Projet MOIEN!

Lëtzebuergesch

Eis Sprooch : eng Bréck, keng Barrière

1P

LU

S

Spidolam

an am

Altersheem

et en maison de soins

Parler le luxembourgeois

à l’hôpital Textes / Texter:Malou Bemtgen

Jacqueline Weber-Messerich

Lëtzebuergescham Spidol an am Altersheem

et en maison de soins

Parler le luxembourgeois à l’hôpital

Textes / Texter:Malou Bemtgen

Jacqueline Weber-Messerich

Tronc commun

orienter, guider, renseigner 8signaler des interdictions, interpeller 11converser, rassurer 12Planches: le corps humain 13 la tête, la main 14 le squelette 15

Accueil et contacts

accueil 18contacts professionnels 19contacts avec la famille 20

Bien-être corporel

sommeil 22soins d’hygiène 23réfection du lit 24habillement 24alimentation 25

Consignes et explications 27

Soins spécifiques

traitements médicamenteux 34prise de sang 35perfusion 36

Accompagnement social

conflits 38sorties, repos 39

Glossaire

lëtzebuergesch - français 42français - lëtzebuergesch 48

Sommaire

I. Historique et contexte du projet MOIEN!

Le projet MOIEN! vise à favoriser l’apprentissage de la langue luxembourgeoise par les étrangers ayant accès au marché du travail luxembourgeois.

L’initiative du projet remonte au Conseil National pour Étrangers (CNE) qui se faisait l’écho, dès 1996, de sentiments largement répandus dans les communau-tés d’immigrés au Luxembourg:

•une impression d’exclusion croissante due à l’absence de maîtrise de lalangue nationale, le Lëtzebuergesch étant considéré de plus en plus comme une condition nécessaire, tout en n’étant pas suffisante, à l’intégration socio-professionnelle;

•une insatisfaction liée à l’inadéquation entre l’offre existante en cours deluxembourgeois et les besoins linguistiques des étrangers.

C’est pour remédier à cette situation que le projet MOIEN! – co-financé par le Fonds Social Européen et le Ministère du Travail et de l’Emploi (MTE) du Luxembourg - a été mis en place à partir de janvier 1998 et qu’il lui a été assigné la finalité suivante: diversifier l’offre de cours de luxembourgeois et l’adapter à la demande des apprenants, en vue de favoriser l’intégration socio-profession-nelle des étrangers au Luxembourg.

Depuis cette date, différents types d’activités ont été élaborés et mis en œuvre par le chef de projet1 désigné par le MTE et le CNE:

•desactionsd’informationetdesensibilisationdespublicsluxembourgeoisetétrangers (grand colloque national, publication d’un dépliant, publication régulière d’informations par voie de presse, participation à des émissions radio, etc.);

•unetentativededéfinitiondustatutdelalangueluxembourgeoise;•une analyse des besoins linguistiques des étrangers, en relation avec leur

intégration sociale et professionnelle;•une analyse de l’offre de cours existante, du profil des formateurs et du

matériel didactique existant;• l’organisationdesessionsdeformationcontinuedesformateursdelangue

luxembourgeoise (nouvelle orthographe luxembourgeoise, différentes approches pédagogiques privilégiant la communication orale et la participa-tion active des apprenants, audit linguistique);

• l’élaboration de supports de formation destinés aux enseignants et auxapprenants;

• l’organisationdecoursdelangueluxembourgeoisegénérale;• l’organisationdecourscibléssurlemilieuhospitalier,lesmaisonsdesoinset

le commerce de détail (textile et ameublement / bricolage).

Tous les cours du projet MOIEN! poursuivent un objectif prioritaire: développer les compétences de communication orale - compréhension et expression - des participants. La particularité des cours ciblés sur le secteur des soins et du commerce de détail consiste en ce qu’ils ne concernent pas l’apprentissage du luxembourgeois comme langue de communication courante (langue « générale »), mais l’apprentissage d’une langue de communication à usage professionnel. Il s’agit de rendre les apprenants capables de faire face aux situations auxquelles ils sont ou seront confrontés dans le cadre de leur activité professionnelle, à leur poste de travail.

Introduction

1 Martine Le Gouëff – Neyen, Ondine CONSEIL

II. Parler le luxembourgeois à l’hôpital et en maison de soins

Pour que la formation soit adaptée à cet objectif, une phase d’audit-conseil a donc été nécessaire. Cette phase a permis de déterminer avec précision le profil linguistique des postes de travail regroupés sous la dénomination «Personnel soignant» (infirmier-ière-s, aide-soignant-e-s, et personnel d’accueil dans le sec-teur hospitalier et en maison de soins). Chacun des profils linguistiques fait état de l’ensemble des activités de communication propres aux postes de travail con-sidérés et figure dans la brochure intitulée «Audit linguistique», éditée dans le cadre du projet MOIEN! en automne 2000.

C’est à partir des activités de communication afférentes aux postes de travail concernés que le contenu des séquences de formation a été élaboré2: les formateurs de luxembourgeois ont ainsi à leur disposition un contenu d’enseignement abordant progressivement toutes les tâches que les apprenants doivent être capables de réaliser en langue luxembourgeoise à l’issue de la for-mation.

Le fascicule Parler le luxembourgeois à l’hôpital et en maison de soins est édité en complément des modules des formateurs. Il a été rédigé à l’attention des apprenants et propose à ceux-ci un certain nombre de situations types rencon-trées quotidiennement par le personnel soignant en relation avec les patients et/ou les pensionnaires.

Les différentes têtes de chapitre reprennent textuellement l’intitulé des mo dules des formateurs. Les illustrations et les dialogues sont conçus de manière à per-mettre une révision des structures et des formules les plus usuelles. Le glossaire en fin de fascicule constitue un outil pour retrouver rapidement la signification des termes utilisés dans les dialogues, dans le contexte spécifique de la santé: il n’a nullement la vocation de se substituer à un dictionnaire proprement dit.

Bonne chance à tous ceux et à toutes celles qui prennent l’initiative de se familiariser avec la langue luxembourgeoise – en espérant que ce fascicule leur sera utile pour leur apprentissage.

Un très grand merci aux auteurs – Malou Bemtgen et Jacqueline Weber-Messerich – et à Josy Braun qui a accepté d’effectuer une relecture finale des textes luxembourgeois.

Martine Le Gouëff – NeyenAvril 2001

2 Les phases d’audit linguistique et d’ingénierie pédagogique ont été réalisées en collabora-tion avec et sous la responsabilité de Hélène CABUT et Michèle COSNARD, conseillères en formation continue au CAFOC de Nancy (Centre Académique de Formation Continue – Académie de Nancy-Metz – Education Nationale France).

Tronc commun7

Tronc commun

orienter

Visiteur : Entschëllegt, wann ech gelift. Réceptionniste : Jo, bonjour, kann ech Iech hëllefen? Visiteur : Ma, ech sichen d‘Zëmmer vum Här Pertchic. Réceptionniste : Wéi schreift een dat? Visiteur : P-e-r-t-c-h-i-c. Réceptionniste : Ee Moment, ech kucken…, dat ass Zëmmer Nr. 114, um 1.Stack. Visiteur : Merci. Réceptionniste : ‘t ass gär geschitt.

Visiteur : Entschëllegt, kënnt Dir mir wann ech gelift soen, wou ech d‘Réceptioun fannen? Infirmière : Wat gelift? Ech verstinn net gutt Lëtzebuergesch. Visiteur : Ech froen: wou ass d‘Réceptioun? Infirmière : A, se ass um Rez-de-chaussée. Huelt hei de Lift bis op den 1.Stack, an dann d‘Trapen erof, laanscht d‘Cafeteria, do ass se. Visiteur : Dir schwätzt awer gutt Lëtzebuergesch. Infirmière : Merci, ech léieren an engem Cours.

Visiteur : Wou fannen ech d‘Zëmmer vun der Mme Gerson, wann ech gelift? Infirmière : Entschëllegt, wann ech gelift, ech verstinn Iech net gutt. Schwätzt wann ech gelift méi lues. Visiteur : Ech sichen d‘Zëmmer vun der Mme Gerson. Infirmière : A jo, ee Momentchen: um 2.Stack, Zëmmer Nr. 207. Visiteur : Merci. Infirmière : Service.

Visiteur : Kënnt Dir mir hëllefen? Infirmière : Fir wat ass et? Visiteur : Ech sichen d‘Zëmmer vum Här Schmitt. Infirmière : Mat engem oder mat 2 t? Visiteur : 2 t. Infirmière : Den Här Robert Schmitt? Zëmmer Nr. 323, 3.Stack. De Lift ass do hanne lénks. Visiteur : Ech gi léiwer zu Fouss, Merci. Infirmière : Awuer, Monsieur.

Visiteur : Gëtt et hei och e Blummebuttek? Infirmière : Jo, do hannen, bei der Cafeteria. Visiteur : Wou? Infirmière : Hei direkt riichtaus. Visiteur : A jo, villmools Merci. Infirmière : ‘t ass näischt.

Visiteur : Entschëllegt, ech fannen d‘Salle d‘attente net. Infirmière : Dat ass direkt hei riets, d‘Trapen erof. Visiteur : Do war ech schonn. Infirmière : A sou? Da kommt mat, ech weisen Iech, wou et ass. Visiteur : Merci.

guiderrenseigner

8 Tronc commun

9 Tronc commun

Visiteur : Ech sichen d‘Zëmmer Nr. 93 B. Infirmière : Dat ass an der Annexe. Visiteur : Wou ass dat dann? Infirmière : Soll ech mat Iech goen? Ech muss och grad an d‘Annexe. Visiteur : Dat wier léif. Visiteur : Ech sichen d‘Zëmmer Nr. 213. Infirmière : 203? Visiteur : Neen, 213. Infirmière : Entschëllegt, dat ass um 2. Stack riets.

Visiteur : Pardon, Joffer, kënnt Dir mir hëllefen? Infirmière : Jo, sicht Dir eppes? Visiteur : Jo, ech sichen d‘Salle d‘attente. Infirmière : Gitt riichtaus an dann déi 3. Dier lénks. Visiteur : Villmools Merci. Infirmière : Et ass gär geschitt.

Visiteur : Sot, ech hu mäi Prabbeli verluer. Huet vläicht een en hei ofginn? Réceptionniste : Wéini war dat? Visiteur : Gëschter Mëtteg. Réceptionniste : Ee Moment, ech ginn emol kucken ……. Hei ass e schwaarzen Häreprabbeli. Visiteur : Neen, dat ass mäin net. Mäin ass brong. Réceptionniste : Et deet met leed, soss hu mer awer keen hei.

Visiteur : Entschëllegt, ech hunn en Ouerrank verluer. Hutt Dir vläicht ee fonnt? Réceptionniste : Moment, ech froe mol no. Wou war dat? Visiteur : An der Salle d‘attente. Réceptionniste : Ass et deen hei? Visiteur : Jo, elo sinn ech awer frou!

Visiteur : Entschëllegt, ech hu mäi Prabbeli vergiess. Réceptionniste : Wou? Visiteur : An der Salle d’attente. Réceptionniste : Ee Moment, ech ginn emol kucken. Visiteur : Villmools Merci.

Patientin : Ech fanne meng Auer net méi. Infirmière : Wat fir eng Auer ass et? Patientin : Et ass eng Dammenauer aus Gold. Infirmière : Hei um Nuetsdësch läit se. Patientin : A jo, villmools Merci.

Patientin : Ech siche meng Posch. Infirmière : Wat fir eng Faarf huet se? Patientin : Si ass schwaarz a gro. Infirmière : Hei um Stull ass eng Posch.

Visiteur : Ech hu mäi Schal hei leie gelooss. Infirmière : Hei ass e grénge Schal. Visiteur : Dat ass mäin net. Infirmière : Wat fir eng Faarf huet Äre Schal dann? Visiteur : Mäin ass blo. Infirmière : Ech ginn emol kucken.

Patientin : Et ass fir e Renseignement. Réceptionniste : Jo? Patientin : Ass et méiglech, eng Tëlee ze lounen? Réceptionniste : Jo sécher, Madame. Patientin : A wat kascht dat den Dag? Réceptionniste : 150 Frang. Patientin : Merci.

Visiteur : Kënnt Dir mir soen, wéini d‘Besuchszäite sinn? Réceptionniste : Dat ass nomëttes vun hallwer 3 bis hallwer 7. Visiteur : A moies net? Réceptionniste : Neen, am Prinzip net.

Visiteur : Ass hei an der Géigend eng Bushaltestell? Réceptionniste : Jo, gitt bis bei d‘rout Luuchten an da riets, 100 Meter weider, do fiert e Bus.

Visiteur : Ass hei en Taxistand nobäi? Réceptionniste : Neen, mee ech kann Iech en Taxi bestellen. Visiteur : Dat wier léif.

10 Tronc commun

Réceptionniste : Entschëllegt, Madame, mee Dir däerft hei net fëmmen. Visiteuse : O, pardon, ech sinn e bëssen nervös. Ech maachen d‘Zigarett direkt aus.

Réceptionniste : Entschëllegt, Monsieur, ass dat Ären Auto do virun der Dier? Visiteur : Jo, firwat? Réceptionniste : Dir däerft do net halen. Visiteur : Ech waarde just ee Moment op meng Fra. Réceptionniste : Dir musst den Auto awer réckelen, et ass verbueden, do ze parken.

