Upload
nederlands-loodswezen
View
236
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Gezond de toekomst in - Nederlands Loodswezen Jaarbericht 2013
Citation preview
1
GEZOND DE TOEKOMST INNEDERLANDS LOODSWEZEN – JAARBERICHT 2013
2
INHOUD
Voorwoord pag. 3
Veiligheid mag nooit een concurrentie-
factor zijn pag. 4
De vervanging van de loodsvaartuigen is
een uniek traject pag. 8
Voorspellen blijkt lastig pag. 12
Flexibel klaar voor groei pag. 16
Het optimaal functioneren van de
scheepvaart is een wederzijds belang pag. 18
De digitale ontsluiting van informatie
zal steeds verder doorzetten pag. 20
Alert zijn op economische ontwikkelingen pag. 24
Vanaf 2014 officieel HBO master pag. 26
Kerncijfers pag. 28
COLOFON
Uitgave: Nederlands Loodswezen
Ontwerp en vormgeving: ARA, Rotterdam
3
VOORWOORD2013 was voor het Nederlands Loodswezen een bijzonder jaar. Per 1 september 2013 was het precies
25 jaar geleden dat wij los van de overheid kwamen te staan. Op gepaste wijze hebben wij dit jubileum
zowel intern als samen met relaties gevierd. Een jubileumjaar is bij uitstek ook een moment om terug én voor
uit te kijken. Sinds onze verzelfstandiging zijn wij er in geslaagd steeds weer efficiënter te gaan werken en
onze dienstverlening continu te verbeteren. Nooit heeft een schip meer op een loods hoeven wachten.
En dat zonder dat de loodstarieven ooit uit de pas zijn gaan lopen.
Het jaar 2013 was geen uitzondering. Dit jaarbericht geeft beknopt inzicht in de vele activiteiten die door het
hele Loodswezen heen plaatsvonden om in samenwerking met onze nautische partners elk schip vlot, veilig
en efficiënt in en uit de Nederlandse havens en Vlaamse havens aan de Schelde te begeleiden. Tal van facto-
ren hebben hier invloed op. De actuele ontwikkeling van de economie bijvoorbeeld, de schaalvergroting in de
scheepvaart, de introductie van nieuwe technologieën, maar zeker ook de wet- en regelgeving zoals die
wordt gemaakt in Den Haag en Brussel. Onze organisatie is er op ingericht om steeds flexibel daarop in te
spelen. Waar wenselijk en mogelijk nemen wij zelf het voortouw om ontwikkelingen op weg te helpen.
Als Nederlands Loodswezen kijken wij vol vertrouwen uit naar de volgende 25 jaar. Als één ding de afgelo-
pen kwart eeuw echter heeft geleerd, is dat vanzelfsprekendheden niet bestaan. Ons doel is en blijft op elk
moment van de dag de scheepvaart een optimale dienstverlening te bieden. Hoe die zich ook ontwikkelt en
welke veranderingen ook zullen optreden. Met de alsmaar groter wordende schepen kunnen wij als lood-
sen binnen de bestaande haveninfrastructuren nog nadrukkelijker onze toegevoegde waarde bewijzen.
De kennis, kunde en betrokkenheid van onze mensen zijn de sleutel naar een gezonde toekomst.
Eric van Dijk
Voorzitter Nederlandse Loodsencorporatie
‘VEILIGHEID KOMT ALTIJD OP DE EERSTE PLAATS’Voorzitter Eric van Dijk - Nederlandse Loodsencorporatie
4
5
De grote vraag is natuurlijk hoe de economie en het in
kielzog daarvan de scheepvaart zich verder zullen ont-
wikkelen. Niet alleen op de korte termijn, maar ook in de
jaren en decennia daarna. Prognoses zijn moeilijk en
altijd omgeven met veel onzekerheden. Wij zijn echter
zeer alert op wat komen gaat en kijken steeds kritisch
naar onze formatie en investeringen. Gezien de huidige
dalende trend in het aantal loodsverrichtingen hebben
wij bijvoorbeeld besloten om in 2015 een jaar geen
nieuwe aspirant-loodsen te laten instromen bij de oplei-
ding tot registerloods.
Nieuwe landelijke tariefstructuur
Na jaren van voorbereidingen is per 1 januari 2014 een
nieuwe landelijke tariefstructuur voor de loodsgelden
ingevoerd. Deze tariefstructuur kenmerkt zich door een-
voud en transparantie. De samenhang tussen de hoog-
te van het tarief en de geleverde loodsprestatie is nu
veel inzichtelijker. Elk schip met een eenzelfde diepgang
betaalt voortaan voor een loodsreis met eenzelfde
gemiddelde tijd in elke Nederlandse haven eenzelfde
tarief. Over de nieuwe tariefstructuur is met alle betrok-
ken marktpartijen lang en uitvoerig onderhandeld.
Het uiteindelijke gezamenlijke voorstel is in 2012 door
de overheid overgenomen en in 2013 vertaald in nieuwe
wetgeving.
Toezicht ACM
Met de toezichthouder op de tarieven, de Autoriteit
Consument en Markt (ACM) is ook in 2013 weer veel-
vuldig overlegd over de vaststelling van loodstarieven,
kostentoerekeningen en meer. De overtuiging blijft dat
de gedetailleerde wijze waarop de ACM het toezicht
uitoefent een onevenredig beslag legt op mensen en
middelen. Het Loodswezen onderschrijft volledig het
beginsel van transparantie, het geheel van toezicht zou
echter wel overzichtelijk en behapbaar moeten blijven.
Bezwaarprocedures zijn nu meer regel dan uitzonde-
ring. Voor beide partijen vormt dit een grote belasting.
Momenteel vindt door de overheid de evaluatie van de
Loodsenwet plaats. De uitkomst van dit traject is nog
niet duidelijk, maar zal ongetwijfeld tot veranderingen
en hopelijk tot vereenvoudigingen leiden.
In 2013 hebben de 452 Nederlandse registerloodsen 91.050 loodsreizen uitgevoerd. Ten opzichte van 2012
is dat een daling van ruim 3 procent; de neerwaartse trend zet verder door. Belangrijke oorzaken zijn de
haperende economie, maar zeker ook de verdergaande schaalvergroting. Hoewel verschillende havens -
Amsterdam, Antwerpen - in 2013 een nieuw overslagrecord konden melden, gebeurde dit met minder, maar
wel grotere schepen.
6
Europese ontwikkelingen
De Europese Commissie heeft in 2013 nieuwe, nadere
voorstellen gepresenteerd voor het reguleren van de
havendienstverlening en met name het verder introdu-
ceren van marktwerking. In dat verband is vanuit het
Nederlands Loodswezen op alle niveaus in Europa aan-
dacht gevraagd voor de bijzondere rol van loodsen in
het goed en veilig laten functioneren van havens.
Veiligheid gaat voor alles en mag daarom in havens nooit
een concurrentiefactor zijn. Het is goed om te merken
dat onze eigen minister voor handhaving van het huidi-
ge Nederlandse model is. Richting Brussel is ook de
EMPA (European Maritime Pilots’ Association) een
belangrijke partner voor het over het voetlicht brengen
van de speciale positie van loodsen. Verder trekken wij
in dit traject zoveel mogelijk samen op met collega-
loodsorganisaties uit met name Frankrijk en Duitsland.
Aandacht voor het loodsvak
Goed opgeleide registerloodsen zijn cruciaal voor het
te allen tijde handhaven van onze hoogwaardige dienst-
verlening. Waar en wanneer mogelijk brengen wij het
vak van registerloods daarom breed onder de aandacht.
Ook de in 2014 verwachte officiële erkenning van onze
registerloodsopleiding als HBO master zal de aantrek-
kingskracht van het vak verder vergroten.
