Libri i Teuhidit

Libri i Teuhidit

Libri I TeuhiditPrktheu: Shuajb Ebu DuxhanahMuhamed Abdul Uehab

Allahu i Lartsuar ka thn: Un nuk i kam krijuar xhint dhe njerzit pr dika tjetr prvese t m adhurojn (Dharijat 56) dhe ka thn: Vrtet Ne kemi drguar n do popull t drguar(tu thon): Adhurojeni vetm Allahun dhe largojuni tagutve (Nahl 36) dhe ka thn: Zoti yt ka urdhruar q t mos adhuroni dik tjetr ve Tij dhe me prindrit t silleni mir (Isra 23) dhe ka thn: Adhurojeni Allahun dhe mos i bni shok asgj (Nisa 36) dhe ka thn: Thuaj: Ejani tu lexoj far u ka ndaluar Zoti juaj. U ka porositur q t mos i bni shok Atij asgj (Enam 151)Ibn Mesudi ka thn: Kush dshiron t dij se cila sht porosia e vulosur(e fundit) e Muhamedit salallahu alejhi ue selem ather le t lexoj fjaln e t Lartsuarit: Thuaj: Ejani tu lexoj far u ka ndaluar Zoti juaj.U ka porositur q t mos i bni shok Atij asgj deri tek : Kjo sht rruga ime drejt ndaj pasojeni at. Transmetohet nga Muadh bin Xhebeli i cili tha: Isha hypur sbashku me Profetin salallahu alejhi ue selem mbi gomar dhe ai m tha: O Muadh, a e di se cila sht e drejta e Allahut ndaj robrve t Tij dhe e drejta e robrve ndaj Tij? Thash: Allahu dhe i Drguari Tij e din m s miri. Ai tha: E drejta e Allahut ndaj robrve sht ta adhurojn dhe t mos i bjn shok Atij asgj, ndrsa e drejta e robrve ndaj Allahut sht q t mos i dnoj ata q nuk i bjn shok Atij asgj. Thash:A ti prgzoj njerzit? Tha: Jo mos i prgzo se pastaj do i mbshteten ksaj transmetohet n dy Sahihet.Nga kjo prfitohen dobit e mposhtme:

1) Urtsia n krijmin e xhinve dhe njerzve.2) Adhurimi sht vet teuhidi sepse armiqsia rreth tij ka ndodhur(mes profetve dhe popujve t tyre).3) Kush nuk ka teuhid nuk e ka adhuruar Allahun. Ksaj i prputhet kuptimi i ajetit Kuranor: As ju nuk adhuroni at q un adhuroj.4) Urtsia n drgimin e profetve.5) Drgesa(shpallja) ka prfshir do popull.6) Feja e profetve ka qen e njjt.7) shtja madhore sht se adhurimi i Allahut nuk mund t arrihet vese duke mohuar tagutt(cdo gj adhurohet prvec Allahut). Ky sht kuptimi i ajetit Kuranor: Kush i mohon tagutt dhe i beson Allahut,ai sht kapur pr lidhjen m t fort.8) Termi tagut sht i prgjithshm q prfshin do gj q adhurohet prvec Allahut.9) Rndsia e madhe q kishin te seleft tre ajetet e qarta dhe t prsosura t sures Enam, ajete t cilat prmbajn n vetvete 10 shtje, ku e para e tyre sht: ndalimi nga shirku.10) Ajetet e qarta n suren Isra prmbajn n vetevete 18 shtje, t cilat Allahu i filloi me fjaln: Mos bj me Allahun nj t adhuruar tjetr sepse do t jesh(ngelesh) i nnmuar dhe i poshtruar dhe i mbylli me fjaln e Tij: Mos bj me Allahun nj t adhuruar tjetr se do hidhesh n Xhehenem i qortuar dhe i przn. Allahu na e trhoqi vmendjen pr rndsin e shtjeve t prmendura duke thn: Kjo sht nga urtsia q Zoti yt ka shpallur tek ti.

11) Ajetin e sures Nisa q njihet dhe si ajeti 10 t drejtave, Allahu e filloi me fjaln e Tij: Adhurojeni Allahun dhe mos i bni shok Atij asgj.

12) Vrejtja rreth porosis s Profetit salallahu alejhi ue selem n prag t vdekjes.

13) Njohja e detyrs q kemi ndaj Allahut.

14) Njohja e t drejts s robrve ndaj Allahut nse ata e kryejn obligimin e tyre.

15) Kt shtje nuk e dinin shumica e sahabve.

16) Lejimi i fshehjes s dituris kur ka dobi.

17) Plqyeshmria e prgzimit t muslimanit me far e gzon at.

18) Frika se mos mashtrohet robi duke iu mbshtetur mshirs s Allahut.

19) Thnia: Allahu dhe i Drguari e din m s miri, kur ai q pyetet nuk e di at gj20) Lejimi i dhnies s dituris vetm disa njerzve vemas t tjerve.

21) Modestia e Profetit salallahu alejhi ue selem , gj e cila duket n hipjen e gomarit dhe n shoqrimin e dikujt me t n kafsh.

22) Lejimi i shoqrimit mbi kafsh.

23) Vlera e Muadh bin Xhebelit.

24) Vlera dhe rndsia e madhe e ksaj cshtje.

Kapitulli: Vlera e Teuhidit dhe shlyerja e gjynaheve me t.Allahu i Lartsuar ka thn: Ata t cilt kan besuar dhe nuk e kan przier besimin e tyre me dhulm, padrejtsi(shirk) ktyre u takon siguria(n tok) dhe ata jan t udhzuar (Enam 82). Transmetohet nga Ubadete bin Samit i cili tha: Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush dshmon se nuk ka t adhuruar tjetr me t drejt prvec Allahut, Nj i Pashok, dhe se Muhamedi sht rob i Allahut dhe i Drguar i Tij, dhe se Isai sht rob i Allahut q ia drejtoi Merjemes dhe shpirt prej Tij, dhe se xheneti sht i vrtet dhe se zjarri sht i vrtet, at Allahu e fut n xhenet n varsi t veprave q ka pasur. Transmetohet n dy Sahihet.N nj hadith tjetr n t dy Sahihet nga Utbani,thuhet: Vrtet Allahu ia ka br haram zjarrit doknd i cili thot:La ilahe ilallah, duke krkuar me kt fytyrn e Allahut. Transmetohet nga Ebu Seid el Hudrij nga Profeti salallahu alejhi ue selem se ai ka thn: Musai ka thn: O Zoti im, m mso dika me t ciln t t prkujtoj dhe t t lutem me t, Allahu tha: O Musa thuaj: La ilahe ilallah. Musa tha: O Zoti im t gjith robrit e Tu e thon kt, Allahu tha: O Musa, sikur shtat qiejt dhe far ka n ta s bashku me shtat tokat t vendoseshin n nj an t peshores dhe Lailahe ilallah n ann tjetr t saj, do peshonin m rnd Lailahe ilallah. Transmeton Ibn Hibani dhe Hakimi i cili e saktsoi at. Transmeton Tirmidhiu-duke e konsideruar hasen kt hadith- nga Enesi i cili ka thn: E kam dgjuar Profetin salallahu alejhi ue selem duke thn: Allahu i Lartsuar ka thn: o biri i Ademit, sikur t m vish Mua(t paraqitesh te Un) me gjynahe sa madhsia e toks pa m br shok asgj do t t vij ty me po aq falje(sa madhsia e toks).Dobit e prfituara:1. Gjrsia e mirsis s Allahut(Mrsia e madhe).

2. Shprblimi i shumt q Allahu jep pr teuhidin.

3. Shlyerja q teuhidi u bn gjynaheve.

4. Tefsiri i ajetit 82 n suren Enam.

5. Meditimi rreth 5 gjrave q u prmendn n hadithin e Ubades.

6. Nse do bashkosh hadithin e Ubades me at t Utbanit e far u prmend pas tij, t bhet i qart kuptimi i fjals Lailahe ilallah dhe gabimi it mashtruarve n kt pik.7. Vrejtja rreth kushtit t theksuar n hadithin e Utbanit.8. Fakti q edhe profett kishin nevoj tu theksohet vlera e fjals La ilahe ilallah.

9. Theksimi se kjo fjal peshon m rnd se t gjitha krijesat e megjithat do ket shum nga ata t cilt e thon dhe do e ken peshojn t leht.

10. Cilsimi se tokt jan shtat ashtu si qiejt q jan shtat.

11. Shtat qiejt kan banort e tyre (Sh.p.: engjjt).

12. Pohimi dhe vrtetimi i cilsive t Allahut ndryshe nga bjn esharijt.

13. Pasiq e njohe hadithin e Enesit, t bhet i qart kuptimi i hadithit t Utbanit: Vrtet Allahu ia ka br haram zjarrit doknd i cili thot Lailah ilallah duke krkuar me kt fytyrn e Allahut se lnia e shirkut nuk nnkupton vetm thjesht shqiptimin e ksaj fjale me goj(gjuh).

14. Faktori i prbashkt mes Isait dhe Muhamedit n t qnurit robr t Allahut dhe t drguar t Tij.

15. Njohja e veoris s Isait si fjala e Allahut.

16. Veoria e tij si shpirt nga Allahu.17. Njohja e vlers s besimit n xhenet dhe n zjarr.

18. Njohja e kuptimit t fjals n hadith: n varsi t veprave q ka pasur.

19. Peshoja (e Dits Gjykimit) do t ket dy an.

20. Njohja me cilsin e fytyrs.

Kapitulli : Kush e vrteton teuhidin plotsisht, hyn n xhenet pa dhn llogari.Allahu i Lartsuar ka thn: Vrtet Ibrahimi ka qen prijs shembull(n besim dhe vepra t mira) adhurues i Allahut, besimtar i vrtet dhe nuk ishte nga idhujtart.Nahl 120, dhe ka thn: Dhe ata t cilt nuk i bjn shok Zotit t tyre. Transmetohet nga Husejn bin Abdurrahman i cili ka thn: Isha tek Seid bin Xhubejri q tha: Cili prej jush e pa mbrm yllin q u shkput? Thash: Un-pastaj thash-, vrtet q un nuk isha duke u falur por m kishte pickuar dika(akrep ose gjarpr). Ai tha: E far bre? Thash: Krkova t m bjn rukje, ai tha: E t shtyri t bsh dicka t till? Thash: M shtyri nj hadith q na e ka komunikuar Shabiu. Ai tha: E far hadithi u ka komunikuar? Thash: Na ka komunikuar nga Burejdete bin el Husajn i cili ka thn: Nuk ka rukje( m t vlefshme se sa) pr sy t keq ose pr helm pickimi. Tha(Ibn Xhubejri): Sa mir vepron ai q i prmbahet asaj q ka dgjuar, por Ibn Abasi na ka komunikuar nga Profeti salallahu alejhi ue selem se ai ka thn: Mu paraqitn mua popujt. Pash se kishte profet s bashku me nj grup t vogl njerzish(3-9), profet q shoqrohej nga nj person, profet q shoqrohej nga dy persona dhe pash profet q skishte asnjeri me vete. Papritmas mu paraqit mua nj grumbull i madh njerzish, m than: Ky sht populli yt. N mesin e tyre jan shtatdhjet mij njerz q do t hyjn n xhenet pa dhn llogari dhe pa u dnuar. Pastaj Profeti salallahu alejhi ue selem u ngrit dhe hyri n shtpin e tij. Ather njerzit filluan t diskutonin rreth atyre shtatdhjet mijve. Dikush tha: Ndoshta jan ata q u lindn n islam dhe nuk i kan br shok Allahut asgj. Kshtu prmendn gjra t ndryshme. Pastaj doli Profeti salallahu alejhi ue selem tek ata dhe e lajmruan pr diskutimin e tyre, ather ai tha: Jan ata t cilt nuk u krkojn t tjerve q tu bjn rukje, as nuk shrohen me zjarr, as nuk besojn n bestytni(supersticione) dhe Zotit t tyre i mbshteten. N at moment u ngrit Ukashe bin Mihsan dhe tha: O i Drguar i Allahut, lute Allahun q t m bj nj prej tyre. Profeti salallahu alejhi ue selem tha: Ti je prej tyre. Pastaj u ngrit nj person tjetr dhe tha: Lute Allahun t m bj prej tyre, (Profeti salallahu alejhi ue selem ) tha: T parapriu Ukasheja n dika t till. Dobit e prfituara:1. Njohja e gradave t njerzve n teuhid.

2. do t thot:realizim dhe vrtetim i plot i teuhidit.

3. Lavdrimi q Allahu i bri Ibrahimit pr faktin se nuk ishte idhujtar.

4. Lavdrimi q Allahu i bri njerzve t mir t zgjedhur pr faktin se ishin t pastr nga shirku.

5. Lnia e krkimit t rukjes dhe e shrimit me zjarr sht pjes e vrtetimit t teuhidit.

6. Prmbledhja e gjitha ktyre cilsive sht teuekuli(mbshtetja n Allahun).

7. Dituria e thell e sahabve, q duket n faktin se ata e dinin q nuk e kishin arritur nj grad t till vecse me pun(vepra t mira).

8. Kujdesi q ata i kushtonin hajrit(t mirave).

9. Vlera e ktij umeti si n sasi ashtu dhe n cilsi.

10. Vlera e shokve t Musait.

11. Shfaqja e popujve q iu b Profetit salallahu alejhi ue selem .

12. do popull do tubohet i vecuar me profetin e tij.

13. Numri i pakt i atyre q u jan prgjigjur profetve.

14. Ai profet q nuk i sht prgjigjur askush, do t vij i vetm(Ditn e Gjykimit).

15. Fryti i ksaj diturie sht mos mashtrimi pas shumics dhe mos nnvlersimi i pakics.

16. Lejimi i brjes rukje pr shkak t syrit t keq dhe t helmimit(nga pickimi).

17. Dija e thell e selefve, gj e cila vrehet tek fjala e transmetuar: Sa mir vepron ai q i prmbahet asaj q ka dgjuar, duke br t qart se hadithi i par nuk bie ndesh me t dytin.

