طرح پیشنهادی

(proposal)

موضوع:

مدیریت مهندسی هزینه

تهیه کننده: سعید تیموری

3131زمستان

1

صفحه فهرست عناوین

2 ..........................................................................................................................مقدمه (1

3 ......................................................................................................................... تعاریف (2

4......... ........در قبال هزینه های جاری سازمانفعالیتهای مهندسی هزینه چارچوب (3

5 پروژه های سازمان...........................در قبال فعالیتهای مهندسی هزینه چارچوب (4

5.................................................................................. مهندسی هزینه ماموریت واحد (5

6................. ...........................................................مهندسی هزینه شرح وظایف واحد (6

6 .................................................................................................................. انواع هزینه (7

7جزییات روش اجرای طرح و نرم افزار........................................................................ (8

33.................................................... مقایسه این روش با روشهای کنترل هزینه موجود (9

12............................................................ مقایسه این نرم افزار با نمونه های مشابه (11

13...................................................... ..........مهندسی هزینهمعایب و مزایای طرح (11

14................................................................................... مع بندی و نتیجه گیریج (12

2

مقدمه

، یفیتکهای های اقتصادی افزایش یافته و این موسسات در رقابتی پیوسته در زمینهامروزه رقابت بین بنگاه

یکی از مهمترین راهکارهای ماندن در چرخه رقابت، تمرکز روی هزینه های .قیمت و خدمات شرکت دارند

در صورت منفی بهترین هزینه است و ،ای سازمانکه آیا هزینه ه استبه این سوال اساسی فعالیت و و پاسخ

ت از این دست و بهینه سازیسواال رح پاسخ به این ط نهایی هدفداد. بودن جواب چگونه می توان آنرا بهبود

هر واحد تولیدی همواره منابعی را به عنوان کاال یا ماده اولیه دریافت کرده و طی هزینه های سازمان می باشد.

تبدیل می کند و با ازاء ارزش افزوده ایجاد کرده سود مالی می برد. اما همواره فرآیند فرآیندی، آنرا به محصول

تولید نیست که در ایجاد سود و ارزش افزوده نقش دارد بلکه مدیریت هزینه ها و اعمال یکسری از تکنیکهای

سزایی دارد.کاهش هزینه در کلیه سطوح اعم از فرآیندی یا غیر فرآیندی در میزان این سود نقش ب

های های اقتصادی )تولیدی، خدماتی و ...( در حوزهبا تمرکز بر فعالیت (Cost Engineering)مهندسی هزینه

در مهندسی هزینه اتالف منابع را اصطالحاً خونریزی د.پردازها میبه رقابت پذیر کردن هزینه یفرآیندای و پروژه

این خونریزیهای هزینه در کجا اتفاق این چالش روبرو می باشد کههمواره با مهندسی هزینه هزینه می گویند.

ا که تمام فعالیتها ب نجاییاین گزارش از آدر افتاده است و پس از یافتن محل آن، چگونه می توان آنرا مهار کرد.

وم اینرو مفهین است که تمام هزینه ها صرف انجام فعالیتها می گردد از ادید هزینه ای دیده شده اند و فرض بر

ازمان سبدین توضیح که هر فعالیت به معنی یک هزینه برای .فعالیت با مفهوم هزینه یکسان بکار رفته است

تلقی می شود و بدیهی است که فعالیتهایی که هزینه ای برای سازمان ندارد از دایره بررسی این طرح خارج می

ر فعالیت ه محاسبه هزینه و تحلیل کارآمدیو تهای مستقلریزکردن فعالیتها به فعالی ،اساس کار این طرح باشد.

دف ه به طور جدا گانه می باشد. از این طریق فعالیتهای فاقد ارزش شناسایی و آماده حذف و یا بهبود می گردند.

این روش آن است که با هر چه ریز کردن فعالیتها و کنترل دقیق و لحظه به لحظه هزینه ها از ایجاد این

ها جلوگیری کند و در صورت وجود این خونریزها عوامل این خونریزیها را شناسایی و سازمان را در خونریزی

رفع ان به چالش بکشد.

ی که در این گزارش تشریح خواهد شد به گونه ای طرح ریزی شده است که کل افراد مهندسی هزینه اطرح

ت مسئولیبهینه های هزینه ونه ای که رسیدن به سازمان را در قبال هزینه های سازمان به چالش می کشد به گ

به عنوان تبلور جوهره و درست هزینه کردن، خرد مالیهمچنین واحد خاص. یک نه ،می شود سازمانهمه

، تلفیقی از یک تفکر مالی و فنی و فرایندی می باشد و محسوب می شود. تفکر این طرح سازمان آفرینی ارزش

و بهبود تا کار تحلیل خوبی داشته باشند مهارتهای فنی و فرایندیاعضای این تیم بیشتر از مهارتهای مالی باید

به همین دلیل خواستگاه این مدیریت بیشتر هزینه های نا کارآمد را با روشهای فنی و فرآیندی مرتفع سازند.

همچنین این طرح به گونه ای طراحی شده است دهای فنی و تولیدی می باشد تا واحدهای مالی شرکت.واح

که هم فعالیتهای تولیدی و تجاری محور را پوشش می دهد و هم فعالیتهای پروژه محور را.

3

وشهایی مانند روش و فرایندها و نهایتاً هزینه ها وجود دارد ر چنانچه می دانید روشهای مختلفی برای بهبود

Lean mamagement,SPC,Kaizen , Six Sigma, PDCA با ایجاد بانکهای اطالعاتی مفصل این روش

می تواند اثر بخشی و بهره وری را فراهم می اورد به گونه ای که حتی جامعتری و دیتیل امکان بهبود بطور

را نیز تحلیل و مانیتور نماید. این روش عالوه بر آنکه مستقالً به بهبود کلیه فعالیتهای یک سازمان ی فوقروشها

ر د می پردازد با بانکهای اطالعاتی جامعی که بوجود می آورد، کمک شایانی به سایر متدهای بهبود هم می کند.

