Laborant ushqimor

1

REPUBLIKA E SHQIPËRISËMINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCËS

Agjencia Kombëtare e Arsimit dhe Formimit Profesional

SKELETKURRIKULI

Për Profilin Mësimor

LABORANT USHQIMORNiveli IV (pas të mesmes)

Kohëzgjatja: 1 vit mësimorKodi: A-IV-10

(Hartuar me mbështetjen e Programit CARDS-VET të BE)

Miratoi:

MINISTRI

Myqerem Tafaj

Tiranë, 2010

Përmbajtja:

I. Qëllimet e arsimit profesional pas të mesmes në profilin “Laborant ushqimor”, niv. IVII. Profili profesional i nxënësve në përfundim të arsimit profesional në profilin “Laborant

ushqimor”, niveli IV.1. Kërkesat e pranimit të nxënësve në arsimin profesional në profilin “Laborant ushqimor”,

niveli IV2. Kompetencat profesionale të nxënësit në përfundim të arsimimit në profilin “Laborant

ushqimor”, niveli IV 3. Mundësitë e punësimit dhe të arsimimit të mëtejshëm në përfundim të arsimimit në

profilin “Laborant ushqimor”, niveli IV

III. Plani mësimor për profilin “Laborant ushqimor”, niveli IV, me kohëzgjatje 1 vit mësimor

IV. Udhëzime për planin mësimor

V. Udhëzime për procesin mësimor.

VI. Udhëzime për vlerësimin, provimet dhe certifikatën.

VII. Përshkruesit e moduleve profesionale.

2

I. Qëllimet e arsimit profesional pas të mesmes në profilin “Laborant ushqimor”, niveli IV

Qëllimi kryesor i arsimimit profesional në profilin “Laborant ushqimor”, niveli IV është “përgatitja e nxënësve me kompetencat profesionale të nevojshme për t’u punësuar në veprimtaritë profesionale që lidhen drejtpërdrejt me profesionin e laborantit ushqimor”. Për të realizuar këtë, shkolla profesionale në nivelin pas të mesëm, u krijon nxënësve: mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, besimi dhe aftësitë; mundësi për të gjithë, për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë,

shprehitë, qëndrimet dhe vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit e formimit profesional të mëtejshëm;

mbështetje për t’u njohur me rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe për t’i zbatuar ato me rreptësi;

mbështetje për t’u njohur me teknologjitë e proceset teknologjike bashkëkohore e të perspektivës, që lidhen me kualifikimin profesional përkatës;

mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e disiplinës, kuriozitetin intelektual dhe profesional, aftësitë sipërmarrëse, si dhe vlerat morale;

mbështetje për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme profesionale;

mbështetje për të zhvilluar frymën e tolerancës dhe të mirëbesimit nëpërmjet përvojës së punës.

II. Profili profesional i nxënësve në përfundim të arsimit profesional në profilin “Laborant ushqimor”, niveli IV

1. Kërkesat e pranimit të nxënësve në arsimin profesional, në profilin “Laborant ushqimor”, niveli IVNë shkollat që ofrojnë arsimin profesional në profilin mësimor “Laborant ushqimor”, niveli IV, kanë të drejtë të regjistrohen të gjithë ato/ata që:- Individë që kanë përfunduar me sukses shkollat e mesme profesionale në degën

“Teknologji ushqimore”.- Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të demonstrojnë aftësi të

nivelit IV në teknologji ushqimore.- Individë që kanë mbaruar me sukses arsimin e mesëm të përgjithshëm dhe që kanë kryer

kursin urë për Laborant ushqimor.- Individë që janë të aftë fizikisht dhe mendërisht të përballojnë kërkesat e këtij niveli të

arsimit profesional.Në raste të veçanta kur kërkesat për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se kapacitet reale të këtyre shkollave, atëherë, MASH përgatit udhëzime të veçanta me kritere të posaçme pranimi për këto shkolla.

2. Kompetencat profesionale të nxënësit në përfundim të arsimimit në profilin “Laborant ushqimor”, niveli IV.Në përfundim të arsimit profesional në profilin profesional “Laborant ushqimor”, niveli IV, nxënësi do të jetë i aftë të ushtrojë kompetencat profesionale si më poshtë: Të kryejë veprimtari menaxhuese në laboratorin ushqimor. Të zbatojë kuadrin ligjor specifik për profesionin e laborantit ushqimor. Të zgjidhë probleme statistikore në veprimtarinë e punës së laborantit ushqimor. Të përgatitë mostrat e produkteve ushqimore për të kryer analizat përkatëse.

3

Të përgatitë vendin, pajisjet dhe materialet e punës për kryerjen e analizave laboratorike. Të përcaktojë treguesit organo-leptikë të produkteve ushqimore. Të kryejë matje të treguesve fizikë të produkteve ushqimore. Të kryejë analizat kimike bazë të produkteve ushqimore. Të kryejë analizat mikrobiologjike të produkteve ushqimore. Të kryejë analizat instrumentale të produkteve ushqimore. Të kryejë analizat bazë të ujit. Të kryejë analizat bazë të qumështit dhe të nënprodukteve të tij. Të kryejë analizat bazë të drithit dhe të nënprodukteve të tij. Të kryejë analizat bazë të frutave - perimeve dhe konservave të tyre. Të kryejë analizat bazë të mishit dhe konservave të tij. Të kryejë analizat bazë të peshkut dhe konservave të tij. Të kryejë analizat bazë të pijeve alkoolike. Të kryejë analizat bazë të pijeve joalkoolike. Të zbatojë rregullat dhe normat e ruajtjes së ushqimit dhe mbrojtjes së konsumatorit. Të kontrollojë cilësinë e ushqimit për të zbatuar normat e cilësisë dhe sigurisë. Të parashikojë dhe mënjanojë shkaqet e rreziqeve të mundshme në laborator. Të zbatojë rregullat dhe normat e ruajtjes së mjedisit. Të përpilojë, plotësojë dhe arkivojë dokumentacionin laboratorik. Të zbatojë normat dhe standardet e cilësisë, saktësisë dhe sigurisë gjatë analizave dhe

veprimeve në laboratorin ushqimor.

3. Mundësitë e punësimit dhe të arsimimit të mëtejshëm në përfundim të arsimimit në profilin mësimor “Laborant ushqimor”, niveli IV.

Përfundimi me sukses i kualifikimit profesional “Laborant ushqimor”, niveli IV arsimor, e pajis nxënësin me certifikatën e laborantit ushqimor, sipas nivelit 5 të draftit të Kornizës Shqiptare të Kualifikimeve. Ky kualifikim i jep mundësi nxënësit t’i drejtohet tregut të punës si laborant ushqimor në laboratore që veprojnë në industrinë ushqimore, në institucione të kontrollit të ushqimeve, në dogana, në institucione kërkimore dhe arsimore, në biznese private, etj. Me përfundimin e këtij niveli, nxënësi ka mundësi për vazhdimin e arsimimit të mëtejshëm në arsimin e lartë, në degët e teknologjisë dhe kimisë ushqimore. III. Plani mësimor për arsimin profesional në profilin “Laborant ushqimor”, niveli IV, me kohëzgjatje 1 vit mësimor.

Plani mësimor për profilin mësimor “Laborant ushqimor”, niveli IV

Nr Kodi Modulet mësimore Orët

mësimore1 M-08-377-10 Menaxhim i laboratorit ushqimor 242 M-08-378-10 Kuadri ligjor për laboratorin ushqimor 183 M-08-379-10 Rregullat e sigurimit teknik e mbrojtjes së mjedisit në

laboratorin ushqimor24

4 M-08-380-10 Statistika për laborant ushqimor 425 M-08-381-10 Analizat organoshqisore të ushqimit 486 M-08-382-10 Analizat e treguesve fizikë të ushqimit 60

4

7 M-08-383-10 Analizat kimike bazë të ushqimit 1208 M-08-384-10 Analizat mikrobiologjike të ushqimit 1569 M-08-385-10 Analizat bazë të ujit 66

10 M-08-386-10 Analizat bazë të qumështit dhe nënprodukteve të tij 6611 M-08-387-10 Analizat bazë të drithrave dhe nënprodukteve të tyre 6612 M-08-388-10 Analizat bazë të fruta - perimeve dhe konservave të tyre 6613 M-08-389-10 Analizat bazë të mishit dhe konservave të tij 6614 M-08-390-10 Analizat bazë të peshkut dhe konservave të tij 6615 M-08-391-10 Analizat bazë të pijeve alkoolike 6616 M-08-392-10 Analizat bazë të pijeve joalkoolike 6617 M-08-393-10 Analizat instrumentale në laboratorin ushqimor 60

Gjithsej 36 javë(1080 orë)

IV. Udhëzime për planin mësimor

Kohëzgjatja e vitit shkollor në arsimin profesional për “Laborant ushqimor” në nivelin IV, pas të mesmes, zgjat 1 vit mësimor (36 javë x 5 ditë/javë x 6 orë/ditë = 1080 orë mësimore).Një orë mësimore zgjat 45 minuta.Kurrikuli i arsimit profesional në profilin “Laborant ushqimor”, niveli IV, përbëhet nga modulet profesionale teoriko-praktike (përshkruesit e tyre janë pjesë e këtij skeletkurrikuli).Rekomandohet që modulet profesionale të realizohen në ndarje ditore 3 orëshe ose 6 orëshe.Renditja e realizimit të moduleve bëhet nga vetë shkolla, duke konsideruar parimet didaktike bazë (nga më e thjeshta te më e ndërlikuara, nga niveli i ulët te më i larti, nga teoria te praktika, etj.), si dhe kushte konkrete të shkollës. Për të rritur efiçiencën e procesit mësimor, mund të realizohen paralelisht dy ose më shumë module, si dhe mund të zbatohet ndarja në grupe e nxënësve.

V. Udhëzime për procesin mësimor.

Mësuesit e moduleve profesionale duhet të përzgjedhin dhe përdorin forma dhe metoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin maksimalisht të nxënit aktiv të nxënësve dhe të çojnë në krijimin tek ta, të kompetencave të punës, të plota dhe të qëndrueshme.E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proces analize fillestare, i cili të marrë parasysh faktorë të tillë të rëndësishëm si, niveli i hyrjes së nxënësve, përmbajtja e hollësishme e moduleve profesionale të parashikuara dhe shkalla e integrimit të teorisë me praktikën në to, objektivat konkretë që do të arrihen, mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimore etj. Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit mësimdhënës dhe drejtues të shkollës.Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proces të nxëni, është motivimi i nxënësve. Njohja e vazhdueshme e nxënësve me shkallën e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre përbën një mekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësuesit.Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e profesionit. Parimi i “të nxënit duke bërë” duhet të gjejë vendin e duhur në procesin e të mësuarit në shkollat profesionale të profilit mësimor “Laborant ushqimor”, niveli IV.Mësuesit duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm njohuritë teorike, shkathtësitë dhe shprehitë praktike të nxënësve, por edhe qëndrimet e tyre ndaj jetës

5

dhe punës. Puna në grup dhe Puna me projekte janë dy nga format bazë të organizimit të mësimit (teorik dhe praktik) për të zhvilluar kompetencat kyçe, të nevojshme për zgjidhjen e problemeve që kanë të bëjnë me veprimtarinë profesionale në veçanti dhe jetën e profesionistit të ardhshëm, në përgjithësi.Një parim tjetër që duhet respektuar nga mësuesit është fakti që të nxënit nuk ndodh vetëm në mjediset e shkollës, por edhe jashtë tyre. Dhënia e detyrave dhe puna kërkimore e pavarur e nxënësve ka një ndikim të dukshëm në formimin e tyre si profesionistë të ardhshëm të profilin profesional “Laborant ushqimor”, niveli IV.

VI. Udhëzime për vlerësimin, provimet dhe certifikatën.

Vlerësimi vjetor i nxënësve për modulet profesionale bëhet nga vetë mësuesit përkatës, me metoda dhe instrumente vlerësimi të përgatitura ose përzgjedhura nga vetë ata. Vlerësimi i nxënësve të bëhet me nota (4-10) për modulet teoriko-praktike, si gjatë vitit, ashtu edhe në provimet përfundimtare.Në përfundim të arsimimit për “Laborant ushqimor”, niveli IV, pas të mesëm, nxënësit i nёnshtrohen provimeve tё mёposhtme: a) Provimi teorik profesional (test me shkrim)b) Provimi praktik profesional (realizimi i një detyre praktike për analiza laboratorike komplekse ushqimore). Në këto provime ata vlerësohen për shkallën e përvetësimit të kompetencave profesionale (njohurive, shprehive, vlerave dhe qëndrimeve), të nevojshme për të punuar në veprimtari të ndryshme profesionale të profilit “Laborant ushqimor”. Me përfundimin e sukseshëm të shkollimit, nxënësit marrin Certifikatën e aftësimit profesional, e cila njihet në territorin e Republikës së Shqipërisë. Sipas modelit të miratuar nga MASH, kjo dëshmi përmban:a) Të dhënat për nxënësin, shkollën, vitin e përfundimit, kualifikimin e fituar, etj.b) Të dhëna për rezulatet (notat) e arrritura nga nxënësi:- rezultatet në modulet profesionale;- rezultatet e dy provimeve përfundimtare.

VII. Përshkruesit e moduleve profesionale

6

1. Moduli “Menaxhim i laboratorit ushqimor

Profili: Laborant ushqimorNiveli: IV

PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi MENAXHIM I LABORATORIT USHQIMOR M-08-377-10

Qëllimi i modulit

Një modul teorik-praktik që i njeh nxënësit me parimet dhe procedurat e menaxhimit të laboratorit ushqimor (LU), si dhe i aftëson ata që t’i zbatojnë këto parime dhe procedura gjatë veprimtarive të punës në laboratorin ushqimor.

Kohëzgjatja e modulit

24 orë mësimore

Niveli i parapëlqyer për pranim

Individë që kanë përfunduar me sukses shkollat e mesme profesionale në degën “Teknologji Ushqimore”

Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të demonstrojnë aftësi të nivelit 4 në teknologji ushqimore.

Individë që kanë mbaruar me sukses arsimin e mesëm të përgjithshëm dhe që kanë kryer kursin urë për Laborant Ushqimor.

Rezultatet e të mësuarit (RM), përmbajtja dhe procedurat e vlerësimit

RM 1 Nxënësi përshkruan veçoritë e profesionit të laborantit ushqimorPërmbajtja: Kërkesat për laborantin ushqimor. Detyrat dhe funksionet që kryhen në profesionin e LU. Organizimi i punës dhe ndarja e detyrave në një LU. Kushtet e punës në një laborator ushqimor. Karriera profesionale e laborantit ushqimor. Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të rendisë kërkesat për laborantin ushqimor. të përshkruajë detyrat dhe funksionet që kryhen në profesionin e LU. të bëjë organizimin e punës dhe ndarjen e detyrave në një laborator ushqimor. të përshkruajë dhe kushtet e punës në një LU. të tregojë cila është karriera profesionale e LU

RM 2 Nxënësi harton dhe arkivon dokumentacion e laboratorit. Përmbajtja: Dokumentacioni themelor që përdoret në veprimtarinë e laboratorit ushqimor. Njohja e nevojave/mangësive të dokumentacionit. Hartimi i dokumentacionit të laboratorit ushqimor. Rishikimi dhe përmirësimi i dokumentacionit.

7

Vlerësimi dhe komunikimi i ndryshimeve në dokumentacionin e laboratorit. Procedura e arkivimit të dokumentacionit të laboratorit

ushqimor.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë ose me shkrim.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të tregojë cili është dokumentacioni themelor që përdoret në veprimtarinë e laboratorit ushqimor. të përcaktojë nevojat dhe mangësitë e dokumentacionit. të hartojë dhe të plotësojë dokumentacionin e laboratorit ushqimor. të bëjë rishikimin dhe përmirësimin e dokumentacionit. të bëjë vlerësimin dhe komunikimin e ndryshimeve në dokumentacionin e laboratorit. të zbatojë procedurat e duhura të arkivimit të

dokumentacionit të laboratorit ushqimor.

RM 3 Nxënësi menaxhon proceset e rrezikut të lidhura me OHS dhe politikat e procedurat mjedisore. Përmbajtja: Dhënia e informacioneve për grupin e punës dhe zotërimi i çështjeve që ngrihen. Zbatimi dhe monitorimi i procedurave të vendit të punës për identifikimin e dëmtimeve dhe vlerësimin e rreziqeve. Zbatimi dhe monitorimi i procedurave të vendit të punës për kontrollin e rreziqeve. Zbatimi i procedurave të vendit të punës për të shqyrtuar

veprimtari të rrezikshme. Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë ose me shkrim.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të japë informacione për grupin e punës dhe të zotërojë çështjet që ngrihen. të zbatojë dhe të monitorojë procedurat e vendit të punës për identifikimin e dëmtimeve dhe për vlerësimin e rreziqeve. të zbatojë dhe të monitorojë procedurat e vendit të punës për kontrollin e rreziqeve. të zbatojë procedurat e vendit të punës për të shqyrtuar

veprimtari të rrezikshme.

