'kwd,tdrf EdkifiHwumpmayqufqHa&;tiftm;pk'kwd,tdrf EdkifiHwumpmayqufqHa&;tiftm;pk'kwd,tdrf EdkifiHwumpmayqufqHa&;tiftm;pk'kwd,tdrf EdkifiHwumpmayqufqHa&;tiftm;pk P.O Box 201 Rochester, NY 14580------Ph: 585-957-6452----Fax: 585-671-4707

(၁) အာဏာရငႏငင ဆမာ ေႀကာကရြ႕စတန႔ႀကးလာသေတြ(သ႔မဟတ) စတဓါတေရးရာပကဆးေနတအာဏာရအသငးအဝငးထႀကးပငးလာသေတြ ဆမာ စတပငးဆငရာ ၿပနာတခအၿမရေနတတတယ။ ဥပမာ-“ လတေယာကက ကြနၿမနစတဆပကပေပးလကရင ဒလေတာ အေမရကနအစးရန႔ၿပနာတကၿပး ဒကၡေရာကသြားမယ” ဆတခပတမတမအေတြးမးေပါ။ အႀသဖ႔ေကာငးတာက အသလစတကးေတြန႔ သမားကအာဃာတႀကးႀကးထားၿပး၊ တကခကဖ႔ႀကးစားေနသဟာ လငယတေယာကမဟတပ အသက(၆၀)နားမာကပေနတသ၊ သခငသနးထြနးနာမညကသးၿပး၊ စစအစးရအဆကဆကကေတာငမတကခကရတ လထေဒၚအမာ က ရငးရငးစငးစငးေရးတယ။ လငယေတြက ၿပငဘကလမးသေဘာထားၿပးဟတကခကဒတကခက ေရးေနတာေတြ႔ေတာ သ႔ကႀကညၿပး သနားမတယ။ ေအာ-ၿငမးခမးမႈမရရာသပ-လ႔ ေတြးမၿပးသ႔ဘဝက ေကာငးေကာငးမြနမြနနဂးခပေစခငတဆႏၵၿဖစေပၚမတယ။ အေမရကနၿပညေထာငစမာေနထငစဥကာလတနးက သ႔မာလေလာကတေလလာမႈ၊ ဒါမမဟတ တငးၿပညအေပၚအေမာအၿမငရရ ေစတနာထားမႈေတြ က ေမြးၿမႏငခဟနမတဘး။ အေပာအပါးေလာကပႀကကဟနတပါရ႕။ သ႔ကအေမရကနၿပညေထာငစက ႏငငေရးသပၸစာသငေကာငးေတြအေႀကာငးရငးၿပရငးန႔ ဒတပတေဆာငးပါးအေႀကာငးလမးခငးထားခငပါတယ။ ဒလ---

(၂) အေမရကနစာသငေကာငးေတြမာ ပါေမာကၡေတြအလပေလာကႀကတအခါ စာသငခနးေတြမာလာၿပး ကယတငၿပခငတအေႀကာငးအရာတခက ကငစြၿပး စာသငႀကားရပါတယ။ ကယသငႀကားမဘာသာရပဆက ႏငငေရးသအရတခ၊ (ဒါမမဟတ) ၿပညတြငးမဝါဒ၊ ႏငငၿခားေရးမဝါဒေတြ ( ဒါမမဟတ) ေဒသဆငရာႏငငေရးေတြ က ရငးၿပႏငတယ။ အသလသငႀကားေနတအခါ၊ ပါေမာကၡေတြ အားလးကလညးထငၿပးနားေထာငေနသလ၊ ေကာငးသားေတြကလညး သ႔က ေမးခြနးထတႏငတယ။ ႏငငေရးသပၸ႒ာနက ပါေမာကၡသစတေယာကကေရြးတအခါ၊ လကရရၿပးသားဆရာေတြန႔မတညတအယအဆက