LA ONDOde EsperantoInternacia sendependa magazino en Esperanto

¹7Julio2007

INTERNACIA SENDEPENDA MAGAZINO 2007. ¹7 (153)

Aperas „iumonate

Fondita en 1909 de Aleksandr Sa†arov

Refondita en 1991

Eldonas kaj administras Halina Gorecka

Redaktas Aleksander Kor±enkov

Konstantaj kunlaborantoj Tatjana Auderskaja, István Ertl,Dafydd ab Iago, Wolfgang Kirschstein, Aleksej Kor±enkov,Alen Kris, Viktor Kulakov, Glebo Malcev, Floréal Martorell,Valentin Melnikov, Sergio Pokrovskij, Aloísio Sartorato,Serge Sire, Maria Sokolova

Adreso RU-236039 Kaliningrad, ab. ja. 1205, Ruslando

Telefono (4012) 656033

Elektronika po›to sezonoj@kanet.ru

Hejmpa•o http://Esperanto.Org/Ondo

Abontarifo por 2007Internacia tarifo: 32 eµrojOrienteμropa tarifo: 18 eµrojRuslanda tarifo: 390 rublojPollanda tarifo: 60 zlotojAerpo›ta aldono: 5 eµrojElektronika abono (pdf): 12 eµroj por „iuj landoj

Perantoj vidu la liston sur la pa•o 23 de la februara kajero.

Konto „e UEA avko-u

Recenzoj Bonvolu sendi du ekzemplerojn de la recenzota libro,kasedo, disko k.a. al la redakcia adreso.

Eldonkvanto 750 ekzempleroj

AnonctarifoPlena pa•o: 100 EUR (2000 rubloj)

Duona pa•o: 60 EUR (1200 rubloj)

Kvarona pa•o: 35 EUR (700 rubloj)

Okona pa•o: 20 EUR (400 rubloj)

Malpligrandaj: 0,50 EUR aµ 10 rubloj por 1 cm²

Kovrilpa•a anonco kostas duoble. Triona rabato pro ripeto.

Donacoj La donacoj estas danke akceptataj „e la redakcia adreso(ruslandaj rubloj) aµ „e nia konto “avko-u” „e UEA.

Represoj Oni povas represi tekstojn kaj bildojn el La Ondo deEsperanto nur kun permeso de la redakcio aµ de la aµtoro kajkun indiko de la fonto.

© La Ondo de Esperanto, 2007.

“La Ondo de Esperanto” (Âîëíà ýñïåðàíòî). 2007, ¹7 (153).

Åæåìåñÿ÷íûé æóðíàë íà ìåæäóíàðîäíîì ÿçûêå ýñïåðàíòî.

Æóðíàë çàðåãèñòðèðîâàí Ìèíèñòåðñòâîì Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèèïî äåëàì ïå÷àòè, òåëåðàäèîâåùàíèÿ è ñðåäñòâ ìàññîâûõ êîììó-íèêàöèé. Ñâèäåòåëüñòâî î ðåãèñòðàöèè ÏÈ ¹ 77-9723.

Ó÷ðåäèòåëü è èçäàòåëü: Ãîðåöêàÿ Ã. Ð.

Ðåäàêòîð: Êîðæåíêîâ À. Â.

Ïîäïèñàíî â ïå÷àòü: 25 èþíÿ 2007 ã.

Öåíà ñâîáîäíàÿ. Òèðàæ: 750 ýêç.

Îòïå÷àòàíî â Ïîëüøå. Presita en Pollando.

La slovakan kongreson gastigis Martin, kie antaµ cent jarojaperis la unua E-libro por slovakoj (Petro Bala�, p•. 6)

La plej sukcesaj lernantoj ricevis pokalojn kaj diplomojn enla tradicia konkurso “Kostrena 2007” (Emil Hrvatin, p•. 8)

Instruistoj kaj lernantoj el kelkaj landoj kunvenis en Bulgariokadre de la projekto AKEL (Genovait¡ Liepinia, p•. 8)

Luanda Cozetti estas unu el la artistoj, kiuj foje kantas enEsperanto (Flo Martorell, p•. 19)

Sur la kovrilo: Junaj MKRanoj (Vanja Radovanovi¢, p•. 8)

Temo 3

Kiujn atingojn kaj malatingojn,laμ via opinio, vi havis kiel prezid-anto de UEA?

Nu, estas malfacile mem ju•i objek-tive pri siaj atingoj kaj malatingoj. Mikredas, ke la „efa atingo estas, ke mikomprenigis al la homoj, ke la vortojinformado kaj instruado estas esencajpor tiuj, kiuj volas nomi sin aktivajesperantistoj. La dua atingo estas laenirigo de UEA en la retan mondon.(Mi volas doni al vi anekdoton por klar-igi la situacion: la unuaj retaj pa•oj deUEA estis faritaj sekrete kunlaboreinter mia 14-jara filo kaj Kalle Knii-vilä.) La tria atingo estas la remalfermode dialogo inter UEA kaj la esperant-istoj „ie en la mondo, sendepende detio, „u ili pagis kotizon aμ ne.

La „efa malatingo estas, ke mi nesukcesis ›an•i la situacion de la mova-do. Ni estis malmultaj kaj ni restas mal-multaj. Mi ne sukcesis ›an•i la mova-don kaj fari el •i ma›inon por produktinovajn esperantistojn. Tro multaj —„efe en Eμropo, sed vere en la tuta eko-nomie forta mondo — preferas stult-umi inter esperantistoj kaj debati pri „iodebatebla kaj la plej kreemaj emas pro-dukti servojn por esperantistoj, sed nefari ion por disvastigi Esperanton. Tionmi ne sukcesis ›an•i.

Eble dum via oficperiodo estis plida stre„iteco ol dum la oficperiodojde „iuj viaj antaμuloj post la t.n.Hamburga Pu„o en 1974. Ekzemple,baldaμ post via unua prezidanti•okvin gvidaj oficistoj de la CentraOficejo demisiis. Kiel eblis, ke Bullerkaj Zapelli tamen poste revenis dumvi plu prezidantis?

Nu, mi vere pli interesi•as pri laEsperanto-movado •enerale ol pri UEAkiel organiza±o. Mi kredas ke UEA kielorganiza±o rajtas ekzisti nur „ar •i ser-vas Esperanton. Des malpli mia atentocelas la Centran Oficejon de UEA, kiuestas nemalhavebla praktika centro,sed ne povas transpreni la funkciojn deaktivuloj tra la mondo rilate al Esper-anto.

La stre„oj ›uldi•is „efe al malsamaj

taksoj pri la graveco de la Centra Ofic-ejo rilate al la tuta movado. Kaj mi nekomprenis tiam, kial Osmo Buller kajPasquale Zapelli foriris. Mi mem estistute preta daμrigi la kunlaboron kun ilikaj tion mi diris al ili plurfoje tiam. Do,mi estis tute kontenta kiam ili revenis,kaj la kunlaboro kun ili ne povus estipli bona, ol •i estas.

Kiun rolon CO havas?Ekzistas la Centra Oficejo, kiu dro-

nas sub amaso da taskoj (revuo, jar-libro, UK, ktp.), kaj ekzistas la mov-ado, la aktivaj esperantistoj, kiuj estasplej supere reprezentataj de la komitatode UEA kaj de la estraro.

Estas eraro kredi, ke la Centra Ofic-ejo estas „io, kaj ke „io dependas de •i.La esencaj aferoj de Esperanto, la pro-ponado de •i al la homoj kaj la instru-ado de •i dependas de la estraro, de lakomitato kaj de la aktivuloj tra la lan-doj. Se Esperanto ne disvasti•as enIndonezio, ne kulpigu la Centran Ofic-ejon, kulpigu la estraron. Se la revuovenas kun malfruo, kulpigu la CentranOficejon kaj ne la estraron. Mi memmulte pli ploras pro tio, ke Esperantone disvasti•as en Indonezio ol pro lamalfruo de la revuo (kiu bon›ance nunne malfruas).

Al tiuj, kiuj diras, ke ni bezonos ofi-ciston, kiu okupi•u pri Esperanto en lafakoj, por ke Esperanto disvasti•u en lafakan mondon, mi diras: “oficismoestas la maljunula malsano de esperant-ismo”. Ni bezonas entuziasmajn kajlibervolajn laborantojn por Esperantoen la faka mondo. Sen tio oficisto utilasal nenio.

Subtenado de la Brusela Komuni-kadcentro estis unu el la „efaj kaμzojde la enormaj deficitoj de UEA en2002 kaj 2003 (respektive: 57 kaj 49mil eμroj). ‚u tiu investo valoris, kaj„u ankaμ estonte UEA dedi„u rime-dojn al agado en Bruselo?

Nu, tiu investo valoris, por pruviankoraμfoje tion, kion mi diris en aliajokazoj: Esperanto ne estos akceptata dela Eμropa Komunumo ne pro manko deoficistoj en Bruselo, sed pro manko de

vigla Esperanto-movado en Eμropo.Oficistoj povas fari multon kaj ili farismulton en Bruselo, sed se mankasesperantistoj en Britujo aμ Slovenujoaμ Grekujo, oficistoj ne povas kompen-si tiun mankon. Tion, bedaμrinde ankaμla nuna estraro de EEU ne tute komp-renas. EEU devus decidi, ke •i estascivitana movado, kaj devas antaμenirilaμ la metodoj de civitanaj movadoj:grandaj prem-kampanjoj de la civitanojal la politikistoj.

Komence de via mandato, rezultede la grandioza aktivado de laUEA-komisiito Hans Bakker, UEAhavis altan presti•on en Afriko. Sedposte UEA translokis sian AfrikanOficejon en Beninon el Togolando,rompante kun Gbeglo Koffi kaj liastabo. Fine de via mandato vi ricevasripro„ojn pro “koloniismo”, “impe-riismo” ktp el diverslandaj afrikajaktivuloj. Kiel vi komentarias laregreson de la reputacio de UEA enAfriko dum via prezidanteco?

La kunlaboro inter Hans Bakker kajmi pri Afriko datas de la komenco de la1980aj jaroj. Hans faris mirindan labo-ron. La problemoj komenci•is, kiamHans decidis, ke Esperanto estas ne nurlingvo sed ankaμ maniero helpi malsa-tantajn afrikanojn iom sati•i. Li perso-ne multe helpis. ‚i tiu aspekto laμgradesuper-regis komence de „i tiu jardekokaj „iam pli superregis, •is la momen-to, kiam la afrikaj “aktivuloj” decidis,ke venis la momento sendependi•i, tioestas ricevi la monon de UEA kaj elspe-zi •in laμ propraj decidoj kaj celoj.Kiam UEA decidis ke la oficejo enLomeo estu vera oficejo dependanta dela Direktoro de UEA, ili diris: “Ne,dankon! Ni plue volas la monon, sed nine volas labori laμ la ordonoj kaj sub lakontrolo de la Direktoro de UEA”.

Mi iom ›an•as la faktojn, por ke oni

Plibonigi la mondon per EsperantoRenato Corsetti respondas

Post sesjara de±oro, Renato Corsetti en Jokohamo forlasos la postenon dela prezidanto de UEA. Malgraµ granda labor-›ar•o antaµ la transdono dela stafeto, li afable konsentis respondi kelkajn demandojn, inter kiuj estasankaµ demandoj de membroj de nia Yahoo-grupo La Balta Ondo.

� p•. 4

4 Temo

ne rekonu precizajn homojn, sed tiujakuzantoj estas tiom kontraμimperi-ismaj ke antaμ iom da tempo unu petisde mi privatan stipendion por studi enPollando, alia petis invitojn al UK porneesperantistoj, kiujn li intencis reven-di al dezirantoj veni al Eμropo, kaj triabezonis kudroma›inon por la kuzino desia edzino.

Bonvolu komenti ankaμ la vortojnde Andreas Künzli pri UEA kaj pri laEsperanta Civito en la junia Ondo.

Mi konsentas kun Andreas. Mi „iamdiris: la problemo estas ne la Civito, laproblemo estas ni. La Civito estas feno-meno momenta, kiu havas personajnkaμzojn. E„ ne indas paroli pri la afero.La vera problemo estas la ideoj de laCivito: ni utiligu Esperanton, ni flegu•in (e„ ni kreu propran ›taton, kio estasefektive nur granda ludo), kaj ni ne sur-prenu taskojn rilate al portado de Espe-ranto al la ekstera mondo. La angla jamvenkis, kaj ni zorgu pri nia ni„o, ni luduinter ni per nia literaturo. Tiuj ideojestas multe pli disvastigataj inter espe-rantistoj en la ekonomie fortaj landoj oloni imagas, kaj ili respondecas pri mul-taj el la nunaj problemoj de la movado.Mi tute bone komprenas, ke tia sintenohavas kaμzon. Neniu ›atas senti sin for-miko luktanta kontraμ elefanto, kaj dopreferas imagi sin leono en la formik-ejo, sed nia tasko estas esti formikoj kajlukti kontraμ elefantoj. Ni ›uldas tion alla tuta glora historio de nia movado, kiutrairis unu el la plej sangaj jarcentoj dela homara historio kaj daμre luktis kajpretervivis. Se ni lasas la lukton, niperfidas la homojn, kiuj donis siajnsuferojn kaj foje sian vivon por Espe-ranto por ne paroli pri la idealoj deZamenhof.

Ekster UEA kaj la Civito estaspluraj aktivadoj realaj kaj virtualaj,

gazetaj kaj retaj. Kiuj el ili estas laplej atentindaj?..

Multaj el ili estas. La retaj kursaroj,ekzemple, estas montro de tio, kiel lajuna generacio kapablis adapti siajnagad-manierojn al la nuna mondo.“Lernu.net”, NESTO, la kurso de Car-los Pereira kaj sennombraj aliaj lokajkaj regionaj kursaroj meritas nian sen-kondi„an laμdon.

Mi estis unu el tiuj, kiuj subtenis¤angalon malgraμ tio, ke •iaj ambiciojestis tro grandaj rilate al la Esperan-to-merkato. Mi vidas multajn aliajninteresajn iniciatojn, kiel vian gazetonaμ Liberan Folion. Aliflanke la “mer-kato” estas ankoraμ tro malgranda. Nibezonas grandigi •in por la avanta•o de„iuj.

‚u vi opinias, ke la de vi alstrebitapartnereco kun “lingvodefendantoj”alportis aμ alportos por Esperantofruktojn?

Mi ne vidas multajn konkretajnfruktojn •is nun. Estis kelkaj kongresajparoladoj interesaj kaj voj-montraj, sedili ne trovis vojantojn inter la esperanti-stoj. Mi mem estas konvinkita, ke pre-zenti Esperanton kiel ilon por defendila lingvajn homajn rajtojn de „iuj lin-gvoj estas la sola pravigo por •i en lanuna mondo. Mi celas iun moralanecon pro kiu homoj povus aμ devus i•iesperantistoj. Pasporta Servo kaj simi-laj personaj avanta•oj ne estas io pormi. Mi apartenas al tiuj, kiuj volas pli-bonigi la mondon per Esperanto kaj miser„as samspecanojn.

Tuj post la elekto, vi nomis vinduon›erce prezidanto de „iuj esper-antistoj. ‚u vi sentis vin tia?

Iusence jes. Se oni preteratentas laCiviton (sed ankaμ kun ili mi daμre dia-logis en afabla maniero) kaj kelkajnindividuojn, kiuj ne interesi•as pri la

La estonta Estraro de UEA

La Elekta Komisiono proponis al la Komitato de UEA elekti la sekvan Estr-aron por la laborperiodo 2007–2010, kondi„e ke „iuj ok havos la statuson dekomitatano („u A, „u B aμ C) je la momento de elekto, kun indiko pri preferajagadkampoj:Prezidanto Probal Dasgupto.Vicprezidantoj: Ranieri Clerici (anstataμanto de la prezidanto, homaj kajlingvaj rajtoj, plivastigo de la tegmenta funkcio de UEA, modernigo de lafunkciado de la organizo, stimulado de debatoj, planadoj); Claude Nour-mont (kultura kaj kongresaj agadoj, daμripova evoluigo de la Asocio).¤enerala sekretario: Barbara Pietrzak.Estraranoj: Marija Beloševi¢ (faka agado, informado, servoj al lokaj kluboj,naciaj asocioj, fakaj asocioj, individuaj membroj); Loes Demmendaal(financo-administrado); Hori Jasuo (landa agado, edukado, kulturo); JosèA. Vergara (strategio, lingvopolitiko, movada evoluo, scienca esplorado priEsperanto).

progreso de Esperanto, mi vere „iutage•is nun ricevis petojn, komunikojn,bondezirojn de esperantistoj el la tutamondo. La plej varmaj estas miaj brazi-laj kvazaμsamlandanoj, sed ankaμ mul-taj aliaj. Ekzemple, hieraμ mi estis enkontakto kun rusoj kiuj havas proble-mojn pri vizo al Japanujo, kun afrik-anoj kiuj devas organizi seminarion enBenino, kun nepalanoj kiuj devas iri alVjetnamujo, kun slovenoj, ktp. ktp.

De kie venas, spite la abundeconde konfliktoj en Esperantujo, viatoleremo kaj pacamo? ‚u vi ne estasiel seniluziigita dum via prezidant-eco?

Konfliktoj abundas en Esperantujokiel en „iu grupo tre malgranda kaj kiune atentas pri la granda celo. Homoj nenur ne pretas morti pro siaj idealoj (kieltiuj en pluraj landoj dum la pasinta jar-cento), aμ nur suferi la malsaton proEsperanto (pensu pri tiu instruistino,pri kiu parolis Zamenhof, kiu preferisa„eti lernolibrojn por la lernantoj olman•a±ojn por si), sed e„ ne fari la plejmalgrandan oferon. La vero estas, ke ilipensas pri si pli ol pri Esperanto. Se onipensas pri Esperanto, oni faras oferojnkaj ne kverelas. Mi konas dekojn datrankvilaj homoj, kiuj neniam estasintervjuataj de niaj ±urnalistoj, neniamaperigas siajn fotojn en la reto, neniamkandidatas por io ajn, sed „iam respon-das entuziasme, kiam mi petas ilin sen-di vortaron al homo ie ajn en la mondo.Mi sentas min tre malgranda komparekun ili ne kompare kun niaj retorik-antoj, kies preteco fini•as tuj post lavendado de paroloj.

Mi seniluzii•is nur de tempo al tem-po, kiam homoj, kiuj laμte promesis, keili faros ion, ne faris tion. Sed tio neestas vere granda seniluzii•o. Mi plikaj pli estis kontenta pri la faroj de lafarintoj.

Neevitebla demando: pri viaj pla-noj post la prezidinti•o…

Mi ver›ajne daμre okupi•os pri laitala movado. En UEA mi volas fari laplej malfacilan aferon, kiu ekzistasnun: provi helpi la disvastigon de Espe-ranto en la arablingvaj landoj. Vi sciaspri la problemoj: Zamenhof estis judo,internacieco ne estas araba koncepto,ktp.

Via konsilo unufraza al la ven-ontaj prezidanto kaj estraro?..