18. Seleft ishin larg lavdrimit t dikujt me dika q nuk e kishte(n realitet).

19. Fjala e Profetit salallahu alejhi ue selem : Ti je nj prej tyre sht shenj nga shenjat e profetsis.

20. Vlera e Ukashes.

21. Prdorimi i fjalve me shum kuptime(teurijeh dhe mearid)22. Morali i lart i Profetit salallahu alejhi ue selem .

Kapitulli: Frika se mos bie n shirk.Fjala e Allahut t Lartsuar: Allahu nuk e fal q ti prshkruhet shok Atij ndrsa t tjerat ve tij(shirkut) ia fal kujt t doj.(Nisa 48 dhe 116). Dhe tha Ibrahimi alejhi selam(si na e tregon Allahu): Dhe m ruaj mua(m mbaj larg) dhe pasardhsit e mi(fmijt e mi) nga adhurimi i idhujve.(Ibrahim 35). Transmetohet n hadith se Profeti ka thn: Gjja q un kam m shum frik pr ju sht shirku i vogl. Kur u pyet rreth tij, tha: Ai sht rrijaja(syefaqsia, dshira pr tu dukur). Transmetohet nga Ibn Mesudi se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush vdes duke iu lutur ndonj ndonj idhulli s bashku me Allahun do t hyj n zjarr, transmeton Buhariu ndrsa tek Muslimi transmetohet nga Xhabiri se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush del para Allahut(e takon At) duke mos i br shok asgj do t hyj n xhenet ndrsa kush del para Tij duke i br shok ndonj gj, do t hyj n zjarr.Dobit e prfituara:1. T pasurit frik nga rnia n shirk.

2. Rijaja(syefaqsia) sht pjes e shirkut.

3. Rijaja sht shirku i vogl.

4. Rijaja sht gjja s cils i kihet frika m s shumti pr t devotshmit.5. Afrsia e xhenetit dhe e zjarrit.

6. Prmendja e afrsis s t dyjave n nj hadith t vetm.

7. Kush del para Allahut duke mos i br shok asgj do hyj n xhenet dhe kush del para Tij duke i br shok ndonj gj do hyj n zjarr edhe sikur t jet nga adhuruesit m t mdhenj.

8. shja madhore e prfituar sht lutja q bri Ibrahimi pr t ruajturit veten dhe fmijt e tij nga adhurimi i idhujve.

9. Marrja msim nga gjendja n t ciln ndodheshin shumica e njerzve, gj q shihet n ajetin: O Zoti im idhujt kan br q t humbasin shum njerz.

10. Prfitohet shpjegimi i fjals Lailah ilallah, si e prmendi kt gj Buhariu.

11. Del n pah vlera e atij personi q sht i shptuar nga shirku.

Kapitulli: Thirrja pr n dshmin: Lailahe ilallah.Fjala e Allahut t Lartsuar: Thuaj: Kjo sht rruga ime thrras pr tek Allahu me dituri. Transmetohet nga Ibn Abasi se Profeti kur e drgoi Muadhin n Jemen, i tha: Ti do shkosh tek nj popull pasues(ithtar) t librave t mparshm, ndaj le t jet gjja e par n t ciln do ti thrrassh dshmia Lailaheilallah-n nj transmetim-: ti thrrassh t njhsojn Allahun- nse ata t prgjigjen n kt ather bjua me dije se Allahu u ka br obligim 5 falje(namaz) n do dit-nat, nse ata t binden n kt ather bjua me dije se Allahu u ka br obligim sadaka(Zekat) q u merret pasanikve t tyre dhe u jepet t varfrve t tyre, nse ata t binden n kt, ki kujdes largohu nga pasurit e tyre m t mueshme(t vlefshme) dhe ruaju nga lutja e atij q i bhet padrejtsi sepse nuk ka perde mes saj dhe mes Allahut. E kan transmetuar Buhariu dhe Muslimi. Po kta dy(Buhariu dhe Muslimi) transmetojn nga Sehl bin Sadi se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn ditn e Hajberit: Do tia jap nesr flamurin nj personi q e do Allahun dhe t Drguarin dhe e do at Allahu dhe i Drguari i Tij, do t jap Allahu fitore nprmjet duarve t tij. Njerzit e kaluan natn duke hamendsuar se kujt do ti jepet. Kur u gdhin u mblodhn tek Profeti salallahu alejhi ue selem duke shpresuar secili se ndoshta do ti jepej atij, tha: Ku sht Ali bin Ebi Talib? Than: Ankohet nga syt. E thrritn dhe e solln, Profeti i vendosi pshtym n sy dhe u lut pr t dhe ai u shrua si t mos kishte pasur dhimbje, ia dha flamurin dhe i tha: Vazhdo n at q je urdhruar me kujdes derisa t arrish n tokat e tyre pastaj ftoi ata n islam dhe bjua t qart(lajmroi ata pr) t drejtn e Allahut ndaj tyre. Uallahi sikur Allahu t udhzoj nprmjet teje nj person t vetm kjo sht m e mir pr ty se sa devet e kuqe.

Dobit e prfituara:1. Thirrja pr tek Allahu, sht rruga e atyre q pasojn Profetin salallahu alejhi ue selem .

2. Theksimi i trthort i sinqeritetit n davet sepse shum njerz edhe nse thrrasin tek e vrteta n fakt e prdorin pr t thrritur tek vetet e tyre.

3. Thirrja me dituri sht nga farzet.

4. Nga argumentet q vrtetojn mirsin e teuhidit sht fakti se teuhidi e pastron Allahun nga prngjasimi me krijesat5. Nga shmtia e shirkut sht fakti se ai sht ofendim pr Allahun.

6. Dhe nga m t rndsishmet: Largimi, distancimi i muslimanit nga idhujtart ashtuq t mos bhet si ata edhe pse vete nuk bn shirk.

7. Teuhidi sht obligimi i par(pr njeriun).

8. Duhet t fillohet me t para do gjje tjetr qoft edhe para namazit.

9. Prfitohet se kuptimi i dshmis Lailaheilallah sht: t njehsojn Allahun.

10. Njeriu mund t jet ehlu kitab dhe nuk e njeh at(shehadetin) ose e njeh por nuk punon me t(nuk e praktikon kt dshmi).

11. Vnia n dukje se msimdhnia duhet t jet e prshkallzuar gradualisht(jo t gjitha njhersh).

12. Fillimi me m t rndsishmen pastaj me at q vijon pas saj.

13. Sqarohet se kujt i takon zekati(t varfrve).

14. Dijetari duhet tia sqaroj t paqartat nxnsit.

15. Ndalimi nga marrja e pasuris m t muar.

16. Ruajtja nga duaja e atij q i bhet padrejtsi.

17. Lajmrimi se kjo dua nuk pengohet(me perde).

18. Nga argumentet e teuhidit sht fakti se m i zgjedhuri i t drguarve dhe t dalluarit e njerzve t devotshm kan prjetuar vshtirsi,uri dhe smundje.19. Fjala e Profetit salallahu alejhi ue selem : do tia jap flamurin nesr sht nj nga faktet vrtetuese t Profetsis.

20. Lyerja e syve t Aliut me pshtym dhe shrimi i tyre sht shenj tjetr e Profetsis.

21. Vlera e Aliut r.a.22. Vlera e sahabve q duket n diskutimin e tyre gjat asaj nate rreth asaj vlere dhe lnia mnjan e fitores(pra i bri ta harrojn faktin q nesr do fitojn).

23. Besimi n kader q duket n faktin se iu dha dika atij q nuk u prpoq pr t dhe nuk e arritn at ata q u prpoqn.

24. Edukata q duket n fjaln e tij: vazhdo n at q je i urdhruar.25. Ftesa n islam popullit para se t luftohet ai.

26. Lejohet t luftohen ata q u ka mbrritur thirrja pr n islam para momentit t lufts.

27. Thirrja duhet t jet me urtsi gj q shihet n fjaln e Profetit salallahu alejhi ue selem: Lajmroji pr obligimet q kan.

28. Njohja e t drejts s Allahut n fen islame.

29. Shprblimi pr at i cili bhet shkak t udhzohet nj njeri i vetm.

30. Lejohet betimi pr t prforcuar prgjigjen fetare.

Kapitulli: Sqarimi i kuptimit t teuhidit dhe i dshmis Lailahe ilallah.

Fjala e Allahut: Atyre(idhujve) q kta u luten, vet ata(t adhuruarit e tyre) krkojn mnyr afrimi tek Zoti i tyre, kush prej tyre t jet m i afruar tek Ai. (Isra 57), dhe: Ata(ifutt dhe t krishtert) i morn ahbart dhe ruhbant si zota n vend t Allahut (Teube 31), dhe: Dhe ka prej njerzve t cilt zgjedhin(pr adhurim) t tjer prve Allahut, dhe i duan ata ashtu si duhet Allahu (Bekare 165). Transmetohet n Sahih(hadith t sakt) se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush thot Lailaheilallah dhe mohon do gj q adhurohet prve Allahut, bhet e ndaluar marrja e pasuris dhe derdhja e gjakut t tij, ndrsa llogaria e tij i takon Allahut. Kjo tem do sqarohet nga kapitujt e mvonshm m shum.Dobit e prfituara:

1. Prfitohet shtja m madhore dhe m e rndsishmja e cila sht: sqarimi i kuptimit t dshmis, gj e cila u b me fakte t qarta, si psh:

Ajeti i sures Isra n t cilin bhet e qart kundrprgjigjia ndaj idhujtarve t cilt u luten njerzve t mir(t devotshm) dhe se ky sht shirku i madh.

Ajeti i sures Teube n t cilin bhet e qart se ithtart e librave t mparshm i konsideruan ruhbant dhe ahbart si zota s bashku me Allahun, po n kt ajet bhet e qart se ata n t vrtet ishin t urdhruar pr t adhuruar vetm nj t adhuruar. Ibadeti q ata u bnin paris fetare t tyre ishte: Bindja ndaj dijetarve dhe njerzve t devotshm n gjynahe, e nuk sht pr qllim lutja e tyre.

Ajeti n t cilin Ibrahimi i tha kafirave: Un jam i pastr, larg nga ata q ju adhuroni prve Atij i Cili m krijoi, duke veuar kshtu nga t adhuruarit, Zotin e tij(t adhuruarin e vetm me t drejt). Allahu e prmendi(konsideroi) kt distancim si kuptimin e dshmis Lailaheilallah ndaj tha: Dhe Ibrahimi e la t prjetshme at fjal(besimin vetm n Allah) ndr pasardhsit e tij me shpres se ata do kthehen n rrugn e drejt(Zuhruf 28).

Gjithashtu nga argumentet sht ajeti i sures Bekare n lidhje me kafirat pr t cilt Allahu thot: Dhe ata nuk kan pr t dal nga zjarri(Bekare 167), dhe prmendi se ata i duan idhujt e tyre si duhet Allahu, tregon se ata e duan Allahun shum(Sh.p: por duan dhe idhujt) ndaj kjo dashuri nuk i futi ata n islam. E `mund t thuhet pr at i cili e do idhullin e tij m shum se sa dashuria pr Allahun? E `mund t thuhet pr at i cili do vetm idhullin e tij dhe nuk e do Allahun fare?!

Gjithashtu fjala e Profetit: Kush thot Lailaheilallah dhe mohon do gj q adhurohet prve Allahut, bhet e ndaluar marrja e pasuris dhe derdhja e gjakut t tij ndrsa llogaria e tij mbetet tek Allahu sht nga argumentet m madhshtore q shpjegojn kuptimin e Lailaheilallah,sepse nuk e konsideroi thjesht shqiptimin e ksaj fjale mbrojtse t gjakut dhe t pasuris, as nuk e konsideroi njohjen e kuptimit t shehadetit dhe shqiptimin e saj(si mbrojtse), as aprovimin e gjith ksaj, bile as faktin se nuk i lutet dikujt tjetr ve Allahut. Nse dyshon(n mohimin e t tjerve ve Allahut) ose heziton dhe stepet, nuk i bhet i mbrojtur gjaku dhe pasuria e tij.

Sa madhshtore dhe e rndsishme sht kjo shtje! Sa e qart dhe e thjesht sht pr tu kuptuar! Sa argument t prer dhe t qart q ka duke mos i ln arsye polemizuesit t diskutoj!Kapitulli: sht nga shirku vendosja e rrethit(n dor) ose e varses(perit) e t ngjashme si to me qllim pr t larguar nj t keqe ekzistuese(sprov, fatkeqsi) ose pr ta shmangur at para se t ndodh.

Fjala e Allahut: Thuaj: A po i shihni ata q u luteni prve Allahut, nse Allahu m godet me ndonj fatkeqsi a kan mundsi ata t ma largojn at fatkeqsi(Zumer 38).

Transmetohet nga Imran bin Husejn se Profeti pa nj burr i cili n dorn e tij kishte nj rreth prej bakri dhe i tha: far sht kjo? Tha: sht pr shkak t smundjes(pr ta larguar at). (Profeti salallahu alejhi ue selem )Tha: Hiqe at sepse nuk t shton gj tjetr vese dobsi. E sikur t vdisje me at gj veshur nuk do t shptoje kurr. Transmeton Ahmedi me zinxhir t mir. Gjithashtu Ahmedi transmeton nga Ukbeh bin Amir merfur: Kush vendos hajmali Allahu mos ia plotsoft(realizoft) at q krkon me t dhe kush vendos uedeah(rruaza q u vendosen njerzve n gjoks, krah pr t larguar t keqen ose syrin n prgjithsi) Allahu mos ia lehtsoft atij. N nj hadith tjetr thuhet: Kush vendos hajmali ka br shirk. Ibn Ebi Halim transmeton nga Hudhejfja se ai e pa nj burr i cili kishte vendosur nj pe` n dorn e tij pr shkak t rrufs(gripit), ia kputi at dhe i lexoi fjaln e Allahut: Nj pjes e madhe e tyre nuk i besojn Allahut ndryshe vese duke qen mushrik(idhujtar).Dobit e prfituara.

1. Krcnimi i ashpr n lidhje me vendosjen e rrethit ose t varses(perit) e t tjera si to.

2. Megjithse ai person ishte sahabij, sikur t vdiste me at gj t veshur, nuk do t shptonte. Ky fakt sht dshmi q vrteton thnien e sahabve se: shirku i vogl sht m i rnd sesa gjynahet e mdha.

3. Ai nuk u justifikua pr injorancn e tij.

4. Vendosja e ktyre gjrave nuk bn dobi as n kt dunja, bile prkundrazi t bn dm, si tha Profeti salallahu alejhi ue selem: Ajo nuk t shton vese dobsi.

5. Qortimi me ashprsi pr at q bn dika t ngjashme.6. Shprehja qart se kush vendos dika n trup, lihet n dor t asaj gjje.

7. Shprehja qart se kush vendos hajmali ka br shirk.

8. Vendosja e varses(perit) pr shkak t rrufs ka t njjtin gjykim.

9. Leximi q Hudhejfja i bri ajetit sht argument se sahabt argumentoheshin pr shirkun e vogl me ajetet q flasin pr shirkun e madh ashtu si tha Ibn Abasi n lidhje me ajetin e sures Bekare.