Réceptionniste : Hutt Dir Ären Handy nach un? Visiteur : Jo, ech waarden op en Telefon. Réceptionniste : Dir musst en heibannen ausmaachen, oder dobausse waarden. Visiteur : Et ass an der Rei, ech ginn eraus.

Visiteur : Däerf ech mäin Auto kuerz do parken? Réceptionniste : Dat ass am Fong verbueden, wann d‘Police kënnt... awer nëmme ganz kuerz, Dir hënnert d‘Afaart fir d‘Ambulanzen.

Visiteur : Däerfen d‘Kanner och mat eran? Infirmière : Et ass besser, d‘Kanner bleiwen dobaussen, wéinst der Ustiechungsgefor.

d‘Infirmière um Stack oder am Accueil : Sot, lauschtert Kanner, dir däerft hei keen sou ee Kaméidi maachen!

Haalt op mat Lafen, dat mécht ze vill Kaméidi!

Wann dir net ophaalt, da musst der dobausse waarden!

Wann ech gelift, Monsieur, ech muss Iech bieden, opzehalen, soss musst Der erausgoen.

Monsieur, wann Dir net ophaalt, da muss ech ee vun der Sûreté ruffen!

11 Tronc commun

signalerinterpeller

des interdictions

Patient : O Mamm, wat dat erëm reent! Infirmière : Jo, net? Wat e Wieder!

Infirmière : Haut hu mer endlech mol schéint Wieder! Patient : Jo, et ass awer och Zäit ginn!

Infirmière : Wéi geet et Iech haut, Madame Meyers? Patientin : O, et geet e bësse besser. Infirmière : Dir gesitt och besser aus.

Patient : Entschëllegt, et ass mir net gutt. Infirmière : Setzt Iech heihinner. Soll ech en Dokter ruffen? Patient : Neen, et geet geschwënn nees besser.

Aide-soignante : Gudde Mëtteg, Madame Dondelinger, ech sinn d‘Claudia, ech schaffen hei. Patientin : A, bonjour, Claudia. Kommt Dir aus Portugal? Aide-soignante : Neen, ech kommen net aus dem Portugal, ech komme vum Cap Vert. Patientin : A, an Dir schwätzt Lëtzebuergesch. Aide-soignante : Jo, e bëssen, ech léieren. Patientin : Dat ass gutt. Aide-soignante : Sou, ech si fäerdeg, äddi an e schéinen Dag nach. Patientin : Äddi, bis muer.

Aide-soignante : O, wat schéi Blummen! Patient : Se si vum Büro, vun de Kollegen. Aide-soignante : Dat ass schéin. Patient : Hutt Dir eng Vas? Aide-soignante : Jo, ee Moment, ech ginn eng Vas sichen. Se ass am Schaf um Gank. Patient : Merci.

Patientin : Et ass schonn dräi Auer, a mäi Mann ass nach net hei. Infirmière : Maacht Iech keng Suergen, hie kënnt bestëmmt geschwënn.

Visiteuse : Wéi geet et mengem Mann? Infirmière : Vill besser. Hie ka schonn e bëssen opstoen.

converserrassurer

12 Tronc commun

13 Tronc commun

de Kapp

den Hals

den Aarm

den Ielebou

d’Taille

d’Wued

de Réckd’Schëller

d’Hand

d’Broscht

de Bauch

den Nuebel

d’Hëft

de Knéi

d’Been

d’Knéikaul

den Enkel

déi déck Zéif

d’Feescht

d’Fousssuel

den Hënner

de Fouss

de mënschlecheKierper

14 Tronc commun

d’Hoer

d’Ouer

d’Ouerläppchen

de Kënn

den Hals

de Fanger

den Nol

den Daum ( Domm)

d’Wimperen

d’Nues

d’Nueslach

de Bak

d’Lëps

de Knéchel

de klenge Fanger

d’Handgelenk

de Mondden Zant d’Zong

d’Aperhoer

d’A

d’Fal

d’Stir

De Kapp

D’Hand

d’Gesiicht d’Haut den Teint, d’Faarf

15 Tronc commun

D’Skelett

de Wirbel

d’Schëllerblat

d’Réckkräiz

d’Schlësselbeen

d’Hirschuel

de Becken

d’Knéischeif

d’Schinnebeen

d’Rëpp

16 Accueil et contacts

17 Tronc commun

Accueilet contacts

accueil

18 Accueil et contacts

Infirmier : Bonjour, kommt eran, wann ech gelift. Huelt Iech roueg Plaz. Fir wat ass et, wann ech gelift? Patient : Ech hu Rendez-vous beim Dokter W. fir en ambulanten Agrëff. Infirmier : Hutt Dir eng Ordonnance an Är Käertche vun der Krankekeess dobäi? Patient : Hei ass d‘Ordonnance, mee d‘Käertchen hunn ech leider vergiess. Ech kennen d‘Nummer awer auswenneg. Infirmier : Jo, da sot emol. Patient : 19500910 309. Infirmier : Jo,….Sidd Der sécher? Ech fannen hei näischt. Patient : A neen, entschëllegt, et ass 303 hannen. Infirmier : Jo, dat geet. Sou, elo brauch ech nach e puer Renseignementer fir den Dossier. Also wéi ass Ären Numm? Patient : Claude Petit. Infirmier : Dir sidd den 10. September 1950 gebuer, ass dat richteg? Patient : Jo. Infirmier : Wien ass Ären Hausdokter? Patient : Den Dr. Cloos. Infirmier : Wéi grouss sidd Dir? Patient : 1 m 78. Infirmier : A wéi schwéier? Patient : 80 Kilo. Infirmier : Sidd Dir déi éischte Kéier hei am Spidol? Patient : Jo. Infirmier : Sidd Dir schonn emol operéiert ginn? Patient : Jo, virun 20 Joer mam Blinddarm. Infirmier : Hat Dir scho schwéier Krankheeten? Patient : Ech hat d‘lescht Joer eng zimlech schwéier Longenentzündung. Patient : Hutt Dir Är Impfkäertchen dobäi? Infirmier : Neen, mee ech sinn à jour mat mengen Impfungen. Patient : Hutt Dir iergendwellech Allergien? Infirmier : Ech verdroe keng Mëllechproduiten. Patient : Fëmmt Dir? Infirmier : Neen, zënter menger Longenentzündung net méi. Patient : Sou, Dir kënnt elo mat mir kommen, ech weisen Iech Äert Zëmmer. Do bleift Der, wann Der aus der Narkos erwächt sidd, bis den Dokter passéiert ass. Patient : An elo? Infirmier : Dir kënnt och elo do waarden; den Anästhesist kënnt nach kuerz laanscht, an da kommen ech Iech sichen, wann et esou wäit ass.

19 Accueil et contacts

Dokter : Heit, Joffer Nicole, hei ass d‘Madame Feltes, hutt Dir hiren Dossier? Infirmière : Jo, hei ass en. Muss si nach an d‘Bluttanalys? Dokter : Neen, do war si schonn, Dir kënnt hir direkt hiert Zëmmer weisen.

Infirmière : Madame Dokter, kritt de Patient vun Zëmmer 203 direkt seng Sprëtz? Dokter : Neen, dat huet nach Zäit. Leet him mol e Baxter un, ech kommen herno laanscht.

Dokter : Loosst de Patient vun Zëmmer 302 eniichter, hie muss operéiert ginn. Infirmière : Soll ech der Famill Bescheed soen? Dokter : Neen, dat maachen ech.

Infirmière : Madame Dokter, kënnt Dir wann ech gelift kommen, den Zoustand vum Här Scholl huet sech verschlechtert. Dokter : Wat ass dann? Infirmière : Säi Bluttdrock ass gefall an en otemt schwéier. Dokter : Ech kommen direkt.

Dokter : Mir hunn e Patient fir an Äre Service. Kënnt Dir e mam Bett an d‘Röntgen féieren? Infirmière : Jo, mir kommen e sichen.

Infirmière : Mir hunn e Patient, deen an de Centre Hospitalier transféréiert muss ginn. Ambulancier : Mir kommen e sichen. Infirmière : Hien däerf net leien. Ambulancier : Et ass an der Rei.

contactsprofessionnels

Infirmière : Sidd Dir vun der Famill? Visiteur : Jo, ech sinn dem Här Groben säi Brudder. Wat ass mat him lass? Wat huet hien? Ass et schlëmm? Infirmière : Dat kann ech Iech leider net soen. Den Dokter ënner- sicht en nach. Visiteur : Muss hien am Spidol bleiwen? Infirmière : Dat muss den Dokter Iech soen, wann hie fäerdeg ass.

Infirmière : Sidd Dir der Madame Klees hire Mann? Visiteur : Jo. Wéi geet et hir? Infirmière : Gutt, mee si muss nach e puer Deeg an Observatioun hei bleiwen. Visiteur : O Mamm, kann ech mam Dokter schwätzen? Infirmière : Jo, hien ass a 5 Minutten hei an erkläert Iech alles.

Infirmière : Sidd Dir dem Laurent seng Mamm? Visiteuse : Jo, kann ech bei hie goen? Infirmière : Jo, geschwënn. Maacht Iech keng Suergen, et geet him gutt. Mee hie muss nach e puer Analyse gemaach kréien. Visiteuse : Ech géif gär mam Dokter schwätzen. Firwat seet kee mir, wat mäi Kand huet? Infirmière : Berouegt Iech, Madame, dem Laurent geet et gutt. Den Dokter kënnt geschwënn, da kënnt Dir mat him schwätzen.

Infirmière : Äre Papp muss e puer Deeg hei am Spidol bleiwen. Kënnt Dir him e puer Saache bréngen? Visiteur : Wat ass da lass? Ass et schlëmm? Infirmière : Den Dokter kënnt geschwënn. Da kënnt Der mat him schwätzen. Maacht Iech keng Suergen, dat geet schonn.

Visiteuse : Ech wëll mäi Mann gesinn! Infirmière : Dat geet elo leider net. Hien ass nach an der Salle de Réveil. Visiteuse : Huet hien d‘Operatioun da gutt iwwerstan? Infirmière : Maacht Iech keng Suergen, et ass alles an der Rei. Visiteuse : Wéini kann ech da bei hie goen? Infirmière : Dir kënnt an sengem Zëmmer op hie waarden. Mir bréngen hien an ongeféier enger Véierelstonn eran. Mee en ass dann nach zimlech midd. Visiteuse : Ech wëll awer bei him sinn.

20 Accueil et contacts

contactsavec la famille

21 Accueil et contacts

Bien-êtrecorporel

sommeil

22 Bien-être corporel

Infirmière : Gudde Moien, Madame Bram, hutt Dir gutt geschlof? Mme Bram : Gudde Moien, Joffer, ech sinn doudmidd, ech hunn d’ganz Nuecht keen A zougemaach. Infirmière : Wéi dann dat, hat Dir Péng oder wat war d’Ursaach? Mme Bram : Ech hat e bësse wéi, mee dat ass net esou schlëmm. D’Haaptursaach ass, ech maache mir schrecklech Gedanke wéinst menger Operatioun d’nächst Woch. Infirmière : Wat beonrouegt Iech dann am meeschten ? Mme Bram : Ech weess jo net, ob mäi Mann eleng eens gëtt mat de Kanner, mam Haushalt. Wann ech un all dat denken, kann ech guer net aschlofen. Infirmière : Kann da kee vun der Famill Iech e bëssen hëllefen? Mme Bram : Dach, meng Schwëster kënnt bei eis an d’Haus a mäi Mann huet och e puer Deeg fräi, an awer mengt een, et géif net goen.

Nuets um 3 Auer schellt den Här Bono der Infirmière

Här Bono : Ech hunn es elo genuch, Madame. Ech kann absolut net schlofen. Mäin Noper schnaarcht esou schrecklech, ech erwächen an engem Stéck. Infirmière : Ech ka mir virstellen, datt et net agreabel ass, well Dir hutt schonns d’lescht Nuecht net gutt geschlof. Här Bono : D’lescht Nuecht huet hien déi ganzen Zäit Kaméidi gemaach, hien huet haart gesong a widdert d’Bettgitter geschloen, den Här ass e bëssen duercherneen. Hie krut eng Schlofpëll, fir datt hie besser schlofe soll, an elo schnaarcht hien esou schecklech. Infirmière : Muer gëtt en Zëmmer fräi, dat Dir kritt, da kënnt Dir eleng a roueg d’ganz Nuecht duerchschlofen.

Här Risch : Ech hunn elo zënter 3 Nuechten net méi geschlof, kann ech den Owend eppes kréie fir ze schlofen? Infirmière : Hutt Dir doheem och Schlofproblemer? Wat maacht Dir an deem Fall? Här Risch : Wann ech net schlofe kann, drénken ech waarm Mëllech mat Hunneg. Infirmière : Ech kann Iech dat gär gi fir den Owend. Här Risch : Kéint ech eventuell eng Schlofpëll kréien? Infirmière : Ech froen den Dokter, hie kann Iech eng verschreiwen.