‘DE NIEUWE
TARIEFSTRUCTUUR
KENMERKT ZICH
DOOR EENVOUD EN
TRANSPARANTIE’
7
‘DE VERVANGING VAN DE LOODS-VAARTUIGEN IS EEN UNIEK TRAJECT’Directeur Willem Bentinck - Nederlands Loodswezen BV
8
9
In de ambitie een optimale dienstverlening te bieden,
past ook het tweejaarlijks laten uitvoeren van een
loodstevredenheidsonderzoek. De uitkomsten van het
onderzoek uit eind 2013 tonen duidelijk een opgaande
lijn. De loodsen waardeerden de geboden dienstverle-
ning gemiddeld met een ruime voldoende. 2013 was
ook het laatste jaar van René Eichelsheim als directeur
van Nederlands Loodswezen B.V. Begin 2014 is hij
na ruim 11 jaar aan het roer te hebben gestaan met
pensioen gegaan.
Mensen
In 2013 telde Nederlands Loodswezen B.V. 420 mede-
werkers. Ons streven is een flexibele organisatie te zijn
die adequaat kan inspelen op veranderende omstan-
digheden. Aan de basis hiervan staat goed werkgever-
schap. In dat kader is in 2013 een nieuwe flexibele uit-
trederegeling voor alle circa 300 medewerkers in de
continudienst gerealiseerd. Tegelijkertijd helpt een leef-
tijdsfasebewust personeelsbeleid om medewerkers op-
timaal inzetbaar te houden. Ook op andere manieren
krijgt gezond zijn en gezond blijven binnen de organisa-
tie alle aandacht.
Vernieuwing van de vloot
Het vlootvernieuwingsprogramma is in 2013 volgens
plan vervolgd. Hoogtepunt was het in de vaart komen
van de Pollux, het tweede van drie nieuwe loodsvaartui-
gen. Na de doop in september 2013 is het schip dienst
gaan doen voor de Zeeuwse kust. De doop van het der-
de nieuwe loodsvaartuig - de Procyon - staat gepland
voor september 2014 in IJmuiden.
De vervanging van de loodsvaartuigen is een uniek
traject, wat slechts eens in de ruim 30 jaar voorkomt.
De schepen worden op maat gemaakt voor het Loods-
wezen. De specifieke constructie maakt het daarbij mo-
gelijk om bij slecht weer de loodsdienstverlening op zee
langer te continueren. Bemanning en loodsen profiteren
bovendien van veel comfortabeler werkomstandig-
heden. Zeker voor de bemanningen die steeds continu
een week op zee verblijven is dit een belangrijk gegeven.
Ook met het oog op het overheidsbeleid dat uitgaat
van langer doorwerken.
Nederlands Loodswezen B.V. ondersteunt de 452 registerloodsen in brede zin bij het uitoefenen van hun
beroep en bedrijfsvoering. Het verder ontwikkelen en professionaliseren van onze organisatie is daarvoor een
continu aandachtspunt. Passend in deze filosofie zijn wij in 2013 ISO 9001:2008 gecertificeerd. Het kwaliteits-
denken van de organisatie is hiermee nu officieel geborgd. Voor het behalen van de ISO-certificering zijn
alle werkprocessen en -procedures zorgvuldig beschreven en waar nodig aangepast.
10
Andere in 2013 nieuw opgeleverde vaartuigen waren de
aluminium tender Lyra en de stalen tender Hydra. Begin
2014 is tevens de aluminium tender Lacerta in de vaart
gekomen. Alle drie de vaartuigen doen inmiddels volop
dienst in de regio’s. Het in de vaart nemen van nieuwe
loodsvaartuigen en tenders zorgt ook voor veel werk
achter de schermen. Zowel varend als technisch perso-
neel is opgeleid voor het nieuwe materieel. Streven in
algemene zin is een optimaal inzetbare vloot. In dat ver-
band maken wij momenteel de omslag van correctief
naar preventief onderhoud.