RM 4 Nxënësi përmirëson procedurat në kuadrin e detyrave dhe funksioneve që kryen.Përmbajtja: Zhvillimi i kuadrit cilësor brenda vendit të punës. Mbajtja me cilësi e dokumentacionit.

8

Ofrimi i trajnimeve në sisteme cilësore dhe procese të përmirësimit. Maksimalizimi dhe raportimi i arritjeve të punës. Vlerësimi i komponentëve përbërës të një sistemi cilësie. Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë ose me shkrim.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të zhvillojë kuadrin cilësor brenda vendit të punës. të mbajë dokumentacionin cilësor. të ofrojë trajnime në sisteme cilësore dhe procese të përmirësimit. të maksimalizojë dhe të raportojë punën. të vlerësojë komponentët domethënës për një sistem cilësor.

RM 5 Nxënësi kryen kontroll të brendshëm të sistemit të cilësisë.

Përmbajtja: Përgatitja për kontroll. Kryerja e kontrollit. Raportimi i gjetjeve. Kryerja e veprimeve korrigjuese. Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë ose me shkrim.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përgatitet për kontroll. të kryejë kontrollin sipas procedurave të paracaktuara. të raportojë gjetjet. të kryejë veprimet e duhura korrigjuese.

RM 6 Nxënësi përzgjedh metodat dhe procedurat analitike të

duhura. Përmbajtja: Përcaktimi i karakteristikave të mostrës dhe kërkesave për kryerjen e analizës. Përzgjedhja e metodave analitike. Përzgjedhja dhe vlerësimi i materialeve për reference. Përzgjedhja e metodave të testimit për plotësimin e kërkesave të rregulloreve ose për licensim. Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë ose me shkrim.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përcaktojë saktë karakteristikat e mostrës dhe kërkesat e analizës. të përzgjedhë metodat analitike të përshtatshme. të përzgjedhë dhe të vlerësojë materialet për referencë.

9

të përzgjedhë metodat e duhura të testimit për plotësimin e kërkesave të rregulloreve ose për licensim.

RM 7 Nxënësi kontribuon në zhvillimin e produkteve dhe zbatimeve të tyre.Përmbajtja: Përcaktimi i qëllimit të projektit për zhvillimin e produktit. Zhvillimi dhe formulimi i produktit të ri. Vendosja e kërkesave për produktin e ri. Dokumentimi dhe raportimi i rezultateve të projektit.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje-përgjigje me gojë ose me shkrim.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përcaktojë qëllimin e projektit për zhvillimin e

produktit. të zhvillojë dhe formulojë qartë produktin e ri. të vendosë standardet e duhura për produktin e ri. të dokumentojë dhe të raportojë rezultatet e projektit.

RM 8 Nxënësi verifikon vlefshmërinë e metodës analitike.Përmbajtja: Konfirmimi i vlefshmërisë së sistemeve të pajisjeve. Vlefshmërimi i metodës së analizës sipas instruksionit

(procedurës) të përcaktuar. Vlerësimi dhe shënimi i rezultateve.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë ose me shkrim.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të konfirmojë vlefshmërinë e sistemeve të pajisjeve. të tregojë vlefshmërinë e metodës së analizës sipas

instruksionit (procedurës) të përcaktuar. të vlerësojë dhe të shënojë rezulatet

RM 9 Nxënësi zhvillon dhe përshtat analizat dhe procedurat.Përmbajtja: Përcaktimi i mungesave dhe problemeve në analizat

dhe/ose procedurat aktuale. Kërkimi dhe propozimi i alternativave. Vlerësimi i alternativave, zhvillimi i analizave dhe

rekomandimi i procedurave/metodave. Dokumentimi dhe raportimi i metodave/procedurave të reja.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë ose me shkrim.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:

10

të përcaktojë drejt mungesat dhe problemet në analizat dhe/ose procedurat aktuale.

të kërkojë dhe të propozojë alternativat e duhura. të vlerësojë alternativat, të zhvillojë alternativat dhe të

rekomandojë procedurat/metodat e duhura. të dokumentojë dhe të raportojë metodat/procedurat e reja.

Udhëzime për zbatimin e modulit

Ky modul duhet të zhvillohet në klasë dhe më shumë në mjediset e laboratorit ushqimor.

Mësuesi duhet të zbatojë sa më shumë shembuj dhe demonstrime të procedurave për menaxhimin e aspekteve të ndryshme të veprimtarive në laboratorin ushqimor, si dhe të plotësimit të dokumentacionit përkatës.

Kursantët duhet të angazhohen sa më shumë të jetë e mundur në diskutimet në lidhje me konceptet dhe procedurat e menaxhimit të laboratorit ushqimor, si dhe në demonstrimin praktik të këtyre procedurave në laboratorin ushqimor.

Gjatë vlerësimit të kursantëve duhet të synohet më tepër në verifikimin e shkallës së aftësive praktike që ata kanë fituar për të kryer veprimtari menaxhuese në laboratorin ushqimor.

Mësuesi duhet të kërkojë me rreptësi zbatimin e normave dhe standardeve të cilësisë dhe të sigurisë, si dhe të nxitë punën në grup të nxënësve.

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet plotësimi nga nxënësi i të gjitha kritereve të realizimit të çdo rezultati mësimor të modulit.

Kushtet ee domosdoshme për realizimin e modulit

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjedise mësimore të përshtatshme për zhvillimin e mësimit, të pasjisur si më poshtë:

Klasë mësimore dhe laborator ushqimor. Tabela dhe pankarta ilustruese. Pajisje, mjete dhe materiale laboratorike. Dokumente dhe formularë që përdoren për aspektet e

menaxhimit në laborator ushqimor. Dokumente të rregulloreve, normave dhe standardeve për

veprimet laboratorike. Materiale të shkruara në mbështetje të çështjeve që trajtohen

në modul.

2. Moduli ”Kuadri ligjor për laboratorin ushqimor”.


PËRSHKRUESI I MODULIT

11

Titulli dhe kodi KUADRI LIGJOR PËR LABORATORIN USHQIMOR

M-08-378-10

Qëllimi i modulit

Një modul teorik që aftëson nxënësit me zotërimin e nocioneve dhe kuadrit ligjor bazë që vepron në laboratorin ushqimor.


18 orë mësimore


- Individë që kanë përfunduar me sukses shkollat e mesme profesionale në degën “Teknologji Ushqimore”

- Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të demonstrojnë aftësi të nivelit 4

- Individë që kanë mbaruar me sukses arsimin e mesëm të përgjithshëm dhe që kanë kryer kursin urë për Laborant Ushqimor.

Rezultatet e të mësuarit (RM), përmbajtja dhe proçedurat e vlerësimit

RM 1 Nxënësi zbaton ligjin e ushqimit. Përmbajtja: - Shpjegimi i rolit dhe rëndësisë së ligjit të ushqimit - Listimi i dispozitave të përgjithshme të kuadrit ligjor të

ushqimit- Renditja e kërkesave të përgjithshme të sigurisë ushqimore - Përkufizimi i kuptimit të ushqimit të sigurtë dhe të

përshtatshëm- Shpjegimi i kodit të ushqimit- Shpjegimi i mekanizmave dhe vlerësimeve shkencore e

teknike të EFSA.(Siguria dhe cilësia e ushqimit evropian)- Shpjegimi rolit të analizës së ushqimit në përputhje me

kërkesat e sigurisë dhe cilësisë së ushqimit.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje-përgjigje me gojë dhe me shkrim.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të shpjegojë rolin dhe rëndësinë e kuadrit ligjor të ligjit për

ushqimin.- të listojë dispozita të përgjithshme të kuadrit të ligjit të

ushqimit- të rendisë kërkesat e përgjithshme të sigurisë ushqimore- të përkufizojë kuptimin e ushqimit të sigurtë dhe të

përshtatshëm.- të shpjegojë kodin e ushqimit- të shpjegojë mekanizmat e vlerësimet shkencore e teknike

të EFSA. - të shpjegojë rolin e analizës së ushqimit në përputhje me

kërkesat e sigurisë dhe cilësisë së ushqimit.

RM2 Nxënësi zbaton ligjin për mbrojtjen e interesave të konsumatorit.Përmbajtja: - Shpjegimi i rolit dhe rëndësisë së kuadrit ligjor për

12

mbrojtjen e interesave të konsumatorit- Renditja e ligjeve të mbrojtjes së interesave të

konsumatorit- Përkufizimi i ligjeve të mbrojtjes së interesave të

konsumatorit- Shpjegimi i ligjeve të parandalimit të praktikave

mashtruese- Shpjegimi i rolit të analizës së ushqimit në përputhje me

kërkesat e sigurisë së ushqimit.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje-përgjigje me gojë dhe me shkrim.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të shpjegojë rolin dhe rëndësinë e ligjit për mbrojtjen e

interesave të konsumatorit- të rendisë ligjet e mbrojtjes së interesave të konsumatorit- të përkufizojë ligjet e mbrojtjes së interesave të

konsumatorit.- të shpjegojë ligjet e mbrojtjes dhe parandalimit të

mashtrimit të konsumatorit.- të shpjegojë rolin e analizës së ushqimit në përputhje me

kërkesat e sigurisë së ushqimit.

RM 3 Nxënësi përshkruan rolin e kontrollit zyrtar të ushqimit Përmbajtja: - Përcaktimi i organeve përkatëse të kontrollit zyrtar të

ushqimeve- Shpjegimi i funksioneve të organeve përkatëse të kontrollit

të ushqimeve- Shpjegimi i detyrave të EFSA - Argumentimi i kontrollit të lëvizjes së lirë të ushqimit të

sigurt dhe të shëndetshëm.- Interpretimi i mbulimit të të gjitha fazave të zinxhirit të

prodhimit ushqimor.- Shpjegimi i komponentëve kryesore të Autoritetit

Kombëtar të ushqimit Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje-përgjigje me gojë dhe me shkrim.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të renditë organeve përkatëse të kontrollit zyrtar të

ushqimeve. - të shpjegojë funksionimin organeve përkatëse të kontrollit

zyrtar të ushqimeve - të shpjegojë detyrat e EFSA - të argumentojë kontrollin e lëvizjes së lirë të ushqimit të

sigurt dhe të shëndetshëm- të interpretojë mbulimin e të gjitha fazave të zinxhirit të

prodhimit ushqimor.- të shpjegojë komponentët kryesore të Autoritetit të

13

ushqimit.

Udhëzime për zbatimin e modulit dhe për vlerësimin e nxënësve.

Ky modul duhet të trajtohet në klasë.- Mësuesi duhet të demostrojë praktikisht të gjitha njohuritë dhe

hallkat e procesit analitik të masave te sigurisë dhe të mbrojtjes së ushqimit në pajtueshmëri me standardet e sigurisë ushqimore.

- Nxënësi duhet të angazhohet në veprimtari konkrete në zbatimin e ligjeve në përputhje me me zhvillimin e realiteteve të reja ,në aftësimine tyre për jetën.

- Mësuesi duhet të organizojë punën me metoda të ndryshme mësim nxënie, ku nxënësit kryejnë interpretime të ligjeve dhe të standarteve në përputhje me situata konkrete.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të vihet theksi në arritjet e sjelljeve shprehive dhe aftësive të cilat nxisin të menduarit kritik dhe krijues.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të punohet praktikisht dhe të sigurohen mjediset, mjete dhe materialet e mëposhtme:- Në një laborator ushqimor ose në një organ të kontrollit të

ushqimit.- Kompleti i ligjeve të ruajtjes së ushqimit dhe mjedisit, kuptimi i

ushqimit të sigurtë dhe të përshtatshëm ,aplikimit të përgjithshëm i kërkesave të sigurisë së ushqimit si dhe Pajtueshmëria me kërkesat e sigurisë ushqimore.

- Paisje teknologjike që shërbejnë për mësimdhënie.- Manuale, udhëzuesa, katalogë, rregullore standarte në

mbështetje të çështjeve që trajtohen në modul.

3.Moduli “Rregullat e sigurimit teknik e mbrojtjes së mjedisit në laboratorin ushqimor“

Profili: Laborant Ushqimor

14

Niveli: IV

PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi RREGULLAT E SIGURIMIT TEKNIK E

MBROJTJES SË MJEDISIT NË LABORATORIN USHQIMOR

M-08-379-10

Qëllimi i modulit

Një modul teoriko-praktik që i njeh nxënësit me normat dhe standardet e cilësisë, saktësisë, sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit gjatë analizave dhe veprimeve në laboratorin ushqimor, si dhe i aftëson ata t’i zbatojnë këto norma dhe standarde gjatë veprimeve në laborator.


24 orë mësimore






RM 1 Nxënësi zbaton normat e cilësisë dhe të sigurisë gjatë veprimeve në laboratorin ushqimor.Përmbajtja: - Rëndësia dhe përparësitë e normave dhe standardeve të

cilësisë në laboratorin ushqimor, si dhe akreditimin e tyre.- Normat themelore të cilësisë në laboratorin ushqimor.- Sistemet e cilësisë në veprimtaritë e laboratorit ushqimor.- Dokumentet që përdoren në sistemet e cilësisë në laborator

ushqimor.- Dokumentacion i operacioneve të punës në një laborator

ushqimor.- Llojet e kontrolleve dhe auditimeve që lidhen me

vlerësimin e cilësisë në një laborator ushqimor. Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje – përgjigje me gojë dhe me shkrim- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të tregojë rëndësinë dhe përparësitë e normave dhe

standardeve të cilësisë në laboratorin ushqimor, si dhe akreditimin e tyre.

- të përcaktojë normat themelore të cilësisë në laboratorin ushqimor.

- të përshkruajë sistemet e cilësisë në veprimtaritë e laboratorit ushqimor.

- të përshkruajë dokumentet që përdoren në sistemet e cilësisë në laborator ushqimor.

15

- të dokumentojë operacionet e punës në një laborator ushqimor.

- të përcaktojë llojet e kontrolleve dhe auditimeve që lidhen me vlerësimin e cilësisë në një laborator ushqimor.

RM 2

Nxënësi zbaton rregullat e sigurisë për shmangien e rreziqeve në laboratorin ushqimor.Përmbajtja: - Rreziqet dhe shkaqet e rreziqeve gjatë punës në laborator.- Rregullat dhe standardet e sigurisë në laboratorin

ushqimor.- Mjediset e laboratorit dhe rreziqet përkatëse.- Rreziqet nga kimikatet, ruajtja dhe mirëmbajtja e tyre.- Planifikimi veprimeve në raste rreziku.- Pajisjet dhe mjetet për mbrojtje individuale.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje – përgjigje me gojë ose me shkrim- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përshkruajë rreziqet dhe shkaqet e rreziqeve gjatë punës

në laborator.- të zbatojë rregullat dhe standardet e sigurisë në laboratorin

ushqimor.- të përshkruajë mjediset e laboratorit dhe rreziqet përkatëse.- të theksojë rreziqet nga kimikatet, ruajtjen dhe

mirëmbajtjen e tyre.- të planifikojë veprimet në raste rreziku.- të përdorë pajisjet dhe mjetet për mbrojtje individuale.

RM 3

Nxënësi zbaton rregullat e mbrojtjes së mjedisit gjatë veprimtarive në laboratorin ushqimor.Përmbajtja: - Rëndësia e mbrojtjes së mjedisit gjatë veprimtarisë në

laboratorin ushqimor.- Rregullat kryesore për mbrojtjen e mjedisit gjatë

veprimtarisë në laboratorin ushqimor.- Pasojat nga mos-zbatimi i rregullave të mbrojtjes së

mjedisit gjatë veprimtarisë në laboratorin ushqimor.- Masat që merren për mbrojtjen e mjedisit gjatë

veprimtarisë në laboratorin ushqimor.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje – përgjigje me gojë ose me shkrim- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përshkruajë rëndësinë e mbrojtjes së mjedisit gjatë

veprimtarisë në laboratorin ushqimor.- të shpjegojë rregullat kryesore për mbrojtjen e mjedisit

gjatë veprimtarisë në laboratorin ushqimor.

16

- të zbatojë rregullat kryesore për mbrojtjen e mjedisit gjatë veprimtarisë në laboratorin ushqimor

- të përshkruajë pasojat nga mos-zbatimi i rregullave të mbrojtjes së mjedisit gjatë veprimtarisë në laboratorin ushqimor.

