28
A 1 = Z dx (x + 1) (x + 2) 1 (x + 1) (x + 2) = α x +1 + β x +2 α,β α = lim x→-1 x +1 (x + 1) (x + 2) = lim x→-1 1 x +2 = 1 -1+2 =1 β = lim x→-2 x +2 (x + 1) (x + 2) = lim x→-2 1 x +1 = 1 -2+1 = -1 x =0 1 (0 + 1) (0 + 2) = α 0+1 + β 0+2 1 2 = α + 1 2 β x =1 1 (1 + 1) (1 + 2) = α 1+1 + β 1+2 1 6 = 1 2 α + 1 3 β α,β α + 1 2 β = 1 2 1 2 α + 1 3 β = 1 6 ( α =1 β = -1 1 (x + 1) (x + 2) = α x +1 + β x +2 1 (x + 1) (x + 2) = α (x + 2) + β (x + 1) (x + 1) (x + 2) = x (α + β )+2α + β (x + 1) (x + 2) ( α + β =0 2α + β =1 ( α =1 β = -1 1 (x + 1) (x + 2) = 1 x +1 - 1 x +2 Z dx (x + 1) (x + 2) = Z dx x +1 - Z dx x +2 = ln |x +1|- ln |x +2| + c = ln x +1 x +2 + c A 2 = Z x +2 x (x - 2) (x + 5) dx x +2 x (x - 2) (x + 5) = α x + β x - 2 + χ x +5 α = lim x0 x (x + 2) x (x - 2) (x + 5) = lim x0 x +2 (x - 2) (x + 5) = 0+2 (0 - 2) (0 + 5) = - 1 5 β = lim x2 (x - 2) (x + 2) x (x - 2) (x + 5) = lim x2 x +2 x (x + 5) = 2+2 2 (2 + 5) = 2 7 χ = lim x→-5 (x + 5) (x + 2) x (x - 2) (x + 5) = lim x→-5 x +2 x (x - 2) = -5+2 -5(-5 - 2) = - 3 35 x = -1 -1+2 -1(-1 - 2) (-1 + 5) = α -1 + β -1 - 2 + χ -1+5 ⇔-α - 1 3 β + 1 4 χ = 1 12 x =1 1+2 1 (1 - 2) (1 + 5) = α 1 + β 1 - 2 + χ 1+5 α - β + 1 6 χ = - 1 2

Kỹ thuật Tích phân

  • Upload
    xi-trum

  • View
    235

  • Download
    1

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Tích phân

Citation preview

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    MT S K THUT "PHN TCH " M TA THNG GP KHI I TM

    NGUYN HM HOC TNH TCH PHN.

    Th d 1 : Tm nguyn hm A1 =

    dx

    (x+ 1) (x+ 2)

    Ta gi s rng :

    1

    (x+ 1) (x+ 2)=

    x+ 1+

    x+ 2Ta i tm 2 h s , theo ba cch nh sau :

    Cch 1 : = limx1

    x+ 1

    (x+ 1) (x+ 2)= lim

    x11

    x+ 2=

    1

    1 + 2 = 1

    = limx2

    x+ 2

    (x+ 1) (x+ 2)= lim

    x21

    x+ 1=

    1

    2 + 1 = 1Cch 2 :

    Cho x = 0 ta c :1

    (0 + 1) (0 + 2)=

    0 + 1+

    0 + 2 1

    2= +

    1

    2

    x = 1 ta c :1

    (1 + 1) (1 + 2)=

    1 + 1+

    1 + 2 1

    6=

    1

    2 +

    1

    3

    Do m ta suy ra 2 h s , bng cch i gii h :

    +1

    2 =

    1

    21

    2 +

    1

    3 =

    1

    6

    {

    = 1

    = 1Cch 3 :

    Ta gi s rng :

    1

    (x+ 1) (x+ 2)=

    x+ 1+

    x+ 2

    1(x+ 1) (x+ 2)

    = (x+ 2) + (x+ 1)

    (x+ 1) (x+ 2)=x ( + ) + 2 +

    (x+ 1) (x+ 2)

    Cn bng cc h s 2 v m ta c h :

    { + = 0

    2 + = 1{

    = 1

    = 1Do m ta suy ra :

    1

    (x+ 1) (x+ 2)=

    1

    x+ 1 1x+ 2

    Vy :

    dx

    (x+ 1) (x+ 2)=

    dx

    x+ 1

    dx

    x+ 2= ln |x+ 1| ln |x+ 2|+ c = ln

    x+ 1x+ 2

    + cTh d 2 : Tm nguyn hm A2 =

    x+ 2

    x (x 2) (x+ 5)dx

    Ta gi s rng :

    x+ 2

    x (x 2) (x+ 5) =

    x+

    x 2 +

    x+ 5Cch 1 :

    = limx0

    x (x+ 2)

    x (x 2) (x+ 5) = limx0x+ 2

    (x 2) (x+ 5) =0 + 2

    (0 2) (0 + 5) = 1

    5

    = limx2

    (x 2) (x+ 2)x (x 2) (x+ 5) = limx2

    x+ 2

    x (x+ 5)=

    2 + 2

    2 (2 + 5)=

    2

    7

    = limx5

    (x+ 5) (x+ 2)

    x (x 2) (x+ 5) = limx5x+ 2

    x (x 2) =5 + 2

    5 (5 2) = 3

    35Cch 2 :

    Cho x = 1 ta c : 1 + 21 (1 2) (1 + 5) =

    1 +

    1 2 +

    1 + 5 1

    3 +

    1

    4 =

    1

    12

    x = 1 ta c :1 + 2

    1 (1 2) (1 + 5) =

    1+

    1 2 +

    1 + 5 + 1

    6 = 1

    2

    1

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    x = 3 ta c :3 + 2

    3 (3 2) (3 + 5) =

    3+

    3 2 +

    3 + 5 1

    3 + +

    1

    8 =

    5

    24 tm c cc h s , , ta gii h phng trnh :

    13 +

    1

    4 =

    1

    12

    + 16 = 1

    21

    3 + +

    1

    8 =

    5

    24

    = 1

    5

    =2

    7

    = 335Cch 3 :

    Gi s rng :

    x+ 2

    x (x 2) (x+ 5) =

    x+

    x 2 +

    x+ 5

    x+ 2x (x 2) (x+ 5) =

    (x 2) (x+ 5) + x (x+ 5) + x (x 2)x (x 2) (x+ 5)

    x+ 2x (x 2) (x+ 5) =

    x2 ( + + ) + x (3 + 5 2) 10x (x 2) (x+ 5)

    Cn bng cc h s 2 v m ta c h :

    + + = 0

    3 + 5 2 = 110 = 2

    = 1

    5

    =2

    7

    = 335

    Do :

    x+ 2

    x (x 2) (x+ 5) = 1

    5x+

    2

    7 (x 2) 3

    35 (x+ 5)

    Vy :

    x+ 2

    x (x 2) (x+ 5)dx = 1

    5

    dx

    x+

    2

    7

    dx

    x 2 3

    35

    dx

    x+ 5

    = 15

    ln |x|+ 27

    ln |x 2| 335

    ln |x+ 5|+ c

    Th d 3 : Tm nguyn hm A3 =

    x2

    (3x2 2x+ 5) (x+ 1) dxTa cn nh phng trnh bc 2 c dng : ax2 + bx+ c c 2 nghim x1, , x2 th c biu din di

    dng : ax2 + bx+ c = a (x x1) (x x2)Do ta vit : 3x2 2x+ 5 = 3 (x 1)

    (x+

    5

    3

    )Ta gi s rng :

    x2

    (3x2 2x+ 5) (x+ 1) = x2

    3 (x 1)(x+

    5

    3

    )(x+ 1)

    =

    x 1 +

    x+5

    3

    +

    x+ 1

    = limx1

    x2 (x 1)3 (x 1)

    (x+

    5

    3

    )(x+ 1)

    = limx1

    x23(x+

    5

    3

    )(x+ 1)

    = 116

    = limx 5

    3

    x2(x+

    5

    3

    )3 (x 1)

    (x+

    5

    3

    )(x+ 1)

    = limx 5

    3

    [ x

    2

    3 (x 1) (x+ 1)

    ]= 25

    48

    = limx1

    x2 (x+ 1)3 (x 1)

    (x+

    5

    3

    )(x+ 1)

    = limx1

    x23 (x 1)

    (x+

    5

    3

    ) = 1

    4

    Cch 2 :

    2

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Cho x = 0 ta c :x2

    (3x2 2x+ 5) (x+ 1) =

    x 1 +

    x+5

    3

    +

    x+ 1 + 3

    5 + = 0

    x = 2 ta c :x2

    (3x2 2x+ 5) (x+ 1) =

    x 1 +

    x+5

    3

    +

    x+ 1 4

    33= +

    3

    11 +

    1

    3

    x = 3 ta c :x2

    (3x2 2x+ 5) (x+ 1) =

    x 1 +

    x+5

    3

    +

    x+ 1 9

    112=

    1

    2 +

    3

    14 +

    1

    4

    t m ta c h :

    + 3

    5 + = 0

    +3

    11 +

    1

    3 = 4

    331

    2 +

    3

    14 +

    1

    4 = 9

    112

    = 1

    16

    = 2548

    =1

    4Cch 3 :

    Gi s rng :

    x2

    (3x2 2x+ 5) (x+ 1) = x2

    3 (x 1)(x+

    5

    3

    )(x+ 1)

    =

    x 1 +

    x+5

    3

    +

    x+ 1

    x2

    3 (x 1)(x+

    5

    3

    )(x+ 1)

    =(x+

    5

    3

    )(x+ 1) + (x 1) (x+ 1) + (x 1)

    (x+

    5

    3

    )(x 1)

