72
Literatur 1. Aarkrog, A.: Nature 197, 667 (1963). 2. Aas-]örgensen, E.: J. Nutrit. 66, 465 (1958). 3. Abdellatif, A.M. W und RO. Vles: Nutr. Metabol. 12, 285, 296 (1970). 4. Abernathy, RP., und]. Miller: J. Nutrit. 86, 231 (1965). 5. Abt, A.F., S. von Schuching und T. Enns: Amer. J. clin. Nutrit. 12, 21 (1963). 6. Adachi, S.: Tohoku J. agr. Res. 8, 79 (1957). 7. Adachi, S. und S. Patton: J. Dairy Sei. 44 1375 (1961). 8. Adam, D.].D., A.E. Bansen und H.F. Wiese: J. Nutrit. 66, 555 (1959). 9. Adams, ].F.: J. clin. Radial. 14, 351 (1961). 10. Adams, T.H., und A. W Norman: J. biol. Chem. 245, 4432 (1970). 11. Adams, T.H. und A. W Norman: J. biol. Chem. 245, 4421 (1970). lla. Addis, T., W Lew und L.]. Poo: J. Nutrit. 19, 199 (1940). 12. Ahlborg, N.G.: Acta physiol. scand.12, Supptementum 36 (1946). 13. Ahrens, E.H. jr., W Insull jr., ]. Hirsch, W Stoffel, M.L. Peterson, ]. W Far- quhar, T. Millerund H.]. Thomasson, Lancet 1959, I, 115. 14. Aikawa, ].K, G.S. Gordon, E.L. Rhoades, D.R Harms und J.Z. Reardon: J. appl. Physiol. 15, 503 (1960). 15. Aiyar, A.S., und A. Sreenivasan: Nature 190, 344 (1961). 16. Aiyar, A.S., G.A. Sulebele, D. V. Rege und A. Sreenivasan: Nature 184, 1867 (1959). 17. Albanese, A.A.: Adv. Protein Chem. 3, 227 (1947). 18. Albro, P. W und L. Fishbein: Biochim. biophys. Acta 219, 437 (1970). 19. Alcock, N. W und M.E. Schils: Biochem. J. 112, 505 (1969). 20. Alexander, G. V., und RE. Nusbaum: Nature 195, 903 (1962). 21. Alexander, G. V., RE. Nusbaum und N.S. McDonald: J. biol. Chem. 192, 489 (1951). 22. Alfin-Slater, RB., L.Aftergoog, L. Bingemann, G.D. Kryder und H.J. Deuel jr.: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 95, 521 (1957). 23. Alfin-Slater, RB., L. Aftergood, H. Hansen, RS. Morris, D. MeZnick und C.M. Gooding: J. Amer. Oil Chem. Soc. 43, 120 (1966). 24. Alfin-Slater, RB., A.F. Wells, L. Aftergood und H.J. Deuel jr.: J. Nutrit. 63, 241 (1958). 25. Allaway, WH., ]. Kubota, F. Losee und M. Roth: Arch. envir. Health 16, 342 (1968). 26. Allison, ].B.: Physiol. Rev. 35, 664 (1955). 27. Allison, J.B., und ].A. Anderson: J. Nutrit. 29, 413 (1945). 28. Almquist, H.J., und A.A. Klose: Biochem. J. 33, 1055 (1939). 29. Ambache, N.: J. Physiol. 143, 65 P (1958). 30. Ambrose, A.M., und F. de Eds: J. Pharmacol. exp. Therap. 90, 395 (1947); 97, 115 (1949). 31. Ambrose, A.M., und F. de Eds: J. Nutrit. 38, 305 (1949). 32. Ambrose, A.M., D.]. Robbins und F. de Eds: J. Amer. pharmac. Assoc. Sei. Ed. 41, 119 (1952). 33. Ammermann, C.B., L.R Arrington, A.C. Warnick, J.L. Edwards, RL. Shirley und G.K Davis: J. Nutrit. 84, 107 (1964). 34. -Amos, WH. jr. und RA. Neal: J. biol. Chem. 245, 5643 (1970).

Literatur978-3-662-41464-4/1.pdf · 616 Literatur 106. Bergmann, F. und W. von den Linden: Gastroenterol. 53, 418 (1967). 107. Bergstroem, S., B. Borgstroern und M. Rottenberg: Acta

  • Upload
    dinhbao

  • View
    212

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Literatur

1. Aarkrog, A.: Nature 197, 667 (1963). 2. Aas-]örgensen, E.: J. Nutrit. 66, 465 (1958). 3. Abdellatif, A.M. W und RO. Vles: Nutr. Metabol. 12, 285, 296 (1970). 4. Abernathy, RP., und]. Miller: J. Nutrit. 86, 231 (1965). 5. Abt, A.F., S. von Schuching und T. Enns: Amer. J. clin. Nutrit. 12, 21 (1963). 6. Adachi, S.: Tohoku J. agr. Res. 8, 79 (1957). 7. Adachi, S. und S. Patton: J. Dairy Sei. 44 1375 (1961). 8. Adam, D.].D., A.E. Bansen und H.F. Wiese: J. Nutrit. 66, 555 (1959). 9. Adams, ].F.: J. clin. Radial. 14, 351 (1961). 10. Adams, T.H., und A. W Norman: J. biol. Chem. 245, 4432 (1970). 11. Adams, T.H. und A. W Norman: J. biol. Chem. 245, 4421 (1970). lla. Addis, T., W Lew und L.]. Poo: J. Nutrit. 19, 199 (1940). 12. Ahlborg, N.G.: Acta physiol. scand.12, Supptementum 36 (1946). 13. Ahrens, E.H. jr., W Insull jr., ]. Hirsch, W Stoffel, M.L. Peterson, ]. W Far­

quhar, T. Millerund H.]. Thomasson, Lancet 1959, I, 115. 14. Aikawa, ].K, G.S. Gordon, E.L. Rhoades, D.R Harms und J.Z. Reardon: J.

appl. Physiol. 15, 503 (1960). 15. Aiyar, A.S., und A. Sreenivasan: Nature 190, 344 (1961). 16. Aiyar, A.S., G.A. Sulebele, D. V. Rege und A. Sreenivasan: Nature 184, 1867

(1959). 17. Albanese, A.A.: Adv. Protein Chem. 3, 227 (1947). 18. Albro, P. W und L. Fishbein: Biochim. biophys. Acta 219, 437 (1970). 19. Alcock, N. W und M.E. Schils: Biochem. J. 112, 505 (1969). 20. Alexander, G. V., und RE. Nusbaum: Nature 195, 903 (1962). 21. Alexander, G. V., RE. Nusbaum und N.S. McDonald: J. biol. Chem. 192, 489

(1951). 22. Alfin-Slater, RB., L.Aftergoog, L. Bingemann, G.D. Kryder und H.J. Deuel jr.:

Proc. Soc. exp. Biol. Med. 95, 521 (1957). 23. Alfin-Slater, RB., L. Aftergood, H. Hansen, RS. Morris, D. MeZnick und C.M.

Gooding: J. Amer. Oil Chem. Soc. 43, 120 (1966). 24. Alfin-Slater, RB., A.F. Wells, L. Aftergood und H.J. Deuel jr.: J. Nutrit. 63,

241 (1958). 25. Allaway, WH., ]. Kubota, F. Losee und M. Roth: Arch. envir. Health 16, 342

(1968). 26. Allison, ].B.: Physiol. Rev. 35, 664 (1955). 27. Allison, J.B., und ].A. Anderson: J. Nutrit. 29, 413 (1945). 28. Almquist, H.J., und A.A. Klose: Biochem. J. 33, 1055 (1939). 29. Ambache, N.: J. Physiol. 143, 65 P (1958). 30. Ambrose, A.M., und F. de Eds: J. Pharmacol. exp. Therap. 90, 395 (1947); 97,

115 (1949). 31. Ambrose, A.M., und F. de Eds: J. Nutrit. 38, 305 (1949). 32. Ambrose, A.M., D.]. Robbins und F. de Eds: J. Amer. pharmac. Assoc. Sei. Ed.

41, 119 (1952). 33. Ammermann, C.B., L.R Arrington, A.C. Warnick, J.L. Edwards, RL. Shirley

und G.K Davis: J. Nutrit. 84, 107 (1964). 34. -Amos, WH. jr. und RA. Neal: J. biol. Chem. 245, 5643 (1970).

614 Literatur

35. Andersen, f.T., F. Grande und A. Keys: J. Nutrit. 75 388 (1961). 36. Anderson, E.C., und W. Langhaus: Seience 130, 713 (1959). 37. Angel, A.: J. Lipid Res. 11, 420 (1969). 38. Ansell, G.B., und f.N. Hawthorne: Phospholipids. (Amsterdam-London-New

York 1964). 39. Ansorge, S., S. Fittkau und H. Hanson: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 324,

17 (1961). 40. An war, R.A., R.F. Langham, C.A. Hoppert, B. V. Alfredson und R. U. Byerrum:

Arch. environ. Health 3, 456 (1961). 41. Archibald, S.G.: J. Dairy Sei. 38, 159 (1961). 42. Ariaey-Nejad, M.R., M. Balaghi, E. M. Baker und H. E. Sauberlich: Am. J.

clin. Nutr. 23, 764 (1970). 43. Ariaey-Nejad, M.R. und W.N. Pearson: J. Nutr. 96, 206 (1968). 44. Armstrong, D.T., R. Steele, N. Altzules, A. Dunn, f.S. Bishop, R.C. Bodon und

C. Bjerknes: Amer. J. Physiol. 201, 9 (1961). 45. Arrington, L.R., und G.K Davis: J. Nutrit. 51, 295 (1953). 46. Artom, C.: J. biol. Chem. 213, 681 (1955); 223, 389 (1956). 47. Arvidson, G., und B. Borgström: Proc. Soc. exp. Biol. Med.112, 676 (1963). 48. Ashwell, G., f. Kanfer, f.D. Smiley und f.f. Burns: Ann. N.Y. Acad. Sei. 92,

105 (1961). 49. Astila, A., F.E. Krusius und P. Peltola: Acta endocrinol. 60, 712 (1969). 50. Astrup, T.P. Brakman, P. Ollendorf und f. Rasmussen: Thromb. Death.

Haemorrh. 5, 329 (1960). 51. Astwood, E.B., M.A. Greer und M.G. Etlinger: J. biol. Chem. 181, 121 (1949). 52. Atkins, G.L., M.M. Dean, W.F. Griffin und R. W.E. Watts: J. biol. Chem. 239,

2975 (1964). 53. Atkins, G.L., B.M. Dean, W.f. Griffin, E.F. Sowden und R. W.E. Watts: Clin.

Sei. 29, 305 (1965). 54. Avignan, f.: Biochim. biophys. Acta 166, 391 (1965). 55. Aviolo, L. V., f.E. McDonald und R.A. Singer: J. clin. Endocrinol. 25, 912

(1965). 56. Avioli, L. V., S. W. Lee, f.E. McDonald, f. Lund und H.F. DeLuca: J. clin. Invest.

46, 983 (1967). 57. Axelrod, J., und f. Daly: Seience 150, 892 (1965). 58. Bär, F.: Med. u. Ernährung 7, 180, 202 (1966). 59. Bässler, K.H.: Z. Ernährungswiss. Supplementum 10, 57 (1970). 60. Bässler, K.H., und f. Stechert: Klin. Wschr. 1965, 31. 61. Bässler, KH., G. Stein und W. Belzer: Biochem. Z. 346, 171 (1966). 62. Bässler, KH., und V. Unbehauen: Arzneimittelforsch. 12, 124 (1962). 63. Bagdon, R.E., C. Impellizzeri und M. Osadca: Toxicol. appl. Pharmacol. 4, 444

(1962). 64. Bagdon, R.E., G. Zbinden und A. Studer: Toxicol. appl. Pharmacol. 2, 225

(1960). 65. Baker, E.M., R.E. Hodges, f. Hood, H.E. Sauberlich, S.C. March undf.E. Can­

ham: Am J. clin. Nutr. 24, 444 (1971). 66. Baker, E.M., H.E. Sauberlich, S.f. Wolfskill, W.T. Wallace und E.E. Deim:

Proc. Soc. exp. Biol. Med.109, 737 (1962). 67. Baker, P.F.: Endeavour 25, 166 (1966). 67a. Baliga, B.S., A. W. Pronczuk und H.N. Munro: J. Mol. Biol. 34, 199 (1968).

Literatur 615

68. Balke, E., und H. Krisch: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 327, 21 (1961). 69. Banay, M., und E. Dimant: Biochim. biophys. Acta 59, 313 (1962). 70. Bannerjee, A.B., und N.C. Ganguli: J. biol. Chem. 237, 14 (1962). 71. Bannerjee, A.B., und D.H. Singh: J. biol. Chem. 233, 336 (1958). 72. Barkhan, P. und A. Bellas: Nature 200, 141 (1963). 73. Barki, VH., N. Nath, E.B. Hart und C.A. Elvehjem: Proc. exp. Biol. Med. 66,

474 (1947). 74. Barnes, R.H. und E. Kwong in H.N. Munro: The Role of the Gastrointestial

Tract in Protein Metabolism. (Blackwell Scientific Publications. Oxford 1964) S.41.

75. Baron, H.: J. Nutrit. 64, 229 (1958). 76. Baron, H. und Y Shemin: J. Nutr. 94, 95 (1968). 77. Bartley, W., H.A. Krebs und J.R.P. O'Brien: Vitamin C Requirementof Human

Adults. Med. Res. Council. Rep. Ser. Nr. 280. (London 1953). 78. Bauer, R.M. de, und W.M. Connors: J. agricult. Food Chem. 2, 524 (1954). 79. Baumann, H.: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 319, 38 (1960); 320, 11 (1960). 80. Baumgärtner, H., und A.H. Ketz: Ernährungsforsch. 7, 81 (1962). 81. Baxter, f.H.: J.Lipid Res. 9, 636 (1969). 82. Baxter, f.H., J.f. van Wyk und R.H. Follis jr.: Bull. Johns Hopkins Hosp. 93,

25 (1953). 83. Baxter, R.M., und J.H. Quaste!: J. J. biol. Chem. 201, 751 (1953). 84. Bayless, T.M. und N.L. Christopher: Am. J. clin. Nutr. 22, 181 (1969). 85. Bean, W.B., R.E. Hodges und K Daum: J. clin. Invest. 34, 1073 (1955). 86. Beare, J.L., T.K Murray undf.A. Camp bell: Canad. J. Biochem. 35,1225 (1957). 87. Beaton, G.H., und M.C. Cheney: J. Nutrit. 87, 125 (1965). 88. Beckmann, R.: Z. Vitamin-, Hormon- und Fermentforsch. 7, 153 (1955). 89. Beckmann, R. und M. Petith: Med. Welt 21 (N.F.), 140 (1970). 90. Beher, W.T., G.D. Bakerund M. Madoff: J. biol. Chem. 234, 2388 (1959). 91. Behnke, A.R., E.F. Osserman und W.C. Welham: A.M.A. Arch. int. Med. 91,

585 (1953). 92. Behnke, U., H.A. Ketz und K Täufel: Acta biol. med. german. 11, 889 (1963). 93. Beiler, ].M., R. Brendel, M. Graff und G.f. Martin: Arch. Biochem. 26, 72

(1950). 94. Bekemeier, H.: "Vitamin D in der Haut". Bern-Stuttgart 1966. 95. Beliga, B.S., A. W. Pronczuk, und H.N. Munro: J. mol. Biol. 34, 199 (1968). 96. Belitz, H.D., KP. Kaiser und K Santarius: Biochem. biophys. Res. Commun.

42, 420 (1971). 97. Belitz, H.D., H.P. Wassner und I. Weder, Z. Lebensmitteluntersuch. 137, 211

(1968). 98. Bell, P.A. und E. Kodicek: Biochem. J. 115, 663 (1969). 99. Bell, R.G. und J.T. Matshiner: Biochim. biophys. Acta 184, 597 (1969). 100, Bendana-Brown, A., und C. Y. Lim: J. Nutrit. 67, 461 (1959). 101. Bender, A.E., und A.E. Adams: Biochem. J. 82, 232 (1962). 102. Benton, ].R., T. Orme, A. Turner und J. Lauter: Canad. J. Biochem. Physiol.

41, 139, 149, 171 (1963). 103. Bentsath, A., I. Ruszn-yak und A. Szent-Györgyi: Nature 138, 798 (1936). 104. Berfenstam, R.: Acta paediatr. 41, Supptementum 87 (1952). 105. Berglund, F. und M. Berlin in M. W. Millerund G.C. Berg: Chemical Fallout.

(Verlag Thomas, Springfield Jll. 1969) S. 258.

616 Literatur

106. Bergmann, F. und W. von den Linden: Gastroenterol. 53, 418 (1967). 107. Bergstroem, S., B. Borgstroern und M. Rottenberg: Acta physiol. scand. 25,

120 (1951). 108. Bergström, S., L.A. Carlson und J.R Weeks: Pharmacol. Rev. 20, 1 (1968). 109. Bergstroem, S., und H. Danielson: Acta physiol. scand. 43, 1 (1958). 110. Bergstrom, W.H.: J. clin. Invest. 34, 997 (1955). 111. Bergstrom, W.H., und W.M. Wallace: J. clin. Invest. 33, 867 (1954). 112. Berliner, R. W.: Amer. J. Med. 9, 541 (1950). 113. Bernhard, K: Fette, Seifen, Anstrichm. 55, 160 (1953). 114. Bernhard, K und E. Kaempff: Helv. chim. Acta 52, 1742 (1969). 115. Bernhard, K, S. Leisinger und H. Wagner: Z. Ernährungswiss. Supptemen-

tum 3, 5 (1963). 116. Bernhard, K, F. LindZer und H. Wagner: Z. Ernährungswiss. 1, 48 (1960). 117. Bernhard, K, und H. Wagner: Z. Ernährungswiss. 1, 39 (1960). 118. Bernhard, K, K Yekundi und H.R. Greub: Helv. chim. Acta 50, 713 (1967). 119. Berlinquet, L., L.M. Babinea, N. Begin, J. Dunnigan und F. Martel: Canad.

J. Biochem. Physiol. 41, 2373 (1963). 120. Bernstein, L.H., S. Gutstein, S. Weiner und G. Efron: Am. J. Med. 48, 570

(1970). 121. Bersin, Th.: Biochemie der Mineral- und Spurenelemente (Frankfurt/Main

1963). 122. Bertram, J. und K Kirsch: Europ. J. Biochem. 11, 122 (1969). 123. Bessey, O.H., O.H. Lowry und R.L. Hove: J. biol. Chem. 180, 755 (1949). 124. Best, C.H., und C.C. Lucas: Vitaminsand Hormones 1, 1 (1943). 125. Beveridge, J.M.R, W.F. Conell und C. Robinson: J. Nutrit. 79, 289 (1963). 126. Beveridge, J.M.R., H.L. Haust und W.F. Conell: J. Nutrit. 83, 119 (1964). 127. Bhattacharyya, A.K, C. Thera, J.T. Anderson, F. Grande und A. Keys: Am. J.

clin. Nutr. 22, 1161 (1969). 128. Bhuvaneswaran, C. und K Dashinamurti: Arch. Biochem. biophys. 142, 665

(1971). 129. Bichel, J. und A. Bach: Acta pharmacol. Toxicol. 26, 4 (1968). 130. Bieri, J.G. und R.KH. Pouka: J. Nutr.100, 557 (1970). 131. Bieri, f.G. und E.L. Prival: Biochem. 6, 2135 (1967). 132. Bierman, E.L., E.M. Bakerund I.C. Plough: US Army Medical and Nutrition

Laboratory, Report 232 (1959). 133. Biernoth, G. undH.E. Rost: Arch. Hyg.152, 238 (1968). 134. Biggers, J.D., in J. W. Fairbairn: The Pharmacology of Plant Phenolics. (Lon­

don-New York 1959) S. 51. 135. Billeter, M., W. BolZiger und C. Martius: Biochem. Z. 340, 290 (1964). 136. Biran, L.A., W. Bartley, C. W. Carter und A. Renshaw: Biochem. J. 94, 247

(1965). 137. Blackwell, B., L.A. Mabitt und E. Marley J. Food Sei. 34, 47 (1969). 138. Blackwell, B., E. Marley und L.A. Mabbitt: Lancet 1965, I 940. 139. Blahd, W.H., und S.H. Bassett: Metabolism 2, 218 (1953). 140. Blair, J.A., Biochem. J. 68, 385 (1958). 140a. Blair, J.A. und E. Dransfield: Biochem. J. 123, 907 (1971). 141. Blanc, I., und Isliker, H.: Helv. physiol. pharmacol. Acta 23, 145 (1965). 142. Blank, M.L., und O.S. Privett: J. Lipid Res. 4, 170 (1963). 143. Blank, M.L., und O.S. Privett: J. Dairy Sei. 47, 481 (1964).

Literatur 617

144. Blank, M.L. und F. Snyder: Lipids 5, 337 (1970). 145. Block, W.D., H.H. Westhoff und B.F. Steele: J. Nutr. 91, 189 (1967). 146. Blomstrand, R. in H.B. Kress und KU. Blum: Vitamine A, E und K. Klinische

und physiologische Probleme. (Schattauer-Verlag. Stuttgart-New York 1969). 8.103.

147. Blomstrand, R., und E.H. Ahrens jr.: J. biol. Chem. 233, 321 (1958). 148. Blomstrand, R., und E.H. Ahrens jr.: J. biol. Chem. 233, 327 (1958). 149. Blomstrand, R., und E.H. Ahrens jr.: Proc. Soc. exp. Bio I. Med.100, 802 (1959). 150. Blomstrand, R. und L. Ferguson: Internat. Z. Vitaminforsch. 38, 328 (1968). 151. Blomstrand, R. und L. Forssgreen: Internat. Z. Vitaminforsch. 38, 45 (1968). 152. Blomstrand, R. und J. Gürtler: Internat. J. Vit. Nutr. Res. 41, 189 {1971). 153. Blomstrand, R., und f.A. Rumpf: Acta physiol. scand. 32, 374 {1954). 154. Bloom, B., I.L. Chaikoff und W. 0. Reinhardt: Am er. J. Physiol.166, 451 (1951). 155. Bloom, B., J. Y. Kiyau, W.O. Reinhardt und I.L. Chaikoff: Amer. J. Physiol.

177, 84 {1954). 155a. Bloomfield, D.K: J. Iab. clin. Med. 64, 613 (1964). 156. Boas, M.A.: Biochem. J. 21, 712 (1927). 157. Bocobo, DL, M. Skellenger, C.R. Shaw und B.F. Steffee: Arch. Biochem. 40,

448 {1952). 158. Böhm, K: Arzneimittelforsch. 9, 539, 647, 778 {1959); 10, 54, 139, 188, 468,

547 (1960). 159. Börjeson, J., R. Bouveng, S. Gendell, A. Nordine und S. Thunell: Biochim.

biophys. Acta 82, 158 {1964}. 160. Bogdanoff, M.D., N W. Shock und M.P. Nichols: J. Gerontol. 8, 272 {1953). 161. Bolinder, A., und P. Teichard: J. biol. Chem. 234, 2753 {1959). 162. Bollinger, J.N: J. phatm. Sei. 59, 1084 {1970). 163. Bonting, SL: The Effect of a prolonged intake of phosphoric acid and citric

acid in Rats (Haarlem 1952). 164. Booher, L.E., I. Behan und E. McMeans: J. Nutrit. 45, 75 {1951). 165. Booth, A.N und T.A. Bell: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 128, 800 (1968). 166. Booth, A.N., O.H. Emerson, F.T. Jones und F. de Eds: J. biol. Chem. 229, 51

{1957). 167. Booth, A.N, F.T. Jones und F. de Eds: J. biol. Chem. 230, 661 {1958}. 168. Booth, A.N, C. W. Murray, F.T. Jones und F. de Eds: I- biol. Chem. 223, 251

{1956). 169. Boots, A.N, J.R. Robbins, W.E. Ribelein, F. DeEDS, A.K Smith und JI

Rackio: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 116, 455 {1966). 170. Rooth, A.N, und R.T. Williams: Nature 198, 684 (1963). 171. Booth, C. C., und M. C. Brain: J. Physiol. 164, 282 (1962). 172. Borchers, R. und C. W. Ackerson: Arch. Biochem.13, 291 (194 7). 173. Borg, D.C., und G.C. Cotzias: J. clin. Invest. 37, 1269 {1958). 174. Borgstroem, B.: Acta physiol. scand. 25, 315 (1952). 175. Borgstroem, B.: Acta ehern. scand. 7, 557 {1952). 176. Borgström, B.: Proc. Soc. exp. Biol. Med.127, 1120 {1968). 177. Borgstroem, B., P. Belfrade und T. Olivecrona ind A. C. Frazer: "Biochemical

Problems of Lipids". (Amsterdam-Londen-New York 1963}. S. 295.

178. Borgstroem, B., A. Dahlquist, B.E. Gustafsson, G. Lundh und J. Malmquist: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 102, 154 {1959).

618 Literatur

179. Borgström, B., A. Dahlquist, G. Lund und f. SjövalL· J. clin. Invest. 36, 1521 (1957).

180. Borgstroem, B., B.A. Lindhe und P. Wlodawar: Proc. Sbc. exp. Bio!. Med. 99, 365 (1958).

181. Borle, A.B., N. Niehals und G. Niehals jr.: J. bio!. Chem. 295, 1206,1211 (1960). 182. Borman, A., T.R. Wood, H.C. Black, E.G. Anderson, M. f. Oeserling, M.

Womaek und W.C. Rose: J. biol. Chem. 166, 585 (1946). 183. Borneff, f. und S. Fabian: Arch. Hyg. 150, 485 (1966). 184. Boser, H.: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 316, 284 (1959). 185. Bothwell, T.H., undB. Mallett: Biochem.J. 59, 599 (1955). 186. Boyd, E.M., M.M. Abel und L.M. Knight: Canad. J. Physiol. Pharmacol. 44,

157 (1966). 187. Boyd, E.M., und M.N. Seharras: Arch. internat. Pharmacodyn133, 275 (1961). 187a. Boyle, I.T., R. W. Gray und H.F. DeLuea: Proc. Nat. Acad. Sei. (USA) 68,

2131 (1971). 188. Braekkan, O.R.: Internat. Z. Vitaminforsch. 33, 279 (1963). 189. Brahmankar, D.M., und H. C. Nath: Proc. Soc. exp. Biol. Med.112, 670 (1963) . 190. Brambell, F. W.R.: Biol. Rev. 33, 488 (1958). 191. Bramstedt, F.: Med. Ernähr. 4, 181 (1963}. 192. Bremer, J.: J. biol. Chem. 237, 2228, 3628 (1962); 238, 2774 (1963). 193. Brenner, R.R., 0. Mereuri und M.E. de Thomas: J. Nutrit. 77, 203 (1962). 194. Brenner, R.R., M.E. de Tomas und R.O. Peluffo: Biochim. biophys. Acta 106,

640 (1965). 195. Bressler, R., und R.I. Katz· J. biol. Chem. 240, 622 (196.5). 196. Brewer, G.: Amer. J. Physiol. 128, 345 (1940). 197. Brieker, M.L., und H.H. Mitchell: J. Nutrit. 34, 491 (1947). 198. Brin, M.: Amer. J. clin. Nutrit.12, 107 (1963). 199. Brin, M.: Toxicol. appl. Pharmacol. 6, 454 (1964). 200. Brin, M., M. Tai, A.S. Ostahver und H. Kalinsky: J. Nutrit. 71, 273 (1960). 201. Broekerhoff, H., E.J. Heyle und P.C. Hwang: Biochim. biophys. Acta 144 541

(1967). 201a. Brodzinski, R.L., L.A. Raneielli, W.A. Haller und L.S. Devey: Aerospace

Med. 42, 621 (1971). 202. Brokaw, A.: Amer. J. Physiol. 172, 333 (1953}. 203. Bronner, F., R.S. Harris, C.J. Maletskos und C.F. Benda: J. clin. Invest. 35, 78

(1956). 204. Bronstedt, f.N.: Rec. Trav. chim. Pay-Bas 42, 718 (1923). 205. Bronte-Stewart, B., B. Roberts und V.M. Wells: Brit. J. Nutrit. 17, 61 (1963}. 206. Brooks, C. W.J., G. Steel und W.A. Harland: Lipids 5, 818 (1970). 207. Bro-Rasmussen, F.: Nutrit. Abstr. Rev. 28, 369 (1958). 208. Brown, E.B. jr., D.E. Smith, R. Dubaeh und C. V. Moore J. Iab. clin. Med.

53, 591 (1969). 209. Brown, R.A., und M. Sturtevant Vitamins and Hormones 7, 171 (1949). 210. Brown, R.R., V.M. Vivian, M.S. Reynolds und J.M. Priee: J. Nutrit. 66, 599

(1959). 211. Brubaeher, G., und H. Weiser in KLang: Tocopherole. Darmstadt 1967.

s. 50 212. Brüggemann, ]., und f. Tiews: Internat. Z. Vitaminforsch. 30, 280 (1960). 213. Bryant, F.f., und J.F. Loutit: Proc. Roy. Soc. Ser. B. 159, 449 (1964).

Literatur 619

214. Brzezinski, I., A. Gedalia,A. Danon, und F.G. Sülman: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 108, 342 (1961).

215. Bucher, N.L.R., P. Overath und F. Lynen: Biochim. biophys. Acta 40, 491 (1960).

216. Buell, G.C., und R. Reiser: J. biol. Chem. 234, 217 (1959). 217. Bundesminister für wissenschaftliche Forschung: Umweltsradioaktivität und

Strahlenbelastung. Jahresbericht 1968. (Verlag Gerschel und Sohn, München). 218. Bungan, J., A.T. Diplock und E.E. Edwin: Biochim. biophys. Acta 49, 420

(1961). 219. Bungan, J., J. Green und A.T. Diplock Brit. J. Nutrit.17, 117 (1963). 220. Burch, H.B., O.A. Bessey und O.H. Lowry: J. biol. Chem. 175, 457 (1948). 221. Burch, H.B., P. Max jr., K Ghyu und O.H. Lowry: Biochem. biophys. Res.

Commun. 34, 619 {1969). 222. Burch, R.E. und N. Kurke: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 127, 17 (1968). 223. Burger, A.S. V., und N.J. Goldberg: Brit. J. Pharmacol. 19, 313 (1962). 224. Burill, L.M., und G. Shuck: J. Nutr. 80,111 (1963); 83, 202 {1964). 225. Burnett, G.H., R.R. Gommons, F. Albright und f. Howard: New England J.

Med. 1949, 787. 225a. Burns, J.J., H.M. Fullmer und P.G. Dayton: Proc. Soc. exp. Biol. Med.101,

46 (1959). 226. Burr, G.O., und M.M. Burr: J. biol. Chem. 82, 345 {1929); 86, 587 {1930). 227. Burr, G.O., M.M. Burrund E.S. Miller: J. biol. Chem. 97, 1 (1932). 228. Burr, W W jr., J.G.McPherson und H.G. Tidwell: J. Nutrit. 70, 171 {1960). 229. Gahill, G.E. jr. und O.E. Owen· Carbohydrate Metabolism and its Disorders.

(Academic Press, New York 1968). Band I. S. 497 230. Galhoun, WK, Hepburn, F.N. and Bradley, WB.: J. Nutr. 70, 337 {1960). 231. Gallender, S.T. in F. Grass und S.R. Naegeli: "Iron Metabolism" (Berlin-

Heidelberg-Göttingen 1964) S. 89. 232. Galloway, D.H., S.E. Burroughs und H. Stone: Food Sei. 30, 545 (1965). 233. Galloway, D.H., G. W Kurtz und R.B. Potts: Canad. J. Biochem. 37, 17 (1959). 234. Galloway, D.H. und S. Margen: J. Nutr. 101, 205 (1971). 235. Galloway, D.H. undf.f. McMullen: Am. J. clin. Nutr.18, 1 {1966). 236. Galloway, D.H., J. Golasito und R.D. Matthews: Nature 212, 1238 (1966). 237. Galloway, D.H., M.I. Großman, J. Bowman und WK Galhoun: Surgery 37,

935 (1955). 238. Galloway, D.H., A.G.F. Odell und S. Margen· J. Nutr. 101., 775 {1971). 239. Galloway und H. Spector: Am J. clin. Nutr. 2, 405 (1954). 240. Galloway, D.H. und H. Spector: J. Nutr. 57, 73 {1955). 241. Gampbell, H.L., O.A. Bessey und H. C. Sherman: J. biol. Chem.110, 703 (1935). 242. Gampbell, I.R., J.S. Gass, J. Gholak und R.A. Kehoe: AMA Arch. industr.

Health 15, 359 (1957) . 243. Gampbell, J.A.: J. agricult. Food Chem. 8, 323 (1960). 244. Gampbell, P.N., und T.S. Work: Biochem. J. 48, 106 (1951). 244a. Gampbell, R.G. undS.A. Hashim: AmJ. Physiol. 217, 1614 (1969). 245. Ganary, J.J., C.R. Meloni, D. Glive und E. Grossman· Metabolism 13, 21

(1964). 246. Ganas, F., Brand, S., WF. Neuman und A.R. Terepka· Am. J. Physiol. 216,

1092 (1969). 247. Gannon, P.R.: Adv. Protein Chem. 2, 135 (1945).

620 Literatur

248. Cannon, P.R., E.M. Humphreys, R. W. Wisslerund E.L. Frazier: J. clin. lnvest. 23, 601 (1944).

249. Caputto, R., P.B. McCay und M.P. Carpenter: Am er. J. clin. Nutrit. 9, 61 (1961). 250. Carlsson, A., M. Lindqvist und T. Magnusson: Acta physiol. scand. 31, 3ffi

(1954) 0

251. Carnaghan, R.B.A., R.D. Hartley und J. O'Kelly: Nature 200, llffi (1963). 252. Carpenter, M., P. McCai und R. Caputto: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 97, 205

(1958) 0

253. Cartwright, G.E. und M.M. Wintrobe: J. Iab. clin. Med. 31, 886 (1946). 254. Cartwright, G.E., und M.N. Wintrobe: Amer. J. clin. Nutrit. 14, 224 (1964). 255. Catsch, A.: Naturwiss. 44, 94 (1957). 256. Catsch, A., und H. Melchinger: Strahlentherap. 109, 561 (1959). 257. Cavallini, D., C. de Marco und B. Mondovi: J. biol. Chem. 230, 26 (1958). 258. Celander, D.R., und C.P. Berg: J. biol. Chem. 202, 339, 351 (1953). 259. Celander, D.R., und M.f. George: Biochem. J. 87, 143 (1963). 260. Century, B., und M.K Horwitt: J. Nutrit. 80, 145 (1963). 261. Century, B., L.A. Witting, C.C. Harvey und M.K Horwitt: Amer. J. clin.

Nutrit. 13, 362 (1963) . 262. Chalvardjian, A.M. und W.f.S. Still: J. Atheroscler. Res. 4, 507 (1964). 263. Chan, P.C., R.R. Becker und C.C. King: J. biol. Chem. 231, 231 (1958). 264. Chang, Y.O.: J. Nutrit. 85, 207 (1965). 265. Channon, H.f., und G.A. Callinson: Biochem. J. 22, 391 (1928). 266. Chapman, D.G., R. Castilio und f.A. Campbell: Canad. J. Biochem. Physiol.