- të përshkruajë masat që merren për mbrojtjen e mjedisit gjatë veprimtarisë në laboratorin ushqimor

- të marrë masat e duhura për mbrojtjen e mjedisit gjatë veprimtarisë në laboratorin ushqimor.


Ky modul duhet të zhvillohet në klasë dhe më shumë në mjediset e laboratorit ushqimor.

Mësuesi duhet të japë sa më shumë shembuj dhe ilustrime të koncepteve dhe parametrave të cilësisë, saktësisë dhe sigurisë si dhe të normave dhe standardeve përkatëse, si dhe të demonstrojë procedura laboratorike në përputhje me këto norma e standarde.

Nxënësit duhet të angazhohen sa më shumë të jetë e mundur në diskutimet në lidhje me konceptet dhe parametrat e sigurisë, saktësisë dhe cilësisë, si dhe me normat dhe standardet përkatëse, si dhe të kryejnë procedura laboratorike në përputhje me këto norma e standarde.

Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të synohet më tepër në verifikimin e shkallës së aftësive praktike që ata kanë fituar për të kryer veprime dhe llogaritje statistikore që lidhen me veprimtarinë e punës në laborator ushqimor.

Mësuesi duhet të kërkojë me rreptësi zbatimin e normave dhe standardeve të cilësisë dhe të sigurisë.



Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjedise mësimore të përshtatshme për zhvillimin e mësimit, të pasjisur si më poshtë: Klasë mësimore dhe laborator ushqimor. Tabela dhe pankarta ilustruese. Pajisje dhe mjete laboratorike. Kimikate dhe materiale të tjera laboratorike. Dokumente të normave dhe standardeve për veprimet

laboratorike. Rregullore të cilësisë dhe sigurisë në laboratoret ushqimore. Materiale të shkruara në mbështetje të çështjeve që trajtohen në

modul.

4. Moduli “Statistika për laborant ushqimor“

Profili: Laborant UshqimorNiveli: IV

17

PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi STATISTIKA PËR LABORANT USHQIMOR M-08-380-10

Qëllimi i modulit

Një modul teoriko-praktik që i njeh nxënësit me konceptet bazë të statistikës, si dhe i aftëson ata për të zbatuar këto koncepte e për të zgjidhur probleme statistikore në veprimtarinë e punës së laboratorit ushqimor

Kohëzgjatja e modulit 42 orë mësimore






RM 1 Nxënësi zgjidh probleme dhe kryen veprime matematike duke përdorur të menduarit dhe konceptet matematikore.Përmbajtja: - Zgjidhja e problemeve matematikore duke përdorur

aftësitë matematikore.- Përpunimi i të dhënave me përdorimin e aritmetikës,

algjebrës e gjeometrisë.- Paraqitja e të dhënave sipas metodave të aritmetikës,

algjebrës e gjeometrisë.- Modelet matematike për të shpjeguar ecurinë e gjërave.- Llogaritja e probabiliteteve të thjeshta me metodat teorike

dhe të frekuencës relative.- Zgjidhja e problemeve të thjeshta për probabilitetin.- Matja e probabilitetit sipas shkallës 0-1 dhe kuptimi për

pikët në këtë shkallë.- Përdorimi i parimeve themelore për të llogaritur

permutacionet dhe kombinacionet.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje – përgjigje me gojë- Detyra dhe teste me shkrim.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të zgjidhë probleme matematikore duke përdorur aftësitë

matematikore.- të përpunojë të dhënat me përdorimin e aritmetikës,

algjebrës e gjeometrisë.- të paraqitë të dhënat sipas metodave të aritmetikës,

algjebrës e gjeometrisë.- të përdorë modelet matematikore për të shpjeguar ecurinë

e gjërave.- të llogaritë probabiliteteve të thjeshta me metodat teorike

18

dhe të frekuencës relative.- të zgjidhë problema të thjeshta për probabilitetin.- të matë probabilitetin sipas shkallës 0-1 dhe të japë

kuptimin për pikët në këtë shkallë.- të përdorë parimet themelore për të llogaritur

permutacionet dhe kombinacionet.

RM 2 Nxënësi kryen analiza statistikore të të dhënave dhe përdor konceptin e saktësisë.Përmbajtja: - Organizimi i të dhënave bruto.- Dallimi midis variablave diskretë dhe të vazhdueshëm.- Ndërtimi i tabelës së frekuencave nga të dhënat bruto.- Llogaritja e mesatares për të dhënat bruto dhe të dhënat e

grupuara.- Përcaktimi i “medianës” dhe “modës” për të dhënat bruto.- Kuptimi për shpërndarjen, gamën (range) dhe devijimin

standard. - Llogaritja e gamës për një grup të dhënash.- Llogaritja e devijimit standard për të dhëna të grupuara

dhe të pagrupuara.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje – përgjigje me gojë- Detyra dhe teste me shkrim.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të organizojë të dhënat bruto.- të bëjë dallimin midis variablave diskretë dhe të

vazhdueshëm.- të ndërtojë tabelën e frekuencave nga të dhënat bruto.- të llogaritë mesataren për të dhënat bruto dhe të dhënat e

grupuara.- të përcaktojë “medianës” dhe “modës” për të dhënat

bruto.- të japë kuptimin për shpërndarjen (spread), gamën (range)

dhe devijimin standard. - të llogaritë gamën për një grup të dhënash.- të llogaritë devijimin standard për të dhëna e grupuara dhe

të pagrupuara.

RM 3

Nxënësi mbledh, tabelon, interpreton dhe paraqet të dhëna duke nxjerrë konkluzione.Përmbajtja: - Paraqitja e modeleve standarde, lineare dhe eksponenciale,

në rrethana të përshtatshme.- Tabelimi i frekuencave dhe ndërtimi i tabelës së

frekuencave nga të dhënat bruto.- Interpretimi i të dhënave të paraqitura në formë grafike:

me kolona, me “byrek”, me diagrama, etj. - Interpretimi i statistikave nga një grup të dhënash reale:

19

mesatarja, mediana, moda, gama, devijimi standard.- Krahasimi i dy grupeve të të dhënave duke përdorur

mesataret dhe devijimet standarde.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje – përgjigje me gojë.- Detyra dhe teste me shkrim.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të paraqesë modele standarde, lineare dhe eksponenciale,

në rrethana të përshtatshme.- të tabulojë frekuenca dhe të ndërtojë tabela të frekuencave

nga të dhënat bruto.- të interpretojë të dhënat e paraqitura në formë grafike: me

kolona, me “byrek”, me diagramë, etj. - të interpretojë statistika nga një grup të dhënash reale:

mesatarja, mediana, moda, gama, devijimi standard.- të krahasojë dy grupe të dhënash duke përdorur mesataret

dhe devijimet standarde. Udhëzime për zbatimin e modulit

Ky modul duhet të zhvillohet në klasë. Mësuesi duhet të japë sa më shumë shembuj dhe ilustrime të

koncepteve statistikore që trajton, si dhe të tregojë procedurat e zgjidhjes së detyrave të ndryshme statistikore, duke i lidhur ato me aspektet e punës në laboratorin ushqimor.

Nxënësit duhet të angazhohen sa më shumë të jetë e mundur në diskutimet në lidhje me konceptet statistikore që trajtohen në module, si dhe të zgjidhin detyra praktike statistikore, që lidhen me aspektet e punës në laborator ushqimor.

Instruktori duhet të japë si detyra në klasë, ashtu edhe detyra shtëpie në lidhje me zgjidhjen e problemeve statistikore.

Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të synohet më tepër në verifikimin e shkallës së aftësive praktike që ata kanë fituar për të kryer veprime dhe llogaritje statistikore që lidhen me veprimtarinë e punës në laborator ushqimor.



Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjedise mësimore të përshtatshme për zhvillimin e mësimit, të pasjisur si më poshtë: Klasë mësimore. Dërrasë e zezë. Kompjuter, printer. Pojektor mësimor. Tabela dhe pankarta ilustruese. Makina llogaritëse dore. Materiale të shkruara në mbështetje të çështjeve që trajtohen në

modul.

20

5. Moduli “Analizat organoshqisore të ushqimit“



21

Titulli dhe kodi ANALIZAT ORGANOSHQISORE TË USHQIMIT M-08-381-10

Qëllimi i modulit

Një modul teoriko-praktik që aftëson kursantët për identifikimin, dallimin, shpjegimin dhe përshkrimin e vlerësimit të treguesve organo-shqisorë të produkteve ushqimore, si dhe për të kryer veprimtari praktike laboratorike për analizat organoshqisorë të ushqimit.


48 orë mësimore


- Individë që kanë përfunduar me sukses shkollat e mesme profesionale në degën “Teknologji ushqimore”

- Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të demonstrojnë aftësi të nivelit IV



RM 1 Nxënësi përshkruan treguesit organoshqisorë të ushqimit dhe metodat e përcaktimit të tyre.Përmbajtja: - Identifikimi i treguesve organoshqisorë dhe i vlerave

ndjesore në lidhje me ushqimin. - Dallimi i veçorive të treguesve organoshqisorë të ushqimit- Analizimi i ndikimit të faktorëve ndjesorë dhe të jashtëm

në degustimin e ushqimit- Shpjegimi i rëndësisë së kontrollit të ambalazhimit dhe

marketimit- Përshkrimi i metodave për përcaktimin e treguesve

organoshqisorë- Përshkrimi i përgatitjes së raportit laboratorikInstrumentet e vlerësimit:- Pyetje-përgjigje me gojë ose me shkrimKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të identifikojë treguesit organoshqisorë dhe vlerat ndjesore

në lidhje me ushqimin. - të dallojë veçoritë e treguesve organoshqisorë të ushqimit- të analizojë ndikimin e faktorëve ndjesorë dhe të jashtëm

në degustimin e ushqimit- të shpjegojë rëndësinë e kontrollit të ambalazhimit dhe

marketimit- të përshkruajë metodat për përcaktimin e treguesve

organoshqisorë- të përshkruajë përgatitjen e raportit laboratorik

RM 2 Nxënësi parapërgatit kushtet për kryerjen e analizave organoshqisorë të ushqimit.Përmbajtja: - Shpjegimi i rregullores së laboratorit

22

- Kontrolli i gjendjes teknike të aparaturave dhe i parametrave optimalë të laboratorit

- Pastrimi i laboratorit dhe larja e mjeteve ndihmëse- Përgatitja e raportit laboratorik - Përshkrimi i teknikës për marrjen dhe përgatitjen e

mostrës mesatare për produkte të ndryshme (metodave të ndryshme)

- Marrja dhe përgatitja e mostrës mesatare- Përzgjedhja e kritereve të marrjes së mostrës për analizë

dhe mostrës standarde (krahasuese)Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje-përgjigje me gojëKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të shpjegojë rregulloren e laboratorit- të kontrollojë gjendjen teknike të aparaturave dhe

parametrat optimalë të laboratorit - të pastrojë laboratorin dhe të lajë mjetet ndihmëse- të përgatisë raportin laboratorik- të përshkruajë teknikën për marrjen dhe përgatitjen e

mostrës mesatare për produkte të ndryshme (metodave të ndryshme)

- të kryejë marrjen dhe përgatitjen e mostrës mesatare- të përzgjedhë kriteret e marrjes së mostrës për analizë

dhe mostrës standarde (krahasuese)

RM 3 Nxënësi kryen analizat organoshqisorë të ushqimit.Përmbajtja: - Përgatitja e vendit të punës në laborator- Përzgjedhja e metodikës së analizës- Përgatitja e mjeteve ndihmëse për kryerjen e analizave

organoshqisorë- Përgatitja e mostrës për analizë dhe mostrës standarde

(krahasuese)- Kryerja e analizës për përcaktimin e pamjes- Kryerja e analizës për përcaktimin e ngjyrës- Kryerja e analizës për përcaktimin e kthjelltësisë (për

produktet me konsistencë të lëngët dhe të kthjellëta)- Kryerja e analizës për përcaktimin e aromës- Kryerja e analizës për përcaktimin e shijes- Kryerja e analizës për përcaktimin e strukturës

(konsistencës)- Kryerja e vlerësimit të ambalazhimit dhe marketimit- Vlerësimi organoshqisorë të ushqimit me sistem pikësh- Krahasimi i rezultateve të analizave me treguesit e

etiketimit- Interpretimi i rezultateve - Plotësimi i raportit laboratorik - Pastrimi i vendit të punës

23

- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe ruajtjes së mjedisit gjatë analizave organoshqisorë të ushqimit.

Instrumentet e vlerësimit- Vëzhgim me listë kontrolli- Pyetje-përgjigje me gojëKriteret e vlerësimitNxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatisë vëndin e punës në laborator- të përzgjedhë metodikën e analizës- të përgatisë mjetet ndihmëse për kryerjen e analizave

organo-leptike- të përgatisë mostrën për analizë dhe mostrës standarde

(krahasuese)- të kryejë analizën për përcaktimin e ngjyrës- të kryejë analizën për përcaktimin e kthjelltësisë (për

prod. me konsistencë të lëngët dhe të kthjellëta)- të kryejë analizën për përcaktimin e aromës- të kryejë analizën për përcaktimin e shijes- të kryejë vlerësimin e ambalazhimit dhe marketimit- të kryejë vlerësimin organoshqisorë me sistem pikësh - të krahasojë rezultatet e analizave me treguesit e

etiketimit - të interpretojë rezultatet e analizave - të plotësojë raportin laboratorik - të pastrojë vendin e punes duke respektuar rregullat

higjeno sanitare- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së

mjedisit gjatë analizave organoshqisorë të ushqimit


Ky modul duhet të zhvillohet në laborator - Laboranti instruktues, specialisti kimist-ushqimor i laboratorit

duhet të shpjegojë dhe të përdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrime të zhvillimit të analizave organoshqisorë të ushqimit

- Kursantët duhet të shpjegojnë, përshkruajnë, dallojnë dhe të angazhohen në veprimtari konkrete eksperimentale për kryerjen e analizave organo-leptike të produkteve ushqimore

- Laboranti instruktues ose specialisti kimist-ushqimor duhet te mbikqyrë respektimin e rregullave të sigurisë dhe mjedisore.

- Gjatë vlerësimit të kursantëve, duhet të vihet theksi te verifikimi i shkallës së arritjes së shprehive teorike dhe praktike për kryerjen e analizave organoshqisorë të ushqimit.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjedise të përshtatshme për zhvillimin e analizave organoshqisorë, dhe materiale ndihmëse si më poshtë:- Laborator të ndriçuar mirë- Mjete pune laboratorike për kryerjen e analizave organoshqisorë

(qelqurina ,epruveta, cilindra, gota kimike, gota specifike degustimi, ujë i distiluar, qirinj, mostra standarde etj)

- Mostra të ndryshme (lëndë të para dhe produkte përfundimtare

24

- Pankarta, letra të bardha (tabakë), neone, udhëzues, katalogë, rregullore, etj.

6. Moduli ”Analizat e treguesve fizikë të ushqimit”


25

PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi ANALIZAT E TREGUESVE FIZIKË TË

USHQIMITM-08-382-10

Qëllimi i modulit

Një modul që aftëson nxënësit për të kryer matje të parametrave fizikë si temperaturën, dendësinë, presionin,veshtullisë, përcaktimin e hirit, etj.


60 orë mësimore


Nxënësit duhet të kenë përfunduar arsimin e mesem Individë që kanë përfunduar me sukses shkollat e mesme

profesionale në degën “Teknologji Ushqimore” Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të

demonstrojnë aftësi të nivelit 4 Individë që kanë mbaruar me sukses arsimin e mesëm të

përgjithshëm dhe që kanë kryer kursin urë për Laborant Ushqimor.


RM 1 Nxënësi përshkruan analizat fizike të ushqimit. Përmbajtja: - Argumentimi i rolit dhe rëndësisë së treguesve fizike në

kontrollin e parametrave fizik të ushqimit.- Interpretimi i nocioneve bazë të parametrave fizike të

analizës së ushqimit- Shpjegimi i manualeve të përdorimit të treguesve të

parametrave.- Shpjegimi i përgatitjes së librit për shënimin e

parametrave. - Shpjegimi i përgatitjes së mjeteve të punës.- Shpjegimi i kontrollit të paisjeve matës-tregues- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të shpjegojë rolin dhe rëndësinë e treguesve fizike në

kontrollin e parametrave fizik të ushqimit.- të interpretojë nocionet bazë të parametrave fizike të

analizës së ushqimit.- të dizenjojë manualet e ndërtimit dhe të përdorimit të

treguesve të parametrave.- të interpretojë nocionet bazë të parametrave fizike të

analizës së ushqimit- të shpjegojë si përgatitet libri i shënimit të parametrave

sipas kritereve të udhëzuesit. - të shpjegojë si përgatitet vendi i punës sipas udhëzuesit.- të interpretojë si përgatiten mjetet të punës sipas llojit të

26

matjes që do të kryejë.- të shpjegojë kontrollin e paisjeve matës-tregues teorikisht.- të shpjegojë marrjen në dorëzim të paisjeve treguese të

parametrave sipas rregullit.- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.

