48
REVISTA ESCOLAR CURSO 2011-2012 CEIP BARRIE DE LA MAZA.– SANTA COMBA O LARETEIRO DO XALLAS CONTIDO Educación Infantil: Tararí, tarará. A primavera aquí está! ENGLISH LANGUAGE . Segundo Curso e Educa- ción Musical: “Un libro, o teu mellor amigo.” Primeiro B: A auga é un ben de todos. Primeiro A: Os contos da avoa coella. Terceiro A: Experimento: limpando a auga. Terceiro B: Obradoiro de escritura. Cuarto A: Cantigas e re- fráns. Quinto A: Galicia no cora- zón. Sexto A: Escritura creativa. Sexto C: Usos da auga. Biblioteca: Anxo Fariña e Semana da Poesía. Pedagoxía Terapéutica Os Xogos Paralímpicos. Relixión: “O poder das apertas.” “O poder dos abrazos”.

Lareteiro do Xallas

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Revista escolar

Citation preview

Page 1: Lareteiro do Xallas

RE

VIS

TA

ES

CO

LA

R

C U R S O 2 0 1 1 - 2 0 1 2

C E I P B A R R I E D E L A M A Z A . – S A N TA C O M B A

O L A R E T E I R O D O X A L L A S

C O N T I D O

• Educación Infantil: Tararí,

tarará. A primavera aquí

está!

• ENGLISH LANGUAGE .

• Segundo Curso e Educa-

ción Musical: “Un libro, o

teu mellor amigo.”

• Primeiro B: A auga é un

ben de todos.

• Primeiro A: Os contos da

avoa coella.

• Terceiro A: Experimento:

limpando a auga.

• Terceiro B: Obradoiro de

escritura.

• Cuarto A: Cantigas e re-

fráns.

• Quinto A: Galicia no cora-

zón.

• Sexto A: Escritura creativa.

• Sexto C: Usos da auga.

• Biblioteca: Anxo Fariña e

Semana da Poesía.

• Pedagoxía Terapéutica Os

Xogos Paralímpicos.

• Relixión: “O poder das

apertas.” “O poder dos

abrazos”.

Page 2: Lareteiro do Xallas

Páxina 2 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

EDUCACIÓN INFANTIL

Para celebrar a túa chegada

fixémosche moitos agasallos

e uns deles foron

os nosos maios decorados.

Page 3: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 3

EDUCACIÓN INFANTIL

Page 4: Lareteiro do Xallas

Páxina 4 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

EDUCACIÓN INFANTIL

Outro deles tamén foi

unha idea xenial,

porque para ti fixemos

un enorme mural

no que nos enchemos de pintura

e pasámolo fenomenal.

Page 5: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 5

EDUCACIÓN INFANTIL

Page 6: Lareteiro do Xallas

Páxina 6 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

EDUCACIÓN INFANTIL

Outro deles tamén foi

unha idea xenial,

porque para ti fixemos

un enorme mural

no que nos enchemos de pintura

e pasámolo fenomenal.

Page 7: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 7

EDUCACIÓN INFANTIL

Page 8: Lareteiro do Xallas

Páxina 8 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

EDUCACIÓN INFANTIL

Sobre a terra caeron

sementes de flores

e deixárona chea

de moitísimas cores

Page 9: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 9

ENGLISH

The 6th grade students improve

their English, working different

topics during this Academic Year

2011-2012

Page 10: Lareteiro do Xallas

Páxina 10 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

ENGLISH

Page 11: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 11

ENGLISH

As well, in Bilingual Section they learnt about

Nutrition: Respiratory, Circulatory and Digestive

System ; Reproductive System, Health and Illness,

Machines and European Union.

Sarah, our “Language

Assistant”

making an experiment.

Page 12: Lareteiro do Xallas

Páxina 12 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

PRIMEIRO CICLO e MÚSICA

Page 13: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 13

PRIMEIRO CICLO e MÚSICA

Page 14: Lareteiro do Xallas

Páxina 14 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

PRIMEIRO CICLO e MÚSICA

Page 15: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 15

Como aforrar auga?Como aforrar auga?Como aforrar auga?Como aforrar auga? Os alumnos de 1º A querémosvos dar uns conselliños de como cuns pequenos xestos e boa vontade podemos aforrar ese ben tan escaso como é a auga. Ademais están ilustrados cuns bonitos debuxos que nos fan entender mellor como desde a nosa vida cotiá podemos axudar ao medio ambente. Espera-mos que sigades os nosos consellos.

