Upload
dangdan
View
236
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Linguae Latinae
Declinationum Et Coniugationum
Repetitio
Name:
Klasse:
Aus urheberrechtlichen Gründen fehlt hier eine Karikatur des Sisyphos-Mythos
Aus urheberrechtlichen Gründen fehlt hier eine Karikatur des Damokles-Mythos
Liebe Schülerinnen und Schüler der Klasse ,
inzwischen habt ihr schon eine gute Wegstrecke beim Erlernen der lateinischen Sprache hin-
ter euch. Wir hoffen, dass euch neben den anstrengenden Bemühungen beim Einprägen latei-
nischer Vokabeln, Formen und Grammatikregeln die Lektüre der Lehrbuchtexte aus den
Themenbereichen der antiken Sagenwelt und der römischen Geschichte viel Spaß gemacht
hat. Vielleicht habt ihr aber auch schon feststellen müssen, dass ihr euch trotz aller Bemühun-
gen und regelmäßigen Lernens (das ist eine unabänderliche Grundvoraussetzung für jeden
Erfolg in der Schule!) nicht alle Vokabeln, Formen und Regeln habt merken können. Im
schlimmsten Fall habt ihr sogar, wie die Karikatur zeigt, vor Tests und Arbeiten im Fach La-
tein ein Damoklesschwert über euch schweben gesehen. Für den Bereich der lateinischen
Formenlehre haben eure Lateinlehrer und -lehrerinnen deshalb, um euch die Sisyphosarbeit
beim Erlernen der lateinischen Sprache (siehe vorderes Deckblatt) zu erleichtern, ein Wieder-
holungsprogramm zum Einüben und Festigen der lateinischen Deklinationen und Konjugatio-
nen erstellt. Mit Hilfe dieses Übungsheftes sollte sich der Sieg über die „Hydra“ der lateini-
schen Grammatik erringen lassen ! Viel Erfolg dabei wünschen euch die
Lateinlehrer und Lateinlehrerinnen der Cäcilienschule
Wenn du dich näher mit den spannenden antiken Sagen beschäftigen willst, hier der Literatur-Tip:
Griechische Sagen, nacherzählt von Richard Carstensen
„Von der Entstehung der Welt, von Herakles, den Argonauten, von Theseus und von Oidipus und
seinem Geschlecht, vom Trojanischen Krieg, dem Schicksal der Tantaliden und den Irrfahrten des Odysseus – davon erzählen die Sagen der alten Griechen, die Gustav Schwab im 19. Jahrhundert zu
den ´Schönsten Sagen des klassischen Altertums´ zusammengefasst hat. Richard Carstensen hat den
Text ergänzt und bearbeitet. Für zusätzliche Informationen sorgen ein Verzeichnis der wichtigsten Götter der alten Griechen und ein Sach- und Namensregister am Schluss des Bandes.“ (dtv 70314)
Inhaltsverzeichnis
I. Deklinationsübungen
1. Wiederholung der Deklinationen
1.1. Die Deklination der Substantive
1.2. Die Deklination der Adjektive
1.3. Die Deklination der Pronomina, Pronominaladjektive und Partizipien
2. Übungen zur Festigung der Deklinationen
2.1. Nominalschlangen und Übungssätze
2.2. Formbestimmungen und Numerusverwandlungen
2.3. Formbestimmungen und Kasus- und Numerusverwandlungen
II. Konjugationsübungen
1. Wiederholung der Konjugationen
1.1. Finite Formen im Indikativ Aktiv
1.2. Finite Formen im Indikativ Passiv
1.3. Finite Formen im Konjunktiv Aktiv
1.4. Finite Formen im Konjunktiv Passiv
1.5. Infinite Formen
2. Übungen zur Festigung der Konjugationen
2.1. Verbalschlangen und Übungssätze
2.2. Formbestimmungen und Numerusverwandlungen
2.3. Formbestimmungen und Genus verbi- und Numerusverwandlungen
2.4. Formenquerschnitte
2.4.1. Vollständige Formenquerschnitte 2.4.2. Formenquerschnitte finiter oder infiniter Formen
Aus urheberrechtlichen Gründen fehlt hier eine Karikatur des Herkules-Mythos
I. Deklinationsübungen
1. Wiederholung der Deklinationen
Arbeitsauftrag
Wiederhole, indem du für jeden Deklinationstyp eine Karteikarte anfertigst, die folgenden Deklina-
tionen!
1.1. Die Deklination der Substantive
Deklinationstyp 1 Deklinationstyp 2 Deklinationstyp 3
o-Deklination (m) o-Deklination (n) a-Deklination (f)
Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl
amicus amici templum templa aula aulae
amici amicorum templi templorum aulae aularum
amico amicis templo templis aulae aulis
amicum amicos templum templa aulam aulas
amico amicis templo templis aula aulis
Deklinationstyp 4 Deklinationstyp 5 Deklinationstyp 6
konsonantische Deklination
„Normaltyp“ (m)
konsonantische Deklination
„Spezialtyp“ (m)
konsonantische Deklination
„Spezialtyp“ (f)
Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl
mercator mercatores miles milites natio nationes
mercatoris mercatorum militis militum nationis nationum
mercatori mercatoribus militi militibus nationi nationibus
mercatorem mercatores militem milites nationem nationes
mercatore mercatoribus milite militibus natione nationibus
Deklinationstyp 7 Deklinationstyp 8 Deklinationstyp 9
konsonantische Deklination
„Spezialtyp“ (n)
i-Deklination (f) gemischte Deklination (m)
Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl
tempus tempora turris turres hostis hostes
temporis temporum turris turrium hostis hostium
tempori temporibus turri turribus hosti hostibus
tempus tempora turrim turres hostem hostes
tempore temporibus turri turribus hoste hostibus
Deklinationstyp 10 Deklinationstyp 11 Deklinationstyp 12
gemischte Deklination (f) gemischte Deklination (n) e-Deklination (f)
Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl
arx arces mare maria res res
arcis arcium maris marium rei rerum
arci arcibus mari maribus rei rebus
arcem arces mare maria rem res
arce arcibus mari maribus re rebus
Deklinationstyp 13 Deklinationstyp 14 Deklinationstyp 15
u-Deklination (m) u-Deklination (f) u-Deklination (n)
Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl
portus portus domus domus cornu cornua
portus portuum domus domorum cornus cornuum
portui portibus domui domibus cornu cornibus
portum portus domum domos cornu cornua
portu portibus domo domibus cornu cornibus
1.2. Die Deklination der Adjektive
Deklinationstyp 16
Adjektive der o-/a-Deklination
M F N M F N
novus nova novum novi novae nova
novi novae novi novorum novarum novorum
novo novae novo novis novis novis
novum novam novum novos novas nova
novo nova novo novis novis novis
Deklinationstyp 17
i-stämmige Adjektive (1-Ender)
M F N M F N
felix felix felix felices felices felicia
felicis felicis felicis felicium felicium felicium
felici felici felici felicibus felicibus felicibus
felicem felicem felix felices felices felicia
felici felici felici felicibus Felicibus felicibus
Deklinationstyp 18
i-stämmige Adjektive (2-Ender)
M F N M F N
brevis brevis breve breves breves brevia
brevis brevis brevis brevium brevium brevium
brevi brevi brevi brevibus brevibus brevibus
brevem brevem breve breves breves brevia
brevi brevi brevi brevibus brevibus brevibus
Deklinationstyp 19
i-stämmige Adjektive (3-Ender)
M F N M F N
celer celeris celere celeres celeres celeria
celeris celeris celeris celerium celerium celerium
celeri celeri celeri celeribus celeribus celeribus
celerem delerem celere celeres celeres celeria
celeri celeri celeri celeribus celeribus celeribus
Deklinationstyp 20
Komparativ der Adjektive
M F N M F N
longior longior longius longiores longiores longiora
longioris longioris longioris longiorum longiorum longiorum
longiori longiori longiori longioribus longioribus longioribus
longiorem longiorem longius longiores longiores longiora
longiore longiore longiore longioribus longioribus longioribus
Deklinationstyp 21
Superlativ der Adjektive
M F N M F N
longissimus longissima longissimum longissimi longissimae longissima
longissimi longissimae longissimi longissimorum longissimarum longissimorum
longissimo longissimae longissimo longissimis longissimis longissimis
longissimum longissimam longissimum longissimos longissimas longissima
longissimo longissima longissimo longissimis longissimis longissimis
1.2. Die Deklination der Pronomina
Deklinationstyp 22
Relativpronomen
M F N M F N
qui quae quod qui quae quae
cuius cuius cuius quorum quarum quorum
cui cui qui quibus quibus quibus
quem quam quod quos quas quae
quo qua quo quibus quibus quibus
Deklinationstyp 23
Demonstrativpronomen is, ea, id
M F N M F N
is ea id ii eae ea
eius eius eius eorum earum eorum
ei ei ei iis iis iis
eum eam id eos eas ea
eo ea eo iis iis iis
Deklinationstyp 24
Demonstrativpronomen hic, haec, hoc
M F N M F N
hic haec hoc hi hae haec
huius huius huius horum harum horum
huic huic huic his his his
hunc hanc hoc hos has haec
hoc hac hoc his his his
Deklinationstyp 25
Demonstrativpronomen iste, ista, istud
M F N M F N
iste ista istud isti istae ista
istius istius istius istorum istarum istorum
isti isti isti istis istis istis
istum istam istos istas ista ista
isto ista isto iste ista istud
Deklinationstyp 26
Demonstrativpronomen ille, illa, illud
M F N M F N
ille illa illud illi illae illa
illius illius illius illorum illarum illorum
illi illi illi illis illis illis
illum illam illud illos illas illa
illo illa illo illis illis illis
Deklinationstyp 27
Demonstrativpronomen ipse, ipsa, ipsum
M F N M F N
ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsa
ipsius ipsius ipsius ipsorum ipsarum ipsorum
ipsi ipsi ipsi ipsis ipsis ipsis
ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsa
ipso ipsa ipso ipsis ipsis ipsis
Deklinationstyp 28
Demonstrativpronomen idem, eadem, idem
M F N M F N
idem eadem idem iidem eaedem eadem
eiusdem eiusdem eiusdem eorundem earundem eorundem
eidem eidem eidem iisdem iisdem iisdem
eundem eandem idem eosdem easdem eadem
eodem eadem eodem iisdem iisdem iisdem
Deklinationstyp 29
Pronominaladjektive
unus, solus, totus, ullus, uter, alter, neuter, nullus, alius
M F N M F N
nullus nulla nullum nulli nullae nulla
nullius nullius nullius nullorum nullarum nullorum
nulli nulli nulli nullis nullis nullis
nullum nullam nullum nullos nullas nulla
nullo nulla nullo nullis nullis nullis
Deklinationstyp 30
Partizip Präsens Aktiv (PPA)
M F N M F N
laudans laudans laudans laudantes laudantes laudantia
laudantis laudantis laudantis laudantium laudantium laudantium
laudanti laudanti laudanti laudantibus laudantibus laudantibus
laudantem laudantem laudans laudantes laudantes laudantia
laudante laudante laudante laudantibus laudantibus laudantibus
Deklinationstyp 31
Partizip Perfekt Passiv (PPP)
M F N M F N
laudatus laudata laudatum laudati laudatae laudata
laudati laudatae laudati laudatorum laudatarum laudatorum
laudato laudatae laudato laudatis laudatis laudatis
laudatum laudatam laudatum laudatos laudatas laudata
laudato laudata laudato laudatis laudatis laudatis
Deklinationstyp 32
Partizip Futur Aktiv (PFA)
M F N M F N
laudaturus laudatura laudaturum laudaturi laudaturae laudatura
laudaturi laudaturae laudaturi laudaturorum laudaturarum laudaturorum
laudaturo laudaturae laudaturo laudaturis laudaturis laudaturis
laudaturum laudaturam laudaturum laudaturos laudaturas laudatura
laudaturo laudatura laudaturo laudaturis laudaturis laudaturis
2. Übungen zur Festigung der Deklinationen
- Bestimme jeweils die Ausgangsform (1) nach KNG, und ordne sie einem Deklinationstyp zu (vgl. die Wiederholung oben).
- Bilde dann die geforderten Formen (2)-(16), indem du deine Karteikarten zu den Deklinationstypen
zu Hilfe nimmst. - Übersetze die gebildeten Formen zum Training ins Deutsche.
2.1. Nominalschlangen
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
01 (1) amicorum GPM o-Deklination (m) 1
(2) Sgl
amici (3) Dat amico (4) Abl amico
(5) Pl
amicis (6) Akk amicos (7) Sgl amicum
(8) nobilis amicum
nobilem (9) Pl amicos
nobiles (10) Gen amicorum
nobilium
(11) hic horum
amicorum
nobilium
(12) is eorum
amicorum
nobilium
(13) Dat iis
amicis
nobilibus
(14) Sgl ei
amico
nobili
(15) Akk eum
amicum
nobilem
(16) Pl eos
amicos
nobiles
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
02 (1) tempori
(2) Pl
(3) Akk (4) brevis
(5) hic
(6) Sgl (7) Dat
(8) Pl
(9) Gen (10) Abl
(11) is
(12) Sgl (13) Dat
(14) Pl
(15) novus (16) Sgl
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
03 (1) aestatem
(2) pulcher
(3) Pl (4) Gen
(5) Dat
(6) Sgl (7) hic
(8) Nom
(9) is (10) Akk
(11) Pl
(12) ille (13) Gen
(14) Abl
(15) Dat (16) hilaris
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Wortblöcke aus den oben gebildeten Nominalschlangen
auftauchen.
- Bestimme jeweils den fett gedruckten KNG-Block, und verwandle den KNG-Block im Numerus.
01 Calamitates eorum amicorum nobilium magnae erant.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
02 Iis temporibus brevibus discipuli cottidie (täglich) recreati sunt (recreare: erfrischen).
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
03 Illas aestates pulchras omnes homines valde amabant.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
04 (1) portus G
(2) Pl
(3) magnus (4) Dat
(5) Sgl
(6) Gen (7) hic
(8) Akk
(9) is (10) Pl
(11) Abl
(12) Sgl (13) illustris
(14) Pl
(15) iste
(16) ille
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
05 (1) res S
(2) Gen
(3) Dat (4) Pl
(5) parvus
(6) Akk (7) Sgl
(8) iste
(9) idem (10) Dat
(11) Pl
(12) Abl (13) Sgl
(14) qui
(15) Gen (16) Nom
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Wortblöcke aus den oben gebildeten Nominalschlangen
auftauchen.
