L-GÓAJN IL-KBIRA · jikteb Missierna San Pawl meta jg˙id li “l-im˙abba taf tistabar u t˙enn; l-im˙abba mhijiex g˙ajjura, ma tintefa˙x biha nfisha, ma titkabbarx fuq l-o˙rajn;

cover

Fontana - 2013Fontana 2013Fontana 2013

L-GÓAJN IL-KBIRAÓar©a Nru. 41Óar©a Nru. 41

cover

33FesFestata 20120133

WerrejMessa©© mill-Isqof Mario Grech 4

Messa©© tal-Kappillan 5

Da˙la mill-Bord Editorjali 7

Kunsill Lokali - Fontana 8

Messa©© mill-Kappillan ta’ Burmarrad 9

Sacred Heart Australian Association 10

Pussess tal-10 Kappillan 12

Tislima lill-Eks Kappillan Dun Joseph Bajada 16

Riflessjoni fuq il-Qalb ta’ Ìesù 18

Il-Fontana ta’ Tfuliti 20

Adorazzjoni Perpetwa 26

L-Akbar Im˙abba 27

Programm tal-Festa 2013 30

Apprezzament - Dun Ìor© Bezzina 36

Apprezzament - ÌuΩepp Cini u George Gatt 40

L-Arlo©© mal-Faççata tal-Knisja 43

Dun Marçell Çini mill-Perù 44

L-Esperjenza Tieg˙i fil-Vatikan 47

Lill-Papa Fran©isku 49

G˙aqdiet fil-Parroçça 52

Kronaka tal-Parroçça 56

Statistika 64

Board Editorjali:Dun John MuscatGeorge N. CassarLidia CurmiJosephine GaleaFrancine Spiteri

Ir-Ritratti li jinsabu f’din ir-rivista huma bil-kortesija ta’:Gozo Vision StudiosDr Mario SalibaCelestina SciberrasGodwin CutajarDun Marçell PortelliJoseph MerciecaFrancine SpiteriScerri Photo Studio

Qoxra ta’ Quddiem:Ritratti mill-Pussess ta’ l-G˙axar Kappillan Dun John Muscat

Qoxra ta’ Wara:Il-Papa Fran©isku

Il-fehmiet li jistqarrul-kittieba f’din ir-rivista,

mhux bil-fors ikunu jaqbluma’ dawk tal-Bord

Editorjali.

Il-korrispondenza dwar din

ir-rivista g˙andha tintbag˙at lil:

Editur - “L-G˙ajn il-Kbira”Uffiççju Parrokkjali,196, Triq il-G˙ajn,Fontana FNT9026 -

G˙awdexjew

[email protected]

Disinn u Stampar:A&M Printing2155 3217

L-GL G˙aj˙ajn in il-Kl Kbirbiraa44

QLUB IMFEJQA

Huwa fatt li l-akbar sfidi li g˙andna llum mhumiex dawk ta’ natura finanzjarja jew politika, imma huwa l-problemi tal-qalb! Ebda tabib espert fil-mard tal-qalb ma jista’ jfejjaq dawn il-problemi g˙aliex dak li qieg˙ed ikidd il-qalb mhuwiex il-mard fiΩijolo©iku daqskemm in-nuqqas ta’ im˙abba. Mhumiex ftit dawk li g˙andhom qalbhom mg˙attna jekk mhux ukoll imçarrta proprju min˙abba n-nuqqas ta’ qbil li sikwit jinbet bejnietna. Imma l-akbar we©g˙at tal-qalb ji©u kawΩa ta’ konflitti li hemm fil-familji tag˙na.

Mediçina wa˙da hemm li kapaçi tfejjaq dan il-mard: l-im˙abba vera. Forsi maΩ-Ωmien insejna xi tfisser t˙obb tassew. G˙alhekk tajjeb niftakru dak li jikteb Missierna San Pawl meta jg˙id li “l-im˙abba taf tistabar u t˙enn; l-im˙abba mhijiex g˙ajjura, ma tintefa˙x biha nfisha, ma titkabbarx fuq l-o˙rajn; ma tag˙milx dak li mhux xieraq; ma tfittixx dak li hu tag˙ha, xejn ma tinkorla; ma ΩΩommx f’qalbha g˙ad-deni, ma tifra˙x bl-in©ustizzja, imma tifra˙ bil-verità; kollox tag˙der, kollox temmen, kollox tittama, kollox tissaporti” (1Kor 13. 4-7).

Sa çertu punt g˙andu ra©un min jg˙id li din it-tifsira tal-im˙abba hija tqila u iebsa! Billi min-natura tag˙na a˙na l-bnedmin ni©bdu ftit lejna, mhux lakemm insibu l-qawwa biex nistabru b’xulxin, na˙fru lil xulxin, in˙ennu g˙al xulxin eçç.

G˙alhekk huwa xieraq li nikbru fid-devozzjoni lejn il-Qalb ta’ Ìesu! Huwa minnu li l-ferita li g˙andha l-Qalb ta’ Ìesù tibqa’, miftu˙a g˙aliex hemm bnedmin li ser jibqg˙u jirrifjutaw dik l-im˙abba li biha j˙obbhom Alla; imma huwa fatt ukoll li Ìesù g˙andu qalbu miftu˙a biex a˙na nistg˙u nqieg˙du l-qalb g˙ajjiena tag˙na fiha u hekk bil-qawwa tat-ta˙bita tal-Qalb ta’ Kristu l-qalb tag˙na ter©a’ tibda t˙abbat b’ritmu tajjeb b’tali mod li tkun tista’, t˙obb kif ˙abbna Ìesù.

B’dawn is-sentimenti minn qalbi nawguralkom li l-festa tal-Qalb ta’ Ìesù ta’ din is-sena tkun g˙alikom esperjenza ta’ grazzja li tg˙inkom tfiqu mill-mard tal-qalb tag˙kom.

2 ta’ Mejju 2013 + Mario Grech

Isqof t’G˙awdex


MESSAÌÌ TAL-KAPPILLAN

“Min jiekol ©ismi u jixrob demmi jibqa’ fija u jiena fih.” (Ìw.6: 56)

Jista’ jkun hemm xi ˙aga fuq din l-art jew fid-dinja li tissodisfa l-©u˙ li n˙ossu g˙al Alla? Folol kbar ta’ nies kienu jin©abru madwar Ìesù biex jisimg˙uh jitkellem. Ming˙ajr dubju g˙ax kienu mxennqa, bil-©u˙ g˙all-kelma ta’ Alla. Illum iktar minn qabel il-bniedem m’g˙andux ser˙an, imxennaq u jfittex biex jistrie˙. Il-˙ajja tant saret ©irja li ma nag˙tux çans lilna nfusna biex na˙sbu xinhu importanti fil-˙ajja. L-individwaliΩmu ˙onoq l-eΩistenza tag˙na. Fejn se mmorru biex insibu dan il-mistrie˙?

Alla joffri l-poplu tieg˙u l-˙ajja ta’ dejjem, g˙alkemm a˙na nistg˙u ma nindunawx u nitilfu l-opportunita’. Xinhu dan l-ikel tal-˙ajja ta’ dejjem li qed joffrilna Ìesù? Huwa preçiΩament u qabel kollox Alla nnifsu, Alla li mhux biss imantnina f’din il-˙ajja imma g˙all-eternita’.

Biex ikollna din il-˙ajja ta’dejjem, je˙tieg li l-qalb tag˙na tkun lesta li taççetta l-istedina li jag˙mlilna Alla, li nisimg˙u l-Kelma tieg˙u. Il-qalb li hi ç-çentru tal-emozzjonijiet, li g˙andha l-funzjoni b˙ala g˙ajn tal-˙sieb, ta’ riflessjoni u ta’ kapaçitajiet intelletwali, g˙alhekk jing˙ad li l-qalb tifhem. Il-qalb tirrappreΩenta wkoll ir-rieda u l-kuxjenza. Il-qalb tiddeçiedi, allura tinkorpora l-persuna umana kollha kemm hi. Ìewwa din il-qalb li l-bniedem jiltaqa’ mal-Kelma ta’ Alla u jfassal ˙ajtu fi ˙dan il-knisja.

Din hi x-xewqa tieg˙i li f’dawn il-©ranet li ©ejjin ta’ preparazzjoni g˙all-festa tal-Qalb Mqaddsa ta’ Ìesù li lkoll kemm a˙na niltaqg˙u mal-Kelma ta’ Alla fil-funzjonijiet u fit-talb ©ewwa qalbna biex nesperjenzjaw il-Qalb Divina ta’ Ìesù fil-˙ajja ta’kuljum.

Il-festa t-tajba lil kul˙addViva l-Qalb Mqaddsa ta’ Ìesù

Kan Dun John MuscatKappillan



Kif wie˙ed jista’ jinnota mill-qoxra, din ta˙bat il-41 ˙ar©a tar-revista annwali tag˙na. Lill-erba’ mitt familja li joqog˙du l-Fontana, ta’ min jistaqsihom din id-domanda sempliçi: ”Min minnkom ©ietu f’mo˙˙u j©emma’ l-kopji ta’ dir-revista, almenu ta’ dawn l-a˙˙ar g˙oxrin sena?” Tg˙id insibu tuΩΩana li refg˙uhom? Bla dubju, dir-revista mhijiex b˙all-gazzetta li tixtriha filg˙odu u g˙andu mnejn tgeΩwer fiha filg˙axija. Ng˙iduha b’wiççna minn quddiem, kull sena r-revista qed ikun fiha materjal tassew interessanti li g˙andu jkabbar is-sens ta’ komunita’ bejnietna u jg˙inna ninteressaw ru˙na aktar f’xulxin; mhux hekk biss, hija titfa’ dawl fuq il-˙ajja, fuq il-˙idma u l-attivitajiet li norganizzaw matulek ja sena, fosthom , l-iprem wa˙da, il-festa li nag˙mlu fix-xahar ta’ Ìunju lill-Qalb ta’ Ìesù. Il-parroçça, g˙andu jinteressa ru˙u fiha kul˙add , anki dawk li joqog˙du fil-periferija, li forsi rarissmu jirfsu l-g˙atba tal-knisja tag˙na. Il-parroçça, fi kliem il-Prof. Oliver Friggieri, hija mini-nazzjon; l-eqdem istituzzjoni fil-gΩejjer tag˙na. Fil-˙ar©a ta’ dis-sena, qed insellmu lil Ωew© kappillani li ˙allewna, wie˙ed minnhom biex jing˙aqad mal-Mulej. Dun Joseph Bajada, imΩejjen b’personalita’ mill-isba˙, b’karattru tassew ©entili, saçerdot li tie˙u pjaçir tieqaf titkellem mieg˙u, jaf jitbissem u jiççajta, qatag˙ha li jirtira wara parrokat ta’ tliet snin, snin li matulhom, kif osserva Dun Ìor© Vella fil-laqg˙a li saritlu f’©ie˙u , ˙adem sa mill-bidu nett biex il-komunità tag˙na tikber u tistag˙na fil-fidi. Hawnhekk ta’ min josserva li xahar wara r-riΩenja tal-kappillan tag˙na, il-Papa Benedittu ˙asad id-dinja bir-riΩenja tieg˙u. (Xi ˙add qrib tag˙na li xtaq jibqa’ anonimu ssuspetta li l-eΩempju jkaxkar. Il-Vatikan bag˙at iserra˙lu mo˙˙u li bejn iΩ-Ωew© riΩenji kien hemm biss koinçidenza). F’isem il-Fontanin lil Dun Joseph nawgurawlu iktar ˙idma fl-g˙alqa tal-Mulej. Il-kappillan l-ie˙or li llum m’g˙adux mag˙na huwa Dun Ìor© Bezzina. Dun Ìor© dam 17-il sena kappillan tal-Fontana; minn Ìunju 1991 sa Settembru 2007. Lill-ku©in tieg˙u Mons Joseph Bezzina tlabnieh jag˙tina apprezzament. Nissu©©erulkom taqrawh bil-kalma g˙ax minnu jo˙ro© kwadru mill-isba˙ tal-˙idma sfiqa ta’ dan is-saçerdot ˙abrieki u intelli©enti. Fost l-opri sbie˙ li ˙alla warajh nsemmu biss ir-radju tal-komunità Sacro Cuor, inizzjattiva li g˙adha ˙ajja, naturalment, dejjem b’ri˙et il-volontarjat. La qbadnieha fuq il-kappillani, xieraq li nag˙tu mer˙ba lill-kappillan il-©did, il-kanonku Ωag˙Ωug˙ John Muscat minn Sannat. Huwa dmir tag˙na lkoll li na˙dmu id f’id mieg˙u u anki fejn ma naqblux, ma ndendlux il-geddum u ma nag˙mlux bsaten fir-roti. Inkunu niΩbaljaw bil-goff jekk lis-saçerdot, patri, kappillan, hu min hu, inkunu ta’ xkiel g˙alih bl-im©iba tag˙na. Niftakru li s-saçerdot huwa l-benefattur ewlieni tas-soçjetà; u ta’ min jag˙raf japprezza l-kontribut uman, soçjali u morali li jag˙ti, ˙afna drabi fis-skiet, ming˙ajr daqq ta’ trombi. Sellimna g˙all-a˙˙ar darba lill-eks kappillan Fr Bezzina. Kien xieraq ukoll li nag˙tu l-a˙˙ar tislima lil ÌuΩeppi Cini u ‘l George Gatt li sfaw vittma ta’ disgrazzja tan-nar. Kif niftakru lkoll, dawn l-a˙˙ar sentejn , il-parroçça tilfet 7 minn uliedha ˙tija tan-nar li na˙arqu fil-festi reli©juΩi tag˙na. Lil Çelestina Sciberras stedinnieha tiktbilna apprezzament ta’ zijuha u ta’ George . Bl-istil naturali u mexxej tag˙ha, hija rnexxielha tag˙tina apprezzament tassew imqanqal, kitba li turi tabil˙aqq id-diqa li ˙ass kul˙add g˙al din it-telfa. Nitolbu ‘l - Mulej jag˙ti l-mistrtie˙ ta’ dejjem lil dawn iΩ-Ωew© vittmi ma˙bubin u xejn inqas lil Dun Ìor© Bezzina. Fost il-materjal li qed nippubblikaw dis-sena g˙andna intervista ma’ Dun Marcell Portelli, qassis wild il-Fontana, li ilu ja˙dem b˙ala missjunarju fil-Perù g˙al dawn l-a˙˙ar 32 sena. Lill-missjunarji Maltin li x’aktarx jitfg˙u l-ankri f’ambjent miflu© bil-miΩerja u l-mard, a˙na nqisuhom b˙ala l-aqwa eroj. Fil-lista tal-Fontanin li kisbu Ìie˙ il-Fontana , dnub li isem Dun Marçell ma jidhirx. Filwaqt li nawguraw ˙idma fejjieda lill-Kunsill il-©did tal-Fontana, nitolbuh jilqa’ s-su©©eriment tag˙na biex Dun Marcell jing˙ata l-©ie˙ li jist˙oqqlu. Artiklu interessanti ie˙or li qed nippubblikaw tahulna Dr Mario Saliba dwar il-Fontana ta’ tfulitu. Dr Saliba huwa wie˙ed mill-ftit professjonisti G˙awdxin li jsibu ˙in jag˙tu l-kontribut tag˙hom fil-medja lokali. Lill-Fontanin kollha, tal-qrib u xejn inqas lil dawk li jg˙ixu lil hinn minna, ‘il bog˙od minn xtutna, nawgurawlhom minn qalbna l-festa t-tajba. Niftakru dejjem li l-festa hi tan-nies daqskemm hi tal-qaddis, hi tal-parroçça daqskemm hi tal-lokalità. Irridu naraw li l-festa, qabel ma tkun okkaΩjoni ta’ marçijiet u briju, ta’ tiΩjin u mixeg˙la, daqq ta’ qniepen , sparar ta’ murtali u ˙ruq ta’ ©ig©ifogu, tkun okkaΩjoni ta’ fer˙ qaddis li jressaqna iktar qrib ta’ xulxin u fuq kollox, iktar qrib tal-Qalb ta’ Ìesù.

Da˙la mill-Bord Editorjali


KUNSILL LOKALI - FONTANARe©a’ wasal Ìunju, l-isba˙ xahar tas-sena g˙alina l-Fontanin. G˙alhekk qed naraw id-dehra tal-lokalità tag˙na tinbidel u ti©i ppreparata g˙all-festa tal-Qalb Mqaddsa ta’ Ìesù. G˙alhekk g˙al ˙mistax il-darba qed nwasslilkom dan il-messa©©. Din id-darba fuq stedina li g˙amilli l-kappillan il-Kanonku John Muscat. Minn hawn nixtieq nawguralu ˙idma fejjieda fil-parroçça tag˙na. Sfortunatament g˙al darba o˙ra fi Ωmien sentejn il-festi f’©ie˙ il-Qalb ta’ Ìesù qed ji©u ççelebrati f’çirkustanzi xejn sbie˙, dan wara li f’Novembru li g˙adda l-Fontana re©g˙et ©arrbet tra©edja o˙ra, bl-ispluΩjoni tal-kamra tan-nar Qalb ta’ Ìesù “Fontana Brothers Fireworks” li ˙alliet erbà vittmi, tnejn minnhom mill-Fontana li matul diversi snin taw is-sehem tag˙hom g˙all-festa tal-Qalb ta’ Ìesù. Ûgur li f’dawn il-jiem tal-festa jkunu aktar fi ˙siebijietna. B˙ala tifkira dejjiema tat-tliet tra©edji li ©arrbet il-Fontana ka©un tal-log˙ob

tan-nar li se˙˙ew f’Awwissu 1955, f’Settembru 2010 u f’Novembru 2012, il-kunsill approva li jitwaqqaf mafkar b˙ala tifkira dejjiema ta’ dawn id-disa’ vittmi. Irrid ukoll nirringrazzjakom tal-fiduçja li wrejtu fija b˙ala Sindku, kif ukoll f’isem il-membri l-o˙ra tal-kunsill li g˙aΩiltuna biex immexxu l-Fontana f’din is-seba’ le©islatura tal-kunsill li din id-darba ser tkun ta’ erba’ snin. Matul din l-a˙˙ar sena komplejna bil-˙idma tag˙na billi nbdiet u tlestiet it-tielet faΩi taç-Çentru Çiviku, it-tlestija tal-façilitajiet sanitarji g˙as-sala tal-komunità, bankina aktar aççessibli li mill-uffiççju tal-kunsill twassal sal-“Playingfield” kif ukoll it-tieni faΩi tal-pro©ett ta’ Wied Siekel b’pavimentar bil-©ebla tal-qawwi fuq stil rustiku. Saret it-tiswija tat-toroq li jaqg˙u ta˙t

ir-responsabbilita tal-kunsill bil-Hot Asphalt. Qed isir ukoll Open Gym b’safety carpets f’parti mill-playing field. Saru Ωew© lampi ©odda, wa˙da fi Triq Mons Mikiel Butti©ieg u o˙ra f’tarf Triq John Gaspard Le Merchant. Tkompla ukoll isir it-tiΩjin tal-Milied f’parti minn Triq il-G˙ajn u fit-toroq Kardinal Alessandro Franchi u John Gaspard Le Merchant. B˙ala attivitajiet soçjo- kulturali komplejna tista’ tg˙id b’wa˙da fix-xahar. Dawn saru g˙al diversi n˙awi ta’ dawn il-gΩejjer kif ukoll dik annwali g˙al Sqallija. Saru ukoll Festa Tfal u Sportsfest flimkien mal-parroçça. Sar ukoll ir-restawr tan-niçça fi Triq L-Isptar San Ìiljan u tpo©©iet fiha statwa ta’ San ÌuΩepp. Fl-okaΩjoni tal-festi tas-sena l-o˙ra sar ukoll g˙all-ewwel darba l-Fontana Fireworks Festival. Din is-sena kellu jit˙assar peress li g˙all-festa ma hux ser jsir log˙ob tan-nar b’rispett lejn il-vittmi tal-kamra tan-nar. B˙as-snin l-img˙oddija fl-okaΩjoni tal-Milied u l-Festa Titulari tkompliet ukoll ti©i mqassma l-ikla lil dawk l-anzjani li jg˙ixu wa˙edhom. Tkompla wkoll ji©i ppubblikat kull sitt xhur il-fuljett “Mill-Kunsill Tieg˙ek”, kif ukoll f’Marzu li g˙adda ©ie ppublikat fuljett ie˙or dwar il-˙idma ta’ ˙ames snin mwettqa mill-kunsill lokali. G˙al din il-le©islatura li g˙adna kemm bdejna qed jit˙ejja programm ta’ xog˙ol u nnizzjattivi o˙ra li jrid jwettaq matul l-erba’ snin li ©ejjin, li fost l-o˙rajn wie˙ed jittama li jitlesta ç-Çentru Çiviku, isir it-tindif u riabilitazzjoni tal-Wied tax-Xlendi u jitkomplew it-toroq b’fanali energy saving u environmentally friendly, kif ukoll diversi nizzjattivi o˙ra. Ma hux possibbli li wie˙ed jsemmi kollox f’dan il-messa©©, g˙alhekk g˙al aktar tag˙rif wie˙ed jista’ jara l-fuljett tal-kunsill inkella jΩur il-website. Fl-a˙˙ar nett f’ismi, l-membri tal-kunsill u l-a©ent segretarju eΩekuttiv nixteqilkom il-festi t-tajba.

