Lo diari N°29 · 2018. 2. 14. · Le jòc de quilhas - p.20 A la facultat Cançon & trobadors - p22 Lenga - p.24 TV - p.25 Agenda - p.27. 4 N°29 enièr erièr Novèlas Dins l’encastre

o diari

« À la Une »Le retrait : Rodín

Pagina 16

3 questions a: Claudi Sicre

Pagina 14

N°29Genièr

Febrièr de 2016

Lo Diari, La cultura, en occitan – Revista bimestriala de l’IEO Miègjorn-Pireneas – ISSN : 2427 - 5735 11 rue Malcousinat 31000 Tolosa – 4 € (sus abonament)

« Midi espòrt » : Lo rugbi bigordan

Pagina 13

L L a cultura, en occitan

Atau coma cada annada, eth cap d’an qu’arrepresenta eth moment entà soetà’s ua bona annada. No’vs pòdi pas assegurar que l’an que vié e sia bon, totun que podem esperar que globaument – entà la so-cietat – e sia melhor que non pas 2015.Entà l’occitan, qu’esperaram que 2016 – annada de cambiaments – e sia ua bona annada. Daubuns signes qu’ac pòden deishar pensar.Alavetz, que vam hèr drin de sciéncia ficcion : véger, imaginar e dà’s drin d’arsec en hèr la lista de las rasons qui hèn que 2016 e serà ua annada de las granas.Tot permèr, 2016 qu’ei entà nosauts un tèrratrem administratiu. Qu’ei l’annada a l’encòp de la creacion d’un ofici public dedicat a la nosta lenga e de la creacion de las navèras e granas Regions. E aqueste còp, que sembla que’s sia passat quauquarren. Arren non serà pas mes coma avant. Dab la grana Region (per segur eth nivèu principau entà ua lenga « regionau »), tot lo monde non deishavan pas de parlar d’Occi-tania, de crotz occitana e, a còps d’occitan... Tiò e mèma avant d’estar sollicitats ! Qu’assistim a ua cession mediatica e politica de marketing territoriau e la Region vajuda de la fusion qu’avè d’estar la Region Oc-citania, dab eth sué drapèu, « la sua cultura », la sua unitat... e a còps la sua lenga (que per segur auré d’estar considerada coma l’element fondator daus substantius precedents e non pas quauquarren annèx mes drin ligat).Dab aquera grana Region, au budgèt lenga e cultura que creisherà, que podem pensar que quauques practicas e seràn espandidas. Atau, au mes de junh que’s deuré tier en « Lengadòc-Rossilhon-Mei-dia-Pireneas » (apellacion que sauvaram entà evitar d’enervar arrís) eth permèr Total Festum partatjat de la Bigòrra a la Camarga. Au segur, aquera nautat, aidada peus mejans dau Conselh Regionau en matèria de comunicacion qu’ei ua bona navèra entà la visibilitat de la cultura en occitan (e tanben accessòriament entau eth sué finan-çament).Tanben, l’estructuracion dau movement occitan que contunharà, las recèrcas de finançament que seràn escajudas entà desembocar sus avançadas vertadèras e vegedèras. E mes, un daus nostes grops que signarà un contract dab Universal (dilhèu que vegeràm « The Incri-dible Garuche Band » au Madison Square Garden).Aute element positiu, pendent aquera campanha electorau, qu’ente-nèm ua auta bona navèra, l’Estivada, eth hestau interregionau cultu-rau en occitan que’s deuré tier a Rodés en 2016.Alavetz, perqué pas sajar d’i créger e de hèr que 2016 e sia ua bona annada entà l’occitan ?

Sebastian Pugin

E ua bona annada entà l’occitan !

Lo Diari et lodiari.com, une publication de l’IEO Midi-Pyrénées

11 rue Malcousinat, 31000 ToulouseRevue bimestrielle sur abonnement,

ISSN : 2427–5735Directeur de la publication : Pierre Loubère

Rédacteur en chef : Sébastien PuginRédacteur & Maquettiste : Aldric Hagège

Rédacteur : Pierre MolinImpression & Routage :

Publi Routage Diffusion, Millau

Remerciements à nos partenaires, relecteurs,contributeurs et collaborateurs.

Edito

Novèlas - p.4

Ne parlamEscriches de femnas - p.5

Tresaurs en lumHenri P. de Rochegude - p.6

Edicions - p.8

Carta blanca (exclu. abonats)Las Bèlas Letras - p.11

Lo Scopitòne - p.12

« Midi espòrt »- p.13

3 questions a Claudi Sicre - p.14

Le RetraitRodín - p.16

Ne parlamLe jòc de quilhas - p.20

A la facultatCançon & trobadors - p22

Lenga - p.24

TV - p.25

Agenda - p.27

4 N°29 – Genièr Febrièr

Novèlas

Dins l’encastre dels Dijòus de l’Ostal, Convergéncia Occitana a demandat per 2016, una tièra de conferé-ncias-diaporamas sus la ci-vilizacion occitana a Alem Surre Garcia.Alem Surre Garcia que fo-guèt dètz e set ans de longa, cargat de la valorizacion de la lenga e de la cultura occi-tanas a l’ex-Conselh Regio-nal de Miègjorn-Pirenèus, lo coneissem tanben en sa qualitat d’escrivan, d’assa-gista, organizaire de seradas interculturalas, cronicaire e

sobretot conferencièr.Anam profitar amb el, d’una experiéncia fòra-co-muna, quicòm coma 600 intervencions publicas dempuèi l’an 2000, tant en Occitània coma a l’es-trangièr. Fàcia als absolutismes que siàn religioses o pas, Alem Surre Garcia nos buta a destriar dins l’istòria las religanças e las palancas intercultu-ralas destinadas a melhor questionar las societats contemporanas. Nos passejarà per de camins bar-tassièrs, aqueles dels Orients d’Occitània, aqueles que menèron del miègjornal a l’indigèn del temps de las colonias. Amb Frederic Mistral, serem me-nats fins a l’America Latina a rescontrar Gabriela Mistral, qu’obtenguèt ela tanben lo Prèmi Nobel... Se tracha vertadièrament de far comprene que sem en preséncia d’una vertadièra civilizacion, e nome-nada atal a dos còps dins l’istòria : la civilizacion dels Trobadors et la civilizacion dicha « miègjornala » del sègle XIX a l’entorn de Mistral. De qué poder re-bombir uèi e portar la nòstra pèira, en relacion amb los autres países, a la creativitat mai contemporana. Contact : Convergéncia Occitana (05 61 22 13 31)

Cicle de conferéncias-diaporamas d’Alem Surre Garcia, a l’ostal d’occitània

Dempuèi la barradura de l’Estanquet, existís pas mai de cafè occitan dins la vila ròsa. Fa donc una annada que l’Estancabra, qu’a per objectiu l’obertura d’un cafè cultural en occitan a Tolo-sa, organiza seradas de sosten (concèrts, contes, quina…). Atal l’Estancabra desirava recampar la moneda necessària al finançament d’un local e a son foncionament. Aqueste luòc aurà per tòca de valorizar la creacion culturala d’expression occi-tana, de refortir los ligams entre las generacions e entre los abitants del barri e sustot de permetre qu’existisca un endreit ont se pòt parlar, escotar e descobrir la lenga occitana en essent obèrt sus las autras culturas del territòri. E amb la novèla annada arriba tanben una bona novèla : aqueste luòc es trobat ! Enfin, mèfi, es provisòri ! La còla de l’Estancabra obrirà a partir del mes de ge-nièr, dos còps per setmana a l’ancian Estanquet al mens fins al mes d’abril 2016. Vos esperam donc nombroses per la serada d’obertura que se tendrà lo 8 de genièr al ser, 42 carrièra dels Blan-quièrs a Tolosa !

Per se tenir al fial :www.facebook.com/estancabra

Un luòc –provisòri– per l’Estancabra !

Le Cercle Occitan de Carbona e deu Volvestre, prepara l’annada venenta que deuriá este una bona tinada.

Tornen un pauc sus la tardor, le concert de Na-dau estèc un bon mejan per hèr veser que l’occi-tan es pas vièlh ! La sala de las hèsta estèc tròp petita per aculhir tot le monde ! Plan de gens vengueren a l’espèra d’aver plaças de darrer mo-ment, ni avèc pas gaire.

23en Concours bigourdan d’expression gasconne

Avètz fins al mès de febrièr (le 27) per enviar una participacion escrita entre una e cinc paginas. Orga-nizat pel Conselh General de Pirenèus Hauts, a per tòca de valorizar l’escritura en occitan gascon. Le tèma de l’edicion de l’annada (balhat coma una orientacion generala) es « Nosta Terra ». Per tot saber, vos cal consultar http ://www.cg65.fr/front.aspx ?PubliId=3246

Nom – Association – Structure :

............................................................................

............................................................................

Prénom : ..........................................................

Adresse : ..........................................................

............................................................................

Code Postal : .................................................

Ville : ...............................................................

e-mail : .............................................................

N° de téléphone : ..........................................

Lo Diari : abonatz-vos !Lo Diari pendent 1 an,

siá 6 numeròs ; 32 paginas e 4 rubricas exclusivas ;

un exemplar adreçat per corrièr en çò vòstre

= 24 € Podètz utilizar aquel bulletin, le copiar sus papièr

liure o le telecargar sus lodiari.com/le-magazine.

Completar lo mai legiblement possible. Tornatz-le,

amb le pagament per chèc a l’òrdre de « IEO MP » a :

IEO MP – Lo DiariAbonnements

11 rue Malcousinat 31000 TOULOUSE

Podèm dissertar un moment sus l’interès de consacrar anto-logias e libres sonque a las femnas, es que caldriá pas mel-

hor las integrar vertadièrament dins la literatura ? Bon, aquò dit, esperant aquela revolucion avèm le secors de libres coma Escriches de femnas tarnesas. L’antologia presenta tèxtes variats (racontes, contes, poèmas, testimònis, cridas...) de quaran-ta-uèit femnas que demòran o an demorat dins Tarn. Le lector i trobarà voses plan diferentas las unas de las autras.

« Aquela diversitat empacha pas que las autoras son ligadas per un comun amor de la lenga. Las davancièras la parlavan naturalament, aquelas dels nòstre temps l’an reconquistada. Totas l’an utilizada per nòstre mai grand plaser. Nos dison que se pòt tot dire en occitan : lo temps passat coma lo de deman, la fantasiá coma lo dòl, l’amor coma l’amarum » Sèrgi Labatut.

