thema 4: klimaat en vegetatie 130

Les 5: Factoren van weer en klimaat

1 De stand van de zon

1.1 seizoen

Zoek de januari- en julitemperatuur van de volgende steden op.

1.2 tijdstip van de dag

Wanneer is de temperatuur het hoogst ? ochtend / middag / avond

Hoe staat de zon dan aan de horizon? laag / hoog

1.3 afstand tot de evenaar

Zoek een kaart met de julitemperatuur in Europa. Vergelijk de temperatuur van

enkele steden. Wat stel je vast als je dichter naar de evenaar gaat?

Besluit:

De breedteligging beïnvloedt de temperatuur:

hoe verder de plaats van de evenaar ligt, hoe kouder / warmer de temperatuur wordt.

Daardoor is de aarde ingedeeld in verschillende klimaatzones.

weerstation (plaats)

temperatuur januari temperatuur juli

Stockholm

……………...……°C ……...……………°C

Athene

…………...…...…°C …………...………°C

Besluit:

De hoogste temperatuur hebben we tijdens de winter / lente / zomer / herfst.

Besluit:

________________________________________________________________

AW ………

AW ………

thema 4: klimaat en vegetatie 131

2 De hoogteligging

2.1 De temperatuur

Vul de tabel aan met de juiste gegevens.

weerstation (plaats)

hoogteligging temperatuur januari temperatuur juli

………………°C ………………°C

………………°C ………………°C

Besluit:

De hoogteligging beïnvloedt de temperatuur:

in de winter en de zomer: hoe hoger de plaats ligt, hoe hoger / lager de temperatuur.

de Zugspitse in Garmish-Partenkirche

719 m

2962 m

thema 4: klimaat en vegetatie 132

2.2 De neerslag

Zoek een kaart met de jaarlijkse neerslag in Europa.

Vul de neerslaghoeveelheden voor volgende steden in onderstaande tabel in.

Welke reliëfvorm overheerst er in Bern?

_______________________________________

Wat stel je vast i.v.m. de neerslag als je al deze plaatsen met elkaar vergelijkt?

_______________________________________________________________

Bestudeer onderstaande figuur.

Hoe verklaar je het ontstaan van meer neerslag in reliëfrijke gebieden?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

weerstation (plaats) jaarneerslag hoogtezone (in woorden)

Amsterdam ………………mm laagland

Rome ………………mm laagland

Bern ………………mm hoogland

Besluit:

De hoogteligging beïnvloedt de neerslag: hoe hoger de plaats ligt, hoe meer / minder

neerslag. Dit is te wijten aan het ontstaan van stijgingsregens, neerslag die

veroorzaakt wordt door een reliëfhindernis.

Bron: Horizon 1, Plantyn, blz. 67

AW ………

thema 4: klimaat en vegetatie 133

3 De nabijheid van de zee

Geef de temperaturen van Ukkel en Kiev voor januari en juli:

In januari is de temperatuur van een plaats bij de zee (bv. Ukkel) hoger / lager dan

een plaats in het binnenland (bv. Kiev).

In juli is de temperatuur van een plaats bij de zee (bv. Ukkel) hoger / lager dan een

plaats in het binnenland (bv. Kiev).

De afstand tot de zee beïnvloedt de temperatuur:

- in de winter: hoe verder weg van de zee, hoe hoger / lager de temperatuur.

- in de zomer: hoe verder weg van de zee, hoe hoger / lager de temperatuur.

weerstation

breedteligging

temperatuur januari temperatuur juli

Ukkel

………………°C ………………°C

Kiev

………………°C ………………°C

Besluit:

De zee heeft invloed op de temperatuur van het nabije land:

- een verfrissende invloed in de zomer / winter.

- een verzachtende invloed in de zomer / winter.

thema 4: klimaat en vegetatie 134

4 Overheersende windrichting

Vul op de figuur de eigenschappen van de verschillende winden aan.

Kies uit: koud - warm - droog - vochtig

Welke windrichting overheerst er in België? Plaats een pijltje op deze arm van de

windroos.

________________________________________________________________

Combineer de juiste naam van de luchtsoorten met de juiste eigenschap ervan.

Besluit:

De windrichting heeft invloed op de temperatuur en op de neerslag.

In België overheerst de zuidwestenwind.

maritieme lucht O O warme lucht die uit het zuiden komt (voor het noordelijk halfrond)

continentale lucht O O vochtige lucht die van over zee komt

polaire lucht O O koude lucht die uit het noorden komt (voor het noordelijk halfrond)

tropische lucht O O droge lucht die van over het land komt

thema 4: klimaat en vegetatie 135

Leren leren

Je kunt:

voor enkele factoren zoals de stand van de zon (met de seizoenen, het tijdstip van de dag en de afstand tot de evenaar), de hoogteligging, de nabijheid van de zee en de overheersende windrichting met klimatogrammen en klimaatkaarten eenvoudig uitleggen hoe ze het weer en het klimaat beïnvloeden.

het ontstaan van neerslag in reliëfrijke gebieden met behulp van een figuur eenvoudig uitleggen.

de verschillende luchtsoorten en hun kenmerken opsommen. de luchtsoorten koppelen aan de windrichtingen. de overheersende richting voor Ukkel geven. de overheersende windrichting in Ukkel bepalen aan de hand van de windroos met de

voorkomende windrichtingen in Ukkel.