- Bestimme jeweils den fett gedruckten KNG-Block, und verwandle den KNG-Block im Numerus.
04 Cottidie (täglich) multae naves eos portus magnos petiverunt.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
05 Cuius rei parvae auctoritas (Bedeutung) in pugna militum magna erat.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
06 (1) civis N
(2) Pl
(3) Gen (4) bonus
(5) Dat
(6) Sgl (7) Akk
(8) Abl
(9) hic (10) idem
(11) insignis
(12) prudens (13) felix
(14) acer
(15) Pl (16) qui
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
07 (1) piscator
(2) fortis
(3) Gen (4) Dat
(5) Akk
(6) Pl (7) hic
(8) is
(9) ille (10) Sgl
(11) Dat
(12) Pl (13) Gen
(14) Abl
(15) Akk (16) Nom
06 Eodem cive insigni res publica servata erat.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
07 Illi piscatores fortes primi hostibus restiterunt.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
08 (1) senex
(2) Gen
(3) Pl (4) Dat
(5) bonus
(6) nobilis (7) hic
(8) is
(9) ille (10) Sgl
(11) Akk
(12) Gen (13) Nom
(14) idem
(15) iste (16) felix
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
09 (1) plebs
(2) hic
(3) magnus (4) Gen
(5) Akk
(6) Abl (7) ille
(8) Pl
(9) Gen (10) Sgl
(11) felix
(12) Dat (13) Akk
(14) is
(15) iste (16) Abl
08 Illi seni nobili senatores pro meritis eius in rem publicam gratias egerunt.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
09 Hac plebe magna Catilina quondam rem publicam delere constituit.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
10 (1) corpus
(2) Gen
(3) Pl (4) magnus
(5) Dat
(6) Abl (7) Akk
(8) hic
(9) idem (10) ille
(11) Sgl
(12) Abl (13) Gen
(14) nobilis
(15) Dat (16) Abl
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
11 (1) monumentum A
(2) Gen
(3) Pl (4) Dat
(5) Abl
(6) Sgl (7) hic
(8) Pl
(9) Akk (10) Sgl
(11) Gen
(12) Pl (13) idem
(14) iste
(15) ille (16) qui
10 Illa corpora magna Germanorum Romanos terrore affecerunt.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
11 Quibus monumentis illustribus visitatores urbis delectati sunt.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
12 (1) turris N
(2) Pl
(3) Gen (4) Abl
(5) Sgl
(6) magnus (7) hic
(8) Pl
(9) Akk (10) Sgl
(11) Gen
(12) Pl (13) idem
(14) iste
(15) ille (16) qui
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
13 (1) comes
(2) monitus
(3) Abl (4) Gen
(5) bonus
(6) Dat (7) Pl
(8) Akk
(9) Sgl (10) idem
(11) Gen
(12) Dat (13) hic
(14) Pl
(15) qui (16) iste
12 Ab his turribus magnis tela in hostium urbem iactata sunt.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
13 Audacia eiusdem comitis boni ab omnibus laudabatur.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
14 (1) regio
(2) Pl
(3) Akk (4) novus
(5) Sgl
(6) Abl (7) Pl
(8) Dat
(9) Sgl (10) Gen
(11) ille
(12) hic (13) iste
(14) Pl
(15) idem (16) illustris
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
15 (1) homo
(2) laudans
(3) Pl (4) Gen
(5) nobilis
(6) Dat (7) is
(8) Abl
(9) Sgl (10) Akk
(11) hic
(12) ille (13) Pl
(14) Gen
(15) Sgl (16) idem
14 Imperator cum militibus in regionem novam iter fecit.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
15 Multitudo hominum consulem laudantium magna erat.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
16 (1) urbs
(2) Pl
(3) magnus (4) Gen
(5) Sgl
(6) ille (7) Pl
(8) Akk
(9) idem (10) Sgl
(11) hic
(12) iste (13) is
(14) Gen
(15) Dat (16) Pl
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
17 (1) oneri
(2) Pl
(3) Abl (4) hic
(5) Sgl
(6) Akk (7) Nom
(8) Pl
(9) idem (10) Gen
(11) Akk
(12) Sgl (13) ille
(14) Gen
(15) is (16) qui
16 Iis magnis urbibus Romani pro auxilio in bello gratias egerunt.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
17 Eadem onera belli civitates Italiae valde premebant.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
18 (1) calamitate
(2) premens
(3) ingens (4) Pl
(5) magnus
(6) Akk (7) Sgl
(8) turpis
(9) Abl (10) idem
(11) ille
(12) novus (13) Akk
(14) Pl
(15) Gen (16) Sgl
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
19 (1) amica Ab
(2) novus
(3) hic (4) Akk
(5) Pl
(6) ille (7) is
(8) Abl
(9) Sgl (10) Dat
(11) idem
(12) felix (13) Pl
(14) Akk
(15) Sgl (16) Gen
18 Illa calamitate turpi Romani magno dolore afficiebantur.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
19 Cornelia cum ea amica nova circum visitavit.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.
20 (1) currus A
(2) magnus
(3) Sgl (4) Gen
(5) Pl
(6) Dat (7) Sgl
(8) Abl
(9) Nom (10) Pl
(11) Gen
(12) hic (13) ille
(14) Sgl
(15) Dat (16) Pl
20 Alexander nodum (Knoten) illius currus magni solvere temptavit.
ÜS:
KNG: ; Numerusverwandlung:
2.2. Formenbestimmung und Numerusverwandlung
- Bestimme die folgenden KNG-Blöcke
- Verwandle den Numerus des KNG-Blocks, indem du die Deklinationstypen beachtest
- Übersetze die KNG-Blöcke ins Deutsche
Ausgangsform KNG Numerusverwandlung
01 huic imperatori novo
02 eius oratoris boni
03 eandem urbem magnam
04 eos cives prudentes
05 illae civitates illustres
06 eum pontem longum
07 quorum impetuum vehementium
08 quibus insulis parvis
09 cui militi forti
10 istas noctes breves
11 Iisdem senatoribus nobilibus
12 Eodem rege terribili
13 eam aestatem insignem
14 hoc animo tristi
15 haec omnia onera
16 eius omnis oppidi
17 omnium senum tristium
18 Illorum familiarium bonorum
19 illa fuga turpi
20 eidem viro hilari
2.3. Formenbestimmung und Kasus- und Numerusverwandlung
- Bestimme den KNG-Block - Verwandle den Kasus des KNG-Blocks
- Verwandle beide Formen jeweils in den anderen Numerus
- Übersetze die KNG-Blöcke ins Deutsche
KNG Ausgangsform/Kasusverwandlung Numerusverwandlung
01 hic amicus prudens
D
02 ille imperator admirabilis
Ab
03 iidem consules boni
A
04 istius sagittae celeris
D
05 has calamitates turpes
G
06 eorum carminum celerium
D
07 eius ducis audacis
N
08 illo colloquio brevi
D
09 eandem celeritatem incredibilem
Ab
10 is nuntius certus
G
11 eius certaminis tristis
D
12 ipsi commodo iucundo
A
13 eos mores malos
Ab
14 hae merces nostrae
G
15 huius mentis nobilis
Ab
16 ista multitudine magna
A
17 illos muros illustres
D
18 eadem magna voce
G
19 has virtutes militares
Ab
20 ii iudices severi
G
Nun solltest du eigentlich in den lateinischen Deklinationen fit sein und damit eine Grundvorausset-
zung zur Übersetzung lateinischer Texte erworben oder gefestigt haben !
