Upload
others
View
16
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
LITE
RATU
RA L
AN
TZEK
O F
ITXA
K
Ume ikusezin harrigarria
Ana Requena MazaMarrazkilariaDavid Guirao
PAPER TXORIAK
Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko hizkuntza-azterketa gainditu du.
Itzulpena: Jose Antonio Sarasola © Ariketak: Fernando Castillo eta Otilia Coronado, 2011© Marrazkiak: David Guirao, 2011© Editorial Luis Vives, 2011© Argitaraldi honena: Ibaizabal argitaletxea, 2012
Inprimaketa Leku Zerbitzu Grafikoak Bilbo-Galdakao errepidea, 3048004 — Bilbo LITERATURA LANTZEKO FITXAK — Ume ikusezin harrigarriaISBN: 978-84-8394-661-9Lege gordailua: BI-356/2012
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein eratako berregintza, komunikazio publikoa eta moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen ez bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitu bezala har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak). CEDRO erakundeak (Centro Español de Derechos Reprográficos, www.cedro.org) babesten ditu aipatu eskubide horiek.
irakurri aurretik
2
Begiratuliburuarenazalari,etairakurriizenburua.Zureustez,zeriburuzkoaizangodakontatukoduenistorioa?
�Erantzun.
Zergatikdauzkamutikoakbesoakerahorretanjasota?
Noladagojantzita?Zureustez,zergatikdaukajanzkerahori?
Azaldu, zer liburumotarekinerlazionatukozenuke irakurriduzunhau?Kontuanizanazalekomutilaknolajasotzendituenbesoak,liburuarenizenburuaetaazalarenhondoa.Adierazizergatik.
Osatu�pertsonaiarendeskripzioahonakohitzhauekerabiliz:
luzea� � zuriak� � irribarreberezian� � berdeak� � ile
Mutikoak ilunaeta dauka.Begiak
etaadierazkorrakditu. egitendueneanberehortz
erakustenditu.Modu janztendaarrazoiren
batengatik.
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
3
Irakurrikontrazala,etaerantzun.
ZeraurkituzuenbehinbateanFedericok?Zererabakizuen?
Zerametsbeteahalizangoditu?
KontuhandizibilibeharkoduFedericok?Zergatik?
ZerjakinnahiduFedericok?
�Erantzun.
Zureustez,Federicoklortukooteduaurkeztenzaizkionzailtasunguztiakgainditzea?Zergatik?
Asmatu�Federicorigertalekiokeenabenturarenbat.Marraztugertaera.
irakurri bitartean
4
Irak
urri
7. o
rria
ldet
ik 1
8. o
rria
lder
a
Erantzungalderahauei:
Nordaistoriohonetakoprotagonista?Zenbaturtedauzka?
Nolakoadabizidenetxea?
Norekinbizida?Norkzaintzendu?
ZeindaFedericorenjolaskuttunena,ezkutuangordeadaukana?
ZereginzuenFedericoktxistuhotsgozobatentzunzuenean?
NonezkutatuzituenFedericokberearropaketamakila?
Osatutestuaaditzakegokierabiliz.NonezagutuzuenFedericokberesuperheroifamilia?
ohartu� � ikasi� � kezkatu� �asmatzen� � ulertzeak� � ezagutu� � irakurtzen
Margarita andereñoaren klasean zituen.
Hasieran egitenzuenbunbuiloenbarruko
zirriborrotxikietabeltzhaiekez ,bainalaster
zuen beren istorioak eta
zen are dibertigarriagoa zela berak
zituenean.
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
5
Inguratumarrabatez lerrobakoitzeanezkerrekozutabekohitzenantonimoak.
lasaitasunaikusgaiagogoratusinesgarriaagertu
alaitasuna urduritasuna adiskidetasunaikusgarria ikusmena ikusezinahoztu ahaztu ikaratusinestezina gezurra sinesgabeaokertu desagertu ikertu
Azalduhonakoadierazpenhauenesanahia:
Garauakateratzenzaizkizunean!