RM2 Nxënësi kryen matje të temperaturësPërmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përpilimi i udhëzuesit të përcaktimit të temperaturës.- Përzgjedhja e pajisjeve të matjes së temperaturës.- Vendosja e pajisjeve të matjes së temperaturës në vendet e

përcaktuara.- Mbikqyrja e procesit automatik të matjes së temperaturës.- Shënimi i matjeve.- Pastrimi i mjeteve të punës - Pastrimi i mjedisit të punës - Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës sipas rregullores së punës.- të përpilojë udhëzuesit e përcaktimit të temperaturës.- të kontrollojë gjëndjen teknike të pajisjet temperaturë

tregues sipas rregullit.- të përzgjedhë pajisjet temperaturëtregues sipas rregullit.- të vendosë paisjet e matjes së temperaturës në vendet e

përcaktuara sipas udhëzuesit.- të mbikqyrë proceset automatike të matjes së temperaturës

sipas standardit.- të shënojë matjet në librin e regjistrimit të parametrave

sipas rregullit.- të pastrojë mjetet e punës në përfundim të procesit të

matjeve të temperaturës.- të pastrojë mjedisin e punës në përfundim të procesit të

matjes së temperaturës.- të raportojë sipas rregullit për matjet e kryera.- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë procesit të matjes.

RM 3 Nxënësi kryen matjen e presionit.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përpilimi i udhëzuesit të matjes së presionit.- Kontrolli i gjëndjes teknike të paisjeve të matjes së

presionit.

27

- Përzgjedhja e instrumentave matës të presionit.- Matja e presionit në procese të ndryshme .- Mbikqyrja e procesit automatik të matjes së presionit- Shënimi i matjeve.- Pastrimi i mjeteve të punës - Pastrimi i mjedisit të punës - Raportimi për matjet e kryera.- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës sipas rregullores së punës.- të hartojë udhëzuesit e matjes së presionit- të kontrolljë gjëndjen teknike të paisjeve të matjes së

presionit sipas rregullit.- të përzgjedhë instrmentat matës të presionit.- të masë presionin në procese të ndryshme sipas rregullit.- të mbikqyrë proceset automatike të matjes së presionit.- të shënojë matjet në librin e regjistrimit të parametrave.- të pastrojë mjetet punës në përfundim të procesit të

matjeve të presionit sipas rregullit.- të pastrojë sipas rregullit mjedisn e punës në përfundim të

procesit të matjes së presionit.- të raportojë si duhet matjet e kryera.- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë matjes së presionit.

RM 4 Nxënësi kryen përcaktimin e lagështirës.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Hartimi i udhëzuesit të përcaktimit të lagështirës.- Përzgjedhja e paisjeve dhe instrumentave matës të

lagështirës.- Kontrolli i gjëndjes teknike të paisjeve të matjes së

lagështirës.- Marrja e mostrës për përcaktimin e lagështirës.- Etiketimi i mostrës. - Sistemimi i mostrës në laborator.- Mbikqyrja e procesit të përcaktimit të lagështirës së

mostrës .- Peshime të ndryshme të mostrës për përcaktimin e

lagështirës.- Shënimi i matjeve - Pastrimi i mjeteve të punës - Pastrimi i mjedisit të punës - Raportimi për përfundimin e procesit të përcaktimit të

lagështirës- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

28

mjedisit .Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës sipas rregullores së punës.- të lexojë udhëzuesit e përcaktimit të lagështirës- të përzgjedhë paisjet dhe instrumentat matës të lagështirës

sipas rregullit.- të kontrollojë gjëndjen teknike të paisjeve të matjes së

presionit sipas rregullit.- të përpunojë mostrën për përcaktimin e lagështirës sipas

udhëzimit.- të etiketojë sipas rregullit mostrën e përpunuar.- të sistemojë mostrën në laborator sipas rregullores së

punës në laboratorët ushqimor- të kryejë sipas standardit procesin e përcaktimit të

lagështirës në mostër.- të kryejë peshime të ndryshme të mostrës për përcaktimin

e lagështirës.- të shënojë matjet në librin e regjistrimit të parametrave.- të pastrojë mjetet e punës në përfundim të procesit të

përcaktimit të lagështirës së mostrës.- të pastrojë mjedisin e punës në përfundim të procesit të

përcaktimit të lagështirës- të raportojë për përfundimin e procesit të përcaktimit të

lagështirës- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të lagështirës

RM 5 Nxënësi kryen përcaktimin e densitetit.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Interpretimi i udhëzuesit të përcaktimit të densitetit.- Përzgjedhja e pajisjeve dhe instrumentave matës të

densitetit.- Kontrolli i gjëndjes teknike të pajisjeve të matjes së

densitetit.- Marrja e mostrës për përcaktimin e densitetit.- Etiketimi i mostrës - Sistemimi i mostës në laborator.- Përcaktimi i densitetit së mostrës.- Peshime të ndryshme të mostrës për përcaktimin e

densitetit.- Shënimi i matjeve - Pastrimi i mjeteve të punës - Pastrimi i mjedisit të punës - Raportimi për përfundimin e procesit të përcaktimit të

densitetit

29

- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe mbrojtjes së mjedisit

Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës sipas rregullores së punës.- të interpretojë udhëzuesit e përcaktimit të lagështirës.- të përzgjedhë pajisjet dhe instrumentat matës të

lagështirës sipas rregullit.- të kontrollojë gjëndjen teknike të pajisjeve të matjes së

presionit sipas rregullit.- të përpunojë mostrën për përcaktimin e lagështirës sipas

udhëzimit.- të etiketojë sipas rregullit mostrën e përpunuar - të sistemojë mostrën në laborator sipas rregullores së

punës në laboratorin ushqimor- të kryejë, sipas standardit, procesin e përcaktimit të

lagështirës në mostër.- të kryejë peshime të ndryshme të mostrës, për përcaktimin

e lagështirës.- të shënojë matjet në librin e regjistrimit të parametrave.- të pastrojë mjetet e punës në përfundim të procesit të

përcaktimit të lagështirës së mostrës.- të pastrojë mjedisin e punës në përfundim të procesit të

përcaktimit të lagështirës- të raportojë për përfundimin e procesit të përcaktimit të

lagështirës- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të densitetit.

RM 6 Nxënësi kryen përcaktimin e veshtullisë.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Interpretimi i udhëzuesit të përcaktimit të veshtullisë.- Përzgjedhja e paisjeve dhe instrumentave matës të

veshtullisë.- Kontrolli i gjëndjes teknike të paisjeve të matjes së

veshtullisë.- Marrja e mostrës për përcaktimin e veshtullisë.- Etiketimi i mostrës - Sistemimi i mostrës në laborator sipas rregullores së punës

në laboratorët ushqimor- Mbikqyrja e procesit të përcaktimit të veshtullisë së

mostrës .- Matje të ndryshme në vëllim të mostrës, për përcaktimin e

veshtullisë .- Shënimi i matjeve - Pastrimi i mjeteve të punës - Pastrimi i mjedisit të punës

30

- Raportimi për përfundimin e procesit të përcaktimit të veshtullisë.

- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe mbrojtjes së mjedisit.

Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës sipas rregullores së punës.- të interpretojë udhëzuesit e përcaktimit të veshtullisë- të përzgjedhë paisjet dhe instrumentat matës të veshtullisë

sipas rregullit.- të kontrollojë gjëndjen teknike të pajisjeve të matjes së

veshtullisë sipas rregullit.- të përpunojë mostrën për përcaktimin e veshtullisë sipas

udhëzimit.- të etiketojë sipas rregullit mostrën e përpunuar- të sistemojë mostrën në laborator sipas rregullores së

punës në laboratorët ushqimor- të kryejë, sipas standardit, procesin e përcaktimit të

veshtullisë në mostër.- të kryejë matje të ndryshme në vëllim të mostrës për

përcaktimin e veshtullisë.- të shënojë matjet në librin e regjistrimit të parametrave.- të pastrojë mjetet e punës në përfundim të procesit të

përcaktimit të veshtullisë së mostrës.- të pastrojë mjedisin e punës në përfundim të procesit të

përcaktimit të veshtullisë- të raportojë për përfundimin e procesit të përcaktimit të

veshtullisë- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të veshtullisë.

RM 7 Nxënësi kryen përcaktimin e hirit.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Interpretimi i udhëzuesit të përcaktimit të hirit.- Përzgjedhja e paisjeve dhe instrumentave matës të hirit.- Kontrolli i gjëndjes teknike të pajisjeve të matjes së hirit.- Marrja e mostrës për përcaktimin e hirit.- Etiketimi i mostrës - Dërgimi i mostrës në laborator.- Mbikqyrja e procesit të përcaktimit të hirit së mostrës .- Peshime të ndryshme të mostrës, për përcaktimin e hirit.- Shënimi i matjeve - Pastrimi i mjeteve të punës- Pastrimi i mjedisit të punës - Raportimi për përfundimin e procesit të përcaktimit të

hirit.- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

31

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës sipas rregullores së punës.- të interpretojë udhëzuesit e përcaktimit të hirit- të përzgjedhë pajisjet dhe instrumentat matës të hirit sipas

rregullit.- të kontrollojë gjëndjen teknike të pajisjeve të përcaktimit

të hirit sipas rregullit.- të përpunojë mostrën për përcaktimin e hirit sipas

udhëzimit.- të etiketojë sipas rregullit mostrën e përpunuar - të sistemojë mostrën në laborator.- të kryejë sipas standardit procesin e përcaktimit të hirit në

mostër.- të kryejë peshime të ndryshme të mostrës për përcaktimin

e hirit.- të shënojë matjet në librin e regjistrimit të parametrave.- të pastrojë mjetet e punës në përfundim të procesit të

përcaktimit të hirit së mostrës.- të pastrojë mjedisin e punës në përfundim të procesit të

përcaktimit të hirit.- të raportojë për përfundimin e procesit të përcaktimit të

hirit. të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të hirit.


Ky modul duhet të trajtohet në laboratorin e analizës ushqimore apo në mjedise reale pune të përcaktimit të temperaturës, presionit, lagështirës,densitetit, veshtullisë dhe përcaktimit të hirit.- Mësuesi i praktikës duhet të demostrojë praktikisht të gjitha

njohuritë dhe hallkat e procesit analitik si dhe masat e sigurisë në punë si dhe të mbrojtjes së mjedisit.

- Nxënësi duhet të angazhohet në veprimtari konkrete, për kryerjen matjeve dhe përcaktimn real të vlerës së parametrit.

- Insruktori të organizojë punën në grup, ku nxënësit kryejnë matje reale.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të vihet theksi në arritjet e shprehive dhe aftësive praktike të tyre në procesin e përcaktimit të parametrave të ndryshëm.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të punohet praktikisht dhe të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mëposhtme:- Laborator ushqimor apo ndërmarrje e teknologjisë ushqimore.- Kompleti i mjeteve dhe pajisjeve matëse të temperaturës,

presionit, përcaktimit të lagështirës, densitetit, veshtullisë, hirit, etj.

32

- Paisje teknologjike që shërbejnë për përcaktime të parametrave.- Manuale, udhëzuesa, katalogë, rregullore standarte në


7. Moduli ”Analizat kimike bazë të ushqimit ”.


33

PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi ANALIZAT KIMKE BAZË TË USHQIMIT. M-08-383-10

Qëllimi i modulit

Një modul që aftëson nxënësit për të kryer analiza kimike bazë si : përcaktimi i lëndës së thatë, aciditeti i përgjithshëm, ph, sheqernat, NaCl, proteinat, SO2, CO2, lëndë konservuese dhe lyrës.


120 orë mësimore


Individë që kanë përfunduar me sukses shkollat e mesme profesionale në degën “Teknologji Ushqimore”.

Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të demonstrojnë aftësi të nivelit IV



RM 1 Nxënësi përshkruan metodat e analizës kimike të ushqimeve.Përmbajtja: - Përshkrimi i rëndësisë së analizës kimike.- Interpretimi i nocioneve bazë të analizës kimike në

produktet ushqimore.- Përshkrimi i kërkesave cilësore për produkteve të

ndryshme ushqimore.- Përgatitja e regjistrit për shënimin e rezultatit të analizave . - Përgatitja e vendit të punës.- Përgatitja e mjeteve të punës.- Demostrimi i mënyrave të marrjes së mostrave të

ndryshme.- Demostrimi i mënyrave të përpunimit të mostrave të

ndryshme.- Përgatitja e reagentëve me përqëndrimet përkatëse .- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë ose me shkrim- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë të:- të përshkruajë rëndësinë e analizës kimike.- të interpretojë nocionet bazë të analizës kimike në

produktet ushqimore.- të përshkruajë kërkesat cilësore për produkteve të

ndryshme ushqimore.- të përgatisë regjistrin për shënimin e rezultatit të analizave - të përgatisë vendin e punës.- të përgatisë mjetet e punës.- të demostrojë mënyrat e marrjes së mostrës

34

- të demostrojë mënyrat e përpunimit të mostrës.- të përgatisë reagentet me përqëndrimet pëkatëse .- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të metodave të analizës kimike.

RM2 Nxënësi përcakton përqindjen e lëndës së thatë Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përzgjedhja e metodës së analizës për përcaktimin e lëndës

së thatë.- Përzgjedhja e pajisjeve të përcaktimit të lëndës së thatë- Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë- Matja e lëndës së thatë.- Regjistrimi i rezultateve - Intepretimi i rezultateve- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit - Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës.- të përzgjedhë metodën e analizës për përcaktimin e lëndës

së thatë.- të përzgjedhë pajisjet e përcaktimit të lëndës së thatë- të vendosë pajisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë- të masë lëndën e thatë.- të regjistrojë rezultatet në regjistrin e laboratorit- të intepretojë rezultatet- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të përqindjes së lëndës së thatë

RM 3 Nxënësi përcakton përqindjen e NaCl në ushqime.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përzgjedhja e metodës së analizës për përcaktimin e

përqindjes së NaCl.- Përzgjedhja e pajisjeve për përcaktimin e NaCl.- Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë- Llogaritja e NaCl.- Regjistrimi i rezultateve - Intepretimi i rezultateve- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit

35

Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës.- të përcaktojë metodën e analizës për përcaktimin e

përqindjes së NaCl.- të përzgjedhë pajisjet për përcaktimin e NaCl.- të vendosë pajisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë sipas metodës së

përzgjedhur- të llogarisë përqindjen e NaCl sipas metodës së

përzgjedhur.- të regjistrojë rezultatet në regjistrin e laboratorit- të intepretojë rezultatet e nxjerra- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të përqindjes së NaCl në ushqime

RM 4 Nxënësi kryen përcaktimin e ph (pehashit)Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përzgjedhja e metodës së analizës për përcaktimin e ph.- Përzgjedhja e pajisjeve për përcaktimin e ph.- Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë- Matja e ph.- Regjistrimi i rezultateve - Intepretimi i rezultateve të nxjerra- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës.- të përzgjedhë metodën e analizës për përcaktimin e ph.- të përzgjedhë pajisjet për përcaktimin e ph.- të vendosë pajisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë sipas metodës së

përzgjedhur- të masë ph sipas metodës së përzgjedhur.- të regjistrojë rezultatet në regjistrin e laboratorit- të intepretojë rezultatet- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të ph

36

RM 5 Nxënësi përcakton përqindjen e aciditetitPërmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përcaktimi i metodës së analizës për përcaktimin e

përqindjes së aciditetit.- Përzgjedhja e pajisjeve për përcaktimin e aciditetit.- Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë- Llogaritja e përqindjes së aciditetit - Regjistrimi i rezultateve - Intepretimi i rezultateve të nxjerra- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës.- të përzgjedhë metodën e analizës për përcaktimin e

përqindjes së aciditetit- të përzgjedhë pajisjet për përcaktimin e përqindjes së

aciditetit- të vendosë pajisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë sipas metodës së

perzgjedhur- të llogarisë përqindjen e aciditetit sipas metodës së


mjedisit gjatë përcaktimit të përqindjes së aciditetit

RM 6 Nxënësi përcakton përqindjen e sheqeritPërmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përcaktimi i metodës së analizës për përcaktimin e

përqindjes së sheqerit- Përzgjedhja e pajisjeve për përcaktimin e përqindjes së

sheqerit.- Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë- Matja e sheqerit.- Regjistrimi i rezultateve - Intepretimi i rezultateve të nxjerra- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit Instrumenetet e vlerësimit:

