn. Hopelijk kunnen wedaar op termijn toch weer toe overgaan.Wij hopen dat wij elkaar met inachtneming van de regelsvan het RIVM op deze wijze weer te kunnen ontmoeten!Met vriendelijke groet,Marjan Eikelenboom, scriba kerkenraadAb-Jan Jacobse, voorzitter kerkenraad

13Zomernummer

Missionair luisteren Wat betekent voor mij missionair zijn?Op de site van de PKN staat dat missionair zijn begint metluisteren en met vragen stellen. En vragen heb ik meerdan genoeg. Onlangs las ik in Trouw een lovend artikelover een app, die ik daarop heb gedownload. Elke daggeeft de app een paar gerichte vragen vaak naaraanleiding van een korte lezing. Vaak blijf ik hangen inde vraag en kom ik niet eens toe aan formulering van watop een antwoord lijkt. Voor mij prettig want kort enkrachtig en vaak concreet.In 2013 verscheen er een boekje van mij over ordehouden en een veilig klimaat op school. Het verbaasdemij dat wanneer je schrijft over onderwijs, je automatischgezien wordt als een autoriteit op dat gebied. Als dat zowerkt, wie ben ik dan om in een kerkblad nota bene watte schrijven vanuit de missionaire werkgroep?

Laat ik mij beperken tot mijn eigen invloedssfeer. Laat ikdoen “wat voor mijn voeten valt”. Hoe kan ik dat grotebegrip missionair zo klein maken dat ik er wat mee kan?In mijn familie is er niemand die naar een kerk gaat. Envia het werk en kennissenkring ken ik slechts een enkelingdie zichzelf gelovig noemt. Toch voegt de kerk toe dat zemij herinnert aan de open, luisterende houding die nodigis voor missionair werk. Maar dit is allemaal nog tetheoretisch.De Actie Vakantietas geeft op dit moment in mijn ogen

het meest duidelijk weer waar het om gaat. Praktisch,zonder oordeel en zonder voorwaarden helpen waarnodig. Geen woorden maar daden, doen wat nodig is ophet moment dat dit nodig is. Mijn mond opentrekkentegen racisme wanneer dat moet maar ook mijn meningvoor mij houden om een ander niet te kwetsen.Spaarzaam met al te grote woorden en mij vooral ingedrag oefenen. Luisteren naar een ander, achter meopruimen, iemand vóór laten gaan, er zíjn voor familie envrienden. Mild zijn voor mijzelf en anderen. Misschien ismildheid wel de eigenschap waar ik naar op zoek moet;maakt mildheid het verschil tussen gewoon luisteren enmissionair luisteren.. Marien Lokerse, Lid missionaire werkgroep(de genoemde app heet; bidden onderweg)

Kerk met een missie Open Kerk – ook in deze tijdDe deuren van de Grote Kerk (Kerkstraat 20, ´s-Hertogenbosch) zijn regelmatig op woensdagmiddag envanaf 1 juli ook op zaterdagmiddag geopend voorpubliek. Belangstellenden kunnen binnenlopen voor eenbezichtiging, een concert, een rondleiding, een praatjeof om even tot rust te komen. Ook in tijden van Coronahouden wij Open kerk, met in inachtneming van degeldende maatregelen.De protestantse gemeente ‘s-Hertogenbosch wil eenmissionaire, dat wil zeggen: open, gastvrije, oecumenischgeoriënteerde kerkelijke gemeenschap zijn,maatschappelijk betrokken, een kerk middenin de stad,dus een kerk van en voor de stad. Er worden actief encreatief, met hoofd en hart en handen verbindingengelegd tussen geloof, eigentijdse cultuur enmaatschappij. Data Open Kerk zomer 2020Wij streven ernaar onze deuren in juli, augustus enseptember elke woensdagmiddag en zaterdagmiddag teopenen van 13.00 tot 16.00 uur.Zie voor de actuele data de agenda op de website www.pgdenbosch.nlU kunt tussen 13 en 16 uur gewoon binnenlopen voor eenbezichtiging, een rondleiding, een praatje – op gepasteafstand - of om even tot rust te komen. Expositie Anneke Wasser: Verborgen Stilte’Grote Kerk ’s-Hertogenbosch 3 juni 2020 tot en met 13september 2020In deze expositie is een selectie te zien van schilderijenvan kunstenares Anneke Wasser.