Ziztubizianjoan:
Asperdurarenerregeabainoaspertuagozegoen:
Barrezlehereginzuten:
Ordenatugertaerahauek:
Prakakerekenduzituen,kontuhandiz,ezurratzeko.
Federicoharriturik,txunditurik,liluraturiketaabarzegoen.
Gauerobereoheababeslekusekretubihurtzenzuen.
Edozeinekdakibotaarruntekezdutelabegiratzenetaezirribarreegiten.
Inguratuegonbeharezluketenhitzak:
Blasekproposatuzienumeeiparkera joateahanjolasean ibilizlasaitzeko,etadenakadosagertuzirenegitekoezerinteresgarriagorikezzeukatelako.Egunhartan,hortzakgarbitzeko,dutxatzekoeta orrazteko bizkortasunmarka guztiakondu zituzten.Arratsaldekobostetarakoparkerakobideanziren,sekulakoabenturabatbiziizatera.
6
Irak
urri
19
. orr
iald
etik
34
. orr
iald
era
irakurri bitartean Pentsatuetaazalduzeregingozenukeenzeukikusezintasuna
renbotabatzukoparitukobalizkizute.Erabilipuntuazio,harriduraetagalderaikurrak.
Adierazimarrazkibatenbidezegingozenukeena.
Lotu�gezienbidez.Norkzeresandu?
—Hemeninguruanbeharduegon.
—Nireustez,bahituegindute.
—Bainatira,norkeginnahikolukehorrelakorik?
—Heldudukhireordua,superzitala.
—Ba,egiaizangodadioena.
—Zangarenbateaneroriezbada...
Federico
Juan
Piraña
Blas
Alex
Marcos
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
7
Erantzungalderahauei:
ZeregitenzuenBlasekosourdurizegoenean?
Zereginzuenzuzendariakgertatutakoarenberrijakinzuenean?
ZergustatzenzaioFedericoriirakurtzea?
ZergatikzenTuroFedericorensuperretsaia?
Idatziegia(E)alagezurra(G)honakobaieztapenhauetan:
Laguntaldeaprotestatzenetakexukahasizen.
Zaintzaileekjantokianbilduzituztentaldeak.
EtxeBerdekosuperzitala,korridorekohormarenkontrabermatuta,zelatanzegoen.
Turorentxanoaheganabiatuzenleihorantz.
Federicobatbateanagertukozenmamubatbezala.
Azalduhonakogertaerahauek:
NonzegoenPablo,etazerasmozuen?
ZeinzenTurorenasmomaltzurra?ZereginzuenFedericok?
irakurri bitartean
8
Irak
urri
35
. orr
iald
etik
50
. orr
iald
era
Erantzungalderahauei:
ZertazzegoendamututaFederico?
ZerproposatuzuenDanikFedericoberebotetatiklibratzeko?
ZermoduzportatzenzenBlasmutilekin?
FedericoknolalagundubeharzionBlasi?
ZergatikFedericokezzuenegiaaitortunahi?
Idatzi�setazletrakbehardenlekuanhitzhauetan:
a tea kena e ku abala u iria
eriku ia iku e ina bere ita una
iku ki una e e aguna e tuta una
Hautatuerantzunzuzena.
NorsaiatuzenFedericokontsolatzen?
Dani Marieta Juan
Anastasio Polizia Margarita
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
9
Lotugezienbidez.Norkzeresandu?
—Filmetanbakarrikgertatzendukhori,inozoa!
—Blasgatazkahonetatikaterabeharradaukagu.
—Ezdizuinorksinetsiko.
—Laborategietanjatenematenaldute?
—Zirkurasaldukozaituzte.
Marcos
Piraña
Alex
Dani
Juan
Kendualferrikdagoensilaba,etaidatzitestuabeharbezala.
