LIGJI PR PROCEDURN KONTESTIMORELIGJI Nr. 03/L-006 (Gaz. Zyrtare RK dt. 20.09.2008)

PRMBAJTJA PJESA E PAR................................................................................ 6KREU I - DISPOZITAT E PRGJITHSHME ( 1 16).................................... 6 KREU II - KOMPETENCA E GJYKATS ( 17 27) .................................... 10 1. Dispozitat e prbashkta .................................................................. 10 2. Kompetenca e gjykatave n kontestet me element ndrkombtar...................................................................................... 13 3. Kompetenca lndore ..................................................................... 14 4. Prcaktimi i vlers s objektit t kontestit .................................. 14 5. Kompetenca territoriale ( 37 61) ............................................ 15 a) Kompetenca e prgjithshme territoriale ( ( 37 40).............. 15 b) Kompetenca e veant territoriale ( 41- 54) ............................ 16 b.1. Kompetenca territoriale ekskluzive( 41- 43) ...................... 16 Kompetenca n kontestet lidhur me sendet e paluajtshme ( 41) ............................................................................................ 16 Kompetenca n kontestet lidhur me mjetin e fluturimit ( 42) ................................................................................................. 17 Kompetenca pr kontestet n procedurn prmbaruese dhe t falimentimit( 43) .................................................................... 17 b. 2. Kompetenca territoriale e zgjedhur ( 44 54) ................ 17 Kompetenca n kontestet martesore ( 44)............................ 17 Kompetenca ne kontestet pr vrtetimin apo kundrshtimin e atsis apo amsis ( 45) ....................................................... 18 Kompetenca n kontestet pr ushqimin ligjor ( 46) .............. 18 Kompetenca n kontestet pr shprblimin e dmit ( 47)...... 18 Kompetenca n kontestet pr mbrojtjen e s drejts n baz t garancis s prodhuesit ( 48) ................................................. 19 Kompetenca n kontestet nga marrdhnia e puns ( 49) ... 19 Kompetenca sipas vendit t pagess ( 50)............................. 19 Kompetenca sipas vendit ku ndodhet njsia e personit juridik ( 51) ............................................................................................ 19

Kompetenca n kontestet pr shkak t pengim-posedimit mbi sendin e luajtshm ( 52) .........................................................20 Kompetenca n kontestet nga marrdhniet kontraktuese( 53) ............................................................................................20 Kompetenca n kontestet nga raportet trashgimore-juridike ( 54) ........................................................................................20 c) Kompetenca territoriale ndihmse ( 55 - 61) .........................20 Kompetenca pr bashkndrgjyqsit ( 55) .........................20 Kompetenca n kontestet martesore ( 56) ...............................21 Kompetenca n raportet pasurore-juridike t bashkshortve ( 57)................................................................................................21 Kompetenca n kontestet pr vrtetimin apo kundrshtimin e amsis apo atsis ( 58) ..........................................................21 Kompetenca n kontestet pr ushqimin ligjor ( 59)..................21 Kompetenca pr personat, pr t cilt n Kosov nuk ekziston gjykat me kompetenc territoriale ( 60) .................................22 Kompetenca sipas vendit ku ndodhet prfaqsia e personit t huaj n Kosov ( 61) ..................................................................22 6. Kompetenca territoriale pr padit kundr shtetasve t huaj ( 62)...................................................................................................22 7. Kompetenca territoriale nga gjykata e lart ( 63 - 65)............23 8. Marrveshja mbi kompetencn territoriale ( 66) .....................23 KREU III - PRJASHTIMI I GJYQTARIT NGA GJYKIMI ( 67 72)..............24 KREU IV - PALT DHE PRFAQSUESIT E TYRE ( 73 84) ...26 KREU V - PRFAQSUESIT ME PROKUR ( 85 95) ..............................30 KREU VI - GJUHA N PROCEDUR ( 96 98) ........................................33 KREU VII - PARASHTRESAT ( 99 102) .................................................34 KREU VIII - DRGIMI I SHKRESAVE ( 103 122)....................................36 Mnyra e drgimit ( 103) ...................................................................36 Ndrrimi i adress ( 116).....................................................................39 Prfaqsuesi pr pranimin e shkresave ( 118)....................................41 Drgimi i shkresave nga palt ( 120)...................................................42 Fletdrgesa ( 121)...........................................................................42 Shikimi dhe prshkrimi i shkresave n dosjen e lnds ( 122) ..43

KREU IX - SEANCAT DHE AFATET ( 123 133)..................................... 43 Seancat ( 123) ..................................................................................... 43 Afatet ( 125)........................................................................................ 44 Kthimi n gjendjen e mparshme ( 129)........................................... 46 KREU X PROCESVERBALET ( 134 140)............................................. 47 KREU XI - VENDIMET GJYQSORE ( 141 169) .................................... 50 AKTGJYKIMI........................................................................................... 51 a) Aktgjykimi i pjesshm ( 147)........................................................ 52 b) aktgjykimi ne baze te pohimit ( 148) ........................................... 53 c) Aktgjykimi n baz t heqjes dor nga krkespadia ( 149) ....... 53 d) Aktgjykimi pr shkak t padgjueshmris / mosbindjes ( 150). 54 e) Aktgjykimi pr shkak t mungess ( 151) .................................... 54 f) Aktgjykimi pa shqyrtim kryesor t shtjes ( 152) ....................... 55 Dhnia, hartimi me shkrim dhe drgimi i aktgjykimit ( 153) ........... 55 Aktgjykimi plotsues ( 162) ............................................................. 58 Korrigjimi i aktgjykimit ( 165)........................................................... 59 Forma e prer e aktgjykimit ( 166) .................................................. 59 KREU XII - AKTVENDIMI ( 170 175)................................................... 60 PROCEDURA SIPAS MJETEVE T GODITJES ............................................. 62 KREU XIII - MJETET E ZAKONSHME T GODITJES ( 176 210) ............ 62 Ankesa kundr aktgjykimit ( 176 205)............................................... 62 E drejta e ankimit ( 176)......................................................................... 62 Prmbajtja e ankess ( 178 180) ....................................................... 62 Shkaqet nga t cilat mund t goditet aktgjykimi ..................................... 63 Procedura sipas ankess .......................................................................... 66 Kufijt e ekzaminimit t aktgjykimit t shkalls s par.......................... 69 Vendimet e gjykats s shkalls s dyt mbi ankesn............................. 69 Ankesa kundr aktvendimit ( 206 -210)......................................... 72 KREU XIV - MJETET E JASHTZAKONSHME T GODITJES ( 211 251) 73 Revizioni ( 211 231) ................................................................... 73 Revizioni kundr aktvendimit ( 228 231) .......................................... 77 Prsritja e procedurs ( 232 244).................................................... 78

Raporti ndrmjet revizionit dhe propozimit pr prsritjen e procedurs.........................................................................................82 Krkesa pr mbrojtjen e ligjshmris ( 245) .......................................83

PJESA E DYT ..............................................................................85GJYKIMI N SHKALL T PAR .................................................................85 KREU XV PADIA ( 252 263)..............................................................85 Prmbajtja e padis ( 253) ..................................................................85 Padi vrtetimi ( 254) ...........................................................................86 Padia me disa krkesa ( 255)...............................................................86 Kundrpadia ( 256)..............................................................................87 Ndryshimi i padis ( 256) ....................................................................88 Trheqja e padis ( 261)......................................................................89 Gjyqvarsia (Litispendenca) ( 262 - 263)...........................................90 KREU XVI - Bashkndrgjyqsia ( 264 270) ............................90 KREU XVII PJESMARRJA E PERSONAVE T TRET N PROCEDUR ( 271 276) ................................................................................................92 Emrimi i paraardhsit juridik...............................................................94 Njoftimi i personit t tret pr procesin gjyqsor ................................94 KREU XVIII NDRPRERJA DHE PUSHIMI I GJYKIMIT ( 277 295) .......95 Ndihma juridike.....................................................................................97 Mosrespektimi i gjykats ......................................................................98 KREU XXI - SIGURIMI I KRKESPADIS ( 296 318) .........................101 KREU XXII - MJETET PROVUESE DHE MARRJA E PROVAVE ( 319 385) ...............................................................................................................110 Dispozita t prgjithshme ...................................................................110 KQYRJA NE VEND ..............................................................................112 SHKRESAT............................................................................................113 Fuqia provuese e shkresave.............................................................113 DSHMITART .....................................................................................115 EKSPERTT...........................................................................................119 DGJIMI I PALVE .........................................................................123 SIGURIMI I PROVS (PARAPROVA) ..........................................124

KREU XXIII - PRGATITJA E SHQYRTIMIT KRYESOR................................ 126 Dispozita t prgjithshme...................................................................126 SHQYRTIMI PARAPRAK I PADIS .............................................127 Prgjigja n padi ( 394) .....................................................................129 SEANCA PRGATITORE........................................................................130 a) Dispozita t prgjithshme............................................................ 130 b) Ndrmjetsimi dhe pajtimi gjyqsor ......................................133 c) Konvokimi i seancs pr shqyrtimin kryesor t shtjes .............135 KREU XXIV - SHQYRTIMI KRYESOR .........................................................137 1) Zhvillimi i shqyrtimit kryesor .......................................................137 2) Shtyrja dhe vazhdimi i seancs gjyqsore pr shqyrtim kryesor ............................................................................................................140 3) Mbajtja e seancs kryesore me dyer t hapura .............................142 KREU XXV - SHPENZIMET PROCEDURALE ...................................143 1) Prbrja e shpenzimeve procedurale.......................................143 2) Shpenzimet n procedurn e sigurimit t provs ..........................148 3) Lirimi nga pagimi i shpenzimeve gjyqsore.................................149

PJESA E TRET ........................................................................ 151PROCEDURAT E POSAME KONTESTIMORE ......................................... 151 KREU XXVI - PROCEDURA N KONTESTET NGA MARRDHNIA E PUNS ( 474 477) ........................................................................................151 KREU XXVII - PROCEDURA N KONTESTET PR SHKAK T PENGIMIT T POSEDIMIT ( 478 483) .....................................................................152 KREU XXVIII - PROCEDURA N KONTESTET E VLERS S VOGL ( 484 491).......................................................................153 KREU XXIX - PROCEDURA E DHNIES S URDHRPAGESS ( 492 504) ...............................................................................................................155 KREU XXX - PROCEDURA N KONTESTET TREGTARE ( 505 510) .......................................................................................................159 KREU XXXI - PROCEDURA E GJYKIMEVE T ARBITRAZHIT ( 511 531) ...............................................................................................................160 KREU XXXII - DISPOZITAT TRANZITORE DHE T FUNDIT ( 532 537) 167

LIGJI PR PROCEDURN KONTESTIMOREPJESA E PARKREU I - DISPOZITAT E PRGJITHSHME ( 1 16) Neni 1 Ligji pr procedurn kontestimore cakton rregullat procedurale, n baz t t cilave gjykata i shqyrton dhe i zgjidh kontestet nga marrdhniet juridiko-civile t personave fizik dhe juridik, Nse me ligj t posam nuk sht prcaktuar ndryshe. Neni 2 2.1 2.2 2.3 2.4 N procedur kontestimore gjykata vendos brenda kufijve t krkesave q jan parashtruar nga palt ndrgjyqse. Gjykata i zbaton rregullat e t drejts materiale sipas muarjes s saj dhe nuk sht e lidhur me thniet e palve q kan t bjn me t drejtn materiale. Gjykata nuk mund t refuzoj shqyrtimin dhe vendosjen mbi krkesat q jan n kompetencn e saj. Pala duhet t ket interes juridik pr padin dhe pr veprimet procedurale tjera q mund t kryhen n procedur. Neni 3 3.1 Palt mund t disponojn lirisht me krkesat juridiko-civile q i kan parashtruar gjat procedurs.

3.2

Palt mund t heqin dor nga krkesat e tyre, ta njohin krkesn e pals kundrshtare si dhe t bjn ujdi (pajtim) gjyqsore lidhur me kontestin e tyre. Gjykata nuk do ti miratoj disponimet e palve q jan n kundrshtim me: a) rendin juridik; b) dispozitat ligjore; c) rregullat e moralit publik. Neni 4

3.3

4.1 4.2

Gjykata vendos pr krkespadin pas shqyrtimit t shtjes juridike n seanc t drejtprdrejt dhe publike. Ndryshe nga dispozita e paragrafit 1 t ktij neni, gjykata vendos pr krkespadin n baz t veprimeve procedurale te shkruara dhe provave t administruara n mnyr jo t drejtprdrejt, Nse kjo prcaktohet me ligj. Gjykata e shqyrton shtjen n seanc jopublike vetm n rastet e prcaktuara me ligj. Neni 5

4.3

5.1 5.2

Gjykata do ti jep mundsi secils pal q t deklarohet rreth krkesave dhe thnieve t pals kundrshtare. Vetm n rastet e prcaktuara me kt ligj gjykata ka drejt q t vendos mbi krkesn, pr t ciln pals kundrshtare nuk i sht dhn mundsia q t deklarohet. Neni 6

6.1 6.2

Procedura kontestimore zhvillohet n gjuhn q sht n prdorim zyrtar n gjykat. Palt dhe pjesmarrsit e tjer n procedur, t cilt nuk e kuptojn apo nuk e flasin gjuhn q sht n prdorim zyrtar n gjykat kan t drejt q t prdorin gjuhn e vet apo gjuhn q e kuptojn. Neni 7

7.1

Palt kan pr detyr t paraqesin t gjitha faktet mbi t cilat i mbshtesin krkesat e veta dhe t propozojn me t cilat konstatohen faktet e tilla.