23 Bien-être corporel

Infirmière : Ech stellen Iech Äert Material fir ze wäschen op den Nuetsdësch prett. Dir däerft jo nach net opstoen. Mme Schmitt : Jo ech weess, ech muss nach 3 Deeg am Bett leie bleiwen, mee déi Zäit geet och eriwwer. Kënnt Dir mir en neit Handduch an e Läppchen aus dem Schaf ginn, wann ech gelift? Infirmière : Jo, sécher. Sinn Är Toilettesaachen am Buedzëmmer, oder hutt Dir och en Deel am Nuetsdësch? Mme Schmitt : Meng Seef a meng Handdicher sinn am Buedzëmmer, mee mäi Kamp, meng Hoerbiischt a mäi klenge Spigel hunn ech am Nuetsdësch. Ech kämme mech méi dacks am Dag. Infirmière : Ech installéieren Iech eng Wäschbiitchen. Wéi hätt Dir gären Äert Waasser? Kal, waarm oder woodlech? Mme Schmitt : Am léifste woodlech. Infirmière : Hei sinn och nach Är Saachen, fir Är Zänn ze wäschen: Är Zännbiischt, Är Zännseef an e Becher mat Waasser, fir de Mond auszespullen. Kann ech Iech eppes hëllefen, oder gitt Dir eleng eens? Mme Schmitt : Dir kënnt mir hëllefen d’Been an de Réck ze wäschen, de Rescht kann ech selwer wäschen. Méng Feeschten di mir wéi, kënnt Dir emol kucken, wann ech gelift? Infirmière : Jo, Dir hutt Recht, si fänken u rout ze ginn. Dat kënnt vum villen Opleien. Ech muss se areiwe mat enger Crème. Ech leeën Iech nach e Schofspelz an d’Bett. Dir musst Är Féiss dacks beweegen. Infirmière : Här Funck, probéiert, Iech hei beim Lavabo ze wäschen. Här Funck : Ech hätt awer léiwer, Dir géingt dat maachen, Joffer. Infirmière : Et ass awer wichteg, datt Dir dat elo nees selwer maacht, wou Dir nees bal gesond sidd. Maacht Dir Äre Baart mam Raséierapparat oder naass? Här Funck : Ech huele mäi Raséierapparat. Infirmière : Ech gesinn, Äert Gebëss ass hei an engem Becher mat Kukident ageweecht. Dir kënnt d’Gebëss kuerz ënnert dem Krunn spullen. Ech ginn Iech nach e Becher mat Waasser, fir de Mond auszespullen.

Infirmière : Kommt Dir bis mat bei de Lavabo, fir Iech ze wäschen? Wou stinn Är Schlappen? Här Tholl : Kuckt emol ënnert dem Bett, Joffer. Infirmière : Ech hunn se. Ditt Dir och Äre Brëll an Ären Hörapparat un? Se leien um Nuetsdësch.

soinsd’hygiène

Infirmière : Wëllt Dir en neit Nuetshiem aus dem Schaf, oder wëllt Dir dat aalt nach unhalen? Mme Reisen : Kuckt emol, ob ech nach genuch Wäsch am Schaf hunn. Mäi Mann bréngt eréischt muer frësch Wäsch mat. Infirmière : Dir hutt nach een Nuetshiem mat kuerzen Äerm, zwou Ënneschtboxen, e Kleedchen an zwee Puer Strëmp. Mme Reisen : Ass da kee Pyjama méi do? A mengem Kuerf misst nach ee sinn. Infirmière : Dir hutt Recht, am Kuerf ass ee Pyjamasiewescht an zwou Pyjamasboxen. Mme Reisen : Da wiesselen ech mäin Nuetshiem, well et ass e klenge Fleck drop, an ech dinn e frësche Pyjama un.

Infirmière : Bonjour, Madame Schütz, wéi geet et Iech? Mir wollten Äert Bett frësch opzéien. Mme Schütz : Dat ass léif, mee meng Bettwäsch ass awer propper. Infirmière : Dir musst de ganzen Dag am Bett leie bleiwen, dann ass et awer méi agréabel, wa mir Iech en neit Läinduch an eng nei Ënnerlag opleeën. Mme Schütz : Ech hunn nuets meng Féiss e bësse kal, ass et méiglech, eng zweet Decken ze kréien? Infirmière : Kee Problem, Dir kritt nach eng Decken. Braucht Dir och nach een anert Këssen? Mme Schütz : Merci Joffer, dëst Këssen ass gutt mëll, dat geet mir duer, ech leie ganz gutt. Infirmière : Kënnt Dir Iech e bëssen op d’Säit dréien, datt mir d’Läinduch kënne wiesselen?

Infirmière : Madame Thill, kënnt Dir Iech w.e.g an d’Fotell setzen, da kënne mir Äert Bett maachen? Mme Thill : Jo, mee kuckt emol, ech leien net gutt, mäi Këssen ass ze haart! Hutt Dir e Këssen, dat méi mëll ass? Bréngt mir direkt zwee Këssen, well ech leien och ëmmer esou déif. Infirmière : Ech bréngen Iech zwee anerer. Ech wiesselen och Ären Diwwisbezuch, well deen ass knaschteg.

24 Bien-être corporel

lit

habillement

réfection du

25 Bien-être corporel

Infirmière : Här Platz,wat wëllt Dir muer de Moien iessen? Här Platz : Ech hätt am léifsten eng Gebeesseschmier mat enger gudder Tas Kaffi. Infirmière : Wëllt Dir een oder zwee Stéck Brout? Här Platz : Eng Schmier, dat ass genuch fir mech. Infirmière : Wëllt Dir da vläicht nach e wäisse Kéis oder e Yogurt derbäi? Här Platz : E gutt Dëppche Stoffi, dat hätt ech nawell gären. Infirmière : Fir d’Mëttegiessen, do hu mir Rëndfleesch mat Nuddelen a roude Kabes oder als zweete Menü hu mir Fësch mat Gromperen an Tomaten. Här Platz : Gitt mir do e gutt Stéck Fleesch. Infirmière : Fir d’Owesiessen, do géing ech Iech Brout mat Ham oder Kéis proposéieren. Här Platz : Ech si gewinnt, owes eng waarm Zopp z’iessen. Ech hunn dat léiwer wéi Brout. Infirmière : Kee Problem, mir kënnen Iech gären eng Zopp bréngen.

Mme Jacoby : Joffer, ech hu kee Läffel, fir meng Zopp z’iessen. Infirmière : Madame Jacoby, ech hunn Iech e Schniewelbecher matbruecht. Dir drénkt jo léiwer doraus, hutt Dir gëschter gesot, well Dir soss zevill sabbele géift. Mme Jacoby : Jo, dat stëmmt, mee ech brauch awer och nach eng Zerwéit. Infirmière : Déi läit hei op Ärem Nuetsdësch. Mme Jacoby : Déi hat ech elo net gesinn. Kënnt Dir mir nach eng Forschett an e Messer ginn? Infirmière : D’Forschett an d’Messer leien nieft Ärem Teller. Mme Jacoby : Joffer, et deet mir leed, datt ech Iech esou vill ploen; ech mengen, et wär besser, ech géif mäi Brëll undoen.

Infirmière : Gudde Moien, Här Reuter, ech bréngen Äert Mëttegiessen. Ech stellen Iech de Plateau op den Dësch. Här Reuter : Ech sinn awer esou midd, ech bleiwe gären am Bett fir z’iessen. Infirmière : Dir hat Iech de Moien esou gefreet, datt Dir vun haut un opstoen däerft, fir beim Dësch z’iessen. Här Reuter : Dir hutt nawell Recht, et schmaacht och besser, wann ee beim Dësch sëtzt. Ech ka jo nom Iessen eng kleng Mëttesrascht maachen.

Infirmière : Här Müller, Dir kritt muer de Moien eng Bluttanalys gemaach, Dir sollt also eniichter bleiwen. Här Müller : Wat mengt Dir domat? Infirmière : Dir däerft näischt méi iessen an drénke vu Mëtternuecht un. Här Müller : Kréien ech da muer de Moie kee Kaffi ze drénken? Infirmière : Dach, mir maachen déi Bluttanalys scho géint 7 Auer, an duerno kritt Dir dann Äre Muereskaffi. Här Müller : Mat 2 Bréidercher, well déi sinn hei esou gutt!

alimentation

Infirmière : seet zu hirer anerer Kollegin Ech ginn der Madame Pündel z’iessen, si kann net eleng, si brauch Hëllef. Bonjour, Madame Pündel, ech wollt Iech de Mëtteg beim Iessen hëllefen. Ech installéieren Iech nach e bësse besser am Bett. Mme Pündel : Dir sidd ganz léif, Joffer. Infirmière : Ech ginn Iech e Schniewelbecher, da kënnt Dir besser drénken. Mme Pündel : Jo, well ech sinn zimlech duuschtereg. Infirmière : Net esou séier, Madame Pündel, Dir musst méi lues drénken, Dir verschléckt Iech jo soss. Hei ass e klengt Stéck Fleesch. Maacht de Mond op, wann ech gelift. Mme Pündel : Si knat während 5 Minutten Infirmière : Madame Pündel, Dir musst d’Fleesch ofschlécken. Mme Pündel : ‘t schmaacht mir guer net, ech wëll näischt iessen. Infirmière : A wann ech Iech fir muer gemuelene Kascht bestellen, hätt Dir dat léiwer? Mme Pündel : Mir kéinten emol probéieren.

Infirmière : Madame Jost, Äre Bluttzockerspigel ass den Owend e bëssen déif, hat Dir de Mëtten um 4 Auer eppes Klenges giess? Mme Jost : Ech hat dat nees komplett vergiess. Infirmière : Et ass scho wichteg, datt Dir eppes tëscht de Moolzechten iesst, soss fält Äre Bluttzockerspigel zevill. Wann Dir wëllt, kann ech Iech déi nächst Deeg dorun erënneren, e Stéck Uebst oder e Yogourt z’iessen. Mme Jost : Den Dokter hat mir och erkläert , wéi wichteg d’Tëschemoolzechte sinn. Ech probéieren, dorun ze denken.

Infirmière : Madame Thill, schmaacht et Iech net? Mme Thill : Dach, mee ech hu Problemer fir ze knaen. Infirmière : Hutt Dir dann Äert Gebëss ugedoen? Mme Thill : Jo, mee meng falsch Zänn halen net, an ech kréien d’Schmier net gebass. Infirmière : Soll ech Iech d’Kuuschte vun der Schmier ewechschneiden? Mme Thill : Dat wär léif, Joffer, ech hunn och Problemer fir mäi Mëllechdëppchen opzemaachen. Infirmière : Ech maachen Iech dann zwou Schmieren a schneiden Iech d’Kuuschten ewech. Mme Thill : Eng Schmier geet duer, ech hunn zur Zäit net vill Appetit. Infirmière : Soll ech Iech dann nach e klengt Dëppchen Äppelkompott opmaachen? Mme Thill : Dat hat ech emol net gesinn. Jo, dat hunn ech nawell gär. Infirmière : Gudden Appetit, Madame Thill, loosst Iech et gutt schmaachen! Mme Thill : Villmools Merci, Joffer.

26 Bien-être corporel

27 Bien-être corporel

Consignes etexplications

28 Consignes et explications

D’Patientin kënnt aus dem Dokter senger Consultatioun, si soll d’nächst Woch operéiert ginn an huet awer nach e puer Froen un d’Infirmière.

Mme Braun : Ech ginn e Mëttwoch operéiert, an ech muss schonn en Dënschden an d’Spidol kommen. Dat verstinn ech net. Infirmière : Madame Braun, Dir kritt virun der Operatioun nach verschidden Exame gemaach, wéi zum Beispill en Häerzkardiogramm(ECG), verschidde Röntgenopnahmen, asw. Mme Braun : Muss ech och nach e Scanner gemaach kréien? Infirmière : Dat décidéiert den Dokter de Moment selwer. Mme Braun : Muss ech och Blutt ofgeholl kréien? Infirmière : Dir kritt zimlech sécher eng Bluttanalyse gemaach. Owes virun der Operatioun ass och nach e grousse Programm. Dir kritt déi Plaz raséiert, wou Dir operéiert gitt (champ opératoire). An Ärem Fall de Bauch, well Dir jo mat der Galeblos operéiert gitt. Duerno musst Dir eng Dusch mat enger antiseptescher Seef huelen. Dir musst och den Neellack vun den Hänn a vun de Féiss maachen. Mme Braun : O, elo verstinn ech, datt ech een Dag éischter komme muss, dat ass wierklech e grousse Programm. Däerf ech deen Owend dann nach eppes iessen, oder wéi geet dat? Infirmière : Dir kritt eppes Liichtes deen Owend, mee vu Mëtternuecht un däerft Dir näischt méi iessen an drénken. Dir musst also eniichter bleiwen! Dir däerft och net méi fëmmen vu Mëtternuecht un. Mme Braun : Dat ass mäi mannste Problem, well ech fëmme jo net. Ech hoffe just, datt ech all déi Saachen hei verhalen, déi Dir mir elo erkläert hutt. Infirmière : Dat ass absolut kee Problem, Madame Braun, wann Dir d’nächst Woch an d’Spidol kommt, erkläre mir Iech alles nach eng Kéier am Detail.

Den Dag vun der Operatioun ass do.