Federicocori ez zitzaion gustatatu emakukume popoliziarendoinunua;geroetatahersturahandiagogoasentititzenzuenbihotzetzean.Ikukusezinizateak,oraingoz,arazozoakbesterikezzekarkion.Ateteazabalduetabulegogotikirtenzen;argigizegogoentaldearenlaguguntzabeharzuzuela.
Azaldu.�
NordaMargaritaetazeregitenzuenastelehenero?
ZergatikzegoennegarrezFederico?
irakurri bitartean
10
Irak
urri
51
. orr
iald
etik
60
. orr
iald
era
Idatziegia(E)alagezurra(G)honakobaieztapenhauetan:
Danikzuzenhitzegitenzuen,itzulingurukaibiligabe.
Federicokezzuenidatziordenagailuan,idaztenezzekielako.
Laguntaldeakdenaentzunzuenatearenatzetik.
PoliziakjadaezzeukanzalantzarikFedericorenikusezintasunarizegokionez.
Erantzungalderahauei:
ZeriragarrizuenDanikbulegorasartzean?
ZeresanzuenpoliziaemakumeakFedericorenahotsaentzutean?
Zergatikzeudenhutsikjantokihandiaetasukaldea?
ZergatikbidalizuenBlasekFedericopijamajanztera?
Azaldu zer gertatzen zitzaionFedericori txikiagoa zenean,etanolaerasatenzionhorrek.
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
11
Ordenatuhonakogertaerahauek:
Txosteneanegiajartzekoesanzuenzuzendariak.
Federikok,tirakadabatemanda,eskuanzeukan
koadernoakenduzionemakumepoliziari.
Mateok,gauekozaindarietakobatek,ordezkatzenzuenBlasgauez.
Gizonezkopoliziakgaldetuzuennolaegonzitezkeen
ziurhuraezzela...espiritubat.
Zuzendariarenaurpegibiribilagorrigorrijarrizen.
Gonzalezjaunaketapoliziekbulegoguztiamiatuzuten.
Osatu,tz,�ts,�eta�txletrakbehardenlekuanjarriz:
Zain ailea udal aina irrina
pen atu adiskide ua zorion ua
distira u sal i a zalan ati
Bilatuletrazopahonetanafaltzekojanzituztengauzenizenak:
G H J A M A E A
A O G I A D S R
I Z A U I L N R
L T Z S O Q E A
E A T O N X A U
T O A U E S O T
A L I M S A L Z
K T O M A T E A
irakurri bitartean
12
Irak
urri
61
. orr
iald
etik
72
. orr
iald
era
Inguratumarrabatezparagrafohonetanegonbeharezluketenhitzak.
Jauzibatean,umeikusezinaohearenazpiansartuzenetatxanponbataurkituzuen.Pijamaurdinaeranztenzuenbitartean,handikaldeegitekomoduarenbilasaiatuzen;bainadenaalferrik.Joanak,egunekozaintzaileak,belarritikhelduetaaurreahartuzion,betibezala.
Osatu esaldiakhitz egokiakaukeratuz, etabakoitzadagokionlekuankokatuz.
praka� � ahora� � eskolara� �klasean� � munduko� � jertse
Ez dakit zenbat jabe izandako zahar haiek eta
itsusihurajantzibeharkozituen.
Gonzalezjaunakberakeramangozaitu .
Paperezkojantziebakigarrihorienitxurarekin
sartzea gauzarikerrazenabalitzbezala!
Federikoribegiratuzionetaeskuak eramanzituen.
Idatzi dagokion lekuanproposatutakohitzbakoitzarensinonimoaetaantonimoa.
SINONIMOAK:litekeena,albistea,gardena,ezohikoa,samurra
ANTONIMOAK:antzinakoa,zaila,ezinezkoa,bistakoa,normala.
HITZA SINONIMOA ANTONIMOA
erraza
berria
posiblea
berezia
ikusezina
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
13
Azaldu.