اسان متدهای بهبود هزینه قرار گیرد.واقع اطالعات و تحلیلهای این طرح در مراحلی می تواند بکار کارشن

آنچه بطور کلی در خصوص این طرح می توان گفت آن است که این طرح بر این تفکر استوار شده است که کل

اهداف شرکت با انجام یک سری فعالیتها محقق می شود که هر یک نقشی در حلقه ارزش آفرینی محصول دارند

هزینه کردن می باشیم. پس منشاء هزینه های یک شرکت بدلیل تحقق این و برای تحقق این فعالیتها ناچار از

فعالیتها می باشد. پس اگر بتوانیم فعالیتها را درست تحلیل کرده و فعالیتها را به لحاظ ارزش آفرینی طبقه بندی

چنان ریز کنیم ابهترین هزینه دست یابیم. و این ممکن نمی شود مگر آنکه بتوانیم فعالیتها رکنیم می توانیم به

که آن فعالیت به عنوان یک المان فعالیت پذیرفته شود و بتوان یک هزینه مشخصی را بدان نسبت داد و از این

طراحی این وظیفه ای است که نرم افزار راه می شود نقش هر یک از فعالیتها را در زنجیره ارزش بوضوح دید.

د.اد خواهد انجام شده

,aterialM nergy,E, erviceS uman Hکه مخفف نامهای MESHه با نام نرم افزار ساخته شدنام

resource می باشد و از آنجاییکه ها به هنگام طبقه بندی کردن آنها چهار طبقه اصلی هزینهمی باشد، نماد

دارد. Ansysبا مش بندی کردن هزینه ها اقدام به تحلیل انها می کند مشابهتی با نرم افزارهای تحلیلی نظیر

، بطور آزمایشی در یک کارخانه مذکور ساخته شده بر اساس طرح این طرح و نرم افزارالزم به ذکر است که

تن اسید سولفوریک در روز اجراء شده است 105نفر و ظرفیت تولید 05اسید سولفوریک با تعداد پرسنل تولید

ن پروژه می باشد.نتیجه گیریها مندرج در گزارش بر اساس ایو برخی از اعداد و

تعاریف

.، ارایه می گردداین گزارشمباحث مهندسی هزینه، تعاریفی از اصطالحات بکار رفته در طرح و قبل از تشریح

مهندسی هزینه:

باشد. میدر جهت بهبود آن یا هر بنگاه اقتصادی فعالیتهای یک سازمانکل هزینه معنی کنترل و تحلیلبه

:Lean management

سیستماتیک بهبود مداوم بر پایه بررسی فرایندهای کسب و کار و حذف فعالیتهای فاقد ارزش از فرآیند متد

است.

:پروژه

4

تحقق اهداف مورد نظر به پایان رسیده و از چرخه ی آغاز و پس ازمجموعه فعالیتهایی که از یک مقطع زمان

.فعالیتهای سازمان خارج می شود

فعالیتهای جاری:

مجموعه کارهایی که یک سازمان همواره برای تحقق ماموریت خود پیوسته انجام می دهد مانند تولید محصول

برای یک شرکت تولیدی.

:هزینه

می باشد. شیک سازمان یا هر بنگاه اقتصادی در راستای تحقق ماموریتفعالیتهای مخارج، هزینه

هزینه بهینه:

هزینه ای که باالترین راندمان یا بهره وری را در خصوص انتظاراتی که از این هزینه داریم، داشته باشد. بهترین

هزینه الزاماً کمترین هزینه نیست.

کاال:

شده یا ترکیبی از آنها که یا مستقیماً در بدنه محصول وجود دارد فرآیندماده خام یا هر ماده فیزیکی اعم از

، و همچنین کلیه اقالم غیر فیزیکی اعم از خدمات تولید محصول نقش دارد فرآیندتقیم در شکل دادن یا غیر مس

و نرم افزار و غیره را که در جریان تکوین محصول نقش دارند کاال می نامیم.

محصول:

ته به . بسکه روی کاال یا مجموعه ای از کاال صورت می گیرد را محصول می نامیم خاص فرآیندخروجی هر

محصول می تواند کاالی فیزیکی یا از نوع خدمت باشد. فرآیندنوع

ارزش:

هر گونه کنش یا فعالیتی که به محصول یا سرویس نهایی ارزشی افزوده کند.

اتالف:

هرگونه کنش یا فعالیتی که به محصول نهایی ارزشی افزوده نمی کند شکلی از اتالف دارد.

:زنجیره تأمین

کاال از مرحله ماده خام تا تحویل به مصرف و مصرف و تبدیل تامین هاى مرتبط با جریانشامل تمام فعالیت

.یک زنجیره تامین متشکل از اجزاء به هم هاى اطالعاتى و مالی مرتبط با آنها استکننده نهایى و نیز جریان

لید کننده ها، توزیع کننده ها، خرده فروشان پیوسته ای از عناصر درگیر با محصول است که تامین کننده ها، تو

و مصرف کنندگان محصول اعم از کاال و خدمات را در بر می گیرد.

