LIBËR PËR MËSUESIN ARTI PAMOR 8 - Digital Book | Libri ...digitalbook.botimepegi.al/pluginfile.php/12526/mod_page/content/35... · pamor si dhe të kompetencave kyçe, të cilat

LIBËR PËR MËSUESIN

ARTI PAMOR 8

Silvana Nini

3

Përmbajtja

1. Hyrje 41.1 Pse shërben ky libër? 51.2 Çfarë synon ky libër? 51.3 Çfarë përmban ky libër? 5

2. Kompetencat dhe kuptimi i tyre 6

2.1 Kuptimi dhe zbatimi i kompetencave lëndore dhe i tematikave që zhvillohen në lëndën e Artit pamor 62.2 Lidhja e lëndës së artit pamor me fushat e tjera kurrikulare. 11

133.1 Plani vjetor i lëndës “Art pamor”, sipas tremujorëve 143.23.33.43.53.63.7

4.1

4.2

1115.1 Llojet e vlerësimit: Vlerësimi i vazhdueshëm, periodik dhe përfundimtar 111

Libër mësuesi

4

1. Hyrje

lidhjen midis botës reale dhe asaj imagjinare, të organizojnë dhe të shprehin vizualisht idetë, ndjenjat dhe përvojat nëpërmjet teknikave të larmishme artistike.

Edukimi nëpërmjet “Artit pamor” siguron zhvillimin e krijimtarisë dhe të përvojave personale nëpërmjet zbulimit, kërkimit, eksperimentimit dhe përdorimit të një sërë mjetesh dhe teknikash artistike. Kjo lëndë promovon

Në artin pamor imazhi mund të marrë forma të ndryshme, në varësi të mjeteve dhe të materialeve që përdoren për ta realizuar atë. Imazhi mund të jetë dy

duke përdorur teknika të ndryshme artistike. Përzgjedhja e materialeve dhe organizimi i gjuhës pamore në një vepër varen nga mesazhi që ajo do të komunikojë.

deshifrojnë mesazhet pamore, të vëzhgojnë imazhet me një ndjeshmëri më të lartë, të ushtrojnë mendimin kritik dhe ndjenjën estetike. Sot në kulturën edukative i kushtohet shumë rëndësi pranisë së imazhit dhe në këtë drejtim artet pamore luajnë një rol themelor në zhvillimin social, ekonomik dhe artistik

Duke u mbështetur në kërkesat e programit, libri i artit pamor i klasës së tetë bazohet në tri kompetenca: krijimi artistik, realizimi i punimit dhe vlerësimi i veprave të artit.përfshirë në procesin krijues, duke zbuluar mundësi të shumta të kombinimit të materialeve me gjuhën pamore për të komunikuar mendimin e ndjenjat e tyre.

Arti Pamor 8

5

1.1 Pse shërben ky libër?

për të zhvilluar aftësitë e tyre profesionale në këtë lëndë, për zbatimin më së miri të risive në kurrikulën e artit pamor.

1.2 Çfarë synon ky libër?

Meqenëse arsimi po zbaton mësimdhënien bazuar në kompetenca, ky libër

ta ndërtojnë punën e tyre të përditshme bazuar në njohjen e dokumentacionit të ri: kornizën kurrikulare, kurrikulën-bërthamë të arteve, programin mësimor dhe vlerësimin bazuar në nivelet e arritjes së kompetencave në arte, të cilat përkojnë me tri faza mjaft të rëndësishme:

ndihmojë që të përmbushin synimet e kurrikulës së artit pamor, të ndërtojnë

dokumentet zyrtare dhe me fazat nëpër të cilat kalon mësimdhënia.

1.3 Çfarë përmban ky libër?

përsipër:

• të paraqesë dokumentet e hartuara dhe mënyrën se si ato duhet të

• të udhëzojë për të gjitha formatet e reja: planin vjetor, tremujor, ditor,

Ky libër në parim jep, ofron ose sugjeron modele, por nuk i dikton ato. Çdo

Libër mësuesi

6

jep mësim. Realiteti në çdo klasë, mund të sugjerojë modele të ndryshme, për tema të caktuara.

2. Kompetencat dhe kuptimi i tyreKjo çështje ka si qëllim kuptimin:

për krijimin e kushteve për ndërtimin e kompetencave të lëndës së artit pamor si dhe të kompetencave kyçe, të cilat ndërthuren me njëra-tjetrën; për realizimin e temave ndërkurrikulare nëpërmjet lëndës së artit pamor, i cili është gjithashtu një përbërësi rëndësishëm i programit të artit pamor;për kontributin e artit pamor në shoqëri dhe në jetën e përditshme.

Në këtë modul, gjithashtu, përshkruhet lidhja e artit pamor me fushat e tjera kurrikulare, në mënyrë që kurrikula e arsimit parauniversitar të funksionojë

Arti pamor zhvillohet në të gjithë arsimin e detyruar përmes 4 shkallëve,që përfshijnë arsimin e mesëm të ulët (AMU) klasat

, pra dy cikle arsimimi, të cilat përfshijnë brenda tyre nëntë vite shkollimi.

Këto katër shkallë grupohen në mënyrë të tillë:

shkalla e parë:

shkalla dytë: shkalla e tretë: shkalla e katërt:

2.1 Kuptimi dhe zbatimi i kompetencave lëndore dhe i tematikave që zhvillohen në lëndën e Artit pamor

përmes kompetencave të kësaj fushe, të cilat janë: . Në të gjitha shkallët e kurrikulës, ato zhvillohen dhe plotësohen më

tej me fushës së arteve. Kompetencat lëndore të artit pamor lidhen dukshëm dhe në mënyrë logjike e metodike me kompetencat kyçe. Ato janë të lidhura ngushtë me tematikat e lëndës së artit pamor dhe zhvillohen nëpërmjet tyre.

Arti Pamor 8

7

Zotërimi i artit pamor nënkupton zotërimin e kompetencave pamore, që do të thotë aftësi për të kuptuar, për të gjykuar e për të përdorur artin pamor në një shumëllojshmëri situatash dhe kontekstesh, jo vetëm brenda kontekstit të programit mësimor dhe kërkesave të tij, por edhe në situata të tjera, në të cilat ky art luan ose mund të luajë një rol të rëndësishëm. Me kurrikulën e re, arti

Kompetenca 1Krijimi artistik ka të bëjë me:

• përdorimin e ideve dhe organizimin e gjuhës pamore në një krijim

• përdorimin e mjeteve dhe të teknikave artistike për realizimin e ideve

• vlerësimin e ideve krijuese dhe ndarjen e përvojave me të tjerët.

Kompetenca 2Realizimi i punimit, ka të bëjë me:

• kuptimin dhe zbatimin e teknikave të larmishme artistike dy dhe tredimensionale për realizimin e ideve krijuese nëpërmjet gjuhës

• përdorimin e teknikave dhe të proceseve artistike, si dhe me ndarjen e përvojave me të tjerët.

Kompetenca 3Vlerësimi i veprave të artit, ka të bëjë me:

• kuptimin dhe analizimin e veprave artistike, duke bërë një gjykim kritik dhe estetik, që i përgjigjet kësaj grupmoshe.

Libër mësuesi

8

Kompetencat e artit pamor

Krijimi

përdor ide personale, elementet e gjuhës pamore dhe

zbulon rrugë të ndryshme të kombinimit të elementeve

përdor hapat e procesit krijues, elementet e artit pamor

përzgjedh elementet e duhura për të realizuar idetë

përmirëson punën, duke u mbështetur tek eksperimenti

analizon burime të ndryshme informacioni dhe qëllimin

në krijim, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.

punimit

përdor teknikat artistike, elementet e artit pamor në lidhje me mesazhin që do të përcjellë në punë dy dhe

krijon punë origjinale nëpërmjet vëzhgimit direkt nga

njerëzit etj., ose nëpërmjet imagjinatës, duke përdorur

eksperimenton me mjetet shprehëse të mjeteve dhe teknikave të ndryshme artistike për të materializuar

në lidhje me realizimin e punimit, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.

Arti Pamor 8

9

Kompetencat e artit pamor

veprave

analizon dhe interpreton elementet e gjuhës vizuale, organizimin e tyre, teknikën dhe gjininë në një vepër

interpreton, argumenton dhe shpreh këndvështrimin

në vlerësimin e veprave të artit, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka

kupton rëndësinë e rolit të artit pamor dhe të artistit në

pamor dhe me karrierën artistike.

Tematikat që përshkojnë lëndën e artit pamorBazuar në këtë kurrikul, lënda e artit pamor synon të përmbushë tri kompetencat e lëndës, të cilat lidhen me kompetencat kyçe që një nxënës/e duhet të zotërojë gjatë jetës së tij/saj, dhe që arrihen nëpërmjet tri tematikave kryesore. Tematikat përmbajtjesore, janë ato tematika që zhvillohen përgjatë programit dhe krijojnë kushte që nxënësi/ja të ndërtojë dhe të zbatojë njohuritë, shkathtësitë, qëndrimet dhe vlerat, në funksion të kompetencave të lëndës dhe të kompetencave kyçe. Për çdo tematikë janë paraqitur njohuritë për secilën klasë të çdo shkalle përkatëse. Përshkrimi i secilës tematikë dhe përshkrimi i kompetencave lëndore, që duhet të shfaqë nxënësi/ja lidhur me tematikat përkatëse, paraqiten vetëm në nivel shkalle.

Libër mësuesi

10

TEMATIKAT E ARTIT PAMOR KOMPETENCAT E ARTIT PAMOR

zbulon elementet e gjuhës vizuale në mënyrë personale dhe i përdor për të realizuar idetë e

përdor me kompetencë hapat e procesit krijues që nga stimuli, ideja dhe realizimi, nëpërmjet

procesi i eksperimentit është pjesë e rëndësishme e krijimit artistik pasi ndihmon në

personalizimi i temave dhe subjekteve dhe përdorimi i qëllimshëm i elementeve të gjuhës artistike është një pjesë shumë e rëndësishme e

bëhet i ndërgjegjshëm dhe i pavarur në përdorimin e gjuhës pamore dhe në komunikimin e ideve origjinale.zbulon ide të reja, përdor burime të ndryshme informacioni, bën skica dhe përcakton qëllimin krijues.

Kompetenca 1:

Kompetenca 2:

krijon punë dy dhe tredimensionale në art dhe dizajn, nëpërmjet përdorimit të teknikave të

zbulon mundësitë shprehëse të teknikave të ndryshme artistike, tradicionale dhe digjitale, eksperimenton dhe i përdor me kompetencë në

eksperimenton me efektet e ndryshme të tyre për të realizuar idenë dhe për të dhënë

zhvillon aftësitë e tij për të organizuar gjuhën vizuale nëpërmjet teknikave të ndryshme artistike dhe ndan eksperiencat krijuese me të

Arti Pamor 8

11

TEMATIKAT E ARTIT PAMOR KOMPETENCAT E ARTIT PAMOR

bëhet i ndërgjegjshëm dhe i pavarur në përdorimin e teknikave të ndryshme artistike

zbulon, gjatë procesit krijues, mundësitë e shumta shprehëse që ofrojnë teknikat artistike

përdor burime të ndryshme informacioni, eksperimenton dhe përcakton qëllimin krijues.

Kompetenca 3:

artit

analizon dhe interpreton vepra të ndryshme arti dhe objekte të trashëgimisë kulturore në

përshkruan, analizon dhe interpreton gjuhën vizuale, teknën, gjininë dhe subjektin në një

komunikon emocionet dhe gjykimin mbi vepra

vlerëson aspektet e cilësisë simbolike dhe shprehëse të veprave të artit, duke marrë

të përshkruar dhe komentuar eksperiencën e

pasuron perceptimin për mjedisin që e rrethon

kupton rëndësinë e rolit të artit pamor dhe artistit në shoqëri, respekton opinione estetike

sërë profesionesh që lidhen me artin pamor dhe me karrierën artistike.

2.2 Lidhja e lëndës së artit pamor me fushat e tjera kurrikulare.

Arti pamor është i lidhur me lëndët brenda fushës së saj, por edhe me fusha të

etj., lidhen shumë mirë me disiplinat e tjera artistike, si: kërcimin, muzikën,

Libër mësuesi

12

karakteristikat kryesore të kompetencave kroskurrikulare, të cilat krijojnë lidhje me njohuritë në lëndët e tjera. Kompetencat e artit pamor i mundësojnë

mendimin kritik, të zbulojnë metoda pune efektive, të përdorin informacionin dhe komunikimin teknologjik, të zhvillojnë identitetin e tyre personal, të punojnë me të tjerët dhe të komunikojnë në mënyrë të përshtatshme. Kështu

dhënë drejtim të mëtejshëm këtyre përvojave. Më poshtë paraqiten disa lidhje ndërlëndore të artit pamor me lëndë të tjera, të para përmes objektivave të njohurive:

ARTI PAMOR

Krijimi i veprave artistike

Realizimi i punimit Vlerësimi i

veprave të artit

SHKENCAT E NATYRËS

Dukuritë natyrore.

Karakteristikat e stinëve.

Natyra dhe karakteristikat

e vendeve të ndryshmeve.

Bimët dhe kafshët, figura e

njeriut.

TEKNOLOGJI DHE TIK

Mbledhja e informa-

cionit nëpërmjet internetit.

Organizimi dhe përpunimi

i informacionit. Analiza dhe

interpretimi i informacionit.

Paraqitja dhe prezantimi

i tyre.

12

GJUHËT DHE

KOMUNKIMI Leximi

dhe shkrimi i të dhënave

mbi artin pamor. Të kuptuarit

e problemit apo situatës.