Infirmière : Madame Braun, mir féieren Iech elo an den Operatiounssall. Hutt Dir Är falsch Zänn ( Äert Gebëss) ausgedoen? Mme Braun : Ech hunn se (et) an d’Buedzëmmer an e Glas geluecht. Infirmière : Dir hutt jo och keng Bijoue méi un? Mme Braun : Déi hunn ech all doheem gelooss. Infirmière : Kontaktlënsen hutt Dir jo keng? Mme Braun : Neen, ech hunn e Brëll, an dee läit am Nuetsdëschtirang. Dauert d’Operatioun laang? Infirmière : Ongeféier bis 12 Auer, duerno kommt Dir nach e bëssen an d’Salle de Réveil. Dir wäert géint 4 Auer nees zréck an Ärem Zëmmer sinn. Mme Braun : Da ka mäi Mann haut de Mëtten nach laanscht kommen? Infirmière : Dat ass absolut kee Problem, et ass zwar gutt méiglech, datt Dir nach zimlech midd sidd no der Operatioun. Mme Braun : Kënnt Dir him wann ech gelift telefonéieren, wann ech zréck am Zëmmer sinn? Ech wier dann e bësse méi roueg. Infirmière : Mir maachen dat, Madame Braun. Elo wann alles prett ass, féiere mir Iech an den Operatiounssall.

29 Consignes et explications

Mëttes 4 Auer. D’Madame Braun huet hir Operatioun gutt iwwerstanen, an ass nees zréck an hirem Zëmmer.

Mme Braun : Sinn ech nees zréck a mengem Zëmmer? Ass mäi Mann schonn hei? Infirmière : Äre Mann ass bis of an d’Cafeteria eppes Klenges drénken. Hie wäert direkt erëm zréckkommen. Mme Braun : Mäin Hals deet wéi, wann ech schlécken. Infirmière : Dir hat eng Vollnarkos, Madame Braun, Dir hat en Intubatiounsschlauch am Mond, dat kann nach e puer Stonne wéi doen. Mee um Niveau vun Ärer Wonn: hutt Dir wéi, ass d’Péng auszehalen? Oder deet et wéi, wann Dir Iech e bëssen am Bett beweegt oder houscht? Mme Braun : Am Abléck geet et, Merci, ech kann nawell vill Péng aushalen. Infirmière : Dir sollt de Wéi awer net ze laang opkomme loossen, zéckt net, fir no engem Schmäerzmëttel ze froen! Mme Braun : Ech wäert elo gutt schlofen, da spieren ech de Wéi net. Infirmière : Ech wëll Iech just drop opmierksam maachen, datt ech Iech all 4 Stonnen e Schmäerzmëttel ka ginn, loosst de Wéi net ze laang opkommen, soss dauert et herno zevill laang, bis d’Schmäerzmëttele wierken. Mme Braun : Deet dat dann net wéi, wann Dir mir esou e Mëttel gitt? Infirmière : Ech hänken Iech e klenge Baxter un, Dir spiert dat guer net. Mme Braun : Wéi laang wierkt dann esou e Baxter? Infirmière : Dir sidd 2-3 Stonne roueg, wéi gesot, Dir kënnt esou een all 4 Stonne kreien, also 6 mol den Dag, haaptsächlech elo am Ufank no der Operatioun, duerno sinn d’Intervale méi grouss. Mme Braun : Wann d’Péng domat geschwë fort ass, da gitt mir een, Joffer.

Infirmière : Huet d’Schmäerzmëttel e bësse gehollef? Mme Braun : Ech fille mech vill besser, ech mengen, ech hunn e bësse geschlof. Infirmière : Dir hutt elo eng Stonn geschlof, Dir hat emol net gemierkt, datt Äre Mann hei war. Hien ass awer elo heemgaangen, hie kënnt muer nees zréck. Mme Braun : Dat deet mir awer leed, mee ech sinn esou midd! Infirmière : Madame Braun, ech muss nach eng Kéier d’Parameteren huelen: ech huelen Äre Bols, ech moossen Är Temperatur an huelen Iech de Bluttdrock. Mme Braun : Ass alles an der Rei? Infirmière : De Bols ass normal, de Bluttdrock ass e bëssen niddereg, mee ech mengen, Dir hutt ni héige Bluttdrock. Mme Braun : U sech ass en ni iwwer 10/6. Infirmière : Ech kucken de Verband no, do ass kee Problem, deen ass ganz propper, kee Blutt ass duerchgezunn, mir maachen de Verband eréischt muer frësch. Mme Braun : Joffer, wéini kréien ech eppes z’iessen? Infirmière : Haut däerft Dir nach näischt iessen an drénken. Mme Braun : Ginn ech dann net zevill hongereg an duuschtereg? Infirmière : Dir hutt Är Baxteren, do si genuch Flëssegkeet a Kalorien fir den éischten Dag dran. Et géing Iech immens schlecht ginn, Dir misst Iech wahrscheinlech iwwerginn, wann Dir eppes iessen oder drénke géift. Muer kritt Dir e bëssen Téi an eppes Liichtes z’iessen an dann no a no esou wéi Dir et verdrot, kritt Dir méi. Vum zweeten Dag u kritt Dir dann nees normale Kascht.

Mme Braun : Wéini däerf ech dann opstoen, Joffer? Infirmière : Haut den Owend musst Dir e puer Schrëtt am Zëmmer maachen. Dat ass ganz wichteg, fir d’Duerchbluddung ze förderen a fir Trombosen ze vermeiden. Mme Braun : Ech fäerten awer e bëssen, Dir hëlleft mir jo dobäi? Infirmière : Op jidde Fall, Dir däerft och net eleng opstoen, well Dir reskéiert, e Kreeslafkollaps ze maachen, wann Dir ze séier opstitt. Am beschten ass et, wann Dir de Bauch unhaalt, dann deet et manner wéi.

Den Här Kass ass mam Réck operéiert ginn, hien hat eng "hernie discale". Et ass den Dag no der Operatioun an hie soll opstoen.

Infirmière : Gudde Moien, Här Kass, hutt Dir déi éischt Nuecht no der Operatioun gutt iwwerstanen? Hat Dir net zevill Péng? Här Kass : Et ass ganz gutt gaangen, d’Infirmière war ganz gentil, si ass e puermol no mir kucke komm. Ech hunn och bal guer näischt géint de Wéi gebraucht, deen ee Baxter ass mir duergaang. Infirmière : Hutt Dir de Moien Ären Téi gutt verdroen? Här Kass : Tiptop, ech hunn och e ganzt Bréitche gepackt. Infirmière : Dat ass jo fein, da wäert Dir jo genuch Kraaft hunn, well Dir musst elo opstoen. Här Kass : Ech si richteg frou, well ech wosst an der Nuecht ee Moment net méi, wéi ech mech am Beschte leeë sollt. Ech wosst net, solls Du dech op de Réck oder op de Bauch leeën? Infirmière : Dir kënnt Iech op d’Säit leeën, mat engem Këssen fir de Réck e bessen ze stäipen, oder op de Réck. Fir elo opzestoen, erklären ech Iech déi eenzel Etappen. Dréit Iech "en bloc" op d’Säit, maacht de Réck riicht, bleift nach e Moment um Bettrand sëtzen. Ass et Iech net dronken? Här Kass : Ech fille mech ganz gutt. Infirmière : Stitt elo op, a maacht e puer Schrëtt op der Plaz. Kuckt net op de Buedem, mee riichtaus. Här Kass : Dat geet jo nawell. Ech hu just d’Gefill, meng Knéie wieren e bësse wackeleg. Infirmière : Hutt Dir soss kee Wéi, keen Zéien am Réck? Här Kass : Neen, ech fille mech wonnerbar, ech probéiere bis an d’Buedzëmmer ze goen.

30 Consignes et explications

Den Här Bichel ass mat der Hëft operéiert ginn. Et ass den zweeten Dag no der Operatioun, an d’Infirmière mécht deen éischte Verbandwiessel.

Infirmière : Här Bichel, ech maachen elo Äre Verband. Här Bichel : Wéini gëtt dëse Schlauch erausgeholl? Infirmière : Ech huelen Iech de Redon muer eraus. Här Bichel : Da wäert ech jo geschwë kënnen heemgoen? Infirmière : Esou séier geet dat och nees net. Dir musst elo an deenen nächsten Deeg mam Kiné nees léieren ze goen, lues a lues Äert Bee belaaschten. Fir d’éischt mat de Kretschen, an dann an den Trape goen. An 2 Woche kritt Dir dann d’Fiedem erausgeholl. Här Bichel : Mengt Dir, et wier awer besser, wann ech an d’Kur ginn? Infirmière : Dir hutt d’Kur accordéiert kritt, et wier scho gutt, wann Dir dohi géingt goen.

2 Woche méi spéit...

Här Bichel : Ech sinn esou frou, datt ech muer heemgoe kann, an da ginn ech nach fir 3 Wochen an d’Kur op Kolpech. Infirmière : Ech hunn hei nach verschidden Ordonnancë fir Iech. Eng Ordonnance fir an d’Apdikt ze goen, hei ass nach eng Ordonnance fir 10 Séancë beim Kiné. Dir wësst jo, datt Dir regelméisseg an d’Kontroll bei den Dokter komme musst, hei ass deen éischte Rendez- vous. Virdru musst Dir nach eng Röntge maachen, hei ass Äre Bong. Här Bichel : Ech sinn esou frou, datt alles gutt verlaf ass, an datt ech esou gutt mat de Kretschen eens ginn. Ech soe villmools Merci, datt Dir an Är Equipe Iech esou léif ëm mech bekëmmert hutt.

31 Consignes et explications

Soins spécifiques32

Soins spécifiques33

Soinsspécifiques

34 Soins spécifiques

Här Jäger : Joffer, ech hunn därmoossen d’Bee wéi. Kann ech eppes kréie géint d’Péng? Infirmière : Ech kann Iech nach eppes brénge géint de Wéi, mee Dir däerft net méi wéi 6 Pëllen den Dag huelen, soss kënnt Dir Problemer mam Bluttdrock kréien. Här Jäger : Et ass haaptsächlech géint der Owend, wou et méi wéi deet, well ech wahrscheinlech de ganzen Dag op war. Infirmière : Dat ass richteg. Äert Been ass och geschwollen; wann Dir wëllt, kann ech Iech Äis dropleeën, vläicht hëlleft dat e bëssen. Här Jäger : Virgëschter hat eng Infirmière mir dat proposéiert, an et huet mir gutt gehollef. Dir kënnt mir roueg Äis bréngen. Infirmière : Wann et an der Nuecht net besser mam Wéi geet, da kann ech Iech eng Sprëtz maachen. Här Jäger : O, ech mengen, et deet well guer net méi wéi, dat Äis hei ass bestëmmt wonnerbar!

Infirmière : Madame Levy, hei sinn Är Pëllen. Dës Pëll musst Dir eng hallef Stonn virum Iessen huelen, déi ass fir datt Dir d’Iesse besser verdrot. Déi aner Pëll bréngen ech Iech herno mam Iesse mat, déi ass fir de Bluttdrock ze stabiliséieren, well deen ass heinsdo héich. Dat Medikament musst Dir beim Iessen anhuelen. Mme Levy : Muss ech dës Pëll elo ofschlécken oder suckelen? Infirmière : Neen, dës Pëll ass fir am Waasser opzeléisen. Ech ginn Iech nach Äert Glas eriwwer, da kënnt Dir d’Pëll dran opléisen.

Infirmière : Här Leonard, ech maachen Iech eng kleng Sprëtz an de Bauch. Här Leonard : Wéi dann, ech hunn dach guer net wéi, an ech hu keng Sprëtz gefrot. Infirmière : Dat hei ass eng Sprëtz, fir d’Blutt ze verdënnen. Här Leonard : Mee ech hunn dach schonn eng kritt. Infirmière : Ganz richteg, Dir hutt gëschter Owend eng kritt, a mir mussen Iech all 24 Stonnen eng Sprëtz maachen, fir ze verhënneren, datt Dir eng Embolie maacht. Här Leonard : Ech verstinn, meng Schwéiermamm huet der och ëmmer kritt, wéi si am Spidol war.

médicamenteuxtraitements

35 Soins spécifiques

Infirmière : Madame Rinnen, ech wollt Iech informéieren, datt ech Iech e bësse Blutt ofhuele kommen. Mme Rinnen : O Joffer, ech hoffen, datt Dir bei mir eng Ven fannt, well si hunn ëmmer esou Problemer, wann ech Blutt spende ginn. Infirmière : Kommt, ech kucke mir déi Saach emol un. Ech brauch nëmmen 2 Tüben ofzehuelen, dat ass net esou schlëmm. Mme Rinnen : Ech hunn ëmmer panesch Angscht, well ech weess, datt d’Personal heiansdo 2-3 mol picke muss. Infirmière : Madame Rinnen, dat hei si ganz reng Nolen, soll ech emol probéieren? Ech erklären Iech déi eenzel Etappen. Mme Rinnen : Joffer, Dir sidd esou gentil, ech si frou, datt Dir esou vill Gedold mat mir hutt. Infirmière : Madame Rinnen, ech leeën elo de Garrot un. Kënnt Dir wann ech gelift eng Fauscht maachen? Mme Rinnen : Gesitt Dir eng Oder? Infirmière : Et gesäit een d’Venen net esou gutt bei Iech, mee ech fillen hei op der Säit nawell eng. Mme Rinnen : Dat wier jo fantastesch, wann dat klappe géif. Infirmière : Ech picken, net erféieren oder wibbelen! Ech maachen de Garrot lass, zéien d’Nol eraus. Kënnt Dir Är Fauscht opmaachen, wann ech gelift? Voilà, et ass fäerdeg. Ech kompriméiere just nach e bëssen, an da maachen ech Iech eng Plooschter op d’Astéchplaz. Mme Rinnen : Ass et gaangen, Joffer? Infirmière : Jo sécher, et ass alles scho geschitt. Mme Rinnen : Villmools Merci, wann ech nach eng Bluttanalys gemaach muss kréien, kommen ech nëmmen nach bei Iech.

prise desang

Infirmière : Madame Gerson, Dir kritt elo e Baxter, well Dir Antibiotike kréie musst, Dir hutt nämlech eng Infektioun. Mme Gerson : Kann ech dann net e puer Pëlle schlécken? Infirmière : Et ginn och Antibiotika a Pëlleform. An deem heite Fall huet den Dokter gesot, et wier besser, Iech während 5 Deeg d’Medikamenter iwwer Baxteren ze ginn. Dat ass och méi efficace: et wierkt méi séier. Mme Gerson : Muss ech deen dann och nuets halen? Ech fäerten nämlech, datt ech deen erausrappen. Infirmière : Dir hutt dëse Baxter während 5 Deeg, Dag an Nuecht. Dir braucht awer net ze fäerten, ech fixéieren de Baxter gutt. Mme Gerson : Kann ech dann opstoen, wann ech e Baxter hunn? Infirmière : Dat ass guer kee Problem, Madame Gerson, ech ginn Iech e Baxterstänner an da kënnt Dir roueg am Zëmmer oder um Gank spadséiere goen.

Mme Rabe : Joffer, ech mengen, mäi Baxter leeft net méi. Infirmière : E leeft ganz lues, Madame Rabe, dee soll net esou séier lafen, soss deet e wéi. Ech kucke kuerz Ären Aarm, deet deen net wéi? Mme Rabe : Guer net, Joffer, et ass alles an der Rei. Infirmière : Dir musst mir Bescheed soen, wann den Aarm rout gëtt, oder schwëllt oder wéi deet. Mme Rabe : Wéi laang brauch ech dëse Baxter nach? Infirmière : Mir waarden of, bis d’Wäerter vun der Bluttanalys vun haut de Moien do sinn. Den Dokter entscheed, ob ech dann de Baxter ewechhuele kann.

Mme Ehlinger : Hei komm mir emol hëllefen, Modi, hei ass alles naass a knaschteg, si hätten och kéinte botzen, ier se d’Leit hei eraloossen. Infirmière : Madame Ehlinger, dat ass e Baxterschlauch, Dir däerft net dorun zéien. Kuckt emol, deen hutt Dir elo eraus gezunn, dofir ass Äert Bett esou naass. Mme Ehlinger : Wéi e Bett, wou sinn ech hei, a wie bass Du? Infirmière : Madame Ehlinger, Dir sidd hei am Spidol, ech sinn d’Infirmière hei um Stack, an ech wollt kucke kommen, ob Äre Baxter gutt leeft. Mme Ehlinger : Am Spidol! O, da muss ech gedreemt hunn, ech duecht, mir wären am Wartesall op der Gare, an d’Botzfra hätt d’Still net propper ofgebotzt, dofir wier alles esou naass. Joffer, Dir musst mech entschëllegen, dat war bestëmmt déi staark Schlofpëll, ech sinn net gewinnt, eppes ze huelen. Infirmière : Dat ass kee Problem, Madame Ehlinger. Ech maache kuerz Äert Bett frësch, an da picken ech en neie Baxter.

36 Soins spécifiques

perfusion

37 Soins spécifiques

socialaccompagnement

38 accompagnement social

Infirmière : Här Petit, firwat hutt Dir geschellt? Ass irgendee Problem, oder firwat schlooft Dir nach net? Här Petit : Ech hu Problemer mat mengem Noper, hie léisst mech absolut net schlofen. Infirmière : Wéi dann, hien ass dach ganz roueg a sengem Bett? Här Petit : Jo, elo schléift hien, mee hie léisst entweder d’Luucht ëmmer un, oder hie steet e puermol op an der Nuecht, hien ass ganz onroueg, ech verdroen dat net. Infirmière : Dat ass wierklech net agreabel, wann Dir net schlofe gelooss gitt. Soss kucke mir muer fir mat Ärem Noper ze schwätzen, datt hien d’Luucht mat Zäiten ausmécht.

Infirmière : Gudden Owend, hutt Dir geschellt? Kann ech Iech hëllefen? Här Gérard : Mäin Noper mécht mech geckeg, ech kann iwwerhaapt net aschlofen. Infirmière : Wéi dat dann, wat ass da geschitt? Här Gérard : Hien huet de ganzen Owend d’Televisioun haart opgedréit oder hien telefonéiert bis an d’Nuecht eran, an elo schnaarcht hien, et ass fir verréckt ze ginn! Infirmière : Ech këmmere mech ëm déi Saach, muer erkläre mir him, datt hien net méi no 8 Auer owes d’Televisioun esou haart opdréien an esou laang telefonéieren däerf.

Mme Fonck : Joffer, si hu mir meng Sue geklaut, kuckt emol, et si guer keng Sue méi a mengem Portmonni. Wat soll ech maachen? Infirmière : Wéivill Suen hat Dir dann derbäi? Mme Fonck : Dausend Frang, meng Duechter hat mir de Mëtten dausend Frang a mäi roude Portmonni geluecht, ech weess et ganz genee! Infirmière : Madame Fonck, dat do ass awer kee roude Portmonni, kuckt emol, dat ass Är brong Brëllescheek. De Portmonni läit um Nuetsdësch, kommt, mir kucken emol. Gesitt Dir, do si jo Är dausend Frang dran.

Infirmière : Ass den Här Kimer net a sengem Zëmmer? Noper vum Här Kimer : Den Här Kimer kann net schlofen, hien trëppelt de ganzen Zäit um Gank. Infirmière : Et ass awer scho spéit, ech ginn emol no him kucken. Infirmière : Här Kimer, Dir däerft net esou laang um Gank op an of goen, et ass scho spéit! D’Leit kënnen net schlofen. Här Kimer : Mäin Noper huet am Zëmmer déi ganzen Zäit d’Televisioun lafen, dat verdroen ech net. Hien héiert net ganz gutt, an dann dréit hien d’Televisioun bis hannen hin op. Infirmière : De Film ass fäerdeg, mir hunn d’Televisioun ausgemaach, Dir kënnt nees zréck an Äert Zëmmer kommen.

conflits

39 accompagnement social

Infirmière : Et ass därmoosse gutt dobaussen, mir mussen dovu profitéieren, fir spadséieren ze goen. Mme Even : Ech hu Loscht matzegoen, gi mir bis an de Buttek? Infirmière : Mir gi bis an de Park, an um Heemwee gi mir bis an de Buttek. Mme Even : Ech wëll mer nach eng Zeitung kafen, fir Kreuzworträtselen ze maachen. Mme Olinger : Ech géing och gär matgoen, ass et net ze kal dobaussen? Infirmière : D’Sonn schéngt, ditt awer vläicht eng Jackett un, et ass e bësse frësch am Schiet. Mme Olinger, ech hat gemengt, Dir géift elo Besuch kréien? Mme Olinger : Neen, si kommen eréischt géint 5 Auer, ech hunn also nach 2 Stonnen Zäit. Ech wollt den Enkelkanner e bësse Schockela kafen. Infirmière : ‘t ass an der Rei, mee vergiesst Äre Bengel net! Här Kammes, kommt setzt Iech an de Rollstull. Et ass ze wäit fir Iech, fir zu Fouss ze goen. Här Kammes : Den Här Risch wollt mech féieren, hien ass just nach säi Reemantel siche gaangen. Infirmière : Et reent dach net, d’Sonn schéngt iwwer Bierg an Dall. Här Kammes : Hien ass därmoossen e Pessimist. Hie wäert och nach de Prabbeli matbréngen. Infirmière : Sidd Der alleguer prett? Huet jiddereen seng Suen dobäi? Mme Olinger : Ech hu meng Posch vergiess, do si mäi Portmonni a meng Suen dran. Infirmière : Soss gitt se nach an Äert Zëmmer sichen, mir ginn eis um 3 Auer Rendez-vous an der Réceptioun a ginn dann zesumme fort. Denkt just drun, mir bleiwen zesummen an engem Grupp. Gitt net eleng an de Park. Ëm hallwer 5 komme mer nees zréck. Gitt uecht op Är Suen! Mir ginn am Park an d’Cafeteria eng Tas Kaffi drénken.

Infirmière : Haut ass esou schlecht Wieder, et reent riicht eran, mir maachen e puer Aktivitéiten am Openthaltsraum. Wat hutt Dir Loscht ze maachen? Mme Schintgen : Ech géing nawell gäre mat der Kaart spillen. Här Poecker : Dat seet mir och eppes, däerf ech matspillen? Mme Schintgen : Awer nëmmen, wa mir Mau-Mau spillen. Här Poecker : Ech spillen awer léiwer Rammy. Mme Schintgen : Dat kann ech awer net. Här Poecker : Ech weisen Iech, wéi een dat spillt. Infirmière : An Dir, Här Müller, wat wëllt Dir maachen? Här Müller : Ech hätt gär meng Rou. Infirmière : Wëllt Dir Iech soss e bëssen an d’Fotell setzen an e puer Zeitungen liesen? Här Müller : Jo, mee um 7 Auer kommen d’Noriichten, déi wëll ech awer kucken! Infirmière : Bis dohin ass nach e bëssen Zäit, et ass eréischt 4 Auer.

sortiesrepos

Infirmière : Dir gesitt e bësse midd aus, wëllt Dir vläicht eng kleng Mëttesrascht maachen? Här Lux : Ech géing gären e bësse schlofen, ech sinn esou midd, an um 4 Auer komme meng Enkelkanner, da wëll ech a Form sinn. Infirmière : Dann ass et eng gutt Iddi, wann Dir Iech e bësse leeë gitt. Här Lux : Et ass schrecklech waarm am Zëmmer. Infirmière : Dir hutt Recht, ech maachen d’Fënster e bëssen op, an ech zéien d’Rideau zou. Dann ass et e bësse méi däischter am Zëmmer, da kënnt Dir besser schlofen. Ech kommen Iech um hallwer 4 erwächen, da kënnt Der Iech prett maache fir Äre Besuch.

40 accompagnement social

41 accompagnement social

Glossaire

AA, Aen, n. œilAarm, Äerm, m. brasaccordéieren, accordéiert accorderAfaart, -en, f. entréeAgrëff, -er, m. interventionÄis, n. glaceAllergie, -n, f. allergiean/huelen, ageholl prendreAngscht, Ängschten, f. peurAnnexe, -en, f. annexeantiseptesch antiseptiqueApdikt, -en, f. pharmacieAperhoer, - , n. sourcila/reiwen, ageriwwen frictionnera/schlofen, ageschlof s’endormirAstéchplaz, -en, f. point de ponctionAuer, -en, f. montre, heureaus/doen (sech), ausgedoen enlever, se déshabilleraus/halen, ausgehal supporteraus/maachen, ausgemaach éteindreaus/spullen, ausgespullt rinceraus/gesinn, ausgesinn avoir l’airauswenneg par cœura/weechen, ageweecht tremperawuer au revoir

Bbäissen, gebass mordreBak, -en, m. joueBandscheif, disqueBandscheiwen, f. Bandscheiwevirfall, hernie discale-virfäll, m. bastelen bricolerBauch, Bäich, m. ventreBaxter, -en, m. perfusionBaxterschlauch, -schläich, m. trousse de perfusionBaxterstänner, -en , m. potence (pour perfusion)Becher, -en, m. gobeletBecken, - , m. bassinBeen, - , n. jambebelaaschten, belaascht prendre appuiBengel, -en, m. cannebeonrouegen (sech), inquiéter (s’)beonrouegt berouegen (sech) calmer, rassurer (se)berouegt Berouegungsmëttel, - , n. calmant, sédatifBescheed soen, gesot mettre au courantbëssen (e) un peubestellen commanderbestëmmt certainementBesuch, m. visiteBesuchszäit, -en, f. horaire de visiteBesuchszëmmer, - , n. salle de visiteBett, -er, n. litBettgezei, n. linge de lit