    (x+

    5

    3

    )(x+ 1)

    x2 = x2 ( + + ) + x(

    8

    3 +

    2

    3)

    +5

    3 5

    3

    Cn bng cc h s 2 v ta c h :

    + + = 18

    3 +

    2

    3 = 0

    5

    3 5

    3 = 0

    = 1

    16

    = 2548

    =1

    4Do m ta c :

    x2

    (3x2 2x+ 5) (x+ 1) = x2

    3 (x 1)(x+

    5

    3

    )(x+ 1)

    = 116 (x 1)

    25

    48(x+

    5

    3

    ) + 14 (x+ 1)

    Suy ra :

    x2

    (3x2 2x+ 5) (x+ 1) dx = 1

    16

    dx

    x 1 25

    48

    dx

    x+5

    3

    +1

    4

    dx

    x+ 4

    = 116

    ln |x 1| 2548

    lnx+ 5

    3

    + 14

    ln |x+ 4|+ c

    Th d 4 : Tm nguyn hm A4 =

    x 1

    (x2 + 4x+ 5) (x2 4) dxTa cn ch rng phng trnh : ax2 + bx+ c = 0 vi = b2 4ac < 0 th ta vit :ax2 + bx+ c = a (x x1) (x x2) trong : x1 = + i, x2 = i, i2 = 1Do m ta c : x2 + 4x+ 5 = (x+ 2 + i) (x+ 2 i)Ta gi s rng :

    x 1(x2 + 4x+ 5) (x2 4) =

    x 1(x+ 2 + i) (x+ 2 i) (x2 4) =

    x+ 2 + i+

    x+ 2 i +

    x 2 +

    x+ 2

    = limx2i

    (x 1) (x+ 2 + i)(x+ 2 + i) (x+ 2 i) (x2 4) = limx2i

    x 1(x+ 2 i) (x2 4) =

    13

    34 1

    34i

    3

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    = limx2+i

    (x 1) (x+ 2 i)(x+ 2 + i) (x+ 2 i) (x2 4) = limx2+i

    x 1(x+ 2 + i) (x2 4) =

    13

    34+

    1

    34i

    = limx2

    (x 1) (x 2)(x2 + 4x+ 5) (x 2) (x+ 2) = limx2

    x 1(x2 + 4x+ 5) (x+ 2)

    =1

    68

    = limx2

    (x 1) (x+ 2)(x2 + 4x+ 5) (x 2) (x+ 2) = limx2

    x 1(x2 + 4x+ 5) (x 2) =

    3

    4

    Do m ta c :

    x 1(x2 + 4x+ 5) (x2 4) =

    1334 1

    34i

    x+ 2 + i+13

    34+

    1

    34i

    x+ 2 i +1

    68x 2 +

    3

    4x+ 2

    =13x 27

    17 (x2 + 4x+ 5)+

    1

    68 (x 2) +3

    4 (x+ 2)Cch 2 :

    Gi s rng :

    x 1(x2 + 4x+ 5) (x2 4) =

    x+

    x2 + 4x+ 5+

    x 2 +

    x+ 2

    Cho x = 0 ta c :1

    5 1

    2+

    1

    2 =

    1

    20

    x = 1 ta c :1

    10 +

    1

    10 + 1

    3 = 0

    x = 3 ta c :3

    26 +

    1

    26 + +

    1

    5 =

    1

    65

    x = 4 ta c :4

    37 +

    1

    37 +

    1

    2+

    1

    6 =

    1

    148 t m ta c c h :

    1

    5 1

    2+

    1

    2 =

    1

    201

    10 +

    1

    10 + 1

    3 = 0

    3

    26 +

    1

    26 + +

    1

    5 =

    1

    654

    37 +

    1

    37 +

    1

    2+

    1

    6 =

    1

    148

    = 25 + +

    1

    101

    10 1

    30 2

    3 = 1

    303

    26 27

    650 +

    6

    5 = 3

    6504

    37 22

    555 +

    2

    3 = 11

    1110

    = 1317

    = 2717

    =1

    68

    =3

    4

    Do :

    x 1(x2 + 4x+ 5) (x2 4) =

    13x 2717 (x2 + 4x+ 5)

    +

    68 (x 2) +3

    4 (x+ 2)Cch 3 :

    Gi s :

    x 1(x2 + 4x+ 5) (x2 4) =

    x+

    x2 + 4x+ 5+

    x 2 +

    x+ 2 x 1 = (x+ ) (x2 4)+ (x2 + 4x+ 5) (x+ 2) + (x2 + 4x+ 5) (x 2) x 1 = x3 ( + + ) + x2 ( + 6+ 2) + x (4 + 13 3) + (4 + 10 10)

    Cn bng cc h s 2 v ta c h :

    + + = 0

    + 6+ 2 = 0

    4 + 13 3 = 14 10+ 10 = 1

    = + 6+ 2 ( ) = 04 + 13 3 ( ) = 14 10+ 10 ( ) = 1

    = 2 + + 4 = 0 + 16 = 110 + 4 20 = 1

    = 1317

    = 2717

    =1

    68

    =3

    4

    4

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Do :

    x 1(x2 + 4x+ 5) (x2 4) =

    13x 2717 (x2 + 4x+ 5)

    +1

    68 (x 2) +3

    4 (x+ 2)

    Vy :

    x 1

    (x2 + 4x+ 5) (x2 4) dx = 13

    34

    2x+ 5413

    x2 + 4x+ 5dx+

    1

    68

    dx

    x 2 +3

    4

    dx

    x+ 2

    = 1334

    (2x+ 4)

    x2 + 4x+ 5dx 1

    17

    dx

    x2 + 4x+ 5+

    1

    68

    dx

    x 2 +3

    4

    dx

    x+ 2

    = 1334

    d(x2 + 4x+ 5

    )x2 + 4x+ 5

    117

    dx

    (x+ 2)2 + 1+

    1

    68

    dx

    x 2 +3

    4

    dx

    x+ 2

    = 1334

    lnx2 + 4x+ 5 1

    17arctan (x+ 2) +

    1

    68ln |x 2|+ 3

    4ln |x+ 2|+ c

    Th d 5 : Tm nguyn hm A5 =

    x

    x3 + 1dx

    Ta gi s rng :

    x

    x3 + 1=

    x

    (x+ 1) (x2 x+ 1) =

    x+ 1+

    x 12

    3

    2i

    +

    x 12

    +

    3

    2i

    = limx1

    x

    x2 x+ 1 = 1

    3

    = limx 1

    2+32i

    x

    (x+ 1)

    (x 1

    2+

    3

    2i

    ) = 16

    3

    6i

    = limx 1

    232i

    x

    (x+ 1)

    (x 1

    2

    3

    2i

    ) = 16

    +

    3

    6i

    Do :

    x

    x3 + 1= 1

    3 (x+ 1)+

    1

    6

    3

    6i

    x 12

    3

    2i

    +

    1

    6+

    3

    6i

    x 12

    +

    3

    2i

    = 13 (x+ 1)

    +x+ 1

    3 (x2 x+ 1)

    Cch 2 :

    Gi s :

    x

    x3 + 1=

    x+ 1+

    x+

    x2 x+ 1Cho x = 0 ta c : 0 = +

    x = 1 ta c :1

    2=

    1

    2 + +

    x = 2 ta c :2

    9=

    1

    3 +

    2

    3 +

    1

    3

    Do m ta c h :

    + = 01

    2 + + =

    1

    21

    3 +

    2

    3 +

    1

    3 =

    2

    9

    = 1

    3

    =1

    3

    =1

    3

    Vy :

    x

    x3 + 1= 1

    3 (x+ 1)+

    x+ 1

    3 (x2 x+ 1)Cch 3 :

    Ta cng gi s rng :

    x

    x3 + 1=

    x+ 1+

    x+

    x2 x+ 1 x = (x2 x+ 1)+ (x+ ) (x+ 1)5

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Cn bng cc h s m ta c h :

    + = 0

    + + = 1 + = 0

    = 1

    3

    =1

    3

    =1

    3

    Vy :

    x

    x3 + 1dx = 1

    3

    dx

    x+ 1+

    1

    6

    2x+ 2

    x2 x+ 1dx

    = 13

    dx

    x+ 1+

    1

    6

    2x+ 1

    x2 x+ 1dx+1

    6

    dx

    x2 x+ 1= 1

    3

    dx

    x+ 1+

    1

    6

    d(x2 x+ 1)x2 x+ 1 +

    1

    6

    dx(

    x 12

    )2+

    3

    4

    = 13

    ln |x+ 1|+ 16

    lnx2 x+ 1+ 1

    3

    3arctan

    2x 13

    + c

    Th d 6 : Tm nguyn hm A6 =

    dx

    x4 + 1Gi s rng : x4 + 1 =

    (x2 + px+ 1

    ) (x2 px+ 1) = x4 + (2 p2)x+ 1ng nht 2 v ta c : 2 p2 = 0 p =

    2

    Do ta vit : x4 + 1 =(x2 +

    2x+ 1

    ) (x2

    2x+ 1

    ) 1(

    x2 +

    2x+ 1) (x2 2x+ 1) =

    =

    x+

    2

    2+

    2

    2i

    +

    x+

    2

    2

    2

    2i

    +

    x

    2

    2+

    2

    2i

    +

    x

    2

    2

    2

    2i

    Tm cc h s : , , , nh sau :

    = limx

    2222i

    1(x+

    2

    2

    2

    2i

    )(x2 2x+ 1)

    = 28 +

    2

    8i

    = limx

    22+22i

    1(x+

    2

    2+

    2

    2i

    )(x2 2x+ 1)