Përkthimi i njohurive mbi

artin pamor. Mbrojtja e një

argumenti apo hedhja

poshtë e tij.

SHKENCAT SHOQËRORE

DHE MJEDISI

Kultura Identiteti kombëtar

Kostumet Patriotizmi Atdheu

Familja

EDUKIMI FIZIK, SPORTET

DHE SHËNDETI Lëvizja

Ritmi Vallëzimi Vallja

popullore

Arti Pamor 8

13

3. PLANIFIKIMI I KURRIKULËS – KUPTIMI DHE ZBATIMI

me dhe dokumentet

1. plani vjetor i lëndës së artit pamor, sipas tremujorëve;2. plani vjetor tematik.

sugjeron programi mësimor i artit pamor, i cili është dhënë në tabelën e mëposhtme.

Tabela 3: Orë të sugjeruara për çdo tematikë

Gjuha dhe komunkimi artistik

Teknikat dhe procese

Historia, arti dhe shoqëria

Gjithsej orë

Klasa e tetë 10 15 10 35 orë

tremujore, ku secili tremujor ka një grup të caktuar orësh, në bazë të periudhës kohore të përcaktuar në

Temat mësimore në lëndën e artit pamor janë renditur sipas programit, pra çdo tematikë njëra pas tjetrës. Njohuritë ndërthuren në mënyrë mjaft organike

Më poshtë vijojnë tabelat e:

Libër mësuesi

14

3.1

Pla

nifik

imi v

jeto

r i l

ëndë

s “a

rt p

amor

”, s

ipas

tre

muj

orëv

e.

Tem

atik

atSh

përn

darja

e p

ërm

bajtj

es lë

ndor

e pë

r rea

lizim

in e

kom

pete

ncav

e

1. G

juha

dhe

ko

mun

ikim

i ar

tistik

(10

Vija

Vija

në

pikt

urë

dhe

viza

tim.

abst

rakt

e.N

gjyr

at

Kon

tras

ti i n

gjyr

ave.

Teks

tura

në

skul

ptur

ë dh

e ar

kite

ktur

ë.

Dri

ta d

he h

ija: h

ija d

he

pers

pekt

iva.

Pa

raqi

tja

Pers

pekt

iva

kënd

ore

ose

me

dy

pika

ikje

je.

Prop

orci

onet

Port

reti

Arti Pamor 8

15

Tem

atik

atSh

përn

darja

e p

ërm

bajtj

es lë

ndor

e pë

r rea

lizim

in e

kom

pete

ncav

e

2. T

ekni

kat d

he pa

stel

etPi

ktur

aTe

knik

a pi

ktor

ike

eksp

erim

enta

le, s

pruc

o pi

këzi

me,

për

zier

je

mat

eria

lesh

, etj.

Pikt

ura

Tekn

ika

pikt

orik

e ek

sper

imen

tale

, spr

uco

pikë

zim

e, p

ërzi

erje

m

ater

iale

sh, e

tj.St

ampi

mi

Ndë

rhyr

je m

bi im

azhe

t e

Tekn

ika

stam

pim

i dek

orat

ive

Imaz

hi i

rekl

amës

Skul

ptur

aM

odel

imi m

e pl

aste

linë,

bal

të

Gdh

endj

a m

bi m

ater

iale

të

Mat

eria

le të

ndr

yshm

e dh

e të

ri

cikl

uesh

me.

Libër mësuesi

16

Tem

atik

atSh

përn

darja

e p

ërm

bajtj

es lë

ndor

e pë

r rea

lizim

in e

kom

pete

ncav

e

arti

dhe

1 3 4 5 6

1

Impr

esio

nist

e.

Ves

hjet

pop

ullo

re

ngja

rje

kultu

rore

Eksp

ozita

, pro

jekt

e ar

tistik

e në

kla

së, s

hkol

lë

dhe

kom

unite

t.

6.1.

3 M

edia

Libr

a, re

vist

a, p

oste

ra,

kom

pjut

er e

tj.

1. V

epra

art

i n

ga v

end

e, k

ult

ura

dh

e k

oh

ë të

nd

rysh

me

dh

e o

bje

kte

nga

tra

shëg

imia

ku

ltu

rore

. Ato

do

të p

ërd

ore

n p

ër t

ë il

ust

ruar

njo

hu

ritë

e m

arra

në

tem

atik

at “

Gju

ha

dh

e k

om

un

ikim

i ar

tist

ik”

dh

e

“Tek

nik

a d

he

pro

cese

art

isti

ke”

.

Arti Pamor 8

17

Kompetenca e komunikmit dhe të shprehuritNxënësi/ja:

zhvillon personalitetin e vet dhe është aktiv/e në veprimtaritë artistike; gjykon drejt mesazhet, që u adresohet; shprehet qartë dhe saktë me anë të simboleve, shenjave dhe gjuhës vizuale;komunikon qartë mendimin e tij/saj;shfrytëzon në mënyrë të vazhdueshme, të pavarur, kritike dhe krijuese, mjetet artistike dhe mundësitë e komunikimit dhe të të shprehurit në art pamor në mënyrë të pavarur, të vazhdueshme.

Kompetenca e të menduaritNxënësi/ja:

përpunon njohuritë vizuale në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi; zgjidh në mënyrë të pavarur probleme të ndryshme artistike;zhvillon aftësitë për të menduar dhe për të argumentuar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese;ndjek me vëmendje udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari artistike.

Kompetenca e të nxënitNxënësi/ja:

përzgjedh në mënyrë të pavarur mjetet për të realizuar një krijim artistik;përdor burime të ndryshme për të realizuar një krijim;zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.

Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisinNxënësi/ja:

drejton dhe merr pjesë aktive në aktivitete të artit pamor si brenda dhe jashtë klasës, duke kontribuar në mënyrë krijuese;kupton dhe gjen zgjidhje në mënyrë të pavarur për problemet ekologjike, duke u ndërgjegjësuar për rolin e tyre në mbrojtjen e mjedisit dhe zhvillimin e qëndrueshëm.

Kompetenca qytetare

diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore;respekton punën e vet dhe të të tjerëve;bashkëpunon me të tjerët pamvarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda dhe jashtë shkollës, për një qëllim të përbashkët.

Kompetenca personale Nxënësi/ja:

krijon besimin te vetja gjatë veprimtarive artistike;merr pjesë në mënyrë aktive në jetën artistike shkollore dhe komunitet;

Libër mësuesi

18

ndërgjegjëson veten dhe zhvillon vetëbesimin dhe krijimin e besimit te të tjerët.

Kompetenca digjitale Nxënësi/ja:

gjen, prodhon, krijon, prezanton dhe shkëmben informacion si dhe bashkëpunon në rrjetet informuese në internet;përdor mjetet të ndryshme në funksion të informacionit artistik, si: video CD, DVD, aparat fotografok dixhital, kamera etj.

Rezultatet e të nxënit për kompetencat e lëndës Krijimi artistikNxënësi/ja:

zbulon rrugë të ndryshme të kombinimit të elementeve të artit pamor për të

përzgjedh elementet e duhura për të realizuar idetë artistike në tema të

përmirëson punën duke u mbështetur tek eksperimenti dhe në zgjidhje të

çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur. Realizimi i punit Nxënësi/ja:përdor teknikat artistike, elementet e artit pamor në lidhje me mesazhin që

origjinale nëpërmjet vëzhgimit direkt nga natyra, ose nëpërmjet kujtesës së tij mbi objektet, njerëzit etj., ose nëpërmjet imagjinatës duke përdorur mundësitë

eksperimenton me mjetet shprehëse të mjeteve dhe teknikave të ndryshme

e punimit, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.Vlerësimi artistik Nxënësi/ja:analizon dhe interpreton elementet e gjuhës vizuale, organizimin e tyre,

Arti Pamor 8

19

kupton rëndësinë e rolit të artit pamor dhe artistit në shoqëri në periudha të

artistike.

Libër mësuesi

20

Nr.

Tem

atik

aSi

tuat

a e

para

shik

uar e

të

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vl

erës

imit

Buri

met

1

Gju

ha d

he

kom

unik

imi

artis

tik

Vija

në

pikt

urë

dhe

viza

tim.

Nëp

ërm

jet n

jë v

izat

imi

përd

orim

in e

vijë

s si

si

luet

ë dh

e si

form

ë. N

ë

riku

jtojn

ë nj

ohur

itë m

bi

përd

orim

in e

vijë

s.

Në

pikt

ura

dhe

viza

time

zbul

ojnë

lloj

et e

vija

ve të

pë

rdor

ura,

si r

ezul

tat i

m

jetit

të p

ërdo

rur d

he i

qëlli

mit

të a

rtis

tit.

met

oda

inte

rakt

ive,

ba

shkë

vepr

uese

,

puna

në

grup

dhe

hetim

i dhe

zbat

ime

prak

tike

bren

da d

he ja

shtë

tekn

ika

që

zhvi

llojn

ë m

endi

min

kri

tik

Vle

rësi

m

diag

nost

ikue

s:in

terv

istë

me

një

vetv

lerë

sim

me

listë

kri

tere

sh.

Vle

rësi

m p

ër të

vler

ësim

i i

përg

jigje

ve m

e

vler

ësim

i i p

unës

vler

ësim

vler

ësim

i i

aktiv

itetit

gja

të

deba

teve

në

vler

ësim

i i

dety

rave

të

teks

ti i a

rtit

pam

or

mat

eria

le n

ga

ilust

rim

e ve

pras

h

ilust

rim

e të

im

azhe

ve

nga

naty

ra n

ë pë

rsht

atje

me

tem

a

obje

ktev

e të

ar

tit, d

izaj

nit,

ar

tizan

atit

dhe

tras

hëgi

mis

ë dh

e ab

stra

kte.

Në

imaz

he të

ndr

yshm

e

form

at n

atyr

ale

dhe

ato

të

ato

disk

utoj

në m

bi

Arti Pamor 8

21

Nr.

Tem

atik

aSi

tuat

a e

para

shik

uar e

të

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vl

erës

imit

Buri

met

larm

inë

e fo

rmav

e dh

e m

ënyr

at e

par

aqitj

es s

ë ty

re n

ë ve

pra

të n

drys

hme

arti.

prez

antim

e në

form

a të

nd

rysh

me,

proj

ekte

ku

rrik

ular

e.

inte

rvis

të m

e nj

ë

vëzh

gim

me

një

listë

të p

lotë

prez

antim

me

gojë

ose

me

proj

ekt

kurr

ikul

ar.

të k

riju

ara

nga

mod

ele

të d

etyr

ave

3

Kon

tras

ti i

ngjy

rave

. R

reth

i i n

gjyr

ave

Nëp

ërm

jet r

reth

it të

e pa

ra, n

gjyr

at e

dyt

a,

ngjy

rat e

ftoh

ta d

he të

ng

roht

a, to

nalit

etet

dhe

in

tens

itetin

e n

gjyr

ës.

se a

rtis

tët p

ërdo

rin

mën

yra

të n

drys

hme

të

kom

bini

mit

të n

gjyr

ave,

Libër mësuesi

22

Nr.

Tem

atik

aSi

tuat

a e

para

shik

uar e

të

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vl

erës

imit

Buri

met

në li

dhje

me

mes

azhi

n dh

e id

enë

që d

uan

të

ata

riku

jtojn

ë nj

ohur

itë

4

Teks

tura

në

skul

ptur

ë dh

e ar

kite

ktur

ëve

prat

e a

rtit

vepr

a ar

ti të

art

istë

ve

të n

drys

hëm

që

shfa

qin

kara

kter

istik

a të

veç

anta

ka p

ërdo

rur a

rtis

ti pë

r të

kriju

ar te

kstu

rën

në k

ëto

ata

riku

jtojn

ë nj

ohur

itë

mbi

teks

turë

n në

pik

turë

pë

r ta

lidhu

r me

atë

në

5

Dri

ta d

he h

ija: h

ija

dhe

pers

pekt

iva.

Arti Pamor 8

23

Nr.

Tem

atik

aSi

tuat

a e

para

shik

uar e

të

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vl

erës

imit

Buri

met

et k

upto

jnë

si n

drys

hon

hija

e o

bjek

tit d

he h

ija

e dr

itës

mbi

obj

ekte

në

riku

jtojn

ë nj

ohur

itë m

bi

buri

min

e d

ritë

s dh

e m

ënyr

ën s

i shf

aqet

vël

limi

i obj

ekte

ve s

i rez

ulta

t i

6

Pers

pekt

iva

kënd

ore

ose

me

dy p

ika

ikje

je.

ikje

.

e ho

rizo

ntit

dhe

pikë

n e

ikje

s në

imaz

hin

e nj

ë ku

bi

të v

izat

uar n

ë pe

rspe

ktiv

ë.

real

izoh

et k

ubi n

ë

Libër mësuesi

24

Nr.

Tem

atik

aSi

tuat

a e

para

shik

uar e

të

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vl

erës

imit

Buri

met

pers

pekt

ivë

duke

e p

arë

shfa

q im

azhi

n e

kubi

t në

pers

pekt

ivën

me

dy p

ika

të d

isku

tojn

ë du

ke e

kr

ahas

uar a

të m

e ku

bin

e vi

zatu

ar m

e nj

ë pi

kë ik

jeje

.Th

eksi

dhe

qe

ndra

e in

tere

sit.

pers

onaz

hin

ose

obje

ktin

që

bie

më

shum

ë në

sy

në n

jë v

epër

art

i. M

ë

se ë

shtë

sub

jekt

i më

i

duan

të th

ekso

jnë

diçk

a në

ves

hjen

, apo

edh

e në

pu

nim

in e

tyre

.