7.2

Gjykata sht e detyruar ti vrtetoj edhe faktet t cilat palt nuk i kan paraqitur, si dhe ti marr edhe provat, t cilat palt nuk i kan propozuar, vetm Nse nga rezultati i shqyrtimit dhe i t provuarit del prfundimi se palt kan pr qllim disponimin me krkesat, me t cilat nuk mund te disponojn lirisht (t prcaktuar n nenin 3 paragrafi 3 t ktij ligji), nse me ligj nuk sht prcaktuar ndryshe. Gjykata nuk mund ta bazoj vendimin e vet n faktet dhe provat, lidhur me t cilat palve nuk u sht dhn mundsia q t deklarohen. Neni 8

7.3

8.1

Se cilat fakte do ti konsideroj t provuara e cilat jo, vendos vet gjykata n baz t muarjes me ndrgjegje e t kujdesshme t provave, por edhe n baz te rezultatit t gjith procedimit. Gjykata me ndrgjegje dhe me kujdes e mon do prov ve e ve dhe t gjitha provat s bashku. Neni 9

8.2

Palt ndrgjyqse, ndrhyrsit dhe prfaqsuesit e tyre kan pr detyr q para gjykats t flasin t vrtetn dhe ti shfrytzojn me ndrgjegje t drejtat qe u jan njohur me kt ligj. Neni 10 10.1 Gjykata ka pr detyr t prpiqet q procedura t zhvillohet pa zvarritje dhe me sa m pak shpenzime, si dhe t bj t pamundur do keqprdorim t s drejtave procedurale q u takojn palve sipas ktij ligji. Nse palt, ndrhyrsit, prfaqsuesit ligjor apo prfaqsuesit me prokur, i keqprdorin t drejtat q u jan njohur me kt ligj me qllim q ti dmtojn t tjert, gj kjo e cila sht n kundrshtim me zakonet e mira, mirbesimin dhe ndrgjegjen, gjykata do t caktoj kundr tyre dnime me t holla ose masa t tjera ligjore. Nse palt, ndrhyrsit, prfaqsuesit ligj or ose prfaqsuesit e autorizuar vazhdimisht i shprfillin urdhrat e gjykats, dshtojn t ofrojn informacion sipas mandatit n kt ose n ndonj ligj tjetr n fuqi, ose dshtojn t paraqiten n seancat e caktuara, me qllim q ta vonojn procedimin e lnds, gjykata mund t urdhroj gjoba n t holla ose t zbatoj masa t tjera t prcaktuara me ligj.

10.2

10.3

Neni 11 11.1 Paln q nuk sht e prfaqsuar nga avokati, gjykata e udhzon se cilat veprime procedurale mund ti kryej, sa her q konstaton se ajo nga padijenia nuk i shfrytzon t drejtat procedurale q i takojn sipas ktij ligji. Gjykata duhet ta udhzoj edhe paln qe sht e prfaqsuar nga avokati pr veprimet procedurale, kur konsideron se prfaqsuesi nuk sht duke e kryer punn n mnyr profesionale. Neni 12 Procedura e shkalls s par, si rregull, prbhet prej dy seancave gjyqsore: a) b) seancs prgatitore; seancs pr shqyrtim kryesor. Neni 13 13.1 Kur vendimi i gjykats varet nga zgjidhja paraprake e shtjes pr at se a ekziston ndonj e drejt subjektive apo raport juridik, pr t ciln nj gjykat tjetr ose ndonj organ tjetr kompetent nuk ka marr vendim (shtja paraprake), ather gjykata ka tagr q vet ta zgjidh shtjen e till, nse me dispozita t veanta nuk sht caktuar ndryshe. Vendimi i gjykats mbi shtjen paraprake ka efekt juridik vetm n kontestin, n t cilin sht zgjidhur ajo shtje. Neni 14 N pikpamje t ekzistimit t veprs penale dhe t prgjegjsis penale t kryesit, n procedurn kontestimore gjykata sht e lidhur me aktgjykimin e forms s prer t gjykats penale, me t cilin i pandehuri sht shpallur fajtor. Neni 15 15.1 15.2 15.3 N procedurn e shkalls s par dhe procedurn sipas propozimit pr prsritjen e procedurs, vepron gjyqtari individual (i vetm). N procedurn e shkalls s dyt dhe procedurn sipas revizionit vepron trupi gjykues prej tre gjyqtarve. Caktimin e kompetencs territoriale dhe zgjidhjen e konfliktit pr kompetenc e bn trupi gjykues prej tre gjyqtarve.

11.2

13.2

Neni 16 Nse pr veprimet procedurale t caktuara nuk sht prcaktuar me ligj forma n t ciln kryhen, ather palt ndrgjyqse i kryejn ato me shkrim jasht seancs ose gojarisht n seanc. KREU II - KOMPETENCA E GJYKATS ( 17 27) 1. Dispozitat e prbashkta Neni 17 17.1 17.2 17.3 Menjher pas marrjes s padis, gjykata duhet t vlersoj sipas detyrs zyrtare se a sht kompetente pr procedimin e shtjes q i sht paraqitur. Ky vlersim i kompetencs bhet n baz t thnieve n padi dhe n baz t fakteve q i ka t njohura vet gjykata. Nse gjat procedimit t shtjes ndryshohen rrethanat mbi t cilat sht mbshtetur kompetenca e gjykats, gjykata e cila ka qen kompetente n momentin e paraqitjes s padis mbetet edhe m tutje kompetente, prkundrejt faktit se ndryshimet e tilla e bjn kompetente gjykatn tjetr t llojit t njjt. Neni 18 18.1 18.2 Gjat tr procedurs gjykata kujdeset sipas detyrs zyrtare nse zgjidhja e kontestit hyn ose jo n kompetencn gjyqsore. Kur gjat procedimit t shtjes konstatohet se pr zgjidhjen e kontestit nuk sht kompetente gjykata, por ndonj organ tjetr shtetror, ather gjykata shpallet inkompetente, i shpall t pavlefshme t gjitha veprimet procedurale te kryera dhe e hedh posht padin e paraqitur. Kur gjykata gjat zhvillimit t procedurs konstaton se pr zgjidhjen e kontestit nuk sht kompetente gjykata e vendit, ather ajo shpallet inkompetente, i anulon veprimet procedurale t kryera dhe e hedh posht padin. Mirpo, gjykata nuk do t veproj ashtu nse kompetenca e gjykats s vendit ton varet nga plqimi i t paditurit, e i padituri e ka dhn plqimin pr kontestin n zhvillim.

18.3

Neni 19 Secila gjykat gjat gjith procedurs s shkalls s par, sipas detyrs zyrtare kujdeset pr kompetencn lndore. Neni 20 20.1 Nse palt pr zgjidhjen e kontestit t caktuar e kan kontraktuar arbitrazhin, gjykata, t cils i sht paraqitur padia pr t njjtin kontest midis palve t njjta, sipas prapsimit t pals s paditur do t shpallet inkompetente, do ti anuloj veprimet e kryera n procedur dhe do ta hedh posht padin. Gjykata nuk vepron kshtu vetm nse konstaton se kontrata mbi arbitrazhin nuk sht e vlefshme, se ka pushuar vlefshmria e saj apo se nuk mund t realizohet. Prapsimi nga paragrafi 20.1 i padituri mund ta parashtroj m s voni me an t prgjigjes ne padi. Neni 21 21.1 Deri sa t merret vendimi mbi shtjen kryesore, gjykata me an t aktvendimit do ta prfundoj procedurn kontestimore nse konstaton se procedura do t duhej t zhvillohej sipas rregullave t procedurs jokontestimore. Pasi q aktvendimi n fjal t bhet i forms s prer, procedura do t vazhdoj t zhvillohet sipas rregullave t procedurs jokontestimore n gjykatn kompetente. Veprimet procedurale t kryera nga gjykata kontestimore (kqyrja direkt, ekspertiza, dgjimi i dshmitareve etj.), si dhe vendimet q i ka marr kjo gjykat, nuk jan t pavlefshme, pos nse jan kryer n procedimin kontestimor dhe nuk do t kryhen rishtas. Neni 22 22.1 22.2 Gjykata mund t shpallet jokompetente n pikpamje territoriale vetm sipas prapsimit t pals s paditur t parashtruar me an t prgjigjes n padi. Mbi prapsimin nga paragrafi 22.1 gjykata vendos m s voni n seancn prgatitore, prkatsisht n seancn e par pr shqyrtimin kryesor, nse seanca prgatitore nuk sht mbajtur. Gjykata mund t shpallet jokompetente n pikpamje territoriale sipas detyrs zyrtare vetm kur ekziston kompetenca territoriale ekskluzive e

20.2

21.2

22.3

ndonj gjykate tjetr, por m s voni deri ne momentin e paraqitjes s prgjigjes n padi. Neni 23 23.1 Pasi q aktvendimi mbi inkompetencn (nenet 20 dhe 22 t ktij ligji) t bhet i forms s prer, gjykata pa vones, e m s voni brenda afatit prej tri ditsh, do tia drgoj lndn gjykats e cila sipas mendimit t saj sht kompetente. Gjykata, t cils i sht drguar lnda, do ta procedoj shtjen juridike sikurse procedimin t ishte filluar pran saj. Veprimet procedurale t kryera nga gjykata inkompetente (kqyrja n vend, ekspertimi, dgjimi i dshmitarve etj.) nuk jan t pavlefshme vetm nga shkaku se i ka kryer gjykata inkompetente dhe nuk ka nevoj q prsri t kryhen. Neni 24 24.1 Nse gjykata t cils i sht drguar lnda konsideron se sht kompetente pikrisht gjykata q ia ka drguar lndn, ose ndonj gjykat tjetr, ather ajo, brenda afatit prej tri ditsh do tia drgoj lndn gjykats q duhet ta zgjidh kt konflikt kompetence. Gjykata, t cils i sht drguar lnda nuk vepron kshtu vetm kur konstaton se ajo i sht drguar pr shkak t gabimit t hapur, kurse sht dashur ti drgohet ndonj gjykate tjetr, n t cilin rast lndn do tia drgoj gjykats tjetr dhe pr ket gj do ta njoftoj gjykatn q ia ka drguar lndn. Nse sipas ankess kundr aktvendimit t gjykats s shkalls s par, me t cilin ajo sht deklaruar e inkompetencs territoriale, vendimin e ka marr gjykata e shkalls s dyt, ather ky vendim, n pikpamje t kompetencs e obligon edhe gjykatn t cils i sht drguar lnda, nse gjykata e shkalls se dyt, q e ka marr vendimin sipas ankess, sht kompetente pr t zgjidhur konfliktin lidhur me kompetencn midis ktyre dy gjykatave. Vendimi i gjykats s shkalls s dyt mbi inkompetencn lndore t gjykats s shkalls s par e obligon do gjykat t cils i drgohet m von lnda e njjt, nse gjykata e shkalls s dyt sht kompetente pr zgjidhjen e konfliktit lidhur me kompetencn midis ktyre dy gjykatave.

23.2 23.3

24.2

24.3

Neni 25 25.1 25.2 Konfliktin lidhur me kompetencn midis gjykatave te llojit t njjt e zgjidh gjykata q sht m e lart dhe e prbashkt pr gjykatat n konflikt. Konfliktin lidhur me kompetencn midis gjykatave t llojit t ndryshm e zgjidh Gjykata Supreme e Kosovs. Neni 26 26.1 26.2 Mbi konfliktin lidhur me kompetencn mund t vendoset edhe kur palt nuk jan deklaruar me prpara lidhur me kompetencn. Pr derisa t mos zgjidhet konflikti lidhur me kompetencn, gjykata t cils i sht drguar lnda, ka pr detyr ti kryej ato veprime procedurale pr t cilat ekziston rreziku i shtyrjes. Kundr aktvendimit me t cilin vendoset mbi konfliktin lidhur me kompetencn nuk lejohet ankimi. Neni 27 Secila gjykat kryen veprime procedurale brenda territorit t vet, por prjashtimisht, pr shkaqe t arsyeshme, gjykata mund t kryej veprime t caktuara edhe n territorin e gjykats tjetr. Pr kt gj njoftohet gjykata n territorin e s cils do t kryhet veprimi apo sht kryer veprimi. 2. Kompetenca e gjykatave n kontestet me element ndrkombtar Neni 28 28.1 N pikpamje t kompetencs s gjykatave tona pr zgjidhjen e kontesteve t shtetasve t huaj, q gzojn t drejtn e imunitetit dhe pr zgjidhjen e kontesteve t shteteve t huaja dhe t organizatave ndrkombtare, vlejn rregullat e s drejts ndrkombtare. Gjykata e vendit sht kompetente pr zgjidhjen e kontestit kur kompetenca e saj n kontestin me element ndrkombtar sht caktuar shprehimisht me an t ligjit apo me an t kontrats ndrkombtare Nse n ligjin ton, apo n kontratn ndrkombtare nuk ka dispozita vendimtare pr kompetencn e gjykats s vendit pr llojin e caktuar te kontesteve, gjykata e vendit sht kompetente t gjykoj n llojin e till t kontesteve edhe kur kompetenca e saj rezulton nga dispozitat e ktij ligji mbi kompetencn territoriale te gjykats s vendit.