در قبال هزینه های جاری سازمان مهندسی هزینهفعالیتهای چارچوب

گردد مطرح است مهندسی هزینه فعالیتهایی که بر عهده ی راجع بهکلیات مناسب است که ،قبل از بررسی طرح

هزینه های سازمان و تحلیلمهندسی هزینه مدیریت ماموریت اصلیبهتر درک گردد. ،تا متعاقباً عملکرد طرح

کلیات زیر است:می باشد. این مدیریت شامل

توجیه هزینه .1

0

هزینه کردبه این سازماننیاز بررسی

های دیگر هزینهبا هزینهاین قابلیت جایگزینیبررسی

مثالً بیرون سپاری فعالیت مورد بررسی( بهتر هایجایگزین بررسی(

ارائه لیست فعالیتها و روشهای جایگزین

کنترل هزینه .2

طبقه بندی و ریز کردن هزینه و فعالیتها

ثبت تمام هزینه های سازمان بر اساس الگوی طبقه بندی شده

با شاخصهای تولیدیکنترل دائمی هزینه ها

ارایه گزارش وضعیت هزینه ها

هزینهبهبود .1

به چالش کشیدن هزینه های ناکارامد

درخواست از واحد مربوطه در خصوص بهبود هزینه

مدیریت پروژهای بهبود هزینه

وقتی صحبت از کنترل هزینه ها به میان می آید به نظر می اید که واحدهای حسابداری و مدیریت مالی شرکتها

را با واحد مهندسی هزینه این واحدها تفاوت روشنی بههمین وظیقه را بر عهده دارند در حالیکه مندرجات باال

ثبت هزینه و درامدها و استخراج عمدتاًسازمانها مالی واحدهای حسابداری ووظیفه اصلی دهد. نشان می

کمتر به تحلیل هزینه ها و درست و غلط بودن هزینه ها می پردازد و هامی باشد.این واحد تراز مالیگزارشات

با توجه به اینکه افراد این حوزه تواناییهای فنی و تولیدی ندارند طبعاً از ارایه راهکارهای بهبود هزینه هم عاجز

تمرکزی روی و هزینه ها را در کل سازمان کنترل و پایش می نمایدفقط نه ،مهندسی هزینه اام .می باشند

از وظایف اصلی آن می ،نها در قالب پروژه های بهبودبهبود آو بلکه چرایی هزینه ندارد درآمد و سودهای شرکت

ی ریت اصلی مهندسویک سه مامن بطور سیستماترا در اختیار قرار می دهد که بتوااین طرح ابزار و روشی باشد.

همچنین این طرح به گونه ای طراحی شده است که کل اعضای سازمان را در خصوص هزینه کردها د.را محق کر

ای سازمان ایجاد کرده حساس و مسئول می گرداند و اعضاء در هر لحظه می توانند از وضعیت هزینه ای که بر

رف در صو با مقایسه دایمی آن با شاخص هزینه یا بودجه تعیین شده یک حالت خود کنترلی اند مطلع شوند

هزینه های مربوط به خود ایجاد نمایند.

ای سازمانپروژه ه قبالدر فعالیتهای مهندسی هزینه چارچوب

برای مدیریت این طرح همانقدر که می تواند در خدمت فعالیتهای جاری یک سازمان باشد به همان اندازه

چنانچه می دانیم یک مدیر پروژه در کنار سایر وظایف خود، سه وظیفه اصلی دارد. پروژه ها نیز کارایی دارد.

اوال موظف است پروژه را طبق برنامه زمانبندی راهبری و به پایان برساند. ثانیاً موظف به تضمین کیفیت از قبل

برای و ثالثاً موظف است پروژه را در چارچوب بودجه تعیین شده هدایت نماید. می باشد پروژه تعریف شده

6

مدیر پروژه از ابزار و دستگاه های مختلف مانند نرم افزارهای کنترل پروژه و باال، انجام وظایف یک و دو

پروژه درطرح موجود می تواند در کنترل هزینه های اما رد. نظارت و کنترل کیفیت بهره می گی دستگاههای

طول پروژه بکار بیاید. این طرح در مشابهت با نرم افزارهای کنترل پروژه که کار کنترل و پیشرفت فعالیتها را

بر عهده دارند اقدام به کنترل هزینه های پروژه کرده و در طول پروژه همواره مدیر پروژه را از آخرین وضعیت

و به موقع را به هنگام انحراف از بودجهینه ها اخطارهای الزم پروژه مطلع کرده و با کنترل دائمی هز هزینه ای

ادمام ابعدر اختیار مدیر پروژه قرار می دهد. با این ابزار یک مدیر پروژه براحتی می تواند تمام هزینه ها را در ت

ته . البردددرخواست گزارش برای وضعیت فعلی هزینه ها بی نیاز می گو از و در هر لحظه مانیتور نماید پروژه

الزم به ذکر است طبقه بندی فعالیتها در این طرح طبق الگوی خاصی انجام می گردد و لزوماً با ریز فعالیتهای

خواهد داشت.مشاهده در کنترل پروژه مشابهتی ن

ماموریت واحد مدیریت مهندسی هزینه

توان ماموریتی به شرح زیر ارایه با ارایه توضیحات فوق برای واحد مدیریت مهندسی هزینه در هر سازمانی می

داد:

نهانترل آشناسایی هزینه ها و ک

تحلیل هزینه ها

یافتن بهره ور ترین هزینه سازمان

به عهده دارد. پشتیبانی فعاالنه کارفرما، و هزینه را در حلقه تحلیل ارزش نقشترین و اصلی ترین کارفرما مهم

کارفرما برای آنکه تمایل الزم را برای انجام این پشتیبانی پیدا بهضامن موفقیت و مؤثر واقع شدن کار است.