37, 679 (1959) 0

267. Charade, S., P.T Condit und S.R. Humphreys: Cancer 13, 236 (1960). 268. Charalampous, F.C.: J. biol. Chem. 228, 1 (1957); 234, 220 (1959). 269. Charalampous, F. C., M. Wahl und L. Ferguson: J. bio I. Chem. 236, 2552 (1961). 270. Charkey, L. W., und D.F. Hougham: J. Nutrit. 81, 255 (1963). 271. Charley, P., und P. Saltman: Science 139, 1205 (1963). 272. Chatterjee, I.B., G.C. Chatterjee, N.C. Gosh, J.f. Gosh und B.C. Guha: Bio-

ehern. J. 74, 193 (1960). 273. Chen, I. W. und F.C. Charalampous: J. biol. Chem. 241, 2149 (1966). 274. Chen, jr. P.S., und W.F. Neuman: Amer. J. Physiol.180, 623 (1955). 275. Chevallier, F., und M. Yvas in A.C. Frazer: "Biochemical Problems of Lipids"

(Amsterdam-London-New York 1963). S. 280. 276. Childs, A. W., und A.H. Lieberman: Proc. Soc. exp. Biol. Med.116, 881 (1964). 277. Chornock, C., N.B. Guerrant und RA. Dutcher: J. Nutrit. 23, 445 (1942). 278. Christ, E.f. V.f.: Fette, Seifen, Anstrichm. 72, 849 (1970). 279. Christensen, H.N.: Biochem. J. 44, 333 (1949). 280. Christensen, H.N., und TR. Riggs: J. biol. Chem. 220, 279 (1956). 281. Christensen, S.: Acta pharmacol. toxicol. 30, 177 (1971). 282. Christikis, G., S.H. Rinzler, M. Archer, und E. Malensky: Publ. Health Rep.

(Wash.) 81., 64 (1966). 283. Chron. OMS (Geneve) 16, 273 (1962). 284. Cipera, f.D.: Canad. J. Biochem. 45, 729 (1967). 284a. Clark, A.f., Y. PengundM.E. Swenseid: J. Nutr. 90, 228 (1966). 285. Clark, H.E., f.M. Howe, B.M. Shannon, K Carlson und S.M. Molski: Am. J.

clin. Nutr. 23, 731 (1970). 286. Clark, I., und M.R. Smith: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 109, 135 (1962).

Literatur 621

287. Clement, G., J. Clement, J. Bezard, G. di Costanzo und R. Paris: J. Dairy Sei. 46, 1423 (1964) .

288. Clement, J., und G. di Costanzo: Biochem. biophys. Res. Commun. 15, 163 (1964).

289. Clementi, F., und R. Fumigalli· Exp. Cell Res. 28, 604 (1962). 290. Coats, D.A.: Z. Ernährungswiss. 9, 401 (1969). 291. Coats, R.H.: J. Lipid. Res. 6, 494 (1965). 292. Codicek, E., D.E.M. Lawson und P. W Wilson· Nature 228, 763 (1970). 293. Cohen, H.P., H.C. Choitz und C.P. Berg: J. Nutrit. 64, 555 (1958). 294. Cohlan, S.Q. und S.M. Stone: J. Nutr. 74, 93 (1961). 295. Cohn, C.: Fed. Proc. 23, 76 (1964). 296. Cohn, D. V., und B.K Forcher: J. biol. Chem. 237, 615 (1962). 297. Colb, R. W., und C.M. Frye: Amer. J. Physiol. 166, 408 (1948). 298. Coleman, E.C. und L. Friedman: J. agr. Food Chem. 19, 224 (1971). 299. Coleman, M.H.: Adv. Lipid Res.1, 1(1963). 300. Collinson, M.: J. Nutrit. 77, 415 (1962). 301. Comporti, M., E. Della Corte und F. Stirpe: Nature 202, 904 (1964). 302. Coniglio, f.G., F.B. Culp und A. Goswani: Lipids 2, 484 (1967). 303. Conney, A.H., G.A. Bray, C. Evans und J.J. Burn: Ann. N.Y. Acad. Sei. 92,

115 (1961). 304. Connor, W.E. in R.J. Jones: Atherosclerosis. (Springer Verlag. Berlin-Heidel­

berg-New York 1970). S. 253. 305. Connor, W.E., D.B. Stone und M.L. Armstrong: J. clin. Invest. 48, 1363 (1969). 306. Conrad, H.E., W.R. Watts, f.M. Iacono, H.F. Kraybill und T.E. Friedemann:

US Army Med. Nutrit. Lab. Report 195 (1957). 307. Consolazio, C.F., L.O. Matoush, R.A. Nelson, L.R. HackZer und E. Preston:

J. Nutrit. 78, 78 (1962). 307a. Conway, E.J. in/. Coursaget: The Method of isotopic Tracers applied to the

Study of Active Ion Transport (New York 1959, S. 1). 308. Conway, E.J., und H. Dingerty: Biochem. J. 42, 372 (1948). 308a. Cooper, f.R.: Ann. N.Y. Acad. Sei. 92, 208 (1961). 309. Corredor, C., C. Mansbach und R. Bressler: Biochim. biophys. Acta 144, 366

(1967). 309a. Corradino, R.A., J.G. Ebel, P.H. Craig, A.N. Taylor und R. Wasserman:

Calc. Tiss. Res. 7, 81, 93 (1971). 310. Corradino, R.A., R.H. Wasserman, M.H. Pubals und S.T. Chang: Arch. Bio-

ehern. Biophys. 125, 378 (1958). 311. Corwin, L.M., und K Schwarz: Arch. Biochem. 100, 385 (1963). 312. Coursin, D.B.: J. Arner. Med. Assoc. 154, 406 (1954). 313. Coursin, D.B.: Amer. J. clin. Nutrit. 9, 304 (1961). 314. Cox, D.H., G.K Davis, R.L. Shirley und F.H. Jack: J. Nutrit. 70, 63 (1960). 315. Cox, D.H., und D.L. Harris: J. Nutrit. 78, 415 (1962). 316. Cox, E. V.: Vitaminsand Hormones 26, 635 (1968). 317. Cox, S.H., A. Murray und l.U. Boone: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 109, 242

(1962). 318. Cramer, C.F.: Canad. J. Physiol. 43, 75 (1965). 319. Cramer, C.F., und D.H. Copp: Proc. Soc. exp. Biol. Med.102, 514 (1959). 320. Cramer, J. W., G. W. Engstrom und H. Steenbock: Fed. Proc. 16, 383 (1957). 321. Cramer, J. W., und H. Steenbock: Arch. Biochem. 63, 9 (1956).

622 Literatur

322. Crampton, E. W., R.K Shaw, V.G. Mackay und D.C. Schad: J. Nutrit. 70, 81 (1960).

323. Crane, C. W., und A. Neuberger: Biochem. J. 74, 313 (1960). 324. Crane, R.K: Gastroenterol. 50, 254 {196~. 325. Crawford, M.A., M.M. Gale, M.H. Woodford und N.M. Casped: Int. J. Bio­

ehern. 1, 295 {1970). 326. Crawhall, f.C., R.R. de Mowbray, E.F. Scowen und R. W.E. Watts: Lancet

1959, II, 810. 327. Creasy, W.A., L. Hankin und R.E. Handschumacher: J. bio!. Chem. 236,

2064 (1961). 328. Cronholm, T. und f. Sjövall: Europ. J. Biochem. 2, 375 (1967). 329. Culik, R., und H. Rosenberg: Food Techno!. 12, 169 {1958). 330. Curtin, C., O'H., und C.G. King: J. bio!. Chem. Zl.6, 539 {1955). 331. Curtiss, C.: Metabolism 2, 344 {1953). 332. Czok, G.: Arzneimittelforsch. 14, 152 (1964). 333. Czok, G., und K Lang: Arzneimittelforsch.11, 448 {1961). 334. Czok, G., und K Lang: Arzneimittelforsch. 11, 545 {1961). 335. Dahl, L.K: J. exp. Med. 112, 635 (1900); Amer. J. Cardiol. 8, 705 (1961). 336. Dakshinamurti, K und S. Litvak: J. bio!. Chem. 245, 5600 {1970). 337. Dakshinamurti, K, und S.P. Mistry: J. bio!. Chem. 238, 294 {1963). 338. Dalderup, L.M. und Visser, W.: Nature 222, 1050 (1969). 339. Dalezios, f. und G.N. Wogan: Nature 171, 584 (1971). 340. Dam, H.: Progress in the Chemistry of Fats and other Lipids. 3, 153 {1955). 341. Dam, H.: Med. und Ernährung 6, 206, 237, 263 (196.5). 342. Dam, H., G. Kristensen, G. Nielsen und E. Sondergaard: Acta physiol. scand.

44, 67 (1958). 343. Dam, H., I. Prange und E. Sondergaard: Z. Ernährungswiss. 6, 97 {1965/66);

9, 43 (1969). 344. Dam, H., und E. Sondergaard: Z. Ernährungswiss. 2, 217 (1962). 345. Danforth, E. jr., undR.O. Moore: Endocrinol. 65,118 {1959). 346. Danielsson, H., und B. Gustafsson: Arch. Biochem. 83, 482 (1959). 347. Darby, W.f. undH.B. Lewis: J. bio!. Chem.146, 225 {1942). 348. Das, N.P. und L.A. Griffith: Biochem. J. 110, 449 (1968); 115, 851 (1969). 349. Daskalakis, E.G., und I.L. Chaikoff: Arch. Biochem. 58, 373 {1955). 350. Daughaday, W.H., und f. Larsen: J. clin. Invest. 33, 326 {1954). 351. Davies, W.E., A.K Hajra, S.S. Parmar, N.S. Radin und f.F. Mead· J. Lipid

Res. 7, 270 (1966). 352. Davis, G.D. jr., K Folkers, G. Lenaz, H. Fukawa und T. Shimizu: Internat.

Z. Vitaminforsch. 38, 65 {1968). 353. Davis, J.S. und J.C. Somogyi: Internat. Z. Vitaminforsch. 39, 401 (1969). 354. Davis, P.S., f.S. Multani, C.P. Capurneek und P. Saltman: Biochem. biophys.

Res. Commun. 37, 532 {1969). 355. Davis, S.D., T. Nelson und T. Shepard: Science 169, 1329 {1970). 356. Dawson, R.M.C.: Biochem. J. 61, 552 {195.5). 357. Dawson, R.M.C., und N. Freinkel: Biochem. J. 78, 606 {1961). 358. Dawson, R.M.C., und E.S. Holdsworth: Brit. J. Nutrit. 16, 13 (1962). 358a. Day, H. G. und E. V. McCollum: J. bio!. Chem. 130, 269 (1939). 359. Dayton, S., S. Hashimoto, W. Dixon und M.L. Pearce: J. Lipid Res. 7, 103

{1966).

Literatur 623

360. Dayton, S., M.L. Pearce, S. Hashimoto, W.J. Dixon und U. Tomisasu: Am. Heart Assoc. Monograph 25. (New York 1969).

361. Dean, I{F.A.: Medical Research Council. Special Report Nr. 279 (London 1953).

362. Debuch, H.: Z. Naturforsch. 16b, 561 (1961). 363. Dechary, J.M.: Vox. sang. 15, 401 (1968). 364. Decker, L.E., R. U. Byerrum, CF. Decker, CA. Hoppert und R.F. Langham:

Arch. indust. Health 18, 228 (1958). 365. Decker, W.J. und W. Me'rtz: J. Nutr. 91, 324 (1967). 366. DeLuca, H.F.: Am J. clin. Nutr. 22, 412 (1969). 367. DeLuca, H.F.: Fed. Proc. 28, 1678 (1969). 368. DeLuca, H.F., und G. W. Engstrom: Proc. nat. Acad. Sei. (Washington) 47,

1744 (1961). 369. DeLuca, H.F., S. Reiser, H. Steenbock und P. Kaesberg: Biochim. biophys.

Acta 40, 526 (1960). 370. DeLuca, H.F. und A.B. Roberts: Am J. clin. Nutr. 22, 945 (1969). 370a. DeLuca, L., M. Schumacher und D.P. Nelson: J. bio I. Chem. 246, 5762 (1971). 371. Dempsey, E.F., A.P. Forbes, R.A. MeZnick und P.H. Hennemann: Metabo-

lism 9, 52 (1960). 372. Den, H.: Biochim. biophys. Acta 98, 462 (1965). 373. Deodhar, A.D., und S.P. Mistry: Arch. Biochem. Biophys. 131, 507 (1969). 374. De Renzo, E.C, f.f. Oleson, B.L. Hutchings und J.H. Williams: J. Nutrit. 54,

133 (1956). 375. Desai, l.D., C.C. Calvert, M.L. Scott und A.L. Tappel: Proc. Soc. exp. Biol.

Med. 115, 462 (1963). 376. Desai, J.C, und J. Glover in A.C Frazer: "Biochemical Problems of Lipids"

(Amsterdam-London-New York 1963). S. 37. 377. Deuel, H.J. jr.: Progress in the Chemistry of Fats and other Lipids. Band 2,

S. 99 (London 1954); Fed. Proc. 14, 639 (1955). 378. Deuel, H.J. jr., und S.M. Greenberg: Fortschr. Chemie org. Naturstoffe 6, 1

(1950). 379. Deutsche Forschungsgemeinschaft Kommission zur Prüfung fremder Stoffe

bei Lebensmitteln: Mitteilung III vom 1. November 1967. Sekretariat der Deutschen Forschungsgemeinschaft, Bad Godesberg, Kennedyallee 40.

380. Deutsche Gesellschaft für Ernährung: Die wünschenswerte Höhe der Nah-rungsaufnahme. 2. Ausgabe (Frankfurt/Main 1962).

381. Develey, R.: Internat. Z. Vitaminforsch. 32, 46 (1962). 382. Diamond, f. und W.H. Bossert: J. gen. Physiol. 50, 2061 (1967). 383. Dianzani, M. U., und M.A. Dianzani-Mor: Biochim. biophys. Acta 24, 564

(1957). 384. Dickson, R.C und RH. Tomlinson: Clin. chim. Acta 16, 311 (1967). 385. Diehl, J.F.: Arch. Biochem. 87, 339 (1960). 386. Dietrich, L.S., I.M. Friedland und L.A. Kaplan: J. biol. Chem. 233, 964 (1958). 387. Dingle, J.T., f.C. Heath, M. Webbund N. Daniel: Biochim. biophys. Acta 65,

34 (1962). 388. Dinning, J.S., und R.S. Young: J. biol. Chem. 234, 1199 (1959). 388a. Diplock, T.A., H. Bauer und f.A. Lucy: Biochem. J. 123, 721 (1971). 389. Dirscherl, H.: Arzneimittelforsch. 20, 403 (1970). 390. Dittmer, J.G., und D.f. Hanahan: J. biol. Chem. 234, 1983 (1959).

624 Literatur

391. Dixon, F.f., P.H. Maurer und M.P. Deichmiller: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 83, 287 (1953).

392. Dixon, T.F., und H.R. Perkins in G.H. Bourne: "The Biochemistry and Phy-siology of Bone" (New York 1956, S. 309).

393. Doberman, H.D., und A.F. D'Adams jr.: J. biol. Chem. 235, 514 (1960). 394. Dolan, G., und C. Godwin: Canad. J. Biochem. 44, 143 (1966). 395. Dolif, D. und P. fürgens: Z. Ernährungswiss. Supptementum 10, 24 (1971). 396. Donath, WF., und C.D. de Langen: Proc. Kon. Ned. Akad. Wetensch. C 60,

15 (1957). 397. Doscherholmen, A., P.R. FinleyundP.S. Hagen: J.lab. clin. Med.56, 547 (1960). 398. Douglas, CD., und R. Hogan: Federat. Proc. 17, 213 (1958). 399. Douglas, CD., und G.H. Kamp: J. Nutrit. 67, 531 (1959). 400. Dowling, J.E., und G. Wald: Proc. nat. Acad. Sei. (USA). 46, 587 (1960). 401. Drabkin, F.L.: Physiol. Rev. 31, 345 (1951). 402. Draper, H.H.: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 97, 660 (1958). 403. Draper, H.H.: J. Nutrit. 83, 65 (1964). 404. Dresher, A.N., N.B. Talbot, P.A. Meara, M. Terry und f.D. Crawford: J. clin.

Invest. 37, 1316 (1958). 405. Druckrey, H., D. Steinhoff, H. Beuthner, H. Schneider und P. Klärner: Arz-

neimittelforsch. 13, 320 (1963). 406. Drury, D.R., und A.N. Wiek: Amer. J. Physiol. 184, 304 (1956). 407. Drysdale, f. W, und H.N. Munro: J. biol. Chem. 241, 3630 (1966). 408. Dua, P.N. und WN. Pearson: J. Nutr. 99, 283 (1968). 409. Dubach, U.C., E. Feiner und I. Forgo: Schweiz. med. Wschr. 99, 190 (1969). 410. Duckworth, J., und R. Hill: Nutrit. Abstr. Rev. 23, 1 (1953). 411. Dulce, H.f.: Hoppe-Seylers Z. Physiol. Chem. 319, 257, 272 (1960); 320, 1

(1960). 41la. Dunagin, P.D. jr., E.H. Meadows jr., und f.A. Olson: Science 148, 86 (1965). 412. Durand, A.M.A., M. Fischer und M. Adams: Arch. Pathol. 85, 318 (1968). 412a. Eades, CH. jr., und D.G. Gallo: Federat. Proc. 16, 176 (1957). 413. Eastoe, f.E.: Nature 187, 411 (1960). 414. Ebert, A.G., CR. Schleifer und S.M. Hess: J. pharm. Sei. 55, 923 (1966). 415. Edgar, f.A.: Nature 227, 24 (1970). 416. Edwards, H.M. jr., R.J. Young und M.B. Gillis: J. Nutrit. 64, 271 (1958). 417. Egge, H., U. Murawski, R. Ryhage, F. Zilliken und P. Györgyi: Z. anal. Chem.

252, 123 (1970). 418. Eisenberg, F. jr.: J. biol. Chem. 242, 1375 (1967). 419. Eisenbud, M., Y. Mochizuki, A.S. Goldin und G.R. Laurer: Science 136, 370

(1962). 420. Ekpechi, O.L., A. Dimitriadou und R. Fraser: Nature 210,1137 (1966). 421. Elder, T.D., und f.B. Wyngaarden: J. clin. Invest. 39, 539 (1960). 422. Ellinger, P., und M.M. Abdel-Kader: Biochem. J. 44, 77 (1949). 423. Elliott, WC, L.S. Cohn, M.D. Klein, Lane, F.f. undR. Gorlin: J. appl. Physiol.

23, 865 (1967). 424. Elmenhorst, H. undA. Hildebrandt: Z. Krebsforsch. 70,157 (1967). 425. Elovson, J.: Biochim. biophys. Acta 84, 275 (1964). 426. Elovson, f.: Acta Universitatis Lundensia. Sectio II Nr. 14. (1965). 427. Elwyn, D.H. in H.N. Munro: Mammalian Protein Metabolism. (Academic

Press. New York-London. 1970). Band 4, S. 523.

Literatur 625

428. Engel, R. W., N.O. Price und R.F. Miller: J. Nutr. 92, 197 (1967). 429. Englert, E. jr., C.G. Rarman und E.E. Wales jr.: Nature 224, 280 (1969). 430. Enselme, f.: Unsaturated Fatty Acids in Atherosclerosis. (Pergamon Press.

Oxford-London, Edinburgh, New York, Toronto, Sidney, Braunschweig. 2. Aufl. 1969).

431. Entressangles, B., P. Savary, M.S. Constantin und P. Desnuelles: Biochim. biophys. Acta 84, 140 (1964).

432. Enwonwu, C.O., R. Stambaugh und L. Sreebny: J. Nutr. 101, 337 (1971). 433. Erbesdobler, H.: Z. Lebensmittelforsch. Unters. 137, 252 (1968). 434. Erbesdobler, H. und H. Zucker: Milchwiss. 21, 564 (1966). 435. Eriksen, S.P., und A.B. Kurkarni: Science 141, 639 (1963). 436. Erikson, H., f.A. Gustavson und f. Sjövall: Europ. J. Biochem. 9, 286 (1969). 437. Ershoff, B.G.: Physiol. Rev. 28, 107 (1948). 438. Ershoff, B.H.: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 106, 306 (1961). 439. Ershoff, D.E.: J. Nutrit. 59, 599 (1956). 440. Erwin, J., und K Bloch: Biochem. Z. 338, 496 (1963). 441. Esch, G.C. und P. Bandyopadhaya: Indian J. Biochem. 5, 173, 178 (1968). 442. Essing, H.G., KH. SchaUer, D. Szadkowski und G. Lehnert: Arch. Hyg.153,

490 (1969). 443. Estler, C.J.: Fortschritte der Medizin 89, 669 {1971). 444. Evans, f.R.: Canad. J. Biochem. 42, 955 (1964). 445. Everett, G.A., und R. W. Holley: Biochim. biophys. Acta 46, 390 (1961). 446. Everitt, A. V.: Gerontol. 3, 65 (1959). 447. Ewan, R.C.,A.L. PopeundC.A. Baumann:J.Nutr.91,547(1967). 448. Evs, f. van: J. Nutrit. 73, 403 (1961). 449. Fähndrich, W.H. in K Lang und R. Schoen: Die Ernährung. S. 537 (Berlin-

Göttingen-Heidelberg 1952). 450. Failey, R.B. jr.: Circulation Res. 6, 203 {1958). 451. FAO Nutritional Studies. Nr. 16 (Rom 1957). 452. Farber, E.: Adv. Cancer Res. 7, 383 (1963). 453. Farber, M.C., A.E. Milman und A.T. Milhorat: Hoppe-Seylers Z. physiol.

Chem. 295, 318 (1953). 454. Farquahar, f. W., und E.H. Ahrens jr.: J. clin. Invest. 42, 675 (1963). 455. Favarger, P.: Bull. Soc. Chim. biol. 45, 461 (1963). 456. Feeney, R.F., G.E. Means und f. Bigler: J. biol. Chem. 244, 1957 (1969). 457. Feigelson, P., und O.J. Greengard: J. biol. Chem. 237, 1908 (1962). 458. Feigin, R.D., A.S. Klainer und W.R. Beisel: Metabolism 17, 764 (1968). 459. Fell, H.B. in H.F. Deluca und J. W. Suttie: The Fat-solubles Vitamins. (Uni­

versity of Wisconsin Press. Madison-Milwaukee-London 1970). S. 187. 460. Fellenberg, T. von: Ergebn. Physiol. 25, 176 (1926); Mitt. Lebensmittelunters.

39, 124 (1948). 461. Ferley, T.M., J. Blahe und K Folkers: Internat. Z. Vitaminforsch. 39, 168

(1969). 462. Festenstein, G.N., und R.A. Morton: Biochem. J. 52, 168 (1952). 463. Fields, M., und S. Gatt: Nature 198, 994 (1963). 464. Filer, L.J., F.H. Mattsan und S.J. Tomon: J. Nutr. 99, 293 {1969). 465. Fingerhut, M. und K Lang: Z. Ernährungswiss. 7, 68, 87 (1966). 466. Fingerhut, M., F. Ruf und K Lang: Kliwo. 1965, 965. 467. Fingerhut, M., B. Schmidt und KLang: Biochem. Z. 336, 118 {1962).

626 Literatur

468. Fink, K, und L. Schlie: Naturwiss. 42, 21, 446 (1955). 469. Pinkle, P.: J. biol. Chem. 100, 349 (1933). 470. Fischer, J.E.: Amer. J. Physiol. 188, 49 (1957). 471. Fischer, W, und H. Weinland: "Stoffwechsel der Galactose und ihrer Deri-

vate" (Stuttgart 1965) S. 86. 472. Fisher, KH., und M.L. Dodds: J. Amer. dietet. Assoc. 34, 392 (1958). 473. Fisher, K, und H. Kaunitz: Proc. Soc. exp. Bio!. Med. 116, 278 (1964). 474. Fisher, K, und H. Kaunitz: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 120, 175 (1965). 475. Fitsch, C.D., R. Coker und f.S. Dining: Amer. J. Physiol. 198, 1232 (1960). 476. Fitch, M., und I.L. Chaikoff: J. biol. Chem. 235, 554 (1960). 477. Fleisch, H.: Chimia 5, 238 (1951); Z. Vitaminforsch. 12, 86 (1942). 478. Fleisch, H.: Schweiz. Med. Wschr. 1961, 885; 1962, 117. 479. Fleisch, H., und S. Bisaz: Amer. J. Physiol. 203, 671 (1962). 480. Fleisch, H., und S. Bisaz: Experientia 20, 276 (1964). 481. Fleisch, H., und WF. Neuman: J. Amer. Chem. Soc. 82, 996 (1960). 482. Fleisch, H., und WF. Neuman: Helv. physiol. Acta 19, C 17 (1961). 483. Fleisch, H., R.G.G. Rusell undS. Bisaz: Calc. Tiss, Res.2, 49 (1968). 483a. Flick, D.F., H.F. Kraybill und J.M. Dimitroff: Environ. Res. 4, 71 (1971). 484. Flink, E.B.: J. Amer. med. Assoc.: 160, 1406 (1956). 485. Flodgard, H.: FEBS Letters 2, 209 (1969). 486. Folkers, K: Internat. Z. Vitaminforsch. 39, 334 (1969). 487. Folkers, K, f.L. Smith und H. W Moore: Fed. Proc. 24, 79 (1965). 488. Follis, R.H. jr., H. G. Day und E. V. McCollum: J. Nutrit. 22, 223 (1941). 489. Forbes, E.B.: J. Nutrit. 14, 419 (1937). 490. Forbes, E.B., und A.M. Lewis: J. clin. Invest. 35, 596 (1956). 491. Forbes, R.M.: J. Nutrit. 83, 225 (1964). 492. Ford, J.E., und S.H. Hutner: Vitaminsand Hormones 13, 101 (1955). 493. Forth, W, P. Doenecke und H. Glasner: Klin. Wschr. 43, 1102 (1965). 494. Fournier, P., A. Digaud und M. Allez: J. Physiol. 50, 993 (1958). 495. Fournier, P., H. Subsiele und Y. Dupuis: J. Physiol. 47, 793 (1955). 496. Foy, H., A. Kondi und WH. Austin: Nature 183, 691 (1959). 497. Fraenkel-Conrat, f., und H. Fraenkel-Conrat: Biochim. biophys. Acta 8, 66

(1952). 498. Frank, H.K: Med. Klin. 62, 1933 (1967). 499. Fraser, D.E. und E. Codicek: Nature 228, 764 (1970). 500. Frazer, A.C. in Stuyvenberg, f.H. van Margarine (Liverpool, University Press,

1969). S. 123. 501. Frederickson, D.S., R.S. Gordon jr., K Ono und A. Cherkes: J. clin. Invest.

37, 1504 (1958). 502. Freedman, L., und A.J. Merritt: Science 139, 334 (1963). 503. Freedman, S.O., R. Schulman und f. Krupey: J. Allergy 35, 108 (1964). 504. French, C.E., R.H. Ingram, L.K Knoebel und R. W Swift: J. Nutrit. 48, 91

(1952). 505. French, G.P., und A. W Wertz: J. Nutrit. 73, 57 (1961). 506. French, f.E. in A.C. Frazer: "Biochemical Problems of Lipids" (Amsterdam-

London-New York 1963). S. 298. 507. French, S. W, und M.E. Marsh: Proc. Soc. exp. Biol. Med.115, 67 (1964). 508. Friberg, U.: Ark. Kemi. 12, 501 (1958). 509. Frick, P.G., G. RiedlerundH. Brögli:J.appl.Physiol.23, 387 (1967).

Literatur 627

510. Fricker, A., und K Lang: Medizin u. Ernährung 6, 25 (1965). 511. Friedberg, S.f., R.F. Klein, D.L. Traut, M.D. Bogdonoff und E.H. Estes jr.: J.

clin. Invest. 40, 1846 (1961). 512. Frimter, G. W.: Science 149, 1095 (1965). 513. Fritz, I.B.: Amer. J. Physiol. 197, 297 (1959). 514. Fritz, I.B.: Amer. J. Physiol. 206, 1217 (1964). 515. Fritz, W: Nahrung 12, 799, 805 (1968). 516. Fritz, W und R. Engst: Z. ges. Hyg. 17, 271 (1971) 517. Fudema, ].J., Y. T. Oster, f.A. Pizzell und A.f. Gatz: Am er. J. Physiol.198, 123

(1960); J. appl. Physiol.15, 671 (1960). 518. Fürth, 0., und W Engel: Biochem. Z. 269, 381 (1930). 519. Fuhrman, F.A., und ].M. Crisman: J. clin. Invest. 27, 364 (1948). 520. Fuller, A.T., A. Neuherger und T.A. Webster: Biochem. J. 41, 11 (1947). 521. Fuller, H.L., S.I. Chang und ].K Potter: J. Nutr. 91. 477 (1967). 522. Fuller, R. W: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 133, 620 (1970). 523. Fuller, R. W und H.D. Snody: Science 159, 738 (1968). 524. Funk, f.P., A. ]art und H. Dam: Brit. J. Nutr. 14, 171 (1960). 525. Furchner, f.E., und C.R. Richmond: Proc. Soc. exp. Biol. Med.110, 185 (1962). 526. Gabbe, E.E., und H.C. Heinrich in H.C. Heinrich: Vitamin B12 und Intrinsic

Factor. 2. Europäisches Symposium (Stuttgart 1962). S. 116. 526a. Gabel, N. W und V. Thomas: J. Neurochen. 18, 1229 (1971). 527. Gabriel-fürgens, P., H. Reinauer und S. Hollmann: Internat. Z. Vitamin-

forsch. 38, 482 (1962). 528. Gal, E.M., und D.E. Razevska: Arch. Biochem. 89, 253 (1960). 529. GaZe, M.M. und M.A. Crawford: Metabolism 18, 1021 (1969). 530. Gallagher, C.H., ].D. Judahund KK Rees: Proc. Roy. Soc. London Ser. B.

145, 134, 195 (1956). 530a. Galton, D. J.: The Human Adipose Cell. (Verlag Butterworthand Co. London.

1971). 531. Gamble, ].L.: Chemical Anatomy, Physiology and Pathology of extracellular

Fluid. 6. Aufl. (Cambridge/Massachusetts 1954). 532. Gan, f.C., undH. Jeffey: Biochim. biophys,Acta148, 488 (1967);252, 125 (1971). 533. Ganther, H.E., O.A. Levander und C.A. Baumann: J. Nutr. 88, 55 (1966). 534. Gardner, A.F.: Rev. canad. Biol. 17, 420 (1958). 535. Gardner, D.E., F.A. Smith, f.C. Hodge, F. Brudevold und D. McAlridge: J.

appl. Physiol. 14, 427 (1959). 536. Gartler, S.M.: Arch. Biochem. 80, 400 (1959). 537. Gatt, S. und Y. Barenholz: Biochem. biophys. Res. Commun. 32, 588 (1968). 538. Gehrmann, G.: Ergebn. inn. Med. Kinderheilkde. N.F.19, 274 (1963). 539. Geiger, E., G. W Courthney und L.E. Geiger: Arch. Biochem. 41, 74 (1952). 540. Gerber, A., A.P. Raab und A.E. Sobel: Amer. J. Med. 16, 729 (1954). 541. Gerber, G.B., G. Gerber, T.R. Coszalka und V.M. Emmel: Amer. J. Physiol.

202, 453 (1962). 542. Gershoff, S.N., und S.B. Andrus: Fed. Proc. 19, 253 (1960). 543. Gershoff, S.N., und F.F. Faragalla: J. biol. Chem. 234, 2391 (1959). 544. Gerson, T., F.B. Shorland, Y. Adams und M.E. Bell: Biochem. J. 73, 594

(1959). 545. Gerulat, B.F., und C.P. Berg: Arch. Biochem. 88, 273 (1960). 546. Gibson, Q.H., und G. Wiseman: Biochem. J. 48, 426 (1951).

628 Literatur

547. Gilgen, A., und F. Leuthardt: Helv. chim. Acta 45, 1833 (1962). 548. Gillman, T., P.A.S. Conham und M. Hathorn: Lancet 1958, 11557. 549. Ginter, E.: Physiol. bohemoslov. 11, 522 (1962). 550. Ginter, E., und f. Cerven: Physiol. bohemoslov. 11, 529 (1962). 551. Girardet, P., R. Richerich und I. Antener: Helv. physiol. pharmacol. Acta 22,

7 (1964). 552. Gitler, C. in H.N. Munro: Mammalian Protein Metabolism. (Academic Press.

New York-London). Band 1. S. 35. 1964. 553. Glass, G.B.J., L.f. Boyd und L. Stephanson: Proc. Soc. exp. Bio!. Med. 86,

522 (1954). 554. Glick, Z. und M.A. foslyn: J. Nutr. 100, 516 (1970). 555. Glimcher, M.f., U.A. Friberg und P.T. Levine: Biochem. J. 93, 202 (1964). 556. Glimcher, M.J., G. Mechanic, L.C. Bonar und E.J. Daniel: J. bio!. Chem.

236, 3210 (1961). 557. Glimcher, M.J., G.L. Mechanic und U.A. Friberg: Biochem. J. 93, 198 (1964). 558. Glock, G.E., und P. McLean: Biochem. J. 61, 388 (1955). 559. Glock, G.E., und P. McLean: Exp. Cell Res.ll, 234 (1956). 560. Glomset, f.A.: Biochim. biophys. Acta 70, 389 (1963). 561. Gloor, U., f. Würsch, H. Mayer, 0. Isler und 0. Wiss: Helv. chim. Acta 49, 2582 (1966). 562. Glover, M., f. Glover und R.A. Morton: Biochem. J. 51, 1 (1952). 563. Glover, J., und C. Green: Biochem. J. 67, 308 (1957). 564. Glover, J., und E.R. Redfearn: Biochem. J. 58, XV (1954). 565. Glover, f., und D. W Stainer: Biochem. J. 72, 79 (1959). 566. Godin, C. und G. Dolan: J. Nutr. 90, 284 (1966). 566a. Goettsch, M.: J. Nutrit. 45, 609 (1951). 567. Goldberg, A., und K Guggenheim: Biochem. J. 83, 129 (1962). 568. Goldsmith, G.A., H.P. Sarett, UD. Registerundf. Gibbens: J. clin. Invest. 31,

533 (1952). 569. Gontzea, I. und P. Suseseu: Natural Antitutritive Substances in Foodstuffs

and Forages. (Verlag Karger, Basel-New York 1968). 570. Goodman, D.S., und Noble, R.P.: J. clin. Invest. 47, 231 (1968). 571. Goodman, D.S.: J. clin. Invest. 43, 1480 (1964). 572. Goodman, D.S., und T. Shiratori: Biochim. biophys. Acta 84, 104 (1964); J.

Lipid Res. 5, 578 (1964). 573. Goodman, WS.: Science 125, 1296 (1957). 574. Gordonoff, T.: Schweiz. Med. Wschr. 1960, 726, Therapie 15, 623 (1960). 575. Gottenbos, l.I., und H.f. Thomasson inA.C. Frazer: Biochemical Problems of

Lipids. (Amsterdam 1963) S. 272. 576. Gottenbos, f.f., und H.f. Thomasson: Nutritio et Dieta 7, 110 (1965). 577. Gounelle, H. und C. Boudene: Ann. Nutr. 21, 70 (1967). 578. Gräf, W: Arch. Hygiene 153, 390 (1969); 154, 331 (1970). 579. Gräf, W und K Diehl: Arch. Hyg.150, 49 (1966). 579a. Graham, L.A., J.J. Ceasar und A.S. V. Burger: Metabolism 9, 646 (1960). 580. Graig, F.A., und E. Siegel: Proc. Soc. exp. Bio!. Med. 104, 391 (1960). 581. Grande, F.: Amer. J. clin. Nutrit. 13, 122 (1963). J. Nutr. 76, 255 (1962). 582. Grande, F., f. T. Anderson und A. Keys: J. Nutrit. 74, 420 (1961). 583. Grande, F., f.T. Anderson, C. Chlouverakis, M. Proja und A. Keys: J. Nutrit.

87, 52 (1965).

