Küreselleşme Ve Enternasyonalizm-M.lowy

  • Upload
    byrsn

  • View
    216

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/25/2019 Kreselleme Ve Enternasyonalizm-M.lowy

    1/7

    Kreselleme ve Enternasyonalizm - Michael Lowy05 Mart 2002 -

    Birbuuk yzy l sonra Manifesto'dan geriye ne kald ? Yazarlar n n yaad y llarda, kitab neitli bas mlar na yazd klar nszlerde kendilerinin de belirttikleri gibi, blmleri veargmanlar n n baz lar eskidi. Dierleri de getiimiz yzy lda eletirel bir yenidenincelemeyi gerekrirecek kadar gncelliklerini yitirdi. Fakat bu belgenin genel anlam ,ekirdei ve "ruhu" -eer bir metnin ruhu diye bireyden bahsedilebilirse- orijinal gcn vecanl l n korudu.

    Bu ruh, kitab n ayn anda hem elerirel hem de zgrletirici olmas ndan ileri gelmektedir.Yani kapitalizm analizi ve kapitalizmin devrilmesi aras ndaki, s n f sava n n incelenmesi vesmrlen s n fa balan m aras ndaki, burjuva toplumundaki elikilerin berrak analizi, eitlikve kar l kl dayan maylaekillenmi bir toplumun devrimci topyas aras ndaki,kapitalistgenilemenin itici mekanizmalar n n gereki ayd nlat l ve "insan n hor grld, birkenara atlld , eksitildii, kleletirildii btn koullar ortadan kald rma" (1) ahlaki talebiaras ndaki ayr lmaz birliktelikten kaynaklanmaktad r bu ruh.

    Komnist Manifesto'daki bir ok husus sadece ada olmakla kalmay p, 150 y l ncesinegre ok daha gnceldir de. Kapitalist kreselleme tehisini rnek alal m. ki gen yazar,kapitalizmin, dnyay kendi kalkan alt nda kltrel ve ekonomik olarak birletiren bir srecegiritiini vurgulad : "Burjuvazi, dnya pazarlar n smrsyle her lkedeki retime vetketime kozmopolit bir nicelik verdi. Gericileri derin kedere boarak, sanayinin ayaklar alt ndan, zerinde durmakta olduu ulusal temeli ekip ald ... Eski yerel ve ulusal yal t m n vekendine yeterliin yerini, uluslar n ok ynl kar l kl iliki eri, evrensel kar l kl ba ml l al yor. Ve maddi retimde olan, zihinsel retimde de oluyor.

    Sz konusu olan sadece genileme deil, egemenliktir de: Burjuvazi "btn uluslar , yok etme

    tehdidiyle, burjuva retim tarz

    n

    benimsemeye zorluyor; onlar

    uygarl

    k dedii eyi benimsemeye, yani bizzat burjuva olmaya zorluyor. Tek szckle, kendi imgesinden birdnya yarat yor." (3) Tabii ki 1848'de, bu blm, o zamanki gncel gerekliin basittarifinden ok, gelecee ilikin bir; tahmindi. Yukar daki pasajda, Manifesto'nun yaz ld 150y l ncesinden ziyade bugn ok daha doru olan bir analiz gryoruz.

    Gerekten de, 20.yy' n son dnemlerine kadar, sermaye dnya ap nda bu kadar btn,mutlak, blnmemi, evrensel ve s n rs z bir nfuza erimemiti. Gemite hi bit zamankurallar n , politikalar n , dogmalar n ve karlar n yerkredeki her ulusa empoze etmehususunda bugnk yeteneine sahip olmam t . Uluslararas finans kapital ve okulusluirketler hi bir zaman devletlerin ve halklar n kontrolnn bu kadar d nda olmam t .

