Upload
gaenor
View
48
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
KUPIĆ? - NIE KUPIĆ? ZJEŚĆ, CZY WYRZUCIĆ?. Prawidłowe żywienie, rozłożone na kilka posiłków w ciągu dnia, powinno zapewnić człowiekowi dostarczenie:. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Prawidłowe żywienie, rozłożone na kilka posiłków w ciągu dnia, powinno zapewnić człowiekowi dostarczenie:
• ENERGII – niezbędna do pracy narządów wewnętrznych (krążenia krwi, oddychania, trawienia, wydzielania gruczołów wewnętrznych. i in.), do utrzymania stałej ciepłoty ciała, do pracy mięśniowej. Organizm czerpie energię z biologicznego spalania węglowodanów, tłuszczów oraz białek niewykorzystanych do innych celów.
• SKŁADNIKÓW BUDULCOWYCH – aminokwasy wchodzące w skład białek, składniki mineralne oraz niektóre składniki tłuszczów i węglowodanów. Materiał budulcowy potrzebny jest do rozwoju, wzrostu oraz do odnowy różnych tkanek (np. złuszczający się naskórek, wzrost paznokci i włosów, wydzielanie soków trawiennych i in.). Dostarczenie tych składników organizmowi gwarantuje zachowanie równowagi pomiędzy procesami rozpadu i syntezy składników ciała.
• SKŁADNIKÓW REGULUJĄCYCH – witaminy, niektóre składniki mineralne; wchodzą one w skład wielu enzymów i koenzymów warunkujących prawidłowy przebieg procesów przemiany materii.
Bilans energetyczny
PPPM*
PPM**
* Ponadpodstawowa przemiana materii** Podstawowa przemiana materii
POBÓR ENERGII WYDATEK ENERGII
PRZYROSTMASY
UTRATA MASY
BIAŁKO
TŁUSZCZE
WĘGLOWODANY
B I L A N S E N E R G E T Y C Z N Y
PPPM*
PPM**
* Ponadpodstawowa przemiana materii** Podstawowa przemiana materii
POBÓR ENERGII WYDATEK ENERGII
PRZYROSTMASY
UTRATA MASY
BIAŁKO
TŁUSZCZE
WĘGLOWODANY
B I L A N S E N E R G E T Y C Z N Y
Negatywne konsekwencje zdrowotne
Żywienie niedoborowe : powoduje nadmierną drażliwość i zaburzenia koncentracji zmniejsza odporność organizmu jest przyczyną niedokrwistości zmniejsza wydolność układu krążeniowo-oddechowego, zwiększa ryzyko osteoporozy w wieku dojrzałym
Nadmierne spożycie jest przyczyną:
próchnicy zębów, otyłości
czynnikiem ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych takich jak: miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca insulinoniezależna, nowotwory
ŻYWNOŚĆ BEZPIECZNA
• Żywność zdrowa• Żywność wolna od zanieczyszczeń• Żywność nie stwarzająca zagrożenia• Żywność naturalna
ZALECENIA ŻYWIENIOWE
Zmniejszenie spożycia soli do 6-7 g dziennie
Ograniczenie spożycia cholesterolu do 300 mg dziennie
• Nasycone kwasy tłuszczowe zawarte w tłuszczach zwierzęcych (mięso, pełnotłuste produkty mleczne, jaja), powodują wzrost stężenia złego cholesterolu LDL, który odkłada się w ściankach tętnic i jego to należy unikać w naszej diecie;
• Nienasycone kwasy występują w rybach, owocach morza, wielonasyceniowe pochodzenia roślinnego –zawierają orzechy, oliwa z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy, sojowy. Na tych dwóch grupach powinna bazować nasza zdrowa dieta. (powstawanie dobrego cholesterolu HDL).
Ograniczenie spożycia tłuszczów w produktach smażonych,
słodyczach, tłuszczy zwierzęcych, a zwiększenie spożycia ryb, drobiu,
chudych wędlin, oleju z oliwek.