Literatur 629

584. Grande, F., f.T. Anderson und A. Keys: Amer. J. clin. Nutrit. 12, 331 (1963). 585. Grande, F., L.f. Hay, H. W. Heupel, und D.S. Amatuzio: Circulation Res. 8,

810 (1960). 586. Grant, G.H. und P.H. Everall: J. clin. Pathol.10, 360 (1957). 587. Grant-Frosh, D.R., und E.J. Underwood: Austral. J. exp. Biol. 36, 339 (1958). 588. Grasso, S., B. Gunning, K Imachi, G. Michaelis und L. Kinsell: Metabolism

11, 920 (1962). 589. Gray, D.E.,]. Chisholm und C.H. le Peng: J. Vitaminol. 6, 295 (1961). 590. Gray, ].A.: J. dent. Res. 41, 633 (1962). 591. Gray, L.F., und G.H. Ellis: J. Nutrit. 40, 441 (1950). 592. Green, C. in A.C. Frazer: "Biochemical Problems of Lipids" (Amsterdam­

London-New York 1963) S. 144. 593. Green,]., E.E. Edwin, A.T. Diplock und]. Bunyan: Biochim. biophys. Acta

49, 417 (1961). 594. Green, f.P., E. Sondergaard und H. Dam: J. Pharmacol. exp. Therap. 119, 12

(1957). 595. Green, R, R. Charlton, H. Saftel, T. Bothwell, F. Mayet, B. Adams, C. Finch

und M. Layrisse: Am. J. Med. 45, 336 (1968). 596. Greenberg, D.M., und E.M. Cuthbertson: J. biol. Chem. 145, 179 (1942). 597. Greenberg, L.D., B. Me/vor und H.D. Moon: Amer. J. clin. Nutrit. 6, 635

(1958). 598. Greenfield, H. und G.M. Briggs: Ann. Rev. Biochem. 40, 549 (1971). 599. Greenwald, E., ]. Samachsan und H. Spencer: J. Nutrit. 79, 531 (1963). 600. Griebe!, C.: Z. Lebensmitteluntersuch. 90, 191 (1950). 601. Griem, W: Klin. Wschr. 45, 318 (1967). 602. Griffin, ].B., N.M. Davidian und R. Peniall: J. biol. Chem. 240, 4427 (1965). 603. Grimmer, G., und A. Hildebrandt: Deutsch. Lebensmittelrundschau 61, 237

(1965); 62, 19 (1966); Z. Krebsforsch. 67, 272 (1965). 604. Grimmer, G. und A. Hildebrandt: Dtsch. Lebensmittelrundschau 62, 19

(1966). 605. Grimmer, G. und A. Hildebrandt: Z. Krebsforsch. 69, 223 (1967). 606. Grimmer, G., ]. Kracht und R. Tschesche: Naturwiss. 48, 718 (1961). 607. Grimmer, G. und G. Wilhelm: Dtsch. Lebensmittelrundschau 65, 229 (1969). 608. Griswold, R.L., und N. Pace: Exp. Cell Res. 11, 362 (1956). 609. Grass, E.: Arch. Hyg. 148, 28 (1964). 610. Grossmann, D., und KLang: Biochem. Z. 336, 351 (1962/63). 611. Grove, f.A., RM. ]ohnson und J.H. Cline: J. biol. Chem. 241, 5564 (1966). 612. Grundy, S.M. und E.H. Ahrens jr.: J. Lipid Res.10, 91 (1969). 613. Grundy, S.M. und E.H. Ahrens jr.: J. clin. Invest. 49, 1135 (1970). 614. Gubler, C.J., G.E. Cartwright und M.M. Wintrobe: J. biol. Chem. 224, 533

(1957). 615. Gubler, J.C., D.S. Taylor, E.J. Eichwald, G.E. Cartwright und M.M. Wintro­

be: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 86, 223 (1954). 615a. Guggenheim, K, A. Brzezinki, ]. Ilan und B. Kallner: Amer. J. clin. Nutrit.

7, 526 (1959). 616. Gugler, E., M. Bein und G.v.Muralt: Schweiz. med. Wschr.1959, 1172. 617. Gugler, E., und G.v.Muralt: Schweiz. med. Wschr. 1959, 925. 618. Gunning, B., K Imaichi, S.D. Splitter und L. Kinsell: Lancet 1964, II,

336.

630 Literatur

619. Gupta, J.D., A.M. Daroury, A.E. Rarper und C.A. Elvehjem: J. Nutrit. 64, 259 (1958).

620. Gustafson, B.E.: Svensk Tandläk. Tidsskr. 45, Supplementum (1952). 621. Guterman, H.S.: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 65, 176 (1947). 622. Györgyi, P. und C.C. Rose: Science 94, 261 (1941). 623. György, P. in W.H. Sebrell und R.S. Harris: The Vitamins. Band 3. S. 280

(New York 1954). 624. Hadjimarkos, D.M.: Nature 193, 178 (1962). 625. Hadorn, H.: Mittig. Lebensmittelunters. 38, 314 (1947). 626. Haenel, H., H. Ackermann und H. Rutloff: Naturwiss. 46, 325 (1959). 627. Hallden, N.A., I.M. Fisenne und J.H. Harby: Science 140, 1327 (1963). 628. Hallsworth, A.S.: Biochem. J. 93, 255 (1964). 629. Halverson, A. W., P.L. Guss und O.E. Olson: J. Nutrit. 77, 459 (1962). 630. Halverson, A. W., I.S. Palmerund P.L. Guss: Toxicol. appl. Pharmacol. 9, 4 77

(1966). 631. Hamfelt, A.: Clin. chim. Acta 10, 48 (1964). 632. Hamilton, E.J.: Nature 227, 501 (1970). 633. Hamprecht, B.: Naturwiss. 56, 398 (1969). 634. Handel, E. van: J. Atheroscler. Res. 1, 121 (1961). 635. Handler, P.: J. Nutrit. 33, 221 (1947). 636. Handschumacher, R.E., W.A. Creasey, f.f. Jaffe, C.A. Paternak und L. Ban­

kin: Proc. nat. Acad. Sei. (Washington) 46, 178 (1960). 637. Hansard, S.L., und M.P. Plumlee: J. Nutrit. 54, 17 (1954). 638. Hansen, A.E., M.F. Haggard, A.N. Boelsche, D.f.S. Adam und H.F. Wiese:

J. Nutrit. 66, 565 (1959). 639. Hansen, A.E., H.F. Wiese, A.N. Boelsche, M.E. Haggard, D.J.D. Adam und

H. Davies: Pediatrics 31, 171 (1963). 640. Hansen, I.A., und J.F. Mead: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 120, 527 (1965). 641. Hansen, R.G., und R.A. Freedland: J. biol. Chem. 219, 391 (1956). 642. Hanson, H., und S. Fittkau: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 313, 115 (1958). 643. Hanssen, E.: Naturwiss. 56, 90 (1969). 644. Hardy, R. W.F., und C.A. Baumann: J. Nutrit. 69, 429 (1959). 645. Harison, P.M. in G. Gros und S.R. Naegeli: "lron Metabolism" (Berlin-

Heidelberg-Göttingen 1964) S. 40. 646. Harman, D.: Agents. Actions 1, 3 (1969). 647. Harp, M.f., und F.I. Scouler: J. Nutrit. 47, 67 (1952). 648. Harper, A.E., und M.C. Katayama: J. Nutrit. 49, 261 (1953). 649. Harper, A.E., R.M. Richard und R.A. Collins: Arch. Biochem. 31, 328 (1951). 650. Harper, A.E., und Q.R. Rogers: Proc. Nutrit. Soc. 24, 173 (1965). 651. Harper, E., N.J. Benevenga und R.M. Wohlhueter: Physiol. Rev. 50, 428 (1970). 652. Harris, R.S., und H. Sherman: Food Res. 19, 257 (1954). 653. Harrison, G.E., K Kostiol-Simonovic und G.R. Howells: Internat. J. rad.

Biol. 4, 623 (1962). 654. Harrison, G.E., E. Lumsden, W.H.A. RaymondundA. Suton: Arch. Biochem.

80, 97 (1959). . 655. Hartless, R.L.: Biochem. J. 48, 245 (1951); 49, 574 (1951). 656. Hartless, R.L., und A.G. Leaver: Arch. oral. Biol. 5, 274 (1961); 7, 557 (1962). 657. Hartley, W.J., C. Drake und A.B. Grant: New Zeeland J. Agr. 99, 259 (1959). 658. Hartman, L., F.B. Shorland und B. Cleverley: Biochem. J. 69, 1 (1958).

Literatur 631

659. Hartman, R.H., G. Matrone und G.H. Wise: J. Nutrit. 57, 429 (1955). 660. Hartmann, W.J., R.I. Akawie und W.G. Clark: J. biol. Chem. 216, 507 (1955). 661. Hartree, E.F., und T. Mann: Biochem. J. 71,423 (1959); 75, 251 (1960); 80,464

(1961); J. Reproduct. Fert. 1, 23 (1960). 662. Hasegawa, E.: Vitamins (Japan) 8, 415 421 (1955). 663. Hashim, S.A., A. Arteaga und T.V. van Italie: Lancet 1960, I, 1105. 664. Haslam, E.: Chemistry of vegtable Tannins. (Academic Press, London- New

York 1966). 665. Hauge, J.G.: Acta physiol. scand. 45, 375 (1959). 666. Haworth, J.C., D.f. Ford und M.K Younozai: Pediatr. Res. 3, 441 (1969). 667. Hayashida, T., und 0. W Portman: J. Nutrit. 81, 103 (1963). 668. Head, M.J., und J.A. Rook: Nature 176, 262 (1955). 669. Heggeness, F. W.: J. Nutrit. 69, 142 (1959). 670. Heggeness, F. W.: Amer. J. Physiol. 198, 625 (1960). 671. Heggeness, F. W., und S. Lerman: J. Nutrit. 72, 309 (1960). 672. Hegsted, D.M.: Fed. Proc. 26, 1747 (1967). 673. Hegsted, D.M.: Fed. Proc. 22, 1424 (1963); Med. Ernährg.10, 225 (1970). 673a. Hegsted, D.M. in KLang, W Fekl und G. Berg: Bilanzierte Ernährung in

der Therapie. (Thieme Verlag. Stuttgart 1971) S. 12. 674. Hegsted, D.M., S.B. Andrus, A. Gotsis und 0. W. Portman: J. Nutrit. 63, 273

(1957). 675. Hegsted, D.M., und M. Bresnahan: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 112, 579 (W63). 676. Hegsted, D.M., J.f. Vitale und H. McGrath: J. Nutrit. 58, 175 (1956). 677. Heinrich, H.C., und E.E. Gabbein H.C. Heinrich: Vitamin B12 und Intrinsic

Factor. 2. Europäisches Symposium. (Stuttgart 1962) S. 252. 678. Heinrich, H.C., und E.E. Gabbein H.C. Heinrich: Vitamin B12 und Intrinsic

Factor. 2. Europäisches Symposium. (Stuttgart 1962) S. 638. 679. Heinrich, H.C. und E.E. Gabbe: Experientia 26, 467 (1970). 679a. Heinrich, H.C., E.E. Gabbe, G. Kuglerund A.A. Pfau: Klin. Wschr. 49, 819

(1971). 680. Heinrich, H.C., E.E. Gabbe, B. Meineke und D.H. Schang: Klin. Wschr. 44,

827 (1966). 681. Heinrich, C.H., und A.A. Pfau in H.C. Heinrich: Vitamin B12 und Intrinsic

Factor. 2. Europäisches Symposium. (Stuttgart 1962) S. 351. 682. Heinrich, H.C., und M. Staak: Amer. J. clin. Nutrit. 8, 247 (1960). 683. Heinrich, M. jr., und F.E. Kelsey: J. Pharmacol. exp. Therap. 114, 28 (1955). 684. Heinz, F. undf. Junghänel: Hoppe-Seylers Z. Physiol. Chem. 350, 859 (1969). 685. Heinz, F., W. Lamprecht und J. Kirsch: J. clin. Invest. 47, 1826 (1968). 686. Heller, V.G., und A.D. Burke: J. biol. Chem. 74, 85 (1927). 687. Hemker, H.C., J. van der Meer, R. Hodge und E.A. Loeliger in H. von Kress

und KU. Blum: Vitamine A, E und K. (Schattauer Verlag, Stuttgart- New York (1969). S. 199.

688. Henderickx, H.: Z. Ernährungswiss. 3, 158 (1963). 689. Heneman, P.H.: Fed. Proc. 18, 1093 (1959). 690. Henry, KM., und S.K Kon: Biochem. J. 33, 173 (1939). 691. Hepburn, F.N., und W.B. Bradley: J. Nutrit. 84, 305 (1964). 692. Heppel, L.A.: Amer. J. Physiol. 127, 385 (1939). 693. Herbert, V.: Amer. J. clin. Nutrit. 12, 17 (1963). 694. Herrmann, K: Dtsch. Lebensmittelrundschau 59, 309 (1963).

632 Literatur

695. Herrmann, K: Z. Lebensmitteluntersuch. 133, 158 (1967). 696. Hermann, R.H.: Am J. clin. Nutr. 24, 488, 556 (1971). 697. Hernandez, H.H., I.L. Chaikoff und]. Y. Kiyasu: Amer. J. Physiol. 181, 523

(1955). 698. Herndon, ].F., E.G. Rice, R.G. Tucker, E.f. van Loon und S.M. Greenberg:

J. Nutrit. 64, 615 (1958). 699. Hevesy, G., L. Hahn und 0. Rebbe: Kgl. Danske Videnskab. Selskab. Biol.

Meddel. 24, Nr. 3 (1939). 700. Heyningen, R. van: Biochem. J. 65, 24 (1957). 701. Heyningen, R. van: Nature 184, 194 (1958). 702. Heyningen, R. van: Biochem. J. 69, 481 (1958); 73, 197 (1959). 703. Heyningen, R. van: Exp. Eye Res. 8, 379 (1969). 704. Heyns, K, f. Heukeshoven und KH. Brose: Z. angew. Chem. 80, 627 (1968). 705. Heyns, K, und H. Koch: Z. Lebensmitteluntersuch. 145, 75 (1971). 706. High, E.G., und S.S. Wilson: J. Nutrit. 50, 203 (1953). 707. Hill, J.G., A. Kuksis und f.M.R. Beveridge: J. Amer. Oil Chem. Soc. 41, 393

(1964). 708. Hill, R.L., N. Bakerund I.L. Chaikoff: J. biol. Chem. 209, 705 (1954). 709. Hill, R.L., und I.L. Chaikoff: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 91, 265 (1956). 710. Hillyard, L.A., C.E. Cornelius und I.L. Chaikoff: J. biol. Chem. 234, 2240

(1959). 710a. Hintz, H.F., und D.E. Hogue: J. Nutrit. 84, 283 (1964). 711. Hintz, H.F., D.E. Hogue und L. Krock: J. Nutr. 93, 77 (1967). 712. Hironaka, R., H. Draper und f. Kastelic: J. Nutrit. 71, 356 (1960). 713. Hoagland, R., N.R. Ellis, O.G. Rankins und G.G. Snider: J. Nutrit. 35, 167

(1948). 714. Hock, A., und K Struntz: Die experimentelle diätetische Lebernekrose

(Darmstadt 1960). 715. Hodge, H.C.: J. Amer. dent. Assoc. 40, 437 (1950). 716. Hodge, H.C., E. Gavett und I. Thomas: J. biol. Chem. 163, 1 (1946). 717. Hodge, f. V, E.R. Nye und G. W. Emerson: Lancet 1964, I 1108. 718. Hodges, R.E., W.B. Bean, M.A. Ohlson und R. Bleiler: J. clin. Invest. 37, 1642

(1958): 38, 1421 (1959). 719. Hodges, R.E., f. Hood, f.E. Canham, H.E. Sauberlieh und E.M. Baker: Am.

J. clin. Nutr. 24, 433 (1971). 720. Hodginson, A.: Clin. Chem. 16, 557 (1970). 721. Högl, 0.: Chimia 5, 239 (1951). 721a. Hölzl-Wallach, D.F. und H. Fischer: The Dynamic Structure of Cell Mem­

branes. (Springer Verlag, Berlin-Heidelberg-New York 1971). 722. Hoffmann-Ostenhof, 0., C. Jungwirth und I.B. David: Naturwiss. 45, 265

(1958). 723. Hogan, A.G., W.O. Regan und W.B. House: J. Nutrit. 41, 203 (1950). 724. Holasek, M.: Hoppe-Seylers. Z. physiol. Chem. 298, 55, 219, 224 (1954). 725. Hollmann, S., V. Herlyn und W. Schiek: Pflügers Arch. ges. Physiol. 277, 361

(1963). 726. Hollmann, S., und V. Herlyn: Klin. Wschr.1962, 98. 727. Holloway, ].P., M. Mellanby und R.].C. Stewart: Brit. dent. J.104, 305 (1958). 728. Holloway, P. W., und f.S. Wakil: J. biol. Chem. 239, 2489 (1964). 729. Holman, R.T.: J. Nutrit. 70, 405 (1960).

Literatur 633

730. Holman, R.T., WO. CasterundH.F. Wiese:Amer.J.clin.Nutrit.14, 70(1964). 731. Holman, R.T., W.O. Caster und H.F. Wiese: Amer. J. clin. Nutrit. 14, 193

(1964). 732. Holman, R.T., und H. Mohrhauer: Acta ehern. scand. 17, 84 (1963). 733. Holmes, J.H., und L.J. Czek: Amer. J. Physiol. 164, 407 (1951). 733a. Holmes, WL. und WM. Bortz: Biochemistry and Pharmacology of Free

Fatty Acids. (Verlag Karger, Basel-München-Paris-London-New York-Sidney. 1971).

734. Holt, L.E. jr., P. Györgyi, E. Pratt, S.E. Snyderman und WM. Wallace: Pro­tein and Amino Acid Requirements in Early Life. (New York University Press 1960).

735. Holtz, P., und D. Palm: Pharmacol. Rev. 16, 113 (1964). 735a. Holtzmann, R.B., und F.H. Ilcewitz: Science 153, 1259 (1966). 735b. Holzer, H.: Angew. Chem. 73, 721 (1961). 736. Hoogerwerf, A., und A. WJ.H. Hoitink: Internat. Z. angew. Physiol. 20, 164

(1963). 737. Hope, D.B.: Biochem. J. 66, 486 (1957). 738. Horecker, B.L., K Lang und Y. Takagi: Metabolism, Physiology and Clinical

Use of Pentoses and Pentitols. (Springer Verlag Berlin-Heidelberg-New York 1969).

739. Horn, M.f., M.f. Lichtenstein und M. Womack: J. agr. Food Chem. 16, 741 (1968).

740. Horton, E. W: Physiol. Rev. 49, 122 (1969). 741. Horwitt, M.K: Amer. J. clin. Nutrit. 3, 244 (1955). 742. Horwitt, M.K, C.f. Harveg, B. Centurg und L.A. Witting: J. Amer. dietet.

Assoc. 38, 231 (1961). 743. Horwitt, M.K, 0. W Bilis, C.C. Harvey, E. Liebert und D.L. Steinberg: J.

Nutrit. 39; 357 (1949). 744. Horwitz, D., W Lovenberg, K Engelman und A. Sjoerdsma: J. Am. Med.

Assoc. 188, 1108 (1964). 745. Hoskin, F.C.G., f. WT. Spinks und L.B. ]acques: Canad. J. Biochem. 32, 240

(1954). 746. Hotovy, R., f. Enenkel, J. Gillisen, U. ]ahn, H.G. Kraft, H. Müller-Calagan,

P. Mürmann, S. Sommer und R. Struller: Arzneimittelforsch.14, 26 (1964). 747. Houk, A.E.H., A. W Thomad und H.C. Sherman: J. Nutrit. 31, 609 (1946). 748. Hause, WB., und A.G. Hogan: J. Nutrit. 55, 507 (1955). 749. Hove, E.L., D.H. Copeland, J.F. Herndorn und WD. Salmon: J. Nutrit. 63,

289 (1957). 750. Hove, E.L., C.A. Elvehjem und E.B. Hart: Amer. J. Physiol. 127, 689 (1939}. 751. Hove, E.L., und f.F. Herndon: J. Nutrit. 55, 363 (1952). 752. Howard, C.F. jr.: J. Lipid Res. 9, 254 (1968). 753. Howard, C.F. jr.: J. biol. Chem. 245, 462 (1970). 754. Howard, F., und f. Yudkin: Brit. J. Nutrit. 17, 281 (1963). 755. Howe, E.E.: Amer. J. clin. Nutrit. 6, 18 (1958). 756. Howe, E.E., D.K Bosshardt und f. W Huff: J. Nutrit. 72, 379 (1960). 757. Howell, R. Wund D.G. Wilson: Brit. Med. J.1969, 145. 758. Hsu, J.M., E. Buddemeyer und B.F. Chow: Biochem. J. 90, 60 (1964). 759. Hsu, P.T., und G.F. Combs: J. Nutrit. 47, 73 (1952). 760. Huang, T.C., und A. Kuksis: Canad. J. Biochem. 43, 299 (1965).

634 Literatur

761. Hudson, J.L., E.R. Diller, R.R. Pfeiffer und W W Davis: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 102, 461 (1959).

762. Hughes, R.E.: Nature 203, 1068 (1964). 763. Hughes, R.E. und R.f. Hurley: Brit. J. Nutr. 23, 211 (1969). 764. Hughes, R.E., und E. Kodicek: Biochem. J. 77, 3 P (1960). 765. Hume, E.M., und H.A. Krebs: Med. Res. Council Brit. spec. Report Ser.

Nr. 264 (1949). 766. Humphteys, E.R. und f. T. Triffit: Nature 219, 1172 (1968). 767. Hung, P.C., V.R. Young, B. Chalakos und N.C. Scrimshaw: J. Nutr. 90, 416

(1966). 768. Hursh, J.B.: Science 132, 1666 (1960). 769. Hursh, J.B., W Neumam, T. Toribara, H. WilsonundC. Waterhouse:Health.

Phys. 17, 619 (1969). 770. Huston, R.L. und H.M. Scott: Fed. Proc. 27, 1204 (1968). 771. Jlan, ]., A. Schwartz und K Guggenheim: Metabolism 11, 535 (1962). 772. Inagami, K, M. Kaihara und f.M. Price: J. biol. Chem. 240, 3682 (1965). 772/1. Inhoffen, H.H., und K Irmscher: Fortschr. Chemie org. Naturstoffe 17, 70

(1959). 772a. Irwin, I. und D.M. Hegsted: J. Nutr. 101, 385 (1971). 773. Irwin, I. und A.J. Staton: Am J. clin. Nutr. 22, 701 (1969). 774. Isler, 0.: Angew. Chem. 71, 7 (1959). 774a. Isler, 0.: Carotenoids. (Verlag Birkhäuser, Basel und Stuttgart1971). 775. Isliker, H., F. Weber und 0. Wiss: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 320, 126

(1960). 776. Issekutz, B. jr., K Rodahl und N.C. Birkhead: J. Nutrit. 78, 189 (1962). 777. Isselbacher, KJ., und D.M. Budz: Nature 200, 364 (1963). 778. Ivamoto, A., E.E. Hellerstein und D.M. Hegsted: J. Nutrit. 79, 488 (1963). 779. ]acini, G., E. Fedeli und A. Lanzani: J. Ass. off. anal. Chem. 50, 84 (1967). 780. ]acob, f. und G. Grimmer: J. Lipid Res. 9, 730 (1968). 781. ]acobs, A. und P.M. Miles: Clin. chim. Acta 24, 87 (1969). 782. ]acobs, F.A., und R.S.L. Hillman: J. biol. Chem. 232, 454 (1958). 783. ]acobsen, f.G. und L.H. Smith jr.: Physiol. Rev. 48, 424 (1968). 784. ]acques, L.B., G.J. Millerund f. WT. Spinks: Schweiz. Med. Wschr. 29, 792

(1954). 785. Jäger, F.C.: Nutr. Dieta 10, 215 (1968). 786. Jaffe, WG. und K Bannig: Biochim. biophys. Acta 109, 80 (1965). 787. ]affe, WG. und C.L. V. Lette: J. Nutr. 94, 203 (1968). 788. ]ames, A.T., P. W Webbund T.D. Kellock: Biochem. J. 78, 333 (1961). 789. ]ansen, G.R.: J. Nutrit. 76, Supplementum 1 (1962). 790. ]asin, H.E., und M. Ziff: Proc. Soc. exp. Biol. Med.110, 837 (1962). 791. ]ason, f.B. und E. Codicek: Biochem. J. 120, 509, 515 (1970). 792. ]ensen, R.G., f. Sampuga und R.L. Pereira: Biochim. biophys. Acta 84, 481

(1964). 793. ]ervis, E.L., und D.H. Smyth: J. Physiol. 151, 51 (1960). 794. ]eter, M.A., und G.K Davis: J. Nutrit. 54, 215 (1954). 795. ]ochims, f.: Z. Kinderheilkde. 80, 677 (1958). · 796. ]ochims, f.: Z. Kinderheilkd. 88, 372 (1963). 797. ]ohansson, S., S. Lindstedt, H. Register und L. Waldström: Am J. clin. Nutr.

18, 185 (1966).

Literatur 635

798. Johnson, B.C., Q. Crider, C.H. Shunk, B.O. Linn, E.L. Wong und K Folkers: Biochem. biophys. Res. Commun. 5, 309 (1961).

799. fohnson, RM.: Exp. Cell Res. 32, 118 (1963}. 800. fohnston, F.A., und R.A. Folsom: J. Amer. dietet. Assoc. 39, 220 (1961). 801. fohnston, P. V., O.C. fohnson und F.A. Kummerow: Science 126, 698 (1957). 802. fohnston, P. V., O.C. fohnson und F.A. Kummerow: J. Nutrit. 65, 13 (1958). 803. Johnston, P. V., D.A. Kummerow und C.H. Walton: Proc. Soc. exp. Biol. Med.

99, 735 (1958). 804. fohnston, W.M., T.G.H. Drake, F.F. Tisdal und F.H. Harvie: Canad. Med.

Assoc. J. 55, 581 (1946). 804a. fones, D., f. SchalZer und K Folkers: Internat. J. Vitamin Nutr. Res. 41, 215

(1971). 805. Jones, J.E., R. Malano und E.B. Flink: Am J. clin. Nutr. 20, 632 (1967). 806. fones, RS.: Atherosclerosis. (Springer Verlag. Berlin-Heidelberg-New York.

1970). 807. fones, R., W.A. Thomas und R.F. Scott: Exp. molecul. Pathol. 1, 65 (1963}. 808. foshi, V.C., f. fayraman und T. Ramasarma: Biochem. J. 88, 25 (1963). 809. foshi, V.C., f. fayraman und T. Ramasarma: Biochem. biophys. Res. Commun.

18, 108 (1965). 810. foslyn, M.A. und Z. GUck: J. Nutr. 98, 119 (1969). 811. fudge, M.A., und f. van Eys: J. Nutrit. 76, 310 (1962). 811a. fürgens, R: Arzneimittelforsch. 1, 119 (1951). 812. Jung, A., R.G.G. Rusell, S. Bisaz, D.B. Morgan und H. Fleisch: Am. J. Phy-

siol. 218, 1757 (1970). 813. fungherr, E.L., f.M. Snyder und H.M. Scott: J. Nutrit. 65, 281 (1958). 814. Kägi, J.H.R, und B.L. Vallee: J. biol. Chem. 235, 3460 (1960); 236, 2435 (1961). 815. Kagawa, Y., und H. Takiguchi: J. Biochem. 51, 197 (1962). 816. Kahlenberg, O.f., A. Black und E.B. Forbes: J. Nutrit.13, 97 (1937}. 817. Kakade, M.L. und R. f. Evans: J. agr. Food Chem.13, 450 (1965); J. Nutr. 90,

191 (1966). 818. Kakade, M.L., J.E. Smith und M. Borchers: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 128,

811 (1968). 819. Kalant, N., und M. Clamen: Arch. Biochem. 85, 563 (1959). 820. Kalckar, H.M.: Science 150, 305 (1965). 821. Kaller, H.: Arch. internat. Pharmacodyn. 136, 12 (1962). 822. Kamath, S.H., und C.P. Berg: J. Nutrit. 82, 237 (1964). 823. Kamin, H.: Flavins and Flavoproteins. (University Park Press, Baltimore

1970). 824. Kann, H.E. jr., C.E. Mengel, W. Smith und B. Horton: Aerospace Med. 35,

840 (1964). 825. Kannel, W.B., T.R. Dawbern, G.D. Friedman, W.E. Glennon und P. McNa­

mara: Ann. intern. Med. 61, 888 (1964). 826. Kanter, G.S.: Amer. J. Physiol. 174, 87 (1953). 827. Kao, K Y.T., W.E. Hitt, RL. Dawson und T.H. McGavack: Proc. Soc. exp.

Biol. Med. 110, 538 (1962). 828. Kaplan, N.O., A. Goldin, S.R. Humphreys, M.M. Ciotti und F.E. Stolzen­

bach: J. biol. Chem. 219, 287 (1956). 829. Karg. H.: Nahrung 6, 430 (1962). 830. Karlin, R., und R. Wolff: C.R. Soc. Biol. 147, 1387 (1953).

636 Literatur

831. Karlsson, KA.: Lipids 5, 878 (1970). 832. Karnovsky, A.J., und M.L. Karnovsky: J. exp. Med. 113, 381 (1961). 833. Karvinen, E., T.M. Lin und A.C. Ivy: J. appl. Physiol. 11, 8 {1957). 834. Katzing, C.C., G.A. WetzigundC.P. Ellway:J.Nutr.100, 781(1970). 835. Kaufmann, H.P., und H. Dransfeld: Fette, Seifen, Anstrichm. 62, 73, 265

(1960). 836. Kaufmann, H.P., und G. Manke: Fette, Seifen, Anstrichm. 65, 295 (1963). 837. Kaufmann, H.P., und G. Manke: Fette, Seifen, Anstrichm. 66, 6 (1964). 838. Kaufmann, H.P., F. Volbert und G. Manke: Fette, Seifen, Anstrichm. 63, 261

{1961). 839. Kaunitz, H., und RE..Johnson: J. Amer. Oil Chem. Soc. 41, 50 (1964). 839a. Kaunitz, H., C.A. Slanetz und R.E. fohnson: J. Amer. Oil Chem. Soc. 35, 10

{1958). 839b. Kaunitz, H., C.A. Slanetz, R.E. fohnson und VK Babayan: AmJ. Oil Chem.

Soc. 36, 322 (1959). 840. Kawashima, S.: Nagoya J. Med. Sei. 32, 303 (1970). 841. Kayser, J., f. Neumann und f. Lavollay: C.R. Acad. Sei. 262, 2063 {1966). 842. Kehoe, R.A., f. Cholak und R. V Story: J. Nutrit. 19, 579 (1940). 843. Kent-fones, D. W., und A.f. Amos: Modern Cereal Chemistry. S. 339 (Liver­

pool1947). 844. Kerr, G.R. und H.A. Waisman: J. Nutr. 92, 10 (1967). 845. Kerr, G.R., R.C. Wolf und H.A. Waisman: Proc. Soc. exp. Bio!. Med.119, 561

{1965). 846. Kersten, W., K Krisch und Hf. Staudinger: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem.

313, 109 {1958). 847. Kersten, W., H. Schmidt und Hf. Staudinger: Biochem. Z. 326, 469 (1955):

328, 24 (1956). 848. Kersten, W., und Hf. Staudinger: Naturwiss. 43, 68 {1956). 849. Keston, A.S.: Science 120, 355 (1954). 850. Keyes, P.H., Arch. oral. Biol. 1, 304 (1960). 851. Keys, A., f.T. Anderson, F. Fidanza, M.H. Keys und B. Swahn: Clin. Chem.1,

34 {1955). 852. Keys, A., f.T. Anderson und F. Grande: Circulation 19, 201 {1959). 853. Keys, A., J.T. Anderson und F. Grande: Metabolism 14, 747 (1965). 854. Keys, A., J.T. Anderson und F. Grande: Metabolism 14, 776 (1965). 855. Keys, A., f. Brozek, A. Henschel, 0. Mickelsen und H.L. Taylor: The Biology

of Human Starvation (Minneapolis 1950). 856. Kieckebusch, W.: Arzneimittelforsch. 14, 1014 (1964). 857. Kieckebusch, W.: VII International Congress of Nutrition 1966. Abstracts

S. 226. 858. Kieckebusch, W., W. Griem, G. Czok, KH. Bässler, E.D. Degkwitz, E.

Schätfner und K Lang: Z. Ernährungswiss. 4, 26 (1963). 859. Kieckebusch, W., W. Griem und K Lang: Z. Ernährungswiss. 4, 5 (1963/

1964). 860. Kieckebusch, W., und K Lang: Z. Ernährungswiss. 3, 57· (1962). 861. Kienholz, M., und B. Kemkes: Arzneimittelforsch. 10, 917 (1960). 862. Kiermeier, F., und H. Steger: Z. Tierphysiol. Tierernährg. 16, 250 (1961); Z.

Lebensmittelunters. 115, 410 {1961). 863. Kiermeier F. und W. Wiegand: Z. Lebensmitteluntersuch. 139, 295 (1969).

Literatur 637

864. Kiessling, KH.: Biochim. biophys. Acta 20, 293 (1956). 865. Kiesvaara, M., und A.l. Virtanen: Acta ehern. scand. 16, 510 (1962). 866. Kikkawa, H., Z. Ogita und S. Fujito: Science 121, 43 (1955). 867. Kim, E., M. McCoy, und P.H. Weswig: J. Nutr. 98, 383 (1969). 868. King, D. W.: J. Nutrit. 83, 123 (1964). 869. King, E.J., und M. McGeorge: Biochem. J. 32, 426 (1938). 870. King, E.J., H. Stantial und M. Dolan: Biochem. J. 27, 1002 (1933). 871. King, f.S., M.L. Fleiden und W.H. Boyce: Clin. chim. Acta 7, 316 (1962). 872. Kinoshita, J.H., L.O. Merola und E. Dikmak: Biochim. biophys. Acta 62, 176

(1962). 873. Kinsell, W.L.: Amer. J. clin. Nutrit. 12, 228 (1963). 874. Kinsman, RA. und J. Hood: Am. J. clin. Nutr. 24, 455 (1971). 875. Kirschman, f.C., und f.G. Coniglio: J. biol. Chem. 236, 2200 (1961). 876. Kiyasu, f. Y., und I.L. Chaikoff: J. biol. Chem. 224, 935 (1957). 877. Klain, G.J., F.f. Sullivan und A. W. Meikle: J. Nutr. 100, 1431 (1970). 878. Klain, G.f., D.A. Vaughan und L.N. Vaughan: J. Nutrit. 80, 107 (1963). 879. Klain, G.J., D.A. Vaughan und L.N. Vaughan: J. Nutrit. 80, 337 (1963). 880. Klein, P.D., und R.A. Martin: J. biol. Chem. 234, 1685 (1959). 881. Klenk, E.: Experientia 17, 199 (1961). 882. Klenk, E. und W. Kahlke: Hoppe-Seylers Z. Physiol. Chem. 333, 133 (1963). 883. Klenk, E., und W. Knipprath: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 327, 283 (1962). 883a. Klevag, L.M.: Am. J. clin. Nutr. 22, 284 (1970). 884. Klitgard, H.M., H.f. Lipner, S.B. Barkerund T. Winnick: Endocrinol. 52, 79

(1953). 885. Knappe, J., W. Brümer und K Biederbick: Biochem. Z. 338, 599 (1963). 886. Knipprath, W.G., uild J.F. Mead: Biochim. biophys. Acta 116, 198 (1966). 887. Knoebel, L.K: J. Nutrit. 68, 393 (1959). 888. Knarr, M. und D. Shenke: Arch. Hyg. 152, 282 (1968). 889. Knox, W.E., und V.H. Auerbach: J. biol. Chem. 214, 307 (1955). 890. Kodicek, E. und P. W. Wilson: Biochem. J. 76, 27 P (1960). 891. König, KG.: Nutrit. Dieta 5, 33 (1964). 892. Körner, W.F. und H. Nowak: Arzneimittelforsch.17, 372 (1967). 893. Kofranyi. E.: Nahrung 11, 863 (1967). 894. Kofranyi, E., und J. ]ekat: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 335, 174 (1964). 895. Kofranyi, E. und H. Müller-Wecker: Hoppe-Seylers Z. Physiol. Chem. 325,

60 (1961). 896. Kohman, E.F.: J. Nutrit. 18, 233 (1939). 897. Koivusalo, M.: Acta physiol. scand. 45, 109 (1959). 898. Koivusalo, M., und J. Pipsa: Acta physiol. scand. 58, 13 (1963). 899. Kak, J.A.F., und J. Bouman: Acta brevia neerl. Physiol. Pharmaco!. 5, 111

(1935). 900. Kollmer, W.E., und H. Kriege!: Internat. J. Rad. Biol. 7, 333 (1964). 901. Konign, A.M., D.N.C. Muogbo und K Guggenheim: J. med. Sei. 6, 498 (1970). 902. Kore, 1., und M. Calcagno: Nature 197, 690 (1963). 903. Kowaski, S. und D. Schachter: J. biol. Chem. 244, 211 (1969). 904. Kozak, L.P., und Wells, W. W.: Arch. Biochem. 135, 371 (1969). 905. Kraft, H.G., L. Fibig und R. Hotovy: Arzneimittelforsch. 11, 922 (1961). 906. Krane, M.S., und M.f. Glimcher: J. biol. Chem. 237, 2991 (1962). 907. Kratzer, F.H.: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 80, 483 (1952).