Bondezirojn! La situacio estas mal-facila, sed daμrigu esence laμ la instru-oj kaj la ekzemplo de Zamenhof, kiuestis pli granda revoluciulo ol ni, kvan-kam li ne konis la distingon inter“linux” kaj “unix”. Tio ne estas grava.Gravas la celoj de la agado.

Eventoj 5

Jokohamo atendas vinClay Magalhães, Konstanta Kon-

gresa Sekretario de UEA, vizitis Japa-nion kaj laboris 1–4 jun kun la LandaKongresa Komitato de la 92a UK enJokohamo. Li vizitis la urbodomon, lakongresejon, la koncertejojn k.a. kajnete diskutis pri diversaj preparlabo-roj. Kun li LKK povis multe akceli lapreparadon.

La urbo Jokohamo decidis subven-cii la UK-on per 1.100.000 enoj (6875eμroj). ‚i tiu sumo, pli alta ol ordinarajsubvencioj de la urbo, estos utiligeblapor reklamiloj/informiloj pri la UK kajla publikaj programeroj, kaj ankaμ porla urbestra akcepto, kiu okazos 9 aμgen la urbodomo.

Syôzi Keiko

UEA: printempo en la someroKun pli ol 90 vizitantoj el 15 landoj

la Centra Oficejo de UEA spertis neku-time multnombre vizitatan “printem-pan” Malferman Tagon sabaton, la 2ande junio.

La „efa gasto estis Claude Piron,kiu elektis iom provokan temon por siaprelego: “‚iuj neesperantistoj estasafaziuloj”. Lucas Vignoli Reis, voja•-anta “ata›eo” de Brazila EsperantistaJunulara Organizo, prelegis kun sonajkaj bildaj specimenoj pri la muziko desia lando. Yves Nevelsteen kaj PetroBala� enkondukis la publikon en laretan enciklopedion Vikipedio. Kiuvolis konati•i kun Vikipedio pli pro-funde, povis poste „eesti praktikandemonstron kiel uzi kaj kunredakti •in.La tutan tagon estis ankaμ montratajEsperanto-filmoj. Surpriza aldono al laprogramo estis la flamenka versio deLa espero fare de Solo.

La plej furora libro (17 ekz-oj ven-ditaj) dum la Tago estis la ±us aperintaAfero de espero: Konciza historio de laEsperanto-movado en Afriko de HeidiGoes, kiun la aμtorino mem prezentiskadre de la programo. Entute la Libro-servo vendis librojn kaj aliajn varojnpor 2054 eμroj.

GK UEA

Nova prezidanto de nia AkademioProf. Geraldo Mattos lasos la prezi-

don de la Akademio de Esperanto: liretiri•as post tri mandatoj, kvankam lirajtus rekandidati•i. Lin anstataμosprof. John Wells, unusola kandidato.

Poeto kaj lingvisto, Geraldo Mattostransprenis la prezidon de d-ro WernerBormann en 1998.

La nova prezidonto, fonetikisto,delonge membras sed neniam vereaktivis en la Akademio: li e„ riskisaμtomatan eksi•on pro pli ol tri nepar-toprenoj en sinsekvaj internaj konsul-ti•oj, laμ la statuto. Fine pensiulo enkariba insulo, li havos pli da liberatempo por la Akademio, kie la ceterajestraranoj restos la samaj (do ProbalDasgupta estos kaj prezidanto de UEAkaj vicprezidanto de AdE).

En la Akademio kunestas diversajlingvofilozofioj: ekzemple, la volapu-keca hiperskemismo de Renato Corset-ti (kiu konsideras esperanton nur aμ„efe planlingvo) distancas de laraμmisma koncepto pri identigilo porla esperanta popolo, „e Perla Martinel-li. La kolizio inter pensoskoloj estasnatura, en „iu respektinda akademio.

HeKo

Bonzoj lernas nian lingvon15 maj usona esperantisto Dennis

Kieffe ekinstruis Esperanton en la bud-hisma templo Duobao en Zhejiang-provinco en orienta ‚inio por tridekoda lernantoj inkluzive de bonzoj kajordinaraj nereligiuloj.

Dennis Kieffe intense instruis dumtri semajnoj per sia lernolibro BazaEsperanta Kurso (BEK). Lin helpisaliaj esperantistoj, inkluzive de francaesperantisto Michell. Miaohui, estrode la templo kaj fama esperantistodisvastiganta budhismon per Esperan-to, filmis erojn de la kurso kaj metisilin en la interreton.

BEK estas la unua nivelo de laEsperanto-Kursa Sistemo, kompletakursaro por komencantoj de Esperan-to. ¤i estas multe pli longa ol la kutimakurso por komencantoj, kaj daμrasinter 60 kaj 100 horoj por plenkreskajeμroplingvanoj, kaj inter 300 kaj 500horoj por alilingvanoj.

Post la kurso Dennis Kieffe vizitisPekinon por trejni instruistojn de Espe-ranto en la Pekina Bazo por Esperanto-instruado al Infanoj. ¤i estis fondita dela Pekina Esperanto-Asocio (PEA) eninfan•ardeno en oktobro 2006.

Espero.com.cn

“Ne estu sola”30 maj – 3 jun 2007 Se£ (‚e†io)

gastigis la 5an kongreson de la Asociode Esperantistaj Handikapitoj (AEH).Plejparte partoprenis „e†oj, sed sespoloj kaj germanoj kreis internacianetoson.

Post la malfermo la prezidantino deAEH Jarmila Rýznarová bonvenigis„iujn, aparte la urbestron de Se£Lubomír Schmitt, kiu en salutvortojesprimis sian •ojon, ke ni decidis kon-gresi en „arma loko de la Fera Montarokaj „e la fama akvovalbara±o.

La prezidantino en sia enkondukaparolo menciis la situacion de AEH kajdeklaris sian intencon transdoni lagvidadon de la asocio al pli juna homo.‹i menciis la kongresan temon “Neestu sola”, pri kiu dum la plua tago la„eestantoj aμskultos prelegon.

Post la 4a kongreso (2002) la agadode AEH estis konstanta kaj diligenta.En „i tiu kvinjara periodo oni aran•isnaμ lingvajn seminariojn en Skokovykaj 37 lingvajn antaμtagmezojn en Pra-go kaj Pardubice. La asocia gazetoInformilo kun la suplemento Antaµenaperadas regule. La asocio nun nom-bras 210 membrojn, plejparte en‚e†io, sed 50 el ili estas eksterland-anoj el 18 landoj. La enspezoj kovris lakurantajn materiajn elspezojn kaj re-novigon de malnova komputilo kunprograma ekipo, videokamero kajkopiilo. La kongreso elektis novankomitaton de AEH kun Pavel Nechvílekiel la nova prezidanto.

La programo enhavis kelkajn prele-gojn, videofilmojn, muzikajn vespe-rojn kaj ekskursojn. Regiona televidovenis por filmi la kongreson kaj inter-vjui kelkajn kongresanojn. La samantagon ni povis vidi bonan raporta±on en®T l kaj ®T 24.

jary, Johr, PaN

La Civito internacii•asEsperanto-Federacio de Ni•erio

(EFEN) estas la dua landa asocio deUEA (post la Meksika), kiu petisali•on al la Pakto por la EsperantaCivito. En EFEN membras cento daindividuoj kaj deko da lokaj kluboj.Preskaμ neniu situas en la norda partode la lando, influata de islama kulturokaj kun haμsa etno. La plejmulto de laesperantistoj vivas aμ devenas el lasudorientaj regionoj, kun kristana kul-turo kaj ibo-etno. La Forumo pritraktosla ali•peton en sia plej baldaμa sesio.

HeKo

6 Eventoj

Jubilea kongreso en la urbo de la unua slovaka lernolibroLa lastan majan semajnfinon en la

urbo Martin okazis Kongreso de Slo-vakia Esperanta Federacio (SKEF).Martin gastigis la Kongreson, „ar•uste tie antaμ 100 jaroj aperis la unualernolibro de Esperanto por slovakoj.(Temas pri Fundamento de Esperanto,kiun eldonis en 1907 slovako, d-roAlbert Škarvan kun ruso Nikolaj Evsti-fejev, kiel Základy medzinárodnej re£iesperanto od Dra Zamenhofa.)

La urbaj instancoj ege helpis realigila Kongreson, kiun partoprenis pli ol60 homoj el kvin landoj. Dank’ al mal-avara subteno estis eldonitaj 10 milinformiloj pri Esperanto, estis faksimi-le reeldonita la unua slovaka Esperanto-lernolibro (en speciala “kolektanto-versio”), „iuj urbaj muzeoj estis senpa-gaj dum la Kongreso por •iaj „eestin-toj, samkiel salono kun refre›i•o por la“Mezeμropa Konsulti•o”, kiu okazisdum la unua tago de la Kongreso. Nikore dankas al la tuta urbo Martin, pre-cipe al la urbestro Andrej Hrn£iar kajal kulturestro Alexander Zacharides.Estas atentinde, ke Martin nun kandid-ati•as por “Eμropa urbo de kulturo” en2013, kaj oni proponis al SKEF, kazede sukcesa elekto, pripensi okazigonde granda Esperanta aran•o en tiu jaro(UK, IJK, EEU-kongreso…)

En la tradiciaj “Mezeμropaj Kon-sulti•oj” reprezentantoj de LandajAsocioj de mezeμropaj landoj inter-›an•is siajn spertojn, planojn kaj infor-mis pri la agado en siaj landoj. ‚i-jarela diskutadon unuafoje „eestis junul-araj reprezentantoj, estraranoj de Lan-daj Sekcioj de TEJO. La Konsulti•on„eestis entute 13 reprezentantoj el Slo-vakio, ‚e†io, Pollando, Hungario kajAμstrio. EEU estis reprezentita deGeorgo Handzlik, kiu ankaμ komencisla muzikan parton de la Kongresovespere per horo da siaj kantoj.

La laborprogramo komenci•issabate matene, post la solena malfer-mo. Ankoraμ antaμtagmeze estis elek-tita la nova estraro de SKEF: RastislavŠarišský (prezidanto), Stano Mar£ek(vicprezidanto), kaj Alexandra Vali-šová (kasistino). La malnova estraroadiaμe transdonis du premiojn por laagado en 2006: la Esperantisto de laJaro i•is ¼ubomír Fajth pro longa labo-rado en kaj por la Esperanto-arkivo enPlevník, kaj por la Ago de la Jaro estishonorita Liptova Esperanto-Klubo(pro la okazigo de la instruista semina-rio oma•e al Miloslav Rybín).

Dum la sekva programo prezen-ti•is muzike Milan Do£ekal el la famagrupo TEAM, kiu kantis Esperante kajslovake. Estis prezentitaj tri novajlibroj: la menciita reeldono de la unualernolibro por slovakoj, 100 gravajpersonoj de la slovakia Esperanto-movado de Ján Vajs (Esperanto-slova-ka eldono), kaj dulingva ‹anco porfeli„o de P.Bosmans, tradukita en laslovakan de Eduard Tvaro�ek. Sekvisprelegoj pri la 100-jari•o de Esperantoen Slovakio, vizito de la Muzeo deMartin Benka kaj de Nacia tombejo enkiu estas entombigitaj kelkaj gravajslovakaj esperantistoj. La vespera pro-gramo konsistis el la muzika prezenta-do de slovakaj popolkantoj (parte kant-itaj en Esperanto), kvizo pri laEsperanto-movado, kulturaj prezent-adoj kaj tombolo.

Diman„e estis prezentitaj novaj ler-niloj de Stano Mar£ek, sekvis prelegopri internaciigo de komputilaj progra-moj far Viliam Búr. Fine, la nova pre-zidanto prezentis prioritatojn kajagad-planon por la proksima tri-jaraperiodo. La lasta programero estisekskurso en la sub„iela muzeo enJahodníky.

Petro Bala�

Parto de la internacia kongresanaro en Hamburgo (Fotis Jürgen Wulff)

Esperanto kiel ›anco por EU“Esperanto helpus plifortigi la

Eμropan identecon”. Tiel opinias d-roSeán Ó Riain en sia prelego en la Ger-mana Esperanto-Kongreso. La irlandaambasadoro en Bruselo kaj prezidantode la Eμropa Esperanto-Unio estaskonvinkita, ke •uste lige kun la mult-lingveco en la Eμropa Unio pli dajusteco en la lingva politiko donus plida efikeco. Helpe de Esperanto onipovus malpliigi la komplikan kaj tem-poraban traduklaboron en la instituciojde la EU. Tiamaniere oni povus treegerapidigi la decidprocesojn.

La prelego de Ó Riain estis unu dela kulminaj punktoj en la „i-jara Ger-mana Esperanto-Kongreso, kiu okazisde la 25a •is la 28a de majo en Ham-burgo. La fokusa temo de la kongresoestis Hamburgo — la kreskanta urbo.La 181 partoprenantoj, inter ili gastojel Aμstrujo, Belgujo, Brazilo, ‚e†ujo,Danlando, Nederlando, Britujo, Pol-lando, Hungarujo, Latvujo, Kaza†ujo,Ukrainujo, Bulgarujo kaj Meksiko, sinokupis i.a. pri la urba evoluo el ekono-mia vidpunkto (d-ro Werner Bormann,Hamburgo) kaj pri la problemo de“urbo-›rumpado” (Peter Kuhnel, Ber-lino). Ekskursoj kompletigis ilian bil-don, i.a. en la esti•antan “havenurbon”(Hafen-City) kaj al la renversa flankode la kreskanta urbo, la vivmedio de lasenhejmuloj.

Ri„a kulturprogramo kompletigisla aran•on, ekz. koncerto de la famanederlanda grupo Kajto kaj la kantadode la “Shanty”-koruso Henneberg-Buhne Poppenbuttel.

La plej grava punkto en la tagordode la GEA-membrokunveno estis laelekto de nova estraro la 27an de majo.D-ro Rudolf Fischer, lingvisto kaj pri-vata docento pri medicina informadikokaj biometrio el Nordwalde apud Mun-ster, estis elektita kiel prezidanto,Andreas Emmerich kiel vicprezidantokaj Pit Hauge kiel trezoristo. WolfgangBohr, Andreas Diemel, d-ro Jorg Ger-sonde, Sebastian Kirf, Christof Krickkaj d-ro Rainer Kurz kiel kromaj estr-aranoj.

Dum la Germana Esperanto-Kon-greso ankaμ estis prezentata la GrandaVortaro Germana-Esperanto de Erich-Dieter Krause, kiu aperis la 21an demajo en la eldonejo Helmut Buske enHamburgo. ¤i estas la plej ampleksadulingva vortaro de Esperanto en lamondo kun 1679 pa•oj kaj pli ol 160mil kapvortoj kaj parolturnoj.

Thomas Sandner

Eventoj 7

‚ieleniro 2007 en MetzDum la Spirita Internacia Renkont-

i•o pri la psalmoj, kiun ni organizis17–20 maj en Metz (Francio), ni parto-prenis vendredan diservon de ›abato.

“Ni” estis grupo de 20 romkatolikajesperantistoj el Francio kaj Germanio;inter ni estis tri pastroj. La GrandaRabeno de nia regiono tre varme bon-venigis nin kaj kaptis la okazon porpublike diri kelkajn vortojn al la fidelu-loj pri Esperanto kaj Zamenhof. Vend-rede matene estis prezentita la enhavode la diservo, pre•ata entute en lahebrea. (Antaμ du jaroj kaj duono, niorganizis ion kune kun la juda komun-umo de mia urbo: tiam Mikaelo Bron-›tejn prezentis biografion de Zamenhofkaj kantis Esperante, jide kaj ruse.)

Dum tiu kvartaga Spirita Renkon-ti•o, ni partoprenis ankaμ diservon enKarmela Mona†ejo. Partoprenantojhavis dulingvan (Eo-Fr) dokumentonkun la tuta teksto de la dua Vespro de‚ieleniro. Fine de la diservo, pre•ata enla franca, laμ propono de fratino Agnès,priorino de la mona†ejo, ni pre•isPatronian ankaμ en Esperanto. Kaj p.Héroux (oficiala eklezia konsilanto dela francaj romkatolikaj esperantistoj)benis la tutan asembleon.

Kompleta programo de la renkont-i•o estas en la reto: www.breviero.org/chieliro2007/

Bruno Masala

Paraiba Valo, la 68a RenkontoLa urbo Barra Mansa (Rio-de-

‡anejro) 17 jun akceptis la 68an Esper-anto-Renkonton de Paraiba Valo enkultura institucio Grebal, kies prezi-danto, José Flemming, „eestis.

Post la malfermo, Carlos Pettinatiprelegis pri ekologio kun projekciadode bildoj. Sekvis prezento de historiode la Esperanto-movado en la regiono(Alberto Flores), Guto da Gramatiko(Paulo Sergio Viana), kaj informoj prila proksimi•anta Brazila Kongreso.

Intertempe, junulo Adriano Pradoprezentis dinamikajn ludojn por spert-igi la grupon pri ekologia plantado kajpri la neceso grupe kunlabori por atingibonajn rezultojn. Posttagmeze, onikantis amuzajn kanzonojn, spektis par-ton de la filmo Gerda Malaperis kajdebatis pri la maniero renovigi kaj re-vigligi niajn renkontojn. Dum la tutarenkonto funkciis libroservo kaj ele-menta kurso. La 69a Renkonto okazosen Caraguatatuba (San-Paμlo) 30 sep2007.

Paulo Sergio Viana

Krakovo: ne vintre, sed somereKvankam la Esperantaj Tagoj de

Krakovo tradicie okazas en decembro,la 24aj Tagoj okazis dum la unua juniasemajnfino.

Partoprenis 66 poloj kaj gastoj el‚e†io kaj Ni•erio. Vendrede volontulojekskursis en Las Wolski, nomata “ver-daj pulmoj de Krakovo”. Tio estis bonaokazo por konkurso pri nomoj de arbojkaj bestoj (venkis Zbigniew Duda elKrzeszowice).

Diskuto pri eblecoj kaj bezonoj deEsperanto-movado, kiun gvidisTomasz Chmielik kaj Kazimierz Leja,okupis antaμtagmezajn sabatajnhorojn. La etoson feli„e ›an•is la koru-so Kamea sub gvidado de ZbigniewWarmuz, kaj Andrzej Feuer kun spritajversa±etoj.

Al la kultura programo kontribuisankaμ junulara kant-ensemblo el Mod-lnica, „i-jara venkinto de la vojevodiakonkurso “pli proksime al la mondo”.Andrzej Ko³panowicz kun helpo delumbildoj rakontis pri sia pentroarto,kaj 15-jara Joachim Ko³panowicz ludisklasikan gitaron. Lidia Lig¾za kortu›isaμskultantaron per novaj rakontetoj.Konataj krakovaj muzikistoj — IrenaUrbanska kaj Leslaw Lic — pruvis, kemelodioj de Lehar kaj Strauss estasneforgeseblaj.