Die harte Arbeit des Deklinierens und Konjugierens hat übrigens auch Dichter zum Abfassen von
Gedichten angeregt, wie diese „Erholungsseiten“ dir zeigen ...
Der Werwolf
von Christian Morgenstern
1 Der Werwolf eines Nachts entwich von Weib und Kind und sich begab
an eines Dorfschullehrers Grab
und bat ihn: Bitte, beuge mich !
2 Der Dorfschulmeister stieg hinauf auf seines Blechschilds Messingknauf
und sprach zum Wolf, der seine Pfoten
geduldig kreuzte vor dem Toten:
3 „Der Werwolf“, sprach der gute Mann, „des Weswolfs, Genitiv sodann,
dem Wemwolf, Dativ, wie man`s nennt,
den Wenwolf – damit hat`s ein End.“
4 Dem Werwolf schmeichelten die Fälle,
er rollte seine Augenbälle.
Indessen bat er, „füge doch
zur Einzahl auch die Mehrzahl noch!“
5 Der Dorfschulmeister aber musste
gestehn, dass er davon nichts wusste.
Zwar Wölfe gäb`s in großer Schar, doch `wer` gäb`s nur im Singular.
6 Der Wolf erhob sich tränenblind –
er hatte ja doch Weib und Kind!
Doch da er kein Gelehrter eben, so schied er dankend und ergeben.
Christian Morgenstern: Alle Galgenlieder, Diogenes
1981, S. 86 f. (entstanden 1907/08, erschienen 1932)
Sprachprobleme
Von P. Schröter
1 An einem langen Vormittage
ergab Karl-Alfred sich die Frage,
wie wunderlich die Muttersprache
die Verben doch zu beugen wage.
2 Zum Beispiel gehen, ging, gegangen,
wieso nicht stehen, sting, gestangen?
desgleichen sitzen, saß, gesessen, warum nicht schwitzen, schwaß, geschwessen?
Und ferner sterben, starb, gestorben,
weshalb nicht erben, arb, georben?
sodann noch trinken, trank, getrunken, und doch nicht winken, wank, gewunken.
3 Mein Gott, das nahm ja gar kein Ende,
wer hier den tiefren Sinn doch finde! Zwar war es eine klare Sache:
Konjugationen gab es schwache,
und starke gab es außerdem.
doch immerhin das Urproblem war leider damit nicht zu lösen,
Karl-Alfred fing schon an zu dösen. 4 Man konnte bei dem Konjugieren
beinahe den Verstand verlieren!
Da wandte er in seiner Pein
sich an den Deutschen Sprachverein,
ob der ihm wohl die Freude gönne und ihm das Rätsel lösen könne.
Der Sprachverein hat kurzerhand
ihm diese Antwort zugesandt:
5 „ ... und danken wir für Ihr geehrtes,
so außerordentlich Gelehrtes.
Doch können, Euer Wohlgeboren,
auch wir die Sache nicht erkloren.“ Karl-Alfred, tief enttäuscht, gekränkt,
hat sich nur still sein Teil gedenkt
und - im Gehirne leicht verschroben – das Konjugieren aufgegoben.
II. Konjugationsübungen
1. Wiederholung der Konjugationen
Arbeitsauftrag
Wiederhole, indem du für jeden Konjugationstyp eine Karteikarte anfertigst, die folgenden Konjuga-
tionen!
1.1. Finite Formen im Indikativ Aktiv
1.1.1. Präsens
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re
1 laudo video munio lego adicio
2 laudas vides munis legis adicis
3 laudat videt munit legit adicit
1 laudamus videmus munimus legimus adicimus
2 laudatis videtis munitis legitis adicitis
3 laudant vident Muniunt legunt adiciunt
1.1.2. Imperfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re
1 laudabam videbam muniebam legebam adiciebam
2 laudabas videbas muniebas legebas adiciebas
3 laudabat videbat muniebat legebat adiciebat
1 laudabamus videbamus muniebamus legebamus adiciebamus
2 laudabatis videbatis muniebatis legebatis adiciebatis
3 laudabant videbant muniebant legebant adiciebant
1.1.3. Futur I
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re
1 laudabo videbo muniam legam adiciam
2 laudabis videbis munies leges adicies
3 laudabit videbit muniet leget adiciet
1 laudabimus videbimus muniemus legemus adiciemus
2 laudabitis videbitis munietis legetis adicietis
3 laudabunt videbunt munient legent adicient
1.1.4. Perfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudav-isse vid-isse muniv-isse leg-isse adiec-isse
1 laudavi vidi munivi legi adieci
2 laudavisti vidisti munivisti legisti adiecisti
3 laudavit vidit munivit legit adiecit
1 laudavimus vidimus munivimus legimus adiecimus
2 laudavistis vidistis munivistis legistis adiecistis
3 laudaverunt viderunt muniverunt legerunt adiecerunt
1.1.5. Plusquamperfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudav-isse vid-isse muniv-isse leg-isse adiec-isse
1 laudaveram videram muniveram legeram adieceram
2 laudaveras videras muniveras legeras adieceras
3 laudaverat viderat muniverat legerat adiecerat
1 laudaveramus videramus muniveramus legeramus adieceramus
2 laudaveratis videratis muniveratis legeratis adieceratis
3 laudaverant viderant muniverant legerant adiecerant
1.1.6. Futur II
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudav-isse vid-isse muniv-isse leg-isse adiec-isse
1 laudavero videro munivero legero adiecero
2 laudaveris videris muniveris legeris adieceris
3 laudaverit viderit muniverit legerit adiecerit
1 laudaverimus viderimus muniverimus legerimus adiecerimus
2 laudaveritis videritis muniveritis legeritis adieceritis
3 laudaverint viderint muniverint legerint adiecerint
1.2. Finite Formen im Indikativ Passiv
1.2.1. Präsens
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i
1 laudor videor munior legor adicior
2 laudaris videris muniris legeris adiceris
3 laudatur videtur munitur legitur adicitur
1 laudamur videmur munimur legimur adicimur
2 laudamini videmini munimini legimini adicimini
3 laudantur videntur muniuntur leguntur adiciuntur
1.2.2. Imperfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i
1 laudabar videbar muniebar legebar adiciebar
2 laudabaris videbaris muniebaris legebaris adiciebaris
3 laudabatur videbatur muniebatur legebatur adiciebatur
1 laudabamur videbamur muniebamur legebamur adiciebamur
2 laudabamini videbamini muniebamini legebamini adiciebamini
3 laudabantur videbantur muniebantur legebantur adiciebantur
1.2.3. Futur I
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i
1 laudabor videbor muniar legar adiciar
2 laudaberis videberis munieris legeris adicieris
3 laudabitur videbitur munietur legetur adicietur
1 laudabimur videbimur muniemur legemur adiciemur
2 laudabimini videbimini muniemini legemini adiciemini
3 laudabuntur videbuntur munientur legentur adicientur
1.2.4. Perfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse
laudatus sum visus sum munitus sum lectus sum adiectus sum
laudatus es visus es munitus es lectus es adiectus es
laudatus est visus est munitus est lectus est adiectus est
laudati sumus visi sumus muniti sumus lecti sumus adiecti sumus
laudati estis visi estis muniti estis lecti estis adiecti estis