Arti Pamor 8

25

Nr.

Tem

atik

aSi

tuat

a e

para

shik

uar e

të

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vl

erës

imit

Buri

met

Port

reti

dhe

prop

orci

onet

Port

reti

të d

isa

port

rete

ve n

ë pi

ktur

ë, n

ë vi

zatim

,

ftohe

n të

dis

kuto

jnë

mbi

m

ënyr

ën s

i jan

ë pa

raqi

tur

këta

por

tret

e, c

ilët j

anë

pers

onaz

het a

ty d

he

mës

im i

para

prin

pro

jekt

it që

vijo

n në

dy

orët

e tj

era,

du

ke sh

ërby

er e

dhe

si fa

za

Proj

ekt.

Die

lli d

he

hëna

me

port

rete

nj

erëz

ore.

me

kujd

es im

azhe

të

ndry

shm

e ng

a pe

riud

ha

të n

drys

hme

koho

re, k

u pa

raqi

ten

diel

li dh

e hë

na

me

traj

ta të

por

tret

eve

njer

ëzor

e.

Libër mësuesi

26

Nr.

Tem

atik

aSi

tuat

a e

para

shik

uar e

të

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vl

erës

imit

Buri

met

mbi

she

mbu

j të

ndry

shëm

hist

oris

ë së

art

it.

Pro

jekt

. Die

lli

dhe

hëna

me

port

rete

nje

rëzo

re.

anal

izoj

në p

ërm

asat

e

port

retit

për

të re

aliz

uar

“die

llin”

apo

“hë

nën”

zgje

dhin

të re

aliz

ojnë

sk

icën

më

të m

irë,

duk

e

11

Tekn

ika

dhe

proc

ese

artis

tike

Tekn

ika

e pa

stel

eve

mbi

tekn

ikën

e p

aste

lit

dhe

mbi

mun

dësi

të e

sh

umta

shp

rehë

se të

kë

saj t

ekni

ke. N

ëpër

mje

t

ato

zbul

ojnë

mën

yra

të

ndry

shm

e të

për

dori

mit

Arti Pamor 8

27

Nr.

Tem

atik

aSi

tuat

a e

para

shik

uar e

të

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vl

erës

imit

Buri

met

të k

ësaj

tekn

ike

dhe

zgje

dhin

një

mën

yrë

për t

ë re

aliz

uar k

rijim

in ty

re.

me

past

ela

eksp

erim

et të

thje

shtë

me

ngjy

rat e

pas

telit

. Në

një

disa

ngj

yra

një

hapë

sirë

të

vog

ël të

saj

e m

ë pa

s e

mbu

lojn

ë m

e pa

stel

in e

të g

ërry

ejnë

sip

ërfa

qen

me

një

shko

p m

e m

ajë.

zbul

ojnë

kar

akte

rist

ikat

e

kësa

j tek

nike

dhe

të re

aliz

ohet

mbi

mat

eria

le

të n

drys

hme.

Libër mësuesi

28

Arte Art pamor Shkalla: 4 : VIIITematika: Gjuha dhe komunikimi artistik

: Vija në pikturë dhe vizatim.6.0.1

e vijës si siluetë dhe si formë. Në

njohuritë mbi përdorimin e vijës. Në piktura dhe vizatime të ndryshme

të përdorura, si rezultat i mjetit të përdorur dhe i qëllimit të artistit.

Nxënësi/ja:-

e vijës në vizatim dhe pikturë në varësi të mjeteve të përdorura;

- zbulon që nëpërmjet mjeteve të ndryshme realizohet cilësia e dëshiruar e vijës në vizatim dhe pikturë;

- përdor mjete të ndryshme artistike për të realizuar cilësinë e dëshiruar të vijës në krijim, vizatim, pikturë;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë e përdorimit të vijës në krijim.

- - - vija në pikturë.

Arti Pamor 8

29

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe në vizatim dhe pikturë

- materiale si: letra vizatimi, lapsa lapustila, penela etj.

Lidhje me fushat kurrikulare:- - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.Lidhja me temat ndërkurrikulare: - mjedisi.

njohuritë mbi përdorimin e vijës. Në piktura dhe vizatime të ndryshme,

përdorur dhe i qëllimit të artistit.Ndërtimi i njohurive të reja

saj shprehim mendime pa ndihmën e fjalës, shprehim gjendjen tonë shpirtërore dhe krijojmë objekte të çdo lloj forme. Për të arritur këtë mund të krijojmë vija me karakteristika të ndryshme si: të buta, të forta, agresive etj. Nëpërmjet imazheve të ndryshme në vizatim dhe pikturë,

zbulojnë edhe rolin e gjestit të artistit në një vepër arti.

e dëshiruar të vijës në krijim. Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues

Ky vlerësim do të fokusohet:

Libër mësuesi

30


dhe abstrakte.6.0.2 mbi larminë e formave dhe mënyrat e

paraqitjes së tyre në vepra të ndryshme arti.

Nxënësi/ja:-

abstrakte;- -

mat abstrakte si mjete shprehëse në art;

- përdor format abstrakte në krijim;- shpreh mendimin e tij/saj mbi

art.

- - forma abstrakte.

Burimet/mjetet/materialet: - -

- materiale si: lapsa, letra vizatimi, lapsa me ngjyra ose lapustila.

Lidhje me fushat kurrikulare:- - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.Lidhja me temat ndërkurrikulare: - mjedisi.

e paraqitjes së tyre në vepra të ndryshme arti.

Arti Pamor 8

31

Ndërtimi i njohurive të reja

jetë natyrale ose e krijuar nga dora e njeriut, mund të jetë e rregullt ose e çrregullt, mund të paraqitet e sheshtë ose me vëllim dhe mund të jetë gjeometrike ose organike. Gjithashtu, forma mund të jetë fgurative dhe

simbole në pikturat abstrakte. Veprimtaria në libër shërben si udhëzues për t’u shprehur nëpërmjet

të mbështeten në format natyrale për të krijuar një pikturë abstrakte. Zbulimi i formave nga natyra është një burim i mirë për të krijuar



: Kontrasti i ngjyrave.

Nëpërmjet rrethit të ngjyrave

e para, ngjyrat e dyta, ngjyrat e ftohta dhe të ngrohta, tonalitetet

ato diskutojnë se artistët përdorin mënyra të ndryshme të kombinimit të ngjyrave, në lidhje me mesazhin dhe

mënyrë ata rikujtojnë njohuritë mbi

Libër mësuesi

32

Nxënësi/ja:- vëzhgon rrethin e ngjyrave dhe

komunikon njohuritë mbi teorinë e ngjyrave;

- ku shfaqen kombinime të ndryshme të kontrastit të ngjyrave;

- përdor kombinime të kontrastit të ngjyrave në punën e tij/saj.

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë e kombinimit të ngjyrave në lidhje me mesazhin apo idenë në një vepër arti.

- - - - - kontrasti i ngjyrave të ngrohta dhe

të ftohta.

Burimet/mjetet/materialet: - - - imazhe të ndryshme nga vepra

arti, dizajni apo natyra ku për

- materiale të tilla, si: letër, laps, tempera, penel, gotë me ujë.

Lidhje me fushat kurrikulare:- - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.

Lidhja me temat ndërkurrikulare:- mjedisi.

ngjyrat e dyta, ngjyrat e ftohta dhe të ngrohta, tonalitetet dhe intensitetin

të kombinimit të ngjyrave, në lidhje me mesazhin dhe idenë që duan të


e ngjyrës, përveç atyre që u kujtuan, është edhe kontrasti i ngjyrave. Nëpërmjet skemave të teorisë së ngjyrës dhe imazheve të ndryshme,

e tyre. Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për t’u shprehur

me llojet e ndryshme të kontrastit dhe t’i krahasojnë mes tyre për të kuptuar edhe efektet e tyre të veçanta.

vështirësitë që hasën.

Arti Pamor 8

33



: Tekstura në skulpturë dhe arkitekturë arti të artistëve të ndryshëm që

shfaqin karakteristika të veçanta

shenjën që ka përdorur artisti për të krijuar teksturën në këto piktura

Nxënësi/ja:- vëzhgon me vëmendje paraqitjen e tek-

sturës në vepra të ndryshme arti;- -

bërëse të realitetit që e rrethon;- zbulon që tekstura në krijim përkon

me shenjën e artistit dhe materialet e përdorura;

- krijon teksturën duke përdorur në mënyrë të qëllimshme shenjën artis-tike;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë e përdorimit të teksturës në skulpturë dhe në arkitekturë.

- - - shenja e artistit.

Libër mësuesi

34

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që tregojnë mënyrat e re

alizimit të teksturës në vepra të ndryshme arti, në skulpturë dhe në

- materiale për të krijuar: plastelinë dhe materiale të tjera ndihmëse.

Lidhje me fushat kurrikulare:- - - gjuhët dhe komunikimi: letër

sia.

Lidhja me temat ndërkurrikulare:- mjedisi.


artistit dhe është një mjet shprehës shumë i rëndësishëm, si në pikturë,

zbulojnë teksturën e cila ka lidhje me materialin dhe mjetet e përdorura, por edhe me shenjën e artistit. Ndërsa në arkitekturë tekstura ka lidhje kryesisht me materialet e përdorura dhe kombinimin e tyre. Veprimtaria shërben si

përzgjedhjes së një motivi e mënyrës së kombinimit të tij. Pasi mbarojnë

hasën. Diskutojnë për larminë e shenjave që mund të përdoren për të krijuar

shprehëse të teksturës, mund të krijojnë punime të larmishme.


Arti Pamor 8

35


: Vëllimi. Drita dhe hija: hija dhe perspektiva. hija e objektit dhe hija e mbartur.

dritës mbi objektet, në imazhe të

rikujtojnë njohuritë mbi burimin e dritës dhe mënyrën si shfaqet vëllimi

Nxënësi/ja:- vëzhgon dhe mbledh detaje për të

objektit dhe hijen e mbartur;- -

bërëse të realitetit që e rrethon;- zbulon se hija e objektit mbi sipër-

faqe ndjek rregullat e perspektivës;- përdor qëllimisht burimin e dritës

dhe tonalitetet e dritë hijes në mënyrë shprehëse;

- vlerëson punën e tij dhe të shokëve.

- - - - hija dhe perspektiva.


duket qartë se nga vjen burimi i

- imazhe që ilustrojnë hijen dhe

- materiale të tilla, si: letër, laps, lapustila etj.

Lidhje me fushat kurrikulare:- - - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.

Lidhja me temat ndërkurrikulare: mjedisi.

Libër mësuesi

36

njohuritë mbi burimin e dritës dhe mënyrën sesi shfaqet vëllimi i objekteve


mundur që ne ta perceptojmë vëllimin e objekteve në mënyra të ndryshme. Këtë veti të dritës në lidhje me vëllimin e përdorin artistët në krijim për

lëshon objekti mbi një sipërfaqe ndjek rregullat e perspektivës.Veprimtaria shërben si udhëzues për t’u shprehur nëpërmjet dritëhijes.

përdorin tonalitetet bardhë e zi në vizatim.


Arti Pamor 8

37


: Perspektiva këndore ose me dy pika ikjeje.

me dy pika ikje.

gjejnë vijën e horizontit dhe pikën e ikjes në imazhin e një kubi të vizatuar

mund të realizohet kubi në perspektivë

shfaq imazhin e kubit në perspektivën

të diskutojnë duke krahasuar.

Nxënësi/ja:- vëzhgon me qëllim për të identi-

-drore dhe atë këndore;

- -ceptojmë ne hapësirën;

- zbulon tiparet dalluese të pers-pektivës këndore me dy pika ikjeje dhe mënyrën sesi paraqitet në sipërfaqen dydimensionale;

- përdor qëllimisht mënyrat e paraqitjes të perspektivës kën-dore për të arritur rezultatin e dëshiruar;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë e paraqitjes së hapë-sirës në krijim.

- - perspektiva këndore me dy pika

ikjeje.

Libër mësuesi

38

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që ilustrojnë perspek

tivën lineare qendrore dhe atë

- mjete të tilla, si: laps, letër, vizore, lapsa me ngjyra.


Lidhja me temat ndërkurrikulare:mjedisi.


shpjegon që perspektiva me dy pika ikjeje, ashtu si dhe ajo me një pikë ikjeje, është një metodë tjetër për të vizatuar në mënyrë realiste objektet tredimensionale mbi sipërfaqen dydimensionale. Perspektiva këndore kërkon dy pika ikjeje në vijën e horizontit.

objekt nëpërmjet perspektivës me dy pika ikjeje. Pasi mbarojnë detyrën,

një metodë e saktë e paraqitjes së hapësirës mbi sipërfaqen dydimensionale.


Arti Pamor 8

39


: Theksi dhe qendra e interesit. personazhin ose objektin që bie më

shumë në sy në një vepër arti. Më pas

se është subjekti më i rëndësishëm. Në cilin pozicion të kuadratit e ka vendosur

duan të theksojnë diçka në veshjen apo edhe në punimin e tyre.

Nxënësi/ja:- vëzhgon me qëllim për të iden-

mjedisin rrethues dhe në veprat e artit;

- -ceptojmë theksin apo qendrën e interesit në mjedsin që na rre-thon dhe në një vepër arti;

- zbulon mënyrat e krijimit të theksit apo të qendrës së intere-sit në një vepër arti;

- përdor qëllimisht theksin në krijim;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë e përdorimit të thek-sit apo të mungesës së tij në krijim.