10. Vendosja e uedeas pr shkak t syrit ka t njjtin gjykim.

11. Lutja kundra atij q vendos hajmali q Allahu t mos plotsoj dshirn e tij, dhe kush vendos uedeah Allahu t mos ia bj mbar.

Kapitulli: n lidhje me rrukjet dhe hajmalit.

Transmetohet n hadith t sakt nga Ebi Beshir el Ensarij se ai ishte me Profetin salallahu alejhi ue selem n nj nga udhtimet e tij dhe ai drgoi nj t drguar(tu thoj njerzve) q t mos ngelet n qafn e deveve asnj varse vese t kputet. Transmetohet nga Ibn Mesudi i cili ka thn: E kam dgjuar Profetin duke thn: Vrtet rukjet, hajmalit dhe tiuelet jan shirk. Transmeton Ahmedi dhe Ebu Daudi.Hajmalit(temaim) jan dika q ua varin fmijve pr t`i mbrojtur me t prej syrit. Disa nga seleft e kan lejuar nse ajo q varet n trup sht dika e shkruar nga Kurani, ndrsa nj pjes tjetr e selefve nuk e kan lejuar duke e konsideruar nga lloji i ndaluar, nj nga ata q e ndalojn sht Ibn Mesudi.

Rukjet jan ato q ndryshe quhen azaim. Ato rukje q nuk kan shirk n to, jan prjashtuar me argument nga ky ndalim, si dihet Profeti i ka lejuar ata pr t shruar syrin e keq dhe pickimin helmues. et- Tiueleh: sht dika q e bnin(lloj magjie) duke pretenduar se kjo e afron dhe bn t dashur gruan tek burri i saj dhe burrin tek gruaja e tij. Transmetohet nga Abdullah bin Akijm merfu(se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn): Kush var dika lihet n dor t asaj gjje, transmeton Ahmedi dhe Tirmidhiu. Ahmedi ka transmetuar nga Ruajfi i cili ka thn: M ka thn mua Profeti: O Ruajf ndoshta ti do jetosh gjat, ndaj lajmroji njerzit se kush lidh nyje mjekrn ose var lidhsen e harkut ose pastrohet(nga jashtqitja) me jashtqitje kafshe ose kock, ta dije se Muhamedi salallahu alejhi ue selem sht larg prej tij. Transmetohet nga Seid bin Xhubejr i cili tha: Kush e kput hajmalin e dikujt konsiderohet si t ket liruar(shpaguar) nj rob, e transmeton Uekiu. Po ashtu ai transmeton nga Ibrahimi(en-Nehai) i cili ka thn: Ata(shokt e Ibn Mesudit) i urrenin t gjitha hajmalit, me Kuran qofshin apo me dika tjetr.Dobit e prfituara:1. Shpjegimi(sqarimi) i termit hajmali dhe rukje.

2. Shpjegimi i termit tiueleh.

3. Kto q t treja jan shirk, pa dallim mes tyre.

4. Rukja e cila prmban fjal t sakta, q bhet pr shkak t syrit t keq dhe pickimit helmues nuk konsiderohet shirk.

5. Dijetart kan mospajtim mes tyre: a konsiderohet si e till dhe hajmalia q prmban vetm Kuran?6. Varja e dikaje tek kafsht pr t larguar syrin e keq konsiderohet shirk.

7. Krcnimi i ashpr pr at q var dika.

8. Shprblimi i atij q i kput hajmalin dikujt.

9. Thnia e Ibrahimit(el Nehai) nuk bie ndesh me mospajtimin e dijetarve n kt shtje, sepse ai kishte pr qllim shokt e Abdullah bin Mesudit.

Kapitulli n lidhje me at q krkon bereqetin nga ndonj pem apo gur apo t ngjashme me to.Fjala e Allahu t Lartsuar: A e keni par Latin dhe Uzan dhe Menatin at t tretin, t fundit. A juve u takojn meshkujt ndrsa Allahut ia mvishni femrat?(Nse pretendoni se sht kshtu, dijeni) se kjo sht ndarje e padrejt. Ata(idhujt) nuk jan gj tjetr prvese emra q i keni emrtuar ju dhe pridrit tuaj, emra pr t cilt Allahu nuk ka zbritur argument. Ata nuk pasojn gj tjetr vese hamendjet dhe tekat e tyre ndrkoh q u ka ardhur udhzimi nga Zoti i tyre(Nexhm 19-23). Transmetohet nga Ebu Uakid el-Lejthij i cili tha: Dolm me Profetin salallahu alejhi ue selem pr n Hunejn dhe ne ishim shum t rinj n islam(shum pran kohs s kufrit). Mushrikt kishin nj pem ku qndronin tek ajo(si adhurim) dhe varnin n t armt e tyre, ajo pem quhej Dhatu Enuat. Kaluam pran nj peme dhe tham: O Rasulullah, na e cakto dhe ne nj pem ku t varim armt(pr bereqet). Profeti salallahu alejhi ue selem tha: Allahu ekber! Vrtet kjo sht tradit e hershme. Pasha At q n dorn e Tij sht shpirti im, keni thn ashtu si Benu Israilt i than Musait: Na e bj ne nj idhull t adhuruar ashtu si kan ata idhuj t adhuruar. Tha: Ju jeni popull injorant. Do t pasoni hapat(traditn) e atyre q kan qen para jush. Transmeton Tirmidhiu dhe e saktsoi at.Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajetit t sures Nexhm.

2. Njohja n mnyr t sakt e krkess q ata krkuan.

3. Theksimi i faktit q nuk e vepruan at q krkuan.4. Fakti q ata e krkuan kt gj me qllim pr tu afruar tek Allahu duke menduar se Ai e do kt.

5. Prderisa ata nuk e dinin dika t till ather dikush tjetr ve tyre sht m parsor pr t mos e ditur.(pr t rn n kt lloj gabimi).

6. Sahabt kan vepra t mira dhe premtim nga Allahu pr falje, si jo dokush tjetr.

7. Profeti nuk i justifikoi ata por i kundrshtoi duke thn: Allahu ekber kjo sht tradita e hershme, do t pasoni hapat e atyre para jush pra me kto tre element shprehu kritikn e ashpr.8. shtja m e madhe-e cila sht pr qllim nga kjo tem - sht fakti se krkesa e tyre prngjasonte me krkesn e Beni Israilve kur i than Musait: Na e bj nj idhull t adhuruar.9. Refuzimi i ktij veprimi sht nj pjes e kuptimit t Lailaheilallah edhe pse ishte paksa e largt dhe e fsheht pr ata(pr tu kuptuar).10. Profeti u betua n prgjigjen q dha dhe ai nuk betohet vese kur ka dobi.

11. Shirku ndahet n dy llojesh: i madh dhe i vogl, kjo sepse ata nuk doln nga islami me kt vepr.

12. Fjala e tyre: Ne ishim t rinj n fe, shum pran kohs s kufrit, tregon se t tjert para tyre e njohin kt shjte.

13. Brja tekbir pr dika q t udit, ndryshe nga ata q nuk e plqejn dika t till.

14. Mbyllja e shtigjeve t s keqes.

15. Ndalimi nga prngjasimi me njerzit e xhahilijetit.

16. Zemrimi(Sh.p:nganjher) gjat msimdhnies.

17. Parimi i prgjithshm si kuptohet nga fjala e tij: Kjo sht tradit e t hershmve.

18. Argument nga argumentet e profetsis sepse ndodhi tamam ashtu si kishte paralajmruar.

19. do gj pr t ciln Allahu i ka prmuar n Kuran ifutt dhe t krishtert, sht e vlefshme dhe pr ne.

20. Tek ata dihej pamdyshje se ibadetet ishin t bazuara n urdhr(prej Allahut) gj e cila n mnyr indirekte na rikujton shtjet pr t cilat do pyetemi n varr. E para: Kush sht Zoti yt? Kuptohet qart nga ky parim. E dyta: Kush sht profeti yt? Kuptohet nga fakti se ai lajmronte lajme t fshehta. E treta: Kush sht feja jote? Kuptohet nga fjala e tyre(Sh.p:e kundrta e fjals s tyre):Na bj nj idhull t adhuruar.21. Tradita e ifutve dhe e t krishterve sht e nnmuar(e refuzuar) ashtu si tradita e idhujtarve.

22. Ai i cili sapo zhvendoset nga dika e kot q zemra e tij ka qen e msuar me t, nuk mund t kesh shum siguri q t mos ken mbetur n zemrn e tij mbeturina t atij zakoni, gj e cila prfitohet nga fjala e tyre: Ne kemi shum pak q jemi ndar nga kufri.

Kapitulli n lidhje me prerjen e kafshs pr dik tjetr prve Allahut, krcnimi rreth ksaj dhe se kjo sht shirk.Fjala e Allahut: Thuaj vrtet namazi, kurbani im, jeta ime dhe vdekja ime jan pr Allahun, Zotin e botrave, i Pashoq. Me kt jam i urdhruar dhe un jam i pari i muslimanve. Ka thn i Lartsuari: Falu pr Zotin tnd dhe bj kurban vetm pr T. Transmetohet nga Aliu i cili ka thn: M ka thn Profeti salallahu alejhi ue selem katr fjal(porosi): Allahu e ka mallkuar at q pret kafsh pr dik tjetr prve Allahut, Allahu e ka mallkuar at q strehon dika t shpikur, Allahu e ka mallkuar at q ndryshon kufijt e toks transmeton Muslimi. Transmetohet nga Tarik bin Shihab se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Do hyj n xhenet nj person pr shkak t nj mize dhe do hyj n zjarr nj person pr shkak t nj mize Than: E si kjo o Rasulallah? Tha: Kaluan dy njerz pran nj populli q kishin nj idhull dhe nuk lejonin asknd t kalonte aty derisa t bnte dika kurban pr t. Ata i thon njrit prej atyre dyve: Bj dika kurban pr t. Ai tha: nuk kam far t bj kurban. Ata than: Bj kurban qoft dhe nj miz. Ather ai bri kurban nj miz dhe e lan t lir t shkonte, pr kt do hyj n zjarr. I than tjetrit: Bj kurban. Ai tha: Nuk bj asgj kurban pr dik tjetr prve Allahut. Ather ia pren kokn, ndaj pr kt do hyj n xhenet. Transmeton Ahmedi.

Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajetit: Thuaj namazi im, kurbani im.

2. Komenti i ajetit: Falu pr Zotin tnd dhe bj kurban.

3. Fillimisht u prmend mallkimi pr at q pret kafsh pr dik tjetr ve Allahut.

4. Mallkimi i atij q shan prindrit e tij dhe po t njjtin gjykim ka sharja e prindrve t tjetrit dhe ai ta kthen duke t shar prindrit e tu.

5. Mallkimi i atij q strehon dika t shpikur: pra dikush vepron dika pr t ciln sht detyr t zbatohet e drejta e Allahut mbi t ather ai i drejtohet dikujt q e strehon dhe e mbron(Sh.p: nga zbatimi i gjykimit t Allahut mbi t).

6. Mallkimi i atij q ndryshon kufinjt e toks shenjat dalluese q ndajn t drejtn tnde nga ajo e fqinjit tnd dhe dikush(njra) pal i ndryshon duke i shtyr para apo trhequr prapa.

7. Dallimi ndrmjet mallkimit t nj personi t caktuar dhe mallkimit t gjynahqarve n mnyr t prgjithshme.

8. Historia madhshtore me mizn.

9. Fakti q ai hyri n zjarr pr shkak t asaj mize q nuk e bri me dshir por thjesht pr ti shptuar t keqes s tyre.

10. Zemrat e besimtarve e njohin peshn e rnd t shirkut ashtu si shihet n durimin q bri ai ndaj vdekjes duke mos pranuar krkesn e tyre edhe pse ata i krkuan vetm veprimin n pamje t jashtme.

11. Ai q hyri n zjarr sht musliman sepse po t ishte kafir nuk do thoshte: Hyri n zjarr pr shkak t nj mize.12. Ka argument prforcues t hadithit t sakt: Xheneti sht afr ndonjrit prej jush, m afr se lidhsja e sandales s tij, po ashtu dhe zjarri.

13. Njohja e faktit se: vepra e zemrs(e brendshme) sht qllimi kryesor(m i madh) qoft dhe tek adhuruesit e idhujve.

Kapitulli: Nuk lejohet t pritet kafsha pr Allahun n nj vend q dikush pret pr dik tjetr ve Allahut.

Fjala e Allahut: Mos u fal aty kurr. Ajo xhami e cila q n ditn e par sht ngritur mbi devotshmri sht e meritueshme t falesh n t. N at xhami ka burra q duan t pastrohen dhe vrtet Allahu i do ata q pastrohen. Transmetohet nga Thabit bin ed-Dahak i cili ka thn: Nj burr u zotua q do bnte kurban disa deve n vendin e quajtur Buaneh. Ai erdhi t pyeste Profetin pr kt zotim, Profeti salallahu alejhi ue selem e pyeti: A ka pasur aty ndonj idhull nga idhujt e injorancs q adhurohej? Than: Jo. Tha: A ka pasur aty ndonj fest nga festat e tyre? Than: Jo. Tha: Zbatoje zotimin tnd. Nuk ka(nuk lejohet) zbatim t zotimit nse sht dika kundrshtim i Allahut dhe gjithashtu nuk ka zbatim n at far njeriu nuk e posedon. Transmeton Ebu Daudi dhe zinxhiri i tij sht sipas kushteve t atyre dyve(Buhariu dhe Muslimi).Dobit e prfituara:

1. Shpjegimi i ajetit: Mos u fal aty kurr.

2. Gjynahu mund t ndikoj n tok(n prishjen e saj) po ashtu edhe adhurimi(n prmirsimin e saj).

3. shtja e paqart duhet t kuptohet n prputhje me nj shtje tjetr t qart ashtuq t eliminohet paqartsia.

4. Sqarimi q myftiu krkon nga pyetsi kur kjo sht e nevojshme.

5. Nuk ka problem q t zotohet t bj nj adhurim n nj vend t caktuar n qoft se nuk ka ndonj penges pr dika t till.

6. Ndalesa nga dika e till nse aty ka pasur idhull nga idhujt e xhahilijetit edhe pse mund t mos jet m ekzistues aty.

7. Ndalesa nga dika e till nse aty ka pasur nj fest nga festat e tyre qoft edhe pas zhdukjes s asaj feste.

8. Nuk lejohet zbatimi i zotimit n at vend t caktuar sepse ky zotim sht gjynah.

9. T kihet kujdes nga prngjasimi me idhujtart n festat e tyre qoft edhe joqllimisht.10. Nuk lejohet t zbatohet zotimi pr dika t ndaluar.