26.3

28.2

28.3

3. Kompetenca lndore Neni 29 N procedur kontestimore gjykatat gjykojn brenda kufijve t kompetencs s vet lndore t caktuar me ligj. 4. Prcaktimi i vlers s objektit t kontestit Neni 30 30.1 N padit lidhur me kontestet pasurore-juridike paditsi sht i detyruar ta prcaktoj vlern e kontestit. Si vler e kontestit merret parasysh vetm vlera e krkess kryesore. Kamatat, shpenzimet procedurale, ndshkimet e kontraktuara dhe krkesat tjera ankesore, nuk merren parasysh nse nuk prbejn krkes kryesore. Neni 31 Nse krkesa ka t bj me dhniet e ardhshme q prsriten, vlera e objektit t kontestit llogaritet sipas shums totale t tyre, por jo m tepr se deri n shumn q i prgjigjet shums totale t dhnieve pr nj koh m s shumti prej pes vjetsh. Neni 32 32.1 Nse n padin e ngritur kundr nj t padituri prfshihen disa krkesa q mbshteten n t njjtn baz faktike dhe juridike, ather vlera e objektit t kontestit caktohet sipas shums s prgjithshme t vlers s t gjitha krkesave. Nse krkesat n padi rezultojn nga baza t ndryshme, apo nse jan ngritur kundr disa t paditurve, vlera e objektit te kontestit caktohet sipas vlers s secils krkes ve e ve. Neni 33 Kur kontesti ka t bj me ekzistimin e raportit t mditjes apo t qiras, ose me raportin e shfrytzimit t baness apo t lokaleve t puns, vlera e kontestit llogaritet sipas shums njvjeare t mditjes, respektivisht t qiras, prve nse sht fjala pr raportin e mditjes apo t qiras q vlen pr koh m t shkurtr t kontraktuar.

30.2

32.1

Neni 34 Nse me padi krkohet vetm dhnia e siguris pr ndonj krkes apo pr vendosjen e s drejts s pengut, vlera e objektit t kontestit caktohet sipas shums s krkess q duhet siguruar. Nse objekti i pengut ka vler m t vogl se krkesa q duhet siguruar, si vler e objektit t kontestit do te merret vlera e objektit t pengut. Neni 35 35.1 Nse krkespadia nuk ka t bj me t holla, por paditsi n padin e tij thekson se pranon q n vend t prmbushjes s krkespadis t marr shumn e caktuar t t hollave, ather si vler e objektit t kontestit do te merret kjo shum. N raste t tjera, kur krkespadia nuk ka t bj me t holla, vendimtare do t jet vlera e objektit te kontestit t ciln e ka treguar paditsi n padin e tij. Neni 36 Nse paditsi nuk e ka prmendur fare vlern e objektit t kontestit n padin e paraqitur n gjykat, apo nse ai vlern e till e ka caktuar tepr t lart apo shum m t vogl se q sht ajo realisht, ather gjykata sipas detyrs zyrtare, apo sipas prapsimit t pals s paditur, m s voni n seancn prgatitore, e nse kjo nuk sht mbajtur, ather n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes juridike, por para se t filloj shqyrtimi i shtjes kryesore, shpejt dhe n mnyr t prshtatshme do ta caktoj, prkatsisht do ta verifikoj saktsin e vlers s treguar n padi nga paditsi. N rast t ktill gjykata vendos me aktvendim kundr t cilit nuk lejohet ankimi. 5. Kompetenca territoriale ( 37 61) a) Kompetenca e prgjithshme territoriale ( ( 37 40) Neni 37 37.1 Nse me ligj nuk sht caktuar kompetenca ekskluzive territoriale e ndonj gjykate tjetr, pr procedimin e shtjes sht kompetente gjykata e kompetencs s prgjithshme pr paln e paditur.

35.2

37.2

N rastet e prcaktuara me kt ligj, pr procedimin e shtjes sht kompetente, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale edhe gjykata tjetr e caktuar. Neni 38

38.1 38.2 38.3

Pr procedimin e shtjes juridike kompetenc t prgjithshme territoriale ka gjykata n territorin e t cils i padituri e ka vendbanimin. Nse i padituri nuk ka vendbanim, e kompetencs s prgjithshme territoriale sht gjykata n territorin e t cils i padituri e ka vendqndrimin. Nse i padituri, prpos vendbanimit e ka edhe vendqndrimin n ndonj vend tjetr, kurse sipas rrethanave t rastit konkret mund t supozohet se ktu do te qndroj pr nj koh t gjat, ather kompetenc t prgjithshme territoriale ka edhe gjykata e vendqndrimit t pals s paditur. Neni 39

39.1

Pr gjykimin n kontestet kundr Kosovs, njsis s vetqeverisjes lokale, si dhe formave tjera t organizimit territorial, kompetenc t prgjithshme territoriale ka gjykata n territorin e s cils ndodhet selia e kuvendit t saj. Pr gjykimin n kontestet kundr personave juridik t tjer e kompetencs s prgjithshme territoriale sht gjykata n territorin e t cils ndodhet selia e tyre e regjistruar. Neni 40

39.2

Pr gjykimin n kontestet kundr qytetarit t Kosovs q banon vazhdimisht n botn e jashtme, kompetenc t prgjithshme territoriale ka gjykata e vendbanimit t tij t fundit n Kosov. b) Kompetenca e veant territoriale ( 41- 54) b.1. Kompetenca territoriale ekskluzive( 41- 43) Kompetenca n kontestet lidhur me sendet e paluajtshme ( 41) Neni 41 41.1 Pr gjykim n kontestet lidhur me pronsin dhe t drejtat sendore t tjera mbi sendet e paluajtshme, n kontestet pr shkak t pengim posedimit mbi sendin e paluajtshm, si dhe n kontestet nga raportet e qiradhnies s

paluajtshmris, ose nga kontratat pr shfrytzimin e banesave apo t lokaleve t puns, kompetenc ekskluzive ka gjykata, n territorin e t cils ndodhet paluajtshmria. 41.2 Nse paluajtshmria shtrihet n territorin e disa gjykatave, pr procedim t shtjes sht kompetente donjra prej tyre. Kompetenca n kontestet lidhur me mjetin e fluturimit ( 42) Neni 42 42.1 Nse pr procedimin e shtjes n kontestin lidhur me t drejtn e pronsis apo t drejtave sendore t tjera mbi mjetin e fluturimit si dhe n kontestet nga raporti i qiradhnies s mjetit t fluturimit sht kompetente gjykata e Kosovs, ekskluzivisht sht kompetente n pikpamje territoriale gjykata n territorin e s cils mbahet regjistri n t cilin sht regjistruar mjeti i fluturimit. Nse pr kontestin pr shkak t pengim posedimit n mjetin e fluturimit nga paragrafi l i ktij neni sht kompetente gjykata n Kosov, e kompetencs territoriale, prve gjykats n territorin e t cils mbahet regjistri n t cilin sht regjistruar mjeti i fluturimit, sht edhe gjykata n territorin e s cils sht br pengimi.

42.2

Kompetenca pr kontestet n procedurn prmbaruese dhe t falimentimit( 43) Neni 43 Pr procedimin e kontesteve q lindin gjat dhe lidhur me procedurn e prmbarimit gjyqsor apo administrativ, gjegjsisht gjat dhe lidhur me procedurn e falimentimit, n pikpamje territoriale sht ekskluzivisht kompetente vetm gjykata n territorin e s cils ndodhet gjykata, e cila sht duke zhvilluar procedurn prmbaruese apo t falimentimit, gjegjsisht gjykata n territorin e s cils sht duke u kryer prmbarimi administrativ. b. 2. Kompetenca territoriale e zgjedhur ( 44 54) Kompetenca n kontestet martesore ( 44) Neni 44 Pr gjykim n kontestet pr konstatimin e ekzistimit apo t mosekzistimit t martess, pr anulimin e martess apo zgjidhjen e saj, prpos gjykats me

kompetenc t prgjithshme territoriale kompetente sht edhe gjykata n territorin e s cils bashkshortt kan pasur vendbanimin e fundit t prbashkt. Kompetenca ne kontestet pr vrtetimin apo kundrshtimin e atsis apo amsis ( 45) Neni 45 N kontestet pr vrtetimin ose kundrshtimin e atsis apo amsis fmija mund t ngrej padi qoft n gjykatn me kompetenc t prgjithshme territoriale qoft n gjykatn n territorin e s cils e ka vendbanimin apo vendqndrimin. Kompetenca n kontestet pr ushqimin ligjor ( 46) Neni 46 Pr zgjidhjen e kontesteve lidhur me alimentacionin, nse padits sht personi q krkon alimentacion,prpos gjykats me kompetenc t prgjithshme territoriale, kompetente sht edhe gjykata n territorin e s cils paditsi e ka vendbanimin, gjegjsisht vendqndrimin. Kompetenca n kontestet pr shprblimin e dmit ( 47) Neni 47 47.1 Pr gjykim n kontestet lidhur me prgjegjsin jokontraktuese pr dmin, prve gjykats me kompetenc t prgjithshme territoriale, kompetente sht edhe gjykata n territorin e s cils sht kryer veprimi dmtues apo gjykata n territorin e s cils ka lindur pasoja e dmtimit. Nse dmi sht shkaktuar pr shkak t vdekjes apo t lndimit t rnd trupor, kompetente sht, prpos gjykats nga paragrafi 1 i ktij neni, edhe gjykata n territorin e s cils paditsi e ka vendbanimin, respektivisht vendqndrimin e vet. Dispozitat e paragrafve 1 dhe 2 t ktij neni do t aplikohen edhe n kontestet sipas padive civile kundr shoqrive t sigurimit pr shprblimin e dmit personave t tret n baz t dispozitave mbi prgjegjsin direkte t tyre, kurse dispozita e paragrafit 1 t ktij neni edhe n kontestet lidhur me krkesat e regresit n baz t shprblimit t dmit kundr debitorve te regresit.

47.2

47.3

Kompetenca n kontestet pr mbrojtjen e s drejts n baz t garancis s prodhuesit ( 48) Neni 48 Pr gjykim n kontestet pr mbrojtjen e s drejts n baz t garancis shkresore kundr prodhuesit q e ka dhn garancin, prpos gjykats me kompetenc t prgjithshme territoriale pr t paditurin, kompetente sht edhe gjykata me kompetenc t prgjithshme territoriale pr shitsin, i cili gjat shitjes s sendit ia ka dorzuar blersit garancin shkresore t prodhuesit. Kompetenca n kontestet nga marrdhnia e puns ( 49) Neni 49 Nse n kontestin nga marrdhnia e puns padits sht puntori, pr gjykim, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale pr t paditurin, kompetente sht edhe gjykata n territorin e s cils kryhet puna ose sht kryer, respektivisht gjykata n territorin e s cils puna sht dashur t kryhet, si dhe gjykata n territorin e s cils sht themeluar marrdhnia e puns. Kompetenca sipas vendit t pagess ( 50) Neni 50 Pr gjykim n kontestet e poseduesit t kambialit apo t ekut kundr nnshkruesit, prpos gjykats me kompetenc t prgjithshme territoriale, kompetente sht edhe gjykata e vendit t pagess. Kompetenca sipas vendit ku ndodhet njsia e personit juridik ( 51) Neni 51 Pr gjykimin e shtjes n kontestet kundr personit juridik, njsia e t cilit ndodhet jasht selis s tij, nse kontesti rezulton nga marrdhnia juridike e ksaj njsie t personit juridik, prpos gjykats me kompetenc t prgjithshme territoriale kompetente sht edhe gjykata n territorin e s cils ndodhet ajo njsi e personit juridik.

Kompetenca n kontestet pr shkak t pengim-posedimit mbi sendin e luajtshm ( 52) Neni 52 Pr zgjidhjen e kontesteve pr shkak t pengim-posedimit mbi sendet e luajtshme, prpos gjykats me kompetenc t prgjithshme territoriale, kompetente sht edhe gjykata n territorin e s cils sht br pengimi. Kompetenca n kontestet nga marrdhniet kontraktuese( 53) Neni 53 N kontestet pr vrtetimin e ekzistimit apo mosekzistimit t kontrats, pr prmbushjen apo zgjidhjen e kontrats, si dhe n kontestet pr zhdmtime t shkaktuara nga mosprmbushja e kontrats, prpos gjykats me kompetenc t prgjithshme territoriale, kompetenc territoriale ka edhe gjykata e vendit ku sipas marrveshjes s palve kontraktuese i padituri ka detyr ta prmbush kontratn. Kompetenca n kontestet nga raportet trashgimore-juridike ( 54) Neni 54 Gjersa procedura trashgimore t mos prfundoj me vendim t forms s prer, pr gjykim n kontestet nga marrdhniet trashgimore-juridike, si dhe n kontestet lidhur me krkesat e kreditorve ndaj trashgimlnsit, prpos gjykats me kompetenc t prgjithshme territoriale, kompetenc territoriale ka edhe gjykata, n territorin e s cils zbatohet procedura trashgimore. c) Kompetenca territoriale ndihmse ( 55 - 61)Kompetenca pr bashkndrgjyqsit ( 55)

Neni 55 Nse me nj padi jan paditur disa persona (neni 265 paragrafi 1 i ktij ligji), kurse pr ta nuk ekziston kompetenca territoriale e gjykats s njjt, kompetente sht gjykata me kompetenc territoriale pr njrin nga t paditurit, e nse midis tyre ka obligues kryesor dhe aksesor, gjykata q ka kompetenc territoriale pr ndonjrin nga obliguesit kryesor.