Nos dison sustot que cal pas jamai enclaure la lenga e sa literatura dins question de genre, temps, luòc...

A.H.

Escriches de Femnas Tarnesas, Ramon Ginolhac, IEO Tarn ; 15 x 21cm ; 224 paginas ; 18 €.

Escriches de femnas tarnesas

Ne parlam


Tresaurs en lum amb lo Cirdòc-Mediatèca occitanaHenri Paschal de Rochegude

l’occitan de las Luses.La Médiathèque Pierre-Amalric d’Albi consèrva dins sas colleccions l’im-portanta bibliotèca de l’albigés Henri-Paschal de Rochegude actor mà-ger de l’estudi de la lenga d’òc de la debuta del sègle XIX e precursor dels es-tudis sus l’occitan me-

dieval. Compilator minu-ciós de cançons occitanas dempuèi las cançons de

trobadors fins als nadalets, es tanben l’autor d’un dels diccionaris de rimas occitan mai ancian.

Henri Paschal de Rochegude, nascut a Albi lo 18 de de-cembre de 1741, oficièr de marina e deputat als Estats Generals en 1789 es un erudit, poliglòt e bibliofil que s’interessava mai que mai a la lenga e la literatura occi-tanas. Òme de son sègle, participa a mai d’una expedi-cion en Índia, dins las mars australas e sus l’Ocean At-lantic per la Guèrra d’independéncia dels Estats-Units. Revolucionari moderat, s’investís politicament pendent la Revolucion francesa, sèi a la Constituanta e a la Convencion, puèi es nomat contra-amiral en 1793. Es a partir de 1800 que se retira dins sa vila natala e que se consacra a la compilacion de tèxtes ancians de la literatura d’òc en fin de los rendre accessibles al pu-blic. Sas coneissenças generalas, sa curiositat, son tem-perament de cercaire e son esperit scientific, li perme-tan de redigir una òbra excepcionala.Es per sos dos obratges pareguts en 1819 : lo Parnasse

occitanien e l’Essai d’un Glossaire occitanien pour servir à l’intelligence des poésies des troubadours, que Rochegude fa figura de precursor. Son òbra se distin-guís a l’encòp per la massa de la documentacion col-lectada (tèxtes inedits dels sègles XII e XIII) e per son apròchi metodic del subjècte que concernís tant la des-cobèrta dels tèxtes ancians que l’estudi de la lenga. Lo Parnasse occitanien, antologia de tèxtes dels trobadors, conten de pèças en vèrs pacientament reculhidas dins las bibliotècas pendent sos sejorns parisencs.Per son ample son òbra dobrís la via a l’estudi dels tèxtes ancians e a la sciéncia naissenta que prendrà lo nom de filologia romana e que François Raynouard, un de sos correspondents, ne devendrà lo fondator. Al fial de sas recèrcas eruditas, Rochegude consti-tuís una abondosa e preciosa colleccion d’obratges e de manuscrits, que foguèron legats a sa mòrt, lo 16 de març de 1834, a la vila d’Albi. Dempuèi un an, lo Centre occitan Rochegude, la mediatèca d’Albi e lo CIRDÒC se son associats per metre a disposicion del public los manuscrits occi-tans de Rochegude, son desenant numerizats e ac-

cessibles en linha sus Occitanica a l’adrei-ça : www.occitanica.eu/rochegude.

« Le Parnasse occitanien », (Ms. 1), los premicis de la resurreccion dels trobadorsRochegude per son Parnasse occitanien entrepren la resurreccion de la glòria literària occitana. L’obratge que se presenta coma una antologia de tèxtes ancians se caracteriza per un apròchi novèl, rigorós e meto-dic que diferís de las compilacions anterioras. Dins l’Essai de Glossaire occitanien, (Ms. 1bis) Rochegude expausa sa teoria de l’origina de las lengas romanas, particularament de la lenga d’òc, sa vision de l’evolu-cion de las lengas e sas remarcas sus l’etimologia que serviràn de punt de partença als estudis romans.

“Recueil de chansons, poésies modernes au nombre de 211 en langue vulgaire du Midi” (Ms.9), amassar las cançons de trobadors.Lo manuscrit 9 de la bibliotèca Rochegude es un recuèlh de 222 tèxtes de cançons e autras pèças en lenga meridionala. Son a l’encòp de cançons d’amor, de cançons borlescas o licenciosas, de « nadalets » e altres tèxtes religioses, de cançons politicas… Se lo nom d’autor es indicat per d’unes tèxtes, nos podèm demandar se Rochegude es pas l’autor de qualquas cançons. D’unas, compi-ladas dins aquel manuscrit, se rescontran de còps dins aquela debuta de sègle XIX, se retròban per exemple de tèxtes analògs dins lo recuèlh de cants dels fraires Rigaud de Montpelhièr, obratge que figurava dins la bibliotèca de Rochegude.

Còpia manuscrita de parti-cions trobadorescas selec-cionadas per Rochegude al dintre del manuscrit d’Urfé (tanben nomenat Laval-lière), conservat a la BnF.Colleccions Mediatèca Pierre-Amalric d’Albi, Roch. Ms. 16.

Retrach de l’Amiral Rochegude per Ch. Escot, detalh.

Colleccions Espital d’Albi.


Edicions

Coma de costuma le cercle occitan Pèire Lagarda de Foish, sòrt son Alman’Òc ! Las annadas se seguisson mas son pas jamai las meteissas. L’Alman’òc tapauc. Doncas, aicí l’avètz tot fresc sortit de l’estampariá. Fòra le la-gui e las ànsias dels darrièrs jorns de boclatge, prenon totjorn fòrça plaser a-n-aquel trabalh e nosautris al legir. Nos confòrta tot çò que ja sabiam : la lenga occitana, la lenga nòstra es un tresaur que nos cal servar ! E coma dison : « Entre totis, farem tot »8 €, 130 p.Cercle local de Foish : [email protected]

Alman’ÒcAlman’Òc

2016

Realizat pel Cercle Occitan Pèire Lagarda

IEO -FOISH

Ua maleta pedagogica bilingua occitan / francés edi-tada peth Ostau Comengés e era Agéncia de Desvelo-pament dera Economia Culturala deth CoseransAquera maleta, produïta a 70 exemplaris, que contenc :

- 2 DVD, en ame ua céntia de testimoniatges en oc-citan declinats en tres tematicas, de vielhas creden-ças, eths Coseraneses ena 2da Guèrra Mondiala, tròces de vita en Coserans. - un CD-rom, en ame documents iconografics, transcripcions e traduccions deths testimoniatges, fichas pedagogicas naths arregents e naths profes-sors (d’Occitan, d’Istòria, de SVT…),- ua frisa cronologica,- ua carta deth Coserans.Era maleta que poirà tanben prestada naths establi-ments escolaris e naths servicis Joenessa. Se’n voletz saber mès sus era maleta, se la vos voletz hèr prestar, que mos podetz contactar dirèctament : [email protected]

Conda’m eth Coserans

> Un double DVD avec des vidéos-support

> Trois séries de fiches pédagogiques avec des activités

> Un CD-ROM avec des documents complémentaires : des photos, des archives et des articles…

ü POUR COMPLETER LES COURS DE FRANÇAIS, HISTOIRE, GEOGRAPHIE, ECONOMIE, SVT, OCCITAN…

MALLETTESDISPONIBLESDANSTOUTLERÉSEAUÉDUCATIONNATIONALE(09)ETDISPONIBLESAUPRÊT.Contact:EthOstauComengés–Jean-PaulFERRÉ ADECC–Jean-Franç[email protected] [email protected] 0561669890

Un libre d’Amadèu BARIS

La màger part d’aqueths poèmas que pertòca la natura, au país gascon, sas gents e sas costumas. Dilhèu que’us trobaratz de valor desparièra, sustot que la poesia « classica » e sembla estar passada de mòda. Mes si, per cas, avetz autant de plaser a’us léger com jo n’avoi a’us escríver e a’us arrecaptar, lavetz que m’i serèi plan escadut.Amadèu Baris

PER NOSTE Edicions34 Ter Plaça deu Heralh - 64300 ORTÈSwww.pernoste.com - 05 59 67 07 11

Flors de Gasconha

9N°29 – Genièr Febrièr

L’annada 2016 en occitan ! Lengadòc 2016 Natura : un supèrbe ca-lendièr amb 25 fotografias colors del Joan-Loís Caparròs, nom dels meses e dels jorns en occitan e una fuèlha d’entresenhas.Per un polit present o un plaser per cada jorn.

A4, 12 € (+3 € de mandadís), mèfi : tiratge limitat.

Comanda a tornar a : IEO-Aude BP 51042 11860-Carcassona Cedexhttp ://occitan-aude.over-blog.com/

Calendièr

Tòrna Gents del Segalar ! Fa cinc ans qu’èra agotat, fa cinc ans qu’èra demandat. Per nòstre plasèr –e nòstre saber– Cordae/La Talvera torna editar « l’ouvrage d’ethnohistoire sur le Ségala tarnais ».Quatre annadas, 5 000 personas, 560 paginas e mai de 400 imatges. Accompagnat d’un disc (o d’una K7).

Totas las informacions per comandar son sus www.talvera.org/multilang/publication-73.html

Gents del Segalar

Los Amics de Joseph Vaylet e lo Musèu Joseph Vaylet vos convida lo dimècres 16 de decembre de 2015 a 17 oras a la Maison Comuna d’Es-paliu a la presentacion del recuèlh de poèmas de guèrra de Joseph Vaylet Glòria e Misèria que ven de paréisser.

Al lendeman de la Granda Guèrra, Joseph Vaylet voliá publicar sos poè-mas escrits al còr de las trencadas, mas son projècte poguèt pas abotir.Los Amics de Joseph Vaylet, per èsser fidèls als desirs del poèta quant a la publicacion, an conservat lo títol de l’obratge, lo dessenh de la primièra pagina de cobèrta, los poèmas e se son permeses d’annexar qualques tèxtes escrits posteriorament. De fait, Joseph Vaylet aviá volgut, tot al long de sa vida, perpetuar lo remembre d’aquela tragèdia e omenatjar los Peluts, sos fraires d’armas que la vida foguèt brigalhada.

Ara lo recuèlh es disponible. Los soscriptors poiràn traire lors exemplars.

Glòria e Misèra

La Nadal Box del Grelh Roergàs19 livres à -50% !