Saviour Borg,Sindku tal-Fontana

ta2d


Fontanin li ng˙ataw Ìie˙ il-Fontana

1997 - Dun Ìwann Cini1998 - Saviour Borg, George Camilleri, Paul Galea1999 - Mons RuΩar Bor©2000 - Dun Manwel Curmi2001 - Carmelo Farrugia2002 - Mons Isqof Nikol Ì. Cauchi2003 - L-A˙wa Gatt u Farrugia2004 - Mons Lawrenz Xerri2005 - Mons Lui©i Vella, Rev. George Vella, Rev. Saviour Tabone2006 - Kan George Bezzina2007 - Chris Galea2008 - Georgia u Carmena Galea2009 - Dun Lino Vella2010 - Josef Galea2011 - Sister Celestina Cini2012 - Frankie Camilleri

MESSAÌÌ MILL-KAPPILLAN TA’ BURMARRAD

G˙eΩieΩ, Kien proprju nhar it-18 ta’ Jannar tas-sena 2006 meta l-Parroçça tag˙na ddedikata lill-Qalb Bla Tebg˙a ta’ Marija ççelebrat il-35 sena b˙ala Parroçça. U proprju f’dan il-jum ukoll li mal-mibki l-Eks Kappillan tag˙kom il-Kan Dun Ìor© Bezzina nibtet l-idea li bejn il-parroçça tag˙na u l-parroçça tag˙kom ddedikata lill-Qalb Imqaddsa ta’ Ìesù jsir affiljament (©emela©©) bejn dawn iΩ-Ωew© Parroççi, ddedikati lil Ωew©t iqlub, dik ta’ Ìesù u dik ta’ Marija. Ûew©t Iqlub li ma jistg˙ux jinfirdu minn xulxin g˙aliex huma kumplimentari g˙al xulxin. Ma ja˙dmux ming˙ajr xulxin g˙aliex permezz tag˙hom biss nistg˙u niksbu dak li weg˙edna Ìesù li hi s-Saltna tas-Sema. Kienet g˙alhekk idea brillanti li dawn iΩ-Ωew© parroççi fil-gΩejjer tag˙na jing˙aqdu flimkien spiritwalment. Difatti din hija s-seba’ sena li viçin il-Festi Titulari tal-Qalb Ta’ Ìesù u Tal-Qalb Ta’ Marija nΩuru lil xulxin, fejn il-Kappillani rispettivi flimkien mal-Parruççiani jiççelebraw flimkien l-Ewkaristija. Permezz ta’ din l-Ewkaristija Ω-Ωew© parroççi jing˙aqdu flimkien f’talba ta’ tif˙ir lil Alla u lill-Omm tag˙na Marija. Huma wkoll l-uniçi parroççi tal-Fontana fil-gΩira tag˙kom u ta’ Burmarrad fil-gΩira tag˙na f’Malta li huma ddedikati lill-Qalb ta’ Ìesù u ta’ Marija u g˙andna allura g˙aliex inkunu kburin li misserijietna ddedikaw dawn iΩ-Ωew© tempji lil Ωew©t iqlub sublimi u kumplimentari. J’Alla dawn il-qlub jkomplu jinterçedu g˙all-familji taΩ-Ωew© parroççi tag˙na biex il-qlub tal-Familji tag˙na jkunu jixb˙u lill-qlub ta’ Ìesù u ta’ Marija. F’ismi u f’isem il-Parroçça kollha ta’ Burmarrad nawguraw lill-familji kollha tal-parroçça tag˙kom, l-isba˙ xewqat g˙all-festa tal-Qalb ta’ Ìesù.

P. Joseph Mamo ofm Conv.Kappillan ta’ Burmarrad


SACRED HEART AUSTRALIAN ASSOCIATION

As we prepare for the fest iv it ies and celebrations of another feast in honour of the Sacred Heart of Jesus let us take a moment to reflect on the milestones of this year. As we embrace the pontificate of Pope Francis, we renew our hope of new beginnings and faith in our Church and in our God.

We welcome and congratulate Canon John Muscat who was recently appointed Parish Priest of Fontana. He takes over from Fr Joseph Bajada. We wish Fr Muscat all the best in his new endeavours in this role and offer him our prayers as he walks the path of many before him. We hope that Fr Muscat and the parish of Fontana unite in a long and edifying future together.

We also offer our congratulations as Fr Portelli of St. Mary of the Assumption Parish here in Australia is recognised now as a Mgr. We offer him our prayers in his continuing quest to share the message of St Mary MacKillop and the message of the Sacred Heart of Jesus.

We take a moment to introduce you to our new website – we have worked long and hard to make this happen and are so pleased with the outcome. Please take a moment to visit us at http://www.shfavic.org.au/. This new website is the perfect link for both members here in Australia, and family and friends in Malta. We regularly update our events and functions. Our gallery is the highlight, showcasing many, many photos from all our get-togethers – a chance for everyone to see our celebrations and see those who may be living far from home.We continue to pray to the Sacred Heart of Jesus that we remain united and strong, in our mission to spread the love of the Sacred Heart of Jesus and honour the traditions of home. May we work together, to grow stronger and stronger.

Josefa Pete (nee Schembri)Sacred Heart Australian Association


good things come in threes

Noo mminnimmumm ddeppossit

3 mmontthss nnooticcee prioor too witthdrrawaal


Il-Pussess ta’ Kan John Muscat b˙ala l-10 KappiFis-17 ta’Marzu 2013 fid-9:15am, tlaqt mid-dar g˙all-knisja Arçipretali ta’ Santa Margerita f’ta’Sannat fejn jien ©ejt mg˙ammed, irçevejt l-Ewwel Tqarbina, Grizma tal-Isqof u ççelebrajt l-Ewwel Quddiesa tieg˙i biex ng˙id talba u noffri bukkett fjuri lil Santa Margerita mog˙ti lili mill-Arçipriet Dun Tarcies Camilleri b˙ala ringrazzjament ta’ kemm g˙enitni Santa Margerita fil-˙ajja spiritwali tieg˙i.

Fuq iz-zuntier laqag˙ni r-Rag˙aj tad-Djoçesi tag˙na l-E T Mons Isqof Mario Grech, fejn wara mer˙ba ta’ ˙bieb, qasam mieg˙i r-responsabbilita’ ta’ kappillan ta’ Parroçça billi tani l-Kurçisfiss biex inbusu u libbisni l-istola, ˙abbatt u fta˙t il-Bieb il-Kbir b˙ala sinjal tal-kariga tieg˙i.

Quddiem l-Isqof u l-©emg˙a mi©bura l-Kappillan i©edded il-weg˙diet saçerdotali u l-istqarrija personali tal-Fidi, li nxandar, ng˙allem u li nibqa’ fidil g˙at-tag˙lim li tg˙addilna skond il-Ma©isteru tal-Knisja Kattolika.

Wasalt fil-bidu ta’Triq il-Kappillan Óili milqug˙ mill-Baned S. Margerita ta’Sannat u La Stella tar-Rabat sakemm wassluni sal-knisja f’korteo mag˙mul minn membri tal-familja, Kleru, parruççani u ˙bieb.

Wara li l-Kançillier tal-Kurja Mons Salvu Debrincat qara d-digriet tal-˙atra tieg˙i b˙ala Kappillan, u b’idi il-leminiija fuq l-Iskrittura Mqaddsa, ˙adt il-©urament ta’ fedeltà lejn is-servizz li Mons Isqof qieg˙ed jafdali. Imbag˙ad jien flimkien ma’ Ωew© xhieda, in-neputi Fr Krystof Buttigieg u z-zija Rosanna Galea iffirmajna d-dokumenti.

Issa l-Isqof jippreΩentali simbolu tal-imfieta˙, b˙ala sinjal tal-g˙otja tal-ministeru ©did afdat lili biex nifta˙ il-bieb u l-qalb tal-bniedem g˙al Alla, u nippresiedi l-©emgha g˙at-talb.

Grazzi mill-Qalb lil Kulhadd... -


pillan tal-parroçça tal-Qalb ta’ Ìesù fil-Fontana

L-Isqof jakkumpanjani sal-fonti tal-Mag˙mudija, ninçensah, imbaghad irroxx l-ilma mbierek fuq il-©emg˙a li jfakkarna fil-weg˙diet li ˙adna fil-Mag˙mudija tag˙na fil-waqt li rroddu is-salib.

Fl-a˙˙ar taç-çelebrazzjoni l-kappillan il-©did Dun John Muscat offra bukkett ward lill-Qalb Mqaddsa ta’ Ìesù, Patrun tal-Parroçça biex i˙arsu u jimxi fuq l-eΩempju tal-qalb ˙anina tieg˙u.

Wara ç-çelebrazzjoni solenni, il-©emg˙a n©abret flimkien mal-Kappillan il-gdid fuq iz-zuntier u fis-sala parrokkjali biex jaqsmu mument ta’ fer˙ u xi ˙aga tajba. Hawnhekk jidher Fr John qed jaqsam il-kejk tal-okkaΩjoni.

Il-kappillan ma jistax ikun li jag˙mel kollox wa˙du u g˙alhekk bil-g˙ajnuna ta’ ˙afna nies il-pusses kien çeremonja edifikanti u sabi˙a. Hawn Dun John jirringrazzja l-komunità li g˙enuh u jitlob li nibqg˙u mag˙qudin flimkien.

Fost il-mistednin li ˙adu sehem f’din iç-çelebrazzjoni kien hemm il-membri mil-Logotenenza tal-Ordni Ekwestrali tal-Kavallieri u Dami tas-Santu Sepulkru ta’ Ìerusalem li tag˙hom Fr John hu fil-grad ta’ Kmandant Kavallier tal-Qabar ta’ Kristu.

Parroççani u ˙bieb ilkoll fer˙u flimkien f’reçivament mal-kappillan il-©did tal-Fontana f’din il-©urnata tar-Rebbieg˙a u tant importanti g˙all-Parroçça tal-Qalb Mqaddsa ta’ Ìesù.

il-Kappillan Dun John Muscat



Attard Auto DealerProp. Tony Attard

Mgarr Road, Ghajnsielem, GozoTel/Fax: 21559453Mob: 9949 4186

PEUGEOT Sub-Agent

For the past 25 years our family run business has been providing you with the most hospitable & quality dining experience. The winning recipe for this attainment is surely our passion and enthusiasm towards the catering industry. We look forward to translating our profi ciency by further providing you with quality dining in our new venture at Tmun Mgarr.

Opening hours – open everyday except Tuesday

Lunch 12.00 - 14.30 (last food orders)Dinner 18.30 - 22.30 (last food orders)

Tel 21566276 • Mob 79446832Email [email protected] www.tmunmgarr.com

Martinu Garces StreetMgarr Gozo, Malta.

The ManagementTmun Mgarr Restaurant

Tourist Services Ltd.

But ‘N’ Ben, Fountain Str.,FONTANA

Tel: 2155 1165Mob: 9943 7825

9949 7825www.raymondgozo.com


G˙aΩiΩ Eks Kappillan Dun Joseph Bajada, iltqajna llum l-ewwel Óadd tar-Randan imqaddes f’dan is-Santwarju ddedikat lill-Qalb Imqaddsa ta’ Ìesù, Santwarju g˙aΩiΩ g˙al qalbna lkoll, ulied din il-Parroçça tal-Fontana, iltqajna flimkien b˙ala komunità ta’ fidi, sabiex minn qalbna nrroddulek ˙ajr g˙al dak kollu li inti ©˙amilt matul is-snin li g˙addejt b˙ala Kappillan ta©˙na, mexxej spiritwali ta’ din il-komunità. Mill-ewwel jum li ©ejt fostna, li kien proprju il-jum tat-8 ta’ Settembru, jum li Ωgur g˙aΩiΩ g˙al qalbek, g˙aliex jum tal-festa qaddisa tat-twelid tal-ver©ni Mqaddsa Marija patruna tal-Parroçça tieg˙ek f’dak il-jum Ωgur li inti bdejt ta˙seb u tara kif tista’ tmexxi l-parroçça tag˙na u l-poplu tag˙na. Bdejt turi mill-ewwel l-interess tieg˙ek kif tista tmexxi ’l-quddiem din il-Komunità u bdejt tipprogramma l-˙idmiet pastorali tieg˙ek biex il-poplu tag˙na jikber fid-fidi tieg˙u u fl-im˙abba u d-devozzjoni lejn il-qalb Divina ta’ Ìesù. Dan bdejna narawh mill-ewwel ˙ar©a tal-bullettin tal-Óadd fejn inti bdejt u komplejt sa l-a˙˙ar ˙ar©a tieg˙ek ta’ dan il-bullettin ˙afna tag˙lim siewi u importanti g˙all-˙ajja ta’ min irid jg˙ix sewwa u kif jixraq il-fidi tieg˙u, u hekk kif kull individwu jista’ jag˙ti s-sehem tieg˙u fil-Litur©ija u jie˙u sehem attiv fil-Litur©ija. Mhux biss permezz tal-bulletin iΩda wkoll permezz tal-pubblikazzjoni tar-rivista “L-G˙ajn il-Kbira” li inti fl-okkaΩjoni tal-festa Titulari komplejt tippubblika b’˙afna tag˙lim tant importanti g˙all-˙ajja tag˙na. Mill-bidu nett inti komplejt tg˙allem lil kull

Tislima lill-Eks. Kappillan Tislima lill-Eks. Kappillan

Dun Dun Joseph Joseph BajadaBajada

minn ried jitg˙allem bl-omeliji, prietki, konferenzi u laqg˙at g˙all-kategorija kollha miΩ-Ωg˙ar sal-kbar. Ûgur li din il-˙idma tieg˙ek b˙ala Kappillan swietlek ta˙bit u ˙afna drabi sagrifiççji, iΩda int bla ma kont toqg˙od tara t-tbatija tal-˙ajja anke f’diversi drabi xi indiffferenza u bruda ta’ x’u˙ud, int bqajt tag˙mel minn kollox sabiex twassal il-Kelma ta’ Alla kif tassew hi. A˙na nafu li l-˙ajja ta’ Kappillan mhix ˙ajja façli, nafu kemm il-Kappillan jara fuq wiççu speçjalment meta x’u˙ud ma jkunux iridu jbaxxu rashom g˙al dak li tkun te˙tie© il-Parroçça f’kull mument opportun. Il-Kappillan isofri u jbati fis-skiet, ma joqg˙odx idoqq it-trombi u jg˙id dak li j˙oss u jkun g˙addej ©ol-qalb tieg˙u. Il-˙ajja tal-kappillan hija ˙ajja sabi˙a, iΩda hija mag˙©una mat-tbatija kemm fiΩikament kif ukoll moralment kif ©ewwa familja, l-ulied diversi drabi ma jkunux jistg˙u jifhmu lill-©enituri tag˙hom, anke meta dawn ikunu jridu jg˙allmuhom il-veritajiet u juruhom is-sbu˙ija hekk ukoll fil-parroçça jista’ ji©ri meta l-membri tal-parroçça ma jkunux jistg˙u jifhmu sewwa lill-kappillan li jkun iridilhom il-©id. Jiena çert li inti dejjem ˙dimt g˙all-©id tag˙na, dejjem xtaqt li twassal il-kelma ta’ Alla lil kul˙add, dejjem xtaqt li l-membri ta’ din il-Parroçça ji©u hawn fid-dar ta’ Alla, kemm biex jitolbu b˙ala familja kif ukoll biex jisimg˙u t-tag˙lim tal-verità qaddisa li inti kont ixxandar kontinwament. Inti komplejt dak li kienu bdew il-predeçissuri tieg˙ek u xtaqt li dak kollu li kien isir ikompli jissa˙˙a˙. L-Adorazzjoni ta’ kull jum, mit-Tnejn sal-

minn minn Dun Ìor© VellaDun Ìor© Vella


Ìimg˙a, inti komplejt turi kemm hija importanti. Kemm-il darba g˙amilt appelli biex t˙e©©e© lill-parruççani ˙alli jsibu ˙in adattat u ji©u jaduraw lil Ìesù li baqa’ mag˙na fl-Ewkaristija. Il-˙idma tieg˙ek sabiex tor©anizza l-festa speçjalment il-festa titulari tal-Qalb ta’ Ìesù, il-festa tal-patrun tag˙na Sant’Andrija, il-festi kbar tal-Milied, tal-Ìimg˙a Mqaddsa, l-G˙id il-Kbir kont tag˙mel ˙iltek kollha biex ikunu organizzati kif jixraq u t˙e©©e© lil kul˙add biex jie˙u sehem. Sfortunatament matul il-parrokat tieg˙ek kellek tg˙addi minn esperjenza qarsa ˙afna u jiena çert li ˙assejt wisq f’dawn l-okkaΩjonijiet, irrid ng˙id meta g˙al darbtejn ©ara l-inçident tal-ispluΩjoni tan-nar u f’dawn l-inçident tlifna 7 membri mill-Parroçça tag˙na u membri ta’ parroççi o˙ra. Int ˙dimt kemm stajt biex tkompli ΩΩejjen dan is-Santwarju. Xtrajt diversi o©©etti speçjalment dawk li jirrigwardjaw u jkunu jixirqu g˙al-litur©ija mqaddsa. Xtaqt tara l-kappella ta’ Sant’Andrija kompluta g˙al kollox u kemm-il darba g˙amilt l-appelli biex ikollna benefatturi sabex din f’qasir Ωmien titlesta u wara nkomplu il-kappella li jibqa’ dik ta’ San Mikiel. J’Alla l-benefatturi jkomplu jiΩdiedu ˙alli li jista’ jsir g˙all-glorja ta’ Alla jsir g˙aliex id-dar ta’ Alla jixirqilha kollox. Nixtieq insemmi ukoll il-˙idma tieg˙ek mat-tfal, maΩ-Ωg˙aΩag˙ speçjalment mal-abbatini, li kont tie˙u ˙siebhom u tg˙allimhom u tippreparahom biex jag˙tu s-sehem tag˙hom kif jixraq fil-Litur©ija Mqaddsa u kif i©ibu ru˙hom fid-dar ta’ Alla. J’Alla din il-˙idma fost l-Abbatini tibqa’ ssir b’entuΩjaΩmu u j’Alla minn dawn jinbtu vokazzjonijiet saçerdotali biex il-Knisja jkollha fil-futur ministri qaddisin li tant g˙andha bΩonn. Issa, li Ω-Ωmien tal-Parrokat tieg˙ek wasal fit-tmiem, jiena f’isem s˙abi s–saçerdoti, f’isem il-membri tal-Komunità parrokkjali nixtieq ng˙idlek grazzi. Iva grazzi g˙al dak kollu li g˙amilt kemm domt mag˙na tmexxina u tg˙allimna g˙all-˙idma sfiqa tieg˙ek li wettaqt matul dawn is-snin. Int ukoll organizzajt il-festi tal-ewwel çentinarju tat-twaqqif tal-Parroçça. Grazzi ta’ kullma g˙amilt biex dan iç-Çentinarju jkun iççelebrat kif jixraq u ta’ kemm ˙e©©i©t lill-poplu tag˙na sabiex jibqa’ dejjem leali u fidil lejn dak kollu li l-Parroçça titlob minnu. Grazzi anke g˙al kulma g˙amilt mag˙na, ˙utek is-saçerdoti, anke alavolja ©ew xi drabi li forsi ma konniex naqblu g˙al kollox fl-opinjonijiet tag˙na, iΩda Ωgur dawn kienu affarijiet Ωg˙ar u sekondarji, l-importanti li f’dak li kien essenzjali dejjem imxejna u ˙dimna flimkien f’g˙aqda s˙i˙a bejnietna. Jekk forsi xi drabi nqastek b’xi ˙a©a nitolbok tiskuΩani u ta˙firli. G˙aΩiΩ Óija fi Kristu u fis-Saçerdozju, nixtieq nag˙laq dan il-messa©© tieg˙i, billi nirrin©razzjak mill-©did g˙all-˙idma kollha li wettaqt fostna. Issa

li wasalt sabiex ittemm il-Parrokat, nixtieq ng˙idlek dak li kont g˙idt lill-predeçessur tieg˙ek. Kompli ejja fostna kompli Ωurna, ejja g˙aliex nie˙du pjaçir narawk hawn u tinsiex din il-Parroçça li inti mexxejt f’dawn is-snin li g˙addew. J’Alla tkompli l-˙idma tieg˙ek saçerdotali fejn il-Mulej li tant i˙obbna li jitlob minna ˙idma sakemm a˙na nibqg˙u mimlijin bil-g˙omor kompli a˙dem fil-g˙alqa tal-Mulej, biex ti©bed iktar bnedmin lejn il-Qalb ta’ Ìesù. A˙na nawgurawlek ˙ajja twila, ˙ajja saçerdotali, ambaxxatur ta’ Kristu, ˙ajja li ma tehda qatt turi min hu Kristu, minn hi l-Ver©ni Marija u Ωgur t˙ares lejha b˙ala Omm l-iktar g˙aΩiΩa tieg˙ek. Awguri sinçieri minn qalbi u minn qalb il-poplu tag˙na. Itlob g˙as-suççessur tieg˙ek il-kappillan ©did li aççetta bil-qalb ji©i jmexxi din il-Parroçça, il-Kan. Dun John Muscat, ˙alli dan ukoll ikun mexxej g˙aqli, bieΩel, ˙abrieki sabiex il-parroçça tag˙na tkompli l-missjoni tag˙ha fiΩ-Ωminijiet tant diffiçli tallum. Itlob g˙alina s-saçerdoti, g˙all-poplu kollu tal-Fontana, sabiex lkoll nibqg˙u leali u fidili lejn x-xewqat tal-Qalb Divina ta Ìesù.


Fix-xahar ta’ Ìunju, il-Knisja tiççelebra l-festa tal-Qalb ta’

Ìesù. Ikun xieraq li nag˙mlu ftit riflessjonijiet fuq din il-Qalb tal-Iben ta’ Alla mag˙mul bniedem.