37

- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës.- të përcaktojë metodën e analizës për përcaktimin e

përqindjes së sheqerit- të përzgjedhë pajisjet për përcaktimin e përqindjes së

sheqerit- të vendosë pajisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë sipas metodës së

përzgjedhur- të llogarisë përqindjen e sheqerit sipas metodës së


mjedisit gjatë përcaktimit të përqindjes së sheqerit

RM 7 Nxënësi përcaktonn përqindjen e proteinave.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përcaktimi i metodës së analizës për përcaktimin e

përqindjes së proteinave.- Përzgjedhja e pajisjeve për përcaktimin e përqindjes së

proteinave.- Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë- Llogaritja e proteinës.- Regjistrimi i rezultateve - Intepretimi i rezultateve- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës.- të përcaktojë metodën e analizës për përcaktimin e

proteinës- të përzgjedhë pajisjet për përcaktimin e proteinës- të vendosë pajisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë, sipas metodës së

perzgjedhur.- të masë proteinën sipas metodës së zgjedhur.- të regjistrojë rezultatet në regjistrin e laboratorit- të intepretojërezultatet e nxjerra- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

38

mjedisit. gjatë përcaktimit të përqindjes së proteinave

RM 8 Nxënësi përcakton përqindjen e CO2.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përcaktimi i metodës së analizës për përcaktimin e

përqindjes së CO2.- Përzgjedhja e pajisjeve për përcaktimin e përqindjes së

CO2.- Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë- Llogaritja e përqindjes së CO2.- Regjistrimi i rezultateve - Interpretimi i rezultateve të nxjerra- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së


përqindjes CO2

- të përzgjedhë pajisjet për përcaktimin e përqindjes së CO2

- të vendosë pajisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë, sipas metodës së

përzgjedhur- të masë përqindjen e CO2 sipas metodës së përzgjedhur.- të regjistrojë rezultatet në regjistrin e laboratorit- të intepretojë rezultatet- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të përqindjes së dioksidit të karbonit

RM 9 Nxënësi përcakton përqindjen e SO2.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përcaktimi i metodës së analizës për përcaktimin e

përqindjes së SO2.- Përzgjedhja e pajisjeve për përcaktimin e përqindjes së

SO2.- Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë- Llogaritja e përqindjes së SO2.- Regjistrimi i rezultateve - Intepretimi i rezultateve të nxjerra- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

39


përqindjes së SO2

- të përzgjedhë pajisjet për përcaktimin e përqindjes së SO2

- të vendosë paisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë, sipas metodës së

pezgjedhur- të masë përqindjen e SO2 sipas metodës së përzgjedhur.- të regjistrojë rezultatet në regjistrin e laboratorit- të intepretojë rezultatet e nxjerra- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të përqindjes së dioksidit të squfurit

RM 10 Nxënësi përcakton lëndët konservuese.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përcaktimi i metodës së analizës për përcaktimin e lëndëve

konservuese- Përzgjedhja e pajisjeve për përcaktimin e lëndëve

konservuese. - Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë.- Llogaritja e lëndëve konservuese - Regjistrimi i rezultateve - Intepretimi i rezultateve- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit. Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të veshë uniformën e punës.- të përcaktojë metodën e analizës për përcaktimin e lëndëve

konservuese- të përzgjedhë pajisjet për përcaktimin e lëndëve

konservuese- të vendosë pajisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë, sipas metodës së

përzgjedhur- të përcaktojë lëndët konservuese, sipas metodës së

përzgjedhur - të regjistrojë rezultatet e analizave në rregjistrin e

40

laboratorit- të intepretojë rezultatet e nxjerra- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të lëndëve konservuese

RM 11 Nxënësi përcakton përqindjen e lyrës.Përmbajtja: - Veshja e uniformës së punës.- Përcaktimi i metodës së analizës për përcaktimin e

përqindjes së lyrës. - Përzgjedhja e pajisjeve për përcaktimin e përqindjes së

lyres.- Vendosja e pajisjeve në vendet e caktuara- Përgatitja e mostrës për analizë- Llogaritja e përqindjes së lyrës.- Regjistrimi i rezultateve - Intepretimi i rezultateve të nxjerra- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë :- të veshë uniformën e punës.- të përzgjedhë metodën e analizës për përcaktimin e

përqindjes së lyrës. - të përzgjedhë pajisjet për përcaktimin e përqindjes së lyrës - të vendosë pajisjet në vendet e caktuara- të përgatisë mostrën për analizë, sipas metodës së

përzgjedhur- të përcaktojë lëndët konservuese - të regjistrojë rezultatet e analizave në rregjistrin e

laboratorit- të intepretojë rezultatet e nxjerra- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit gjatë përcaktimit të përqindjes së lyrës.


Ky modul duhet të trajtohet në laboratorin e analizës ushqimore apo në mjedise reale pune të përcaktimit të sheqerit, aciditetit, ph, proteines, lëndës së thatë dhe përcaktimit të SO2, CO2, NaCl lëndëve konservuese dhe lyrës.- Lektori dhe Instruktori i praktikës duhet të demostrojë

praktikisht të gjitha njohuritë dhe hallkat e procesit analitik si dhe masat e sigurisë në punë si dhe të mbrojtjes së mjedisit.

- Nxënësi duhet të angazhohet në veprimtari konkrete, për kryerjen e analizave baze kimike.

- Insruktori të organizojë punën në grup, ku nxënësit kryejnë

41

analizat baze kimike.- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të vihet theksi në arritjet e

shprehive dhe aftësive praktike të tyre në kryerjen e analizave kimike.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të punohet praktikisht dhe të sigurohen mjediset,pajisjet dhe materialet e mëposhtme:- Një laborator ushqimor apo në një ndërrmarrje të teknologjisë

ushqimore.- Kompleti i mjeteve dhe reagenteve kimik.- Paisje laboratorike qe sherbejne per kryerjen e analizave kimike.- Manuale, udhëzuesa, katalogë, rregullore standarte në


8. Moduli “Analizat mikrobiologjike të ushqimit“


42

PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi ANALIZAT MIKROBIOLOGJIKE TË

USHQIMITM-08-384-10

Qëllimi i modulit

Një modul teoriko-praktik që aftëson kursantët për identifikimin, dallimin, shpjegimin, përshkrimin dhe vlerësimin e treguesve mikrobiologjikë të ushqimit, si dhe për të kryer veprimtari praktike laboratorike me synim kryerjen e analizave mikrobiologjike të tyre.

Kohëzgjatja e modulit 156 orë mësimore



Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të demonstrojnë aftësi të nivelit 4



RM 1 Nxënësi përshkruan aspekte të mikrobiologjisë ushqimore dhe analizave mikrobiologjikePërmbajtja: Përcaktimi i parimeve themelore për klasifikimin e

mikroorganizmave (MO) dhe klasifikimi i tyre Dallimi i veçorive të baktereve, majave, myqeve Analizimi i ndikimit të faktorëve fizike, kimike, biologjikë

në zhvillimin e MO Argumentimi i përhapjes së MO në natyrë Shpjegimi i toksikozave dhe toksiko-infektimet ushqimore Përshkrimi i rolit, rëndësisë dhe metodave për zhvillimin e

analizave mikrobiologjike të ushqimit Shpjegimi i mikroskopisë, i ndërtimit e funksionimit të

mikroskopit Instrumentet e vlerësimit: Pyetje-Përgjigje me gojë dhe me shkrimKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përcaktojë parimet themelore për klasifikimin e

mikroorganizmave (MO) të klasifikojë mikroorganizmat të dallojë veçoritë e baktereve, majave, myqeve të analizojë ndikimin e faktorëve fizike, kimike, biologjikë

në zhvillimin e MO të argumentojë përhapjen e MO në natyrë të shpjegojë toksikozat dhe toksiko-infektimet ushqimore të përshkruajë rolin, rëndësinë dhe metodat e zhvillimit të

analizave mikrobiologjike të ushqimit të shpjegojë mikroskopinë si dhe ndërtimin e funksionimin

e mikroskopit

43

RM 2 Nxënësi parapërgatit kushtet për kryerjen e analizave mikrobiologjike të ushqimitPërmbajtja: Përshkrimi i ndërtimit të laboratorit mikrobiologjik dhe

paisjeve që shërbejnë në analizat mikrobiologjike Shpjegimi i rregullores së laboratorit mikrobiologjik Shpjegimi i rëndësisë së higjenizimit dhe të kontrollit të

parametrave optimalë të laboratorit mikrobiologjik Përshkrimi i përgatitjes së raportit laboratorik Egzaminimi mikroskopik Shpjegimi i përgatitjes së mjediseve ushqyese Dallimi i metodave të sterilizimit Sterilizimi i mjediseve ushqyese, mjeteve laboratorike Përshkrimi i teknikave specifike për hollimet sasiore Zbatimi i teknikave specifike për kryerjen e hollimeve Kultivimi i MO Izolimi i kulturave të pastra MO Inspektimi i mostrës Marrja e mostrës Evidentimi kuantitativ i kolonive dhe i MO (MPN) Përgatitja e raportit laboratorik Përcaktimi dhe aplikimi i kritereve mikrobiologjikeInstrumentet e vlerësimit: Vëzhgim me listë kontrolli. Pyetje-përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përshkruajë ndërtimin e laboratorit mikrobiologjik dhe

paisjeve që shërbejnë në analizat mikrobiologjike të shpjegojë rregulloren e laboratorit mikrobiologjik të shpjegojë rëndësinë e higjenizimit dhe të kontrollit të

parametrave optimalë të laboratorit mikrobiologjik të përshkruajë përgatitjen e raportit laboratorik të kryejë egzaminime mikroskopike të shpjegojë përgatitjen e mjediseve ushqyese të dallojë metodat e sterilizimit të sterilizojë mjediset ushqyese dhe mjetet laboratorike të përshkruajë teknikat specifike për hollimet sasiore të zbatojë teknikat specifike për kryerjen e hollimeve

sasiore të kultivojë MO të izolojë kultura të pastra MO të inspektojë mostrën sipas lojit të mostrës dhe kushteve të

marrjes. të marrë mostrën sipas llojit të produktit dhe llojit të

analizës të kryejë evidentimin kuantitativ të kolonive dhe MO

(MPN) të përgatisë raportin laboratorik të kryejë përcaktimin dhe aplikimin e kritereve

44

mikrobiologjike

RM 3

Nxënësi kryen analizat mikrobiologjike të ushqimitPërmbajtja: Higjenizimi i laboratorit Kontrolli i gjendjes teknike të laboratorit dhe aparaturave Përzgjedhja e metodikave të analizave mikrobiologjike Përgatitja e mjeteve ndihmëse për kryerjen e analizës Përgatitja e ujërave sterile (peptone alkaline ose buferik

peptone) për hollimet kuantitative të nevojshme Përgatitja e mjediseve ushqyese (terrene kulturale) dhe

sterilizimi i tyre Marrja e mostrave për egzaminime mikrobiologjike Kryerja e analizës për numërimin e mikroflorës totale Kryerja e analizës për numërimin e baktereve aerobe

mezofile Kryerja e analizës për numërimin e baktereve koliforme Kryerja e analizës për numërimin e streptococcus faecalis Kryerja e analizës për zbulimin e salmonella-s Kryerja e analizës për numërimin e shigella-s Kryerja e analizës për zbulimin e enteropathogenic

Escherichia coli Kryerja e analizës për numërimin e Staphylococcus aureus Kryerja e analizës për numërimin e Bacillus cereus Kryerja e analizës për numërimin e Clostridium

perfringens Kryerja e analizës për numërimin e Majave dhe myqeve Interpretimi i rezultateve dhe plotësimi i raportit

laboratorik Pastrimi i vendit të punës Zbatimi i rregullave të sigurisë dhe mbrojtjes së mjedisitInstrumentet e vlerësimit: Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të kryejë higjenizimin e laboratorit të kontrollojë gjendjen teknike të laboratorit dhe

aparaturave të përzgjedhë metodikat e analizave mikrobiologjike të përgatitisë mjetet ndihmëse për kryerjen e analizës të përgatisë ujërat sterile (peptone alkaline ose buferik

peptone) për hollimet kuantitative të përgatisë dhe të sterilizojë mjediset ushqyese të kryejë marrjen e mostrave për egzaminime

mikrobiologjike të kryejë analizën për numërimin e mikroflorës totale të kryerjë analizën për numërimin e baktereve aerobe

mezofile të kryejë analizën për numërimin e coliforms të kryejë analizën për zbulimin e coliform faecalis

45

të kryejë analizën për numërimin e streptoccoccus faecalis të kryejë analizën për zbulimin e Salmonella-s të kryejë analizën për numërimin e shigella të kryejë analizën për zbulimin e enteropathogenic

Escherichia coli të kryejë analizën për numërimin e Staphilococus aureus të kryejë analizën për numërimin e Bacillus cereus të kryejë analizën për numërimin e Clostridium

perfringens të kryejë analizën për numërimin e Majave dhe Myqeve të interpretojë rezultatet e analizave të plotësojë raportin laboratorik të pastrojë vendin e punës duke respektuar rregullat

higjeno- sanitare të zbatojë rregullat e sigurisë dhe mbrojtjes së mjedisit

gjatë analizave mikrobiologjike të ushqimit


-Ky modul duhet të zhvillohet në laborator mikrobiologjie-Mësuesi duhet të shpjegojë dhe të përdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrime konkrete të zhvillimit të analizave mikrobiologjike të ushqimit-Nxënësit duhet të shpjegojnë, përshkruajnë, dallojnë dhe të angazhohen në veprimtari konkrete eksperimentale për kryerjen e analizave bazë mikrobiologjike të ushqimitLaboranti instruktues ose specialisti kimist-ushqimor duhet te mbikqyrë me rreptësi respektimin e rregullave të sigurisë dhe mbrojtjes së mjedisit dhe sterilitetitGjatë vlerësimit të kursantëve, duhet të vihet theksi te verifikimi i shkallës së arritjes së shprehive teorike dhe praktike për kryerjen e analizave mikrobiologjike të ushqimit


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjedise laboratorike të përshtatshme për zhvillimin e analizave bazë mikrobiologjike si dhe materiale ndihmëse si më poshtë:Laborator me mure, pllaka, dritare dhe dyer të rregulltaMjete pune laboratorike për kryerjen e analizave Mikrobiologjike (qelqurina; epruveta, pipeta, cilindra, elermajera, gota kimike, hinka, pjata petri, lama, lamela, etj. Pipeta automatike, banjo-uji, llambë alkooli, ansa, ghilpëra etj). Aparatura; termostate, tundësa tw ndryshwm, centrifugë, mikroskop (lloje tw ndryshme), autoklavë, distilator, peshore teknike dhe analitike, refraktometër, pH- metër, termometër, kamera numërimi, si dhe ujë i distiluar, reagentë kimikë, terrene ushqyese për zhvillimin e MO-ve, pambuk, letra filtri, etjMostra të ndryshme (lëndë të para, p. të ndërmjetme si dhe produkte përfundimtare)Llampa sterilizimi UV, tabela për llogaritjen e MO, letra termoduruese për paketimin dhe sterilizimin e mjeteve të punës, udhëzues, katalogë, rregullore, standarte, etj.

46

9. Moduli “Analizat bazë të ujit



Titulli dhe kodi ANALIZAT BAZË TË UJIT M-08-385-10

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer analiza bazë të ujit si , përgatitja e mostrës për analizë, karakteristikat organo-leptike,

47

analizat kimike të ujit, fortësine e ujit, analizat mikrobiologjike të ujit etj.


66 orë mësimore



Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të demonstrojnë aftësi të nivelit IV



RM 1 Nxënësi përgatit mostrën e ujit për analizë.Përmbatja : Veshja e uniformës së punës. Dezinfektimi i vendit të punës. Përgatitja e mjeteve dhe reagenteve Leximi i standardeve të ujit. Përzgjedhja e metodës së analizës. Përzgjedhja e reagentëve për analizë Përgatitja e mostrës. Zbatimi i regullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të veshë uniformën e punës të dezinfektojë vendin e punës. të përgatisë mjetet dhe reagentet të lexojë standardet e ujit që do analizohet. të përzgjedhë metodën e analizës. të përzgjedhë reagentët për analizë të pergatitë mostrën. të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë përgatitjes së mostrës për analizë.

RM 2 Nxënësi kryen analizat organoshqisore të ujitPermbajtja: Përgatitja e laboratorit për analizë. Ajrosja e vendit të punës. Vëzhgimi i ngjyrës së ujit. Nuhatja e erës së ujit. Shijimi i ujit. Regjistrimi i rezultateve të analizave. Interpretimi i rezultateve të analizave. Raportimi i rezultateve të analizave. Zbatimi i regullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.