PRIMEIRO CICLO

Page 16: Lareteiro do Xallas

Páxina 16 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

Este ano os nenos de 1º lemos

“Cuentos de Abuela Coneja”. Na

clase traballamos moito con acti-

vidades de comprensión, pero

sen dúbida o que máis nos gus-

tou foi o día que a contacontos

veu ao cole.

PRIMEIRO CICLO

Page 17: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 17

PRIMEIRO CICLO

Page 18: Lareteiro do Xallas

Páxina 18 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

SEGUNDO CICLO

Material necesario:

• Auga

• Un recipiente de plástico

• Un pouco de terra

• Un vaso de cristal

• Unha pedra pequena

• Unha bolsa de plástico

• Unha pinza para cerrar a bolsa

No recipiente de plástico vertemos un litro de auga. Despois incorporamos a terra

e remexemos para mesturalo todo moi ben.

Agora temos que colocar vaso de cristal no

centro do recipiente.

Colocamos todo esto dentro dunha bolsa de

plástico que cerramos ben coa axuda dunha

pinza.

Logo colocamos a pedriña sobre a

bolsa de maneira que quede situada

xusto enriba do vaso pero sen

tocalo.

Agora colocámolo nun lugar ben

soleado, onde o deixaremos todo o

día para que a auga empece a

evaporarse.

Page 19: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 19

SEGUNDO CICLO

Este “limpador de auga” queda todo un día ao

calor do sol.

Ao Solpor, retiramos a bolsa de plástico e

observamos o que acontece:

A auga que está no interior do vaso está

COMPLETAMENTE LIMPA, sen rastro de suciedade.

A natureza ten o seu

propio sistema de

purificación da auga: O

CICLO DA AUGA.

Este comeza coa

evaporación da auga

dos mares, ríos, lagos

e charcas para formar

as nubes que cando se

arrefrían deixan caer

as precipitacións:

chuvia, neve ou

sarabia, que é auga

totalmente purificada.

Explicación

Grazas ao calor dos raios do sol a

auga do cacharro evapórase e logo

condénsase formando gotiñas de

auga no interior da bolsa de

plástico.

Estas gotas van escorrendo polo

plástico grazas á inclinación que

provoca o peso da pedriña e acaban

caendo no interior do vaso de cristal

pola acción da gravidade.

Conclusión

Page 20: Lareteiro do Xallas

Páxina 20 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

SEGUNDO CICLO

Este curso os nenos e nenas de 3º B participamos nun pequeno

obradoiro de escritura do que saíron uns textos divertidos e

sorprendentes. Esperamos que vos gusten e sirvan de modelo

para facer o mesmo. Estas son algunhas das técnicas

empregadas:

• ESCRITA LIBRE

Esta actividade consiste en deixar voar a imaxinación e

escribir o que se queira.

Os textos fixéronse nunha sesión de 25 minutos, escoitando

música clásica de fondo.

“Esta música recórdame a

unha película ou a un conto.

Pero agora mesmo non me

acordo moi ben, pero estou

segura de que a escoitei antes

porque tráeme un recordo de

moito antes cando era máis

pequena, cando tiña máis ou

menos catro ou cinco anos. E

creo que era da Pantera Rosa”

“A música soa a un detective

sospeitoso, inspirado e

relaxado investigando. Está

nunha sala moi escura e

monstruosa. O detective ten

unha chaqueta marrón e

clariña, os ollos negros e

saltóns, unha boca calada e

rara, o nariz chato, unha

camiseta marrón e o pantalón

tamén. Investiga e de repente

aparece un pallaso moi

sospeitoso e sorrinte. O

detective asústase pero pouco

a pouco vai pensando. O

pallaso rille. Caso resolto.”

Page 21: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 21

SEGUNDO CICLO

• S+7 Todos os nenos/as partimos do seguinte texto, marcamos os

substantivos, buscámolos no dicionario e substituímolos polo

sétimo a partir do buscado. Acadamos resultados diferentes e

disparatados dependendo do noso dicionario.

CARIÑAS

Hoxe chateamos

E ando a practicar,

a facer cariñas

con só teclear.