11. Nuk lejohet t zbatohet zotimi n lidhje me at q njeriu nuk e posedon.

Kapitulli: sht nga shirku t zotohesh pr dika tjetr ve Allahut.Fjala e Allahut: Ata jan q zbatojn zotimet e tyre dhe i friksohen nj dite dmi i s cils ka prmasa t mdha (Insan 7) dhe fjala e Tij: Allahu e di at q keni shpezuar nga pasuria juaj ose keni zbatuar ndonj zotim. E pr zullumqart nuk do t ket prkrahs, ndihms (Bekareh 270).

Transmetohet n Sahih nga Aisheh se ajo ka thn: Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush zotohet q ti bindet Allahut le ti bindet Atij dhe kush zotohet q t bj dika n kundrshtim t Allahut t mos e bj at.

Dobit e prfituara:

1. Obligueshmria e zbatimit t zotimit.

2. Duke qen se kjo vepr sht adhurim pr Allahun, ather kushtimi i ksaj vepre dikujt tjetr sht shirk.

3. Nuk lejohet t zbatohet zotimi pr gjynah.

Kapitulli: sht nga shirku ti krkosh mbrojtje dikujt tjetr ve Allahut.Fjala e Allahut: Ishin disa persona nga njerzit q u krkonin mbrojtje xhinve dhe ata ua shtonin edhe m shum frikn (Xhin 6).

Nga Haulete bint Hakim ka thn: Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush zbret(qndron) diku dhe thot: Eudhu bikelimetilahi et-tamati min sherri ma halek(I krkoj Allahut me fjalt e Tij t prsosura,t m mbroj nga e keqja e do gjje q ka krijuar) nuk i bn dm asgj derisa t largohet nga ai vend. Transmeton Muslimi.

Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajetit t sures Xhin.

2. Fakti q dika e till sht shirk.

3. Argumentimi pr kt me hadithin e prmendur(n tekst) sepse dijetart argumentojn me kt hadith se fjalt e Allahut nuk jan t krijuara, duke thn: sepse krkimi i mbrojtjes nga krijesa sht shirk.

4. Vlera e ksaj duaje megjithse prmban pak fjal.

5. Fakti se dika sht pr qllim me t arritja e nj dobie(interesi) t ksaj dunjaje: shmangie e nj t keqeje apo prfitmi i nj t mire, nuk tregon se kjo gj nuk sht shirk.

Kapitulli: sht nga shirku ti krkoj shptim(nga belaja) dikujt tjetr ve Allahut ose ti lutet dikujt tjetr ve Tij.Fjala e Allahut: Mos lut prve Allahut dik q nuk t bn dobi e nuk t bn dm. E nse e bn dika t till ather do ishe nga zullumqart. Nse Allahu t godet me dika(dm) nuk mund ta largoj at askush tjetr ve Tij, po ashtu nse t do ndonj t mir askush nuk mund ta pengoj mirsin e Tij. Allahu ia jep at kujt t doj nga robrit e Tij, Ai sht Mkatfalsi, Mshiruesi (Junus 106-107), dhe: Atyre q u luteni prve Allahut nuk posedojn asnj furnizim pr ju, ndaj krkojeni furnizimin tek Allahu, adhurojeni dhe falnderojeni At, tek Ai do te ktheheni (Ankebut 17); dhe: E kush sht m i humbur se ai q i lutet dikujt ve Allahut q nuk i prgjigjet deri n Ditn e Gjykimit dhe ata jan t shkujdesur nga lutja q u bhet. E kur njerzit t grumbullohen(pr ringjallje) do t jen armiq t tyre dhe do jen mohues t adhurimit t tyre( Ahkaf 5-6), dhe: E kush i prgjigjet atij q sht n fatkeqsi kur i lutet dhe ia largon t keqen dhe ju bn mbizotrues n tok?! (Neml 62).Taberaniu ka transmetuar me zinxhirin e tij se n kohn e Profetit salallahu alejhi ue selem ishte nj munafik q i lndonte muslimant, dikush prej tyre tha: Ngrihuni ti krkojm shptim Profetit salallahu alejhi ue selem nga ky munafik. Profeti salallahu alejhi ue selem tha: Nuk krkohet shptim prej meje por nga Allahu krkohet largimi i t keqes. Dobit e prfituara:

1. Atribuimi i duas(prmendjes s saj) pas istigathes(krkimit t largimit t s keqes) sht atribuim i dikaje t prgjithshme ndaj dikaje specifike.

2. Komenti i ajetit: Mos lut prve Allahut at q nuk t bn dobi as dm.

3. Ky sht shirku i madh.

4. Sikur t jet njeriu m i mir(devotshm) dhe ta bj at vepr pr t knaqur dike, do te ishte nga zullumqart.

5. Komenti i ajetit vijues.

6. Dika e till nuk sjell dobi n dunja duke iu shtuar faktit q sht kufr.

7. Komenti i ajetit t tret.

8. Rrizku nuk duhet t krkohet nga tjetrkush ve Allahut ashtu si xheneti nu krkohet nga dikush tjetr ve Tij .

9. Komenti i ajetit t katrt.

10. Nuk ka m t humbur se ai q lut dik tjetr ve Allahut.

11. Ai q u konsiderua ilah ve Allahut sht i shkujdesur nga lutja q i drejtohet.

12. Kjo lutje e padrejt sht shkak q ai t cilit i drejtohet lutja ta urrej lutsin dhe t krijoj armiqsi mes tyre.

13. Konsiderimi i ksaj lutjeje, adhurim q i bhet t luturit.

14. Refuzimi i atij adhurimi nga ia q i drejtohet lutje.

15. Ky sht shkak q e bn at njeriun m t humbur.

16. Komenti i ajetit t pest.

17. sht pr tu uditur me faktin se adhuruesit e idhujve e pranojn se ai q sht n vshtirsi nuk mund t marr prgjigje nga askush tjetr prve Allahut, ndaj dhe i luten Atij n vshtirsi me sinqeritet dhe prkushtim.

18. Mbrojtja q Profeti salallahu alejhi ue selem i bri teuhidit dhe respekti q tregon pr Allahun.Kapitulli rreth fjals s Allahut:

A po i bjn shok Allahut dika q ska mundsi t krijoj asgj dhe ata vet jan t krijuar. Kta(t adhuruar) nuk mund ti ndihmojn ata(adhururesit) bile as veten e tyre nuk e ndihmojn dot(Araf 191-192), dhe fjala e Allahut: Ata q ju u luteni prve Allahut nuk posedojn asgj. Nse u luteni ata nuk e dgjojn lutjen tuaj , por edhe sikur ta dgjonin nuk do u prgjigjeshin dot. N Ditn e Gjykimit kta t adhururar(idhuj) e mohojn kt shirk q ju bni. Askush nuk mund t t njoftoj si i Gjithnjohuri pr do gj(Fatir 13-14). Transmetohet n Sahih nga Enesi i cili ka thn: Profeti salallahu alejhi ue selem u a n fytyr ditn e Uhudit dhe iu thye dhmballa dhe tha: Si mund t shptoj nj popull q e godasin dhe e ajn Profetin e tyre?!, ather zbriti fjala e Allahut: Nuk t prket ty shtja e tyre(Ali Imran 128). Gjthashtu aty transmetohet nga Ibn Umeri se ai e ka dgjuar Profetin salallahu alejhi ue selem duke thn kur ai e ngrinte kokn nga rukuja pr n rekatin e fundit t sabahut: Allahume mallkoje filanin dhe filanin pasiq thoshte: Semiallahu limen hamideh Rabena ue lekel hamdu ather Allahu zbriti: Nuk t takon ty aspak shtja e tyre. N nj transmetim tjetr thuhet: Po lutej kundra Safuan bin Unejeh, Suhejl bin Amrit dhe Harith bin Hishamit, zbriti fjala e Allahut: Nuk t takon ty aspak shtja e tyre. Po ashtu transmetohet nga Ebu Hurejra i cili ka thn: Kur iu shpall Profetit salallahu alejhi ue selem ajeti: Trhiqja vrejtjen t afrmve m t ngusht ai u ngrit dhe tha: O ju kurejsh-apo dika t ngjashme- blejini vetet tuaja, sepse un nuk u bj dot dobi tek Allahu asgj.O Abas bin AbdulMutalib un nuk t bj dot dobi asgj tek Allahu. Oj Safije halla e Profetit salallahu alejhi ue selem un nuk bj dobi asgj tek Allahu, oj Fatime e bija e Muhamedit, m krko t duash nga pasuria ime sepse un nuk t bj dot dobi tek Allahu asgj.Dobit e prfituara:

1. Komenti i dy ajeteve.

2. Historia e Uhudit.

3. Lutja e zotriut t t gjith t drguarv n namaz dhe amini q bnin pas tij zotrinjt e eulijave(sahabt).

4. Ata q u lut kundra tyre ishin kafira.

5. Ata(kafirat) kishin br vepra q nuk i kishin br pjesa drrmuese e kafirave, si psh: E an n kok Profetin salallahu alejhi ue selem, prpjekjet e tyre kmbngulse pr ta vrar at, gjithashtu: gjymtimi i kufomave t t vrarve megjithse ishin djem xhaxhallarsh.6. Allahu zbriti n lidhje me kt fakt ajetin: Nuk t takon ty aspak shtja e tyre7. Fjala e Tij: ose tua pranoj pendimin dhe vrtet ua pranoi pendimin dhe besuan.

8. Brja dua(kunuti) n raste t jashtzakonshme.

9. Cilsimi i atyre q bhet dua kundra tyre me emrat e tyre dhe t prindrve t tyre.

10. Lejimi i mallkimit t dikujt t prvem n kunut(duaja n namaz).

11. Historia e Profetit salallahu alejhi ue selem kur zbriti ajeti: Trhiqja vrejtjen t afrmve m t ngusht12. Prpjekjet e zellshme t Profetit salallahu alejhi ue selem n davet duke br aq shum saq e konsideruan t mendur, kshtu ndodh po t veproj muslimani tani.13. Fjala e Profetit salallahu alejhi ue selem q i drejtohej m t afrmit dhe m t largtit: Un nuk t bj dot dobi tek Allahu, saq tha dhe: Oj Fatime e bija e Muhamedit, m krko t duash nga pasuria ime sepse un nuk t bj dot dobi tek Allahu asgj, pra kur zotriu i t drguarve shprehet qart se nuk i bn dot dobi asgj zonjs s t gjitha grave, ather ai njeri q beson se Profeti salallahu alejhi ue selem nuk thot vese t vrtetn, n qoft se hedh vshtrimin n at far ka rn n zemrat e njerzve sot, edhe tek t zgjedhurit e tyre, i bhet i qart teuhidi i vrtet dhe se sa t pakt jan ata q e pasojn fen(si duhet).

Kapitulli rreth fjals s Allahut: E kur tu hiqet frika nga zemrat e tyre ata thon: far tha Zoti juaj? Ata thon: T vrtetn tha, Ai sht m i Larti m i Madhi(Sebe 23).Transmetohet n Sahih nga Ebu Hurejre nga Profeti salallahu alejhi ue selem i cili ka thn: Kur Allahu e cakton nj shtje n qiell engjjt prplasin kraht e tyre n shenj prulje ndaj fjals s Tij, (dgjohet) si t ishte zinxhir q prplaset n gur saq deprton tek ta. Kur qetsohen zemrat e tyre ather thon: far tha Zoti juaj? Thon: T vrtetn dhe Ai sht m i Larti, m i Madhi. Kt e dgjon vjedhurazi(xhini) dhe dgjuesit vjedhurazi jan njri mbi tjetrin kshtu -Sufjani e prshkroi duke mbshtjell pllmbn tij dhe i shprndau gishtat e tij-, e dgjon fjaln dhe ia komunikon atij posht, pasta ai ia komunikon tjetrit posht tij derisa ta lshoj n gjuhn e magjistarit ose falltorit, her e arrin gjuajtsi para se t`ia komunikoj dhe ndonjher e komunikon para se t arrij gjuajtsi.Magjistari ose falltori i shton(asaj t vrtete) njqind gnjeshtra ndaj(njerzit) thon: A nuk na ka thn n filan dit kshtu e ashtu, dhe ia vrteton(gnjeshtrat q ai thot) pr shkak t asaj fjale t vrtet q ka dgjuar nga qielli(Transmeton Buhariu dhe Muslimi). Transmetohet nga Neaus bin Seman i cili ka thn: Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kur Allahu do q t shpall dika, flet me shpallje, ather qiejt dridhen fuqishm nga frika prej Allahut. Banort e qiejve kur e dgjojn kt alivanosen dhe bien n sexhde. I pari q ngre kokn sht Xhibrili, ather i flet Allahu me shpallje far t doj pastaj Xhibrili kalon tek engjjt dhe do her q kalon npr qiell engjjt e atij qielli e pyesin: far tha Zoti yn o Xhibril? Xhibrili thot: E tha t vrtetn, Ai sht m i Larti m i Madhi. T gjith thon ashtu si tha Xhibrili, pastaj Xhibrili e drgon shpalljen aty ku e ka urdhruar Allahu.Dobit e prfituara:1. Tefsiri i ajetit.

2. Argumenti q prmban ky ajet pr zhvlersimin e shirkut veanrisht n lidhje me njerzit e mir, bile sht thn n lidhje me kt ajet: I pret rrnjt e pems s shirkut nga zemra e njeriut.

3. Komenti i ajetit: Than: T vrtetn(e tha) Ai sht m i Larti, m i Madhi.

4. Shkaku i pyetjes q drejtojn.

5. Xhibrili u prgjigjet duke thn: Tha kshtu e ashtu.

6. Fakti se i pari q ngre kokn sht Xhibrili.

7. Ai ua thot t gjith banorve t qiejve sepse ata e pyesin.

8. Alivanosja i prfshin t gjith banort e qiejve.

9. Dridhja e qiejve nga fjala e Allahut.

10. Xhibrili sht ai q e on shpalljen aty ku ka urdhruar Allahu.

11. Prmendja e dgjimit vjedhurazi t shejtanve.

12. Mnyra se si ata ngjiten lart mbi njri tjetrin.

13. Drgimi i gjuajtsve.

14. Her e arrin gjuajtsi para se ta komunikoj at q dgjoi dhe her arrin ta lshoj n bashkpuntort e tij prej njerzve para se ta godas.15. Fakti q fallxhort e thon t vrtetn nganjher.