laudati sunt visi sunt muniti sunt lecti sunt adiecti sunt
1.2.5. Plusquamperfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse
laudatus eram visus eram munitus eram lectus eram adiectus eram
laudatus eras visus eras munitus eras lectus eras adiectus eras
laudatus erat visus erat munitus erat lectus erat adiectus erat
laudati eramus visi eramus muniti eramus lecti eramus adiecti eramus
laudati eratis visi eratis muniti eratis lecti eratis adiecti eratis
laudati erant visi erant muniti erant lecti erant adiecti erant
1.2.6. Futur II
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse
laudatus ero visus ero munitus ero lectus ero adiectus ero
laudatus eris visus eris munitus eris lectus eris adiectus eris
laudatus erit visus erit munitus erit lectus erit adiectus erit
laudati erimus visi erimus muniti erimus lecti erimus adiecti erimus
laudati eritis visi eritis muniti eritis lecti eritis adiecti eritis
laudati erunt visi erunt muniti erunt lecti erunt adiecti erunt
1.3. Finite Formen im Konjunktiv Aktiv
1.3.1. Präsens
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re
1 laudem videam muniam legam adiciam
2 laudes videas munias legas adicias
3 laudet videat muniat legat adiciat
1 laudemus videamus muniamus legamus adiciamus
2 laudetis videatis muniatis legatis adiciatis
3 laudent videant muniant legant adiciant
1.3.2. Imperfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re
1 laudarem viderem munirem legerem adicerem
2 laudares videres munires legeres adiceres
3 laudaret videret muniret legeret adiceret
1 laudaremus videremus muniremus legeremus adiceremus
2 laudaretis videretis muniretis legeretis adiceretis
3 laudarent viderent munirent legerent adicerent
1.3.3. Perfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudav-isse vid-isse muniv-isse leg-isse adiec-isse
1 laudaverim viderim muniverim legerim adiecerim
2 laudaveris videris muniveris legeris adieceris
3 laudaverit viderit muniverit legerit adiecerit
1 laudaverimus viderimus muniverimus legerimus adiecerimus
2 laudaveritis videritis muniveritis legeritis adieceritis
3 laudaverint viderint Muniverint legerint adiecerint
1.3.4. Plusquamperfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudav-isse vid-isse muniv-isse Leg-isse adiec-isse
1 laudavissem vidissem munivissem legissem adiecissem
2 laudavisses vidissses munivisses legisses adiecisses
3 laudavisset vidisset munivisset legisset adiecisset
1 laudavissemus vidissemus munivissemus legissemus adiecissemus
2 laudavissetis Vidissetis munivissetis legissetis adiecissetis
3 laudavissent vidissent munivissent legissent adiecissent
1.4. Finite Formen im Konjunktiv Passiv
1.4.1. Präsens
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i
1 lauder videar muniar legar adiciar
2 lauderis videaris muniaris legaris adiciaris
3 laudetur videatur muniatur legatur adiciatur
1 laudemur videamur muniamur legamur adiciamur
2 laudemini videamini muniamini legamini adiciamini
3 laudentur videantut muniantur legantur adiciantur
1.4.2. Imperfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i
1 laudarer viderer munirer legerer adicerer
2 laudareris videreris munireris legereris adicereris
3 laudaretur videretur muniretur legeretur adiceretur
1 laudaremur videremur muniremur legeremur adiceremur
2 laudaremini videremini muniremini legeremini adiceremini
3 laudarentur viderentur munirentur legerentur adicerentur
1.4.3. Perfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse
laudatus sim visus sim munitus sim lectus sim adiectus sim
laudatus sis visus sis munitus sis lectus sis adiectus sis
laudatus sit visus sit munitus sit lectus sit adiectus sit
laudati simus visi simus muniti simus lecti simus adiecti simus
laudati sitis visi sitis muniti sitis lecti sitis adiecti sitis
laudati sint visi sint muniti sint lecti sint adiecti sint
1.4.4. Plusquamperfekt
a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation
laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse
laudatus essem visus essem munitus essem lectus essem adiectus essem
laudatus esses visus esses munitus esses lectus esses adiectus esses
laudatus esset visus esset munitus esset lectus esset adiectus esset
laudati essemus visi essemus muniti essemus lecti essemus adiecti essemus
laudati essetis visi essetis muniti essetis lecti essetis adiecti essetis
laudati essent visi essent muniti essent lecti essent adiecti essent
1.5. Infinite Formen
1.5.1. a-Konjugation
Imperativ Singular lauda !
Imperativ Plural laudate !
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz) laudare laudari
Infinitiv Perfekt (vz) laudavisse laudatum/am/um esse
Infinitiv Futur (nz) laudaturum/am/um esse --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) laudans, ntis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) laudatus,a,um o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) laudaturus,a,um o-/a-Deklination
Gerundium N laudare Gerundivum laudandus laudanda laudandum
G laudandi (causa) ... ... ...
D (laudando)
A ad laudandum
Ab (in) laudando Plural laudandi laudandae laudanda
1.5.2. e-Konjugation
Imperativ Singular vide !
Imperativ Plural videte !
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz) videre videri
Infinitiv Perfekt (vz) vidisse visum/am/um esse
Infinitiv Futur (nz) visurum/am/um esse --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) videns,ntis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) visus, a, um o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) visurus, a, um o-/a-Deklination
Gerundium N videre Gerundivum videndus videnda videndum
G videndi (causa) ... ... ...
D (videndo)
A ad videndum
Ab (in) videndo Plural videndi videndae videnda
1.5.3. i-Konjugation
Imperativ Singular muni !
Imperativ Plural munite !
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz) munire muniri
Infinitiv Perfekt (vz) munivisse munitum/am/um esse
Infinitiv Futur (nz) muniturum/am/um esse --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) muniens, entis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) munitus, a, um o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) muniturus, a, um o-/a-Deklination
Gerundium N munire Gerundivum muniendus munienda muniendum
G muniendi (causa) ... ... ...
D (muniendo)
A ad muniendum
Ab (in) muniendo Plural muniendi muniendae munienda
1.5.4. kons. Konjugation
Imperativ Singular lege !
Imperativ Plural legite!