    Kendilerini insan yaam n kapitalist serbest piyasan n kat kurallar na ve dizginsiz kapitalistkar aray na gre kontrole, ynetmeye ve ekip evirmeye adam IMF, DB, DT gibi

  • 7/25/2019 Kreselleme Ve Enternasyonalizm-M.lowy

    2/7

    uluslararas kurumlar n bylesine youn i birlii daha nce hi var olmam t . Son olarak da,daha nce hi bir ada, insan hayat n n her alan -sosyal ilikiler, kltr, sanat, politika,cinsellik, sal k, eitim, spor, elence- sermaye taraf ndan bylesine egemenlik alt na al n p,"egoist hesaplar n buzlu sular na" bu denli bat r lmam t .

    Yine de, kapitalist kresellemenin Manifesto'nun ilk sayfalar nda izilen parlak -ve kahince-analizi belli s n rl l klar, gerilimler ve elikilerden muzdariptir. Bu, Marksizmin bir okeletirisinin iddia ettii gibi devrimci cokunun fazlal ndan deil, aksine modem burjuvazi/endstriyel uygarl k kar s nda yetersiz eletirellikteki bir durutan kaynaklan r, Buduruun birbirleriyle yak ndan balant l bir ka ynne bakal m.

    1) 19:yy'da yayg n gelime ideolojisi, Marks ve Engels'in burjuvazinin "btn uluslar , en barbar olanlar bile uygarl a ekme" kapasitesine duyduklar hayranl ifade ettikleri,grnrekildeki Avrupa-merkezci tarzlar nda ortaya k yor: Ucuz mallar sayesinde"barbarlar n inat yabanc dmanl n dize getiriyor" (in'e a k bir gnderme). Yazarlar,Bat 'n n kolonyal egemenliini burjuvazinin "uygarlar r c " tarihsel rolnn bir ifadesi olarakalg l yor gibiler: Bu s n f, "barbar ve yar -barbar lkeleri, uygarlam olanlara, kyl uluslar burjuva uluslara, Douyu Bat ya ba ml hale getirdi." (4) Bu Avrupa-merkezci, kolonyaldemeyelim, 'uygarlam ' ve 'barbar' uluslar ayr m na getirilen tek k s tlama da, Bat burjuvadnyas na atfen "uygarlama dedikleriey" (sogennante zivilisation) ifadesidir.

    Marks daha sonraki yaz lar nda, Hindistan'daki ve in'deki Bar kolonyalizmi konular ndaok daha eletirel bir tutum tak nacakt ; ancak "burjuva uygarl "na, kurbanlar n n yanikoloni halklar n bak a s ndan radikal Marksist bir kafa tutman n formlasyonuemperyalizmin Rosa Luxemburg ve Lenin gibi modern teorisyenlerine kald . Ve ancakTroki'nin srekli devrim teorisiyle birlikte, sosyalist devrimlerin, sistemin periferisinde yeralan, yani ba ml lkelerde balamas ihtimalinin daha yksek olduu ayk r dncesi ortaya kt . Tabii ki, K z l Ordu'nun kurucusu, devrimin endstrilemi ileri lkelere yay lmazsa -zellikle Bat Avrupa kastediliyor- bugn ya da yar n yenilmeye mahkum olduu ek hususunuda eklemitir. Marks' n ve Engels'in, Manifesto'nun 1881'de bas lan Rusa evirisininnsznde, sosyalist devrimin Rusya'da balayaca na -geleneksel ifti kolektivizmitemelinde- ve sonra Bat Avrupa'ya yay laca na dair kafalar nda varsay msal bir durumutasavvur ettikleri genellikle unutulur. Onlar n ifadesine gre, Rus Devrimi, Bat 'daki proleterdevrim iin bir sinyal olacak ve bylece ikisi birbirlerini tamamlayacaklard r. Bu metin -ayr ca Vera Zasulich'e ada bir mektup- Kautsky'nin ve Plekhanov'un 1917 EkimDevrimi'nin "iradeciliine" kar ne srdkleri kendi "ortodoks Marksist" diye nitelendirileneletirilerine de -ki bu argmanlar SSCB da ld ktan sonra tekrar moda oldu- nceden

    verilmi bir cevap niteliindedir. Onlar

    n szde "ortodoks Marksist" anlay

    lar

    na gresosyalist bir devrim, ancak retici glerin "olgunlua" ulat yerlerde, yani ileri kapitalistlkelerde mmknd.