Se me queres ver

has por a cabeza

sobre o ombro esquerdo

como quen a deita

:-) este é o meu sorriso

Se teño un bo día;

;-) aquí fago o mesmo

Con máis picardía.

CARABULLO

Hoxe chateamos

e ando a practicar,

a facer carabullos

con só teclear.

Se me queres ver

has por a cabina

sobre o omnívoro esquerdo

como quen a deita.

:-) este é o meu sosego

se teño un bo dialecto

;-) aquí fago o mesmo

con máis pigmento.

CARACOCHAS

Hoxe chateamos

e ando a practicar,

a facer caracochas

con só teclear.

Se me queres ver

has por a cabina

sobre a omnisciencia

como quen a deita.

:-) este é o meu sota

se teño un bo diáfono

;-)aquí fago o mesmo

con máis picnic.

Page 22: Lareteiro do Xallas

Páxina 22 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

• REDACCIÓN ALFABÉTICA

Nesta actividade fixemos pequenas composicións ou frases

poñendo as palabras en orde alfabético.

• REPETICIÓN

A partir dunha palabra ou grupo de palabras creamos estes

textos.

GÚSTAME

Gústame pensar.

Gústame bailar.

Gústame pasear.

Gústame escribir.

Gústame cociñar.

Gústame correr.

Gústame xogar.

Gústame debuxar.

Gústame saltar.

Alba buscaba cunchas.

Daniela e Facundo gústalle ir ladrando.

Manolo, Natalia, Óscar, Pedro queren roer, saltar, texer, ulir, visitar,…xogar.

Antón buscaba contos de estrañas frases.

Galicia houbo importado kiwis.

Lois mercou novos ñus.

Óscar parecía que ría sen temor.

Uxía vendía whisqui xenuíno zaragozano.

Alba busca casa donde está Fernando Garcia Hernández.

Isabela Katiusca lambe mazás.

Noemí Ñandez olvidou poucos queixos roxizos.

Sara ten uvas violetas, xamóns, zanorias,,…

SEGUNDO CICLO

Page 23: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 23

TEÑO MEDO

Teño medo a estar soa na casa.

Teño medo ás serpes.

Teño medo aos crocodilos.

Teño medo aos ladróns.

Teño medo a morrer.

Teño medo a que veña xente

estraña á miña casa e me

faga dano.

Teño medo aos lobos.

Teño medo ás baleas.

Teño medo ás orcas.

Teño medo aos tiburóns

brancos.

teño medo a suspender.

Teño medo á pantasmas.

Teño medo ás alturas.

Teño medo a que me maten

Teño medo aos piratas.

Teño medo a romper algo.

Teño medo a que se acabe o

mundo.

Teño medo a quedar

encerrada nun ascensor.

Teño medo a perder os meus

amigos.

Teño medo a que me caian

as árbores enriba.

Teño medo a que me

atropelen.

Teño medo a que me

secuentren.

Teño medo as montañas

rusas.

E teño medo a que me mate

un raio.

SEGUNDO CICLO

Page 24: Lareteiro do Xallas

Páxina 24 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

• LIPOGRAMAS

Nesta actividade estaba prohibido empregar unha letra determinada.

Ollo que non se nos escape algunha polo medio.

Texto sen M

• TAUTOGRAMAS

E agora máis difícil. Todas as palabras deben empezar pola mesma

letra. Que complicado!

“Había unha vez unha nena que quería ir á praia

de Louro ou de Laxe, pero resulta que non tiña o

coche porque seus pais levárano. Entón xuntouse

coa súa tía Anabel que tiña un cabalo que

entendía por Bell. Colleron o cabalo e foron a

Louro. Pola tarde as dúas bañáronse e á tía Anabel

picoulle unha faneca brava e foron a urxencias no

cabalo Bell.

A tía Anabel coñeceu a un chico. El presentouse e

foron dar un paseo. A nena ía detrás aburrida e os

outros ían disfrutando dos bicos.”

“Sara sacou sacos secos. Sábado sementei sete setas. Sonia sacou

salsa sen sal. Samuel soñou sen sentido.

Samanta saiu soa sen sorriso. Susana sentouse soa sempre.

Sandra saboreou sete sardiñas saborosas.”

SEGUNDO CICLO

Page 25: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 25

SEGUNDO CICLO

O río cando vai cheo

leva carballos e follas .