Il-Qalb hija indispensabbliIl-qalb hija organu çentrali fil-gisem tal-bniedem. Ix-xog˙ol tag˙ha huwa li tippompja d-demm g˙all-vini u l-arterji kollha tal-gisem. G˙alhekk ming˙ajr il-qalb il-©isem ma jistax jg˙ix. Meta nsemmu l-qalb nirreferu wkoll g˙all-emozzjonijiet tal-bniedem. A˙na stess ng˙idu li dak jew l-ie˙or g˙andu qalbu tajba jew ˙aΩina. Mal-qalb nassoçjaw anki l-im˙abba umana. B’dan il-mod rajna li g˙andna l-qalb fiΩika, il-qalb tal-emozzjonijiet u l-qalb li t˙obb. Fil-Qalb ta’ Ìesù naraw dawn it-tliet ˙wejje©.

Il-Qalb fiΩika ta’ ÌesùSan Pawl jg˙idilna: “IΩda meta waslet il-milja taΩ-Ωmien, Alla bag˙at lil Ibnu, imwieled minn mara” (Gal 4,4). Dan ©ara billi l-Ispirtu s-Santu nissel lil Ìesù b˙ala bniedem fil-©uf ta’ Marija. Inkunu çari. Sidna Ìesù Kristu huwa etern ji©ifieri la g˙andu bidu u lanqas tmiem. Huwa daqs il-Missier u l-Ispirtu s-Santu. Alla huwa spirtu u g˙alhekk ma g˙andux ©isem. IΩda fil-milja taΩ-Ωmien Ìesù ˙a ©isem b˙al tag˙na. Allura nirra©unaw ftit. Jekk Ìesù sar bniedem b˙alna f’kollox minbarra d-dnub, kellu wkoll qalb. Din il-qalb mhijiex ta’ persuna komuni iΩda tal-Iben ta’ Alla mag˙mul bniedem. Bir-ra©un kollu l-Knisja tag˙ti l-og˙la qima lill-Qalb ta’ Ìesù, lid-demm tieg˙u, lil ilsienu u wiççu.

Is-sentimenti ta’ ÌesùJekk noqog˙du nirriflettu ftit naraw liema sentimenti ©arrbet din il-qalb meta Kristu kien g˙adu fostna l-bnedmin. Ìesù kien jifra˙ meta jag˙mel il-©id lil ˙addie˙or, meta l-midinbin jikkonvertu, u kull darba li l-Missier jing˙ata ©ie˙. Ìesù g˙adda wkol l minn dwejjaq tal-qalb. Kien jitnikket bil-persekuzzjoni fina li kienu

jag˙mlulu l-Iskribi u l-FariΩej; meta sema’ bil-mewt ta’ Ìwanni l-Battista u ta’ LaΩΩru. Fil-©nien tal-Ìetsemani Ìesù tant g˙adda minn tensjoni li g˙ereq l-g˙araq tad-demm. Ìesu tnikket ukoll fuq is-salib meta qal: “Alla tieg˙i, Alla tieg˙i, g˙aliex tlaqtni” (Mt 27, 46). Fl-Iskrittura nsibu li Ìesù rrabja meta keçça li l l-bejjieg˙a tat-tempju; dan ma kienx ©ej minn xi dg˙ufija iΩda tant kemm kien ˙erqan biex it-tempju ikun wie˙ed ta’ talb u mhux ta’ negozju.

Qalb Ìesù ˙abbet bla tarfNieqfu ftit u naraw kemm Ìesù ˙abbna. Ìesù ˙abb matul ˙ajtu kollha. Meta kien jara l-mard kien ifejjaq u kien i˙obb anki lil min jobog˙du. IΩda l-im˙abba tieg˙u lejna l-bnedmin tidher l-aktar meta waqqaf l-Ewkaristija u fil-passjoni tieg˙u. Ìesù ried jibqa’ mag˙na billi jwaqqaf l-Ewkaristija. Biex naraw din l-im˙abba niflu anki l-kuntest. F’dak i l -mument stess kienu qeg˙din isiru konfoffi biex isallbuh filwaqt li Ìuda kien ser jittradih, madanakollu tant l-Ewkaristija hija kbira li Ìesù ma taniex biss ©ismu ta˙t l-ispeçi tal-˙obΩ u l-inbid iΩda ftit sig˙at wara Ìesù tana ©ismu u demmu permezz tal-passjoni u l-mewt tieg˙u.

Il-kustat miftu˙ ta’ KristuFl-Evan©elju ta’ San Ìwann insibu miktub l i Ìesù ma kissrulux saqajh iΩda suldat ta daqqa lill-kustat ta’ Kristu u minnu ˙are©

demm u ilma. Dan il-kustat g˙adu miftu˙ biex a˙na nsibu r-rifu©ju spiritwali tag˙na fih. L-awtur tal-Ktieb l-Imitazzjoni ta’ Kristu jg˙idilna: “Id˙ol strie˙ u bil-qalb fil-pjagi mqaddsa. G˙aliex jekk inti tistkenn bil-qima fil-pjagi u fl-istimmati prezzjuΩi ta’ Ìesù, inti t˙oss qawwa kbira fi Ωmien it-tribulazzjoni, u ma tinkwetax ˙afna bl-offiΩi tal-bnedmin” (Ktieb 2, 1). Ma ninsewx li mill-qalb ta’ Ìesù ˙ar©u demm u ilma. L-ilma huwa figura tal-Mag˙mudija filwaqt li d-demm huwa figura tal-Ewkaristija. Id-devozzjoni lejn il-Qalb ta’ Ìesù g˙andna nibnuha fuq dawn iΩ-Ωew© sagramenti tant importanti. I l -Mag˙mudija g˙alkemm irçevejnieha meta konna trabi, madankollu hija l-fundament tal-˙ajja nisranija u ‘bieb’ g˙as-sagramenti l-o˙ra. Hija tag˙milna nsara u t˙alli karattru ji©ifieri marka g˙al ˙ajjitna kollha. Il-Mag˙mudija fiha nnifisha hija vokazzjoni g˙all-˙ajja nisranija u li fuqha jinbnew is-sej˙at partikulari l-o˙ra. G˙alhekk in-nisrani jkun jag˙ti qima lill-Qalb ta’ Ìesù meta jie˙u bis-serjetà l-Mag˙mudija tieg˙u u jkun kburi li rçevieha filwaqt li jag˙mel il-˙ila tieg˙u kollha sabiex jimxi fuq it-tag˙lim sabi˙ li g˙allimna. San Ìor© Preca jispjega dan il-punt tajjeb ˙afna: “Il-qalb tieg˙i ©iet iffurmata f’sidri mhux biss biex tfarra© il-bnedmin, iΩda wkoll biex tkun ktieb g˙alihom fejn jaqraw il-©abra ta’ kull virtù.” (Sena tas-Sinjur, 1/6). Il-quççata tal-im˙abba tag˙na lejn Ìesù til˙aq il-qofol tag˙ha fis-sagrament tal-Ewkaristija, li hija ikel spiritwali, li j˙ejjina g˙all-˙ajja ta’ dejjem. Barra mit-tqarbin kull nisrani g˙andu jag˙mel viΩta tal-qalb lis-Sagrament kuljum, jew jg˙id xi talba Ωg˙ira meta jg˙addi minn quddiem xi knisja. N a g ˙ l q u d a w n i l - f t i t b’riflessjonijiet b’sentenza ta’ Sidna Ìesù Kristu stess: “Erfg˙u l -madmad t ieg˙ i fuqkom u tg˙allmu minni, g˙ax jien qalbi ˙elwa u umli, u intom issibu mistrie˙ g˙al irwie˙kom, g˙ax il-madmad tieg˙i ˙elu u t-tag˙bija tieg˙i ˙afifa” (Mat 11, 29-30).

Kitba ta’ Angelo Xuereb

RIFLESSJONI FUQ RIFLESSJONI FUQ Il-QALB TA’ ÌESÙIl-QALB TA’ ÌESÙ



Ser nitkellem dwar il-Fontana ta’ erbg˙in sena ilu. Kul˙add kien jirreferi g˙all-parroçça b˙ala t-Triq tal-G˙ajn, g˙ax baΩikament il-lokalità’ kollha kienet tikkonsisti minn triq wa˙da b’dak l-isem. It-triq l-Isptar San Giljan konna nafuha b˙al it-triq ta’ ta˙t u t-triq l-o˙ra li kienet tg˙aqqad it-triq tal-G˙ajn ma’ triq Santa Dminka kienet mag˙rufa b˙ala t-triq il-©dida. Din kienet dik li llum hija triq il-Kappillan ÌuΩepp Hili li kien l-ewwel kappillan (1911 – 1937). It-toroq l-o˙ra, b˙al Triq il-Qalb ta’ Ìesu’ ta’ ˙dejn it-Tomba, Triq San Martin, Triq il-Kardinal Alessandro Franchi u Triq il-Gvernatur Sir Gaspard Le Marchant li jinsabu lejn in-na˙a ta’ Santa Dminka, ma kinux jeΩistu. L-istess nistg˙u ng˙idu g˙al Triq is-Sajjieda u Triq ta’ Mulejja ta’ wara l-knisja. Dawn il-positijiet kienu g˙elieqi fejn konna nilag˙bu.

il-kapaçitajiet iktar ’il quddiem f’˙ajtu! A˙na ovvjament kellna noqog˙du g˙all-ordnijiet tieg˙u. Óafna drabi dan mhux kapaçitajiet ta’ kap kien jkollu, imma kien ikun l-aqwa bully tar-ra˙al. Kien ikun kapaçi jiddomina lil kul˙add u l-log˙ba tie˙u l-andament li kien irid hu. Illum nista’ ng˙id li dak iΩ-Ωmien jien ukoll xi kultant kont inkun il-vittma. Xi ftit ilu ltqajt ma’ wie˙ed minn ˙biebi tat-tfulija li kont ilni ma narah g˙al snin twal g˙ax kien ilu imsiefer madwar tletin sena. Meta konna nitkellmu qalli: ”Tiftakar meta irbatniek ma’ si©ra taparsi pri©unier? ”G˙idtlu.” DaΩgur li niftakar!”

Xi familji popolariFil-Fontana, peress li l-bajja tax-Xlendi hija fil-qrib, minn dejjem kien hawn numru ta’ sajjieda u g˙alhekk wa˙da mit-toroq ©odda kienet imsemmija Triq is-Sajjieda. Il-familji kienu mag˙rufa bil-laqam tag˙hom. Fost l-iktar familji mag˙rufa fil-Fontana niftakar tajjeb lil ta’ BarnuΩa, t’Anni, ta’ Majru, ta’ Óaxwex, tal-Faragus u ta’ Mil˙a, li kollha kienu sajjieda. Minn dawn il-familji ˙ar©u sajjieda gwappi. Hija ˙asra li llum ma tantx baqa’ sajjieda fil-Fontana. Jiena kont mid˙la ta’ dawn is-sajjieda peress li fis-sajf kont dejjem ix-Xlendi. Imbag˙ad kien hemm numru ta’ familji bdiewa li jew kienu jrabbu l-bhejjem jew kienu ja˙dmu r-raba’. Fost dawn niktakar lil ta’ Bor© li barra baqar dejjem kien ikollhom xi Ωiemel tat-ti©rija u ta’ Fakond li kellhom mer˙la baqar mhux ˙aΩin. Dawn tal-a˙˙ar baqg˙u b’dan ix-xog˙ol u llum kabbru u immodernizzaw il-farm tag˙hom skont il-li©ijiet ewropej. Fix-xitwa l-log˙ob tag˙na kien ikun f’xi g˙alqa wara l-knisja, fejn ta’ Fokond kien irabbi l-baqar, iΩda llum sar post abitat min-nies ta’ Triq ta’ Mulejja u l-baqar spiççaw marru f’post ie˙or.

Il-Fontana ta’ Tfuliti- Dr Mario Saliba -

Xi log˙ob ta’ ΩmieniDawn l-in˙awi ta’ wara l-knisja kienu l-post li l-iktar kont niffrekwenta meta ma kontx inkun l-iskola. Hemm flimkien ma’ s˙abi kont inqatta’ l-˙in nilg˙ab il-partita li kienet tikkonsisti minn nofs tuΩΩana çag˙ak (li kienu flok il-boççi li jintuΩaw illum) ta’ daqs ta’ larin©a miΩbug˙a kulur u nofs tuΩΩana o˙ra tal-istess daqs muΩbug˙in kulur ie˙or. Ma’ dawn kien ikun hemm il-likk li kienet çag˙ka ta’ daqs iΩg˙ar li kienet titwaddab ’il bog˙od. Konna ninqasmu tims ta’ Ωew© jew wie˙ed kontra wie˙ed u l-log˙ba kienet tikkonsisti min l-iktar iqarreb il-boçça tieg˙u lejn il-likk. Naturalment xi drabi ikun hemm bΩonn li l-boçça (çag˙ka fil-kaΩ tag˙na) tkun trid titne˙˙a billi tkun garata boçça o˙ra immirata lejha. Log˙ba o˙ra tipika kienet tikkonsisti filli ninqasmu f’Ωew© gruppi, grupp wie˙ed kien jag˙milha ta’ ˙allelin u l-grupp l-ie˙or ta’ pulizija. Naturalment kull grupp kellu l-kap tieg˙u li dejjem kien xi ˙add li kien juri sinjali ta’ tmexxija sa minn meta kien g˙adu Ωg˙ir, g˙alkemm b’xorti ˙aΩina ˙add minna ma uΩu dawn

Subborg tar-Rabat B˙ala subborg tar-Rabat diversi familji sabu ru˙hom il-Fontana mhux g˙ax kienu mill-Fontana imma konvenjentament spiççaw jg˙ixu fil-Fontana g˙ax huwa qrib ir-Rabat. Kien inbena blokk ta’ flettijiet minn Mary Mejlak, il-poetessa G˙awdxija, fit-triq


il-©dida li fih kien hemm numru ta’ nies mhux mill-Fontana. Illum, wara sittin sena, dan il-fenomenu re©a’ rrepeta ru˙u u faççata ta’ dawn il-flettijiet qodma ttella’ blokk modern ta’ appartamenti, fil-post li kien jissejja˙ ta’ Bieb il-G˙ajn. Min jaf kemm konna ni©ru fil-g˙elieqi fejn illum jinsabu dawn l-appartamenti!

Inçident graviNiftakar inçident fejn ku©inuwi kien we©©a’ gravi bi spluΩjoni ta’ bomba. Jum minnhom il-ku©in kien ma’ xi o˙rajn ta˙t si©ra tal-˙arrub f’g˙alqa fejn semmejna jilg˙ab b’bomba li kienu sabu minn tal-festa. F’˙in minnhom il-bomba splodiet u l-ku©in spiçça b’idu mçarrta minn fuq g˙al isfel. Jiena kont qrib nilg˙ab ma’ xi tfal o˙ra u kulma niftakar huwa lill-ku©in bi drieg˙u miftu˙ ktieb, kollu demm. L-iktar ˙a©a li impressjonatni mhux it-tiçrita jew id-demm imma l-fatt li l-ku©in lanqas biss beka jew ippanikja imma baqa’ kalm, g˙atta b’maktur il-ferita sakemm ˙aduh l-isptar.

Il-Log˙ob tan-Nar It-tfal tal-Fontana minn dejjem kienu mag˙rufin li kienu dilettanti tan-nar. Il-bidu ta’ kollox kien çertu ra©el qsajjar u kwiet, Ninu Farru©ia, li kien ©ab mieg˙u s-seng˙a tal-piroteknika minn Malta. Huwa kien img˙allem prim fit-teknika tal-˙dim tan-nar u kien ja˙dem f’din is-seng˙a bl-akbar ˙ila u preçiΩjoni. It-tfal tieg˙u llum komplew b’dan ix-xog˙ol. Niftakru ©ej u sejjer bil-mixi qalb l-g˙elieqi ta’ bejn il-Fontana u ta’ Kerçem fejn kellu l-kamra tan-nar. Iktar tard fil-©urnata ta’ kuljum, tifla minn tieg˙u kont naraha sejra b’qoffa bl-ikel u l-kafe’ lejn ta’ Sar©, biex missierha u ˙utha jkomplu l-˙idma tag˙hom ming˙ajr ma jitilfu ˙in. Il-Fontana Brothers kienu numru ta’ Ωg˙aΩag˙ mill-Fontana li kienu jg˙inu lil Ta’ Ninu, u biΩ-Ωmien saru huma ukoll esperti f’dan ix-xog˙ol perikoluΩ. BiΩ-Ωmien dan il-grupp sar iç-çampjins g˙all-˙dim tan-nar tal-festa. Minkejja li l-Fontana kien ra˙al Ωg˙ir, l-ammont ta’ nar li kien ikun hemm fil-festa kien ikun tassew kbir, u kienu ji©u eluf ta’ nies biex isegwu l-kaxxa infernali li kellha çertu ritmu u kwalita’. Fontana Brothers kien il “brand name” tal-Fontana. X’u˙ud ovvjament kienu kburin ˙afna bih g˙ax kien ifisser ˙ila fil-piroteknika u kura©©. Óalli g˙alihom dawk li jag˙mlu u ja˙arqu n-nar kemm kellhom ra©un jiççelebraw l-bravura tag˙hom jew ‘©enn’ tag˙hom waqt il-març tal-a˙˙ar. Sfortunatament u b’dispjaçir din il-fraternità illum spiççat g˙ax biΩ-Ωew© diΩgrazzji li se˙˙ew f’dawn l-a˙˙ar sentejn, ir-ra˙al u G˙awdex kollu tilfu l-aqwa nies li kien hawn fil-piroteknika. Il-passjoni li kellhom g˙an-nar kienet tant kbira li minkejja l-periklu enormi li dan ix-xog˙ol fih, huma xorta komplew jag˙mluh sakemm in-natura qaltilhom... issa daqshekk! Fost dawn id-dilettanti tan-nar hemm minnhom familjari tieg˙i. Din tan-nar kienet xi ˙a©a ©ol-familja. Kelli zijiet u ku©ini kemm min-na˙a ta’ ommi u kemm min-na˙a ta’ missieri li kienu ja˙dmu n-nar. Minn

dawn hemm minn qal issa daqshekk u hemm min g˙adu jippersisti! Jiena qatt ma kont dilettant tan-nar, g˙ajr forsi biex in˙ares lejh meta jkun jin˙araq. Jiena qatt ma kelli ˙ajra, anzi nibΩa’ min-nar, iΩda dejjem apprezzajt is-sogri li jie˙du. Dak iΩ-Ωmien ma kinux jag˙mlu dan ix-xog˙ol g˙all-qlig˙ imma sempliçement g˙ax kienu j˙obbu lir-ra˙al u l-festa tal-Qalb ta’ Ìesù. Ftit minnhom g˙adhom sa’ llum jag˙mlu dan ix-xog˙ol, u meta narahom jarmaw il-gi©©ifogu niftakar meta kont Ωg˙ir u kont naΩΩarda noqg˙od ˙dejhom quddiem id-dar fejn konna noqog˙du waqt li kienu jintramaw dawk l-irdienen u s-suffarelli. Mhux l-ewwel darba li xi sufarell ˙a f’idejn xi ˙add u ˙arqu.

Duttrina u l-ewwel skola Kien Ωmien meta l-˙ajja kienet g˙adha kwieta u b˙ala tfal kellna iktar ˙in g˙al-log˙ob. In-nofs sieg˙a tag˙lim tad-dutrina filg˙axija u l-quddiesa ta’ filg˙odu kienu r-rutina ta’ kuljum. Niftakar li l-lezzjoni tad-duttrina kienet issir mis-seminaristi waqt il-brejk tag˙hom ta’ filg˙axija. Fost dawn niftakar ji©u jg˙allmuna lil ex-arçiprieti, Dun Ewkarist Sultana tax-Xag˙ra u Dun Anton Sultana tal-Qala. Kien hemm seminarista ie˙or Malti, Dun Manwel Caruana li kien miΩ-Ûurrieq u li wkoll sar kappillan f’Malta. Huma kienu jissagrifikaw il-mixja lejn ix-Xlendi biex jg˙allmuna d-duttrina. Niftakar lill-Mons Nikol Cauchi, l-Isqof Emeritus t’G˙awdex jag˙mlilna xi laqg˙a ukoll. Kien hemm ukoll l-Azzjoni Kattolika. Il-lezzjonijiet kienu jkunu f’ma˙Ωen Ωg˙ir li kien jinsab ftit ’il fuq mill-knisja fi Triq tal-G˙ajn, u kienu jsiru minn Miss Ìor©a Galea li kienet ukoll l-g˙alliema tieg˙i fl-ewwel sena tal-iskola primarja. Peress li jiena nag˙laq snini f’Jannar, meta f’Ottubru tas-sena 1960 ©ejt biex nibda l-iskola, kien g˙ad ma kellix ˙ames snin u g˙alhekk ma stajtx nibda ma’ s˙abi l-iskola tar-Rabat. Ma nafx kif l-iskola tax-Xewkija kienet taççetta tfal li ma kinux g˙alqu l-˙ames snin u g˙alhekk ommi ˙adet l-okkaΩjoni u bag˙titni ma’ Miss Galea ix-Xewkija fejn kienet tg˙allem u l-ewwel esperjenza tal-edukazzjoni tieg˙i g˙addejtha fix-Xewkija. Minn dik is-sena sibt lill-˙abib u kollega tieg˙i Dr John Xuereb Dingli li bqajna ˙bieb sal-©urnata tal-lum. Waqt iΩ-Ωg˙oΩija tag˙na min jaf


kemm qattejna ˙in flimkien ingawdu l-kampanja b˙ala mistrie˙ mill-istudji li kien ikollna.

L-Azzjoni Kattolika u l-OratorjuÌor©a flimkien ma’ o˙tha Miss Carmen kienu l-id l-leminija tal-Kappillan u b’dedikazzjoni u impenn kienu jie˙du ˙sieb l-attivitajiet kollha li jsiru fil-parroçça. L-Azzjoni Kattolika ma tantx kienet popolari fostna s-subien. Óafna minna konna mmorru l-Oratorju ta’ Don Bosco fejn konna nsibu ˙bieb u façilitajiet fejn nilag˙bu u ovvjament dak l-film nhar ta’ Óadd wara nofsinhar, li kienet xi ˙a©a li konna nistennew Óadd wara Óadd. Dak iΩ-Ωmien il-films western kienu popolari u kull tifel kellu l-idolu tieg˙u lil John Wayne, Robert Michum jew Jerry Cooper. Il-log˙ba l-iktar popolari kienet il-futbol, g˙alkemm konna nilag˙abu ukoll table tennis u billiards ukoll. It-tim tieg˙i kien jismu is-“Seven Babes” u jien kont il-goalkeeper tat-tim. Fil-grawnd tal-Oratorju mal-˙ajt tan-na˙a tal-Kunvent ta’ Sant Wistin g˙ad hemm imnaqqax l-isem tat-tim sal-©urnata tal-lum!

L-G˙ajn il-KbiraForsi l-iktar post li kont infittex meta kont Ωg˙ir kien proprju l-G˙ajn il-Kbira fejn kont nara lin-nisa ja˙slu l-˙wejje© wara li konna nkunu g˙amilna xi ©irja lejn Wied il-Lunzjata jew Wied Siekel. F’dawn l-in˙awi kienet tg˙ix il-familja Ta’ Xa˙am li niftakar li kienu jag˙mlu l-inbid u kellhom xi g˙erien li xi w˙ud minn s˙abi kienu jbeΩΩg˙uni li minn dawn l-g˙erien kienu jo˙or©u ˙afna friefet il-lejl kbar. Jiena kont nibΩa’ mill-friefet il-lejl u f’dawn l-g˙erien qatt ma d˙alt. Imma kont inkun spiss ˙dejn il-g˙ajn u l-biççerija. Fil-g˙ajn kienu jinΩlu ja˙slu l-˙wejje© diversi nisa mill-Fontana. Dak iΩ-Ωmien ftit kienu l-familji li kellhom washing machine. Kien il-gost tieg˙i ma’ s˙abi nag˙mel xi vapur mill-weraq tal-Indija billi naqsmu l-werqa g˙al tulha minn nofs u kull nofs konna n˙affruh u nisseparaw iΩ-Ωew© na˙at permezz ta’ biçça qasba Ωg˙ira ta’ xi erba’ pulzieri, b’hekk il-werqa tie˙u forma ta’ vapur! In-nisa kienu ikunu medhijin jog˙rku l-˙wejje© b’sapuna kbira u wara jonfduhom fl-ilma frisk u ˙adif li kien jo˙ro© minn ©ol-blat. Hawn ukoll konna naraw l-wasla tal-barrin g˙all-qatla. Il-barrin kienu donnhom jindunaw li kienu g˙all-qatla g˙ax kienu jkunu rrabjati mhux ˙aΩin. Kienu jkunu marbuta b’˙abel o˙xon minn saqajhom u anke minn ˙olqa li kienet tg˙addi minn ©o mnifsejhom. Mhux l-ewwel darba li kienu jibdew ifajru biΩ-Ωew© u jolqtu lil xi ˙add. L-iktar li kien ikollhom bhejjem g˙all-qatla kienu Taç-Çatta. Darba minnhom barri enormi niΩel irrankat mit-trakk hekk kif infet˙et il-bieba, baqa’ nieΩel ir-rampa u bil-forza li kellu ˙arab lil dawk l-ir©iel li kienu jΩommuh. Jiena li kont fil-qrib, twerwirt u ˙sibtu ser jibqa’ ©ej dritt g˙al ©o fija b˙at-toro ta’ Spanja. X’˙in kont çert li l-qrun ta’ dan il-barri kienu waslu fuqi, nsib ru˙i ma˙tuf minn idejn sodi u kbar ta’ ra©el twil li tela’ ji©ri bija tara© li hemm qrib. Dan ir-ra©el, li kien jismu Tumas ta’ Majsi, kien salvali ˙ajti. Il-qatg˙a li

kont ˙adt kienet kbira tant li kont g˙amilt xi Ωmien intemtem bil-biΩa’, u ommi kienet ˙aditni g˙and Frenç tal-G˙arb, u domt xi xahrejn nixrob likwidu morr li kien ordnali Frenç g˙al qatg˙a. Ommi kienet qaltli li kien duwa tas-suffejra. Kien x’kien na˙seb li g˙amel xi effett daqs kemm kien morr, u minn dakinnhar ‘il quddiem bqajt nibΩa’ mill-barrin daqs il-bard ta’ Jannar.

Iz-Zuntier tal-KnisjaIl-log˙ob fuq iz-zuntier tal-knisja kien xi ˙a©a ta’ kuljum, kemm qabel u wara l-lezzjoni tad-duttrina u anke fil-vaganzi. L-iktar log˙ob kien noli, passju, u a˙na s-subien konna nilag˙bu bil-©akkijiet. Kien hemm min kien kapaçissmu g˙alihom u permezz tas-saba’ l-kbir kien ifajjar il-©akk b’qawwa u preçiΩjoni kbira u kemm kien jolqot ©akkijiet mit-triangolu kien je˙odhom. Dawn l-©akkijiet kienu tal-˙©ie© u ta’ lwien u disinni differenti. Kul˙add kien i©orrhom fil-but u bl-im˙atra min kien ikollu l-iktar. Ftit ta’ Ωmien ilu kont sibt numru minn dawn il-©akkijiet ta’ tfuliti, li llum ma tantx g˙adek tara tfal jilag˙bu bihom, iΩda jservu b˙ala dekorazzjoni attraenti f’xi vaΩun fis-salott. G˙alhekk il-mara ˙adet gost bihom biex iΩΩejjen bihom, imma jien insibhom b˙ala nostal©ija ta’ tfuliti.

KonkluΩjoniVeru li t-tfulija tal-bniedem tibqa’ l-iktar ˙a©a li wie˙ed jibqa’ jiftakar, jg˙addi kemm jg˙addi Ω-Ωmien, u anke forsi meta l-bniedem jibda jinsa g˙ax taqbdu d-dimenzja, dawn iΩ-Ωminijiet jibqa’ jiftakarhom! Barra minn hekk, l-g˙eruq tag˙na jibqg˙u dawk li huma, immorru kemm immorru ‘l bog˙od. Xi kultant niltaqa’ ma’ xi w˙ud minn dawk ta’ Ωmien çkuniti meta jkunu hawn g˙al xi vaganza mis-safar. Il-memorji u l-istejjer jibdew ˙er©in, u nibku dak iΩ-Ωmien fejn il-˙ajja kienet sempliçi u iktar trankwilla. X’differenza mit-tfal tallum! Bis-sa˙˙a tal-progress tilfu dak li lilna kien jag˙milna ferm aktar kuntenti minnhom. Bix-xejn konna nifir˙u u nilag˙bu. Illum g˙andhom minn kollox, u donnhom ma jafu jikkuntentaw ru˙hom b’xejn.


Charles AttardWholesaler for

Fresh and Imported Fruit & Vegetables49 Hospital Street, FONTANATel: 2155 6066

Mob: 9942 4124


F I S H M A R K E T

MGARR ROAD, GHAJNSIELEM, GOZO - MALTATEL: 21560 686 / 21555 668 • FAX: 21555 668

Fresh Fish Supplies

Tel: 21556633

Grech Central Store

275 TRIQ IL-GHAJN, FONTANA • TEL: 21554067



I. L-G˙an tal -Adorazzjoni Perpetwa u Universali

L-g˙an prinçipali tal-adorazzjoni perpetwa u universali tal-Qalb imqaddsa ta’ Ìesù hu li nitolbu g˙all-mi©ja tar-renju ta’ din il-qalb divina fid-dinja.

Il-libertà tal-Papa, il-grazzji me˙tie©a g˙all-©erarkija kattolika, - il-benedizzjonijiet kotrana g˙ad-djoçesijiet, il-vikarjati apostoliçi, il-parroççi u l-opri tag˙hom, - is-suççess tal-˙idma tal-missjunarji, - il-protezzjoni tar-reli©juΩi u tal-kongregazzjonijiet reli©juΩi, - wie˙ed jista’ jinkludi, b˙ala g˙anijiet sekondarji, il-konverΩjoni tal-midinbin, tal-eretiçi u tax-xiΩmatiçi, it-talb tal-fidili, biex wie˙ed jakkwista it-trijonf ta’ din il-Qalb Divina.

II. Vanta©©i tal-Affiljazzjoni1. Il-knejjes affiljati jipparteçipaw fit-talb kollu li jsir

f’kull ˙in tal-©urnata u tal-lejl fis-santwarju ta’ Montmartre fejn l-espoΩizzjoni tas-Sagrament Imqaddes hi assolutament perpetwa: ilha ssir bla taqta’ xejn sa mill-ewwel t’Awissu 1885.

2. Dawn il-knejjes jipparteçipaw ukoll mill-adorazzjonijiet kollha li jsiru fil-knejjes tad-dinja li huma affiljati mas-santwarju ta’ Monmartre.

Bis-sa˙˙a tad-diversi digrieti pontifikali (1893 u 1894), il-fidili kollha jistg˙u jaqilg˙u grazzja plenarja, f’kull knisja affiljata, meta din il-knisja tag˙mel l-adorazzjoni tag˙ha ma’ dik tal-BaΩilika tal-Qalb ta’ Ìesù. Wie˙ed jista’ jirba˙ din l-indul©enza erba’ darbiet fis-sena, jekk, f’erbat ijiem differenti, l-adorazzjoni ssir f’din il-knisja flimkien ma’ dik ta’ Montmartre, quddiem l-Imqaddes Sagrament espost.

Biex tintreba˙ din l-indul©enza, wie˙ed irid iqerr, jitqarben, jag˙mel nofs sieg˙a adorazzjoni quddiem l-Imqaddes Sagrament espost u jitlob g˙all-bΩonnijiet tal-Papa.

F’dak il-jum li fih l-adorazzjoni ssir flimkien ma’ dik ta’ Montmartre, tista’, dejjem fil-knejjes affiljati, titkanta l-quddiesa votiva solenni tal-Qalb ta’ Ìesù, mal-Glorja u l-Kredu, u talba wa˙da, g˙ajr meta l-festi jkunu doppji tal-ewwel klassi, fil-festi tas-Sinjur Tag˙na Ìesù Kristu, kif ukoll fl-ottavi, ferji, v©ili u ˙dud privile©©ati. Fil-kaΩ ta’ quddiesa komuni, tista’ tkun ukoll bil-Glorja u l-Kredu, u talba wa˙da, g˙ajr fil-©ranet avΩati , u, barra minn hekk, fil-festi doppji tat-tieni klassi. Wie˙ed jista’ jag˙mel uΩu minn dan

il-privile©©, darba fis-sena, fil-jum indikat mill-Ordinarju tal-Quddiesa, g˙al quddiesa wa˙da biss, f’kull knisja affiljata (Digriet tal-14 ta’ Marzu 1896).

III. Kundizzjonijiet tal-Affiljazzjoni Biex il-knejjes ikollhom id-dritt g˙all-privile©©i

msemmija, je˙tie© li:1. huma jkunu rçevew diploma ta’ affiljazzjoni

ming˙and is-Superjur tal-Kappil lani ta’ Montmartre

2. f i l -©urnata maqbula, i l -wisq Imqaddes Sagrament ikun espost g˙al 24 sieg˙a. Is-Superjur ta’ Montmartre hu awtoriΩΩat, abbaΩi ta’ Digriet Pontifikali, li jnaqqas g˙al tnax-il sieg˙a it-tul tal-adorazzjoni, ladarba jkun hemm ra©unijiet validi. ( dispensa ta’ tnax-il sieg˙a akkordata)

N.B. Il-knejjes u l-kappelli ˙adu d-drawwa qaddisa, li a˙na n˙e©©u li jag˙milha kul˙add, li jibag˙tu xemg˙a li tirrappreΩentahom fis-santwarju ta’ Montmartre, fil-jum tal-adorazzjoni.

Dawk li jippresiedu dawn l-eΩercizzi qaddisa huma mistiedna jsegwu, kemm jista’ jkun, il-Missal tal-Adorazzjoni, li jag˙mlu g˙all-anqas fl-eΩercizzju tal-bidu, amenda onorabbli lill-Qalb Imqaddsa; u fl-g˙eluq att ta’ konsagrazzjoni lill-Qalb Imqaddsa.

IV. Affiljazzjoni Bis-sa˙˙a tal-poteri mog˙tija lilna, A˙na, hawn

ta˙t iffirmat, Superjur tal-Kappillani ta’ Santwarju ta’ Montmartre, bis-sa˙˙a ta’ dawn l-ittri ffirmati minna flimkien mal-bolla tal-BaΩilika, qed naffiljaw g˙all-Opra tax-Xewqa Nazzjonali ta’ Montmartre u qed insie˙bu g˙all-parteçipazzjoni tat-talb u tal-Opri tajba li tag˙hom is-Santwarju hu ç-çentru, il-Knisja tal-Qalb Imqaddsa ©ewwa Vittoria, Gozo – Malta, djoçesi ta’ Gaudisii sabiex kull wie˙ed mill-fidili jgawdi minnhom matul ˙ajtu u wara mewtu.

Il-jum tal-adorazzjoni flimkien ma’ Montmartre hu l-ewwel Óadd ta’ Lulju.

Mog˙ti ©o Pari©i fis-26 t’Awwissu 1907.

Maqluba mill-FrançiΩ g˙all-Malti minn Chev Frank Gatt.

ADORAZZJONI

PERPETWA U UNIVERSALI

TAL-QALB IMQADDSA TA’ ÌESÙ


Fittixt u xtaqt g˙alxejn li nsib l-im˙abbabiex nimla l-vojt ta’ qalbi b’ikel bnin,fittixt u xrobt minn g˙ajn ta’ ilma mdardar,li qatt ma jaqta’ l-g˙atx tal-g˙atxanin.

Fittixt li nsib l-im˙abba f’qlub tal-©ebel,fejn l-in©ustizzja u l-g˙ira jid˙ku bik,fittixt is-sliem u l-paçi bla ma sibthomg˙ax fejn m’hemmx Alla, kollox jittradik.

Sakemm ˙arist, u rajtha hemm fuq l-g˙oljaimsammra ma’ salib, tqattar id-dmijamill-qalb tal-Bniedem Alla, biex jifdina.fl-a˙˙ar sig˙at kefrin tal-agunija.

Óarist u rfist fuq l-art bid-demm imxarrba,ja˙raq b˙an-nar, minn qalb maqsuma g˙alina,demm il-Óaruf maqtul tas-sagrifiççju.x’im˙abba akbar minn din sata’ jurina?

Hemm jiena rajtek, hemmhekk jiena sibtek,hemm fuq dik l-g˙olja, mg˙annqa mas-salib,Kristu l-Im˙abba, l-Im˙abba fi Kristu,jekk trid li ssibha, hemm qieg˙da, ˙abib.

Qalb ta’ Ìesu, int biss li tista’ xxabba’u timla l-qlub bil-g˙atx g˙as-sliem u s-sewwa,g˙aliex fik biss il-qalb issib mistrie˙,g˙aliex fik biss jinsab il-fer˙ u l-˙lewwa.

Ìanninu Cremona - 2012

L-AKBAR L-AKBAR IMÓABBAIMÓABBA



Serves: A La CarteSet Menu 3 Course Meal

Mob: 7996 6352


PROGRAMM TAL-FESTA LITURÌIKA U TITULARITAL-QALB MQADDSA TA’ ÌESÙ INKURUNAT

PARROÇÇA SANTWARJU FONTANA, GÓAWDEX

31 TA’ MEJJU - 18 TA’ ÌUNJU 2013

IL-ÌIMGÓA 31 TA’ MEJJUId-Disa’ Ìimg˙a - Jum il-Fontanin7:30am Adorazzjoni Ewkaristika.4:00pm Adorazzjoni g˙at-tfal.6:00pm Adorazzjoni Komunitarja. RuΩarju, Kurunella u Barka Sagramentali.7:00pm Konçelebrazzjoni Solenni mmexxija mill-Kappillan Dun John Muscat bis-sehem tal-Fontanin li joqog˙du barra mill-parroçça. Il-kant f’din il-liturgija jkun animat mill-Chorus Urbanus immexxi mis-Surmast John Galea.7:45pm Óru© tal-istatwa maestuΩa tal-Qalb ta’ Ìesù min-niçça fost kant u talb tal-©emg˙a. Issir ©abra g˙all-ispejjeΩ li jsiru fil-knisja g˙all-festa. Bibita g˙al kul˙add fuq iz-zuntier.9:00pm Quddiesa.

IS-SIBT 1 TA’ ÌUNJUBidu tax-xahar iddedikat ‘l Qalb ta’ Ìesù6:30pm RuΩarju u kurunella.7:00pm Konçelebrazzjoni Solenni mmexxija mill-Kappillan Kan John Muscat.

IL-ÓADD 2 TA’ ÌUNJUSolennità tal-Gisem u d-Demm Mqaddes ta’ Ìesù (Corpus Christi)10:30am Quddiesa li fiha ji©u ppreΩentati t-tfal li se jirçievu l-Ewwel Tqarbina. Wara t-tqarbin f’kull quddiesa jsir mument qasir ta’ Adorazzjoni Ewkaristika u ting˙ata l-Barka Sagramentali.7:30pm B’Koloborazzjoni bejn il-Kunsill tal-Fontana flimkien mal-JPII Foundation se jsir Kunçert mill-orkestra taΩ-Ωag˙Ωag˙ ta˙t id-direzzjoni tas-Surmast Manuel Pirotta fil-Knisja Parrokkjali.

IT-TNEJN 3 TA’ ÌUNJUJum il-vokazzjonijiet6:30pm RuΩarju u Kurunella.7:00pm Quddiesa mmexxija minn Dun Joseph Curmi, Direttur Spiritwali tas-Seminarju Minuri u Direttur tal-Live-Ins Vokazzjonali.

IT-TLIETA 4 TA’ ÌUNJUJum il-Benefatturi


6:30pm RuΩarju u Kurunella.7:00pm Quddiesa mmexxija mill-Vigarju parrokkjali Dun Gorg Vella fejn isir talb g˙all-Benefatturi ˙ajjin u mejtin tal-parroçça tag˙na.

L-ERBG˙A 5 TA’ ÌUNJUBidu tal-Kwaranturi Mqaddsa - L-ewwel Jum - Jum l-Katekisti7:30am Tibda ©urnata adorazzjoni Ewkaristika tal-kwaranturi.11:30am Quddiesa.4:00pm Tkompli l-adorazzjoni bis-sehem tal-Katekisti u t-tfal tad-duttrina.6:30pm RuΩarju u Kurunella.7:00pm Koncelebrazzjoni Solenni li fiha jippriedka Dun Joe Calleja. Ting˙ata Talba u tifkira lill-Katekisti preΩenti u wara ting˙ata l-Barka Sagramentali. Janima l-kant il-kor Chorus Urbanus.

IL-ÓAMIS 6 TA ÌUNJUIt-Tieni Jum tal-Kwaranturi. Jum il-G˙aqdiet.8:30am Mons Isqof Mario Grech imexxi quddiesa g˙all-istudenti tas-Seminarju Minuri u wara ssir purçissjoni lejn is-Seminarju tal-Qalb ta’ Ìesù. Tkompli ©urnata ta’ Adorazzjoni Ewkaristika tal-Kwaranturi bis-sehem tal-g˙aqdiet fil-parroçça, b’mod partikulari l-membri tal-Azzjoni Kattolika, l-Legion of Mary, il-Komunità Ewkaristika u l-Kunsill Parrokkjali.7:00pm Konçelebrazzjoni Solenni li fiha Dun Joe Calleja jippriedka fuq l-Ewkaristija, u ting˙ad talba g˙all-membri tal-g˙aqdiet fi ˙dan il-parroçça.8:30pm Quddiesa çelebrata minn Mons Ruzar Borg u wara jibda lejl Adorazzjoni Ewkaristika li twassalna g˙as-Solennita’ tal-Qalb ta’ Ìesù.12:00pm Nofsillejl Quddiesa minn Mons Ruzar Borg.

IL-ÌIMG˙A 7 TA’ ÌUNJUJum dinji tal-Qdusija tas-SaçerdotiSolennità Liturgika tal-Qalb Imqaddisa ta’ ÌesùQrar: Mill-5:30am sat-8:00am ikun hemm saçerdot disponibbli g˙all-qrar. Kwarta qabel u kwarta wara l-quddies, is-saçerdot ikun disponibbli g˙all-qrar, imbag˙ad mis-6:00pm ‘il quddiem ikun hemm saçerdoti barranin g˙all-qrar.Quddies: Illum fil-quddies kollu 5:45am; 6:30am; 7:00am; 11:30am isir omelija qasira fuq il-Qalb ta’ Ìesù.7:30am Tibda ©urnata Adorazzjoni.5:00pm Mons Isqof Mario Grech imexxi Sieg˙a Adorazzjoni flimkien mas-saçerdoti kollha tad-djoçesi.6:30pm Konçelebrazzjoni Solenni mmexxija mill-E.T. Mons Isqof Mario Grech. Il-Chorus Urbanus jesegwixxi l-Quddiesa b’erba vuçijiet “In Fractione Panis” kompoΩizzjoni u direzzjoni ta’ Mro Dr John Galea. Wara ç-çelebrazzjoni to˙ro© il-purçissjoni bis-Sagrament Mqaddes. Matul il-purçissjoni jsiru diversi waqfiet li fihom ting˙ata l-Barka Sagramentali. Issir il-konsagrazzjoni tal-familji lill-Qalb ta’ Ìesù u jitkanta t-Te Deum f’g˙eluq il-Kwaranturi Mqaddsa.9:00pm Quddiesa.