    2) "Serbest ticareti" iyimserlik ve olduka ekonomik-determinist bir yakla mdan esinlenerekMarks ve Engels, "Burjuvazilerin gelimesi, ticare : zgrl, dnya pazar , retimtarz ndaki ve bunlara kar l k gelen yaam koullar ndaki tek biimlilik sayesinde halklararas ndaki ulusal farkl l klar ve dmanl klar gnden gne yok oluyor" (5) yanl ngrsnde bulundu.

    Ne yaz k ki yle olmad ! 20. yzy l n tarihi -iki dnya sava ve uluslar aras ndaki say s z

    at ma- bu tahmini kesinlikle dorulam yor. ster dnya pazar na hakimiyet zerindeemperyalistler aras at malar, ister emperyal bask ya kar ulusal kurtulu hareketlerinde ya

  • 7/25/2019 Kreselleme Ve Enternasyonalizm-M.lowy

    3/7

    da say s z baka ekilde olsun; uluslar aras ndaki at malar yaratmak veya yenidenyaratmak, sermayenin kresel genilemesinin soluksuz doas nda vard r.

    Bugn bir kez daha, kapitalist, kresellemenin panie-koullu kimlik siyasetini ve airetimilliyetilikleri nas l da beslediini gryoruz. Dnya pazar n n sahte evrenselcilii

    tikellikleri zincirlerinden boalt yor ve yabanc dmanl n kuvvetlendiriyor: Sermayeninticari kozmopolitlii ve sald rgan grup-kimlii gdleri birbirlerini kar l kl olarak pekitiriyor. (6)

    Tarihsel deneyim -zellikle irlanda'n nki ve onunngiliz emperyal hakimiyetine direniiMarks'a ve Engels'e, burjuvazinin ve kapitalist pazar n saltanat n n uluslar aras ndakiat malar bast rmak yerine, tarihsel olarak ei grlmemi oranda younlat rd n birkay l sonra retti. Fakat ulus gerekliiyle, onun siyasal ve kltrel doas yla, ekonomikar s ndaki greli zerkliiyle -gerekte indirgenemezlii- ilgili tutarl Marksist bir inceleme,Lenin'in "uluslar n kendi kaderlerini tayin"e ve Otto Bauer'in "ulusal kltrel zerklik"eilikin yaz lar n beklemek durumunda kald . Genellikle birbirleriyle elikili olduudnlen bu iki yakla m, birbirlerini bir o kadar btnleyici olarak da grlebilirler.

    3) Burjuvaziye retici gleri gelitirme konusundaki ei grlmemi yeteneinden dolay sayg lar n sunan Marks ve Engels, "Doan n glerinin insana tabi k l n "n ve modern burjuva retimi taraf ndan "koca k talar n tar ma a lmas "n hi ekincesiz selamlad lar.Dahas , bizzat retici glerin yap s n ekolojik ve sosyal kriterlere uygun olarakdevrimciletirme gereklilii de bulunup bulunmad sorusunu sormadan, devrimi esas olarak, burjuvazinin yaratt retici glerin serbest gelimesinin nndeki "zincicler"in -varolaneski mlkiyet biiminin- k r lmas olarak tahayyl etmi gibiler.

    Bu s n rl l k, Marks taraf ndan sonraki yaz larda, zellikle Kapital'de, sermayenin mant n ntopra ve igcn ezamanl tketmesi ele al narak k smen dzeltildi. Fakat ekolojinintemel sezgilerinin Marksist teorinin gvdesine kar lmas yolunda ciddi abalarla ancak eko-sosyalizmin son on y llardaki ykseliiyle kar la yoruz.