    = 28

    2

    8i

    = limx

    2222i

    1(x

    2

    2

    2

    2i

    )(x2 +

    2x+ 1

    ) = 28 +

    2

    8i

    = limx

    22+22i

    1(x

    2

    2+

    2

    2i

    )(x2 +

    2x+ 1

    ) = 28

    2

    8i

    Vy :

    1

    x4 + 1=

    (2

    8+

    2

    8i

    )(x+

    2

    2

    2

    2i

    )+

    (2

    8

    2

    8i

    )(x+

    2

    2+

    2

    2i

    )x2 +

    2x+ 1

    +

    6

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    +

    (

    2

    8+

    2

    8i

    )(x

    2

    2

    2

    2i

    )+

    (

    2

    8

    2

    8i

    )(x

    2

    2+

    2

    2i

    )x2 2x+ 1

    =

    2

    4x+

    1

    2x2 +

    2x+ 1

    +

    2

    4x+

    1

    2x2 2x+ 1Cch 2 : Ta gi s rng :

    1

    x4 + 1=

    x+

    x2 +

    2x+ 1+

    x+

    x2 2x+ 1Cho x = 1 ta c : 1

    2= 1

    22 +1

    22 1

    2 +

    2+

    1

    2 +

    2

    x = 0 ta c : + = 1

    x = 1 ta c :1

    2=

    1

    2 +

    2 +

    1

    2 +

    2 1

    22+1

    22

    x =

    2 ta c :1

    5=

    1

    5

    (2 +

    )+(

    2+ )

    t ta c h :

    + = 1

    122 +

    1

    22 1

    2 +

    2+

    1

    2 +

    2 =

    1

    21

    2 +

    2 +

    1

    2 +

    2 1

    22+1

    22 =1

    21

    5

    (2 +

    )+(

    2+ )

    =1

    5

    + = 1

    22 + 2+2 = 0 + +

    (3 + 2

    2)+

    (3 + 2

    2) =

    2 +

    2

    22 + + 5

    2+ 5 = 1

    + = 1

    22 + 2 = 2a (2 + 22) + (3 + 22) = 4 + 32

    22 4 + 52 = 4

    =

    2

    4

    = =1

    2

    =

    2

    4

    Vy ta c c :

    1

    x4 + 1=

    2

    4x+

    1

    2x2 +

    2x+ 1

    +

    2

    4x+

    1

    2x2 2x+ 1Cch 3 :

    Ta cng gi s rng :

    1

    x4 + 1=

    x+

    x2 +

    2x+ 1+

    x+

    x2 2x+ 1 1 = (x+ ) (x2 2x+ 1)+ (x+ ) (x2 +2x+ 1) 1 = ( + )x3 + (2 + +2+ )x2 + (2 + +2)x++ Cn bng cc h s 2 v m ta c c h sau :

    + = 0

    2 + +2+ = 02 + +2 = 0 + = 1

    + = 0

    2 +2 = 1 22 + = 2 = 1

    =

    2

    4

    = =1

    2

    =

    2

    4

    7

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Do :

    1

    x4 + 1=

    2

    4x+

    1

    2x2 +

    2x+ 1

    +

    2

    4x+

    1

    2x2 2x+ 1

    Vy ta c :

    dx

    x4 + 1=

    12

    2x+

    1

    2

    x2 +

    2x+ 1dx+

    12

    2x+

    1

    2

    x2 2x+ 1 dx

    Ta c :

    12

    2x+

    1

    2

    x2 +

    2x+ 1dx =

    1

    4

    2

    2x+

    2

    x2 +

    2x+ 1dx+

    1

    4

    dx

    x2 +

    2x+ 1

    =1

    4

    2

    d(x2 +

    2x+ 1

    )x2 +

    2x+ 1

    +1

    4

    dx(

    x+12

    )2+

    1

    2

    =1

    4

    2ln(x2 +

    2x+ 1

    )+

    1

    2

    2arctan

    (2x+ 1

    )+ c1

    Li c :

    12

    2x+

    1

    2

    x2 2x+ 1 dx =1

    4

    2

    2x+2x2 2x+ 1 dx+

    1

    4

    dx

    x2 2x+ 1= 1

    4

    2

    d(x2 2x+ 1)x2 +

    2x+ 1

    +1

    4

    dx(

    x 12

    )2+

    1

    2

    = 14

    2ln(x2

    2x+ 1

    )+

    1

    2

    2arctan

    (2x 1)+ c2Vy :

    dx

    x4 + 1=

    1

    4

    2ln

    (x2 +

    2x+ 1

    x2 2x+ 1

    )+

    1

    2

    2arctan

    (2x+ 1

    )+

    1

    2

    2arctan

    (2x 1)+ cTh d 7 : Tm nguyn hm A7 =

    dx

    x8 + 1Gi s rng : x8 + 1 =

    (x4 + px2 + 1

    ) (x4 px2 + 1) = x8 + (2 p2)x4 + 1ng nht 2 v ta c : 2 p2 = 0 p =

    2

    x8 + 1 = (x4 +2x2 + 1) (x4 2x2 + 1)Ta c : x4 +

    2x2 + 1 =

    (x2 + qx+ 1

    ) (x2 qx+ 1) = x4 + (2 q2)x2 + 1ng nht 2 v ta c : 2 q2 =

    2 q =

    2

    2

    x4 +

    2x2 + 1 =(x2 +

    2

    2x+ 1)(

    x2

    2

    2x+ 1)Ta c : x4

    2x2 + 1 =

    (x2 + rx+ 1

    ) (x2 rx+ 1) = x4 + (2 r2)x2 + 1ng nht 2 v ta c c : 2 r2 =

    2 r =

    2 +

    2

    x4

    2x2 + 1 =(x2 +

    2 +

    2x+ 1)(

    x2

    2 +

    2x+ 1)Do m ta c :

    x8+1 =(x2 +

    2

    2x+ 1)(

    x2

    2

    2x+ 1)(

    x2 +

    2 +

    2x+ 1)(

    x2

    2 +

    2x+ 1)

    1x8 + 1

    =1

    8

    22x+ 2

    x2 +

    22x+ 1+

    1

    8

    22x+ 2x2

    22x+ 1

    +1

    8

    2 +

    2x+ 2

    x2 +

    2 +

    2x+ 1+

    +1

    8

    2 +

    2x+ 2

    x2

    2 +

    2x+ 1

    8

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Ta ch :

    dx

    ax2 + bx+ c=

    1

    a

    dx

    x2 +b

    ax+

    c

    a

    , 4ac b2 > 0

    =1

    a

    dx(

    x b2a

    )2+

    (4ac b2

    2a

    )2 = 1a

    dx

    (x p)2 + q2(1)

    t : p =b2a, q =

    4ac b2

    2a, x = p+ qt

    Do : (1) =1

    aq

    1

    t2 + 1dt =

    24ac b2

    1

    t2 + 1dt =

    24ac b2 arctan t

    =2

    4ac b2 arctan2ax+ b4ac b2 + C

    Trong ta t : t =x pq

    =2ax+ b4ac b2Li c :

    xdx

    ax2 + bx+ c=

    1

    2a

    2ax+ b bax2 + bx+ c

    dx =1

    2a

    2ax+ b

    ax2 + bx+ cdx b

    2a

    1

    ax2 + bx+ cdx

    =1

    2alnax2 + bx+ c b

    2a

    dx

    ax2 + bx+ c+ C

    Vi : a = c = 1, = 4 b2 > 0 ta c :Ax+B

    x2 + bx+ 1dx = A

    xdx

    x2 + bx+ 1+B

    dx

    x2 + bx+ 1

    =2B Ab

    4 b2 arctan2x+ b4 b2 +

    A

    2lnx2 + bx+ 1+ CDo : A7.1 =

    1

    8

    22x+ 2

    x2 +

    22x+ 1dx =

    =

    2 +

    2

    8arctan

    2x+

    222 +

    2+

    2216

    ln(x2 +

    2

    2x+ 1)

    + C1

    A7.2 =1

    8

    22x+ 2x2

    22x+ 1

    dx =

    =

    2 +

    2

    8arctan

    2x

    222 +

    2

    2216

    ln(x2

    2

    2x+ 1)

    + C2

    A7.3 =

    2 +

    2x+ 2

    x2 +

    2 +

    2x+ 1dx =

    =

    22

    8arctan

    2x+

    2222

    +

    2 +

    2

    16ln(x2 +

    2 +

    2x+ 1)

    + C3

    A7.4 =

    2 +2x+ 2x2

    2 +

    2x+ 1dx =

    =

    22

    8arctan

    2x

    2222

    2 +

    2

    16ln(x2

    2 +

    2x+ 1)

    + C4

    Do m ta c : A7 = A7.1 + A7.2 + A7.3 + A7.4

    Cch 2 :

    Ta c : x8 + 1 = 0 x8 = 1 = cos (pi + k2pi) + i sin (pi + k2pi)

    9

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    x = cos(pi + k2pi

    8

    )+ i sin

    (pi + k2pi

    8

    ), vi : k = 0, .., 7

    Ta c : sinpi

    8= sin

    7pi

    8= cos

    3pi

    8=

    1

    2

    2

    2, sin3pi

    8= sin

    5pi

    8= cos

    pi

    8=

    1

    2

    2 +

    2 ,

    cos5pi

    8= cos

    7pi

    8= 1

    2

    2

    2 ,

    Do m ta c :

    dx

    1 + x8= 1

    8

    3k=0

    (ln

    (x2 2x cos

    ((2k + 1) pi

    8

    )+ 1

    ))cos

    ((2k + 1) pi

    8

    )+

    +1

    4

    3k=0

    arctan x sin (2k + 1) pi8

    1 x cos (2k + 1) pi8

    sin((2k + 1) pi

    8

    )+ C, k = 0, ..., 7

    Qua cc th d trn ta nhn thy cc h s : , , , ..., l cc h s "bt nh" tc l "nhng h

    s khng h thay i " d ta c thay i "gi tr ca bin x" . tm hiu r vn ny ta s

    lm quen dng ton ny vi cc bi tp mu tng t nh sau :