48

Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përgatitë laboratorin për analizë. të ajrosë vendin e punës. të vërejë ngjyrën e ujit. të nuhas erën e ujit. të provojë shijen e ujit. të regjistrojë rezultatet e analizave ne rregjistrin e

laboratorit të interpretojë rezultatet e analizave, të raportojë rezultatet e analizave, të zbatojë regullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizave organoshqisore të ujit.

RM 3 Nxënësi kryen analizat fiziko-kimike të ujitPermbajtja: Përzjedhja e metodës së përdorur. Përzjedhja e instrumentave të analizës. Përzgjedhja e reagenteve të duhur Përgatitja e tretësirave me përqëndrim përkatës. Përcaktimi i PH. Përcaktimi i shkallës së oksidimit të ujit. Përcaktimi i lëndës së thatë. Përcaktimi i pranisë së NH3 në ujë. Përcaktimi i pranisë së NO2 dhe NO3 në ujë. Përcaktmi i H2S në ujë. Regjistrimi i rezultateve të analizave. Interpretimi i rezultateve të analizave. Raportimi i rezultateve të analizave. Zbatimi i regullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përzgjedhë metodën e duhur të përzgjedhë instrumentat e analizës. të përzgjedhë reagentet e duhur të përgatitë tretësirat me përqëndrim përkatës. të përcaktojë PH. të përcaktojë shkallën e oksidimit të ujit. të përcaktojë lëndën e thatë. të përcaktojë praninë e NH3 në ujë. të përcaktojë praninë e NO2 dhe NO3

të përcaktojë H2S në ujë. të regjistrojë rezultatet e analizave ne rregjistrin e

laboratorit të interpretojë rezultatet e analizave, të raportojë rezultatet e analizave, të zbatoje regullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

49

mjedisit gjatë analizave fiziko-kimike të ujit

RM 4 Nxënësi analizon fortësinë e ujit.Përmbajtja :- Përgatitja e mjeteve për analizë.- Përzjedhja e metodës së analizimit.- Përgatitja e reagenteve për analizë.- Përcaktimi i fortësisë së përgjithshme.- Përcaktimi i fortësisë kalcite- Përcaktimi i fortësisë magneziane- Regjistrimi i rezultateve të analizave.- Interpretimi i rezultateve të analizave.- Raportimi i rezultateve të analizave.- Zbatimi i regullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë mjetet për analizë.- të përzgjedhë metodën e analizës. - të përgatitë reagentet për analizë.- të përcaktojë fortësinë e përgjithshme të ujit - të përcaktojë fortësinë kalcite- të përcaktojë fortësinë magneziane- të regjistrojë rezultatet e analizave ne rregjistrin e

laboratorit- të interpretojë rezultatet e analizave, - të raportojë rezultatet e analizave, - të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizimit të fortësisë së ujit

RM 5 Nxënësi kryen analizat mikrobiologjike të ujitPërmbajtja:- Përgatitja e vendit dhe mjeteve të punës për kryerjen e

analizave mikrobiologjike të ujit.- Dezinfektimi i enëve dhe mjedisit të punës.- Zgjedhja e metodës së analizimit.- Zgjedhja e llojit të analizës.- Përgatitja e mjeteve ndihmëse për kryerjen e analizës- Përgatitja e e mjediseve ushqyese (terrene kulturale) dhe

sterilizimi i tyre.- Marrja e mostrave për ekzaminime mikrobiologjike- Kryerja e analizës për numërimin e enteropathogenic

Escherichia coli- Llogaritja e e rezultatit të analizës.- Regjistrimi i rezultateve të analizave.- Interpretimi i rezultateve të analizave.- Raportimi i rezultateve të analizave.- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik e mbrojtjes se

50

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë vendin dhe mjetet e punës për kryerjen e

analizave mikrobiologjike të ujit.- të dezinfektojë enët dhe mjedisin e punës.- të zgjedhë metodën e analizimit. - të zgjedhë llojin e analizës.- të përgatitë mjetet ndihmëse për kryerjen e analizës- të përgatitë mjediset ushqyese (terrene kulturale) dhe

sterilizimin e tyre.- të marrë mostrat për ekzaminime mikrobiologjike- të kryejë analizën për numërimin e enteropathogenic

Escherichia coli- të llogaritë rezultatin e analizës.- të regjistrojë rezultatet e analizave ne rregjistrin e

laboratorit- të interpretojë rezultatet e analizave, - të zbatojë rregullat e sigurimit teknik e mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës mikrobiologjike të ujit. Udhëzime për zbatimin e modulit dhe për vlerësimin e nxënësve.

Ky modul duhet të trajtohet në laboratorin e analizës ushqimore apo në mjedise reale pune të përcaktimit të fortesise, aciditetit, ph, lendes se thate.- Lektori dhe instruktori i praktikës duhet të demostrojë

praktikisht të gjitha njohuritë dhe hallkat e procesit analitik si dhe masat e sigurisë në punë si dhe të mbrojtjes së mjedisit.

- Nxënësi duhet të angazhohet në veprimtari konkrete, për kryerjen e analizave baze te ujit.

- Insruktori të organizojë punën në grup, ku nxënësit kryejnë analizat baze te ujit.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të vihet theksi në arritjet e shprehive dhe aftësive praktike të tyre në kryerjen e analizave baze te ujit.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të punohet praktikisht dhe të sigurohen mjediset,pajisjet dhe materialet e mëposhtme:- Një laborator ushqimor apo në një ndërrmarrje të teknologjisë

ushqimore.- Kompleti i mjeteve dhe reagenteve kimik.- Paisje laboratorike qe sherbejne per kryerjen e analizave kimike.- Manuale, udhëzuesa, katalogë, rregullore standarte në


51

10. Moduli ”Analizat bazë të qumështit dhe nënprodukteve të tij”


PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi ANALIZAT BAZË TË QUMËSHTIT DHE

NËNPRODUKTEVE TË TIJM-08-386-10

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për kryerjen e analizave bazë të qumështit dhe nënprodukteve të përftuara prej tij .


66 orë mësimore

52






RM 1 Nxënësi kryen analizat e qumështit.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë.- Përgatitja e mostrës së qumështit për analizë.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të qumështit .- Kryerja e analizave fiziko- kimike të qumështit.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të qumështit.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e qumështit për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të qumështit.- të kryejë analizat fiziko kimike të qumështit .- të kryejë analizat mikrobiologjike të qumështit.- .të interpretojë rezultatet e analizave- të plotësojë Fletë-Analizën- të raportojë për analizat e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së qumështit.

RM2 Nxënësi kryen analizat bazë të djathravePërmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë.- Përgatitja e mostrës së djathrave për analize.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të djathrave.- Kryerja e analizave fiziko-kimike të djathrave.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të djathrave.- Raportimi për analizat e kryera.- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së djathrave.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:

53

Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e djathrave për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të djathrave.- të kryejë analizat fiziko kimike të djathrave.- të kryejë analizat mikrobiologjike të djathrave. - të kryejë analizat biokimike të djathrave.- të raportojë për analizat e kryera.- të interpretojë rezultatet e analizave- të plotësojë Fletë-Analizën- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së djathrave.

RM 3 Nxënësi kryen analizat bazë të gjalpit.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së gjalpit për analize.- Përgatitja e reagentëve për gjalpit. - Kryerja e analizave organoshqisore të gjalpit.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të gjalpit.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të gjalpit. - Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e gjalpit për analize.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të gjalpit .- të kryejë analizat fiziko kimike të gjalpit.- të kryejë analizat mikrobiologjike të gjalpit. - të raportojë për analizat e kryera.- të interpretojë rezultatet dhe të plotësojë Fletë-Analizën- të zbatojë rregullat e sigurimi teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së gjalpit.

RM 4 Nxënësi kryen analizat bazë të gjizës.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së gjizës për analize.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të gjizës.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të gjizës.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të gjizës.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

54

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e gjizës për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të gjizës.- të kryejë analizat fiziko kimike të gjizës.- të kryejë analizat mikrobiologjike të gjizës.- të raportojë për analizat e kryera.- të interpretojë rezultatet dhe të plotësojë Fletë-Analizën- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së gjizës.

RM 5 Nxënësi kryen analizat bazë të kosit.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së kosit për analizë.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të kosit .- Kryerja e analizave fiziko- kimike të kosit .- Kryerja e analizave mikrobiologjike të kosit. - Raportimi për analizat e kryera.- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit. Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e kosit për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të kosit.- të kryejë analizat fiziko kimike të kosit.- të kryejë analizat mikrobiologjike të kosit.- të raportojë për analizat e kryera.- të interpretojë rezultatet dhe të plotësojë Fletë-Analizën- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizave bazë të kosit.


Ky modul duhet të trajtohet në laboratorin e analizës ushqimore apo në mjedise reale pune të kryerjes së analizave të qumështit dhe nënprodukteve të tij.- Instruktori i praktikës duhet të demostrojë praktikisht të gjitha


55

- Nxënësi duhet të angazhohet në veprimtari konkrete, për kryerjen matjeve dhe përcaktimit real të analizës.

- Insruktori të organizojë punën në grup, ku nxënësit kryejnë analiza reale.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të vihet theksi në arritjet e shprehive dhe aftësive praktike të tyre në procesin e kryerjes së analizave ndryshme në qumësht dhe nënprodukte të tij.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të punohet praktikisht dhe të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mëposhtme:- Në një laborator ushqimor apo në një ndërrmarrje të

teknologjisë së përpunimit të qumështit.- Kompleti i mjeteve dhe pajisjeve laboratorike për kryerjen e

analizës së qumështit dhe nënprodukteve të tij.- Kompleti reagentëve laboratorike për kryerjen e analizës së

qumështit dhe nënprodukteve të tij.- Manuale, udhëzuesa, katalogë, rregullore standarte në


11. Moduli “Analizat bazë të drithrave dhe nënprodukteve të tyre “


PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi ANALIZAT BAZË TË DRITHRAVE DHE

NËNPRODUKTEVE TË TYREM-08-387-10

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson kursantët për të kryer kryer analizat bazë të drithit dhe nënprodukteve të tij


66 orë mësimore

56



- Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të demonstrojnë aftësi të nivelit 4



RM 1 Nxënësi kryen analizat bazë të drithravePërmbajtja: - Përgatitja e mjedisit laboratorik - Përzgjedhja e metodikave për kryerjen analizave- Përgatitja e mjeteve ndihmëse dhe reagentëve- Përzgjedhja kritereve për marrjen e mostrës për analizë- Kryeja e analizave organoshqisore- Kryerja e analizave fiziko-kimike- Kryerja e analizave mikrobiologjike- Interpretimi i rezultateve - Plotësimi i raportit laboratorik - Zbatimi i rregullave të sigurisë dhe ruajtjes së mjedisitInstrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatisë mjedisin laboratorik- të përzgjedhë metodikat për kryerjen e analizave- të përgatisë mjetet ndihmëse dhe reagentët- të përzgjedhë kriteret e marrjes së mostrës për analizë - të përgatisë mjetet ndihmëse për kryerjen e analizës- të kryejë analizat organoshqisore - të kryejë analizat fiziko-kimike- të kryejë analizat mikrobiologjike- të interpretojë rezultatet e analizave- të plotësojë raportin laboratorik - të zbatojë rregullat e sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit gjatë

- analizave bazë të drithit

RM 2 Nxënësi kryen analizat bazë të miellitPërmbajtja: - Përgatitja e mjedisit laboratorik - Përzgjedhja e metodikave për kryerjen analizave- Përgatitja e mjeteve ndihmëse dhe reagentëve- Përzgjedhja kritereve për marrjen e mostrës për analizë- Kryeja e analizave organoshqisore- Kryerja e analizave fiziko-kimike- Kryerja e analizave mikrobiologjike- Interpretimi i rezultateve dhe plotësimi i raportit

laboratorik - Zbatimi i rregullave të sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit Instrumentet e vlerësimit:

57

- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatisë mjedisin laboratorik- të përzgjedhë metodikat për kryerjen e analizave- të përgatisë mjetet ndihmëse dhe reagentët- të përzgjedhë kriteret e marrjes së mostrës për analizë - të përgatisë mjetet ndihmëse për kryerjen e analizës- të kryejë analizat organoshqisore - të kryejë analizat fiziko-kimike- të kryejë analizat mikrobiologjike- të interpretojë rezultatet, të plotësojë raportin

laboratorik- të zbatojë rregullat e sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit

gjatë analizave bazë të miellit

RM 3 Nxënësi kryen analizat bazë të bukësPërmbajtja: - Përgatitja e mjedisit laboratorik - Përzgjedhja e metodikave për kryerjen analizave- Përgatitja e mjeteve ndihmëse dhe reagentëve- Përzgjedhja kritereve për marrjen e mostrës për analizë- Kryeja e analizave organoshqisore- Kryerja e analizave fiziko-kimike- Kryerja e analizave mikrobiologjike- Interpretimi i rezultateve dhe plotësimi i raportit

laboratorik - Zbatimi i rregullave të sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatisë mjedisin laboratorik- të përzgjedhë metodikat për kryerjen e analizave- të përgatisë mjetet ndihmëse dhe reagentët- të përzgjedhë kriteret e marrjes së mostrës për analizë - të përgatisë e mjetet ndihmëse për kryerjen e analizës- të kryejë analizat organoshqisore- të kryejë analizat fiziko-kimike- të kryejë analizat mikrobiologjike- të interpretojë rezultatet e të plotësojë raportin

laboratorik- të zbatojë rregullat e sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit

gjatë analizave të bukës

RM 4 Nxënësi kryen analizat bazë të makaronavePërmbajtja: - Përgatitja e mjedisit laboratorik - Përzgjedhja e metodave për kryerjen analizave- Përgatitja e mjeteve ndihmëse dhe reagentëve

58

- Përzgjedhja e kritereve për marrjen e mostrës për analizë- Kryeja e analizave organoshqisore- Kryerja e analizave fiziko-kimike- Kryerja e analizave mikrobiologjike- Interpretimi i rezultateve - Plotësimi i raportit laboratorik - Zbatimi i rregullave të sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatisë mjedisin laboratorik- të përzgjedhë metodikat për kryerjen e analizave- të përgatisë mjetet ndihmëse dhe reagentët- të përzgjedhë kriteret e marrjes së mostrës për analizë - të përgatisë mjetet ndihmëse për kryerjen e analizës- të kryejë analizat organoshqisore - të kryejë analizat fiziko-kimike- të kryejë analizat biokimike- të kryejë analizat mikrobiologjike- të interpretojë rezultatet e analizave - të plotësojë raportin laboratorik- të zbatojë rregullat e sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit

gjatë analizave bazë së makaronave.

RM 5 Nxënësi kryen analizat bazë të biskotavePërmbajtja: - Përgatitja e mjedisit laboratorik - Përzgjedhja e metodikave për kryerjen e analizave- Përgatitja e mjeteve ndihmëse dhe reagentëve- Përzgjedhja kritereve për marrjen e mostrës për analizë- Kryeja e analizave organoshqisore- Kryerja e analizave fiziko-kimike- Kryerja e analizave mikrobiologjike- Interpretimi i rezultateve dhe plotësimi i raportit

laboratorik - Zbatimi i rregullave të sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatisë mjedisin laboratorik- të përzgjedhë metodikat për kryerjen e analizave- të përgatisë mjetet ndihmëse dhe reagentët- të përzgjedhë kriteret e marrjes së mostrës për analizë - të përgatisë mjetet ndihmëse për kryerjen e analizës- të kryejë analizat organoshqisore- të kryejë analizat fiziko-kimike- të kryejë analizat mikrobiologjike- të interpretojë rezultatet e analizave

59

- të plotësojë raportin laboratorik- të zbatojë rregullat e sigurisë dhe ruajtjes së mjedisit

gjatë analizave bazë të biskotave


Ky modul duhet të zhvillohet në laborator ku :- Mësuesi (instruktori) duhet të përdorë sa më shumë të jetë e

mundur demonstrime konkrete të zhvillimit të analizave produkteve ushqimore; drithëra, miellra, bukë, makarona, biskota dhe të zhvillojë tek kursantët aftësitë, qëndrimet dhe vlerat e punës në grup.

- Kursantët duhet të angazhohen në veprimtari konkrete eksperimentale për kryerjen e analizave të këtyre produkteve.

- Mësuesi (instruktori) duhet te mbikqyrë respektimin e rregullave të sigurisë dhe mbrojtjes së mjedisit, mirëmbajtjes së aparaturave, mjeteve, reagentëve dhe mostrave.

