Lettering Design

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

25

ตวอกษรภาษาองกฤษ

Type Classification

โครงสราง

การออกแบบตวอกษร

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

26

Lettering Design

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

27

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ

Structure of Roman Charactor

องคประกอบสำคญทนำมาประกอบขนเปนโครงสรางของรปทรงตวอกษรมอยดวยกน 2 สวน สวนแรกคอ องคประกอบดานสรระภาพ (Anatomy) และสวนทสองคอ องคประกอบดานสดสวน (Proportion)ความงามของรปทรงตวอกษรเกดจากการกำหนดโครงสรางใหมสรระภาพ (Anatomy) ทสมบรณแบบ และการออกแบบสดสวน(Proportion) ทสวยงามในขนการออกแบบโครงสรางนกออกแบบจำเปนตองสามารถวเคราะหคณลกษณะของสวนประกอบยอยเหลาน

1. สรระภาพ Anatomy

รปทรงตวอกษรแตละตวยอมมสรระภาพหรอรปทรงเฉพาะโดดเดนแยกออกจากกนและเราสามารถอานไดถกตองวาแตละตวคออะไร อยางไรกด เมอเราวเคราะหรปทรงอยางละเอยด จะพบวามสวนประกอบยอยหลายสวนทใชรวมกน และมสวนประกอบยอยอกหลายสวนทแตกตางกนการศกษาและเขาใจความหมายของสวนประกอบยอยเหลานจะเปนประโยชนอยางมากในการวเคราะหรปแบบตวอกษรกอใหเกดความเขาใจทลกซง ซงองคประกอบดานสรระภาพ หรอ Anatomy ของตวอกษรนน

เราตองคำนงถงลกษณะตาง ๆ 4 ดาน คอ1. สวนประกอบรปทรง Body Parts2. ลายเสน : Stroke3. เสนเชง : Serif4. สวนจบปลายเสน : Terminal

1.1 สวนประกอบรปทรง Body Parts

สวนประกอบรปทรง Body Parts ทสำคญอน ๆ ของตวอกษร คอ สวนยอย ๆทนำมาประกอบกนขนเปนรปทรงชนสวนยอยเหลานสามารถวเคราะหแยกแยะใหเหน

บทท 5

การออกแบบตวอกษร

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

2826

ทงความแตกตางหลก ๆ และขณะเดยวกน แสดงใหเหนความหลากหลายเปนแนวทางทจะศกษา วเคราะหสรระภาพ หรอรปทรงของตวอกษรไดอยางละเอยดสมบรณแบบสวนประกอบของรปทรงตวอกษรทควรทราบมดงน

1. Apex มมสามเหลยมดานบนของตวอกษรเปนสวนยอดซงอาจจะเหนมมแหลมเชนตว A ของ Times Roman หรออาจเปนรอยหยก เชนตว A ของ Caslon ขณะทสวนยอดของตว Aอาจจะแบนเพราะมเสนเชงเปนเสนตรงเชนตว M ของ Bembo หรออาจจะโคงมนเพราะมเสนเชงเปนเสนโคง เชนตว M ของ Copper Black

2. Arm แขนแนวนอน เปนสวนทยนออกจากเสนลำตว Stemเสนแขนแนวนอนนอาจกางกวางออกไปเชน ตว L ของ Nextextหรออาจจะกางแคบหนอย เชน ตว L ของ Palatino มความหนาสมำเสมอ เชนตว Eของ Copperplate หรอ หนาบางไมเทากน เชนตว E ของ Baskerville

3. Ascender หางบน เปนสวนทยาวเหนอเสนหลกบน Meanlineของอกษรตวตาม ทำใหอกษรตวตามนนสงกวาอกษรตวตามอน ๆ

4. Bar เสนขวาง เปนเสนทเชอสวนกลางของเสนลำตวสองสวนเขาดวยกนเสนขวางนอาจจะตรงและเฉยง เชน ตว e ของ Avant garde หรอ อาจจะโคงเชนตว Aของ Benguiat อยในแนวนอนและตำกวากงกลางเชนตว H ของ Kabelหรอสงกวากงกลางเชนตว H ของ Broadway

d

Typeface

AnatomyP

Qg

head serif

ascender

stem

counter

tailtail

link

ear

loop

eye terminal

descenderfoot serif

bowl

counter

apex

hairline

crossbar

shoulder

beakarm

spur

ÊèÇ »Ã ¡Í ºÃÙ»·Ã§ Body Parts

Lettering Design

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

29 275. Bowl วงโคง เกดจากเสนอกษรทโคงและขมวดเปนวง วงโคงทเกดขน

อาจจะตดกน เชน ตว P ของ Modern หรอเปดหาง เชนตว P ของ Palatinoมขนาดใหญเชนตว R ของ Windsor หรอมขนาดตวเชนตว R ของ Benguiat