Maatschappelijk verantwoord
ondernemen
Maatschappelijk verantwoord ondernemen krijgt bin-
nen onze organisatie een steeds bredere basis. Be-
staande inspanningen willen wij daarbij beter zichtbaar
en meetbaar maken. In 2014 formuleren wij bovendien
nader beleid. Nederlands Loodswezen B.V. beziet maat-
schappelijk verantwoord ondernemen vanuit het brede
perspectief van mens, milieu en maatschappij (People,
Planet, Profit). Mits goed ingebed heeft duurzaamheid
hierbij zowel een positief maatschappelijk als econo-
misch effect. Actuele duurzaamheidinspanningen be-
treffen onder meer de eisen op dit gebied aan de nieu-
we loodsvaartuigen, sponsoring van sportevenementen,
levensfasebewust personeelsbeleid en verschillende
energiebesparende en milieu ontziende maatregelen op
de boten, in de kantoren en in de werkplaatsen.
11
‘ONS KWALITEITSDENKEN
IS NU OFFICIEEL GEBORGD’
‘VOORSPELLEN VAN HET AANTAL LOODSREIZEN BLIJFT EEN UITDAGING’Financieel Directeur Wino Dorst - Nederlands Loodswezen BV
12
13
De vorig jaar ingevoerde voorspelmethodiek gaat niet
meer alleen uit van de ramingen van het Centraal Plan-
bureau voor de wereldhandel (plus prestatiefactor). In
plaats hiervan worden nu vijf verschillende voorspelmo-
dellen naast elkaar gezet. Het gemiddelde van de drie
middelste uitkomsten vormt vervolgens de input in het
tariefvoorstel.
Verdere verfijning van
voorspelmethodieken
Nog verdere verfijning van de voorspelmethodieken
heeft alle aandacht. Voor 2014 is een volgende verdie-
pingsslag gepland. Tot dit moment leidt het vaststellen
van het loodstarief ieder jaar opnieuw tot intensieve dis-
cussies met de ACM. In de basis wordt de hoogte van
het loodstarief namelijk bepaald door alle kosten te de-
len door het aantal te verwachten scheepsreizen. Het is
daarom zaak in ieders belang een zo betrouwbaar en
goed mogelijk onderbouwde inschatting van het aantal
reizen te presenteren. Aan het einde van een jaar is
geen verrekening mogelijk. Voorspellen blijkt echter las-
tig. In vier van de vijf jaar dat het financieringssysteem
zo werkt, bleek de ‘eindafrekening’ in het nadeel van
het Loodswezen. Minder loodsreizen uitvoeren dan
begroot, betekent minder inkomsten.
Toezicht ACM
Naast de aandacht die het toezicht van de ACM vraagt
vanuit de beroepsgroep zelf, is ook Nederlands Loods-
wezen B.V. door het jaar heen zeer intensief betrokken.
Eén medewerker is fulltime belast met ACM-gerelateer-
de onderwerpen. In algemene zin is de constatering dat
de verhouding ACM – Loodswezen er een is tussen twee
verschillende werelden. De theoretische, cijfermatige be-
nadering van de ACM strookt veelal niet met de logistie-
ke praktijk. Een kleine potentiële besparing in loodskos-
ten mag niet de oorzaak zijn dat de gehele logistieke
keten minder kan functioneren.
Bijzondere aandacht ging het afgelopen jaar uit naar het
vaststellen van de WACC (weighted average cost of
capital) voor de periode 2014 - 2018. Het is helaas niet
gelukt hierover met de ACM overeenstemming te berei-
ken. Tegen het door de ACM vastgestelde percentage is
formeel bezwaar aangetekend. Dit soort bezwaarproce-
dures kunnen echter lang voortslepen. In een beroeps-
zaak over de WACC 2008 – 2013 werd pas in de tweede
helft van 2012 een uitspraak gedaan ten gunste van de
loodsen.