Bettgitter, -, n. barrière de litBettrand, -ränner, m. bord du litbeweegen, beweegt mobiliser, bougerbieden, gebieden demander, prierBijou, Bijouen, m. bijoubleiwen, bliwwen resterBlinddarm, m. appendiciteblo bleuBlos, -en, f. vessieBlumm, -en, f. fleurBlummebuttek,-er, m. fleuristeBlus, -en, f. chemisierBluttanalys, -en, f. prise de sangBluttdrock, m. tension artérielleBluttdrockmiesser, -, m. tensiomètreBluttzockerspigel, m. taux de glycémieBols, m. pouls, pulsationsBotter, m. beurrebotzen, gebotzt nettoyerBotzfra, -en, f. femme de ménageBox, -en, f. pantalonbrauchen, gebraucht avoir besoinBréitchen, Bréidercher, n. petit painBrëll, -er, m. lunettesBrëllescheek, -en, f. étui pour lunettesbréngen, bruecht apporterBroch, Bréch, m. fracture, herniebrong brunBroscht, Brëscht, f. poitrineBrout, n. painBrudder, Bridder, m. frèreBuedem, Biedem, m. solBushaltestell, -en, f. arrêt de busButtek, -er, m. magasin

CCrème, -n, f. crème

DDaarm, m. intestindäerfen avoir le droitDag, Deeg, m. jourdäischter sombreDaum (Domm), -en, m. pouceDéckdaarm, m. gros intestinDecken, - , f. couverturedéif profond, basdenken, geduecht penserDëppchen, Dëppercher, n. petit potDier, -en, f. porteDiwwi, -en, m. couetteDiwwisbezuch, -bezich, m. housse de couettedohannen là-basdobaussen dehorsdreemen, gedreemt rêverdréien, gedréit tournerdrénken, gedronk boiredronken (sinn) être étourdi, avoir le vertigeduergoen, duergaang suffirduerch/zéien, imbiber, traverserduerchgezunn

42 glossaire

françaislëtzebuergesch

43 glossaire

Duerchbluddung, f. vascularisationduercherneen confusduuschtereg (sinn), avoir soifDuuscht (hunn)

Eeens ginn, -ginn y arrivereleng seuleniichter à jeunEnkel, -en, m. chevilleEnkel, -en, m. petit-filsËnnerlag, -en,f. alèseënnersichen, ënnersicht examinerËnnerwäsch, f. invar. sous-vêtementsËnneschtbox, -en, f. slipentscheeden, entscheed déciderentschëllegen, entschëllegt excuserEntzündung, -en, f. inflammationeppes quelque choseeraus/goen, erausgaang sortireraus/rappen, erausgerappt retirer, arrachereraus/zéien, erausgezunn enlever, retirererënneren (sech), souvenir (se)erënnert erféieren, erféiert effrayererklären, erkläert expliquererof vers le baserop vers le hauterwächen, erwächt réveiller (se)et (‘t) ass gär geschitt je vous en prieet (‘t) ass näischt de rienet deet mir leed je suis désoléewech huelen, enleverewech geholl ewech schneiden, enlever en coupantewech geschnidden

FFaarf, Faarwen, f. couleurfäerdeg finifäerdeg prêtfäerten, gefaart avoir peurFal, -en, f. ridefalen, gefall tomberfalsch fauxFanger, -en, m. doigtFauscht, Fäischt, f. poignéeFeescht, -en, f. talon de piedféieren, gefouert conduireFéiwer, n. fièvrefëmmen, gefëmmt fumerFënster, en, f. fenêtrefillen (sech), gefillt sentir (se)firwat? pourquoi?fixéieren, fixéiert fixerFläsch, -en, f. bouteilleFleck, -en, m. tacheFleesch, n. viandeFlëssegkeet, -en, f. liquideförderen, gefördert stimulerForschett, -en, f. fourchetteFotell, -en, f. fauteuilFouss, Féiss, m. piedFouss (zu) à piedFousssuel, -en, f. plante du piedFra, -en, f. femmefreeën (sech), gefreet réjouir (se)fréi tôt

frësch fraisfroen, gefrot demanderfrou contentFuedem, Fiedem, m. fil

GGaleblos, -en, f. vésicule biliaireGalesteen, -steng, m. calcul biliaireGank, Gäng, m. couloirGarrot, -en, m. garrotGebeess, -er, n. confitureGebëss, -er, n. dentiergebuer négeckeg fouGedanke maachen (sech) faire des soucis (se)Gedold, f. patienceGefill, -er, n. sentimentGehir, -er, n. cerveauGéigend, -en, f. régionGeméis, n. légumesgemuelen moulugëschter hiergeschwënn bientôtGesiicht, -er, n. visagegesinn, gesinn voirgesond en bonne santégewinnt habituéGezei, n. invar. vêtementsGielzecht, -en, f. hépatiteGillette, -n, f. gilletteginn, ginn donnerginn, ginn devenirGlas, Glieser, n. verregoen, gaangen allerGold, n. orgréng vertgro grisGromper, -en, f. pomme de terregrouss grandGuergel, -en, f. gorge

Hhaart durHäerz, -er, n. cœurHäerzkardiogramm, m. électrocardio- grammehalen, gehal tenir, garderHals, Häls, m. couHand, Hänn, f. mainHandduch, -dicher, n. servietteHandgelenk, -er, n. poignetHandy, -en, m. téléphone portableHausdokter, -en, m. médecin de familleHaushalt, m. ménageHaut, f. peauheem/goen, heem/gaangen rentrer (à la maison)Heemwee, -ër, m. chemin de retourHëft, -en, f. hancheHëftprothes, -en, f. prothèse de la hanchehei iciheibannen à l’intérieurhéich hauthéieren, gehéiert écouterhell clairhëllefen, gehollef aiderHënner, -en, m. fesses

hënneren, gehënnert empêcher, gêner, entraverHiem, -er, n. chemiseHiemchen, Hiemercher, n. maillot de corpsHirnhautentzündung, -en, f. méningiteHirschuel, -en, f. crâneHoer, - , n. cheveuHoerbiischt, -en, f. brosse à cheveuxhongereg (sinn), Honger (hunn) avoir faimHörapparat, -er, m. appareil auditifHouscht, m. touxhouschten, gehouscht tousserhuelen, geholl prendreHunneg, m. miel

iIelebou, Ielebéi, m. coudeImpfkäertchen, carte de vaccinationImpfkäertercher, f. Impfung, -en, f. vaccinationInfektioun, -en, f. infectionIntubatiounsschlauch, tube d’intubation-schläich, m. iwwerginn (sech), vomiriwwerginn

JJackett, -en, f. vesteJoer, -en, n. an, annéeJong, -en, m. garçonJupe, -n, f. jupeJus, -en, m. jus

KKaart, -en, f. carteKäertchen, Käertercher, f. petite cartekafen, kaaft acheterKaffi, -en, m. cafékal froidKalzong, -en, m. caleçonKaméidi, m. bruitkämmen (sech), gekämmt peigner (se)Kamp, Kämp, m. peigneKand, Kanner, n. enfantKapp, Käpp, m. têteKascht, m. nourriturekaschten, kascht coûterKéier, -en, f. foisKéis, -en, m. fromagekëmmeren (sech), occuper (s’)gekëmmert Kënn, -en, m. mentonkënnen, konnt pouvoir, être capable de Këssen, - , n. oreillerklauen, geklaut volerKleedchen, Kleedercher, n. maillot de corpsKleed, -er, n. robeKleeder, pl. invar. vêtementsknaen, geknat mâcherknaschteg saleKnéchel, -en, m. jointureKnéi, -en, m. genouKnéikaul, -en, f. pli du genouKnéischeif, -scheiwen, f. rotulekompriméieren, comprimerkompriméiert

Kontaktlëns, -en, f. lentille de contactKontroll, -en, f. contrôleKraaft, Kräften, f. forceKrankekeess, -en, f. caisse de maladieKrankheet, -en, f. maladieKreeslafkollaps, m. malaisekréien, kritt avoir, recevoirKretsch, -en, f. béquilleKreuzworträtsel, -en, n. mots croisésKriibs, m. cancerKrunn, Krinn, m. robinetkucken, gekuckt regarderKuerf, Kierf, m. corbeillekuerz courtKur, -en, f. cureKuuscht, -en, f. croûte

Llaang longlaanscht/kommen, passerlaanschtkomm lafen, gelaf courir, coulerLäffel, -en, m. cuillèreLäffelsgeschir, n. invar. couverts de tableLäinduch, -dicher, n. drap de litLäppchen, Läppercher, m. gant de toilettelass sinn passer (se)lass/maachen, lassgemaach détacherlauschteren, gelauschtert écouterleien, geleeën être couchéLeien (am) position couchéeléieren, geléiert apprendreléif gentillénks gaucheLëppestëft, -er, m. rouge à lèvresLëps, -en, f. lèvreliesen, gelies lireLiewer, -en, f. foieLift, -er, m. ascenseurLong, -en, f. poumonLongenentzündung, -en, f. pneumonieloossen, gelooss laisserLoscht, f. envielounen, gelount louerlues doucement, lent(ement)lues a lues peu à peuLuucht, -en, f. lumière

Mmaachen, gemaach faireMamm, -en, f. mèreMandel, -en, f. amygdaleMann, Männer, m. hommemanner moinsMantel, Mäntel, m. manteaumat/bréngen, matbruecht apporter, amenermat/goen, matgaang accompagnermat/kommen, matkomm accompagnerMatrass, -en, f. matelasMedikament, -er, n. médicamentMeedchen, Meedercher, n. filleméi plusméiglech possiblemëll mouMëllech, f. laitMëllechproduit, -en, m. produit laitierMëlz, -en, f. rateMesser, -en, n. couteau

44 glossaire

45 glossaire

Mëtternuecht, f. minuitMëttesrascht, f. siestemidd fatiguémierken, gemierkt remarquerMittelohrentzündung, -en, f. otiteMo, m. estomacmoies le matinMoolzecht, -en, f. repasMond, Mënner, m. bouchemuer demainMuereskaffi, m. petit déjeunerMuskel, en, m. musclemussen, mussen devoir, être obligé

Nnaass mouilléNarkos, -en, f. anesthésieNeellack, m. vernis à onglesNier, -en, f. reinno an no peu à peuno/froen, nogefrot demander, vérifierno/kucken, nogekuckt vérifierNol, -en, f. aiguilleNol, Neel, m. onglenomëttes l’après-midiNoper, -en, m. voisinNopesch, -en, f. voisineNooriicht, -en, f. nouvellesNuddel, -en, f. nouille, pâtesNuebel, m. nombrilNuecht, -en, f. nuitNues, -en, f. nezNueslach, -lächer, n. narineNuetsdësch, -er, m. table de nuitNuetshiem, -er, n. chemise de nuitNumm, Nimm, m. nom

OOder, -en, f. vaisseau sanguinof/huelen, ofgeholl perdre du poidsof/huelen, ofgeholl aller chercherof/schlécken, ofgeschléckt avalerongeféier environonroueg agitéootmen, geotemt respirerop der Plaz sur placeop/halen, opgehal arrêterop/leien, opgeleeën prendre appuiop/léisen, opgeléist dissoudreop/maachen, opgemaach ouvrirop/passen, opgepasst faire attentionop/sinn, opgewiescht être ouvertop/stoen, opgestan lever (se)op/zéien, opgezunn ouvrir en tirantOpenthaltsraum, -raim, m. salle de séjourOperatioun, -en, f. opérationOperatiounssall, -säll, m. salle d’opérationOuerläppchen, -läppercher, m. lobe de l’oreilleOuerrank, Ouerréng, m. boucle d’oreilleOwend, -er (Owenter), m. soir

PPapp, -en, m. pèreParameter, -en, m. paramètrePëll, -en, f. pilule, compriméPéng, f. douleurPillem, -en, m. oreillerPlateau, -en, m. plateau

Plaz, -en, f. placePlaz huelen prendre placePlaz (op der) sur placeploen, geplot embêterPlooschter, -en, f. pansementPosch, -en, f. sac à mainPrabbeli, -en, m. parapluiePraxis, -en, f. cabinet (de médecin)prett prêtprobéieren, probéiert essayerpropper proprePuer, -, n. pairePullover, -en, m. pulloverPyjama, -en, m. pyjamaPyjamasbox, -en, f. bas du pyjamaPyjamasiewescht, -er, n. haut du pyjama

RRack, Räck, m. robeRäis, m. rizRaséierapparat, -en, m. rasoirraséieren, raséiert raserRéceptioun, -en, f. réceptionRéck, -er, m. dosréckelen déplacerRéckkräiz, -er, n. partie lombaireReemantel, -mäntel, m. imperméablereenen pleuvoir(et reent, et huet gereent) regelméisseg régulièrementRei (an der) en ordrereng finRëpp, -en, f. côteRezept, -er, n. ordonnance, recetterichteg vrai, justeRideau, -en, f. rideauriets à droiteriicht droitriichtaus tout droitriichteran (et reent) il pleut des cordesRobe de chamber, -en, f. robe de chambreRollstull, -still, m. chaise roulanteRöntgen, f. radiologieRöntgenopnahm, -en, f. radiographieRou, f. calme, tranquillitéroueg calme, tranquillerout rougerout Luucht, -en, f. feu rougeruffen, geruff appeler

SSaach, -en, f. chosesabbelen, gesabbelt baver, renverserSäit, -en, f. côtéSchaf, Schief, m. armoireschaffen, geschafft travaillerSchal, -en, m. écharpeSchank, -en, f. osschéin beauSchëller, -en, f. épauleSchëllerblat, -blieder, n. omoplateschéngen, geschéngt brillerSchiet, Schieder, m. ombreSchinnebeen, -, n. tibiaSchlapp, -en, f. pantoufleSchlauch, Schläich, m. redonschlecht mauvais, malschlëmm grave, sérieux