- - - mungesa e qendrës së interesit.

Libër mësuesi

40

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që ilustrojnë theksin

apo qendrën e interesit si pjesa më e rëndësishme e

- materiale të tilla, si: laps, letër, lapsa me ngjyra ose lapustila, revista, letra me ngjyra etj.


Lidhja me temat ndërkurrikulare:

njohja e kulturave.

mendojnë se është subjekti më i rëndësishëm. Në cilin pozicion të kuadratit


kompozimit që bie në sy më shumë sesa pjesët e tjera të tij. Qendra e interesit në një vepër arti mund të ndodhet në qendër të

qendër të kompozimit në përgjithësi tërheq vëmendjen e shikuesit. Kjo

interesit në ato vende ku ajo mungon.

realizimit të theksit dhe vështirësitë që hasën.


Arti Pamor 8

41


: Portreti dhe proporcionet

portreteve në pikturë, në vizatim, në

et ftohen të diskutojnë mbi mënyrën si janë paraqitur këto portrete, cilët janë personazhet aty dhe karakteristikat e

vijon në dy orët e tjera, duke shërbyer

Nxënësi/ja:- -

tretin si gjini e artit pamor;- zbulon raportet proporcionale të

ndërtimit të portretit dhe karak-teristikat e shprehjes në portret;

- vizaton tiparet e portretit, duke respektuar karakteristikat e tyre;

- shpreh mendimin e tij/saj për karakteristikat shprehëse në por-tret.

- - - - tiparet në portret.

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që ilustrojnë portretin,

përpasat dhe karakteristikat e

- materiale të tilla, si: laps, letër, gomë.



njohja e kulturave.

Libër mësuesi

42

si janë paraqitur këto portrete, cilët janë personazhet aty dhe karakteristikat


pak a shumë ovale, pozicionin e syve, të gojës, të hundës e të veshëve.

portretit.

syrin, hundën, gojën, veshin.

realizimit të tipareve që ata zgjodhën.



: Projekt. Dielli dhe hëna me portrete njerëzore.

vëzhgojnë me kujdes imazhe të ndryshme nga periudha të ndryshme ku paraqiten dielli dhe hëna me trajta të portreteve

gjatë historisë.

Arti Pamor 8

43

Nxënësi/ja:-

imazhe portretesh si personi-

- zbulon raportet proporcionale të ndërtimit të portretit dhe karak-teristikat e shprehjes në portret;

- vizaton hënën ose diellin të per-

- shpreh mendimin e tij/saj për karakteristikat shprehëse në portret;

- - - -

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që ilustrojnë hënën

në portrete njerëzore gjatë

- materiale të tilla, si: laps, letër, gomë.



njohja e kulturave.

nga periudha të ndryshme ku paraqiten dielli dhe hëna me trajta të


u mbështetur në imazhet e ndryshme. Përveç respektimit të përmasave,

bëjnë duke u mbështetur në shembujt e ndryshëm të mimikës së portretit.

tyre dhe për mënyrën e realizimit të tipareve që ata zgjodhën.

Libër mësuesi

44



: Projekt. Dielli dhe hëna me portrete njerëzore.

e portretit për të realizuar “diellin” apo

të realizojnë skicën më të mirë duke

Nxënësi/ja:-

imazhe portretesh si personi-

- zbulon raportet proporcionale të ndërtimit të portretit dhe karakteristikat e shprehjes në portret;

- vizaton hënën ose diellin të

njerëzor;- shpreh mendimin e tij/saj për

karakteristikat shprehëse në portret;

- - - -

Arti Pamor 8

45

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që ilustrojnë hënën

në portrete njerëzore gjatë

- materiale të tilla, si: laps, letër, gomë, lapsa me ngjyra.



njohja e kulturave.


dëshirës.

punën e tyre, mënyrën e realizimit të tipareve që ata zgjodhën.


Libër mësuesi

46

Arte Art pamor Shkalla: 4 : VIIITematika: Teknika dhe procese artistike

: Teknika e pastelave e pastelit dhe mbi mundësitë e shumta shprehëse të kësaj teknike.

zbulojnë mënyra të ndryshme të përdorimit të kësaj teknike dhe zgjedhin një mënyrë për të realizuar krijimin tyre.

Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe mundësitë

shprehëse të teknikës së pastelave;- përdor me kompetencë teknikën e

pastelave në krijim;- eksperimenton me pastelat, duke për-

dorur elemente të gjuhës pamore;- shpreh mendimin e tij/saj për

mundësitë shprehëse të teknikës së pastelit.

- - - pastela me bazë dyllin.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të vizatimeve me tek

- mjete të tilla, si: laps, letër, gomë, pastela.

Lidhje me fushat kurrikulare:- - teknologjia.

Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.

zbulojnë mënyra të ndryshme të përdorimit të kësaj teknike dhe zgjedhin një mënyrë për të realizuar krijimin tyre.

Arti Pamor 8

47


kuboidi, të bëra me pigmente ngjyrash të bluara dhe të përziera në ujë, me

mundësitë shprehëse të teknikës së pastelave.

sipas dëshirës, duke përzgjedhur edhe mjetet shprehëse. Pasi mbarojnë

teknike.



: Teknika e një eksperimet të thjeshtë me ngjyrat e

disa ngjyra një hapësirë të vogël të saj e më pas e mbulojnë me pastelin e zi. Me

të gërryejnë sipërfaqen. Në këtë mënyrë

realizohet mbi materiale të ndryshme.

Libër mësuesi

48

Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe

mundësitë shprehëse të

- përdor me kompetencë teknikën

- eksperimenton me teknikën

përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së pastelit.

- - - pastela me bazë dyllin.

Burimet/mjetet/materialet: - - Ilustrime të vizatimeve me

- mjete të tilla, si: laps, letër, gomë, pastela etj.



vogël të saj e më pas e mbulojnë me pastelin e zi. Me një shkop me majë

realizohet mbi materiale të ndryshme.

Arti Pamor 8

49


mjet me majë, mbi një sipërfaqe çfarëdo, në mënyrë që të lërë shenjë pak a

shprehëse nëpërmjet kësaj teknike në periudha të ndryshme të historisë së artit nëpërmjet përdorimit të mjeteve të ndryshme.

mundësitë e shumta shprehëse të kësaj teknike.


Libër mësuesi

50

• shprehet qartë dhe saktë me anë të simboleve, shenjave dhe gjuhës

• shfrytëzon në mënyrë të vazhdueshme, të pavarur, kritike dhe krijuese, mjetet artistike dhe mundësitë e komunikimit dhe të të shprehurit në art pamor në mënyrë të pavarur, të vazhdueshme.

• përpunon njohuritë vizuale në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me

• zhvillon aftësitë për të menduar dhe argumentuar në mënyrë kritike,

• ndjek me vëmendje udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari artistike.

• përzgjedh në mënyrë të pavarur mjetet për të realizuar një krijim

• zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.

• drejton dhe merr pjesë aktive në aktivitete të artit pamor, si brenda

• kupton dhe gjen zgjidhje në mënyrë të pavarur për problemet ekologjike, duke u ndërgjegjësuar për rolin e tyre në mbrojtjen e mjedisit dhe në zhvillimin e qëndrueshëm.

Arti Pamor 8

51

• diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme

• bashkëpunon me të tjerët pamvarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda dhe jashtë shkollës për një qëllim të përbashkët.

• merr pjesë në mënyrë aktive në jetën artistike shkollore dhe në

• ndërgjegjëson veten e zhvillon vetëbesimin dhe krijimin e besimit te të tjerët.

Kompetenca digjitale

• gjen, prodhon, krijon, prezanton dhe shkëmben informacion, si dhe

• përdor mjetet të ndryshme në funksion të informacionit artistik, si:

zbulon rrugë të ndryshme të kombinimit të elementeve të artit pamor

• përdor hapat e procesit krijues, elementet e artit pamor dhe teknikat

• përzgjedh elementet e duhura për të realizuar idetë artistike në tema

• përmirëson punën duke u mbështetur tek eksperimenti dhe në zgjidhje

ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.

Libër mësuesi

52

• përdor teknikat artistike, elementet e artit pamor në lidhje me mesazhin

• krijon punë origjinale nëpërmjet vëzhgimit direkt nga natyra, nëpërmjet

• eksperimenton me mjetet shprehëse të mjeteve dhe teknikave të ndryshme

realizimin e punimit, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.

• analizon dhe interpreton elementet e gjuhës vizuale, organizimin e tyre,

• kupton rëndësinë e rolit të artit pamor dhe artistit në shoqëri, në periudha

erën artistike.

Arti Pamor 8

53

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

M

etod

olog

jia

e Te

knik

at

e Bu

rim

et

13

Tekn

ika

dhe

proc

ese

artis

tike

Tek

nika

pi

ktor

ike

të

përz

iera

et të

treg

ojnë

ek

sper

ienc

at e

tyre

m

bi p

ërdo

rim

in

e m

ë sh

umë

se

një

tekn

ike

për

real

izim

in e

et d

isku

tojn

ë m

bi

kom

bini

met

e

ndry

shm

e që

kan

ë pë

rdor

ur, k

ur a

to

kanë

qen

ë os

e jo

të

suks

essh

me

dhe

kara

kter

istik

at e

ty

re.

met

oda

inte

rakt

ive,

ba

shkë

vepr

uese

,

puna

në

grup

dh

e pu

na

hetim

i dhe

zbat

ime

prak

tike

bren

da d

he

met

oda

Vle

rësi

m d

iagn

ostik

ues:

inte

rvis

të m

e nj

ë lis

të

vetv

lerë

sim

me

listë

vler

ësim

i i p

ërgj

igje

ve

vler

ësim

i i p

unës

në

vler

ësim

mes

vler

ësim

i i a

ktiv

itetit

gj

atë

deba

teve

në

vler

ësim

i i d

etyr

ave

të

teks

ti i a

rtit

pam

or p

ër

mat

eria

le n

ga

ilust

rim

e

ilust

rim

e të

im

azhe

ve

nga

naty

ra

në p

ërsh

tatje

m

e te

ma

të

Libër mësuesi

54

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

M

etod

olog

jia

e Te

knik

at

e Bu

rim

et

tekn

ika

që

zhvi

llojn

ë m

endi

min

kri

tik

prez

antim

e në

form

a të

nd

rysh

me,

pë

rfsh

irë

TIK

.

proj

ekte

ku

rrik

ular

e.

inte

rvis

të m

e nj

ë lis

të

vëzh

gim

me

një

listë

prez

antim

me

gojë

ose

proj

ekt k

urri

kula

r.

obje

ktev

e të

ar

tit, d

izaj

nit,

ar

tizan

atit

dhe

tras

hëgi

mis

ë

mat

eria

le të

kr

ijuar

a ng

a

mod

ele

të

dety

rave

nga

14

Tek

nika

pi

ktor

ike

eksp

erim

enta

le E

kspe

rim

enti

ësht

ë nj

ë m

etod

ë që

për

dore

t nga

art

istë

t për

të

gjet

ur m

undë

si të

reja

shp

rehë

se.

eksp

erim

ento

jnë,

duk

e pi

kuar

ngj

yrë

me

pene

l mbi

një

letë

r të

lagu

r me

ujë.

i pap

ritu

r nga

një

ra le

tër t

e tje

tra.

Arti Pamor 8

55

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

M

etod

olog

jia

e Te

knik

at

e Bu

rim

et

15

Tekn

ika

e st

ampi

mit

e nd

rysh

me

të s

tam

pim

it që

ata

nj

ohin

dhe

din

ë të

për

dori

n, m

bi

kara

kter

istik

at e

tyre

të v

eçan

ta

dhe

rënd

ësin

ë e

kësa

j tek

nike

në

disk

utoj

në p

ër s

htyp

in d

he rë

ndës

inë

e tij

në

përh

apje

n e

imaz

hit.

16

Gju

ha

sipa

s gj

iniv

eid

entif

okoj

në p

eiza

zhin

, por

tret

in,

të p

iktu

rës,

duk

e gj

etur

ngj

ashm

ëritë

dh

e da

llim

et.

Libër mësuesi

56

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

M

etod

olog

jia

e Te

knik

at

e Bu

rim

et

Imaz

hi n

ë re

klam

ë

e nd

rysh

me,

si a

to te

levi

zive

edh

e

nisu

r edh

e ng

a ek

sper

ienc

a e

tyre

pe

rson

ale,

se

sa ja

në n

diku

ar n

ga

rekl

ama

për t

ë bl

erë

një

prod

ukt,

apo

për t

ë ku

ptua

r mes

azhi

n që

ajo

pë

rcje

ll.

Imaz

hi n

ë re

klam

ë G

rupe

t e p

unës

dis

kuto

jnë

mbi

tem

ën

e id

enë

e pë

rzgj

edhu

r për

pos

teri

n e

tyre

dhe

mën

yrën

e re

aliz

imit.

Arti Pamor 8

57

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

M

etod

olog

jia

e Te

knik

at

e Bu

rim

et

Skul

ptur

a.

Mod

elim

i me

letë

r

mod

elim

it dh

e ka

rakt

eris

tikat

e s

aj m

e

mbi

tekn

ikën

e m

odel

imit

me

letë

r dhe

ka

rakt

eris

tikat

e s

aj.

Skul

ptur

a.

Mod

elim

i me

letë

r

Në

orën

e d

ytë

të k

ësaj

tem

e

që k

anë

real

izua

r nëp

ërm

jet t

ekni

kës

disk

utoj

në q

ë t’u

japi

n ka

rakt

eris

tika

të v

eçan

ta k

ëtyr

e m

aska

ve n

ëpër

mje

t ng

jyra

ve, d

uke

parë

edh

e sh

embu

j të

ndry

shëm

.