Kompetenca n kontestet martesore ( 56) Neni 56 Nse n kontestet martesore gjykata e vendit ton sht kompetente nga shkaku se bashkshortt e kan pasur vendbanimin e fundit t prbashkt n Kosov, gjegjsisht nga shkaku se paditsi e ka vendbanimin n Kosov, kompetente n pikpamje territoriale sht gjykata n territorin e s cils bashkshortt e kan pasur vendbanimin e fundit t prbashkt, prkatsisht gjykata n territorin e s cils paditsi e ka vendbanimin. Kompetenca n raportet pasurore-juridike t bashkshortve ( 57) Neni 57 Nse n kontestet lidhur me raportet pasurore-juridike t bashkshortve kompetente sht gjykata e vendit ton nga shkaku se pasuria e bashkshortve ndodhet n Kosov, ose nga shkaku se paditsi n kohn e paraqitjes s padis e ka vendbanimin apo vendqndrimin n Kosov, kompetenc territoriale ka gjykata, n territorin e t cils paditsi e ka vendbanimin apo vendqndrimin n kohn e paraqitjes s padis. Kompetenca n kontestet pr vrtetimin apo kundrshtimin e amsis apo atsis ( 58) Neni 58 Nse n kontestet pr vrtetimin e amsis apo atsis sht kompetente gjykata e vendit ton nga shkaku se paditsi e ka vendbanimin n Kosov, kompetenc territoriale ka gjykata n territorin e t cils paditsi e ka vendbanimin. Kompetenca n kontestet pr ushqimin ligjor ( 59) Neni 59 59.1 Nse n kontestet me element ndrkombtar pr ushqimin ligjor gjykata e vendit ton sht kompetente nga shkaku se paditsi e ka vendbanimin n Kosov, kompetenc territoriale ka gjykata, n territorin e s cils paditsi e ka vendbanimin. Nse kompetenca e gjykats s vendit ton ekziston nga shkaku se i padituri e ka pasurin, nga e cila mund t realizohet ushqimi ligjor n Kosov,

59.2

ather kompetenc territoriale ka gjykata, n territorin e s cils ndodhet pasuria e t paditurit. Kompetenca pr personat, pr t cilt n Kosov nuk ekziston gjykat me kompetenc territoriale ( 60) Neni 60 60.1 Padia me krkesa pasurore-juridike kundr personit, pr t cilin n vendin ton nuk ka gjykat me kompetenc territoriale. mund ti paraqitet secils gjykat n territorin, e s cils ndodhet fardo pasurie e tij apo sendi q krkohet me padi. Nse gjykata e vendit ton sht kompetente sepse detyrimi sht krijuar gjat kohs s qndrimit t t paditurit n Kosov, ather kompetenc territoriale ka gjykata, n territorin e s cils sht krijuar detyrimi, lidhur me t cilin ka lindur kontesti. N kontestet kundr personit, pr t cilin n Kosov nuk ekziston gjykat me kompetenc territoriale, pr detyrimet q duhet prmbushur n vendin ton, padia mund ti paraqitet gjykats, n territorin e s cils duhet prmbushur detyrimi i till.

60.2

60.3

Kompetenca sipas vendit ku ndodhet prfaqsia e personit t huaj n Kosov ( 61) Neni 61 Pr kontestet kundr personit fizik apo juridik q e ka vendbanimin, respektivisht selin jasht vendit ton, n pikpamje t detyrimeve q jan krijuar n Kosov, apo q duhet t prmbushen n Kosov, padia mund ti paraqitet gjykats, n territorin e s cils ndodht prfaqsia e prhershme e tij pr Kosovn, apo qendra e organit t cilit i sht besuar kryerja e punve t tija. 6. Kompetenca territoriale pr padit kundr shtetasve t huaj ( 62) Neni 62 Nse n shtetin e huaj shtetasi yn mund t paditet n gjykatn, e cila sipas dispozitave t ktij ligji nuk do t kishte kompetenc territoriale, ather pr t njjtn shtje juridiko-civile e njjta kompetenc do t vlej edhe pr shtetasin e shtetit t till n gjykatn ton.

7. Kompetenca territoriale nga gjykata e lart ( 63 - 65) Neni 63 Nse gjykata kompetente, nga shkaku i prjashtimit t gjyqtarve apo nga ndonj shkak tjetr nuk mund t procedoj, ather ajo do ta njoftoj pr kt gjykatn e shkalls m t lart me qllim q ta caktoj nj gjykat tjetr nga territori i vet, por q ka kompetenc lndore pr shtjen konkrete. Neni 64 Sipas propozimit t pals apo ta gjykats kompetente, gjykata supreme mund t caktoj nj gjykat tjetr, por me kompetencs lndore q t veproj n lndn konkrete, nse sht e qart se kshtu me leht do t kryhet procedura apo kur pr nj gj t ktill ekzistojn shkaqe tjera t rndsishme. Neni 65 Nse pr zgjidhjen e shtjes sht kompetente gjykata e vendit ton, por sipas dispozitave t ktij ligji nuk mund t konstatohet se cila gjykat ka kompetenc territoriale, ather Gjykata Supreme, sipas propozimit t pals e cila e ngrit padin, do ta caktoj gjykatn me kompetenc territoriale. 8. Marrveshja mbi kompetencn territoriale ( 66) Neni 66 66.1 Nse me ligj nuk sht prcaktuar kompetenca territoriale ekskluzive e gjykats pr shtjen konkrete, palt mund t merren vesh q n shkall t par t gjykoj gjykata q nuk ka kompetenc territoriale, me kusht q kjo gjykat t jet me kompetenc lndore. Nse me ligj sht prcaktuar se pr zgjidhjen e shtjes konkrete kompetenc territoriale kan dy ose m tepr gjykata t vendit ton, palt mund t merren vesh q n shkall t par t gjykoj njra prej tyre ose ndonj gjykat tjetr q ka kompetenc lndore. Marrveshja nga paragrafi 2 i ktij neni, vlen vetm nse sht hartuar me shkrim dhe firmosur nga t dy palt, si dhe nse ka t bj me kontestin konkret ose me disa konteste, por q rezultojn nga nj raport i caktuar materialo-juridik. Dokumentin mbi marrveshjen, paditsi duhet tia bashkangjes padis.

66.2

66.3

66.4

66.5 66.6

Nse padia nuk i sht paraqitur gjykats s caktuar me an t marrveshjes i padituri mund t krkoj q padia ti drgohet gjykats se kontraktuar. Krkesn nga paragrafi 5 i ktij neni, i padituri mund ta parashtroj si prgjigje n padi dhe duke ia bashkngjitur asaj dokumentin q e prmban marrveshjen mbi kompetencn territoriale. KREU III - PRJASHTIMI I GJYQTARIT NGA GJYKIMI ( 67 72) Neni 67

Gjyqtari nuk mund ta procedoj shtjen juridike: a) nse sht vet pal, prfaqsues ligjor apo me prokur i pals, apo nse me paln sht bashkkreditor apo bashkdebitor ose i obliguar pr regresim, apo nse n t njjtn shtje sht dgjuar si dshmitar ose si ekspert; nse pala ose prfaqsuesi ligjor apo me prokur i saj sht kushri gjaku n vijn vertikale deri n cilndo shkall, kurse n vijn horizontale deri n shkall t katrt, apo nse sht bashkshort, apo gjini e krushqis deri n shkall t dyt, pavarsisht nse martesa ka pushuar ose jo; nse sht kujdestar, adoptues ose i adoptuar i pals, i prfaqsuesit t saj ligjor ose me prokur; nse n t njjtn shtje ka marr pjese n dhnien e vendimit t gjykats m t ult, ose t organit tjetr, ose n procedurn e ndrmjetsimit; n qoft se ka vepruar n shtjen n t ciln sht br ujdia gjyqsore, e me padin e ngritur krkohet anulimi i ujdis s ktill; nse sht aksionar apo antar i shoqris tregtare q sht pal n procedurn e iniciuar me padi; nse ekzistojn rrethana t tjera q e vejn n dyshim paansin e tij. Neni 68 68.1 Pala e paraqet krkesn pr prjashtimin e gjyqtarit posa t ket msuar se ekziston ndonjri nga shkaqet e prjashtimit, por m s voni deri n prfundim t shqyrtimit t shtjes, e nse nuk ka pasur shqyrtim t saj, ather deri n momentin e marrjes s vendimit meritor. N mjetin e goditjes s vendimit prfundimtar apo n prgjigjen n mjetin e goditjes pala mund ta emrtoj gjyqtarin q nuk do t mund t marr pjes

b)

c) d)

e) f) g)

68.2

n dhnien e vendimit pr shkak te ekzistimit t rrethanave nga neni 67 i ktij ligji. 68.3 Pala mund ta krkoj prjashtimin e gjyqtarit t caktuar me emr dhe mbiemr q vepron n shtjen konkrete, prkatsisht t kryetarit t gjykats i cili duhet t vendos mbi krkesn pr prjashtimin e gjyqtarit. Pala ka pr detyr q n krkesn pr prjashtim ti cek rrethanat nga t cilat prfundon se ekziston ndonj baz ligjore pr prjashtimin e gjyqtarit. Neni 69 69.1 Nuk sht e lejuar krkesa pr prjashtimin e gjyqtarit: a) b) c) 69.2 69.3 me t ciln krkohet prjashtimi i t gjith gjyqtarve t gjykats q do t mund t gjykonin n nj kontest t caktuar; pr krkesn pr t ciln sht vendosur njher; n t ciln nuk sht arsyetuar shkaku n baz t t cilit krkohet prjashtimi.

68.4

Krkesn nga paragrafi 1 i ktij neni e hedh posht gjyqtari q sht duke proceduar shtjen. Kundr aktvendimit nga paragrafi 2 i ktij neni nuk lejohet ankes e posame. Neni 70

70.1 70.2

Mbi krkesn e pals pr prjashtimin e gjyqtarit vendos kryetari i gjykats. Nse pala e krkon prjashtimin e kryetarit t gjykats nga vendosja mbi krkesn e saj, vendimin pr prjashtimin e merr kryetari i gjykats pr nj shkall m t lart se ajo e shtjes. Mbi krkesn e pals pr prjashtimin e kryetarit t Gjykats Supreme t Kosovs vendos seanca e prgjithshme e gjyqtarve t saj. Para nxjerrjes s aktvendimit mbi krkesn pr prjashtimin do t merret deklarata e gjyqtarit, prjashtimi i t cilit krkohet, e sipas nevoje, do t bhen edhe ekzaminime tjera. Kundr aktvendimit me t cilin aprovohet krkesa pr prjashtimin e gjyqtarit nuk lejohet ankimi, kurse kundr aktvendimit me t cilin refuzohet krkesa e till nuk lejohet ankim i veant.

70.3 70.4

70.5

Neni 71 71.1 Posa ta kuptoj s sht shtruar krkesa pr prjashtimin e tij ose ekzistojn shkaqet pr prjashtimin e tij sipas nenit 67 t ktij ligji, gjyqtari sht i detyruar ta ndrpres procedimin dhe ta njoftoj kryetarin e gjykats. Prjashtimisht nga paragrafi 1 i ktij neni, kur krkesa pr prjashtim sht bazuar n nenin 67 pika g), gjyqtari e njofton kryetarin e gjykats dhe mund ta vazhdoj procedimin derisa t vendoset lidhur me krkesn pr prjashtim, vetm t atyre veprimeve q rrezikohen nga shtyrja. Kur krkohet prjashtimi i kryetarit t gjykats, ai e cakton zvendsin nga radht e gjyqtarve t gjykats s shtjes, e nse nj gj e till nuk sht e mundur, vepron sipas nenit 63 t ktij ligji. Neni 72 72.1 72.2 Dispozitat e ktij ligji pr prjashtimin e gjyqtarve do t zbatohen n mnyr t prshtatshme edhe ndaj procesmbajtsve. Pr prjashtimin e procesmbajtsit vendos gjyqtari i shtjes. KREU IV - PALT DHE PRFAQSUESIT E TYRE ( 73 84) Neni 73 73.1 73.2 73.3 Pal n procedur mund t jet do person fizik dhe juridik. Me dispozita t veanta caktohet se kush mund t jet pal n procedur prpos personave fizik dhe juridik. Me efekt juridik n shtjen konkrete, gjykata e shtjes mund prjashtimisht tua njoh cilsin e pals edhe atyre formave t bashkimit q nuk kan zotsi t pals sipas dispozitave t paragrafit 1 dhe 2 t ktij neni, nse vrtetohet se, duke marr parasysh objektin e kontestit, n esenc i prmbushin kushtet esenciale pr fitimin e zotsis s pals, e sidomos nse disponojn me pasurin n t ciln mund te kryhet procedura e ekzekutimit. Kundr aktvendimit nga paragrafi 3 i ktij neni, me t cilin njihet cilsia e pals n shtjen konkrete nuk lejohet ankim i veant. Neni 74 74.1 Pala q ka zotsin e plot pr t vepruar mund t kryej personalisht veprime n procedur (zotsia procedurale).