6. Bracket เปนสวนโคงสน ๆ ทเชอมรอยตอระหวางเสนลำตว Stemกบเสนเชง Serif สวนโคงนอาจจะบางเชนตว M ของ Baskerville หรอ เชนตว M ของClarendon แตบางทกไมม Bracket เลยเชน ตว M ของ Rockwell

7. Counter พนทวางภายในซงเกดขนบรเวณสวนกลางของตวอกษรมพนทแบบปด เชนตว O และแบบเปดเชนตว nหรออาจมทงสองแบบในอกษรตวเดยวกน เชนตว eพนทวางภายในนอาจจะเลกเชนตว e ของ Bembo หรออาจจะใหญ เชนตว e ของSerif Gothic

8. Cross Stroke เสนตรงสน ๆ ทคาดผานเสนลำตว Stem ของอกษรตวเลกf และ t ซงอาจเปนมมเหลยมเชนตว t ของ Italia หรออาจโคง ม Bracket เชนตว f ของWeiss ตำแหนงเสนคาดอยทกลางตวอกษร เชนตว f ของ Scoth Romanหรออาจอยสง เชนตว t ของ Quorum

9. Descender หางลาง เปนสวนทยนตำลงไปใตเสนฐาน Baselineของอกษรตวตาม เสนหางลางอาจจะหอยลก เชนตว y ของ Bemboหรออาจจะหอยเลกนอย เชนตว j ของ Beton

10. Ear เสนหเปนเสนขดสน ๆ คลายหทยนจากลำตวของอกษรตวเลก gเสนหนอาจเปนเสนตรง เชนตว Fvig Quardrata หรอเปนเสนโคงงอลง เชนตวClarendon เปนเสนชสงขนขางบน เชนตว Cooper Black มขนาดเลก เชน ตว Caslon

11. Link เสนเชอมเปนสวนหนงของหางลางอกษรตวเลก gเปนเสนทเชอมระหวางวงโคงสวนบนและวงโคงสวนลาง เสนเชอมนอาจจะยาว เชนตวGill Sans หรอขาดหายไป เชนตว Kabel

12. Serif เสนเชงเปนขดเสนตรงทอยปลายสดดานบนหรอปลายสดดานลางของตวอกษรเสนเชงอาจมทมมดานเดยว เชน ตว E ของ Bookman หรอมสองดาน เชนตว m ของAmerican Typewriter เสนเชงทบางมากทตว M ของ Bodini หรอหนาหนก เชนตว dของ Plantin เสนเชงสนทตว L ตอง Cheltenham หรอ เสนเชงยาวทตว F ของตวModern

13. Shoulder เสนไหล เปนสวนโคงทลากออกจากเสนลำตวมรปแบบของเสนไหลทตางกน เชน ไหลของตว n และตว r

การออกแบบตวอกษร

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

3014. Spine เสนโคงสลบดานของตว S ไมวาจะเปนของอกษรตวนำ

หรออกษรตวตาม ลกษณะของโคงสลบดานบนและดานลางเทากน เชนตว Helveticaหรอไมเทากน เชนตว Cheltenham เปนโคงทกวาง เชนตว Clarendon หรอแคบเชนตว Beton

15. Spur เสนเดอยเปนสวนทยนงอกออกมาเลกนอยทฐานของอกษรตวใหญ G มองเหนไดชดทตวBookman หรอ อาจขาดหายไปเลย เชน ทตว Optima

16. Stem เสนลำตว เปนเสนเสาหลกทกอรางใหตวอกษรดมนคง เชนเสนตงตรงของอกษรตงใหญ H หรอเสนเฉยงของอกษรตวใหญ Y

17. Stress เสนแกน แสดงแนวแกนหลกของเสนโคงเปนตำแหนงแสดงทศทางการเปลยนสดสวนของความหนาบางของเสนตวอกษรเสนแกนทมทศทางในแนวเฉยง เชน ตว Caslon หรอ เสนแกนทตงฉาก เชนตวBodoni