    Bi 1 : Tm nguyn hm I1 =

    x+ 27

    (x 3) (x+ 3) dx

    Gi s rng :

    x+ 27

    (x 3) (x+ 3) =

    x 3 +

    x+ 3 x+ 27 = (x+ 3) + (x 3) = x ( + ) + (3 3)

    Cn bng h s 2 v ta c h :

    { + = 1

    = 9 {

    = 5

    = 4Vy :

    x+ 27

    (x 3) (x+ 3) dx =

    5

    x 3 dx

    4

    x+ 3dx = 5 ln |x 3| 4 ln |x+ 3|+ c

    Bi 2 : Tm nguyn hm I2 =

    8x 17

    (x 3) (x+ 4) dx

    Gi s rng :

    8x 17(x 3) (x+ 4) =

    x 3 +

    x+ 4= (x+ 4) + (x 3)

    (x 3) (x+ 4) =x ( + ) + (4 3)

    (x 3) (x+ 4)

    t ta c h :

    { + = 8

    4 3 = 17 {

    = 1

    = 7

    Vy :

    8x 17

    (x 3) (x+ 4) dx =

    1

    x 3 dx+

    7

    x+ 4dx = ln |x 3|+ 7 ln |x+ 4|+ c

    Bi 3 : Tm nguyn hm I3 =

    7x 26

    x2 6x 16 dx

    Gi s rng :

    7x 26x2 6x 16 =

    7x 26(x 8) (x+ 2) =

    x 8 +

    x+ 2=

    ( + )x+ (2 8)(x 8) (x+ 2)

    Cn bng h s 2 v m ta c h :

    { + = 7

    2 8 = 26 {

    = 3

    = 4

    Vy :

    7x 26

    x2 6x 16 dx =

    3

    x 8 dx+

    4

    x+ 2dx = 3 ln |x 8|+ 4 ln |x+ 2|+ c

    Bi 4 : Tm nguyn hm I4 =

    7x2 + 75x 150

    x3 25x dx

    Gi s rng :

    7x2 + 75x 150x3 25x =

    7x2 + 75x 150x (x 5) (x+ 5) =

    x+

    x 5 +

    x+ 5

    10

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    7x2 + 75x 150

    x (x 5) (x+ 5) =(x2 25)+ (x2 + 5x)+ (x2 5x)

    x (x 5) (x+ 5)=

    ( + + )x2 + (5 5)x 25x (x 5) (x+ 5)

    Cn bng h s 2 v m ta c h :

    + + = 7

    5 5 = 7525 = 150

    = 6

    = 8

    = 7Vy :

    7x2 + 75x 150

    x3 25x dx =

    6

    xdx+

    8

    x 5 dx

    7

    x+ 5dx

    = 6 ln |x|+ 8 ln |x 5| 7 ln |x+ 5|+ cBi 5 : Tm nguyn hm I5 =

    2x2 14x 49x3 7x2 dx

    Gi s rng :

    2x2 14x 49x3 7x2 =

    2x2 14x 49x2 (x 7) =

    x+

    x2+

    x 7=

    (x2 7x)+ (x 7) + x2 = ( + )x2 + (7 + )x 7Cn bng h s 2 v ta c h :

    + = 27 + = 147 = 49

    = 3

    = 7

    = 5Vy :

    2x2 14x 49x3 7x2 dx =

    3

    xdx+

    7

    x2dx

    5

    x 7 dx = 3 ln |x| 7

    x 5 ln |x 7|+ c

    Bi 6 : Tm nguyn hm I6 =

    8x 36(x 5)2

    dx

    Gi s rng :

    8x 36(x 5)2

    =

    x 5 +

    (x 5)2= (x 5) +

    (x 5)2=x 5 +

    (x 5)2

    Cn bng h s 2 v ta c h :

    { = 8

    5 + = 36 {

    = 8

    = 4

    Vy :

    8x 36(x 5)2

    dx =

    8

    x 5 dx+

    4

    (x 5)2dx = 8 ln |x 5| 4

    x 5 + c

    Bi 7 : Tm nguyn hm I7 =

    6x2 + 20x+ 9

    x3 + 2x2 + xdx

    Gi s rng :

    6x2 + 20x+ 9

    x3 + 2x2 + x=

    6x2 + 20x+ 9

    x(x+ 1)2=

    x+ 1+

    (x+ 1)2+

    x

    =x (x+ 1) + x+ (x+ 1)2

    x(x+ 1)2=

    ( + )x2 + ( + + 2)x+

    x(x+ 1)2

    Cn bng h s 2 v ta c h :

    + = 6

    + + 2 = 20

    = 9

    = 3 = 5

    = 9

    Vy :

    6x2 + 20x+ 9

    x3 + 2x2 + xdx =

    3

    x+ 1dx+

    5

    (x+ 1)2dx+

    9

    xdx

    = 3 ln |x+ 1| 5x+ 1

    + 9 ln |x|+ 1

    11

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Bi 8 : Tm nguyn hm I8 =

    9x3 20x2 + 30x 97(x 2) (x 3) (x2 + 5) dx

    Gi s rng :

    9x3 20x2 + 30x 97(x 2) (x 3) (x2 + 5) =

    x 2 +

    x 3 +x+

    x2 + 5

    = limx2

    9x3 20x2 + 30x 97(x 3) (x2 + 5) = 5 , = limx3

    9x3 20x2 + 30x 97(x 2) (x2 + 5) = 4

    Do :

    9x3 20x2 + 30x 97(x 2) (x 3) (x2 + 5) =

    5

    x 2 +4

    x 3 +x+

    x2 + 5

    Cho x = 0 ta c : 9730

    = 52 4

    3+

    1

    5

    x = 1 ta c : 132

    = 5 2 + 16

    (+ )

    Cn bng cc h s 2 v ta c h :

    { 15 =

    3

    5+ = 3

    {

    = 0

    = 3

    Do ta c :

    9x3 20x2 + 30x 97(x 2) (x 3) (x2 + 5) =

    5

    x 2 +4

    x 3 +3

    x2 + 5

    Vy :

    9x3 20x2 + 30x 97(x 2) (x 3) (x2 + 5) dx =

    5

    x 2 dx+

    4

    x 3 dx+

    3

    x2 + 5dx

    = 5 ln |x 2|+ 4 ln |x 3|+ 35

    arctan

    (x5

    )+ c

    Bi 9 : Tm nguyn hm I9 =

    4x3 21x2 + 48x+ 17

    (x 3)2 (x2 + 7)dx

    Ta gi s rng :

    4x3 21x2 + 48x+ 17(x 3)2 (x2 + 7)

    =

    x 3 +

    (x 3)2+x+

    x2 + 7

    = limx3

    [4x3 21x2 + 48x+ 17

    x2 + 7

    ]= 0 , = lim

    x3

    [4x3 21x2 + 48x+ 17

    x2 + 7

    ]= 5

    Do :

    4x3 21x2 + 48x+ 17(x 3)2 (x2 + 7)

    =0

    x 3 +5

    (x 3)2+x+

    x2 + 7=

    5

    (x 3)2+x+

    x2 + 7

    Cho x = 0 ta c :17

    63=

    5

    9+

    1

    7 = 2

    x = 1 ta c :3

    2=

    5

    4+

    1

    8(+ ) + = 2 = 2 = 4

    Suy ra :

    4x3 21x2 + 48x+ 17(x 3)2 (x2 + 7)

    =5

    (x 3)2+

    4x 2x2 + 7

    Do :

    4x3 21x2 + 48x+ 17

    (x 3)2 (x2 + 7)dx =

    5

    (x 3)2dx+

    4x 2x2 + 7

    dx

    =

    5

    (x 3)2dx+

    4x

    x2 + 7dx 2

    dx

    x2 + 7

    = 5x 3 + 2 ln

    (x2 + 7

    ) 27

    arctan

    (x7

    )+ c

    Ta cn ch nhng vn nh sau :

    Gi s ta c hm phn thc :

    P (x)

    Q (x)trong bc P (x) nh hn bc ca Q (x) v ta gi s rng :

    Q (x) = K (x) .R (x) = K (x) .(x a)n

    12

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Do :

    P (x)

    Q (x)=

    P (x)

    K (x) .(x a)n =T (x)

    K (x)+

    (x a)n +

    (x a)n1+ ...+

    x aTrong bc ca T (x) nh hn bc ca K (x). tm cch h s , , ..., ta lm nh sau :

    = limxa

    P (x)

    K (x), = lim

    xa

    [P (x)

    K (x)

    ], = lim

    xa

    [P (x)

    K (x)

    ]nMt vn na khi phn tch mt phn thc l cc phn thc m khi mu c nghim phc .

    Cho phn thc c dng :

    P (x)

    Q (x).Trong : Q (x) = K (x) .R (x) = K (x) .

    (ax2 + bx+ c

    )Vi : = b2 4ac < 0 ta c cc nghim nh sau : xk = i, k = 0, 1, i2 = 1Do ta c :

    P (x)

    Q (x)=

    P (x)

    K (x) . (ax2 + bx+ c)=T (x)

    K (x)+

    x+

    ax2 + bx+ c tm cc h s : , ta lm nh sau :

    = limx+i

    [P (x)

    K (x)

    ]=

    Im [+ i]

    , = Rec [+ i] + || .Im [+ i]

    Cc th d mu nh sau :

    Tm cc h s , , , :x2 + x+ 1

    (x2 + 4x+ 6) (x2 + 2x+ 6)=

    x+

    x2 + 4x+ 6+

    x+

    x2 + 2x+ 6Ta c nghim ca phng trnh : x2 + 4x+ 6 = 0 x = 22 iNghim ca phng trnh : x2 + 2x+ 6 = 0 x = 15 i

    limx2+2i

    [x2 + x+ 1

    x2 + 2x+ 6

    ]=

    2

    3 5

    2

    12i

    Do ta c :

    =Im

    [2

    3 5

    2

    12i

    ]

    2= 5

    12,

    = Rec[

    2

    3 5

    2

    12i

    ]+ 2.