Tamén podía levar

as linguas murmuradoras .

Adiós á miña casiña

portelo do meu quinteiro

auga da miña fontiña

sombra do meu laranxeiro .

Unha nena nunca fonte

por unha berza bebía .

A berza estaba rachada

e toda a auga lle vertía .

Adiós rios , adiós fontes

lavadoiros de lavar,

adiós querida da alma ,

eu non che volvo a falar .

Santa Margarita ten

unha fonte con dous caños,

onde se van curar

todos os males estraños .

O río Xallas non ten avoa

nin falta lle fai ,

leva auga a caudales

toda fresca ela vai .

Page 26: Lareteiro do Xallas

Páxina 26 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

SEGUNDO CICLO

● En abril , augas mil .

● Auga corrente non mata a xente.

● Auga pasada non move o muiño.

● Cando o río sona auga leva.

● Gato escaldado a auga fría tenlle medo .

● En pouca auga, pouco se navega.

● En abril, cada pingueira vale por mil.

● Mal lle vai a maio, cando o boi non bebe no prado.

● Chova abril e chova maio, aínda que non chova máis todo o ano.

● Cando en San Xoán secan as fontes, en setembro tumban as fontes.

● A auga de San Xoán, tolle o millo e non dá pan.

● Auga de outono, mata ao seu dono.

● Cando no ceo hai nubes de lá, se non chove hoxe chove mañá.

● Cando chove en xaneiro, non hai bo prado nin bo lameiro .

Page 27: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 27

SEGUNDO CICLO

● Falten augas mil e non falten as de abril.

● Maio chuvioso , verán caluroso.

● Se en novembro arden os montes, en agosto abren as fontes.

● Abril chuvioso, vén o maio florido e fermoso.

● As choivas de Nadal, non fan mal.

● Auga esperei e tarde plantei, sabe Deus o que recollerei.

• Auga por San Xoán, quita viño e non dá pan.

● En maio, a auga corre detrás do arado.

● Auga ardente non mata á xente, auga detida mala bebida.

● Cada un quere levar a auga ao seu muiño e deixar seco o do seu veciño.

● Auga de maio, pan para todo o ano.

● Auga en abril, enche o carro e o carril.

Page 28: Lareteiro do Xallas

A FALA.

A fala viaxa libremente

Polo mundo sen límites,

Cada segundo a fala recorre

O mundo

A fala viaxa libremente

Non ten idade, nin tampouco

Barreiras.

A fala é galega,

A fala é o mundo

Se non hai fala non hai mundo

A fala sempre está en ti.

Por moito que a olvides

Sempre estará dentro de ti.

P O E M A S C R E A D O S P O L O S A L U M N O S A P A R T I R D E

M O D E L O S D E C E L S O E M I L I O F E R R E I R O S O B R E A

F A L A E S O B R E G A L I C I A .

Páxina 28 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

A FALA

Nós falamos a fala

Vós falades a fala

Eles falan a fala

Xuntos falaremos

No nos planeta

E no Universo.

A FALA

Galego é a nosa vida

A fala da nos aterra

Eu falo galego,

Ti falas galego,

El fala galego,

Nós falamos galego,

Vós falades galego.

Todos xuntos falamos galego.

TERCEIRO CICLO

Page 29: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 29

GALICIA

Galiza somos nós

Os gaiteiros e os galegos

E sobre todo os labregos

Que traballan para nos

Alimentar.

FALA

Todo o nos ser

Está ligado á fala

A fala é o que

Vemos. Unha fala que

Nunca se acaba.

A fala somos, eu,

Ti, nós, vós, todos

Somos a fala.

A fala é herdeira.

A fala é fermosa.

A NOSA TERRA

Galicia é paz, amor,

Vida e esperanza,

Galicia é Galicia,

A mellor.

Galicia a nosa nai, a

Nosa terra é grande,

Pacífica e soñadora.

Galicia é cada recuncho

Que ves, cada mar que

Tocas, cada gota que

Che molla, Galicia é Galicia

A típica soñadora.

A NOSA LÍNGUA

A nosa lingua

É o galego e non

O podemos perder.

Porque nela nos

Criamos con

Esperanza e agarimo.

Como verdadeiros

Galegos que somos

E que sempre o

Seguiremos sendo.