    4) lerlemeci ideolojinin "kaderci iyimserlii" deneneyden esinlenen Marks ve Engels, burjuvazinin dn ve proleraryan n zaferini "eit derecede ka n lmaz"ek inde hitereddrsz ilan ettiler, Tarihi, sonular bilim taraf ndan, tarihin yasalar taraf ndan ya dasistemin elikileri taraf ndan garantilenmi bir sre olarak gren yakla m n siyasalsonular zerinde fazlaca durmaya gerek yok. Byle bir yakla m kendi mant ksalsonular na vatd r lacak olsa -Manifesto'nun yazarlar tabii ki bunu yapmad -, devrimci

    bilince, rgtlenme ve inisiyatife yani znel etmenlere hi gerek kalmazd

    , Plekhanov'un da belirttii gibi eer "program n zaferi, gnein yar n doacak olmas kadar ka n lmaz"sa,neden siyasi bir parti, kurulsun, bir gsteri iin insanlar n hayatlar ,tehlikeye at ls n? Yar ngnein domas n garantilemek iin bir hareket rgtlemeyi kimse hayal etmeyecektir.

    Manifesto'nun bir paragraf n n, st kapal olarak da olsa, tarihin "ka n lmazc " kavran ylaelitii dorudur: Her tarihsel s n f sava n n "ya toplumun genel bir devrimci yenidenyap land r lmas yla ya da savaan s n flar n ortak y k m yla sona ermi" olduunu syleyennl "Burjuvazi ve Proleterler" bal kl ikinci paragraf kastediyorum. Marks ye Engels dieralternatifin gelecekte de geerli o abileceini a ka onaylam yor, ama bu, paragraf nmmkn bir yorumudur.

  • 7/25/2019 Kreselleme Ve Enternasyonalizm-M.lowy

    4/7

    Gerekte, insan trnn ve ii s n f hareketinin kar s ndaki tarihsel bir seenek olaraksosyalizm ya da barbarl k alternatifini ilk kez a ka ortaya koyan Rosa Lksemburg'un 1915tarihli "Junius Bror"yd. Marksizmin herhangi bir izgisel tarih anlay ndan ve "garantili"gelecek illzyonundan radikal olarak ayr mas ancak bu zgl urakta oldu. Ve S rf tarihin"ak nt s yla yzerek" ilerlenebilecei yan lsamas yla Alman ve Avrupa ii-s n f hareketini

    uyuturan ilerlemeci ideolojilere tarihsel materyalizm temelinde derinlemesine bir eletiri denihayet Walter Benjamin'in yaz lar nda yer alacakt r.

    Btn bu eletirel ifadelerden sonra Manifesto'nun, Ayd nlanmac dnrlerden veHegel'den miras kalan "ilerlemeci" felsefenin s n rlar n n tesine geemediini karsamakyanl olur. retimi ve toplumu devrimciletirmi ve "M s r Piramitlerinin, Roma susistemlerinin ve Gorik katedrallerinin ok stnde harikalar meydana getirmi" (7) bir s n folarak burjuvaziyi selamlasalar da, Marks ve Engels tarihin herhangi bir izgisel grnreddederler. retici glerin gz kamat r c ilerlemesinin -burjuva toplumunda btn eskiuygarl klara gre ok daha etkileyici ve muazzam o!mak zere- dorudan reticilerintoplumsal durumlar n n bozulmas pahas na elde edildiini srekli vurgularlar.

    Bu, modem iinin yaam ve i kalitesindeki d zanaat n nki ve hatta baz a lardanfeodal kleninkiyle k yaslayan analizlerde zellikle byledir: "Serflik dneminde, serflerkendilerini komnde yelik seviyesine ykseltti... Modern ii ise, aksine, endstriningelimesiyle birlikte kendi s n f n n varolma koullar n n hep daha aa s na ekilir." (8) Ayn ekilde, makinelemi kapitalist endstri sisteminde, emek srecinin kendisi, Manifesto'nunFourier'den dn ald bir tabirle "tiksindirici" olur, yani brn zerkliini "ve dolay s ylaii a s ndan brn ekiciliini" (9) yitirir.