638 Literatur

907a. Kratzing, C.C., G.A. Wetzig und C. Ellway: J. Nutr. 100, 781 (1970). 908. Kraut, H., und F. Jekat: Z. Ernährungswiss. Supplementum 3, 84 (1963). 909. Kraut, H., und H. Wecker: Biochem. Z. 315, 329 (1943); 318, 495 (1948). 910. Kriegel, H., und KG. Neumann: Atompraxis 8, 59 (1962). 911. Krinski, N.I., und J. Ganguly: J. biol. Chem. 202, 227 (1953). 912. Krisch, K, und Hf. Staudinger: Biochem. Z. 331, 195 (1959). 913. Krishnamurthy, S., und f.G. Bieri: J. Lipid Res. 4, 330 (1963). 914. Kritchevsky, D.: J. Amer. Oil Chem. Soc. 36, 111 (1959). 915. Kritchevsky, D.: Amer. J. clin. Nutrit. 8, 72 (1960). 916. Kritchevsky, D., und S.A. Tepper: J. Nutrit. 82, 157 (1964). 917. Kropf, R. und M. Geldmacher-Mallin-Crodt: Arch. Hyg. 152, 218 (1968). 918. Kruse, H.D., E.R. Orent-Keiles und E. V. McCollum: J. biol. Chem. 100, 603

(1933). 918a. Krusius, F.E., und P. Peltola: Acta endocrinol. 53, 342 (1966). 919. Kuemmel, D.F.: J. Amer. Oil Chem. Soc. 41, 667 (1964). 919a. Kuether, C.A., I.R. Telford und J.H. Roe: J. Nutrit. 28, 347 (1944). 920. Kuiken, KA.: J. Nutrit. 46, 13 (1952). 921. Kuiken, K.A., und C.M. Lyman: J. Nutrit. 36, 359 (1948). 922. Kulp, J.L., A.R. Schulert und E.f. Hodges: Science 132, 448 (1960). 923. Kummerow, F.A.: Fed. Proc. 23, 1053 (1964). 924. Kun, E.: J. biol. Chem. 221, 223 (1956). 925. Kutnink, M.A.,B.M. Tolbert, V.L. RichmondundE.M. Baker:Proc.Soc.exp.

Biol. Med. 132, 440 (1969). 926. Kutscher, W und R. Tomingas: Staub 29, 18 (1969). 927. Kuwaki, T., S. Ohmori und S. Mizuhara: Biochim. biophys. Acta 78, 553

(1963). 928. Kuyper, A.C.: J. biol. Chem. 123, 405 (1938); 159, 411 (1945). 929. Labbe, R.F., und N. Hubhard: Biochim. biophys. Acta 52, 130 (1961). 930. Labeyrie, F. und DeMende, S.: Bull. Soc. Chim. biol. 38, 1287 (1956). 931. Lakschanan, M.R., J.L. Pope und J.A. Olson: Biochem. biophys. Res. Com­

mun. 33, 237 (1968). 932. Lamb, A.R.: J. Nutrit. 41, 545 (1950). 933. Lambden, M.P. und G.A. Chrystowski: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 85, 190

(1954). 934. Lang, K: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 261, 240, 249 (1939). 935. Lang, K: Getreide, Mehl und Brot 1950, Heft 11/12. 936. Lang, K.: Lebensmittelrundschau 1959, 165. 937. Lang, K.: Z. Unters. Lebensmittel110, 450 (1959). 938. Lang, K.: Arzneimittelforsch. 10, 997 (1960). 939. Lang, K: Brot und sein Nährwert. S. 19 (Darmstadt 1963). 940. Lang, K.: In Symposium über Ascorbinsäure: (Darmstadt 1965). S. 149 941. Lang, K, in H.v.Kress und KU. Blum: "B-Vitamine. Klinische und physiolo­

gisch-chemische Probleme". Stuttgart 1966. S. 197. 942. Lang, K.: Alkohol und Coffein. Wiss. Veröffentl. der Dtsch. Ges. für Ernäh-

rung Band 17. (Verlag Dr. Dietrich Steinkopff, Darmstadt 1970). 943. Lang, K: Klin. Wschr. 49, 233 (1971). 944. Lang, K, und A. Eberwein: Z. Unters. Lebensmittel. 88, 153 (1948). 945. Lang, K. und W Fekl: Z. Ernährungswiss. Supplementum 10, (1970). 946. Lang, K. und W Fekl: Z. Ernährungswiss. Supptementum 11, (1971).

Literatur 639

947. Lang, K, W Fekl und W Berg: Bilanzierte Ernährung in der Therapie. (Thieme Verlag, Stuttgart 1971).

948. Lang, K und A. Fricker: Z. Lebensmitteluntersuch. 125, 390 (1964). 949. Lang, K, und W Grab: Klin. Wschr. 1946, 37. 950. Lang, K und f. Henschel: Z. Ernährungswiss. 9, 363 (1969); 10, 243 {1971);

12, 241 (1973). 951. Lang, K, und W Kieckebusch: Klin. Wschr.1957, 905. 952. Lang, K, W Kieckebusch, K fahr, G. Czok, W Griem und E. Degkwitz:

Helv. Physiol. Acta 21, 354 {1963). 953. Lang, K, und H. Oster: Biochem. Z. 324, 443 {1953). 954. Lang, K, W Pabst und W Griem: Naturwiss. 45, 373 {1958). 955. Lang, K, und O.F. Ranke: Stoffwechsel und Ernährung. (Berlin-Göttingen-

Heidelberg 1950.) 956. Lang, K und W V. Reimold: Z. Ernährungswiss. 10, 137, 325 (1971). 957. Lang, K, und E. Schäffner: Z. Ernährungswiss. 4, 235 {1964). 957a. Lang, Kund B. Schmidt: Z. Ernährungswiss. 9, 67 (1968). 958. Lang, K, G. Siebert, S. Lucius und H. Lang: Biochem. Z. 321, 538 (1950/1951). 959. Lang, K, und H. Weyland: Biochem. Z. 327, 109 (1955). 960. Langendorf, H.: Z. Ernährungswiss. Supptementum 2 (1963). 961. Langendorf, H.: Kongreß der Dtsch. Ges. Ernährung 1963 (Mainz). 962. Langendorf, H.: Lebensmittelrundschau {1965). 963. Langendorf, H., und K Lang: Z. Ernährungswiss. 8, 27 {1967). 964. Langendorf, H., G. Siebert und D. Nitz-Litzow: Nature 204, 888 {1964). 965. Langer, P.: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 323, 194 {1961). 966. Langner, R.R., und C.P. Berg: J. biol. Chem. 214, 699 (1955). 967. Lannek, N., P. Lindenberg und G. Tollerz: Nature 195, 1006 (1962). 968. Larsen, B.A., R.G.S. Bidwell und W W Harkins: Canad. J. Biochem. 38, 51

(1960). 969. Laterre, G.: Fertil. Steril. 12, 343 {1961). 970. Laurell, S.: Acta physiol. scand. 46, 97 (1959). 971. Laurell, S.: Acta physiol. scand. 47, 218 (1959). 972. Lawson, D.E.M., P. W Wilson und E. Codicek: Nature 228, 171 {1970). 973. Layrisse, M., f.D. Cook, C. Martinez, M. Rache, I.N. Kuhn, R.B. Walkerund

C.A. Finch: Blood 33, 430 (1969). 974. Lax, L.C., S. Sidlofski und G.A. Wrenshall: J. Physiol.132, 1 (1956). 975. Leach, R.M. jr., und A.M. Muenster: J. Nutrit. 78, 51 (1962). 976. Leat, WM.F.: Biochem. J. 91, 444 (1964). 977. Leaver, A.G., f.E. Eastoe und R.L. Hartless: Arch. oral. Biol. 2, 120 {1960). 978. Leaver, A.G., f.T. Triffitt und R.L. Hartless: Arch. oral. Biol. 8, 23 (1963). 979. Lee, C.C.: Science 129, 1280 (1959). 980. Lee, R.E., und N.Z. Lee: Amer. J. Physiol.149, 465 (1947). 981. Lees, H., und A.C. Kuyper: J. biol. Chem. 225, 641 {1957). 982. Lehmann, G., und A. Szaktill: Arbeitsphysiol. 11, 73 (1940). 983. Lehninger, A.L.: Biochem. J.119, 129 {1970). 984. Leichsenring, f.M., L.M. Norris und S.A. Lamison: J. Nutrit. 45, 477 (1951). 985. Leikin, S., und S.P. Bessman: J. Hematol. 11, 916 {1956). 986. Leitch, 1., und A. Hepburn: Nutrit. Abstr. Rev. 31, 14 (1961). 987. Lemaire, A.: Münch. med. Wschr.108, 496 {1966). 988. Lemarchel, M.P., und N. Munsch: C.R. Acad. Sei. 260, 714 (1965).

640 Literatur

989. Lengemann, F. W: J. Nutrit. 69, 23 (1959). 990. Lengemann, F. W, R.H. Wassermann und C.L. Comar: J. Nutrit. 68, 443

{1959). 991. Lepper, W: Z. Unters. Lebensm. 89, 264 {1949). 992. Lerman, S.: Science 130, 1473 (1959); Nature 184, 1406 (1959). 993. Lerman, S., und F.M. Heggeness: Biochem. J. 79, 224 (1961). 994. Levander, O.A., und Baumann, C.A.: Toxicol. appl. Pharmacol. 9, 98, 106

{1966). 995. Levenson, S.M., M.A. Adams, H. Rosen und F.H.L. Taylor: J. clin. lnvest. 32,

497 {1953). 996. Leverton, R.M. in A.A. Albanese: Protein and Amino Acid Nutrition. (Aca­

demie Press, New York-London. 1959). S. 477. 997. Leverton, R.M., J.M. Leichsenring, H. Linksweiler und F. Meyer: J. Nutrit.

74, 33 (1961). 998. Leverton, R.M., und D. Steel: J. Nutrit. 78, 10 (1962). 999. Levis, G.M.: Biochim. biophys. Acta 99, 194 (1965). 1000. Levy, G. und WH. Jusko: J. pharm. Sei. 55, 285 {1966). 1001. Lewis, A.M., WC. Thomas jr. und A. Tomita: Clin. Sei. 30, 389 (1966). 1002. Lewis, J.M., 0. Bodansky, KG. Falk und G. McGuire: J. Nutrit. 23, 35

(1942). 1003. Lewis, L.A., M.L. Quaife und I.H. Page: Amer. J. Physiol. 178, 221 (1954). 1004. Lewis, S.J.: Biochem. J. 25, 2162 (1931). 1005. Liang, C.C.: Nature 188, 660 (1960); Biochem. J. 82, 429 (1962); 83, 101 (1962). 1006. Lichtenstein, E.P., D.G. Morgan und C.H. Mueller: Agricult. Food Chem.

12, 158 {1964). 1007. Liener, I.E.: Econ, Bot.18, 27 {1964). 1008. Lijinsky, W und S.S. Epstein: Nature 225, 21 (1970). 1009. Lijinsky, W und A.E. Ross: Food Cosmet. Toxieol. 5, 343 (1967). 1010. Lindstedt, S. in R.J. Jones: Atherosclerosis. (Springer Verlag, Berlin-Heidel-

berg-New York 1970). S. 262. 1011. Lindstedt, S., und G. Lindstedt: Acta ehern. scand. 15, 701 {1961). 1012. Lindstrand, K, und KG. Stahlberg: Acta med. scand.174, 665 {1963). 1013. Linksweiler, H., H.M. Fox und P.C. Frey: J. Nutrit. 72, 397 (1960). 1014. Linksweiler, H., G. Geschwender, f. Ellison und H.M. Fox: J. Nutrit. 65,

441 {1958). 1015. Lis, H., C. Freedman, N. Sharon und E. Katchalski: Areh. Biochem. 117,

301 (1966). 1016. Liu, C.H., G.C. Ashton und D. V. Catron: J. Nutrit. 59, 267 (1956). 1017. Lockett, M.F. in J. W Fairbairn: The Pharmacology of Plant Phenolics. (Lon-

don-New York 1959) S. 81. 1018. Lockhart, E.E., H. Sherman und R.S. Harris: Scienee 96, 542 (1942). 1019. Lofgreen, G.P., und M.J. Kleiber: J. Nutrit. 49, 183 (1953}. 1020. Lofland, H.B. jr., H.O. Goodman, T.B. Clarkson und R. W Prichard: J.

Nutrit. 79, 188 {1963). 1021. Loijkin, M.E., A. W Wertz und C.G. Dietz: J. Nutrit. 46, 335 {1952). 1022. London, E.S., und A.G. Rabinowitsch: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 74,

305 {1911). 1023. Longenecker, J.B., und N.L. Hause: Arch. Bioehem. 84, 46 (1959); Amer. J.

clin. Nutrit. 9, 356 {1961).

Literatur 641

1024. Longmore, W]., und A.B. Hastings: J. Nutrit. 83, 103 (1964). 1025. Longmore, W.J., H.H. Kohl, f. W Hume und D.J. Mulford: J. Nutrit. 78,

295 (1962). 1026. Loriette, C., f.P. Carreau und ]. Raulin: Arch. Sei. physiol. 17, 273 (1963). 1027. Loriette, C., G. Clement und]. Raulin: C. R. Acad. Sei.: 255, 2204 (1962). 1028. Loutit, f.F., RS. Rusell, RS. Bruce und B.O. Bartlett: Nature 201, 770

(1964). 1029. Lowry, O.H.: Physiol. Rev. 32, 431 (1952). 1030. Lucas, HF. jr., D.N. Edginton und F. Markun.· Healt. Phys. 19, 739 (1940). 1031. Lucy, ].A., M. Luscombe und f.T. Dingle: Biochem. J. 89, 419 (1963). 1032. Luhby, A.L., f.M. Cooperman und D.N. Teller: Amer. J. clin. Nutrit. 7, 397

(1959). 1033. Lunde, G.: Vitamine in frischen und konservierten Nahrungsmitteln. 2. Aufi.

(Berlin 1939). 1034. Lundquist, F.: Nature 173, 587 (1953). 1035. Lussier, I.P.: Rev. Canad. Biol. 16, 434 (1957). 1036. Lyman, RL., C.R Cook und M.A. Williams: J. Nutrit. 82, 432 (1964). 1037. Lynen, F., f. Knappe, E. Lorch, G. fütting und E. Ringelmann: Angew.

Chem. 71, 481 (1959); Biochem. Z. 335, 123 (1961). 1038. Lynen, F., und M. Toda: Angew. Chem. 73, 513 (1961). 1039. Lynn, WS., und RH. Brown: Arch. Biochem. 81, 353 (1959). 1039a. Lynn, W.S., und RH. Brown: Biochem. biophys. Res. Commun. 11, 367

(1963). 1040. MacDonald, 1.: Clin. Sei. 29, 193 (1965); Adv. Lipid Res. 4, 39 (1965). 1041. MacDonald, 1.: Am. J. clin. Nutr. 18, 369 (1966). 1042. MacDonald, I. und D. Braithwaite: Clin. Sei. 27, 23 (1964). 1043. MacKenzie, RD., RU. Byerrum, C.F. Decker, C.A. Hoppert und RF. Lang-

harn: Arch. industr. Health 18, 232 (1958). 1044. Maddy, KH., und R W Swift: J. Nutrit. 47, 243 (1952). 1045. Mäenpäa, P.H., KO. Raivio und M.P. Kekomäki: Seience 161, 1253 (1968). 1046. Magee, A.C., und G. Matrone: J. Nutrit. 72, 233 (1960). 1047. Mahadevan, S., N.I. Ayyoub und O.A. Roels: J. biol. Chem. 241, 57 (1966). 1048 .. Mai, H.: Medizin und Ernährung 4, 186 (1963). 1049. Malangeau, P.: Bull. Soc. Chim. biol. 38, 729 (1956). 1050. Malath, P., und]. Ganguly: Biochem. J. 92, 521 (1964). 1051. Malkin, Rund B.G. Malmström: Adv. Enzymol. 33, 177 (1970). 1052. Malm, O.J.: Scand. J. clin. lab. Invest.10, Supptementum 36 (1958). 1053. Malorny, G., und N. Rietbrock: Naturwiss. 49, 520 (1962). 1054. Mameesh, M.S., undB.C. Johnson: Proc. Soc. exp. Biol. Med.101, 467 (1959). 1055. Mandel, P., und M. Thinnes: C.R. Acad. Sei. 254, 1691 (1962). 1055a. Mann, T.: Proc. Roy. Soc. (London) Ser. B.142, 21 (1954). 1056. Mannering, W].: Vitaminsand Hormones 7, 201 (1949). 1057. Mapson, L. W: Ann. N.Y. Acad. Sei. 92, 21 (1961). 1058. Marchetti, M.L. Landi und P. Pasquali: J. Nutrit. 84, 249 (1964); Biochim.

biophys. Acta 97, 356 (1965). 1059. Marquardt, P. und L. Hedler: Arzneimittelforsch.16, 778

(1966). 1060. Marquardt, P., H. Schmidt und M. Späth: Arzneimittelforsch. 13, 1100

(1963); 14, 734 (1964).

642 Literatur

1061. Marshall, M. W., H.E. Hildebrand, J.L. Dupont und M. Womack: J. Nutrit. 69, 371 (1959).

1062. Marston, H.R.: Physiol. Rev. 32, 66 (1952). 1063. Martin, G.f.: Ann. New York Acad. Sei. 61, 646 (1955). 1064. Martin, G.f., M. Gratf, R. Brendel und J.M. Beiler: Arch. Biochem. 21, 177

(1949). 1065. Martin, G.R.: Ann. N.Y. Acad. Sei. 92, 141 (1961). 1066. Martius, C.: Biochem. Z. 326, 24, 26 (1954/55). 1067. Martius, C., und C. Alvino: Biochem. Z. 340. 316 (1964). 1068. Martius, C., und H. Esser: Biochem. Z. 331, 1 (1958). 1069. Martius, C., und E. Füser: Biochem. Z. 336, 106 (1962). 1070. Martius, C., und D. Nitz-Litzow: Biochim. biophys. Acta 12, 134 (1953);

13, 152, 289 (1954); Biochem. Z. 327, 1 (1955/56). 1071. Maruyama, F.T., und A.F. Morgan: J. Nutrit. 81, 155 (1963). 1072. Marx, H.: Der Wasserhaushalt des gesunden und kranken Menschen. (Ber-

lin 1935.) 1073. Masironi, R.: Bull. World Health Org. 42, 103 (1970). 1074. Masoro, E.f.: Physiol. Rev. 46, 67 (1966). 1075. Masri, M.S., A.N. Booth und F. de Eds: Biochim. biophys. Acta 65, 495

(1962). 1076. Matschiner, J. T., und E.A. Doisy jr.: J. Nutrit. 86, 93 (1965). 1077. Matosiner, J.T., S.L. Hsia undE.A. Doisy jr.: J. Nutr. 91,299 (1967). 1078. Matsu, K: J. Biochem. 57, 201 (1965). 1079. Mattson, F.H., J.H. Benedict, J.B. Martin und LW. Beck: J. Nutrit. 48, 335

(1952). 1080. Mauron, J., F. Mottu, E. Bujard und R.E. Egli: Arch. Biochem. 59, 433

(1955). 1081. May, C.D.: Pediatr. 14, 269 (1954). 1082. Mayer, H., U. Gloor, 0. Isler, R. Rüegg, und 0. Wiss: Helv. chim. Acta 47,

221 (1964). 1083. Mayer, K, und G. Pause: Mitt. Lebensmittelunters. 57, 147 (1966). 1084. Maynard, LA., D. Doggs, G. Fisk und D. Seguin: J. Nutrit. 64, 85 (1958). 1085. Maynard, L.S., und G.C. Cotzias: J. bio!. Chem. 214, 489 (1955). 1086. Mayneard, W.V., f.M. Radley und R.C. Turner: Strahlentherap. 110, 431

(1961). 1087. Mazur, A., A. Carbeton und A. Carlsen: J. bio!. Chem. 235, 595 (1960); 236,

1109 (1961). 1088. McA!eese, D.M., und R.M. Forbes: J. Nutrit. 73, 94 (1961). 1089. McArthur, L.G., W.R. Kirley und S.O. Waife: Amer. J. clin. Nutrit. 13, 285

(1963). 1090. McCa!!, J.T., J.V. Mason und G.K Davis: J. Nutrit. 74, 51 (1961). 1091. McCalla, C., S. Gates jr. und R.S. Gordon jr.: Arch. Biochem. 71, 346 (1957). 1092. McCance, R.A.: Quart. J. Med. 40, 33 (1946). 1093. McCance, R.A., und E.M. Widdowson: J. Physiol. 101, 44, 304 (1942). 1094. McCandless, E.L., und D.B. Zilversmit: J. Physiol. 191, 174 (1957). 1095. McCann, H.G., und E.H. Fath: J. biol. Chem. 231, 863, 869 (1958). 1096. McCarthy, R.D.: Biochim. biophys. Acta 84, 74 (1964). 1097. McClure, F.f., H.G. McCann undN.C. Leone: Publ. HealthRep. 73,741 (1958). 1098. McClure, F.J., und S.f. Ruzicka: J. dent. Res. 25, 1 (1946).

Literatur 643

1099. McCollum, E. V., N. Simmonds, P.G. Shipley und E.A. Park: J. biol. Chem. 51, 41 (1922).

1100. McConell, KP.: J. agric. Food Chem.ll, 385 (1963). 1101. McConnell, KP., und D.M. Roth: Biochim. biophys. Acta 62, 503 (1962). 1102. McConell, KP. und D.M. Roth: Proc. Soc. exp. Biol. Med.120, 88 (1965). 1103. McConnell, KP., D.M. Roth und R.D. Dallam: Nature 183, 183 (1959). 1104. McCormick, D.B., und 0. Touster: J. biol. Chem. 229, 451 (1957). 1105. McDaniel, E.G., ].M. Hundley und WH. Sebrell.· J. Nutrit. 55, 623 (1955). 1106. McDonald, N.S., F. Ezmirlian, P. Spain und C. McArthur: J. biol. Chem.

189, 387 (1951). 1107. McDonald, N.S., R.E. Nusbaum, F. Ezmirlian, R.C. Barbera, P. Spain und

D.E. Rounds: Arch. Biochem. 43, 118 (1953). 1108. McHardy, G.J.R., und D.S. Parsons: Quart. J. exp. Physiol. 41, 398 (1956). 1109. McKay, G.F., J.J. Labich, E.D. Schilling und F.M. Strang: Arch. Biochem.

52, 313 (1954). 1110. McLaughlan, J.M.: Fed. Proc. 22, 1122 (1963). 1111. McLaughlan, ].M., C.G. Rogers, D.G. Chapman undf.A. Campbell: Canad.

J. Biochem. Physio!. 37, 1293 (1959). 1112. McManus, I.R.: J. bio!. Chem. 235, 1398 (1960). 1113. Mehta, B.M., D. V. Rege und R.S. Satoskar: Amer. J. clin. Nutrit. 15, 77

(1964). 1114. Mehta, R., S.R. WagTe und B.C. Johnson: Biochim. biophys. Acta 35, 286

(1959). 1115. Meintzer, R.B., und H. Steenbock: J. Nutrit. 56, 282 (1955). 1116. Meister, A.: Advances Enzymol.16, 185 (1955). 1117. Meister, A., M. W. Bukemberger und M. Strassburger: Biochem. Z. 338, 217

(1963). 1118. Melancon, M.D. jr., H. Morii und H.F. DeLuca in H.F. DeLuca und f. W

Suttie: The Fat soluble Vitamins. (University of Wisconsin Press. Madison-Mi!­waukee-London 1970). S. 111.

1119. Melander, 0., und B. Isaksson: Acta Soc. Med. Upsal: 55, 239 (1950). 1120. Mellanby, E., und H.B. Fell: Amer. J. Physio!. 116, 320 (1952). 1121. Melnick, D., und G.R. Cowgill: J. Nutrit. 13, 401 (1937). 1122. Mendel, L.B., und M.S. Fine: J. bio!. Chem. 68, 357 (1926). 1123. Meneeley, G.R., C.O.T. Ball und f.B. Youmans: Ann. int. Med. 47, 263

(1957). 1124. Mertz, D.P., R. Kaschnick und G. Wilk: Z. klin. Chem. 8, 387 (1970). 1125. Mertz, W: Fed. Proc. 26, 186 (1967). 1126. Mertz, W und E.E. Roginski: J. Nutr. 97, 525, 531 (1969). 1127. Meyer, ].H., R.R. Grunert, M.T. Zeplin, R.H. Grummer, G. Bohstedt und

P.H. Phillips: Amer. J. Physiol. 162, 182 (1950). 1128. Miettinen, T.A. in R.J. Jones: Atherosclerosis. (Springer-Verlag. Berlin­

Heidelberg-New York 1970). S. 508. 1129. Milis, C.F.: Biochem. J. 63, 190 (1956). 1130. Miller, A.M., E.T. Scheehan und M.G. Vavick: Proc. Soc. exp. Biol. Med.

131, 61 (1969). 1131. Miller, D.S., und P.R. Payne: Nature 204, 480 (1964). 1132. Miller, H.I., M. Gold und J.f. Spitzer: Amer. J. Physiol. 202, 370 (1962). 1133. Milne, M.D., A. Asator und L. W Loughridge: Lancet 1961, I, 51.

644 Literatur

1134. Mishke!, M.A., und B. Morris: Austr. J. exp. bio!. med. Sei.: 42, 189 (1964). 1135. Misra, U.K: Naturwiss. 52, 188 (1965). 1136. Mistra, R.K: Rev. Canad. Biol. 19, 136 (1960). 1137. Mistry, S.P., und K. Dakshinamurti: Biochim. biophys. Acta 49, 606 (1961). 1138. Mistry, S.P., K. Dakshinamurti und V. V. Modi: Arch. Biochem. 96, 674

(1962). 1139. Mitchell, H.H., und ].R. Beadles: J. Nutrit. 47, 133 (1952). 1140. Mitchell, H.H., und R.f. Block: J. biol. Chem. 163, 599 (1946). 1141. Mitchell, H.H., und M. Edman: Nutrit. Abstr. Rev. 21, 787 (1952). 1142. Mähler, K. und O.L. Mayrhofer: Z. Lebensmitteluntersuch. 135, 313 (1968). 1143. Mohrhauer, H. und R.T. Holman: J. Lipid Res. 4, 151 (1963). 1144. Mohrhauer, H., und R.T. Holman: J. Nutrit. 81, 67 (1963). 1145. Mohrhauer, H., und R.T. Holman: J. Lipid. Res. 4, 346 (1963). 1146. Moinuddin, f.F., und H. W. Lee: Amer. J. Physiol. 192, 417 (1958). 1147. Monson, W.f., L.S. Dietrich und C.A. Elvehjem: Proc. Soc. exp. Biol. Med.

75, 256 (1950). 1148. Montfort, C.H.: Biochim. biophys. Acta 16, 219 (1956). 1149. Montgomery, R.D.: Amer. J. clin. Nutrit. 17, 103 (1965). 1150. Montjar, M., A.E. Axelrod und A.C. Trakatelli: J. Nutrit. 85, 45 (1965). 1151. Mookerkea, S.: Canad. J. Biochem. 44, 1064 (1966). 1152. Mookerkea, S., D. Jeng und]. Black: Canad. J. Biochem. 45, 825 (1967). 1153. Moore, F.D., J.D. McMurrey, H. V. Parker und I.C. Magnus: Metabolism 5,

447 (1956). 1154. Moore, R.B., f.T. Anderson, H.L. Taylor, A. Keys und I.D. Frantz jr.: J. clin.

Invest. 47, 1517 (1968). 1155. Moore, T., und I.M. Sharman: Biochem. J. 81, 10 P (1961). 1156. Morell, A.G., und I.H. Scheinberg: Science 131, 930 (1960). 1157. Morell, H., f.C. Savoie und I.M. London: J. biol. Chem. 233, 923 (1958). 1158. Marin, R.]., und R.B. Alfin-Slater: Metabolism 13, 69 (1964). 1159. Morris, B.: Quart. J. exp. Physiol. 43, 65 (1958). 1160. Morris, E.R., und B.L. O'Dell: J. Nutrit. 81, 175 (1963). 1161. Morris, M.D., und F.C. Courtice: Quart. J. exp. Physiol. 40, 127 (1955). 1162. Morrison, A.G., und H.P. Sarret: J. Nutrit. 69, 111 (1959). 1163. Morton, R.A.: Nature 182, 1764 (1958). 1164. Moscatelli, E.A., und f. Larner: Arch. Biochem. 80, 26 (1959). 1165. Mosinger, B., und E. Kuhn: Nature 180, 1140 (1957). 1166. Mraz, F.R.: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 111, 429 (1962). 1167. Mühlemann, H.R.: Nutrit. Dieta 3, 52 (1962). 1168. Muelenare, H.J. de: Nature 206, 827 (1965). 1169. Müller, H.: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 266, 149 (1940). 1170. Mueller, P.S., und P. V. Cardon: J. Lipid Res. 2, 83 (1961). 1171. Müller, W.A.: Naturwiss. 49, 38 (1962); Atompraxis 9, 408 (1963). 1172. Mukerjee, S., K.T. Achaya, H.J. Deuel jr. und R.B. Alfin-Slater: J. Nutrit. 65,

469 (1958). 1173. Munk, I., und A. Rosenstein: Arch. path. Anat. 123, 230 (1891). 1174. Munro, H.N.: Fed. Proc. 27, 1231 (1968). 1175. Munro, H.N., M.H. Steele und W.C. Hutchinson: Brit. J. Nutrit. 19, 137

(1965). 1176. Muntwyler, E., und G.E. Griffin: J. biol. Chem. 193, 563 (1951).

Literatur

1177. Muralt, A. von: Exp. Cell Res. Supplementum 5, 72 (1958). 1178. Muramatsu, K., und K. Ashida: Agr. Bio!. Chem. 28, 167 (1964). 1179. Muramatsu, K, T. Sato und K Ashida: J. Nutrit. 81, 427 (1963).

645

1180. Murthy, S.K, J.S.K David und J. Ganguly: Biochim. biophys. Acta 70, 490 (1963).

1181. Myers, V.C., und J. W Mull: J. biol. Chem. 78, 605, 625 (1928). 1182. Nagdy, A.S., D.S. Miller, und I. Yudkin: Nutr. Metabol. 12, 193 (1970). 1183. Nagler, A.L., WD. Dettborn, E. Seifter und S.M. Levenson: J. Nutr. 94, 13

(1968). 1184. Nagy, B., V.E. Modzeleski und WM. Scott: Biochem. J. 114, 645 (1969). 1185. Naismith, D.J., und R.U. Qureshi: J. Nutrit. 77, 373 (1962). 1186. Nakagawa, 1., T. Takahashi und T. Suzuki: J. Nutr. 73, 186 (1961); 74, 401

(1961); 77, 61 (1962). 1187. Nakagawa, S., und J.M. McKibbin: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 111, 634

(1962). 1188. Nakagawa, Y., R.H. Shetlar und S.H. Wender: Biochim. biophys. Acta 97,

233 (1965). 1189. Narayan, KA.: Atherosclerosis 13, 205 (1971). 1190. Nason, A., WD. Wossilat und A.f. Terell: Arch. Biochem. 48, 233 (1954). 1191. Nasr, A.N.: Nature 204, 1305 (1964). 1192. Nasset, E.S.: J. Nutrit. 76, 131 (1962). 1193. Nasset, E.S.: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 132, 1077 (1969). 1194. Neame, K.D.: Nature 192, 173 (1961). 1195. Neame, K.D., und G. Wieseman: J. Physiol. 135, 442 (1957). 1196. Negelein, E., R. Schön und H. Graetz: Acta biol. med. german.ll, 700 (1963). 1197. Nelkin, W und E. Simon: Biochem. biophys. Res. Commun. 41, 864 (1970). 1198. Nelson, M.M., und H.N. Evans: J. Nutrit. 51, 71 (1953). 1199. Nelson, N., T.C. Byerly, A.C. Kolbye jr., L.T. Kurland, R.E. Shapiro, S.I.

Shikko, WH. Stickel, J.E. Thompson, L.A. van den Berg undA. Weissler: Envir. Res. 4, 1 (1971).

1200. Nesheim, M.C.: J. Nutr. 95, 79 (1968). 1201. Nestei, P.J., H.M. Whyte und D.S. Goodman: J. clin. Invest. 48, 982 (1969). 1202. Neuman, WF., und M. W. Neuman: Chem. Rev. 53, 1 (1953). 1203. Neurath, G.: Experientia 23, 400 (1967). 1204. Newberne, P.M., und B.L. O'Dell: J. Nutrit. 68, 343 (1959). 1205. Newey, H., und D.H. Smith: J. Physiol. 152, 367 (1960). 1206. Nicolaides, N.: Lipids 2, 266 (1967). 1207. Nicolaides, N., R.E. Kellum und P. V. Wooley III: Arch. Biochem. 105, 634

(1964). 1208. Nicolaysen, R., und N.Eeg-Larsen: Vitamins and Hormones 11, 29 (1953). 1209. Nicolaysen, R., N. Eeg-Larsen und ].0. Malm: Physiol. Rev. 33, 424 (1953). 1210. Nicolaysen, R., und J. ]ansen: Acta paediatr. 23, 405 (1939). 1211. Niekern, B.D.H. van, J.T. Reid, A. Bensadoun und 0. L. Paladines: J.

Nutrit. 79, 463 (1963). 1212. Nieman, C., und H.J.K Obbink: Vitaminsand Hormones 12, 69 (1954). 1213. Nieme, KD., und G. Wiseman: J. Physiol. 135, 442 (1957); 140, 148 (1958). 1214. Nikkari, T.: "Composition and Secretion of the Skin Surface Lipids of the

Rat". Kopenhagen 1965. 1215. Nikkilia, E.A., und 0. Ollila: Nutrit. Rev. 18, 152 (1960).

