Leonardo da Vinci
Leonardo, gen bir noter olan Messer/Ser (stad anlamnda) Piero da
Vinci'nin ve muhtemelen bir ifti kz olanCaterina'nn evlilik d ocuu
olarak Vinci kasabas yaknlarndaki Anchiano'da dnyaya
geldi.Avrupa'daki modern isimlendirme kurallarnn yerlemesinden nce
dnyaya tam ismi, "Vincili stad Piero'nun olu Leonardo" manasna
gelen Leonardo di ser Piero da Vinci'dir. Eserlerini "Leonardo" ya
da "Io, Leonardo (Ben, Leonardo)" olarak imzalamtr.Somut kantlar
bulunmasa da, Leonardo'nun annesi Caterina'nn, babas Piero'ya ait
Ortadoulu bir kle olduu tahmin ediliyor. Babas, Leonardonun doduu
yl, Albiera adndaki ilk ei ile evlendi. Leonardoya bebekliinde
annesi bakt, annesi baka biriyle evlendirilerek komu kasabaya
yerleince, babasnn nadiren urad bykbabasnn evinde yaamaya balad;
arada sradaFloransa'ya babasnn evine giderdi. Babasnn ilk einden
ocuu olmad iin aileye kabul edilmiti ama amcas Francesco dnda
ailedeki kimseden sevgi grmedi.
Leondardo'nunanatomiveinsan vcuduzerine eitimi raklk dneminde
balad. retmeniAndrea del Verrocchiorencilerinin anatomiyi
kavramasnda srarlyd.14 yana kadar Vincide yaayan Leonardo, bykanne
ve bykbabasnn ard ardna lmesi zerine 1466'da babas ile birlikte
Floransa'ya gitti. Evlilik d ocuklarn niversiteye gitmesi yasak
olduundan niversite renimi grme ans yoktu. Kk yatan itibaren ok
gzel izimler yapan Leonardonun resimlerini babas, dnemin nl ressam
ve heykeltraAndrea del Verrocchio'ya gsterince, Verrochio onu rak
olarak yanna ald. Leonardo Verrocchio'nun yannda Lorenzo di Credi
ve Pietro Perugino gibi nl sanatlarla alma frsat buldu. Atlyede
sadece resim yapmay deil, lir almay da rendi. Gerekten de iyi
alyordu.Floransa'y 1482'de terkederekMilano Dk Sforza'nn hizmetine
girdi. Dkn hizmetine girebilmek iin kprler, silahlar, gemiler,
bronz, mermer ve kilden heykeller yapabileceini anlatt ancak
gndermedii mektubu btn zamanlarn en olaanst i bavurusu olarak kabul
edilmitir.Leonardo, 1499da ehir Franszlar tarafndan alnncaya kadar
17 yl boyuncaMilanoDk iin alt. Dk iin sadece resim ve heykeller
yapmak, festivaller organize etmekle uramad, ayn zamanda bina,
makine ve silah tasarmlar yapt. 1485 - 1490 yllarnda
doa,mekanik,geometri, uan makinelerin yan sra,kilise, kale ve kanal
yapm gibi mimari yaplar ile ilgilendi,anatomialmalar yapt, renciler
yetitirdi. lgi alan o kadar geniti ki, balad ou ii bitiremiyordu.
1490 - 1495 yllarnda almalarn ve izimlerini deftere kaydetme alkanl
gelitirdi. Bu izimler ve defter sayfalar, mzeler ve kiisel
koleksiyonlarda toplanmtr. Bu koleksiyonculardan birisi de
Leonardonun hidrolik alanndaki almalarnn el yazmalarn toplayanBill
Gatesdir.1499daMilano'yu terkeden ve yeni bir koruyucu (hami)
aramaya balayan Leonardo, 16 yl boyuncatalyada seyahat etti. Pek ok
kii iin alt, ou eserini yarm brakt.nsanlk tarihinin en iyi
resimlerinden birisi kabul edilenMona Lisaiin 1503te almaya balad
sylenir. Bu resmi tamamladktan sonra hi yanndan ayrmam, tm
seyahatlerinde yannda tamt. 1504te babasnn lm haberi
zerineFloransaya dnd. Miras hakk iin kardeleri ile mcadele etti
ancak abas sonusuz kald. Ancak ok sevdii amcas tm varln ona
brakt.1506 ylnda Leonardo, birLombardiyaaristokratnn 15 yandaki olu
olanKont Francesco Melzi'yle tant. Melzi, hayatnn geri kalannda
onun en iyi rencisi ve en yakn oldu. 1490da 10 yanda iken korumasna
ald veSalaiadn verdii gen de 30 yl boyunca onunla beraber olmu,
ancak rencisi olarak bilinen bu gen hibir sanatsal rn
retmemiti.1513-1516 arasndaRomada yaad vePapaiin gelitirilen eitli
projelerde yer ald. Anatomi vefizyolojialannda almaya devam etti
ancak Papa,kadavralarzerinde almasn yasaklad.
Leonardo da Vinci'nin lm (Jean Auguste Dominique Ingres,
1818)1516da koruyucusuGiuliano de' Medicinin lm zerine Kral 1.
FrancistenFransann ba ressam, mhendis ve mimar olmak zere davet
ald.Parisin gneybatsnda, Amboise yaknlarndaki Kraliyet Saraynn
hemen yannda kendisi iin hazrlanan konaa yerleti. Leonardo'ya byk
hayranlk duyan kral, sk sk ziyarete gelir ve sohbet ederdi.Sa
koluna fel inen Leonardo da Vinci, resimden ok bilimsel almalara
arlk verdi. Kendisine dostu Melzi yardmc olmaktayd. Salai ise
Fransaya geldikten sonra onu terk etmiti.
lm
Leonardo 2 Mays 1519da Amboisedaki evinde 67 yanda ld. Kraln
kollarnda can verdii rivayet edilir, ancak, 1 Mays gn kraln bir
baka ehirde olduu ve bir gn iinde oraya gelemeyecei bilinmektedir.
Vasiyetinde mirasnn esas blmn Melziye brakt.Amboise'dakiSaint
Florentin Kilisesinde topraa verilmitir.
Eserleri
Mona Lisa
Meryemvesa, St. Anne'le birlikte
Bearet
Son Akam Yemei
Son Akam Yemei'ndekisa'nn ba almas