18. Tail เสนหาง เปนเสนชวงนน ๆ สวนสดทายของการลากเสนอกษร เชนทหางของอกษรตวนำ W, R, Kและอกษรตวตาม j, y เสนหางทตวดโคง เชนตว Q ของCooper Black เสนหางทงอคลายตะขอ เชน ตว R ของ Bulmer

19. Terminal สวนจบปลายสดดานบนของตวอกษร ซงอาจจบโดยการตดตรง เชนตว a ของ Helvetica สวนหลายทออนหวานคลายแยกหา เชนตวa ของ Cheltenham และสวนปลายทโคงมน เชนตว w ของ Clearface

20. Loop วงโคงลาง คอ สวนทเปนวงโคงหอยอยดานลางของตวอกษรเลกg หรอเรยกวา Lower Bowl วงโคงลางนอาจเปนวงเลก ๆ เชนทตว Bewleหรอเปนวงใหญ เชน ทตว Baskerville เปนวงเชอตดกน หรอเปดหาง เชนทตว Kabel

21. Vertex มมสามเหลยมดานลางของตวอกษรเปนสวนลางทแหลมของอกษรตวใหญ เชน ตว M, W และ V เปนตน

Lettering Design

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

31

1.2 ลายเสน Stroke

ลายเสน Stroke เปนสวนททำใหตวอกษรกอรางเปนรปทรงขนมา ลายเสนแตละสวนตางมชอเรยกตามลกษณะและหนาทเฉพาะของมน ในการออกแบบตวอกษรแตละชดการสรางความเปนเอกสาร Unity ของรปทรงเปนปจจยสำคญ ดงนน เวลาออกแบบตวอกษรแตละตวควรกำหนดใหมการนำลายเสนไปใชรวมกนในการออกแบบใหมากทสดลกษณะรวมทเกดขนจะนำไปสการสรางเอกภาพของรปทรงตวอกษรในชดนน

1.3 เสนเชง Serif

เสนเชง Serif เปนสวนสำคญทสดสำหรบตวอกษรประเภทมเชง เสนเชงทปรากฏเหนชดอย 2 แหง คอ ทปลายเสนอกษรดานบนและปลายเสนอกษรดานลางตวอกษรแตละชดจะมการออกแบบเสนเชงใหมเอกลกษณเฉพาะทำใหตวอกษรทกตวมลกษณะรวมทสมพนธสวยงาม มการจบของปลายเสนทมระเบยบเปนทางการ

เราสามารถวเคราะหความแตกตางของประเภทและแบบอยางจากการสงเกตทเสนเชงเดมทเสนเชงนเกดการจบปลายปากกาของลายเสนทเขยนดวยปากกาหวตด เปนดวยความเคยชน ตอมา เมอมการออกแบบตวอกษรสำหรบงานพมพ นกออกแบบจงลอกเลยนการจบลายเสนจากวธการเขยน รปทรงตวอกษรประเภทมเชงจงไดรบความนยมสบตอมาจนปจจบน

การออกแบบตวอกษร

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

32

การวเคราะหหาความแตกตางของเสนเชงนน สามารถศกษาไดจากลกษณะตาง ๆคอ

1.3.1 มมทชวงตอ (Joinery)สงเกตทมมตอกนระหวางเสนอกษรกบเสนเชงวาเปนมมโคง โดยม Bracket หรอ Filletเชอมใหดโคงมน หรอวาเปนมมเหลยมดแหลมคม

1.3.2 สดสวน (Proportion) สงเกตวาสดสวนทใดควรมเสนเชงและควรเปนเสนเชงสองดาน (Bilateral) เชนทสวนปลายสดของเสนหางลาง หรอวา ควรเปนเสนเชงดานเดยว (Unilateral)เชนทสวนปลายสดของเสนหางบน