IS-SIBT 8 TA’ ÌUNJUFesta tal-Qalb bla Tebg˙a ta’ Marija - Jum l-Adoloxxenti u Ûg˙aΩag˙9:00am Quddiesa g˙at-tfal.6:30pm RuΩarju u Kurunella.7:00pm Konçelebrazzjoni mmexxija minn Fr Jesmond Gauci, g˙alliem fl-iskejjel sekondarji, animata mill-grupp tal-Kitarri “Qlub Fer˙ana” tal-parroçça. Mistednin dawk kollha li huma parti mil-organizzazzjoni tal-festa.8:00pm BBQ b’risq il-festa fuq iz-zuntier.

IL-ÓADD 9 TA’ ÌUNJUJum it-Tfal tal-parroçça


10:30am Quddiesa li fiha ji©i amministrat is-sagrament tal-Ewwel Tqarbina lit-tfal. Jie˙u sehem il-grupp tal-kitarri, “Qlub Fer˙ana” tal-parroçça.4:00pm RuΩarju u Kurunella.4:30pm Quddiesa g˙at-tfal kollha tal-parroçça mmexxija minn Mons. Karm Gauci, Kap tal-Konservatorju u Rettur tal-Knisja tax-Xlendi.5:30pm FestaTfal fuq iz-zuntier organizzata mill-parroçça bil-koloborazzjoni tal-Kunsill Lokali tal-Fontana.

IT-TNEJN 10 TA’ ÌUNJUJum l-Abbatini6:30pm RuΩarju, Kurunella u Barka Sagramentali.7:00pm Konçelebrazzjoni mmexxija mill-Kappillan ta’ Kercem Dun Brian Meilaq, Delegat Djocesan tal-Isqof g˙all-abbatini li fiha ssir il-vestizzjoni tal-abbatini ©odda.

IT-TLIETA 11 TA’ ÌUNJUJum Il-Familja6:30pm RuΩarju u Kurunella.7:00pm Konçelebrazzjoni mmexxija mill-Kappillan li g˙aliha huma mistiedna b’mod speçjali dawk li qed i˙ejju ru˙hom g˙aΩ-Ωwie© (l-g˙arajjes) u dawk il-koppji li din is-sena qeg˙din jiççelebraw il-25, 30, 40 jew 50 sena anniversarju miΩ-Ωwie© tag˙hom. Huma j©eddu l-weg˙diet tag˙hom u ting˙ata tifkira.

L-ERBGÓA 12 TA’ ÌUNJUL-Ewwel Jum tat-Tridu6:45pm RuΩarju.7:00pm Konçelebrazzjoni Solenni mmexxija minn Dun Gorg Vella, Vigarju parrokkjali. Jippriedka l-Kan Dun Mikiel Borg, Rettur tal-Knisja ta’ Marsalforn. Wara l-Konçelebrazzjoni ting˙ad il- kurunella, titkanta l-antifona u ting˙ata l Barka Sagramentali minn Mons Salv Tabone. Ikanta l-kor Chorus Urbanus.

IL-ÓAMIS 13 TA’ ÌUNJUIt-Tieni Jum tat-Tridu6:45pm RuΩarju.7:00pm Konçelebrazzjoni Solenni mmexxija minn Mons Salv Tabone li fiha jippriedka l-Kan Mikiel Borg, Rettur tal-Knisja ta’ Marsalforn. Wara l-Konçelebrazzjoni, ting˙ad il-Kurunella, titkanta l-antifona u ting˙ata l-Barka Sagramentali minn Dun Manwel Cordina. Ikanta l-Chorus Urbanus.

IL-ÌIMGÓA 14 TA’ ÌUNJUIt-Tielet Jum tat-Tridu6:45pm RuΩarju.7:00pm Konçelebrazzjoni solenni mmexxija minn Dun Manwel Cordina. Jippriedka il-Kan Mikiel Borg, Rettur tal-knisja ta’ Marsalforn. Wara l Konçelebrazzjzoni ting˙ad il-kurunella, titkanta l-antifona u ting˙ata l Barka Sagramentali minn Dun Gorg Vella. Ikanta l-kor Chorus Urbanus.9:30pm Il-banda Ite Ad Joseph tal-Qala tibda març minn Triq G˙ajn Tuta g˙al quddiem iz-zuntier minn fejn takkumpanja d-dimostrazzjoni bl-istatwa tal-Qalb ta’ Ìesù mat-toroq tal-parroçça.12:00pm G˙all-˙abta ta’ nofsillejl l-istatwa tal-Qalb ta’ Ìesù tittella’ fuq il-pedistal ta’ quddiem il-knisja fost il-kant tal-innu popolari.

IS-SIBT 15 TA’ ÌUNJULejlet il-Festa Titulari: Jum l-anzjani u l-morda10:00am Konçelebrazzjoni mmexxija minn Mons Alwig Vella li fiha jigi amministrat is-sagrament tal-GrΩma tal-morda. Mistednin dawk il-morda tal-parroçça li jistg˙u ji©u l-knisja flimkien mar-residenti ta’ Sant’Anna u dawk li huma fid-djar g˙all-anzjani. Trasport provdut u jkun hemm ners disponibbli. Wara l-quddiesa jsir il-kant tat-Te-


deum.6:30pm Translazzjoni solenni bir-relikwa tas-Salib Imqaddes, immexxija minn Mons Dun Manwel Curmi, Direttur tal-Fondazzjoni Arka. Kant tal-Antifona u l-Ewwel G˙asar tal-festa tal-Qalb ta’ Ìesù. Mistednin il-Kavallieri u Dami tal-Ordni tas-Santu Sepulkru.7:00pm Konçelebrazzjoni Solenni mmexxija minn Mons RuΩar Borg, Monsinjur tal-Katidral.9:30pm Il-Banda La Stella tar-Rabat tibda març minn Triq ta’ Mulejja g˙al Triq Sptar San Ìiljan g˙al Triq Santa Duminka, Triq il-Kappillan Hili u Triq il-G˙ajn. Hekk kif tasal quddiem il-knisja, g˙all-˙abta tal-11:45pm l-istess banda ddoqq l-innu il-kbir tal-Qalb ta’ Ìesù, versi ta’ Patri Akkursju Xerri OFM u muΩika ta’ Mro Vincent Ciappara, bis-sehem tas-solisti Noel Galea u Mario Portelli.

IL-ÓADD 16 TA’ ÌUNJUJum il-festa Titulari tal-FontanaQuddies: 6:00am (Dun Gor© Vella) u 7:00am (Mons Salv Tabone).9:00am Konçelebrazzjoni Pontifikali mmexxija mill-E.T. Mons Mario Grech, Isqof tad-Djoçesi tag˙na flimkien mal-eks-Kappillani, Kleru u saçerdoti, ˙bieb tal-parroçça. Mons Isqof jinse© il-Pane©ierku f’gie˙ il-Qalb ta’ Ìesù. Mistiedna l-Kavallieri u Dami tal-Ordni Papali tas-Santu Sepulkru. F’dan il-Pontifikal solenni, il-Chorus Urbanus jesegwixxi l-Quddiesa b’erba vuçijiet Fons Vitae, kompozizzjoni u direzzjoni tal-Mro Dr John Galea.Quddies: 11:30am (Fr Charles Cini) u 5:30pm (Dun M. Cordina)6:30pm Kant tat-Tieni G˙asar tal-Festa tal-Qalb ta’ Ìesù mmexxija minn Mons RuΩar Borg.7:30pm Órug tal-Istatwa devota tal-Qalb ta’ Ìesù u tislima mill-banda La Stella tar-Rabat, bid-daqq tal-Innu l-Kbir tal-Qalb ta’ Ìesù. Purçissjoni solenni mmexxija mill-Kappillan il-©did il-Kan John Muscat bis-sehem tal-banda La Stella.8:00pm Il-Banda Prekursur tax-Xewkija tibda març minn Triq il-Kappillan Hili g˙al quddiem il-knisja, fejn imbag˙ad l-istess banda tesegwixxi programm muΩikali fuq iΩ-Ωuntier sad-d˙ul tal-purçissjoni.10:00pm D˙ul tal-purçissjoni, Antifona u Barka Sagramentali. Il-Kant ta’din il-Litur©ija jkun animat mill-kor Chorus Urbanus mmexxi mill-Mro John Galea.10:30pm Il-Banda Ite Ad Joseph tal-Qala tibda març brijuΩ li jitlaq minn Triq il-Qalb ta’ Ìesù, jg˙addi g˙al Triq il-G˙ajn u jieqaf quddiem il-knisja.

IT-TLIETA 18 TA ÌUNJUIl-G˙oxrin Anniversarju tal-Inkorunazzjoni tal-Inkwadru Titulari6:30pm RuΩarju u kurunella u Barka sagramentali.7:00pm Konçelebrazzjoni ta’ Radd il-Óajr mmexxija mill-Kappillan Kan Dun John Muscat u wara jsir id-D˙ul tal-istatwa tal-Qalb ta’ Ìesù fin-niçça.

VIVA L-QALB TA’ ÌESÙ

NOTA: B˙ala rispett lejn il-vittmi fid-disgrazzja tal-kamra tan-nar li g˙addiet minnha l-parroçça f’Novembru li g˙adda, ©ie deçiΩ li ma jin˙araqx nar fil-jiem tal-festa. Meta to˙rog l-istatwa tal-Qalb ta’ Ìesù jsir moment ta’ silenzju.

Opri Ìodda: Barra• Ûew© pedistalli g˙al Triq il-G˙ajn ma˙dumin minn George Attard.• Tlett labardi.• Sfumar tal-a˙˙ar Ωew© pavaljuni ta’ Triq il-G˙ajn minn Josef Camilleri.• Liedna ©dida g˙al Triq il-Kappillan Hili.• Restawr tal-antarjoli u listi tal-faççata mid-dilettanti tal-armar.• Ûew© brazzi g˙al-an©li tal-faççata tal-knisja.

Opri Ìodda: Knisja• Restawr tas-sopraporta tat-tron tal-Isqof minn Alan Cini.• Portrait tal-eks-Kappillan Mons. Gor© Bezzina mil-Kav Pawlu Camilleri Cauchi.




Óobbu lil xulxin biex tgawdu lil Alla g˙al dejjem. Dan kien l-a˙˙ar messa©© ta’ Dun Ìorg, ix-xândar tal-kelma ta’ Alla qabel ˙alla dan il-wied tad-dmug˙. Kont mid˙la ta’ Dun Ìor© sa minn çkunitu. Konna niltaqg˙u ta’ kultant g˙and in-nanna Çetta u n-nannu Ninu fl-isqaq tal-Pietà, ta˙t ir-ri˙ tal-knisja ta’ San Ìor©. Kien ji©i l-ku©in tieg˙i, bin iz-ziju ÌuΩeppi, ˙u missieri Anton, u Salvina Buttigieg mill-Qala. Fi tfulitu, Ìor© kien ikun iktar il-Qala, milli r-Rabat. Kien mid˙la kbira ta’ Dun Mikiel Buttigieg (miet 2002), ˙u ommu, ordnat qassis fid-29 ta’ Marzu 1952, u kien i˙obb jg˙addi g˙eluq il-©img˙a u l-vaganzi tas-sajf il-Qala.

TfulijaDun Ìor© twieled il-Belt Victoria, G˙awdex, nhar it-8 ta’ Diçembru 1953, solennità tal-Immakulata Kunçizzjoni. Ta’ età Ωg˙ira beda jservi ta’ abbati fil-knisja parrokkjali ta’ San Ìor©. Irçieva l-edukazzjoni tieg˙u fl-iskola primarja tar-Rabat, fis-Seminarju Minuri ta’ G˙awdex, u iktar tard fl-MCAST minn fejn kiseb diploma fil-Business Management. Ftit taΩ-Ωmien wara, hu beda ja˙dem fis-settur finanzjarju b˙ala accountant u direttur mal-Westminster Group of Companies u l-Westminster Holdings Limited.

F’Ottubru 1984, fl-età ta’ 31 sena, hu beda l-mixja g˙as-saçerdozju. Hu g˙amel l-istudji filosofiçi u teolo©içi fis-Seminarju Ma©©uri ta’ G˙awdex. Matul is-snin tieg˙u fis-Seminarju kellu s-sostenn kontinwu ta’ ommu. Ta’ kull fil-g˙odu, xitwa u sajf, kienet tmur tag˙mel sieg˙a adorazzjoni quddiem Ìesù Sagramentat fil-knisja tal-adorazzjoni ta’ Savina g˙all-bΩonnijiet tieg˙u. Kienet qaltli hi stess bl-intenzjoni tat-talb tag˙ha.

QassisL-E.T. Mons. Nikol Ì. Cauchi, isqof ta’ G˙awdex, ordnah qassis fil-Knisja Katidrali ta’ G˙awdex nhar it-

23 ta’ Ìunju 1990. Tliet ©img˙at qabel, nhar is-26 ta’ Mejju, hu kien serva ta’ djaknu fil-quddiesa li l-Papa Ìwanni-Pawlu II iççelebra fil-Pjazza tas-Santwarju Nazzjonali Ta’ Pinu tul iΩ-Ωjara pastorali tieg˙u f’Malta u G˙awdex.

Iççelebra l-Ewwel Quddiesa Solenni tieg˙u fil-BaΩilika ta’ San Ìor©, fit-8 ta’ Lulju 1990. Wara l-ordinazzjoni tieg˙u, hu qatta’ tliet xhur fil-parroçça ta’ San Eustorgio f’Milan. Hemm sar mid˙la u ng˙aqad mal-Moviment tat-Ti©did KariΩmatiku u sar membru attiv tieg˙u. IΩda wara ftit xhur, l-Isqof Cauchi sejja˙lu lura G˙awdex ˙alli ja˙tru kappillan.

Dlonk sar responsabbli mill-attivitajiet tal-Moviment f’G˙awdex u mexxa ˙afna servizzi ta’ fejqan f’Malta u barra. G˙al sentejn g˙allem ukoll l-Ekonomija u l-Kummerç fis-Seminarju Minuri ta’ G˙awdex.

KappillanNhar id-9 ta’ Ìunju 1991, Dun Ìor© ing˙ata l-pussess b˙ala s-seba’ kappillan tat-Triq tal-G˙ajn (il-Fontana), kif n˙atar membru onorarju tal-Kolle©©jata BaΩilka ta’ San Ìor©, il-Belt Victoria.

Mons Joseph Bezzina

Il-Kappillan Ìor© BezzinaIl-Kappillan Ìor© Bezzinaix-xandar tal-kelma ta’ Allaix-xandar tal-kelma ta’ Alla

(1953-2012)(1953-2012)

APPREZZAMENT


Tul parrokat ta’ sbattax-il sena, Dun Ìor© intefa’ b’ru˙u u ©ismu biex i©ib ’il quddiem il-˙ajja pastorali u jag˙ni ’l-knisja parrokkjali b’opri ©odda. Dan minkejja t-tfixkil li kellu j˙abbat ru˙u mieg˙u g˙al diversi snin.

Dun Ìor© ta bidu g˙al radju komunitarju ©did; sejja˙ iktar ministri staordinarji tat-Tqarbin; g˙aΩel membri tal-parroçça b˙ala group leaders g˙al kull triq biex jinΩamm kuntatt ˙aj bejn il-kappillan u l-familji; introduça l-Quddiesa ta’ nofsillejl fl-a˙˙ar tas-sena; u tejjeb l-animazzjoni tal-Quddiesa tal-Óadd.

Kien ukoll b’inizjattiva tieg˙u li l-inkwatru titulari tal-Qalb ta’ Ìesù kien inkurunat mill-Isqof Nikol Cauchi fit-18 ta’ Ìunju 1993. Il-Kardinal Francis Arinze kien il-mistieden speçjali g˙al dawk il-festi. Fl-2005 tfakkar l-ewwel çentinarju tad-Dedikazzjoni tal-Knisja u, g˙al din l-okkaΩjoni, il-vara tal-Immakulata Kunçizzjoni tal-Fran©iskani Konventwali tal-Belt Victoria ittie˙det il-Fontana. Fl-istess okkaΩjoni kien kummissjonat Oratorju bl-isem ta’ Il-Qalb ta’ Kristu fuq versi tal-Isqof Nikol Cauchi u muΩika ta’ Maestro John Galea. Kien esegwit mill-Chorus Urbanus, li tieg˙u Dun Ìor© kien kappillan.

Dun Ìor© ˙adem qatig˙ biex ixerred id-devozzjoni lejn il-Qalb ta’ Ìesù u kkonsagra l i l din i l -Qalb i l - famil j i kol lha ta’ G˙awdex. B˙ala sinjal ta’ din il-konsagrazzjoni, il-kappillani kollha ta’ G˙awdex qieg˙du tlettax-il stilla tad-deheb fuq il-globu f’ri©lejn l-istatwa titulari. Id-devozzjoni tad-disa’ Ìimg˙at tal-Qalb ta’ Ìesù kibret bis-s˙i˙ bil-˙e©©a spiritwali tieg˙u u rnexxielu ji©bed lejn is-santwarju fil-Fontana numru ta’ pellegrina©©i regolari minn Malta. Inkura©©ixxa wkoll iç-çelebrazzjoni tal-Adorazzjoni Ewkaristika personali u komunitarja: g˙al dan il-g˙an irrestawra l-Kappella ta’ San Mikiel u feta˙ il-knisja kwaΩi l-©urnata kollha biex tkun post ta’ adorazzjoni perpetwa. Diffiçli wie˙ed jikkwantifika tant ˙idma mo˙bija ta’ direzzjoni spiritwali, pariri u atti ta’ karità li hu g˙amel.

Hu sebba˙ il-knisja parrokkjali b’˙afna opri tal-arti, fosthom il-pittura kollha tas-saqaf, xog˙ol il-Kav. Pawlu Camilleri Cauchi; boxxla ©dida g˙all-bieb prinçipali; ir-rakkmu tad-deheb g˙all-ventaltari kollha tal-knisja; djadema tad-deheb g˙all-vara titulari b’tifkira taç-çelebrazzjonijiet çentinarji tad-Dedikazzjoni tal-Knisja; ir-restawr tal-inkwatru titulari ta’ Giuseppe Calì; sopraporta indurata bid-deheb g˙al fuqu; ir-restawr tal-orgni tal-knisja; kif ukoll it-ti©did tas-sistema tal-elettriku.

Fl-istess Ωmien sar councillor imfittex ˙afna. Kienu jmorru g˙andu g˙all-parir i nies minn G˙awdex, minn Malta, u sa˙ansitra anki minn Milan. Fil-parroçça MilaniΩa fejn beda ˙idmietu kien imur kull sena jag˙mel l-eΩerçizzi u jdur lin-nies fil-bΩonn.

Hu temm il-kariga tieg˙u ta’ kappillan tal-Fontana f’Settembru 2007.

AmministraturMa’ tmiem il-˙idma tieg˙u b˙ala kappillan, l-Isqof Mario Grech talab lil Dun Ìor© biex imexxi s-sezzjoni tal-Finanzi fil-Kurja Djoçesana ta’ G˙awdex. F’Lulju 2009 hu n˙atar kanonku ku©itur tal-Kolle©©jata BaΩilka ta’ San Ìor©. Fl-24 ta’ Settembru 2009, ing˙ata l-onorifiçenza ta’ kappillan tal-Qdusija Tieg˙u il-Papa bit-titlu ta’ Monsinjur.

Fit-8 ta’ Frar 2011, l-Isqof ˙atru amministratur tal-knisja ta’ San Ìakbu, il-Belt Victoria. Mons. Bezzina ©edded il-˙idma tal-Fratellanza antika tad-Duluri, speçjalment fost il-membri konsorelli. G˙amilha wkoll b˙ala kappillan tal-Chorus Urbanus, li tieg˙u kien wie˙ed mill-membri-fundaturi fis-sena 1975. Kien ukoll membru ta’ l-Ordni Ekwestriju tas-Sepulkru Mqaddes.

PredikaturMons. Bezzina kien predikatur mag˙ruf u mfittex f’G˙awdex u f’Malta. Kien jag˙ti wkoll irtiri spiritwali barra minn Malta. Hu ippriedka t-Tridu ta’ San Ìor© fil-BaΩilika tieg˙u l-Belt Victoria fis-sena 2010; u s-sena ta’ wara g˙amel it-tridu ta’ Santa Marija fil-Katidral; u n-novena tal-Immakulata Kunçizzjoni, Bormla.

Bejn l-1994 u l-2011, Mons. Bezzina ppreΩenta b’dedikazzjoni u assidwità eΩemplari l-programm popolari Nisimg˙ek kull nhar ta’ Óadd fil-g˙axija fuq RTK. Kellu wkoll programmi fuq ir-radjijiet komunitarji Le˙en il-Belt Victoria u Radju Katidral.

Il-Missier tas-Sema sejja˙lu g˙al g˙andu l-Óamis, 13 ta’ Settembru 2012, fl-età ta’ 58 sena, wara marda li ©arrab b’rassenjazzjoni. Miet fl-Isptar Ìenerali ta’ G˙awdex fil-erbg˙a ta’ fil-g˙odu. Kienet il-festa ta’ San Ìwann GriΩostmu, li b˙alu nistg˙u nsej˙ulu “ilsienu tad-deheb”. Il-fdalijiet tieg˙u tqieg˙du g˙all-qima fil-knisja parrokkjali tal-Fontana u wara fil-knisja ta’ San Ìakbu. Il-funeral tieg˙u sar fil-BaΩilika ta’ San Ìor©, nhar it-Tlieta, 18 ta’ Settembru 2012, u tmexxa minn Mons. Mario Grech, Isqof ta’ G˙awdex, bis-sehem ta’ ˙afna saçerdoti.

Óajr: Francesco-Pio Attard (Victoria)Euchar Mizzi (il-Qala).