    Im

    [2

    3 5

    2

    12i

    ]

    2=

    2

    3 10

    12= 2

    12

    Tng t ta cng c : limx1+5i

    [x2 + x+ 1

    x2 + 4x+ 6

    ]= 1

    12+

    5

    5

    12i

    =Im

    [ 1

    12+

    5

    5

    12i

    ]

    5=

    5

    12,

    = Rec[ 1

    12+

    5

    5

    12i

    ]+

    Im

    [ 1

    12+

    5

    5

    12i

    ]

    5= 1

    12+

    5

    12=

    4

    12

    Vy ta c c :

    x2 + x+ 1

    (x2 + 4x+ 6) (x2 + 2x+ 6)=

    5x 212 (x2 + 4x+ 6)

    +5x+ 4

    12 (x2 + 2x+ 6)

    Tm cc h s , , , :x2 + 1

    (x2 + 6) (x+ 2)2=x+

    x2 + 6+

    x+ 2+

    (x+ 2)2

    Nghim ca phng trnh : x2 + 6 = 0 x = 6 i

    13

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Ta c : limx6i

    [x2 + 1

    (x+ 2)2

    ]=

    1

    10+

    6

    5i

    Do m ta c :

    =Im

    [1

    10+

    6

    5i

    ]

    6=

    6

    56

    =1

    5

    = Rec[

    1

    10+

    6

    5i

    ]+ 0.

    Im

    [1

    10+

    6

    5i

    ]

    6=

    1

    10

    = limx2

    [x2 + 1

    x2 + 6

    ]=

    4 + 1

    4 + 6=

    5

    10=

    1

    2

    = limx2

    [x2 + 1

    x2 + 6

    ]= lim

    x2

    [10x

    (x2 + 6)2

    ]= 20

    100= 1

    5

    Vy ta c c :

    x2 + 1

    (x2 + 6) (x+ 2)2=

    2x+ 1

    10 (x2 + 6) 1

    5 (x+ 2)+

    1

    2(x+ 2)2

    Bi 10 : Tm nguyn hm I10 =

    x+ 1

    (x2 x+ 1) (x2 + 1) dx

    Gi s rng :

    x+ 1

    (x2 x+ 1) (x2 + 1) =x+

    x2 x+ 1 +x+

    x2 + 1

    Nghim ca phng trnh : x2 x+ 1 = 0 x = 12

    3

    2i

    Ta c : limx 1

    2+32i

    [x+ 1

    x2 + 1

    ]=

    3

    2

    3

    2i

    Do m ta c :

    =Im

    [3

    2

    3

    2i

    ]

    3

    2

    = 1

    = Rec[

    3

    2

    3

    2i

    ]+ |1| 1

    2=

    3

    2+

    1

    2= 2

    Ta c nghim ca phng trnh : x2 + 1 = 0 x = iLi c : lim

    xi

    [x+ 1

    x2 x+ 1]

    = 1 + iDo suy ra :

    = Im [1 + i] = 1 , = Rec [1 + i] = 1

    Do ta c :

    x+ 1

    (x2 x+ 1) (x2 + 1) =x+ 2

    x2 x+ 1 +x 1x2 + 1

    Vy :

    x+ 1

    (x2 x+ 1) (x2 + 1) dx =

    14

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    = 12

    2x 1

    x2 x+ 1 dx+3

    2

    dx

    x2 x+ 1 +1

    2

    2x

    x2 + 1dx

    dx

    x2 + 1

    = 12

    d(x2 x+ 1)x2 x+ 1 +

    3

    2

    dx(

    x 12

    )2+

    3

    4

    +1

    2

    d(x2 + 1

    )x2 + 1

    dx

    x2 + 1

    = 12

    ln(x2 x+ 1)+3 arctan(2x 1

    3

    )+

    1

    2ln(x2 + 1

    ) arctanx+ c=

    1

    2ln

    (x2 + 1

    x2 x+ 1

    )+

    3 arctan

    (2x 1

    3

    ) arctanx+ cBi tp bn c t luyn :

    Bi 1 : Tm nguyn hm I1 =

    x2

    (x 1) (x+ 1) (x+ 2) dx

    Bi 2 : Tm nguyn hm I2 =

    x2 1(

    x2 3x+ 2) (x2 1)2 dxBi 3 : Tm nguyn hm I3 =

    1

    (x2 + x+ 2) (x2 + 1)2dx

    Bi 4 : Tm nguyn hm I4 =

    x2 1

    (x3 + 2) (x 1)3dx

    PHNG PHP LNG GIC HA TRONG TCH PHN.

    Dng tch phn i bin s iu kin bin s

    f(x,a2 x2) dx x = a sin t t [pi

    2;pi

    2

    ]f(x,x2 a2) dx x = a

    cos tt [0;pi

    2

    )[pi;

    3pi

    2

    )f(x,x2 + a2

    )dx x = a tan t t

    [0;pi

    2

    )f

    (x,

    a+ x

    a x)dx x = a cos 2t t

    (0;pi

    2

    )f(x,

    (x a) (b x))dx x = a+ (b a) sin2t t

    [0;pi

    2

    ]Bng 1: Bng tm tt cc cng thc bin i lng gic bng cch i bin s.

    1. Dng 1 : f(x,a2 x2) dxBi 1 : Tm nguyn hm A1 =

    xdx1 x2t : x = sin t dx = cos tdtVy :

    xdx1 x2 =

    sin t. cos tdt

    1 sin2t=

    sin t. cos tdt

    |cos t|

    =

    sin t. cos tdt

    cos t=

    sin tdt = cos t+ c, 0 t < pi

    2,

    sin t. cos tdt

    cos t=

    sin tdt = cos t+ c, pi t < 3pi

    2,

    15

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Cch 2 :

    iu kin : 1 < x < 1,Bin i :

    xdx1 x2 =

    xdx

    (1 x) (1 + x)=

    xdx

    1 + x.

    1 xTa nhn thy : 1 x+ 1 + x = 2. t : 1 x =

    2 sin t,

    1 + x =

    2 cos t

    Do ta c : 1 x = 2sin2t dx = 4 sin t. cos tdtVy :

    xdx

    1 + x.

    1 x = 4 (

    1 2sin2t) sin t. cos tdt2 sin t. cos t

    = 2

    cos 2tdt = sin 2t+ cCch 3 :

    Ta c :

    xdx1 x2 =

    1

    2

    d(1 x2)1 x2 =

    1

    2

    (1 x2) 12d (1 x2) = 1 x2 + cBi 2 : Tm nguyn hm A2 =

    dx

    2 + x+

    2 xTa ch : 2 + x+ 2 x = 4,Do ta t :

    2 + x = 2 sin t,

    2 x = 2 cos t, 0 t pi

    2;

    2 + x = 4sin2t dx = 8 sin t cos tdtVy :

    dx

    2 + x+

    2 x = 4

    sin t cos tdt

    sin t+ cos t= 2

    (sin t+ cos t)2 1

    sin t+ cos tdt

    = 2

    (sin t+ cos t)dt 2

    dt

    sin t+ cos t= 2

    (sin t+ cos t)dt

    2

    dt

    sin(t+

    pi

    4

    )= 2

    (sin t+ cos t)dt

    2

    dt

    2 sin(t

    2+pi

    8

    ). cos

    (t

    2+pi

    8

    )= 2 (sin t cos t)

    2 lntan( t

    2+pi

    8

    )+ cBi 3 : Tnh tch phn A3 =

    32

    0

    (1 x2)1 x2 dxt : x = sin t dx = cos tdt. i cn : Vi x = 0 t = 0, x =

    3

    2 t = pi

    3

    Vy : A3 =

    pi3

    0

    (1 sin2t)1 sin2t cos tdt =

    pi3

    0

    (1 sin2t)cos2tdt =

    pi3

    0

    cos4tdt

    =1

    4

    pi3

    0

    (1 + cos 2t)2dt =1

    4

    pi3

    0

    (1 + 2 cos 2t+ cos22t

    )dt

    =1

    4

    pi3

    0

    (1 + 2 cos 2t+

    1 + cos 4t

    2

    )dt =

    1

    8

    pi3

    0

    (3 + 4 cos 2t+ cos 4t) dt

    =1

    8

    (3t+ 2 sin 2t+

    1

    4sin 4t

    ) pi3

    0

    =pi

    8+

    7

    3

    64

    Cch 2 :

    16

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Vi iu kin : 0 x

    3

    2ta c :

    1 x2 = 1 x.1 + xCh rng : 1 x+ 1 + x = 2Do ta t :

    1 x =

    2 sin t,

    1 + x =

    2 cos t, dx = 4 sin t. cos tdti cn : x = 0 t = pi

    4, x =

    3

    2 t = pi

    12

    Vy : A3 = 32pi12

    pi4

    sin2t.cos2t. sin t. cos t. sin t. cos tdt = 32pi12

    pi4

    sin4t.cos4tdt

    = 2pi12

    pi4

    sin42tdt = 2pi12

    pi4

    (1 cos 4t

    2

    )2dt = 1

    2

    pi12

    pi4

    (1 2 cos 4t+ 1 + cos 8t

    2

    )dt

    = 12

    (3

    2t 1

    2sin 4t+

    1

    16sin 8t

    ) pi12

    pi4

    =pi

    8+

    7

    3

    64

    Bi 4 : Tnh tch phn A4 =

    10

    dx

    (2 x2)2 x2

    t : x =

    2 sin t dx =

    2 cos tdt. i cn : x = 0 t = 0, x = 1 t = pi4,

    Vy : A4 =

    pi4

    0

    2 cos tdt(

    2 2sin2t)2 2sin2t =pi4

    0

    2 cos tdt(

    2 2sin2t)2 cos t = 12pi4

    0

    dt

    cos2t

    =1

    2tan t

    pi4

    0

    =1

    2

    Cch 2 :