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz) legere legi
Infinitiv Perfekt (vz) legisse lectum/am/um esse
Infinitiv Futur (nz) lecturum/am/um esse
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) legens, entis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) lectus,a,um o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) lecturus,a,um o-/a-Deklination
Gerundium N legere Gerundivum legendus legenda legendum
G legendi (causa) ... ... ...
D (legendo)
A ad legendum
Ab (in) legendo Plural legendi legendae legenda
1.5.5. gem. Konjugation
Imperativ Singular adice !
Imperativ Plural adicite !
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz) adicere adici
Infinitiv Perfekt (vz) adiecisse adiectum/am/um esse
Infinitiv Futur (nz) adiecturum/am/um esse --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) adiciens, entis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) adiectus,a,um o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) adiecturus,a,um o-/a-Deklination
Gerundium N adicere Gerundivum adiciendus adicienda adiciendum
G adiciendi (causa) ... ... ...
D (adiciendo)
A ad adiciendum
Ab (in) adiciendo Plural adiciendi adiciendae adicienda
2. Übungen zur Festigung der Konjugationen
2.1. Verbalschlangen und Übungssätze
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
01 (1) duxerat (f) 3. Sgl. Ind. Plsq. Akt. ducere, duco, duxi, ductum (duc-/dux-)
(2) Pl
duxerant
(3) Pass ductae
erant (4) 2. Pers ductae
eratis
(5) Perf
ductae
estis (6) Präs ducimini (7) Impf ducebamini
(8) Plsq
ductae
eratis (9) Akt duxeratis (10) Sgl duxeras
(11) 1. Pers
duxeram
(12) Pl duxeramus (13) Fut I ducemus
(14) Pass
ducemur
(15) Perf ductae
sumus (16) Plsq ductae
eramus
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
02 (1) tracti sunt
(2) Akt
(3) Plsq
(4) Pass
(5) Fut I
(6) Sgl (7) Präs
(8) Impf
(9) Akt (10) Pl
(11) 2. Pers
(12) Sgl (13) Perf
(14) Plsq
(15) Pl
(16) Präs
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckten Verbform, und verwandle ihren Numerus.
01 Nocte naves in portum ductae erant.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
02 Carrus a mulis per agros frugiferos trahetur.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
03 (1) legitis (f)
(2) Pass
(3) Fut I
(4) Perf
(5) Plsq
(6) Präs (7) 3. Pers
(8) Impf
(9) Akt (10) Sgl
(11) Pass
(12) Fut I (13) 1. Pers
(14) Plsq
(15) Perf
(16) Akt
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
04 (1) tegebamini (f)
(2) 3. Pers
(3) 1. Pers
(4) Akt
(5) Perf
(6) Sgl (7) 2. Pers
(8) Pl
(9) Fut I (10) Pass
(11) Präs
(12) Plsq (13) Perf
(14) Sgl
(15) Impf
(16) Pl
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-
tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.
03 Hic liber a multis hominibus legebatur.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
04 A lapidibus de caelo cadentibus tectae estis.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
05 (1) relictus es (m)
(2) Plsq
(3) Pl
(4) Akt
(5) Perf
(6) Sgl (7) 3. Pers
(8) Pl
(9) Präs (10) Sgl
(11) Impf
(12) Pass (13) Fut I
(14) Präs
(15) Perf
(16) Pl
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
06 (1) capior (m)
(2) 2. Pers
(3) Fut I
(4) Pl
(5) Akt
(6) Sgl (7) Perf
(8) Präs
(9) Pass (10) Impf
(11) 1. Pers
(12) Akt (13) Fut I
(14) Perf
(15) Plsq
(16) Präs
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-
tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.
05 Tempore belli senatores urbem reliquerunt.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
06 Si cauti (vorsichtig) non eritis, ab hostibus capieris.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
07 Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
(1) sensistis (f)
(2) Pass
(3) Plsq
(4) Fut I
(5) Präs
(6) Akt (7) 3. Pers
(8) Pass
(9) Fut I (10) Sgl
(11) 1. Pers
(12) Akt (13) Perf
(14) Pass
(15) Pl
(16) 3. Pers
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
08 (1) inventi erant
(2) Sgl
(3) Impf
(4) Perf
(5) Fut I
(6) Präs (7) Pl
(8) Akt
(9) Plsq (10) 2. Pers
(11) Pass
(12) Perf (13) Sgl
(14) 1. Pers
(15) Pl
(16) 3. Pers
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-
tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.
07 Voces Gallorum Capitolium ascendentium ab anseribus sensae sunt.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
08 Furem in foro piscatorio mullum comprehendentem inveneratis.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
09 (1) iusserunt (m)
(2) Plsq
(3) Fut
(4) Präs
(5) Pass
(6) Impf (7) Perf
(8) Plsq
(9) Präs (10) 2. Pers
(11) Sgl
(12) 1. Pers (13) Pl
(14) Impf
(15) Fut I
(16) Akt
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
10 (1) visae erant
(2) Akt
(3) Perf
(4) Pass
(5) Präs
(6) Fut I (7) Impf
(8) 2. Pers
(9) Sgl (10) 1. Pers
(11) Fut I
(12) Akt (13) 2. Pers
(14) Pl
(15) Pass
(16) 3. Pers
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-
tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.
09 Hoc opus necessarium facere ab imperatore iubemini.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
10 In via ad avum vestrum montes pulchri a vobis videbuntur.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
11 (1) rapui (f)
(2) Pl
(3) Pass
(4) Plsq
(5) 3. Pers
(6) Perf (7) Akt
(8) Sgl
(9) Präs (10) Fut I
(11) Plsq
(12) 1. Pers (13) Impf
(14) Pass
(15) Perf
(16) Akt
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
12 (1) caedet (m)
(2) Präs
(3) Impf
(4) Pass
(5) Pl
(6) Perf (7) Plsq
(8) Sgl
(9) Akt (10) 2. Pers
(11) Fut I
(12) 1. Pers (13) Präs
(14) Pl
(15) 3. Pers
(16) Perf
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-
tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.
11 Pecunia a furibus rapta erat.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
12 Apri (Wildschweine) ab Obelige caesi sunt.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
13 (1) intellegemur (m)
(2) 2. Pers
(3) Sgl
(4) Präs
(5) Akt
(6) Impf (7) 3. Pers
(8) Pl
(9) Pass (10) Präs
(11) Perf
(12) Akt (13) Plsq
(14) Pass
(15) Fut I
(16) Akt
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
14 (1) dividebas (f)
(2) Pl
(3) Fut I
(4) Pass
(5) Präs
(6) Perf (7) Sgl
(8) Impf
(9) Pl (10) Akt
(11) Präs
(12) Plsq (13) 3. Pers
(14) Pass
(15) Perf
(16) Präs
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-
tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.
13 Libri a discipulis intellegebantur.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
14 Legiones ab imperatore divisae erant.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
15 (1) dederat (m)
(2) Pl
(3) Pass
(4) Perf
(5) Sgl
(6) Fut I (7) Akt
(8) Perf
(9) Präs (10) Pass
(11) Impf
(12) Akt (13) Pl
(14) Präs
(15) Sgl
(16) 2. Pers
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
16 (1) movit (f)
(2) Pl
(3) Plsq
(4) Pass
(5) Sgl
(6) Perf (7) Pl
(8) Fut I
(9) Sgl (10) Impf
(11) Pl
(12) Präs (13) Sgl
(14) 2. Pers
(15) Pl
(16) Impf
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-
tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.
15 Tributa (Steuergelder) a gentibus victis quotannis (jährlich) dabantur.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
16 Gladiatores fortitudine pugnae suae spectatores moverunt.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
17 (1) vitavistis (m)
(2) Sgl
(3) Plsq
(4) Perf
(5) Pass
(6) Pl (7) Fut I
(8) Sgl
(9) Präs (10) Pl
(11) Impf
(12) Akt (13) Sgl
(14) Präs
(15) Perf
(16) Pl
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
18 (1) mittent (f)
(2) Pass
(3) Präs
(4) Impf
(5) Sgl
(6) Perf (7) Pl
(8) 2. Pers
(9) Sgl (10) 3. Pers
(11) Plsq
(12) Pl (13) Akt
(14) Perf
(15) Präs
(16) Sgl
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-
tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.
17 Milites in pugna pericula vitabant.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
18 Britanni Gallis legiones auxilio miserant.
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
19 (1) reximus (m)
(2) Sgl
(3) 2. Pers
(4) Pl
(5) Plsq
(6) Impf (7) Pass
(8) Fut I
(9) 3. Pers (10) Präs
(11) Sgl
(12) Fut I (13) Impf
(14) Pl
(15) Perf
(16) Akt
Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)
20 (1) adiuverant (f)
(2) Sgl
(3) Pass
(4) Perf
(5) Pl
(6) Präs (7) Fut I
(8) Sgl
(9) Impf (10) Akt
(11) Präs
(12) Fut I (13) 2. Pers
(14) Pl
(15) Pass
(16) 1. Pers
- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-
tauchen.
- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.
19 „A praetoribus malis regebamini!“
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
20 „Adiuvabimur a Britannis legionibus.“
ÜS:
FB: ; Numerusverwandlung:
2.2. Formenbestimmung und Numerusverwandlung
- Bestimme die folgenden Verbformen nach P, N, M, T, Gv - Verwandle den Numerus der Verbformen
- Übersetze die Verbformen ins Deutsche
Ausgangsform Bestimmung Numerusverwandlung
01 domabat
02 circumdata erat
03 vocavistis
04 deleverunt
05 docuerant
06 obsessi sunt
07 provisa erat
08 pendentur
09 vinciebantur
10 lacessitus est
11 comperit
12 scripta sunt
13 exstruent
14 tegimur
15 contrahimini
16 deseritur
17 exponitis
18 abducemini
19 contemnebar
20 emptae sunt
2.3. Formenbestimmung und Genus verbi- und Numerusverwandlung
- Bestimme die Verbform - Verwandle in das andere Genus verbi
- Verwandle beide Formen jeweils in den anderen Numerus
- Übersetze die Verbformen ins Deutsche
Gv Ausgangsform Bestimmung Numerusverwandlung
01 expellimur 1. Pl. Ind. Präs. Pass. expellor
Akt expellimus expello
02 proditae sunt
03 additi erant
04 condentur
05 delegistis
06 commissae erant
07 illusi estis
08 mittebantur
09 invaduntur
10 culti erant
11 nuptae sunt
12 gignebant
13 permoverunt (m)
14 spreti erant
15 detrahebantur
16 reguntur
2.4. Formenquerschnitte
2.4.1. Vollständige Formenquerschnitte
Verb mit
Stammformen (1)
trahere traho traxi tractum
Konjugation konsonantisch
zu bildende Form 2. Pl. m.
Präsensstamm trah-
Perfektstamm trax-
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens trahitis trahimini trahatis trahamini
Imperfekt trahebatis trahebamini traheretis traheremini
Futur I trahetis trahemini -- --
Perfekt traxistis tracti estis traxeritis tracti sitis
Plusqperf. traxeratis tracti eratis traxissetis tracti essetis
Futur II traxeritis tracti eritis -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
Vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
traxeritis
(Konj. Perf. Akt.)
tracti sitis
(Konj. Perf. Pass.)
trahatis
(Konj. Präs. Akt.)
trahamini
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
traxissetis
(Konj. Plsq. Akt.)
tracti essetis
(Konj. Plsq. Pass.)
traheretis
(Konj. Imp. Akt.)
traheremini
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular trahe
Imperativ Plural trahite
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz) trahere trahi
Infinitiv Perfekt (vz) traxisse tractum/am/um esse
Infinitiv Futur (nz) tracturum/am/um esse --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) trahens, trahentis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) tractus,a,um o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) tracturus,a,um o-/a-Deklination
Gerundium N trahendi Gerundivum trahendus trahenda trahendum
G trahendi (causa) ... ... ...
D (trahendo)
A ad trahendum
Ab (in) trahendo Plural trahendi trahendae trahenda
Verb mit
Stammformen (2)
dicere
Konjugation
zu bildende Form 3. Pl. f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
(Konj. Perf. Akt.)
(Konj. Perf. Pass.)
(Konj. Präs. Akt.)
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
(Konj. Plsq. Akt.)
(Konj. Plsq. Pass.)
(Konj. Imp. Akt.)
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (3)
dare
Konjugation
zu bildende Form 3. Sgl. n.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
(Konj. Perf. Akt.)
(Konj. Perf. Pass.)
(Konj. Präs. Akt.)
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
(Konj. Plsq. Akt.)
(Konj. Plsq. Pass.)
(Konj. Imp. Akt.)
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (4)
ponere
Konjugation
zu bildende Form 2. Pl. m.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
(Konj. Perf. Akt.)
(Konj. Perf. Pass.)
(Konj. Präs. Akt.)
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
(Konj. Plsq. Akt.)
(Konj. Plsq. Pass.)
(Konj. Imp. Akt.)
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (5)
videre
Konjugation
zu bildende Form 1. Pl. f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
(Konj. Perf. Akt.)
(Konj. Perf. Pass.)
(Konj. Präs. Akt.)
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
(Konj. Plsq. Akt.)
(Konj. Plsq. Pass.)
(Konj. Imp. Akt.)
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (6)
quaerere
Konjugation
zu bildende Form 2. Sgl. m.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
(Konj. Perf. Akt.)
(Konj. Perf. Pass.)
(Konj. Präs. Akt.)
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
(Konj. Plsq. Akt.)
(Konj. Plsq. Pass.)
(Konj. Imp. Akt.)
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (7)
premere
Konjugation
zu bildende Form 2. Sgl. f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
(Konj. Perf. Akt.)
(Konj. Perf. Pass.)
(Konj. Präs. Akt.)
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
(Konj. Plsq. Akt.)
(Konj. Plsq. Pass.)
(Konj. Imp. Akt.)
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (8)
capere
Konjugation
zu bildende Form 3. Pl. n.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
(Konj. Perf. Akt.)
(Konj. Perf. Pass.)
(Konj. Präs. Akt.)
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
(Konj. Plsq. Akt.)
(Konj. Plsq. Pass.)
(Konj. Imp. Akt.)
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (9)
scribere
Konjugation
zu bildende Form 3. Sgl. f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
(Konj. Perf. Akt.)