La diman„o komenci•is per vizitoen la muzeo de Stanis³aw WyspiaŒski,pri kiu detale parolis Lidia Lig¾za,iama vicdirektorino de „i tiu muzeo. La24ajn Tagojn finis sankta meso, celebr-ita en la plej malnova krakova pre•ej-eto de S-ta Adalberto.

Andrzej Ko³panowicz

Samia Harir el Tuluzo, komitatano deEsperanto-France, reprezentanta la regio-nan Federacion Sud-Pireneo, „e la ri„akongresa libroservo. (Fotis Alex Kadar)

Sukcesa Kongreso en FrancioAparte sukcese pasis la kongreso de

Esperanto en Francio, en la „arma rodan-alpa urbeto Bourg-en-Bresse, de la 26a•is 28a de majo. Kunvenis 174 kongres-anoj el Francio, Hispanio (Katalunio),Luksemburgio, Germanio, Rumanio,Svedio, Irano.

La Kongreson markis inaμgura pre-lego de Rodica Todor pri Rumanio,perskajpa inter›an•o kun „inaj samide-anoj, inaμguro de Arbo de Paco, sukce-sa aμkcio kies kolektita monsumo (750EUR) helpos al du Esperanto-projektoj.Okazis •eneralaj asembleoj de Rodan-alpa Federacio, de GEE (Groupe desEnseignants Espérantophones), francasekcio de ILEI ktp.

En la ri„a kultura programo estis:— sukcesa koncerto de la kataluna

ensemblo Kaj Tiel Plu, kiu ravis mul-tajn „eestantojn, inter kiuj kelkajn ne-esperantistojn, en plena MJC (Domo deJunuloj kaj Kulturo); unu el la kantojestis ludata kune kun Martin Wiese kajDuobla Unu.

— prezento de la tre baldaμ aper-onta K-disko de Duobla Unu, kiu bon-ege prezentis ankaμ la koncertajnvesperojn,

— koncerto de Martin Wiese, kant-isto de la iam furora grupo Persone,akustike.

Funkciis abunda libroservo, mal-soifiga kaj satiga trinkejo de±orata deKotopo-uloj k.m.a.

La Kongreso kompreneble ankaμkonsistis el multaj laborkunsidoj: duKomitatkunsidoj (KK) kaj la ¤eneralaAsembleo de Esperanto-France, labor-grupoj pri kotiz-sistemo kaj pri interfe-deracia kunlaboro. En la dua KK, postelekto de novaj komitatanoj reprezen-tantaj la individuajn membrojn deUFE, estis elektita nova estraro:

Prezidanto: Bruno Flochon; kas-isto: Julia Hedoux; •enerala sekretario:Aleks Kadar; vic-sekretariino: ArmellePiolat; vic-prezidanto pri informado:François Bartsch; vic-prezidanto prieksteraj rilatoj: Cyrille Hurstel; estrar-ano pri federacioj: Xavier Dewidehem;estraranino pri kulturaj aferoj: ClaudeNourmont.

Venontjare la kongreso ne estos nurkongreso de Esperanto-France, •i estosnacia renkonti•o inter-asocia, arigonta,same kiel en Boulogne-sur-Mer (2005)Esperanto-France kaj SAT-Amikarokaj la francajn fervojistojn kaj aliajnlandajn E-asociojn. Okazos •i 22–25mar „e Mediteranea maro, en Marti-gues.

Aleks Kadar

8 Eventoj

Pokalo Kostrena 2007Konkurso Pokalo Kostrena 2007

pri scio de Esperanto por lernantoj elelementaj kaj mezaj lernejoj okazis „ijare en kroatia marborda urbetoKostrena (apud Rijeka) 25–27 maj2007.

La konkurso por elementaj lernejojestis la sesa, kaj la konkurso por mezajlernejoj estis la dua. La konkursojn,kiujn KEL kaj Esperanto-Societo Rije-ka okazigis en la skolta restadejo Espe-ranto Domo, partoprenis 21 lernantojel ses elementaj kaj tri mezaj lernejoj elZagreb, Sveti Kri� Za£retje, DubravaVrbove£ka, Rijeka kaj Sesvete.

Samtempe kaj samloke KroatiaEsperanto-Junulara Asocio kaj Espe-ranto-Societo Rijeka organizis Junula-ran Renkonti•on kun amuzaj vesperajprogrameroj kaj bonega etoso. Post lakonkursoj la partoprenantoj ekskursisal turisma urbeto Opatija. Temposufi„is por ludado, promenado apud lamaro kaj banado.

La rezulto de la konkurso

Kategorio A (komencantoj)1. Nikolina Gegi¢, Elementa Lern-

ejo (E.L.) Retkovec, Zagreb2. Veronika Brnabi¢, E.L. Zrinski,

Zagreb3. Dominik Radeli¢, E.L. Dragutin

Tadijanovi¢, ZagrebKategorio B ( progresantoj)

1. Dora Hoelbling, E. L. Mladost,Zagreb

2. Monika Dabo, E.L. Mladost,Zagreb

La tria premio ne estas atribuita.Mezlernejanoj

1. Anðela Kanjuo, Kemio-grafikaLernejo Rijeka kaj Drago Ilišinovi¢,Meza Lernejo Sesvete

3. Dobrila Avramovi¢, KonstruistaLernejo por Industrio kaj Metio Rijeka

Pokalon Kostrena 2007 por la plejbona lernejo gajnis Elementa LernejoMladost, Zagreb.

La plej sukcesaj lernantoj kaj lern-ejo estas premiitaj per pokaloj kajdiplomoj. ‚iu partoprenanto ricevislibron Triopo Terura de kroata verk-istino Antoaneta Klobu£ar.

La organizantoj premiis per meda-loj la plej junan konkursanton ValerijaNeduhal (lernejo el Dubrave Vrbove£-ke) kaj la plej sukcesan konkursantonDora Hoelbling.

La organizantoj intencas ripeti lakonkurson sekvont-jare kaj bonven-igas lernantojn el eksterlando.

Emil Hrvatin

Kostreno 2007: premiitoj(Fotis Boris Di Costanzo)

Alternativa Komunikado daµrasEsperanto-instruistoj en Bulgario,

Italio, Britio kaj Hispanio efektivigasSocrates-Comenius lernejan projektonAKEL: Alternativa Komunikado interEμropaj Lernejoj por konstrui la mond-koncepton de junuloj en Eμropo.

Al la projekto ali•is ankaμ Litovio.Tri lernantinoj el distrikto Joniškis kajilia instruistino Genovait¡ Liepiniapartoprenis en AKEL-2, okazinta15–22 apr en mezlernejo Canko Cer-kovski en Polski Trambe› (Bulgario)kun la temo “Kutimoj kaj tradicioj, aμkiamaniere festas mia popolo”.

‚iu lerneja teamo montris Power-Pointan prezenta±on pri la temo, kon-tribuis por la komuna ekspozicio, par-toprenis koncerton en la urbakulturdomo. Eseoj de gelernantoj estaskolektitaj por eldono. La bulgara lern-ejo prezentis por la partoprenantojPaskan spektaklon en Esperanto.

Dum la semajno ni interkomuni-ki•is, vizitis la plej belajn lokojn enBulgario: mona†ejon de Rila, „efurbonSofia, belajn urbojn Pleven, Trojan,impresajn muzeojn, estis oficialeakceptitaj en la urbodomo de PolskiTrambe› kaj en la regiona centro Veli-ko Tarnovo.

Genovait¡ Liepinia

Esperanto kaj mondcivitanecoNeregistara organizo Afrika Centro

Mondcivitana (ACM) okazigis enBenino sian unuan seminarion por laneesperantistoj “Esperanto kaj Mond-civitaneco”.

12–13 maj 2007 en Fontaine de Viekunvenis 22 partoprenintoj, inkluzivede ses togolandaj rifu•intoj. Tri afrikajesperantistoj kungvidis la seminarion.Zinkkpe Kodjo Benoit, eksoficisto dela Afrika Oficejo de UEA (AO), rakon-tis la historion de Esperanto helpe deFrançois Hounsounou. Tiu lasta kunFrancis Agbenou, nuna oficisto de AO,respondecis pri Esperanto-kurso, porkiu materialon disponigis Raoul Houn-naké („efoficisto de AO).

La prezidanto de ACM klarigis, kioestas mondcivitaneco kaj emfazis,uzante la materialon disponigitan deGerhard Hirschmann, kial estas neceseligi mondcivitanecon al Esperanto, kajrespondis plurajn demandojn. Lavoja•kosto de la rifu•intoj, la man•-a±oj kaj trinka±oj de „iuj, kaj materialopor la partoprenintoj estis sub larespondeco de ACM.

François Hounsounouprezidanto de ACM

En montkabanoj kun infanoj11–13 maj en montkabano Andre-

jev dom na Slemenu (Slovenio) okazisla kvina Familia MontKabana Renkon-ti•o (MKR) kun 18 partoprenantoj elHungario, Kroatio kaj Slovenio.

La celo de „i tiu tradicia aran•oestis pasigi agrablan tempon en naturoen Esperanto-etoso. Denove renkont-i•is malnovaj amikoj plenkreskaj kajjunaj, denove ni ludis kaj ne mankismigrado tra bela arbara „irkaμa±o de laMKRejo.

La infanoj ludis kun ligna ludtraj-no, kies reloj okupis du tablojn. Ankaμla ekskurso en fermita minejo „e Mezi-ca rilatis al trajnoj, „ar partoprenantojvizitis aron da subteraj tuneloj per mal-granda minista trajno. Veturado per •iestis neforgesebla sperto! Ni pririgar-dis la ilojn, kiujn ministoj uzis intermezepoko kaj nuntempo, kaj aμskultisrakontojn de la gvidisto, kiu mem labo-ris en la minejo dum tridek jaroj.

Do, la celo estis plenumita; la infa-noj kaj la gepatroj amuzi•is kaj ripozis.

Vanja Radovanovi¢

46 instruontoj lernis EsperantonDum la tuta printempa semestro en

la Vilna Pedagogia Universitato (Lito-vio) funkciis baza kurso de Esperanto,kiel libere elektebla stud-objekto. En lalecionoj, kiuj okazis unu fojon semaj-ne, oni studis la lingvon kaj konati•iskun ties historio kaj aplikado.

Post kvarmonata studado 46 eston-taj pedagogoj sukcese finis la kursonkaj ricevis du “kreditojn”. La kursoestos registrita en iliaj diplomoj fine dela universitataj studoj. Daμriga kursoestos organizita „i-aμtune.

Gediminas Deg¡sys

Eventoj 9

La Pelplina demando: “‚u valoras okupi•i pri Esperanto?”Granda risko estis organizi samloke

E-renkonti•on du monatojn antaμ gra-va Kongreso. Tamen unu el organizan-toj de la Ekumena Esperanto-Kongre-so en Pelplin (Pollando, 21–28 jul),s-ino Jadwiga Wasiuk, riskis kaj sukce-sis. Al Pelplino por la tradicia printem-pa renkonti•o „i-maje venis 60 geespe-rantistoj el Pollando, Germanio, ‚inio,Senegalio kaj Kamerunio.

“‚u valoras okupi•i pri Esperan-to?” estis la temo de la laborprogramode la 7a Printempa Renkonti•o. Siajnopiniojn prezentis Roman DobrzyŒski,prezidanto de PEA Stanislao Mandrak,kaj alilandaj gastoj. Sed plej interesediris juna esperantistino, kiu bedaμris,ke ›i tro malfrue eklernis Esperanton,kiu por ›i estas tre ri„a sperto.

Krom ege bongustaj man•a±oj (gra-va afero por multaj!) kaj interesajekskursoj estis ankaμ belega prezenta-do de kelkaj trupoj. Loka popolaensemblo Modraki kaj romaa ensem-blo Hitano postlasis neforgeseblanimpreson, kaj trupo da afrikanoj vekisgrandan admiron inter „iuj.

Kvizo prezentita en la nova (teama)formulo allogis preskaμ „iujn. Altajnlokojn okupis alilandaj gastoj RonaldSchindler (Germanio), Faye Ibra kajMowelle Dooh (Kamerunio), sed la„efpremion gajnis perfekta pola espe-rantistino Wies³awa Maciejczak. Laduan kaj trian lokojn okupis HalinaSzczepaniak kaj Daniela Zaj¹c. Alian“et-kvizeton” gajnis Georgo Handzlik.

Marian Zdankowski

Per Esperanto la „ina futbalo iras al la mondo12 jun en la „ina urbo Fu•oμo

(Fúzhou), „efurbo de la provincoFu•jano (Fújiàn), okazis oficialainaμguro de nova futbal-klubo C.D.Tortosa oma•e al la kataluna teamoClub Deportiu Tortosa. Temas pri ladua „ina teamo kun la sama nomo, „ar20 okt 2006 en Kantono (Guangzhou)fondi•is samnoma sport-klubo, kielrezulto de la interrilatoj inter la katalu-na teamo kun ‚inio — interrilatoj, enkiuj Esperanto grave rolas.

En 2005 tri knaboj de la sportlern-ejo de Hubejo (Húbei) — Hu Nan, CaiWei kaj Huang He — fari•is futbalistojen C.D. Tortosa. La tri 15-jaraj promes-plenaj ludantoj daμrigis sian lernadonen Katalunio kaj „iuvespere trejnis fut-balon. Ilia revo plenumi•is danke al laagado de du Esperanto-aktivuloj —Manel Vinyals kaj Hu Xu — kiuj inter-konati•is dum la „irkaμmonda voja•ode la unua en 2004, kaj estis parto dealiaj komunaj peresperantaj agadoj.Manel Vinyals estas entreprenisto kajHu Xu membras en la Fu•jana Espe-ranta Komerca Ligo. La okazo estis

jam plurfoje sukcese ekspluatita de lakataluna kaj „ina Esperanto-movadojen sia informado al la gazetaro.

La futbal-rilatoj de C.D. Tortosakun ‚inio profundi•is ekde 2005 kajampleksi•is al aliaj „inaj urboj. La gvi-dantoj de la Futbal-Asocio de Fu•oμoopinias, ke C.D. Tortosa kunportos plimodernan futbalon kaj helpos la futba-lon en la regiono, dum la kataluna tea-mo plinombrigas sian lernejon de ler-nantoj: en Fu•oμo 800 lernantoj trejn-i•as en la nova filio de C.D. Tortosa.

En la solena oficiala inaμguro par-toprenis elstaraj aμtoritatoj politikajkaj sportaj. La provincaj amaskomuni-kiloj pritraktis la eventon kiel gravannova±on, kelkaj futbalistoj estis inter-vjuitaj de la televido de Fu•oμo, kiuelsendis specialan programon trifojetage dum kvin tagoj. En la inaμguroEsperanto aperis apud la „ina en plurajafi›oj kaj estis uzita dum la solena±o,tial amaskomunikilo informis, ke “perEsperanto la futbalo de Fu•jano iras alla mondo”.

Kataluna Esperanto-Asocio

Unufraze� Eksprezidanto de UEA, d-roHumphrey Tonkin, ricevis presti•anpremion Cassandra Pyle, kiun Asociode Internaciaj Edukistoj (NAFSA)„iujare alju•as al homo, kiu ludis gvi-dan rolon en internaciaj inter›an•oj jetutmonda skalo. (Esperanto)

� 17 jun Germana E-Asocio havisinformstandon en Mühlhausen (Turin-gujo), okaze de tutlanda delegitara ren-konti•o de la presti•a societo “VereinDeutsche Sprache” por defendi la ger-manan lingvon. (Rudolf-Josef Fischer)

� Filio de Pola E-Asocio en Szczecinkun preskaμ cent aliaj asocioj partopre-nis 3 jun 2007 la tradician Feston SubPlatanoj, prezentante al vizitantojE-ekspozicion. (Lidia Bogusz)

� Norvega e-isto Bjørn Heggset gvi-das E-kurson en Bjørgvin malliberejopor ses lernantoj, malliberuloj k gardi-stoj. (Norvega Esperantisto)

� 200 lernejanoj studas Eon en la liceoLa 2a de oktobro en Gvineo. (LandaAgado)

� 25 maj 2007 sub gvido de HanojaUnio de Amikecaj Organizoj en Hano-jo laboris la tria kongreso de HanojaE-Asocio kun pli ol cent delegitoj dediversaj societoj k kluboj; oni elektis15 estraranojn kun Nguyen Trong Baukiel prezidanto k Nguten Phuong Maikiel •enerala sekretariino. (LandaAgado)

� Antaμ la 84a Germana E-Kongreso,la Granda Vortaro Germana-Ea deErich-Dieter Krause aperis en la eldon-ejo Helmut Buske (Hamburgo); kun1679 pa•oj k pli ol 160 mil artikolvor-toj; •i estas la plej ampleksa dulingvaE-vortaro en la mondo. (Thomas San-dner)

� 31 maj 2007 post sukcesa kvarjaraaktivado „esis E-instrua retprojektoNESTO, pro granda laborpremo de la„eflaborantoj. (Adonis Saliba)

� TEJO ser„as kandidaton por laposteno de plentempa TEJO-volontuloen la CO en Roterdamo, kiu laborosdum 12-18 monatoj post 1 nov 2007,kiam Kasia Marciniak vakigos lapostenon. (TEJO)

Televido intervjuas la „inajn futbalistojn de CD Tortosa el Fu•oμo. (Fotis Hu Xu)

La 9an de junio 2007, dek tagojnantaμ sia 80-jari•o, forpasisJohn (Johano) Rapley (1927-2007)

esperantisto ekde 1944, la lasta direk-toro de la Centra Oficejo de UEA enHeronsgate, librotenisto en CO en Ro-terdamo. Dum la lastaj jaroj li kun siaedzino Helga vivis en Francio, i.a. enLa Kvinpetalo.

10 Tribuno

Montru viajn viza•ojn!

Tra la mondo okazas multaj publikaj eventoj, ekzemple:Olimpikoj, Futbala Mondpokalo, diversaj kontinentaj, landajkaj urbaj sportaj kaj sociaj eventoj, festivaloj ktp… En „i tiujeventoj kuni•as dekmiloj da personoj, sed mi neniam vidisen la popolamaso e„ unu Esperantan flagon flirti en la aero.

Geesperantistoj! Montru vin mem, montru viajnviza•ojn, montru viajn flagojn, kiam vi „eestos en sociajeventoj en la popolamaso, donu al ±urnalistoj pretekston pordemandi sin mem: “Kia flago estas •i? Kies •i estas? De kie•i venas? Kion •i diskonigas aμ signifas?”

Kiam ±urnalistoj rigardas ion ekzotikan (laμ ilia opinio)aμ ion nekonatan de la publiko, „i tio interesas ilin kaj iliser„as la respondojn. Do kaptu „iujn okaza±ojn kaj diskoniguEsperanton kaj estu pretaj por doni kelkajn informojn.

Gejunuloj! Se vi estas tre kura•aj, verd-kolorigu viajnhararojn kaj montru vin mem, montru viajn viza•ojn (aμharojn), montru la Esperantan Flagon.