Schlësselbeen, - , n. claviculeschloen, geschloen frapperschlofen, geschlof dormirSchlofmëttel, -en, n. somnifèreSchlofpëll, -en, f. somnifèreSchlofproblem, -er, m. problème de sommeilschmaachen, geschmaacht goûterSchmäerzmëttel, -en, n. antalgique, anti-douleurSchmier, -en, f. tartineschnaarchen, geschnaarcht ronflerSchnapp, m. rhumeSchniewelbecher, -en, m. tasse à becSchofspelz, -er, m. peau de moutonSchong, - , m. chaussureschonn déjàSchossel, -en, f. saladierschreiwen, geschriwwen écrireSchrëtt, -, m. passchwaarz noirschwätzen, geschwat parlerschwéier difficile, durSchwéiermamm, -en, f. belle-mèreSchwéierpapp, -en, m. beau-pèreschwëllen, geschwollen gonflerSchwëster, Schwësteren, f. sœursécher certain(ement), sûr(ement)Seef, -en, f. savonSehn, -en, f. tendonSehnenentzündung, -en, f. tendiniteséier rapidesetzen (sech), gesat asseoir (s’)Setzen (am) position assisesichen, gesicht cherchersinn, gewiescht êtreSirup, -en, m. siropsoen, gesot diresollen, sollen devoirSonn, f. soleilsoss sinon, autrementspadséieren, spadséiert promener (se)spéit tardspenden, gespent donnerspieren, gespuert sentirSpigel, -en, m. miroirspillen, gespillt jouerSprëtz, -en, f. piqûrestabiliséieren, stabiliséiert stabiliserStack, Stäck, m. étagestäipen (sech), gestäipt appuyer (s’)Stëppchen, Stëppercher, m. suppositoireStir, -en, f. frontStonn, -en, f. heureStrëmp, - , f. chaussette, basStull, Still, m. chaisesuckelen, gesuckelt sucerSuen, pl. invar. argentSuerg, -en, f. souci

TTaille, -n, f. tailleTas, -en, f. tasseTaxistand, Taxistänn, m. tête de taxiTéi, m. théTeint, -en, m. teintTeller, -en, m. assietteTemperatur, -en, f. température

tëschent entreThermometer, -en, m. thermomètreTirang, Tiräng, m. tiroirTrap, -en, f. escaliertrëppelen, getrëppelt marcherTrombose, -n, f. thromboseTüb, -en, m. tube

Uu/leeën, ugeluecht mettre, poseru/maachen, ugemaach allumerUebst, n. invar. fruitsuecht/ginn, uechtginn faire attentionUfank, Ufäng, m. débutun/doen, ugedoen mettre (un vêtement)un/halen, ugehal garderun/halen, ugehal tenirUrsaach, -en, f. causeUstiechungsgefor, -en, f. risque de contamination

VVas, -en, f. vaseVen, -en, f. veineVerband, Verbänn, m. pansementVerbandswiessel, m. changement de pansementverbidden, verbueden interdireverdënnen, verdënnt diluer, délayerverdroen, verdroen supportervergiessen, vergiess oublierverhalen, verhalen retenirverhënneren, verhënnert empêcherverlafen, verlaf (sech) passer (se) / s’égarerverléieren, verluer perdrevermeiden, vermidden éviterverréckt fouverschlechteren (sech), détériorer (se)verschlechtert verschlécken (sech), avaler de traversverschléckt verschreiwen, verschriwwen prescrireverstoen, verstanen comprendrevir/stellen (sech), virgestallt présenter (se)virun devant, il y a (temps)vläicht peut-être

Wwaarden, gewaart attendrewaarm chaudWaasser, n. eauwackeleg vacillantWäert, -er, m. résultat(s) d’analyse, valeur(s)wann …, dann … si…, alors...wann ech gelift s’ilvousplaîtWartesall, -säll, m. salle d’attenteWäschbiitchen, -bitercher, f. cuvette, bassinewäschen (sech), gewäsch laver (se)wat? quoi? que?wat gelift? s’ilvousplaît?pardon?wéi? comment?wéi hunn, wéi gehat avoir malwéini? quand?weisen, gewisen montrerwibbelen, gewibbelt bougerwichteg importantWieder, n. temps (météo)wierken, gewierkt avoir un effet

46 glossaire

47 glossaire

wiesselen, gewiesselt changerWimper, -en, f. cilWirbel, -en, m. vertèbreWirbelsail, -en, f. colonne vertébralewonnerbar magnifiquewoodlech tièdewou? où?Wued, -en, f. mollet

ZZännbiischt, -en, f. brosse à dentsZännseef, -en, f. dentifriceZant, Zänn, m. dentzécken, gezéckt hésiterzéien, gezunn tirerZéien, n. tiraillementZéif, Zéiwen, f. doigt de pied, orteilZeitung, -en, f. journalZëmmer, -en, n. chambrezënter depuisZerwéit, -en, f. servietteZocker, m. sucreZong, -en, f. langueZopp, -en, f. soupezou/maachen, zougemaach fermerzou/zéien, zougezunn fermer en tirantZoustand, Zoustänn, m. état

Aaccompagner mat/goen, matgaangaccompagner mat/kommen, matkommaccorder accordéieren, accordéiertacheter kafen, kaaftagité onrouegaider hëllefen, gehollefaiguille Nol, -en, f.alèse Ënnerlag, -en, f.aller goen, gaangaller chercher of/huelen, ofgehollallergie Allergie, -n, f.allumer u/maachen, ugemaachamygdale Mandel, -en, f.an, année Joer, -en, n.anesthésie Narkos, -en, f.annexe Annexe, -en, f.antalgique, anti-douleur Schmäerzmëttel, -en, n.antiseptique antisepteschappareil auditif Hörapparat, -er, m.appeler ruffen, geruffappendicite Blinddarm, m.apporter bréngen, bruechtapporter, amener mat/bréngen, matbruechtapprendre léieren, geléiertappuyer (s’) stäipen (sech), gestäiptaprès-midi Nomëtteg, -er, m.argent Suen, pl. invar.armoire Schaf, Schief, m.arracher erauszéien, erausrappenarrêt Bushaltestell, -en, f.arrêter ophalen, opgehalascenseur Lift, -er, m.asseoir (s’) setzen (sech), gesatassiette Teller, -en, m.attendre waarden, gewaartau revoir awueravaler of/schlécken, ofgeschlécktavaler de travers verschlécken (sech), verschlécktavoir hunnavoir besoin brauchen, gebrauchtavoir l’air aus/gesinn, ausgesinnavoir le droit däerfenavoir mal wéihunn, wéigehatavoir peur fäerten, gefaartavoir un effet wierken, gewierktavoir, recevoir kréien, kritt

Bbarrière de lit Bettgitter, -, n.bas Strëmp, - , f.bas déifbas du pyjama Pyjamasbox, -en, f.bassin Becken, - , m.baver sabbelen, gesabbelt

beau schéinbeau-père Schwéierpapp, -en, m.belle-mère Schwéiermamm, -en, f.béquille Kretsch, -en, f.beurre Botter, m.bientôt geschwënnbijou Bijou, Bijouen, m.bleu bloboire drénken, gedronkbord du lit Bettrand, -ränner, m.bouche Mond, Mënner, m.boucle d’oreille Ouerrank, Ouerréng, m.bouger beweegen, beweegtbouger wibbelen, gewibbeltbouteille Fläsch, -en, f.bras Aarm, Äerm, m.bricoler bastelenbriller schéngen, geschéngtbrosse à cheveux Hoerbiischt, -en, f.brosse à dents Zännbiischt, -en, f.bruit Kaméidi, m.brun brong

Ccabinet (de médecin) Praxis, -en, f.café Kaffi, -en, m.caisse de maladie Krankekeess, -en, f.calcul biliaire Galesteen, -steng, m.caleçon Kalzong, -en, m.calmant, sédatif Berouegungsmëttel, - , n.calme, tranquille rouegcalme, tranquillité Rou, f.calmer, rassurer (se) berouegen (sech), berouegtcancer Kriibs, m.canne Bengel, -en, m.carte Kaart, -en, f.carte (petite) Käertchen, Käertercher, f.carte de vaccination Impfkäertchen, Impfkäertercher, f.cause Ursaach, -en, f.certainement bestëmmt, séchercerveau Gehir, -er, n.chaise Stull, Still, m.chaise roulante Rollstull, -still, m.chambre Zëmmer, - ,n.changement de pansement Verbandswiessel, m.changer wiesselen, gewiesseltchaud waarmchaussette, bas Strëmp, - ,f.chaussure Schong, - , m.chemin de retour Heemwee, -ër, m.chemise Hiem, -er, n.chemise de nuit Nuetshiem, -er, n.chemisier Blus, -en, f.chercher sichen, gesichtcheveu Hoer, - , n.cheville Enkel, -en, m.chose Saach, -en, f.cil Wimper, -en, f.

48 glossaire

lëtzebuergeschfrançais

49 glossaire

clair hellclavicule Schlësselbeen, - , n.cœur Häerz, -er, n.cœur (par) auswennegcolonne vertébrale Wirbelsail, -en, f.commander bestellencomment? wéi?comprendre verstoen, verstancomprimer kompriméieren, kompriméiertconduire féieren, gefouertconfiture Gebeess, -er, n.confus duercherneencontent froucontrôle Kontroll, -en, f.corbeille Kuerf, Kierf, m.côte Rëpp, -en, f.côté Säit, -en, f.cou Hals, Häls, m.coude Ielebou, Ielebéi, m.couette Diwwi, -en, m.couler lafen, gelafcouleur Faarf, Faarwen, f.couloir Gank, Gäng, m.courir lafen, gelafcourt kuerzcouteau Messer, -en, n.coûter kaschten, kaschtcouverts de table Läffelsgeschir, n. invar.couverture Decken, - , f.crâne Hirschuel, -en, f.crème Crème, -n, f.croûte Kuuscht, -en, f.cuillère Läffel, -en, m.cure Kur, -en, f.cuvette, bassine Wäschbiitchen, - bitercher, f.

Dd’accord an der Reide rien ‘t ass näischtdébut Ufank, m.décider entscheeden, entscheetdehors dobaussendéjà schonndemain muerdemander froen, gefrotdemander, prier bieden, gebieden...demander, vérifier no/froen, nogefrotdent Zant, Zänn, m.dentier Gebëss, -er, n.dentifrice Zännseef, -en, f.déplacer réckelendepuis zënterdétacher lass/maachen, lassgemaachdétériorer (se) verschlechteren (sech), verschlechtertdevant, il y a (temps) virundevenir ginn, ginndevoir sollen, sollendevoir, être obligé mussen, mussendifficile, dur schwéierdiluer, délayer verdënnen, verdënntdire soen, gesotdisque Bandscheif, -scheiwen, f.dissoudre op/léisen, opgeléist

doigt Fanger, -en, m.doigt de pied Zéif, Zéiwen, f.donner spenden, gespentdonner ginn, ginndormir schlofen, geschlofdos Réck, -er, m.doucement, lent(ement) luesdouleur Péng, f.drap de lit Läinduch, -dicher, n.droit riichtdroit (tout) riichtausdroite (à) rietsdur haart

Eeau Waasser, n.écharpe Schal, -en, m.écouter héieren, gehéiertécouter lauschteren, gelauschtertécrire schreiwen, geschriwweneffrayer erféieren, erféiertégarer (s’) sech verlafen, verlafélectrocardiogramme Häerzkardio- gramm,-en m.embêter ploen, geplotempêcher hënneren, gehënnertempêcher verhënneren, verhënnerten bonne santé gesonden ordre an der Reiencourager förderen, gefördertendormir (s’) a/schlofen, ageschlofenfant Kand, Kanner, n.enlever ewech/huelen, ewechgehollenlever en coupant ewech/schneiden, ewechgeschniddenenlever, se déshabiller aus/doen (sech), ausgedoenentre tëschententrée Afaart, -en, f.envie Loscht, f.environ ongeféierépaule Schëller, -en, f.escalier Trap, -en, f.essayer probéieren, probéiertestomac Mo, m.étage Stack, Stäck, m.état Zoustand, Zoustänn, m.éteindre aus/maachenétourdi (être) dronken (sinn)être sinn, gewieschtêtre couché leien, geleeënêtre ouvert op/sinn, opgewieschtétui pour lunettes Brëllescheek, -en, f.éviter vermeiden, vermiddenexaminer ënnersichen, ënnersichtexcuser entschëllegen, entschëllegtexpliquer erklären, erkläert

Ffaim (avoir) hongereg (sinn), Honger (hunn)faire maachen, gemaachfaire attention uecht/ginn, uechtginn op/passen, opgepasst

faire des soucis (se) Gedanke maachen (sech)fatigué middfauteuil Fotell, -en, f.faux falschfemme Fra, -en, f.femme de ménage Botzfra, -en, f.fenêtre Fënster, -en, f.fermer zou/maachen, zougemaachfermer en tirant zou/zéien, zougezunn fesses Hënner, -en, m.feu rouge rout Luucht, -en, f.fièvre Féiwer, n.fil Fuedem, Fiedem, m.fille Meedchen, Meedercher, n.fin rengfini fäerdegfixer fixéieren, fixéiertfleur Blumm, -en, f.fleuriste Blummebuttek,-er, m.foie Liewer, -en, f.fois Kéier, -en, f.force Kraaft, Kräften, f.fou geckeg, verrécktfourchette Forschett, -en, f.fracture Broch, Bréch, m.frais frëschfrapper schloen, geschloenfrère Brudder, Bridder, m.frictionner a/reiwen, ageriwwenfroid kalfromage Kéis, -en, m.front Stir, -en,f.fruits Uebst, n.fumer fëmmen, gefëmmt

Ggant de toilette Läppchen, Läppercher, m.garçon Jong, -en, m.garder halen, gehalgarder un/halen, ugehalgarrot Garrot, -en, m.gauche lénksgenou Knéi, -en, m.gentil léifgillette Gillette, -n, f.glace Äis, n.gobelet Becher, -en, m. gonfler schwëllen, geschwollengorge Guergel, -en, f.goûter schmaachen, geschmaachtgrand groussgrave, sérieux schlëmmgris grogros intestin Déckdaarm, m.