Spożycie mleka, a zwłaszczaproduktów mlecznych fermentowanych(jogurty naturalne, kefiry, zsiadłe mleko, twarożki),
gdyż bakterie zawarte w tych produktach korzystnie działają na nasz system odpornościowy, 2-3 szklanki
mleka dziennie + 50-100 g sera)
Zmiana struktury spożycia produktów węglowodanowych:- zwiększenie spożycia produktów skrobiowych (zbożowe głównie z pełnego przemiału) do ok. 60% ogólnej ilości energii- wybieranie produktów z nieoczyszczonejmąki, czyli razowe pieczywo.
Zwiększenie spożycia warzyw
i owoców do 600-700 g dziennie (witaminy antyoksydacyjne,
mikroelementy i inne substancje bioaktywne)
Warzywa i owoce to zdrowie i uroda
To źródło błonnika i wielu witamin (zwłaszcza A, C i E) oraz składników mineralnych (wapń, magnez, potas, żelazo).
• regulują gospodarkę mineralną organizmu oraz przemianę materii- szczególnie w komórkach nerwowych, mięśniach i gruczołach dokrewnych. Dzięki tym funkcjom regulują nastrój;
• są źródłem przeciwutleniaczy, mających działanie przeciwnowotworowe, chroniące serce i wzrok;
• wzmacniają układ odpornościowy • zapobiegają osłabieniu pamięci;• poprawiają również stan skóry, paznokci i
włosów- czyli służą urodzie.
W diecie nie powinno zabraknąć błonnika.
• Nasz organizm potrzebuje go około 25-30g dziennie. W przewodzie pokarmowym błonnik zachowuje się jak gąbka, chłonie wodę pęcznieje i wypełnia żołądek, wywołując uczucie sytości. Zmniejsza przyswajalność węglowodanów, przez co obniża poziom cukru we krwi.
• Ponadto wchłania toksyny, cholesterol i inne szkodliwe związki, które są razem z nim szybko wydalane, usprawnia perystaltykę jelit.
W największych ilościach znajduje się on w owocach, warzywach, kaszy, brązowym ryżu, makaronach,
pełnoziarnistych produktach.
Ruch to zdrowie
Przynajmniej 2-3 razy tygodniowo ćwicz ok. godzinę czasu- maszeruj, pływaj, tańcz, biegaj, pedałuj na rowerze, ćwicz aerobik; wybierz ten rodzaj aktywności, która sprawi Ci przyjemność.
Ruch poprawia nastrój- aktywność fizyczna nie tylko wpływa korzystnie na sylwetkę i kondycję, także powoduje zwiększone wydzielanie endorfin (hormonów szczęścia), które poprawiają humor poprawia perystaltykę jelit.
Przeciętny człowiek w ciągu całego życia pokonuje na piechotę dystans ponad 80 000 kilometrów, czyli dwukrotnie okrąża ziemię. Chodzenie jest najlepszą formą ruchu pobudzającą serce w takim stopniu, iż zachowuje ono sprawność, a jednocześnie nie ulega przemęczeniu. Wystarczy maszerować 3 razy w tygodniu po 45-60 -najlepiej 90 minut.
Mózg lubi dobrze zjeść!
Magnez - wzmacnia układ nerwowy i krwionośny. Zapobiega stresowi i bezsenności. Gdy wszystko nam przeszkadza i denerwuje bez powodu, to prawdopodobnie mamy niedobór magnezu; wtedy też nie tylko tracimy siły, ale pogarsza nam
się nastrój i "puszczają" nerwy.
Organizm najchętniej wchłania magnez w towarzystwie witamin B6 i E. Witaminy z grupy B- zwłaszcza witamina B6 jest niezbędna do
produkcji serotoniny (substancji poprawiającej nastrój, samopoczucie Orzechy, czekolada, banany, kakao - poprawiają nastrój.
Orzechy, migdały, pestki z dyni, słonecznika- bogate w substancje o
działaniu antydepresyjnym • Są nieocenionym źródłem witamin A, C i E
oraz wapnia, magnezu, potasu i fosforu.