16. Fakti q ai gnjen me at t vrtet njqind gnjeshtra.

17. Gnjeshtrat e tij nuk i merren t vrteta ,vese si shkak i asaj fjale t vrtet q u dgjua nga qielli.

18. Pranimi q shpirtrat i bjn s kots, si kapen pas nj fjale dhe nuk zn mend me njqind?

19. Fakti q ata e transportojn at fjal njri pas tjetrit, e ruajn dhe e prdorin si argument.

20. Pohimi i cilsive ndryshe nga bjn esharijet mohues.

21. Ajo dridhje dhe ajo alivanosje sht si rezultat i friks nga Allahu.

22. Ata bien n sexhde pr Allahun. Kapitulli i Shefatit(Ndrmjetsimit).

Fjala e Allahut: Trhiqjau vrejtjen me Kuran atyre q i kan frikn tubimit tek Zoti i tyre. Nuk kan ndihms prve Tij dhe as ndrmjetsues. (Kjo vrejtje) ashtuq t jen t devotshm(Enam 51), dhe fjala e Tij: Thuaj Allahut i takon i gjith ndrmjetsimi (Zumer 44), dhe fjala e Tij: Kush mund t ndrmjetsoj tek Ai vese me lejen e Tij(Bekareh 255), dhe fjala e Tij: Sa e sa engjj ka n qiej q ndrmjetsimi i tyre nuk bn dobi asgj vese pasi Allahu ti jap leje atij q do(dshiron) dhe sht i knaqur me t(Nexhm 26), dhe fjala e Tij: Thuaj: Thrritini ata q i pretendoni n vend t Allahut. Ata nuk posedojn asnj grimc n qiell e as n tok dhe as nuk ka kush ti ndihmoj ata ndaj Allahut. Nuk bn dobi ndrmjetsimi tek Ai prve i atij q i ka dhn leje(Sebe 22-23).Ebul Abasi(Ibn Tejmijeh) ka thn: Allahu mohoi ekzistencn e cilsive t pretenduara tek idhujt pas t cilave kapen idhujtart p.sh.:mohoi pushtetin e dikujt tjetr(n qiell apo n tok) apo ortakrin me ta, mohoi q dikush t ndihmoj Allahun, duke mos ngelur lidhje tjetr prve shefatit, ndaj dhe bri t qart se ndrmjetsimi nuk bn dobi vese nse Zoti i jep leje dikujt pr ndrmjetsim, si ka thn i Lartsuari: Ata nuk ndrmjetsojn vese pr at q Allahu e do(Enbija 28). Ky ndrmjetsim t cilin e pretendojn idhujtart, do jet i mohuar Ditn e Gjykimit si tregohet n Kuran. Profeti salallahu alejhi ue selem na ka treguar se ai do vij do bj sexhde pr Zotin e tij dhe do e falenderoj(lavdroj)-nuk fillon menjher me ndrmjetsimin- pastaj i thuhet atij: Ngrije kokn, thuaj do t t dgjohet fjala , krko do t t jepet, ndrmjetso do t pranohet ndrmjetsimi yt.Ebu Hurejra i tha Profetit salallahu alejhi ue selem : Kush sht njeriu m fatlum q meriton ndrmjetsimin tnd? Tha: Kush thot Lailahe ilallah sinqerisht nga zemra e tij. Ky sht shefati pr t sinqertt-me lejen e Allahut- dhe nuk i takon atij q i bn shok Allahut. Realiteti i ktij shefati sht se Allahu u bn mirsi t sinqertve duke i falur ata nprmjet duas s atij q Allahu i ka dhn t drejt pr shefat si nderim dhe ngritje n pozitn e lavdruar. Shefati i mohuar n Kuran sht ai q prmban n vetvete shirk ndrkoh q shefati sht pohuar n disa ajete dhe bhet fjal pr shefatin me leje nga Allahu. Profeti salallahu alejhi ue selem ka br t qart se ndrmjetsimi nuk i takon vese njehsuesve dhe t sinqertve(mbaroi fjala e Ibn Tejmijes).Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajeteve.

2. Prshkrimi i shefatit t ndaluar.

3. Prshkrimi i shefatit t lejuar.

4. Prmendja e shefatit t madh: pozita e lavdruar.

5. Prshkrimi i veprimit t Profetit salallahu alejhi ue selem, i cili nuk fillon menjher me ndrmjetsimin por bn sexhde dhe kur ti jepet leje ndrmjetson.6. Kush sht fatlumi q e meriton at?

7. Ndrmjetsimi nuk u takon atyre q bjn shirk.

8. Sqarimi i realitetit t shefatit.Kapitulli rreth fjals s Allahut: Ti nuk mund t udhzosh k t duash por Allahu udhzon at q do Ai (Kasas 56)Transmetohet n Sahih nga Ibnul Musejib nga babi i tij i cili ka thn: Kur Ebu Talibit po i vinte vdekja, Profeti salallahu alejhi ue selem shkoi tek ai. Aty ishin t pranishm Abdullah bin Ebi Umejeh dhe Ebu Xhehli. Profeti salallahu alejhi ue selem i tha atij: O xhaxhai im thuaj Lailahe ilallah ,kt fjal me t ciln un argumnetoj(debatoj) pr ty tek Allahu. Ata t dy i thon(Ebu Talibit): A po heq dor nga feja e Abdul Mutalibit? Profeti salallahu alejhi ue selem e prsriti krkesn por dhe ata dy e prsritn thnien e tyre. Fjala e fundit q tha ishte: Jam n fen e Abdul Mutalibit duke refuzuar t thoshte Lailaheilallah. Profeti salallahu alejhi ue selem tha: Do krkoj falje pr ty pr sa koh q nuk m ndalohet dika e till. Ather Allahu zbriti ajetin kuranor: Nuk i takon Profetit dhe as atyre q kan besuar q t krkojn falje pr idhujtart edhe sikur ata t jen t afrmit e tyre. Gjithashtu Allahu i Lartsuar ka zbritur n lidhje me Ebu Talibin ajetin Kuranor: Ti nuk mund t udhzosh k t duash por Allahu udhzon at q do Ai .

Dobit e prfituara:1. Tefsiri i ajetit: Ti nuk mund t udhzosh at q do por Allahu udhzon at q dshiron.2. Tefsiri i ajetit: Nuk i takon Profetit t krkoj falje pr idhujtart edhe sikur ata t jen t afrm.

3. Dhe shtja m madhore(e ksaj teme): Shpjegimi i sakt i fjals Lailahe ilallah ndryshe nga `bjn ata q pretendojn se jan t ditur.

4. Ebu Xhehli dhe kush ishte me t e dinin qllimin e Profetit salallahu alejhi ue selem kur i tha personit: Thuaj Lailahe ilallah. Ndaj Allahu i poshtroft ata njerz t cilt edhe Ebu Xhehli e njihte themelin e Islamit m mir se ta.

5. Prpjekja e zellshme dhe maksimale e Profetit salallahu alejhi ue selem q xhaxhai i tij t pranonte Islamin.

6. N kt ka kundrprgjigje ndaj atyre q pretendojn se Abdul Mutalibi dhe t part e tij kan qen musliman.

7. Fakti q Profeti salallahu alejhi ue selem krkoi falje pr t, por jo vetm q ai nuk u fal nga Allahu por bile iu ndalua Profetit salallahu alejhi ue selem q t krkonte dika t till.

8. Dmi q shoqria e keqe i shkaktojn njeriut.

9. Dmi q vjen si pasoj e madhrimit t teprt t t parve dhe atyre q jan m t mdhenj.

10. Argumentimi n xhahilijet me dika t till.

11. Ka argument q veprat vlersohen sipas prfundimeve sepse po ta kishte thn shehadetin do i bnte dobi.

12. Meditimi rreth ktij dyshimi t fort q ekziston n zemrat e t humburve sepse n kt histori tregohet se idhujtart nuk polemizuan me dika tjetr ve saj megjith maksimumin q Profeti salallahu alejhi ue selem bri dhe kmbnguljen e tij. Pr shkak t peshs q kishte ky dyshim dhe qartsis s shehadetit ata u mjaftuan me kt argumentim.Kapitulli i brjes t qart se kufri i bijve t Ademit dhe lnia e tyre e fes sht si shkak i kalimit t kufinjve n lidhje me njerzit e mir.

Fjala e Allahut: O ithtar t librit mos e teproni n fen tuaj dhe mos thoni pr Allahun vese t vrtetn.

Transmetohet n Sahih nga Ibn Abasi se ai ka thn rreth fjals s Allahut: Ata thon: Mos hiqni dor nga idhujt tuaj, mos hiqni dor nga Uedaja, Suaja, Jegutha, Jeuka dhe Nesra(Nuh 23). Ai tha: Kto jan emrat e disa prej burrave t mir nga populli i Nuhut. Kur ata vdiqn, shejtani i tha popullit t tyre: Vendosni n vendin ku ata uleshin disa statuja dhe i quani me emrat e tyre. Kshtu bn dhe nuk i adhuruan derisa ky brez vdiqn, pastaj u harrua dituria dhe kta idhuj m pas u adhuruan..

Ibnul Kajimi ka thn: M shum se nj selef sht shprehur duke thn: Kur kta vdiqn, populli qndronin tek varret e tyre, pastaj vendosn statuja sipas pamjes s tyre pastaj pasiq kaloi njfar kohe e gjat, i adhuruan ato.(Marr nga Igathetul-lehfan).Transmeton nga Umeri se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Mos m lavdroni tepr prtej kufinjve ashtu si bn t krishtert me birin e Merjemes. Vrtet un jam rob i Allahut ndaj thuani: Rob i Allahut dhe i drguari i Tij. E kan transmetuar ata t dy. Dhe tha: Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Ruajuni nga kalimi i kufinjve sepse ajo q i shkatrroi popujt para jush ishte gului(teprimi, kalimi i kufinjve).

Transmeton Muslimi nga Ibn Mesudi se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Jan t shkatrruar ekstremistt(ata q e teprojn, q hyjn m thell se duhet) e tha kt tre her.

Dobit e prfituara:

1. Kush kupton kt tem dhe dy temat pas saj i bhet e qart se sa i huaj sht Islami dhe vren udit e fuqis s Allahut dhe rrotullimin e zemrave.

2. Njohja e shirkut t par t ndodhur n tok i cili ishte pr shkak t pretendimit rreth njerzve t mir.

3. Gjja e par me t ciln u ndryshua feja e profetve, shkaku i ksaj, megjithse ata e dinin se Allahu i ka drguar ata(profet).

4. Pranimi i bidateve nga njerzit megjithse sheriatet dhe natyrshmrit e pastra njerzore i refuzojn ata.5. Shkaku i gjith ksaj sht: przierja e t vrtets me t kotn. N rastin e par ishte dashuria pr njerzit e mir, ndrsa n rastin e dyt: veprimi i dikaje nga njerzit duke pasur pr qllim dika t hajrit dhe q kjo gj keqkuptohet nga ata q vin pas tyre duke menduar se kishin pr qllim gj tjetr.

6. Tefsiri i ajetit n suren Nuh.

7. Natyra e njeriut ku n zemrn e tij e vrteta paksohet ndrsa e kota shtohet.

8. N kt tem ka argument pr at fjal t selefve ku thuhet se: Bidatet jan shkaku i kufrit.

9. Shejtani e di se n far prfundimi t on bidati sado i mir q mund t jet qllimi i vepruesit.

10. Njohja e parimit t prgjithshm: Ndalimi nga ekstremizmi(teprimi, tejkalimi i kufinjve) dhe prfundimin ku ai t on.

11. Dmi q shkakton qndrimi pran nj varri me qllim pr t kryer aty nj vepr t mir.

12. Njohja e ndaless nga statujat dhe urtsia n prishjen e tyre.

13. Vlera e njohjes s ksaj historie dhe nevoja e madhe pr shkak t shkujdesjes nga kjo gj.

14. Edhe m i uditshm sht fakti se ata e lexojn kt histori n librat e tefsirit dhe t hadithit, e njohin kuptimin e fjalve t Allahut, e megjithat zemrat e tyre jan t vulosura(nuk kuptojn) duke vazhduar t besojn se veprimi i popullit t Nuhut sht nga ibadetet m t mira dhe besuan se ajo q Allahu ka ndaluar sht kufr q e bn t lejuar gjakun dhe pasurin.

15. Sqarimi se ata kishin pr qllim vetm shefatin.

16. Mendimi i tyre i gabuar se dijetart t cilve ua bn ato piktura(statuja) e dshironin kt gj.17. Sqarimi madhshtor n fjaln e tij: Mos m lavdroni tepr si bn t krishtert me birin e Merjemes salavatet e Allahut qofshin pr at q komunikoi shum qart.

18. Kshilla e tij salallahu alejhi ue selem q na drejton ne n lidhje me humbjen dhe dshtimin e ekstremistve.

19. Sqarimi se idhujt nuk u adhuruan vese pasiq u harrua njohja e shkakut pr t cilin u vendosn fillimisht ato piktura, gj e cila nxjerr n pah vlern e dituris kur ajo sht e pranishme dhe dmi q shkaktohet nga humbja e saj.

20. Shkaku i humbjes s dituris sht: vdekja e dijetarve.

Kapitulli rreth krcnimit q ka ardhur n lidhje me at q adhuron Allahun tek varri i nj njeriu t mir(devotshm, pa prmendur pastaj nse e adhuron at).