SMUGGLERS’ CAVEBar - Restaurant - Pizzeria

Il-Menqa, Marsalforn, G˙awdexFresh Fish & Meat, Maltese Cuisine & Italian delicacies prepared freshly

For take-away service & Bookings please phone:tel: 21 551005 / 2155 1983 / 2155 1197 / 21551983 • fax: 2155 9959 • mob: 9949 9071E-mail: [email protected] • Website: www.yellowpagesmalta.com/smugglers

VSS Limited, 25 Pompei Street,Victoria, Gozo

Tel: 21556124e-mail: [email protected]

The Computer People


L-Erbg˙a ta’ Novembru 2012, it-tlieta neqsin kwart ta’ wara nofsinhar, spluΩjoni fil-kamra tan-nar Qalb ta’ Ìesù ta˙sad il-˙ajja ta’ tnejn minn ˙utna Fontanin, ÌuΩeppi Cini u George Gatt. Ir-ra˙al tag˙na mnikket, g˙ex din it-tra©edja li kull wie˙ed u wa˙da minna ser jibqa’ j©orr fil-memorja tieg˙u. Imma mhux it-tra©edja biss ser nibqg˙u niftakru, iΩda wkoll l-im˙abba kbira li ÌuΩeppi u George kellhom g˙all Qalb ta’ Ìesù.

Sa minn çkunithom ÌuΩeppi u George kienu strumentali biex il-festa tar-ra˙al tkun wa˙da mill-aqwa u mill-isba˙ f’din il-gΩira, u çerta li ˙afna jiftakru x-xog˙ol u d-dedikazzjoni li kellhom. Il-Qalb ta’ Ìesu kien ic-çentru, ta’ ˙ajjithom u l-log˙ob tan-nar kien l-espressjoni ta’ din l-istess l-im˙abba. G˙adni niftakar sew l-isforzi kontinwi biex jin©abru l-fondi biex ikun jista’ jinxtara l-materjal me˙tie© g˙al-log˙ob tan-nar, il-˙inijiet twal li kienu jg˙addu ’l-bog˙od mid-dar, fil-periklu kontinwu matul is-sena kollha, iç-çorma kbira ta’ Ωg˙aΩag˙ mi©bura madwarhom, ilkoll flimkien g˙al g˙an wie˙ed, iç-çelebrazzjoni tal-festa. G˙adni niftakar il-kwantita’ kbira ta’ nar tiela’ ‘l fuq jaqbad, ipin©i is-smewwiet bl-isba˙ kuluri. Il-murtali ma jaqtg˙ux, il-kaxxa infernali persistenti, il-fjammi ta’ nar dehbien, kollox f’sinfonija ta’ ˙sejjes, f’armonija ta’ lwien. Niftakar l-g˙ors tag˙na l-ispettaturi meta dawn ˙utna fi tmiem il-festa kienu jing˙aqdu mar-ra˙al kollu biex niΩfnu flimkien g˙ad-daqq tal-banda fil-març tal-a˙˙ar. Ir-ri˙a tal-porvli, ˙wejji©hom suwed bit-trab tal-fa˙am, l-g˙ajja fuq wiççhom, g˙ajnejhom ileqqu bil-fer˙ kwaΩi miksura bid-dmug˙ kienu l-elementi li j©ag˙luk tie˙u gost, tapprezza ˙ajjithom, tammirahom u fuq kollox t˙obb aktar il-festa u l-Qalb ta’ Ìesu.

Imma ÌuΩeppi u George ma kinux biss l-eroj tat-tlett ijiem tal-festa. Kienu persuni li g˙allmuna, li Ωewqu ’l ˙ajjitna b’memorji sbie˙, b’eΩempji tajbin. Kienu jafu jirrispettaw, ja˙fru, i˙obbu, ikunu ©eneruΩi u jittolleraw. Kienu jafu jid˙ku u jg˙ixu l-˙ajja bi tbissima. Qalbhom ma kenitx imtebbg˙a’ bl-g˙ira u l-mibeg˙da g˙ax dejjem ˙afru lil min seta’ we©©ag˙hom b’xi mod. Kienu r©iel fuq l-ir©iel, ta’ prinçipju, onesti u leali. Qatt ma po©©ew l-interessi tag˙hom fuq quddiem u dejjem kienu lesti biex jag˙mlu l-©id. Dan kollu mhux jien qed ng˙idu imma qaluh in-nies, g˙edtuh intom li tafuhom, li g˙extu qrib tag˙hom. Smajna ˙afna fuq x’seta ©ara u g˙amilna elf mistoqsija li qatt mhu ser ikollna twe©iba g˙alihom imma g˙andna twe©iba ˙afna aktar importanti minn dawk li l-aktar stennejna. G˙andna messa©©, li a˙na stess bejnietna nistg˙u ng˙addu lil xulxin, billi nippruvaw in˙obbu lil xulxin bl-istess mod li ÌuΩeppi u George ˙abbew lil xulxin, lill-familji tag˙hom, lil ˙biebhom, ir-ra˙al, il-festa u l-Qalb Divina tal-Qalb ta’ Ìesù. Ûgur li qatt m’a˙na ser ninsew lilhom, lil ˙idmithom, lil ˙ajjithom u l-g˙aqda fil-˙hbiberija sinciera li rebb˙ithom il-©enna flimkien. ÌuΩeppi u George m’humiex kapitlu mag˙luq imma huma l-awturi li b’tant sagrifiççji, dedikazzjoni u determinazzjoni naqqxu l-istorja tar-ra˙al tag˙na. A˙na b˙ala Fontanin obbligati dejjem lejhom u lejn tant persuni o˙ra, li ˙admu u batew biex ingawdu a˙na - a˙na b˙ala spettaturi.

AP

PR

EZZ

AM

ENT

ÌuΩeppi

Cini

George Gatt artiklu minn

Celestina Sciberras


1 Hour Film developing & PrintingFree Film

Professional Photography in Video & Flash for all Occasions

Albums, Frames, camerasAudio & Video Tapes

52 Palm Str., Victoria, Gozo • Tel: 21553654

SUNRISEPET & GARDEN CENTRE

28 Dawwara Street, Victoria, GozoTel / Fax: 2155 1785

LEADING STOCKISTS OF: • Indoor & Outdoor Plants • Artifi cial Plants

& Flowers • Dried or Fresh Flowers • Tropical Fish • Birds

• Pottery • All Needs for the Garden • Flower Arrangements for any Occasion



1. Xi persuni fuq il-bejt tal-knisja tal-Fontana mal-magni tal-arlo©©, ritratt bid-data tal-Erbg˙a 18 ta’ Frar 1953. Mil-lemin g˙ax-xellug: Çikku Schembri “tas-Sagristan”, Persuna li tidher ftit minnha wara Çikku mhix identifikata, ÌuΩepp Gatt “tal-Majna” (bis-sigarett, qed iΩomm iç-çirku bin-numri tal-arlo©© f’idu), Leli Schembri “tas-Sagristan”, ÌuΩepp Mercieca “Bambinu”, Ìi©i Gauci “taç-Çeq” u t-tifel fit-tarf tal-filliera mhux identifikat.

NB: Grazzi lis-Sur George Borg tal-Fontana li g˙araf u identifika lil dawn in-nies. Grazzi wkoll lis-Sur Ìanni Galea u lill-W.R. Mons. RuΩar Borg it-tnejn mill-Fontana, g˙all- indikazzjonijiet li tawni.

2. Wasla fuq iz-zuntier tal-knisja tal-Fontana tal-Eçç. Tieg˙u l-Isqof ÌuΩeppi Pace g˙all-inawgurazzjoni tal-arlo©©. 29 ta’ Marzu 1953.3. Wasla fuq iz-zuntier tal-knisja tal-Fontana tal-Onorevoli Dr George Borg Olivier Prim Ministru ta’ Malta g˙all-inawgurazzjoni tal-arlo©©. 29 ta’ Marzu 1953.4. Tberik tal-arlo©©. 29 ta’ Marzu 1953.5. L-arlo©© f’postu mal-faççata tal-knisja. 6 t’April 1953.

1 4

2

3

5

F’G˙eluq is-60 sena mit-twa˙˙il tal-Arlo©© mal-Faççata tal-Knisja tal-Fontana

- Tag˙rif minn Godwin Cutajar -

L-arlo©© twa˙˙al mal-faççata tal-knisja fl-1953 fi Ωmien il-Kappillan Dun Mikiel Grech. Kien talbu lill-Gvern il-Kappillan Hili. Inawgurah il-Prim Ministru Dr George Borg Olivier fid-29 ta’ Marzu 1953 u tbierek mill-Isqof ÌuΩeppi Pace.


L-ewwel nett, Dun Marcell, kif ©ietek il-˙ajra g˙al saçerdot? Meta kelli 12-il sena, fl-a˙˙ar sena tieg˙i fil-Primarja, ©ew G˙awdex xi studenti tas-Soçjetà Missjunarja ta’ San Pawl. Wie˙ed minn s˙abi tal-iskola qalli li dawn l-istudenti kienu ser jag˙mlu laqg˙a vokazzjonali fid-dar tag˙hom, G˙ajnsielem. Jien mort g˙al din il-laqg˙a u fi tmiem il-laqg˙a qalulna li kienu ser jer©g˙u jag˙mlu laqg˙a o˙ra simili ftit taΩ-Ωmien wara. Fit-tieni laqg˙a qalulna li kienu ser jift˙u kulle©© f’Malta. Jien t˙ajjart nid˙ol f’dan il-kulle©©. G˙arraft lill-©enituri tieg˙i b’dix-xewqa tieg˙i u huma, g˙alkemm kienu jippreferuni li nibqa’ nistudja G˙awdex, ma fixklunix. Óallew id-deçiΩjoni f’idejja. Qtajtha li mmur nistudja Malta fis-St Paul’s Missionary College li kien g˙adu qieg˙ed jitwieled. G˙amilt is-Sekondarja f’dan il-kulle©©. Kont noqg˙od Malta fl-istitut ta’ San ÌuΩepp, Santa Venera u kull ˙mistax kont ni©i G˙awdex biex nara lil tal-familja. Fi tmiem il-kors tas-Sekondarja, ir-rettur tal-kulle©© g˙amlilna stedina biex nid˙lu mas-Soçjetà tag˙hom, is-Soçjetà Missjunarja ta’ San Pawl. Wara li tkellimt mad-direttur spiritwali tieg˙i ddeçidejt li nid˙ol mag˙hom. Dak iΩ-Ωmien ma kontx nifhem xi tfisser tkun missjunarju.Bdejt in-novizzjat u wara sentejn filosofija kelli sentejn magisterju, jew sentejn pastorali li jien g˙amilthom mat-tfal ta’ San ÌuΩepp f’Santa Venera. Wara dawn is-sentejn bdejt l-istudju tat-teologija u wara tliet snin sirt djaknu. Dan ifisser li kien baqag˙li sena biss biex ni©i ordnat saçerdot. G˙alkemm dak iΩ-Ωmien ir-reli©juΩi kollha konna ni©u ordnati fi knisja destinata minn qabel, kif kienet qieg˙da toqrob il-©urnata tal-ordinazzjoni tag˙na, sirna nafu li l-Papa l-©did - Ìwanni Pawlu II kien la˙aq Papa f’Ottubru tas-sena ta’ qabel - kien ser jordna grupp ta’ djakni saçerdoti f’Ruma. Is-superjuri tag˙na ççekkjaw jekk dan kienx minnu u jekk fil-kaΩ li hu hekk, nistg˙ux ni©u ordnati Ruma mill-Papa. Fil-fatt din l-a˙bar kienet minnha u a˙na, ˙ames djakni tas-Soçjetà ta’ San Pawl, kellna x-xorti li ©ejna ordnati Ruma mill-Papa.

X’©ara wara l-ordinazzjoni? Kif sibt ru˙ek ta˙dem b˙ala missjunarju l-Perù? Ftit wara l-ordinazzjoni, tlieta minna ©ejna destinati g˙all-misjoni u bag˙tuna fil-parroçça ta’ BirΩebbu©a biex nippreparaw g˙all-missjoni. Wara sitt xhur talbuni ng˙in fil-Kulle©© tag˙na, St Paul’s Missionary College u fil-Youth Centre tag˙na qrib il-Mother House Santa Agata, ir-Rabat, Malta. Imbag˙ad, wara sentejn salpajt lejn il-Missjoni , fil-Perù. Dan kien f’ Lulju tal-1981. Bdejt kapitlu ie˙or minn ˙ajti. L-ewwel missjoni tieg˙i kienet fil-wied ta’ Majes, fil-Parrocca ta’ Aplao, kapitali tal-Provincja ta’ Kastilla, fit-tieni l-ikbar belt tal-Perù, Arequipa. Din il-Parroçça ta’ Aplao hi ddedikata lil San Pietru u b˙ala festa titulari jiççelebraw il-festa tal-Madonna tal-Blat fit-8 ta’ Settembru. Hawn kont viçi-kappilan, na˙dem ma’ Ωew© saçerdoti o˙ra tas-Soçjetà tag˙na. Din il-parroçça g˙andha mal-25 villa©©, tlieta minnhom ftit kbar u o˙rajn Ωg˙ar. Ix-xog˙ol tieg˙i kien li nΩur dawn l-ir˙ula; kont ng˙in, speçjalment fil-katekeΩi. Niftakar, kont anki nΩur il-kulle©©i tag˙na u nqaddes fil-kappelli. Kelli wkoll l-inkarigu ta’ direttur spirtwali ta’ tliet Presidia tal-Legion of Mary. Wara tliet snin u nofs f’din il-parroçça fil-kosta tal- Perù, bag˙tuni f’parroçça o˙ra, did-darba fil-muntanji. Din il-parroçça jisimha Sant’Anaa ta’ Chuquibamba. Chuquibamba hi l-kapitali tal-Provinçja ta’ Condesuius li l-kapitali tag˙ha hi wkoll Arequipa.

Ippermettili nwaqqfek ftit. Qabel ma tkompli tirrakkontalna dwar il-missjoni tieg˙ek f’din il-parroçça l-©dida, g˙idilna xi ˙a©a fil-qosor dwar il-Perù? Wara l-BraΩil u l-Ar©entina, il-Perù hu t-tielet l-ikbar pajjiΩ tal-Amerika Latina. Il-popolazzjoni tqarreb it-tletin miljun. Il-belt kapitali tal-Perù hi Lima, b’disa’ miljun ru˙. JeΩistu tliet Ωoni: iΩ-Ωona tal-muntanji, dik tal-kosta u t-tielet wa˙da tal-foresta. Kull Ωona g˙andha l-klima tag˙ha. Min˙abba li hawn tliet

INSIRU NAFU AÓJAR LIL DUN MARCELL PORTELLI M.S.S.P. George N. Cassar ilaqqag˙na ma’ Dun Marcell Portelli li ilu fuq tletin sena ja˙dem b˙ala missjunarju fil-Perù.

(Dun Marcell kien il-mimmi ta’ g˙ajnejn ommu. Kull meta, Alla ja˙frilha, Agatha kienet tiltaqa’ mieg˙i, kienet issemmihuli, kwaΩi kwaΩi, bid-dmug˙ f’g˙ajnejha. Mo˙˙ha u qalbha kienu msammrin fuqu. Xtaqtha kienet g˙adha mag˙na biex taqra din l-intervista li g˙amilt lill-g˙aΩiΩ binha ftit tax-xhur ilu.)


Ωoni, l-agrikultura hija varjata ˙afna. Fil-muntanji u speçjalment fil-foresta tag˙mel ix-xita, imma fil-kosta x’aktarx dejjem nixfa. Fil-muntanji jag˙mel il-ksie˙ fil-waqt li fil-foresta tag˙mel ˙afna s˙ana. G˙andna, per eΩempju, aktar minn elfejn tip ta’ patata; fejn jid˙ol frott u ˙axix g˙all-borma, issib minn kollox. Ng˙idlek biss li g˙al dawk li huma prodotti tal-biedja, a˙na, Malta u G˙awdex, lanqas nibdew mag˙hom. Il-lingwa tal-Perù, b˙all-biçça l-kbira tal-pajjiΩi tal-Amerika Latina, hi l-Ispanjol. Ir-reli©jon prinçipali hi kattolika iΩda min˙abba li xi Ωoni g˙al Ωmien twil ma kellhomx saçerdoti, il-Kattoliçi bdew jg˙ixu dik li tissejja˙ reli©joΩità popolari u xi w˙ud spiççaw mas-setet. B˙ala regula, il-Peruvjani huma nies reli©juΩi ˙afna g˙alkemm, b˙al kull pajjiΩ ie˙or fid-dinja, issib ukoll nies berdin g˙al kollox, ftit li xejn i˙abblu rashom bir-reli©jon u l-fidi. Ma rridx ninsa ng˙idlek li l-Peruvjani huma nies d˙ulin u tag˙mel ˙bieb mag˙hom malajr. B˙alna l-Maltin, ji©©ennu wara l-festi.

Ner©g˙u naqbdu fejn ˙allejna qabel. G˙idtilna li kienu bag˙tuk f’parroçça ©dida. X’kienet l-esperjenza tieg˙ek f’din iΩ-Ωona l-©dida? Iva, sibt ru˙i fil-Parroçça ta’ Chuquibamba li g˙andha b˙ala titulari lil Santa Ana. Fit-8 ta’ Dicembru jag˙mlu wkoll il-festa tal-Madonna tal-Kunçizzjoni. Din il-parroçça hi enormi. BiΩΩejjed ng˙idlek li darba jien u wie˙ed minn s˙abi kkalkulajna li dil-Parrocca hija xi 23 darba ikbar minn Malta. Fil-fatt, Ωmien ilu, din iΩ-Ωona kienet maqsuma fi tliet parroççi. Meta mort jien, min˙abba nuqqas ta’ saçerdoti, kien baqa’ wa˙da biss. Dil-parroçça g˙andha 6 distretti, wie˙ed ikbar mill-ie˙or. Fiha b’kollox mat-tlieta u tletin villa©©. F’dil-parroçça x-xog˙ol prinçipali tieg˙i kien li nΩur il-villa©©i kollha. Kont na˙taf l-okkaΩjoni tal-festa prinçipali ta’ kull ra˙al biex inΩuru u kont nie˙u l-opportunita’ norganizza l-festa tal-qaddis tar-ra˙al, nag˙mel s-sagramenti tal-Mag˙mudija u l-Ewwel Tqarbina u kultant anki nΩewwe© xi koppji. Min˙abba li g˙al çerti r˙ula ma kienx hemm triq biex tg˙addi karrozza, iΩda biss triq g˙all-bhejjem, kelli nitg˙allem nirkeb iΩ-Ωiemel. F’din il-parrocca domt sitt snin; fil-bidu kont vici-kappillan u wara kapillan.

Wara dawn is-snin, imbag˙ad, fejn bag˙tek il-Mulej? Fl-1991 is-superjuri talbuni biex in˙alli l-parroçça ta’ Chuquibamba w mmur Arequipa, fejn dak iz-zmien kellna id-dar tal-formazzjoni, biex ng˙in fil-formazzjoni taΩ-Ωg˙aΩag˙ Peruvjani li xtaqu jid˙lu mas-Soçjetà tag˙na. Din id-dar ta’ formazzjoni kienet fir-ra˙al fqir ta’ Buenos Aires, ta’ Cayma- Arequipa. Tliet snin wara, ji©ifieri fl-1994, id-dar tal-formazzjoni ˙adnieha Lima, il-belt kapitali tal-Perù. Dan g˙amilnieh min˙abba li rajna li Lima kienet toffri aktar opportunitajiet ta’ formazzjoni g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ tag˙na. F’din l-istess sena kellna l-Kapitlu Ìenerali u s-superjur tal-Perù ta’ dak iΩ-Ωmien, Fr Joe Cremona, intg˙aΩel Superjur Ìenerali u lili talbuni biex inkompli t-term tieg˙u b˙ala superjur tal-Perù. Aççettajt u

fil-fatt domt seba’ snin b˙ala superjur tas-Soçjetà tag˙na fil-Perù. Bqajt ng˙in fil-formazzjoni u fl-istess ˙in b˙ala superjur kont no˙ro© inΩur il-komunitajiet tag˙na. Fl-1997 er©ajt lura Arequipa biex inkun qrib il-ma©©or parti tal-membri tag˙na. Spiççajt minn Superjur f’Ìunju tal-2001 u wara li kont ilni g˙oxrin sena fil-Perù, tlabt li nag˙mel is-sena sabbatika tieg˙i. L-ewwel mort nissuplixxi g˙al xahrejn f’ Parrocca ta’ New York jisimha Blessed Sacrament u mbag˙ad, wara l-vaganzi tieg˙i f’Malta, mort g˙amilt s-sena sabbatika fil-Filippini.

Imbag˙ad er©ajt sibt ru˙ek il-Perù , hux hekk? Hekk hu. Fil-bidu ta’ Frar tal-2003 ergajt lura l-Peru u bag˙tuni ng˙in fid-dar tal-formazjoni fil-belt ta’ Lima. Fi Frar tal-2004 ©ie ordnat saçerdot it-tielet saçerdot Peruvjan u kien wasal iΩ-Ωmien biex ikollna parroçça f’Lima biex iΩ-Ωg˙aΩag˙ tag˙na jkollhom fejn jag˙mlu l-pastorali tag˙hom. Tlabna lill-kardinal ta’ Lima u tana Ωona pastorali, mhux ’il bag˙od mid-dar tal-formazzjoni tag˙na, b’kappella mdaqqsa li fil-futur kien hemm il-˙sieb li ssir parroçça. Fil-fatt din il-kappella saret parroçça f’Ottubru tal-2008 bl-isem tal-Madonna tar-Rimedju t-Tajjeb u ta’ San Pawl Apostlu min˙abba li saret parroçça fis-sena ddedikata lil San Pawl u min˙abba li l-Patrun tas-Soçjetà tag˙na hu San Pawl. Lili g˙aΩluni b˙ala l-ewwel kappillan ta’ din il-parroçça fejn g˙adni sal-lum.