ZergertatukolitzatekeFedericoikastetxeanikasle«berezi»gisatratatukobalute?
ZeresanzienPilarrekikasleeiisilarazteko?
ZerikusizuenFedericoktarimatik,bereesperientziakontatzekokemenaemanziona?
ZerkoloreaukeratuzuenFedericokaurpegiamargotzeko?Zergatik?
Zeukere,aurpegiamargotubeharkobazenu,zerkoloreaukeratukozenuke?
Zergatik?
InguratumarrabatezFedericori,ikusezinnolabihurtuzenkontatuondoren,eginzizkiotengalderak.
Nolakoakdirabotak? Zureneurrikoakaldira?
Olentzerorieskatualzenionikusezinbihurtzeko?
Baaldaukazuerlojurik? Nondikjatenduzu?
BenetanegiaaldazeuzarelaFederico?
Zergertatzendaarropakeranztenbadituzu?
AsmatuFedericorizeukegingozenizkiokeengalderabatzuk.
irakurri bitartean
14
Irak
urri
73
. orr
iald
etik
88
. orr
iald
era
OsatuPilarrendeskribapenahonakohitzhauekerabiliz:
txantxetan� bakeroekin� gaztaina� motots� altua� barre
Pilar,FedericokBlasbezaingogokoduena,ezdaoso
ere, eta . koloreko ileadauka.Beti praka
etortzen da klasera, eta, normalean, ilea
batean lotutaekartzendu.Askogustatzenzaio
egitea, baina Federicorena gertatu zenean, ez
zenausartuarazoa hartzera.
Inguratumarrabatezerantzunegokia.
Pertsonahandiekusteizatendute...a)hitzikesangabegauzakadierazditzaketela.b)ahapekamintzodireneanezdielainorkentzuten.
BlasetaPilarhizketanaridirenbitartean,Federicok...a)idaztenaridelakoitxuraegitendu,bainaadiadientzutendago.b)marraztenetaipuinbatidaztenarida.
Gauzakezahazteko,Federicok...a)behinetaberriroerrepikatzenditu.b)bereagendanidaztenditu.
«Erreferentziaegonkorrak»zeraesannahidu:a)aurpegiamargotubeharradaukala.b)familiabatbeharduela.
Erantzun:
FedericokzergatiknahiizatenzuenPilarreketaBlasekelkarikustea?
Zergezuresatenzizkienhorretarako?
Zerdira«gezurtxikiak»?
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
15
OrdenatuFedericorenistoriokohonakogertaerahauek:
Fabrikazaharbatekotximiniarenpuntaneserizen.
Kezkoumeabizitzekolekubatenbilajoanzen.
Baporemahaibihurtuzenetaitsasoanbarrenanabigatu
zuen.
Ikastenarizenmutilbatengelansartuzen.
Inguratumarrabatezgainerakoekinzerikusirikezdaukanhitza.
lurrina kea baporea iturria lainoa
nabigatu moztu itsasoratu bidaiatu bogatu
denda industria fabrika tailerra burdingintza
ipuina kontakizuna istorioa alegia marrazkia
Federikok«mahaia»eta«kea»hitzakerabilizmoldatuzuenipuina.As-matuzerzerikusiedukilezaketenhonakohitzhauekipuinbatean:
Adibidea: Kezko umeak itsasoan zehar nabigatu zuen bapore mahai batean.
txakurraetakometa
bizikletaetabarraskiloa
marmeladaetabaloia
Inguratu marra batez Federicok patioan egin zituen gauzakikaskideeiatseginematearren.
Galdereierantzun Neskaarropakjantzi Atekozutoineangoraigo
Heganegitensaiatu Txakurrakbezalazaunkaegin Makurtu
Arropakerantzi Aurpegiagarbitu Baloibatiostikadakeman
irakurri bitartean
16
Irak
urri
89
. orr
iald
etik
10
0. o
rria
lder
a
Idatziegia(E)alagezurra(G)honakobaieztapenhauetan:
FedericoDBHkoeraikinerajoanzenazterketaostera.