چشم انداز روشنی از نتایج اجرای پروژه داد و همچنین از کاهشهای هزینه احتمالی و قطعی و ارتقا کند، باید

دورنمای روشنی را تصویر کرد و این مهم بر عهده مشاوران و مجریان مهندسی هزینه می باشد. ،سازمان

مهندسی هزینه یکی از ابزارهای مؤثر برای دستیابی به اجرای طرحها با کمترین رفرمایان باید مطمئن شوند که کا

مهندسی هزینه چون موجب کاهش هزینه های اجرایی و صرفه جویی در هزینه ها می شود، از هزینه، است.

، همواره از و هزینه به تحلیل گران ارزشاین رو کارفرمایان تمایل دارند تا با پرداخت حق الزحمه جداگانه ای

ند.وشدر کنار خود، بهره مند ، گروه تحلیل گراین حضور و تداوم فعالیت

شرح وظایف واحد مدیریت مهندسی هزینه

مهندسی هزینه می توان شرح وظایف این واحد را اجماالً به شرح زیر عنوان پیش روی با مشخص شدن مسایل

:کرد

بندی انواع هزینه های شرکتشناسایی و طبقه (1

و هزینه ای های عملکردیشاخص و تهیه شناسایی (2

.در جهت بهره ور کردن آنها سازمان هزینه هایتحلیل (3

7

فعالیتهای جاری جهت کنترل بهره وری آنهامطالعه دائمی (4

بررسی و مطالعه پیشنهادات بهره وری هزینه و اجرایی کردن آنها در صورت تایید. (5

هزینه های بهبود مدیریت پروژه (6

بخشهای سازمان تقرار سیستم مهندسی هزینه در سایربسترهای الزم برای اسایجاد (7

بودجه بندی هزینه های سازمانهمکاری در (8

ی مهندسواحد و نحوه ارتباط لعملهای نحوه گردش اطالعات مربوط به مهندسی هزینهتدوین دستورا (9

هزینه با سایر بخشهای سازمان

ارایه گزارشات دوره ای هزینه کردها به همراه تحلیلهای آن (11

مربوطه ثبت و نگهداری سوابق و مستندات (11

رقابت پذیر کردن هزینه در کل زنجیره تامین و سایر قسمتهای بدنه سازمان (12

انواع هزینه

مهمترین داده در مهندسی هزینه همان آیتمهای هزینه ای شرکت است از دید این مهندسی دو طبقه اصلی

برای هزینه ها تعریف می شود:

هزینه های مولد

هزینه های غیر مولد

هزینه های مولد هزینه هایی هستند که جنبه سرمایه گذاری داشته و تا هزینه نشوند کسب سود برای سازمان

ه های غیر مولد هزین هزینه. نمیگردد مانند هزینه برای تامین ماشین آالت، مواد اولیه، قطعات یدکی و ... محقق

هایی هستند که فقدان آنها در کمیت و کیفیت محصول یا ارتقای سازمان از هر نوعی که باشد، تاثیری ندارد.

ل می شود اول حذف هزینه های غیر مولد و در مهندسی هزینه دو هدف اصلی در ارتباط با این هزینه ها دنبا

.ردن هزینه های مولدک دوم بهره ور

انواع هزینه های مولد و غیر مولد که کمابیش هر سازمانی با آنها در گیر می باشد عبارتند از:

هزینهنوع مورد هزینه گروه هزینه

انرژی انواع انرژی در جهت تولید محصول مولد-1

اتالف انرژی غیر مولد

سازمان مولدنیروی انسانی هزینه های اعضای موثر در -2

ر در سازمان غیر مولدیهزینه های اعضای بی تاث

8

کاال و مواد اولیه کاال در جهت تولید محصول مولد-3

غیر مولد و کاالهای بی مصرف انبار شده اتالفات کاال

خدمات خدمات در جهت تولید محصول مولد -4

خدمات بی تاثیر و غیر ضروری غیر مولد

عات اطالعات مورد نیاز اهداف سازمان مولداطال -5

اطالعات غیر ضروری برای اهداف سازمان غیر مولد

مهندسی هزینهو نرم افزار جزییات روش اجرای طرح

طرح و نرم افزاری طراحی شده است که می تواند دانستن وظایف مهندسی هزینهبا توجه به ارایه مطالب فوق و

رایی روش اج .در انجام وظایف واحد مهندسی هزینه بسیار کمک نماید. ذیالً به تشریح این طرح پرداخته می شود

ردد. می گ به دو مرحله کلی تقسیمکه نرم افزار مذکور نیز بر اساس این الگوریتم طراحی شده است این طرح

رزش و مرحله دوم تحلیل ا هزینه های شرکت بر مبنای فعالیتهای مستقلمرحله اول شناسایی و طبقه بندی کل

یر می ز تشریح عملی این دو مرحله به شرحهر یک از آنها با توجه به هزینه ای که به شرکت تحمیل می کنند.

باشد:

جمع آوری لیست فعالیتها -1

ه هزینه بدین توضیح ک و هزینه فقط در قبال یک فعالیتی معنی پیدا می کند. می باشداین طرح فعالیت محور

وضیح با این ت مستقل تخصیص داده می شود نه به یک واحد کاری و یا مجموعه ای از فعالیتها.ها به یک فعالیت

تی این کاال به هزینه محسوب نمی شود و تا وق یی مشخصخرید کاالپول دادن برای از دید این طرح مثال

پیدا نمی کند تنها پس از مصرف در فعالیتی خاص جزء هزینه های آن نرسد ماهیت هزینه مصرف فعالیتی

این مرحله کلیه فعالیتهای یک دراما خود عملیات خرید هزینه محسوب می گردد . .فعالیت محسوب خواهد شد

ال یک فعالیت مستقل به شمارریز شوند که کامبایستی تا جایی فعالیتها د.نمی شو و ریز آوری سازمان جمع