    Vi iu kin : 0 x 1 ta c :

    2 x2 =(

    2 x) (2 + x) =2 x.2 + xt :

    (2 x) =22 sin t,(2 + x) =22 cos t,Do :

    2 x = 2

    2 sin t, dx = 4

    2 sin t. cos tdt

    i cn : x = 0 t = pi4, x = 1 t = pi

    8,

    Vy : A4 =

    pi8

    pi4

    42 sin t. cos tdt8sin2t.cos2t.2

    2 sin t. cos t

    = 14

    pi8

    pi4

    dt

    sin2t.cos2t= 1

    4

    pi8

    pi4

    (1 +

    1

    tan2t

    )d (tan t)

    = 14

    (tan t 1

    tan t

    ) pi8

    pi4

    =1

    2 0 = 1

    2

    Bi 5 : Tnh tch phn A5 =

    0 1

    2

    dx

    1 +x (x+ 1)

    Ta c : x (x+ 1) = (x2 + x) = (x2 + 2.12.x+

    1

    4 1

    4

    )=

    1

    4(x+

    1

    2

    )2

    17

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    t : x+1

    2=

    1

    2sin t dx = 1

    2cos tdt. i cn : x = 1

    2 t = 0, x = 0 t = pi

    2,

    Vy :A5 =

    0 1

    2

    dx

    1 +

    1

    4(x+

    1

    2

    )2 =pi2

    0

    1

    2cos tdt

    1 +

    1

    4 1

    4sin2t

    =

    pi2

    0

    cos tdt

    2 + cos t=pi

    22

    pi2

    0

    dt

    2 + cos t

    =pi

    2 2

    pi2

    0

    dt

    1 + 2cos2t

    2

    =pi

    2 4

    pi2

    0

    d(

    tant

    2

    )tan2

    t

    2+ 3

    =pi

    2 4

    3arctan

    tan t23

    pi2

    0

    =pi

    2+

    43

    arctan

    (03

    ) 4

    3arctan

    (13

    )=pi

    2 2pi

    3

    3=

    9 4318

    pi

    Cch 2 :

    Ta ch : x+ x+ 1 = 1 . t : x = sin t,1 + x = cos t x = sin2t dx = 2 sin t. cos tdt. i cn : x = 1

    2 t = pi

    4, x = 0 t = 0

    Vy :

    0 1

    2

    dx

    1 +x (x+ 1)

    =

    0pi4

    2 sin t. cos tdt1 + sin t. cos t

    = 0

    pi4

    (2 + 2 sin t. cos t 2) dt1 + sin t. cos t

    =pi

    2 2

    pi4

    0

    dt

    1 + sin t. cos t=pi

    2 2

    pi4

    0

    d (tan t)

    tan2t+ tan t+ 1

    =pi

    2 2

    pi4

    0

    d (tan t)(tan t+

    1

    2

    )2+

    3

    4

    =pi

    2 2J

    t : u = tan t, Vi : t = 0 u = 0, t = pi4 u = 1

    J =pi4

    0

    d (tan t)(tan t+

    1

    2

    )2+

    3

    4

    =

    10

    dt(t+

    1

    2

    )2+

    3

    4

    t : t+1

    2=

    3

    2tan v dt =

    3

    2

    (1 + tan2v

    )dv

    i cn : t = 0 v = pi6, t = 1 v = pi

    3,

    Do :

    10

    dt(t+

    1

    2

    )2+

    3

    4

    =

    pi3

    pi6

    3

    2

    (1 + tan2v

    )dv

    3

    4tan2v +

    3

    4

    =23

    pi3

    pi6

    dv =23v

    pi3

    pi6

    =pi

    3

    3

    Vy ta c c : I =pi

    2 2J = pi

    2 2pi

    3

    3=

    9 4318

    pi

    2. Dng 2 : f(x,x2 a2) dxBi 1 : Tm nguyn hm B1 =

    xx2 1 dx

    18

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    t : x =1

    cos t, t

    [0;pi

    2

    )[pi;

    3pi

    2

    ), dx = sin t

    cos2tdt

    Vy : B1 =

    1cos2t

    1cos t

    .sin t

    cos2tdt =

    sin2tcos2t

    cos t.

    sin t

    cos2tdt =

    sin t. sin tcos t

    cos3tdt

    =

    sin2t

    cos4tdt =

    1 cos2t

    cos4tdt =

    1 cos2t

    cos2td (tan t)

    =

    (1 + tan2t 1) d (tan t) = tan3t

    3+ c

    Bi 2 : Tnh tch phn B2 =

    42

    x2x2 4 dx

    t : x =2

    cos t dx = 2 sin t

    cos2tdt, i cn : Vi gi tr x = 2 t = 0, x = 4 t = pi

    3

    Vy : B2 =

    pi3

    0

    4

    4

    cos2t 4

    cos2t.2 sin t

    cos2tdt = 16

    pi3

    0

    4

    sin2t

    cos2tcos2t

    .2 sin t

    cos2tdt = 16

    pi3

    0

    sin2t

    cos5tdt

    = 16

    pi3

    0

    sin2t

    cos6td (sin t) = 16

    pi3

    0

    sin2t(1 sin2t)3 d (sin t)Li t : u = sin t, t = 0 u = 0, t = pi

    3 u =

    3

    2

    Do :

    sin2t(1 sin2t)3 = u

    2

    (1 u2)3= u

    2

    (u 1)3(1 + u)3

    Phn tch : 16u2

    (1 u)3(1 + u)3=

    u 1 +

    (u 1)2+

    (u 1)3+

    1 + u+

    (1 + u)2+

    (1 + u)3

    = limx1

    [ 16u

    2

    (1 + u)3

    ](2)= 1, = lim

    x1

    [ 16u

    2

    (1 + u)3

    ],= 1, = lim

    x1

    [ 16u

    2

    (1 + u)3

    ]= 2

    = limx1

    [ 16u

    2

    (u 1)3](2)

    = 1, = limx1

    [ 16u

    2

    (u 1)3],

    = 1,

    = limx1

    [ 16u

    2

    (u 1)3]

    = 2

    Suy ra : 16u2

    (1 u)3(1 + u)3=

    1

    u 1 1

    (u 1)2 2

    (u 1)3 1

    (1 + u) 1

    (1 + u)2+

    2

    (1 + u)3

    Vy : 16

    pi3

    0

    sin2t(1 sin2t)3d (sin t) =

    =

    32

    0

    [1

    u 1 1

    (u 1)2 2

    (u 1)3 1

    (1 + u) 1

    (1 + u)2+

    2

    (1 + u)3

    ]du

    19

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    = 16

    32

    0

    u2

    (u 1)3(1 + u)3du =

    [2(u3 + u

    )(u2 1)2

    + lnu 1u+ 1

    ] 32

    0

    = 28

    3+ln

    (232 +

    3

    )Cch 2 :

    t : t =x2 4 t2 = x2 4 tdt = xdx dx

    t=d (x+ t)

    x+ tDo cch t m ta c : t2 = x2 4 (t x) (t+ x) = 4Ta li t : u = t+ x t x = 4

    ui cn : x = 2 t = 2, x = 4 t = 4 + 2

    3

    Vy :

    x2x2 4dx = 1

    16

    (u+

    4

    u

    )2(u 4

    u

    )2duu

    =

    (16

    u5+u3

    16 2

    4

    )du

    = 4u4

    +u4

    64 2 ln |u|+ c

    Thay cn vo ta c : B2 =

    [ 4u4

    +u4

    64 2 ln |u|

    ] 4+23

    2

    = 28

    3 2 ln (2 +3)Bi 3 : Tnh tch phn B3 =

    223

    dx

    (x2 1)x2 1

    t : x =1

    cos t dx = sin tdt

    cos2t.i cn : Vi gi tr x =

    23 t = pi

    6, x = 2 t = pi

    3

    Vy : B3 =

    pi3

    pi6

    sin tdt

    cos2t(

    1

    cos2t 1)

    1

    cos2t 1

    =

    pi3

    pi6

    cos tdt

    sin2t=

    pi3

    pi6

    d (sin t)

    sin2t

    = 1sin t

    pi3

    pi6

    =6 23

    3

    Cch 2 :

    t : t =x2 1 t2 = x2 1 tdt = xdx, dt

    x=dx

    t

    Do ta suy ra :

    dx

    t=dx+ dt

    x+ t=d (x+ t)

    x+ tDo cch t m ta c : t2 = x2 1 (t+ x) (t x) = 1t : u = t+ x t x = 1

    u,Vi gi tr x =

    23 u =

    3, x = 2 u = 2 +

    3

    Vy : B3 = 4

    2+3

    3

    du(u 1

    u

    )2u

    = 4

    2+3

    3

    udu

    (u2 1)2=2

    2+3

    3

    d(u2 1)

    (u2 1)2

    =2

    1 u2

    2+3

    3

    =6 23

    3

    Bi 4 : Tnh tch phn B4 =

    0 1

    2

    dx

    (x+ 1)

    3 2x x2

    20

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Ta c : B4 =

    0 1

    2

    dx

    (x+ 1)