Paulo Kverko

Nova redaktoro de KontaktoPer komuna decido de la

estraroj de TEJO kaj UEAPavel (Paμlo) Mo±ajev elUkrainio transprenos la redak-torecon de Kontakto de ‡enjaAmis, kiu redaktas la socikul-turan revuon de TEJO ekde2002. Post pli ol kvinjara suk-cesa laborado ›i laμgrade trans-donos la respondecon al siaposteulo „i-jare.

Paμlo Mo±ajev naski•is en1981 kaj diplomi•is en 2003en la Krimea ‹tata Medicina

Universitato en Simferopolo, kie li nun estas instruisto prianatomio. Kun Esperanto li konati•is en 2000 kaj ekde tiamaktive partoprenas la landan movadon. Ekde 2003 li okup-i•as pri provlegado de Kontakto, kies redaktoron li pasintjareekhelpis kiel vicredaktoro. Partoprenantoj de pluraj Esperan-to-aran•oj povis ekkoni ankaμ liajn muzikajn talentojn;ekzemple, en IJKoj en 2004 kaj 2005 li koncertis prezentanteproprajn kantojn. Mo±ajev estas ankaμ aktiva Esperanto-instruisto kaj diplomi•is pri la Cseh-metodo. Li verkas, tra-dukas kaj laboras ankaμ super Esperanta-rusa vortaro.

GK UEA

Thorsen-apogo je dispono

Esperanto-bibliotekoj havas denove ›ancon pligrandigisiajn kolektojn, „ar ankaμ „i-jare UEA disdonos subvenciojnde la Biblioteka Apogo Roma kaj Poul Thorsen. Rajtas kan-didati•i bibliotekoj, kiuj ne estas subtenataj de ›tata, urba aμalia publika instanco. Interesitaj bibliotekoj sendu priskribonpri si kaj liston de dezirataj libroj laμ ordo de prefero. Sub-vencion oni ricevos kiel librojn laμ la listo, kiu akompanis lapeton. Pasintjare sep bibliotekoj ricevis subvenciojn je lavaloro de 75 •is 250 eμroj.

La petoj atingu la Centran Oficejon de UEA •is 15 okt2007 paperpo›te (UEA, Nieuwe Binnenweg 176, 3015 BJRotterdam, Nederlando) aμ rete.

GK UEA

Malfaciliga plifaciligo

Ruslanda ministerio pri eksterlandaj aferoj tre pozitiveprezentis la novan Kontrakton inter Ruslando kaj la EμropaUnio pri faciligo de viz-aran•ado por la ›tatanoj de Ruslandokaj EU.

“Ekde la 1a de junio dekoj da miloj da ruslandanoj rice-vos grandegan avanta•on en komunikado kun la eksteramondo”, — entuziasme deklaris Vja„eslav Pavlovskij, mini-steria direktoro de la konsula departemento. Li daμrigis:“Multegaj entreprenistoj, sciencistoj, instruistoj kaj studen-toj, lernantoj kaj ordinaruloj havantaj eksterlande parencojnaμ dezirantaj viziti tombojn de siaj proksimuloj, povos farition „i sen la kutimaj lastatempaj malfacila±oj”.

Ni ekzamenu la efikon de la novaj vizoreguloj por Kali-ningrado. Lo•antoj de nia enklava regiono •is nun haviseblecon ricevi senpagan unujaran vizon, kiu ebligis mult-fojan vizitadon de Litovio kaj Pollando. Reciproke, litovojkaj poloj povis ricevi senpagajn vizojn por viziti Kalinin-gradan regionon (plurfoje profitis tion ankaμ esperantistoj,partoprenante Zamenhofajn Semajnfinojn en Kaliningrado).Neniu speciala invitilo estis bezonata.

Konforme al la nova kontrakto, verkita en Bruselo, ekdenun la pollanda kaj litovia vizoj kostas 35 eμrojn. Por peti lavizon necesas prezenti originalon de invitilo. La •eneralakonsulo de Pollando en Kaliningrado, Jaros³aw CzubiŒski,rakontis ke tiu postulo kreis anekdoton: “En Kaliningradoaperis oficiala termino originalo de faksa±o”.

Multaj kaliningradanoj naski•is (aμ havas parencojn) enBjelarusio kaj Ukrainio. Por voja•i tien nun ili devas pagivizon, „ar la vojo iras tra Litovio aμ Pollando. Aliflanke,pluraj pollandaj esperantistoj nuligis sian pli frue anoncitanpartoprenon en la jubilea renkonti•o Sukcena Ondo (Kali-ningrado, aμgusto 2007) pro la nova viza baro, starigita deBruselaj murkonstruantoj.

‚u vere plifaciligo?..Halina Gorecka

Leterkesto

En rilato al la takso de Jorge Camacho pri la InternaciajFloraj Ludoj en la aprila numero de La Ondo de Esperanto,mi povas certigi, kiel sekretario de la organizinta asocio, kela alju•o de la premioj, laμlonge de pluraj jardekoj, striktesekvis la publikigitajn regularojn, kiuj certigis plenan anoni-mecon de la partoprenintoj.

Hektor Alos i FontSekretario de Kataluna Esperanto-Asocio

La maja Ondo memorigis pri Nikolai Lozga„ev. Antaμmulte da jaroj mi ricevis tre afablan leteron de li kun liarecenzo de mia poemaro Ajn. Poste mi tre mal•oji•is, legin-te pri lia subita forpaso. Mi ja pensis ke ni iam renkontusunu la alian, „ar en mia responda letero al Nikolai mi anko-raμ ne estis certa pri mia propra E-poezia vivo. Mi tial nepovis legi/kompreni poemojn far aliaj poetoj.

Jarlo Martelmonto (Svedio)

Tutkoran dankon pro la maja numero de La Ondo deEsperanto kun la bona recenzo de s-ro Ahomäki pri la kvindiskoj kun Paroladoj de Ivo Lapenna. Kiam mi ricevas vianbelaspektan, interesan kaj sendependan magazinon, milegas •in kun scivolemo kaj sentas min bone informita pri laokazinta±oj tra la tuta Esperanto-Movado.

Birthe Lapenna (Danlando)

Tribuno 11

Tamen la rezolucio notas ke la ideo de “kontrolita plenamultlingvismo” estas la nura metodo teni kostojn en akcep-teblaj limoj. La teksto ankaμ esprimas surprizon pro tio, ke“la instancoj ankoraμ kalkulas nek siajn totalajn traduk-kostojn nek kostojn po pa•o”. Laμ la rezolucio, EP estus“koncernita” pri la malalta produktiveco de tradukantoj enla Konsilio, kie membro-›tatoj kunvenas. En 2005 estis tra-dukitaj 1.324.000 pa•oj en la Komisiono de 1 450 tradukan-toj (1.541.518 pa•oj en 2006). ‚. 80% de la tradukado en laKomisiono estas farita de internaj tradukantoj, kaj 20% de“eksteruloj”. En EP estis tradukitaj 1.080.000 pa•oj de 550tradukantoj, kaj nur 475.000 pa•oj de 660 en la Konsilio.

Produktiveco, difinita kiel nombro de normalaj pa•ojtradukitaj de interna tradukanto, tre varias de unu lingvadepartemento al alia kaj de unu instanco al alia. “La produkt-iveco de la EU-tradukservoj estas multe pli malalta ol enprivata sektoro, — notas Stubb [5-6 pa•oj tage por EU-tra-dukanto kaj 8-10 pa•oj por privata tradukanto. — DaI]. —La produktiveco de la Konsilio estas konsiderinde pli malal-ta ol de la Komisiono kaj Parlamento pro la alta procenta±ode le•aj dokumentoj, kiuj postulas specifan atenton”.

La rezolucio proponas ne plu traduki „iujn debatojn en„iujn lingvojn: “La plena raporto de debatoj en la plenkunsi-do devas esti publikigita kiel multlingva dokumento, en kiula paroladoj devas aperi nur en la originala lingvo”. Sonben-do aμ interreta filmo kun interpretado devus tiam esti dispo-nebla. La nova regulo — kiu devos ankoraμ esti aprobita dela Parlamenta administrado — signifos finon por la plenatraduko de debatoj. EP-anoj kiuj parolas “malgrandajn” lin-gvojn timas perdi influon. La tradukado ricevas kritikonankaμ pro “… konsiderinde malalta kvalito” de traduko enla lingvoj de la novaj membro-›tatoj.

Stubb notas ke eμropaj instancoj en la lastaj jaroj provasjene limigi la kreskon de tradukado: (1) starigante listojn degravaj “kernaj dokumentoj”; (2) starigante maksimumanlongecon de tekstoj; (3) tradukante nur konkludojn en aliajlingvoj [tio estas: ne en la angla. — DaI]; (4) tradukantenur la finan version de dokumentoj; (5) kura•igante traduk-petantojn sindeteni de tradukpetoj.

Dafydd ab Iago

Solidareco al Marco Cappato

[HeKo] 27 maj la itala EU-parlamentano Marco Cappatokaj liaj kunlaborantoj estis agresitaj en Moskvo fare deultranaciisma grupo. La parlamentano de la Radikala Partio,konata pro sia agado favore al esperanto, estis iranta kundelegacio, kiu volis liveri leteron al la urbestro de Moskvo.La letero koncernis la malpermeson kontraμ la okazigo deTago pri geja fiero en la rusa „efurbo.

La Konsulo de la Esperanta Civito, Giorgio Silfer, sen-dis al Marco Cappato mesa•on per kiu li “esprimas sian ple-nan kaj sinceran solidarecon al la viktimoj de la agreso.Ksenofobio, antisemitismo kaj •enerale malestimo kaj e„malamo kontraμ la diversulo, pro ajna kialo inkluzive de laseksa orienti•o, estas sociaj malsanoj pro kiuj ankaμ laesperanta popolo suferis kaj suferas”.

La Konsulo aldonis, ke “e„ esperanto-organizoj povasesti infektataj de tiu malsano: Internacia Esperanto-Ligo,fondita en 1936 kaj •is nun ekzistanta sub alia nomo, antaμla mondmilito sed ankaμ poste toleris agojn kiuj kontraμasla homajn rajtojn, nome de neμtraleco interpretata kiel poli-tika indiferento. Tian eraron ne intencas fari la EsperantaCivito, kaj tial mi estas al vi skribanta „i tiun leteron”.

Kontrolita plenamultlingvismo

(Vide el Bruselo) En sep-tembro la Eµropa Parla-mento (EP) debatos lakostojn de tradukado kajinterpretado.

Ne estos espero ke la Par-lamento konsideros Esperan-ton kiel eblan solvon por lakreskanta kosto de tradukadokaj interpretado. La membrojde la Parlamento pli koncen-tri•os pri eblecoj eviti mal-›paradon de servoj. La Parla-mento plej ver›ajne adoptosnovan koncepton de “kontro-

lita plena multlingvismo”. Finnlanda EP-ano AlexanderStubb, de la Eμropa Popola Partio, malfermos la debatonsurbaze de detala raporto.

Stubb, membro de la Komitato pri Bu•eta Kontrolado,ekzamenis la elspezojn en 2006 por interpretado. En siaraporto, aprobita de la bu•eta komitato en junio, li „efe aku-zas kun-parlamentanojn pro mal›parado de traduk- kajinterpret-servoj. Kaj kelkaj el la plej gravaj mal›parantojestas tiuj, kiuj plej laμte defendas la “grandajn” lingvojn.Mal›paremaj parlamentanoj petas tradukojn de longaj doku-mentoj kaj tuttagan interpretadservon kaj poste ne aperasdum la koncerna kunveno. Laμ Stubb „. 16% da totala parla-menta interpretkosto estis mal›parita pro tio, ke la interpret-servo finfine ne estis uzita aμ nuligita tro malfrue.

La raporto de Stubb sekvas la laboron de la EμropaFinanckontrola Kortumo kiu kritikis la eμropajn instancojnpro mal›parado. “Pro la neglata distribuo de tradukbezonojdum la jaro, aμ pro foje nesufi„a interna kapablo, eμropajinstancoj bezonas sendependajn tradukistojn aldone al ladungitaj”, — raportis la Eμropa Financkontrola Kortumo.La mal›paro alti•is je „irkaμ 11 milionoj da eμroj nur pro lamalefika uzado de sendependaj tradukistoj.

Stubb en sia raporto kritikas ankaμ la diferencon inter lakostoj por servoj laμ instancoj. Unu tago de interpretadoestas 30% pli kosta en la Parlamento ol en la Konsilio kajKomisiono (parlamenta interpretisto kostas „irkaμ 1500eμrojn por unu tago kompare al “nur” 1000 eμroj tage por laKomisiono). Sed ankaμ tradukkostoj multe diferencas. Unutradukpa•o kostas �194 en la Komisiono, �276 en la Kon-silio, kaj nur �119 en la Parlamento. Kaj la totala kosto detradukservoj en la tri instancoj estis 511 milionoj da eμroj en2005 (kompare kun �414.5 mln en 2003).

Stubb sugestas limigi la nombron da lingvoj al la tri“gravaj” — angla, franca kaj germana (kiel faras la Komi-siono kaj, pli kaj pli, la Konsilio). Laμ la kalkuloj de Stubb,plentaga renkonti•o de EP kun interpretado por 23 lingvoj,kun tri interpretistoj po traduk-kabino, kostas nun „. 135 mil700 eμrojn. Se estus uzataj nur la angla, franca kaj germanalingvoj, la prezo estus nur 8 mil 900 eμroj.

En septembro la Parlamento ver›ajne akceptos la rezolu-cion de Stubb. La rezolucio konsideras multlingvismon“›losila eco de la Eμropa Unio kiu antaμenigas la kulturankaj lingvan diversecon kaj sekurigas egalan traktadon deEU-civitanoj”. La rezolucio notas la rajton de civitanojkomuniki en la propra “oficiala” lingvo kun EU-instancoj.

EU-respondeculo pri multlingv-ismo, Leonard Orban, diras, keEsperanto ne estas la solvo.

12

Oficialaj Aldonoj — la vivanta lingvo fajfaspri tio

La jar-kolekton 2006 de Heroldode Esperanto markas polemiko interPerla Martinelli kaj Bertil Wennergrenpri la t. n. Naμa Oficiala Aldono (OA)al la Universala Vortaro (UV), polemi-ko kiu manifestas la disopiniadon enede la Akademio. Se konsideri, ke el 45anoj de tiu fikcia institucio vo„-donisnur 33, t. e. 73,3 %, se plue konsideri,ke iuj radikoj ricevis la aprobon de nur23 personoj, oni vidas, kiel aroganteestas, se tia grupeto da anonimulojpretendas direkti la lingvo-uzon deEsperanto.

En sia artikolo “Kial fari OficialajnAldonojn” (La Ondo de Esperanto.2007, ¹6, p•. 13–14) Wennergren var-bas por tiu vorto-listo kaj e„ por la difi-noj ofte infanecaj kaj primitivaj, sedsin implikas en kontraμdirojn kajabsurdojn. Parolante pri tio, „u „icent-jara (mis)praktiko de la Akade-mio (ankoraμ) havas sencon, li allasas,ke “vere la afero povas ›ajni sufi„eduba”. Nu, „i dubojn li sukcesis forba-lai nek per sia listo nek per siaj ekspli-koj. Se temas pri la nomenklaturo, nekla vorto “oficiala” diras ion nek la vor-to “Universala” (Vortaro). ‚ar kio en „iarbitra mi›ma›o universalas? ¤is nunneniu scias, laμ kiuj kriterioj Zamen-hof kompilis •in. Same oni ne konas lakriteriojn kiuj kondukis al la Aldonoj:tio iras •is la absurdo, ke la vorto“Esperanto” oficiali•is nur en 1958!

Se la UV “estas unu el la plejaμtoritataj”, kial do jam antaμ 1914 laLingva Komitato eldonis kvin kajerojnkun korektoj? Kaj se Wennergren kon-cedas, ke ankaμ la Oficialaj Aldonojenhavas erarojn, kial tamen li nomasilin “rekomendindaj”? Se io estas era-ro, •i postulas korekton, ne rekomen-don. Sian pledon daμrigi la infanecanludon de “oficialigado” li povas pravi-gi nur per la argumento de la tradicio.Se ankoraμ konsenteblas ornami mor-femon per “oficialeco”, neniel eblastrudi tion ankaμ al la difinoj kaj kun-metoj. La lastaj estas pure hazardaj, launuaj intence verkitaj en ia BasicEsperanto por “ordinaraj” esperant-istoj (ju pli multaj, des pli stultaj, kieldiris Grosjean-Maupin) kaj tute nekongruaj kun ali-lokaj difinoj (ekz. enPIV).

Jen ekzemplo: la 9a OA “oficiali-gas” la radikon eµfemism, kiu estas ter-mino stilistika kaj “difinas” •in jene:

evitvorto, evitesprimo kun la ekzem-ploj: ku›i = seksumi (seks kaj um jaestas fundamentaj, sed ne la kunmeto),etna purigado = popolmurdo, t. e.genocido (la vorton etno oni oficialigispor ke •i povu figuri en „i difino). Porla vorto “necesejo” mankas la malevit-vorto, kvankam jam en 1910 K. Beinen sia Vortaro de Esperanto difinis •in“loko, kie oni pisas kaj kakas” (senregistri pis kaj kak en la alfabeta vico).

En sia difino de cico la 9a OA tutene uzas la kurantan “mampinto” (kiumampis estas mampinto), al kiu re-sendas, por ekzemplo, la vortaro deKrause (Eo-D).

Jen kelkaj nekonsekvenca±oj en lavorto-listo mem: se aperitivo, kial nedigestivo (brando, likvoro)? Laμ la 9aOA nur Japanujo estas oficiala, kvan-kam la sama Akademio delonge oficia-ligis -io kaj kvankam la plimulto uzas„i sufikson. Se pisi, kial ne kaki kiun laHejma Vortaro de Lindstedt klasifas„iu-taga esprimo? Kaj kio pri frid-pisa(„u hibrido el oficiala kaj neoficialaelemento?)? Se enestas vodko, kial neoficialas e„ „iuj ceteraj brandoj? Kajkial •i estas produktata en Rusujo kajSvedujo, sed ne en Polujo, sed en Pol-lando?

Ankoraμ detaleto kiu dokumentasla malsistemecon: la uzo de la ligo-streko. Oni ja trovas: Nord-Ameriko(„e bizono), tamen Orient„ina („e„ino), helpo-agado („e kvakero),nigra-blanka („e pingveno), vir-mamu-lo („e prostato), iks-radioj („e radio-grafii), Sud-Ameriko („e tapiro),Sud-Afriko („e unio). Sed kial ne:imun-sistemo (aidoso, alergio),kurac-metodo (akupunkturo), korpo-punkto (sam-loke), ›ajn-piedoj (ame-bo), ktp. Mankas klara regulo.

Resume: La lingvaj bezonoj tro-vi•as ali-loke ol en la oficialigo de vor-toj, ekzemple en la kompilado de histo-ria vortaro kiu informas pri la unuajuzoj de radikoj kaj vortoj. Praktikeneniu scias, kiu vorto oficiali•is kiam.La vivanta lingvo delonge fajfas pri „isensenca maroto de numerado kajetiketado. Se superfluas tia-speca regi-strado, superfluas e„ la registrantoj.Feli„e, Esperanto vivas kaj povas vivisen tia ekstravaganco kaj sen tia Aka-demio neniel ekzistanta en la pulsantavivo de la lingvo.