1.3.3 ระดบมม (Angle) ทศทางของแนวเสนเชงควรมระดบมมในแนวนอนหรอแนวเฉยง

1.3.4 รปราง (Shape)รปรางของเชงมรปแบบเฉพาะสอดคลองกบลายเสนสวนอน ๆ ของตวอกษร เชนรปแหลมเรยว pointed เปนเหลยมหนา Block กลมโคงมน Roundedบางเหมอนเสนผม Hairline แหลมคมเปนสามเหลยม Wedged หรอเปนลกษณะลกผสม Hybrid

Lettering Design

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

33

1.4 สวนจบปลายเสน Terminal

สวนจบปลายเสน Terminal ปรากฏมากในการออกแบบอกษรตวตาม Lowercaseมการออกแบบสวนจบปลายเสนใหมรปรางตาง ๆ กนอย 3 ลกษณะ คอ

1.4.1 Teardrop หยดนำ มรปรางโคงมนคลายรปวงรหรอคลายหยดของนำ

1.4.2 Ball กลม มรปรางกลมคลายการใชวงกลมของเรขาคณต1.4.3 Beak ตดปลาย Beak มรปรางคลายตงยน Spur

หรอสวนปากของพวยกาทยนออกและมรอยตดทปลาย

การออกแบบตวอกษร

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

34

2. สดสวน Proportion

สดสวน Proportion ของตวอกษร คอ การกำหนดหนวยยอย ๆ แตละสวนใหสมพนธกบหนวยรวมในลกษณะทเปนอตราสวน Ratio ตอกนการสรางสดสวนทดใหกบตวอกษรเรมจากการกำหนดสวนยอยตาง ๆ ใหถกตองเหมาะสมเสยกอน สวนปรกอบยอยตาง ๆ ทตองจดสดสวนนน ไดแก

2.1 นำหนก Weight

นำหนก Weight คอ ความเขมและความหนาของลายเสน ตวอกษรทสงผลใหตวอกษรดเบาบาง ปานกลางหรอหนาหนกการกำหนดนำหนกของลายเสนวาจะหนาหรอบางเพยงใด จะพจารณาใหไดสดสวนกบความสงของตวอกษรเปนหลกในคอมพวเตอรเราอาจพบวามนำหนกตวอกษรใหเลอก 2 แบบเทานน คอ ตวธรรมดา(Regular) และตวหนา (Bold) แตในวงการธรกจการพมพทวไปจะมประมาณ 8ระดบนำหนก คอ Extra Light, Light, Semi Light, Medium, Semi Bold, Bold, ExtraBold และ Ultra Bold

Lettering Design

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

35

2.2 ความกวาง Width

ความกวาง Width คอ การกำหนดขนาดตวอกษรในแนวนอน โดยทความสงเทาเดมแตเปลยนขนาดตวอกษรใหบบผอมลง เรยกวา Condensed หรอ Compressedใหกวางปรกต เรยกวา Regular หรอ Normal ใหขยายกวาขน เรยกวา Extendedหรอ Expanded ในการออกแบบตวอกษรจะตองมความกวางใหเลอกอยางนอย 3แบบ หรอมากกวา

2.3 เสนโครงสราง Staff

เสนโครงสราง Staff เปนเสนบรรทดแนวนอนทชวยกำหนดสดสวนหรอโครงสรางประกอบดวยเสนทสำคญ 7 เสน คอ

ABhdpby12

5

67

43

การออกแบบตวอกษร

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

36

1. Top border line เสนกรอบบน2. Ascender Line หรอ Top Line เสนหางบน

ใชกำหนดความยาวเสนหางบนของอกษรตวตาม3. Capline เสนตวนำ ใชกำหนดความสงอกษรตวนำ4. Meanline เสนหลกบน ใชกำหนดความสงอกษรตวตาม5. Baseline เสนฐาน ใชกำหนดตำแหนงฐานทตงตวอกษร6. Descender Line หรอ Beardline

เสนหางลางใชกำหนดความยาวเสนหางลางของอกษรตวตาม7. Bottom border line เสนกรอบลางระยะระหวางเสนกรอบบนมาจดเสนกรอบลาง เรยกวา สวนสงตวพมพ

(depth of type) ซงเปนระยะทเราใชวดขนาดตวพมพมหนวยเปนพอยต (point)ระยะระหวางเสนหางบนถงเสนหางลาง เรยกวา สวนสงตวอกษร (depth of face)หรอลำตวเตม (full body)