646 Literatur

1216. Nikkila, E.A., 0. Somersalo, E. Pitkanen und f. Perheentupa: Metabolism 11, 727 (1962).

1217. Nilson, A. und B. Borgström: Biochim. biophys. Acta 137, 240 (1967). 1218. Nishie, K, M.R. Gumbmann und A.C. Keyl: Toxicol. appl. Pharmacol. 19,

81 (1971). 1219. Nishimura, H.: J. Nutrit. 49, 79 (1953). 1220. Njaa, L.R.: Nature 211, 1413 (1966). 1221. Noall, M. W., T.R. Riggs, L.M. Walker und H.N. Christensen: Science 126,

1002 (1957). 1222. Nomoto, S., M.D. McNeeleyund W. Sunderman jr.: Biochem.10, 1647 (1971). 1223. Nordsieck, F. W.: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 110, 417 (1962). 1224. Norman, A. W.: Biol. Rev. 43, 97 (1968). 1225. Nydal, R., und K Lövseth: Nature 206, 1029 (1965). 1226. O'Dell, B.L., und f.E. Savage: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 103, 304 (1960). 1227. Ogata, K, N. Nasu, K Harda und M. Kamoto: Jap. J. Physiol. 2, 303 (1952). 1228. Ohlson, f.A., und f.S. Merron: J. biol. Chem. 236, 349 (1961). 1229. Ohlson, M.A., W.D. Brewer, L. Jackson, P.P. Swanson, P.H. Roberts, M.

Mangel, R.M. Leverton, M. Chaloupka, M.R. Gram, M.S. Reynolds und R. Lutz: Fed. Proc. 11, 775 (1952).

1230. Ohmori, S., T. Ubuka, T. Kuwaki, K Horiuchi und S. Mizuhara: Nature 200, 678 (1963).

1231. Ohta, K: Biochem. Z. 44, 481 (1912). 1232. Okey, R., A. Harris, G. Scheier, M.M. Lyman und S. Yett: Proc. Soc, exp.

Biol. Med. 100, 198 (1959). 1233. Okuniki, K: Adv. Enzymol. 23, 29 (1961). 1234. Oledzka, R., und S. Krauze: Roczniki PHZ 15, 371 (1965). 1235. Olivecrona, T.: J. Lipid. Res. 3, 439 (1962). 1236. Olivecrona, T.: Acta physiol. scand. 54, 295 (1962). 1237. Olivecrona, T., und P. Belfrage: Biochim. biophys. Acta 98, 81 (1965). 1238. Olsen, R.K, G.D. Doyle jr., H. W. Moore, K Folkers, W. W. Parsan und H.

Rundney: J. Amer. Chem. Soc. 88, 5919 (1966). 1239. Olson, R.E.: Fed. Proc. 24, 85 (1965). 1240. Olson, R.E. in H.F. DeLuca und f. W. Suttie: The Fat solulbles Vitamins.

(University of Wisconsin Press. Madison-Milwaukee-London 1970). S. 463. 1241. Olson, R.E., J.R. Jablonski und E. Taylor: Amer. J. clin. Nutrit. 6, 111 (1958). 1242. Ono, K, und D.S. Frederickson: J. biol.Chem. 239, 2482 (1964). 1243. Orent-Keiles, E.R., H.D. Kruse und E. V. McCollum: Amer. J. Physiol. 101,

454 (1932). 1244. Orent-Keiles, E.R., und E. V. McCollum: J. biol. Chem. 132, 75 (1940). 1245. Orent-Keiles, E.R., A. Robinson und E. V. McCollum: Amer. J. Physiol. 119, 651 (1937). 1246. Orth, R.D., M.B. Fine und RH. Williams: Proc. exp. Biol. Med. 106, 339

(1961). 1247. Osaki, S., f.A. MeDermatt und E. Frieden: J. biol. Chem. 239, PC 363 (1964). 1248. Osborne, R. V.: Nature 199, 295 (1963). 1249. Osborne, T.B., L.B. Mendel und E.L. Ferry: J. biol. Chem. 37, 223

(1919). 1250. Oser, B.L.: J. Amer. dietet. Assoc. 27, 396 (1951); ferner in A.A. Albanese:

Protein and Amino Acid Nutrition. (New York und London 1959) A. 281.

Literatur 647

1251. Packman, E. W., D.D. Abbott und f. W. Harrison: Toxicol. appl. Pharmacol. 5, 163 (1963).

1252. Page, A.C. jr., P.H. Gale, F. Koniuszy und K. Folkers: Arch. Biochem. 85, 474 (1959).

1253. Pal, P.R., und H.N. Christensen: J. bio!. Chem. 234, 613 (1959). 1254. Palmer, I.S., D.D. Fischer, A. W. Halworson und O.E. Olson: Biochim. bio­

phys. Acta 180, 336 (1969). 1254a. Palmer, R.F., und R.C. Thompson: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 108, 296

(1961). 1255. Pande, S. V., und f.F. Mead: J. biol. Chem. 245, 1856 (1970). 1256. Paolucci, A.M., P.B.R. Rao und B.C. Johnson: J. Nutrit. 81, 17 (1963). 1257. Parrot, J.L.: J. Physiol. 41, 251 (1949). 1258. Parrot, f.L., M. Gabe und A. Herrault: C. R. Soc. Bio!. 141, 184 (1947). 1259. Parrot, f.L., und G. Nicot: L'Aliment. et la Vie 53, 76 (1965). 1260. Paul, H.E., und M.F. Paul: J. Nutrit. 31, 67 (1946). 1261. Paul, 0., A. MacMillan, H. McKean und H. Park: Lancet 1968, II 1049. 1262. Paulus, H., und E.P. Kennedy: J. biol. Chem. 235, 1303 (1960). 1263. Payne, L.C., und C.L. Marst: Federat. Proc. 21, 909 (1962). 1264. Payne, W.L., G.F. Combs, R.R. Kifer und D.G. Snyder: Fed. Proc. 27, 1199

(1968). 1264a. Pearce, M.L. und S. Dayton: Lancet 1971, I, 164. 1265. Pearson, C.K. undM. McBarnes: Brit. J. Nutr. 24,581 (1970). 1266. Pearson, P.B., W.A. Perlzweig, F. Rosen, B.J. Peck und P. Starks: Arch.

Biochem. 22, 191 (1949). 1267. Pearson, W.N.: J. Amer. Med. Assoc. 164, 1675 (1957). 1268. Pearson, W.N. und f. W. Darby jr.: J. Nutr. 93, 491 (1967). 1269. Peeters, E.M.E.: Arch. belg. Med. Soc. 21, 451 (1963). 1270. Pelletier, 0.: Canad. J. Physiol. Pharmacol. 47, 993 (1969). 1271. Peluffo, R.O., R.R. Brenner und 0. Mercuri: J. Nutrit. 81, 110 (1964). 1272. Peng, Y. und A.E. Harper: J. Nutr. 100, 429 (1970). 1273. Peniall, R., und f.B. Griffin: Biochim. biophys. Acta 90, 429 (1964). 1274. Perkins, E.G.: J. Amer. Oil Chem. Soc. 41, 285 (1964). 1275. Perkins, E.G., f.G. Endres und F.A. Kummerow: J. Nutrit. 73, 291 (1961). 1276. Pennock, J.F. in H. von Kress und K. U. Blum: Vitamine A, E und K.

(Schattauer Verlag, Stuttgart-New York 1969). S. 181. 1277. Perry, T.L., S. Hansen, H. Mestrin und L. Macintyre: Clin. chim. Acta 11,

24 (1965). 1278. Perry, T.L., M. Hestrin, L. MacDougall und S. Hansen: Clin. chim. Acta 14,

116 (1966). 1279. Pessoa, V.C., K.S. Kim und A.C. Ivy: Amer. J. Physiol. 174, 209 (1953). 1280. Peterkofsky, A., und H. Weissbach: J. biol. Chem. 238, 1491 (1963). 1281. Peterson, J.E., A.A. Wilcox, M.I. Haley und R.A. Keih: Circulation 22, 247

(1960). 1282. Petrakis, P.L., A.G. Kallianos, S.H. Wender und M.R. Shetlar: Arch. Bio-

ehern. 85, 264 (1959). 1283. Phansalkar, S. V, und V.N. Partwardhan: Indian J. Med. Res. 43, 265 (1955). 1284. Phillips, W.E.f.: Canad. J. Biochem. 45, 749 (1967). 1285. Pileggi, Vf.: Arch. Biochem. 80, 1 (1959). 1286. Pispa, f.: Ann. Med. exp. Fenn. 43, Supptementum 5.

648 Literatur

1287. Pi-Sunyer, F.X.: Diabetes (N.Y.) 20, 200 (1971). 1288. Pitkänen, E. und K. Sohlström: Ann. Med. exp. Fenn. 47, 143 (1968). 1289. Pitkänen, E., und U. Svinhufvud: Ann. Med. exp. Fenn. 43, 250 (1965). 1290. Pitts, R.F.: A.M.A. Arch. int. Med. 89, 864 (1952). 1291. Plack, P.A.: Brit. J. Nutrit. 13, 111 (1959). 1292. Platt, B.S. und R.f. Stewart: World. Rev. Nutr. 13, 40 (1971). 1293. Plazer, Z., und Z. Slabochova: Nahrung 8, 365 (1964). 1294. Ploquin, f.: Ann. Nutr. 21, 149 (1967). 1295. Plumasson, F., und L. Henty: Arch. Sei. Physiol. 18, 151 (1964). 1296. Pogell, B.M.: J. biol. Chem. 232, 761 (1958). 1297. Ponchon, G. und H.F. DeLuca: J. Nutr. 99, 157 (1969). 1298. Popovic, M.: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 340, 18 (1965). 1299. Porra, R.J., und O.T.G. fones: Biochem. J. 87, 181, 186 (1963). 1300. Porter, H., und S. Ainsworth: J. Neurochem. 7, 20 (1961). 1301. Porter, H., f. Johnston und E.M. Porter: Biochim. biophys. Acta 65, 66 (1962). 1302. Porter, H., W. Wiener und M. Barker: Biochim. biophys. Acta 52, 419 (1961). 1303. Portman, 0. W.: Amer. J. clin. Nutrit. 8, 462 (1960). · 1304. Portman, R.S., K. Plowman und T.C. Campbell: Biochem. biophys. Res.

Commun. 33, 711 (1968). 1305. Prange, /., F. Christensen und H. Dam: Z. Ernährungswiss. 3, 59 (1962). 1306. Preis, f., und P. Handler: J. biol. Chem. 233, 488, 493 (1958). 1307. Prellwitz, W., E. Krug und K. Lang: Biochem. Z. 333, 236 (1960). 1308. Price, f.M., R.R. Brown und M.E. Bilis: J. Nutrit. 60, 323 (1956). 1309. Price, f.M., R.R. Brown und F.C. Larson: J. clin. Invest. 36, 1600 (1957). 1310. Privett, O.S., und M.L. Blank: J. Amer. Oil Chem. Soc. 41, 292 (1964). 1311. Privett, O.S., L.f. Nutterund F.S. Lightley: J. Nutrit. 89, 257 (1966). 1312. Prockop, D.H., H.R. Keiser und H. Sjoerdsma: Lancet 1962, II 527. 1313. Proctor, f.F., D.E. Hogue. und f.M. King: J. anima! Sei. 18, 1525 (1959). 1314. Prokop, L.: Z. Ernährungswiss. Supp!ementum 4, 83 (1965). 1315. Prof!, f. und H. Schmandtke: Internat. Z. Vitaminforsch. 39, 304 (1969). 1316. Prall, f., H. Schmadtke und R. Maune: Internat. Z. Vitaminforsch. 39, 299

(1969). 1317. Pronczuk, A. W., Q.R. Roger und H.N. Munro: J. Nutr. 100, 1249 (1970). 1318. Pude!kiewicz, W.f., G. O!son, L.D. Mattersan und f.R. Sudan: J. Nutrit.

83, 111 (1964). 1319. Pu!ido, P., K. Fuwa und B.L. Vallee: Ana!. Biochem.14, 393 (1966). 1320. Quaife, M.L.: Ann. Rev. Biochem. 23, 215 (1954). 1321. Quakenbusch, F.E. und M.D. Pawlowski: J. Nutr. 72, 196 (1960). 1322. Quan-Ma, R., und W. W. Wells: Biochem. biophys. Res. Commun. 20, 486

(1965). 1323. Quattro, VL. undA. Sjoerdsma: Clin. chim. Acta 16, 227 (1967). 1324. Quevauvi!!er, A., und N. van Hoa: L'Aliment. Vie: 53, 284 (1965). 1325. Quinta, E., S.M. Grundy und E.H. Ahrens jr.: J. Lipid Res.12, 221,233 (1971). 1326. Raaflaub, f.: Helv. med. Acta 30, 724 (1963). 1327. Rabinowitz, R., f. Flores, R. Krebsbach und G. Rogers: Nature 224, 795

(1969). 1328. Rackio, J.f.: Food Techno!. 20, 102 (1966). 1329. Rahm, f.H., und R.T. Holman: J. Lipid. Res. 5, 169 (1964). 1330. Rahman, M.M., C. W. Degoe, R.E. Davies und f.R. Couch: J. Nutrit. 72, 71 (1960).

Literatur 649

1331. Raivio, K.O., M.P. Kekomäki und P.H. Mäenpäa: Biochem. Pharmacol.18, 2615 (1969).

1332. Rajalashmi, S., V. Sreenivasan und P.S. Sarma: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 104, 97 (1960).

1333. Rajewsky, B., H. Muth, H.f. Hantke und K. Aurand: Strahlentherap. 104, 157 (1957).

1334. Rajewsky, B. und W Stahlhofen: Nature 209, 1312 (1966). 1335. Ram, f.S., und Maurer, P.H.: Arch. Biochem. biophys. 70, 185 (1957). 1336. Rampone, A.J.: Amer. J. Physiol. 199, 1015 (1960). 1337. Rao, C.N. und B.S.N. Rao: Am. J. din. Nutr. 23, 105 (1970). 1338. Rao, M. und M. Swaminathan: World Rev. Nutr. 11, 106 (1969). 1339. Rao, P.B., V.C. Metta, H. W Norton und B.C. Johnson: J. Nutr. 71, 361

(1960). 1340. Rao, S.L.N., K. Malathi und P.S. Sarma: World Rev. Nutrition and Dietetics

10, 214 (1969). 1341. Rastogi, K.s.: J. Nutrit. 76, 207 (1962). 1342. Rathborne, L.: Biochem. J. 97, 620 (1965). 1343. Raulin, J., C. Loriette, D. Saget und P. Dauvillier: C.R. Acad. Sei. 257, 3502

(1963). 1344. Rausch, F.: Arzneimittelforsch. 5, 32 (1955); Klin. Wschr. 34, 737 (1956). 1345. Rautu, R. und A. Sporn: Nahrung 14, 25 (1970). 1346. Raven, A.M., F. W Lengemann und R.H. Wassermann: J. Nutrit. 72, 29

(1960). 1347. Reddi, K.K., und E. Codicek: Biochem. J. 53, 286 (1953). 1348. Reddi, K.K., und A. Nörstrom: Nature 173, 1232 (1954). 1349. Reed, L.J., M. Koike, M.E. Levitch und F.R. Leach: J. biol. Chem. 232, 143

(1958). 1350. Reen, R. van: Arch. Biochem. 53, 77 (1954). 1351. Reen, R. van, und M.A. Alilliams: Arch. Biochem. 63, 1 (1956). 1352. Reen R. van, C.A. Ostrom und V.J. Berzinskas: Arch. oral Biol. 7, 587 (1963). 1353. Reid, M.E. in WH. Sebrell jr. und R.S. Harris: The Vitamins. Band 1. S. 380

(New York 1954). 1354. Reid, M.E., f. G. Bieri, P.A. Black und E.L. Andrews: J. Nutrit. 82, 401 (1964 ). 1355. Reid, M.E., und M.G. Martin: J. Nutrit. 67, 611 (1959). 1356. Reimold, W. V. und K. Lang: Z. Ernährungswiss.10, 145,308,334,343 (1971). 1356a. Reinhold, J.G.: Am J. clin. Nutr. 24, 1204 (1971). 1357. Reiser, R., N.L. Murry und H. Rakoff: J. Lipid Res. 3, 56 (1962). 1358. Renkonen, 0.: Biochim. biophys. Acta 59, 497 (1962). 1359. Ressler, C., f. Nelson und M. Pfeffer: Nature 203, 1286 (1964). 1360. Rhee, K.S. und L.J. Bratzler: J. Food Sei. 33, 626 (1968). 1361. Richardson, J.A., und L.G. Welt: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 118, 512 (1965). 1362. Richardson, K.E.: Toxicol. appl. Pharmacol. 7, 507 (1965). 1363. Richmond, C.R., und J.E. Furchner: Proc. Soc. exp. Bio!. Med.108, 797 (1961). 1364. Riggs, D.S.: Pharmaco!. Rev. 4, 284 (1952). 1365. Riggs, T.R., und L. W Walker: J. bio!. Chem. 233, 132 (1958). 1366. Rikans, L.L., D. Arata und D.C. Cederquist: J. Nutrit. 82, 83 (1964). 1367. Rikans, L.L., D. Arata und D.C. Cederquist: J. Nutrit. 85, 107

(1965). 1368. Rikkers, H. und H.F. DeLuca: Am J. Physiol. 213, 380 (1967).

650 Literatur

1369. Risser, N., F.A. Kummerow und E. G. Perkins: Proc. Soc. exp. Biol. Med.121, 294 (1966).

1370. Ritze!, G.: Z. Ernährungswiss. Supp!ementum 4, 130 (1965). 1371. Rivera, f.: Science 133, 735 (1961). 1372. Rivin, A.U., f. foshino, M. Stickman und O.A. Scheide: J. Amer. Med.

Assoc. 166, 2108 (1958). 1373. Robbins, R.C.: J. Atheroscler. Res. 7, 3 (1967). 1374. Roberts, A.B. und H.F. DeLuca: Biochem. J.102, 600 (1967). 1375. Roberts, A.H., und f. Yudkin: Brit. J. Nutrit. 15, 457 (1961). 1375a. Robertson, R.: Biol. Rev. 35, 231 (1960). 1376. Rodbell, M., D.S. Frederickson und K Ono: J. biol. Chem. 234, 567 (1959). 1377. Rodewald, M., und H. Glasmacher: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 321,

133 (1960). 1378. Roe, f.H., und S.B. ltscoitz: Proc. Soc. exp. Biol. Med.113, 648 (1963). 1379. Rogers, Q.R., M.L. Chen, C. Peraino und A.E. Harper: J. Nutrit. 72, 331

(1960). 1380. Rogers, WE. jr.: Am. J. clin. Nutr. 22, 1003 (1969). 1381. Roginski, E.E. und W Mertz: J. Nutr. 93, 249 (1967). 1382. Roholt, K und V Schmidt: Scand. J. Iab. Invest. 3, 108 (1951). 1383. Rammel, K, W. Rott und M. Ditschuneit: Klin. Wschr. 47, 547 (1969). 1384. Rose, C.M. und R.f. Wurtman: Nature 226, 455 (1970). 1385. Rose, H.G. und Liber, A.F.: J. Iab. clin. Med. 68, 475 (1966). 1386. Rose, WC.: Nutr. Abstr. Rev. 27, 631 (1957). 1387. Rose, WC., und S.H. Eppstein: J. biol. Chem.127, 677 (1939). 1388. Rose, WC., Wf. Haines und D.T. Warner: J. biol. Chem. 193, 605 (1951). 1389. Rose, WC., und R.L. Wixom: J. biol. Chem. 216, 763 (1955). 1390. Rosenfeld, 1.: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 109, 624 (1962). 1391. Rosenthal, H.L.: Amer. J. Physiol. 197, 1048 (1959). 1392. Ross, D.B.: J. Physiol. 160, 417 (1962). 1393. Ross, G.I.M., D.M. Mollin, E. V Cox und C.C. Ungley: Blood 9, 473 (1954). 1394. Rossi, C.R., und A. Pittoni: Biochim. biophys. Acta 50, 271 (1961). 1395. Rossi, C.S., und A.L. Lehninger: Biochem. Z. 328, 698 (1963). 1396. Roy, J.K, R.R. Brown und f.M. Price: Nature 184, 1573 (1959). 1397. Rubin, M., und f. V Priciotto: Ann. N.Y. Acad. Sei. 88, 450 (1960). 1398. Ruegamer, WR., C.A. Elvehjem und E.B. Hart: Proc. Soc. exp. Biol. Med.

61, 234 (1946). 1399. Runda, f.: Nature 221, 1059 (1969). 1400. Ryerson, S.J., P.J. Mc Millan und R.A. Mortensen: J. biol. Chem. 233, 1172

(1958). 1401. Sabry, f.H., KH. Fisger und M.L. Dodds: J. Nutrit. 64, 457 (1958). 1402. Sachse, R.: Z. ges. Hyg. 12, 243 (1966). 1403. Saghir, A.R., f. W Cowan, und f.P. Salji: Nature 211, 87 (1966). 1404. Said, A.K und Hegsted, D.M.: J. Nutr. 99, 474 (1969). 1405. Saito, S., und L.C. Fillios: Amer. J. Physiol. 207, 1287 (1964). 1406. Sakshaug, J., E. Schönen, M. Hansen und N. Koppang: Nature 206, 1261

(1965). 1407. Salan, G., H. Ahrens jr., und S. McGrundy: J. clin. lnvest. 49, 952 (1970). 1408. Salomon, L.L.: J. Nutrit. 76, 493 (1962). 1409. Sander, f.: Arch. Hyg. 151, 22 (1967).

Literatur 651

1410. Sander,]., G. Bürkle, L. Flohe und B. Aitkens: Arzneimittelforsch. 21, 411 (1971).

1411. Sander, ]., F. Schweinsberg und H.P. Menz: Hoppe-Seylers Z. Physiol. Chem. 349, 1691 (1968).

1412. Sapeika, N.: Food Pharmacology. (Verlag Thomas, Springfield Ill. 1969). S. 67.

1413. Sarett, H.P., und f.f. Barboriak: Amer. J. clin. Nutrit. 13, 378 (1963). 1413a. Sauner, M.T. und Levy, M.: J. Lipid Res. 12, 71 (1971). 1414. Savage, f.E., und B.L. O'Dell: J. Nutrit. 70, 129 (1961). 1415. Schanker, L.S., und D.f. Tocco: J. Pharmacol. exp. Therap. 128, 115 (1960);

Biochim. biophys. Acta 56, 469 (1962). 1416. Scharrer: Biochemie der Spurenelemente. 3. Auf!. (Berlin-Hamburg 1955). 1417. Scheffner, A.L., G.A. Eckerfeldt und H. Spector: J. Nutrit. 60, 105 (1956). 1418. Scheffner, A.L., f.B. Kirsner und W.L. Palmer: J. bio!. Chem. 176, 89 (1948). 1419. Schettler, G.: Lipids and Lipidoses. (Springer-Verlag. Berlin-Heidelberg-

New York 1967). S. 412. 1420. Scheunert, A.: Internat. Z. Vitaminforsch. 20, 374 (1949). 1421. Scheunert, A., und H. Sommer: Biochem. Z. 327, 461 (1956). 1422. Schieffer, H.G., und C. Martius: Biochim. Z. 333, 454 (1960). 1423. Schiller, D., und H. Fleisch: Experienta 22, 367 (1966). 1423a. Schilling, R.F.: Fed. Proc. 13, 769 (1954). 1424. Schindler, 0.: Fortschr. Chem. org. Naturstoffe 20, 75 (1962). 1425. Schlenk, H., D.M. Sand und N. Sen: Biochim. biophys. Acta 84, 361 (1964). 1426. Schlenk, H., N. Sen und D.M. Sand: Biochim. biophys. Acta 70, 708 (1963). 1427. Schlettwein-Gsell, D. und S. Mommsen-Straub: Internat. Z. Vitaminforsch.

40, 659 (1970). 1427a. Schlettwein-Gsell, D. und S. Mommsen-Straub: Spurenelemente in Le­

bensmitteln. (Verlag Huber, Bern 1973). 1428. Schmandtke, H.: Internat. Z. Vitaminforsch. 34, 186 (1964). 1429. Schmandtke, H., I. Kaludin und H.A. Ketz: Internat. Z. Vitaminforsch. 33,

254 (1963). 1430. Schmandtke, H., und f. Prall: Internat. Z. Vitaminforsch. 34, 311 (1964). 1431. Schmandtke, H. und f. Prall: Ernährungsforsch. 14, 233 (1969). 1432. Schmidt, B., und KLang: Klin. Wschr.1964. 942. 1433. Schmidt, B., und KLang: Z. Ernährungswiss. 9, 67 (1968). 1434. Schneider, H., und H. Steenbock: J. bio!. Chem. 128, 159 (1939). 1435. Schön, H., und W. Fasold: Klin. Wschr. 1960, 177. 1436. Schoenheimer, R., und G. Holgetag: J. bio!. Chem. 105, 73 (1934). 1436a. Schoner, W.: Angew. Chem. 83, 947 (1971). 1437. Schopfer, W.H., und T. Posternak: Helv. chim. Acta 43, 2147 (1960). 1438. Schraer, H., A.S. Posner, R. Schraer und I. Zipkin: Biochim. biophys. Acta

64, 565 (1962). 1439. Schroeder, H.A.: J. chron. Dis. 18, 647 (1965). 1440. Schroeder, H.A.: J. Nutr. 92, 334 (1967). 1441. Schroeder, H.A.: J. Nutr. 97, 237 (1969). 1442. Schroeder, H.A., f.f. Balassa und I.H. Tipton: J. chron. Dis. 17, 483 (1964). 1442a. Schroeder, H.A. und A.P. Nason: Clin. Chem. 17, 461 (1971). 1443. Schroeder, H.A., W.H. Winton jr. und J.H. Balassa: J. Nutrit. 80, 39, 48

(1963).

652 Literatur

1444. Schübel, 0.: Arch. exp. Pathol. Pharmakol. 190, 199 (1938). 1445. Schulert, A.R., E.f. Hodges, E.S. Lenhoff und J.L. Kulp: Health Phys. 2, 62

(1959). 1446. Schuphan, W. und S. Harnisch: Z. Kinderheilkde. 93, 142 (1965). 1447. Schwartz, E., und R.E. Bagdon: Toxicol. appl. Pharmacol. 6, 280 (1964). 1448. Schwartz, R., J. Cohen und W.M. Wallace: Amer. J. Physiol. 172, 1 (1953). 1449. Schwarz, K: Fed. Proc. 24, 58 (1965). 1450. Schwarz, K und W. Baumgartner in H.F. DeLuca und W. Suttie: The Fat

solubles Vitamins. (The University of Wisconsin Press, Madison, Milwaukee­London) S. 317

1451. Schwarz, K., und C.M. Foltz: J. Amer. ehern. Soc. 79, 3292 (1957); J. biol. Chem. 223, 245 (1958).

1452. Schwarz, K, und A. Fregda: J. biol. Chem. 244, 2103 (1969). 1453. Schwarz, Kund W. Mertz: Arch. Biochem. biophys. 85, 292 (1959). 1454. Schwarz, K., D.B. Milne und E. Vingard: Biochem. biophys. Res. Commun.

40, 22 (1970). 1455. Schwarz, R., und E. Baronetzky: Naturwiss. 43, 68 (1956). 1456. Schweigert, B.S., und B.T. Guthneck: J. Nutrit. 49, 277 (1953). 1457. Scott, D.: Acta med. scand. 162, 69 (1958). 1458. Scott, M.L. in H.F. DeLuca und J. W. Suttie: The Fat solubles Vitamins.

(University of Wisconsin Press. Madison-Milwaukee-London 1970). S. 355. 1459. Scott, M.L., und C.C. Calvert: J. Nutrit. 77, 105 (1962). 1460. Scott, M.L., und I.D. Desai: J. Nutrit. 83, 39 (1964). 1461. Scrimshaw, N.S.: J. Am. dietet. Assoc. 54, 94 (1969). 1462. Scrimshaw, N.S., M. Behar, D. Wilson, F. Viteri, G. Arrogave und R.

Bressani: Amer. J. clin. Nutrit. 9, 196 (1961). 1463. Scrimshaw, N.S., R. Bressani, D. Wilson und M. Behar: Amer. J. clin.

Nutrit. 11, 537 (1962). 1464. Scrimshaw, N.S., V.R. Young, R. Schwartz, M.L. Piche und J.B. Das: J.

Nutr. 89, 9 (1966). 1465. Scriver, C.R., und J.H. Hutchinson: Pediatrics 31, 240 (1963). 1466. Sebrell, W.H. jr., und R.S. Harris: The Vitamins. Band 2. S. 321 (New York

1954). 1466a. Sedlak, J.: Experienta 19, 478 (1963). 1467. Seibert, F.B., und H.G. Wells: J. Pathol. 8, 230 (1929). 1468. Selinger, Z., und R. T. Holman: Biochim. biophys. Acta: 106, 56 (1965). 1469. Sengbusch, R. von, und I. Sücker: Z. klin. Chem. 4, 3 (1966). 1470. Seubert, W.: Naturwiss. 57, 443 (1970). 1471. Shannon, I.L., G.M. Isbell, W.A. Gibsan und T.J. O'Leary: J. dent. Res. 41,

1373 (1962). 1472. Sharma, S.K, und C.R.K Murti: Biochem. Pharmacol.15, 2025 (1966). 1473. Sharman, G.A.M., KL. Blaxter und R.S. Wilson: Vet. Rec. 71, 536 (1959). 1474. Shearer, M.f., P. Barkhan und G.R. Webster: Brit. J. Hämatol.18, 297 (1970). 1475. Shenstone, F.S., J.R. Vickery und A.R. fohnson: J. agric. Food Chem.13, 410

(1965). 1476. Sherida, G.M., R.P. Sirny und A.D. Tillman: J. animal Sei. 21, 53

(1962). 1477. Sherman, H.C.: Calcium and Phosphorus in Food and Nutrition. (New

York 1947).

Literatur 653

1478. Sherman, H.C., C.S. Pearson und M.E. Bal: Proc. nat. Acad. Sei. USA 36, 106 (1950).

1479. Sherr, S.I., L. Swell und C.R. Treadwell: Biochem. biophys. Res. Commun. 13, 131 (1963).

1480. Shimazono, N., und E. Katsura: "Beriberi and Thiamine" (Tokyo 1965). 1481. Shipley, R.E., R.R. Pfeiffer, M.M. Marsh und R.C. Anderson: Circulation

Res. 6, 373 (1958). 1482. Shohl, A.T.: Mineral Metabolism. (New York 1939). 1483. Shotwell, O.L., C. W Hesseltine, C. W Burmeister, W.F. Kwolek, G.M.

Shannon und H.H. Hall: Cereal. Chem. 46, 446 (1969). 1484. Silverman, M., F.G. Ebaugh jr. und R.C. Gardiner: J. bio!. Chem. 223, 259

(1956). 1485. Simkiss, K.: Bio!. Rev. 39, 487 (1964). 1486. Simon, f.B., R. Scheig und G. Klatskin: J. Nutr. 98, 188 {1969). 1487. Sinclair, H.M. in R. Paoletti: Lipid Pharmacology. (New York-London

1964). s. 237. 1488. Sinha, S.N., R.K. Sanyal und Y.K. Sinha: Ind. J. med. Red. 49, 681 (1961); J.

Pharmaco1.13, 318 (1961). 1489. Sjöstrand, S.E.: Acta physiol. Scand. Supplementum 356 (1970). 1490. Skipski, V., M.G. Morehause und A.f. Deuel jr.: Arch. Biochem. 81, 93

{1959). 1491. Small, M.D., S.N. Gershoff, S.A. Broitman, P.L. Colon, R.C. Cavanagh und

N. Zamchek: Amer. J. dig. Dis. N.S. 5, 801 (1960). 1492. Smart, N.A.: Res. Rev. 23, 1 (1968). 1493. Smith, D.A., und B.E.C. Nordin: Clin. Sei. 26, 479 {1964). 1494. Smith, E.L., in H.C. Heinrich: Vitamin B12 und lntrinsic Factor. 2. Euro­

päisches Symposium. (Stuttgart 1962) S. 226. 1495. Smith, H.R.: J. Nutr. 95, 547 (1968). 1496. Smith, f.A., und H.F. de Luca: J. Nutrit. 79, 416 {1963); J. Cell Bio!. 21, 15

{1964). 1497. Smith, f.L., f. Scholler, H. W Moore, T.M. Farley und K. Folkers: Arch. Bio­

chem.116, 129 {1966). 1498. Smith, R. und C.E. Dent: Bibliotheka Nutritio et Dieta 13, 44 (1969). 1499. Snog-Kjaer, A., I. Prange, F. Christensen und H. Dam: Z. Ernährungs-

wiss. 4, 14 (1963). 1500. Snyder, F., und WE. Cornatzer: Biochim. biophys. Acta 27, 650 (1958). 1501. Snyder, F. und B. Malone: Biochem. biophys. Res. Commun. 41, 1382 (1970). 1502. Snyderman, S.E., L.E. Holt jr., f. Dancis, E. Roitman, A. Bayer und M.E.

BaZis: J. Nutrit. 78, 57 (1962). 1503. Sobel, A.E., f. Cohen und B. Kramer: Biochem. J. 29, 2640 (1935). 1504. Sognnaes, R.F. in C.L. Comar und F. Bronaer: "Mineral Metabolism".

Band 1, Teil B, S. 667 (New York und London 1961). 1505. Solomons, C.C., und WF. Neuman: J. bio!. Chem. 235, 2502 (1960). 1506. Somogyi, f.C.: Nutritio et Dieta, Supplementum 1, 77 (1960). 1507. Somogyi, f.C. und R. Bönicke: Internat. Z. Vitaminforsch. 39, 65 (1969). 1508. Sondergaard, E., I. Prange, H. Dam und E. Christensen: Acta pathol. micro-

biol. Scand. 40, 303 (1957). 1509. Sondergaard, E., I. Prange und H. Dam: Z. Ernährungswiss. 9, 174 (1969). 1510. Sondergaard, E., M.L. Scott und H. Dam: J. Nutrit. 78, 15 (1962).

654 Literatur

1511. Soudan, F., in E. Heen und R. Kreuzer: Fishin Nutrition. (London 1962) S. 78.

1512. Spector, H., und F.B. Adamstone: J. Nutrit. 40, 213 (1950). 1513. Srere, P.A.: Nature 205, 766 (1965). 1514. Stadtman, T.C.: Science 171, 859 (1971). 1515. Stainer, D. W, T.K Murray und J.A. Campbell: Canad. J. Biochem. 38, 1219

(1960). 1516. Stamm, W: Mittl. Lebensmittelunters. u. Hygiene 50, 386 (1959). 1517. Stand, F., B. Rosoff, G.L. Williams und H. Spencer: J. Pharmacol. exp.

Therap. 138, 399 (1962). 1518. Stansby, M.E.: World Rev. Nutr. and Diet. 11, 46 (1969). 1519. Starcher, B., C.H. Hill und G. Matrone: J. Nutrit. 82, 318 (1964). 1520. Staub, H. W, G. Reussner und R. Thiessen jr.: Science 166, 746 (1969). 1521. Staub, H. W und R. Thiessen jr.: J. Nutr. 95, 633 (1968). 1522. Staudinger, Hf., K Krisch und S. Leonhäuser: Ann. N.Y. Acad. Sei. 92, 195

(1961). 1523. Steenbock, H., und S.A. Bellin: J. biol. Chem. 205, 985 (1953). 1524. Steenbock, H., und A. Black: J. biol. Chem. 64, 263 (1925). 1525. Steenbock, H., und D.C. Herling: J. Nutrit. 57, 449 (1955). 1525a. Steffee, C.H., R.H. Wissler, E.M. Humphreys, E.P. Benditt, R. W Wool-

ridge und P.R. Cannon: J. Nutrit. 40, 483 (1950). 1526. Steggerda, F.R., und H.H. Mitchell.· J. Nutrit. 31, 423 (1946). 1527. Stein, WH.: J. biol. Chem. 201, 45 (1953). 1528. Steinberg, D., D.S. Frederickson und f. Avigan: Proc. Soc. exp. Biol. Med.