    Bu noktada, iinde belli ilerleme trlerine (teknoloji, endstri, retkenlik bak mlar ndan), baka alanlarda gerilemelerin (sosyal, klttirel ve ahlaki hayat bak m ndan) elik ettiifevkalade diyalektik bir tarihsel sre kavray n n ana hatlar n bir an iin gryoruz.Burjuvazinin "kiisel deeri deiim deerine indirgedii" ve insanlar aras nda " plak kiisel- kardan, duygusuz 'nakit demeden' [die gefhllose 'bahre Zahlung'] baka bir ba b rakmad " (10) eklindeki ifadeler bu bak mdan da nemlidir.

    Manifesto'nun, kapitalizmin kresel gcnn -kah kahince kah dneminin s n rlamalar ylaekillenmi- bir tehisinden daha fazlas olduunu; bunun yan nda ve hepsinden nemlisi buegemenlie kar uluslararas mcadele iin ivedi bir ar olduunu da ekleyelim. Marks veEngels, bir dnya sistemi olarak sermayenin, ancak kendi kurbanlar n n, proletaryan n vemttefik s n flar n dnya tarihsel eylemi ile alt edilebileceini mkemmel birekilde

    anlad

    lar. Manifesto'nun btn ibareleri aras

    nda, ii s

    n

    f

    n

    n ve sosyalist eylemcilerin birka kua n n bilin ve yreklerini esinlendiren, "Dnyan n Btnileri, Birlein!"eklindeki son cmlesi kukusuz en nemlisidir. Buiar n, son 150 y lda hareketin en radikaleilimlerinin standard ve parolas olmas tesadf deildir. Savalar, bulan k at ma ve a rideolojik sisler boyunca kutup y ld z grevi gren bir ilan, bir ar , kategorik bir ahlaki vestratejik buyruk olmutur.

    Bu ar , ayn zamanda ngrsel bir ar yd da. 1845'te proletarya, b rak n dnyay , ouAvrupa toplumunda bile hala kk bir az nl ktan ibaretti. Bugn, sermayenin smrdcretli ii kitlesi -sanayi iileri, beyaz yakal iiler, hizmet sekrr al anlar ,gndelikiler, iftlik iileri- dnya nfusunun ounluunu oluturuyor. Kresel kapitalist

    sisteme kar savataki a k farkla en nemli g ve etraf nda dier toplumsal glerin, dier

  • 7/25/2019 Kreselleme Ve Enternasyonalizm-M.lowy

    5/7

    toplumsal mcadelelerin kendilerini ynlendirebilecekleri ve ynlendirmeleri de gerekeneksendir.

    Gerekten de sadece proletaryan n karlar sz konusu deildir: Btn lkelerde bask alt ndaki btn toplumsal kategori ve gruplar n da -kad nlar (Manifesto'da fazla gemeyen);

    yabanc egemenliindeki uluslar ve etnik gruplar; isizler ve marjinalleririlmi olanlar(sefils n f-pooritariat)- toplumsal dnmde karlar vard r. Ve tabi ki sadece o veya bugrubu deil btn insan trn ilgilendiren evre sorunundan bahsetmiyoruz bile.