Libër mësuesi

58

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

M

etod

olog

jia

e Te

knik

at

e Bu

rim

et

Skul

ptur

a.

Gdh

endj

a në

tekn

ikën

e g

dhen

djes

, mje

tet d

he

vëzh

gojn

ë m

aska

të g

dhen

dura

nga

ku

ltura

të n

drys

hme

dhe

disk

utoj

në

për t

ë re

aliz

uar n

jë m

askë

të g

dhen

dur

mbi

sap

un.

Kon

stru

ksio

ni.

Qyt

eti d

he

ndër

tesa

tko

nstr

uksi

onin

në

arki

tekt

urë,

mbi

llo

jet e

ndr

yshm

e të

ndë

rtes

ave,

m

ater

iale

t dhe

lidh

jen

e fo

rmës

me

funk

sion

in.

N

ëpër

mje

t im

azhe

ve të

ndr

yshm

e

dhe

lidhj

en m

e fu

nksi

onet

.

Arti Pamor 8

59

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

M

etod

olog

jia

e Te

knik

at

e Bu

rim

et

Skul

ptur

a lë

vizë

se. P

unë

në g

rup.

Pro

jekt

Kal

deri

t, nj

ihen

me

kara

kter

istik

at

e p

unës

së

tij d

he d

isku

tojn

ë m

bi

mbi

idet

ë.Sk

ulpt

ura

lëvi

zëse

. Pun

ë në

gru

p. P

roje

kt e

tyre

për

sku

lptu

rat l

ëviz

ëse,

pë

r sk

icat

që

kanë

rea

lizua

r dh

e

disk

utoj

në m

bi m

ënyr

ën e

bas

hkim

it të

pje

sëve

në

mën

yrë

që të

rua

jnë

ekui

libri

n.

Libër mësuesi

60


: Teknika piktorike të përziera

identifokojnë peizazhin, portretin, foton e

gjetur ngjashmëritë dhe dallimet.


mundësitë shprehëse të teknikave piktorike të përziera;

- përdor me kompetencë teknikën e përzier të pastelit me akuarelet në krijim;

- krijon me teknikën e pas-telit dhe të akuareleve, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikave piktorike të përziera.

- - - - - pastela dhe akuarel.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime veprash me tekni

- mjete të tilla, si: pastela dhe akuarela.



Arti Pamor 8

61

mbi kombinimet e ndryshme që kanë përdorur, kur ato kanë qenë ose jo të sukseshme dhe mbi karakteristikat e tyre.


e eksperimentit që kur rezultojnë të suksesshme mund të vazhdojnë të përdoren, ose në të kundërt ua lënë vendin eksperimenteve të reja. Në

kuptojnë edhe mundësitë e shumta shprehëse që ofrojnë teknikat e përziera.



: Teknika piktorike eksperimentale

papritura Eksperimenti është një metodë që përdoret nga artistët për të gjetur

duke pikuar ngjyrë me penel mbi

zbulojnë që rezultati është i papritur nga një letër te tjetra.

Libër mësuesi

62


mundësitë shprehëse të teknikave piktorike eksperimentale;

- përdor me kompetencë teknika eksperimentale në krijim;

- krijon me teknikat piktorike ek-spermentale, duke përdorur ele-mente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikave piktorike eksperimentale.

- - - - - pastela dhe akuarele.

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që ilustrojnë teknika

- mjete të tilla, si: akuarele, ngjitës, laspsa me ngjyra, rapidograf.



Eksperimenti është një metodë që përdoret nga artistët për të gjetur

eksperimentojnë duke pikuar ngjyrë me penel mbi një letër të lagur me ujë.


ato teknika, të cilat prodhojnë rezultate të ndryshme mes tyre, por edhe të

njihen me teknika të ndryshme eksperimentale dhe me karakteristikat e tyre.

ndryshme eksperimentale. Pasi përzgjedhin teknikën me të cilën realizojnë

et kuptojnë edhe mundësite e shumta shprehëse që ofrojnë teknikat e eksperimentale.

Arti Pamor 8

63


Arte Art pamor Shkalla: 3 : VIITematika: Teknika dhe procese artistike

: Teknika e stampimit

ndryshme të stampimit që ata njohin dhe që dinë të përdorin, mbi karakteristikat e tyre të veçanta dhe rëndësinë e kësaj

rëndësinë e tij në përhapjen e imazhit.


mundësitë shprehëse të teknikës së stampimit;

- përdor me kompetencë mjetet e teknikës së stampimit në krijim;

- krijon me teknikën e stampi-mit, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së stampimit.

- - - mail arti.

Libër mësuesi

64


të realizuara me teknikat e

- mjete të tilla, si: bojra uji, mjete të ndryshme stampimi, letra, gërshërë etj.



dhe që dinë të përdorin, mbi karakteristikat e tyre të veçanta dhe rëndësinë

dhe rëndësinë e tij në përhapjen e imazhit.Ndërtimi i njohurive të reja

mjaft të gjerë në përhapjen me shpejtësi të informacionit në të gjitha fushat, por gjithashtu, është një mjet shprehës artistik shumë i rëndësishëm në art dhe dizajn.

“Mail artit”, si një formë arti që udhëton me postën, në mjetet e transportit dhe bashkon artistët. Gjithashtu, “Mail arti” është edhe një formë e

et të personalizojnë një kartolinë apo një zarf nëpërmjet teksnikës së

stampimit për efekte dekorarive.

mënyrën e realizimit të stampës, të imazhit të stampuar dhe mbi qëllimin e përdorimit të teknikës së stampimit.


Arti Pamor 8

65


: Gjuha

identifokojnë peizazhin, portretin, foton e

ngjashmëritë dhe dallimet.


mundësitë shprehëse të sipas gjinisë;

- përdor me kompetencë apara-

- -pozuar elementet brenda kua-dratit;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse fotograf-isë.

- - - - - - - -

Burimet/mjetet/materialet:-

- mjete të tilla, si: aparat fo

natyrën e qetë.

Lidhje me fushat kurrikulare:- - teknologjia.Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.

pikturës, duke gjetur ngjashmëritë dhe dallimet.

Libër mësuesi

66


lehtësi studimi është bërë e zakonshme të përdoret një ndarje sipas gjinisë.

vendosin natyrën e qetë në klasë dhe fotografojnë. Pasi mbarojnë detyrën,

ndryshon kompozimi në pika të ndryshme shikimi, por edhe në burime të ndryshme të dritës.



: Imazhi në reklamë6.0.3 6.0.4

komunikim

e ndryshme, si ato televizive edhe

u nisur edhe nga eksperienca e tyre personale, se sa janë ndikuar nga reklama për të blerë një produkt, apo për të kuptuar mesazhin që ajo përcjell.

Arti Pamor 8

67


mundësitë shprehëse të imazhit në reklamë;

- përdor me kompetencë teknika të ndryshme artistike për të re-alizuar një poster për reklamë;

- krijon një poster për reklamë, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të imazhit në reklamë.

- - - poster.

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që ilustrojnë reklama

- mjete të tilla, si: letër, laps, lapsa me ngjyra, gomë,

varësi të teknikës së përzg



nisur edhe nga eksperienca e tyre personale, se sa janë ndikuar nga reklama për të blerë një produkt, apo për të kuptuar mesazhin që ajo përcjell.


reklamë. I rëndësishëm është organizimi i punës në grup dhe përzgjedhja

ndajnë detyrat në grup.

Libër mësuesi

68



: Imazhi në reklamë6.0.5 6.0.6

Grupet e punës diskutojnë mbi temën dhe idenë e përzgjedhur për posterin e tyre dhe për mënyrën e realizimit. Gjithashtu, diskutojnë edhe për grupin e njerëzve që kanë zgjedhur për t’iu drejtuar mesazhin.


mundësitë shprehëse të imazhit në reklamë;

- përdor me kompetencë teknika të ndryshme artistike për të realizuar një poster reklame;

- krijon një poster për reklamë, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të imazhit në reklamë.

- - - poster.

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që ilustrojnë reklama

- mjete të tilla, si: letër, laps, lapsa me ngjyra, gomë, imazhe



Arti Pamor 8

69

Grupet e punës diskutojnë mbi temën dhe idenë e përzgjedhur për posterin e tyre dhe mënyrën e realizimit. Gjithashtu, diskutojnë edhe për grupin e njerëzve që kanë zgjedhur për t’iu drejtuar mesazhin.

Ndërtimi i njohurive të rejaGjatë kësaj ore grupet përqendrohen në realizimin e posterit. Çdo grup ka zgjedhur teknikën e realizimit të tij. Çdo anëtar i grupit realizon detyrën që i është ngarkuar nga grupi. Në fund grupi i bashkon të gjitha elementet

mënyrën e realizimit të posterit dhe se si e kanë përdorur imazhin për të përcjellë mesazhin. Punimet ekspozohen në klasë.



: Skulptura. Modelimi me letër teknikën e modelimit dhe

karakteristikat e saj me plastelinë

ato diskutojnë gjithashtu, mbi teknikën e modelimit me letër, karakteristikat e saj dhe mundësitë shprehëse.

Libër mësuesi

70


shprehëse të teknikës së modelimit me letër;

- përdor me kompetencë materialin e letrës për modelim;

- krijon me teknikën e modelimit, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së modelimit me letër.

- - - maska.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të veprave në skulpturë

të realizuara nëpërmjet teknikës së

- mjete të tilla, si: letër, vinovil, plastelinë.

Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letër

- teknologjia.Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.

mbi teknikën e modelimit me letër, karakteristikat e saj dhe mundësitë shprehëse.


mjaft e thjeshtë në përdorim është modelimi i letrës së lagur.

copa letrash të lagura me ngjitës, shpjegon mënyrat e përdorimit dhe mundësitë shprehëse. Është një teknikë shumë e thjeshtë në përdorim dhe në momentin që objekti i krijuar me këtë teknikë thahet, mund edhe të pikturohet.

një model me plastelinë, ose përdorin një maskë të gatshme.

e realizimit të maskës. Maska lihet të thahet për të qenë gati orën e dytë.

Arti Pamor 8

71



: Skulptura. Modelimi me letër

Në orën e dytë të kësaj teme

që kanë realizuar nëpërmjet teknikës së modelimit me letër.

karakteristika të veçanta këtyre maskave nëpërmjet ngjyrave duke parë edhe shembuj të ndryshëm.


shprehëse të teknikës së modelimit me letër;

- përdor me kompetencë materialin e letrës për modelim;

- krijon me teknikën e modelimit, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së modelimit me letër.

- - - maska.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të veprave në skulpturë të

realizuara nëpërmjet teknikës së mod

- mjete të tilla, si: letër, vinovil, plastelinë, bojra uji.

Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letër

- teknologjia.Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.

Libër mësuesi

72

realizuar nëpërmjet teknikës së modelimit me letër. Ata diskutojnë që t’u japin karakteristika të veçanta këtyre maskave nëpërmjet ngjyrave, duke parë edhe shembuj të ndryshëm.


orë më parë. Këtë e bëjnë me ndihmën ngjyrave por edhe të materialeve të

mënyrën e realizimit të maskës dhe për karakteristikat e tyre.



: Skulptura. Gdhendja

në teknikën e gdhendjes, për mjetet

ato vëzhgojnë maska të gdhendura nga kultura të ndryshme dhe diskutojnë për të realizuar një maskë të gdhendur mbi sapun.

Arti Pamor 8

73


mundësitë shprehëse të teknikës së gdhendjes;

- përdor me kompetencë mjetet e gdhendjes në krijim;

- krijon një maskë me teknikën e gdhendjes, duke përdorur ele-mente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së gdhendjes.

- - - - - gdhendja në materiale të buta.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të veprave në skulp

turë të realizuara nëpërmjet

- mjete të tilla, si: sapun, thikë



të ndryshme dhe diskutojnë për të realizuar një maskë të gdhendur mbi sapun.


një masë solide, së cilës në mënyrë sistematike i jep formën e duhur.

hapi udhëzimet për të realizuar maskën. Pasi mbarojnë detyrën, shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të gdhendjes së maskës së tyre.

Libër mësuesi

74



: Konstruksioni. Qyteti dhe ndërtesat

konstruksionin në arkitekturë, mbi llojet e ndryshme të ndërtesave, materialet dhe lidhjen e formës me funksionin. Nëpërmjet imazheve të

e fabrikave dhe lidhjen e tyre me funksionin.


shprehëse të konstruksionit;- përdor me kompetencë mjetet e punës

për të realizuar një konstruksion (fab-rikën);

- krijon, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë krijuese, që ofron konstruksioni;

- - - - forma dhe funksioni i ndërtes

ave.

Arti Pamor 8

75

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe që demostrojnë qytetin,

- mjete të tilla, si: pipëza, ngjitës letër, gërshërë, letra me ngjyra.

Lidhje me fushat kurrikulare:- - - shkencat e natyrës.


e ndryshme të ndërtesave, mbi materialet dhe lidhjen e formës me

fabrikave dhe lidhjen e tyre me funksionin.Ndërtimi i njohurive të reja

rrugor, nga ndërtesat që përdoren për banim dhe nga ndërtesat publike, por çdo qytet ka karakteristikat e tij të veçanta. Në përgjithësi struktura e çdo ndërtese dhe forma e saj ka lidhje të ngushtë me funksionin.

shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit.