Reinhard Haupenthal

Vortaroj: utilaj kajverkindaj

En Oficialaj Aldonoj — la vivantalingvo fajfas pri tio Reinhard Haupen-thal bedaμrinde prezentas plurajnmal•usta±ojn, kiujn necesas •ustigi:

Haupenthal nomas la Akademion“grupeto da anonimuloj”, sed la nomojde la Akademianoj kompreneble estastute publikaj. Oni povas ilin trovi ekz.en la TTT-ejo de la Akademio (http://akademio-de-esperanto.org/faktoj/membraro.html) aμ en la Jarlibro deUEA.

Li skribis, ke “la vorto Esperantooficiali•is nur en 1958”. Tio ne estastute •usta. La vorto Esperanto estaskompreneble Fundamenta, kaj do nebezonas oficialigon. Pro tio, ke ne „iujvortoj en la Fundamento aperas en lavortlistoj de la Universala Vortaro, laLingva Komitato kaj la Akademio iompost iom registris „iujn tiujn ekster-UV-ajn radikojn. Tio okazis pri la vor-to Esperanto en 1958 kadre de la SepaOficiala Aldono. Sed tie Esperantoestas menciita sub “Fundamentaj radi-koj”, ne sub “Oficialaj radikoj”.

Li skribis:

Se la UV “estas unu el la plej aμtori-tataj”, kial do jam antaμ 1914 laLingva Komitato eldonis kvin kaje-rojn kun korektoj? Kaj se Wenner-gren koncedas, ke ankaμ la OficialajAldonoj enhavas erarojn, kialtamen li nomas ilin “rekomendin-daj”? Se io estas eraro, •i postulaskorekton, ne rekomendon.

Aμtoritateco ne egalas al perfekte-co aμ senerareco. ‚iuj niaj vortarojenhavas erarojn, ankaμ ekz. la PlenaIlustrita Vortaro. Ankaμ PIV-on oniiom post iom korektas. Sed tamen PIVestas de multaj rigardata kiel pli aμmalpli aμtoritata. Kaj ankaμ PIV farasrekomendojn kaj malrekomendojn.Do, nenio stranga en tio, ke ankaμ laFundamento kaj la Oficialaj Aldonojenhavas neperfekta±ojn. Ili tamenpovas esti utilaj verkoj.

Haupenthal skribis: “la vorton etnooni oficialigis por ke •i povu figuri en„i difino [= en la difino de eµfemi-smo]”. Tio ne estas prava. La vortoetno estis en la origina listo de kandi-datovortoj por 9OA. Tion mi sciigis alHaupenthal en mesa•o jam antaμ ol liaartikolo estis finita, sed eble li preter-atentis tion.

Li skribis: “Laμ la 9a OA nur Japa-nujo estas oficiala, kvankam la sama

13

Akademio delonge oficialigis -io.”Neprave. La sufikso -io ankoraμ estasneoficiala. La Akademio tamen ekde8OA ne plu malrekomendas tiun sufik-son. Nuligo de malrekomendo tamenne egalas al starigo de rekomendo, kajdo ne al oficialigo.

Haupenthal demandas: “Se pisi,kial ne kaki kiun la Hejma Vortaro deLindstedt klasifas „iu-taga esprimo?”Estas prave, ke la vorto kaki havas lakarakteron de „iu-taga esprimo, similekiel pisi. Sed la vorto kaki tute ne estassame disvasti•inta kiel pisi. MultajEsperantistoj tute ne uzas •in, nek e„scias pri •ia ekzisto. ¤i do ankoraμ nefari•is sufi„e enradiki•inta por meritisame ur•an traktadon kiel ekz. pisi kajfeki, kiujn la Akademio inkluzivis en9OA. Eble iam poste venos la vicoankaμ al kaki. Sed simple ne eblas„iujn vortojn trakti samtempe.

“Se enestas vodko, kial ne oficialase„ „iuj ceteraj brandoj?” ‚ar la vortovodko estas tre enradiki•inta kaj bonekonata, dum aliaj brandonomoj anko-raμ ne estas tiaj.

“Praktike neniu scias, kiu vorto ofi-ciali•is kiam. La vivanta lingvo delon-ge fajfas pri „i sensenca maroto denumerado kaj etiketado”. Jes, numera-do kaj etikedado* estas malgravaj kajofte neinteresaj. Sed verkado de vorta-roj, kiuj faras konkretajn rekomendojnkaj malrekomendojn, ne estas sensen-ca. La Universala Vortaro kaj la Aka-demia Vortaro estas tiaj vortaroj, samekiel ekz. PIV. Se Haupenthal tiom fortekontraμas verkadon de vortaro, kiufaras eksplicitajn rekomendojn, tiam lidevus same kontraμi ankaμ la PlenanIlustritan Vortaron. Laμ mi tamen vor-taroj estas utilaj kaj verkindaj, kaj certela Akademio daμrigos aktivi sur tiukampo. Kial do la Akademio ne rajtusverki vortaron, se aliaj rajtas?

Bertilo Wennergren,Direktoro de la Sekciopri la ¤enerala Vortaro

* La vorto etikedo estas unu el la vortojen 9OA. Etiketo (en 3OA) prefere ne estuuzata kun la signifo de etikedo.

Esperantistoj „efrolis en scienca konferenco

18–19 maj 2007 en Kaμno (Litovio) okazis internacia interfaka scienca konfe-renco FIHUSO-2007 kun 204 partoprenantoj el 33 landoj. ¤in organizis Kaμnahumanisma fakultato de la Vilna universitato. La konferenco pasis en la pleno kajen la kvin sekcioj (informadiko, lingvistiko kaj literaturo, interlingvistiko, ekono-miko, entreprenado). Kvankam la konferenco estis tre vasta kaj diversflanka,tamen Esperanto kaj esperantistoj en •i „efrolis.

Ver›ajne, unuafoje en •enerala scienca konferenco tiom multe da atento estisdedi„ita al Esperanto. Inter la konferencanoj estis 21 esperantistoj el 16 landoj. Enla scienca komitato de la konferenco estis ses famaj esperantistoj: prof.Humphrey Tonkin, prof. Renato Corsetti, prof. Geraldo Mattos, prof. BalazsWacha, prof. Wim Jansen, prof. Aleksandr Duli„enko. La honora prezidanto de lascienca komitato estis nobelpremiito prof. habil. dr. Reinhard Selten. Inter la„efparolantoj de la konferenco en la plenkunsido estis kvin esperantistoj. ‚iuj ilikaj aliaj esperantistoj prelegis dufoje: en la angla aμ litova kaj ankaμ en Esperantoen la interlingvistika sekcio:

Michael Cwik (Belgio). Kiamaniere intertempe atingi nediskriminacion eninteretna, interkultura kaj internacia komunikado? Longdaµra strategio por evitilingvan diskriminacion.

Prof. Heiner (Aμstrio). Pri la “nekonata lingvo” ( linqua ignota ) far la ger-mana abatino Hildegardis de Bingen.

Prof. Carlo Minnaja kaj prof. Laura Gilda Paccagnella (Italio). Matematikavortaro por Esperanto laµ la strukturo de Wordnet.

Madis Linnamagi (Estonio). Estilo — lingva projekto de Hans Koop.Katarzyna Tempczyk (Pollando). Interpretado de bibliaj tekstoj laµ privataj

revelacioj — je ekzemplo de katolika eklezio de mariavitoj.Prof. Aloyzas Gudavi£ius. Verda koloro en la litova lingvo.Aida ®i�ikait¡ (Litovio). Esprimo de tempo en Esperanto — gramatika aspekto.Prof. Vera Barandovská-Frank (Germanio). Lingvistiko en interfaka perspek-

tivo: hobiolingvistiko (prezentis Aida ®i�ikait¡).Estis planitaj ankaμ prelegoj de prof. Reinhard Selten (Germanio), Ingrida

Mura›kovska (Latvio), prof. Nina Danylyk (Ukrainio), Radojica Petrovi¢ (Ser-bio), prof. Aleksandr Melnikov (Ruslando). Ili ne povis veni, sed ankaμ iliaj pre-legoj estas resumitaj en la konferenca libro, kies esperantlingvan parton redaktisAida ®i�ikait¡ — kunprezidanto de la interlingvistika sekcio.

La dekano de la fakultato, prof. Stasys Girdzijauskas, en renkonti•o kun lapartoprenantoj emfazis gravecon de kunlaboro kun esperantistoj kaj esprimisdeziron estonte pli vaste okupi•i pri interlingvistikaj kaj esperantologiaj studoj enla fakultato.

Povilas Jegorovas

Iom pri ki„o

La germana vorto “Kitsch” ekestis en artistaj rondoj „. la jaro 1870. ¤ia deve-no estas neklara. Ni ne scias kiu enkondukis la vorton ki„o en Esperanton: •i man-kas „e Wüster (1929) kaj en PV (1930), same en Parnasa Gvidlibro de 1932. Tiesdua eldono (1968) registras •in kun jena difino: “Filistra arta±o, pla„a nur al mal-bongustuloj”. PIV (1970) difinas jene: “Filistra sengusta arta±eto”. La adjektivone estas menciita. Ambaμ difinoj estas ne kontentigaj, „ar tro striktaj kaj ne sufi„eprecizaj. Mankas ekzemploj. Jen nova provo difini la vorton:

ki„|o. Produkto de la prezenta arto, de la muziko aμ de la literaturo, el difinitaart-kompreno sentata kiel sengusta; senguste formita, puca uz-objekto: literatura,sentimentala, religia ~o; „i bildo estas pura kaj nura ~o; en lia lo•ejo disstaras„ia-speca ~o; la limo inter ~o kaj arto ofte fluktuas. ~figuro, ~filmo, ~kanto (vd.kantileno, ›lagro), ~objekto, ~pentra±o, ~romano (vd. melkalo), ~statuo. ~|a.1. formita en maniero sentata kiel sengusta, ›ajniganta artisman valoron: ~aporcelano, ~a statueto (de Sankta Jozefo, Zamenhof), ~a madono, ~a sanktul-figuro, ~aj vestoj. 2. kor-tu›e sentimentala; afektite sentema: ~a filmo, ~a poemo(de De›kin). ~igi. Transformi en ki„on: la esperantistoj ~igis la poemon “LaEspero” de Zamenhof; usonaj filmoj ~igas historiajn su±etojn.

Reinhard Haupenthal

14

Naµa Oficiala Aldono al la Universala Vortaro (2)burokrat/o 1 Oficisto en admini-

strejo (›tata), rigardata kiel parto desistemo por regado kaj administrado.(Se oni parolas konkrete pri persono,oni preferas vortojn kiel oficisto, admi-nistranto, funkciulo k.s.) 2 (mal›ate)Persono, kiu rigore sekvas la admini-strajn regulojn kaj rutinojn, sed igno-ras la bazan celaron de la laboro aμ lademokratian devon reagi al publikajkritikoj. burokrat/ar/o. Tuto de laburokratoj 1 (en unu ›tato k.s.). burok-rat/ism/o 1 Sistemo de (kvazaμa)regado fare de la burokrataro; admini-stra sistemo, en kiu la burokratoj 1havas tro da povo aμ influo. 2 (mal-›ate) La procedo-troigaj tendencoj deburokrato 2; sistema flegado aμ apog-ado de tiaj tendencoj.

cic/o. Elstara±o „e la mamo dehomoj kaj aliaj mamuloj, tra kiu „einoj la idoj su„as lakton. cic/um/o.Longa cicoforma botelkovrilo kun truo„e la pinto, tra kiu infano su„as lakton.

cirkumcid/i. Detran„i parton de lahaμta refaldo, kiu „irkaμas la kapon depeniso (la glanon) por lasi tiun libera(pro higienaj, medicinaj aμ religiaj kia-loj): cirkumcidi infaneton.

„ampion/o. Venkinto en gravasportokonkurso (urba, landa, tutmon-da…).

„asi/o. Baza framo de rada veturilo,portanta karoserion, motoron, aksojn,radojn ktp.

„impanz/o. Senvosta simio hom-simila kun grandaj elstaraj oreloj, kajkun brakoj pli longaj ol la kruroj, mal-helhara, vivanta en centra kaj okciden-ta Afriko. (Pan troglodytes.)

„in/o 1 Ano de la „efgento de ‚in-ujo. 2 (vastasence) ‚inujano. ‚in/uj/o.Lando en orienta Azio, „e la FlavaMaro, la Orient„ina Maro kaj la Sud-„ina Maro, inter Rusujo kaj Birmo.Internacia landokoda±o: CN.

defi/i. Inviti aμ provoki al batalo,konkurso k.s. prezentante sin mem kielkontraμulon: defii boksan „ampionon;defii iun batali; defii iun je/al batalo;defii amikon ›akludi; (figure) ›akludodefias la intelekton.

delt/o 1 La kvara litero de la grekaalfabeto: �, �. 2 Pli-malpli triangulaebena±o, kiu estas formita el materialoalportita de la akvofluo, kaj tra kiu dis-bran„i•as rivero „e sia enfluo enmaron aμ lagon.

demografi/o 1 Scienco pri la kon-sisto de la lo•antaro kaj pri •ia evoluo.

2 Informoj pri la nombro, konsisto kajloka distribuo de la lo•antaro, kaj pritendencoj de ilia evoluo: demografiode la urboj; demografio de la kamp-araj regionoj.

detektiv/o 1 Polica esploristo, kiestasko estas eltrovi la faktojn pri krimoj.2 Privata esploristo, kiu provas eltrovila faktojn pri krimoj aμ aliaj aferoj,ekz. komisie de privatulo.

dies/o. Muziknota kromsigno, kiumontras altigon de tono: #.

diskriminaci/i. Oficiale aμ efekti-ve fari distingon inter personoj, tiel keoni rifuzas al parto el ili rajton, kiunoni donas al aliaj el ili: diskriminaciieksterlandanojn; diskriminacii malpli-multon; diskriminaciata popolo.diskriminaci/o. Ago diskriminacii:rasa diskriminacio; seksa diskrimina-cio; diskriminacio kontraµ virinoj;diskriminacio laµ a•o; pozitiva diskri-minacio.

dizert/i. Fu•i el militservo kunintenco ne plu reveni al •i: la soldatojdizertis.

drast/a. Fortege, malmilde, rapide,radikale efikanta: drasta medikamen-to; drasta ›an•o; drasta kresko; drastaesprimo; drasta kontrasto (= kreantafortan impreson).

driv/i 1 Flosi laμ la pu›o de akvo-fluo aμ vento (senstire, en alia direktool intencite, sen klara direkto): la ›ipodrivis pro motordifekto. 2 Deflanki•ide la intencita direkto pro pu›o de ven-to aμ akvofluo: la kuglo drivis pro laforta vento, kaj tial •i ne trafis lacelon. driv/o 1 Ago drivi. 2 Malrapida›an•i•ado aμ movi•ado en ia sistemo(sen klara celo aμ direkto): kontinentadrivo; lingva drivo.

ekologi/o 1 Reciprokaj influoj intervivantaj organismoj kaj ties naturamedio. 2 Scienco pri ekologio 1.

etiked/o. Peco de papero aμ aliamaterialo kun aμ por surskribo, alfiksi-ta aμ alfiksebla sur aμ al io, por montrienhavon, specon, adreson ktp.

etn/o. Gento. Historie esti•intahomgrupo, kies vivmanieron karakte-rizas komunaj trajtoj kulturaj, civiliza-ciaj aμ religiaj, kaj kiu konscias pri tiu

komuneco. (Komunaj lingvo, lando aμsocipolitika strukturo estas ofta, sed nenepra trajto de etno. Kontraste al gen-to, etno ne insistas pri deveno dekomunaj prauloj, fikciaj aμ realaj.)

etnologi/o. Scienco pri la homajetnoj kaj iliaj diferencoj (uzanta fak-tojn kolektitajn per etnografio); sociakaj kultura antropologio.

etos/o. Reganta humoro aμ spiritaatmosfero kreata de „eestantaj homoj,„irkaμa±o, cirkonstancoj aμ arta±o: laetoso en la oficejo estas stre„a; la spek-taklo/muziko kreis agrablan etoson.

eμfemism/o. Evitvorto, evitespri-mo. Vorto aμ esprimo uzata por milde-co anstataμ dira±o, kiu povas esti rigar-data kiel tro kruda, tro malagrabla, trosankta aμ simile: “ku›i” estas eµfemi-smo por “seksumi”; “etna purigado”estas eµfemismo por “popolmurdo”;la vorto “necesejo” estas eµfemismo.

eμkalipt/o. ‚iamverda rapidkreskaarbo indi•ena en Aμstralio, kun tre altatrunko kaj kun folioj enhavantaj oleonfortodoran kaj seninfektigan, kreskig-ata por medikamenta kaj papera indu-strioj. (Eucalyptus.)

eμr/o. Monunuo de Eμropa Unio:centono de eµro estas cendo; •i kostasdek eµrojn kaj kvindek cendojn.

far„/o. Hakita (kaj spicita) viando,legoma±o aμ frukta±o, kiun oni enmetasen la internon de kuirota man•a±o.far„/i. Plenigi la internon de man•a±oper far„o: far„i anseron per prunoj kajpomoj; far„i tomatojn; bovo far„itaper anasoj kaj kokinoj; far„itaj terpo-moj.

fek/i. Eligi ekskrementon el la anu-so: li fekas en la necesejo; la hundofekis. fek/o. Ago feki kaj ties rezulto(feka±o). fek/a±/o. Ekskremento eligitael la anuso.

festival/o 1 Renkonti•o dedi„ita alarto (muziko, kino ktp.), ofte periodakaj internacia: la Berlina Film-Festi-valo; la Kultura Esperanto-Festivalo.2 Amasa renkonti•o kun parte festakaraktero: la Monda Festivalo deJunularo kaj Studentaro.

folklor/o. Popola tradiciaro arta kajspirita (legendoj, kantoj, vestoj k.s.).

fot/o. Fotografa±o. fot/i. Fotografi:foti iun; foti ion.

fram/o. ‚efparto (trabaro) deobjekto, portanta la aliajn partojn de laobjekto: framo de ma›ino; framo depiano; framo de biciklo.

Daμrigota

15

En popla ombro promenante, formiket’Al guto da rezin’ glui•is per pied’.Por homoj dum la viv’ •i estis bagatela,Postmorte en sukcen’ esti•is jam juvela.

(1747)

Du Astronomoj venis kune al festen’Kaj ardis en disputo sen interkompren’.Unua diris: “Ter’ la Sunon „irkaµiras”;Alia — ke la Sun’ kun si planedojn tiras.Jen estis Kopernik’, alia — Ptoleme’.Ridete kuirist’ decidis per ide’.Demandis mastro lin: “‚u vi la stelojn konas?Do diru, kiel vi pri tiu dub’ rezonas?”Respondis tiel li: “Ke pravas Kopernik’,Mi pruvos sen viziti Sunon, por eksplik’:‚u aµdis iam vi pri kuiristo-dupo,Ke turnus fajron li „irkaµ viand’ aµ supo?”