97, 784 (1958). 1529. Stepp, W, f. Kühnau und H. Schroeder: Die Vitamine und ihre klinische

Anwendung. 6. Aufl. S. 404. (Stuttgart 1944). 1529a. Stern, A., M. Nalder und I.G. Macy: J. Nutrit. 21, 8 (1941). 1530. Sternam, U.: Exp. Cell Res. 26, 485 (1962). 1531. Stetten, D. W jr., und R. Schoenheimer: J. biol. Chem. 133, 347 (1940). 1532. Stetten, M.R.: J. biol. Chem. 239, 3576 (1964); 240, 2248 (1965). 1533. Stetten, M. R.. und D. W Stetten jr.: J. biol. Chem. 193, 157 (1951). 1534. Stirpe, F., und M. Comporti: Biochem. J. 95, 354, 363 (1965). 1535. Stoffel, W in Zöllner, N.: Polyensäuren. (Verlag Dr. Dietrich Steinkopff,

Darmstadt 1971). S. 12. 1535a. Stokes, f.B.: Nature 191, 807 (1961). 1536. Stokke, 0.: Biochim. biophys. Acta 152, 213 (1968); 176, 213 (1968). 1537. Stokke, 0., K Try und L. Edjarn: Biochim. biophys. Acta 144, 271 (1967). 1528. Stromnaes, A.F., und B.M. Kennedy: Cereal Chem. 34, 196 (1957). 1539. Stutnam, L.f., F.H. Kriewald, V Doerr und M. George: J. appl. Physiol. 14,

894 (1959). 1540. Suess, M.f.: Arch. Hyg.154, 1 (1970). 1541. Sugal, M., L.A. Witting, H. Tsushiyama und F.A. Kummerow: Cancer Res.

22, 510 (1962). 1542. Sullivan, T.J.: Brit. J. Pharmacol. 15, 513 (1960). 1543. Sundaravalli, O.E., KS. Shurpalekar und M.N. Rao: J. agr. Food Chem. 19,

1160 (1971). 1543a. Sunderman, F. W jr.: Food Cosm. Toxicol. 9, 105 (1971). 1544. Sunderman, F. W und f.F. Kincaid: J. Am. med. Assoc. 155, 889 (1954).

Literatur 655

1545. Sure, B.: J. agricult. Food Chem. 5, 463 (1957). 1546. Suttie, f. W. in H.F. De Luca und f. W. Suttie: The Fat solubles Vitamins.

(University of Wisconsin Press. Madison-Milwaukee-London 1970). S. 447. 1547. Suzuki, Y., K. Nishiyama, Y. Takano, T. Tajiri und H. Sakurayama: To-

kushima J. exp. Med. 6, 243 (1959). 1548. Swank, R.L., und H. Nakamura: Amer. J. Physiol. 198, 217 (1960). 1549. Swell, L., M.D. Law und C.R. Treadwell: Arch. Biochem. 105, 541 (1964). 1550. Swenseid, M.E., C.L. Harris und S.G. Tuttle: J. Nutr. 71, 105 (1960). 1551. Swenseid, M.E., C.L. Harris und S.G. Tuttle: J. Nutrit. 77, 391 (1962). 1552. Swenseid, M.E., f.B. Hickson, f. Villalobos und S.G. Tuttle: J. Nutrit. 79,

276 (1963). 1553. Swenseid, M.E., f.B. Hickson, f. Villalabos und S.G. Tuttle: Am. J. clin.

Nutr. 21, 1381 (1968). 1554. Swenseid, M.E., f. Villalabos, W.F. Figuera und E.f. Derwik: Am. J. clin.

Nutr. 17, 317 (1965). 1555. Swenseid, M.E., f.H. Watts, C.L. Harris und S.G. Tuttle: J. Nutrit. 75, 295

(1961). 1556. Swenseid, M.E., C. Yamade, E. Vinyard und W. G. Figuera: Am. J. clin. Nutr.

21, 1381 (1968). 1557. Swift, R. W., und A. Black: J. Amer. Oil Chem. Soc. 26, 171 (1949). 1558. Szakdll, A.: Arbeitsphysiol. 8, 316 (1935). 1559. Taggart, W. V und f.T. Matsiner: Biochem. 8, 1141 (1969). 1560. Takahashi, H., und f.M. Price: J. bio!. Chem. 233, 150 (1958). 1561. Takiguchi, H., S. Furuyama und N. Shimazono: J. Vitaminol. 12, 307 (1966). 1562. Talbott, G.T., und R. Frayser: Nature 200, 684 (1963). 1563. Tamir, M. und E. Alumot: J. Nutr. 100, 573 (1970). 1563a. Tanaka, Y., H.F. De Luca, f. Omdahl und M.F. Holick: Proc. Nat. Acad.

Sei. (USA) 68, 1286 (1971). 1564. Tani, H., M. Suzuki, M. Kobayashi und Y. Kotake: J. Nutr. 92, 317 (1967). 1565. Tappet, A.L.: Fed. Proc. 24, 73 (1965). 1566. Tatsuno, T.: Food Cosmet. Toxicol. 2, 678 (1964). 1567. Taves, D.R.: Nature 211, 192 (1966). 1568. Taves, D.R., und W.F. Neuman: Proc. Soc. exp. Bio!. Med. 116, 631 (1964). 1569. Taylor, A.N. und RH. Wasserman: Arch. Biochem. Biophys.119, 536 (1967). 1570. Taylor, T.G.: Biochim. biophys. Acta 39, 348 (1960). 1571. Teply, L., und R. Prier: Agricult. Food. Chem. 5, 357 (1957). 1572. Terracini, B., P.N. Magee und G. Barnes: Brit. J. Cancer 21, 559 (1967). 1573. Terroine, E.F., und H. Sorgmatter: Arch. internat. Physiol. 29, 121 (1927). 1574. Terroine, T.: Nutrit. Dieta 4, 148 (1962). 1575. Thacker, E.f.: J. Nutrit. 26, 431 (1943). 1576. Thierry, M.f. und f. W. Suttie: J. Nutr. 97, 512 (1969). 1577. Thomas, A.E.: Oral Surg., oral Med., oral Pathol. 7, 741 (1954). 1578. Thomas, K.: Arch. Anat. Physiol. 1909, 219. 1579. Thomas, K.: Dtsch. Z. Verdauungs- und Stoffwechselkrankheiten 25, 260

(1965). 1580. Thomas, M.E., R.R. Brenner und R.O. Peluffo: Biochim. biophys. Acta 70,

462 (1963). 1581. Thomas, W.C., jr., und W.C. Pickett: Amer. J. Physiol. 199, 103 (1960). 1582. Thomasson, H.f.: J. Nutrit. 56, 455 (1955).

656 Literatur

1583. Thamassan, H.J.: J. Nutrit. 57, 17 (1955). 1584. Thamassan, H.f.: J. Nutrit. 59, 343 (1956). 1585. Thamassan, H.f., G.f. v. Beers, f. Gatenbas, H. de fang, f.G. Kepplerund

S. Sparrebaam: Biochemistry of Lipids. (Oxford-London-New York 1960) S.194. 1586. Thamasson, H.J., f.f. Gattenbas, f. Klaeze und R.O. Vles: Proc. Nutrit. Soc.

25, 1 (1966). 1587. Thamitzek, W.D.: Ergebn. Physiol. 62, 68 (1970). 1588. Thampsan, J.N., und G.A. Pitt: Nature 188, 672 (1960). 1589. Thampsan, R.C., und R.F. Palmer: Amer. J. Physiol. 199, 94 (1960). 1590. Tharangkul, D., F.A. fahnstan, N. Sandin und S.f. Clark: J. Amer. dietet.

Assoc. 35, 23 (1959). 1591. Tharsteinssan, T.: Cancer Res. 23, 445 (1965). 1592. Tidwell, H.C., f.C. McPhersan und P. Giffard: J. Amer. Oil Chem. Soc. 42,

843 (1965). 1593. Tietz, A., M. Lindberg und E.P. Kennedy: J. biol. Chem. 239, 4081 (1964). 1594. Tadd, D., und G.P. Rizzi: Proc. Soc. exp. Bio!. Med.115, 218 (1964). 1595. Toennis, G.H., H.G. Frank und D.L. Gallant: J. bio!. Chem. 200, 23 (1953). 1596. Tohtz, A., und A. Kemper: Acta bio!. med. german. 12, 365 (1964). 1596a. Tolbert, W. und f.H. Watts: J. Nutr. 80, 111 (1963). 1597. Tamarelli, R.M., B.f. Meyer, f.R. Weaber und F. W. Bernhart: J. Nutr. 95,

583 (1968). 1598. Taahey, f.l., und H.A. Baker: J. bio!. Chem. 236, 560 (1961). 1598a. Taussaint, W. und F. Selenka: Mschr. Kinderheilkd.118, 282 (1970). 1599. Tave, S.B.: J. Nutrit. 75, 361 (1961). 1600. Tave, S.B.: J. Nutr. 84, 237 (1964). 1600a. Trumpawer, B.L. und R.E. Olson: Biochem. biophys. Res. Commun. 45,

1323 (1971). 1601. Tryding, N.: Ark. Kemi 11, 307 (1957). 1602. Tryding, N., und G. Westöö: Ark. Kemi 11, 313 (1957). 1603. Tryding, N., und G. Westöö: Acta ehern. scand. 11, 427 (1957). 1604. Tunger, L. und M. Rathe: Ernährungsforsch. 12, 471 (1967). 1605. Turner, R.C.: Brit. J. Cancer 16, 200 (1962). 1606. Turpeinen, 0.: Amer. J. Hygiene 28, 104 (1938). 1607. Udenfriend, S., W. Lavenberg und A. Sjaerdsma: Arch. Biochem. 85, 487

(1959). 1608. Underhill, F.P., und F.I. Peterman: Amer. J. Physiol. 90, 15 (1929). 1609. Usdin, E., P.M. Phillips und G. Taennies: J. biol. Chem. 221, 865 (1956). 1610. Uuspäa, V.J., und P. Tarsi: Ann. Med. exp. bio!. Fenn. 29, 58 (1951). 1611. Vaes, G., und G. Niehals jr.: J. biol. Chem. 236, 3323 (1961). 1612. Vahauny, G. V., und C.R. Treadwell: Amer. J. Physiol. 196, 881 (1959). 1613. Vallatan, M., und F. Leuthardt: Helv. chim. Acta 47, 311 (1964). 1614. Varma, S.N., V. Schwarz und I.M.N. Simpson: Biochem. J. 85, 546 (1962). 1615. Varma, T.N.R., P. Erdody und T.K Murray: Biochim. biophys. Acta 104, 71

(1965). 1616. Vaughan, D.A., L.N. Vaughan und G.f. Klain: J. Nutrit. 76, 291 (1962). 1617. Vigneaud, V du: A Trail of Research in Sulfur Metabolism (lthaca-New

York 1952). 1618. Vilter, R. W.: J. Amer. Med. Assoc. 159, 1210 (1955). 1619. Virtanen, A.I.: Experientia 17, 281 (1961).

Literatur 657

1620. Vischer, TL.: Fluoride in Medicine. (Verlag Hans Huber, Bern 1970). 1621. Vitale, f.J., D.M. Hegsted, N. Nakamura und P. Connors: J. bio I. Chem. 226,

597 (1957). 1622. Vivian, VM., M.M. Chaloupka und M.S. Reynolds: J. Nutrit. 66, 587 (1958). 1623. Vles, R.O., f. Büller, f. Gotenbos und H.f. Thomasson: J. Atheroscleros.

Res. 4, 170 (1964). 1624. Vogel, R., H. Schievelbein und I. Eckert: Arzneimittelforsch.14, 734 (1964). 1625. Vogel, R., I. Trauhold und E. Werle: Natürliche Proteinase-Inhibitoren.

(Stuttgart 1966). 1626. Vogt, W: Arch. exp. Pathol. Pharmakol. 240, 134 (1960). 1627. Vohra, P., F.H. Kratzer und M.A. Joslyn: Poultry Sei. 45, 135 (1966). 1628. Volf, V: Physiol. bohemoslov. 9, 428 (1960). 1629. Volhard, F., und E. Schütte: Dtsch. Med. Wschr. 1950, 1425. 1630. Vollmer, H.: Klin. Wschr. 1927, 28, 1806. 1631. Wagener, H. in G. Schettler: Lipidsand Lipidoses. (Springer Verlag. Berlin-

Heidelberg-New York 1967). S. 190. 1632. Wagle, S.R., R. Metha undB.C. Johnson: J. Amer. ehern. Soc. 79,4249 (1957). 1633. Wagner, A.F., R.J. Stopkie und K. Folkers: Arch. Biochem. 107, 184 (1964). 1634. Wagner, H., G. Ritzel und K. Bernhard: Helv. chim. Acta 49, 436 (1966). 1635. Wagner, H., E. Seelig und K. Bernhard: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem.

306, 96 (1956). 1636. Wagner, H., und 0. Wagner: Helv. physiol. Acta 20, C 89 (1962). 1637. Wagner, K.H.: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 264, 153 (1940). 1638. Waisman, H.A., und H.F. Harlov: Science 147, 685 (1965). 1639. Wald, C.: Angew. Chem. 80, 857 (1968). 1640. Walker, A.R.P., und U.B. Arvidson: Metabolism 3, 385 (1954). 1641. Walton, A., R. Kologrivof und f.L. Kulp: Health Phys.1, 409 (1959). 1642. Wang, C.F., A. Lapi und D.M. Hegsted: J. Iab. clin. Med. 33, 462 (1948). 1643. Wapson, WC.: Brit. J. Haematol. 9, 32 (1963). 1644. Wapson, WC.: Clin. chim. Acta 12, 340 (1965). 1645. Warner, K.S., und WL. Newton: Am. J. Physiol.197, 717 (1959). 1646. Wartburg, J.P. von, f. Papenberg und H. Aebi: Canad. J. Biochem. 43, 889

(1965). 1647. Wase, A. W: Arch. Biochem. 61, 174 (1956). 1648. Waslien, C.I., D.H. Galloway und S. Margeni: Am. J. clin. Nutr. 21, 892

(1968). 1649. Wasserman, R.H.: Nature 201, 997 (1964). 1650. Wasserman, R.H. in H.F. DeLuca undf. W. Suttie: The Fatsolubles Vitamins.

(University of Wisconsin Press. Madison-New York 1970). S. 21. 1651. Wasserman, R.H., und C.L. Comar: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 103, 124

(1960); Science 126, 1180 (1957). 1652. Wasserman, R.H., R.A. Corrodino und A.N. Taylor: J. biol. Chem. 243,

3978 (1968). 1653. Wasserman, R.H., undA.N. Taylor: J. biol. Chem. 243, 3987 (1968). 1654. Wasserman, R.H., A.N. Taylor und C.L. Comar: Federat. Proc. 20, 292

(1961). 1655. Watson, WC.: Clin. chim. Acta 12, 340 (1965). 1656. Wattenberg, L. W, M.A. Page und f.L. Leony: Cancer Res. 28, 934

(1968).

658 Literatur

1657. Webb, R.E., S. Kirschfeld und B.C. fohnson in H.C. Heinrich: Vitamin B12

und Intrinsic Factor. 2. Europäisches Symposium. (Stuttgart 1962) S. 198 1658. Weber, C. W. und B.L. Reid: Toxicol. appl. Pharmacol. 14, 420 (1969). 1659. Weber, F., U. Gloor und 0. Wiss: Fette, Seifen, Anstrichm. 64, 1149 (1962). 1660. Weber, F., U. Gloor, f. Wünsch und 0. Wiss: Biochem. biophys. Res. Com-

mun. 14, 186 189 (1964). 1661. Weber, F., H. Weiser und 0. Wiss: Z. Ernährungswiss. 4, 245 (1963/64). 1662. Weber, F., und 0. Wiss: Helv. physiol. Acta 21, 131 (1963). 1663. Weber, F., und 0. Wiss: Helv. Physiol. Acta 21, 341 (1963). 1664. Weder, I. und H.D. Belitz: Dtsch. Lebensmittelrdschau. 65, 78 (1969). 1665. Wei, R.D., D.H. Kou und S.L. Hoo: Experientia 27, 366 (1971). 1666. Weigensberg, B.I., und G.C. McMillan: Exp. molecular Pathol. 3, 201 (1964). 1667. Weinhold, P.A., N.T. Iyer und L. Anderson: Proc. Soc. exp. Biol. Med.112,

165 (1963). 1668. Weiser, H. in H. v. Kress und K.U. Blum: B-Vitamine, klinische und physio-

logisch-chemische Probleme. (Schattauer Verlag, Stuttgart 1966) S.136. 1669. Weiske, H.: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem.19, 282 (1894). 1670. Weiss, S., P.G. Rolb und L.B. Ellis: Arch. int. Med. 49, 360 (1932). 1671. Weissbecker, L.: Kobalt als Spurenelement und Pharmakon. Beiheft zur

Med. Monatsschrift. (Stuttgart 1952). 1672. Weissberger, A.S., und L.G. Suhrland: Blood 11, 11 (1956). 1673. Weitzel, G., E. Buddecke, A.M. Fretzdorf, E.f. Strecker und U. Roester:

Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 299, 193 (1955). 1674. Weitzel, G., F.f. Strecker, U. Roester, A.M. Fretzdorf und E. Buddecke:

Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem. 295, 83 (1953). 1675. Weitzel, G., P. Wahl und E. Buddecke: Hoppe-Seylers Z. physiol. Chem.

327, 109 (1962). 1676. Welford, G.A. und R. Baird: Health. Phys. 13, 1321 (1967). 1677. Weller, L.A., f. Margen und D.H. Calloway: Am. J. clin. Nutr. 22, 1577

(1969). 1678. Wells, I.C.: ]. biol. Chem. 222, 931 (1956). 1679. Wener, f., K. Pintar, M.A. Simon, R. Motola, R. Friedman, A. Mayman und

R. Schucher: Amer. Heart J. 67, 221 (1964). 1680. Werch, S.C., und A.C. Ivy: Amer. J. digest. Dis. 8, 101 (1941). 1680a. Werle, E.: In Hoppe-Seyler-Thierfelder: Handbuch der physiologischen

und pathologischen Analyse. (Berlin-Göttingen-Heidelberg 1965) Band VI B. S. 306.

1681. Werle, E., L. Maierund E. Ringelmann: Naturwiss. 39, 328 (1953). 1682. Werner, P., M. Kuschner und E.A. Rilley: Amer. Med. J. 14, 108 (1953). 1683. West, D. W und E.C. Owen: Brit. J. Nutr. 23, 889 (1969). 1684. Widdowson, E.M., und R.A. McCance: Medical Research Council. Special

Report Nr. 287. (London 1954). 1685. Wieck, N.L., G. Rarnilton und 0. Neal, M.: ]. Nutr. 93, 324 (1967). 1686. Wiegandt, H. und H. Egge: Fortschritte der Chemie organischer Natur­

stoffe 28, 404 (1970). 1687. Wiggans, D.S., und f.M. fohnston: Biochim. biophys. Acta 32, 69 (1959). 1688. Wilgram, G.F., C.F. Holoway und E.P. Kennedy: ]. biol. Chem. 235, 37

(1960). 1689. Wilgram, G.F., L.A. Lewis und C.H. Best: Circulation Res. 5, 111 (1957).

Literatur

1690. Wilkinson, C.F. jr.: J. Amer. Med. Assoc. 163, 927 (1957). 1691. Williams, H.E. und L.H. Smith jr.: Am. J. clin. Med. 45, 715 (1968). 1692. Wiliams, jr., f.N.: Arch. Biochem. 101, 512 (1963).

659

1693. Williams, R.D., E.S.G. Barron, C.A. Elvehjem und M.K Horwitt: Bull. Nat. Red. Council Nr. 116 (1949).

1694. Wilson, H.T.: Intestinal Absorption. (Philadelphia-London 1962). 1695. Wilson, f.G., C.B. Roth und f. Warkany: Amer. J. Anat. 92, 189 (1953). 1696. Wilson, f.f. und C.A. Lindsay jr.: J. clin. Invest. 44, 1805 (1965). 1697. Wilson, f. W, und E.H. Leduc: J. Cell Biol.16, 281 (1963). 1698. Wilson, R.H., A.N. Booth und F. de Eds: Proc. Soc. exp. Biol. Med. 76, 540

(1947). 1699. Winter, A.G. in: "Beiträge zum Antibiotica- und Eiweißproblem" (Darm-

stadt 1959) S. 15. 1700. Wirths, W: Briefliche Mitteilung. 1701. Wirtschafter, Z. T., und F. W Smith: J. lab. clin. Med. 60, 649 (1962). 1702. Wisman, G., und F.N. Chadially: Brit. J. Cancer: 9, 480 (1955). 1703. Wiss, 0. und U. Gloor: Vitamins and Hormones 24, 441 (1966). 1704. Wiss, 0. und U. Gloor: Vitaminsand Hormones 24, 575 (1966). 1705. Wiss, 0., und H. Thommen in K Lang: Carotin und Carotinoide (Darm-

stadt 1963) S. 179. 1706. Witting, L.A., C.C. Harvey und M.K Horwitt: J. Lipid Res. 2, 414 (1961). 1707. Witting, L.A., und M.K Horwitt: J. Nutrit. 84, 351 (1964). 1708. Wogan, G.N.: Fed. Proc. 27, 932 (1968). 1709. Wogan, G.N., G.S. Edwards und R.C. Shank: Cancer Res. 27, 1729 (1967). 1710. Wokes, F., f. Badenoch und H.M. Sinclair: Voeding 16, 590 (1955). 1711. Wokes, F., und A.D.M. Smith in C.H. Heinrich: Vitamin B12 und lotriosie

Factor. 2. Europäisches Symposium. (Stuttgart 1962) S. 602. 1712. Wolfram, G. in N. Zöllner: Polyensäuren. (Verlag Dr. Dietrich Steinkopff,

Darmstadt 1971). S. 51. 1713. Wong, KP., und KP. Sourkes: Canad. J. Biochem. 44, 635 (1966). 1714. Wood, f.D.: Canad. J. Biochem. 38, 879 (1960). 1715. Wood, f.D., und f. Biely: Nature 185, 4 73 (1960). 1716. Wood, J.D., und f. Toplitf: J. Fish. Res. Board Canad. 18, 377 (1961). 1717. Wood, P.S.D., R. Schioda und L. W W Kinsell: Lancet 1966, II 604. 1718. Woodward, H.Q.: Healt Phys. 8, 513 (1962). 1719. Woolley, D. W: J. biol. Chem.136, 113 (1940); 139, 29 (1941); J. exp. Med. 75,

277 (1942). 1720. Woolley, D. W: J. biol. Chem. 159, 173 (1945); 162, 383 (1946). 1721. World Health Organization: Technical Report Series No. 301. Rom 1965. 1722. World Healt Organization: Technical Report Series Nr. 362. Genf 1967. 1723. World Health Organization: Technical Report Series No 452. Genf 1970. 1724. World Health Organization: Fluorides and Human Health. Genf 1970. 1725. Warne, H.E., und L. W Smith: Amer. J. Med. 237, 710 (1959). 1726. Wosilat, WD.: J. biol. Chem. 235, 1196 (1960); Biochem. Pharmacol. 7, 221

(1961); Fed. Proc. 20, 1005 (1961). 1727. Wostmann, B.S., N.L. Wiech und E. Kung: J. Lipid Res. 7, 77 (1966). 1728. Wrightington, M.: J. Nutrit. 24, 307

(1942). 1729. Wührer, f.: Biochem. Z. 265, 169 (1933).

660 Literatur

1730. Wurtman, R.J. in H.N. Munro: Mammalian Protein Metabolism. (Academic Press, New York-London 1970). Band 4., S. 445.

1731. Yacowitz, H., 1.1. Fleischman und M.L. Bierenbaum: Brit. Med. J. 1965, I, 1352.

1732. Yamamoto, 1., M. Sugano, A. Kadota, Y. Sato und M. Wade: J. Biochem. (Tokyo) 66, 685 (1968).

1733. Yamazaki, 1.: J. biol. Chem. 237, 224 (1962). 1734. Yamazaki, 1., und L. Piette: Biochim. biophys. Acta 50, 62 (1961). 1735. Yang, C. und D.B. McCormik: J. Nutr. 93, 445 (1967). 1736. Yokoyama, A., und D.B. Zilversmit: J. Lipid Res. 6, 241 (1965). 1737. Yoshida, A., K. Ashida und A.E. Harper: Nature 189, 917 (1961). 1738. Yoshida, A., und A.E. Harper: J. biol. Chem. 235, 2586 (1960). 1739. Yoshida, A., A.E. Harper und C.A. Elvehjem: J. Nutrit. 66, 217 (1958). 1740. Young, V.R., M.A. Hussein, E. Murray und N.S. Scrimshaw: Am. J. clin.

Nutr. 22, 1563 (1969). 1741. Yudkin, ].: Proc. Nutrit. Soc. 23, 149 (1964). Am. J. clin. Nutr. 20, 503 (1967). 1742. Yuwiler, A., und E. Gebler: Nature 208, 83 (1965). 1743. Zachman, R.D., und ].A. Olson: J. Lipid. Res. 6, 27 (1965). 1744. Zakim, D. und R.H. Herrman: Am. J. clin. Nutr. 22, 200 (1969). 1745. Zalkin, Z., A.L. Tappel, K.A. Caldwell, S. Schibko, T.S. Desai und T.A.

Holliday: J. biol. Chem. 237, 2678 (1962). 1746. Zarembski, P.M., und A. Hodgkinson: Brit. J. Nutrit. 16, 627 (1962). 1747. Zbinden, G., und A. Studer: Z. L@bensmittelunters. 108, 113 (1961). 1748. Ziff, M., A. Kibrick, E. Dresner und H.J. Gribetz: J. clin. Invest. 35, 579

(1956). 1749. Zigmond, M.S., W.f. Shoemaker, F. Larin und R.f. Wurtman: J. Nutr. 98, 71

(1969). 1750. Zilversmit, D.B., und N.R. di Luzio: Amer. J. clin. Nutrit. 6, 235 (1958). 1751. Zipkin, 1., und F.f. McClure: Publ. Health Rep. 69, 730 (1954). 1752. Zipkin, 1., F.]. McClure, N.C. Leone und WA. Lee: Publ. Health Rep. 73,

732 (1958). 1753. Zloch, Z.: Internat. J. Vitamin Res. 39, 269 (1969). 1754. Zölln-er, N., und D. Eberhagen: "Untersuchung und Bestimmung der Lipoide

im Blut". (Berlin-Heidelberg-New York 1965) S. 390.

Sachverzeichnis

Acetaldehyd 40, 41, 211, 456, 508 Acetaldehyddehydrogenase 40 Acetessigsäure 46, 198, 199, 210, 508,

509,531 Acetoin 456 Acetylcholin 44, 157, 273, 277, 524 Acetyl-CoA 40, 44, 123, 198, 199, 213,

456,458,507,508,509,528,529,530 Acetylpyridin 479, 486, 487 Acidose 17, 22, 44, 157, 268, 269, 294 ACTH 61, 62, 273 Adenin 151, 155, 481, 507 Adenosindiphosphorsäure 151, 290 Adenosin -3' ,5' -monophosphat

( cycl. AMP) 61, 62, 63, 91 S-Adenosylmethionin 38, 518, 519 Adenylattransfer 304, 319 Adenylcyclase 61, 62, 63 Adenylsäure (AMP) 151 Adrenalin 61, 62 Adipinsäure 46, 103 Adiuretin 253, 254, 267 Adrenalin 207, 209, 210, 239, 274, 277,

519, 521, 586, 590 Aesculetin 581 Aethanol 39- 41, 147, 148 Aethanolamin 155, 224, 504, 519, 521,

522,523,524,525,611 Aethionin 207 Aethoxyquin 426, 427, 428 Aethylenglykol 504, 611 Aethylenoxyd 208 Aethylmalonsäure 46 Aflatoxine 107, 601, 602, 603 Aktinium 297 Alanin 168, 169, 182, 187, 192, 193, 217,

218, 228, 291, 504 ß-Alanin 152, 228, 494, 505, 506 Aldehydoxidase 40, 323, 342, 472, 502 Aldosteron s.a. Corticosteroide Aldosteron 267 Alginsäure 38, 148 Alkane 150, 151 Alkalose 44, 264, 275, 294, 307 Alkaptonurie 210, 223 Alkohole, aliphatische 71

Alkoholdehydrogenase 39, 40, 41, 337, 392,393,482,483,486,584

Allantoin 152 Allergie 167 Allicin 598 Allithiamin 452, 453 Aluminium 310, 322, 324, 325, 326, 357

-359 Ameisensäure 38, 39, 158, 481, 490, 540,

553 Americium 297 A-Methopterin 537, 547

· Amine, biogene s. Basen sekundäre 366

Aminoäthanol s. Äthanolamin p-Aminobenzoesäure 380, 384 a-Aminobuttersäure 169, 227, 228 y-Aminobuttersäure 494, 503 Aminoisobuttersäure 145, 152, 494, 500 ö-Aminolävulinsäure 332, 499, 509,

542,543 Aminopropionitril 599 Aminopterin 537 Aminosäuren 164, 186 - 229

Aktivierung 223, 243, 304, 319 Antagonismen 220, 225 - 227 Ausscheidung 173, 224,227-228,413 Bedarf 183, 187, 188, 189, 190, 217 biol. Halbwertszeit 194 -Decarboxylasen 494, 503 Desaminierung 4 71, 4 72 essentielle 177, 183, 186- 215, 229 Homöostase 192,193,194,219,221,233 Imbalanz 200, 217, 219 - 222, 227, 244, 245, 491 limitierende 230, 231 nicht essentielle 187, 190, 194 215 -217,219 Plasma 181 - 183, 192, 193, 194, 207 221,222,223,224 Pool 3, 192, 193, 194, 226 Racemisierung 495 Resorption 6, 8, 165, 166, 168, 169, 218, 266, 500 semiessentielle 187, 190, 196 -Toxicitäten 220, 222- 225

662 Sachverzeichnis

Transport in die Zellen 226, 227, 239, 499, 500 Verwertbarkeit 170, 171 WirkungaufCalcium-Resorption279, 280 D-Aminosäuren 168, 217 - 219, 227 D-Aminosäureoxidase 218, 219, 227, 234,472

Aminoxidasen 8, 159, 160, 223, 323, 333, 472

Ammoniak 173, 196, 258, 259, 264 Ammoniumchlorid 264 Amprolium 455 Amylase 12, 33, 34, 168 Amylopektin s. Stärke Amylose s. Stärke Anämie 271, 332, 335, 339, 340, 342,

364,406,431,477,503,547 perniziöse 555, 556, 558, 559

Anserin 197, 198, 207, 425 Antabus 41 Anthranilsäure 228, 384 Antibiotika 383, 548, 555, 597 - 599 Antimon 322, Antioxydantien 44, 205, 344, 427, 428,

429,436,590 Antivitamine s.a. Vitamin, Antagonisten Antivitamine 381, 579 - 580 Apatit 289, 290, 293, 294, 295, 296,

301, 309, 319, 352 Apfelsäure 45, 46- 47, 293 Apocarotenale 390, 396, 397, 398, 401 Arabinose 22, 23, 35 Arabit 28 Araboascorbinsäure 561, 562, 566, 573,

574 Araboflavin 469, 470 Arachidonsäure 63, 80, 81, 82, 85, 86,

87, 89, 90, 93, 99, 113, 115, 117, 134, 199,429

Arachinsäure 113 Arginase 224, 234, 324, 338, 364 Arginin 47, 155, 164, 179, 182, 187, 192,

196,199,224,225,228,231,366,494, 524,609

Arsen 322, 324, 325, 345 Arsenocholin 517, 518, 520 Arteriosklerose 136, 137, 138, 143, 145,

146, 263

Ascorbigen 563 Ascorbinsäure 223, 288, 298, 327, 328,

329, 341, 359, 380, 381, 382, 383, 384, 385, 386, 404, 531, 545, 555, 560 -579, 588, 610, 611 biochemische Wirkungen 382, 384, 564- 567 Biosynthese 531, 568, 569, 570 Chemie 560 - 564 Mangel 565, 574- 579, 587 Sättigung 570, 571, 576, 578 Stoffwechsel568- 574 Verträglichkeit 386, 578, 579 -Cytochrom-b5-Reduktase 565, 566 -Oxidase 333, 566, 573

Asparaginsäure 154, 155, 169, 179, 187, 192,218,223,227,228,280,494,542

Astaxanthin 390, 394 Atmung 252, 253, 256, 258, 259 Atmungskette 309, 429, 430, 451, 473,

484,485,486 Atmungsketten-Phosphorylierung 309 ATP 151, 168, 266, 277, 290, 304, 309,

319,455,484,485,507,518,521,522, 528,529,539,540,541,542,552,566 -ase 266, 291, 351

Avidin 526, 527, 528, 529, 533,534,597 Azaserin 481 Azofarbstoffe 474, 475

Bakterienfett 56 Ballaststoffe 36, 38, 148, 170 Banane 160, 161 Barium 278, 297, 309, 322, 324, 326,

338,377,409 Basen 155 - 163, 494 Batylalkohol108 Baumwollsamenöl 50, 54, 66, 67, 68,

70, 71, 107, 118, 121, 135, 141, 606, 612 Bebensäure 55, 113 Benzoesäure 508 Benzpyren 604 - 609 Benzpyrenhydroxylase 591 Beriberi 458, 465, 466, 467 Bernsteinsäure 45, 46, 47, 103, 291, 293,

486,509 Beryllium 297, 310, 322, Betainaldehyd 518, 523, 524

Sachverzeichnis 663

Betaine 155, 156, 158, 169, 196, 224, 517, 518, 519, 522, 523, 524, 525

Bicarbonat 257,258,259,260,263,265, 269,272,275,294

Bifidus Faktor 30 Bindegewebe 235, 249, 251, 565, 566 Biocytin 526, 527 biologische Oxydation 271, 485 Biopterin 544 Biotin 380, 381, 382, 383, 384, 385, 386,

526- 534 Antagonisten 528 biochemische Wirkungen 382, 528 -532 Chemie 526 - 528 Mangel 531, 533 - 534 Stoffwechsel 532 - 533 -Enzyme 528, 529, 530, 531

Biotinol 526, 527 Biotinsulfon 526, 527 Biotinsulfoxid 527 Blei 297, 322, 324, 325, 326, 338, 349,

350 Blei-210 369, 370 Blut 250, 267

Pufferung 258, 259 -alkohol39 -druck 264, 269, 274 -gerinnung 69, 276, 320, 446, 525, 590 -gerinnungsfaktoren 441, 442 -konserven 45, 97 -plasma s. Plasma -volumen 251, 269, 270

Bohnen, Phytohämagglutinin 597 Trypsininhibitor 596

Bor322,324,325,363 Brenztraubensäure s. Pyruvat Brom 322, 324, 325 Brot 177, 201, 203, 204, 229, 231, 279,

339,609 Butter 49, 54, 66, 67, 68, 69, 79, 141,

149,449 -gelb 474, 475 -säure 35, 55, 142

Butylthiamin 454

Cadaverin 494, 610 Cadmium 322, 324, 325, 326, 338, 349,

350,364

Caesium 322, 324 Caesium-137 371, 378 - 379 Calcitonin 284, 296, 412 Calcium 22, 30, 32, 38, 44, 45, 148, 235,

260, 265, 270, 273, 276- 287, 297, 298, 301, 310, 316, 317, 319, 338, 360, 362, 515, 554, 611, 612 Aufnahme 283, 371 Ausscheidung 283, 419 Bedarf 248, 281, 282, 283, 285, 295, 312 Bilanz 281, 282, 283, 295, 410 biol. Halbwertszeit 281 Calcitoninwirkung 284 Clearence 283 entzündungshemmende Wirkung 277 Knochen 288, 289, 290, 291, 292 Mangel277, 282,283 Mitochondrien 309 Parathormonwirkung 284 Plasma 276 Resorption 32, 278, 279, 280, 281, 409, 410, 412 Sexualhormonwirkung 284 Stoffwechsel 277, 283, 284 -Strontium, Diskriminierung 372, 373,374,375,376 Toxicität 285, 286, 287 Vitamin D-Wirkung 409, 410,411,412, 413, 414, 416, 417, 418, 419, 420 Zellfraktionen 248 -reserve 282