71.2

71.3

73.4

74.2 74.3

Personi madhor, t cilit i sht kufizuar pjesrisht zotsia pr t vepruar, ka zotsi procedurale brenda kufijve t zotsis s vet pr t vepruar. I mituri q nuk e ka fituar plotsisht zotsin pr t vepruar, ka zotsi procedurale brenda kufijve n t cilt i njihet zotsia pr t vepruar. Neni 75

75.1 75.2 75.3

Paln e cila nuk e ka zotsin procedurale e prfaqson n procedur prfaqsuesi i saj ligjor. Prfaqsuesi ligjor caktohet me ligj ose me aktin e organit kompetent shtetror, t dhn n baz t ligjit. Prfaqsuesi i personit juridik caktohet me ligj apo me aktin e prgjithshm t personit juridik. Neni 76

Gjat tr procedurs gjykata duhet t kujdeset sipas detyrs zyrtare, nse personi q paraqitet si pal mund t jet pal n procedur dhe nse ka zotsi procedurale, nse paln me pazotsi procedurale e prfaqson prfaqsuesi i saj ligjor, dhe nse prfaqsuesi ligjor ka autorizimin e veant, kur ai sht i nevojshm. Neni 77 77.1 Prfaqsuesi ligjor mund ti kryej n emr t pals t gjitha veprimet n procedur, por nse pr paraqitjen ose pr trheqjen e padis, pr pohimin, prkatsisht pr heqjen dor nga krkespadia, pr prfundimin e ujdis gjyqsore apo pr kryerjen e veprimeve t tjera n procedur, n dispozita t veanta sht prcaktuar q prfaqsuesi duhet t ket autorizim t veant, ai mund ti kryej kto veprime vetm nse ka autorizim t till. Personi q paraqitet si prfaqsues ligjor ka pr detyr q, me krkesn e gjykats, t provoj se sht prfaqsues ligjor i pals. Kur pr kryerjen e veprimeve t caktuara procedurale nevojitet autorizimi i veant, prfaqsuesi ligjor ka pr detyr t provoj se ka autorizim t till. Kur gjykata konstaton se prfaqsuesi ligjor i personit nn kujdestari nuk tregon kujdes t duhur n prfaqsim, do ta njoftoj pr kt gj organin e kujdestaris. Nse pr shkak t pakujdesis s prfaqsuesit do t mund t shkaktohej dmi pr personin nn kujdestari, gjykata do t ndal procedimin dhe do t propozoj q t caktohet prfaqsuesi tjetr ligjor.

77.2

77.3

Neni 78 78.1 Kur gjykata konstaton se personi q paraqitet si pal n procedur duke mos e poseduar kt cilsi dhe se kjo munges mund t evitohet, ather do ta ftoj paditsin q t bj ndreqje t nevojshme n padi ose do t ndrmarr masa t tjera me qllim q procedura t mund t vazhdohet me personin q mund t jet pal n procedur. Kur gjykata konstaton se pala nuk ka prfaqsues ligjor apo se prfaqsuesi ligjor nuk e ka autorizimin e veant, kur ky nevojitet, ather do t krkoj q organi kompetent i kujdestaris tia caktoj kujdestarin personit me pazotsi procedurale, respektivisht do t ftoj prfaqsuesin ligjor q t pajiset me autorizim t veant ose do t ndrmarr masa t tjera q nevojiten q pala me pazotsi procedurale t prfaqsohet n mnyr t drejt. Gjykata mund tia caktoj pals afatin pr evitimin e t metave nga paragrafi 1 dhe 2 t ktij neni. Derisa t mos evitohen kto t meta n procedur mund t kryhen vetm ato veprime procedurale, pr shkak t shtyrjes t t cilave do t mund t lindnin pasoja t dmshme pr paln. Nse t metat e treguara nuk mund t mnjanohen, apo nse afati i caktuar nga gjykata kalon pa sukses, gjykata me aktvendim i abrogon veprimet e kryera nse jan prfshir me t metat n fjal dhe do ta hedh posht padin, nse t metat kan natyr t till q pengojn procedimin e mtutjeshm t shtjes. Kundr aktvendimit me t cilin urdhrohen masat pr mnjanimin e t metave nuk lejohet ankimi. Neni 79 79.1 Nse gjat zhvillimit t procedurs n gjykatn e shkalls s par tregohet se procedura e zakonshme rreth caktimit t prfaqsuesit ligjor pr t paditurin do t zgjaste shum, kshtu q pr kt arsye do t mund t lindnin pasoja t dmshme pr njrn apo pr t dy palt, gjykata do ti caktoj t paditurit prfaqsuesin e prkohshm. Nn kushtet nga paragrafi 79.1, gjykata do ti caktoj t paditurit prfaqsuesin e prkohshm sidomos n kto raste: a) nse i padituri nuk e ka zotsin procedurale, ndrsa nuk ka prfaqsuesin ligjor;

78.2

78.3

78.4

78.5

79.2

b) nse ekzistojn interesat e kundrta t t paditurit dhe t prfaqsuesit ligjor t tij; c) nse t dy palt ndrgjyqse kan t njjtin prfaqsues ligjor. 79.3 Gjykata do ti caktoj pals s paditur prfaqsuesin e prkohshm edhe n kto raste :a) nse vendqndrimi i t paditurit sht i panjohur, kurse i padituri nuk ka

prfaqsues me prokur;b) nse i padituri ose prfaqsuesi ligjor i tij, nuk kan prfaqsues me

prokur, ndodhn jasht shtetit, kurse drgimi i shkresave nuk ka mundur tu bhet. 79.4 Pr caktimin e prfaqsuesit t prkohshm gjykata do ta njoftoj pa shtyrje organin e kujdestaris, si dhe paln kur kjo sht e mundshme. Neni 80 Gjykata ia cakton prfaqsuesin e prkohshm edhe personit juridik duke i zbatuar n mnyr adekuate dispozitat e nenit 79 t ktij ligji. Neni 81 81.1 81.2 Gjykata e cakton prfaqsuesin e prkohshm nga radha e avokatve. N rastet nga paragrafi 2 i nenit 79 t ktij ligji i padituri ka pr detyr t deponoj shumn e t hollave pr pagimin e shpenzimeve t prfaqsuesit t prkohshm, kurse n rastet nga paragrafi 3 i t njjtit nen shpenzimet i deponon paditsi. Neni 82 82.1 82.2 Prfaqsuesi i prkohshm i ka t gjitha t drejtat dhe detyrat e prfaqsuesit ligjor n procedur, pr t ciln sht caktuar. Prfaqsuesi i prkohshm i ushtron t drejtat dhe detyrat e prmendura derisa t paraqiten n gjykat i padituri apo prfaqsuesi me prokur i tij, gjegjsisht derisa organi i kujdestaris ta njoftoj gjykatn se e ka caktuar kujdestarin. Neni 83 Ne qoft se prfaqsuesi i prkohshm i sht caktuar t paditurit pr shkaqe t treguara n nenin 79 paragrafi 3 pika a) dhe b) t ktij ligji, gjykata brenda afatit prej

shtat ditsh do t jap shpallje e cila do t botohet n gazetn zyrtare dhe afishohet n tabeln e gjykats s shtjes, sipas nevojs edhe n ndonj mnyr tjetr t prshtatshme. Neni 84 Zotsia procedurale e palve ndrgjyqse n gjykatat tona vlersohet sipas dispozitave ligjore t vendit ton. KREU V - PRFAQSUESIT ME PROKUR ( 85 95) Neni 85 85.1 Palt mund t kryejn veprime n procedur personalisht ose me an t prfaqsuesit me prokur (autorizim), por gjykata mund ta ftoj paln q ka prfaqsues q t deklarohet personalisht n gjykat pr faktet q duhet vrtetuar n procedurn konkrete. Pala e prfaqsuar mund t vij n gjykat kurdoher dhe t jap deklarata krahas prfaqsuesit t vet, por paln kundrshtare, dshmitart dhe ekspertt mund ti marr n pyetje vetm nprmjet prfaqsuesit, nse ky sht i pranishm n seancn gjyqsor. Neni 86 86.1 86.2 Prfaqsues me prokur i pals mund t jet do person q ka zotsi t plot pr t vepruar. Veprimet procedurale q i kryen prfaqsuesi i pals brenda kufijve t autorizimit kan efekte juridike sikur ti ket kryer vet pala. Neni 87 87.1 87.2 Pala mund ta ndryshoj ose ta revokoj deklaratn e prfaqsuesit n seancn n t ciln sht dhn deklarata e till. Nse prfaqsuesi i pals e ka pohuar ndonj fakt n seanc n t ciln nuk ka qen e pranishme pala, apo nse ai e ka pohuar ndonj fakt me an t parashtress, kurse pala me von e ndryshon apo revokon pohimin e till, gjykata i vlerson t dy deklaratat n pajtim me kt ligj.

85.2

Neni 88 88.1 Nse gjykata konstaton se prfaqsuesi i pals, q nuk sht avokat, nuk sht i zoti ta kryej kt detyr, ather ajo duhet ta njoftoj paln me pasojat e dmshme q mund t lindin pr shkak t prfaqsimit t ktill. Nse gjykata konstaton se prfaqsuesi q sht avokat nuk e kryen detyrn n pajtim me Ligjin mbi Avokaturn, gjykata pr nj gj t till e njofton Odn kompetente t Avokatve. Neni 89 Pala mund ta autorizoj prfaqsuesin e saj q ti kryej vetm disa veprime t caktuara apo t gjitha veprimet n nj procedur. Neni 90 90.1 90.2 Vllimin e autorizimeve t prfaqsuesit me prokur e cakton vet pala. Nse pala ia ka dhn avokatit prokurn pr ndjekjen e shtjes n gjyq, por n t nuk i ka prcaktuar hollsisht autorizimet e tij, avokati n baz t prokurs s ktill sht i autorizuar q: a) ti kryej t gjitha veprimet n procedur, e sidomos t paraqes padin, ta trheq at, ta parashtroj prgjigjen n padi, ta pohoj krkespadin ose t heq dor nga krkespadia, t lidh pajtimin gjyqsor, t parashtroj mjetin e goditjes s vendimit si dhe t heq dor nga kjo e drejt apo ta trheq mjetin e till t parashtruar, por edhe t propozoj caktimin e masave t prkohshme t sigurimit t krkesave; b) t parashtroj krkes pr ekzekutimin ose sigurimin dhe t kryej veprime t nevojshme lidhur me krkesn e till; c) t pranoj prej pals kundrshtare shpenzimet procedurale t caktuara nga gjykata; d) ta autorizoj avokatin tjetr me shkrim q t kryej disa veprime t caktuara procedurale, por jo edhe q t veproj n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes. 90.3 Pr paraqitjen e propozimit pr prsritjen e procedurs avokatit i nevojitet prokur e veant, nse nga koha kur vendimi sht br i forms se prer kan kaluar m tepr se gjasht muaj. Avokatin mund ta zvendsoj praktikanti q sht duke punuar tek ai, por vetm para gjykats s shkalls s par.

88.2

90.4

Neni 91 91.1 Nse n prokur pala nuk ia ka caktuar me hollsisht autorizimet prfaqsuesit, prfaqsuesi q nuk sht avokat mund n baz t prokurs s till, ti kryej t gjitha veprimet procedurale, por gjithmon i nevojitet autorizim shprehimor pr trheqjen e padis, pr pohimin e krkespadis apo pr heqjen dor nga ajo, pr lidhjen e pajtimit gjyqsor, pr heqjen dor nga e drejta e paraqitjes s mjetit t goditjes s vendimit, apo pr trheqjen e tij dhe pr kalimin e prokurs nj personi tjetr, si dhe pr paraqitjen e mjeteve t jashtzakonshme t goditjes se vendimeve. Prfaqsuesi me prokur i pals q sht person juridik edhe kur nuk sht avokat, mund ti kryej t gjitha veprimet nga paragrafi l i ktij neni pa pasur nevoj pr autorizim shprehimor t saj. Neni 92 92.1 92.2 Pala e jep autorizimin pr prfaqsim n form t shkruar ose gojarisht n procesverbal tek gjykata. Pala q nuk di shkrim/lexim ose q nuk sht n gjendje t nnshkruhet do t vej n prokurn e shkruar, shenjn e gishtit tregues. Nse n kt rast prokura i jepet personit q nuk sht avokat, nevojitet prania e dy dshmitarve, t cilt do t nnshkruhen ne prokure. Nse dyshohet n vrtetsin e prokurs, gjykata mund t vendos me aktvendim q t paraqitet prokura e verifikuar. Kundr ktij aktvendimi nuk lejohet ankimi. Neni 93 93.1 93.2 I autorizuari pr prfaqsim ka pr detyr q me rastin e kryerjes s veprimit t par n procedur ta paraqes prokurn. Gjykata mund t lejoj q veprimet n procedur pr paln prkohsisht ti kryej personi q nuk e ka paraqitur prokurn, por njkohsisht do ta urdhroj at q brenda afatit t caktuar ta paraqes prokurn ose aprovimin e pals pr veprimet procedurale t kryera. Pr derisa t mos kaloj afati pr paraqitjen e prokurs, gjykata do ta shtyj marrjen e vendimit prfundimtar. Nse ky afat kalon pa sukses, gjykata do ti anuloj veprimet procedurale t kryera nga personi pa prokur, dhe do t vazhdoj ta procedoj shtjen pa i marr n konsiderat veprimet e kryera nga ai.