    Berlin Duvar 'n n y k lmas ndan sonra baz lar sosyalizmin, s n f sava m n n ve hatta tarihinsonunu ilan etti. Son y llarda Fransa'daki,talya'daki, Gney Kore'deki, Brezilya'daki,ABD'deki -ve asl nda dnyan n her yerindeki grev dalgalar - szde-Hegelci tarzspeklasyonlar rtt. Fakat alt s n flarda trajik olarak eksii grleney, minimumdzeyde bile olsa uluslararas bir koordinasyondur. (11)

    Marks ve Engels iin enternasyonalizm. hem sermayeye kar dnya ap ndaki proleterrgrlenme ve sava stratejisinin merkezi bir paras hem de en yce ahlaki deeri vemcadelenin nihai hedefi insanl n zgrlemesi olan devrimci hmanist zlemin birifadesiydi. Onlar, dnce ve eylemlerinin ufku kadar devrimci topyalar n n ieriinin de,hudutlar n veya ulusal s n rlar n bulunmad btn dnya olmas anlam nda, komnist"kozmopolit"lerdi. Manifesto'dan sadece iki y l nce yaz lan Almandeolojisi'nde. ancakonun sayesinde her bireyin "kendi zgl yerel ve ulusal s n rlar ndan kurtar ld , btndnyan n rnleriyle (entelektel olanlar da dahil) pratik bir ilikiye sokulduu ve dnyaap ndaki insani yarat c l n btn nimetlerinden faydalanma imkan na kavutuu" (12) birkomnist devrim vurgulan r -ki bu zorunlu olarak dnya-tarihsel bir sre olmas gerekir.

    Marks ve Engels kendilerini s n rlardan ba ms z bir proleter birlii vmekle s n rlamad lar.Hayatlar n n nemli bir blmnde, uluslararas dayan maya somut ve rgtl bir biimvermeye de abalad lar. Bunu ilk aamada, Alman, Frans z ve ngiliz devrimcilerini 1847-1848 Komnist Ligi'nde toplayarak ve sonra 1864'te kurulan Uluslararas i Birlii'nininas na byk katk da bulunarak yapt lar. Birbiri ard na gelen Enternasyonaller (l'den 4'e)krizlere, brokratik deformasyonlara veya izolasyona urad . Ancak bunlardan hi birienternasyonalizmin 20.yy boyunca kurtulu savalar n n en nemli itici glerinden biriolmas n engelleyemedi. 1917 Ekim Devrimi'nin ilk y llar ndan sonra etkileyicienternasyonalist bir dalga Avrupa'y ve dnyay kas p kavurdu. Stalinist y llarda,enternasyonalizm, SSCB'nin byk-g karlar n n bir arac olarak kullan ld . AmaKomnist Encernasyonal'in brokratik dejenerasyon dneminde bile. 1936-1938spanya

    Uluslararas

    Tugaylar

    gibi hakiki enternasyonalizm rnekleri olutu. Daha yak

    n zamandaise, 1968 ayaklanmalar nda ve 3.Dnya devrimleri ile dayan ma eylemlerinde, yeni birkuak, enternasyonalist faaliyet ruhunu devrald .

    Bugnk sorunlar da, kapsam bak m ndan uluslararas bir niteliktedir. Sadece birka rnekten bahsetmek gerekirse, kapitalist kresellemenin, neo-liberalizmin, kurals zlat r lm speklatif finans piyasalar n n, 3.Dnya'n n byk oranlarda borlanmas ve fakirlemesinin,evresel kn, youn tehditler ieren ekolojik krizin biriktirdii muazzam sorunlar n hepside kresel lekte zmler gerektiriyor.

    Bugn, byk sermayenin blgesel (AB) ve kresel birlemesine kar , onun kar tlar n n ok

    az ilerleme kaydettiini itiraf etmekten baka seeneimiz yok. 19.yy'da ii-s n f hareketininEnternasyonel'de rgtlenmi en bilinli kesimleri, burjuvazinin ilerisindeyken, bugn

  • 7/25/2019 Kreselleme Ve Enternasyonalizm-M.lowy

    6/7

    greceli olarak trajik birekilde gerideler. Uluslararas rgtlenme, koordinasyon ve ortakeylem ihtiyac -ortak taleplere ilikin sendikal dzlemde ve sosyalizm mcadelesidzleminde- hi bu kadar ivedi ve bu ihciyaca verilen yan t da hi bu kadar zay f, k r lgan veel yordam yla olmam t .