د اشد به عنوان مثال در پروژه شرکت اسییند. البته ریز کردن فعالیتها بسیار به خواست مشتری وابسته می بآ

و در واقع می خواست بداند برای هر یک از نیروی انسانی را تفکیک افراد خواستار شد کارفرما هزینه سازان،

در حالیکه در گزارشات عادی هزینه نیروی انسانی به عنوان یک آیتم می کند. چقدر هزینه نهپرسنل خود ساال

هزینه ای محسوب می گردد و تفکیک آن به هر یک از کارکنان کاری دشوار می باشد بخصوص وقتی بخواهیم

ر جمع اوری اطالعات خود هزینه را به انواع اقسامی نظیر هزینه دستمزد، آموزش، بیمه و غیره تقسیم نماییم کا

9

مشکلتر می گردد. در این نرم افزار هیچ محدودیتی برای ریز کردن فعالیتها و هزینه ها وجود ندارد و می تواند

اطالعات را در هر سطحی مدیریت نماید.

. این کار بر اساس یک الگوریتم طبقه بندی درختواره ای که از هزینه ها طبقه بندی می شوند این مرحله در-2

قبل طراحی شده است انجام می گیرد. البته این الگوریتم به گونه ای طراحی شده است که بتواند فعالیت هر

باز به درخواست مشتری قابل ریز تر شدن و یا این هزینه طبقه بندی تنوعبنگاه اقتصادی را پوشش دهد. البته

کلی تر شدن می باشد.

مثال در پروژه ای ممکن است کارفرما فقط هزینه دوره ای مصرف لوازم التحریر شرکت را بخواهد و یا ممکن

شرکت اسید سازان است همین هزینه را به تفکیک کاغذ، خودکار، جوهر و .... مطالبه نماید. در پروژ اجراء شده

فضاها و مکانهایی که به واحدهای مختلف تخصیص آیتم رسید. در این پروژه هزینه اجاره 205این تعداد تا حدود

ر طبقه بندی هزینه ها مطالبه شد.داده شده بود به عنوان هزینه در قالب اجاره بها د

در دو مرحله فوق توانستیم فعالیتها را به المانهای مستقل و همچنین هزینه را طبق ساختار درختی طراحی -3

و هزینه های المان بندی شده سطر و ستونهای ماتریسی را تشکیل می شده المان بندی نماییم. این فعالیتها

سطر این ماتریس انواع فعالیتها و ستون این ماتریس دهند که با ورود این اطالعات در نرم افزار ساخته می شود

آرایه های این ماتریس به معنی فضاهای خالی هستند که متعاقبا جاری شرکت می باشد.انواع هزینه های

ماتریسدیتاهای ورودی که از جنس هزینه هستند قابل استقرار در این آرایه ها می باشند. در پروژه اجراء شده

آرایه بود. البته باید عنایت داشت در آینده تمام فضاهای این ماتریس 7055با 205*355پروژه یک ماتریس

این ماتریس قابلیت تخصیص تمام هزینه نیستند.پر نخواهند شد چون همه این فضاها لزوماً هزینه های با معنی

ها را به یک فعالیت خاص داشته و از این بابت که ممکن است هزینه ای برای فعالیتی فراموش و نادیده گرفته

شود جای نگرانی ندارد.

کند و شد نام گذاری میرا که از جنس هزینه می با ماتریس آرایه های نرم افزار ،با ساخت همزمان ماتریس-4

یتمهای هزینه را در اختیار ما قرار می دهد. در آینده نرم افزار بر اساس همین شرح هزینه ها اعالم شرح تمام آ

آماده پذیرش دیتا که همان هزینه های شرکت است می باشد. گزارش خواهد کرد . پس از این مرحله نرم افزار

نندهک مصرف فعالیتو مبلغ هزینه، هزینه ایه شامل آیتم در قالب گزارش یا فاکتور ک روزانه دیتاهای هزینه ای

گزارش می گردد. این به اپراتور نرم افزار ، بطاز واحدهای حسابداری، تدارکات، انبار و یا هر مرجع ذیراست؛

تبسیار مهم است که هزینه ها گزارش شوند برای چه فعالیتی هزینه شده اند. پس از ورود دیتاها، نرم افزار قابلی

ارایه گزارش پیدا می کند.

نرم افزار قابلیت آنرا دارد که به هر فرمت یا هرگونه طبقه بندی و همچنین بصورت نمودار ارایه گزارش نماید -0

ش نالین گزارا فعالیتهای مشابه بصورت آهمچنین هزینه هر فعالیت را بصورت گراف با دوره های قبلی و یا ب

15

کنترل هزینه ها را می دهد. همچنین هزینه ها را دائماً با شاخص هزینه ها مقایسه نموده و در هر زمان امکان

کرده و گزارشات اخطاری نیز صادر می کند که توضیح شاخصهای هزینه متعاقبا به تفصیل تشریح خواهد شد.

شوند. این در این طرح هزینه به لحاظ کارایی به دو نوع هزینه های مرغوب و هزینه های نامرغوب تقسیم می

طرح دو هدف اصلی دارد اول شناسایی هزینه های نامرغوب و دوم میزان انحراف هزینه های مرغوب از شاخصهای

هزینه های نا مرغوب هزینه. در این مرحله از گزارش بسیاری از هزینه های نامرغوب قابل شناسایی هستند

وند رته و حذف کردنشان نه تنها تاثیری در کل هزینه هایی هستند که هیچ ارزش افزوده ای برای شرکت نداش

نمونه این هزینه ها اکثراً حذف کردنشان موجب صرفه جویی در هزینه می شود. فعالیتهای شرکت ندارد بلکه

از قطعات در انبار بود که شناسایی و حذف شد هزینه انبارش بسیاری شرکت اسید سازان که در پروژه اجرایی

خودرو لندروی که شرکت مد مثل وجود قطعات یدکی برای یک دستگاه کت نخواهد آز بکار شرشد هرگ مشخص

تور که در زمان اجراء نرا مستهلک کرده و فروخته بود و یا قطعات یدکی یک دستگاه دیزل ژنرامدتها پیش آ

هزینه نوعاین در شرکت موجود نبود. اشغال فضا توسط اقالم راکد شرکت از دیگر نمونه های پروژه این دستگاه

در مجموع هزینه انبارش و نگهداری از اقالمی که بی مصرف بودنشان برای شرکت محرز های نامرغوب هستند.