Transmetohet n Sahih nga Aishja se Ummu Selemeh i prmendi Profetit salallahu alejhi ue selem nj kish q kishte par n Etiopi dhe pikturat(ikonat) q gjendeshin n t, ai tha: Ata jan njerzit m t kqinj tek Allahu. Kur vdes nga mesi i tyre ndonj i devotshm i ndrtojn mbi varrin e tij faltore dhe pikturojn n t ato piktura. Ata jan krijesat m t kqija tek Allahu. Ata ran n dy t kqija(sprova) njhersh: N at t varreve dhe at t statujave. Po n dy(sahihet) transmetohet nga ajo(Aishja) e cila ka thn: Kur ishte n shtratin e vdekjes Profeti salallahu alejhi ue selem hidhte nj cop mbi fytyrn e tij, kur ajo i rndohej(bezdiste) e hiqte at. Duke qen n kt gjendje ai tha: Mallkimi i Allahut qoft mbi ifutt dhe t krishtert, t cilt i morn faltore varret e profetve t tyre, duke trhequr vrejtjen nga ky veprim dhe sikur t mos ishte kjo arsye, do ishte i shfaqur varri tij por ai kishte frik se mos kthehej n faltore. E transmetojn t dy. Transmeton Muslimi nga Xhundub bin Abdilah se ai ka thn: E kam dgjuar Profetin salallahu alejhi ue selem pes(dit) para se t vdiste duke thn: Un jam i pastr tek Allahu q t kem halil prej jush sepse Allahu m ka zgjedhur halil t tijin ashtu si ka zgjedhur Ibrahimin halil. E sikur t kisha ndonj halil nga umeti im do merrja Ebu Bekrin pr halil.Ata q ishin para jush i bn varret e profetve t tyre faltore, ndaj mos i shndrroni varret ne faltore sepse un u ndaloj nga kjo gj. Profeti salallahu alejhi ue selem ndaloi nga kjo gj n fund t jets s tij, prve ksaj ai n astet e fundit e ka mallkuar at q bn dika t till. Falja e namazit tek varret bn pjes n kt edhe nse ndrtohet aty faltore dhe e prfshin fjala e Aishes: frika e Profetit salallahu alejhi ue selem q t merret varri i tij faltore. Sahabt nuk kan ndrtuar rreth varrit t tij(xhami) faltore. do vend q merret qllimisht pr tu falur n t konsiderohet faltore bile do vend ku falet namazi quhet xhami si ka thn Profeti: E gjith toka m sht br xhami dhe pastruese. Po ashtu transmeton Ahmedi me zinxhir t mir nga Ibn Mesudi nga Profeti salallahu alejhi ue selem se ai ka thn : Njerzit m t kqinj jan ata q do jen gjall kur t bhet kijameti dhe ata q i marrin varret faltore. Transmeton Ebu Hatim n Sahihun e tij.Dobit e prfituara:1. Ajo q Profeti salallahu alejhi ue selem ka prmendur n lidhje me at q ndrton faltore tek varri i nj njeriu t mir edhe sikur nijeti i vepruesit t jet i mir.2. Ndalesa nga statujat dhe qortimi i rnd rreth ksaj.

3. Msimi q prfitojm nga qortimi i theksuar i Pofetit salallahu alejhi ue selem, sa mir e ka qartsuar kt, megjithat pes net para se t vdiste tha at q u prmend m pare(n tekst).

4. Ndalesa e Profetit salallahu alejhi ue selem nga veprimi i dikaje t till tek varri i tij q para se t ekzistonte varri(i tij).

5. Ky veprim sht nga tradita e ifutve dhe t krishterve n lidhje me varret e profetve t tyre.

6. Mallkimi q u bri atyre pr kt veprim.

7. Qllimi i tij ishte t na e trhiqte vrejtjen nga shndrrimi i varrit t tij n faltore.

8. Shkaku i mos shfaqjes s varrit t tij.

9. Kuptimi i marrjes s varrit faltore.

10. Profeti salallahu alejhi ue selem i prmendi sbashku ata q marrin varret faltore dhe ata q i z kijameti t gjall, pra prmendi shkakun q on n shirk q para se ai t ndodhte si dhe prfundimin e tij.

11. Ajo q prmendi n fjaln e tij pes net para se t vdiste sht kundrprgjigje ndaj dy grupeve, t cilat jan m t kqijat e t gjith bidatinjve: rafidat dhe xhehmijet t cilt disa nga dijetart nuk i konsiderojn nga 72 grupet(dmth nuk i quajn musliman). Pr shkak t rafidive ndodhi shirku dhe adhurimi i varreve dhe ata jan t part q ndrtuan faltore mbi varre.

12. Vuajtjet e mdha t vdekjes me t cilat u sprovua Profeti salallahu alejhi ue selem.

13. Nderimi q Allahu i bri duke e zgjedhur n mnyr dhe dashuri t veant.

14. Fakti(brja e qart) q el khuleh sht grad m e lart se dashuria.

15. Brja e qart se Ebu Bekri (Sidiku) sht m i miri i sahabve.

16. N kt ka shenj indirekte pr hilafetin e tij. Kapitulli i cili bn t qart se gului(kalimi i kufijve) n lidhje me varret e njerzve t mir i shndrron ata n idhuj q adhurohen prve Allahut.

Maliku ka transmetuar n el Mueta se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: O Allah mos e lejo varrin tim t bhet idhull q adhurohet. Vrtet zemrimi i Allahut sht i madh ndaj atyre q i marrin varret e profetve t tyre faltore.

Transmeton Ibn Xherah me zinxhirin e tij nga Sufjan bin Mensur nga Muxhahid n lidhje me ajetin: Ai(Lati,ishte nj person q) u prgatiste atyre ushqim dhe kur vdiq, i qndruan(pr ibadet) tek varri i tij. T njjtn gj ka thn Ebul Xheuza nga Ibn Abasi i cili ka thn: Ai u bnte ushqim haxhinjve. Transmetohet nga Ibn Abasi se ai ka thn: Profeti salallahu alejhi ue selem ka mallkuar vizitoret e varrezave dhe ata q i marrin varret faltore dhe q vendosin qirinj mbi to. E kan transmetuar autort e Suneneve.Dobit e prfituara:

1. Shpjegimi i termit euthan:idhuj2. Shpjegimi i termit ibadet

3. Profeti salallahu alejhi ue selem nuk ka krkuar mbrojtje vese nga dika q ekzistonte frika se ajo do ndodh4. Kt e bashkangjiti n gjykim me marrjen e varreve faltore

5. Prmendja e zemrimit t madh t Allahut pr kt veprim

6. M e rndsishmja e ksaj teme:Njohja e mnyrs s ibadetit q i bnin Latit q ishte njkohsisht idhulli m i madh

7. Njohja e faktit se ai sht varr i nj njeriu t mir8. Ai sht emr i nj t vdekuri si dhe sqarimi i kuptimit t emrtimit t tij

9. Mallkimi q Profeti bri pr vizitoret e varreve

10. Mallkimi i atij pr ata q i ndriojn ato

Kapitulli rreth mbrojtjes q Profeti salallahu alejhi ue selem i bri pozits s teuhidit dhe mbyllja e do shtegu q on n shirk.Fjala e Allahut: Ju ka ardhur i drguar nga mesi juaj,ai ndjen keqardhje pr at q u shqetson,i prkushtuar ndaj jush,sht i mshirshm dhe i dashur me besimtart.Nse ata zmbrapsen, thuaj: M mjafton Allahu nuk ka t adhuruar me t drejt ve Tij.Atij i jam mbshtetur,Ai sht Zoti i Arshit t madh(Teubeh 129).Transmetohet nga Ebu Hurejra i cili ka thn:Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Mos i bni shtpit tuaja varreza dhe mos e bni varrin tim vendfeste,oni salavate pr mua sepse salavatet tuaja m arrijn nga kudo q t jeni.Transmeton Ebu Daudi me zinxhir t mir dhe transmetuesit e tij jan t besueshm.

Transmetohet nga Ali bin Husejni se ai pa nj burr q po afrohej tek nj e ar tek varri i Profetit salallahu alejhi ue selem, hynte n t dhe lutej aty,ai e ndaloi nga kjo gj dhe i tha:A t tregoj nj thnie q e kam dgjuar nga babai im nga gjyshi im nga Profeti salallahu alejhi ue selem i cili ka thn: Mos e bni varrin tim vendfeste dhe mos i bni shtpit tuaja varreza dhe bni salavate pr mua sepse prshndetjet tuaja m arrijn mua nga kudo q t jeni.E ka transmetuar n el Muhtarah.Dobit e prfituara:

1)Komenti i ajetit t sures Teubeh.2)Largimi q i bri umetit t tij nga ky veprim si mbrojtje n maksimum.3)Prmendja e prkujdesjes s tij ndaj nesh,mshira dhe dhembshuria e tij.

4)Ndalimi q shprehu nga vizita e varrit t tij me qllim t veant (n mnyr t posame duke ndrmarr udhtim vetm me at qllim) megjithse vizita e varrit t tij sht nga veprat m t mira(pr at q shkon n Medine pr t vizituar xhamin).5)Ndalimi i tij nga shpeshtimi i i vizits.6)Nxitja e tij pr t falur nafilet n shtpi.7)Ata(sahabt) e dinin qart se nuk duhet falur n varreza.8)Arsyetimi i Profetit salallahu alejhi ue selem se salavati i personit dhe selami i tij i arrijn sado larg q t jen, ndaj nuk ka nevoj q njeriu t jet afr si mendojn disa.9)Fakti q Profetit salallahu alejhi ue selem n Berzeh(jetn e varrit) i shfaqen veprat e umetit t tij, salavatet dhe selamet.Kapitulli se nj pjes e ktij umeti do t adhurojn idhujt.Fjala e Allahut: A i sheh ata q u sht dhn nj pjes nga libri se si i besojn idhujve dhe tagutve dhe thon pr ata q kan mohuar se jan m t udhzuar se besimtart dhe fjala e Tij: Thuaj:A t`u tregoj kush gzon pozit m t keqe tek Allahu:ai q Allahu e ka mallkuar,sht i zemruar me t dhe ka shndrruar prej tyre n majmun,derra dhe n adhurues t idhujve (Maideh 60) dhe fjala e Tij: Ata q mbizotruan shtjen e tyre, than:Do ndrtojm mbi ta(varrin e tyre) xhami(Kehf 21).Transmetohet nga Ebu Seidi se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Do t pasoni traditat(hapat) e atyre q kan qen para jush,hap pas hapi, saq edhe po t hyjn n zgavrn e zvarranikut(dabit) do hynit n t. Than: O Rasulallah! A bhet fjal pr ifutt dhe t krishtert? Tha: E kush tjetr ve tyre?!. E kan transmetuar t dy. Transmetohet nga Theubani se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Vrtet Allahu ma mblodhi tokn dhe pash lindjen dhe perndimin e saj dhe vrtet pushteti i umetit tim do arrij at q un pash prej saj. Dhe mua m jan dhn(do i jepet umetit tim) dy thesaret: i bardhi dhe i kuqi. Un e luta Zotin tim pr umetin tim q t mos e shkatrronte me thatsir t prgjithshme dhe q t mos mbizotronte mbi ta nj armik t jashtm q i shfaros ata. Zoti im tha: O Muhamed, Un kur vendos dika ajo nuk kthehet mbrapsht. Un ta kam dhn ty pr umetin tnd q t mos i shkatrroj me thatsir t prgjithshme dhe q t mos mbizotroj mbi ta nj armik t jashtm q i shfaros ata edhe sikur t tuboheshin ndaj tyre nga t gjitha ant ata do zhduknin njri tjetrin dhe do zinin robr njri tjetrin. Transmeton el Burkani n Sahihun e tij dhe shtoi: Ajo q kam frik pr umetin tim jan prijsit q i humbasin t tjert, e kur t vendoset shpata ndrmjet tyre nuk do t hiqet deri n ditn e Gjykimit. Nuk do bhet Kijameti derisa nj pjes e umetit tim ti bashkohet idhujtarve dhe derisa grupe nga umeti im t adhurojn idhujt. Do jen n umetin tim tridhjet gnjeshtar, secili prej tyre pretendon se sht profet ndrkoh q un jam vula e profetve dhe nuk ka profet pas meje. Do vazhdoj t jet nj grup nga umeti n t vrtetn, fitimtar(ngadhnjyes), nuk u bn dm atyre kush i poshtron ata, derisa t vij urdhri i Allahut.Dobit e prfituara:1. Komenti i ajetit t sures Nisa.2. Komenti i ajetit t sures Maide.

3. Komenti i ajetit t sures Kehf.

4. Dhe m e rndsishmja: Cili sht kuptimi i besimit n idhuj dhe tagut? A sht thjesht besim n zemr? Apo sht prputhje????????? me vepruesit e ksaj edhe pse mund ti urrej dhe e njeh kotsin e tyre?

5. Fjala e tyre: Kafirat q njihet qart kufri i tyre jan m t udhzuar se besimtart.

6. E cila sht dhe pr qllim me titullin e tems: Kjo gj do ekzistoj n kt umet si bhet e qart n hadithin e Ebu Seidit.

7. Shprehja qart se kjo do ndodh dmth adhurimi i idhujve n kt umet, n njerz t shumt.

8. M e uditshmja: shfaqja e atyre q pretendojn profetsin si psh Muhtari megjithse i shqiptonte dy dshmit, shprehej se i prkiste ktij umeti, se Profeti salallahu alejhi ue selem sht i vrtet dhe se Kurani sht i vrtet ku gjendet se Muhamedi sht vula e profetit. E megjithat ka nga ata q i besojn atij megjithse mosprputhja sht e qart. Muhtari u shfaq n fund t kohs s sahabve dhe e pasuan turma t shumta njerzish.

9. Prgzimi se e vrteta nuk zhduket kurr totalisht si ndodhte tek popujt e tjer prkundrazi do ngelet nj grup barts i saj.

10. Fakti madhshtor: megjithse jan t pakt n numr nuk u bjn dm ata q i poshtrojn dhe as ata q i kundrshtojn.

11. Ky kusht do jet deri n ditn e Kijametit.

12. Argumentet e mdha si psh lajmrimi i Profetit salallahu alejhi ue selem se Allahu ia paraqiti lindjen dhe perndimin e toks dhe kuptimi i ksaj, gj e cila ndodhi n ato drejtime ndryshe nga drejtimi veri-jug, lajmrimi i tij pr dhnien e dy thesareve, lajmrimi pr pranimin e duas n dy gjra rreth umetit t tij. Lajmrimi pr mos pranimin e t trets, lajmrimi pr vendosjen e shpats dhe mos largimin e saj, lajmrimi pr shfaqjen e pretenduesve t profetsis, lajmrimi pr vazhdueshmrin e ekzistencs t grupit t ndihmuar. T gjitha kto ndodhn ashtu si lajmroi megjithse secila prej tyre nga ana logjike dukeshin t largta pr tu realizuar.