De raming van het aantal loodsreizen voor het komende jaar is een cruciaal element voor de tarieven. In 2013
is de voorspelmethodiek voor het zo betrouwbaar mogelijk ramen van het aantal loodsreizen in het volgende
jaar verder verbeterd. Een goede raming is belangrijk. Het vormt de basis voor ons jaarlijkse tariefvoorstel
richting de Autoriteit Consument en Markt (ACM).
14
Een ander belangrijk agendapunt met de ACM is de
vaststelling van een nieuw kostentoerekeningsysteem.
Via dit systeem wordt bepaald welke kosten het
Loodswezen op welke wijze mag doorberekenen in de
loodstarieven. Het eerste kostentoerekeningsysteem
besloeg de periode 2008 – 2013. Met het oog op lopen-
de beroepsprocedures en de actuele evaluatie van de
Loodsenwet is op voorstel van het Loodswezen de wer-
king verlengd naar 2014. Inmiddels is voorgesteld dit
met een kleine aanpassing ook te doen voor 2015.
Klaar voor nieuwe tariefstructuur
Achter de schermen hebben wij in 2013 binnen Neder-
lands Loodswezen B.V. veel tijd en aandacht besteed
aan het per 1 januari 2014 invoeren van de nieuwe
landelijke tariefstructuur voor de loodsgelden. ICT-
systemen zijn aangepast, oude data zijn omgezet en
klanten zijn voorgelicht middels bijeenkomsten en
publicaties. Op 1 januari 2014 kon de nieuwe werkwijze
hierdoor probleemloos van start.
15
‘EEN KLEINE POTEN-
TIËLE BESPARING
IN LOODSKOSTEN
MAG NIET DE OORZAAK
ZIJN DAT DE GEHELE
LOGISTIEKE KETEN
MINDER KAN
FUNCTIONEREN’
16
Voor de Regio Noord had 2013 twee gezichten. De eerste helft van het jaar groeide de scheepvaart in de
noordelijke havens conform de verwachting; in de tweede helft van 2013 werd echter duidelijk de invloed van
de recessie merkbaar. De voorziene groei van het aantal loodsverrichtingen in met name het Eemsmond-
gebied bleef hierdoor beperkt tot een kleine plus.
‘FLEXIBEL KLAAR VOOR GROEI’Voorzitter Johan de Joode - Regio Noord
17
Potentie is daar
In de noordelijke havens lopen veel nieuwbouwprojec-
ten in overslag en industrie anders dan oorspronkelijk
verwacht en gepland. De potentie van het noorden als
Energy Valley is echter onmiskenbaar. Alle voorberei-
dende investeringen zijn gedaan. Op welk moment zich
dat uitbetaalt - én vertaalt in meer beloodsingen - blijkt
haast onvoorspelbaar. Goed nieuws is dat in maart
2014 het eerste lang verwachte grote kolenschip de
Eemshaven heeft aangelopen voor het bevoorraden van
de nieuwe energiecentrale van RWE Essent. Wanneer
deze energiecentrale volledig operationeel is, zal voort-
aan iedere week een dergelijk kolenschip de Eemshaven
bezoeken.
Traditionele en nieuwe scheepvaart
In het westelijke waddengebied was het aantal loods-
verrichtingen in 2013 vergelijkbaar met voorgaande jaren.
Ondanks de trend dat steeds meer goederen in contai-
ners gaan, houdt de aardappelvaart vanuit Harlingen
goed stand. De gemeente Harlingen investeert verder in
nieuwe steigers en voorzieningen voor het ontvangen
van cruiseschepen. Het betreft kleinere luxe passagiers-
schepen (zes-sterren) die de haven van Harlingen willen
aanlopen als tussenstop.
Voorbereid op toekomst
De Regio Noord is er klaar voor wanneer de voorziene
groei in havens en industrie daadwerkelijk op gang komt.