တငၿပတ ပါေမာကၡကပၿပးႀကကတယ။ ဥပမာ - ႏငငၿခားေရးေပၚလစ က လကရသငႀကားေနတဆရာဟာ ကြနဆာေဗးတစလကသစအယအဆရရင၊ လစဘရယအယအဆရသ(ဒါမမဟတ) နယကြနဆာေဗးတစအယအဆက ၿပနလနေဝဖနၿငငးခနရတဆရာတေယာကက ႒ာနအေနန႔ ပၿပးလခငတယ။ ဒါက ႒ာနတြငးမာေရြးခယတပသ႑န၊ ေနာကတခကေတာ တကသလတြငးမာ မတညတ ႒ာနေတြရ႕အားၿပငမႈ၊ တကသလတခမာ မားေသာအားၿဖင ႏငငေရးသပၸ႒ာန န႔ သမငး႒ာန ႏစခႀကားမာ မတညတအၿမငေတြရတယ။ သတ႔ရ႕တကပြက ပၿပးၿပငးထနတယ။ ဥပမာ-အရတစစပြ (၂၀၀၃) ကာလတနးက ဆရင တကသလတြငးမာေဟာေၿပာပြေတြကငးပႀကတအခါ၊ နယကြနဆာေဗးတစအယအဆရသ၊ ႏငငေရးသပၸပါေမာကၡေတြ က “ဆဒမဟစနဟာ ဘယလအႏရာယရေႀကာငး၊ စစပြကဘာေႀကာငဆငႏြသငေႀကာငး” တငၿပေဟာေၿပာသလ၊ သမငးပါေမာကၡေတြကလညး “အရတ က ၿဗတနသမးယခတ ၁၉၁၄ ခႏစကစၿပး ေရန က ဘယလလကဝါးႀကးအပဖ႔ႀကးစားခတာေတြ၊ အေရ႕အလယပငးမာဘာေႀကာင ဘာသာေရးအစြနးေရာကေတြေပၚေပါကလာခသလ ဆတအခကအလကေတြက ေဟာေၿပာပ႔ခၿပး ဘရအစးရအဖြ႔က ဆန႔ကငေဝဖနႀကတယ။ အေမရကနႏငငၿခားေရးမေတြကေထာကၿပႀကတယ။ အမးသားလၿခေရးဆငရာမဝါဒေတြကယတအခါ၊ ႏငငေရးသပၸေကာငးသားေတြ က သမငးဘာသာက တြၿပးယႀကရတယ။ အစၥလာမဘာသာ န႕ အေရ႕အလယပငးႏငငေရး၊ ရးယား၊ ဆြနနဘာသာဝငေတြရ႕ယႀကညမႈ႕၊ ကရနကမးစာန႔ခရစယာနကမးစာ-- ဘာသာေရးေခါငးေဆာငေတြရ႕လႊမးမးမႈ--စတဘာသာရပေတြကသငႀကားတအခါ၊ ေကာငးသားတေယာကအေနန႔ ဘာေႀကာင အရနႏကလးယားပရဂရမဟာ အေမရကနၿပညေထာငစအတြက အႏရာယရႏငတယ၊ အေရ႕အလယပငးႏငငေတြရ႕မဟာဗဟာ

အရအေရးပါမႈေတြကေၿပာဆေဆြးေႏြးႏငသလ၊ အရနအေနန႔ႏကလးယားလကနကကပငဆငသငတယဆတအခကကလညး မေႀကာကမရြ႕ေၿပာႏငတယ။ ဒါေပမ သမားရ႕ကးကြယယႀကညမႈက ေစာကားတာမးေတြကေတာ လပခြငမရဘး။ အထးသၿဖင ဘာသာေရးကမးေတြ၊ ဘာသာေရးကးကြယယႀကညမႈေတြ ကမတကခကရဘး။ ဒမကေရစ ရ႕ အႏစသာရ က အဒါပ။ ပနးတငးပြငဖ႔အတြကေနရာမးစ၊ ေၿမႀသဇာမးစရတယ။ ထ႔အတပ လကတငအေမရကားႏငငေရးကေလလာတအခါ၊ အေမရကနၿပညေထာငစပစ ေစးကြကစးပြားေရးရ႕အေကာငးအဆး၊ ဘလစဗးယားေတာလနေရးအယအဆန႔ဟးဂးရားဗကစ၊ဆရယလစဝါဒလကသစေတြရ႕အသ--စတအရာေတြကဘကေပါငးစက ေလလာရတယ။ လကဝအယအဆကကငစြလ႔လညးရသလ၊ ဆန႔ကငလ႔လရတယ။ ကေနာေကာငးက သမငး႒ာန က လကဝယမးပါေမာကၡေတြအၿဖစလသမားတယ။ ကေနာန႔ အနးစပဆးပါေမာကၡႏစေယာကဆရင၊ တေယာကက နယကြနဆာေဗးတစအယအဆရသ၊ ႏငငၿခားေရးမန႔ႏငငေတာလၿခေရးဆငရာဘာသာရပေတြကသငႀကားၿပး၊ ေနာကတေယာကကေတာ ဂဟတ ၊ အစၥလာမဘာသာ၊ အေရ႕အလယပငးႏငငေရး က သငႀကားသၿဖစတယ။ “ဂဟတ” ဘာသာကသငႀကားတ ဆရာ က ဆရယလစဝါဒအၿဖစလသမားတယ။ သက ဂဟတ ဆတာ ရနးကနမႈၿဖစတယ။ ဘာသာေရးအစြနးေရာကသမားေတြေၿပာသလမး အေနာကကမၻာ က တကခကမ ၿမငၿမတတစစပြမဟတဘး ဆတာကခငခငမာမာရငးၿပသလ၊အေမရကနၿပညေထာငစရ႕အရတစစပြ၊ အရနႏကလးယားၿပနာဆငရာမဝါဒေတြကအၿပငးအထနကန႔ကြကတသ။ ခပၿပးေၿပာရမယဆရင သမငး႒ာနမာ အာဖရက၊ အေရ႕အလယပငး၊ လကတငအေမရကား စတေဒသဆငရာသမငးေတြက သငႀကားတ ပါေမာကၡေတြက လကဝအပစေတြအၿဖစ ႏငငေရးသပၸပါေမာကၡေတြကနားလညႀကတယ။ အေမရကနၿပညေထာငစရ႕ႏငငေရးယဥေကးမႈမာ ႏငငေရးေရာငစဥအရ၊ အစးရရ႕အခနးက႑ကပၿပးပါဝငပတသကမယ။ လမႈေထာကပေရးကပအေၿခခတမေတြကထားမယဆရင၊ Center-Left လ႔ေခၚတာမ႔လား။ ေနာကတခက ဒႏငငမာ ကြနၿမနစပါတ ဆတာ တရားဝငဖြ႔စညးခြငေပးထားတပါတ၊ ဒါေပမ လအငအားကနညးလြနးတယ။ အေမရကနၿပညေထာငစက ခမးသာၿပးသားႏငငဆေတာ သတ႔ဘဝအေနအထားအရ၊ ကြနၿမနစဝါဒကစတမဝငစားဘး။ အားလးက ကယရ႕တးတကမႈန႔လြတလပမႈကသာေတာငတတယ။ ဒါေပမ အထကမာေၿပာသလပါပ။ ပါေမာကၡေတြႀကားမာ ၿငငးခနမႈေတြရေပမ လစဘရယဒမကေရစ က ယလ႔၊ လကဝယမးလ႔ ဆၿပး ရႈတခတာမးေတြမရပါဘး။ လစဘရယဒမကေရစ ဆတာ ဒါကေခၚတာပါ။ ကြနၿမနစဆန႔ကငေရးစကားေၿပာတတတငး လစဘရယဒမကေရစသမားမဟတသလ၊ အေမရကနၿပညေထာငစ က ဆန႔ကငသတငးလညး ကြနၿမနစမၿဖစႏငပါဘး။ လစဘရယသမားၿဖစၿဖစ၊ ကြနၿမနစ ပ ၿဖစၿဖစ သတ႔ရ႕စႏႈနးေတြက ကကညေအာငေနမ ၿပညသလထ က ေလးစားတ ႏငငေရးသမားတေယာကၿဖစလာမာပါ။ ကယန႔အယအဆမတတငး ဟလ႔တကခက၊ ဒလ႔တကခကလပေနၿပး လစဘရယဒမကေရစကယတယေၿပာေနေတာ “ဒကၡပါပ လစဘရယဒမကေရစေတာနာမညပကေတာမာပ” လ႔ေတြးလကမတယ။ (၃) တကယေတာ ဗမာၿပညႏငငေရးမာ လြတလပေရးရၿပးကာလကတညးက လစဘရယဒမကေရစ က ေသေသခာခာေရးသားၿပး လထကရငးၿပခတသ၊ လစဘရယဒမကေရစရ႕အမအကငကေလးေလးစားစားလကနာခတသဆလ႔ႏငငေရးေလာကမာ မရသေလာကရားပါတယ။ ဒါေႀကာငလညး သတငးစာတကမးရႈ႕၊လသတတအလပေတြ က ကးလြနခတာမ႔လား။ ဒလလမးေတြမားေနလ႔လညး ကြနၿမနစအပစ က “လစဘရယဒမကေရစဆတာ အေခာငသမားေတြရ႕လမးစဥ” လ႔ယဆပရတယ။ ေမာစတးရ႕လစဘရယဒမကေရစဝါဒဆန႔ကငႀက ( အခက-၁၄ ခက) ကလညး ဒလလမးေတြကေတြ႔ခလ႔ ေရးသားခတာထငပါတယ။ ဆေတာ-- လစဘရယဒမကေရစဆတာ အထကမာတငၿပခသလပ၊ လတေယာကရ႕ယႀကညမႈကတေယာကကေလးေလးစားစားလကခေဆြးေႏြးၿငငးခနတအယအဆပါ။ အသက (၆၀) နားနးခါမ သခငသနးထြနးနာမညန႔အးေမးဖြငၿပး ကယအရညအခငး၊ ကယရ႕ကယကငသကၡာန႔ ဘယလမလကလ႔မမတ ၿပညသခစတစာေရးဆရာေတြ၊ ႏငငေရးသမားေတြကတကခကေနရင၊ မငးမစရကဝါဒ က လြလ႔ ဘာမၿဖစလာမာမဟတဘး။ ေအးေလ မးရးဗဇ ေသြး ဆတာကလညးၿပငဖ႔အခကသားမ႔လား။ တကယတမး သ အခလ အကငစရက၊ ေနပထငပန႔ဆ အလြနဆးေနရလ (၁၀) ႏစေပါ။ ဆညးဆာခနေရာကေနတ လတေယာက က ကေနာတ႔မာ ဘာမေဒါသၿဖစစရာမရပါဘး။ ေမာဟ အေမာငတကထက ဝဋကြတေစခငတာတခပါပ။ တခါတေလေတာလညး ကေနာတ႔တကသလေတြထက ႏငငေရးေဆြးေႏြးပြေတြမာ သ႔ကဖတခငပါတယ။ အေမရကနၿပညေထာငစမာ ႏငငေရးသပၸဘာသာရပကေလလာသငႀကားတအေမရကနေကာငးသားေတြကရညမနးခကႀကးတယ။

ကနးမာေအာငေနတယ။ ေပါေပါပါးပါးေတြးၿပး အားၿပငးၿပငးအလပလပတယ။ သတ႔က တခနမာ ႏငငကဥးေဆာငမယလ႔ ဆးၿဖတထားေတာအခနကတနဘးရရၿဖတတယ။ အသကႀကးသြားတႏငငေရးသမားေတြကလညးၿပညသလထအတြက အကးရမ ေဖာငေဒးရငးေတြကေန မးဆကသစေတြက တစတရာ ကညေပးႀကတယ။ ဒါေႀကာငလညးေလးစားယႀကညမႈေတြရႀကတယ။ သတ႔တေတြကၿမငတငး ကေနာတ႔ ဗမာၿပညဒမကေရစေရးလပေန မတေဆြေတြက အေမာအၿမငရရန႔ ကနးမာစြာေနထငနညး အေႀကာငး က အႀကေပးႀကညခငပါတယ။ ဒလေလ------ ကေနာတ႔တေတြဗမာၿပညကထြကလာေတာ ဘဝမာ ေမပစလ႔မရတစြစြလနးလနးေနရာေတြရခတယ။ လညးတနးလမးစ၊ ကန႔ေကာတနးန႔ ေတာငငေဆာငကငတငးနားကၿမငကြငးေတြေလ။ အဒေနရာေတြက လ က ႏပတယ။ အႏပညာ ဖနတးခငစတေပါကေအာငၿမငကြငးေတြကလတဆတနးညတယ။ အဒတးက ကေနာတ႔မာ ဂတ၊စာေပ၊ခစၿခငးေမတာေတြ အၿမစမးလနးေနခတယ။ ၿပညပကေရာကလာတအခါ၊ ဒလေနရာေတြကၿပနရခငတယ။ ၿပညပႏငငေရးေလာကမာ လေတြက လႈပရားမႈကမေအာငၿမင၊ ဘဝကလညးမေအာငၿမငႀကေတာ ညစတြနးတြနးၿပး အရာအားလးက အဆးၿမငရႈေထာငကေနႀကညေနႀကတာမ႔လား။ ကေနာတ႔က ဒလအသငးအဝငးေတြကေရာငပါတယ။ မအရ ကယယတယထငရာက ေၿပာသငတယထငတအရာေတြကေၿပာမယ။ ဒါေပမ အားလးအၿပးမပက ထငၿပးစကားေၿပာလ႔ရမ ရႈေမာခငးေလးေတြကလညး ဖြငထားမယ။ ကယဘဝကထြကေပါကတခအၿမထားထားပါတယ။ အဒါကေတာ တကသလနယေၿမတဝကက အႏပညာဖနတးမႈေတြပါ။ ဒႏငငက တကသလေတြဆတာ ကေကာရြာႀကးေတြလပါပ။ ပတဝနးကငတခလးမာ ဖနတးမႈေတြ၊ လတဆတမႈေတြန႔ၿပညေနတာ။ မတေဆြေတြသတပငပမးလြနးတအခါ ကေနာတ႔ရ႕ရြာေတြဆက အလညလာေစခငပါတယ။ မကႏာခငးဆငၿပးၿငငးခနစရာရတာၿငငးႀကမယ။ ၿပးရင ဘလးေတးဂတၿဖစၿဖစ၊ ဂကဇ ေတးဂတၿဖစၿဖစ ခစားၿပး ညတခ႕က ရေဝေဝလႊငေမာႀကညမယ။ ဘဝမာ ေပာရႊငစရာေတြ၊ ခစႀကညခငမငစြာေပါငးသငးရမသေတြရေနေသးတယဆတာလညး ယေစခငပါတယ။ တသြငသြငစးေနတ စမးေခာငးေလးရယ၊ ႏငးဆရန႔ရယ။ သကတန႔ေကြးေကြးကအနးကပၿမငေနရတ ၿပတငးတခါးတခရယ---- ေအာ---ကေနာတ႔ကနးမာသလ၊ မတေဆြေတြကလညးကနးမာေစခငပါတယ။ ၿပးခတအပတ က ခလႏငငအာဏာရင ပႏေခး က အနတစနေခၚတလထလႈပရားမႈ အေႀကာငးတငၿပခတယ။ ေဘာလးကြငးထမာ အတကအခေတြကရာေပါငးမားစြာဖမးဆးၿပး၊ သတၿဖတပစခတာေတြႀကခရေပမ ခလၿပညသေတြလကမေလာခႀကဘး။ ေပာရႊငမႈေတြလာေနၿပ ဆတသခငးေတြကဆခႀကတယ။ ဒတပတမာေတာ အယဆာဗားဒးႏငင က လထလႈပရားမႈအေႀကာငးတငၿပထားပါတယ။ အယဆာဗားဒးႏငငမာ အငမတနၿခစား၊ ရကစကတ စစတပရ႕အႀကးအက န႔ တၿခားမးခစစစေခါငးေဆာငေတြက ပစမတခြၿပး ဆန႔ကငခႀကတ လထလႈပရားမႈအေႀကာငးပါ။ ကြနၿမနစသႀကားရင အထတတလန႔အတငးေၿပာတတတ သေတြအတြကေတာ “စတမေကာငးဘး”လ႔ ႀကေၿပာထားခငပါတယ။