13. Kufizimi i friks s tij pr umetin nga prijsit q i humbin t tjert.

14. Theksimi se far kuptohet me adhurim t idhujve. Kapitulli rreth asaj q ka ardhur pr magjin.

Fjala e Allahut: Ata e dinin mir se kush e zgjodhi magjin nuk do t ket pjes pr t n Ahiret(Bekare 102), dhe: I besojn idhujve dhe tagutve(Nisa 51).Ka thn Umeri: el xhibtu: sht magjia ndrsa taguti sht shejtani. Xhabiri ka thn: Tagutt jan falltort(magjistart) ku kishte nj t till n do lagje(fis, popull)dhe q u zbriste shejtani. Transmetohet nga Ebu Hurejra se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Largohuni nga shtat mkatet shkatrruese. Than: Cilat jan ato o Rasulallah? Tha: Shirku, magjia, vrasja e shpirtit t cilin Allahu e ka ndaluar prvese me t drejt(kur e meriton), ngrnia e kamats, ngrnia e pasuris s jetimit, arratisja nga fushbeteja, shpifja pr besimtaret e ndershme t pafajshme. Transmetohet nga Xhundubi merfuan: Ndshkimi pr magjistarin sht(vrasja) goditja me shpat. Transmeton Tirmidhiu dhe tha: E vrteta qndron se kjo sht thnie e sahabiut(meukuf)Transmetohet n Sahihun e Buhariut nga Bexhalete bin Abdeh i cili ka thn: Umer bin Hatabi shkroi: Vrisni do magjistar dhe magjistare, tha: Dhe ne vram 3 magjistar. sht saktsuar nga Hafsa se ajo urdhroi t vritej nj shrbtore(robresh) e saj q i kishte br magji dhe e vran. Gjithashtu kjo sht saktsuar nga Xhundub. Ahmedi ka thn: kjo sht saktsuar nga tre sahab.

Dobit e prfituara:1. Komenti i ajetit t sures Bekareh.

2. Komenti i ajetit t sures Nisa.

3. Shpjegimi i termit xhibt dhe tagut si dhe dallimi ndrmjet tyre.

4. Taguti mund t jet nga xhint ose nga njerzit.

5. Njohja e shtat mkateve shkatrruese t specifikuara me ndalim.

6. Magjistari bn kufr(del nga islami).

7. Magjistari vritet dhe nuk i krkohet t pendohet.

8. Ekzistenca e magjis tek muslimant n kohn e Umerit, e mund t thuhet pr m pas!

Kapitulli pr sqarimin e disa llojeve t magjis.

Ahmedi ka thn: Na ka treguar Muhamed bin Xhafer i cili tha: na ka treguar Auf bin Malik i cili tha: Na ka treguar Kutnu bin Kabisah nga babai i tij se ai e ka dgjuar Profetin salallahu alejhi ue selem duke thn: el Ijafeh, et-tark dhe tijerah jan nga xhibti. Auf ka thn: el ijafeh: prznia e zogjve (dhe shikimi i drejtimit q do marrin pr tu shrbyer si shenj bestytnie), et-tark: vija q vijzohet n tok. Ndrsa pr xhibtin Hasen el Basri ka thn: tringllima e shejtanit. Zinxhiri i tij sht i mir. E transmeton gjithashtu Ebu Daudi, Nesai, Ibn Hibani n Sahihun e tij n hadithet e ktij sahabiu.

Transmetohet nga Ibn Abasi se ai ka thn: Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush merret me dika prej astrologjis sht marr me nj pjes t magjis sa m shum t shtoj aq m shum shton(zhytet n magji). Transmeton Ebu Daudi dhe zinxhiri sht i sakt ndrsa tek Nesaiu transmetohet nga Ebu Hurejra se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush lidh nyje dhe fryn n t vese ka br magji dhe kush bn magji ka br shirk dhe kush var dika lihet n dor t saj.

Transmetohet nga Ibn Mesudi se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: A t`u tregoj se cila sht smundja shkatrruese(prarse)? Ajo sht thashethemet, fjalt q barten ndrmjet njerzve.Tek ata t dy(Buhariu dhe Muslimi) transmetohet nga Ibn Umeri se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Vrtet ka nj pjes(lloj) oratorie q sht magji.Dobit e prfituara:

1. el Ijafe, et-tarku dhe tijerah jan nga llojet e xhibtit.

2. Shpjegimi i ijafes dhe et-tarku.

3. Astrologjia sht lloj nga llojet e magjis.

4. Lidhja e nyjeve me fryrje n t sht nga magjia.

5. Thashethemet jan nga magjia.

6. Bn pjes n magji nj pjes e oratoris.

Kapitulli rreth fallxhorve e t ngjashmve me ta .Muslimi ka transmetuar n Sahihun e tij nga njra nga grat e Profetit salallahu alejhi ue selem nga Profeti salallahu alejhi ue selem se ai ka thn: Kush shkon tek fallxhori(parashikuesit e t ardhmes) e pyet pr dika dhe ia vrteton at q thot nuk i pranohet namazi pr 40 dit.Transmetohet nga Ebu Hurejra nga Profeti salallahu alejhi ue selem i cili ka thn: Kush shkon tek fallxhori dhe i beson n at q thot ka mohuar at q i sht zbritur Muhamedit, transmeton Ebu Daudi. Ata t katrt dhe Hakimi transmetojn nga Profeti salallahu alejhi ue selem se ai ka thn: Kush shkon tek fallxhori ose parashikuesit e s ardhmes dhe i beson asaj q thot, ka mohuar at q i sht zbritur Muhamedit salallahu alejhi ue selem Hakimi e saktsoi dhe tha: sht sipas kushtit t Buhariut dhe Muslimit. Transmeton Ebu Jala me zinxhir t mir nga Ibn Mesudi si thnie t tijn. Transmetohet nga Imran bin Husejn merfuan(se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn): Nuk sht prej nesh ai q bn bestytni, supersticione ose krkon ti bhen nga dikush tjetr, q hedh fall ose krkon ti hidhet fall, q bn magji ose krkon ti bhet magji. Kush shkon tek fallxhori dhe i beson asaj q ai thot ka mohuar at q i sht zbritur Muhamedit. Transmeton Bezari me zinxhir t mir. Transmeton Taberani n el Euset me zinxhir t mir nga hadithi i Ibn Abasit prve fjalis s fundit: Kush shkon tek fallxhori. deri n fund. Begauiu tha: el ar-raf sht ai q pretendon njohjen e shtjeve t fshehta,q tregon se ku ndodhet gjja e vjedhur apo ku ndodhet kafsha e humbur, etj si kto. sht thn mendim tjetr: ar-raf sht vet fallxhori. El kahin: Fallxhori sht ai i cili lajmron pr shtje t fshehta q kan t bjn me t ardhmen. sht thn mendim tjetr: Ai q lajmron pr far fsheh njeriu n vetvete.

Ka thn Ebul Abas Ibn Tejmije: el ar-raf sht nga emrtimet e fallxhorit(kahinit), po ashtu munexhim(astrolog), ramal: lexues rre, etj t cilt flasin rreth njohjes s gjrave nprmjet ktyre mnyrave. Ibn Abasi ka thn n lidhje me disa njerz q shkruajn Eba Xhad dhe vshtrojn yjet: Ata q bjn dika t till nuk besoj se kan hise tek Allahu.

Dobit e prfituara: 1. Nuk mund t bashkohet besimi tek (vrtetimi i) fallxhorit me besimin n Kuran.

2. (T shprehurit) Vendimi i qart se kjo sht kufr.

3. Prmendja e atij q krkon ti bhet fall.

4. Prmendja e atij q krkon ti bhet bestytni.

5. Prmendja e atij q krkon ti bhet magji.6. Prmendja e atij q mson mnyrn: Eba Xhad.

7. Dallimi ndrmjet el kahin(falltorit) dhe el ar-raf (parashikuesit t s ardhmes).Kapitulli rreth en-Nushrah.

Transmetohet nga Xhabiri se Profeti salallahu alejhi ue selem u pyet pr en-nushrah dhe tha: Ajo sht nga veprat e shejtanit. Transmeton Ahmedi me zinxhir t mir dhe Ebu Daudi. sht pyetur imam Ahmedi rreth en-Nushrah, ai u prgjigj: Ibn Mesudi e urrente kt gj n trsi(me t gjitha llojet e saj).

Transmeton Buhariu nga Katadeja: I thash Ibnul Musejebit: Dikujt i sht br magji dhe sht ftohur me bashkshorten, a lejohet t zgjidhet kjo magji dhe t lirohet(me nushrah)? Tha: Lejohet sepse me kt kan pr qllim pajtimin(prmirsimin) mes tyre. Ajo q bn dobi nuk sht e ndaluar.Transmetohet nga Hasan el Basri se ai ka thn: Nuk mund ta zgjidh magjin vese nj magjistar. Ibnul Kajimi ka thn: en-Nushrah do t thot: Zgjidhja e magjis nga ai q i sht br magji. Kjo sht dy llojesh: Zgjidhja e magjis me magji, kjo sht nga veprat e shejtanit dhe pr kt lloj kishte p qllim fjala e Hasanit. Ai q krkon kt zgjidhje magjie dhe ai q e bn kt i afrohen shejtanit me adhurimin q ai krkon prej tyre dhe kshtu e zhvlerson ndikimin e tij ndaj atij q i sht br magji.Lloji i dyt: lirimi i magjis me rukje, ilae, leximin e duave mbrojtse dhe lutjeve t lejuara, ky lloj sht i lejuar.

Dobit e prfituara:

1. Ndalimi nga en-Nushrah.

2. Dallimi ndrmjet mnyrs s ndaluar dhe asaj t lejuar ashtu q t mos ket paqartsi.

Kapitulli rreth supersticionit(bestytnive).Fjala e Allahut: N t vrtet fati i tyre sht tek Allahu por shumica e tyre kt nuk e dine.(Araf 131), dhe fjala e Tij: Than(besimtart): Fati juaj sht me ju, a nuk po prkujtoheni. Ju jeni popull tejkalues.Transmetohet nga Ebu Hurejra se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Nuk ka adua, as bestytni as hameh e as sefer e kan transmetuar t dy. Muslimi ka shtuar n transmetimin e tij: Nuk ka as besim n yje apo n cytje shejtani. Ata t dy kan transmetuar nga Enesi i cili tha: Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Nuk ka adua e as supersticion por m plqen optimizmi. Than: E far sht optimizmi? Tha: fjala e mir. Transmeton Ebu Daudi me zinxhir t sakt nga Ukbeh bin Amir i cili tha: U prmend ndjellja e s keqes(pr shkak t ndonj shenje apo veprimi) n prani t Profetit salallahu alejhi ue selem dhe ai tha: M e mir se ajo sht optimizmi dhe nuk mund ta kthej mbrapsht muslimanin kjo gj. Nse ndonjri prej jush sheh dika q nuk i plqen le t thoj: o Allah nuk i sjell t mirat dikush tjetr ve Teje dhe nuk i shmang t kqijat dikush tjetr ve Teje dhe nuk ka forc e ndryshim prvese me Ty(prej Teje). Po tek ai(Ebu Daudi) transmetohet nga Ibn Mesudi nga Profeti salallahu alejhi ue selem : et-tijerah(bestytnia) sht shirk(tre her) dhe dokush prej nesh e gjen( n vetvete ndonjher) at por Allahu e largon at duke iu mbshtetur Atij. Transmeton Ebu Daudi ,Tirmidhiu i cili e saktsoi at por fjalin e fundit e konsideroi si fjal t Ibn Mesudit. Transmeton Ahmedi nga Ibn Amri(se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn): Nse bestytnia(et-tijerah:ndjellja e s keqes) e shtyn dik t heq dor nga qllimi i tij vese ka br shirk, Than: Cila sht shlyerja e ksaj? Tha: T thoni: O Allah nuk ka mirsi tjetr prve mirsis q vjen prej Teje dhe nuk vjen fati vese prej Teje dhe nuk ka t adhuruar me t drejt ve Teje. Po tek ai(Ahmedi) transmetohet nga el Fadl bin Abasi (se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn): Bestytnia sht ajo q t shtyn(ta bsh dika) ose t frenon(nga t brit e dikaje).

Dobit e prfituara:

1. Sqarimi rreth fjals s Allahut: N t vrtet fati juaj sht tek Allahu, dhe ajetit: Fati juaj sht me ju.

2. Mohimi i aduas.

3. Mohimi i bestytnive.

4. Mohimi i el hameh(bestytnia q ka t bj me lvizjen e shpendve).

5. Mohimi i sefer(besimit se muaji Sefer sht i pahajr sidomos pr martes).

6. Optimizmi nuk sht bestytni prkundrazi sht e plqyeshme.

7. Shpjegimi i optimizmit(t lavdruar).

8. Nse ndodh n zemrn e besimtarit dika e till(pa dshirn e tij) megjithse ai e urren, kjo nuk prbn problem dhe largohet duke iu mbshtetur Allahut.

9. Dhikri q duhet ta thoj ai q i ndodh kjo.

10. T shprehurit qart se et-tijerah(bestytnia) sht shirk.

11. Komenti i bestytnive t prmuara.

Kapitulli rreth astrologjis.

Buhariu n Sahihun e tij ka thn: Katadeja ka thn: Allahu i ka krijuar yjet pr tre qllime: Zbukurim pr qiellin, goditje pr shejtant dhe shenja pr t`u udhzuar me to, kushdo q pretendon dika tjetr n lidhje me to vese ka gabuar dhe i sht shmangur t drejts dhe ka marr prsipr dika pr t ciln nuk ka dituri.

Katadeja e urrente q dikush t studionte lvizjet e hns gjithashtu Ibn Ujejneh nuk e ka lejuar dika t till, kt e ka transmetuar Harbi nga ata t dy. Ndrsa e ka lejuar kt Ahmedi dhe Is-haku. Transmeton nga Ebu Musa se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Tre vet nuk hyjn n xhenet pirsi i vazhdueshm i alkoolit, ai q i ka shkputur lidhjet farefisnore dhe besimtari n magji. Transmeton Ahmedi dhe Ibn Hibani n Sahihun e tij.

Dobit e prfituara:

1. Urtsia n krijimin e yjeve.

2. Kundrshtimi i atyre q pretendojn dika tjetr.

3. Mospajtimi i dijetarve rreth studimit t yjeve.

4. Krcnimi pr at q beson n dika prej magjis edhe pse mund ta dij se sht e kot.

Kapitulli rreth krkimit t shiut nprmjet yjeve.

Fjala e Allahut: E ju po e prgnjeshtroni furnizimin tuaj(Uakia 82 ).