پس از شناسایی و حذف هزینه های نامرغوب نوبت شناسایی می باشد از مصادیق هزینه های نامرغوب می باشد.

ر نرم افزار گنجانده شده است.میزان بهره ور بودن هزینه های مرغوب می باشد که در بخش دیگ

روش بررسی میزان بهره ور د. مرغوب می پرداز هزینه هایمیزان بهره وری به تحلیل نرم افزار در این مرحله-6

بودن مقایسه این هزینه ها با شاخصهای هزینه ای می باشد. منظور از این شاخصها، هزینه های معقول و

و با این مقدار هزینه تجربی در هرکسب و کاری بدست آمده است استانداردی می باشد که بصورت علمی و

. مثال شاخص مصرف پرمنگنات پتاسیم برای تولید هر تن شمش روی دسترسی به سود رقابتی میسر می باشد

کیلو گرم می باشد که می تواند به عنوان شاخص هزینه مصرف این کاال محسوب می شود. 05در صنایع معدنی

ام شاخصهای هزینه برای کل هزینه ها به این سادگی نیست و حتی در بسیاری از موارد غیر قابل اما یافتن تم

دسترسی می باشد. برای جمع آوری این شاخصها سه روش پیشنهاد می گردد.

استفاده از شاخصهای موجود سازمان

استفاده از شاخصهای موجود در سایر سازمانها با فعالیت مشابه

قرارداد شاخصهای جدیدتدوین و

تدوین و جمع آوری این شاخصها در این طرح از اهمیت خاصی برخوردار می باشد و هر قدر این شاخصها به

شاخصهای حقیقی نزدیکتر باشد دقت گزارشات خروجی باالتر بوده و تحلیلهای با معنی تری برای ما فراهم می

ولوژی تولید خود یکسری اطالعات شاخص های مصرف دارد هر فرآیند تولیدی بطور معمول در دل تکننمایند.

همچنین در هر نوع صنعت یا کسب و کاری یک . که می تواند در این نرم افزار به عنوان شاخص هزینه بکار رود

سری استانداردهای مصرف وضع شده است که می توان به این شاخصها دسترسی یافت. همچنین می توان

11

مشابه موفق را به عنوان شاخص برای فعالیت خود تعریف نمود. مثالً شاخصهای شاخصهای مصرف یک شرکت

مصرف یک کارخانه تولید خودرو نظیر کارخانه مرسدس بنز می تواند الگوی خوبی برای بسیاری از خودرو سازان

ین ادر توضیح روش سوم که تدوین و قرارداد شاخصهای جدید می باشد می توان گفت پایین دست تر باشد.

بخش می تواند کارکرد بودجه بندی برای سازمان نیز داشته باشد بدین توضیح که ما هزینه ای )که در این

حالت معنی بودجه می دهد( را برای فعالیتی پیش بینی کرده و آنرا به آن فعالیت تخصیص می دهیم. نرم افزار

این بودجه را به عنوان شاخص هزینه شناسایی می کند.

پس از جمع آوری این شاخصها، آنها را وارد نرم افزار می کنیم. این شاخصها هم بصورت مالی و هم بصورت کمی

قابل درج می باشد مثال شاخص هزینه آب صنعتی مصرفی یک فرآیند تولیدی یک شرکت را هم بصورت ریال

ات باشد چون دستخوش تغییرو هم بصورت متر مکعب می توان بیان کرد )تعریف شاخص بصورت کمی بهتر می

ز ورود پس اناشی از تغییر قیمتها بخصوص در کشورهایی مثل ایران که تورم قیمتی باالیی دارند نمی شود(

، نرم افزار قابلیت مقایسه هزینه فعالیتها را با شاخصها و اعالم میزان انحراف آنرا دارد. همچنین دیتاهای شاخص

ک ابزار کنترل هزینه و اعالم اخطار در صورت انحراف از شاخص می گردد و این بخش از نرم افزار تبدیل به ی

حتی نرم افزار بگونه عمل می کند که آنالین هزینه های زیر شاخص را برنگ سبز، هزینه های نزدیک به شاخص

رل کرد.را برنگ زرد و هزینه های باالی شاخص را برنگ قرمز نشان می دهد و همواره می توان هزینه ها را کنت

گزارشات این بخش از نرم افزار بخوبی هزینه های ناکارآمد را فیلتر کرده و نشان می دهد. با اطالع از فعالیتهایی

که برایمان خونریزی هزینه تولید می کنند می توان توسط تیمی اقدام به تحلیل و بررسی این آیتمها کرده و

بط ارسال کرد و درخواست توضیح و یا اصالح داشت. از همچنین می توان این گزارشات را به واحدهای ذیر

نالین از آخرین وضعیت هزینه کردشان مطلع می شوند و خش آن است که عوامل هزینه کننده آمزایای این ب

هم به مصرف کننده انحراف از هزینه بصورت لحظه ای نشان داده می شود. این اطالع رسانی لحظه به لحظه