Cancerogene 107, 207, 346, 366, 474, 487' 569, 604 - 610

Capillaren 588, 590 Capillarmembran 249 Carbonat s.a. Kohlensäure Carbonat264,289,293,297 N-Carboxybiotin 528 Carboxylierung 528, 529, 530, 531, 534 Carcinom 277 Carboxypeptidase 323, 337 Cardiolipine 110, 112 Carnitin 60, 156 - 157, 523 Carnosin 197, 198, 425, 519 a-Carotin 387, 390 ß-Carotin 147, 387, 388, 390, 391, 395,

396,397,398,400,404,406,407 y-Carotin 387, 390 Carotinoide 387, 390

664 Sachverzeichnis

Carragenin 38 Casein 165, 168, 171, 177, 178, 179, 185,

216,222,229,231,235,245 Catechin 465, 581, 582, 585, 587, 593 Catecholamine 159 Cellulose 35 - 38, 130, 148, 149 Cephaline 110, 111, 112, 113, 522, 523 Ceramid 115 Cerealien 200, 203, 230, 262, 279, 287,

313,346,350,355,363,365,368,369, 372,378,462,467,478,512

Cerehransäure 104 Cerebroside 110, 136 Cerium 297 Cetylalkohol108, 109 Cheirolin 600 Chelate 44, 330, 338, 339 Chelatbildner 278, 287, 291 Chenodesoxycholsäure 127, 128, 129 Chimylalkohol 107, 108 Chinolinsäure 213, 228 Chitin 38 Chlorid 246, 247, 247, 254, 260, 262,

265,267,269,273,274,275,289,297, 306-308 austauschbares 247, 307 Bedarf 248, 308 Mangel307

Chiorogensäure 465, 584 - 587 Chlorophyll 103 Cholecalciferol s. Vitamin D3

Cholestanoll21, 126, 132 Cholestanon 132 Cholestenon 126 Cholesterin 52, 53, 57, 58, 111,118 -150,

509, 521, 525 Abbau 127 - 133 alimentäre Aufnahme 118 - 119, 135, 136, 139, 140 Ausscheidung 120, 127, 130, 131 Bilanz 130 biol. Halbwertszeit 2, 132, 133 Biosynthese 123 - 127, 133, 147, 199, 487, 531 Blutcholesterinspiegel 100, 101, 106, 121, 122, 126, 129, 130, 131, 132, 133, 136-148 Hypercholesterinämie 136, 137, 141, 146, 14 7' 148, 205, 224, 228, 263

hypocholesterinämisch wirkende Sub­stanzen 140, 141, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 436, 567 Löslichkeit 145 Resorption 119 - 123 Stoffwechsel133 - 136, 138, 414 Umsatz 132, 133 Veresterung 120, 134

Cholesterinester 52, 53, 58, 59, 60, 84, 85, 98, 99, 103, 111, 122, 123, 134, 135, 138, 525 Turnoverrate 139

Cholestyramin 126, 149 Cholesteryläther 123 Cholin 111, 114, 155, 157, 158, 204, 205,

207, 380, 381, 382, 385 517 - 525 biochemische Wirkungen 382, 518 -521 Mangel147, 211, 399, 521, 523, 524-525 Stoffwechsel 522 - 524

Cholinesterase 234 Cholinoxidase 211, 303, 336, 472, 518,

520,523 Cholsäure 127, 128, 129, 149 Chondroitinsulfat 2, 228 Chrom 322, 324, 325, 326, 349 - 350 Chylomikronen 52, 53, 57, 59, 60, 62,

111, 120, 122, 123, 134, 135, 396, 414, 431,443

Chymotrypsin 163, 164, 165, 167 Chymotrypsininhibitoren 595, 596 Citrin 587 Citronensäure 43 - 46, 72, 228, 264,

283, 290, 291, 292, 293, 296, 298, 300, 312, 321, 411, 412, 508, 509

Citronensäurecyclus 18, 40, 42, 43, 45, 47, 205, 215, 292, 336, 426, 456, 530

Citrovorum factor s. N5-Formyltetra-hydrofolsäure

Citrullin 155, 182, 196, 228 Citrusfrüchte 591 Cobalamine s. Vitamin B12

Cocarboxylase s. Thiaminpyrophosphat Cocosfett 54, 63, 66, 67, 68, 70, 79,

115, 141, 145, 605, 606 Codehydrogenasen 456, 457, 471, 472,

473,475,477,479,480,481,482,483,

Sachverzeichnis 665

484, 485, 486, 491, 501, 515, 523, 529, 530,539,540,566 Analoge 486, 487

Coenzym A (CoA) 456, 485, 501, 506, 507,508,509,510

Coenzym Q s. Ubichinone Coeruloplasmin 44, 323, 333 Coffein 584 Colastrum 167 Conalbumin 597 Concavalin 597 Coprostanol121, 131, 132 Coprostenol132 Coronarsklerose 136, 146 Corticosteroide 61, 213, 236, 265, 267,

273,283,555,565 Crotonyl-CoA 529, 531 C,-Transfer 537, 538, 539, 541 m-Cumarsäure 585, 586, 592 ß-Cyanalanin 494 cycl. AMP siehe Adenosin-3',5'-mono-

phosphat cycl. AMP-Diesterase 61, 62, 63 Cyclamat 28 Cyclohexosen 513 Cynarin 584, 585 Cystathionin 204, 205, 228, 498, 504,

524 Cystathioninurie 494, 499, 599 Cystein s. Cystin Cysteinsäure 206, 223, 494 Cystin 169, 179, 183, 184, 187, 188, 189,

192, 199, 208, 219, 222, 227, 228, 231, 232,426,494,498,499,524 Bildung 204 Se-Einbau 345 Stoffwechsel 206 Toxicität 223

Cystinurie 169 Cytochrom c-Reduktase 429, 430, 446,

472,473,477,486 Cytochrom P-450 487, 576 Cytochrome 323, 329, 335, 473, 484,

485,486 Cytochromoxidase 234, 323, 332, 333,

334,335,339,472,485,486 Cytoplasma 434, 444, 450, 462, 481,

482,486,532,545,557,570 Mineralstoffe 248, 268

Spurenelemente 326, 334, 345 Cytosiderose 333 Cytosin 152

Darm, Spurenelemente 325 Darmbakterien 32, 33, 35, 36, 76, 96,

107, 127, 129, 131, 132, 148, 159, 161, 165, 166, 167, 319, 327, 341, 383, 384, 444,445,592,611 Vitaminsynthese 26, 383, 384, 477, 502,533,534,548,558,560 -inhalt, Aminosäuren 168 saft 164, 27 3 -Schleimhaut 6, 7, 8, 109, 114, 119, 120, 121, 122, 123, 159, 161, 166, 168, 232, 233,266,329,395,396,409,410,416, 462,554

Decansäure 52, 55 Decaprenylphenol 449 Dehydroascorbinsäure 561, 562, 566,

567,570,571,572,573,578 7-Dehydrocholesterin 121, 127, 132,407,

408, 414, 417, 509 Dehydrocholsäure 149 Dehydrogenasen s. Enzyme Dentin 292, 297, 298, 299, 574 Depotfett 61, 62, 63, 64, 75, 78, 96, 97,

98, 102, 103, 105, 107, 155, 429, 434 Desmosterio 124, 125, 126 Desoxycholsäure 127, 128, 149 Desoxypyridoxin 493, 503, 504 Desoxyribonukleinsäure 151, 153, 232, 501 Desthiobiotin 526, 527 Dextran 37 Dextrine 29, 31, 33, 146, 534 Diät, atherogene 146 Diäthylamin 610 Diaphorase 4 72, 4 73, 4 77 Dicumarol 439, 441, 442, 446 Digallussäure 582, 583 Diglyceride 48, 49, 51, 53, 54, 63, 67 Dihydroferulasäure 585, 586, 592 Dihydrofolsäure 539 Dihydrothiamin 452 Dihydroxybenzoesäure 465 1,25-Dihydroxycalciferol 409, 410, 412,

415,416 Dihydroxyphenylessigsäure 592 Dihydroxyphenylpropionsäure 592, 593

666 Sachverzeichnis

Dihydroxystearinsäure 446, 44 7 2,3-Diketogulonsäure 571, 572 Dirnethylamin 159, 609, 610 Dimethylaminoäthanol517, 518, 519 Dimethylthetin 517, 518, 519 Diosmin 589, 592 Disaccharidasen 13 Dopa 210, 494, 586 Dopamin 159, 161, 494, 564 Dürsten 256 Dulcit 21, 22, 28, 32 Durst 267

Edelgase 322 Eialbumin 165, 171, 178, 179, 183, 185 5,8,ll-Eicosatriensäure 81, 82, 84, 89,

90, 92, 93, 100, 115 Eier 262, 287, 313, 350, 355, 363, 378

-eiweiß 172, 177, 178, 179, 180, 181, 183, 185, 186, 215, 216, 238, 245

Eiklar 526, 527, 533, 534, 596, 597 Eisen 44, 107, 310, 320, 322, 323, 324,

325, 326, 327, 328 - 333, 335, 338, 339,341,472,494,564,565,566,597 Ausscheidung 330, 331 ~angel332,333,555

Resorption 6, 329, 330, 331, 342, 566 Eiweiß s.a. Proteine Eiweiß 137,163- 245

Aminosäurenverwertung 171, 172 Aminosäurezusammensetzung 179, 185, 192 Ausnutzung 169, 170, 171 -Bedarf172, 180,237,238,241 Bilanz 172 - 174, 175, 179, 180, 181, 187,190,241,243,244 bio!. Halbwertszeit 2, 3, 233, 239, 240, 241 bio!. Wertigkeit 165, 170, 174 - 186, 201, 202, 203, 215, 216, 217, 229-232, 238 Biosynthese 226, 239, 474, 503, 531, 554 Calcium transportierendes 409, 410, 415 Denaturierung 163, 165, 166 dynamisches Gleichgewicht 239 Energieumsatz 242, 243, 244,245

enzymatische Spaltung 163, 164, 165, 184, 185 ~angel153, 154, 187, 195, 232 - 236, 426,449,476,481 N-Gleichgewicht 179 -181, 236, 237, 238,240 Plasmaproteine 194, 2ll, 233, 235, 237,238,240,259,531 Reineiweiß 175 Resorption 167 -172 Roheiweiß 17 5 Speicher 233, 235, 237, 244 spezifisch-dynamische Wirkung 243 Stoffwechselregulation 242, 243, 244, 474 thermische Behandlung 184 toxische Proteine 594 - 597 Umsatzrate 239, 240, 242, 243, 244 Verdauung 163 -167, 184, 190 Verluste 232, 233, 235 Wachstumswert 176 - 179 Wirkung auf Blutcholesterin 137, 145 wünschenswerte Zufuhr 236 - 245 Zufuhr übergroße 244, 245

Eläostearinsäure 95, 96 Elaidinsäure 62, 63, 97, 98, 99 Elastin 163, 165, 336 Ellagsäure 582 Elektronentransport 429, 430, 4 73, 484,

566 Elektronen transportierende Partikel­

ehen 335, 486 Emulgatoren 56, 57, 120 Encephalomalacie 424, 428, 429, 430,

435,436 Energieumsatz, Eiweißwirkung auf

241-245 Enolase 338 Enterokinase 164 Enzyme, Aktivierung durch zweiwer­

tige Ionen 338, 364 Aminosäurendecarboxylasen 494, 503 bio!. Halbwertszeit 233 Biotinenzyme 528, 529, 530, 531 Dehydrogenasen 479- 487, 529, 530 Eiweißmangel-Veränderungen 233, 234,235 eisenhaltige 323

Sachverzeichnis 667

Flavinenzyme 471, 472,473, 479, 484, 485,486,529,569 Fluoridhemmung 351 Folsäureenzyme 537 - 544 Häminenzyme 213, 323, 332, 509 Hydroxylasen 564, 565, 566 Isoenzyme 481, 482 Kinasen 304, 455, 4 7 5, 494, 515 kupferhaltige 323, 333, 566, 573 Magnesium 303, 304 manganhaltige 323 Methyltransferasen 519 molybdänhaltige 323, 342 prosthetische Gruppe 381, 4 79, 480, 481, 494 Proteasen s.a. die einzelnen Enzyme. 163,164,167,193,527 Proteasen-Inhibitoren 595 - 597 Pyridoxalenzyme 487, 494, 495, 496, 497,498,499,503 Transaminasen 194, 196, 223, 224, 225, 234, 425, 426, 461, 495, 496 Transhydrogenasen 484 Vitamin BwEnzyme 552, 553 zinkhaltige 323, 337, 482

Epigallocatechin 581, 582 Erdnußöl 68, 70, 100, 118, 141, 606 Ergocalciferol s. Vitamin D2

Ergosterin 118, 407, 408, 414 Ergothionein 517, 518 Ergotismus 601 Eriodictin 589 Eriodictyol 589, 591, 592 Ernährung, basen- oder säurenüber­

schüssige 261, 262, 263, 264, 265 Ersatzkohlenhydrate s. Zuckeraus­

tauschstoffe Erucasäure 62, 63, 76, 142, 521 Erythrocyten 306, 307, 312, 324, 331,

347,460,462,475,478,503,504,544, 570 Kalium 274, 275 Kupfer 334 Lipide 84, 139 Phosphat 312, 313 Zink 337

Erythropoese, s. Hämoglobinsynthese Essigsäure 35, 393 E/T-ratio 215, 216, 230

Exsiccose 252 Exsudative Diathese 424, 428, 431, 435,

436 Extracelluläre Flüssigkeit 249, 250, 251,

252, 256, 257, 264, 265, 267, 268, 270,271,272,275,290,294,311,347

Extracellulärraum 234, 237

(FAD) Flavinadenindinukleotid 470, 471,472,475,476,477,529

(FMN) Flavinmononukleotid 470, 471, 472,475,476,477,502,529

Ferritin 328, 329, 330, 566 Ferulasäure 585, 586 Fettalkohole 108 - 109 Fette, Ausnutzung 56, 57

Blutcholesterinspiegel erhöhende 141 Blutcholesterinspiegel senkende 141, 143 cancerogene Kohlenwasserstoffe 605, 606,607 Depotfett s.a. Depotfett Depotfett 61, 62, 63, 64 Efficiency 67 Energiegehalt 64, 65, 79 ernährungsphysiologische Eigen­schaften 64 - 72 Fettsäurenzusammensetzung 66, 68 Frittierfette 605, 607 Glyceryläther 107, 108 hydrierte 96, 100, 109, 141, 143, 144 Lipidämie s. Serumlipide Nährwert 66, 67 Ranzigwerden 327 Speicherung 61 - 64 Transport 57 - 61 umgeesterte 67 Unverseifbares 70, 71, 142, 150 Verbrauch 136 Verdauung 48- 49 Verträglichkeit 70, 71

Fettgewebe s.a. Depotfett Mineralstoffgehalt 246, 24 7 Wassergehalt 250

Fettsäuredesaturase 75 Fettsäuren, Abbau 72, 73, 74, 99, 102,

103, 104

668 Sachverzeichnis

Aktivierung 507, 508 Anteisosäuren 102, 103 aromatische 109 - 110 ATP-Lieferung 74 biol. Halbwertszeit 2, 95 Biosynthese 62, 72, 155, 199, 458, 529, 530 Cyclopropensäuren 107 Dicarbonsäuren 103 dreifache Bindung 76 essentielle 73, 79- 91, 93, 99, 100, 109,

111, 113, 117, 501 essentielle Mangelsymptome 80, 81, 82,83,84,85 essentielle der Phospholipide 115, 116, 117 freie 48, 53, 54, 59, 60, 61, 62, 67, 111, 136 gesättigte 66, 74 - 75, 134, 136, 139, 142, 143, 144, 520, 525 Hydroxysäuren 104 - 106 Isosäuren 102 kurzkettige 52, 54 mehrfach ungesättigte 63, 64, 66, 71, 134, 139, 140, 143, 144, 145, 149, 427, 428,429,520 mehrfach ungesättigte, konjugierte 95, 96, 143, 144 mehrfach ungesättigte Linolensäure­Reihe 82, 87, 93- 95, 99, 142 mehrfach ungesättigte Ölsäure-Reihe 82, 84, 87, 90, 92, 93, 99, 116 mehrfach ungesättigte Palmitölsäure­Reihe 82, 84, 87, 89, 92, 93, 116 mittelkettige 52, 77 - 79, 142 Monoensäuren 75 - 76, 142 Monoensäuren stellungsisomere 75, 76 ß-Oxydation 72, 73, 74, 157, 199, 215, 507,509,529,530 w-Oxydation 79, 103, 215 Oxydationsgeschwindigkeit 77, 78, 103 Peroxydation 144, 344, 423, 427, 428, 430,450,570 pharmakologisch wirksame 76 Resorption 49- 57, 77, 102 Speicherung s.a. Depotfett Speicherung 63, 64

Stoffwechsel 72- 74, 99, 102, 103 trans Konfiguration 87, 96 -101, 143, 144 ungeradzahlige 93, 102 ungesättigte 63, 64, 66, 71, 139, 140, 525 verzweigtkettige 101 - 104

Fettsäurenperoxide, Malondialdehyd-Test 427

Fettsäuren-Synthetase 530 Fibrin 163, 165, 171, 231, 442 Fibrinogen 163, 441, 442 Fische 262, 287, 313, 330, 346, 355,

366,369,378,464,609 cancerogene Kohlenwasserstoffe 605, 608 -eiweiß 180, 185, 216 -öle 54, 63, 64, 66, 67, 94, 95, 107, 142, 147, 150, 390, 436

Flavinenzyme 342 Flavanole 587, 588 Flavanone 587, 588, 591, 592 Flavone 587, 588, 591 Flavonoide 587 - 594 Flavonole 587, 588 Fleisch 165, 171, 177, 178, 179, 180, 185,

216,231,232,262,287,313,330,346, 350,355,364,366,369,378,449,607, 608,609 -extrakt 156

Fluor, 289, 291, 293, 297, 299, 322, 324, 325, 350 - J54

Fluorid, cariostatische Wirkung 302, 303 Knochen 289, 293, 351, 352 Zähne 297

Fluorose 354 Folininsäure 536 Folsäure, Beständigkeit 384

Mangel 491, 547 - 548 Folsäuregruppe 197, 380, 381, 382, 385,

386, 450, 534 - 548 Antagonisten 536, 537, 542, 548 biochemische Wirkungen 382, 384,

537 - 544, 554 Chemie 534 - 537 Stoffwechsel 544- 547

Folsäurereduktase 539 Formaldehyd 39, 158, 159, 342, 458, 490

Sachverzeichnis 669

Formiminoglutaminsäure 384, 543, 544, 548

N5 -Formiminotetrahydrofolsäure 538, 539, 540, 541

Formiminotransfer 539, 542, 543 N-Formylglutaminsäure 538, 539, 541 N5-Formyltetrahydrofolsäure 536, 538,

539,540,541,544,545 N10-Formyltetrahydrofolsäure 538,539,

540 Formyltransfer 538, 541, 542 Fortpflanzung, Eiweißmangelwirkung

236,237,238 Frittierfette 605, 607 Fruchtsäfte 38, 39, 44, 45, 46, 300 Fructose, 15, 17- 18, 22, 25, 28, 33, 40,

146, 147, 484 Resorption 6, 25 -lysin 202

Fucose19,20,22,30 Fumarsäure 47, 210, 293 Fungistatica 597, 599 Furandicarbonsäure 46

Galactit s. Dulcit Galactoflavin 470, 477 Galactosamin 566 Galactose 20 - 23, 29, 31, 32, 34, 38,

568 Resorption 6, 13, 14, 25

Galacturonsäure 37, 38 Galle 273, 414 Gallensäuren 49, 53, 119, 120, 126, 127,

131, 133, 134, 139, 145, 149, 150, 414, 508,509,521 Bildung 127, 128, 129 gepaarte 129, 150, 508

Gallensteine 148 -150, 275 Gallussäure 582, 583 Ganglioside 20, 21, 32 Gehirnlipide 104, 105, 117, 133 Gelatine 165, 171, 174, 216, 245 Gelbe Fermente s. Flavinenzyme Gemüse 330, 346, 350, 355, 360, 363,

364, 365, 366, 369, 372, 378, 449, 584, 604, 605, 612

Genistein 592, 593 Gerbstoffe, s. Tannine Getränke, saure 299, 300

Getreide s. Cerealien Gliadin 165 Glucagon 61 Glucobrassicin 600 Gluconeogenese 15, 223, 534 Glucosane 35 Glucose 12, 15 - 16, 29, 31, 33, 34, 40,

146, 147, 148, 150, 173, 304, 484, 509, 515, 516, 531, 568 Resorption 6, 13, 14, 25, 33, 235, 266 Süßkraft 28 Stoffwechsell6,460 Stoffwechsel-Pool 3 -6-phosphat 18, 304, 460 -Toleranz-Faktor 349

Glucuronsäure 26, 27, 35, 227, 515, 568,569,570

Glutamin 41, 182, 228, 258, 259, 541 Glutaminsäure 8, 47, 152, 156, 166, 169,

179, 182, 187, 192, 193, 197, 217, 218, 219,227,228,280,291,494,504,509, 538, 540, 541, 543 Transaminierung 495, 496, 498 -Dehydrogenase 234, 323, 337, 482, 483

Glutarsäure 46, 201 Glutathion 207, 426, 504, 566, 570 Gluten 171, 172, 176, 178, 179, 181, 216 Glycerin 48, 49, 521 Glycerinaldehyd 18, 458, 523 Glycerophosphat 51, 53, 62, 111, 523 Glycerophosphatdehydrogenase 483, 486 Glyceryläther 107, 108 Glycin s. Glykokoll Glycocyamin 196 Glycolipide 19, 20 Glycoproteide 520 Glykocholsäure 129, 130, 150, 494 Glykogen 2, 27, 43, 197, 241, 273, 291,

309, 310, 531 Glykokoll 155, 166, 169, 179, 182, 187,

192, 193, 211, 216, 217, 224, 227, 228, 459, 481, 490, 499, 504, 519, 522, 524, 538, 540, 541, 542, 543, 572, 611 Toxicität 225

Glykokollbetain 153 - 154 Glykolsäure 504, 611 Glykolyse 42, 271, 291, 293, 309, 336,

442,475

670 Sachverzeichnis

Glyoxalase 41 Glyoxylsäure 48, 459, 611 Goitrogene Substanzen s. Kropfnoxen Gold 322, 326 Gossypol 612 Grillen 607, 608, 609 Grundumsatz 172, 174, 180, 181, 237,

241, 243, 244 Guanidinoessigsäure 224, 519 Guanin 151 Guarmehl148 Gulonolacton 531 Gulonsäure 568, 569, 570

Haare, Spurenelemente 336, 339, 345, 365

Hämiglobin 365, 475, 609 Häminenzyme 213, 323, 332, 509 Hämoglobin 196, 224, 259, 329, 365,

475,509,554 -synthese 329, 331, 332, 335, 341, 542, 543,547

Hämosiderin 224, 328, 329 Hafer 172, 177, 185, 216, 231 Halbwertszeit, biologische 2 Hammelfett 102 Harn 253, 256, 258, 259, 263, 267, 268,

272, 307, 310, 311, 347 Harnsäure 17, 43, 151, 152, 153, 173, 471,

472 Harnsteine 287, 321, 611 Harnstoff 173, 194, 215, 243, 244, 254,

504,505 Synthese 194, 264

Haut, Aminosäuren 192 Lipide 101, 102, 104, 105, 108, 127 Mineralstoffgehalt 246, 24 7 N-Verluste 179 Phosphataustausch 313 Vitamin D-Bildung 414 Wasserabgabe 253, 254, 255 Wassergehalt 250

Hefe 177, 229 Hemicellulosen 35, 36 Henderson-Hasselbalch-Gleichung 257,

259 Heparin 57 Herz, Kaliumwirkung auf 276

Infarkt 69, 136, 143, 145, 146 Hesperidin 589, 590, 591, 592 Hexachlorcyclohexan 516 Hexansäure 55, 95 Hippursäure 227, 508 Histamin 159, 161 - 163, 277, 494, 590,

591 Histidin 47, 168, 179, 182, 187, 192, 196-

198, 199, 208, 218, 219, 221, 222, 223, 225,227,228,231,494 Stoffwechsel197, 543,544 Toxicität 225

Hitzearbeit 255, 269, 272, 283 Homocholin 517, 520 Homocystein 204, 205, 224, 498, 518,

519, 521, 524, 538, 553 Homogentisinsäure 210, 384, 564 Homoserin 204, 205, 225 Hungern 153, 154 Hungerödem 235 Hyaluronidase 588, 590, 591

· Hyaluronsäure 2, 291 Hydroperoxyd 473 Hydroxybenzoesäure 209, 449, 585,

586,592,593 ß-Hydroxybuttersäure 46, 443 25-Hydroxycalciferol 409, 410, 414, 415,

416 Hydroxychinaldinsäure 495, 498, 504 Hydroxyhippursäure 585, 592, 593 Hydroxylysin 288, 297, 565 N5' 10 -Hydroxymethyltetrahydrofolsäu­

re 538 Hydroxymethyl-Transfer 538 p-Hydroxyphenylbrenztraubensäure

210, 564 Hydroxyphenylessigsäure 591, 592 Hydroxyphenylpropionsäure 586, 592 Hydroxyprolin 47, 165, 169, 187, 227,

288,289,296,297,321,366,565,599, 609

Hydroxysäuren, Oxydation 4 71, 4 72 Hydroxystearinsäuren 56 5-Hydroxytryptamin 61, 159 -161, 200,

223,494,565 5-Hydroxytryptophan 159, 160, 213, 494 Hydroxyzimtsäure 209 Hyperlipidämie 136, 263 Hypolipämie 147

Sachverzeichnis 671

Hypothalamus 221, 245, 267 Hypoxanthin 151, 152, 54 7

Immunkörper 166, 167 Indol207 Indolylessigsäure 214, 491 Inosinsäure 152, 542 Inosit 380, 381, 382, 384, 385, 386,

512-517 Antagonisten 516

Inositphosphatide 110, 111, 112, 113, 512, 513, 515

Insektizide 233, 597 Insulin 40, 60, 61, 117, 167, 200, 221,

337,349 intracelluläre Flüssigkeit 249, 250, 251,

257,264,270,271 Intracellulärraum 234, 237 Intrinsic factor 554, 555, 556 Inulin 37 Isoascorbinsäure s. D-Araboascorbin-

säure Isobuttersäure 104 Isocitratdehydrogenase 44, 483 Isocitronensäure 4 7 Isoflavone 592 Isoleuein 165, 171, 179, 181, 182, 183, 185,

187, 188, 190, 191, 192, 193, 198- 200, 218,219,222,223,225,226,227,228, 231

Isonicotinsäurehydrazid 501 Isopren 123 Isotonie 265, 268 Isovalthin 228, 229 Isovanillinsäure 592 Isoxanthopterin 545, 546

Jod 2, 3, 322, 324, 325, 354- 357, 483, 600

Jod-131 371, 379

Kaffee157,584,585,609 Kaffeeöl 71 Kaffeesäure 465, 581, 584, 585, 586 Kakao 582 Kakaobutter 141, 145 Kalium 226, 246, 247, 248, 255, 260,

264, 265, 266, 267, 270, 271 - 276, 289,293,296,297,307,309

austauschbares 247, 272, 274, 294, 371 Bedarf 248, 276 Caesium-Diskriminierung 378, 379 ~angel272,273,274,275,294

Stoffwechsel 272 Vergiftung 276 Zellfraktionen 248

Kalium-40 272, 366, 367, 371 Kartoffeln 157, 180, 185, 200, 230, 313,

360, 369, 378, 462, 584, 596, 610 Katalase 39, 40, 234, 323, 329, 331, 335,

336,338,473 Katarakte 21, 22, 24, 25, 31 Keratine 171 Ketoglutaratoxidase 457, 465 a-Ketoglutarsäure 16, 46, 47, 456, 457,

461, 509, 565 Ketogulonsäurelacton 568, 569 Ketoisocapronsäure 530 a-Ketosäuren, Decarboxylierung 455,

456, 461 Ketose 157 Kieselsäure 324, 346, 347, 348 Kinasen s. Enzyme Knochen s.a. Skelett Knochen, Abbau 295

Apatitkristalle 289, 290, 293, 294, 295,296,312,319,352 Ascorbinsäuremangel 565, 574 Blei-210 369 Calcium 288, 289, 290, 291, 291, 293, 294, 295, 296, 312, 339, 411, 412, 413 Citronensäure 292,296,352,364,377, 411, 412 Fluorid. 289, 293, 351, 352, 353, 354 Fremdelementspeicherung 296, 297 Kristallgitter 268, 293, 294, 295, 362 ~agnesium 289, 303, 304, 305 ~anganwirkung auf 341 ~atrix 288, 289, 292, 295, 296, 413 ~ineralstoffwechsel 287 - 297 Natrium 294 Perosis 525 Phosphat 288, 289, 290, 293, 294, 295, 296, 312, 313, 317, 320, 339, 411, 412, 413 Pyrophosphat 319 Radiumgehalt 367, 368

672 Sachverzeichnis

Stoffwechsel 291, 292, 293 Urangehalt 370 Vitamin A-Wirkung 403, 405, 406 Vitamin D-Wirkung 409, 411, 413, 414, 416, 417, 418, 419 Zinkgehalt 337, 339 Zusammensetzung 288, 289

Knorpel 290, 291, 413, 565, 566 Kobalt 322, 324, 325, 326, 338 340 -

341,494,554,560 Kohlendioxyd, aktives 528 Kohlenhydrate 11 - 38, 130, 148, 201

cholesterinämische Wirkungen 145, 146, 147 N-sparende Wirkung 173 Resorption 6, 13, 14, 15, 25 Stoffwechsel 16, 18, 19, 21, 24, 27, 458,460,466,507,509,531 Süßkraft 28 Toleranzgrenzen 30 Verdauung 12 -15 Wachstumswirkung 31

Kohlensäure 257, 258, 259, 294, 296 -anhydratase 258, 292, 296, 308, 323, 337, 351

Kohlenstoff-14 366, 367 Kohlenwasserstoffe 49, 71

aliphatische 150 - 151 cancerogene 604 - 609

Kollagen 163, 165, 211, 235, 251, 288, 289,290,292,296,413,565,566,574, 590, 599

Komplexbildner 283 Konjuensäuren s. mehrfach ungesättig-

te, konjugierte Kreatin 173, 196, 207, 384, 424, 425, 521 Kreatinin 173 Kreatinurie 423, 424, 425, 435, 525 Kropfnoxen 355, 356, 600 - 601 Kryptaxanthin 388, 390, 398 Kupfer 320, 322, 323, 324, 325, 326,

327, 333 - 336, 338, 339, 342, 472, 561, 565, 566, 573 Resorption 334, 335

Kynurenin 213, 214, 219, 228, 384, 474, 488,489,492,495

Kynurensäure 213, 228, 474, 488,489, 495,498

Lactalbumin 171, 177 Lactat 16, 17, 18, 35, 41 - 43, 46, 290,

293, 296, 301 -dehydrogenase 41,234,323,337,466, 482,483,486

Lactoglobulin 165 Lactose 20, 21, 25, 28, 29, 30 - 32, 34,

130,146,148, 373, 534, 570 Calciumresorptionsförderung 32, 280

Lactulose 32 - 33 Laminit 516 Lanosterin 122, 124, 125 Lathosterin 121, 132 Lathyrismus 493, 599 - 600 Laurinsäure 52, 54, 55, 63, 74, 113, 142 Lebensmittel4, 8

basenüberschüssige 261, 263, 264 Calciumversorgung 287 differente Substanzen 594- 612 Phosphatversorgung 313, 316 radioaktive Kontamination 370 - 379 säureüberschüssige 261, 262, 264 Spurenelemente 326, 327, 328, 346, 347,350,355,358,359,360,363,364, 365,366 a-Strahlenaktivität 369 "toxische" Proteine 594 - 597 Ubichinongehalt 449 Vitaminierung 467, 478 -Vergiftungen 163

Leber, Aminosäuren 191, 192, 193, 194, 195 Cholesterinstoffwechsel133 - 136 Codehydrogenasen 482 Eiweißmangel 232 - 236, 237 Eiweißsynthese 154 Eiweißumsatzrate 239, 240 Fettsäureaufnahme 60 Flavinkonzentration 476 Funktionstest 495 Kaliumstoffwechsel 273 Lipide 57, 60, 88, 89, 95, 97, 98, 99, 100,103,105,107,132,199 Mineralstoffgehalt 246, 247, 248, 275 Phosphataustausch 313 Phosphate kondensierte 318, 319 Phospholipide 520, 521

Sachverzeichnis 673

Spurenelemente 325, 326, 334, 341, 342,343,345,358 toxische Substanzen 582 Ubichinone 447,448, 450 Verfettung 155, 206, 207, 211,491,517, 520,524,525 Vitamin A-Speicherung 398, 399, 400, 407 Vitamin B12-Speicherung 556, 557 Wassergehalt 250 -nekrose, alimentäre 205, 344, 425, 426,428,430,431 -schäden 40, 41, 153, 223, 346

Lecithine 97, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 138, 517, 519, 520, 522, 523, 524

Leguminosen 185, 216, 230, 346 Leinsamenöl 67, 70, 71 Leuein 123, 169, 171, 179, 183, 185, 187,

188, 190, 191, 192, 193, 198 - 200, 218, 219, 222, 225, 226, 227, 228, 231, 491, 530, 531

Leukocyanidin 581 Leukopenie 54 7 Lichenin 37 Lignin 35 Lignocerinsäure 74, 113 Limocitrin 589 Linolensäure 63, 64, 74, 80, 82, 87,

93 - 94, 97, 99, 113, 142, 429 'Y-Linolensäure 82, 86 Linolsäure 54, 59, 60, 61, 63, 64, 74,

80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 89, 90, 93, 99, 100, 109, 113, 115, 116, 117, 134, 142,143,149,429,436,504 Bedarf 81, 85, 86

Linse 21, 22, 24, 474, 514 Lipasen 49, 53, 167 Lipidperoxydation s. Fettsäuren, Per-

oxydation Lipofuscin 428, 430 Lipogranulome 74 Lipoinsäure 341, 456,457,461,471,472,

473 Lipolyse 23, 61, 62, 91 Lipoproteide 57, 58, 59, 62, 116,

119, 120, 135, 138, 139, 145, 147, 155, 414, 435, 443,520 Lipoproteidlipase 57, 58, 59, 62

Lipotrope Substanzen 205, 206, 516, 520,525

Liquor 268 Lithium, 322, 324 Lithocholsäure 128, 149 Luft, Benzpyrengehalt 604 Lumichrom 468, 469, 476 Lumiflavin 469, 476 Lumisterin 407, 408 Lunge, Mineralstoffgehalt 246, 24 7

Spurenelemente 325, 327 Wasserabgabe 254, 256 Wassergehalt 250

Lysin 164, 169, 170, 171, 179, 182, 183, 184, 185, 187, 188, 190, 191, 192, 193, 199, 200 - 204, 218, 219, 220, 222, 227, 228, 229, 230, 231, 275, 279, 491, 494,528 Anreicherung 202, 203, 204, 229, 230, 231,232 Toxicität 225

Lysolecithine 110, 113, 117 Lysosomen 193, 394, 395 Lysozym 597 Lyxonsäure 572 Lyxose 23, 32

Magen 160, 554, 555, 556, 558 Nitrosaminbildung 366, 609, 610 -saft 164, 273, 307, 329, 584 Salzsäureproduktion 308

Magen-Darmtrakt, Mineralstoffgehalt 246,247 Nitritbildung 365 Phosphataustausch 313 Wassergehalt 250, 252

Magnesium 22, 44, 265, 270, 277, 289, 293, 296, 297, 303 - 306, 309, 314, 338,351,376,413,456,494 Bedarf 248, 306 -Enzyme 303 Mangel 305, 306 Zellfraktionen 248