De plaats waar water in land overgaat en land in water,intrigeert mij. Dat gebied Is voor mij een duister

14 Kruispunt

Coronawinst Aanraking en afstandJa, er is huidhonger: aangeraakt willen worden en dedieperliggende behoefte daaraan. Dus: wat te doen metde door corona (COVID-19) gewenste afstand?Een beetje afstand is niet verkeerd. Er werd vóór coronazomaar ‘in het wilde weg’ geknuffeld. En dat terwijlaanraking al belast was door incest-verhalen,ongewenste intimiteit, #METOO.Christien Brinkgreve sprak de handen-behandelaars er alop aan, de manueel en fysio-therapeuten, deverpleegkundigen enz. Dan hoor je dingen als:lichamelijke integriteit en het schenden daarvan. Afstand!Zeer gewenst. En toestemming vragen: mag ik jeaanraken? Dat geeft de ander de vrijmoedigheid om tezeggen: nee, alsjeblieft niet, ik wil niet, liever niet. Veelaanraking gebeurt zomaar, impulsief. Ik ben er zelf ookvaak op betrapt: het schouderklopje, iemand even bij dearm pakken, een begroetings- of afscheidskus op dewangen… En heb geprobeerd daarin wat afstand tehouden, maar de maatschappelijke druk of sterker: hetaanrakingsáánbod - was zo groot, dat je bij het stationzomaar een FREE HUG kon krijgen, een gratis (! duskosteloos? vrijblijvend?) omhelzing. Lief aangeboden, liefbedoeld, maar….Dus: afstand is zo gek nog niet. Aanraking is zo kostbaar,dat er voorlopig - en eerst - best wat afstand mag blijven.Een hoofdknik, een zwaai met de hand, een hand op hethart of het Indische namastè, met de beide handentegen elkaar en een lichte buiging.Ik vind dat coronawinst en die mag blijven.Peter van Helden

schemergebied met veel geheimen. Het water ontneemtje het zicht op wat daar onder is; door de begroeiing zieje aan de kant niet wat daar onder leeft. Daar waar degrens tussen land en water dras en zompig is, en nietdoor harde lijnen wordt getrokken, is de overganggeleidelijk en is onduidelijk waar land ophoudt en waarwater begint en andersom. Daar wordt lopen waden, enwaden uiteindelijk zwemmen. In dat gebied is de mensslechts te gast en in zijn vermeende heerschappijkwetsbaar. Onder je voeten voltrekt zich een eigenwereld, autonoom en onaangeraakt. Onzichtbaar enonhoorbaar voor wie leven wil.Ik probeer het mysterie van wat er in die diepte gebeurt,te ontsluiten door vast te leggen wat wél zichtbaar is ende stilte te doorzien. De oppervlakte is niet alleen hetdecor, maar toont juist de kern van wat het verbergt. Datis de kern van mijn werk. Over de kunstenaarAnneke Wasser (Ravenstein, 1961) woont en werkt inRosmalen. Zij drukt zich uit met verschillende technieken:zij schildert, maakt grafisch werk en gebruikt digitalemogelijkheden (iPad-art). De diversiteit die elke techniek

Water

Zomer

te bieden heeft, geeft haar de uitdaging om steeds weernaar dat schemergebied terug te gaan.Zij exposeerde eerder zowel in groepsverband als ooksolo. Enkele van haar eerdere exposities:‘Stroomopwaarts’ (2016 - Het Kruithuis Den Bosch), ‘endaar bij het stille water...’ (2018 - Middelbeers) ’Intraagheid schuilt het leven’ (2019 - JBZ; met werk vanMarco Douma) en ‘Grensland’ (2019 - Ravenstein). Meer informatieW: www.annekewasser.nlE: annekewasser@gmail.com Vanaf zondag 24 mei 2020 tot en met zondag 13september 2020 is de expositie ‘Verborgen stilte’ metschilderijen van Anneke Wasser te zien in de Grote Kerk,Kerkstraat 20, ’s-Hertogenbosch.De expositie is te bezichtigen tijdens Open Kerkdagen opwoensdagmiddagen en zaterdagmiddagen.

15Zomernummer

Colofon 

Eindredactie & vormgevingErica Scheenstra | Piet Blom Hennie Smit kruispuntdenbosch@gmail.com(kopijkruispunt@pgdenbosch.nl)

De redactie behoudt zich het rechtvoor om bijdragen te weigeren,te redigeren of in te korten.