Libër mësuesi

76


: Skulptura lëvizëse. Punë në grup. Projekt

Kalderit, njihen me karakteristikat e punës së tij dhe diskutojnë mbi këto

Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat e skulptur-

ave lëvizëse dhe mënyrën e ndërti-mit të tyre;

- përdor me kompetencë mjetet e punës për të realizuar një skulp-turë lëvizëse;

- krijon skulpturën lëvizëse, duke pasur parasysh ekuilibrin;

- shpreh mendimin e tij/saj për mënyrat e shumta të krijimit dhe të përdorimit të skulpturave lëvizëse.

- - ekuilibri.

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe të skulpturave lëvizëse

dhe imazhe që demostrojnë mënyrën e ndërtimit të skulp

- mjete të tilla, si: shkopinj, fje dhe peshat që mund të jenë letër, plastikë ose kombinimi i të dyjave.



Arti Pamor 8

77


forma delikate të baraspeshuara, që rrinë pezull dhe lëvizin sipas rrymave të ajrit. Ky projekt artistik mund të realizohet në grup. Çdo grup mund të përbëhet nga 4 ose 5 anëtarë.

gjithmonë nga pjesa e poshtme. Më pas ndërtohen nivelet me radhë, duke baraspeshuar çdo degë. Duhet pasur kujdes që pjesët të jenë të lëvizshme

skicojnë dhe ideojnë skulpturën e tyre lëvizëse sipas një skeme të caktuar.

ato zgjedhin materialin e degëve dhe të objekteve që do të varen. Pasi

ashtu si edhe materialet e zgjedhura për realizimin e tyre. Degët me objektet e varura bëhen gati për orën e fundit kur do të bëhet edhe montimi përfundimtar i pjesëve të skulpturës lëvizëse.



: Skulptura lëvizëse. Punë në grup. Projekt

e tyre për skulpturat lëvizëse, mbi skicat që kanë realizuar dhe mbi materialet që kanë përdorur.

bashkimit të pjesëve, në mënyrë që të ruajnë ekuilibrin.

Libër mësuesi

78

Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat e skulpturave

lëvizëse dhe mënyrën e ndërtimit të tyre;

- përdor me kompetencë mjetet e punës për të realizuar një skulpturë lëvizëse;

- krijon skulpturën lëvizëse, duke pa-sur parasysh ekuilibrin;

- shpreh mendimin e tij/saj për mënyrat e shumta të krijimit dhe të përdorimit të skulpturave lëvizëse.

- - ekuilibri.

Burimet/mjetet/materialet: - - imazhe të skulpturave lëvizëse

dhe imazhe që demostrojnë mënyrën e ndërtimit të skulptur

- dhe peshat që mund të jenë letër, plastikë ose kombinimi i të dyjave.



që kanë realizuar dhe mbi materialet që kanë përdorur.

ruajnë ekuilibrin.Ndërtimi i njohurive të reja

ato e ndërtojnë, bëjnë prova të ekuilibrit për çdo krah që montojnë. Gjatë

lëvizshme pika e ekuilibrit është shumë e rëndësishme.

diskutojnë për mënyrën e realizimit dhe për vështirësitë që hasën.

Arti Pamor 8

79


• shprehet qartë dhe saktë me anë të simboleve, shenjave dhe gjuhës

• shfrytëzon në mënyrë të vazhdueshme, të pavarur, kritike dhe krijuese, mjetet artistike e mundësitë e komunikimit dhe të të shprehurit në art pamor në mënyrë të pavarur, të vazhdueshme.

• përpunon njohuritë vizuale në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me

• zhvillon aftësitë për të menduar dhe për të argumentuar në mënyrë

• ndjek me vëmendje udhëzimet për të realizuar një krijim, apo veprimtari artistike.

• përzgjedh në mënyrë të pavarur mjetet për të realizuar një krijim

• zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.

Libër mësuesi

80

• drejton dhe merr pjesë aktive në aktivitete të artit pamor si brenda dhe

• kupton dhe gjen zgjidhje në mënyrë të pavarur për problemet ekologjike, duke u ndërgjegjësuar për rolin e tyre në mbrojtjen e mjedisit dhe zhvillimin e qëndrueshëm.

• diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme

• bashkëpunon me të tjerët pamvarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda dhe jashtë shkollës, për një qëllim të përbashkët.

• merr pjesë në mënyrë aktive në jetën artistike shkollore dhe në

• ndërgjegjëson veten dhe zhvillon vetëbesimin dhe krijimin e besimit te të tjerët.

Kompetenca digjitale

• gjen, prodhon, krijon, prezanton dhe shkëmben informacion, si dhe

• përdor mjetet të ndryshme në funksion të informacionit artistik, si:

• zbulon rrugë të ndryshme të kombinimit të elementeve të artit pamor

• përdor hapat e procesit krijues, elementet e artit pamor dhe teknikat

• përzgjedh elementet e duhura për të realizuar idetë artistike në tema

Arti Pamor 8

81

• përmirëson punën duke u mbështetur tek eksperimenti dhe në zgjidhje

ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.

• përdor teknikat artistike, elementet e artit pamor në lidhje me mesazhin

• krijon punë origjinale nëpërmjet vëzhgimit direkt nga natyra ose nëpërmjet kujtesës së tij mbi objektet njerëzit etj., ose nëpërmjet imagjinatës duke përdorur mundësitë shprehëse të teknikave të

• eksperimenton me mjetet shprehëse të mjeteve dhe teknikave të

realizimin e punimit, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.

• analizon dhe interpreton elementet e gjuhës vizuale, organizimin e

• kupton rëndësinë e rolit të artit pamor dhe artistit në shoqëri në

karierën artistike.

Libër mësuesi

82

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

Si

tuat

a e

Met

odol

ogjia

e

Buri

met

kom

pete

ncat

m

bi te

knik

at

artis

tike.

klas

ës n

dahe

n në

dy

sku

adra

dhe

se

cila

pre

j tyr

e pë

rgat

it py

etje

t dh

e pë

rgjig

jet p

ër

skua

drën

tjet

ër.

Pyet

jet j

anë

ndër

tuar

rr

eth

njoh

uriv

e të

mar

ra n

ë te

mat

ikën

të d

ytë.

Pë

r të

ndër

tuar

një

et o

rien

tohe

n ng

a

met

oda

inte

rakt

ive,

ba

shkë

vepr

uese

,

puna

në

grup

dhe

pun

a

zbat

ime

prak

tike

bren

da

tekn

ika

që z

hvill

ojnë

m

endi

min

kri

tik d

he

prez

antim

e në

form

a të

nd

rysh

me,

për

fshi

rë T

IK.

proj

ekte

kur

riku

lare

.

Vle

rësi

m

diag

nost

ikue

s:in

terv

istë

me

një

listë

tre

vetv

lerë

sim

m

e lis

të k

rit

Vle

rësi

m p

ër të

vler

ësim

i i

përg

jigje

ve m

e

vler

ësim

i i

vler

ësim

mes

vler

ësim

i i

aktiv

itetit

gja

të

deba

teve

në

teks

ti i a

rtit

pam

or p

ër

mat

eria

le n

ga

ilust

rim

e

ilust

rim

e të

im

azhe

ve

nga

naty

ra n

ë pë

rsht

atje

me

obje

ktev

e të

ar

tit, d

izaj

nit,

ar

tizan

atit

dhe

tras

hëgi

mis

ë

Arti Pamor 8

83

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

Si

tuat

a e

Met

odol

ogjia

e

Buri

met

vler

ësim

i i

dety

rave

të

inte

rvis

të m

e nj

ë lis

të tr

e

vëzh

gim

me

një

listë

të

plot

ë tr

egue

prez

antim

me

gojë

ose

me

proj

ekt k

urri

kula

r.

të k

riju

ara

nga

mod

ele

të

dety

rave

nga

Libër mësuesi

84

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

Si

tuat

a e

Met

odol

ogjia

e

Buri

met

His

tori

a,

arti

dhe

shoq

ëria

Art

i bar

okB

arok

.N

ëpër

mje

t im

azhe

ve

të s

hfaq

ura

të d

isku

tojn

ë m

bi

kara

kter

istik

at e

ar

tit të

per

iudh

ës

njih

en m

e ar

tistë

t m

ë të

njo

hur t

ë kë

saj

peri

udhe

dhe

me

vepr

at e

tyre

. N

eokl

asic

izm

i

Nëp

ërm

jet i

maz

heve

të

shf

aqur

a

të d

isku

tojn

ë m

bi

kara

kter

istik

at e

ar

tit të

per

iudh

ës

njih

en e

dhe

me

Arti Pamor 8

85

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

Si

tuat

a e

Met

odol

ogjia

e

Buri

met

artis

tët m

ë të

njo

hur

të k

ësaj

per

iudh

e dh

e m

e ve

prat

e

tyre

. R

oman

tizm

iro

man

tikN

ëpër

mje

t im

azhe

ve

të s

hfaq

ura

të d

isku

tojn

ë m

bi

kara

kter

istik

at e

ar

tit të

per

iudh

ës

njih

en m

ear

tistë

t më

të n

johu

r të

kës

aj p

eriu

dhe

dhe

me

vepr

at e

et k

raha

sojn

ë ve

prat

e a

rtit

të

kësa

j per

iudh

e m

e pe

riud

hat e

m

ëpar

shm

e.

Libër mësuesi

86

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

Si

tuat

a e

Met

odol

ogjia

e

Buri

met

Real

izm

i

Nëp

ërm

jet i

maz

heve

të

shf

aqur

a

të d

isku

tojn

ë m

bi

kara

kter

istik

at e

ar

tit të

per

iudh

ës

njih

en m

e ar

tistë

t m

ë të

njo

hur t

ë kë

saj p

eriu

dhe

dhe

me

vepr

at e

et k

raha

sojn

ë ve

prat

e a

rtit

të

kësa

j per

iudh

e m

e pe

riud

hat e

m

ëpar

shm

e. Im

pres

ioni

zmi

Nëp

ërm

jet i

maz

heve

të

shf

aqur

a

Arti Pamor 8

87

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

Si

tuat

a e

Met

odol

ogjia

e

Buri

met

të d

isku

tojn

ë m

bi

kara

kter

istik

at e

ar

tit të

per

iudh

ës

Impr

esio

nist

e.

artis

tët m

ë të

njo

hur

të k

ësaj

per

iudh

e dh

e m

e ve

prat

e

et k

raha

sojn

ë ve

prat

e a

rtit

të

kësa

j per

iudh

e m

e pe

riud

hat e

m

ëpar

shm

e.31

Art

i në

Shqi

përi

në

fund

të s

hek.

XI

X

et n

ëpër

mje

t im

azhe

ve n

jihen

me

artis

tët s

hqip

tarë

të

kës

aj p

eriu

dhe

si M

arub

in, K

ol

Idro

men

on e

tj.,

Libër mësuesi

88

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

Si

tuat

a e

Met

odol

ogjia

e

Buri

met

dhe

disk

utoj

në m

bi

kara

kter

istik

at e

pu

nëve

të ty

re.

Art

i në

Shqi

përi

XX

et n

ëpër

mje

t im

azhe

ve n

jihen

me

artis

tët s

hqip

tarë

të

kës

aj p

eriu

dhe,

si

Van

gjus

h M

ion,

A

bdur

rahi

m B

uzën

et

j., d

he d

isku

tojn

ë m

bi k

arak

teri

stik

at

e pu

nëve

të ty

re.

33V

eshj

et

popu

llore

sh

qipt

are

kult

uror

e

Nëp

ërm

jet

imaz

heve

të

ndry

shm

e

Arti Pamor 8

89

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

Si

tuat

a e

Met

odol

ogjia

e

Buri

met

et n

jihen

me

vesh

jet p

opul

lore

ng

a kr

ahin

a të

nd

rysh

me

të

Shqi

përi

së, m

e ka

rakt

eris

tikat

e

përb

ashk

ëta

dhe

të v

eçan

ta.

Në

imaz

het e

vesh

jet e

kra

hina

ve

që n

johi

n.

34 A

lbum

m

e ve

shje

t po

pullo

re. P

unë

në g

rup.

Pro

jekt

popu

llor

eG

rupe

t e p

unës

di

skut

ojnë

mbi

ve

shje

t pop

ullo

re

të k

rahi

nave

që

do

të p

reza

ntoj

në n

ë al

bum

in e

tyre

dhe

m

bi të

dhë

nat p

ër

çdo

vesh

je.

Libër mësuesi

90

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

Si

tuat

a e

Met

odol

ogjia

e

Buri

met

35A

lbum

m

e ve

shje

t po

pullo

re. P

unë

në g

rup.

Pro

jekt

popu

llor

eG

rupe

t e p

unës

di

skut

ojnë

për

m

ënyr

ën e

or

gani

zim

it të

të

dhën

ave

në a

lbum

et

e ty

re d

he p

ër

ndar

jen

e ru

brik

ave.

Arti Pamor 8

91

Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: VIII

Tematika: Teknika dhe procese artistike

Tema mësimore: Verifikoj kompetencat

mbi teknikat artistike.

Situata e të nxënit: Konkurs me dy

skuadra

Nxënësit/et e klasës ndahen në dy skuadra

dhe secila prej tyre përgatit pyetjet dhe

përgjigjet për skuadrën tjetër. Pyetjet janë

ndërtuar rreth njohurive të marra në dytë.