(1761)

VERSOJ, VERKITAJ DUMVOJE AL PETERHOF,

kiam mi en 1761 veturis por petisubskribi privilegion por la Akademio,provinte multfoje pli frue la samon

Lokusto kara, kiom estas vi beata,ke pli ol homoj per feli„o vi dotata!Pasigas vivon vi en sin’ de mola gresokaj •uas roson mielgustan vi sen „eso.Kaj kvankam iuj taksas vin esta±o por neni’,sed en la pleja ver’ vi re•as antaµ ni:An•el’ en korpo, e„ senkorpa vi, en vero!Saltadas, kantas vi sen zorgoj, en libero;en „iu tera lok’ vi propran hejmon havas;nenion petas vi, ne ›uldas, „iam pravas.

(1761)

Tradukis el la rusa Valentin Melnikov

Poemoj de Mi†ail Lomonosov“Li kreis la unuan universitaton. Pli •uste, li mem estis nia unua universitato”, —

skribis Pu›kin. Temas pri Mi†aíl Vasíljevi„ Lomonósov (1711–1765), la unua gravaruslanda natursciencisto, kreinto de la unua kemia laboratorio en Ruslando, iniciatintode la Moskva Universitato kiu nun portas lian nomon, historiisto, astronomo (en 1761li malkovris la atmosferon en Venuso), akademiano…

Li estas rimarkinda ankaμ kiel konstituinto de la rusa literatura lingvo, kreinto(kun Vasilij Trediakovskij, 1703–1768) de la rusa silabo-tona versfarado. Kun Tredi-akovskij, Antio† Kantemir (1708–1744) kaj Aleksandr Sumarokov (1718–1777),Lomonosov fondis kaj fortikigis la rusan klasikismon — la unuan rusan literaturanskolon. Odoj famigis lin, sed interesaj estas ankaμ liaj satiroj, dramoj kaj etaj poemojoriginalaj kaj tradukitaj. Tri el ili, tradukitaj de Valentin Melnikov, estas „i-sube.

Per traduko de Formiko el Marcialo li defendis la organikan devenon de sukceno.Scienc-rilata estas ankaμ la dua poemeto, en kiu Lomonosov versigis la konatajn vor-tojn komparantaj la funkcian rolon de la Tero kun tiu de rostata alaμdo el La ›tatoj kajimperioj de Luno (1649, publ. 1662) de Cirano de Bergerac (1619–1655). La tria estaslibera traduko de Al cikado de Anakreono, al kiu Lomonosov aldonis verson, en kiu lialudas sian malfacilan situacion inter la Scienco kaj la Potenco. AlKo

Valentin Melnikov jubileas!

La 18an de julio sian 50-jaran jubileon kajsamtempe la 25-jari•on de sia esperantist-eco festas nia multjara amiko kaj kun-laboranto Valentin Melnikov, la homo kunaltega intelekto kaj erudicio, kun pura ardaanimo kaj verka talento.

Li estas konata kiel brila poeto kaj tra-dukisto. Por ni speciale gravas lia eminentalaborkapablo: li povas dum kelkaj tagojfari ion (ekzemple, verki recenzon), porkio alia bezonas plurajn monatojn, kun nemalplia kvalito.

Ekster Esperantujo oni konas lin laμdiversaj intelektaj ludoj, sportaj kaj tele-vidaj, en kiuj li multfoje venkis, i•inte en2006 „ampiono de Ruslando pri Kio?Kie?Kiam? La jubileanto multe popular-igas Esperanton inter intelektuloj.

‚iam sincera, Valentin ne toleras mal-juston — pro tio lin malamas iuj, kiesfiagojn li senmaskigas. Sed honestaj esper-antistoj „iam estimas lin.

Ni gratulas Valentin-on, deziras al lifirman sanon, familian feli„on kaj kreajnsukcesojn!

La Ondo

16 Kulturo

La plej ofte vizitata esta±o en nia besto•ardeno estas lafenikso. ¤ian lokon inter la unukornulo kaj la marvirino

„iam „irkaμas bruemaj geinfanoj kun balonoj kaj glacia±oj.La gepatroj senzorge kla„as inter si kaj ne atentas la infa-nojn, „ar la fenikso estas nedan•era besto. ¤i sidas inter labran„oj de pokopagoarbo kaj ser„as insektojn, kiujn allogisla bonodoraj floroj. La infanoj gaje krias kiam la feniksotrovas blaton aμ papilion, „ar ili devas esti pli bongustaj, olla griza supo, kiun proponas la besto•ardenestro.

Tri fojojn semajne, la besto•ardeno okazigas spektaklonpri la fenikso.

Nia besto•ardeno estas novmoda, kaj la vizitantaro nevolas vidi beston nur en ka•o. Dum la spektaklo, tri flamo-turoj lumigas la scenejon, kaj la plumoj de la fenikso brilasper la tuta „ielarko. Malantaμ si •i trenas diafanan voston,kiu tu›as niajn kapojn kiam la fenikso rondflugas super ni.Fonografo aμdigas heroan muzikon, kaj ni aplaμdas. Lafenikso tiam alteri•as sur arbuston en la mezo de la scenejo.Belulino vestita kiel araba haremanino dancas ondobrake,dum ›i rakontas la legendon: „iun jarmilon la fenikso mortasen flamo kaj renaski•as el la cindroj kun korpo bela kajjuna. Virinoj aμskultas tiujn vortojn kaj ravi•as, sed virojnur rigardas la ›ultrojn de la belulino kun bedaμro. La belu-lino prenas tukon kaj tenas •in inter la spektantoj kaj feniksoen la arbusto, kaj ni „iuj atendas kun stre„itaj koroj. Cimba-loj sonoras kaj piroteknika±oj saltas de malantaμ la tuko, kajni bu›aperte spektas la arbuston cindri•i. La belulino kovrasla cindrojn, „i-foje per la verda tuko. Dum kelkaj terurajmomentoj ni kura•as nek spiri nek esperi. Subite la lumojekbrilas kiel sunoj, kaj la tuko levi•as kaj malaperas en ver-daj fajreroj — la fenikso vivas! ¤i raμke krias sian venkonsuper la morto kaj rondflugas niajn kapojn. Se kelkaj cindrojfalas sur nin, ni taksas tion beno pro nia fido.

Pli amata de ni estas la marvirino. Dum someraj tagoj ›ina•as en la lageto, kaj ni sidas en subtera „ambro kun vitramuro kaj spektas ›iajn subakvajn piruetojn. En la vesperokaj dum la vintro ›i sidas sur roko kaj kombas sian oranhararon aμ ku›as en la groto kaj kantadas dol„ajn marviri-najn fabelojn tradukitajn el la mara lingvo. ‹ia nazo estas tiude nobelino, kaj ›i diras, ke sub la ondoj ›i estis princino kajvenis al la besto•ardeno por lan„i karieron kiel filmsteluli-no. Volonte ›i reportus gaston al sia palaco en la maro — vipovas longe teni la spiron, „u ne? Jes, ni diras, kaj ni ekkon-kursas pri spirtenado. La marvirino sub la umbiliko havasbelan verdan fi›voston; super la umbiliko ›i portas nurmamzonon el fuko kaj konkoj, kiu sufi„as por igi ›in decased bele provizas la imagipovon. Rande de ›ia lageto estaslernantoj de la pentrista fakultato en la urba universitato.

Kelkaj aran•as kolorojn sur kanvasoj laμ propra konceptode marvirino; kelkaj nur aran•as revojn.

En la besto•ardeno estas ankaμ trio de baziliskoj, sed, porprotekti la vizitantojn, la baziliskoj vivas malantaμ nigrakurteno. De malantaμ la kurteno aμdi•as fojfoje laμtegasono kiel ronkado, sed ›ildo klarigas, ke temas pri voko alpari•o. Ni kredas, ke la baziliskoj estas la malplej interesajel „iuj bestoj, sed ni legas la ›ildon kaj staras kiel statuojantaμ la kurteno por subteni la bestojn, „ar ili ja estas niaj.

Kampo en angulo de la besto•ardeno estas fekunda teropor floranta planto, kies frukto similas al ›afidoj sed kunpurpura glata haμto kiel melongeno. Samkiel ›afidoj, lafruktoj blekas, kaj de tempo al tempo la blekado similas bal-butan lingva±on kaj ridigas la spektantojn. Se putras unu ella ›afido-fruktoj dum •i ankoraμ pendas de la planto, la aliajfruktoj pli akre kaj laμte blekas, kaj por ni tio estas komediounuaranga. Ni permesas, ke oni fortran„u la putran fruktonnur kiam la odoro fari•as pli granda, ol la amuzo. Labesto•ardenestro dum aμtuno rikoltas la ›afidojn-fruktojnkaj faras el ili marmeladon, kiun li vendas sub la propramarko en la besto•ardenaj vendejoj. La gejunuloj en la urboamas •in kaj metas •in sur panon aμ kukojn, sed la maljun-uloj evitas la marmeladon. Ili memoras la malfacilajn jarojn,kiam mandragoro ekfloris en la urba placo. Por la maljun-uloj kriantaj fruktoj diferencas nur en detaloj.

La unukornulo dum sia longa vivo havis multajn aventu-rojn. Kompreneble •i ne rakontas mem, nur man•as herb-a±ojn la tutan tagon. La besto•ardenestro sidas apud la ka•ode la unukornulo kaj distras nin per rakontoj. Fojfoje iliestas stre„aj: la unukornulo kapti•is en milita malliberejokaj helpis siajn kamaradojn eskapi, aμ pro malbonega vetero

Nia Besto•ardenoNovelo de Tim Westover

Tim Westover estas 25-jara usona programisto kaj studanto de la rusaj lingvo kajliteraturo. Li estis estrarano de la Esperanto-Ligo por Norda Ameriko de 2002 •is2005. Liaj noveloj estis premiitaj en la Belartaj Konkursoj en 2005 kaj 2006.Nia besto•ardeno estis laμde menciita en Liro-2006.

Bil

dode

Ser

geS

ire

Kulturo 17

•i fu•is en dometon kaj tie amiki•is kun diversaj interesajhomoj. Sed pli ofte la rakontoj estas amuzaj: la unukornuloman•is „okoladan biskviton kaj „agreni•is, aμ nevole aperisen a„a spektaklo anstataμ fama kantisto. Kvankam niaplaμdas la unukornulon, nian plej amitan „evalon, •ineniam klini•as aμ e„ henas por agnoski nin. La besto•arden-estro diras, ke estas tre malfacile dresi unukornulojn kaj tial•i havis tiom da aventuroj. Dreseblaj bestoj havas nur proz-a„ajn vivojn.

Neniuj el la nunaj enlo•antoj de la besto•ardeno egalis enniaj memoroj la du feinojn, kiuj nomi•is Vola kaj Vela. Ilistaris ne pli altaj ol tagmezaj ombroj kaj havis nur po unuflugilon. Sed kiam la du feinoj brakumis sin, ili povis flugipreter la pinto de la pre•ejo. Dum la somero Vela kaj Volaludis koncertojn. Vola havis violonon el skarabokarapacokaj arkon el la propraj haroj; Vela ludis bekfluton, kiun ›ifaris el volvita herbo. ‚ar la instrumentoj estis tiel malgran-daj, la aμskultantaro devis sidi tre proksime, kaj tial biletojestis malmultaj kaj karaj. Nur malfrue en ilia kariero labesto•ardenestro faris por la feinoj scenejon el fonografo,kaj per la korno la sono plilaμti•is. De tiu tempo konservi•isfotoj, ankoraμ vendataj en la besto•ardenaj vendejoj. En lafotoj la feinoj havas tre delikatajn trajtojn — maldikajnnazojn, arkitajn brovojn, kaj orelojn kiel konketoj — kajsulkojn „irkaμ la bu›oj, kvazaμ pro vivo de ridetado. Velatenis siajn helajn harojn en nodo, kiel edzino; Vola lasissiajn nigrajn harojn fali kiel akvofalo de sur la ›ultroj.Ambaμ portis robojn el ru•a silko kaj aμtunaj folioj. La fe-inoj vivis en vitra dometo en la besto•ardeno, kaj ›ajne ne•enis ilin respondi petojn e„ kiam ili banis sin. Ni preskaμ„esis taksi la feinojn bestoj, „ar ili flugis libere tra la urbokaj vizitis la dancejojn, kaj la urbestro invitis ilin lan„inovan ›ipon en la haveno. Ili e„ verkis versojn, kaj kvankamla verkoj ne estis elstaraj, ili estis kompetentaj kaj niaj. Lacetera mondo tamen ne aprezis la feinojn. Iliaj sondiskoj kajfotoj kaj versoj vendi•as nur en nia urbo — verdire, nur enla vendejoj de la besto•ardeno.

Estis Vola, kiu mortis unue. Oni diris, ke ›i estis venenita.Nigran tukon la besto•ardenestro metis sur la vitran domon.Nur kelkajn tagojn poste mortis Vela. Lernejoj kaj dancejojestis fermitaj dum semajno, kaj ›ipoj hisis nigrajn standar-dojn. La besto•ardenestro aran•is memorkoncerton, sed limem estis tro trista por „eesti. ¤is hodiaμ nekonato metasflorojn „iusemajne „e la tomboj de la feinoj — etaj kvadra-toj „e la enirejo de la besto•ardeno.

Nelonge post la morto de la feinoj estis skandalo en labesto•ardeno. La dukapaj serpentoj venenis esploreman kajelastan knabon, kiu rampis inter la barojn de la ka•o. Lapatrino kriegis, kaj respondis deko da helpemuloj kun hak-iloj. Per komuna forto ili sukcesis malfermi la pordon en laka•o, sed estis tro malfrue. Jam mordita estis la knabo, kajkelkaj serpentoj fulmrapide eliris la ka•on tra la malfermapordo. Rapide la serpentoj estis rekaptitaj, sed montri•is alla spektantaro, ke ne temis pri veraj dukapaj serpentoj, sednur unukapaj serpentoj kunligitaj per ›nuro. La homamasomar›is protestante al la besto•ardenestro. Kun tremantavo„o li klarigis, ke „iuj dukapaj serpentoj en la besto•ardenomortis pro malsano en la sama tempo, kiam mortis la feinojVela kaj Vola. La urbo jam estis en tia funebra humoro, kajla besto•ardenestro ne volis aldoni al la ›anceli•antaj ani-moj alian malfeli„on. Tial li falsis dukapajn serpentojn el lalokaj unukapaj variantoj. La homamaso eligis larmojn pro la

karaj Vela kaj Vola, kaj la besto•ardenestro publike pardon-petis. Novdungita psilo iom sukcesis repopularigi la serpen-tojn inter la vizitantoj, kaj la mordita knabo resani•is.Bro›uro kun la tuta historio estas a„etebla en la besto•arde-naj vendejoj.

De tempo al tempo fremduloj venas al nia besto•ardenokaj ne estas tiel ravitaj, kiel ni. Pri la fenikso kaj marvirinokaj baziliskoj kaj serpentoj la fremduloj havas nur malesti-mon; tamen la ›afido-fruktojn ili ne povas tiel facile for-klarigi, kaj ni ne eltenas fiajn onidirojn pri Vola kaj Vela. Lafremduloj invitas nin al veraj besto•ardenoj en Berlino aμSandiego aμ Moskvo aμ Londono, kie estas enormaj bestojkun dumetraj nazoj, kaj oran•aj „evalsimiliaj bestoj kunkolo pli longa, ol la korpo, kaj nigreblankaj birdoj kiuj neflugas aμ man•as insektojn, sed na•as en akvo kaj vivas enfora lando, kie estas nur glacio. La fremduloj parolasensor„ite pri siaj fantastikaj bestoj, kvazaμ ili estus plibonaj, ol la niaj. Finfine la fremduloj foriras, murmurantefivortojn pri niaj fu›aj kredoj.

Sed nia besto•ardeno ne devas bonvenigi fremdulojn porvivteni sin.

La Ondo de Esperanto de-nove invitas „iujn deziran-tojn partopreni en la inter-nacia literatura konkursoLiro.

Liro-2007 havas kvinbran„ojn:

1. Originala prozo2. Originala poezio3. Traduka poezio: Poemoj de Sa›a ‚jornyj (Alek-

sandr Glikberg), okaze de lia 75a mortodato4. Traduka prozo (el la rusa): Àïòåêàðøà de Anton

‚e†ov5. Traduka prozo (el la angla): Eveline de James Joyce

(novelaro Dubliners)En la bran„oj 1–3 oni rajtas partopreni per ne pli ol tri

verkoj. Sendu kvar tajpitajn, komputile kompostitajn aμklare skribitajn ekzemplerojn de la konkursa±o al la sekreta-rio de Liro, Halina Gorecka (RU-236039 Kaliningrad, ab.ja. 1205, Ruslando). La konkursa±oj devos atingi la sekre-tarion antaμ 15 okt 2007.

Subskribu vian konkursa±on per pseμdonimo kaj aldonuslipon kun indiko de la pseμdonimo, aμtenta nomo kaj po›taadreso. Oni povas sendi la tekstojn kaj slipojn ankaμ rete,en apartaj mesa•oj, al la adreso sezonoj@yahoo.com. Onine rajtas sendi verkojn, kiuj estis publikigitaj aμ premiitajen aliaj konkursoj.

La originalajn tekstojn de la tradukendaj verkoj petu „ela sekretario kontraμ afrankita koverto (por Ruslando) aμinternacia respondkupono. La elektronikaj tekstoj estas el-›uteblaj „e: http://Esperanto.Org/Ondo.

La laμreatoj ricevos diplomojn kaj libropremiojn. Larezulto estos anoncita je la Zamenhofa Tago 2007. La orga-nizanto •is 1 jan 2010 havos la ekskluzivan rajton de launua publikigo de la ricevitaj konkursa±oj en La Ondo deEsperanto kaj elektronike. La kopirajto restas „e la aμtoro,kiu konsentas cedi •in senpage al la organizanto en okazode libroforma eldono.

Sukcesojn!

Halina Goreckasekretario de Liro-2007

18 Kulturo

Gekaraj muzik›atantoj, mi revenasal vi por malkovri novajn artistojn kajprojektojn, kiuj iamaniere rilatas alEsperanto. Dankon al Alano por la hel-po! En la kvara parto de la muzika serioni voja•os al Britio kaj Tuluzo kunWhity kaj lia Esperanto Volumo 1, alCochabamba en Bolivio kun la knabojde Esperanto, kaj al Portugalio/Brazilokun Luanda Cozetti kaj Couple Coffee.