In de ondersteunende dienst is de inzet van een derde
bereikbaarheidsploeg voorbereid, maar gezien de ont-
wik kelingen in 2013 nog niet effectief gemaakt. Onze
loodsenformatie is op flexibele wijze uitgebreid met
Rotterdamse loodsen. In afwachting van een verdere
toename van het aantal loodsverrichtingen doen zij voor-
alsnog vooral dienst in de Regio Rotterdam-Rijnmond.
Nog meer van betekenis
Voor het beloodsen van de scheepvaart heeft de
Regio Noord twee nieuwe stalen tenders in gebruik, die
speciaal voor deze regio zijn ontwikkeld. Beide schepen
functioneren goed, zowel qua zeewaardigheid als onder
ijsomstandigheden die regelmatig in het waddengebied
voorkomen. In de Regio Noord kunnen wij de bezoeken-
de scheepvaart mede hierdoor op elk moment de juiste
dienstverlening bieden. Dat was zo in het jubileumjaar
2013 en zal in de toekomst onverminderd zo blijven.
De voortschrijdende techniek zal de loods helpen om aan
boord voor de kapitein nog meer van betekenis te zijn.
‘OP ELK MOMENT DE JUISTE
DIENSTVERLENING’
18
De zeehavens van Amsterdam, IJmuiden, Beverwijk en Zaanstad hebben in 2013 een recordoverslag van
ruim 95 miljoen ton gerealiseerd. Het vorige topjaar 2008 is daarmee uit de boeken. Het nieuwe record voor
de Noordzeekanaalhavens heeft zich echter niet vertaald in meer loodsverrichtingen. De dalende trend heeft
zich in 2013 doorgezet.
‘HET OPTIMAAL FUNCTIONEREN VAN DE SCHEEPVAART IS EEN WEDERZIJDS BELANG’Voorzitter Johan van der Laan - Regio Amsterdam-IJmond
19
Nieuwe zeesluis
De grote vraag voor de toekomst is natuurlijk of - en
wanneer - het aantal loodsverrichtingen weer een stij-
gende lijn vertoont. Positief is dat volop in de Noordzee-
kanaalhavens wordt geïnvesteerd. De aanleg van een
nieuwe, in 2019 in gebruik te nemen grotere zeesluis is
daarbij het meest cruciaal. De Amsterdamregio blijft
hierdoor bereikbaar voor de allergrootste cruisesche-
pen. De afmetingen van de nieuwe zeesluis sluiten
bovendien aan bij die van de nieuwe sluizen in het Pana-
makanaal die in 2015 in gebruik komen. De nieuwe
generaties, veel grotere Panamax-schepen kunnen
hierdoor straks ook in Amsterdam terecht.
De Regio Amsterdam-IJmond wil er klaar voor zijn wan-
neer in de toekomst het aantal loodsverrichtingen weer
stijgt. Hiervoor kijken wij steeds kritisch naar onze for-
matie. In de huidige omstandigheden is besloten om in
2013 geen nieuwe loodsen op te leiden en in formatie
terug te gaan van 65 naar 60 - 61 loodsen. Voor het
huidige scheepsaanbod is dat afdoende. Kijkend naar
de toekomstplannen in het Noordzeekanaalgebied
leiden wij in 2014 echter in ieder geval weer drie nieuwe
loodsen op.
Veiligheid geborgd
Een historisch moment in 2013 was de omvorming van
het Havenbedrijf Amsterdam per 1 april van een ge-
meentelijke dienst in een zelfstandige overheids-NV.
Voor de Regio Amsterdam-IJmond was daarbij met
name de positie van de Rijkshavenmeester van belang.
Als verantwoordelijke voor veiligheid is het cruciaal dat
deze zijn onafhankelijke positie behoudt, los van com-
merciële belangen. Wij zijn verheugd dat dit in de nieu-
we organisatiestructuur voor het beheer van de Noord-
zeekanaalhavens ook als zodanig is geborgd.