Ma nixtieqx ne˙odlok iktar ˙in, imma qabel ninfirdu, ˙a nitolbok tag˙tina kumment çkejken dwar dawn is-snin kollha li g˙addejt fil-Perù. X’naqbad ng˙idlek? Issa ilni l-Perù fuq tletin sena u nista’ ng˙id bl-ikbar sinçerità u umiltà, dejjem ˙assejt il-preΩenza ta’ Alla fil-˙ajja tieg˙i. Matul dan iΩ-Ωmien kelli mumenti ta’ fer˙ kbir b˙al meta rajt familji, individwi, koppji u Ωg˙aΩag˙ jersqu lejn il-Knisja u lejn Alla; mumenti ta’ qtig˙ il-qalb b˙al meta ltqajt ma’ persuni b’ras iebsa daqs il-blat, li ma ridux jafu b’Alla; g˙addejt ukoll minn mumenti meta ˙assejtni li kont f’˙alq il-mewt. Insemmilek inçident wie˙ed. Kont f’ra˙al fil-muntanji; il-karrozza ma riedet taqbad bl-ebda mod; biex taqbadli, kelli ntiha g˙an-niΩla u xbin, qabdet , eΩatt, fit-tarf ta’preçipizzju.

Dun Marcell , imnalla din l-a˙bar tal-preçipizzju, il-mamà ma semg˙ethiex. Intant, l-a˙˙ar kelma minn g˙andek. Nixtieq nie˙u din l-okkaΩjoni biex nirringrazzja lill-˙anin Alla li tani l-vokazzjoni reli©juΩa missjunarja, ming˙ajr ma kien jist˙oqqli, u li dejjem ˙arisni minn kull periklu. Ma rridx ninsa nirrrringrazzja lilkom, parruççani tal-Qalb ta’ Ìesù tal-Fontana, tal-g˙ajnuna li dejjem tajtuni kemm ilni fil-Missjoni tal-Perù.

Il-Qalb Imqaddsa ta’ Ìesù tberikkom u timliekom bl-im˙abba.


Roof

Garden

Sweet Pastry

Now also available


Fid-disg˙a t’Awwissu tas-sena l-o˙ra (2012) jien Joseph Mercieca bdejt l-esperjenza tieg˙i fil-Vatikan. G˙adni niftakar qisu l-biera˙, meta jien flimkien ma’ g˙oxrin abbati minn Malta u G˙awdex tlajna l-Vatikan biex nag˙tu servizz fil-BaΩilika ta’ San Pietru. Wara li nΩilna fl-ajruport ta’ Fiumicino f’Ruma qbadna xarabank privata tal-Vatikan fejn waslitna quddiem il-bieb tal-Pro-Seminario Pio X fejn konna norqdu u nistrie˙u. X’˙in irran©ajna kollox morna fil-BaΩilika fejn dornieha u d-direttur tag˙na Dun Frans Bonnici spjegalna x’g˙andna nag˙mlu kull filg˙odu. G˙alhekk l-g˙ada, i l-Ìimg˙a, bdejna is-servizz li kien issir hekk: Fis-sitta u nofs ta’ filg˙odu nixeg˙lu l-artali inkluΩ dawk tal-kripta, nippreparaw il-kalçijiet u llibsu l-qassisin u finalment ng˙inu l-quddiesa. Jien u sie˙bi Franklin Micallef minn Kercem kellna x-xorti li nintg˙aΩlu mill-Kardindal Paolo Sardi biex kuljum ng˙inuh fil-quddiesa. Il-Óadd kien ikollna servizz differenti. Minbarra li nag˙mlu is-servizz tas-soltu kien ikollna nag˙mlu

il-Laudi qisu g˙asar izda ftit inqas twil li kien isir fil-g˙axra nieqes kwart; il-Quddiesa Kantata kienet tibda fl-g˙axra u nofs, l-G˙asar fil-˙amsa ta’ wara nofs inhar. Il-Óadd kelli nag˙mel il-kruçifru fil-Laudi. Fit-tlettax t’Awwissu kelli wa˙da mill-isba˙ ©ranet ta’ ˙ajti, il-©urnata tal-vestizzjoni. Il-Vestizzjoni saret fil-‘Cappella del Coro’, mill-Kardinal Angelo Comastri. Waqt il-quddiesa tal-vestizzjoni il-Kardinal berikli faxxa u tahieli biex nilbisha. G˙al din iç-çerimonja ©ew mistiedna il-familjari li baqg˙u mag˙na g˙al ©img˙a. Kellna x-xorti li mmorru nzuru Assisi villa©© zg˙ir fejn g˙ex San Fran©isk. Hemmhekk Ωorna fejn tg˙ammed San Fran©isk u kellna quddiesa fil-knisja fejn hu midfun. Wara li Ωorna l-qabar tieg˙u, morna fejn hi midfuna Santa Chiara. Meta konna Ruma Ωorna diversi knejjes u monumenti. Ûorna San Giovanni in Laterano fejn qrib tieg˙u kien hemm La Scala Santa, it-tara© li minn fuqu tela’ Ìesù g˙al quddiem Pilatu g˙alhekk b˙ala devozzjoni tlajna it-tara© g˙arkuptejna. Morna Santa Marija Maggiore fejn rajna l-maxtura li fuqha twieled Sidna Ìesù Kristu. Rajna diversi pjazez b˙al: pjazza di Spagnia, Novana u o˙rajn. Ûorna Pantheon, Kastell Sant Anglu, Fontana dei Trevi, il-Foro Rumano u o˙rajn. Ìurnata minhom qbadna x-xarabank tal-Vatikan u morna fil-kunventi Beneditini fejn rajna l-g˙ar li fih g˙amel Ωmien jg˙ammar San Benedeto. Ódejn dan l-g˙ar hemm ©nien, meta San Benedeto kienet tigih xi tentazzjoni kien jaqbeΩ fih. F’dan il-kunvent rajna pittura ta’ San Fran©isk ta’ Assisi li pittirha pittur li kien jg˙ix fi Ωmienu. Kellna ©urnata minhom iddedikata g˙al Vatikan fejn morna fil-muΩewijiet tal-Vatikan u fil-©onna tal-Vatikan mimlijin b’funtani meraviljuΩi. Tlajna fil-koppla fejn rajna lill-Vatikan u lil Ruma kollha ta˙tna u dorna kappella Sistina. Fit-tnejn u g˙oxrin t’Awwissu l-akbar xewqa tieg˙i se˙˙et, dik li nara l-Papa. D˙alna fil-bit˙a ta’ Castel Gandolfo fejn attendejna g˙all-udjenza. Niftakar sewwa dak il-mument ta’ x’˙in bdejna ng˙ajtu: “Beneditu, Beneditu”. Wara li ntemmet din iç-çelebrazzjoni ©ie jiltaqa’ mag˙na Dun Alfred is-segretarju privat tal-Papa fejn qalilna li se jdawwarna fil-©onna ta’ Castel Gandolfo. Kienu ©onna kbar, sbie˙ u meraviljuΩi. Fit-tlieta u g˙oxrin t’Awwissu kellna naqbdu l-ajruplan lura Malta. Nixtieq nie˙u l-okkaΩjoni biex nirringrazzja lil min b’xi mod jew ie˙or g˙enni biex din il-˙olma saret realtà.

Joseph Mercieca

L-ESPERJENZA TIEGÓI FIL-VATIKAN


BACCHUS WINERY

Triq l-Isptar San Giljan, FONTANA

Tel: 2155 1816Fax: 2156 4189

G&M AttardWoodworks

Gorg: 7970 6445Mario: 7970 6444

(Ta’ Kuncetta)

17. Sir Arturo Mercieca Street,Victoria, GozoTel: 21 559 285


Kont qed ng˙id jien ir-RuΩarjuFis-Santwarju ©o Ta’ PinuG˙ax kull nhar t’Erbg˙a fl-g˙axijaFuq ir-radju jkun ˙inu.

Kienu s-sebg˙a w ftit minutiX˙in twaqqfet it-trasmissjoni –Da˙na bajda miç-çumnijaIlli ˙olqot sensazzjoni!

Wara l-Papa BenedittuKien in˙atar ir-Rag˙aj ©didIlli twieled fl-Ar©entinaNieqes minn kull g˙ana u ©id!

Imbag˙ad komplejt ir-RuΩarjuU wara n©bart id-darBiex nissokta nsir naf aktarHekk kif to˙ro© xi a˙bar!

Hekk kif deher fil-gallerijaTard bil-lejl fil-Vatikan,Kul˙add deher tal-istess fehma:‘G˙andna bΩonn Papa b˙al dan!’

Bniedem umli, twajjeb, d˙uliB˙al t’Assisi San Fran©iskIlli g˙aΩel li j©ib ismuG˙aliex kien jammirah wisq.

Mar iΩur il-pri©unieriTul il-jiem tal-Ìimg˙a Mqaddsa;Ma qag˙adx jara jekk ri©lejhomKenux nodfa daqs ta’ tazza!

L-G˙awdxin ninsabu fer˙anaL‘g˙andna tag˙na kumpajΩanJa˙dem daqshekk viçin tieg˙u –Mons Xuereb fil-Vatikan!

Xejn ma jog˙©buh il-palazziJew slaleb ta’ deheb zekkin;Jippreferi ˙ajja kwietaJg˙in lill-bniedem il-miskin.

Dan il-Papa bi tbissimaG˙andu kelma g˙al kul˙addDi©a’ da˙al ©ewwa qalbnaMinn hemm mhu ser jo˙ro© qatt!

San Ìor© ma’ Ommna MarijaKif semmewh f’jum it-twelidSe jkunu fit-tmun ta’ ˙ajtuU jbeg˙duh minn kull disgwid!

Kav Joe M AttardVictoria G˙awdex10-1V-2013

Lill-Papa Fran©iskuLill-Papa Fran©isku



Victoria Cycle ShopFortunato Mizzi Street, Victoria, Gozo - Tel: 2155 3741 (opposite Girl’s Secondary School)

Offer you a large variety of Bicycles with moderate prices and spare parts, Camping Equipment, Beach Equipment, Garden Furniture,

Sunshades, Barbecues, Stand fans, Gas Heaters, Etc.Opening Hours: Monday to Friday: 8.00am to 12.00 noon & 3.00pm to 7.00pm

Saturday: 8.15am to 12.15 noon

For a stunning collection of all your Silver needs.Unique Antique Silver Pieces (on view)

61, Palm Street, Victoria, Gozotel: 21561565 / 21561615

Tresor D’Argent


ABBATINI

G˙alkemm l-Fontana hija wa˙da mill-iΩg˙ar ir˙ula f’G˙awdex xorta wa˙da g˙andna parroçça unika, iddedikata lill-Qalb ta’ Ìesù. F’din il-parroçça jsir ˙afna xog˙ol volontarju per eΩempju s-sagristan tag˙na jew inkella l-katekisti u ˙afna iΩjed diversi xog˙lijiet volontarji. Wie˙ed mix-xog˙lijiet volontarji li ng˙in hu li nkun abbati. A˙na qeg˙din madwar 13-il abbati; l-età tal-abbatini tvarja minn 8 snin sa 18-il sena. Jien ilni nattendi b˙ala abbati minn meta kont year 3. A˙na l-abbatini niltaqg˙u b˙ala grupp g˙all-festi kollha tal-parroçça matul is-sena. Kull nhar ta’ Óadd hemm roster biex kemm jista’ jkun ikun hemm abbati g˙al kull quddiesa ta’ matul il-©urnata u matul il-©img˙a ninqasmu wara xulxin bil-kunjom. Meta niltaqg˙u g˙al xi festa s-servizz jinqasam dak l-˙in min˙abba li mhux kull darba ji©u l-istess ammont min˙abba l-impenji li jkollhom matul dik il-©img˙a. Meta ma jkunx hemm bΩonn tal-abbatini kollha ninqasmu fir-roster b˙al ng˙idu a˙na kull nhar ta’ Óadd jew inkella fil-©img˙at tal-Qalb ta’ Ìesù jew inkella fin-novena. Kull nhar ta’ Sibt ikollna laqg˙at ta’ formazzjoni, xi drabi jkollna l-provi fl-okkaΩjoni tal-Milied, l-G˙id jew inkella l-festa tal-Qalb ta’ Ìesù. Jekk ma jkollniex xi provi jkollna diskussjoni fuq su©©ett interessanti. Wara l-laqg˙a ta’ formazzjoni ma tonqosx xi log˙ba futbol. Xi drabi a˙na no˙or©u ma’ xulxin b˙ala grupp g˙al xi festa f’xi ra˙al jew immorru nieklu pizza. Fis-sajf a˙na l-abbatini flimkien mal-kappillan u xi drabi ma’ seminarista norganizzaw live-in ta’ bejn tliet ijiem u sitt ijiem. Dawn is-sitt ijiem jikkonsistu f’talb, mistrie˙, mixjiet twal, g˙awm u fl-a˙˙ar ©urnata ma tonqox xi log˙ba treasure hunt. Ng˙id grazzi mill-qalb lil kull min jg˙in biex nag˙mlu dan is-servizz tant sempliçi imma bΩonjuΩ. Nixtieq nag˙mel appell lill-©enituri biex i˙e©©u lis-subien ta’ din il-parroçça jing˙aqdu mag˙na biex b’hekk inkunu numru ikbar u nkunu ta’ servizz lejn il-Qalb ta’ Ìesù.

James Mizzi

KOMUNITÀ EWKARISTIKA

Madwar tliet snin ilu bdew ji©u organizzati laqg˙at g˙all-adulti u b’hekk nibtet il-Komunità Ewkaristika. Meta rajt l-avviΩ fuq il-bullettin mill-ewwel t˙ajjart biex nattendi g˙ax dejjem kont ng˙id: jien li n˙e©©e© lit-tfal tag˙na biex imorru d-duttrina jew il-muΩew biex jitg˙allmu, jien ma mmur imkien, kemm nisma’ l-quddies u daqshekk. Bdejt in˙oss li g˙andi mmur, iΩjed u iΩjed meta darba minnhom it-tifel staqsieni g˙alxiex immorru l-knisja. Óasadni g˙all-ewwel g˙ax xi kultant immur il-knisja bi drawwa jew b’rutina. Ridt iΩjed nifhem il-kelma ta’ Alla. B’hekk din il-laqg˙a sibtha ideali. Il-laqg˙a hija bbaΩata fuq erba’ gimg˙at. Fl-ewwel ©img˙a tinqara silta mill-Van©elu u xi membru tal-komunità jag˙ti spjegazzjoni ta’ din is-silta bl-g˙ajnuna ta’ Dun Joe. Fit-tieni ©img˙a ter©a’ tinqara l-istess silta u xi ˙addie˙or jag˙ti eΩempji kif nistg˙u ng˙ixu din is-silta fil-˙ajja ta’ kuljum. Wara, kull min irid, jag˙ti l-opinjoni jew l-esperjenza tieg˙u. Fit-tielet ©img˙a nag˙mlu adorazzjoni li matulha ner©g˙u naqraw l-istess silta mill-Van©elu u isir talb spontanju quddiem Ìesù Sagramentat. Fir-raba’ u l-a˙˙ar ©img˙a niççelebraw quddiesa. Wara l-quddiesa niltaqg˙u flimkien biex ng˙idu kelma u nieklu xi ˙a©a li nkunu ©ibna a˙na stess. Kif jg˙addu dawn l-erba’ ©img˙at nie˙du silta o˙ra mill-Van©elu u ner©g˙u nibdew l-erba’ ©img˙at ta’ wara. F’din il-laqg˙a ji©u kemm ir©iel u nisa, g˙alhekk sibtha tajba g˙alija u g˙al Ωew©i biex immorru flimkien b˙ala koppja. Hemm membri ta’ kull eta’, b’xog˙lijiet different, stati differenti tal-˙ajja, passat differenti imma b’g˙an wie˙ed, li nifhmu iΩjed il-Van©elu u ng˙ixuh fil-˙ajja ta’ kuljum. F’din is-sena tal-fidi, nixtieq nistieden lilek li qed taqra dan l-artiklu biex tag˙mel appuntament mag˙na g˙as-sena d-die˙la. Naf li xi kultant ma tkunx façli li tieqaf g˙al sieg˙a fil-©img˙a fil-˙ajja mg˙a©©la li qed ng˙ixu fiha imma Ωgur li jekk ti©i ma tkunx ©ejt g˙al xejn g˙ax xi ˙a©a ta’ ©id dejjem tista’ tie˙u mieg˙ek. Ìesù qed jistenniek. Narawk!

M’Stella Mizzi


X’NIFTAKAR MILL-ÓAJJA TIEGÓI FL-A.K.

Kont g˙adni ta’ forsi seba’ snin meta bdejt nattendi l-A.K. b˙ala Aspiranta. Niftakarni fi klassi ma’ tfal tal-eta’ tieg˙i u l-mibkija Miss Maria Galea tag˙mlilna l-lezzjoni. Bqajt sejra hekk, dejjem nattendi l-laqg˙at tal-eta’ li nkun sakemm il˙aqt g˙alliema u g˙al sentejn kelli nieqaf billi kont Malta nattendi t-Training College. Wara, kif ©ejt ng˙allem G˙awdex, kellna l-Eçç. Tieg˙u il-mibki L-Isqof Cauchi kappillan il-Fontana. Issa er©ajt bdejt nattendi il-laqg˙at. Kont fil-ferg˙a tax-xebbiet Ωg˙aΩag˙. L-Ass. Ekk. kien l-istess kappillan. Dan kien fitt ˙afna fl-attendenza, tant li lanqas biex nag˙mlu xi xog˙ol g˙all-Knisja ma kien jippermetti li nfallu l-laqg˙a. Darba a˙bar kerha ixxokkjat mhux biss lill-membri imma wkoll lin-nies kollha tal-Fontana: wa˙da mill-membri tag˙na xebba Ωag˙Ωug˙a, kienet mietet g˙al g˙arrieda. Kienet is-segretarja : xebba kwieta, bil-g˙aqal, qaddisa. Niftakar f’dawn iΩ-Ωmenijiet il-kappillan ˙atarni delegata Aspiranti. Kont g˙al qalbi ˙afna u nag˙mel il-laqg˙at bl-akbar reqqa. Imma Ω-Ωmien kien g˙addej u jien kont qed nikber ©mieli. Óafna minn s˙abi kienu ΩΩew©u u ma baqg˙ux jattendu l-laqg˙a tag˙na. Wara li l- kappillan Cauchi ˙alla l-parroçça bdejna na˙sbu biex forsi nibdew il-ferg˙a tal-Adulti. Din irnexxiet, imma billi l-Fontana mhix ra˙al kbir ma kienx hemm membri biΩΩejjed biex jattendu biss Xebbiet Adulti. Allura l-ferg˙a kienet “Xebbiet u MiΩΩew©in Adulti”! Jien issa ©ejt inkarigata wkoll bil-laqg˙a taΩ-Ωg˙aΩag˙ u l-Ass. Ekk. kien il-mibki Dun ÌuΩepp Bajada. Issa kont ˙allejt il-laqg˙a tal-Aspiranti u bdejt nag˙mel dik tal-Istudenti. L-Aspiranti marru f’idejn ˙addie˙or. G˙alhekk preΩentement barra li nattendi l-laqg˙a tal-Adulti, fejn kontra qalbi kelli nie˙u il-post ta’ presidenta, g˙andi wkoll Ωew© laqg˙at o˙ra fil-gimg˙a. Jiena n˙oss li l-A.K. g˙enitni ˙afna biex nersaq lejn il-Mulej. Ix-xog˙ol li nag˙mel g˙all-Knisja fil-parroçça na˙seb li ©ej kollu minn hemm. Barra minn hekk jien ukoll membru tad-Direttorju Djoçesan. Nirrigrazzja ‘l Alla li s’issa g˙adni nag˙mel ftit xog˙ol mhux ˙aΩin barra l-laqg˙at ta’ kull ©img˙a. Qabel nispiçça nixtieq nirringrazzja ‘l Alla li sejja˙li b˙ala membru tal-A.K. u li jien aççettajt is-sej˙a Tieg˙u. Nitolbu ukoll ma˙fra g˙al kemm-il darba ˙assejtu ta’ piΩ li tkun membru u forsi ukoll inqast milli nag˙mel sewwa dak li Hu jitlob minni

Ìor©a Galea

RADJU SACRO CUOR

G˙al darba o˙ra re©g˙u waslu l-jiem hekk tant sbie˙ mistennija tal-festa Titulari tal-Qalb ta’ Ìesù. Hekk ifisser li re©a’ wasal iΩ-Ωmien biex ir-radju tag˙na ‘Sacro Cour’ jer©a’ jibda jixxandar minn filg˙odu u jkompli matul il-©urnata kollha biex b’hekk inkunu nistg˙u nxandru programmi reli©juΩi u anke dawk varjati. Wie˙ed jista’ jg˙id li g˙alkemm ir-ra˙al tag˙na huwa Ωg˙ir, hawn ˙afna semmieg˙a li jag˙tu l-appo©© tag˙hom u dan jg˙in biex b’hekk i˙e©©una nkomplu sejrin b’din il-˙idma tag˙na u nkomplu nxandru l-kelma ta’ Alla permezz tar-radju. Immorru lura g˙al Novembru tas-sena l-o˙ra fejn organizzajna maratona biex ikunu jistg˙u jin©abru xi flus g˙al-kompjuter ©did. Dan l-g˙an intla˙aq u g˙alhekk nirringrazzja lil kull min kien ©eneruΩ u ta sehmu. Inkompli billi ng˙id grazzi kbira lill-eks kappillan Fr Joseph Bajada tax-xog˙ol siewi li g˙amel g˙all-parroçça tag˙na u anke fir-radju, filwaqt li nifra˙ u nawgura lill-kappillan il-©did Fr John Muscat. Nirringrazzja lill-preΩentaturi kollha tax-xog˙ol li jag˙mlu b’mod volontarju hekk b’dedikazzjoni, kif ukoll is-semmieg˙a kollha talli dejjem ikunu minn tal-ewwel biex jisimg˙u regolarment ir-radju tag˙na ‘Sacro Cuor’. Fl-a˙˙ar nispiçça billi nrrodd ˙ajr lill-Qalb ta’ Ìesù tal-©id li jag˙mel mag˙na u f’ismi u f’isem il-crew kollu nawgura l-festi t-tajba lil kul˙add u j’Alla l-festa hekk tant g˙aΩiΩa g˙alina tkompli tressaqna lejH; li hu t-triq, il-verità u l-˙ajja.Viva l-Qalb ta’ Ìesù

Francine Spiteri


IL-LEÌJUN TA’ MARIJA

Il-Le©jun ta’ Marija ©ie mwaqqaf fi ˙dan il-Knisja biex iqaddes lill-membri tieg˙u permezz tat-talb u l-˙idma apostolika. Il-laqg˙a li tie˙u g˙amla ta’ talb u formazzjoni spiritwali ssir regulari kull ©img˙a. Il-˙idma li l-aktar li jis˙aq fuqha l-Le©jun hi dik tal-evangelizazzjoni. Gruppi ta’ Le©junarji mid-dinja kollha jmorru barra minn pajjizhom jag˙mlu din il-˙idma. Jien kelli x-xorti li mmur fuq dan ix-xog˙ol ˙afna drabi u llum se naqsam mag˙kom wa˙da mill-˙afna esperjenzi sbie˙ li kelli. Kont l-Ingilterra, f’Liverpool, qed nag˙mel viΩti fid-djar ma’ Le©junarja mill-Irlanda. Kellimna ra©el li kien qed ja˙dem fil-©nien ta’ quddiem id-dar. Dan ˙adha kontra Alla g˙ax xhur qabel kienet metitlu tifla ta’ 26 sena. G˙ednielu li Alla li huwa missier li j˙obbna, jaf meta l-a˙jar li jibg˙at g˙alina, u l-fatt li ma sejja˙x lilu jew lilna hu li g˙adu qed jistenna xi ˙a©a minn g˙andna. Dan pront sejja˙ lil martu li kienet ©ewwa biex ti©i tisma’ dak li qed ng˙idulu. Fl-istedina li soltu nag˙mlu g˙all-quddiesa ta’ radd il-˙ajr tax-xog˙ol li nkunu wettaqna, dawn kienu l-ewwel tnejn li ©ew bil-fer˙ g˙aliha.