Whity. Esperanto Volumo 1

Whity originas el Tuluzo kaj lo•asnun en Nottingham en Britio. Li ekakti-vis en 1997, li multe evoluis dank’ alhelpo kaj subteno de multaj artistoj dela hiphopa movado (Kartel Omega) kajdaμrigis sola kiel perkuta kaj sincerarepisto. Dank’al sia amo por la muziko,kaj precipe por hiphopo, li fari•is gran-dulo en la hiphopa movado…

Whity estas repisto, kiu mar›asinter la montoj, kun la verbo, vervo kajrealo. La universo de Whity estas tia:senfina mar›o, lukto por rememorigi kela Homo ekzistas, la espero, la forto, laribelo, la rezisto, la pasio, ensorbitajkaj de mordema kolero kaj de subtilo.Lia hiphopo reinstruas al ni la respek-ton de la momento, en sento kaj fluo…

La tekstoj de Whity distingi•as propensoj humanismaj, kiuj eldiras lavalorojn de la aμtoro, en kiuj li kredas:amo, respekto kaj frateco… aspiranteje la grandaj universalaj temoj de lavivo, kaj Whity atingas nin en nia plejaprofundo… Whity rimarki•as ankaμpro sia fideleco al pure subgrundamuzik-movado, sen misvoji•o, li faras

parton de tiu mita familio kiu „iamrigardas al horizonto, digne sed neevit-eble, trafante la artiston kiu dormetasen „iu el ni. En lia hiphopo, lia flueco,lia frapa efiko al la kompreno, tiu „ibatalo fari•as nia. ¤i iras en unu direk-ton, tiun de universaleco kaj de intim-eco, sed kion aldoni al la beleco de laarta esprimado, krom la sento…

La unua projekto de WhityTouch2style Vol. 1 aperis en 2001 kajkunigis repistojn kaj D‡-ojn el interTuluzo, Parizo kaj Marsejlo. Tio estisla komenco de longa kariero kun plurajaliaj projektoj, kiuj kolekti•as per kun-laboro kun artistoj de la subgrunda hip-hopa movado de Francio, Britio, Korsi-ko, Gvineo. Tiel aperis la diskoj Ten onTen (en Britio 2004), Touch2StyleVol. 2 (2006). Aliajn projektojn li dis-ponigis senpage en la reto… Interalie,aperis Esperanto Volumo 1, kiu rapideel„erpi•is, kaj plej laste estis eldonitaalbumo Poussieres d’etoiles (Stelpolv-eroj), distribuata tra la reto de gazet-vendistoj en la tuta Francio.

Whity malkovris Esperanton tutehazarde, ser„ante titolon por sia novakoncepto de maksi-Kodiskoj por retadistribuado. Li trovis jugoslavian po›t-markon de 1960 kun indiko Esperanto.En la reto li legis klarigojn pri Esper-anto, kiu ›ajnis al li perfekta difino porla muzika projekto, „ar por li muziko

signifas internacian lingvon porinter›an•i universale… Whity ankoraμne kantas en Esperanto, sed „efe en lafranca, foje miksite kun la angla…

Aμskulti lian hiphopon: http://www.myspace.com/whityofficial

Whity por la infanoj de la mondoKrome Whity laboras jam dum unu

jaro pri la projekto Infanoj de la mondo(Mômes du monde). ¤i celas helpi kajsubteni la infanojn kaj lukti kontraμ lamalfeli„o de infanoj en la mondo —lukti por la espero, kaj protesti kontraμla malegaleco. Whity verkis verve kajvigle por la infanoj, kiuj suferas kajkies koroj sangas pro manko de amo,de paco kaj libereco. Li elvokas la infa-nojn soldatojn, la infanojn kiuj suferasbombadojn de kruelaj kaj senutilajmilitoj, infanojn viktimojn de gravajmalsanoj nekuraceblaj, infanojn kiujsuferas pro naturaj katastrofoj, infanojnkiujn senskrupulaj monaviduloj dev-igas prostitui•i, infanojn kiuj de plejjuna a•o devas trude labori, infanojnkiuj mortas pro malsato, infanojn kiujnoni vendas, ktp…..

Tiu „i verko por lan„i alarmon al lahomaj koroj estas mesa•o kontraμ laegoismo de „iuj, kiuj faras nenion portiuj infanoj, kaj per tiu projekto li volasalporti iom da amo kaj subteno al ili…En la projekto partoprenas aliaj artistoj,kiuj jam kunlaboras kun Whity. Lakolektita mono estos transdonita al aso-cioj kaj organizoj kiuj agas en tiu kam-po. Inter la repaj titoloj estos interludojsoμlaj, slamaj, ±azaj, gospelaj ktp… Ladiskon akompanos DVD kun raporta±o,videoklipo, galerio de grafikistoj, poe-toj kaj fotistoj.

Laμ li, Esperanto perfekte enkadr-i•as en la projekto pro la tutmondi•o dela fenomeno, kaj li ›atus havi parto-prenon de Esperanto-artistoj (laμeble,infano) por fari interludojn en Esper-anto, kaj Vinilkosmo jam faris propo-non al Karina, la filino de ‡omart kajNata›a. La diskoj (20 mil ekz-oj) estosdisvendataj tra la reto de gazetvend-istoj. Sciu pli: http://www.myspace.com/momesdumonde.

Esperanto en muziko:ne nur en EsperantujoLa kvara parto

Kulturo 19

Esperanto pure poprokaEsperanton el la urbo Cochabamba

en Bolivio konsistigas junuloj kiujantaμe estis en aliaj muzikgrupoj. Pop-roko estas la muzika stilo de tiuj sesknaboj, kies plej granda deziro estasfari muzikon kiun oni aμskultos ne nuren Bolivio, sed „ie trans la landlimojn.Gonzalo ludas gitaron, Mauricio dru-mas, Ricardo ludas akustikan gitaron,Gabriel basgitaras, Gustavo estas „e lasologitaro, kaj Rodrigo kantas.

Esperanto estas unu el la plej bonajbandoj naski•intaj en la lastaj jaroj enBolivio. En Cochabamba Esperantoprezenti•is en diversaj ejoj kaj klubojde la urbo. Nun (junio 2007) ili en LaPaz prezentas la varb-disketon eldon-itan „e Ramhaus Records kaj koncertastiucele en la „efurbo.

Esperanto planas registri sianunuan plenan albumon tuj post revenoel tiu varbvoja•o „i-somere, kaj posteili voja•os al Meksiko. Ili kantas en lahispana kaj ni ankoraμ ne sukcesiselscii, kial ili nomas sin Esperanto.

Aμskultu: http://www.myspace.com/esperantobolivia

Luanda Cozetti kaj Couple Coffee

Eble vi memoras en Vinilko-smo-kompil’ Vol. 2 (1996) kanton deCaetano Veloso Mia bon’, mia malbon’interpretitan de Luanda Cozetti elRio-de-‡anejro kun muzikaran•oj kajadapto en Esperanto de Flávio Fonsecael Brazilio. Post dek jaroj LuandaCozetti reaperas en Portugalio kun lanova bando Couple Coffee.

Couple Coffee unue estas muzikageedzi•o inter Luanda Cozetti kaj Nor-ton Daiello. ‹i faras „ion per la vo„o.

Kaj li kantigas sian basgitaron. Ambaμvenis el Brazilo al Portugalio. El tiukuni•o naski•is miriga muziko, origi-nala kaj rafinita. Tiu al†emio allogas lapublikon.

Couple Coffee malkovri•is en tiuduopa formo en 2005 tra la disko Puro.Poste la duopo kreskis al kvaropo kajprezentis novan albumon Co’as Tam-anquinhas do Zeca! surbaze de la verkode la portugala aμtoro José Alfonso.

Couple Coffee nun konsistas elLuanda Cozetti (kantado), NortonDaiello (baso), Sérgio Zurawski (gita-ro), kaj Ruca Rebordão (perkutiloj).

Tiu albumo estas voja•o en la poe-zia kaj muzika universo de Zeca, en kiuCouple Coffee & Bando uzas sinceranlingva±on per sonoj ligitaj al Bosanovo, Brazila popola muziko kaj ±azo.¤i estas oma•o al Zeca Alfonso, liajvortoj kaj melodioj interpretitaj kunkarismo kaj spriteco de Luanda Cozettitrafe plenumi•as.

Kaj Esperanto? Kvankam ›i kantasen la portugala, Luanda scias, ke ›ikontribuas al Esperanto, „ar ›ia avoparolis Esperanton. ‹i plu pensas pri tiokaj ›atas la ideon pri tiu lingvo por lahomaro… Do ne maleblas ke estonte ›idenove kantos en Esperanto.

En la miaspac-pa•o de Couple Cof-fee estas, interalie, Esperanto-kanzono;la sesa kanzono en la verda radiaparatosub la titolo “Special Participations”.Mia bon’, mia malbon’ de la brazilakomponisto Caetano Veloso, versio deFlávio Fonseca: http://www.myspace.com/couplecoffee

Nova±oj el la miaspac-mondoPliaj Esperantaj artistoj aldoni•is „e

Miaspaco kaj indas ilin viziti kaj mal-kovri:http://www.myspace.com/laperdita-generaciohttp://www.myspace.com/lapafklikhttp://www.myspace.com/kore49http://www.myspace.com/bandamerlinhttp://www.myspace.com/rogerborges

Kompilis kaj miaspacumis por viFlo!

Fotis Manuel Luis Cochofel

Bona memoro por amikoj

Fighiera, Gian Carlo. La lastaj tagoj

de Ada, Adu›ka. — 2a eld. — UEA,Rotterdam, 2006, — 32 p•., il.

Ada Sikorska-Fighiera (1929–1996) i•is konata en la Esperanto-movado kiel redaktorino de Heroldo deEsperanto, tasko, kiun ›i plenumis kunama sindedi„o dum 35 jaroj.

Verki recenzon pri la libreto sam-tempe estas komplike kaj simple. Kom-plike, „ar legi pri la lastaj tagoj de „iuhomo estas triste, „agrene kaj kordolo-re. Simple, „ar Gian Carlo (la edzo deAda) por mildigi la lastajn tagojn de siaedzino uzis neordinaran manieron: lienhospitaligis ›in en privatan klinikon.En •i Ada ricevis propran „ambron kunbanejo. La „ambro disponis pri modul-ebla klimato, tele-reguleblaj radio kajkolor-televido, telefono, mult-provian-ta glaci-›ranko, ortopedia lito kies kli-ni•on la paciento povis laμvole memmodifi per „emana klavo, apuda sono-rilo por alvoki flegistinon kaj aldonasofo-lito. La man•oj estis elekteblaj ellonga menuo, kun mencio, ke ankaμaliaj pladoj estis kuirotaj laμdezir-esprimo. La asekur-kompanioricevis la necesajn kuracistajn atest-a±ojn kaj akceptis transpreni „iujnkostojn.

Ankaμ la edzo uzis por la bono de lamalsanulino etan malveron. Li (kaj laμla interkonsento ankaμ la personaro)konstante diris al Ada ke ›i resani•os.Supozeblas, ke Ada konjektis pri siasorto. ‹i mortis dormante, do ›i mortisbele.

Post la morto de Ada dum semajnojalfluadis kondolencaj mesa•oj de laesperantistoj el la tuta mondo — entutepreskaμ 200, nun gardataj en du gran-daj albumoj.

Gian Carlo Fighiera opinias, keapero de la libreto estas bona memoropor amikoj de Ada. Mi opinias, ke laplej bona memorago estus abonado alHeroldo de Esperanto redaktata de Adadum 35 jaroj.

Anatolo Sidorov

Rusa NovelaroLa 19ª jarcento

Pu›kin Lermontov GogolDostojevskij Saltykov-‹„edrin

Turgenev Tolstoj ‚e†ov

Petu „e via libroservo

Prezo: 30 eµroj

20 Kulturo

Modesta plia ›tupo

Dall’Olio, Anna Maria. Tabelo:Unuakta teatra±o en 19 scenoj /Enkond. Gianni Cascone. — Pisa:Edistudio, 2006. — 63 p•.

Laμ la informoj kiujn mi disponas,Tabelo estas la unua publikigita verkoen esperanto fare de Anna MariaDall’Olio (Italujo, 1959). ‚i unuaktateatra±o en dek naμ scenoj jam premi-i•is nacilingve, en sia itala varianto.Per teatreco konscie simbola, absurdakaj ekzistisma, kun plenmano da rol-uloj kaj sen ›an•o de scenejo, Tabeloprezentas la akcepton de novdungitofare de la kvar geoficistoj de entrepre-no; „u tiu „i simbolas la socion, lahomaron aμ ion alian, ne restis al miklare post la legado. Jen diversaj temojen la verko: amo kaj sekso (per kisojfrenezaj, pasiaj); rilatoj inter viroj kajvirinoj; soleco inter homoj; la plurajidentecoj kaj roloj de „iu unuopulo.

La iom troiga, ›ablona kaj rutinetradukita Enkonduko komparas la ag-ejon kun ›aktabulo. Ver›ajne la titolodevus do esti ne Tabelo sed Tabulo.Fakte, pro tiu kaj aliaj detaletoj, la ver-ko lasas impreson ne de originalo sedde traduko, kun italismoj kiel doto,telefoneto, kompetenta aμ estimoanstataμ respektive talento, po›telefo-no, ju•orajta kaj taksado, kaj rebusojkiel ›tala makzelo.

Temas pri unuakta±o ne aparte inte-resa aμ elstara el la vidpunktoj ne nurlingva kaj stila sed ankaμ enhava. Per-sone mi preferus legi tradukojn de,ekzemple, Marato/Sado de PeterWeiss, La kaprino, aµ Kiu estas Silvia?de Edward Albee kaj simila±ojn daμreaktualajn kaj pensigajn. Aμ, en Esper-antujo, teatra±ojn de Paul Gubbins. Sedni ne tro severu: Tabelo estas respekt-inda plia ›tupo sur la modesta ›tuparode la esperanta teatro.

Jorge Camacho

Pli kaj pli, aµ Pli ol nenio: nova disko de Martin Wiese

Martin & la talpoj. Pli ol nenio: KD.— Donneville: Vinilkosmo, 2007.

Jen estas longe atendita krea±o de la„efvo„o de la konatega sveda rokban-do Persone, Martin Wiese. Vinilkosmo„i-februare publikigis 12-kanzonanalbumon Pli ol nenio kun liaj muzikokaj kantotekstoj kaj aldonaj samdiskajvideoj kun du intervjuoj kaj mp3-aokminuta “remikso” far D‡ Ro•erBor•es de unu el la kanzonoj.

Kiel mem Martin diras, la albumoestas kvazaμ memorigo ke li ne mal-aperis post la disfalo de Persone. ¤ikonsistas el registra±oj faritaj de li“dum liberaj tempetoj” en 2005 kaj2006, finpretigitaj „e Vinilkosmo kunhelpo de amikoj, la “talpoj”. La sonojnakompanas bela grafika aran•o (deseg-nita de la aμtoro mem kaj kun fota±ojde lia familianino Asa), ilustrantasame kiel la kanzonoj, voja•on tra spa-co, humoroj kaj vivhistorioj, vivde-mandoj, vivproblemoj, ser„oj de amo.

La Martina vo„o sonas tutece, bele,jen le•ere, jen stre„e, libere kaj e„, midiru, senzorge — ke vi emas kredi al li.Kio „iam gravas en kantado, estasbona artikulacio, kion Martin faraspreskaμ senripro„e. La entonigo kajesprimivo estas idealaj. Aμdeble lisimple •uis kanti kaj ludi. Precipe •oj-igas la profesiega gitarado, aμdate kajspektate en la videoj. Ofte la kantadoimpresas per multvo„eco kaj ekster-ordinaraj harmonioj kaj melodioj, latransiroj inter la ma±oraj kaj minorajkaj komplikaj akordoj. La stilo varias,sed ne vaste ja la •enro diktas siajnlimigojn — de melodiaj rokaj jen bal-adoj, jen energiaj, rapidaj aμ ne tre,reliefaj elektraj pezaj ritmoj, preskaμgrun•aj, inter akustikaj kvazaμ intenceminimumecaj aran•oj. Iam mi klareaμdas aldonajn instrumentojn de orke-strado … en mia propra kapo, ekzem-ple en Anstataµ letero, aμ en La gusto

kaj la son’. La varieco bone manifest-i•as en skaloj de laμteco, rapideco kajenergieco de la kantoj. Kiel li memdiras, li plezure revenis al elektra son-ado post la lastaj akustikaj albumoj dela ne-plu-a Persone.

En bona rok-muziko la tekstoj estas•uste portantoj de la „efa pezo, aμalmenaμ ne malgravas. Martin atingasla celon. Li jen kontemplas la nordannaturon en la eka enkonduka±o Novem-bro kie ni aμdas ke li “malcertas pri„io”, “sed mi venos, se vi venos / midependas de vi…” La pluaj kanzonojestas voja•o ankaμ en tempo, kaj lipenas trovi kontinuecon inter si laantaμa kaj la nuna, per simplaj sentojde atendoj, senpacienco, strebo sentifamiliecon, ali•o al io grava pri kio onirevas. Li esploras rakontante kielseni•i de korrompiteco en la album-titola Pli ol nenio, penas trovi sinident-igon en „i dinamika mondo en ‚iuj enla Mondo, demandas „u nur en son•ojpovas esti “rilatoj sen ›ajn’” kaj “mal-gajn’” — en mal•oja rakonto pri sin-mortiginta knabino (Rebeka). Kioestas beleco/malbeleco („u •i povasesti en malpuro?), „u oni sopiru al iupli (La gusto kaj la son’)? Li rakontaske li “ne vivas tie „i”, sed “nur ekzi-stas” kaj “malrapide dronas en la laktokaj miel’” kaj denove demandas „u“homoj kiel mi” estas sentaμguloj,klaμnoj, nuloj, strangaj buboj, homajruboj…

Tamen mi ne povis trovi unueconde la koncepto — „iuj temoj, deman-doj, impresoj kaj humoroj estas tiomvariaj, kvazaμ fluo de la konscio.Laμgrade min penetras liaj insistoj deprovoj penetri ion gravan, esencan porinterhomaj rilatoj: “en la granda enu’ /kion faru ni? / Mi deziras vin plu „iampli kaj pli” (Pli kaj pli).

Oni povas kredi aμ ne kredi al Mar-tin, kaj •uste de tia elekto/decidodependas la preteco de la aμskultantokompreni kaj akcepti „i senkontesteblebrilan muzika±on. Kaj kvankam mi iampetole sentis ke oni povus senproblemekvazaμ ›an•i la melodiojn de la kanzo-noj kun la aliaj de la albumo por ke lafina rezulto estu almenaμ simila, miesperas ke la aμtoro havis pli da integ-reco en sia intenco. Mi esperas, ke miaμskultos pli kaj pli, kaj ke „io stari•osen siajn lokojn, „ar ne eblas ne fidi alMartin, do emi aμskulti pli kaj pli •isaperas pli da kompreno kaj intimi•o allia, do — nia, Mondo.