Porque a nosa

Lingua querida

É un sentimento

Que sempre o tivemos dentro.

TERCEIRO CICLO

Page 30: Lareteiro do Xallas

GALIZA

Galiza son os galegos,

Os galegos son Galicia.

Cando a choiva baixa

Sobe a risa.

Os galegos poñen o entusiasmo,

Os galegos poñen a alegría.

Dentro de nós

Temos Galiza.

Páxina 30 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

LINGUA

A nosa lingua é o galego

Así e como falamos.

Unha lingua continua

Que nunca se acaba.

Todo o noso ser está

Asociado á lingua.

Lingua fermosa. A FALA

Vamos a buscala fala,

Non importa que se atope

No mar de esperanzas.

Solo busca e cala.

Estou no mar de esperanzas,

E intento atopar a fala,

Eu nótoa porque ri,

Chora e ata canta.

Chora porque a deixei,

Porque a deixei unha vez, pero non

Volverá a ocorrer, porque agora

Rirei, cantarei e ata chorarei

Coa miña fala, coa fala de todos,

O GALEGO.

Page 31: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 31

GALICIA

Galicia está no mar,

Con moitas aldeas

E cos prados verdes

Coa vida e océanos.

En Galicia estamos nós

Ollando con chuvias

Ten montañas, ríos, lagos,

Como o que ten alegría,

En Galicia temos vida

O ceo está azul e luz.

A terra ten océanos

Enerxía, naturaleza.

En Galicia temos todos

Coa chuvia a cantares,

E con moito turismo.

Con pobos e aldeas.

Co mar, chuvia e aire,

Está con nós.

Galicia está en nós,

Con prados verdes,

Enerxía e naturaleza.

A FALA

A túa fala é fermosa,

De eso non podes dudar.

Pero sexa a fala que sexa

Sempre che vai a gustar.

A fala que tí aprendes tela

No sentimento, nunca che escapará,

Porque tés un bonito recordo,

De eso non podes dudar.

A LINGUA

A lingua para nós

Nin rie nin chora,

Só é un sentimento

Que está no corazón.

A lingua está agachada

Nun caixón que ten a terra,

Por eso nós a utilizamos

Na lingua galega.

A lingua é a nosa fala,

Tamén un canto galego,

Se non a queremos perder

Coidala e mimala teremos.

Page 32: Lareteiro do Xallas

Páxina 32 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

TERCEIRO CICLO

Page 33: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 33

TERCEIRO CICLO

Page 34: Lareteiro do Xallas

Páxina 34 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

TERCEIRO CICLO

Page 35: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 35

TERCEIRO CICLO

Page 36: Lareteiro do Xallas

Páxina 36 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

A AUGA

A auga é un dos elementos da

natureza, sen ela a vida sería imposible.

En Galicia hai moita auga, e o home

sempre tentou aproveitala

Fontes e pozos

Unha das formas de aproveitala foi facendo os

pozos artesáns.

Facíanse xunto ás casas e daban

auga para beber os animais e a

xente. A auga sacábase cun

caldeiro atado a unha corda.

(Roldana)

A auga para os animais botábase nunha pía. As

pías estaban feitas de pedra.

A xente ía tamén buscar auga ás fontes para beber e para usar na casa,

e traíase nuns caldeiros chamados Senllas.

As senllas estaban feitas de madeira con láminas metálicas

A auga dos ríos

Nos ríos facíanse presas para aproveitar a auga de dúas maneiras:

-Para regadíos -Para muíños

TERCEIRO CICLO

Page 37: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 37

Os muíños

Un muíño sirve para moer os cereais (millo,trigo e centeo) para obter fariña e

facer o pan.

Partes dun muíño

Os muíños funcionan coa forza

da auga.

As principais partes do muíño son:

1. Moega.

2. Capa

3. Pé

4. Vara

5. Pexadoiro

6. Rodicio

7. Pau do aliviadoiro

8. Pau da porca .

9. Canle.

Funcionamento

A auga procedente da canle, bate contra o rodicio, que

se pon en movemento. Este movemento transmítese a

través do eixe á capa (peza de moer). A capa ao xirar

esmaga o gran que se converte en fariña e cae arredor

do pé.

Regadíos

Os “herbales” son leiras nas que se facían regos, ou canles, principais dende a fonte

ata as testas dos “herbales”.