Hhabitué gewinnthanche Hëft, -en, f.haut héichhaut du pyjama Pyjamasiewescht, -er,n.heure Auer, f. ; Stonn, -en, f.hépatite Gielzecht, -en, f.hernie Broch, Bréch, m.hernie discale Bandscheiwevirfall, -virfäll, m.

hésiter zécken, gezéckthier gëschterhomme Mann, Männer, m.horaire de visite Besuchszäit, -en, f.housse de couette Diwwisbezuch, -bezich, m.

Iici heiil pleut des cordes et reent riichteranimbiber duerch/zéien, duerchgezunnimperméable Reemantel, -mäntel, m.important wichteginfection Infektioun, -en, f.inflammation Entzündung, -en, f.inquiéter (s’) beonrouegen (sech), beonrouegtinterdire verbidden, verbuedenintérieur (à l’) heibannenintervention Agrëff, -er, m.intestin Daarm, m.

Jjambe Been, - , n.je suis désolé et deet mir leedjeun (à) eniichterje vous en prie ‘t ass gär geschittjointure Knéchel, -en, m.joue Bak, -en, m.jouer spillen, gespilltjour Dag, Deeg, m.journal Zeitung, -en, f.jupe Jupe, -n, f.jus Jus, -en, m.

Llà-bas dohannenlaisser loossen, geloosslait Mëllech, f.langue Zong, -en, f.laver (se) wäschen (sech), gewäschlégumes Geméis, n.lentille de contact Kontaktlëns, -en, f.lever (se) opstoen, opgestanlèvre Lëps, -en, f.linge de lit Bettgezei, n.liquide Flëssegkeet, -en, f.lire liesen, gelieslit Bett, -er, n.lobe de l’oreille Ouerläppchen, -läppercher, m.long laanglouer lounen, gelountlumière Luucht, -en, f.lunettes Brëll, -er, m.

Mmâcher knaen, geknatmagasin Buttek, -er, m.magnifique wonnerbarmaillot de corps Hiemchen, Hiemercher, m.main Hand, Hänn, f.maladie Krankheet, -en, f.malaise Kreeslafkollaps, m.manteau Mantel, Mäntel, m.marcher trëppelen, getrëppelt

50 glossaire

51 glossaire

matelas Matrass, -en, f.matin Mueren, Muerenter, m. Moien, Moienter, m.mauvais, mal schlechtmédecin de famille Hausdokter, -en, m.médicament Medikament, -er, n.ménage Haushalt, m.méningite Hirnhaut- entzündung, -en, f.menton Kënn, -en, m.mère Mamm, -en, f.mettre u/leeën, ugeluechtmettre (un vêtement) un/doen, ugedoenmettre au courant Bescheed soen, gesotmiel Hunneg, m.minuit Mëtternuecht, f.miroir Spigel, -en, m.mobiliser beweegen, beweegtmoins mannermollet Wued, -en, f.montre Auer, -en, f.montrer weisen, gewisenmordre bäissen, gebassmots croisés Kreuzworträtsel, -en, n.mou mëllmouillé naassmoulu gemuelenmuscle Muskel, -en, m.

Nnarine Nueslach, -lächer, n.né gebuernettoyer botzen, gebotztnez Nues, -en, f.noir schwaarznom Numm, Nimm, m.nombril Nuebel, m.nouille Nuddel, -en, f.nourriture Kascht, m.nouvelle Noriicht, -en, f.nuit Nuecht, -en, f.

Ooccuper (s’) këmmeren (sech), gekëmmertœil A, Aen, n.ombre Schiet, Schieder, m.omoplate Schëllerblat, -blieder, n.ongle Nol, Neel, m.opération Operatioun, -en, f.or Gold, n.ordonnance, recette Rezept, -er, n.oreiller Këssen, - , n.oreiller Pillem, -en, m.os Schank, -en, f.otite Mittelohr - entzündung, -en, f.où? wou?oublier vergiessen, vergiessouvrir op/maachen, opgemaachouvrir en tirant op/zéien, opgezunn

Ppain Brout, -en, n.paire Puer, - ,n.pansement Plooschter, -en, f.pansement Verband, Verbänn, m.

pantalon Box, -en, f.pantoufle Schlapp, -en, f.paramètre Parameter, -en, m.parapluie Prabbeli, -en, m.pardon? pardon? wat gelift?parler schwätzen, geschwatpartie lombaire Réckkräiz, -er, n.pas Schrëtt, -, m.passer laanscht/kommen, laanschtkommpasser (se) lass sinn, lass gewieschtpasser (se) verlafen, verlafpâtes Nuddelen, Deegwueren, pl. invar.patience Gedold, f.peau Haut, f.peau de mouton Schofspelz, -er, m.peigne Kamp, Kämp, m.peigner (se) kämmen (sech), gekämmtpenser denken, geduechtperdre verléieren, verluerperdre du poids of/huelen, ofgehollpère Papp, -en, m.perfusion Baxter, -en, m.petit-déjeuner Muereskaffi, m.petit-fils Enkel, -en, m.petit pain Bréitchen, Bréidercher, n.petit pot Dëppchen, Dëppercher, n.peu (un) bëssen (e)peu à peu lues a luespeu à peu no an nopeur Angscht, Ängschten, f.peut-être vläichtpharmacie Apdikt, -en, f.pied Fouss, Féiss, m.pied (à) zu Fousspilule, comprimé Pëll, -en, f.piqûre Sprëtz, -en, f.place Plaz, -en, f.place (sur) op der Plazplante du pied Fousssuel, -en, f.plateau Plateau, -en, m.pleuvoir reenen (et reent, et huet gereent)pli du genou Knéikaul, -en, f.plus méipneumonie Longenentzündung, -en, f.poignée Fauscht, Fäischt, f.poignet Handgelenk, -er, n.point de ponction Astéchplaz, -en, f.poitrine Broscht, Brëscht, f.pomme de terre Gromper, -en, f.porte Dier, -en, f.position assise am Sëtzenposition couchée am Leienpossible méiglechpotence (pour perfusion) Baxterstänner, -en , m.pouce Daum (Domm), -en, m.pouls, pulsations Bols, m.poumon Long, -en, f.pourquoi? firwat?pouvoir, être capable de kënnen, konntprendre an/huelen, agehollprendre huelen, gehollprendre appui belaaschten, belaascht

prendre place Plaz huelenprescrire ver/schreiwen, verschriwwenprésenter(se) vir/stellen (sech), virgestalltprêt fäerdegprêt prettprise de sang Bluttanalys, -en, f.problème de sommeil Schlofproblem, -er, m.produit laitier Mëllechproduit, -en, m.profond déifpromener (se) spadséieren, spadséiertpropre propperprothèse de la hanche Hëftprothes, -en, f.pullover Pullover, -en, m.pyjama Pyjama, -en, m.

Qquand? wéini?quelque chose eppesquoi? que? wat?

Rradiographie Röntgenopnahm, -en, f.radiologie Röntgen, f.rapide séierraser raséieren, raséiertrasoir Raséierapparat, -en, m.rate Mëlz, -en, f.réception Réceptioun, -en, f.regarder kucken, gekucktrégion Géigend, -en, f.régulièrement regelméissegrein Nier, -en, f.réjouir (se) freeën (sech), gefreetremarquer mierken, gemierktrentrer (à la maison) heem/goen, heemgaangrenverser sabbelen, gesabbeltrepas Moolzecht, -en, f.respirer ootmen, geotemtrester bleiwen, bliwwenrésultat(s) d’analyse, valeur(s) Wäert, -er, m.retenir ver/halen, verhalenretirer eraus/rappen, erausgerapptréveiller (se) er/wächen, erwächtrêver dreemen, gedreemtrhume Schnapp, m.ride Fal, -en, f.rideau Rideau, -en, f.rincer aus/spullen, ausgespulltrisque de contamination Ustiechungsgefor, -en, f.riz Räis, m.robe Rack, Räck, m. Kleed, -er, n.robe de chambre Robe de chamber, -en, f.robinet Krunn, Krinn, m.ronfler schnaarchen, geschnaarchtrotule Knéischeif, -scheiwen, f.rouge routrouge à lèvres Lëppestëft, -er, m.

Ss’ilvousplaît? wat gelift?s’ilvousplaît wann ech geliftsac à main Posch, -en, f.saladier Schossel, -en, f.sale knaschtegsalle d’attente Wartesall, -säll, m.salle d’opération Operatiounssall, -säll, m.salle de séjour Openthaltsraum, -räim, m.salle de visite Besuchszëmmer, - , n.savon Seef, -en, f.sentiment Gefill, -er, n.sentir spieren, gespuertsentir (se) fillen (sech), gefilltserviette Handduch, -dicher, n.serviette Zerwéit, -en, f.seul elengsi…, alors... wann …, dann …sieste Mëttesrascht, f.sinon, autrement sosssirop Sirop, -en, m.slip Ënneschtbox, -en, f.sœur Schwëster, Schwësteren, f.soif (avoir) duuschtereg (sinn), Duuscht (hunn)soir Owend, -er (Owenter), m.sol Buedem, Biedem, m.soleil Sonn, f.sombre däischtersomnifère Schlofmëttel, -en, n.somnifère Schlofpëll, -en, f.sortir eraus/goen, erausgaangsortir en tirant eraus/zéien, erausgezunnsouci Suerg, -en, f.soupe Zopp, -en, f.sourcil Aperhoer, n. invar.sous-vêtements Ënnerwäsch, f. invar.souvenir (se) erënneren (sech), erënnertstabiliser stabiliséieren, stabiliséiertsucer suckelen, gesuckeltsucre Zocker, m.suffir duer/goen, duergaangensupporter aus/halen, ausgehalensupporter ver/droen, verdroensuppositoire Stëppchen, Stëppercher, m.sûrement sécher

Ttable de nuit Nuetsdësch, -er, m.tache Fleck, -en, m.taille Taille, -n, f.talon de pied Feescht, -en, f.tard spéittartine Schmier, -en, f.tasse Tas, -en, f.tasse à bec Schniewelbecher, -en, m.taux de glycémie Bluttzockerspigel, m.

52 glossaire

53 glossaire

teint Teint, -en, m.téléphone portable Handy, -en, m.température Temperatur, -en, f.temps (météo) Wieder, n.tendinite Sehnenentzündung, -en, f.tendon Sehn, -en, f.tenir un/halen, ugehalentenir halen, gehalentensiomètre Bluttdrockmiesser, -, m.tension artérielle Bluttdrock, m.tête Kapp, Käpp, m.tête de taxi Taxistand, Taxistänn, m.thé Téi, m.thermomètre Thermometer, -en, m.thrombose Trombose, -n, f.tibia Schinnebeen, -, n.tiède woodlechtiraillement Zéien, n.tirer zéien, gezunntiroir Tirang, Tiräng, m.tomber falen, gefalltôt fréitourner dréien, gedréittousser houschten, gehouschttoux Houscht, m.travailler schaffen, geschaffttraverser duerch/zéien, duerchgezunntremper a/weechen, ageweechttrousse de perfusion Baxterschlauch, -schläich, m.tube Tüb, -en, m.tube d’intubation Intubatiouns- schlauch, -schläich, m.

Vvaccination Impfung, -en, f.vacillant wackelegvascularisation Duerchbluddung, f.vase Vas, -en, f.veine Ven, -en, f.ventre Bauch, Bäich, m.vérifier no/kucken, nogekucktvernis à ongles Neellack, m.verre Glas, Glieser, n.vers le bas erofvers le haut eropvert gréngvertèbre Wirbel, -en, m.vertige (avoir le) dronken (sinn)vésicule biliaire Galeblos, -en, f.vessie Blos, -en, f.veste Jackett, -en, f.vêtements Gezei, n. invar. Kleeder, n. invar.viande Fleesch, n.visage Gesiicht, -er, n.visite Besuch, m.voir gesinn, gesinnvoisin Noper, -en, m.voisine Nopesch, -en, f.voler klauen, geklautvomir iwwer/ginn (sech), iwwerginnvrai, juste richteg

Yy arriver eens ginn, -ginn

Abréviations / Ofkierzungen

n. = neutrem. = masculinf. = féminin

54 notes

notes

55 notes