    Btn bunlar, radikal toplumsal deiim hareketinin bir ya da birka ulus dzleminde balamamas gerektii veya hibir meru ulusal kurtulu hareketi olmad anlam na gelmez.Ama ada sava mlar, ei grlmemi oranda, kar l kl ba ml ve batan sona i iegemilerdir. retim alanlar n baka blgelere kayd rma ve "rekabetede bilirlik" zerindekikapitalistantaja, mmkn biricik rasyonel ve etkili yan t, -rnein Bangkok'taki rnlerlefiyat rekabetine girebilmesi iin rnein Paris'te maa ve sosyal yard m kesintileri yap lmas gerektii iddias - rgtl ve etkili uluslararas ii-s n f dayan mas d r. imdi Kuzey'in veGney'in iilerinin karlar n n gerekte nnas l da ak t , gemie oranla ok daha a k birekilde ortada: Gney Asya'daki iilerin maalar ndaki art , Avrupal iileri dorudanilgilendiriyor; kyllerin ve yerli halklar n Brezilya yamur ormanlar n s nai-tar mirketlerinin y k c sald r lar ndan koruma mcadelesi, Amerikal evreciler iin ok nemli;neo-liberalizmin reddi btn lkelerdeki sendikal hareketlerin ve halk hareketlerinin ortak paydas . Byle bir ok baka rnek verilebilir.

    Burada ne tr bir enternasyonalizm sz konusu? Bloklar n ve "rehber devletler"in -SSCB,in, Arnavutluk- hizmetindeki sahte "enternasyonalizm" ld ve gmld. Buentemasyonalizm, dar kafal ulusal brokrasilerin, kendi ulusal devletleri her ne politikaizliyorsa onun stn rtmelerinin arac yd . Gemi enternasyonalist geleneklerin en iyilerinide koruyacak yeni bir balang c n zaman gelmitir.

    Btn devletlerden ba ms z yeni bir enternasyonalizmin tohumlar urada burada grlmeye baland . Militan sendikac lar, sol-kanat sosyalistler, Stalincilikten kopmu komnistler,dogmatik olmayan Trokistler, sekter olmayan anar istler, proleter entemasyonalist geleneiyenilemenin yollar n ar yorlar. Her ne kadar halen tek bir blgeyle s n rl olsa da, deetli birinisiyatif, Latin Amerika solunun bal ca gleri aras nda bir tan ma ve ortak eylem arenas olarak 1990'da kurulan ve amalar neoliberalizme kar savamak ve halk n bykounluunun katlar na ve ihtiyalar na hizmet edecek ileriye doru yeni yollar aramakolan, Sao Paolo Forumu'dur.

    Feminizm ve evrecilik gibi kresel bir perspektife sahip toplumsal hareketlerde, rk l kkar t hareketlerde, kurtulu teolojisinde, insan haklar na ve 3. Dnya'yla dayan mayaadanm derneklerde yeni enternasyonalist duygular eanl grntlemektedir. Btn bu

    ak

    mlar, hi deilse varolma meziyetine sahip olsa da, Sosyalist Enternasyonal gibi kuruludzenle fazla uzlam kurumlarla tatmin olmaktan olduka uzaklar.

    Bu eilimlerin en aktif temsilcilerinden bir grup, gezegenin Kuzeyinden ve Gneyinden, birlik ve kardelik ruhuyla, 1996'da Zapatista Ulusal Kurtulu Ordusu -yereli (Chiapas yerlihalk n n sava ), ulusal (Meksika'da demokrasi sava ) ve uluslararas n (neoliberalizme kar kresel sava) orijinal ve baar l bir ekilde biraraya getirmeyi baarm olan devrimci birhareket- sayesinde Chiapas dalar nda, nsanl k in ve Neo-libtralizme Kar Galaksileraras Konferans'ta biraraya geldiler.