• Cada herbal collía a auga da canle nas tornas ou torneiras.

• Despois facíanse uns regos coa sacha para repartir auga por todo o herbal,

chamadas freitas.

• Nalgúns sitios turnaban a auga. Por exemplo : a un tocáballe as 10 da mañá e a

outro as 10 da noite.

• Noutros sitios o primeiro que chegaba poñía a auga para que regase a súa leira .

TERCEIRO CICLO

Page 38: Lareteiro do Xallas

Páxina 38 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

Os lavadoiros

Antigamente para lavar a roupa, había que ir aos lavadoiros que estaban ao

lado dos ríos, dos regatos ou das fontes que había en cada aldea.

Había dous tipos de lavadoiros :

Comunitarios: e dicir para utilizar toda a xente do pobo.

Particulares: os que tiñan lavadoiros na súa leira.

As ferrarías

Tamén os ferreiros aproveitaban a forza da auga para mover as súas moas

de afiar é os mazos, uns

grandes martelos cos que

Lavadoiros no río Xallas

TERCEIRO CICLO

Page 39: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 39

Batáns

Son máquinas de madeira que

funcionaban coa enerxía hidráulica.

Estaban situados cerca dos ríos.

Os batáns serven para abatanar as teas, e

dicir, golpealas.

Funcionaban da seguinte maneira, a auga

pasaba por una canle de madeira cara

una roda que tiña una serie de palas ou

culleres, coa forza da mesma producíase o

movemento..

A máquina estaba suxeita por catro pés

cravados na terra, e un bastidor do que

colgaban dous mazos moi pesados de

madeira, que ao caeren golpeaban os

panos situados na cuba.

Pelamios

Eran unha especie de pías ou lavadoiros

feitos de pedra,onde as pelicas ou peles

de animais (vacas, cabalos, ovellas), se

poñían a remollo en auga pura, é dicir,

auga de río,para quitarlles o pelo que

teñen e despois poder curtilas.

TERCEIRO CICLO

Aserradoiros

A auga almacenábase nun canal que levaba a

auga cara unhas turbinas.

A turbina de menor tamaño xeraba corrente eléctrica,

mentres a segunda, de maior tamaño,poñía en

funcionamento por medio dunhas poleas os discos da

serra de corte para a madeira.

Page 40: Lareteiro do Xallas

Páxina 40 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

Fábricas da luz

O funcionamento básico destas fábrica da luz era o seguinte: a auga

almacenábase nun depósito para que entrase con gran presión na

turbina. Circulaba polo seu interior facendo xirar unhas pás conectadas a

un alternador. (eran unhas pequena centrais)

As fábricas da luz eran de titularidade privada e os poboados tiñan que

pagar unha cota en función da cantidade de lámpadas.

Na época dos anos trinta e corenta, algunhas casas só tiñan unha ou

dúas lámpadas para alumear e, malia todo, era un privilexio, pois a

maioría das parroquias non dispoñían de luz eléctrica.

TERCEIRO CICLO

Como vedes

a auga sempre foi

e seguirá sendo

moi importante

na nosa vida.

Page 41: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Página 41

BIBLIOTECA

Page 42: Lareteiro do Xallas

Páxina 42 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

BIBLIOTECA

Os nenos e nenas de 3º tivemos a sorte de

coñecer a un autor de libros moi simpático.

O autor Gisbert visitounos para animarnos a

que leramos moito.

Falounos dos libros que el escribira e tivemos

que facer un solemne xuramento,

comprometéndonos a ler ao longo do curso

“Moitos dos seus libros”.

Anxo Fariña colleu como modelo a

unha das nosas compañeiras de 5º

curso e nun plis-plas converteuna

nunha “pirata terrorífica”

Page 43: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Página 43

BIBLIOTECA Dende FEGAMA ( Federación Galega de Medio Ambiente) e Dirección Xeral de

Agricultura ofrecéronnos unha bonita charla sobre a importancia do traballo

responsable dos agricultores para axudar a mantenza e coidado da natureza.

Faláronnos das distintas razas autóctonas de animais domésticos (Galiña de Mos,

Porco celta, vacas cachenas…) Tamén nos falaron da importancia de respectar a flora e

a fauna para manter a cadea alimenticia.

Page 44: Lareteiro do Xallas

Páxina 44 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

Pedagoxía Terapéutica

Ola lareteir@s!