Për të ndërtuar një pyëtësor nxënësit/et

orientohen nga mësuesi/ja dhe libri.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave

të lëndës sipas temës mësimore

Nxënësi/ja:- zhvillon aftësitë komunikuese dhe

ndërvepruese;- komunikon në mënyrë efektive me

shokët dhe shoqet e klasës;- përdor fjalorin e përshtatshëm artistik

mbi teknikat artistike për të formuluar pyetjet;

- diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për ndarjen e punës;

- shpreh mendimin e tij/saj për rezulta-tet e arritura në konkurs nga skuadra.

Fjalët kyçe:

- fjalori artistik;

- pyetësor;

- konkurs.

Burimet/mjetet/materialet:

- teksti i nxënësit;

- fotografi dhe ilustrime nga teknikat

artistike dhe vepra të artit që nxënësit

kanë gjetur për të formuluar pyetjet.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose

me temat ndërkurrikulare.

Lidhje me fushat kurrikulare:

- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;

- teknologjia;

- shkencat e natyrës.


- njohja e kulturave.

Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eve

Libër mësuesi

92

Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eveMësuesi/ja i orienton nxënësit/et të ndahen në dy skuadra dhe secila skuadër të krijojë

një pyetësor mbi njohuritë që ata/ato kanë marrë në tematikën e e dytë. Këtë pyetësor

ata/ato do ta përdorin për tia drejtuar skuadrës tjetër. Mësuesi/ja i orienton nxënësit/

et të formulojnë pyetjet, duke u mbështetur edhe në rubrikën “Verifikoj kompetencat

mbi teknikat artistike” në tekstin e nxënësit. Gjithashtu, çdo skuadër zgjedh njohuritë

mbi të cilat do të formulojë pyetjet. Nxënësit/et kanë bërë edhe një punë paraprake të

mbledhjes së imazheve që do të jenë pjesë e pyetësorit.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja i orienton nxënësit/et të vendosin rregullat e konkurimit dhe pikët e

pyetjeve. Nëpërmjet një shorti ata/ato caktojnë se cila nga skuadrat do të fillojë

pyetësorin e para. Gjatë kohës së konkurimit një nxënës/e mbledh pikët dhe kur

skuadra që nuk i përgjigjet pyetjes ose i përgjigjet asaj pjesërisht, skuadra tjetër

jep përgjigjen dhe argumenton pikët. Në këtë mënyrë vazhdon konkurimi deri

në përfundim të pyetësorit. Argumentimi i përgjigjeve dhe i pikëve është shumë i

rëndësishëm gjatë konkurimit. Në përfundim të konkurimit përzgjidhet skuadra

fituese sipas numrit të pikëve të mbledhura. Nxënësit/et diskutojnë për mënyrën e

formulimit të pyetjeve. Çdo skuadër nxjerr konkluzionet e punës në grup dhe tregon

nëse bashkëpunimi e arriti rezultatin. Nëse jo duhet të tregojnë se cilat ishin arsyet.

Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:

• në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;

• në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;

• në mënyrën e realizimit të detyrës;

• në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/

shoqeve.


Tematika: Historia, arti dhe

shoqëria.

Tema mësimore: Arti barok (1600-

1700)

Situata e të nxënit: Zbulojmë artin barok

Nëpërmjet imazheve të shfaqura nxënësit/et

nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e artit

të periudhës Baroke. Ata/ato diskutojnë mbi

njohuritë që kanë marrë në histori, pasi mësojnë

ku dhe kur lindi arti Barok. Gjithashtu, ata/

ato kujtojnë karakteristikat e artit të rilindjes, si

paraardhës i artit barok. Nxënësit/et njihen me

artistët më të njohur të kësaj periudhe dhe me

veprat e tyre.

Arti Pamor 8

93

Rezultatet e të nxënit të

kompetencave të lëndës sipas temës

mësimore:

Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të periudhës

së artit barok;- zbulon karakteristikat e artit

barok dhe artistët më përfaqësues;- reflekton mbi natyrën e qetë, si një

gjini e artit e afirmuar në periu-dhën e artit barok;

- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të artit barok.

Fjalët kyçe:

- arti barok;

- arkitektura;

- piktura;

- skulptura;

- natyra e qetë.



- ilustrime të veprave të artit dhe të

arkitekturës të periudhës së artit

barok.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me

temat ndërkurrikulare.



- teknologjia;

- shkencat shoqërore.




Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eveNëpërmjet imazheve të shfaqura nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e

artit të periudhës Baroke. Ata/Ato diskutojnë mbi njohuritë që kanë marrë në histori,

pasi mësojnë ku dhe kur lindi arti Barok. Gjithashtu, ata/ato kujtojnë karakteristikat e

artit të rilindjes si paraardhëse e artit barok. Nxënësit/et njihen me artistët më të njohur

të kësaj periudhe dhe me veprat e tyre.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se Arti barok lindi në Itali dhe u përhap në Evropë gjatë shekullit

XVII. Veprat e artit të kësaj periudhe edhe pse me tema fetare shprehin emocione të

fuqishme. Në to të bie në sy veprimi dhe lëvizja e personazheve, si: engjëj që fluturojnë,

njerëz që luftojnë etj. Shpesh personazhet janë njerëz të thjeshtë që vendosen nën

petkun e shenjtorëve.Nëpërmjet imazheve nxënësit/et zbulojnë karakteristikat e veprës

së artistëve më përfaqësues të kësaj periudhe. Veprimtaria prezanton natyrën e qetë,

si një gjini, e cila i ka fillesat që në periudhën greko-romake por që u afirmua në

artin barok. Nxënësit/et reflektojnë mbi mënyrën se si është trajtuar natyra e qetë në

periudha të ndryshme të historisë së artit dhe duke e shpjeguar me fjalët e tyre.

Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.

Libër mësuesi

94


• në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;

• në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;

• në realizimin e detyrës së dhënë.


Tematika: Historia, arti dhe shoqëria.

Tema mësimore: Neoklasicizmi (1765-

1850)

Situata e të nxënit: Zbulojmë artin

neoklasik

Nëpërmjet imazheve të shfaqura nxënësit/

et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat

e artit të periudhës Neoklasike. Ata/ato

diskutojnë mbi njohuritë që kanë marrë në

histori, pasi mësojnë ku dhe kur lindi arti

Neoklasicizmi. Nxënësit/et njihen me artistët

më të njohur të kësaj periudhe dhe me veprat

e tyre.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave

të lëndës sipas temës mësimore

Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të periudhës së

artit neoklasik;- zbulon karakteristikat e artit

neoklasik dhe artistët më përfaqësues;- reflekton mbi karakteristikat e artit

neoklasik;- shpreh mendimin e vet rreth ideve dhe

gjuhës artistike të artit neoklasik.

Fjalët kyçe:

- arti neoklasik;

- arkitektura;

- piktura;

- skulptura;

- mendimi iluminist.



- ilustrime të veprave të artit të periud-

hës së artit neoklasik.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose

me temat ndërkurrikulare.



- teknologjia;

- shkencat shoqërore.



Arti Pamor 8

95


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësveNëpërmjet imazheve të shfaqura nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat

e artit të periudhës Neoklasike. Ata/ato diskutojnë mbi njohuritë që kanë marrë në

histori, pasi mësojnë ku dhe kur lindi arti Neoklasicizmi. Nxënësit/et njihen me artistët

më të njohur të kësaj periudhe dhe me veprat e tyre.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se neoklasicizmi u përhap në Evropë në gjysmën e dytë të shekullit

XVII. Artistët u referoheshin formave të antikitetit grek dhe romak. Një ndikim të

madh patën zbulimet në Pompei (1748) dhe Erkolano (1719), duke shënuar edhe

krijimin e një disipline të re, atë të arkeologjisë. Neoklasicizmi është shprehje e

mendimit iluminist.Vepra e artit neoklasik u frymëzua nga parimi i thjeshtësisë dhe

ishte në kërkim të një “bukurie ideale”, që qëndronte mbi pasionet. Skenat historike të

heroizmit dhe të virtytit u përdorën si propagandë patriotike.

Nëpërmjet imazheve nxënësit/et zbulojnë karakteristikat e veprës së artistëve më

përfaqësues të kësaj periudhe. Veprimtaria prezanton veshjen në periudhën neoklasike.

Nxënësit reflektojnë mbi stilin e veshjes dhe e krahasojnë atë me ditët e sotme. Ata

njihen edhe me faktin që shpeshherë stili impero, ashtu si veshja në shumë periudha të

tjera historike, ka qenë një pikë referimi edhe për stilistët e sotëm.


• në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;

• në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;

• në realizimin e detyrës së dhënë.

Arte Art pamor Shkalla: 4 : VIIITematika: Historia, arti dhe shoqëria.

: Romantizmi

romantik

e artit të periudhës Romantike dhe mbi mënyrën se si u pasqyrua ai në artet e

që kanë marrë në histori, pasi mësojnë ku

et njihen me artistët më të njohur të kësaj

krahasojnë veprat e artit të kësaj periudhe me periudhat e mëparshme.

Libër mësuesi

96

Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të peri-

udhës së artit romantik;- zbulon karakteristikat e artit

romantik dhe artistët më për-faqësues;

- artit romantik;

- shpreh mendimin e vet rreth ideve dhe gjuhës artistike të artit romantik.

- - - kapriçot.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të veprave të artit

të periudhës së artit romantik.

Lidhje me fushat kurrikulare:- - - shkencat shoqërore.


karakteristikat e artit të periudhës Romantike dhe mbi mënyrën se si u

ato krahasojnë veprat e artit të kësaj periudhe me periudhat e mëparshme. Ndërtimi i njohurive të reja

artin fgurativ, letërsinë, muzikën dhe u përhap në të gjithë Evropën, deri në fund të shekullit XVIII. Romantizmi vlerëson intuitën dhe shprehjen e emocioneve, të cilat e udhëheqin artistin në njohjen e botës dhe të ngjarjeve. Subjektet e veprave të artit përfshinin peizazhet, revolucionin,

politik të kohës së tij, duke lartësuar parimet e identitetit kombëtar përmes pasqyrimit të luftës për liri të popullit që i përkiste.

Arti Pamor 8

97

artistëve më përfaqësues të kësaj periudhe. Veprimtaria prezanton

përdorin elemente humoristike në një vizatim, për të vënë në pah një dukuri shoqërore problematike.



Nëpërmjet imazheve të shfaqura

mbi karakteristikat e artit të

diskutojnë mbi njohuritë që kanë marrë në histori mbi këtë periudhë, si rrjedhojë e ndryshimeve ekonomike dhe sociale. Si u pasqyrua në fushën e arteve dhe letërsisë lëvizja realiste, është pjesë

me artistët më të njohur të kësaj periudhe dhe me veprat e tyre.

artit të kësaj periudhe me periudhat e mëparshme.


artit realist;

- - - pasqyrimi i realitetit.

Libër mësuesi

98

- zbulon karakteristikat e artit realist dhe artistët më përfaqësues;

- realist;

- shpreh mendimin e vet rreth subjek-teve dhe gjuhës artistike të artit real-ist.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të veprave të artit të peri

udhës së artit realist. Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letër

- - shkencat shoqërore.


njohuritë që kanë marrë në histori mbi këtë periudhë, si rrjedhojë e ndryshimeve ekonomike dhe sociale. Si u pasqyrua në fushën e arteve

krahasojnë veprat e artit të kësaj periudhe me periudhat e mëparshme. Ndërtimi i njohurive të reja

Evropën. Realizmi interpreton transformimin e thellë social që po ndodhte në Evropë, në dekadat e para të shekullit. Revolucioni industrial solli, jo vetëm ndryshime në ekonomi dhe në prodhim, por edhe disnivele të thella

së artistëve më përfaqësues të kësaj periudhe.

edhe lidhjen midis teorisë shkencore të “Darvinit” dhe veprës së artit të realist Uinslo Homer. Një shembull mjaft i mirë për të lidhur artin dhe shkencën.

Arti Pamor 8

99



: Nëpërmjet imazheve të shfaqura

karakteristikat e artit të periudhës

me artistët më të njohur të kësaj periudhe dhe me veprat e tyre.

të kësaj periudhe me periudhat e mëparshme.


së artit impresionist;- zbulon karakteristikat e artit impre-

sionist dhe artistët më përfaqësues;-

impresionist;- shpreh mendimin e vet rreth sub-

jekteve dhe gjuhës artistike të artit impresionist.

- - - pointilizmi.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të veprave të artit të peri

udhës së artit impresionist. Lidhje me fushat kurrikulare:- - - shkencat shoqërore.

Libër mësuesi

100


veprat e artit të kësaj periudhe me periudhat e mëparshme. Ndërtimi i njohurive të reja

e ngjyrës dhe të dritës në natyrë. Ata përpiqeshin të kapnin atmosferën në

et zbulojnë karakteristikat e veprës së artistëve më përfaqësues të kësaj periudhe.

të eksperimentojnë me teknikën e pikëzimit, duke përdorur kombinime



: Arti në Shqipëri në fund të shek. XIX historike të kësaj periudhe në

Shqipëri. Nëpërmjet imzheve të veprave më të njohura të artistëve shqiptarë të kësaj periudhe si

diskutojnë mbi karakteristikat e tyre.

Arti Pamor 8

101


së artit së arti në Shqipëri në fund të shek. XIX;

- zbulon karakteristikat e artit në Shqipëri në fund të shek. XIX dhe artistët më përfaqësues;

- në Shqipëri në fund të shek. XIX;

- shpreh mendimin e vet rreth subjek-teve dhe gjuhës artistike të artit në Shqipëri në fund të shek. XIX.

- arti në Shqipëri në fund të shek.