ه گذار این امکان را می دهد انحراف هزینه را در زمان انحراف شناسایی و بالفاصله اصالح هزینه و هم به سرمای

د. )به ننمایند. همین طور از بطن گزارشات این بخش بسیاری از پروژه و طرحهای اصالحی استخراج می گرد

یک کیلوگرم عنوان مثال در پروژه اجرایی مذکور میزان مصرف آب صنعتی با شاخص مصرف آب برای تولید

اسید سولفوریک مقایسه شد و مشخص شد میزان مصرف آب باال می باشد این مساله با کارشناسان تولید مطرح

و درخواست پیگیری شد در بررسی این افراد مشخص شد فرایند آب زیادی را بصورت تبخیر اتالف می کند و با

تالف به کارشناسان فنی محول شد نهایتا این افراد با اثبات این مطلب کار بررسی راهکار برای جلوگیری از این ا

طرح ساخت یک دستگاه برج خنک کن و جمع آوری بخارات آب فرآیند به این دستگاه و تقطیر آن از به هدر

میلیون تومان محاسبه 136مترمکعب آب جلوگیری کردند ارزش مالی این صرفه جویی ماهانه 45رفتن روزانه

میلیون تومان هزینه صرف شد.( 70ساخت برج خنک کن تنها شد در حالیکه برای

هزینه موجود مقایسه این روش با روشهای کاهش

12

ممکن است این سوال مطرح شود که این روش چه تفاوت یا مزیتهای ویژه ای نسبت به روشهای موجود دارد و

به هزینه و سعی در بهبود آنها مگر کنترل و تحلیل هزینه های سازمان مقوله جدیدی می باشد.البته که توجه

همواره یکی از دغدغه های اصلی سرمایه گذاران بوده است.در حال حاضر نیز روشها و تکنیکهای مختلفی برای

کنترل و تحلیل هزینه وجود دارد اما مزیتی که این طرح نسبت به طرحهای موجود دارد اوال بدلیل ریز کردن

یل می کند که نه تنها کار تحلیل برخوردار است و هزینه ها را چنان با دیت هزینه ها از دقت و جامعیت باالتری

سان می شود بلکه حتی منجر به تحلیلهای با معنی می گردد.دیگر مزیت این روش آن است که کل اعضای آ

ا سازمان را برای بهبود هزینه ها به مشارکت و چالش دعوت می نماید و هر عضو سازمان اثر بخشی کار خود ر

نالین مانیتور شده و در لحظه می توان ردیابی کرد وح میتواند ببیند. همچنین مصارف، آدر کاهش هزینه بوض

که هزینه ها در کجاهای سازمان مصرف می شود و نیازی به گزارش گیری از واحدهای حسابداری و یا واحدهای

د ببیند تا به آن لحظه چه مقدار هزینه به مربوطه نمی باشد. مثالً یک عضو و یا یک واحد در هر لحظه می توان

سازمان تحمیل کرده است و یا چه مقدار از بودجه تخصیص یافته را مصرف کرده است که این مساله بطور روانی

تاثیری زیادی در کاهش مصرف بی رویه احتمالی توسط فرد یا واحد مشخصی خواهد داشت. در واقع این روش

جاد می کند که کمتر در روشهای موجود دیده می شود.یک سیستم سلف کنترلی را ای

مقایسه این نرم افزار با نمونه های مشابه

ین و آنال جزییات هزینه های یک شرکت را تحلیلشیوه و نرم افزاری با مشخصات ذکر شده که بتواند بدین

Software Costوجود ندارد. نرم افزارهای کاهش هزینه موجود در بازار که نوعاً با نام در بازار نماید مانیتور

Reduction (SCR) موجود هستند غالبا روی تکنیکهای کاهش هزینه متمرکز هستند بدین توضیح که با

نه از طریق ن دارند و در واقع درصدد بهبود هزی، سعی در بهبود آمطالعه و تحلیلهای موردی در خصوص فرایند

وجود دارند که کار Clopatraنرم افزارهای مشابهی هم مانند اجرای پروژه های بهبود فرایند و عملیات هستند.

از جامعیت بیشتری نسبت به آنها برخوردار هستند. MESHتحلیل هزینه ها را انجام می دهند اما نرم افزار

ت است و شاید بتوان گفت منطق این نرم افزار به نرم افزارهای همچنین اساس کار آن نیز با این نرم افزارها متفاو

ق هزینه از طریبهبود ،روش تشریح شدهدر المان محدود بکار رفته در علوم مهندسی بیشتر شبیه می باشد.

سازمان صورت می گیرد و از اینرو از جامعیت باالتری برخوردار است. همچنین تنظیم و ساماندهی هزینه های

ش نه تنها به بهبود و کاهش هزینه ها کمک می کند بلکه همواره با کنترل پیوسته هزینه و بودجه ها این رو

اخطارهای الزم را قبل خونریزی هزینه اعالم می دارد. کاری که در نرم افزارهای فعلی موجود نمی باشد.