Pero un ano máis queremos lembrarnos das persoas con discapacidade xa que eles ta-

mén teñen un espazo nestas olimpiadas de Londres 2012. E sabedes como é isto posi-

ble?? Pois a través da celebración das OLIMPIADAS PARAOLÍMPICAS!!!!

As olimpiadas paraolímpicas son aquelas nas que participan persoas con algún tipo de

discapacidade e este é un pequeno resumo da súa historia:

“Durante os Xogos Olímpicos en 1948, o médico ingles Ludwig Guttmaingles Ludwig Guttmaingles Ludwig Guttmaingles Ludwig Guttman propuxo unha

serie de concursos para os minusválidos que foran feridos na Segunda Guerra Mundial

e, polo tanto, estaban nunha cadeira de rodas.

A partir desta idea naceron os Xogos ParalímpicoXogos ParalímpicoXogos ParalímpicoXogos Paralímpicos. Nestes participaron as persoas con

discapacidade física, mental e sensorial.

Os primeiros Xogos Paralímpicos foron realizados en 1960 en Roma 1960 en Roma 1960 en Roma 1960 en Roma nas mesmas insta-

lacións e locais que os Xogos Olímpicos.... Os Xogos Paralímpicos comezaron seis días

despois de rematar os Xogos Olímpicos de verán, e tiveron o apoio de diferentes institu-

cións e das autoridades italianas.

Os primeiros Xogos foron realizados do 19 ao 24 de setembro de 1960 e tiveron a par-

ticipación de máis de 400 atletas de cadeiras de rodas de 23 países. Estes xogos cons-

taban de 8 deportes (atletismo, baloncesto para discapacitados, dartchery masculino,

esgrima, natación, snooker, tenis de mesa e tiro con arco).

Este ano 2012 é un ano olímpico, e como

sodes uns grandes deportistas xa sabedes o

que iso significa verdade??

Page 45: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 45

Así ao longo das diferentes celebracións olímpicas, de catro en catro anos ( Tokio 64, New York

1984, Seúl 1988, Barcelona 1992 entre outros), foron gañando importancia, prestixio, número

de participantes e de disciplinas deportivas ata chegar a última celebración das olimpiadas en

PekínPekínPekínPekín 2008200820082008 na que participaron máis de 4000 deportistas e 130 países.

Nesta última edición os deportistas paralímpicos españois obtiveron 58 medallas posicionándo-

se entre os 10 mellores países do mundo!!! E xa que este ano, no noso centro lle estamos a adi-

car unha especial importancia ao tema da auga , auga , auga , auga , queremos prestarlle atención á natación parao-

límpica. Destacando a Teresa PeralesTeresa PeralesTeresa PeralesTeresa Perales como exemplo de superación e éxitos deportivos.

Teresa Perales foi a deportista paraolímpica española que obtivo máis medallas nos pasados

xogos: ouro en 50, 100 e 200 metros libres; prata en 50 metros costas e bronce nos 100 me-

tros braza.

Esta é a súa pequena historia:

Lembrade nen@s con superación e esforzo podemos conseguir todo aquilo que nos propoña-

mos!!!

Pedagoxía Terapéutica

Naceu en Zaragoza o 29 de decembro de 1975. A

súa paraplexia non lle impediu desenvolver unha ca-

rreira brillante. Aos 19 anos perdeu a mobilidade da

cintura . Despois de algúns meses moi duros, asimila-

do que perdera a capacidade de andar e adpatándo-

se a súa nova situación. Teresa aprendeu a nadar e

despois dun ano comezou a competir e foi acumulan-

do moitos éxitos deportivos. Toda unha campeona!!!!

Page 46: Lareteiro do Xallas

Páxina 46 O L A R E T E I R O D O X A L L A S

RELIXIÓN

Page 47: Lareteiro do Xallas

O L A R E T E I R O D O X A L L A S Páxina 47

RELIXIÓN

Page 48: Lareteiro do Xallas

“ É consolador soñar men-

tres un traballa que ese

barco, ese neno, irá moi

lonxe pola auga. Soñar que

ese navío levará a nosa car-

ga de palabras cara portos

distantes, cara illas lonxa-

nas”.

Gabriel Celaya

Desexámosvos unha

boa travesía,

mariñeiros xalleiros.

CEIP Barrié de la Maza.