Andrej Pe„onkin

“Pola Esperantisto” „esosPer „iuj miaj fortoj (kaj ankaμ la

mono) mi faris por tio [por la movado.— la red.] „ion eblan (kaj e„ pli), labo-rante malgraμ diversaj obstakloj kajpersonaj malhelpoj kaj akuzoj. Nemiru, do, karaj Legantoj, ke ne vidantela bonan volon de decidantoj rilate alhelpo, kunlaboro, respekto, mi decidis:

1. rezigni pri plua aparteno al PEA,2. „es[ig]i la eldonadon de Pola Es-

perantisto komence de la venonta jaro.Kazimierz Leja

(Pola Esperantisto, 2007, ¹3)

Kulturo 21

Literatura konkurso EKRA-2007

La rezultoj de la Internacia Literatura Konkurso EKRA-2007, organizita dela Esperantista Domo de Kulturo D-ro Ivan Kir„ev (Razgrado, Bulgario) subla aμspicio de Literatura Foiro:

PoezioUnua premio: Jaroslav Krolupper (‚e†io)Duaj premioj: Christian Rivière (Francio), Elena Popova (Bulgario), Nikolaj

Ne„ajev (Ruslando)Triaj premioj: Christian Rivière (Francio), Dan„o Dan„ev (Bulgario), Dimitri-

je Jani£i¢ (Serbio), Radka Boja•ieva (Bulgario)Alju•itaj honoraj mencioj al kvin aμtoroj el Mongolio, Usono kaj Bulgario.HumuroUnua premio: Leif Nordenstrorm (Svedio)Dua premio: Zorka Vinceljak (Kroatio)Alju•ita honora mencio al unu aμtoro el Rumanio.‡urio: Ljubomir Trifon„ovski (prezidanto), Mariana Evlogieva, Ivani„ka

Ma•arova.Premiitaj verkoj aperos en Literatura Foiro kaj en Esperantista Tribuno.

HeKo

La Verko de la Jaro 2006

La libro de Spomenka Štimec Hodler en Mostar gajnis la internacian PEN-pre-mion La Verko de la Jaro por 2006, rezervitan al prozo. Hodler en Mostar estisselektita de la membroj de la Esperanta PEN-Centro kune kun kvin aliaj titoloj: lalaμron atribuis la abonantaro de Literatura Foiro, per referendumo.

“Mi celis beletre vivigi unu el la modelinoj de Ferdinand Hodler por stimulilegantojn interesi•i pri la realaj Hodler patro kaj Hodler filo. Atentigi ke en Sara-jevo, la urbo kiu ege suferis, trovi•as io rilatanta al nia esperanto-kulturo”, — kla-rigis la aμtorino pri sia 100-pa•a biografia romaneto.

Spomenka Štimec gajnas unuafoje la Verkon de la Jaro, kaj estas e„ la unuaartistino kiu atingas •in (sola virino kontraμ kvar viroj, „i-jare).

Sekretario de la Premio estas c-ino Milena Makaveeva.HeKo

Ricevitaj gazetojEsperanto en Azio. 2007/56; Esperanto en Danio. 2007/2; Esperanto. 2007/6; ¤ene-

rala Informilo. 2007/143; Heroldo de Esperanto. 2007/6,7; Kontakto. 2007/2; La Kan-cerKliniko. 2007/122; La Revuo Orienta. 2007/5; La Sago. 2007/35,36; Monato.2007/6; Norvega Esperantisto. 2007/3; Pola Esperantisto. 2007/3; REGo. 2007/3;Scienco kaj Kulturo. 2007/3; Sennaciulo. 2007/1,2,3,4; Service de Presse. 2007/35,36.

Literatura Foiro. 2006, ¹226La 226a Literatura Foiro (aprilo

2007) daμrigas sian kontribuon al laGoldoni-jaro per la unua akto de Laruza vidvino, tradukita de Perla Marti-nelli. La itala literaturo gastas ankaμper la prezento de du libroj, recenze deCarlo Minnaja: La Malemuloj de Gio-vanni Verga kaj Bildoj pri Norda Lan-do kaj aliaj rakontoj de Sen Rodin.

Lingvistiko, interlingvistiko kajfilologio okupas multajn pa•ojn.Andreas Künzli recenzas la libron Enla ser„ado de la mondolingvo aµ inter-lingvistiko por „iuj de AleksandrDuli„enko. Gbeglo Koffi, Leen Deijkaj Bertil Nilsson reagas al la klarigode Perla Martinelli, kial ›i ne vo„donispor la 9a Oficiala Aldono al la Univer-sala Vortaro (LF 225). Geraldo Mattoskomentarias la kontribuon de SigurdurH. Pétursson (LF 224) kadre de lasemantika debato, ekinta en LF 220.Claude Gacond daμrigas sian esploronpri la vivo kaj didaktika kontribuo de“markizo” Louis de Beaufront.

Giorgio Silfer konfrontigas la fil-mojn La interpretistino de Sydney Pol-lack kaj La tradukistino de ElenaHazanov: unika komparo •is nun man-kanta en la panoramo de la kinkritiko.Daniel Mrázek vervigas la muzikanrubrikon parolante pri la kompaktdiskode Supernova.

Originala poezio „eestas per lirikojde Gian F. Giorgi kaj versa±oj de FraGaeta. La apero de reeldonoj de Voja•oen Esperanto-lando de Boris Kolkerkaj La Zamenhof-strato donas alMariana Evlogieva, respektive al Vin-ko Ošlak, la ›ancon por recenzi kajfilozofi, same kiel meditas Rados³awNowakowski pri konsumado kaj pro-duktado.

HeKo

Ricevitaj librojDall’Olio, Anna Maria. Tabelo: Unuakta teatra±o en 19 scenoj / Endkond. GianneCascone. — Pisa: Edistudio, 2006. — 64 p•., il. — [Recenzoekzemplero].Eiade, Mircea. Ekzile: Du noveloj / Trad. el la rum., antaμpar. Ionel Oneþ. —Thaumiers: La KancerKliniko, 2006. — 19 p•. — (La KromKancerKliniko, ¹21). —[Donaco de LKK].Fighiera, Gian Carlo. La lastaj tagoj de Ada, Adu›ka. — 2a eld. — Rotterdam: UEA,2006. — 32 p•., il. — [Recenzoekzemplero].Komuna Eµropa Referenckadro, La: Pri instruaj kaj taksaj metodoj por la akiro demodernaj lingvoj / Red. Katalin Kováts; Trad. el la angla Roel Haveman, KatalinKováts, István Ertl. — Rotterdam: UEA, 2007. — 24 p•. — [Donaco de UEA].Tacuo Hu•imoto. Esperanto tiel parolata: Interparola praktiko de Esperanto. —Toyonaka: Japana Esperanta Librokooperativo, 2006. — 127 p•., il. — [Donaco deKLEG].Vlasova, Irina. Eringio — herbo vagabonda: Novelo / Komp., antaμpar. Valerij Sipo-vi„; Trad. el la rusa Svetlana Smetanina. — M.: Impeto, 2006. — 280 p•., il.; 300 ekz.— [A„eto].Ñîðîñ, Òèâàäàð. Ìàñêàðàä: Èãðà â ïðÿòêè ñî ñìåðòüþ â íàöèñòñêîé Âåíãðèè /Ïåð. ñ àíã. Âëàäèìèðà Áàáêîâà. — Ì.: Ðóäîìèíî, 2001. — 248 ñ., èëë.; 3000 ýêç.— [A„eto].

22 Mozaiko

SPRITAJ SPLITOJ KAJ PRESKERAROJ

el la kolekto de reduktoro

Ni fosu nian truon

‚iu klopodu fari sian kontrua±on, ne malpli ol oni povas,kiel prave diras Renato. (José Antonio Vergara, 22 maj2007, http://groups.yahoo.com/group/komitato-de-uea/message/3224)

Senfrotaj batalantoj

… kunfrotado de manoj ne estas raμmisma, sed finvenki-sma kutimo. (Artikolo Heroldo de Esperanto, sen dato kajsen aμtoro, http://www.esperantio.net/index.php?id=34)

Suntaksa sintakso

Entuziasmigaj nova±oj ne tiom abundas, ni ne suntaksuilin! (Claude Nourmont, 11 maj 2007, http://groups.yahoo.com/group/komitato-de-uea/message/3170)

La ardan amon trans „emizo… sed sen recenzo

Titolo: Polo-„emizo. Eldoninto: Peter Weide. Klarigoj:Mez-verda „emizo kun mallongaj manikoj; fronte maldek-stre la surskribo “esperanto lingvo internacia”… Recenzojmankas. (http://katalogo.uea.org/?inf=7803)

Popolo en la subkonscio

‚iuj esperantlingvanoj estas parto de la esperanta popo-lo, e„ se ili ne konscias pri tio. (“Historiaj analogioj por laafrika Esperantio”, HeKo 331 8-A, 13 jun 2007, http://www.esperantio.net/index.php?id=351)

Kontraµ likoj „e la supro?

El la konkluda raporto de la elekta komisiono de UEA…Ranieri Clerici (…plivastigo de la tegmenta funkcio deUEA, ktp) (11 jun 2007, http://www.liberafolio.org/2007/elektorekomendo)

Malvivaj animoj?

El la enhavtabelo: p. 142. Forpasoj. Kio estas OSIEK?(Esperanto, 2007, ¹6, p. 122)

Ne malviva bonanimo

Aliflanke, la hispana agentejo EFE raportis ke Fidel dia-logis bonanime pri la vizito de la •enerala sekretario de lakomunista partio de Vjetnamio… (dissendolistoesperanto05@ain.cu, 6 jun 2007)

Verdi•u kalsonetoj, aµ: Movadu senkonstipe

Do, feki•u kamaradoj kaj ekagu pli aktive. (VladimirBespalov, 18 apr 2007, http://groups.yahoo.com/group/reu-agado/message/5170; rimarkis Kalle Kniivilä)

Plukis István Ertl

Por la aprila Magia kvadrato, kompilita de Viktor Alikin,venis 10 respondoj, „iuj estas •ustaj. Ilin sendis: Edson

Corra Capucci (Brazilo); Anne George, Edmund GrimleyEvans, Malcolm Jones (Britio); Erkki Kemppainen, BrunoLehtinen (Finnlando); Breandán Ó Mearáin (Norda Irlan-do); Dorota Burchardt, Hanna Skalska (Pollando); EdithSchöwälder (Hispanio).

Loto donis premion al Edson Capucci. Ni gratulas!La •usta respondo: Nokte e„ monstro estas belulo.

Krucvortenigmo

Horizontale: 1. Lando, kie okazis la 73a UK (R); 5. Lando, kieokazis la 77a UK (R); 6. ‚eesti por helpi al iu pro ofica devo; 9. Mor-ti, nenii•i (R); 10. = Mu›birdo; 11. Stako da papero (R); 15. ‚efurbode Turkio (R); 16. ‚iu el la 12 partoj laμ kiuj oni dividas la jaron (R);18. = Alikaμze; 19. Lando en Skandinavio (R); 20. = Kankro (R);24. Fakultatestro (R); 25. Arbo-speco; 26. ¤i plektas reton (R);27. Mezuro de longeco (R); 28. Monto, lo•loko de la Muzoj;31. Malgranda saltanta besteto el la klaso de amfibioj; 34. = Boat-konkurso (R); 35. = Parcelo; 36. = Volframo.

Vertikale: 1. Fi›kaptilo; 2. = Pikilo; 3. Korta birdo (R); 4. = Dek-ona±o (R); 5. Kontinento; 7. = Stelanizo; 8. ‚asema rabobesto, kiudumnokte terure kaj timige blekas; 9. Kemia elemento Pr (R);12. Kemia elemento Mo; 13. Parto de regno (R); 14. Aro da kameloj,transportantaj komerca±ojn (R); 16. Profunde kaj daμre pensi (R);17. Taskaro por taksi kapablo(j)n; 21. Ne interna (R); 22. Salti enakvon (R); 23. Hundo-simila rabobesto; 29. = Palpilo (R); 30. Obeli-sko, monumento (R); 32. Mineralo (R); 33. Mona unuo de Meksiko.

La solvoj venu al la redakcio antaμ la 1a de septembro.Kompilis Viktor Alikin

Ridu kun poloj— Eva, post la litro da vodko vi estas bela knabino!— Johano, „u vi frenezi•is! Mi estas Adamo!

Priskribo de vira mateno: “Mi veki•as, elliti•as, maten-man•as kaj poste mi veturas hejmen”.

18-jari•on oni festas unufoje dum la vivo, sed 81-jari•one„ pli malofte.

Mi ku›as surlite, mi legas gazeton, per unu okulo mi spek-tas mat„on, mi trinkas bieron, mi man•etas sandvi„on, kajper unu piedo mi karesas hundon. Subite eniras en la„ambron la edzino kaj krias, ke mi tamen nenion faras!

— Al kio vi atentas prenante buteron por via familio?— Al kameraoj kaj gardistoj.

— Andreo antaμhieraμ „esis drinki.— De kiu vi scias tion?— Nu..... mi legis. ‚i tie pendas nekrologo.

Tradukis esperantistoj el Olsztyn (Pollando)

FOTORAPORTOJ

‚inio. 19 maj komenci•is en la sidejo de la Kantona Espe-ranto-Asocio Esperanto-kurso prepare al la ‚ina Esperanto-kongreso (Kantono, oktobro 2007). La kurson, gvidatan deAugusto Casquero, partoprenas, interalie, studentoj de laUniversitato pri Televido kaj Radio. (Augusto Casquero)

ZEO. 2 jun 2007 en „eesto de cento da esperantistoj la urb-estro de Bulonjo-„e-Maro inaµguris la renovigitan placonantaµ la stacidomo, „e kiu Zamenhof eltrajni•is en 1905. Labusto de Zamenhof staras antaµ la enirejo. (Saliko / F. Valet)

Junularo. Grupo da gejunuloj el Pollando, Ruslando, Brazi-lo kaj Svedio dum la tradicia renkonti•o HELA en la nord-pollanda duoninsulo Hel, organizita de Varsovia Vento,havis sufi„e da tempo en la kunvenejo, sur la pla•o, kaj enrestoracio por interkonati•i, praktiki la lingvon kaj senstre„epasigi la unuan majan semajnon. (Aleksej Kor±enkov)

15-jara ruslanda esperantistino Eva (vidu sur la foto)deziras trovi geamikojn en la tuta mondo. Interesoj: na•ado,fotado, literaturo, internacia kuirarto, interkultura komuni-kado. Posedas ankaµ la anglan lingvon.

Eva Ionesova � ul. Sernovodskaja 140, RU-443044Samara, Ruslando. � evaionesova@mail.ru

Se via Esperanto-societo ne posedas la kvar librojn deO. M. Aïvanhov (Oraj reguloj por la vivo „iutaga — La jogode nutrado — Espero por la mondo: spirita galvanoplastiko— Sub la regno de la kolombo: paco regu), petu ilin kaj viricevos ilin senpage de eldonejo Prosveta:� CH-1808 Les Monts-de-Corsier, Svislando.

La 21an de majo en Hamburgo en la internacia kvar-lingva familio de Aleksandr Galkin kaj Irina Benke naski•isla unua filo, Kiri l l .

Ni gratulas kaj bondeziras!

LastminuteLa Kongresa Sezono. La 92ª Universala Kongreso en Joko-hamo estos la plej amasa esperantista aran•o „i-somere kun1753 ali•intoj el 58 landoj. La 63ª Internacia Junulara Kon-greso en Hanojo dume altiris 170 ali•intojn. 214 personojali•is al la 7ª kongreso de la EEU en Maribor (Slovenio),199 al la 18ª Ekumena Esperanto-Kongreso en Pelplin (Pol-lando). Ilin nombre superas la 42ª Brazila Kongreso deEsperanto en Rio-de-‡aneiro kun 341 ali•intoj. (HaGo)

Elekto sen elekto, sed kun konflikto. La kandidatigo deMarija Beloševi¢ kiel estrarano de UEA, farita de la ElektaKomisiono (vd. p•. 4) kaµzis protestojn de la Kroata Espe-ranto-Ligo, en kiu Beloševi¢ ne membras, gvidante alterna-tivan Unui•on. Kelkaj internacie konataj kroatiaj aktivulojminacis eksi•i el UEA, se Beloševi¢ estos elektita. Oni fortekritikas ankaµ la Elektan Regularon en UEA. (AlKo)

Novtipaj ekzamenoj preparataj. Konforme al la novaj lin-gvotestaj normoj de la Konsilio de Eµropo la ekzamenalaborgrupo de UEA kaj ILEI ellaboras novan ekzamensiste-mon, kiu ebligos al la esperantistaro trapasi internaciajnekzamenojn je tri niveloj A, B kaj C. La ekuzo de unuecanormaro ankaµ en Esperanto-ekzamenoj ebligas taksi lin-gvajn lertojn laµ samaj kriterioj en kaj ekster Esperantujo,kompare kun ajna nacia lingvo. La malnovaj ekzamenoj deUEA-ILEI dume plu estos okazigataj laµ la malnova struk-turo, t.e. en du niveloj. Estas konsilinde trapasi ilin, kiam onibezonas atestilon por propra celo aµ nur ene de la movado.

(GK UEA)

Post naµ sukcesaj konkursoj (1998–2006) la redakcio de La Ondo de Esperanto invitas al partopreno en la deka Internacia Fotokonkurso. Rajtas partopreni „iu fotemulo amatora aµ profesia, sendepende de la lo•lando kaj lingvokono. Unu persono rajtas partopreni per maksimume kvin fotoj. La minimuma formato estas 15×20 cm. Fotoj povas esti koloraj aµ nigra-blankaj, vertikalaj, horizontalaj kaj aliformataj. Fotoj senditaj elektronike ne estas akceptataj.

La konkursaj fotoj devas esti senditaj al la sekretario de la konkurso, Halina Gorecka (RU-236039 Kaliningrad, ab. ja. 1205, Ruslando). La fotoj devos atingi la sekretarion de la konkurso antaµ la 1a de decembro 2007.

La konkursa±oj devas esti subskribitaj per pseµdonimo. En aparta koverto kunsendata devas esti slipo kun la pseµdonimo, aµtenta nomo, po›ta adreso kaj retadreso (se estas) de la aµtoro. Oni povas aldoni titolon aµ klarigan noton al la fotoj, sed tio ne estas deviga. En la konkurso ne rajtas partopreni fotoj jam premiitaj aµ publikigitaj.

Ju•komisiono alju•os premiojn al la laµreatoj:1. 50 eµroj kaj abono de La Ondo de Esperanto en 2008.2. 25 eµroj kaj abono de La Ondo de Esperanto en 2008.3. abono de La Ondo de Esperanto en 2008.

Speciala premio (50 eµroj kaj abono de La Ondo de Esperanto) por la plej bona foto pri la temo Festoj.

‚iu premiito ricevos diplomon. La rezulto estos anoncita en La Ondo de Esperanto. La organizanto de la konkurso havos •is la 31a de decembro 2009 ekskluzivan rajton uzi la ricev-itajn fotojn en papera kaj elektronika formo kaj en ekspozicioj. Poste la publikigo-rajton havos kaj la organizanto kaj la aµtoroj.

La supra foto de Maurizio Bresnik estis laµde menciita pastin-jare.