• W polskiej tradycji orzechy są symbolem szczęścia. Dlatego stanowią nieodzowny element polskich wigilijnych stołów. Ich obecność wróży pomyślność domowi.
• Nawet niewielka ilość orzechów zapewnia dzienne zapotrzebowanie ludzkiego organizmu w nienasycone kwasy tłuszczowe, które korzystnie wpływają na układ krwionośny, zapobiegają atakom serca oraz zmniejszają stężenie złego cholesterolu. Orzechy ponadto obniżają poziom cukru we krwi, a także pobudzają pracę mózgu. W medycynie chętnie wykorzystywane są również w terapii przeciw miażdżycy i nowotworom.
Żelazo to źródło siły i energii. Zapobiega zmęczeniu, zwiększa odporność na
choroby, poprawia wygląd skóry.
Wapń zapewnia silne kości i mocne zęby. Poprawia refleks, wspomaga układ nerwowy. Od wapnia zależą
odprężone nerwy, optymizm, entuzjazm, pogodny, wyrównany nastrój. Wapń reguluje poziom hormonów.
Fosfor - poprawia nastrój, zwiększa inteligencję, dodaje sił witalnych. Jest potrzebny, by nie zawodziła nas pamięć.
Kwas foliowy. Jego obecność jest konieczna do powstawania w szpiku czerwonych krwinek, rozwoju i prawidłowego funkcjonowania układu
nerwowego. Usprawnia pracę układu pokarmowego. Występuje w wątróbce zwierzęcej, ciemnozielonych warzywach liściastych, roślinach strączkowych,
otrębach, drożdżach, żółtku jajek, burakach,, owocach cytrusowych.
Rośliny strączkowe posiadają wysoką zawartość białka, błonnik pokarmowy i inne substancje stanowiące antidotum na cywilizacyjne
skażenia pokarmów i środowiska.
• Miód ma właściwości lecznicze - działa antybakteryjnie, regenerująco oraz wzmaga odporność. Jest stosowany z powodzeniem w leczeniu wielu schorzeń.
• Miód można spożywać w każdy sposób, pamiętając, że nie powinno się go dodawać do napojów i gorących potraw.
Woda oczyszcza, upiększa, odżywia skórę i leczy.
• Woda jest rozpuszczalnikiem i nośnikiem substancji odżywczych, reguluje ciśnienie tętnicze, temperaturę ciała, usuwa szkodliwe produkty przemiany materii i podnosi odporność.
• Wypijaj co najmniej 2 litry płynów, w tym 1-1,5 litra wody mineralnej.
• Najbezpieczniejsze są wody o średniej mineralizacji.
• Dobre soki są bogatym źródłem składników mineralnych, witamin (zwłaszcza wit. C i błonnika).
• Najlepsze są oczywiście świeżo wyciskane.
• Napoje słodzone bez dodatku konserwantów mogą być przechowywane 6 dni.
Potrawy, które pozbawiają mózg siły
Pewne produkty pobudzają działanie mózgu, inne osłabiają go i pogarszają jego pracę.
• Tłuste dania – są ciężkostrawne. Energię zużywa na ich trawienie.
• Rafinowane węglowodany (w ciastkach, makaronie, białym pieczywie). Mamy ochotę położyć się do łóżka, a nie zajmować się nauką.
• Słodycze i napoje gazowane – po chwilowym ożywieniu poziom cukru we krwi spada i organizm działa jeszcze gorzej niż przedtem.
Śniadanie na dobry początek.
• To najważniejszy posiłek dnia. Organizm był pozbawiony jedzenia przez całą noc. Trzeba mu zapewnić odpowiednią porcję energii.
• Jedz produkty będące dobrym źródłem białka i błonnika, który pomaga wolniej trawić: jajka – zawierają cholinę, nazwaną witaminą ożywiającą umysł,
• Płatki na mleku, z dodatkiem suszonych owoców. To prawdziwy zastrzyk energii.
• Suszone owoce są naturalnym źródłem witamin i składników mineralnych.