91.2

92.3

93.3

93.4

Gjykata ka pr detyr q gjat gjith procedurs t kujdeset nse personi q prezantohet si prfaqsues sht i autorizuar pr prfaqsim. Nse gjykata konstaton se personi q prezantohet si prfaqsues nuk sht i autorizuar nga pala pr nj gj t till, do ti anuloj veprimet procedurale t kryera nga personi i till, nse veprimet e tija pala nuk i ka pranuar m von. Neni 94

94.1 94.2

Pala mund ta revokoj n do koh prokurn, kurse prfaqsuesi mund ta denoncoj at gjithashtu n do koh. Revokimi, respektivisht denoncimi i prokurs duhet ti komunikohet gjykats n t ciln zhvillohet procedura, me shkrim ose gojarisht n procesverbal. Revokimi, respektivisht denoncimi i prokurs vlen pr paln kundrshtare q nga momenti kur ti jet komunikuar. Pas denoncimit t prokurs prfaqsuesi ka pr detyr q edhe 15 dit t kryej veprime procedurale pr paln q ia ka dhn at, nse sht nevoja q t evitohet ndonj dm q mund ti shkaktohet brenda ksaj kohe. Neni 95

94.3 94.4

95.1 95.2

Me vdekjen e personit fizik, gjegjsisht me shuarjen e personit juridik shuhet edhe prokura t ciln ai e ka dhn. N rast t falimentimit prokura e dhn nga debitori n falimentim shuhet n momentin n t cilin sipas dispozitave n fuqi shkaktohen pasojat juridike t hapjes s procedurs pr falimentimin. KREU VI - GJUHA N PROCEDUR ( 96 98)

96.1 96.2

Palt dhe pjesmarrsit e tjer n procedur kan t drejt q para gjykats t prdorin gjuhn e tyre apo gjuhn t ciln e kuptojn. Nse procedura nuk zhvillohet n gjuhn e pals, gjegjsisht t pjesmarrsve t tjer n procedur, me krkesn e tyre gjykata do t siguroj prkthimin n gjuhn e tyre amtare apo n gjuhn q e kuptojn pr t gjitha parashtresat dhe provat shkresore, si dhe i asaj q parashtrohet n seanc gjyqsore. Palt dhe pjesmarrsit e tjer n procedur do t njoftohen me t drejtn q procedurn verbale ta ndjekin ne gjuhn e tyre me an t prkthyesit. Ato

96.3

mund t heqin dor nga e drejta e prkthimit nse deklarojn se e njohin gjuhn n t ciln zhvillohet procedura. N procesverbal do t shnohet se u sht dhn udhzimi pr t drejtn e prdorimit t gjuhs s tyre, si dhe deklaratat e palve dhe t pjesmarrsve t tjer lidhur me udhzimin e dhn nga gjykata. 96.4 96.5 Prkthimin e bjn prkthyesit. Me shpenzimet e prkthimit ngarkohet buxheti i gjykats. Neni 97 Letrthirrjet, vendimet dhe shkresat tjera gjyqsore u drgohen palve dhe pjesmarrsve t tjer n procedur n gjuhn q sht n prdorimin zyrtar n gjykat. Neni 98 Palt dhe pjesmarrsit e tjer n procedur i drgojn gjykats padit, ankesat dhe parashtresat e tjera t tyre n gjuhn q sht n prdorim zyrtar n gjykat. KREU VII - PARASHTRESAT ( 99 102) Neni 99 99.1 Padia, prgjigjja n padi, mjetet e goditjes s vendimit dhe deklaratat e tjera, propozimet dhe njoftimet, q bhen jasht seancave gjyqsore paraqiten me shkrim (parashtresat). Kushtin e forms s shkruar e prmbushin edhe parashtresat e drguara me an t telegrafit, telefaksit apo posts elektronike. Parashtresat e ktilla quhen t firmosura nse n to sht treguar drguesi. Parashtresat duhet t jen t kuptueshme dhe t prmbajn do gj q nevojitet pr t vepruar sipas tyre. Ato duhet t prmbajn sidomos: emrin e gjykats, emrin dhe mbiemrin (emrtimin e personit juridik), vendbanimin apo vendqndrimin (selin e personit juridik) e palve, t prfaqsuesve t tyre ligjor apo me prokur, nse i kan, objektin e kontestit, prmbajtjen e deklarats dhe firmn e parashtruesit. Nse deklarata prmban ndonj krkes, pala duhet ti tregoj n parashtres faktet mbi t cilat e bazon krkesn, si dhe provat kur sht nevoja pr nj gj t till. Parashtresat q drgohen me an t posts elektronike duhet t verifikohen me an t firms s kualifikuar elektronike.

99.2

99.3

99.4

Neni 100 Parashtresat, dhe shtojcat bashkngjitura, t cilat duhet ti drgohen pals kundshtare dorzohen n numr t mjaftueshm ekzemplarsh pr gjykatn dhe paln kundrshtare. Neni 101 101.1 Dokumentet q i bashkngjiten parashtress dorzohen n origjinal, t prshkruara apo t fotokopjuara. 101.2 Nse pala parashtress ia bashkngjet origjinalin e dokumentit, gjykata do ta mbaj kt n dosjen e lnds, kurse pals kundrshtare do ti lejoj kqyrjen e tij. Pasi t pushoj nevoja q dokumenti n origjinal t mbahet n gjykat, ai i kthehet paraqitsit, me krkesn e tij, por gjykata mund t krkoj nga paraqitsi q prshkrimi apo kopja e tij ti bashkngjitet dosjes s lnds. 101.3 Nse parashtress i sht bashkangjitur kopja apo prshkrimi i dokumentit, gjykata, me krkesn e pals kundrshtare, do ta ftoj parashtruesin q tia paraqet gjykats dokumentin n origjinal, kurse pals kundrshtare do ti lejoj kqyrjen. Kur nevojitet nj gj e till, gjykata do t caktoj afatin, n t cilin duhet t dorzohet dokumenti, respektivisht t kqyret ai. 101.4 Kundr aktvendimeve t nxjerra n baz t paragrafve t msiprme t ktij neni nuk lejohet ankimi. Neni 102 102.1 Kur nj parashtres nuk sht e kuptueshme dhe e plot, si krkohet n paragrafin 2 t nenit 99, gjykata do ta krkoj nga drguesi q ta korrigjoj ose ta plotsoj. N nj rrethan t till, gjykata e udhzon paln pr kryerjen e korrigjimeve dhe plotsimeve duke i caktuar nj afat prej tre (tre) ditsh pr korrigjimin dhe pr plotsimin e parashtress. 102.2 Nse parashtresa e lidhur me afat korrigjohet, gjegjsisht plotsohet dhe i dorzohet gjykats brenda afatit t caktuar sipas par. 1 t ktij neni, do t konsiderohet se i sht parashtruar gjykats n ditn kur sht paraqitur pr t parn her. 102.3 Parashtresa do t konsiderohet e trhequr nse nuk i kthehet gjykats brenda afatit t caktuar n par. 1 t ktij neni, e nse i kthehet pa u korrigjuar, gjegjsisht pa u plotsuar, e njjta do t hidhet posht.

102.4 Nse parashtresat apo dokumentet e bashkngjitura nuk dorzohen n numr t mjaftueshm ekzemplarsh, gjykata do ta urdhroj parashtruesin q brenda afatit t caktuar ta bj kt. nse parashtruesi nuk vepron sipas ktij urdhri, gjykata do ta hedh posht parashtresn e tij. KREU VIII - DRGIMI I SHKRESAVE ( 103 122) Mnyra e drgimit ( 103) Neni 103 103.1 Shkresat drgohen zakonisht nprmjet posts, por ato mund t drgohen edhe nprmjet puntorit t autorizuar t gjykats, t personit juridik t regjistruar dhe autorizuar pr kryerjen e punve t komunikimit. Shkresat mund ti dorzohen adresatit n gjykat drejtprsdrejti apo n ndonj mnyr tjetr t prcaktuar me ligj. 103.2 Drgimi mund t bhet edhe nprmjet posts elektronike. N rast t till konsiderohet se sht kryer dorzimi i shkress ne momentin kur sht drguar nprmjet posts elektronike. Neni 104 104.1 Drgimi organeve shtetrore dhe personave juridik u bhet duke iu dorzuar shkresat personit t autorizuar pr pranimin e tyre apo t punsuarit q gjendet n zyrn, gjegjsisht n lokalin e puns. 104.2 Drgimi personit juridik mund ti bhet edhe nprmjet njsis s tij nse kontesti ka lindur nga raporti juridiko-civil i saj. 104.3 Drgimi i shkresave sipas dispozitave t paragrafit 1 dhe 2 te ktij neni bhet edhe kur palt e prmendura n kta paragraf e kan caktuar pr prfaqsues t vet personin e punsuar q sht puntor i tyre. 104.4 Personave ushtarak, puntorve t policis dhe puntorve t komunikacionit toksor dhe ajror dorzimi i letrthirrjes mund tu bhet edhe nprmjet komands, prkatsisht eprorit t tyre direkt, e sipas nevojs n kt mnyr mund tu drgohen edhe shkresat tjera. Neni 105 105.1 Kur dorzimi i shkresave duhet tu bhet personave ose institucioneve n botn e jashtme shetatsve t huajve q gzojn t drejtn e imunitetit,

drgimi i tyre do t bhet n rrug diplomatike, nse n marrveshjen ndrkombtare, apo n kt ligj nuk sht prcaktuar mnyr tjetr e komunikimit. 105.2 Drgimi personit juridik q e ka selin n botn e jashtme mund ti bhet edhe nprmjet prfaqsis s tij n Kosov. Neni 106 Personave t privuar nga liria drgimi u bhet prmes drejtoris s burgut, prkatsisht drejtoris s institucioneve pr ekzekutimin e sanksioneve penale dhe pr kundrvajtje. Neni 107 107.1 Kur paln e prfaqson prfaqsuesi i saj ligjor apo me prokur, shkresa i dorzohet prfaqsuesit ligjor, prkatsisht prfaqsuesit me prokur.

107.2 Nse pala ka m tepr prfaqsues ligjor apo me prokur, mjafton q shkresa ti dorzohet njrit prej tyre. Neni 108 108.1 Avokatit, si prfaqsues i autorizuar i pals, drgimi i bhet duke iu dorzuar shkresa personit q sht i punsuar n zyrn e tij. 108.2 Nse avokati e ushtron profesionin n banesn e vet, n mnyr adekuate zbatohen dispozitat e nenit 111 t ktij ligji. Neni 109 109.1 Shkresat drgohen do dit prej ors 7.00 gjer n orn 20.00 n adresn e vendbanimit apo n vendin e puns s personit, t cilit ato duhet ti dorzohen, apo, nj gj e till bhet edhe n gjykat kur pranuesi ndodhet aty. 109.2 Nse dorzimi i shkress nuk mund t bhet n adresn dhe kohn e prmendur n paragrafin e msiprm, ather mund t bhet n do koh dhe vend tjetr. Neni 110 110.1 Padia, prgjigjja n padi, letrthirrja pr n seanc, urdhrpagesa, aktgjykimi dhe aktvendimi, kundr t cilit lejohet ankim i veant, mjeti i goditjes s vendimit, i dorzohen personalisht pals ose prfaqsuesit ligjor ose

prfaqsuesit me prokur. Shkresat tjera do ti dorzohen personalisht pranuesit kur nj gj e till parashihet shprehimisht me kt ligj apo kur gjykata konkludon se nevojitet kujdes i shtuar pr shkak t dokumenteve origjinale q i jan bashkangjitur shkress q duhet dorzuar, ose nga ndonj shkak tjetr. 110.2 Nse personi, t cilit duhet dorzuar personalisht shkresa nuk gjendet n adresn ku duhet br dorzimi, ather dorzuesi do t krkoj informat se kur dhe ku do t mund ta gjej kt person dhe, me at rast do tia lej ndonjrit prej personave t cekur n nenin 111 par. 1 dhe 2 t ktij ligji njoftimin me shkrim q pranuesi pr marrjen e shkress t jet n ditn dhe n orn e caktuar n shtpi, prkatsisht n vendin e puns. 110.3 Nse edhe pas ksaj dorzuesi i shkress nuk e gjen personin t cilit duhet dorzuar shkresa, ather ai do t veproj sipas dispozitave t nenit 111 t ktij ligji, dhe kshtu dorzimi do t konsiderohet i kryer. Neni 111 111.1 Nse personi t cilit duhet br dorzimi i shkress nuk gjendet n banesn e vet, dorzimi bhet duke iu dhn shkresa ndonj antari t rritur t familjes s tij, i cili ka pr detyr ta marr shkresn n dorzim, e nse as kta nuk gjendn n banes, shkresa do ti jepet fqinjit, Nse pajtohet me nj gj t ktill. Dorzimi i kryer n kt mnyr konsiderohet i vlefshm. 111.2 Nse drgimi bhet n vendin e puns s personit t cilit duhet ti jepet shkresa, kurse ky person nuk gjendet aty, shkresa mund ti dorzohet personit q punon n t njjtin vend, nse ai pajtohet q ta marr shkresn. 111.3 Nuk lejohet dorzimi i shkress personit i cili merr pjes n procedur si kundrshtar i personit t cilit duhet dorzuar shkresa. 111.4 Personat t cilve u sht br dorzimi i shkresave sipas dispozitave t siprme t ktij neni, n vend adresatit, kan pr detyr q shkresn tia dorzojn ktij te fundit. Neni 112 Kur personi, t cilit i sht drguar shkresa, prkatsisht antari i rritur i familjes s tij, apo personi i autorizuar ose i punsuari n organin shtetror apo te personi juridik, pa ndonj arsye t ligjshme refuzon ta marr n dorzim shkresn, dorzuesi do tia lej n banes ose n lokalet n t cilat punon personi i till apo do tia bashkngjis shkresn n dern e baness apo lokalit t puns. N flet-drges do t