- Gjatë vlerësimit të kursantëve, duhet të vihet theksi në verifikimin e shkallës së arritjeve të shprehive praktike për realizimin me rigorozitet te hapave gjatë zhvillimit të eksperimenteve për kryerjen e analizave bazë të drithit dhe nënprodukteve të tij.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjedise laboratorike të nevojshme për zhvillimin e analizave; organo-leptike, fiziko-kimike, mikrobiologjike e biokimike, mjete laboratorike, aparatura, pajisje, dhe materiale ndihmëse si më poshtë:- Laborator sipas specifikave të analizave të produkteve

ushqimore (analitik, mikrobiologjik dhe i metodave instrumentale)

- Mjete pune laboratorike për kryerjen e analizave bazë mostra të ndryshme (lëndë të para, produkte të ndërmjetme dhe produkte përfundimtare; drithëra, miellra, brumëra (bukë, makarona, biskota), mjete laboratorike si enë të ndryshme kimike e mikrobiologjike, ujë i distiluar reagentë, aparatura, etj

- Pankarta, makete, udhëzues, tabela, rregullore, standarte, etj.

12. Moduli “Analizat bazë të fruta-perimeve dhe të konservave të tyre.”


PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi ANALIZAT BAZË TË FRUTA-PERIMEVE DHE

KONSERVAVE TË TYREM-08-388-10

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për kryerjen e analizave bazë të frutave dhe perimeve dhe konservave të tyre.


66 orë mësimore

60






RM 1 Nxënësi kryen analizat bazë të frutave dhe perimeve të freskëta, të thara dhe të ngrira.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së frutave dhe perimeve të freskëta, të

thara dhe të ngrira për analizë.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të frutave dhe

perimeve të freskëta, të thara dhe të ngrira. - Kryerja e analizave fiziko- kimike të frutave dhe perimeve

të freskëta, të thara dhe të ngrira.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të frutave dhe

perimeve të freskëta, të thara dhe të ngrira.- Rregjistrimi i rezultateve të analizave- Interpretimi i rezultateve të analizave.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e frutave dhe perimeve të freskëta, të

thara dhe të ngrira për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të frutave dhe perimeve të

freskëta, të thara dhe të ngrira.- të kryejë analizat fiziko kimike të frutave dhe perimeve të

freskëta, të thara dhe të ngrira.- të kryejë analizat mikrobiologjike të frutave dhe perimeve

të freskëta, të thara dhe të ngrira.- të regjistrojë rezultatin e analizave ne rregjistrin e

laboratorit- të interpretojë rezultatet e analizave.- të raportojë për analizat e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së fruta-perimeve

RM 2 Nxënësi kryen analizat bazë të lëngjeve të frutave.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë.

61

- Përgatitja e mostrës së lëngjeve të frutave për analizë.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të lëngjeve të frutave.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të lëngjeve të frutave.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të lëngjeve të frutave.- Rregjistrimi i rezultateve të analizave- Interpretimi i rezultatet të analizave.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e lëngjeve të frutave për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të lëngjeve të frutave.- të kryejë analizat fiziko- kimike të lëngjeve të frutave.- të kryejë analizat mikrobiologjike të lëngjeve të frutave- të rregjistrojë rezultatin e analizave ne rregjistrin e


mjedisit gjatë analizës së lëngjeve të frutave

RM 3 Nxënësi kryen analizat bazë të koncentrateve me sheqer (reçel, marmalatë, prevede, xhel, gliko ).Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë.- Përgatitja e mostrës së koncentrateve me sheqer.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të koncentrateve me

sheqer.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të koncentrateve me

sheqer.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të koncentrateve me

sheqer.- Rregjistrimi i rezultateve të analizave- Interpretimi i rezultatet të analizave.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë :- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e koncentrateve me sheqer për

62

analizë.- të përgatitë reagentët për analiza.- të kryejë analiza organoshqisore të koncentrateve me

sheqer.- të kryejë analizat fiziko-kimike të koncentrateve me

sheqer.- të kryejë analizat mikrobiologjike të koncentrateve me

sheqer.- të rregjistrojë rezultatin e analizave ne rregjistrin e


mjedisit gjatë analizës së koncentrateve me sheqer

RM 4 Nxënësi kryen analizat bazë të kompostove të frutave.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë.- Përgatitja e mostrës së kompostove të frutave.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të kompostove të

frutave.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të kompostove të

frutave.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të kompostove të

frutave.- Rregjistrimi i rezultateve të analizave- Interpretimi i rezultatet të analizave.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e kompostove të frutave për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të kompostove të frutave.- të kryejë analizat fiziko kimike të kompostove të frutave.- të kryejë analizat mikrobiologjike të kompostove të

frutave.- të regjistrojë rezultatin e analizave ne rregjistrin e

laboratorit- të interpretojë rezultatet e analizave.- të raportojë për analizat e kryera.- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës bazë të kompostove të frutave

RM 5 Nxënësi kryen analizat bazë të marinadave.

63

Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së marinadave për analizë.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të marinadave.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të marinadave.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të marinadave.- Rregjistrimi i rezultateve të analizave- Interpretimi i rezultatet të analizave.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën mostrën e marinadave për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të marinadave.- të kryejë analizat fiziko kimike të marinadave.- të kryejë analizat mikrobiologjike të marinadave.- të rregjistrojë rezultatin e analizave në regjistrin e

laboratorit- të interpretojë rezultatet e analizave.- të raportojë për analizat e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtes së

mjedisit gjatë analizës së marinadave

RM 6 Nxënësi kryen analizat bazë të koncentrateve të domates.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së koncentrateve të domates.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të konçentrateve të

domates. - Kryerja e analizave fiziko- kimike të koncentrateve të

domates.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të koncentrateve të

domates.- Rregjistrimi i rezultateve të analizave- Interpretimi i rezultatet të analizave.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Nxënësi duhet të jetë iaftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e koncentrateve të domates për

64

analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të koncentrateve të

domates. - të kryejë analizat fiziko- kimike të koncentrateve të

domates.- të kryejë analizat mikrobiologjike të koncentrateve të

domates. - të regjistrojë rezultatin e analizave ne rregjistrin e


mjedisit gjatë analizës së koncentratit të domates.

RM 7 Nxënësi kryen analizat bazë të turshive.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së turshive për analizë.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të turshive. - Kryerja e analizave fiziko- kimike të turshive.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të turshive.- Rregjistrimi i rezultateve të analizave- Interpretimi i rezultatet të analizave.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë :- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e turshive për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të turshive. - të kryejë analizat fiziko- kimike të turshive.- të kryejë analizat mikrobiologjike të turshive. - të regjistrojë rezultatin e analizave ne rregjistrin e


mjedisit gjatë analizës bazë të turshive.


Ky modul duhet të trajtohet në laboratorin e analizës ushqimore apo në mjedise reale pune të kryerjes së analizave të konservave të frutave dhe perimeve.- Instruktori i praktikës duhet të demostrojë praktikisht të gjitha

njohuritë dhe hallkat e procesit analitik si dhe masat e sigurisë

65

në punë si dhe të mbrojtjes së mjedisit.- Nxënësi duhet të angazhohet në veprimtari konkrete, për

kryerjen matjeve dhe përcaktimit real të analizës së konservave të frutave dhe perimeve.

- Insruktori të organizojë punën në grup, ku nxënësit kryejnë analiza reale të konservave të frutave dhe perimeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të vihet theksi në arritjet e shprehive dhe aftësive praktike të tyre në procesin e kryerjes së analizave ndryshme të konservave të frutave dhe perimeve.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të punohet praktikisht dhe të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mëposhtme:- laborator ushqimor apo një ndërrmarrje e prodhimit të konservave të frutave dhe perimeve.- kompleti i mjeteve dhe pajisjeve laboratorike për kryerjen e analizës së konservave të frutave dhe perimeve.- kompleti i reagentëve laboratorike për kryerjen e analizës së konservave të frutave dhe perimeve.- manuale, udhëzuesa, katalogë, rregullore standarte në mbështetje të çështjeve që trajtohen në modul.

13. Moduli ”Analizat bazë të mishit dhe konservave të tij”.


PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi ANALIZAT BAZË TË MISHIT DHE

KONSERVAVE TË TIJM-08-389-10

Qëllimi i modulit:

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer analizat bazë të mishit dhe konservave të tij si dhe për të kryer procese të ndryshme si llogaritje dhe interpretim të rezultatit.

Kohëzgjatja e 66 orë mësimore

66

modulit:

Niveli i parapëlqyer për pranim:





RM 1 Nxënësi kryen analizat bazë të mishit Përmbajtja :- Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së mishit të freskët për analizë- Përgatitja e reagenteve për analizë- Kryerja e analizave organoshqisorë të mishit - Kryerja e analizave fiziko-kimike të mishit - Kryerja e analizave mikrobiologjike të mishit - Rregjistrimi i rezultateve te analizave- Intepretimi i rezultateve të analizave- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit: Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatititë laboratorin për punë- të përgatititë mostrën e mishit për analizë- të përgatitë reagentët për analizë- të kryejë analizat organoshqisore të mishit - të kryejë analizat fiziko-kimike të mishit - të kryejë analizat mikrobiologjike të mishit - të regjistrojë rezultatet e analizave ne rregjistrin e

laboratorit- të intepretojë rezultatet e analizave- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së mishit

RM 2 Nxënësi kryen analizat bazë të konservave të mishitPërmbajtja:- Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së konservave të mishit për analizë- Përgatitja e reagenteve për analizë- Kryerja e analizave organoshqisore të konservave të

mishit- Kryerja e analizave fiziko-kimike të konservave të mishit- Kryerja e analizave mikrobiologjike të konservave të mishit- Intepretimi i rezultateve të analizave

67

- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolliKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatititë laboratorin për punë- të përgatititë mostrën e konservave të mishit për analizë- të përgatititë reagentet për analizë- të kryejë analizat organoshqisore të konservave të mishit- të kryejë analizat fiziko-kimike të konservave të mishit- të kryejë analizat mikrobiologjike të konservave të mishit- të regjistrojë rezultatet e analizave ne rregjistrin e

laboratorit- të regjistrojë rezultatet e analizave në rregjistrin e


mjedisit gjatë analizës së konservave të mishit

RM 3 Nxënësi kryen analizat bazë të sallamravePërmbajtja:- Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së sallamrave për analizë- Përgatitja e reagentëve për analizë- Kryerja e analizave organoshqisore të sallamrave- Kryerja e analizave fiziko-kimike të sallamrave- Kryerja e analizave mikrobiologjike te sallamrave- Rregjistrimi i rezultateve të analizave - Intepretimi i rezultateve të analizave- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolliKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatititë laboratorin për punë- të përgatititë mostrën e sallamrave për analizë- të përgatititë reagentët për analizë- të kryejë analizat organoshqisore të sallamrave- të kryejë analizat fiziko-kimike të sallamrave- të kryejë analizat mikrobiologjike të sallamrave- të regjistrojë rezultatet e analizave ne rregjistrin e


68

mjedisit gjatë analizës së sallamrave


- Ky modul duhet të trajtohet kryesisht në laboratorin e industrisë ushqimore.

- Instruktori ose mësuesi duhet të përdorë sa më shumë demonstrime konkrete të analizave të produktit.

- Instruktori ose mësuesi duhet të mbikqyrë respektimin e rregullave te sigurimit teknik, mbrojtjes se mjedisit dhe mirëmbajtjes së mjeteve dhe pajisjeve.

- Nxënësit duhet të angazhohen në veprimtari konkrete pune për kryerjen e analizave organoshqisore kimike,mikrobiologjike.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të vihet theksi te verifikimi i shkallës së arritjes së shprehive praktike për realizimin e analizave organoshqisore , kimike, bakteriologjike.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mëposhtme.- Laborator të industrisë ushqimore.- Mjete, pajisje për analizimin e produkteve ushqimore.- Lëndët e para dhe ndihmëse për kryerjen e analizave. Pankarta makete udhezues katalog rregullore standarte etj.- ushqimore.- Kompleti i mjeteve dhe reagenteve kimik.- Paisje laboratorike që shërbejne për kryerjen e analizave kimike.- Manuale,udhëzuesa, katalogë, rregullore,standarte në mbështetje

të çështjeve që trajtohen në modul.

14. Moduli “Analizat bazë të peshkut dhe konservave të tij”



Titulli dhe kodiANALIZAT BAZË TË PESHKUT DHE KONSERVAVE TË TIJ M-08-390-10

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer analiza bazë të peshkut dhe konservave të tij si dhe për të kryer procese të ndryshme si llogaritje dhe interpretim te rezultatit.

Kohëzgjatja e 66 orë mësimore

69

modulit






RM 1 Nxënësi kryen analizat bazë të peshkut Përmbajtja : Përgatitja e laboratorit për punë Përgatitja e mostrës së peshkut për analizë Përgatitja e reagentëve për analizë Kryerja e analizave organoshqisore të peshkut Kryerja e analizave fiziko-kimike të peshkut Kryerja e analizave mikrobiologjike të peshkut Rregjistrimi i rezultateve të analizave. Intepretimi i rezultateve të analizave Raportimi për matjet e kryera Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolliKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë- të përgatitë mostrën e peshkut për analizë- të përgatitë reagentët për analizë- të kryejë analizat organoshqisore të peshkut - të kryejë analizat fiziko-kimike të peshkut - të kryejë analizat mikrobiologjike të peshkut - të rregjistrojë rezultatet e analizave.- të intepretojë rezultatet e analizave- të raportojë për matjet e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së peshkut

RM 2 Nxënësi kryen analizat bazë të konservave të peshkut Përmbajtja:- Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së konservave të peshkut për analizë- Përgatitja e reagentëve për analizë- Kryerja e analizave organoshqisore të konservave të

peshkut- Kryerja e analizave fiziko-kimike të konservave të peshkut- Kryerja e analizave mikrobiologjike të konservave - Intepretimi i rezultateve të analizave- Raportimi për matjet e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

70

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolliKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatititë laboratorin për punë- të përgatititë mostrën e konservave të peshkut për analizë- të përgatititë reagentët për analizë- të kryejë analizat organoshqisore të konservave të peshkut- të kryejë analizat fiziko-kimike të konservave të peshkut- të kryejë analizat mikrobiologjike të konservave të peshkut- të regjistrojë rezultatet e analizave.- të intepretojë dhe raportojë rezultatet e analizave- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së konservave të peshkut Udhëzime për zbatimin e modulit

- Ky modul duhet të trajtohet kryesisht në laboratorin ushqimor.- Instruktori ose mësuesi duhet të përdorë sa më shumë

demonstrime konkrete të analizave të produktit.- Instruktori ose mësuesi duhet të mbikqyrë respektimin e

rregullave te sigurimit teknik, mbrojtjes se mjedisit dhe mirëmbajtjes së mjeteve dhe pajisjeve.

- Nxënësit duhet të angazhohen në veprimtari konkrete pune për kryerjen e analizave organoshqisore kimike,mikrobiologjike.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të vihet theksi te verifikimi i shkallës së arritjes së shprehive praktike për realizimin e analizave organoshqisore, kimike, bakteriologjike.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat ,pajisjet dhe materialet e mëposhtme.- Laborator të industrisë ushqimore.- Mjetet, paisjet për analizën e produkteve ushqimore.- Lëndë të para dhe ndihmëse për kryerjen e analizave.- Pankarta makete udhezues kataloge rregullore standarte etj.

15. Moduli “Analizat bazë të pijeve alkoolike”

Drejtimi: Laborant ushqimorNiveli: IV

PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi ANALIZAT BAZË TË PIJEVE ALKOOLIKE M-08-391-10

Qëllimi i modulit Një modul praktik që aftëson nxënësit për kryerjen e analizave të

ndryshme të verës dhe pijeve të tjera alkoolike .


66 orë mësimore

71






RM 1 Nxënësi kryen analizat bazë të verës.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së verës për analizë.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të verës.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të verës.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të verës.- Interpretimi i rezultateve të analizave- Plotësimi i Fletë-Analizës - Raportimi për analizat e kryera - Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë- të përgatitë mostrën mostrën e verës për analize.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të verës.- të kryejë analizat fiziko kimike të verës.- të kryejë analizat mikrobiologjike të verës.- të interpretojë rezultatet e analizave - të plotësojë Fletë-Analizën- të raportojë për analizat e kryera.- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së verës së kuqe.

RM 2 Nxënësi kryen analizat bazë të distilateve të verës.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë.- Përgatitja e mostrës së distilateve të verës për analize.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të distilateve të verës.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të distilateve të verës.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të distilateve të verës.- Kryen analizave biokimike të distilateve të verës.- Interpretimi i rezultateve të analizave- Plotësimi i Fletë-Analizës - Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

72

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e distilateve të verës për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të distilateve të verës.- të kryejë analizat fiziko kimike të distilateve të verës.- të kryejë analizat mikrobiologjike të distilateve të verës- të interpretojë rezultatet e analizave- të plotësojë Fletë-Analizën- të raportojë për analizat e kryera.- të zbatojë rregullat e sigurisë dhe mbrojtjes së mjedisit

gjatë analizës së distilateve.