Drugie śnadanie
• Kanapki pełnoziarniste najlepiej przyrządzać na ciemnym, np. wieloziarnistym pieczywie, zawierającym kwas foliowy i witaminy z grupy B.
• Brak tych witamin wywołuje zmęczenie i utrudnia koncentrację.
ŻYWNOŚĆSYNTETYCZNA
Żywność syntetyczna (sztuczna) - typ żywności zawierający wiele syntetycznie przetworzonych
składników. Pokarm, który przemysłowo oczyszczono, lub "wzbogacono" chemią, jest
niepełnowartościowy. Organizm, który wchłania taki pokarm jest narażony na liczne schorzenia
i choroby cywilizacyjne
• Etykiety na opakowaniach spożywczych zawierają oznaczenia określające rodzaj syntetycznego dodatku.
• Pod symbolami zaczynającymi się od litery E i numeru liczbowego (np. E332, E123) ukryte są nazwy substancji chemicznych.
• Do najczęściej używanych konserwantów w żywności należą: barwniki, pekle, przeciwutleniacze, zagęszczacze.
Emulgatory obecne w produktach zawierają składniki barwiąco - aromatyzujące. Wywołują reakcje alergiczne.
E-472, E-140
• Regulatory kwasowości i emulgatory. Dodawane są do sosów, lodów, jogurtów, serków homogenizowanych
• E-407, E-412, E-472,
E-171, E-481
Barwniki dodawane są do żywności, po to by podnieść walory estetyczne
• Niektóre barwniki są nieszkodliwe dla zdrowia, jest to: kurkumina ( E-100), witamina B12 (E-101),
(E-122), żółcień chinolinowa
(E-104).
Zwróć uwagę na skład produktu.
• Nie zachęcamy do zakupu nadziewanego rogalika Chipicao ze względu na obecność w nim licznych substancji dodatkowych, w tym konserwantów chemicznych.
E-321, występuje w gumie do żucia, również
powoduje uczulenia. E-104, E-129, E-131 (rakotwórczy)
• Z ilością zjadanych chipsów nie powinniśmy przesadzać nie tylko ze względu na akryloamid, który podejrzewa się o rakotwórcze działanie, jak i związki wzmacniające smak i zapach, takie jak glutaminian sodu.
• Chipsy zawierają dużo (ok. 30-40%) tłuszczu i z tego względu są bardzo kaloryczne. Co więcej, tłuszcz w chipsach, to tłuszcz niezdrowy. W czasie przemysłowego smażenia jest on bardzo długo ogrzewany w temperaturze około 200C.
• Przez nieustanny pośpiech jemy nieregularnie wybierając pokarmy typu Fast food (z ang. dosłownie szybka żywność). Zwykle posiada ono wysoką wartość kaloryczną – zawiera dużą ilość tłuszczów i węglowodanów, przy równoczesnym niedoborze cennych dla organizmu substancji – błonnika, witamin i minerałów.
• Konserwant oznaczony jako
E-211 będący standardowym środkiem konserwacji żywności - spotykanym przede wszystkim w napojach gazowanych (Coca-Cola Light, Pepsi Twist, Mountain Dew, 7up itd.), w połączeniu z witaminą C może przekształcić się w rakotwórczy benzen.
• Zawiera duże ilości soli• Glutaminian sodu - składnik wzmacniający smak i
zapach kostek bulionowych, nie jest zupełnie obojętny dla organizmu (E 150, E-635). Spożywany w większych ilościach, a szczególnie na czczo, u osób wrażliwych wywołuje bóle głowy i objawy określane jako „syndrom chińskiej restauracji”. Jest niewskazany także dla osób z chorobami przewodu pokarmowego, na przykład z chorobą wrzodową (pobudza wydzielanie soków trawiennych).
• Popularne zupy instant z makaronem oraz dania bez gotowania zawierają różne związki, np. glutaminian sodu a także suszone i przetworzone surowce, jak skrobia modyfikowana.