Maillard-Reaktion 201, 610 Mais 171, 172, 180, 185, 214, 216, 231,

330, 490, 491, 492 -öl 49, 54, 63, 66, 67, 68, 71, 118, 121, 132, 141, 145, 436, 449, 606

Maleylacetessigsäure 564

674 Sachverzeichnis

Malonsäure 103, 291, 292 Malonyl-CoA 528, 529, 530 Maltase 12, 13 Maltose 12, 13, 25, 29, 30, 31, 33, 34, 147 Malvaliasäure 107 Mangan 44, 114, 309, 322, 323, 324, 325,

326, 327, 338, 341 - 342, 499, 500 Mannit 28, 32 Mannoheptulose 19, 20 Mannose 6, 14, 19 - 20, 22, 32, 35 Mannuransäure 38 Markumar 440, 441 MCT s. Triglyceride mittelkettige und

Fettsäuren mittelkettige Meerwasser 254 Melanin 209, 210, 336 Melibiose 32 Membranen 90,116-117,120, 251, 266,

394 Menadion 437, 438, 440, 441, 442, 443,

444 Mercaptopurin 481 Metallothionein 364 Methämoglobin s. Hämiglobin Methanol 37, 38 - 39, 342 Methionin 156, 168, 169, 171, 179, 181,

182, 183, 184, 185, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 199, 204 - 209, 218, 220, 222, 223, 226, 228, 229, 230, 230, 231, 240, 342, 449, 517, 518, 519, 522, 524,538,539,595 aktives 518 Anreicherung 231, 232 Methyldonator 518, 519, 520, 521, 522, 524 Se-Einbau 345 Stoffwechsel 204 Toxicität 224, 225 -sulfoximin 208 -synthetase 519, 540, 553

4-Methoxy-3,5-dihydroxybenzoesäure 583

Methylacceptor 518, 519 Methylbernsteinsäure 46 Methyldonator 518, 519, 520 Methylmalonsäure 46, 215, 384, 560 Methylmalonyl-CoA 528, 530, 552 Methylnaphthochinon s. Menadion Methylnicotinsäureamid 4 79, 488, 489,

490, 521, 525 w-Methylpantothensäure 506, 512 N5 -Methylentetrahydrofolsäure 537 N5• 10 -Methenyltetrahydrofolsäure 538,

539, 540, 541 N5• 10 -Methylentetrahydrofolsäure 538,

539,540 N5-Methyltetrahydrofolsäure 537, 538,

539,540,544,553 Methyltransfer 204, 205, 224, 518, 519,

521, 522, 538 Methylurethan 610 Methylxanthine 61 Mevalonsäure 123, 124, 126, 134, 135,

139,199,449,451,509,531 Micelien 49, 53, 116, 118, 119 Mikrosomen 7, 65, 72, 75, 115, 119, 120,

129, 134, 157, 233, 240, 395, 399, 401, 429,434,444,450,482,513,515,525, 531,532, 545,554,557,565,567;569 Hydroxylierungen 487, 565, 603 Mineralstoffe 248 Spurenelemente 326, 334, 345

Milch, B-Vitamine 464, 477, 510, 532, 545,558 Caesium-137 378, 379 Calciumversorgung 280, 285, 287 Goitrogene 601 Jod-131 379 Kohlenhydrate 20, 30, 32 Phosphat 313, 316 Radiumgehalt 368 Spurenelemente 330, 331, 334, 339, 345,355,358,360,363 Strontium-90 373, 377, 378 Tocopherole 435 Vitamin D 419 -eiweiß 171, 177, 180, 185, 186, 215, 216, 238, 239, 241 -fette 63, 68, 76, 96, 97, 101, 102 -säure s. Lactat

Mineralöl 151 Mineralstoffe 245 - 321 Mineralstoffbedarf 248 Mineralstoffgehalt Mensch 246, 247

Schweiß 255 Tier 248

Mineralstoffverteilung Leber 608

Sachverzeichnis 675

Mitochondrien 72, 74, 87, 88, 89, 90, 101, 117, 134, 157, 209, 240, 271, 276, 277, 398, 399, 406, 411, 412, 423, 429, 431, 442, 444, 449, 450, 455, 462, 482,484,521,523,525,532,534,545, 557,592 Atmungskette 309, 486 kondensierte Phosphate 318 Mineralstoffe 248 Spurenelemente 326, 328, 334, 336, 341, 342, 345, 348 Tocopherolgehalt 430, 434

Molybdän 322, 323, 324, 325, 326, 342 - 343, 472

Monoglyceride 48, 49, 51, 51, 53, 54, 56, 67, 119

Mucopolysaccharide 32, 119, 162, 228, 251, 287' 288, 296, 298, 395, 566

Mucosa s. Darmschleimhaut Muscheln, cancerogene Kohlenwasser­

stoffe 605 Muskel, Aminosäuren 191,192, 193,194, 197

Eiweißmangel 232, 233, 234 Fettsäureaufnahme 61 Kaliumgehalt 273, 274, 275 Mineralstoffgehalt 246, 24 7 Natriumgehalt 275 Phosphatgehalt 308, 313 Radiumgehalt 367 Spurenelemente 325, 363 Wassergehalt 250 -dystrophie 344, 423, 424, 425, 428, 435,436

Mutarotase 14, 15 Mutarotation 32 Myelin 116, 117 Mykotoxine 601 - 604 Myoglobin 329 myo-lnosit s. Inosit Myristinsäure 52, 54, 63, 74, 113, 114,

116, 142

Nachtblindheit 394, 403, 404 NAD s. Codehydrogenasen NADP s. Codehydrogenasen Nährstoffe 4, 8 Nährstoffe, essentielle 9, 10 Nahrung, basenüberschüssige 260,

261, 263

säureüberschüssige 260, 261, 262, 264 Naringin 589, 590, 591 Natrium 246, 247, 248, 254, 255, 258,

259, 260, 262, 264, 265 - 271, 272, 273,274,275,289,293,295,296,297, 306,307

austauschbares 247, 268, 294, 299 Bedarf 248, 271 bio!. Halbwertszeit 268 Mangel268,269,270,294 Resorption 268 Zellfraktionen 248 -chlorid 148, 255, 270, 271 -pumpe 266

Nebennierenrinde, Pantothensäure-mangel511

Neochlorogensäure 584, 585 Neopyrithiamin 453 Nervenerregbarkeit, Thiaminwirkung

460,461 Nervansäure 55 Neurio 517, 518 Niacin, s. Nicotinsäure Nickel322, 324, 326, 338, 343, 349, 350,

494 Nicotinsäureamid s.a. Nicotinsäure Nicotinsäureamid 519, 521 Nicotinsäure 158, 211, 213, 359, 380, 381,

382, 384, 385, 386, 450, 467, 473, 478- 492, 495, 525 Antagonisten 4 79 Chemie 478 - 479 gebundene 478 hypocholesterinämische Wirkung 147,486,487 Mangel 490 - 492 Stoffwechsel 487 - 490

Nicotinursäure 488, 489, 490 Niere, Eiweißwirkung 244, 245 Nieren, Funktion 251, 252, 253, 254,

258,259,260,261,267,268,270,272, Kaliumwirkung 276 Mineralstoffgehalt 246, 247, 275 Parathormonwirkung 284 Phosphataustausch 313 Spurenelemente 325, 326 Verkalkung 315, 316, 320 Wassergehalt 250

676 Sachverzeichnis

Nitrat, Nitrit 365 - 366, 609, 610 Nitrosamine 159, 366, 609, 610 Noradrenalin 161, 274, 494, 519, 521,

564,586 Norleucin 218 Nukleinsäuren 151- 155, 541, 542, 547,

553, 559 Nukleoside 151, 153, 310

Ochratoxin 603, 604 Octadecensäuren, isomere 56 Getansäure 55 Ödem 271 Ölsäure 54, 59, 61, 63, 74, 75, 92, 97,

99, 113, 115, 116, 117, 119, 120, 123, 134, 142, 396, 531

Östradiol 292, 484 Östrogene, pflanzliche 592, 593 Östron 484 Oligosaccharide 12, 33 Olivenöl 54, 66, 68, 69, 70, 71, 98, 118,

141, 606 Organe, Eiweißumsatzrate 239

Mineralstoffgehalt 246, 24 7 -eiweiß, Aminosäurezusammenset­zung 192

Ornithin 47, 155, 169, 182, 228, 494 Orotsäure 58, 154, 155, 501, 504 Osmotischer Druck 250, 251, 252, 255,

265,266,267,269,270,306 Osteoporose 336, 343, 354 Osteosklerose 353 Ovalbumin 163, 165 Ovomucoid 596, 597 Oxalbernsteinsäure 4 7 Oxalessigsäure 46, 47, 292, 293, 528 Oxalsäure 46, 225, 228, 278, 279, 287,

504, 571, 572, 611 - 612 Oxalyldiaminobuttersäure 600 Oxybiotin 526, 527 Oxydation, biologische 309

-wasser 252, 253, 254, 256 Oxyhämoglobin 259 Oxythiamin 454, 455, 464

Palmital114, 115, 500 Palmitinsäure 55, 56, 59, 60, 61, 63,

74, 99, 108, 109, 113, 114, 115, 116, 119, 142,396,500,521,529

Palmitölsäure 61, 63, 75, 76, 92, 113, 115, 116

Palmöl 50, 54, 68, 141 Pankreas164, 595,596

Spurenelemente 325, 327, 337 -Iipase 49, 97 -saft 273

Pantoinsäurelacton 505, 506 Pantethetin 506, 507 Pantothenol 505, 512 Pantothensäure 26, 380, 381, 382, 384,

385, 386, 448, 450, 505 - 512 Antagonisten 506, 512 biochemische Wirkung 382, 506- 508 Chemie 505 - 506 Mangel 508, 511 - 512 Stoffwechsel 509 - 511

Paraffinöle 151 Parathormon 284, 288, 292, 296, 298,

311, 312, 412 Pektine 35, 37, 38, 39,130,148 Pellagra 490, 491 Penicillamin 169, 493 Pentosen, Resorption 14

Stoffwechsel 23, 24 -phosphat-Cyclus 24, 72, 208, 291, 460, 515, 568

Pentosurie 23, 24, 27 Pepsin 163, 164, 165, 168, 184, 185 Peptidasen 163,164, 165, 234, 337 Peptide 163, 165, 166

Ausscheidung 171, 227 Perosis 517, 525 Peroxidase 39, 323, 473, 573 Persorption 5 Perspiratio insensibilis 252, 254, 255 Petroselinsäure 76 PH257,258,259,260,263,294,307 Phenylalanin 168, 171, 179, 182, 183, 184,

185, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 199, 209 - 210, 218, 222, 226, 228, 231, 449,494,544 Toxicität 223

Phenylessigsäure 210 Phenylhydroxymilchsäure 209, 210 Phenylketonurie 209 Phosphagen 173 Phosphat 258, 259, 260, 265, 266, 270,

277, 278, 283, 297, 298, 299, 301,

Sachverzeichnis 677

308- 317, 330, 514 Aufnahme 313, 314, 315, 316 Ausscheidung 310, 311, 313, 410, 411 Austausch 313 Bedarf 248, 312 Bilanz 310, 312, 411 cariostatische Wirkung 302, 303 energiereiches 309 Knochen 288, 289, 290, 291, 293, 294, 295,296,308,312,317 kondensiertes 290, 303, 317 - 321 Mangel 316, 317 Organe 308, 313 Parahormonwirkung 284, 311, 312 Plasmaspiegel 311, 312 Pool 311, 312 Resorption 310, 311, 410 Schädlichkeit 314, 315, 316, 320 Stoffwechsel 311, 312 Transphosphorylierung 304, 309 Vitamin D-Wirkung 409, 410, 411,412, 413, 417, 418

Phosphatasen 111, 151, 234, 290, 291, 303,324,337,341,343,351,418,476

Phosphatidsäuren 51, 53, 110, 111, 113, 508,523

Phosphatidylinosite 110, 111, 112, 113 Phosphatidylserine 110, 111, 112, 113, 116 Phospholipasen 110, 110, 117 Phospholipide 52, 56, 57, 59, 60, 98,

99, 109 - 118, 131, 134, 136, 149, 150, 508, 513, 517, 518, 519, 520, 521, 522, 523 Resorption 115

Phosphopeptide 280 Phosphoribosylpyrophosphat 541 Phosphorylase 291, 309, 310 Phosphorylcholin 517, 518, 521, 522,

523, 524 Phosphorylierung oxydative 207, 277,

304,318,341,348,442,451,484,485, 521, 534

Phthiocol 437 Phyllochinon s. Vitamin K Phytansäure 102, 103, 104, 446 Phytin 279, 304, 310, 313, 330, 337, 339 Phytinsäure 512, 514 Phytol103 Phytosterine 118, 119, 120, 121, 132

Pinocytose 119, 167 Pipecolinsäure 201, 228 Piperidin 202, 610 Plasma s.a. Serum Plasma 268, 269

-logene 110, 112, 113, 117 -proteine s. Eiweiß

Platinmetalle 322 Plutonium 297 Polonium 369, 370 Polycytämie 340 Polyensäuren s. Fettsäuren, mehrfach

ungesättigte Polyole, Resorption 14 Polyphenole 580, 585 Polyphenoloxidase 572 Polyphosphate s. kondensierte Phos­

phate. Polysamen s.a. Ribosomen 153, 182, 194,

195, 222 Porphobilinogen 543 Porphyrine 331, 332, 509

Biosynthese 542, 543 Pristan 150

-säure 101, 102, 103, 104 Prolin 47, 169, 179, 182, 187, 192, 217,

227, 228, 366, 565, 566, 609, 610 Propionsäure 35, 205 Propionyl-CoA 199, 528, 530 Propyldisulfid 601 Prostaglandine 61, 90, 91 Proteasen 163, 164, 167, 193, 527

Inhibitoren 595 - 597 Protein, FAO-Referenzprotein 183, 185

-186 "ideales" 183

Proteinat 265 Proteine s.a. Eiweiß

Ausscheidung 228 Biosynthese 194 Denaturierung 163, 165 Efficiency 177, 203, 204 eisenhaltige 323, 329 Ergänzung 229 - 232 kupferhaltige 333 Pflanzenproteine 230

Prothrombin 441, 442, 446, 447 -zeit 384, 438

Protocatechusäure 585

678 Sachverzeichnis

Protonen 256, 257, 259, 261, 264 Pteroinsäure 535, 536 Pteroylglutaminsäuren s. Folsäuregruppe Puffer 258, 259 Purinbasen 151, 152, 153

Biosynthese 541, 542 Putrescin 494, 610 Pyramin464 Pyridin 519 Pyridincoenzyme s. Codehydrogenasen Pyridinnucleotide s. Codehydrogenasen Pyridoxal 492, 494, 501, 502, 503, 504 Pyridoxalphosphat 492, 494, 502, 507 Pyridoxamin 492, 493, 494, 501, 502 Pyridoxaminphosphat 492, 494, 502 Pyridoxin-Gruppe 26, 114, 115, 147, 169,

211, 223, 227, 380, 381, 382, 384, 385, 386, 450, 492 - 505, 555 Antagonisten 493, 494, 504, 599, 612 Beständigkeit 385 biochemische Wirkung 382, 494-501, 504 Chemie 492 - 494 Mangel154, 499, 500, 501, 503 - 505, 612 Stoffwechsel 501 - 503

Pyridoxinsäure 502 Pyridoxol 492, 494, 501, 502 Pyridoxolphosphat 492, 494, 502 Pyridoxylester 493 Pyrimidinbasen 151, 152, 153, 155 Pyrogallol582,583 Pyrophosphat 287, 290, 303, 318, 319,

320, 321, 476, 494, 507, 518, 523 Pyrrolidin 610 Pyrrolidoncarbonsäure 219, 228 Pyruvat46,47,206,292,293,456,457,

458,461,498,499,507,508,509,528 aktives 457 -carboxylase 528, 531 -oxidase 226, 457, 465

Quecksilber 322, 324, 325, 338, 364 -365,457

Quercetin 581, 587, 590, 591, 592

Rachitis 410, 411, 412, 413, 416, 417, 418, 420

Radikale, freie 144

Radioaktivität, natürliche 366 - 370 Radionuklide im Fallout 371 Radium 297, 366, 367, 368, 369, 371 Räuchern 607, 608 Raffinose 32, 33 Rapsöl 54, 67, 68, 70, 71, 76, 141 Redoxpotential 451, 486, 487 Redoxsysteme 485 Reductinsäure 561, 563 Reducton 561, 563 Reisumsehe Krankheit 103 Reis 172, 177, 185, 200, 216, 230, 231,

372,603 Renin 274 Resorption 5, 6, 12-15, 48-57 Rest-N 245, 269 Retina! s. Vitamin A-Aldehyd Retinol s. Vitamin A Retininsäure s. Vitamin A-Säure Rhizopterin 535, 536 Rhodanid 356, 600, 610 Ribit 28 Riboflavin 359, 380, 381, 382, 383, 384,

385, 386, 448, 467, 468- 478 Antagonisten 468, 470, 477 Beständigkeit 385 biochemische Wirkungen 384, 470-475 Chemie 468- 470 Mangel473, 474, 477- 478 Stoffwechsel 475 - 477

Ribonucleinshure 116, 151, 153, 154, 195, 232,348,501,534,553

Ribose 23, 24, 507, 553 Ribosomen 153, 194, 195, 222 Ricinolsäure 63, 105, 106 Rinderfett 50, 54, 66, 67, 68, 71, 102, 141 Rhodopsin s. Sehpigmente Roggen 177, 185, 216, 231 Rubidium 322, 324, 325 Rutin 382, 587, 588, 589, 590, 591, 592

Saccharin 28 Saccharose 28-30, 31, 34,130,137,145,

146, 149, 173, 534 cariogene Wirkung 302 Resorption 25 Süßkraft 28

Säure-Basen-Gleichgewicht 256-265, 273

Sachverzeichnis 679

Saffloweröl 66, 68, 70, 115, 118, 141 Sarkosin 155, 169, 519 Scenedesmus obliquus 96 Schilddrüse 343, 354, 355, 356, 357,

379,483 Schwefel, neutraler 209 Schweinefett 50, 54, 56, 66, 67, 68, 71,

141, 149 Schweiß 252, 254, 255, 267, 268, 270,

272,283,330,351 Scorbut 561, 563, 566, 567, 574, 575,

577,587,590 Scyllit 513, 515 Sebum 434 Sehpigmente 392, 393, 394, 474 Selen 322, 324, 325, 344 - 346, 424,

426,427,428,430,431,448 Semidehydroascorbinsäure 566, 567 Senföle 598 Serin 114, 182, 187, 192, 193, 204, 211,

227,228,291,490,498,500,522,524, 538,539

Serotonin s. 5-Hydroxytryptamin Serumalbumin 3, 163, 165, 166

Fettsäurebindung 59, 60 Serumcholesterin s. Cholesterin, Blut­

cholesterinspiegel Serum-Lipide 59, 60, 61, 80, 81, 85, 89,

95, 103, 104, 105, 136, 137, 138, 139, 144 Normalwerte 136, 138

Serumphospholipide 116, 136, 137 Serumproteine s. Eiweiß, Plasmapro-

teine Sesamöl 54, 67, 141 Sexualhormone 62, 284, 292 SH-Blocker 482 Silber 322, 326, 457 Silicium s.a. Kieselsäure Silicium 322, 346 - 348 Sitosterin 118, 121, 122, 132 Skelett s.a. Knochen

Calcium 277, 278, 279, 281, 282, 283, 284,374 Eiweißmangelwirkung 235 Hormonwirkungen 284 Mineralstoffgehalt 246, 24 7, 268, 269 Natriumgehalt 268, 269 Phosphatgehalt 308

Spurenelemente 326, 338, 341, 352, 358,363 Strontiumgehalt 360, 361, 362, 372, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379 Verknöcherung 32, 45 Wassergehalt 250

Soja 172, 177, 185, 229, 238, 330, 339, 601

Sojabohnen, Phytohämagglutinine 597 Proteaseinhibitoren 595, 596

Sojaöl 50, 54, 66, 67, 68, 71, 118, 145, 148, 606

Solanin 610 Sonnenblumenöl 54, 67, 141, 606 Sorbinsäure 95 Sorbit 22, 25 - 26, 28, 32, 330, 484, 555 Speichel 273, 299, 302, 303, 319, 351,

353, 442, 610 Spermatozoen 117 Spezifisch-dynamische Wirkung 65,

243, 244 Sphingomyeline 110, 111, 112, 113, 114, 115,

116, 117 Sphingosin 104, 114, 115, 500, 501 Spurenelemente 321 - 366

entbehrliche 322, 357 - 363 lebenswichtige 322 Mensch 324, 325 toxische 322, 364 - 366 Zellfraktionen 326

Squalen 71, 123, 124, 125, 140, 150, 443, 509, 531

Stärke 28, 29, 30, 33 - 35, 145, 146, 147,148,149,150,168,173,302 modifizierte 35 Verdauung 12, 33

Stearinsäure 52, 55, 56, 61, 63, 74, 99, 103, 108, 113, 114, 116, 119, 142, 396, 521

Sterculiasäure 71, 107 Sterine 71, 131, 132 Steroide, Hydroxylierung 565 Steroidhormone 127, 509 Stickstoff s.a. Eiweiß

Ausscheidung 173, 242, 243 Gleichgewicht 174, 179- 181, 187 Minimum 173, 174, 237 Retention 242 sparende Wirkung 173 -trichlorid 207

680 Sachverzeichnis

Stigmasterin 118, 132 Stoffwechsel, Körperoberfläche 241 Stoffwechsel-Pool 3 Strahlenbelastung 366, 369 Strontium 44, 278, 293, 294, 297, 309,

322, 324, 326, 360 - 362 Strontium-90 360, 361, 371 - 378, 409,

413 Diskriminierung 372, 373, 374, 375, 376, 377, 413

Substrat-Phosphorylierung 309 Succinoxidase 234, 4 72, 485, 504 Succinyl-CoA 456, 457, 509, 530, 542,

543 Sucrose s. Saccharose Sulfat 206, 207, 209, 260, 297, 346, 566 Sulfit 206, 468 Sulfitoxidase 323, 342

Tachysterin 321, 407 Tangeritin 589, 590 Tannine 581 - 583 Taurin 129, 206, 219, 223, 224, 227,

228,494,504,508 Taurocholesäure 129, 130, 150, 494, 508 Tee 350, 582, 609 Tellur 322, 324, 325, 346 Terpene 71 Tetanie 411 Tetrahydrofolsäure 537, 539, 540, 541 Thallium 322 Theagallin 584 Thiamin 26, 41, 359, 380, 381, 382, 383,

384, 385, 386 452 - 468 Antagonisten 453, 454, 455, 465, 585 Beständigkeit 385 biochemische Wirkungen 384, 453 -461 Chemie 453 - 455 Mangel458, 459, 461,465-468 Stoffwechsel 461 - 465

Thiaminase 455, 464, 465 Thiamindisulfid 452 Thiaminpropyldisulfid 462 Thiaminpyrophosphat 290, 303, 455,

459,461,462,464 Thiazolidincarbonsäure 208, 209 Thioctsäure s. Lipoinsäure Thiopropionaldehyd 598

Thorium 297, 366, 368, 369 Threit 22 Threonin 171, 179, 182, 183, 185, 187,

188, 190, 191, 192, 193, 199, 211, 218, 219, 221, 222, 227, 228, 230, 231

Triasephosphat 27, 458, 460 Thrombin 442 Thrombocyten 69, 70, 548 Thymidylsäure 539 Thymin 152, 538, 553 Thyreostatica 355 Thyroxin 2, 61, 62, 174, 207, 209, 223,

304,354,355,356,357,601 Tierversuche 10, 11 Titan 322, 324, 326, 349, 350 Tocopheramin 422, 431, 434 Tocopherole 147, 205, 344, 345, 380,

381,382,384,385,386,399,420-437, 448,449 antioxydative Wirkung 423, 427 Beständigkeit 385 biochemische Wirkungen 384, 424 -431 Chemie 420 - 424 Hämolysetest 421, 422, 424, 428, 430, 435,436 Mangel424- 431,435-437,447,570 Muskeldystrophietest 422, 423, 428, 431, 435, 436 Sterilitätstest 421, 422, 423, 424, 428, 430,435,436 Stoffwechsel 431 - 435, 444

Tocopheronolacton 430, 431, 432, 433, 434

Tocopherylchinon 422, 423, 429, 431 Tocotrienole 420, 421, 434 Torula-Hefe 172, 229, 345, 349 Transacetylierung 508, 509 Transaminierung 169, 181, 182, 202, 206,

218, 227, 495 Transcobalamin 556 Transferrin, 328, 329, 330 Transhydrogenasen484,487 Transketolase 384, 455, 456, 458, 460 Transmethylierung s. Methyltransfer Transport, aktiver 251, 266 Trichloräthylen 208 Triglyceride s.a. Fette Triglyceride 48, 49, 50, 51, 57, 59, 60,

Sachverzeichnis 681

62, 67, 97, 98, 99, 111, 136, 263, 508, 520 mittelkettige 77 - 79 Struktur 50, 64 Synthese 51, 52, 53

TrigoneHin 157 -158, 478, 488 Trijodthyronin 354, 355, 356 Trimetaphosphat 290, 318 Trimethylamin 158 Trimethylaminoxid 157, 158 - 159, 609 Tripolyphosphat 318, 319 Trypsin 163, 164, 165, 167, 168 Trypsininhibitoren 167, 595, 596, 597 Tryptamin 161, 214, 494 Tryptophan 168, 171, 179, 181, 182, 183,

185, 186, 187, 188, 190, 191, 192, 194, 199, 203, 211 - 214, 218, 219, 220, 222, 227, 228, 230, 231, 490, 492, 494 Stoffwechsel 160, 213, 214, 474, 478, 487,488,489,495,504 Toxicität 223 -hydroxylase 564, 565 -pyrrolase 213, 223, 224

Tumoren 179, 204, 226, 244, 474, 525, 582, 602, 610

Tyramin 159, 161, 494, 564 Tyrosin 168, 179, 181, 182, 183, 184, 185,

187, 188, 189, 192, 193, 199, 209, 210, 222, 227, 228, 449, 494, 495, 564 Toxicität 223

Tyrosinase 323, 333

Ubichinone 90, 335, 395, 428, 429, 430, 433, 444, 447 - 451, 473, 485, 486, 509

Ubichromenole 395, 450, 451 Unverdauliches s. Ballaststoffe Uracil152, 538, 553 Uran 297, 366, 370 Urocaninsäure 197, 225, 543, 544 Uropterin 547

Vaccensäure 76, 97 Valin 165, 171, 179, 181, 182, 183, 185,

187' 188, 190, 191, 192, 193, 199, 200, 214 - 215, 218, 219, 220, 222, 225, 226, 227,228,231

Vanadium 322, 324, 326 Vanillin 587

Vanillinsäure 585, 586, 587 Vegetarier 560 Verdauung 5, 6, 7, 8, 163 - 172 Verdauungsenzyme 5, 12, 49, 53, 164,

167, 168, 233, 234 Verdauungshyperlipämie 57, 69, 116 Verdauungssekrete 13, 53, 164,170, 252,

269,270,273,280 Vinylthiooxazolidon 601 Vitamin A 142, 147, 298, 359, 380, 381,

382, 385, 387- 407, 429 Bedarf 383, 404, 405 biochemische Wirkungen 382, 392 -395 Chemie 387 - 392 Fortpflanzung 394, 403 Hypervitaminose 394, 400, 405 - 407 Mangel 391, 392, 402 - 405, 445, 570 Membranaktivität 394 Photorezeption 392, 393, 394 Resorption 395, 396 Stoffwechsel 395 - 402

Vitamin A-Aldehyd 389, 390, 391, 392, 393,394,396,397,398,400

Vitamin A-Säure 389, 390, 391, 392, 394, 396,398,400,401,402,406

Vitamin B, s. Thiamin Vitamin B2 s. Riboflavin Vitamin B6 s. Pyridoxingruppe Vitamin B12 319, 312, 340, 341, 380, 381,

382, 384, 385, 386, 399, 450, 548 - 560 Antagonisten 551 Beständigkeit 385 biochemische Wirkungen 382, 384, 551-554 Biosynthese 550, 551 Chemie 548 - 551 Coenzyme 552, 557 Mangel553, 559- 560 Resorption 6, 26, 554, 555, 556 Stoffwechsel 554 - 559

Vitamin D 44, 127, 278, 287, 292, 304, 310, 312, 317, 338, 359, 362, 406, 407 - 420, 509, 515 Bedarf 418, 419 biochemische Wirkungen 409 - 413 Chemie 407 - 409 Einfluß auf Strontiumablagerung im Skelett 373, 374, 375, 376, 420

682 Sachverzeichnis

Hypervitaminose 419 - 420 Mangel 416 - 419 Stoffwechsel 414 - 416

Vitamin E s. Tocopherol Vitamin K 380, 381, 384, 385, 433,

437- 447, 449, 509 Beständigkeit 385 biochemische Wirkungen 384, 438, 440, 441 - 443 Chemie 437 - 441 Mangel446- 447 Stoffwechsel 443 - 446

Vitamin P, s. Flavonole Vitamine, Allgemeines 380 - 387

Nomenklatur 380 Toxicität 386, 387, 467, 468

Vitaminierung 467, 478

Wachse 109 Wachstumshormon 242 Wärmeregulation 255, 256 Walöl 54, 66, 67 Warfarin 440, 443 Wasser 246, 247, 248 - 256, 267, 271,

297 cancerogene Kohlenwasserstoffe 604 Nitrat 365, 609

Wein 161, 363 -säure 47 - 48, 291

Weizen 171, 172, 177, 180, 185, 203, 216, 230, 231, 330 Strontium-90 372

Wolframat 342

Xanthin 151, 152, 471, 472, 547 oxidase 152, 174, 234, 323, 339, 342, 4 71, 4 72, 546, 54 7

Xanthopterin 545, 546, 54 7

Xanthurensäure 213, 474, 489, 492, 495,498,503

Xylit 15, 22, 24, 25, 26 - 28, 302, 484

Xylansäure 24, 572 Xylose 6, 22, 23 - 25, 35, 572 Xylulose 24, 27, 459, 484, 568, 569,

570

Yttrium 297

Zähne 292, 297 - 303 Ascorbinsäuremangel 565, 574, 575 Austauschprozesse 298, 299, 313 Strontium 360 Vitamin A-Mangel 403

Zahncaries 264, 301, 302, 303, 346, 352, 353,354,442

Zahnerosionen 45, 299, 300, 301 Zahnfleisch 574, 575 Zahnpulpa 299 Zahnschmelz 297, 298, 299, 301, 353 Zein 165, 171, 172 Zellatmung 277 Zellkern 134, 153, 154, 195, 240, 326,

328,398,399,415,434,444,450,462, 482,532,545,557 Mineralstoffe 248, 268, 309 Phosphate kondensierte 318 Spurenelemente 326, 334, 342, 345

Zellmembran s. Membranen Zink 279, 322, 324, 325, 326, 337 - 339,

343,364,482,494 Zinn 322, 324, 325, 326, 338, 348 -

349, Zirkonium 297 Zucker s. Saccharose Zuckeraustauschstoffe 15, 18, 25

Current Topics in Nutritional Seiences Beiträge zur Ernährungswissenschaft Editor-in-chief: Prof. Dr. Dr. Konrad Lang, Bad Krozingen

Vol. 2 E.-G. Schenck I C.H. Mellinghoff Der Diabetes mellitus als Volkskrankheit und seine Beziehung zur Ernährung XI, 310 Seiten, 10 Abb., 88 Tab. Ln. DM 54.­

Vol. 3 J. Kuprianoff I K. Lang Strahlenkonservierung und Kontamination von Lebensmitteln XVI, 297 Seiten, 35 Abb., 1 Schema, 145 Tab. Vergriffen.

Vol. 4 K. Strunz I A. Hock Die experimentelle diätetische Lebernekrose XI, 124 Seiten, 12 Abb. Ln. DM 28.-

Vol. 5 F. Heepe Die Vitamine in der Diät- und Küchenpraxis XV, 232 Seiten, 80 Tab., 185 Rezepte. Ln. DM 44.­

Vol. 6 B.C.P. Jansen (Hsg) Nutrition and Caries XI, 84 Seiten, 3 Tab. Ln. DM 24.­

Die Sammlung wird fortgesetzt.

Weitere ernährungswissenschaftliche Literatur H. Erhard und Mitarbeiter Das Säure-Basen-Gleichgewicht des Menschen Ca. 225 S., 52 Abb. Kart. ca. DM 28.-0. Kunz I F. Steigerwaldt Grundlagen zur Praxis der Diabetesbehandlung VIII, 142 Seiten, 1 Abb., 10 Tab. Plastik DM 28.-K. Lang Wasser, Mineralstoffe, Spurenelemente (UTB 341) VIII, 137 Seiten, 11 Abb., 44 Tab. Plastik DM 14.80 H.G. Maier Lebensmittelanalytik Band 1 Optische Methoden

(UTB 342) 2. Aufl. VIII, 71 Seiten, 28 Abb., 1 Tab. Plastik DM 9.80 Band 2 Chromatographische Methoden I Ionenaustausch

(UTB 405) Ca. VIII, 120 Seiten, 12 Abb., 8 Tab. Plastik ca. DM 12.80 G. Müller Grundlagen der Lebensmittelmikrobiologie 215 Seiten, 60 Abb., 24 Tab. Kart. DM 24.-G. Müller Mikrobiologie pflanzlicher Lebensmittel Ca. 240 Seiten, einige Abb. u. Tab. Kart. ca. DM 28.­H. Sajonski 1 A. Smollich Zelle und Gewebe 2. Aufl. VIII, 274 Seiten, 169 Abb., Ln. DM 36.­K. Winterfeld Organisch-chemische Arzneimittelanalyse XIII, 308 Seiten, 26 Tab. Plastik DM 24.-

DR. DIETRICH STEINKOPFF VERLAG DARMSTADT

WERNER HElMANN Prof. Dr.-lng., Karlsruhe

Grundzüge der Lebensmittelchemie 2. Auflage. XXVII, 620 Seiten, 23 Abb., 47 Tab. Ganzln. DM 45,60

In h a I t:

Grundzüge der Ernährungslehre

Aufgaben der Ernährung Bestandteile der Lebensmittel

Eiweißstoffe - Fette und Fettbegleitstoffe (Lipoide) - Kohlenhydrate -Mineralstoffe und Spurenelemente- Vitamine- Enzyme

Nährstoffbedarf Nährstoffgehalt der Lebensmittel Verdauung der Nahrung Verhalten der Nahrungsmittel bei Vor- und Zubereitung Haltbarmachung der Lebensmittel

Physikalische Verfahren - Haltbarmachung durch Zubereitungsverfahren -Chemische Zusatzstoffe in der Lebensmittelkonservierung

Die einzelnen Lebensmittel

Nahrungsmittel Fleisch - Fleischextrakt, Brüherzeugnisse, Würzen, Suppen, Soßen - Fische, Fischwaren, Krusten- und Schalentiere - Eier und Eikonserven - Milch und Milcherzeugnisse - Käse, Schmelzkäse und Käsezubereitungen - Speisefette und Speiseöle - Getreide und Getreideerzeugnisse - Hülsenfrüchte -Gemüse, Salate, Pilze, Gemüsedauerwaren; Kartoffeln und andere Knollen­Obst, Obstdauerwaren und Obsterzeugnisse - Honig - Zucker und Zucker­waren

Genußmittel Süßstoffe - Alkoholische Getränke - Gewürze und Würzmittel - Alkaloid­haltige Genußmittel

Wasser Trinkwasser- Mineralwasser

Bedarfsgegenstände

Die amtliche Uberwachung des Lebensmittelverkehrs

Literatur- Sachregister

DR. DIETRICH STEINKOPFF VERLAG· 6100 DARMSTADT