Seimineár Lae 6 Nollaig 2013Aoife Uí Fhaoláin, MAaoife.whelan@ucd.ie

An scannán mar sheánraDifríocht idir scannán agus úrscéal, dán,

gearrscéal, sliocht próis nó alt iriseoireachta.

Ní léitear an téacs ach feictear agus cloistear é – níos gaire do dhráma ná do na seánraí eile thuasluaite.

Radhairc agus suíomhanna éagsúla i gceist cosúil le dráma (m.sh. An Triail).

Comhrá agus fuaimeanna i gceist.

Feictear...Dathanna

dubh agus bán nó ildaite;

soilsiú - geal nó dorcha; an soilsiú ag réiteach le téamaí an scannáin; cuireann sé leis an atmaisféar;

suíomh nó timpeallacht chun tosaigh – turas ar thraein; an tírdhreach taobh amuigh den fhuinneog.

Feictear...Na carachtair

aisteoir ar leith i ngach ról – an bhean, an fear dall, an mháthair.

na gothaí gnúise - mothúcháin curtha in iúl gan focal a rá.

Feictear...Imeacht na haimsire (féilirí ag bogadh ar

aghaidh; na séasúir ag athrú; an ghrian ag éirí nó ag dul faoi); an turas traenach – an traein ag dul ar aghaidh ó áit go háit.

Foinsí tánaisteacha – nuachtáin, comharthaí bóithre, fógraí srl.

Feictear…Contrárthacht ag baint leis an méid a fheiceann an

lucht féachana agus easpa radhairc an fhir dhaill.

É ag brath ar na céadfaí eile (éisteacht, boladh, blas, tadhall).

É ag brath ar chabhair ó dhaoine eile go minic.

Gné thábhachtach dá phearsantacht – saol na mná strianta toisc go bhfuil sí ag freastal ar a máthair ach ach tá saol an fhir srianta chomh maith.

Seatanna éagsúla

Seat teann.

Seat beirte.

Seat fada

Seat ard.

Seat claonta

Seat rítheann

Seat thar ghualainn.

Seat an-fhada

Seat íseal.

Seat teann

Seat rítheann

Seat beirte

Seat thar ghualainn

Seat fada Seat an-fhada

Seat ard Seat íseal

Seat claonta

Seat teann den Cháca Milis

Seat beirte – caidreamh míshocair

Seat claonta – an saol bunoscionn

Seatanna teannaBéim ar chumas na

mná – í in ann siúl gan stró

Béim ar an bhfuaim agus ar an méid a chloiseann an fear dall

Seat fada – daille an fhir curtha in iúl láithreach

Seatanna thar ghualainn An dá

pheirspictíocht

Seatanna rítheanna

Seatanna teanna

Béim curtha ar:•Sceitimíní an fhir faoin turas agus faoin gcáca•Míchompord agus frustrachas na mná

Seat beirte eileAighneas le brath eatarthu

Gnúis Catherine Iarrann sé uirthi cupán tae a fháil dó má tá

sí ag fáil ceann di féin ach níl cuma róchabhrach uirthi ar chor ar bith.

Í bréan de bheith ag freastal ar dhuine eile is dócha.

Cloistear...An-chumhacht ag baint le ceol cúlra a

chruthaíonn atmaisféar ar leith.Téam-amhráin i gcás na gclár teilifíse agus i

gcás sraitheanna éagsúla.

Cineálacha difriúla ceoil:Ceol rómánsúil.Ceol suaimhneach, séimh.Ceol teannasach.Ceol bríomhar.

Cloistear…Fuaimeanna éagsúla

Torann na traenachFead an stiúrthóraFógra as BéarlaTorann an fhir ag teacht isteach sa charráisteTorann a mhaideÉ ag tógáil an análóraÉ ag útamáil leis an mála donnDrumadóireacht a chuid ingne

Cloistear…Comhrá

Idir Catherine agus a máthair.Idir Catherine agus an fear dall.Eisean ag déanamh tréaniarrachta tús a chur le comhrá ach seachnaíonn sí é: ‘Tá mé ar saoire.’ ‘Níor tháinig’; ‘Céard?’; ‘Bándearg’ - freagraí gonta ó Catherine.Comhrá a loiteann an cáca milis air – ‘Tá péist ann.’

An scannán mar sheánraBí cinnte go dtuigeann tú an difríocht idir an

scannánaíocht agus seánraí liteartha eile.

Tabhair aird ar éifeacht na teicnící scannánaíochta:ar an atmasféarar na téamaíar na mothúcháinar léiriú na gcarachtarar ghníomhaíocht an scannáin

Go n-éirí libh ar fad!