    Kapitalist kresellemeye kar yrtlen dnya ap ndaki bu savata, dnya ekonomisine

    hakim endstrilemi ileri lkelerdeki sava mlar n tayin edici bir rol oynad ortada.Kapitalist sistemin tam "merkez"ine vurmadan uluslararas gler dengesinde kkl bir

  • 7/25/2019 Kreselleme Ve Enternasyonalizm-M.lowy

    7/7

    deiim yaratmak imkans zd r. ABD'de mcadeleci sendikalar n yeniden douu cesaretverici, ancak neo-liberalizme direnen en gl hareketleri grdmz yer -her ne kadar k ta-ap nda bir koordinasyonu henz oluturmak durumunda olsalar da- Avrupa'd r.

    Proleter enternasyonalizminin sosyalist, anti-kapitalist ve anti-emperyalist geleneinin

    yenilenmesi ile yeni toplumsal hareketlerin evrenselci, hmanist, zgrlk, evreci,feminist ve demokratik zlemlerinin kaynamas , 21.yzy l enternasyonalizmini ortaya karabilir ve karacakr r da.

    --------------------------------------------------------------------------------KaynakMontly Rewiev. Kas m, 1998

    Dipnotlar

    1 Karl Marks, Hegel'in Hukuk Felsefesinin Elestirisine Bir Katk , Paris 1971. sf.812 Marks ve Engels, Komnist Manifesto (New York: Monthly Review, 1998), sf.21-223 Age., sf.22.4 Manifesto, sf. 22.5 Manifesto, sf. 40. Manifesto'daki bu iddia, birka sat r ileride, yazarlar n ulusal kar tl klar nsonlanmas n kapitalizmin son bulmas na balar grndkleri yerde rtlr. "Bir bireyin bir baka bireyi smrmesi ortadan kalkt lde, bir ulusun da bir tekini smrmesi ortadankalkacakt r. Ulusun kendi iindeki s n flar n kars tl yla birlikte, uluslar n birbirlerine kar dmanca tutumlar da dser.."6 Burada Daniel Bensaid'in dikkate deer ki ab ndaki analizlerden yararlan yorum: Le PariMelancollque [Melankolik cretli] (Paris, Fayard, 1997)7 Manifesto, sf.21.8 Age., sf.31.9 Age., sf.2510 Age., sf.20.11 Duvar n dnden sekiz y l sonra, Almanlar n kendileri bu konuda ne dnyor?"Bugn, s n f mcadelesinin modas gemitir, iverenler ve isiler birbirleriyle ortaklareklinde iliki kurmal d r" grne mi inan yorlar, yoksa bilakis "s n f sava ndan bahsetmekyerindedir. Esasen, iverenler ve isiler tamamen uyumaz karlara sahiptirler" diye midnyorlar?te, Marksizme sempatiyle sulanamayacak bir gazete olan FrankfurterAllgemeine Zeitung taraf ndan 10 Aral k 1997'de yay mlanan ilgin bir anket. 198o'de Bat

    Alman vatandalar

    n

    n %58 kadar

    ilk cevab

    vermiken, ikincisini verenler %25'de kalm

    st

    .1997'ye gelindiinde denge tersine dnd. %41 kadar hala s n f sava n modas gemis birey olarak dnmeye devam ederken, bu kes %44' onun gndemde olduunu dsnyordu.Eski Demokratik Almanya Cumhuriyeti'nde, -yani Berlin Duvar 'n bizzat y kan insanlararas nda- ounluk arp c ekilde daha berrakt r: %58 s n f mcadelesi taraftar , %26 kar t !(kar lat r n z, Le Monde Diplomatique, say sf.6, Ocak 1998, sf.8)12 Marks ve Engels, Alman ideoloiisi, Paris, Editions Sociales, 1968, sf.67.

    Sendika.Org Anasayfa