(Konj. Perf. Pass.)
(Konj. Präs. Akt.)
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
(Konj. Plsq. Akt.)
(Konj. Plsq. Pass.)
(Konj. Imp. Akt.)
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (10)
aperire
Konjugation
zu bildende Form 3. Sgl. f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)
Hauptsatz Nebensatz
vorzeitig gleichzeitig
Tempus der
Gegenwart
(Konj. Perf. Akt.)
(Konj. Perf. Pass.)
(Konj. Präs. Akt.)
(Konj. Präs. Pass.)
Tempus der
Vergangenheit
(Konj. Plsq. Akt.)
(Konj. Plsq. Pass.)
(Konj. Imp. Akt.)
(Konj. Imp. Pass.)
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
2.4.2. Formenquerschnitte finiter oder infiniter Formen
Verb mit
Stammformen (1)
rapere
Konjugation
zu bildende Form 1. Pl. f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (2)
secare
Konjugation
zu bildende Form m.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (3)
deponere
Konjugation
zu bildende Form 3. Pl. n.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (4)
pellere
Konjugation
zu bildende Form n.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (5)
ducere
Konjugation
zu bildende Form 2. Sgl. f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (6)
tradere
Konjugation
zu bildende Form f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (7)
respondere
Konjugation
zu bildende Form 1. Sgl. m.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (8)
iungere
Konjugation
zu bildende Form f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (9)
invenire
Konjugation
zu bildende Form 3. Sgl. m.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (10)
cognoscere
Konjugation
zu bildende Form n.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (11)
caedere
Konjugation
zu bildende Form 2. Sgl. f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (12)
suadere
Konjugation
zu bildende Form m.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (13)
promittere
Konjugation
zu bildende Form 3. Sgl. n.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (14)
gerere
Konjugation
zu bildende Form n.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (15)
sumere
Konjugation
zu bildende Form 1. Sgl. m.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (16)
petere
Konjugation
zu bildende Form n.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (17)
movere
Konjugation
zu bildende Form 2. Pl. f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (18)
claudere
Konjugation
zu bildende Form f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Verb mit
Stammformen (19)
dividere
Konjugation
zu bildende Form 3. Sgl. n.
Präsensstamm
Perfektstamm
Finite Verbformen
Indikativ Konjunktiv
Aktiv Passiv Aktiv Passiv
Präsens
Imperfekt
Futur I -- --
Perfekt
Plusqperf.
Futur II -- --
Verb mit
Stammformen (20)
agere
Konjugation
zu bildende Form f.
Präsensstamm
Perfektstamm
Infinite Verbformen
Imperativ Singular
Imperativ Plural
Aktiv Passiv
Infinitiv Präsens (glz)
Infinitiv Perfekt (vz)
Infinitiv Futur (nz) --
Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)
Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination
Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination
Gerundium N Gerundivum
G … ... ...
D
A
Ab Plural
Aus den Jugenderinnerungen Winston Churchills
05
10
15
20
25
30
35
Als das letzte Geräusch der Räder, die meine Mutter davonführten, verklungen war, forderte mich der Direktor auf, ihm alles Geld, das ich besaß, auszuhändigen. Ich zog meine drei Silberstücke
hervor. Der Betrag wurde ordnungsgemäß in ein Buch eingetragen, und mir wurde gesagt, von
Zeit zu Zeit fände ein Verkauf in der Schule statt, bei dem man alles haben könnte, was man
wünschte, und ich könnte mir nach Belieben Sachen aussuchen, bis zum Gesamtpreis von 7 ½ Schilling. Dann verließen wir das Zimmer des Direktors und den behaglichen Privatflügel des
Hauses und betraten die frostigen Schul- und Wohnräume der Zöglinge. Ich wurde in ein Klas-
senzimmer geführt und mußte mich an ein Pult setzen. Die anderen Jungen waren alle draußen, und ich sah mich allein mit dem Klassenlehrer. Er zog ein dünnes Buch in grünlichbraunem Um-
schlag hervor, angefüllt mit Worten in verschiedenen Drucktypen. „Latein hast du bisher noch
nicht gehabt, nicht wahr?“ sagte er. „Nein, Sir.“ „Dies ist eine lateinische Grammatik.“ Er schlug eine stark abgegriffene Seite auf und wies auf zwei Reihen eingerahmter Wörter. „Das hast du
jetzt zu lernen“, sagte er. „In einer halben Stunde komme ich wieder und hör‘ dich ab.“ So saß ich
denn an einem trübseligen Spätnachmittag in einem trübseligen Schulraum, Weh im Herzen und
die erste Deklination vor mir:
mensa
mensa
mensam mensae
mensae
mensa
der Tisch
o Tisch
den Tisch des Tisches
dem Tische
von oder mit dem Tisch
Was zum Henker sollte das bedeuten? Was hatte das für einen Sinn? Reinstes Kauderwelsch schien es mir. Na, eins konnte ich wenigstens tun: auswendig lernen. Also nahm ich denn, soweit
es meine privaten Kümmernisse gestatteten, die rätselhafte Aufgabe in Angriff. Zur gehörigen
Zeit erschien wieder der Lehrer. „Hast du’s gelernt?“ fragte er. „Ich glaube, ich kann es aufsa-gen“, antwortete ich und schnurrte die Lektion herunter. Er schien sehr befriedigt, und das gab
mir den Mut zu einer Frage. „Was bedeutet denn das eigentlich, Sir?“ „Das, was da steht. Mensa,
der Tisch. Mensa ist ein Hauptwort der ersten Deklination. Fünf Deklinationen gibt es. Du hast
den Singular der ersten Deklination gelernt.“ „Aber“, wiederholte ich, „was bedeutet es denn?“ „Mensa bedeutet der Tisch“, war die Antwort. „Warum bedeutet dann aber mensa auch: o Tisch“,
forschte ich weiter, „und was heißt das: o Tisch?“ „Mensa, o Tisch, ist der Vokativ.“ „Aber wie-
so: o Tisch?“ Meine angeborene Neugierde ließ mir keine Ruhe. „O Tisch - das wird gebraucht, wenn man sich an einen Tisch wendet oder ihn anruft.“ Und da er merkte, daß ich ihm nicht fol-
gen konnte: „Du gebrauchst es eben, wenn du mit einem Tisch sprichst.“ „Aber das tu ich doch
nie“, fuhr es mir in ehrlichem Erstaunen heraus. „Wenn du hier frech bist, wirst du bestraft wer-
den, und zwar ganz gehörig, das kann ich dir versichern“, lautete seine endgültige Antwort. Dies war meine erste Einführung in die alten Klassiker, aus denen, wie man mir gesagt hatte, unsere
hervorragendsten Männer so viel Nutzen und Erquickung geschöpft haben.
Winston Churchill (1874-1965): vielseitig begabter, weitblickender, kühner, realistischer engli-scher Staatsmann von unermüdlicher Energie und Ausdauer, glänzender Redner und Schriftsteller
(Nobelpreis für Literatur 1953), warnte seit 1933 vor Deutschland unter Hitler, 1940-45 engl.
Premierminister (nach Modernes Lexikon)