shnohet dita, ora dhe shkaku i refuzimit t marrjes si dhe vendi ku sht ln shkresa. Komunikimi i kryer n kt mnyr quhet i ligjshm. Neni 113 Nse konstatohet se personi t cilit duhet br dorzimi i shkress mungon dhe se personat e prmendur n nenin 111 paragraft 1 dhe 2 t ktij ligji nuk do t ken mundsi tia dorzojn shkresn me koh, ather shkresa kthehet n gjykat me nj shnim n flet dorzimin se ku ndodhet adresati. Neni 114 Nse dorzimi i shkress subjektit t regjistruar n regjistrin publik nuk mund ti bhet n adresn e treguar n regjistr, komunikimi bhet duke u ngjitur shkresa n tabeln e shpalljeve t gjykats, dorzimi konsiderohet i kryer pas skadimit t afatit prej shtat ditsh nga dita e afishimit n tabeln e shpalljeve t gjykats. Neni 115 115.1 Nse dorzimi i shkress personit fizik sipas dispozitave t nenit 110 dhe 113 t ktij ligji nuk sht i mundshm, komunikuesi do ta kthej shkresn n gjykatn q ka urdhruar drgimin. Nse kemi t bjm me komunikimin nprmjet posts, shkresa i kthehet posts s vendbanimit t adresatit. N dern, prkatsisht n kutin postare t adress s vendbanimit lehet njoftimi n t cilin tregohet vendi ku ndodhet shkresa, afati prej pesmbdhjet (l5) ditsh brenda t cilit adresati duhet ta marr shkresn, dita n t ciln lajmrimi i sht dorzuar personit q e ka pranuar dhe nnshkrimi i dorzuesit. N shkresn e kthyer tregohet emri i komunikuesit, shkaku pr veprimin n kt mnyr dhe dita n t ciln lajmrimi i sht ln marrsit. 115.2 Nse adresati nuk e merr shkresn brenda afatit prej pesmbdhjet (15) ditsh supozohet se sht kryer komunikimi n ditn kur n dern, prkatsisht n kutin postare sht ln njoftimi. 115.3 Pr drgimin e kryer n mnyrn e prcaktuar n kt nn duhet njoftuar gjykatn q e ka urdhruar drgimin e shkress. Ndrrimi i adress ( 116) Neni 116 116.1 Nse pala ose prfaqsuesi i saj, gjat zhvillimit t procedurs ose para se t kaloj afati prej gjasht muajsh pas prfundimit t procedurs me vendim t

forms s prer, e ndrrojn adresn n t ciln bhet dorzimi i shkresave kan pr detyr q pr kt gj ta njoftojn menjher gjykatn. 116.2 Nse kundr vendimit t forms s prer brenda afatit nga paragrafi 1 i ktij neni paraqitet revizioni, afati i till zgjatet deri sa t kalojn gjasht muaj nga dorzimi i vendimit i dhn sipas revizionit, me t cilin revizioni hidhet posht, refuzohet apo vendimi i goditur me revizion ndryshohet. 116.3 Nse kundr vendimit t forms s prer para se t skadoj afati nga paragrafi 1 i ktij neni, paraqitet propozimi pr prsritjen e procedurs, afati i till zgjatet deri sa t kaloj afati gjashtmujor pas marrjes s forms s prer t vendimit t dhn n procedurn e prsritur, kundr t cilit nuk sht paraqitur ankesa, prkatsisht nga skadimi i afatit gjashtmujor nga dita n t ciln pals i sht dorzuar vendimi i shkalls s dyt. 116.4 Nse n procedurn sipas mjetit te goditjes se jashtzakonshme prishet vendimi i forms s prer dhe shtja kthehet n rigjykim, do t konsiderohet se afati nga paragrafi 1 i ktij neni as q ka filluar t ec. 116.5 Nse pala apo prfaqsuesi i saj nuk e njoftojn menjher gjykatn pr ndryshimin e adress, gjykata do t urdhroj q drgimet e mtutjeshme t shkresave t bhen me an t afishimit t tyre n tabeln e shpalljeve n gjykat. Kjo mnyr e komunikimit bhet deri sa pala apo prfaqsuesi i saj ta njoftoj gjykatn pr adresn e re t saj. 116.6 Komunikimi nga paragrafi 5 i ktij neni konsiderohet i kryer pas kalimit t shtat ditve nga dita e afishimit t shkress n tabeln e shpalljeve t gjykats. 116.7 Nse prfaqsuesi pr pranimin e shkresave e ndrron adresn deri n skadimin e afateve nga paragraft 1-3 t ktij neni dhe pr kt nuk e njofton gjykatn, ather gjykata, me shpenzimet e pals, ia cakton pals prfaqsuesin pr pranimin e shkresave nprmjet t cilit do ti dorzohen shkresat, derisa mos t njoftohet nga pala se ka caktuar prfaqsues t ri me prokur. Neni 117 Organi kompetent ka pr detyr q pals, e cila ka interes juridik tia komunikoj adresn e personit t cilit duhet br dorzimi i shkresave. Interesi juridik provohet me certifikatn e gjykats s shtjes pr padin e ngritur apo pr ekzistimin e gjyqvarsis.

Prfaqsuesi pr pranimin e shkresave ( 118) Neni 118 118.1 Kur paditsi apo prfaqsuesi i tij ndodhet n botn e jashtme, e nuk kan prfaqsues n Kosov, kan pr detyr q me rastin e paraqitjes se padis n gjykat t emrojn prfaqsuesin pr pranimin e shkresave. Nse nuk veprojn kshtu, gjykata me shpenzimet e paditsit ia emron ktij prfaqsuesin pr marrjen e shkresave dhe nprmjet tij thirret paditsi apo prfaqsuesi i tij, q brenda afatit t caktuar ta emrojn prfaqsuesin pr marrjen e shkresave. Nse pala apo prfaqsuesi i saj nuk e cakton prfaqsuesin pr marrjen e shkresave brenda afatit t caktuar, gjykata e hedh posht padin me an t aktvendimit t cilin ia drgon paditsit, apo prfaqsuesit t tij, nprmjet prfaqsuesit pr marrjen e shkresave t emruar nga ajo. 118.2 Paditsin apo prfaqsuesin e tij ligjor q ndodhet n botn e jashtme, q nuk kan prfaqsues n Kosov, gjykata, qysh me rastin e drgimit t shkress s par, i thrret q brenda afatit te caktuar t emrojn prfaqsuesin pr marrjen e shkresave n Kosov, me krcnim se n t kundrtn gjykata paditsit, me shpenzime t tij, do tia emroj edhe prfaqsuesin pr marrjen e shkresave nprmjet t cilit do t lajmrohet paditsi, gjegjsisht prfaqsuesi i tij, pr emrimin e br n kt mnyr. 118.3 Pals q e revokon prfaqsuesin pr pranimin e shkresave, pa e caktuar nj prfaqsues tjetr pr nj gj t till, gjykata ia komunikon shkresat duke i afishuar n tabeln e shpalljeve n gjykat, derisa pala e till ta caktoj prfaqsuesin tjetr pr pranimin e shkresave. 118.4 Nse prfaqsuesi pr pranimin e shkresave heq dor nga autorizimi, e pala nuk emron prfaqsues tjetr brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga dita kur gjykata sht njoftuar pr heqjen dor nga autorizimi, gjykata pals, me shpenzimet e ksaj t dyts, ia emron prfaqsuesin pr pranimin e shkresave dhe nprmjet ktij ia drgon t gjitha shkresat derisa mos t marr njoftim nga pala pr emrimin e prfaqsuesit t ri. 118.5 Shpenzimet pr prfaqsuesin e emruar t paditsit, apo t t paditurit, pr pranimin e shkresave, ka pr detyr ti deponoj paditsi. Nse paditsi nuk e bn deponimin e duhur, padia do t hedhet posht. 118.6 Dispozitat pr emrimin e prfaqsuesit pr pranimin e shkresave pr paln e paditur prshtatshmrisht do t aplikohen edhe pr njoftimin e personit t tret pr procedurn e iniciuar, si dhe pr emrimin e para ardhsit juridik.

Neni 119 119.1 Nse m tepr persona bashkrisht padisin, e nuk kan prfaqsues ligjor t njjt, e as prfaqsues t prbashkt me prokur, gjykata mund ti thrras q brenda afatit t caktuar ta emrojn prfaqsuesin e prbashkt pr pranimin e shkresave. Njkohsisht, gjykata do ti njoftoj paditsit se cilin prej tyre gjykata do ta konsideroj prfaqsues t prbashkt pr pranimin e shkresave, nse ata vet nuk e emrojn prfaqsuesin e till. 119.2 Dispozitat e paragrafit 1 t ktij neni do t zbatohen edhe kur jan paditur disa persona si bashkndrgjyqs unik. Drgimi i shkresave nga palt ( 120) Neni 120 120.1 Drgimi i shkresave pals kundrshtare, prve shkresave q duhet dorzuar personalisht, mund t bhet me plqimin e gjykats, edhe nga vet pala. 120.2 N rastin nga paragrafi 1 i ktij neni, pala nj ekzemplar do tia drgoj pals kundrshtare n pajtim me dispozitat e ktij ligji mbi komunikimin, kurse ekzemplarin tjetr gjykats, me njoftim se pals tjetr i sht br drgimi q m par. 120.3 Drgimi i br n mnyrn e prcaktuar me paragrafin 2 t ktij neni konsiderohet se sht mnyr e rregullt e komunikimit.Fletdrgesa ( 121)

Neni 121 121.1 Vrtetimin mbi dorzimin e br t shkress (dftesn e komunikimit) e nnshkruajn marrsi dhe dorzuesi. Marrsi do ta shkruaj vet me shkronja n dftesn e komunikimit datn e marrjes s shkress. 121.2 Nse marrsi nuk di shkrim-lexim, apo nuk sht n gjendje t nnshkruhet, dorzuesi do t shkruaj emrin dhe mbiemrin e tij, e me shkronja ditn e marrjes s shkress dhe do t vej shnim pr arsye marrsi nuk e ka firmosur vet dftesn e komunikimit. 121.3 Nse marrsi refuzon ta firmos dftesn e komunikimit, komunikuesi do ta konstatoj nj gj t till n dftesn e komunikimit dhe do ta shkruaj me shkronja datn e dorzimit dhe kshtu konsiderohet se sht kryer dorzimi i rregullt.

121.4 Nse komunikimi sht kryer sipas dispozits s paragrafit 2 t nenit 110 t ktij ligji, n dftesn e komunikimit, prpos vrtetimit mbi marrjen e shkress, do t shnohet se me par sht br njoftimi me shkrim. 121.5 N rast se sipas dispozitave t ktij ligji shkresa i sht dorzuar personit tjetr, e jo atij q sht dashur ti dorzohet, n dftesn e komunikimit komunikuesi do t shnoj se n far marrdhnie ndodhen kta dy persona. 121.6 Nse n dftesn e komunikimit sht shnuar gabimisht data e dorzimit, do t konsiderohet se dorzimi sht br at dit kur sht dorzuar shkresa faktikisht. 121.7 Nse dftesa e komunikimit sht humbur, fakti i dorzimit t shkress mund t provohet edhe n mnyr tjetr.Shikimi dhe prshkrimi i shkresave n dosjen e lnds ( 122)

Neni 122 122.1 Palt kan t drejt ti shikojn dhe ti prshkruajn shkresat e dosjes s lnds s procedurs n t ciln marrin pjes. 122.2 Personave q kan interes t arsyeshm, mund tu lejohet shikimi dhe prshkrimi i shkresave t veanta t dosjes s lnds. 122.3 Kur procedura sht n zhvillim e sipr, lejen pr shikim dhe prshkrim e jep gjyqtari i lnds, kurse kur procedura ka prfunduar, kryetari i gjykats apo puntori i gjykats, t cilin e ka caktuar kryetari. KREU IX - SEANCAT DHE AFATET ( 123 133) Seancat ( 123) Neni 123 123.1 Seancn e cakton gjykata sa her q nj gj t till e parashikon ligji ose kur e krkojn nevojat e procedurs. 123.2 Kundr aktvendimit mbi caktimin e seancs nuk lejohet ankesa. 123.3 Gjykata i thrret palt dhe personat tjer ne seanc, pranin e t cilve e konsideron t nevojshme. Bashk me letrthirrjen pals i drgohet parashtresa q ka dhn shkas pr caktimin e seancs, kurse n letrthirrje

tregohet vendi dhe koha e mbajtjes s seancs. Nse bashk me letrthirrjen nuk drgohet parashtresa, n letrthirrje do t tregohen palt ndrgjyqse, objekti i kontestit si dhe aktiviteti q do t ushtrohet n seanc. 123.4 Gjykata posarisht, me an t letrthirrjes, i paralajmron palt dhe pjesmarrsit e tjer pr pasojat ligjore pr mosardhje n seanc. 123.5 Pala q ka ardhur n seanc pas fillimit t saj nuk mund t krkoj prsritjen e veprimeve procedurale t kryera n mungesn e saj. Neni 124 124.1 Seanca mbahet zakonisht n ndrtesn e gjykats. 124.2 Gjykata mund t vendos q procesi t zhvillohet jasht ndrtess s gjykats, nse nj gj e till vlersohet e nevojshme, nse e lehtson qasjen pr cilndo pal, ose nse kjo kursen koh, prpjekje dhe shpenzime procedurale. 124.3 Kundr aktvendimit pr mbajtjen e seancs jasht ndrtess s gjykats nuk lejohet ankesa. Afatet ( 125) Neni 125 125.1 Nse afatet nuk jan caktuar me ligj, ato i cakton gjykata, duke marr parasysh rrethanat e rastit konkret. 125.2 Afati t cilin e cakton gjykata mund t zgjatet me propozimin e personit t interesuar, nse pr nj gj t till ekzistojn shkaqet e arsyeshme. 125.3 Propozimi pr zgjatjen e afatit duhet t paraqitet n gjykatn e shtjes para se t skadoj. 125.4 Kundr aktvendimit me t cilin pranohet apo refuzohet propozimi pr zgjatjen e afatit gjyqsor nuk lejohet ankesa. Neni 126 126.1 Afatet llogariten me dit, muaj dhe vite. 126.2 N qoft se afati sht caktuar me dit, ather nga llogaritja prjashtohet dita, n t ciln ka filluar ngjarja ose koha nga e cila duhet t filloj afati, kshtu q pr fillim t afatit merret dita e par e ardhshme.