• Joana d’Aimé, Calelhon-Seguret – 5 € ;

• Sul fum de Viaur, Cazals Alban – 3,50 € ;

• L’òme del cap del lòc, Cazals Alban – 3,50 €

• Poètas de la val d’Òlt, Grelh Roergàs – 6 €

• La bèstia del Larzac, Balard Iveta – 6 €

• Aubrac e Viadena, mon pais, Laporte Marcel – 9 €

• L’afar Fualdès : qué n’en sabèm uèi, Bòni Maurice & Batut Amans – 6 €

• Quand se passejan las trèvas, Tastayre Aimat – 7 €

• Mots et expressions de la vie rurale en pays d’Oc, Falissard Renaud – 12 €

• Un rai de solelh per cada jorn, Portalier Yvonne & Bòni Maurice – 8 €

• Ombras criminalas sus l’estivada, Tastayre Aimat – 8 €

• Racontes del Quatre Vents, Bòni Maurice – 9 €

• Mistèri a l’estadi, Tastayre Aimat – 7,50 €

• Sèt estelas al cèl roèrgas, Vaylet Josèp – 2,50 €

• Lo nòstre Roèrgue Aimat (II), Bòni Maurice – 5 €

• Contes de la Nalta Viadena, Bòsc Zéfir – 4 €

• Contes de Sibòt (Contes de Ricon de Laurens), Fournier Enric – 5 €

• Contes e Novèlas del Roèrgue n°5, Contes vertadièrs, Vaylet Josèp – 2 €

• Contes e Novèlas del Roèrgue n°7, Contes del Castanhal, Vedel Jacques – 2 €

Les prix indiqués tiennent compte de la

réduction ; offre valable dans la limite des

stocks disponibles.

Frais de port de 2 € par livre

Commande et règlement par chèque à l'ordre

de Grel Roergàs.

L'Ostal del Patrimòni

Grelh Roergàs

Place Foch

12000 RODEZ

05 65 68 18 75

[email protected]

Paginas reservadas als abonats !

Lo diari, version Premium : • 1 an• 6 numeròs• 32 paginas e rubricas exclusivas• Un exemplar de la revista

adreçat per corrièr directament en çò vòstre

• 24 € per an

Vous abonner :1 an

6 numéros24 € (prix unique)

Nom – Association – Structure : ��

��

Prénom : ��

Adresse : ��

��

Code Postal : ��

Ville : ��

Pays (si autre que France) : ��

Adresse e-mail : ��

Numéro de téléphone : ��L’IEO Midi-Pyrénées – Lo Diari s’engage à ne pas diffuser ces informations. L’abonnement est valable pour six numéros à compter du numéro suivant la réception du paiement. Tout nouvel abonnement reçu immédiatement avant ou après le bouclage du numéro en cours est reporté en conséquence.Abonnements hors France métropolitaine, nous contacter.

Podètz utilisar aquel bulletin, le copiar sus papièr liure o le telecargar sus lodiari.com/le-magazine, lo completar lo mai legiblement possible�

Tornatz-le, amb le pagament per chèc a l’òrdre de « IEO MP» a :

IEO MP – Lo DiariAbonnements

11 rue Malcousinat 31000 TOULOUSE

www.lodiari.com/le-magazine


Le Retrait

Vos podètz pre-sentar rapidament ?

Rodín : Siáu Ro-dín. Me definissi coma un poèta de lenga occitana pro-mier. Mai lèva pas que per ieu la poesia pòu aguer mant’unei biais d’expression, es pas sonca un estile literari. Per aquò siáu tanben musicaire, cantaire, fau de dessenh, ai mai d’un biais d’expression mai son totei complementaris e caminan cotria sus la mema dralha. Ai comen-çat la musica e la poesia a l’atge de 11 ans mai o mens, mon paire èra musician e òme de teatre, e ma maire èra professora e afogada de poesia : Char, Eluard, Aragon, Prévert, ai creissut emb’ elei. Siáu naissut en Alemanha, puèi a tres meses siam par-tits viure a Rabat au Maròc per 6 ans, puèi avèm viscut 8 ans au Caire en Egipte e fin finala 2 ans a Beirot au Liban. Aviáu 15 ans quand siáu arribat en França, e parlavi francés, alemand, anglés e arabi. Mai dau costat de ma maire aviáu ja la lenga occi-tana dins l’aurelha : per ela, bòrd que frequentèt la còla de Mont Jòia estent joina e que me cantava o me grondava de còps en provençau, e per un collè-ga sieu de Beirot : Denis Capian, ara òme d’escrich e de cultura dau moviment occitan que viu en Ar-dècha. Es èu promier que me metèt la grana dins l’aurelha en me fent escotar Massilia Sound System e Fabulous Trobadors, aviáu 13 ans.

Quand tornèri en França ai començat per far de hip hop en francés au licèu embé Denis Sampieri, e d’escriure de poesia dins de fòrmas variadas : classi-cas (sonets en alexandrins) o mai liuras e inspiradas dei surealistes. Aguèri de mau a trobar ma plaça, a l’estrangièr èri marselhés, en tornant aquí èri l’es-trangièr. E puèi me mancava quauquaren, en Egipte aviáu apres l’egipcian per carrièra e l’arabi classic a l’escòla, aviáu ja una cultura dau parlat locau e la

trobavi pas en cò mieu. E un jorn ai descobèrt que i aviá una lenga, qu’èra la lenga de mei reires, qu’aviá un nom e una istòria. Partent d’aqueu jorn, ai deci-dit de trobar de locu-tors naturaus, e siáu

anat far de collectatge en cò mieu autorn de la mar de Berra. Ai aprés coma aquò. Es a n’aqueu moment qu’ai descobèrt tanben lo Còr de la Plana e que ne’n fau partida uèi encara. E dempuèi me siáu investit tant coma ai poscut per la lenga nòstra : pendent 4 ans a l’Ostau dau País Marselhés coma sòci puèi president e professor de lenga, sus lo projècte de ves-tits espèra un pauc qu’es encara en soscadissa, sus mant’unei obratges de grafisme per la Malcoiffée, lo Còr de la Plana, e d’autrei gropes o associacions, fau partida dau collectiu Dètz dempuèi 2011, ai montat mon labèl Pantais Recòrds, e fau partida dau col-lectiu FEM montat per ma sòrre e ieu. Dempuèi d’annadas trabalhi coma director e compositor per de gropes vocaus coma La Roquette, Misè Babil-ha, Enco de Botte, faguèri tanben lo generic nòu de Viure al País, e ara me consacri de mai en mai a ma carrièra personala.

Nos podètz parlar de la realizacion de la can-çon « Indignats » e del tornatge del clip que se fa-guèt amb Piget ?

R. : Coneissi Amic Bedel dempuèi un temps que sabi pas pus comptar. Es un amic que pòrta ben son nom, e demorarà per ieu tant coma lo monde ligat au projècte indignats, coma lei motors de ma presa de paraula. Me sembla qu’èra en 2010 o 2011 que comen-cèt. Un amic mieu, Juan, que se fa sonar Phonkhead me prepausèt de far de musica electronica, èra son tipe de musica e voliá provar çò que donariá embé d’elements occitans, pensaviam utilizar d’instru-

Poèta, cantaire, musicaire, Rodín s’apròpria la lenga occitana e l’obrís cap a d’asuèl-hs nòus de formas divèrsas. Après un tròç amb un rapper de New York que lo clip foguèt reali-zat per Piget, nos arriba ara amb un projècte mesclant

poesia e musica. De mai, es a preparar un album solo que sortirà en 2017. En espèrant aquò, Rodín respond a nòstras questions

sus la dralha crea-tiva que seguís, sos projèctes e lo label que montèt : Pantais Recòrds.

Rodín : « Far existir una poesia occitana d’ara »


ments tradiconaus, sabiam pas tròp. E puèi lèu me presentèt un amic sieu : Shon, un rapper de New York que passava a Marselha embé de membres dau Wu Tang per un concèrt. Shon a d’originas amerindianas, e avèm parlat de minoritats, de la situacion de l’occi-tan, e tot aquò li parlava fòrça e avèm decidit de far un tròç ensems. Juan emb’ un autre tipe que se ditz le Discobole avián fach un instrumentau e me l’an pre-pausat, ai escrich e enregistrat mei partidas, fach una traduccion en anglés per Shon e èu a fach una mena de respònsa en anglés. Ai enregistrat a Marselha e èu a New York, tot s’es fach per Skype en dos jorns. Puèi Amic escotèt lo titre e voliá far un clip, perqué èra important per èu que i aguèsse en occitan una mu-sica tala, un musica produsida au meme nivèu que lei produccions americanas. Se faguèt qu’aviam un concèrt a New york embé lo Còr de la Plana a Carne-gie Hall, doncas avèm recampat lo monde : lo chef op Benoît Pain de Paris, lei dos comedians a New York, Shon, e avèm rodat lo clip ailà en doas nuèchs. L’idèa èra pas de dire « regachatz siam occitans e siam anats a New York » mai puslèu de se servir de tota aquela imatjariá capitalista per li far dire lo contrari. Avèm vougut emb’ aquesta cançon nos servir dei còdis de la musica e de l’estetica mainstream per far passar un messatge engatjat, es clarament e explicitament una cançon anti capitalista. Mai sabi pas s’aquò fuguèt pron comprés. I aviá pas de ligam embé lo moviment deis indignats, èra just l’epòca, una crida dau mo-ment. Aquò fuguèt pasmens per ieu la debuta, embé lo sostenh d’Amic e Juan ai contunhat d’escriure e començat a soscar a un album solo qu’es encara en preparacion e que sortirà en 2017 seguit d’una vira-da. I aurà d’autres clips produsits per Piget, me sem-bla que nòstei trabalhs son bessons, Amic es coma mon grand fraire, siáu quauqu’un de fòrça estacat a l’uman, au relacionau, imagini pas de far de cinèma autrament qu’embé Piget. Lo clip que ven es diferent : podèm dire quasi que ma musica es la benda son d’un film d’Amic Bedel. Me languissi de lo sortir.

Poesia e musica semblan importantas dins las vòstras creacions artisticas ; cossí aquò se mescla e cossí se passan las collaboracions amb los musicaires ?

R. : Exactament. Per ieu la musica es un biais d’exprimir ma poesia, meme dins indignats, tròbi que lo tèxte èra pron poetic e imatjat. Bensai tan-ben que dins un recanton m’imagini que l’eritatge culturau qu’ai causit a 20 ans, es aquò : escriure e far existir una poesia occitana d’ara, coma un res-son ais aujòus trobadors que son sempre sortits e cosinats a totei lei sauças, levat que pus gaire de monde fa çò que fasián : mestrejar mai d’un art, e subretot aqueu de jogar embé la lenga, embé lei

nivèus de compreneson e lo biais de metre aques-ta lenga en musica. Es una causa qu’oblidam ma-lurosament : la mestreja. Èstre mèstre de nòstra lenga, l’inventar, la traïr. Tradicion e Traïson an la mema rasiga latina, tot es una question de co-néisser pron çò que leis ancians nos laissan per lo transformar embé justessa e onestetat. Siam de-man, per ieu l’occitan es pas una causa dau pas-sat, puèi que l’ai pas eritat. E la musica que fau, es tanben aquò : una traïson dei musicas que la vida me laissèt : lo hip hop, lo cant tradicionau, lo rock e la musica aràbia, tot aquò viu en ieu e voliáu tro-bar la justa mesclanha entre tot aquò. Es per aquò que mon album pren de temps. Lei collaboracions embé lei musicaires, son mai que tot umanas, son de gens qu’aimi. Son de gens qu’aimi sa musica, e que me noirisson umanament e artisticament. Dins mon album tot s’es fach coma aquò, de res-còntres, de monde que m’an tocat, i a de monde dau Brasiu, de familha Artús, de la Mal Coiffée, de la Roquette, d’ILIXO, de musicaires marselhés que jògan embé IAM. Meme lo tipe que fa lo son, lo conoissi dempuèi 18 ans, e es un bòn, li fau fi-sança e son trabalh es pas lo mieu, mai lo sieu pòu cambiar la figura dau mieu. Ai pas fach de cau-sidas en foncion dei « competéncias », jamai, se-guissi mon còr. Per exemple Laetitia Dutech qu’es dins la Mal Coiffée, a la basa jogava de batariá, mai sabi pas, se sentiá pus pron en fisança emb’ aquò, mai li ai demandat de jogar de batariá sus un tròç mieu, e a la fin a fach un duo improvisat embé Roman Baudoin, e es tarrible. Es aquò lo mai important : la fisança e l’amistat.

La vòstra poesia pren una forma benlèu mai numerica que çò que tenèm la costuma de veire : es una causida ?

R. : Pensi qu’es una question d’epòca e de prag-matisme. Far un libre pren de temps e demanda de sòus. Tant coma far un disc. Entre temps, lo numeric es pertot. E ieu vòli l’occitan, e ma poe-sia pertot. Alòrs publiqui sus Twitter, es interes-sant, perqué es un format redusit. Es una mena de haiku numeric. Mai tanben i a un costat ins-tantanèu, siáu pas un obrador de la poesia, cerqui l’essenciau, lo subran. Abans mandavi ma poesia per sms ai personas que concernissiá, puèi me siáu dich qu’èra pas sonca una causa privada. Fau pas embarrar nòstra lenga dins lo cercle privat, subre-tot se la vestissèm de sei mòts e sons lei mai polits. Fau la far veire e ausir au monde tot. E lo numeric permet aquò. M’empacha pas d’aguer un projècte de poesia urbana sos fòrma de pegasolets e afichas per exemple. Mai dins aquesta question i a tanben una debuta d’explicacion dau titre ARA.


ARA es una òbra poètica e musicala que podèm escotar sus vòstre site internet, es aquò ? Coma se passèt sa realizacion ?

A la debuta ARA deviá èstre un libre en collaboracion embé Nico-las Godin de familha Artús que fa de fotografia. Mai lèu me siáu ren-dut compte que voliáu far ausir la lenga de ma poesia, pas sonca per lei non occitanofòns, escrivi en provençau maritime, es un son. Lo voliáu partejar. Mai enregistrar just ma vòtz, me semblava paure. Alòrs ai agut l’enveja de ne’n far un disc cort, que conta una istòria, una mena de jornada, e ai lèu tro-bat autorn de ieu lei musicaires que faliá per aquò. Voliáu un objècte musicau sens eti-queta, e que fariá resson tanben ai disques de Ives Roqueta o André Neyton, un pauc experimentau, narratiu. Cada musicaire qu’ai contactat aviá mai o mens ja fach de musica experimentala e totei èran pron dubèrts. Ai recampats mei poèmas en 5 tèxtes, mes dins un òrdre cronologic, e distribuit a cadun en foncion de sa personalitat, umana e musicala. La soleta causa que li ai demandat èra que lo tèxte sigue audible en entièr. Degun a poscut escotar lei tròç deis autres abans que tot sigue acabat, levat ieu. Au nivèu visuau, voliáu far dintrar lo monde dins mon univèrs, coma per far una transicion vèrs mon al-bum que sarà fòrça intime. Es una fòto de ieu, mas-cada a mitat per de motius qu’ai dessenhat dessús, e lo libret es fach d’una fòto panoramica de Kan-dahar en Afghanistan qu’ai trobada en cò de mon paire. Mei parents se son rescontrats ailà, e mon paire moriguèt l’an passat. Èra important per ieu. A ges de ligam dirècte embé lo contengut dei tèxtes, mai una part de ieu vèn d’ai-là, d’aquest Orient. E puèi lei trobadors disián èlei que lo Khorassan perse èra lo breç de l’amor. ARA es una istòria d’amor, son breç bensai es ailà tanben. ARA sortiguèt en promièr en version nu-merica per de rasons de bud-gècte, sortirà lèu en cd e puèi en vinil.

Ai vist tanben que sètz a preparar un projècte que se ditz A.U.B.A. Quina for-ma prendrà ? Es qu’avètz d’autres projèctes de venir ?

A.U.B.A. es un pichon projècte diriáu, es una aventura puslèu. Es... lo rescòntre entre ieu e Erwan Billon e Charles Villanueva totei dos musicaires dins lo grope de metal montpelhierenc WeaksaW. Erwan es tanben lo fraire de Ti-touan de Du Bartàs, canta dins lo Barrut, e dins dos autres projèctes embé ieu : UÈI e SORN. Avèm de-cidit simplament per enveja de far de musica ensems, de prene d’ins-truments, e de partir 3 jorns em-barrats dins un ostau de Cevenas, e escriure, compausar e enregis-trar tot sus plaça. Avèm fach dos titres : un d’un tèxte mieu : « jorn novèu », e un autre d’un tèxte de

Jòrgi Reboul : « plòu ». Encara un còp i aviá una recèrca d’instantanèu, de situacion. Es un projècte discografic, pensam pas ne’n far de concèrts. Es un ambient puslèu folk e acostic, mesclat de sons d’ambient, aquí i aviá de fuèc e de pluèja, l’avèm gardat. Anam contunhar de nos recampar coma aquò embé aquestei constrenchas, e quand aurèm pron per sortir un disc lo farem.

Es pas mon projècte principau, que demòra mon album : « pantais clus ». Sus aqueu, escrivi, compausi tot. Convidi de monde per tornar jogar de partidas, mai es vertadierament mon obratge lo mai pregond. Tant au nivèu de la musica coma de l’imatge. Ai trabalhat embé un fotograf e una illustratritz americana, vòli far un objècte d’art, una causa preciosa. Aimi pas coma pauc a cha pauc lo disc es devengut un objècte promocio-nau. Donam de quilòs de cds promocionaus a de monde que leis escotan pas. Pensi que fau tornar donar de valor a l’objècte. Senon lo numeric es

ben pron, gasta ges de pa-pièr, es disponible pertot e tot lo temps. Pensi que de far un disc sus un supòrt fisic, es un acte de creacion tant important coma lo conten-gut. Sus aquò vòli èstre un artisan de l’objècte cultu-rau. Encara aquí per ieu i a un resson dei trobadors e de l’art totau. Parlarai mai en detalh d’aqueste projècte pauc a cha pauc. I aurà un promier titre que sortirà embé un clip nòu per Pi-get, donarà la color generala d’aqueste disc.

Ai dançat Sus lo monde endormitComa un fiu de seda banhadaSus un fuec amorçat

D’un pas sens pesAi esquichat la brasaQue l’auba aviá Afrescolida

« Desvelh », Ara


Pantais Recòrds naissèt a la seguida de mon enve-ja de far un disc solet. Voliáu pas obedir a n’aquesta lei que tot se passa a París. Aviáu absoludament pas enveja de defendre mon projècte fàcia a de monde que, mema de bòna volontat, aurián totjorn agut aquesta frasa dins un caire de la tèsta « mais c’est en occitan ». Aimi l’independéncia tanben. Voliáu pas aguer a negociar de questions de budjècte, de grafisme o de contengut artistic. Sabi çò que fau e onte vòli menar ma barca. Alòrs ai montat un labèl. Ai mes totei meis economias dins aqueste projècte. Vòli pas de subvencions nimai. Siáu per l’indepen-déncia economica tanben, es riscat, mai se riscam ren de que serve de viure ? Es per ieu un acte mi-litant. Siáu occitaniste. Es estat creat oficialament l’an passat, embé una còla de tria, de monde pro-fessionaus e implicats, interessats e interessants. I a François Huguet, occitanofòn de Losèra que viu a París, jornalista e doctorant a la Sorbonne, es lo pre-sident, la clavaira es Mélodie Perrin que fa partida de La Roquette, e qu’es cargada de produccion per lo grope e d’autreis estructuras, e dins lo C.A. i a Caro-line Dufau, cantairitz dins Cocanha, Bab el Khoras-san, sòcia dau collectiu Dètz, Noémie Calmel qu’es encargada de produccion dins mant’unei festenau e eveniments d’art contemporanèu, e tanben ma ma-nager, e Denis Sampieri, musicaire dins lo Còr de la Plana, Uèi, e productor de musica electronica. Es un foncionament associatiu. Mema s’es ieu que l’a montat, es important per ieu de lo far emb’ elei per-qué sei vejaires, ponch de vistas e competéncias, son pas lei mieunas. Avançam ensems. Avèm montat a Marselha un talhièr de serigrafia e d’estampariá. Volèm que totei nòstei produccions fisicas siegon d’objèctes precioses, dins lo sens que saràn fach per d’umans aquí au nòstre, que trabalhan embé pas-sion. E d’èstre independent m’a aprés una causa : far un objècte artisanau de qualitat còsta pas tant mai car que de lo far dins una usina en seria. Pensi que fau valorizar l’artisanat, e lo trabalh a dimension umana, meme dins la musica.

A la debuta èra soncament per mon album. Mai lèu me siáu dich que voliáu far aprofiechar d’aquò a d’autrei gens. Lei promièras causidas se son fachas naturalament : ILIXO son dos fraires dau caire de Pau, que jògan d’arpa e de sansonha, fan una musica instrumentala mai la lenga li es presenta, son fòrça li-gats a son territòri e en meme temps fan que compau-sicion, es pas de musica tradicionala. Aviáu entendut sa demo i a d’annadas, dempuèi trabalham sovent ensems : Valentin a fach un tròç sus ARA, lei dos saràn embé ieu sus scèna per lo live de mon album

solet, e dins mon album ai utilizat sa musica tanben. Puèi la Roquette, es un còr de fremas d’Arles, trabalhi emb’ elei dempuèi d’annadas, li aviáu ja escrich de cançons, e an participat a mon album tanben, don-cas s’es fach naturalament quand an decidit de far un disc. Ne’n fau la direccion artistica, li vau participar coma autor, compositor e organizi lei participacions deis autres musicaires, i aurà per exemple Aqueles sus un tròç. E fau la gestion grafica de totei lei projèctes. Puèi vendràn A.U.B.A., Uèi e Sorn. La dralha princi-pala es de produsir de musica occitana d’ara, embé lo maximum de novèutat. Per exemple seguissi de près çò que fa Alidé Sans. Avèm parlat mant’unei còps, pensi qu’un jorn trabalharem ensems.

I aurà de còps dins d’unei projèctes de musica tradicionala, mai voliáu tanben tornar trobar lo vam de Ventadorn e Revolum, a l’epòca i aviá mai que tot de tèxtes e de musicas novèus. Puèi qu’es un labèl associatiu, l’important es tanben de far en sòrta que l’artista posque ganhar un pauc mai que s’èra dins una ret de labèl a l’anciana, embé un dis-tributor, e tot aquò. Volèm un rapòrt dirèct embé lo public, e fidelisar lo monde tanben embé la quali-tat deis objèctes fisics. Cèrqui tanben, bensai embé fòrça simplesa, a crear un vam de creacion novèla, mostrar a una generacion mai joina bensai que seis idèas son benvengudas, que se son pron fòrts dins la mestreja de la lenga e de la musica e qu’an una prepausion vertadièra, i a un endrech onte leis es-cotarem e se podèm leis ajudarem. Es çò que s’es passat embé ILIXO, son joines, e tre la debuta ai cre-segut dins sa joinessa, de còps fan de causidas que bensai au fons de ieu me disi que son « d’errors de joinessa », mai leis empachi pas, pensi que mon ròtle aquí es de leis acompanhar, leis ajudar a s’espandir sus una dralha segura. Es coma aquò que vesi mon trabalh de director artistic, cèrqui pas a lei cambiar ni a impausar una vision mieuna qu’auriáu, mai ai besonh de passar de temps a descobrir l’univèrs d’aquestei artistas, per poscar leis metre en valor embé justessa. E la justessa pren de temps.

Entrevista realizada per Pierre Molin, Illustrations & couverture : Photos, Santi Oliveri ;

dessin, Lauren Napolitano

Pantais Records

Per ne veire (e ausir) mai :

www.rodiin.commusica.rodiin.comwww.facebook.com/pantaisclustwitter.com/pantaisclusblog.rodiin.compantaisrecords.com


Ne parlam

Les jòcs de quilhas e de bòlas pujan a la Hauta An-tiquitat. Se’n tròba traças per l’Egipte ancian. En

França, es autanlèu le sègle XIV que se comença de jogar a las quilhas, deu costat de Chably (Oise). Mès, Carles V n’interdiguèc la practica. Le rei pensava qu’aqueth jòc capvirava sons subjèctes de la guèrra.Pr’aquò Enric IV e son hilh Loís XIII le practicava naturalament.Es au sègle XVIII que le jòc de quilhas coneish le som de sa glòria en França. Pendent una partida, Mozart improvisèc le triò de quilhas ende pianò, clarineta e altò.Le musèu de Bourges consèrva una pintrura a l’aiga que representa una visita de Dòna de Maintenon a Sant Cyr ont se vetz dus gropes de gojatas jogant a las quilhas.Le jòc estèc trucat de plan d’interdiccions.A l’Edat Mejana, las gents deu pòble n’avián hèit un jòc d’argent, e plan de practicants i avián perdut lors bens (bòrda, buòus, mòbles…).Le 14 de janvièr de 1816, una ordenança deu maire d’una petita comuna deu Gèrs defen aus proprieta-ris d’aubèrgas e de cafès d’organisar jòcs a d’oras pas possiblas, pr’amor qu’entrainavan batalhas dolentas ende la tranquillitat deu vilatge. Au nivèu nacionau, serà tot parièr. Le jòc de mesa, estèc interdit en 1956. Pr’aquò jogaires tenaças s’organisèren ende contun-har de jogar sense pariar. S’opausan amistosament a la mesclada o individualament.En America, le jòc de 9 quilhas s’escampèc per le país, portat per les que i emigrèron. Aciu tanben, le jòc estèc lèu interdit. I joguèren d’argent e quauque uns i perdèren lors bens.Ende capvirar la lei que defeniá la practica de las quilhas de 9, ajustèron una quilha e botèron las 10 quilhas en triangle ende inventar le bowling que coneguèm auèi. En França, le jòc de quilhas se desvolopèc plan. En Gasconha, e mès que mès en país d’Armanhac, La-nas, Hauta Garona, Arièja e Avairon... Mès les en-jòcs e las roeinas consecutivas menèron un còp de mès a interdíser la practica deu jòc.

Calèc esperar 1972 e l’iniciativa de la Fédération Départementale des Foyers Ruraux deu Gèrs, ende que le jòc se reviscolèsse.

Existís mès d’un jòc de quilhasAu començament, las quilhas èran desquilhadas dab un baston. Las bòlas hèn lor aparicion au sègle XVII (dus sègles apèi l’aparicion deu jòc). Tot pru-mèr jòc popular, serà apèi practicat per totas las classas de la societat. Existís un jòc de cinc quilhas, mès es un jòc rare.A sièis, es un jòc practicat per Sud-Oèst de França.I avoc un jòc de 7 quilhas. Atestat dempei le sègle XIV, que desapareish a la fin deu sègle XIX.Le jòc de ueit es una evolucion deu jòc de nau que se jòga en Avairon.Le jòc de 9 quilhas es la fòrma « tradicionala » la mès populara.A dètz le bowlingUn jòc dab dotze quilhas existís. Le Mölkky es un jòc practicat en Finlàndia dab un baston. A Müel en Bretanha òm i jòga dab dotze quilhas mès dab una bòla.

Ara vam parlar sustot deu jòc de quilhas de siès

Le jòc de quilhas !

Las quilhas ! Me vatz díser : quin vielh jòc ! Aquò es solide. E n’i a un hum ! Vejam l’istoèra d’aqueth jòc ! Es un jòc que se ditz doblidat ? Nani !


au malhet que se jòga auèi en çò noste. Aqueth espòrt a son cam-pionat de França individuau e per equipa.Autanlèu 1972 les jogaires son adujats per le movement de la Fédération Départementale des Foyers Ruraux de Gèrs que sosteng la practica d’aqueth es-pòrt. Atau, aquera practica s’in-criviá dins l’animacion deus vilatges a l’ocasion de las hèstas patronalas. En 1992 les comi-tats departamentaus rejónhen la (FFBSQ) Fédération de Bowling et Sport de Quilles ende hèr una seccion nacionau quilhas au mal-het. Una carta sufís ende jogar.Que cau 3 quilhas de 50 cm de haut en reng de da-vant e 3 quilhas de 55 cm en reng darrèr, plaçadas a 30 cm d’eish a eish suu quilhèr. A la basa, las quilhas son cercladas dab hèr, ende assegurar una mès gra-na estabilitat.Le diamètre de la basa es de cap a 7 cm. Le diamètre deu còs de la quilha deu èster de cap a 8 cm.Una barra es plaçada a 1 mètre davant las quilhas ; los jogaires deven hèr tombar le malhet per delà la barra, si que non es perdut.Le malhet es un cilindre gran coma una botelha longa de 30 cm e d’un diamètre de 7 cm maximum. Le pes deu malhet depen de la densitat deu boès.Ende aver una bona tenguda en man, un jogaire dab una man petita a interès a aver un malhet mès petit e pas tant pesuc (le boish hè l’afar).Ende les joves de mens de dotze ans le malhet es mès petit (de cap a 6 cm de diamètre). L’airau de jòc es rectangular : onze mètres de longor per tres o quate mètres de largor minimala. A cada extremitat, cau prevéser una zòna de securitat de dus mètres. Tot sòu planèr pòt èster emplegat : ciment, bitum, tèrra batuda... L’airau de jòc poderà pas èster mercat sus una zòna d’un penent su-perior aus 10 %.Las equipas son consti-tuidas de tres jogaires e pòden èster mixtas : òmes hemnas, mainats, joens.Les òmes de mès de 17 ans tiran a 10 mètres. Le pas de tir es mès petit ende les autes : 5 mètres ende les mens de 10 ans, 7 mètres ende les mens de 12 ans, 8 mètres ende les mens de 14 ans, 9 mètres ende les

mens de 17 ans, 9 mètres ende les jogaires de mès de 65 ans au 1èr de janvièr de l’annada en cors.Las hemnas jògan a 9 mètres au-tanlèu 17 ans e a 8 mètres un còp passat 65 ans.Les mès ancians pòden jogar tan-ben. Les òmes de mès de 75 ans jògan a 8 mètres e las hemnas de mès de 75 ans a 7 mètres.

Cau jogar sense préner de lanç, ni passar le pas de tir.Lo principi deu jòc es simple. 6 quilhas, 3 malhets. En 3 lançats cau deishar sonque una quilha dreta –quina que siá la quilha– ende mercar 1 punt !

Las equipas son formadas de tres jogaires, e cada equipa lança sons tres malhets a son torn. La pru-mèra que merca 11 punts –a tir egau dab l’auta equipa– a ganhat. Se las duas equipas son a egalitat, continuan a tir egau ende se despartatjar.Se le prumèr jogaire o les dus prumèrs jogaires hèn tombar totas las quilhas le o les darrèrs pò-den pas jogar.Arriba çaquelà que le prumèr jogaire hasca càiger 5 quilhas alavetz merca 1 punt, les 2 autes ensajan de ne hèr autant, o en tot cas de doblar.En Hauta-Garona, cau saber que se jòga a las quil-has a Montesquieu de Volvèstre, Peishias, Marin-hac de las Claras, Gordan-Polinhan, Clarac, Pon-lat. Cada club a sons trofèus o sons critèriums. En 2016, le campionat per equipa se jogarà en Avairon, a Ònes del Castèl.

Les comitats de las hèstas, las associacions e las co-munas que vòlon hèr una animacion per le vilatge, ac pòden demandar de les adujar au club le mès pròche. Ac haràn dab plaser.A Montesquiu de Volvèstre, cada annada, se jòga

le Trofèu deu Volvèstre per equipa e le trofèu Jean Guilhem (estèc President deu Cercle Occitan de Carbona) coorganisat per le club de Montesquiu e le Cercle Occitan de Car-bona. Es una vrespada de convivéncia, que s’acaba dab un repaish partatjat e una serada de danças.

Gisèla Lafarga.


Òm pòt pensar la coneissença e le consensus a l’entorn d’aqueles fondadors de la litera-

tura occitana (e de la lirica europèa) pro fòrt e ancian per qu’aja pas mai d’interès de ne parlar. Çaquelà. Precisament pr’amor que ten del luòc comun literari e cultural, cal interrogar l’imatge qu’avèm d’aquelis òmes e femnas de Letras. Les articles de l’obratge ; que venon essencialament d’un collòqui organizat les 1èr e 2 d’abrial de 2010 a Montpelhièr dins l’encastre d’un programa de recèrcas sus la recepcion dels trobadors del sègle XII fins a nòstres jorns e qu’implica pas mens de uèit universitats ; pausan mai o mens tres ques-tions fondamentalas.

En primièr luòc la de l’eretatge. Les trobadors son –au rapelam– poètas dels sègles XII e XIII. Sèt a uèit sègles les separan doncas dels tèxtes oc-citans que son estudiats aicí. En mès de la simpla distància istorica, son la marrida transmission de las òbras (pas jamès escritas, perdudas o damatja-das), la dificultat de compreneson las allusions a un contèxt e un monde qu’es pas pus e dem-puèi longtemps, mès tanbens la complexitat de la lenga de per ela, que pausan problèmas a l’anali-si modèrna. Del moment qu’una granda partida de la vida vidanta dels trobadors es perduda per nosautris ; del moment, tanbens que las Letras Modèrnas an una tendéncia a escartar le caractèr

occitan de las òbras ; l’inconscient collectiu jòga e completa le puzzle, pausant la question de la percepcion e portant mai de matèria als cercaires. Qué van cercar autors, cantadors, etc. dins l’òbra dels trobadors ? Dins le convocat, qu’aparten a la realitat e que a l’imaginari, que podèm aprendre d’aquò sul tèxte occitan de l’epòca e le d’uèi ? Una ref lexion passionanta sus la vida de nòstra lenga e de sa cultura, entre ièr e uèi.

La conservacion d’un patrimòni sufís pas ! Les Musèus consèrvan, mès subretot per nos perme-tre per a nosautris, contemporanèus, d’aprochar e de comprene òbras de nòstre passat comun. Per tornar escriure la darrièra frasa de l’introduccion de Philippe Martel « Per que progrèsse encara la recepcion dels trobadors ».

A la facultatUèi, son dos libres en francés que vos presentam. Aquela causida es motivada a l’encòp per la qualitat dels dits libres e l’importància dels editors. Le trebalh dels editors occitans es central, disèm pas res mès, mas pensam pas que podèm far l’economia de publicacions sus l’occitan quand son faitas per dus editors de tot primièr reng.

Aldric Hagège

Les troubadours dans le

texte occitan du XXème siècle

Les Troubadours dans le texte occitan du XXe siècle (Fr.) ; Sous la direction de Marie-Jeanne Verny, Classiques Garnier, Paris 2015 ; 15x22cm, 423p.49 €Isbn : 978-2-8124-3339-9


Encara un quicòm sus la Cançon de la crosada ? Al delai de çò que seriá aquela reaccion im-

mediata ; assagem de dintrar un pauc mai dins la tèsi de Marjolaine Raguin, Doctor a l’Universitat Montpelhièr III. S’escriguèt e comentèt fòrça la Cançon e pas totjorn d’un biais plan plan seriós o pertinent... Per atant que sabèm, una analisi im-mersiva aital es vertadièrament una primièra.

L’estudi pòrta principalament sus la partida de l’Anonim, çò que permet de metre en lum la question de la continuacion d’una òbra, a posteriori, d’un tèxte signat e com-pausat per un partisan del camp advèrse (aquò es un biais un pauc simplista de presentar l’articula-cion, mas ajuda la compreneson). « C’est un beau spectacle, que la

véritable lutte que Marjolaine Raguin mène contre cet auteur qui, à la différence de ce qui s’est passé jusqu’à présent, malgré ses ruses et ses détours, mal-gré sa capacité à orienter la vérité, n’a pas réussi a la semer. L’Anonyme a trouvé une exégète digne de sa propre habileté » escriu Beverly Mayne Kienzle dins le prefaci.

Coma lector, podèm reténer subretot un angle d’atac dels mai interessants. Quand nombroses comentaris se daissan emportar per la lirica dels autors e acaban per se limitar a saber quines son les braves dels marrits ; quand –encara pièger !– d’unis fòrçan le sens del tèxte per ne far un esten-dard de lutas que pensan actualas o de reescri-turas de l’Istòria ; l’obratge consèrva la distància critica e la prudéncia scientifica que cal.

Inf luenciats per nòstra literatura modèrna, avèm tendéncia a pèrdre de vista que le tèxte me-dieval es global. Lorsque la poésie fait le souverain restablit aquela dimension : l’analisi literària es benlèu sonque un biais de portar una lectura teo-logica, politica (mès tanbens istorica e juridica) d’aquela òbra tant emblematica coma desconeguda. Un excellent biais d’i remediar !

Lorsque la poésie fait le souverain

Lorsque la poésie fait le souverain, Étude sur la Chanson de la Croisade Albigeoise (Fr) ;Marjolaine Raguin, Honoré Champion, Paris, 2015 ; 15x23,5cm, 680p.98 €Isbn : 978-2-7453-2855-7

Étude sur la Chanson de la Croisade Albigeoise

« El nom del Payre e del filh e del Sant EsperitComensa la cansos que maestre W. fit, Us clercs qui en Navarra fo a Tudela noirit. »Primièrs vèrs de la Cançon, leiçon del manuscrit « de Tolosa », BNF ark :/12148/btv1b60006868


« Le Cause », en occitan de Lomanha, es una comuna del canton de Bèumont de Lomanha situada dins lo Tarn e Garona, limitròfa de la comuna de Brenhamont [brenha mun] situada dins la Nauta Garona e se’n manca de 250 mètres que siá limitròfa de la comuna de Sarrant situada dins lo Gerç. Es una region gascona ont s’emplega « l’article tolosan » le. Se ditz : le pan, le vin e doncas Le Cause, ambe l’accent tonic sus la sillaba [kaw]. Malgrat la fòrma francesa oficiala Le Causé ai ausit mila còps, dins lo francés local (es a dire en « francitan ») [lø kòzé], ambe l’accent tonic sus la sillaba [kò]. Jamai de la vida *[lø kozé], ambe l’accent tonic sus la sillaba [zé]. Fa tot just qualques annadas, ausiguèri pel primièr còp [lø kozé] en cò d’una notària, a Bèumont. E trobèri qu’èra fòrça desplasent d’escarraunhar aital nòstra toponimia occitana. Mas, la femna fasiá coma podiá e diguèri pas res... La solucion es tota simpla : sufiriá que la fòrma francesa oficiala foguèsse Le Cause, sense cap d’accent. E aital, quitament las notàrias e los notaris dirián aquel nom de comuna en daissant l’accent tonic a la bona plaça. M’estimi mai que lo fonèma vocalic pòst-tonic /e/ se càmbie en /ø/, que non pas que l’accent tonic siá artificialament desplaçat. Es exactament lo meteis problèma d’adaptacion francesa que se pausa pel patronime Faure. Qualque

còp la fòrma francesa es Faure ; d’autres còps se ditz Fauré. Mestimi mai Faure. M’agaça quand disi que mon prenom occitan es Jacme e que los « analfabèts en occitan » escrívon *Jacmé. Lo nom local de la comuna lomanhòla es doncas Le Cause. En occitan estandard es, de segur, Lo Cause. Lo meteis problèma se pausa pel nom de la comuna de l’èst de Tolosa apelada en francés Montrabé. La fòrma occitana es [munrrabé], ambe l’accent tonic sus la sillaba ra. De segur, lo nom d’aquela comuna escrich aital, pòt pas mancar d’èsser prononciat, en francés local, ambe l’accent tonic sus la darrièra sillaba. Una grafia sense accent agut en francés seriá mila còps pus satisfasenta : Monrabe, coma Le Cause. Lo nom d’aquela comuna pausa un segond problèma : la grafia Montra- pòt pas mancar de far que la prononciacion siá [montra] (o [mõtra] pels que pronóncian las vocalas nasalas a la parisenca) e aquel « escarraunhament » es pièger que lo primièr. La solucion es tota simpla en francés : sufís d’escriure non pas Mont- mas Mon-, coma dins Monclar-de-Quercy (82) : Monrabe. En occitan, la solucion a la catalana es perfièchament transpausabla. Coma s’escriu Mont-rodon, Mont-roig e qu’a la Val d’Aran i a lo vilatge de Mont-ròs, en occitan es una excellenta solucion d’escriure Mont-rabe. Ara, se los poders publics decidissián d’escriure en francés Mont-rabe puslèu que Monrabe, perqué pas ?

Jacme Taupiac La Piboleta, dijòus 16 de julhet de 2015.

Lenga

Lo Cause


Après la capitada dau projècte aca-demic de 2015, l’associacion Tè Vé Òc prepausa per

2016 un autre tèma : Educacion ai mèdias. Conce-but per Claudina Paul e pres en carga per Tè Vé Òc, aquel projècte s’adreiçarà a de collegians de 5ena e 3 ena de classas d’occitan de la Region LR/MP. Vaquí lo programa prepausat per lei classas de C Paul e d’adaptar per d’autrei classas (subjècte e datas)Objectius : Descubrir un mèdia e conéisser son fon-cionamentRescontre amb la còla dei professionaus de produc-cion audiovisuala de Tè Vé Òc per un debat critic sus lei procèssus de fabricacion e de difusion d’un document audiovisuau. Estudiar lor biais de : - Programar leis emissions Lenga d’òc : coma se prepara un rodatge ?- Realizar un reportatge o un documentari bilingue per un mèdia regionau alternatiu, modèrne e acces-sible a un public larg.- Difusar seis emissions e se faire conéisser : tv, tela-ranha, logiciaus utilizats…Luòcs : Au collègi, sala de projeccion o de conferén-cia per dubrir a d’autrei que leis occitanistas.

Quora : Mièja-jornada au mes de març (un dimars de matin per St Geniès, un dijòus après-miègjorn per Brinhon) Datas de causir amb totei.Intervenents : Tè Vé Òc : Realizatritz e quadraire/montaire : Lisa Gròs e Miquèu GravierCollegians : nivèus de 5ena a la 3ena (max. 30 ).Contenguts :- En 2016 Projeccion d’un documentari òc o bilingue coma « La lavanda »,( que lei collegians de Brinhon an revirat en occitan), e charradissa sus lei causidas de la còla de realizators (angle causit, mejans mate-riaus : dròne e camèras, presa de sons, votz off... )- En classa : Analisi d’un montatge. Reperar la tra-ma narrativa, minutar lei plans, analisi e reglatge dei sons e de l’alternança entrevistas/ plans de copa/ illustracion dei prepaus/ moviments de camèra. - Amb lei membres de Tè Vé Òc : debat critic sus lei procèssus de fabricacion e de difusion d’un do-cument audiovisuau : quau va prepausar un repor-tatge, definicion dau subjècte, causida de l’angle, dei personas necitas, dei personas entrevistadas, dei mejans de realizacion necessaris, de la fòrma per lo montatge, dei sons, de l’efièch volgut sul public, dei mejans de difusion…- Seria de questions per lei joves.Lo projècte pòt èstre adaptat a cada classa de collègi.Entresenhas au 06 11 35 49 13 e teveoc.e-monsite.com

TVProjècte pedagogic educacion ai mèdias

Dos ans d’existéncia son estats necessaris per estructurer e consolidar ÒCtele. D’ara enlà los partenariats se renfòrçan e las coproduccions se desvolopan. De contactes estreches son estats es-tablits amb Lo CIRDÒC, Ràdio País, Conta’m, Pix’Òc… ÒCtele prepausa ara una mejana de 30 minutas de programas fresques cada setmana amb de rendètz-vos màgers coma los D’ÒC Show (mesadièr) o e-Anem, Libre (setmanièr) e Cara e Cara, Lo JT de manaset…

Lo « D’ÒC Show », locomotiva d’ÒCteleAqueste talk show itinerant e en public presen-tat per Silvan Carrère permet de menar la televi-sion al còr de nòstres territòris e al pus prèp dels locutors occitanofòns. Un numèro, es un tèma d’actualitat, un desenat de convidats, d’artistas, un estat dels luòcs de la cultura locala… En 2015, la mejana de visionatges enregistrats suls D’ÒC Show es de 36000 amb un recòrd ab-solut d’ara enlà detengut pel D’ÒC Show 14 pendent la manifestacion de Montpelhièr : 63 000 visionatges.

LibreL’emission literària d’ÒCtele s’avièt lo 19 de no-vembre de 2015. 52 numèros son estats realizats amb los 24 primièrs presentats per la Region Miè-gjorn-Pirenèus, los seguents son coprodusits amb Lo CIRDÒC. Libre, es un format cort, dins lo qual un lector presenta un obratge qu’a causit en occitan. Qualques minutas per legir un extrach, parlar de l’obratge e de l’autor, expausar la causida del libre. Retrobatz un novèl numèro a cada divendres.

NewsletterPer conéisser las novetats d’ÒCtele, los programas, aver d’infos suls rodatges en cors, esitetz pas a vos abonar a la newsletter setmanièra d’ÒCtele, en anant dirèctament sus la pagina d’acuèlh de la cadena.

ÒCtele, 1èra tele 100% en occitan.www.octele.com

[email protected]

Òctele e dos ans !

Une formation à la langue et à la culture occitaneApprendre à parler occitan. Faire de l’occitan son métier.

Centre de Formacion Professionala d 'Occ i tàn ia M ièg jorn -P i renèus

FORMACION INTENSIVA A L’OCCITANPREPARACION ALS MESTIÈRS LIGATS

A LA LENGA E LA CULTURA OCCITANAS

L’objectif de cette action est de permettre au bénéficiaire de construire un parcours d’accès à l’emploi et/ou à la formation, en phase avec son profil et les filières d’emploi occitanes. Elle s’ articulera donc autour des différents contenus suivants :- connaissance des métiers accessibles avec la langue occitane- initiation à la culture occitane (grands événements et patrimoines culturels de la Région…)- langue occitane moderne (divers niveaux de compétence linguistique sur l’échelle européenne)- accompagnement au projet professionnel.

Début des actions : 5 janvier 2016Formation intensive de six mois, de janvier à juin.- Durée en centre à Toulouse : 540 heures- Stage en entreprise dont l'occitan est la langue de travail : 294 heuresNiveau d’entrée : bacDouze places disponibles / an

Financement : pour les demandeurs d’emploi résidents en Midi-Pyrénées : Conseil Régional Midi-Pyrénées avec l’aide du Fond Social Européen. Possibilités de rémunération suivant la situation du stagiaire.

FORMACIONS A DISTÀNCIA

Le CFPO Midi Pyrénées proposent des formations en e-learning :

Trois actions qualifiantes :- la formation Escapolaire à la langue occitane pour un public débutant- la formation Avancée à la langue occitane, pour un public déjà avancé- la formation Perfectionnement à la langue occitane, pour un public parlant et écrivant déjà couramment.

Début des actions : 9 janvier 2016

Ouverte à tous dans les deux dialectes de Midi-Pyrénées, le gascon et le languedocien, ces actions ont pour double objectif :- de permettre aux stagiaires d’acquérir une qualification en occitan (niveau A2, B2 ou C1 du CECRL),- de leur faire découvrir un métier lié à la culture et/ou la langue occitane.

FinancementFinancement possible dans le cadre de la formation continue (OPCA, FONGECIF) ou alors, inscription individuelle : Niveaux A2 & B2 : 790 € (630€ pour les personnes non imposables).Niveaux C1 : 890 € (710€ pour les personnes non imposables).

CFPO Miègjorn-Pirenèus45, rue Gatien Arnoult – 31000 Toulouse05 61 23 99 51 – [email protected]

www.cfpoc.net


NB : a l’ora d’acabar la revista, totas las programacions son pas arrestadas, per las informacions que mancan, consultar la documentacion dedicada.

GenièrGenièr – febrièr

MòstraAlbiCOR« Joan de l’ors » mòstra de contes d’Alan Roch e lo CIRDÒC.Estrena lo 9 de genièr.www.centre-occitan-rochegude.org05 63 46 21 43

8 de genièrLos Reis de 2016CarcassonaOstal Sirventé[email protected]

9 de genièrOmenatge a Ives RoquetaRodésSala anfiteatre – Mission Departa-mentala de la CulturaConferéncias, Testimoniatges, Lecturas, Projeccions…Amb las intervencions de-Maria Roanet-Joan Larzac-Gautier Cofin-Ivon PuèchPreséncia e intervencions de tres editors :-Jòrdi Blanc-Patric Cofin-Joan Eygun05 65 68 18 [email protected] www.ieo12.org

11 de genièrTeatreCaursL’IEO d’Òlt e la Granja reçauràn lo TIO - La Rampa per una representacion publica de lor pèça « Mistral, tot o res » al

teatre d’a Caurs.Entre-senhas : comuna de Caurs.http ://www.ieo-lot.org/

16 de genièrRescontre inter talhièrs de danças tradicionalasParticipacion dels talhièrs a Navés : Aguts, Cap-del-Pont-de-Larn, Castras, Graulhet, La Garriga, Los Salvatges, Navés e Vièlhmur. Reservat solament als dançaires d’aquestes talhièrs.Centre Occitan del País Castrés05 63 72 40 61

19 de genièrAnimacion dançasCarmauçEHPAD del Bòsc a CarmauçOrganizat pel Cercle Occitan de Carmauç[email protected] 15 80 40 11

Estanquet de Fasètz la Lenga en CabardésArgonOstal de Cabardés18h30Mirelha Braç parla d’Afogassets e trufariá[email protected]

20 de genièrContePuègnautièrNa Loba18h30Contes de l’Ives Seguiè[email protected]

23 de genièrSamatanAmassada Generau deths Felibres de Gasconha Haut Lengadòc 9h30–12h00 ena comuna de Samatan : assemblada generau12h00 Restaurant (pròishi dera comuna) Era vrespada :-visita de Samatan Joan-Jacques Dutaut e un istòrian que nos parlaràn deras felibrejadas der’escòla deras Pireneos que’s

tenón en Gers bèth temps i a. - presentacion deth felibre Honorat [email protected]

23 de genièrConcèrt -SoparPuègnautièr Na Loba19hTen tu, ten ieu ! (A. Cance e I. Durand) a 19 h + sopar amical a 20h30 Sus reservacion : 04 68 25 19 78 [email protected]

24 de genièrQuinaSant Jéri14h« Quina occitana » al Capial a Sant Jéri.Organizat pel CORwww.centre-occitan-rochegude.org05 63 46 21 43

MercatMossolensAmpelofoliás de Cabardés : mercat de las trufas negras e dels vins de Cabardés ; animacions.ampelofolies.over-blog.com/

29 de genièrDictada occitanaSequèstreDictada occitana a la sala del Quartz al Sequèstre a 14h.Organizat pel CORwww.centre-occitan-rochegude.org05 63 46 21 43

30 de genièr Dictadas occitanasAush09 81 31 88 [email protected]

Autariba (31)Caminò[email protected]

Aisac e Òst (65)Aigaberdenc – Arear lavedanés deth Institut d’Estudis Occitans

Agenda


06 07 74 13 03aigaberdenc @orange.fr

CastrasCentre Occitan del País Castrés05 63 72 40 [email protected]

Foish (09)Al Fogal « Le Léo », 16 carrièra Noël PeyrevidalCercle Occitan IEO Pèire Lagarda [email protected]

Gramat (46)Bibliotèca Municipala BRUNETCorinne 05 65 38 84 [email protected]

La VercantièraGrop occitan Los [email protected]

Laviladiu Del Temple (82)TG’OC e [email protected]

Mende (48)ADOC Espaci Joan Jaurès, carr. Charles Morel06 60 49 80 66 [email protected]

NarbonaCercle Occitan de NarbonaEn çò de Michel DEIT 55 carr. Yvan [email protected]

NimesIEO [email protected]

OrtèsCultura de [email protected]

Sant AfricaCAP L’[email protected]

Sant Seren (46)[email protected]

Sent Lis (31)

Associacion [email protected]@[email protected]

Sent Martin lo Redond (46)IEO [email protected]

Sant Remèsi & Vilafranca de Roergue (12)IEO Vilafranca de Roergue e Oc-Bi [email protected] [email protected]

31 de genièrDictada occitanaMorlhon (12)Sala de las fèstas14hIEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

Concèrt e espectacleVilafranca de RoergueTeatre Municipal20h30Espectacle de cant amb las escòlas e Arnaud Cance seguit d’un espectacle Saique benlèu d’Arnaud Cance.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

Febrièr1èr de febrièr

Dictada OccitanaCaurs-Begós (46)Centre occitan de Begós06 43 71 40 [email protected]

3 de febrièrA la descobèrta d’una òbraRodésOstal de las associacions18h0005 65 68 18 [email protected] www.ieo12.org

3 de febrièrInauguracion de las Setmanas Occitanas del VilafrancatVilafranca de RoergueBibliotèca Municipala18h00Presentacion de l’exposicion « Lo Bestiari » per Yvon Puech, president de l’IEO 12.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

5 de febrièrConferénciaVilafranca de RoergueBibliotèca Municipala20h30« Le chant traditionnel occitan » per Xavier Vidal.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

6 de febrièrEstagi de dançasCastrasCentre de Lésers Lambèrt14h00 - 17h00Estagi amb Corina Giacomello, que vos permetrà de descobrir las rondas e las danças de Provença. De 14h fins a 17h, al Centre de Lésers de Lambèrt (Camin del Saillenc - Castras). Tarifa : 5 € (escolars, estudiants, caumaires, sòcis IEO) e 8 € pels autres.Centre Occitan del País Castrés05 63 72 40 [email protected]

ConferénciaAlbiCCOR17hCultura, convivialitat, seguit del veire de l’amistat a l’entorn del tèma : « Poesias e contes » amb Cecila e Micheu Chapduèlh.www.centre-occitan-rochegude.org05 63 46 21 43

Estagi de danças, musica e balLa Granja reçaup la Talvera e dos sonaires de las Valadas per la Candelièra a Lacapèla-Caurs :


Al programa :14h-18h : estagi de danças de las Valadas14h-18h : estagi de clarineta21h : bal encostumat e pescajonsLa Granja ([email protected]), La Talvera ([email protected])www.ieo-lot.org/

13 de febrièrDescobèrtasAlbiCCOR17hLecturas de tèxtes - evocacion d’un autor conegut o desconegut d’aicí o d’endacòm : descobèrta de l’autor Serge Labatutwww.centre-occitan-rochegude.org05 63 46 21 43

Setmanas Occitanas del Vilafrancat – ConcèrtVilafranca de RoergueSala de la Madeleine21h La Talvera 1èra partida cants e danças de las escòlas seguit als talhièrs amb La Talvera.IEO del Vilafrancat, 05.65.29.93.11 05.65.45.41.39

14 de febrièrRepais « pascadas »Escura-Jaul (12)Sala Polivalenta20h30Conferéncia « Les Papes du Viaur » per Jérôme Vialaret.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

15 de febrièrTeatre e cantsComplibat (12)Sala de las fèstas14h30« Henri Mouly » per les Z’Igues e l’IEO del Vilafrancat.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

16 de febrièrEstanquet de Fasètz la Lenga en CabardésArgonOstal de Cabardés18h30Presentacion de la quinzenada de 2016 (7 al 19 de març).fasetz-la-lenga-en-cabardes.over-blog.com

17 de febrièrSetmanas Occitanas del Vilafrancat – ContesVilafranca de RoergueBibliotèca de Vilafranca de Roergue14h30Contes pels mainatges per Jérôme Viallaret.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

Repais animat« Repais animat : carnaval, codena codena….. » al Restaurant del Pargue a 19h30.Organizat pel CORwww.centre-occitan-rochegude.org05 63 46 21 43

21 de febrièrEstagi de cantsLa Capèla Blèis (12)Sala de las fèstas10h – 17hEstagi de cant amb Arnaud Cance.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

Bal occitanLa Capèla Blèis (12)Sala de las fèstas21hAmb Kitch a Clau Orchestrad, Stockfish e Trio Abrégé.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

VelhadaAlbiAuditorium15h« Velhada teatre e cant del COR »

Organizat pel CORwww.centre-occitan-rochegude.org05 63 46 21 43

25 de febrièrContesVilafranca de RoergueBibliotèca Municipala15h« L’heure du conte » amb Malika Verlaguet.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

28 de febrièrRepais - ConcèrtVilafranca de RoergueCafè associatiu Les Hauts Parleurs19hRepais e concèrt « Hommage à Joan Bodon » amb Les Boudoumen.IEO del Vilafrancatieo-del-vilafrancat.blogspot.fr

Del 29 de febrièral 4 de març

Carcassona Ostal SirventésLas [email protected]

29 de febrièrCarcassonaOstal Sirventés18h30C. Camberoque parla del Grand Prèmi Moto de Carcassona abans [email protected]

Del 1èr de març fins al 30 d’abrial

Mòstra CastrasCentre Occitan del País Castrés« Pichon mond de l’òrt » : Claudi Daveine vendrà expausar sas fotografias del 1èr de març al 30 d’abrial al local del Centre Occitan del País Castrés. Dintrada liura pendent las oras de dubertura del local.Centre Occitan del País Castrés al 05 63 72 40 61


2 de marçPresentacionCarcassonaOstal Sirventés18h30Presentacion del tòme 3 del Cançonièr totemic lengadocian (JM-Lhubac)[email protected]

4 de marçCarcassonaOstal Sirventés18h30L’òbra del Dr [email protected]

5 de marçLecturaCarcassonaLibrariá Mots & Cie10h30Lecturas Joan-Enric Fabre, entomologista e poè[email protected]

7 de marçConferéncia en occitanCastrasSala Joana Cabrol – Ostal de las Associacions (plaça del 1èr de Mai).17h30« Auguste Fourès, le Félibre Rouge au séjour castrais peu connu »Auguste Fourès, nascut en abrial de 1848 e mòrt en setembre de 1891 a Castèlnòu d’Arri (Aude), foguèt un escrivan e un poèta francés, d’expression francesa e occitana : -Silves païennes en prose (1872), -Oiselets et f leurettes, poésies (1872), -La Crouès de l’ inoundaçiu (1875),-La Croux del Grand Aigat (1879), -A las Tres-Nouiriços (Aux Trois-Nourrices), poème languedocien

(1882), -Les Grilhs, pouesios del Lauragues (Les Grillons, poésies du Lauraguais) (1888), -Escriches en collaboracion : Nouvelles méridionales, avec Champfleury (1875), La Litsou de patouès, peço en 1 atté jougado al téatré del Garréloue, préfaço de Auguste Fourès, couplets mésés en musica per G. Labat et J. Tholgui par G. Visner et Auguste Fourès (1891), eca.. -Prefacis e abanc-prepaus : Alban Germain, Les Hommes du Carcassez, de avant-propos par Auguste Fourès (1879, Prosper Estieu, L’École, poème, préface de Auguste Fourès (1882), Jean-Félicien Court, Les Troubadours dè l’escolo toulousèno, préfaço dé Auguste Fourès (1891) Pau Tirand e Bernat Louvet nos vendràn presentar en francés aquesta conferéncia, amb de lecturas en francés e en occitan (Bernat Vernhièras) lo diluns 7 de març, a 17h30, a la sala Joana Cabrol de l’Ostal de las Associacions (plaça del 1èr de Mai - Castras).Es en partenariat amb la Société Culturelle du Pays Castrais e l’Universitat Per Totes. Dintrada liura e gratuita.Centre Occitan del País Castrés 05 63 72 40 [email protected]

12 de marçConferéncia Conferéncia amb l’UPT « las revòltas popularas en Occitània ».Organizat pel Cercle Occitan de Carmauç[email protected] 15 80 40 11

12 de marçEstagi de danças

CastrasCentre de Lésers de Lambèrt14hEstagi de danças tradicionalas (tèma non determinat) lo dissabte 12 de març, de 14h fins a 17h, al Centre de Lésers de Lambèrt (Camin del Salhenc - Castras). Tarifa : 5 € (escolars, estudiants, caumaires, sòcis IEO) e 8 € pels autres.Centre Occitan del País Castrés al 05 63 72 40 61

19 de marçConferénciaCastrasSala Joana Cabrol – Ostal de las Associacions (plaça del 1èr de Mai)14h30« Troubadours en Occitanie, entre poésie et politique » Marisa Laborde vendrà nos presentar en francés la conferéncia « Troubadours en Occitanie, entre poésie et politique »Se sonavan Marcabru, Bertran de Born, Raimon de Miraval, Uc de Sant-Circ, Bernat de Ventadorn…Pendent lo XIIen e lo XIIIen sègle, an correjat per camins del Lemosin duscas a la Provença, d’Auvèrnha duscas en Aragon, Rosselhon o Catalonha, del Velai duscas en Itàlia. Entre literatura rafinada, clavada, destinada als elèits, entre eretgia, cortesiá, poesia e engatjament politic, an faiçonat de lors mots l’imaginari collectiu, e lors « tensos » dubrèm las pòrtas als dialògues e a las questions que son totjorn d’actualitat. Es en partenariat amb l’Universitat.Per Totes.Dintrada liura e gratuita.Centre Occitan del País Castrés al 05 63 72 40 61

o diariL Le bimestrial d'actualitattot en occitan

legit de pertot !

ABONATZ-VOS !

www.lodiari.com/[email protected]

IEO MP – Lo Diari 11 rue Malcousinat

31000 Toulouse

Documents

Lo diari N°29 · 2018. 2. 14. · Le jòc de quilhas - p.20 A la facultat Cançon & trobadors - p22 Lenga - p.24 TV - p.25 Agenda - p.27. 4 N°29 enièr erièr Novèlas Dins l’encastre