ی بین آن و نرمکار دارد شباهتهایلی سر و ماشاید به لحاظ اینکه این نرم افزار با هزینه های در سوی دیگر

ای این طرح با سیستمه روش کار به تفاوتهای ذیالاحساس گردد . بکار می رود حسابداری افزار های رایج که برای

این نرم افزار حتی با نرم ،خروجیتحلیل و گزارشات رایج اشاراتی میرود تا مشخص گردد به لحاظ حسابداری

.چنانچه از توضیحات باال بر می آید این سیستم اصوالً با نیت ل مقایسه نمی باشدافزارهای حسابداری نیز قاب

13

حسابداری کردن شرکت و استخراج سود زیان و ارایه گزارشات مالی طراحی نشده است و کامال تفاوت این طرح

:از قبیلبا سایر سیستمهای مالی رایج مشهود می باشد

، المان بندی می شود وجود به آن جزییات که در این طرح در سیستم حسابداریهای رایج، هزینه ها .1

به عنوان مثال در حسابداری هزینه تعمیرات و نگهداری بطور کلی قابل استخراج می باشد اما در ندارد

صورتیکه بخواهیم هزینه تعمیرات و هزینه نگهداری را جداگانه و برای یک دستگاه خاص اعالم کنیم

.هم از این بابت از واحد حسابداری نمی رود لبته انتظاریری برنمی آید. ااین کار از عهده حسابدا

زینه ها با سود و زیان و درآمدها و برآوردهای آنها ندارد و فقط روی ه طرح مهندسی هزینه کاری .2

است.اساساً با این مسائل درگیر حسابداری متمرکز است. اما

رایه می نماید در گزارشات سیستم حسابداریهای رایج گزارشاتی را که این طرح بطور آنالین و آنی ا .3

وجود ندارد و این گزارشات بایستی از دل گزارشات حسابداری استخراج، دسته بندی، فرمت دهی و

گزارش دهی شوند.

سیستم حسابداریهای رایج فقط می تواند اعالم هزینه می کنند و قابلیت مقایسه آنها را با شاخصها .4

ندارند.

حسابداری و مالی توانایی تحلیل هزینه ها و ارایه راهکار برای بهبود هزینه ها را ندارد.واحد .0

مهندسی هزینهطرح معایب و مزایای

از آنجاییکه اساس اهداف این طرح بهینه سازی مصرف منابع و باالبردن ارزش می باشد اصوالً برای بهینه سازی

شد. فعالیتهایی از این دست به لحاظ اقتصادی تماماً مفید می باشند هر فعالیتی نمی توان عیبی یا ضعفی قائل

چون اجرای این طرح نیاز به یک سری بسترهای اطالعاتی دارد که وایرادی برای آنها نمی توان متصور بود فقط

اما .داز قبل بایستی در سازمان آماده باشد ممکن است اجرای این بسترها مانعی بر سر راه اجرای این طرح باش

برخی از مزایایی که نتایج فعالیتهای مهندسی هزینه در بر دارد به شرح زیر می باشد:

هزینه ها و بودجه های بخشهای مختلف را ساماندهی می کند. .1

.و سود را از طریق کاهش هزینه محقق می نماید بهره وری .2

بهبود فرایند و عملیات را طرح و استخراج می کند. پروژه های .3

سرمایه گذاریها به حداقل می رسد. ریسک .4

موثری در بودجه بندی سازمان می کند. تصمیم سازی های .0

که همواره بایستی برای آینده مدیران ارشد و صاحبان کسب و کارتصمیم سازی های موثری را در اختیار .6

کسب و کار خود تصمیمات استراتژیک بگیرند، قرار می دهد.

ه ای و تشکیل یک آرشیو جامع طی سالیان متمادی نقش بسیار مفیدی را با ثبت اطالعات و سوابق هزین .7

برای تصمیم گیریهای خرد و کالن آتی شرکت بازی می کند.

اجرای این طرح کل ساختار سازمان را مجبور به ایجاد یک نظم جدید و بازنگری مجدد به فعالیتهای قبلی .8

ه می نماید.می دهد. این طرح اصوالً دید جدیدی از فعالیت عرض

کل اعضا و بخشهای سازمان را برای صرفه جویی در مصرف به چالش و رقابت می کشد. .9

14

اقتصادی بحرانی با تمرکز روی ، سازمان می تواند در شرایطبا مشخص شدن فعالیتهای با ارزش و بی ارزش .15

ه تولید نمی کنند ولی بنا بیی که ارزش افزوده کمتری تولید می کنند و یا اصالً ارزش افزوده ای فعالیتها

مصالحی در جریان هستند اقدام به مقابله با بحران نماید.

هموار می کند. Lean management اجرای راه را برای .11

جمع بندی و نتیجه گیری

. در دنیای امروز تامین انرژی است اتالف و حذف ارزش خلقیدر جستجو امروز، گراییو مشتری رقابتی دنیای

می توان فهمید که درست و بهینه مصرف کردن این موارد تا چه از این رو و منابع مهمترین دغدغه بشر است

لذا مجهز شدن فعاالن اقتصادی به انواع ابزار و تکنیکهایی که بتواند اندازه برای جهان امروز ضروری می باشد.

کند چنان حائز اهمیت است که شاید بتوان گفت در آینده نزدیک هیچ سرمایه مصرف انرژی و منابع را بهینه

راهبردیگاهباید دید در این عرصه. گذاری بدون احراز این مصالح، توانایی رقابت و ماندگاری نخواهد داشت

تا طراحی مرحله از نههزی کاهش فعالیتهای و است سبکبار از اتالفسازمانی باشیم که رتقاءبه فکر اباید . داشت

در یک جمع بندی باید اذعان کرد سازمانی که به بهینه .است شده بینیپیش در آن اتمام دوره مصرف منابع

کردن مصارف و هزینه های خود بی اهمیت باشد ناگزیر از حذف از چرخه رقابت می باشد و برای باقی ماندن

ای روز مجهز شود و علم مهندسی هزینه یکی از این علوم جدید در در چرخه رقابت بایستی به آخرین فناوریه

پاسخ به این سوال است که آیا هزینه های سازمان بهینه می باشد؟ هدف غایی این طرح این راستا می باشد.

بهینه شدن هزینه های سازمان را هایی می کند تا راهکاراجرای طرح و پس از یافتن به این سوال اقدام به

نماید. تضمین

پایان

10