126.3 Afati q sht caktuar n muaj ose n vite mbaron me kalimin e asaj dite t muajit t fundit q ka t njjtin emr ose numr me at t dits q ka filluar afati. 126.4 Kur nj dit e till mungon n muajin e fundit, afati mbaron me kalimin e dits s fundit t ktij muaji. 126.5 Kur dita e fundit e nj afati bie n dit feste shtetrore apo ditn e diel ose n ndonj dit tjetr kur nuk punon gjykata, afati mbaron n ditn e puns, q vjen pas asaj t pushimit. Neni 127 127.1 Kur parashtresa sht e lidhur me afat, konsiderohet se sht parashtruar me koh, nse i sht dorzuar gjykats para se t ket mbaruar afati. 127.2 Nse parashtresa sht drguar me an t posts me letr rekomande apo n rrug telegrafike, dita e dorzimit n post konsiderohet si dit e dorzimit n gjykatn t cils i sht drejtuar. Nse parashtresa sht drguar me an t telefaksit si dit e dorzimit konsiderohet dita kur telefaksi sht pranuar n gjykat. 127.3 Nse parashtresa sht drguar n rrug telegrafike pa i prmbajtur t gjitha elementet e domosdoshme pr t vepruar sipas saj, konsiderohet se sht parashtruar brenda afatit, vetm nse brenda afatit prej tre (3) ditsh nga dita kur telegrami i sht dorzuar posts, n gjykat dorzohet parashtresa drejtprsdrejti apo me an t letrs rekomande. 127.4 Nse parashtresa drgohet me an t posts elektronike, si koh e dorzimit n gjykat konsiderohet koha e treguar n verifikimin e nnshkrimit elektronik t kualifikuar. 127.5 Pr personat q ndodhn n ushtri n shrbim t detyrueshm ushtarak, dita e dorzimit t parashtress n njsin ushtarake, gjegjsisht n institucionin ushtarak konsiderohet si dit e dorzimit n gjykat. Kjo vlen edhe pr personat e tjer n ushtri q jan n shrbim n njsit ushtarake, gjegjsisht n institucionet ushtarake, n vendet n t cilat nuk ekziston posta e rregullt. 127.6 Pr personat e privuar nga liria, dita e dorzimit t parashtress n drejtorin e burgut konsiderohet si dit kur i sht dorzuar gjykats. Neni 128 128.1 Nse parashtresa q lidhet me afat i sht dorzuar apo drguar gjykats jokompetente brenda afatit, kurse n gjykatn kompetente arrin pas skadimit

t afatit, do t konsiderohet se sht ruajtur afati Nse paraqitja e saj n gjykatn jokompetente mund ti vishet padijenis apo gabimit t hapur t parashtruesit. 128.2 Dispozitat e nenit 127 t ktij ligji zbatohen edhe lidhur me afatin brenda t cilit, sipas dispozitave t posame, domosdo duhet t ngritet padia, si dhe lidhur me afatin pr parashkrimin e kredive apo t ndonj t drejte tjetr. Kthimi n gjendjen e mparshme ( 129) Neni 129 129.1 Ne qoft se pala nuk shkon n seanc fare apo e humb afatin pr kryerjen e ndonj veprimi procedural dhe pr kt shkak e humb t drejtn q m von t kryej veprimin procedural t lidhur me afat, gjykata do ti lejoj ksaj pale, me propozimin e saj, ta kryej m von kt veprim, nse e konstaton se ekzistojn shkaqe t arsyeshme t cilat nuk kan mundur t parashikohen e as t evitohen. 129.2 Kur lejohet kthimi n gjendje t mparshme procesi kontestimor kthehet n at gjendje n t ciln ndodhej para mosveprimit dhe prishen te gjitha vendimet q i ka dhn gjykata pr shkak t mosveprimit. Neni 130 130.1 Propozimi pr kthimin n gjendje t mparshme i paraqitet gjykats, n t ciln sht dashur t kryhet veprimi procedural i pakryer. 130.2 Propozimi duhet t paraqitet brenda afatit shtat (7) ditor nga dita kur ka pushuar shkaku i mosveprimit, e nse pala m von ka msuar pr mosveprimin, ather afati llogaritet nga dita kur ka msuar pr mosveprimin. 130.3 Pas kalimit t gjashtdhjet (60) ditve nga dita e mosveprimit nuk mund t krkohet kthimi n gjendjen e mparshme. 130.4 Nse kthimi n gjendje t mparshme krkohet pr shkak t mosruajtjes s afatit pr kryerjen e veprimit procedural, propozuesi ka pr detyr q propozimit tia bashkngjis veprimin e shkruar procedural t pakryer me koh.

Neni 131 Nuk lejohet kthimi n gjendje t mparshme nse nuk sht ruajtur afati pr paraqitjen e propozimit pr kthimin n gjendje t mparshme apo nse pala nuk ka ardhur n seancn e caktuar pr shqyrtimin e propozimit pr kthimin n gjendjen e mparshme. Neni 132 132.1 Propozimi pr kthimin n gjendje t mparshme zakonisht nuk ndikon n rrjedhn e procedimit, por gjykata mund t vendos q procedimi t ndrpritet derisa t bhet i forms s prer aktvendimi mbi propozimin. 132.2 Nse sht paraqitur propozimi pr kthimin n gjendjen e mparshme gjat zhvillimit t procedurs s shkalls s dyt, gjykata e shkalls s par duhet ta njoftoj pr propozimin e paraqitur gjykatn e shkalls s dyt. Neni 133 133.1 Propozimin e paraqitur pas afatit, apo propozimin e palejueshm pr kthimin n gjendjen e mparshme gjykata e hedh posht me an t aktvendimit. 133.2 Lidhur me propozimin pr kthimin n gjendjen e mparshme gjykata cakton seanc vetm kur nj gj t till e propozon pala shprehimisht. Nse faktet n t cilat mbshtetet propozimi jan t ditura botrisht (notore) gjykata nuk cakton seanc n asnj rast. Po n kt mnyr gjykata vepron edhe kur faktet, n t cilat mbshtetet propozimi jan qart t pajustifikueshme, por edhe kur gjykata ka prova t mjaftueshme n dosjen e lnds pr dhnien e vendimit sipas propozimit pr kthimin n gjendjen e mparshme. 133.3 Kundr aktvendimit, me t cilin aprovohet propozimi pr kthimin n gjendje t mparshme nuk lejohet ankim i veant. 133.4 Kundr aktvendimit me t cilin refuzohet propozimi pr kthimin n gjendje t mparshme nuk lejohet ankim i veant, prve kur propozimi paraqitet nga shkaku i dhnies s aktgjykimit pr shkak t mungess s pals s paditur nga seanca gjyqsore. KREU X PROCESVERBALET ( 134 140) Neni 134 134.1 Procesverbali prpilohet pr veprimet e kryera n seanc gjyqsore.

134.2 Procesverbali prpilohet edhe mbi deklaratat dhe njoftimet e rndsishme q i bjn palt ose pjesmarrsit e tjer jasht seancs. Pr deklaratat dhe njoftimet m pak t rndsishme nuk prpilohet procesverbal, por vetm do t vihet shnim zyrtar n mbshtjellsin e lnds. 134.3 Procesverbalin e shkruan procesmbajtsi. Neni 135 135.1 Procesverbali duhet ti prmbaj: emrin e gjykats, vendin ku kryhet veprimi, ditn dhe orn kur kryhet veprimi, objektin e kontestit dhe emrat e palve t pranishme ose t personave t tjer, si dhe t prfaqsuesve ligjor ose me prokur t tyre. 135.2 Procesverbali duhet t prmbaj t dhna esenciale pr prmbajtjen e veprimit t kryer. N procesverbalin e seancs pr shqyrtimin kryesor t shtjes duhet t prfshihet sidomos: nse seanca sht mbajtur me dyer t hapura apo t mbyllura, prmbajtja e deklaratave t palve, propozimet e tyre, provat q i kan ofruar, provat q jan shfrytzuar, duke u treguar prmbajtja e thnieve t dshmitarve dhe ekspertve, vendimet e gjykats t marra n seanc, por edhe vendimi burimor i dhn pas prfundimit t seancs pr shqyrtimin kryesor t shtjes juridike. Neni 136 Procesverbali duhet t mbahet rregullisht dhe n t nuk guxon te fshihet asgj, t shtohet ose t ndryshohet. Pjest e tija t anuluara duhet t mbeten t lexueshme. Neni 137 137.1 Procesverbali prpilohet duke i treguar gjyqtari procesmbajtsit me z se ka do t shkruaj n procesverbal. Me lejen e gjyqtarit, pjesmarrsit n procedur mund ta diktojn prmbajtjen e deklaratave t tyre n procesverbal nprmjet procesmbajtsit. 137.2 Palt kan t drejt ta lexojn ose t krkojn q tu lexohet procesverbali, si dhe t paraqesin kundrshtimet e veta n prmbajtjen e procesverbalit. Kt t drejt e kan edhe personat e tjer, deklarata e t cilve sht prfshir n procesverbal, por vetm sa i prket pjess s procesverbalit q e prmban deklaratn e tyre. 137.3 Korrigjimet apo shtesat lidhur me kundrshtimet e palve apo t personave t tjer n prmbajtjen e procesverbalit, apo me iniciativn e gjyqtarit, bhen n fundin e procesverbalit. Me krkesn e subjekteve t prmendura

shkruhen n procesverbal edhe kundrshtimet e tyre t pa aprovuara nga gjyqtari. Neni 138 138.1 Gjyqtari mund t vendos q procesverbali t mbahet me an t mjeteve teknike gjegjse, apo me an t stenografimit. 138.2 N pikpamje t kundrshtimeve lidhur me prmbajtjen e procesverbalit nga paragrafi l i ktij neni n mnyr adekuate zbatohen dispozitat e nenit 137 paragrafve 2 dhe 3 t ktij ligji. 138.3 Nse procesverbali nuk sht mbajtur n form t shkruar, procesverbali i shkruar duhet t prpilohet brenda afatit prej tri ditsh. Brenda tri ditve te tjera palt kan te drejt ta shikojn dhe kopjojn procesverbalin e shkruar dhe t bjn kundrshtime lidhur me parregullsit eventuale t tij. 138.4 Mbi kundrshtimin nga paragrafi 3 i ktij neni vendos gjyqtari jasht seance. 138.5 Shiriti i magnetofonit mund t shlyhet pas skadimit t afatit pr kundrshtim, e nse pala ka br kundrshtim lidhur me saktsin e procesverbalit, pasi t bhet i form s prer vendimi mbi shtjen kryesore. Neni 139 139.1 Procesverbali nnshkruhet nga gjyqtari, procesmbajtsi, palt, prkatsisht nga prfaqsuesi ligjor apo me prokur i pals, si dhe nga interpreti. 139.2 Dshmitari dhe eksperti e nnshkruajn deklaratn e vet n procesverbal vetm ather kur dgjimi i tyre bhet n gjykatn e porositur. 139.3 Personi q nuk din shkrim dhe lexim ose personi q nuk mund t nnshkruhet do te vej n procesverbal shenjn e gishtit tregues, kurse procesmbajtsi e shkruan nn shenjn e gishtit emrin dhe mbiemrin e tij. 139.4 Nse pala, prfaqsuesi ligjor apo me prokur i saj, dshmitari apo eksperti largohet para se t nnshkruhet n procesverbal apo refuzon t nnshkruhet, kjo rrethan shnohet n procesverbal dhe tregohet arsyeja e mos nnshkrimit. Neni 140 140.1 Nse vendimi merret n trup gjykues, pr kshillimin dhe votimin prpilohet procesverbal i veant. Nse n gjykatn e lart, lidhur me mjetin e goditjes s vendimit, vendimi sht marr unanimisht, nuk do t prpilohet

procesverbal, por n vendimin burimor do t vihet shnim pr kshillimin dhe votimin. 140.2 Procesverbali mbi kshillimin dhe votimin duhet t prmbaj rrjedhn e votimit dhe vendimin q sht marr. Procesverbalin e nnshkruajn antart e trupit gjykues dhe procesmbajtsi. 140.3 Procesverbali mbi kshillimin dhe votimin mbyllet n nj zarf t veant. 140.4 Ky procesverbal mund t sh