Norbaitsartuzenbulegoan,bainaezzenezertazohartu.
Bilaibiliondoren,azkeneanaurkituzuenazterketa.
IrakasleakezzuenzigortuFedericoazterketaostensaiatzeagatik.
EtxeragonbidatuzuenFederico,adinberekosemebatzeukalaeta.
SolPilarrenlagunada.
Inguratumarrabatezparagrafohonetanegonbeharezluketenhitzak:
Klaseko oilartxoa hitzik gabe geratu zen eta tomatea bainogorriago jarri zen. Federicok, irakaslearen jarlekuan eserita,denaulertuzuen:superzitalbatek,superzitalgaizto,osogaiztobatekkontratatuaizanzen!Engainatueginzuten.JiratuetaLehenHezkuntzakopabilioirazuzenduzen,bainakorridoreetangalduetaorduerdiberanduhelduzenbereklasera.
Osatuhonakohitzhaueks,�xetazletrakerabiliz:
e perientzia e istentzia e kongaia
erre katera her tura bilu ik
i eba o aba enidea
Ordenatu,alfabetoarenarabera,aurrekoariketakohitzak.
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
17
Erantzun�galderahauei:
Solandereñoarekin,DBHkoirakaslearekin,gertatutakoarenondoren,zererabakihartuzuenFedericok?
Klaseakamaituzirenean,norekinjoanzenFedericoEtxeBerdera?
Gelan,zertanarizirenFedericoetaharenlaguntaldea?
ZeresanzuenTurokgelakoateanagertuzenean?
AzalduzereginzutenlagunekFedericobabesteko,etamarraztugertaera.
Lotuhitzbakoitzabereesanahiarekin:
sumindura
idulkia
simulatu
desafiatzailea
herstura
txoroa
misioa
zerbaitenplantakedoitxurakegin.burutikondoezdagoena.estatuakipiniohidirenzutoinedolekualtua.norbaitiaurkaeginedoerronkajotzendiona.haserrea,amorrua,mendekuhartzekogogoa.larridura,urduritasuna.helbururenbatlortzekogauzatubehardirenlanakedoekintzak.
irakurri bitartean
18
Irak
urri
10
1. o
rria
ldet
ik 1
10
. orr
iald
era
Erantzungalderahauei:
ZererabakihartuzuenFedericok,superheroiaksekulaezdirelaezkutatzenpentsatuondoren?
Zerizanzenzuhaitzenborhutseanaurkituzuenaurrenekogauza?
ZerahaztuzitzaionFedericoriarropaguztiakjantziondoren?
Zerikusizuenahateenurmaeleanispilatua?
Bilatu letra zopan Federicok zuhaitz enbor hutsean ezkutatuzituengauzak.
G A L T Z O N T Z I L O A KD T T R E S M O J S Y P J U
G A L T Z E R D I A K L E I
B A Z A N O P R R T T O R G
P I A L K A N D O R A R T H
A L M I A T R T E G Z O S B
N Z A S U L U Z Y O P T E MN L P A N P R A K A K S A R
Ordenatuesaldia.
pentsatuazeukaten Botekhasieratik
Federicorenoinetan. bakarbatpasatzea
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
19
Inguratumarrabatezerantzunbatedogehiagogalderabakoitzarentzat.
BotakzergatikzeudenharroFedericoz?
Aurpegiamargotuzuelako Blasilagunduziolako
Turoribarkazioaeskatuziolako Turoriemanzionostikadagatik
Azterketaostensaiatuzelako Inorsalatuezzuelako
ZererabilizuenFedericokarazoakebazteko?
Ipuinbat Egia Gezurrak
Isiltasuna Lagunekikoleialtasuna
Boteknorilagundubehardiotehurrena?