Tarcisio GauciPresident-Praesidium Sultana tal-Qalb ta’ Ìesù

YOUNG HEARTSADOLOXENTI FONTANA GÓAWDEX

Kien f’Settembru li g˙adda, eΩattament fil-bidu tas-sena kateketika, meta ©ejt mitlub mill-Kapillan precedent Fr Joseph Bajada biex ng˙in fl-istruttura u t-tmexxija tal-grupp tal-adoloxxenti fi ˙dan il-Parroçça tal-Fontana.Óassejt li g˙andi nilqa’ din is-sej˙a biex nag˙ti s-sehem umli tieg˙i fit-tmexxija ta’ dan il-grupp. G˙alkemm jien miniex minn din il-Parroçça xorta d˙alt b’impenn u dedikazzjoni biex f’din s-sena tal-Fidi, bil-faqar tieg˙i n˙alli lil Kristu juΩani b˙ala strument f’idejh biex inwassal kelmtu lil dawn iΩ-Ωg˙aΩag˙. Nistqarr li mhux façli ta˙dem ma’ din il-faxxa tas-soçjetà, meta tqis li trid taqdef kontra kurrenti u sfidi li toffri d-dinja tal-lum u li kienet il-ka©un li da˙˙let lill-bniedem f’raqda fonda spiritwali. Mill-ewwel laqg˙a li kellna l-Kappillan laqag˙ni mal-membri ta’ dan il-grupp u mal-ewwel tajna bidu biex flimkien fassalna programm u tajna direzzjoni g˙as-sena li kellna quddiemna. L-adoloxxenti ©ew mistiedna ja˙sbu f’isem g˙al dan il-grupp u ˙ar©u bl-idea ta’ Young Hearts, sinonimu mal-Qalb ta’ Ìesù. Dan il-programm kien jinkludi fih diversi esperjenzi, fosthom laqg˙at ma’ mistiedna minn setturi diversi, attivitajiet spiritwali, talb, kif wkoll mumenti ta’ rikreazjoni bi stil differenti. B’hekk il-messa©© ta’ Kristu fi Ωminijiet tal-lum setg˙a jasal aktar fil-qalb ta’ dawn iΩ-Ωg˙aΩag˙. G˙al dan l-g˙an il-Paroçça investiet fi projector biex jintuΩa waqt dawn il-laqg˙at ta’ formazzjoni. Dawn l-laqg˙at bdew ikunu ta’ aktar interess, interattivi u n-numru ta’ dawk li jiffrekwentaw l-grupp beda jiΩdied. Matul is-sena kellna testimonjanzi minn ˙afna nies ©ejjin minn diversi oqsma, fosthom seminaristi, saçerdoti, persuni li g˙amlu esperjenza ta’ fidi qawwija, Ωg˙aΩag˙ u o˙rjan. Kellna wkoll mumenti qawwija fi Ωmien l-Avvent u r-Randan. Wie˙ed jista’ jsemmi l-irtir tar-Randan li sar ©o Dar ÌuΩeppa Debono, li kien imexxi mill-Kappillani Fr Joseph Bajada li dak iΩ-Ωmien kien jaf sew l-grupp u mill-Kappillan il-©did Fr John Muscat, fejn kellu l-opportunità li jiltaqa’ mal-ewwel parruççani. Matul din is-sena l-grupp ˙a sehem f’attività prinçipali g˙all-adoloxxenti organizzata mid-Djocesi ta’G˙awdex f’okkazjoni tal-festa ta’ Kristu Rxoxt, organizzajna Via Sagra immeditata fuq l-g˙olja ta’ G˙ammar, ©ew mistiedna sorijiet mil-Little Sisters of the Poor f’okkaΩjoni ta’ Jum il-Vokazzjonijiet, ©ie mistieden pulizija kattoliku li ta l-esperjenza tieg˙u ta’ xog˙lu b˙ala nisrani u tratta wkoll l-perikli li jistg˙u j˙abbtu wiççhom mag˙hom l-adoloxxenti tal-lum. Kellna ukoll ˙afna avvenimenti o˙ra bi skop wie˙ed, li flimkien nduqu ftit mill-im˙abba ta’ Alla g˙alina. Illum li wasalna fi tmiem ta’ sena kateketika o˙ra f’din s-sena tal-fidi nixtieq irrodd ˙ajr lil Alla tal-©id kollu li g˙amel mag˙na lkoll. Kienet esperjenza qawwija g˙alija ma’ dan l-grupp. Jalla l-Mulej ikompli jix˙et l-˙arsa tieg˙u fuq l-adoloxxenti parruççjani li kienu jiffrekwentaw dan il-grupp biex jibqa’ jsir ˙afna ©id permezz tal-g˙arusa tieghu - il-Knisja. Nixtieq nawgura festa spirtwali tajba lill-adoloxxenti, Ωg˙aΩag˙ u parruççjani kollha tal-Fontana.

Stefan Attard


Is-Saçerdoti Is-Saçerdoti flimkien flimkien

mal-Kunsill mal-Kunsill Pastorali Pastorali

Parrokkjali Parrokkjali jistednukom jistednukom tie˙du sehem tie˙du sehem

fil-festa f’©ie˙ fil-festa f’©ie˙ il-Qalb Imqaddsa il-Qalb Imqaddsa

ta’ Ìesù ta’ Ìesù u jixtiequlkom u jixtiequlkom

il-Festa t-Tajbail-Festa t-Tajba


ÌUNJU 2012Il-Óadd 10: Wara l-quddiesa saret parata taΩ-Ωwiemel. Fil-5.30pm saret Festatfal fuq iz-zuntier organizzata mill-parroçça bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Lokali.

Il-Ìimg˙a 15: Konçelebrazzjoni mmexxija minn Mons Isqof u wara purçissjoni bis-Sagrament Imqaddes.Is-Sibt u l-Óadd 16 - 17: Festa Titulari.It-Tlieta 19: Pelligrina©© g˙all-knisja ta’ Burmarrad li mag˙ha l-knisja tag˙na hija ©emellata fl-okkaΩjoni tal-festa titulari tal-Qalb bla tebg˙a ta’ Marija.

mi©bura Carmena Galea

Mit-Tlieta sal-Ìimg˙a 12 - 15: Tridu u Adorazzjoni tal-Kwaranturi. Ippriedka Mons Lawrenz Sciberras.

Awissu 2012It-Tnejn 27: Saret quddiesa ta’ radd il-˙ajr f’g˙eluq l-4 snin mit-twaqqif tal-Grupp tal-Kitarri “Qlub Fer˙ana Fontanin”.L-Erbg˙a, il-Óamis, il-Ìimg˙a 29 - 31: Sportsfest g˙at-tfal.Il-Ìimg˙a 31: BBQ fuq iΩ-Ωuntier fl-okkaΩjoni tal-isportsfest.


SETTEMBRU 2012It-Tlieta 18: Il-parroçça tal-Fontana tat l-a˙˙ar tislima lill-eks-kappillan tag˙ha Mons Ìor© Bezzina. Waqt li Dun Ìor© kien presente cadavere fil-knisja tag˙na saret velja ta’ talb g˙al ru˙u.

OTTUBRU 2012Il-Óadd 7: Purçissjoni tal-Madonna tar-RuΩarju fl-okkaΩjoni tal-festa tal-Madonna tar-RuΩarju.

Il-Ìimg˙a 30: Fet˙et mini fiera fis-sala parrokkjali b’risq il-festa ta’ Sant’Andrija. Fis-6.00pm saret konçelebrazzjoni solenni mmexxija minn Mons. RuΩar Borg fl-okkaΩjoni tal-festa litur©ika ta’ Sant’Andrija.

It-Tnejn 8: Laqg˙a g˙all-©enituri tat-tfal kollha li jattendu d-duttrina fil-parroçça fl-okkaΩjoni tas-Sena tal-Fidi. Il-kelliem kien il-kappillan Fr Joseph Bajada.Il-Ìimg˙a 19: Pasta night fis-sala parrokkjali b’risq il-festa.

NOVEMBRU 2012Il-Óadd 4: L-ewwel prova tal-kor tat-tfal li twaqqaf fil-parroçça ta˙t it-tmexxija ta’ Sister ÌuΩa Cardona.It-Tlieta 6: Laqg˙a g˙all-©enituri tat-tfal kollha li jattendu d-duttrina fl-okkaΩjoni tas-Sena tal-Fidi. Il-kelliem kien Fr Joseph Farrugia.It-Tnejn 12: Feta˙ il-bazaar b’risq il-knisja.

DIÇEMBRU 2012Il-Óadd 2: Festa ta’ Sant‘Andrija. Fl-3.45pm saret konçelebrazzjoni mmexxija mill-E.T. Mons Mario Grech. Purçissjoni bl-istatwa ta’ Sant ‘Andrija mat-toroq tal-parroçça.


It-Tnejn 3: Laqg˙a g˙all-©enituri tat-tfal tad-duttrina fl-okkaΩjoni tas-Sena tal-Fidi. Il-kelliem kien Fr Anton Bajada.Is-Sibt 8: Pelligrina©© g˙as-Santwarju tal-Kinçizzjoni tal-Qala fl-okkaΩjoni tal-festa tal-Kunçizzjoni.Il-Óadd 9: Maratona ta’ ©bir b’risq ir-Radju Sacro Cuor biex jinxtara kompjuter ©did.Is-Sibt 15: Bdiet in-Novena tal-Milied.Il-Óamis 20: Fil-5.00pm it-tfal kollha kellhom il-festin tag˙hom tal-Milied.

It-Tlieta 25: Wara l-quddiesa tal-4.00pm saret purçissjoni bix-xbieha tal-Bambin u wara fil-knisja sar programm qasir ta’ kant u reçtar tal-Milied mit-tfal g˙at-tfal organizzat mill-katekisti.

Il-Ìimg˙a 21: L-ikla tal-Milied f’restorant ix-Xlendi.It-Tnejn 24: Fil-11.30pm iç-çkejken Jake Muscat g˙amel il-priedka tradizzjonali tal-Milied. Wara l-kappillan mexxa konçelebrazzjoni solenni tal-Milied.

JANNAR 2013Il-Óamis 17: Pelligrina©© g˙all-kappella ta’ Sant’Anton fejn saret quddiesa fl-okkaΩjoni tal-festa ta’ Sant’Anton Abbati.It-Tnejn 28: Laqg˙a g˙all-©enituri tat-tfal kollha li jattendu d-duttrina fl-okkaΩjoni tas-Sena tal-Fidi. Il-kelliem kien Fr Noel Saliba.

FRAR 2012Il-Óadd 3: Bdiet il-Ìimg˙a tal-Azzjoni Kattolika fil-Fontana.


It-Tnejn 4: Il-Kappillan il-©did Fr John Muscat beda x-xog˙ol pastorali tieg˙u b˙ala kappillan tal-Fontana.Il-Óadd 17: Fl-10.30am saret quddiesa ta’ radd il-˙ajr g˙all-parrokat tal-eks-kappillan Fr Joseph Bajada.

MARZU 2013Il-Óamis 14: Fis-6.30pm saret laqg˙a g˙all-©enituri tat-tfal li se jirçievu l-Ewwel Tqarbina u s-Sagrament tal-GriΩma tal-Isqof.Il-Óadd 17: Fil-quddiesa tal-10.30am il-kappillan il-©did il-Kanoniku Joh Muscat ˙a l-pussess b˙ala l-kappillan tal-Fontana.It-Tnejn 18: Beda kors ta’ eΩerçizzi g˙al kul˙add. Il-predikatur kien Fr Christopher Farrugia.

Il-Óadd 24: Solennità ta’ Óadd il-Palm. Iç-çelebrazzjoni bdiet minn Triq ta’ Mulejja. Imbag˙ad saret purçissjoni lejn il-knisja akkumpanjata mit-tfal lebsin il-kostum ta’ tfal Lhud.

L-Erbg˙a 20: Çelebrazzjoni tal-ewwel qrara tat-tfal li se jirçievu l-Ewwel Tqarbina.Il-Ìimg˙a 22: Fis-6.00pm saret konçelebrazzjoni solenni u wara ˙ar©et il-purçissjoni bl-istatwa devota tad-Duluri madwar it-toroq tal-parroçça. Fiç-Çentru Parrokkjali nfeta˙ Bring and Buy tal-˙elu tal-G˙id.


Il-Óamis 28: Tifkira solenni tal-Ikla tal-Mulej bir-rit tal-˙asil tar-ri©lejn. Fi tmiem il-quddiesa s-Sagrament Imqaddes ©ie mqieg˙ed fl-Artal tar-RipoΩazzjoni. Fil-11.00pm saret Ora Santa komunitarja.

Il-Ìimg˙a 29: Fit-3.00pm saret it-tifkira tal-Mewt ta’ Sidna Ìesù Kristu bl-adorazzjoni tas-Salib Imqaddes.Is-Sibt 30: Fit-8.00pm saret is-Sahra Qaddisa tal-Qawmien tal-Mulej mill-mewt permezz tar-rit tat-tberik tan-nar u l ilma tal-Mag˙mudija, Litur©ija tal-Kelma u Litur©ija Ewkaristika.


Il-Óadd 31: Dimostrazzjoni bl-istatwa ta’ Kristu Rxoxt akkumpanjata mill-banda Santa Margerita ta’ Sannat.

APRIL 2013It-Tnejn 1: Beda t-tberik tal-familji.Is-Sibt 13: Infeta˙ il-bazaar fi Pjazza San Fran©isk b’risq il-knisja tag˙na.Il-Óadd 21: Fl-okkaΩjoni ta’ Jum il-Vokazzjonijiet kellna mag˙na lill-Little Sisters of the Poor li qasmu mag˙na l-Appostolat tag˙hom. Saret ukoll ©abra g˙alihom.Is-Sibt 27: Sar l-irtir f’Manresa lill-istudenti li kienu se jirçievu s-Sagrament tal-GriΩma fis-17 ta’ Mejju. L-Irtir

kien mid-9.00am sa nofsinhar. Sar BBQ organizzat mill-G˙aqda Dilittanti tan-nar fis-Sala Parrokkjali.

MEJJU 2013L-Erbg˙a 1: Saret laqg˙a g˙at-tfal li se jirçievu l-GriΩma tal-Isqof flimkiien mal-©enituri tag˙hom, fiç-Çentru Parrokkjali.Il-Óadd 12: Fl-okkaΩjoni tax-xahar ta’ Mejju li fih ja˙bat Mother’s Day, f’kull quddiesa l-istatwa tal-Madonna ©iet inkurunata b’kuruna tal-ward. G˙all-okkaΩjoni ta’ Mother’s Day ukoll f’kull quddiesa ng˙atat tifkira lil kull omm li kienet preΩenti.Il-Óadd 19: Festa tal-Pentekoste. Fil-quddiesa tat-8.30am saret il-preΩentazzjoni tal-kreΩemandi lill-komunità parrokkjal.



45 Palm Str., Victoria, Gozotel: 21561565 / 21561615

Tresor D’Or

For a fi ne exquisite Line of 18 ct Jewellery specialising

in Engagement and Wedding Rings.

Selective Antique Jewellery.


Twieldu g˙all-˙ajja ©dida fi Kristu bis-Sagrament tal-Mag˙mudija

Irçevew g˙all-ewwel darba l-Ìisem u d-Demm ta’ Kristu�

Il-Óadd 10 ta’ Ìunju 2012Ringiela ta’ quddiem mix-xellug g˙al-lemin:Muscat Jake, Mercieca Mariah, Bezzina Angelique-Nadal, Farrugia Maya

Ringiela ta’ wara mix-xellug g˙al-lemin:Azzopardi Malcolm, Muscat Katianne, Cassar Bernard Jeremy

17 ta’ Ìunju 2012 Zoya Bajada, bint Stefan Bajada u Irena neè Mazakova14 ta’ Lulju 2012 Ally Zerafa, bint Louis Paul Zerafa u Pamela neè Sammut 21 ta’ Lulju 2012 Mike Mercieca, bin Matthew Mercieca u Daniela neè Azzopardi29 ta’ Settembru 2012 Leanna Altabeekh, bint Ali Altabeekh u Marie Chantel Camilleri1 ta’ Diçembru 2012 Jake Cardona, bin Giovann Cardona u Maureen neè Cordina29 ta’ Diçembru 2012 Isaac Buttigieg, bin Silvio Buttigieg u Myriam neè Borg20 ta’ Jannar 2013 Aurora Xerri, bint Jason Xerri u Valentina neè Curmi 2 ta’ Frar 2013 Ella Farrugia, bint Joseph Farrugia u Amanda neè Bezzina2 ta’ Frar 2013 Emma Farrugia, bint Michael Farrugia u Anna Maria neè Haber12 ta’ Mejju 2013 Yanica Zerafa, bint Shaun Zerafa u Sandra neè Grima


Saru xhud tal-fidi nisranija bis-Sagrament tal-GriΩma tal-Isqof

Mietu fi Kristu u qed jistennew il-glorja tal-qawmien22 ta’ Lulju 2012 Jessie Bongailas fl-g˙omor ta’ 55 sena.1 t’Awwissu 2012 Michael Spiteri fl-g˙omor ta’ 79 sena.27 t’Awwissu 2012 Maria Spiteri fl-g˙omor ta’ 93 sena.30 t’Awwissu 2012 Teresa Tabone fl-g˙omor ta’ 65 sena.13 ta’ Settembru 2012 Paul Gatt fl-g˙omor ta’ 96 sena.14 ta’ Settembru 2012 Mary Grech fl-g˙omor ta’ 48 sena. (Rabat - G˙awdex) 3 t’Ottubru 2012 Joseph Schembri fl-g˙omor ta’ 61 sena. (Rabat - G˙awdex)10 t’Ottubru 2012 Nazzarena Attard fl-g˙omor ta’ 88 sena.4 ta’ Novembru 2012 Joseph Çini fl-g˙omor ta’ 75 sena.4 ta’ Novembru 2012 George Gatt fl-g˙omor ta’ 55 sena.21 ta’ Frar 2013 Maria Dolores Zammit fl-g˙omor ta’ 88 sena.20 ta’ Marzu 2013 Salvu Çini fl-g˙omor ta’ 74 sena.

Ing˙aqdu flimkien fi Kristu bis-Sagrament taΩ-Ûwie©�

�

26 t’Awwissu 2012 Mark Sammut (Mgarr - Malta) u Laura Galea (Fontana)

1 t’Settembru 2012 Joseph Zammit (Ûebbu© - G˙awdex) u Josianne Attard (Fontana)

6 t’April 2013 David Attard (Sannat) u Marianne Tabone (Rabat - G˙awdex)

Is-Sibt 9 ta’ Ìunju 2012Mix-xellug g˙al-lemin:Gabriella Xuereb, Daniel Mercieca, Maria Mizzi, Christine Mizzi


cover

Miserando Atque

Eligendo

Documents

L-GÓAJN IL-KBIRA · jikteb Missierna San Pawl meta jg˙id li “l-im˙abba taf tistabar u t˙enn; l-im˙abba mhijiex g˙ajjura, ma tintefa˙x biha nfisha, ma titkabbarx fuq l-o˙rajn;