E-635, E-104
• Kolorowe napoje "owocowe”. Jest to słodzona woda z dodatkiem substancji dodatkowych: barwników (głównie syntetycznych), aromatów, substancji zakwaszających, a często i konserwantów chemicznych. Dodatek soków owocowych jest w nich symboliczny.
E-
• Kofeina we wszystkich napojach tego typu obecna jest w bardzo dużych ilościach. Kofeina zwiększa liczbę skurczów serca oraz podnosi ciśnienie krwi.
• Dzieci nie powinny ich spożywać. E-150
• Młodzież często myli napoje energetyzujące z napojami izotonicznymi. Te ostatnie są przeznaczone dla osób uprawiających sport oraz obciążonych ciężką pracą fizyczną.
• E-249-250-azotyn sodu i azotyn potasu. Stosowane są do peklowania wędlin. Zabezpieczają wędliny przed bakteriami wywołującymi jad kiełbasiany. Z jednej strony chronią nasz organizm przed zatruciem, ale mają też szkodliwy wpływ na nasze zdrowie.
• Pleśń i oślizłość na powierzchni śwadczą o zepsuciu wędliny.
• Bombaż – nieszczelna puszka
• E-200-jest to tak zwany utwardzacz, używa się go do zagęszczania masy serowej, marmolady, lub do utwardzania margaryny. Wywołuje najczęściej reakcje alergiczne.
• E-310 i 312- chronią produkt przed jauczeniem: masło lub margaryna
• Barwa intensywnie żółta na powierzchni lub z nalotem pleśni dyskwalifikuje wyrób.
• Bardzo szkodliwy przeciwutleniacz to E-280-dodawany do chleba i wyrobów ciastkarskich. Szkodliwym jest też
• E-220, E-472, E-475, E- 500, E-472 dodawany do ciasta biszkoptowego i tłuszczów cukierniczych. powoduje zaburzenia pracy wątroby.
Niedostateczna ilość białka niskiej jakości nie jest w stanie pokryć
zapotrzebowanie rosnącego organizmu
Niska przyswajalność składników mineralnych, przede wszystkimwapnia, żelaza i cynku.
Stosując dietę wegetariańską trudno pokryć zapotrzebowanie nawitaminę B12 i D które w produktach roślinnych w ogóle nie występują. Niedobór witaminy D często prowadzi do zaburzeń w gospodarce wapniowej co powoduje osiąganie niskiej szczytowej masy kości .
Niedobór witaminy B12 jest przyczyną anemii megaloblastycznej.
Zwiększona podaż składników antyodżywczych oraz pozostałości po środkach ochrony roślin i nawozach.
Wegetarianizm u dzieci
Nowa żywność– substancje lub ich mieszaniny, które dotychczas nie były wykorzystywane do żywienia ludzi, w tym środki
spożywcze lub ich składniki
Żywność zmodyfikowana genetycznie
Właściwe żywienie jest warunkiem egzystencji człowieka, rozwoju stanu zdrowia, wydajności pracy, stosunku
do otoczenia a także życia.
OpakowaniaOpakowania Supermarkety, sklepy, media – są to instytucje,
które wcale nie ułatwiają młodzieży wyboru zdrowych, niskokalorycznych produktów.
Potencjalnego młodego klienta nęcą i kuszą kolorowe opakowania, wesołe napisy,
konkursy, promocje.
?
• Nazwa artykułu spożywczego;• Nazwa producenta;• Termin przydatności do spożycia;• Wykaz składników;• Zawartość netto;• Warunki przechowywania;• Rodzaj i szczelność opakowania;• Środki dodatkowe: konserwanty, barwniki,
przeciwutleniacze, emulgulatory i.in.
Na co należy zwrócić uwagę Na co należy zwrócić uwagę przy zakupie środka przy zakupie środka
spożywczegospożywczego??
Możesz żyć Możesz żyć zdrowiej!zdrowiej!Pamiętaj!Pamiętaj!
TwojeTwoje zdrowie w zdrowie w Twoich rękach!Twoich rękach!