2.4 ความสงอกษร x – height

ความสงอกษร x หรอ x-height เปนระยะความกวางจากเสนฐาน Baselineถงเสนหลกบน Meanline โดยเลอกอกษรตวเลก x เปนตวแทนของระยะความสงเพราะไมตองการรวมหางบน (Ascender) และหางลาง (Descender)ระยะความสงอกษรตวตาม x เปนเสมอนระยะกำหนดความสงของอกษรตวตามอนๆ ในชดเดยวกนเปนระยะความสงทผออกแบบสามารถกำหนดใหสนเตยหรอสงใหญไดตามความเหมาะสม

x-height

Lettering Design

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

37

2.5 การจดทา Posture

การจดทำ Posture ตวอกษรสามารถจดทาใหตงอยในตำแหนงทวงทาตาง ๆ ได 2แบบ คอ การจดทาปรกตเปนทาตงฉากหรอตงตรง และการจดทาเอนหรอเฉยงทาเอนทนยมคอ การเอยงไปทางขวาประมาณ 10-20ฐศพทเฉพาะทใชเรยกทวงทาตวอกษรม 3 คำทควรรจก

1. Roman ตวตรง เปนชอใชเรยกตวอกษรทจดทาตงฉากเปนคำทเรยกตดมาตงแตอดต ทเรยกรปแบบตวอกษร Roman Capital นนเอง

2. Italic ตวเอน เปนชอเรยกตวอกษรทเอนไปทางขวาและมรปแบบทมลษณะของตวเขยนทลายเสนโคงมน หรอ Cursive

3. Oblique ตวปรบเอน เปนเชอเรยกตวอกษรทมอยเดมและถกปรบเปลยนทาใหเอนไปทางขวา

การออกแบบตวอกษร

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

38

2.6 แนวแกน Stress

เปนแนวทแสดงใหเหนความสมพนธของเสนอกษรสวนทหนาเคลอนไปสสวนทบางโดยเฉพาะตวอกษรทเลยนแบบลายเสนการเขยนดวยมอ ซงลายเสนมความหนาบางแนวแกนจะชวยแสดงใหเหนสดสวนของระยะจากหนาไปบางวาอยในทศทางใด เชนตงฉาก เอยงไปทางขวา หรอเอยงไปทางซาย

2.7 การปรบใหพอดกบสายตา Optics

การปรบใหพอดกบสายตา Optics เมอนำเสนอกษรทมปลายเสนเสยงแหลม เชน A, Vหรอ เสนอกษรทฐานโคงกลม เชน Oมาวางเปรยบเทยบกบเสนอกษรทมปลายเปนเสนเชง เชน H และเสนแนวนอน เชน Eจะพบวา A, V, O ดสนกวา H, E เพราะปลายแหลมของ A, V และความโคงของ Oลวงสายตา ทำใหมองดสนกวาความเปนจรง ดงนนตองปรบความสงเพมขนอกเลกนอย เพอใหดเปรยบเทยบกนแลวสงเทากบ H, Eวธการนจงเปนแนวปฏบตทนกออกแบบตองยดถอเพอใหตวอกษรทกตวมองดวามขนาดความสงเทากน

Lettering Design

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

39

2.8 พนทวางภายในหรอแอง Counter

พนทวางภายในหรอแอง Counter คอ พนทสวนทเหลออยภายในเปนแองดานในของตวอกษร เปนพนทซงถกปดลอมไวหมด เชนพนทวางภายในของตว O หรอเปนแองซงถกเปดชองไวบางสวน เชนพนทวางภายในของตว C พนทของ Counter จะมขนาดกวางแคบหรอเลกใหญขนอยกบการออกแบบ Counterมความหมายและความสำคญในการสรางความเดนชดในรปทรงและความชดเจนในการอานทำหนาทเสมอนสอกลางสงเสรมใหสดสวนและรปทรงของตวอกษรมเอกลกษณ (Bold) ตวเสนขอบ(Outline) ตวหนาพเศษ(Extra-Bold) ตวดำ(Black)

การออกแบบตวอกษร

โครงสรางตวอกษรภาษาองกฤษ5

40