Kopij volgend nummerUiterlijk woensdag 26 aug 2020(overige data voor 2020 zijn: 14 oktoberen 2 december) kruispuntdenbosch@gmail.comof Kerkstraat 20, 5211 KG ‘s -Hertogenbosch

Abonnementen€ 20,- per jaarNL39 RABO 03737 22 214t.n.v. Protestantse Gemeente‘s-Hertogenbosch, inzake Kruispunt

Bezorging & bedankjes bloemenKerkelijk Bureautel. 073-6139740kerkelijkbureau@pgdenbosch.nl

Betaling vrijwillige bijdrageNL61RABO 03737 22 206t.n.v. Protestantse Gemeente ‘s-Hertogenbosch,inzake Kerkelijke bijdrage

College van DiakenenNL92RABO0373737750

CollectebonnenVerkrijgbaar via website, Kerkelijk Bureau of door betalingop  NL20 RABO 03737 22 168  o.v.v.  collectebonnen ende kleur

Droomland

16 Kruispunt

Proosdijstraat 12 | 5236 AT ’s-Hertogenbosch

T: 073 888 5808 | M: 06 203 608 92 | info@paulienuitvaart.nl

WWW.PAULIENUITVAART.NL

Met respect voor elke wens

Het Afscheidshuis

’s-Hertogenbosch, Vught e.o. T 073 684 1614www.kindt-uitvaartzorg.nl

Inge Kindt Maarten Kindt

WIJ NEMEN DE TIJD WANNEER VOOR U DE TIJD STILSTAAT...Samen kunnen wij het afscheid vormgeven. Ook indien u elders verzekerd bent.

17Zomernummer

18 Kruispunt

19Zomernummer

Vakantie in je eigentuin of huis Kamperen op een camping is superleuk, maar kamperenkun je ook in je eigen tuin of zelfs in huis. Zoek maar opdie lakens, zaklampen en knijpers en vier vakantie in jeeigen huis of tuin!Nodig voor kamperen in de tuin:*tent * slaapzak * luchtbed/matje * kussen * zaklamp *boeken/ speelgoedNodig voor kamperen in huis:* 4 stoelen [ een wasrek werkt ook goed] * lakens of eensprei/deken * knijpers * slaapzak * luchtbed * zaklamp *boeken / speelgoedZet de vier stoelen met de zitting naar buiten neer enspan er een laken overheen. Zet vast met knijpers. Dekook de zijkanten af met lakens zodat je een echt tentjekrijgt. Leg je slaapspullen, zaklamp en je boeken /speelgoed erin en je hebt je eigen thuiscamping! 

Ontwerp je eigendroomvakantieplek Droom jij weleens over een vakantie die misschienhelemaal niet kan? In een klein houten roeibootje naarAmerika roeien, zwemmen in een zee vol bloemen, in eenzwevende koffer naar een ster reizen.In het echt eenbeetje lastig, maar in je hoofd is alles mogelijk, Teken/knutsel een grote kaart van jouw droomvakantie metplaatjes en tekeningen. Daar zullen verrassende dingenuitkomen. Hang de kaart, die groot of klein kan zijn, opeen goed zichtbare plek in je kamer.

Schilderen met bloemenBij de zomer horen bloemen. Niets is zo mooi als een veldmet mooie bloemen.Je kunt dat veld ook zelf maken.Je hebt nodig:* mooie bloemen* keukenpapier * een stapel zware

boeken of een bloemenpers * een vel papier * lijm * verf,stiften of kleurpotlodenHoe maak je het bloemenveld?- Verzamel buiten mooie bloemen,- leg ze voorzichtig tussen het keukenpapier,- leg dit onder een flinke stapel boeken of leg het in debloemenpers en draai de pers goed vast.-Wacht een paar dagen. Kijk dan of de bloemen goeddroog en plat zijn.-Schilder je vel als een veld , dit is de achtergrond van jekunstwerk.- Plak de gedroogde bloemen erop. Nu heb je je eigenbloeiende veld! 

Kiwi-ijsjesDeze ijsjes zijn lekker om te maken [ en op te eten] opeen warme dag.Je hebt nodig:* drie groene kiwi's * een mesje * 2 theelepels honing *een beetje water * een staafmixer * vier vormpjes voorijsjesHoe maak je de ijsjes?- Schil de kiwi's en snijd ze in stukjes.- Pureer de stukjes kiwi met de staafmixer- Meng de honing erdoorheen. als het mengsel te stijf is,kun je er een beetje water bij doen.- Giet het fruitmengsel in de vormpjes en zet ze in devriezer.- Nu moet je een nachtje wachten en dan....MMMMMMM