    4 (x+ 1)2

    = 0

    12

    d(

    1

    x+ 1

    )2

    1

    (x+ 1)2 1

    4

    =

    21

    ds

    2

    s2 1

    4

    Ch : Nu ta t : t =1

    2 cos sth khi i cn th s ra hm s ngc arc... , do m ta

    chn cch gii nh sau :

    t : t =

    s2 1

    4 tdt = sds ds

    t=d (s+ t)

    s+ t

    Do cch t ta c : (t s) (t+ s) = 1, t : u = t+ s t s = 1u

    i cn : s = 1 u = 1 +

    3

    2, s = 2 u = 2 +

    15

    2

    Do , ta c :

    ds

    2s2 14

    =

    du

    2u=

    1

    2ln |u|+ c

    Thay cn vo ta c : B4 =1

    2ln |u|

    2+

    152

    1+32

    =1

    2ln

    (4 +

    15

    2 +

    3

    )

    Bi 5 :Tnh tch phn B5 =

    0 1

    2

    dx

    (x+ 1)

    3 + 2x x2

    Bin i :

    0 1

    2

    dx

    (x+ 1)

    3 + 2x x2 =0

    12

    dx

    (x+ 1)

    (x+ 1) (3 x)=

    0 1

    2

    dx

    (x+ 1)2

    3 xx+ 1

    t : t =

    3 xx+ 1

    tdt2 =dx

    (x+ 1)2

    i cn: x = 12 t =

    7, x = 0 t =

    3

    Vy :

    0 1

    2

    dx

    (x+ 1)2

    3xx+1

    =

    7

    3

    tdt

    2t=

    73

    2

    Cch 2 :

    Ta c :

    0 1

    2

    dx

    (x+ 1)

    3 + 2x x2 =0

    12

    dx

    (x+ 1)

    4 (x 1)2

    Gi s rng : i2 = 1t : t =

    4 (x 1)2 t2 i2(x 1)2 = 4 (t ix+ i) (t+ ix i) = 4Do : tdt = i (x 1) d (ix) dix

    t=

    dt

    i (x 1) =d (ix+ t i)t+ ix iLi t : u = t+ ix i ,do m ta c : t ix+ i = 4

    u

    Vy ta c : t =1

    2

    (u+

    4

    u

    ), x =

    1

    2i

    (u 4

    u

    )+ 1

    21

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Suy ra :

    d (ix)

    i (x+ 1)

    4 (x 1)2

    =

    d (ix)

    i (x+ 1) t=

    du(

    1

    2

    (u 4

    u

    )+ 2i

    )u

    = 2

    du

    u2 4 + 4ui

    = 2

    du

    u2 + 4ui+ 4i2= 2

    d (u+ 2i)

    (u+ 2i)2= 2

    u+ 2i+ c

    Vi gi tr : x = 12 u =

    7

    2 3

    2i;x = 0 u =

    3 i

    Thay cn vo ta c c : B5 = 2u+ 2i

    3i

    72 3

    2i

    =

    3

    2+

    1

    2i+

    7

    2 1

    2i =

    73

    2

    3. Dng 3 : f(x,x2 + a2

    )dx

    Bi 1 : Tnh tch phn C1 =

    10

    x2 + 1 dx

    t : x = tan t dx = (1 + tan2t) dti cn : x = 0 t = 0, x = 1 t = pi

    4

    Do :

    10

    x2 + 1dx =

    pi4

    0

    tan2t+ 1

    (1 + tan2t

    )dt =

    pi4

    0

    dt

    cos3t=

    pi4

    0

    d (sin t)

    cos4t

    =

    pi4

    0

    d (sin t)(1 sin2t)2 = 14

    pi4

    0

    (1 sin t+ 1 + sin t(1 sin t) (1 + sin t)

    )2d (sin t)

    =1

    4

    pi4

    0

    (1

    1 + sin t+

    1

    1 sin t)2d (sin t)

    =1

    4

    pi4

    0

    (1

    1 + sin t

    )2d (sin t)+

    1

    4

    pi4

    0

    (1

    1 sin t)2d (sin t)+

    1

    2

    pi4

    0

    (1

    (1 + sin t) (1 sin t)

    )d (sin t)

    =

    [ 1

    4 (1 + sin t)+

    1

    4 (1 sin t)

    ] pi4

    0

    +1

    4

    pi4

    0

    (1 + sin t+ 1 sin t(1 + sin t) (1 sin t)

    )d (sin t)

    =

    2

    2+

    1

    4ln

    1 + sin t1 sin tpi4

    0

    =

    2

    2+

    1

    2ln(1 +

    2)Cch 2 :

    t : t =x2 + 1 t2 = x2 + 1 tdt = xdxDo :

    dx

    t=

    (x+ t) dx

    (x+ t) t=xdx+ tdx

    (x+ t) t=tdt+ tdx

    (x+ t) t=d (x+ t)

    x+ tDo cch t m ta c : t2 = x2 + 1 (t+ x) (t x) = 1Li t : u = t+ x t x = 1

    ui cn : x = 0 t = 1, x = 1 t = 1 +2

    22

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Do :

    x2 + 1dx =

    (x2 + 1

    )dx

    x2 + 1=

    1

    4

    (u+ 1u

    )2du

    u=

    (u+

    2

    u+

    1

    u3

    )du

    =u2

    8+

    1

    2ln |u| 1

    8u2+ c

    Thay cn vo ta c c :

    (u2

    8+

    1

    2ln |u| 1

    8u2

    ) 1+2

    1

    =

    2

    2+

    1

    2ln(1 +

    2)Bi 2 : Tnh tch phn C2 =

    3

    1

    1

    x2ln

    1 + x2dx

    t : x = tan t dx = (1 + tan2t) dti cn : x = 1 t = pi

    4, x =

    3 x = pi

    3

    Vy :

    3

    1

    1

    x2ln

    1 + x2dx =

    pi3

    pi4

    1

    tan2tln

    1 + tan2t(1 + tan2t

    )dt

    = pi3

    pi4

    (cot2x+ 1

    )ln (cos t) dt =

    pi3

    pi4

    ln (cos t) d (cot t)

    = cot t ln (cos t)

    pi3

    pi4

    +

    pi3

    pi4

    cot t.sin t

    cos tdt =

    3

    3ln(

    1

    2

    ) ln

    (2

    2

    )+pi

    12

    Cch 2 :

    t : t =x2 + 1 t2 = x2 + 1, tdt = xdxDo m ta c :

    dx

    t=

    (x+ t) dx

    (x+ t) t=xdx+ tdx

    (x+ t) t=d (x+ t)

    x+ tDo cch t m ta c : t2 = x2 + 1 (t+ x) (t x) = 1Li t : u = t+ x t x = 1

    ui cn : x = 1 t = 1 +

    2, x =

    3 t = 2 +

    3

    Vy :

    1

    x2ln

    1 + x2dx = 2

    (u+ 1u

    )(u 1

    u

    )2u

    ln(

    1

    2

    (u+

    1

    u

    ))du

    = 2

    ln(

    1

    2

    (u+

    1

    u

    ))d

    1u 1

    u

    = 2ln(

    1

    2

    (u+

    1

    u

    ))u 1

    u

    + 2

    1 1u2

    u2 1u2

    du+ c

    = 2ln(

    1

    2

    (u+

    1

    u

    ))u 1

    u

    + 2

    du

    u2 + 1+ c = 2

    ln(

    1

    2

    (u+

    1

    u

    ))u 1

    u

    + 2 arctanu+ c

    Thay cn vo ta c :

    23

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    C2 =

    2ln(

    1

    2

    (u+

    1

    u

    ))u 1

    u

    + 2 arctanu

    2+3

    1+2

    = ln 23

    + ln

    2 + 2 arctan(2 +

    3) 2 arctan (1 +2)

    =

    3

    3ln(

    1

    2

    ) ln

    (2

    2

    )+

    pi

    12

    Bi 3 : Tnh tch phn C3 =

    43

    1

    x2 + 1

    xx4 + 1

    dx

    Bin i :

    43

    1

    x2 + 1

    xx4 + 1

    dx =1

    2

    43

    1

    (x2 + 1

    )d(x2)

    x2x4 + 1

    t : x2 = tan t d (x2) = (1 + tan2t) dti cn : x = 1 t = pi

    4, x =

    4

    3 t = pi3

    Vy : C3 =1

    2

    pi3

    pi4

    (tanx+ 1) d (tanx)

    tanx

    tan2x+ 1=

    1

    2

    pi3

    pi4

    (tanx+ 1) cos2x(1 + tan2x

    )dx

    sinx

    =1

    2

    pi3

    pi4

    (tanx+ 1) dx

    sinx=

    1

    2

    pi3

    pi4

    (1

    cosx+

    1

    sinx

    )dx = 1

    2

    pi3

    pi4

    d (sinx)

    sin2x 1+1

    2

    pi3

    pi4

    d (cosx)

    cos2x 1

    =1

    4

    [ ln

    sinx 1sinx+ 1+ ln cosx 1cosx+ 1

    ] pi3

    pi4

    =1

    4

    [2 ln (23)+ ln (3 22) ln 3 ln (3 22)]=

    1

    4

    [2 ln (23) ln 3]Bi 4 : Tnh tch phn C4 =

    10

    x3x2 + 1 dx

    t : x = tan t dx = (1 + tan2t) dti cn : x = 0 t = 0, x = 1 t = pi

    4

    Vy : C4 =

    pi4

    0

    tan3t

    tan2t+ 1(1 + tan2t

    )dt =

    pi4

    0

    sin3t

    cos6tdt =

    pi4

    0

    (cos2t 1) d (cos t)

    cos6t

    =

    pi4

    0

    (1

    cos4t 1

    cos6t

    )d (cos t) =

    [ 1

    3cos3t+

    1

    5cos5t

    ] pi4

    0

    = 2

    2

    3+

    4

    2

    5+

    2

    15=

    2 + 2

    2

    15Cch 2 : t =

    x2 + 1 t2 = x2 + 1, tdt = xdx

    24

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Do :

    dx

    t=

    (x+ t) dx

    (x+ t) t=xdx+ tdx

    (x+ t) t=tdt+ tdx

    (x+ t) t=d (x+ t)

    x+ tDo cch t m ta c : t2 = x2 + 1 (t+ x) (t x) = 1Li t : u = t+ x t x = 1

    uVi gi tr : x = 0 u = 1, x = 1 u = 1 +2Vy :

    x3x2 + 1dx =

    1

    32

    (u 1

    u

    )3(u+

    1

    u

    )2duu

    =1

    32

    (u 1

    u

    )2(u+

    1

    u

    )2 (1 1

    u2

    )du

    =1

    32

    (u 1

    u

    )2(u+

    1

    u

    )2d(u+

    1

    u

    )=

    1

    32

    [(u+

    1

    u

    )2 4](

    u+1

    u

    )2d(u+

    1

    u

    )=

    [1

    160

    (u+

    1

    u

    )5 1

    24

    (u+

    1

    u

    )3]+ c

    Thay cn vo ta c :