- - piktura.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të veprave të artit të

periudhës së artit në Shqipëri në fund të shek. XIX.



të kësaj periudhe në Shqipëri. Nëpërmjet imzheve të veprave më të njohura

diskutojnë mbi karakteristikat e tyre. Ndërtimi i njohurive të reja

artistike i përkiste stilit bizantin dhe ishte e pasur me ikona dhe objekte të

i cili ndryshonte nga arti i mëparshëm, për nga tematika, teknikat artistike, stili dhe qëllimi i veprës së artit. Në këtë etapë veprat e artit paraqiten më

karakteristikat e veprës së artistëve më përfaqësues të kësaj periudhe.

Libër mësuesi

102



: Arti në Shqipëri në

historike të kësaj periudhe në Shqipëri. Nëpërmjet imzheve të veprave më të njohura të artistëve shqiptarë të kësaj periudhe si Vangjush Mio, Abdurrahim

karakteristikat e punëve të tyre.


shek. XX;- zbulon karakteristikat e artit në

-tistët më përfaqësues;

-

- shpreh mendimin e vet rreth subjekteve dhe gjuhës artistike të artit në Shqipëri

-

- - - peizazhi.

Arti Pamor 8

103

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të veprave të artit të periu

shek. XX. Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letër

- - shkencat shoqërore.


historike të kësaj periudhe në Shqipëri. Nëpërmjet imazheve të veprave më të njohura të artistëve shqiptarë të kësaj periudhe, si Vangjush Mio,

tyre. Ndërtimi i njohurive të reja

rëndësi të madhe veprimtaria e artistëve Vangjush Mio, Zef Kolombi, Andrea Kushi, Sadik Kaceli, Abdurahim Buza, Odise Paskali etj. Arti i kësaj periudhe trajton tema nga jeta e përditshme, peizazhe, portrete dhe natyrën

artistëve më përfaqësues të kësaj periudhe.

mirë peizazhist të kësaj periudhe Vangjush Mios, me subjektet dhe mënyrën

sipas dëshirës.


Libër mësuesi

104


: Veshjet popullore shqiptare

kulturoreNëpërmjet imazheve të ndryshme

nga krahina të ndryshme të Shqipërisë, me karakteristikat e përbashkëta dhe

njohin.

Nxënësi/ja:- vëzhgon imazhe me veshje të

ndryshme popullore shqiptare;- zbulon karakteristikat e veshjeve

popullore shqiptare;-

veshjeve popullore nga krahina të ndryshme të Shqipërisë;

- shpreh mendimin e vet rreth bukurisë dhe larmisë së veshjeve tona popullore, si një pjesë e rëndësishme e trashëgimisë.

- - - - - veshja me fustanellë etj.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të ndryshme të vesh

jeve popullore shqiptare. Lidhje me fushat kurrikulare:- - - shkencat shoqërore.


Arti Pamor 8

105

nga krahina të ndryshme të Shqipërisë, me karakteristikat e përbashkëta

krahinave që njohin dhe diskutojnë për to. Ndërtimi i njohurive të reja

e veçanta të çdo populli dhe shpreh shijet estetike të një periudhe të caktuar. Ndër gjërat më të bukura që populli ynë ka ditur të krijojë në rrjedhën e historisë së tij, është pikërisht veshja popullore, e cila përbën një aspekt të rëndësishëm të trashëgimisë së tij kulturore. Veshjet popullore

hapat që do të ndiqen dhe produkti përfundimtar i grupeve.

kërkime mbi veshjet popullore dhe ndajnë detyrat për çdo anëtar të grupit.



: Album me veshjet popullore. Pune në grup. Projekt

populloreGrupet e punës diskutojnë mbi veshjet popullore të krahinave që do të prezantojnë në albumin e tyre dhe mbi të dhënat për çdo veshje.

Libër mësuesi

106


ndryshme popullore shqiptare;- zbulon karakteristikat e veshjeve

popullore shqiptare;-


- shpreh mendimin e vet rreth bukurisë dhe larmisë së veshjeve tona popullore si një pjesë e rëndë-sishme e trashëgimisë.

- - album me veshje popullore.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të ndryshme të vesh

- mjete të tilla, si: album, imazhe

ngjyra etj.



Grupet e punës diskutojnë mbi veshjet popullore të krahinave që do të prezantojnë në albumin e tyre dhe mbi të dhënat për çdo veshje.

Ndërtimi i njohurive të reja Grupet e punës analizojnë të dhënat që kanë mbledhur, si ato me shkrim, ashtu edhe imazhet. Rendisin materialin e mbledhur. Bëjnë skica dhe vizatime te veshjeve, elementeve të veshjeve, dekoracioneve të veshjeve etj. Përgatisin albumin me rubrikat përkatëse.


Arti Pamor 8

107


: Album me veshjet popullore. Pune në grup. Projekt

Grupet e punës diskutojnë për mënyrën e organizimit të të dhënave në albumet e tyre dhe për ndarjen e rubrikave.


ndryshme popullore shqiptare;- zbulon karakteristikat e veshjeve pop-

ullore shqiptare;-


- shpreh mendimin e vet rreth bukurisë dhe larmisë së veshjeve tona popullore si një pjesë e rëndësishme e trashëgi-misë.

- - album me veshje popullore.

Burimet/mjetet/materialet: - - ilustrime të ndryshme të veshjeve

- Mjete të tilla, si: album, imazhe nga Lidhje me fushat kurrikulare:- - - shkencat shoqërore.Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.

Grupet e punës diskutojnë për mënyrën e organizimit të të dhënave në albumet e tyre dhe ndarjen e rubrikave.

Ndërtimi i njohurive të reja Grupet e punës plotësojnë albumin e grupit me krahinën përkatëse. Mbi çdo album vizatohet harta e krahinës përkatëse. Pasi ka mbaruar puna për

mënyrë realizohet albumi i veshjeve popullore shqiptare të klasës.

Libër mësuesi

108


4. METODOLOGJIA E MËSIMDHËNIES4.1 Metodologjia e të nxënit dhe mësimdhënies bazuar në kompetenca

në lëndën e artit pamor

artistik, që zotëron brenda vetes. Organizimi i mirë i procesit të mësimit

përdorimit të mjeteve të larmishme artistike. Kjo arrihet vetëm nëpërmjet një motivimi të drejtë dhe përkundrejt zhvillimit të një kompetence të caktuar,

Mësimdhënia e artit pamor, për nga vetë natyra, nënkupton një veprimtari

një veprimtarie në mënyrë të vetëdijshme, çka u mundëson atyre shprehjen e

Mësimdhënia në artin pamor synon gjithë përfshirjen, motivimin, barazinë në të gjitha aspektet dhe bazohet

.

mësimin e artit pamor mban parasysh:

kompetencat kryesore të të nxënit në artin pamor; lidhjen konceptuale, ruajtjen e koherencës vertikale të njohurive e aftësive në kuptimin që ndërtimi i çdo njohurie dhe edukimi i çdo aftësie mbështeten në ato të mëparshmet;

formimin dhe forcimin e aftësive bazë të artit pamor;

Arti Pamor 8

109

rëndësinë e veprimtarive praktike në artin pamor, brenda dhe jashtë klasës, të cilat lidhin konceptet pamore me situata të jetës reale;

rëndësinë e përdorimit të mjeteve konkrete didaktike dhe ato të teknologjisë; veçoritë e veprimtarive në mënyrë individuale dhe në grup; nevojën e individit për të nxënë gjatë gjithë jetës; rëndësinë e qëndrimit pozitiv ndaj lëndës së artit pamor dhe vlerësimit të

përdorimit të gjithanshëm të tij; nxitjen e bashkëveprimit mësues/e-nxënës/se, në kuptimin që në procesin

mësimor mësuesi/ja dhe nxënësi/ja janë plotësues/e të njëri/njëra-tjetrit/

e nevojshme për një nxënie të suksesshme dhe lehtëson, si punën e mësuesit/es, ashtu edhe atë të nxënësit/es. Kompetencat e artit pamor, që janë të përcaktuara në këtë program, janë të ndërlidhura dhe zhvillohen nëpërmjet situatave të të nxënit, që kanë në qendër pjesëmarrjen aktive të nxënësve/eve. Ata/Ato janë aktiv/e kur përfshihen në veprimtari, eksplorime, krijime ose simulime të njohurive, interpretime, qëndrime dhe gjykime. Për të siguruar këtë pjesëmarrje aktive të nxënësve/eve, mësuesi/ja duhet të krijojë një atmosferë që i bën ata/ato të ndihen të lirshëm/me dhe të zhdërvjellët/ta për të zhvilluar njohuritë e tyre në artin pamor.

i kërkohen arsyetime apo përgjigje të pyetjeve të tilla si p.sh., “..pse më pëlqen?”, “...a duket bukur?”, “..çfarë ndodh nëse e vendos objektin më afër?”

të ndërmarrë situata të reja.

Cilësia e mësimdhënies është çelësi për suksesin e fëmijëve në mësimin e

e mëparshme, të rendisin udhëzimet që do të përdorin, duke diferencuar

materialesh janë të rëndësishme për të mbështetur një mësimdhënie

shumëllojshmëri aktivitetesh të bazuara në vlerësimin e nevojave individuale

Libër mësuesi

110

aftësitë që zotëron nga njëra anë, dhe të arrij të krijojë lidhje integruese me lëndët e tjera në fushën e arteve dhe jashtë saj nga ana tjetër. Edhe prezantimet e projekteve, diskutimet, debatet, gjatë realizimit të tyre janë mundësi shumë

kompetencave kyçe.

4.2 Materiale dhe burime mësimore

Gjatë zhvillimit të mësimit në lëndën e artit pamor, për realizimin e

të nevojshme, jep ndihma të veçanta, përshtat shembuj të ndryshëm, krijon ambiente për aktivitete alternative etj. Edhe teknologjia ka një ndikim të madh

objekte të trashëgimisë kulturore, objekte të dizajnit etj., duke zhvilluar aftësitë e tyre në studimin e kësaj lënde.

të teksteve dhe materialeve të përshtatshme me moshën dhe mundësinë e

me anë të mediave detyra dhe projekte të ndryshme.

Mësuesi duhet të demonstrojnë drejtpërdrejt gjatë mësimdhënies në lëndën e

ato do të krijojnë pavarësi në përdorimin e mjeteve nga një nivel në tjetrin. Kur

konsideratë të gjitha format e artit nga e gjithë bota dhe nga kultura të ndryshme.

dhe të zhvillojnë aftësitë e tyre në përdorimin e një sërë mjeteve e teknikave artistike dhe të vlerësojnë veprat e artit. Klasa duhet të jetë gjithëpërfshirëse

Arti Pamor 8

111

Disa nga mjetet më të përdorshme didaktike janë:

mjetet audiovizive si:

mjetet verbale, tekstet si:

ndryshme arti, artizanati, dizajni etj. Këto burime duhet të diskutohen

Ky plan duhet të jetë i rëndësishëm për të përzgjedhur burimet e

krijuese.mjedisi mësimor: klasa, kabinetet e artit pamor etj.

5. VLERËSIMI5.1. Llojet e vlerësimit: Vlerësimi i vazhdueshëm, periodik

dhe përfundimtar.

Vlerësimi tremujor

Vlerësimi periodik tremujor përfshin:

• Vlerësimin e vazhdueshëm që del nga evidencat e vlerësimit të vazhduar të mbajtura për periudhën tremujore.

• Vlerësimin me detyrë përmbledhëse në përfundim të periudhës tremujore.• Vlerësimin e dosjes (portofolit) së nxënësit/es për periudhën tremujore.

Këto vlerësime shënohen në regjistër në kolonat përkatëse në përfundim të çdo tremujori.

Vlerësimi përfundimtar

Vlerësimi përfundimtar kryhet në përfundim të vitit shkollor. Nota vjetore përfundimtare përfshin:

• Notën vjetore të vlerësimit të vazhdueshëm të tri periudhave tremujore.• Notën vjetore të vlerësimit me detyrë përmbledhëse të tri periudhave

tremujore.• Notën vjetore të vlerësimit të dosjes së nxënësit/es të tri periudhave tremujore.

Libër mësuesi

112

Secili lloj i vlerësimit në notën vjetore përfundimtare ka peshën e vet në përqindje.

Tabela: Peshat në përqindje të llojeve të vlerësimit

Lloji i vlerësimit Pesha në përqindjeVlerësimi i vazhdueshëm 40%Vlerësimi me detyrë përmbledhëse 40%Vlerësimi i dosjes (portofolit) së nxënësit/es 20%

Hapat për njehsimin e notës vjetore përfundimtare janë:

Përcaktohet nota vjetore e vlerësimit të vazhdueshëm (NVV).Përcaktohet nota vjetore e detyrës përmbledhëse (NVP).Përcaktohet nota vjetore e portofolit të nxënësit/es (NVP).Shumëzohet secila prej notave me përqindjen përkatëse.

(p.sh: nota 6.4 rrumbullakoset 6; nota 6.5 rrumbullakoset 7).

(NVV x 0.4) + (NVP x 0.4) + (NVP x 0.2) = Nota vjetore përfundimtare

Shembull:Tremujori I Tremujori II Tremujori III Nota vjetore Nota vjetore

pëNVV NVT NVP NVVNVT NVP NVV NVT NVP NVV NVT NVP

(8 x 0.4) + (10 x 0.4) + (10 x 0.2) = 9.2

Nota vjetore përfundimtare 9

Documents

LIBËR PËR MËSUESIN ARTI PAMOR 8 - Digital Book | Libri ...digitalbook.botimepegi.al/pluginfile.php/12526/mod_page/content/35... · pamor si dhe të kompetencave kyçe, të cilat