Transmetohet nga Ebu Malik el Esharij se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Katr cilsi n umetin tim jan prej injorancs(xhahilijetit) q nuk heqin dor prej tyre: krenimi me prejardhjen( pozitn), sharja pr prejardhje, krkimi i rnies s shiut nprmjet yjeve dhe vajtimi. Tha: Vajtuesja nse nuk pendohet para se t vdes do vij ditn e Gjykimit e veshur me rroba prej katrani(zifti) dhe veshje nga sirual??. Transmeton Muslimi. Ata t dy(Buhariu dhe Muslimi) transmetojn nga Zejd bin Halid i cili ka thn: Profeti salallahu alejhi ue selem na ka falur namazin e sabahut n Hudejbije pasiq kishte rn shi natn. Pasiq e kreu namazin u kthye nga njerzit dhe tha: A e dini se tha Zoti juaj? Than: Allahu dhe i Drguari e dine m s miri. Tha: Ai ka thn: Ka prej robrve t Mi q jan gdhir besimtar n Mua dhe mohues. Kush thot: Ka rn shi me mirsin e Allahut dhe mshirn e Tij, ai sht besimtar n Mua dhe mohuesi i astrologjis ndrsa kush thot: Ka rn shiu pr shkak t yllit filan e filan ky sht mohues i imi dhe besimtar i yjeve. Po ata t dy transmetojn nga Ibn Abasi me t njjtin kuptim dhe n t thuhet: Dikush prej t pranishmve tha: Tha t vrtetn ylli filan e filan ndaj Allahu zbriti kt ajet: E ju po e prgnjeshtroni furnizimin tuaj.Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajetit t sures Uakia.2. Prmendja e katr cilsive t injorancs.3. Prmendja e kufrit n disa prej tyre.4. Ka kufr q nuk t nxjerr nga feja.5. Fjala e Tij: U gdhin nj pjes e robrve t mi besimtar dhe mohues ishte pr shkak t zbritjes s mirsis(shiut).6. Tregimi i vmendjes ndaj besimit n kt shtje.7. Tregimi i vmendjes ndaj kufrit n kt shtje.8. Tregimi i vmendjes n fjaln e tij: T vrtetn e tha ylli filan e filan.9. Dijetari mund t`ia shtroj shtjen nxnsit n mnyr pyetse rreth asaj,si bri Profeti salallahu alejhi ue selem : A e dini se far tha Zoti juaj.10. Krcnimi pr vajtuesen.Kapitulli rreth fjals s Allahut: Ka nga njerzit q marrin idhuj n vend t Allahut dhe i duan ata si dashuria pr Allahun(Bekareh 165 ), dhe fjala e Allahut: Thuaj nse baballart tuaj, fmijt tuaj, vllezrit tuaj, bashkshortet tuaj, fisi juaj, pasurit q keni fituar, tregtia q keni frik se mos u dshton, banesat me t cilat jeni t knaqur, jan m t dashura tek ju se sa Allahu, i Drguari i Tij dhe lufta n rrugn e Tij ather prisni derisa Allahu t sjell urdhrin e Tij(Teubeh 24).

Transmetohet nga Enesi se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Nuk beson ndonjri prej jush derisa t jem un m i dashur tek ai se fmija i tij, prindi i tij dhe t gjith njerzit. E transmetojn t dy. Ata t dy transmetojn nga Enesi se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush i ka kto tre cilsi e ka shijuar mblsin e besimit: T jet Allahu dhe i drguari i Tij m t dashur tek ai se dokush(apo gj) tjetr, ta doj dik vese pr hir t Allahut dhe t urrej q t kthehet n kufr pasiq Allahu e ka shptuar prej tij ashtu si urren t hudhet n zjarr. Transmetohet nga Ibn Abasi se ai ka thn: Dashuria,miqsia me Allahun arrihet duke dashur pr Allah dhe duke urryer pr Allah, miqson pr Allah dhe armiqson pr Allah dhe nuk mund ta shijoj robi shijen e besimit nse nuk sht i till edhe sikur t ket shum namaz dhe agjrim. Sot pjesa drrmuese e vllazris ndrmjet njerzve bhet pr shkak t dunjas, kjo gj nuk u sjell aspak dobi atyre. Transmeton Ibn Xheriri.

Ibn Abasi n lidhje me ajetin: Dhe do ndrpriten lidhjet ndrmjet tyre ka thn: Dashuria q kishin(mes tyre).

Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajetit t sures Bekare.

2. Komenti i ajetit t sures Teube.

3. Obligueshmria q t duhet Profeti salallahu alejhi ue selem m shum se sa vetja, familja dhe pasuria.

4. Anullimi i besimit(i prmendur n hadith dhe ajet) nuk tregon pr daljen nga besimi.

5. Besimi ka mblsi t ciln njeriu mund ta shijoj ose jo.

6. Katr veprat e zemrs pa t cilat nuk mund t arrihet miqsia, dashuria e Allahut, po ashtu nuk mund ta shijoj dikush shijen e besimit pa to.7. Kuptimi i aktualitetit nga sahabiu se: shumica e vllazrimeve ndodhin pr shtje t dunjas.

8. Komenti i ajetit: Dhe ndrpriten lidhjet mes tyre.

9. Ka idhujtar q i duan idhujt jashtzakonisht shum.

10. Krcnimi pr at q u jep prparsi atyre tet gjrave(t prmendura) duke i dashur m shum se fen e tij.

11. Kush merr dik apo dika si rival(idhull) dhe e do at njsoj si dashuria pr Allahun, ky sht shirku i madh.

Kapitulli rreth fjals s Allahut: Ky sht shejtani q dshiron t`u friksoj me pasuesit e tij por ju mos iu friksoni atyre dhe mu friksoni vetm Mua nse jeni besimtar(Ali Imran 115), dhe fjala e Tj: Pr xhamit kujdesen dhe i gjallrojn ato, ata q i kan besuar Allahut, Dits s fundit, e falin namazin, e japin zekatin dhe nuk ia kan frikn askujt prve Allahut. Kta jan q shpresohet t jen t udhzuar(Teube 18), dhe fjala e Tij: (Than)I kemi besuar Allahut por nse lndohet pr hir t Allahut e konsideron sprovn e njerzve njsoj si ndshkim prej Allahut(Ankebut 10).

Transmetohet nga Ebu Seidi merfuan: Nga shenjat e jekinit(bindjes, siguris, vrtetsis) t dobt sht t knaqsh njerzit duke zemruar Allahun, tu shprehsh hamd atyre pr furnizimin e Allahut dhe ti ofendosh njerzit pr at q Allahu nuk ta ka dhn. Vrtet furnizimi i Allahut nuk vjen vetm si pasoj e zellit t atij q e krkon dhe as nuk mund ta ndaloj mosplqimi i dikujt.Transmetohet nga Aishja se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kush krkon t arrij knaqsin e Allahut edhe nse me at gj mund t zemrohen njerzit, Allahu do jet i knaqur me t. Ndrsa kush krkon t arrij knaqsin e njerzve duke zemruar Allahun, Allahu do zemrohet me t dhe do i bj njerzit t zemrohen me t. Transmeton Ibn Hibani n Sahihun e tij.

Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajetit t sures Ali Imran.

2. Komenti i ajetit t sures Teube.

3. Komenti i ajetit t sures Ankebut.

4. Jekini forcohet dhe dobsohet.

5. Shenjat e dobsimit t tij, ndr to, kto t treja q u prmendn.

6. Prkushtimi i friks vetm Allahut sht nga obligimet e muslimanit.7. Prmendja e shprblimit t atij q e ka kt cilsi.

8. Prmendja e dnimit q meriton kush e l dika t till.

Kapitulli rreth fjals s Allahut:

Dhe vetm Allahut mbshtetjuni nse jeni besimtar(Maide 23), dhe fjala e Tij: Besimtart e vrtet jan ata t cilt kur n pranin e tyre prmendet Allahu zemrat e tyre dridhen, e kur u lexohen argumentet e Tij atyre u shtohet besimi dhe vetm Zotit t tyre i mbshteten(Enfal 2), dhe fjala e Tij: O profet t mjafton Allahu, po ashtu dhe besimtarve u mjafton(Enfal 64), dhe fjala e Tij: E kush i mbshtetet Allahut, Ai i mjafton atij.

Transmetohet nga Ibn Abasi i cili tha: Na mjafton Allahu, dhe Ai sht Mbrojtsi, Prkrahsi, Kujdestari m i mir.

Kt fjal e ka thn Ibrahimi kur e hodhn n zjarr, e ka thn dhe Muhamedi salallahu alejhi ue selem kur njerzit i than: Vrtet njerzit jan tubuar kundra jush ndaj duhet tu keni frikn, por kjo vetm ua shtoi dhe m shum besimin dhe than: Na mjafton Allahu Mbrojtsi m i mir(Ali Imran 173). Transmeton Buhariu dhe Nesaiu.

Dobit e prfituara:

1. Teuekuli sht nga obligimet(e muslimanit).2. Teuekuli sht nga kushtet e besimit.3. Komenti i ajetit t sures Enfal.4. Komenti i ajetit n fund t ksaj sureje.5. Komenti i ajetit t sures Talak.6. Vlera e madhe e ksaj t ciln e ka thn Ibrahimi dhe Muhamedi salallahu alejhi ue selem n vshtirsi.Kapitulli rreth fjals s Allahut:

A mos u siguruan prej kurthit t Allahut?! Nuk mund ta ndjej veten t sigurt nga kurthi i Allahut vese populli i humbur(i dshtuar)(Araf 99), dhe fjala e Tij: Nuk e humb shpresn nga mshira e Zotit t tij vese populli i humbur(Hixhr 56).

Transmetohet nga Ibn Mesudi i cili ka thn: Gjynahet m t mdhaja jan: Ti bsh shirk Allahut, ta ndjesh veten t sigurt nga kurthi i Allahut dhe ti humbassh shpresat nga mshira e Allahut Trasnmeton AbduRrezaku.

Transmetohet nga Ibn Abasi se Profeti salallahu alejhi ue selem sht pyetur rreth gjynaheve t mdha, tha: Ti bj shok Allahut, humbja e shpress nga mshira e Allahut dhe ta ndjej veten t sigurt nga kurthi i Allahut.Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajetit t sures Araf.

2. Komenti i ajetit t sures Hixhr.

3. Krcnimi i ashpr pr ata q e ndjejn veten t sigurt nga kurthi i Allahut.

4. Krcnimi i ashpr pr humbjen e shpress.

Kapitulli: sht pjes e besimit tek Allahu, durimi ndaj caktimit t Allahut(sprovave dhe fatkeqsive).

Fjala e Allahut: E kush i beson Allahut ia udhzon zemrn e tij. Vrtet Allahu e di do gj n hollsi(Tegabun 11).

Alkameh ka thn(n koment t ktij ajeti): Ka pr qllim at person q e godet sprova, ai e di se sht me caktim t Allahut, ndaj e pranon dhe ia dorzon shtjen Allahut.

Transmetohet n Sahihun e Muslimit nga Ebu Hurejra se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Dy vepra t njerzve jan kufr: ofendimi i prejardhjes dhe vajtimi pr t vdekurin. Transmetojn t dy(Buhari dhe Muslimi) nga Ibn Mesudi merfuan: Nuk sht prej nesh ai q godet kraharorin dhe shqyen rrobat(nga hidhrimi) dhe bn thirrje me thirrje t xhahilijetit.Transmetohet nga Enesi se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Kur Allahu ia do t mirn robit t Tij ia shpejton ndshkimin n kt dunja ndrsa kur ia dshiron t keqen robit t Tij pr shkak t gjynaheve, nuk i jep dnime q t dal me to dhe t merret n llogari ditn e Gjykimit dhe Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: Shprblimi i madh sht sipas sprovs s madhe. Allahu kur e do nj popull i sprovon ata, kush plqehet(me caktimin, e pranon at) atij do i takoj plqimi dhe kush zemrohet atij do i prkas zemrimi Transmeton Tirmidhiu dhe e ka br hasen.

Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajetit t sures Tegabun.

2. Kjo gj sht pjes e besimit tek Allahu.

3. Ofendimi i preardhjes(qoft me sharje apo mohim t tij).

4. Krcnimi i ashpr pr at q godet faqet apo shqyen rrobat apo bn nga thirrjet e xhahilijetit.5. Shenja q tregon se Allahu ia do t mirn robit.

6. Shenja q tregon se Allahu ia do t keqen robit.

7. Shenja q tregon dashurin e Allahut pr robin.

8. Ndalimi q robi t zemrohet(ndaj kaderit).

9. Shprblimi pr at q e pranon sprovn.

Kapitulli rreth rijas(syefaqsis).Fjala eAllahut: Thuaj (o Muhamed): Un jam njeri si ju, m sht shpallur se i Adhuruari juaj sht Nj i Vetm. Kush sht q shpreson n takimin e Zotit t tij le t veproj pun t mira dhe t mos i bj shok n adhurim asgj Zotit t tij(Kehf 110).

Transmetohet nga Ebu Hurejra merfuan, Allahu ka thn: Un jam m i panevojshmi pr t pasur ortak. Kush vepron nj vepr n t ciln m bn mua shok n t, do e l at dhe shirkun e tij.

Transmetohet nga Ebu Seidi merfuan: A tu lajmroj se nga far kam m shum frik pr ju, m shume se sa frika pr mesihun dexhall? Than: Po patjetr o Rasulallah. Tha: Shirku i fsheht, ngrihet ndonjri duke u falur dhe e zbukuron namazin ngaq e sheh se dikush po e vshtron. Transmeton Ahmedi.Dobit e prfituara:

1. Komenti i ajetit t sures Kehf.

2. shtja madhore sht se vepra e mir refuzohet nse przihet me dika pr dik tjetr ve Allahut.

3. Prmendja e shkakut t dikaje t till, i cili sht: panevojshmria absolute.

4. Nga shkaqet e ksaj sht se Allahu sht m i Miri q nuk ka nevoj pr ortak.

5. Frika q Profeti salallahu alejhi ue selem kishte pr shokt e tij nga rijaja.

6. Profeti salallahu alejhi ue selem e komentoi rijan: t falet dikush pr hir t Allahut por e zbukuron pr shkak t vshtrimit t dikujt.

Kapitulli: sht nga shirku q njeriu me veprn e tij t ket pr qllim kt dunja.

Fjala e Allahut: Kush sht q e dshiron jetn e ksaj bote dhe bukurit e saj do ua prmbushim veprat e tyre q n kt dunja dhe nuk do u bhet padrejtsi. Kta jan q nuk meritojn n Ahiret asgj tjetr prve Zjarrit, do jet e shkatrruar far kan vepruar dhe e kot ajo q kan punuar(Hud 15-16).

Transmetohet n Sahih nga Ebu Hurejra i cili ka thn: Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn: sht i dshtuar robi i dinarit, sht i dshtuar robi i dirhemit, sht i dshtuar robi i ves