Blasi Turori Daniri Pilarri
Nola itzuli zenFedericoEtxeBerderaboteiaguresanondoren?
Triste Oinutsik Makilaeskuanzuela Txanobatekin
Lotugezienbidezpertsonaiabakoitzaberakesandakoarekin.
—Zujadaniksuperheroiazara;ezduzugurebeharrik.
—Badirudidenabereoneraitzulidela!
—Izanlitezkemalgukidunzapatilaberriak?
—Ikusikodugu.
Federico
Blas
Eskuinekobota
Gonzalezjauna
AzalduFedericokliburuarenamaieranegitenduenametszoragarria.
irakurri ondoren
20
Asmatubesteizenburubatliburuhonentzat.
Erlazionatuhonakoadjektibohaueketazaletasunakistoriohonetakopertsonaiekin:
Federico
Botak
Blas
Turo
Alex
Marcos
Margarita
Gizonezkopolizia
Juan
terrorezkoeleberriakgustatzenzaizkio
atsegina,zaharsamarra,maitekorra
irudimenhandikoa,akziokozinemagustatzenzaionerbiosoa,atsegina,ongihezia,jatorra,langilea
errukitsua,pesimista
bihurria
alaiak,berritsuak,sinpatikoak,irrikorrak,distiratsuak
irudimenhandikoa,zintzoa
autoekinjostatzeagustatzenzaio
Idatzizeindenzurepertsonaiagogokoena,etaazalduzergatik.
Um
e ik
usez
in h
arri
garr
ia
21
Azalduzeregingoluketenhonakopertsonaiahauekikusezintasunarenbotakjantzitabaleuzkate:
Turok:
Margaritak:
Gizonezkopoliziak:
Zukzeuk:
Marraztu gertaera bat aurreko ariketako pertsonaietako batprotagonistadela.
irakurri ondoren
22
�AsmatubesteamaierabatFedericorenistorioarentzat.
�Asmatusuperheroibatenfitxa.
Izendeiturak:
Adina:
Deskribapenfisikoa:
• Altuera: Gorpuzkera:
• Ilearenkolorea: Begienkolorea:
• Aurpegiera: Belarriak:
• Janzkera:
Superheroiarenezaugarriak:
Erabiltzenduenesaldibereizgarria:
Azkenaldiangauzatudituenhiruekintza:
1.
2.
3.
� Zehaztuekintzahorietakobat.
23
irakurketa-fitxaLiburuarenizenburua:
Idazlea:
Marrazkilaria:
Bilduma:
Saila:
Argitaletxea:
Orrialdeak:
Agertzendirenpertsonaiak:
Pertsonaianagusiarendeskribapena:
Istorioarenzatihandienagertatzendenlekua:
Gaia
Federicobeste askorekinbaterabizidadenaberdezpinta
turiko etxe handi batean. Gauero hainbat abentura imajinatzen ditu
bere familiarekin. ahalmena daukala
amesten du. Igande batean gorri eta dotore
batzuk aurkitu zituen eta euren erabiltzea proposatu
zioten: ikusezintasuna,alegia. Horrekburuhausterikekarrikoezzio
lakoan, eginzuenproposamena.Federicok
emannahizionmunduguztiari,etaadiskideeklagundubeharizanzio
tenhainbatarazogainditzen.
Federicok,gertatuzenguztiaznekatuta,berrirohitzeginzuen ,
etaesanzioten jadanik zelaetaTuro izangozela
hurrengoume .Gauhartanametseginzuen ,
etaBlasekin.
24
irakurketa-fitxaZure�iritzia
Gehiengustatuzaizuna.
Gutxiengustatuzaizuna.
Gustatualzaizuamaiera?Azalduzergatik.
Liburuarenbalorazioa:1 2 3 4 5
Gomendatukoalzeniekeliburualagunei?Azalduzergatik.
Irakurketarendata: Sinadura: