logotexnia_didaktiki_efarmogi Νανουρίσματα Βάρναλης

7/29/2019 logotexnia_didaktiki_efarmogi Νανουρίσματα Βάρναλης

http://slidepdf.com/reader/full/logotexniadidaktikiefarmogi- 1/22

ΔΜΙΝΑΡΙΑ ΦΔΒΡΟΤΑΡΙΟΤ 2011 1

ΔΜΙΝΑΡΙΑ ΦΔΒΡΟΤΑΡΙΟΤ 2011

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Δπιμέλεια: Β. Παπαδάκ, Σύμβοσλος-Φιλόλογος

Δποπηεία: Γρ. Αθροδίη Ααναζοπούλοσ

Νέα Αλαιπηά Πξνγξάκκαηα:

Πξφγξακκα νπδψλ

Λνγνηερλίαο




Σάξ: Α΄ Γςμναζίος

Θεμαηική Δνόηηα: Λαϊκή απάδοζ και Λογοηεσνία

Δδνί δδαηνί ζηφρν (Π..Λ., ζ. 83)

Έκθαζ ζηο αιαφηεξεο κνξθέο σήο α

ζη ιατή νιηζηή α ινγνηερλήιξνλνκά

Πξφζθνξεο αλαθνξέο ζη «ζπγγελή»

αξάδνζ ησλ ιαψλ ηο ΝνηναλαηνιήοΔπξψο: Βαιαλήο ρεξζνλήζνπ αΜεζνγείνπ




Σάξ: Α΄ Γςμναζίος

Θεμαηική Δνόηηα: Λαϊκή απάδοζ και Λογοηεσνία

ηφρν ινγνηερλνχ γξακκαηζκνχ

Α΄ α Β΄ ηάμο Γπκλαζίνπ

→ «Γπαμμαηική» ηρ λογοηεσνικήρ γλώζζαρ

Πνηφο ιφγνο: ζχληαμ νηψλ ξνηάζεσλ Αθγκαηφο ιφγνο: δνκά πιά αθγκαηνχ

φζκνπ, «γξακκαηά» ξφζσα αθγκαηήογιψζζαο

→ Θεωπία ηων λογοηεσνικών ειδών Δίδ ιατήο ζηρνπξγήο α αθγκαηήο

αξάδνζο: ην δκνηφ ηξαγνχδ, κχν/αξακχα




Κείκελα ξνο ζπλεμέηαζ:

ΑΝΩΝΤΜΗ & ΔΠΩΝΤΜΗ ΠΟΙΗΗ:

α) «Ύλε κνπ έαξέ κνπ ην» (δκνηφ)

β) «Ναλνχξζκα» (δκνηφ)

γ) Κ. Βάξλαιο, «Η κάλα ηνπ Υξζηνχ»

(αφζαζκα αφ η ζπιινγή «Σν Φσο

νπ Καίε», 1922)-Μειννκέλν ζε κνπζή Ν. Μακαγά ζην δίζν

«ιάβν Πνινξκέλν»




Γαηί α Βάξλαιο;

Μεηαμχ άιισλ (ζπζρεηζκνίεξερνκέλνπ α κνξθήο κε λαλνπξίζκαηα),

γα λα αηαδερεί φη νκεγάιν καο νηέο δελααμψλνπλ η ιατή

αξάδνζ αιιά

«ζπλνκινχλ» καί ηο.




Α΄ Κείμενο: Ύνε μος, έαπέ μος ηο

Ύλε κνπ έαξέ κνπ ην, άκε ην ζηα εξβφια

α ηλ νδά ηνπ1 γέκζε ηξαληάθπιια α ξφδα.

Σα ξφδα λά ’λ’ ηο κάλαο ηνπ, ηα κήια ηνπ πξνχ2 ηνπ

α η’ άζξα ηα ηξαληάθπιια λά ’λα ηνπ ζάληνπινχ3 ηνπ.

5 Ο χλνο ηξέθε ηα κσξά ν άκνο ηα βνζάξα4,

εκέλα ην αδά κνπ ην ηξέθνπλε ηα ράδα.

Ο χλνο κνπ ζηα κάηα ζνπ γεά5 ζηλ εθαιή ζνπ

αγξπλά ζηνλ χξ ζνπ λα άκε ην ξνί ζνπ.

Κνκήζνπ νπ ζηνλ γάκν ζνπ, ζη’ αξξαβσλάζκαηά ζνπ,

10 ’ αλνίμνπλ ξφδα α αλνί κέζα ζηλ άκαξά ζνπ.

Σα ρφλα αιεχξα α γελνχλ α ηα βνπλά δακάια6

άιαζζα γιπφ ξαζί λα νχλ ηα αιάξα.

--------------------------------------------------------------------------------1 νδά = εδψ, αγαιά· 2 πξνχ = χξ, αηέξα· 3 ζάληνπινπ = νονού· 4 βνζάξα = απηά νπ

βφζνπλ· 5 γεά = πγεία· 6 δακάια= μοζσάπια.



ΔΜΙΝΑΡΙΑ ΦΔΒΡΟΤΑΡΙΟΤ 2011 7ΔΜΙΝΑΡΙΑ ΦΔΒΡΟΤΑΡΙΟΤ 2011

Β΄ Κείκελν: Ναλνχξζκα

Έια, λχλε,1 έαξέ ην2

α γιπά αννίκζέ ην. Έια, λχλε, κεξσηή3 κνπ,

κέξσζέ κνπ ην αδί κνπ. 5 ψζ’ ηνπ, Παλαγία, ρξφλν,

λα γελεί ανχο κ’ αγγφλ. Νάλ ην αδί κνπ, λάλ, φνπ ηνχ νλεί λα γεάλε4.Πνπ νκάηα α κεξψλε

10 α μπλά α κεγαιψλε.

Πνπ νκάηα ζαλ αξλά Σν γιπφ κνπ κσξνπδά. _______________ 1. λχλε = ύνε· 2.έαξέ ην = άπ’ ηο·3.κεξσηή = ος μεπώνειρ, σαπίειρ πεμία· 4.γεάλε

=γιαηπεςηεί.




Γ΄ Κείκελν: Κψζηα Βάξλαι,

«Η κάλα ηνπ Υξζηνχ» (αφζαζκα)

Φεχγεο άλνπ ζηλ άλνμ, γέ κνπ αιέ κνπ,

Άλνμή κνπ γιπά, γπξζκφ νπ δελ έρεο.

Η νκνξθά ζνπ βαζίιεςε ίηξλ, γέ κνπ,

δελ κιάο, δελ νηάο, σο καδέκα γιπέ κνπ!







El Greco, Pieta




ΑΚΗΔΙ-ΔΡΩΣΗΔΙ / ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ

< εμαηικό – αξιακό επιεσόμενο >

1. α) Πνα είλα ηα νλά ζηνρεία νπ ζπλδένπλ ηα αξαάλσ

ιατά λαλνπξίζκαηα κε ην νίκα ηνπ Βάξλαι;

β) Αλαθέξνληα ζε αγφξ ή νξίηζ (α αφ η ην

αηαιαβαίλεηε);

Κνλά ζηνρεία:

→ κάλα (ν αξαδνζαφο ξφινο ηο κάλαο νπ λαλνπξίε =

δαρξνλφ ζηνρείν ννγελεαήο σήο)

→ ην αδί (ηξπθεξφηηα: «ηο αιδάκι μος» , «γλςκό μος

μωποςδάκι», «καλέ μος...γλςκέ μος») ην Α΄ νίκα: νξίηζ (« σάδια, ποικί, γάμορ…») ην Β΄ νίκα: αγφξ («να γενεί αούρ…») ην Γ΄ νίκα: «γιε μος»





< εμαηικό – αξιακό επιεσόμενο (ζςνέσ.) >

2. Παξά ηα νλά ζηνρεία πάξρε κα ρηπηήδαθνξά: να είλα απηή αφ να ζηνρεία

ηλ αηαιαβαίλνπκε;

Σν Γ΄ δελ είλα λαλνχξζκα αιιά «κνξνιφγ»: «Φεύγειρ », «γςπιζμό δεν έσειρ », « μαδιέμαι»

β. α ηνλ ηίηιν: « Η μάνα ηος Χπιζηού» (= ραξνακέλ)

λαλνχξζκα κνξνιφγ

Διίδα/ξνζδνία αχξσζ/νξζηή καηαίσζ

ξνο ην κέιινλ ηο σήο





< «γέθςπα»: ζύνδεζ μοπθήρ με επιεσόμενο > 3. α) ε να αφ ηα αξαάλσ νήκαηα πάξρνπλ αξάμελεο

εφλεο-κε-ηο-ιέμεο (λψνπκε διαδή σο ν ιέμεο δελρξζκνννχληα αηά ιέμ αιιά ζαλ κεηαθνξέο, γα λαζκάλνπλ άη άιιν);

ην Α: 4 ηελεςηαίοι ζηίσοι: επρέο ηο κάλαο γα ινχζν γάκν αινχζα σή: «’ ανοίξοςν πόδα…», « ηα σιόνια αλεύπια αγενούν και ηα βοςνά δαμάλια… », «κι άλαζζα…»

ηνρεία ιατήο νίζο: ζρήκα Τεξβνιήο,

πξαξρφο ξφινο Φχζο

«αιεχξα…» → ςσκί: ην βαζφηεξν αγαφ γα ηνπο αλξψνποηο παίξνπ καί κε ην «ξαζί…» αιιά α ηα ψα/ «δακάια»

ην Β: Αφιπη πξνιεμία (εηφο κφλν αφ η -ινγή απηή-αξνκνίσζ: «ος κοιμάηαι ζαν απνάκι»)

ην Γ: «Η νκνξθά ζνπ βαζίιεςε ίηξλ…»→ 2 δπλαηέοεξκλείεο > βι. εφκελν ζέινο εξψηζο…





< ζύνδεζ μοπθήρ με επιεσόμενο (ζςνέσ.) >

3. β) Πψο αηαιαβαίλεηε η θξάζ « νκνξθά ζνπ βαζίιεςε

ίηξλ» ζην νίκα ηνπ Βάξλαι; καίλε πξνιεηά: « νκνξθά ζνπ είλα ζαλ ηνλ [ίηξλν] ήιν ην ξσί»,

ή κήσο μεηαθέπει μια άλλ ζμαζία, και οια; Βαζιεχσ:1 εξκλεία: ν ήινο η κέξα (ίηξλνο), «βαζιάο» ηνπ νπξαλνχ

ή

2 εξκλεία: ν ήινο (φλνο ζαλ βαζιάο) ζη δχζ ηνπ

εδψ 2 εξκλεία: ζπλδέεηα -κεηαθνξά- κε ην ρισκφ ρξψκα

ηνπ λεξνχ





< λογοηεσνικόρ «γπαμμαηιζμόρ»: μοπθή έμμεηπ >

4. πγξίλεηε ηνλ ξπκφ ζηα «Παδά λαλνπξίζκαηα» α ζη«Μάλα ηνπ Υξζηνχ»: η αξαηξείηε; Πνεο ζπιιαβέο

ηνλίνληα; Ο ξπκφο αξακέλε αξβψο ν ίδνο; Πνν είλα

ην δαίηεξν ραξαηξζηφ ηνπ κεηξνχ ξπκνχ ζην

νίκα ηνπ Βάξλαι;

ΠΡΟΟΥΗ!

η κεηξή εσξία 1 ζπιιαβή άε κζηρίνπ είλα νπδέηεξ

(δελ καο ελδαθέξε αλ ηνλίεηα ή φρ) Η ηελεςηαία ηονιζμέν ζςλλαβή άε ζηίρνπ είλα νιχ βαζή

(δελ κέλε νηέ ρσξίο ηφλν)






Πνεο ζπιιαβέο ηνλίνληα ζηα «αδά λαλνπξίζκαηα»:

ην Α΄ ηνλίνληα ν πγέο ζπιιαβέο (2-4-6-8…14, αλ α

φρ φιεο άληα) → έρνπκε «ακβφ» ζηίρν. Ο ν γλσζηφο

είλα ν «ελφο» ή «δκνηφο» καο ζηίρνο, ν ακβφο 15

ζχιιαβνο (κε ηνκή ζηλ 8 ζπιιαβή)

ην Β΄ ηνλίνληα ν κνλέο ζπιιαβέο (1-3-5-7…ίζσο φρ

φιεο) → έρνπκε «ηξνρατφ» ζηίρν






Σν δαίηεξν ραξαηξζηφ ηνπ κεηξνχ ξπκνχ ζηννίκα ηνπ Βάξλαι:

ην νίκα ηνπ Βάξλαι ηνλίνληα ζε φινπο ηνπο ζηίρνπο ζηαεπά ν ζπιιαβέο 3-6-9-12

→ Έρνπκε αλααζηφ ξπκφ: ζπλίεηα ζηαεκβαηήξα (β. ην ηξφδζκα ηνπ αιφγνπ),

αιιά α ζηα κνξνιφγα («ξπκφο ηνπ ιπγκνχ»)




Σνλίεηα φη δδαζαιία ζηνρείσλ ηνπ

ινγνηερλνχ γξακκαηζκνχ κνξεί λα

δαθνξννεί αφ ηνλ δδάζνληα (.ρ.

λα δννχλ φια ή κεξά ζηνρεία

ζηρνπξγήο), αλάινγα κε ηο

ξνυάξρνπζεο γλψζεο αιιά α η

δπλακή ηο ζπγεξκέλο νκάδαο

καηψλ.




χλνς εξερνκέλνπ-γξακκαηζκνχ

Ναλνπξίζκαηα (αφ ην – λαά νπ ιέλε ηα κσξά φηαλ λπζηάνπλ→εαλαιακβαλφκελν γίλεηα «λάλ»)

Γλσξίζκαηα:

-Δίιζ ζηνλ χλν, ζηνπο Αγίνπο α ηλ Παλαγία ( σο ην

δαρξνλφ ζχκβνιν κηξφηηαο)

-Γεκάηα θαληαζία, ηξπθεξφηηα, πνζρέζεο, ειίδεο γα έλα

αιχηεξν κέιινλ

-Με κνλφηνλν, πνβιηφ ξπκφ, εαλαιακβαλφκελα κνηίβα

-Τεξβνιή, εαλαιήςεο, αληέζεο, ξνζσννήζεο α

έληνλν ην ζηνρείν ηο Φχζο (γελφηεξα γλσξίζκαηα ηο

δκνηήο νίζο)




ΔΠΙΠΛΔΟΝ ΡΑΣΗΡΙΟΣΗΣΔ

1. Να ηήζεηε αφ ηνπο γνλείο ή ηνπο

ανχδεο ζαο λα ζαο ηξαγνπδήζνπλ

λαλνπξίζκαηα νπ ρξζκνννχζαλ ν

δνί ηνπο γνλείο α λα ηα αηαγξάςεηε.

Να εληνίζεηε νκνφηηεο α δαθνξέο

(κνξθήο α εξερνκέλνπ) κε ηα

λαλνπξίζκαηα νπ έρεηε δδαρεί.




ΔΠΙΠΛΔΟΝ ΡΑΣΗΡΙΟΣΗΣΔ

(ΙΑΘΔΜΑΣΙΚΟΤ ΥΑΡΑΚΣΗΡΑ)

2. πγξίλεηε ην νίκα ηνπ Βάξλαι κε ηνεξερφκελν α η κεισδία ηνχ «Ω γιπχκνπ έαξ» ή α άιισλ κνξνινγψλ ηοΠαλαγίαο νπ ςάιινληα ζηλ ειζία η

Μεγάι Παξαζεπή. 3. «καδέκα» ζκαίλε μεξψλσ ηα καιιά

κνπ: αλαηήζηε εξγξαθέο α εφλεο γα

ην ψο ξλνχζαλ ν γπλαίεο ηααγακέλα ηνπο ξφζσα αφ ηλ αξραίαενρή.




Εςσαπιζηούμε ολύ για ην ποζοσή ζαρ!

Documents

logotexnia_didaktiki_efarmogi Νανουρίσματα Βάρναλης