    C4 =

    [1

    160

    (u+

    1

    u

    )5 1

    24

    (u+

    1

    u

    )3] 1+2

    1

    =

    (2

    2)5

    160(2

    2)3

    24+

    2

    15=

    2 + 2

    2

    15

    Bi 5 : Tnh tch phn C5 =

    pi4

    0

    dx

    cosx

    sin 2x+ 2

    Phn tch : sin 2x+ 2 = 2 sin x cosx+ 2 = cos2x(

    2 tanx+2

    cos2x

    )= 2cos2x

    (tan2x+ tanx+ 1

    )= 2cos2x

    [(tanx+

    1

    2

    )2+

    3

    4

    ]

    Do :

    pi4

    0

    dx

    cosx

    sin 2x+ 2=

    pi4

    0

    dx

    2cos2x

    (tanx+ 12

    )2+ 34

    t : tanx+1

    2=

    3

    2tan t (1 + tan2x) dx = 3

    2

    (1 + tan2t

    )dt

    i cn : x = 0 t = pi6, x =

    pi

    4 t = pi

    3

    Vy : C5 =

    pi3

    pi6

    3(1 + tan2t

    )dt

    2

    2

    3

    4tan2t+

    3

    4

    =

    pi3

    pi6

    (1 + tan2t

    )dt

    2

    tan2t+ 1=

    12

    pi3

    pi6

    dt

    cos t= 1

    2

    pi3

    pi6

    d (sin t)

    sin2t 1

    = 12

    2ln

    sin t 1sin t+ 1pi3

    pi6

    = 12

    ln(2

    3) 1

    2

    2ln 3

    Bi 6 : Tnh tch phn C6 =

    33

    0

    dx(x2 + 9)

    3

    t : x = 3 tan t dx = 3 (1 + tan2t) dt , Vi : x = 0 t = 0, x = 33 t = pi3

    25

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    Vy : C6 =

    pi3

    0

    (1 + tan2t

    )dt

    9(1 + tan2t

    )1 + tan2t

    =1

    9

    pi3

    0

    cos tdt =1

    9sin t

    pi3

    0

    =

    3

    18

    Cch 2 :

    t : t =x2 + 9 t2 = x2 + 9, tdt = xdxDo :

    dx

    t=

    (x+ t) dx

    (x+ t) t=xdx+ tdx

    (x+ t) t=dx+ dt

    x+ t=d (x+ t)

    x+ tDo cch t m ta c : t2 = x2 + 9 (t+ x) (t x) = 9Li t : u = t+ x t x = 9

    ui cn : x = 0 t = 3, x = 33 u = 6 + 33Vy :

    dx

    (x2 + 9)3

    = 4

    du(

    u+ 9u)2u

    = 2

    d(u2 + 9

    )(u2 + 9)

    2= 2

    u2 + 9+ c

    Thay cn vo ta c : C6 = 2u2 + 9

    6+33

    3

    =4 + 23

    36+

    2

    18=

    3

    18

    4. Dng 4 : f

    (x,

    a+ x

    a x)dx

    Bi 1 : Tnh tch phn D1 =

    12

    0

    x

    1 + x

    1 x dx

    t : x = cos 2t dx = 2 sin 2tdti cn : x = 0 t = pi

    4, x =

    1

    2 t = pi

    6

    Vy : D1 = 2pi6

    pi4

    cos 2t. sin 2t

    1 + cos 2t

    1 cos 2t dt = 2pi6

    pi4

    cos 2t. sin 2t

    2cos2t

    2sin2tdt

    = 4pi6

    pi4

    cos 2t. sin t. cos tcos t

    sin tdt = 4

    pi6

    pi4

    cos 2t.cos2tdt = 2pi6

    pi4

    cos 2t. (1 + cos 2t) dt

    = 2pi6

    pi4

    (cos 2t+

    1 + cos 4t

    2

    )dt =

    [ sin 2t 1

    4sin 4t t

    ] pi6

    pi4

    =53 + 8

    8+

    pi

    12

    Cch 2 :

    Ta nhn thy : 1 + x+ 1 x = 2 do t : 1 + x =

    2 sin t,

    1 x =

    2 cos t

    Suy ra : 1 + x = 2sin2t dx = 4 sin t. cos tdti cn : x = 0 t = pi

    4, x =

    1

    2 t = pi

    3

    Vy : D1 = 4

    pi3

    pi4

    (2sin2t 1) sin t

    cos tsin t. cos tdt =4

    pi3

    pi4

    (2sin2t 1) sin2tdt

    26

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    = 2

    pi3

    pi4

    cos 2t (cos 2t 1) dt = 2pi3

    pi4

    (1 + cos 4t

    2 cos 2t

    )dt

    =[

    1

    4sin 4t sin 2t+ t

    ] pi3

    pi4

    =53 + 8

    8+

    pi

    12

    Bi 2 : Tnh tch phn D2 =

    30

    xdx3 + x+

    3 x

    Bin i :

    30

    xdx3 + x+

    3 x =

    30

    x3 + x

    1 +

    3 x3 + x

    dx

    t : x = 3 cos 2t dx = 6 sin 2tdti cn : x = 0 t = pi

    4, x = 3 t = 0

    Do : D2 = 6

    pi4

    0

    3 cos 2t3 + 3 cos 2t

    1 +

    3 3 cos 2t3 + 3 cos 2t

    sin 2tdt = 6

    pi4

    0

    3 cos 2t6cos2t

    1 +

    6sin2t

    6cos2t

    sin 2tdt

    = 6

    6

    pi4

    0

    cos 2t

    sin t+ cos tsin t cos tdt = 6

    6

    pi4

    0

    (cos t sin t) sin t cos tdt

    = 6

    6

    pi4

    0

    sin tcos2tdt6

    6

    pi4

    0

    sin2t cos tdt = 6

    6

    pi4

    0

    cos2td (cos t)6

    6

    pi4

    0

    sin2td (sin t)

    = 6

    6

    [cos3t

    3+

    sin3t

    3

    ] pi4

    0

    = 2

    3 + 2

    6

    Cch 2 :

    Ta nhn thy : 3 + x+ 3 x = 6 , do t : 3 + x =

    6 sin t,

    3 x =

    6 cos t

    Rt x ta c c : x = 6sin2t 3 = 3 (2sin2t 1) , dx = 12 sin t cos tdti cn : x = 0 t = pi

    4, x = 3 t = pi

    2

    Vy : D2 =

    pi2

    pi4

    36(2sin2t 1) sin t cos tdt

    6 (sin t+ cos t)=

    pi2

    pi4

    36 (sin t cos t) (cos t+ sin t) sin t cos tdt6 (sin t+ cos t)

    =

    pi2

    pi4

    6

    6 (sin t cos t) sin t cos tdt = 6

    6

    pi2

    pi4

    sin2t cos tdt 6

    6

    pi2

    pi4

    sin tcos2tdt

    = 6

    6

    pi2

    pi4

    sin2td (sin t) + 6

    6

    pi2

    pi4

    cos2td (cos t)

    27

  • Tuyn tp cc chuyn v k thut tnh nguyn hm,tch phn. Nguyn Duy ng

    =6

    6

    3

    [sin3t+ cos3t

    ] pi2

    pi4

    = 2

    6 2

    3

    5. Dng 1 : f(x,

    (x a) (b x))dx

    Bi 1 : Tnh tch phn E1 =

    21

    (x 1) (2 x) dx

    t : x = 1 + sin2t dx = 2 sin t. cos tdt . i cn : x = 1 t = 0, x = 2 t = pi2

    Do : E1 = 2

    pi2

    0

    sin t. cos t

    (1 + sin2t 1) (2 1 sin2t)dt

    = 2

    pi2

    0

    sin t. cos t

    sin2t

    (1 sin2t)dt = 2

    pi2

    0

    sin2t.cos2tdt

    =1

    2

    pi2

    0

    sin22tdt =1

    4

    pi2

    0

    (1 cos 4t)dt =[

    1

    4t 1

    8sin 4t

    ] pi2

    0

    =pi

    8

    Cch 2 :

    Ta ch : x 1 + 2 x = 1 , do ta t : x 1 = sin t,2 x = cos tDo : x 1 = sin2t dx = 2 sin t cos tdt .i cn : x = 1 t = 0, x = 2 t = pi

    2

    Vy : E1 = 2

    pi2

    0

    sin2t.cos2t =1

    2

    pi2

    0

    sin22tdt =1

    4

    pi2

    0

    (1 cos 4t)dt =[

    1

    4t 1

    8sin 4t

    ] pi2

    0

    =pi

    8

    28