RM 3 Nxënësi kryen analizat bazë të pijeve të forta.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së pijeve të forta për analize.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të pijeve të forta.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të pijeve të forta.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të pijeve të forta.- Interpretimi i rezultateve të analizave- Plotësimi i Fletë-Analizës- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë të:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e pijeve të forta për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të pijeve të forta.- të kryejë analizat fiziko- kimike të pijeve të forta.- të kryejë analizat mikrobiologjike të pijeve të forta.- të interpretojë rezultatet e analizave- të plotësojë Fletë-Analizën- të raportojë për analizat e kryera.- të zbatojë rregullat e sigurisë dhe mbrojtjes së mjedisit

gjatë analizës së pijeve të forta.

RM 4 Nxënësi kryen analizat bazë të likernave.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë

73

- Përgatitja e mostrës së likernave për analize.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të likernave.- Kryerja e analizave fiziko- kimike të . likernave- Kryerja e analizave mikrobiologjike të likernave.- Interpretimi i rezultateve të analizave- Plotësimi i Fletë-Analizës- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e verës së likernave për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të likernave.- të kryejë analizat fiziko- kimike të likernave.- të kryejë analizat mikrobiologjike të likernave.- të interpretojë rezultatet e analizave- të plotësojë Fletë-Analizën- të raportojë për analizat e kryera.- të zbatojë rregullat e sigurisë dhe mbrojtjes së mjedisit

gjatë analizës së likernave.

RM 5 Nxënësi kryen analizat bazë të birrësPërmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e mostrës së birrës për analize.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të birrës. - Kryerja e analizave fiziko- kimike të birrës.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të birrës.- Interpretimi i rezultateve të analizave- Plotësimi i Fletë-Analizës- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit.Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.- Pyetje dhe përgjigjeKriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e birrës për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të birrës. - të kryejë analizat fiziko kimike të birrës.

74

- të kryejë analizat mikrobiologjike të birrës. .- të interpretojë rezultatet e analizës - të plotësojë Fletë-Analizën- të raportojë për analizat e kryera.- të zbatojë rregullat e sigurisë dhe mbrojtjes së mjedisit

gjatë analizës së birrës.


Ky modul duhet të trajtohet në laboratorin e analizës ushqimore apo në mjedise reale pune të kryerjes së analizave të pijeve alkkolike.- Instruktori i praktikës duhet të demostrojë praktikisht të gjitha


- Nxënësi duhet të angazhohet në veprimtari konkrete, për kryerjen matjeve dhe përcaktimit real të analizës së pijeve alkoolike.

- Insruktori të organizojë punën në grup, ku nxënësit kryejnë analiza reale të pijeve alkoolike.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të vihet theksi në arritjet e shprehive dhe aftësive praktike të tyre në procesin e kryerjes së analizave ndryshme të pijeve alkoolike.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të punohet praktikisht dhe të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mëposhtme:- Në një laborator ushqimor apo në një ndërrmarrje të

teknologjisë së proshimit të pijeve alkoolike..- Kompleti i mjeteve dhe pajisjeve laboratorike për kryerjen e

analizës së pijeve alkoolike.- Kompleti reagentëve laboratorike për kryerjen e analizës së

pijeve alkoolike.- Manuale, udhëzuesa, katalogë, rregullore standarte në


16. Moduli “Analizat bazë të pijeve joalkoolike.”


PËRSHKRUESI I MODULITTitulli dhe kodi ANALIZAT BAZË TË PIJEVE JOALKOOLIKE M-08-392-10

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për kryerjen e analizave të pijeve joalkoolike.


66 orë mësimore

Niveli i parapëlqyer


75

për pranim - Individë që punojnë në industrinë ushqimore dhe që janë të aftë të demonstrojnë aftësi të nivelit 4



RM 1 Nxënësi kryen analizat bazë të pijeve joalkolike të gazuaraPërmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë- Përgatitja e pijeve joalkoolike të gazuara për analizë- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të pijeve joalkoolike të

gazuara- Kryerja e analizave fiziko- kimike të pijeve joalkoolike të

gazuara.- Kryerja e analizave mikrobiologjike të pijeve joalkoolike

të gazuara. - Regjistrimi i rezultateve të analizave.- Interpretimi i rezultateve të analizave.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatisë laboratorin për punë- të përgatisë mostrën e pijeve joalkoolike të gazuara. - për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza organoshqisore të pijeve joalkoolike të

gazuara. - të kryejë analizat fiziko- kimike të pijeve joalkoolike të

gazuara. - të kryejë analizat mikrobiologjike te pijeve joalkoolike të

gazuara. - të regjistrojë rezultatin e analizave ne rregjistrin e

laboratorit- të interpretojë rezultatet e analizave.- të raportojë për analizat e kryera- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik.dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizave të pijeve joalkoolike të gazuara

RM2 Nxënësi kryen analizat bazë të pijeve joalkoolike me esenca të frutave.Përmbajtja: - Përgatitja e laboratorit për punë.- Përgatitja e mostrës së pijeve joalkoolike me esenca të

frutave për analizë.- Përgatitja e reagentëve për analiza.- Kryerja e analizave organoshqisore të pijeve joalkoolike

76

me esenca të frutave- Kryerja e analizave fiziko- kimike të pijeve joalkoolike me

esenca të frutave- Kryerja e analizave mikrobiologjike të pijeve joalkoolike

me esenca të frutave- Rregjistrimi i rezultateve te analizave.- Interpretimi i rezultateve të analizave.- Raportimi për analizat e kryera- Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së pijeve joalkoolike me esenca të frutave

Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë:- të përgatisë laboratorin për punë.- të përgatisë mostrën e pijeve joalkoolike me esenca të

frutave për analizë.- të kryejë përgatitjen e reagentëve.- të kryejë analiza shqisore të pijeve joalkoolike me esenca

të frutave - të kryejë analizat fiziko kimike të pijeve joalkoolike me

esenca të frutave - të kryejë analizat mikrobiologjike të pijeve joalkoolike me

esenca të frutave - të regjistrojë rezultatin e analizave ne rregjistrin e

laboratorit- të interpretojë rezultatet e analizave.- të raportojë për analizat e kryera.- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së pijeve joalkoolike me esenca të frutave

RM 3 Nxënësi kryen analizat bazë të pijeve joalkoolike me ekstrakte natyrore frutash.Përmbajtja: Përgatitja e laboratorit për punë. Përgatitja e mostrës të pijeve joalkoolike me ekstrakte

natyrore frutash Përgatitja e reagentëve për analiza. Kryerja e analizave shqisore të pijeve joalkoolike me

ekstrakte natyrore frutash . Kryerja e analizave fiziko- kimike të pijeve joalkoolike me

ekstrakte natyrore frutash . Kryerja e analizave mikrobiologjike të pijeve joalkoolike

me ekstrakte natyrore frutash . Regjistrimi i rezultateve te analizave. Interpretimi i rezultateve të analizave. Raportimi për analizat e kryera Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe mbrojtjes së

77

mjedisit gjatë analizës së pijeve joalkoolike me estrakte natyrore frutash

Instrumentet e vlerësimit:- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përgatitë laboratorin për punë.- të përgatitë mostrën e pijeve joalkoolike me ekstrakte

natyrore frutash për analizë. të kryejë përgatitjen e reagentëve. të kryejë analiza shqisore të pijeve joalkoolike me

ekstrakte natyrore frutash . të kryejë analizat fiziko kimike të pijeve joalkoolike me

ekstrakte natyrore frutash . të kryejë analizat mikrobiologjike të pijeve joalkoolike me

ekstrakte natyrore frutash . të regjistrojë rezultatin e analizave ne rregjistrin e

laboratorit të interpretojë rezultatet e analizave. të raportojë për analizat e kryera. të zbatojë rregullat e sigurimit teknik. dhe mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizës së pijeve joalkoolike me estrakte natyrore frutash frutave


- Ky modul duhet të trajtohet në laboratorin e analizës ushqimore apo në mjedise reale pune të kryerjes së analizave të pijeve joalkoolike .

- Instruktori i praktikës duhet të demostrojë praktikisht të gjitha njohuritë dhe hallkat e procesit analitik si dhe masat e sigurisë në punë si dhe të mbrojtjes së mjedisit.

- Nxënësi duhet të angazhohet në veprimtari konkrete, për kryerje e analizave baze të pijeve joalkoolike.

- Insruktori të organizojë punën në grup, ku nxënësit kryejnë analiza reale të pijeve joalkoolike

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të vihet theksi në arritjet e shprehive dhe aftësive praktike të tyre në procesin e kryerjes së analizave ndryshme të pijeve joalkoolike.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të punohet praktikisht dhe të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mëposhtme:

- laborator ushqimor apo një ndërmarrje e prodhimit të pijeve joalkoolike

- kompleti i mjeteve dhe pajisjeve laboratorike për kryerjen e analizës të pijeve joalkoolike

- kompleti i reagentëve laboratorike për kryerjen e analizës të pijeve joalkoolike.

- manuale, udhëzuesa, katalogë, rregullore standarte në mbështetje të çështjeve që trajtohen në modul.

78

17 . Moduli “Analizat instrumentale në laboratorin ushqimor”

Drejtimi: Laborant UshqimorNiveli: IV


Titulli dhe kodi ANALIZAT INSTRUMENTALE NË LABORATORIN USHQIMOR M-08-393-10

Qëllimi i modulit

Një modul teorik-praktik që i njeh nxënësit me kërkesat dhe procedurat e kryerjes së analizave ushqimore me metoda instrumentale, si dhe i aftëson ata që t’i kryejnë këto procedura në përputhje me normat dhe standardet e pranuara.


60 orë mësimore

79






RM 1 Nxënësi përzgjedh teknikën instrumentale dhe llojin e matjeve.Përmbajtja: Kriteret e përzgjedhjes së karakteristikave të analizës sipas cilësisë së kërkuar. Përcaktimi i llojit të analizës sipas kritereve të duhura. Përcaktimi i parametrave analitikë të matjes sipas pajisjeve instrumentale të përzgjedhura. Lidhja e kushteve të kampionit me teknikën instrumentale të përzgjedhur. Përdorimi i dokumentacionit teknik për përzgjedhjen e metodës dhe teknikës së përshtatshme. Përcaktimi i kohës dhe i burimeve të nevojshme për procedurat analitike. Përcaktimi i rreziqeve që lidhen me metodën dhe teknikën instrumentale të përzgjedhur. Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përzgjedhë karakteristikat e analizës sipas cilësisë së kërkuar. të përcaktojë llojin e analizës sipas kritereve të duhura. të përcaktojë parametrat analitikë të matjes sipas pajisjeve instrumentale të përzgjedhura. të bëjë lidhjen e kushteve të kampionit me teknikën instrumentale të përzgjedhur. të përdorë dokumentacionin teknik për përzgjedhjen e metodës dhe teknikës së përshtatshme. të bëjë përcaktimin e kohës dhe të burimeve të nevojshme për procedurat analitike. të bëjë përcaktimin e rreziqeve që lidhen me metodën dhe

teknikën instrumentale të përzgjedhur.

RM 2 Nxënësi përgatit pajisjet, materialet, reagentët dhe kampionin sipas parametrave që do të maten. Përmbajtja: Përzgjedhja e pajisjes instrumentale sipas funksionit. Kontrolli i funksionimit të pajisjes, i kalibrimit dhe i

pasaktësisë së matjes. Përzgjedhja e reagentëve sipas karakteristikave dhe cilësisë

së kërkuar të analizës.

80

Përdorimi i standardeve të duhura duke konsideruar cilësinë e kërkuar.

Shmangia ose pakësimi i interferencave të mundshme. Masat e sigurisë në funksionimin dhe mirëmbajtjen e

pajisjeve. Masat e sigurisë në lidhje me reagentët.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të përzgjedhë pajisjen instrumentale sipas funksionit. të bëjë kontrollin e funksionimit të pajisjes, të kalibrimit dhe

të pasaktësisë së matjes. të përzgjedhë reagentët sipas karakteristikave dhe cilësisë së

kërkuar të analizës. të përdorë standardet e duhura duke konsideruar cilësinë e

kërkuar. të bëjë shmangien ose pakësimin e interferencave të

mundshme. të zbatojë masat e sigurisë në funksionimin dhe mirëmbajtjen

e pajisjeve. të zbatojë masat e sigurisë në lidhje me reagentët.

RM 3 Nxënësi analizon kampione me metoda instrumentale. Përmbajtja: Procedurat standarde për të kryer analizat instrumentale. Përcaktimi i numrit të kampioneve që do të analizohen. Procedura e kryerjes së analizave. Njësitë matëse që përdoren për të lexuar rezultatet e

analizave instrumentale. Përzgjedhja dhe përdorimi i kampioneve të referencës për të

korrigjuar gabimet sistematike të analizës. Mirëmbajtja e pajisjeve pas kryerjes së analizës

instrumentale. Zbatimi i rregullave të sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizave instrumentale.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të zbatojë procedurat standarde për të kryer analizat

instrumentale. të përcaktojë numrin e duhur të kampioneve që do të

analizohen. të zbatojë procedurat e duhura të kryerjes së analizave. të përzgjedhë drejt njësitë matëse që përdoren për të lexuar

rezultatet e analizave instrumentale. të përzgjedhë dhe përdorë kampionet e duhura të referencës

81

për të korrigjuar gabimet sistematike të analizës. të bëjë mirëmbajtjen e pajisjeve pas kryerjes së analizës

instrumentale. të zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së

mjedisit gjatë analizave instrumentale.

RM 4 Nxënësi interpreton rezultatet e analizës instrumentale.Përmbajtja: Llogaritja e pasaktësive dhe përcaktimi i shkaqeve. Kriteret standarde për pranimin ose përjashtimin e të

dhënave të dyshimta. Përdorimi i tabelave ose formateve të tjera elektronike për

përpunimin dhe regjistrimin e rezultateve. Të dhënat e referencës dhe të dhënat standarde për

komponentet e analizuara. Llogaritja e pasaktësive të rezultateve dhe ndikimi i tyre në

cilësinë e analizave. Referimi te normat dhe standardet e substancës që po

analizohet. Përgatitja e raportit teknik për analizën e kryer.Instrumentet e vlerësimit:- Pyetje përgjigje me gojë ose me shkrim.- Vëzhgim me listë kontrolli.Kriteret e vlerësimit:Nxënësi duhet të jetë i aftë: të bëjë llogaritjen e pasaktësive dhe përcaktimin e saktë të

shkaqeve. të zbatojë kriteret standarde për pranimin ose përjashtimin e

të dhënave të dyshimta. të përdorë tabelat ose formatet e tjera elektronike për

përpunimin dhe regjistrimin e rezultateve. të përdorë të dhënat e referencës dhe të dhënat standarde për

komponentet e analizuara. të bëjë llogaritjen e pasaktësive të rezultateve dhe përcaktojë

ndikimin e tyre në cilësinë e analizave. t’i fererohet normave dhe standardeve të substancës që po

analizohet. të përgatitë në mënyrë profesionale raportin teknik për analizën e kryer.


Ky modul duhet të zhvillohet në mjediset e laboratorit ushqimor. Mësuesi duhet të zbatojë sa më shumë shembuj dhe demonstrime

të procedurave për përgatitjen dhe realizimin e analizave instrumentale të produkteve ushqimore, si dhe të plotësimit të dokumentacionit përkatës.

Nxënësit duhet të angazhohen sa më shumë të jetë e mundur në demonstrimin praktik të procedurave të parapërgatitjes dhe realizimit të analizave instrumentale, si dhe të përpunimit dhe paraqitjes së të dhënave, fillimisht të mbikqyrur nga mësuesi dhe më pas, në mënyrë të pavarur. Ata duhet të nxiten të diskutojnë në

82

lidhje me parimet dhe procedurat e analizave instrumentale. Gjatë vlerësimit të kursantëve duhet të synohet më tepër në

verifikimin e shkallës së aftësive praktike që ata kanë fituar për të kryer analizat instrumentale të ushqimeve në laboratorin ushqimor.

Mësuesi duhet të kërkojë me rreptësi zbatimin e normave dhe standardeve të cilësisë dhe të sigurisë, si dhe të nxitë punën në grup të nxënësve.



Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjedise mësimore të përshtatshme për zhvillimin e mësimit, të pasjisura si më poshtë:

Laborator ushqimor. Tabela dhe pankarta ilustruese. Pajisje instrumentale, mjete dhe materiale laboratorike. Kampione ushqimore Dokumente dhe formularë që përdoren për aspektet e analizave

instrumentale. Dokumente të rregulloreve, normave dhe standardeve për

analizat instrumentale të ushqimeve. Materiale të shkruara në mbështetje të çështjeve që trajtohen

në modul.

83

Documents

Laborant ushqimor