ဒမကေရစလႈပရားမႈေနမြနးတညခနေရာကတအခါ

အပငး(၁)

“ဒမကေရစစနစန႔အာဏာရငစနစႏစခအႀကတအနယအားၿပငမႈဟာမြနးတညခနဆကေရာကလာတအခါ အေတြးအေခၚေတြကလညးဖးပြငေဝဆာလာခတာေပါဗာ” လ႔ အယဆာဗားဒးႏငငကစစအရာရေတြေၿပာခႀကဘးပါတယ။ လကတငအေမရကတက၊အယဆာဗာဒးႏငငရ႕ စစအရာရေတြက ၁၉၃၉ ကာလတးက ဂာမဏန႔ အတလႏငငတ႔က စစေရးေလကငအကအည ေပးခပါတယ။ ကြနၿမနစအႏရာယကအဓကေခမႈနးရမယဆတ အယဆာဗားဒးႏငငအႀကးအက လကယာစြနးဝါဒ “မာတငနကဇ” ဟာ စပနႏငငက“ဖရနက”ဖကဆစအစးရကပထမဆးေထာကခခတသတဥးလညးၿဖစပါတယ။ ဒါေပမ အယဆာဗာဒးၿပညသေတြက “မာတငနကဇ” ရ႕ဖကဆစအစးရေထာကခမႈက ဆန႔ကငခႀကပါတယ။ ၁၉၄၁ မာ ဂာမဏႏငငက ၿပငသစက သမးပကလကတအခါ၊ အယဆာဗာဒးတကသလေကာငးသားေတြကဆႏၵၿပပြေတြကဥးေဆာင ကငးပႀကတယ။ ဖကဆစဝနရးတနးႏငငေတြန႔ခစခငခတ “မာတငနကဇ” တေယာက၊ ဥေရာပႏငငေတြဆက ေကာဖေရာငးဝယမႈေတြက ရပဆငးပစလကတအတြက အလပလကမၿပနာေတြ၊ စစလကနကဝယယသးစြခြငၿပတေတာကမႈေတြကႀကေတြ႔လကရပါတယ။ ဒါေႀကာငလညး “မာတငနကဇ” ဟာ ဖကဆစႏငငေတြန႔အဆကၿဖတခၿပး မဟာမတႏငငေတြန႔ မတေဆြဖြ႔ခပါတယ။ ႏငငရ႕သတငးစာေတြမာ ၿဗတနန႔ေၿမာကအေမရကတကကသတငးသမားေတြရ႕စစပြသးသပခကေတြန႔ၿပညႏကလာခပါတယ။

စစပြေတြကအယဆာဗာဒးႏငငက မဟာမတႏငငေတြရ႕စးပြားေရးၿခးေၿမာကမႈအၿဖစဖနတးေပးလကေပမ၊ မာတငနကဇရ႕ႏငငေရးကႀကမၼာကေတာ အႏရာယၿဖစေစခပါတယ။ ၿပညသလထဟာ ဒမကေရစန႔တနးတေရးစကားလးေတြကယဥပါးလာၿပးၿပၿပငေၿပာငးလမႈေတြကေတာငးဆလာတအခါ “မာတငနကဇ” ဟာ အမားႀကကေခါငးေဆာငလလေနထငၿပး ဆငးရသားေတြကစာနာေထာကထားေလဟနေၿပာဆခပါတယ။ ဒါေပမ ေကာဖစကပးထတလပမႈကအစဘဏလပငနးအထ၊ ၿမငမားတအခြနေကာကမႈေတြကတးလပခတာေႀကာင သ႔က ၿပညသေတြက အယအႀကညမရႀကပါဘး။ ဒါေႀကာင ၿပညသေတြဟာ စစပြအတြငးမာ မဟာမတႏငငေတြရ႕မတေဆြအၿဖစရပတညၿပး၊ ႏငငရ႕သတငးစာေတြမာ စစသတငးေတြက ဒမကေရစန႔လြတလပေရးကကယစားၿပသေယာငေယာငကာကြယ အသးခေနမႈေတြကရပပစဖ႔ဆႏၵၿပေတာငးဆခႀကပါတယ။ ၿခစားလြနးတသ႔ကေဝဖနခႀကပါတယ။ အာဏာရင “မာတငနကဇ” က စတငအာခလကႀကပါေတာတယ။

အပငး(၂)

မာတငနကဇ စစအစးရကလညးဆႏၵၿပသေတြကပစခပႏမႏငးခတာေႀကာင ဆႏၵၿပသေတြဟာ လကနကကငေတာလနေရးကပါေပါငးစပဆငႏြရမယ လ႔ဆးၿဖတလကႀကပါတယ။ မာတငနကဇလကထကမာအေႀကာငးအမးမးေႀကာငရာထးကေနၿဖတခခရတ စစအရာရေဟာငးေတြကလညး စစအစးရကပနကနႏငမအခြငအေရးကေစာငစားေနခႀကပါတယ။ ၿမ႕ေတာရ႕လမးမေတြမာ အႀကမးမဖကဆႏၵၿပမႈေတြေပၚေပါကလာတအခါ၊ လကရတာဝနထမးေဆာငေနတ ဗလခပေတြန႔အရာရေဟာငးေတြ၊ လကနကကငသပနေတြေပါငးၿပး ႏငငရ႕အေရးပါတအေၿခစကစခနးေတြက ဝငေရာကတကခကလကပါတယ။ ေလတပစခနးန႔ အသလႊငရကသမးယႏငခၿပးလထအသကလႊငထတႏငခပါတယ။ အာဏာရင“မာတငနကဇ” ကလညး ပနကနသေတြန႔မပးေပါငးေသးတတပမေတြကဆကသြယၿပးၿပနလညထးစစဆငခပါတယ။ သပနေတြသမးယထားတေနရာေတြအားလးကၿပနလညရယႏငခၿပး ဖမးဆးရမသေတြကရကရကစကစကသတၿဖတပစခပါတယ။ “မာတငနကဇ” အစးရမရေတာဘလ႔ေရးသားခသေတြကလညးႀကးေလးတေထာငဒဏေတြခမတခၿပနပါတယ။ ပနကနမႈကေခါငးေဆာငခတသတခ႕ဟာ အေမရကနသရးဆကထြကေၿပးခလႈခႀကၿပး၊ ႏငငေရးခလႈခြငေတာငးဆခေပမ အေမရကနၿပညေထာငစရ႕ႀကားဝငမစြကဖကေရးမေႀကာငႏငငေရးခလႈခြငမရခႀကပါဘး။ မာတငနကဇအစးရဆက ၿပနပ႔ေပးၿပး သကသကညာညာလပဖ႔ ေတာငးဆခပါတယ။ ဒါေပမ ႏငငကၿပနေရာကသြားတ သပနစစအရာရ ေတြဟာ လၿမငကြငးေရ႕မာ သတၿဖတခလကရပါေတာတယ။ အေမရကနၿပညေထာငစအပါအဝင၊ လကတငအေမရကႏငငေတြက “မာတငနကဇ” ရ႕အကဥးသမားေတြအေပၚလသားမဆနတအၿပအမေတြက ဆန႔ကငရႈတခခပါတယ။ “ မာတငနကဇ ရ႕လကရဇကရသတၿဖတပစမႈေတြကၿမငလကရတ စစတပထပပငးအရာရေတြဟာထတလန႔တနလႈပသြားခႀကတယ။ သတ႔ရ႕ဘဝေတြလညးမလၿခေတာသလခစားလကရတယ။အာဏာရငအစးရက သ႔ရ႕အာဏာကထပါးလာတယလ႔ထငၿမငလာရင အခလပဇာတသမးရႏငတယဆတအေတြးကေတြးမလကႀကတယ။ အၿခားတဘကမာေတာ လထလႈပရားမႈကဥးေဆာငေန တ ေခါငးေဆာငေတြက စတဓါတကလကေလာသြားတာမးမရခဘး။ မထငမတတေနရာကေနဘယလၿပနစရမလဆတာကအၿမႀကစညေနခႀကတယ” ေကာငးသားလႈပရားမႈကေခါငးေဆာငခသတဥးၿဖစတ “ကကစတလ” ကေတာ “ အေၿခခသအရ က ဒလေလဗာ၊ ကေနာတ႔ဟာ လထအမားပါဝငႏငမ အာဏာရငဆန႔ကငမႈကၿပလပရမယ။ ဒါေပမအာဏာရင က ထပတကေတြ႔ၿပး စစတပကေသြးထြကသယမႈကးလြနေအာငႏးဆြတနညးလမးကေရာငရမယ။ လမးမေပၚမာထြကၿပး ဆႏၵမၿပဘးဆရင အာဏာရငအတြကလညးပစသတစရာလရာမေတြ႔ႏငေတာဘးေပါ” ၁၉၄၄ ဧၿပလမာ-အယဆာဗားဒးႏငငရ႕အာဏာရငဆန႔ကငေရးလႈပရားမႈေတြကၿပနလညႏးထအသကဝငလာခပါတယ။ ဆရာဝနေတြက ဆငးရမြေတေနတၿပညသေတြရ႕ကမးမာေရးကအခမကသေပးခႀကၿပး၊လထႀကားမာတသားတညးေနထငခႀကပါတယ။ ေဆးေကာငးသားေတြကလညး အလပသငအၿဖစသြားေနက အစးရေဆးရေတြကေကာခငးလကႀကပါတယ။ ေရ႕ေနေတြကလညး အစးရတရားရးေတြကသပတေမာကလကႀကၿပး၊ ၿပညသေတြက သတ႔ရ႕ကေလးေတြက စာသငေကာငးဆမပ႔ႀကေတာပါ။ အထးၿခားဆးအၿဖစအပကကေတာ ေစးဆငေတြအားလးနးပါး ပတပစလကႀကၿပး တတတဆတ အာဏာဖဆနလကႀကၿခငးပၿဖစပါတယ။ အာဏာရင မာတငနကဇ အစးရက ပထမေတာ အႀသသငမငသကေနပါတယ။ မႀကာခငမာ ေစးဆငေတြကဇြတအတငးၿပနဖြငခငးၿပးဖမးဆးရကႏကမႈေတြကလပဖ႔ႀကစညလကပါတယ။ “တကယေတာ ဆႏၵၿပပြေတြၿဖစလာလမမယလ႔ အစးရကေမာလငမထားခဘး။ မထငမတတေနရာကေပၚလာတအခါဘယလတန႔ၿပနရမယဆတာ ကေနာတ႔စဥးစားမရခဘး၊ “မာတငနကဇ” က အႀကမးဖကၿဖခြဖ႔ႀကးစားတအခါ ကေနာတ႔အေနန႔ အႀကမးဖကမႈေတြက ဆကမလပႏငေတာဘးလ႔ၿငငးဆနခပါတယ” တ ေသာတရငမားခငဗား၊

အာဏာရငမာတငနကဇ ဖြ႔စညးအပခပပအေၿခခဥပေဒကႀကမဖနမားစြာေၿပာငးလေရးဆြမႈ၊ လထအေပၚအႀကမးဖကၿဖခြမႈ--စတအခကေတြကဆကလကမၿမငခငေတာတ အယဆာဗားဒးစစေခါငးေဆာငေတြဟာ ေမလ(၈) ရကေန႔မာ“ႏငငေတာၿပနလညတညေဆာကေရးေကာမတ”ကဖြ႔စညးလကၿပး “မာတငနကဇ” က ရာထးကႏႈတထြကဖ႔ဖအားေပးႏငခပါတယ။

ေသာတရငတ႔လညး ဒမကေရစရ႕ေနမြနးတညခနကခစားႏငႀကပါေစ။

ေအာငမးဝငး