Beroep op nautische expertise
Steeds vaker doen partijen in de regio een beroep op
onze nautische expertise. Het afgelopen jaar gold dat
bijvoorbeeld bij de plannen voor de bouw van de nieu-
we zeesluis, de planvorming voor de Averijhaven en
het verder nadenken over nautische limieten. Als Regio
Amsterdam-IJmond willen wij voor onze omgeving zeer
laagdrempelig zijn. Onze sinds jaar en dag via be-
loodsing op het Noordzeekanaal opgebouwde kennis
stellen wij graag beschikbaar aan derden. Het optimaal
functioneren van de scheepvaart is een wederzijds
belang. In dat kader vinden wij het verder belangrijk om
steeds zo veel mogelijk beleidsmakers van dichtbij
het loodsvak te laten meemaken.
‘ONZE KENNIS STELLEN
WIJ GRAAG BESCHIKBAAR
AAN DERDEN’
20
‘DE DIGITALE ONTSLUITING VANINFORMATIE ZAL STEEDS VERDER DOORZETTEN’Voorzitter Jan Frans van den Hoek - Regio Rotterdam-Rijnmond
21
Als Regio Rotterdam-Rijnmond hebben wij in 2013 een
belangrijke rol gespeeld om het ‘Schip Centraal pro-
ject’ in plaats van dwingend op te leggen vanuit de
Havenmeester, veel meer te benaderen vanuit de markt.
Meer verantwoordelijkheid bij het bedrijfsleven vergroot
de effectiviteit en komt de gehele haven ten goede.
Symbolisch voor de omslag in het project was de
omvorming van de sponsorgroep met marktvertegen-
woordigers tot een stuurgroep.
Als lid van het kernteam en de Safety Evaluation Board
zijn wij tevens actief betrokken bij zogenaamde Port
Risk Assessments. Per havengebied vinden met alle be-
trokkenen sessies plaats voor het in kaart brengen van
potentiële gevaren en het nadenken over mogelijke ver-
beteringen. Met de adviezen die hieruit resulteren zijn
toekomstig onveilige situaties te voorkomen.
Dalende trend in
loodsverrichtingen
Ook in de Regio Rotterdam-Rijnmond is het aantal
loodsverrichtingen in 2013 gedaald. De overslag in de
haven van Rotterdam is vrijwel gelijk gebleven, terwijl de
schaalvergroting in de scheepvaart verder heeft door-
gezet. Het is niet de verwachting dat de dalende trend
in het aantal loodsverrichtingen snel zal omslaan. In de
plannen van de drie grootste containerrederijen ter we-
reld om in P3-verband op elkaars schepen lading te ver-
voeren wordt het aantal wekelijkse aanlopen in Rotter-
dam in 2014 verminderd van negen naar vier. Andere
rederijen gaan eveneens steeds intensiever samenwer-
ken, terwijl ook havens elders in Europa meer en meer
een deel van de markt opeisen. Rotterdam heeft verder
bijvoorbeeld te maken met veranderende patronen in
het vervoer van olieproducten. Positief was dat op
22 mei 2013 het nieuwe havengebied Maasvlakte 2
officieel werd geopend voor de scheepvaart. Eind 2014
gaan hier naar verwachting de eerste twee container-
terminals van start. Onze loodsen zijn reeds getraind
om de allergrootste containerschepen hier veilig naar
toe te begeleiden.
Operationele ontwikkelingen
2013 was het eerste volledige jaar dat het nieuwe
loodsvaartuig Polaris naar volle tevredenheid dienst
deed in de Maasmond. En er waren meer ontwikkelin-
gen die de operatie ten goede kwamen. In het gebouw
van de Koninklijke Roeiers Vereeniging Eendracht op de
hoek van de Waalhaven hebben wij een nieuwe loods-
wachtruimte in gebruik genomen.
In ‘Het Schip Centraal project’ werkt de Regio Rotterdam-Rijnmond samen met alle andere partijen in de
haven aan het optimaliseren van de vaarweg- en dienstverleningscapaciteit van de toekomst. Door meer
ketenefficiency kan de haven beter functioneren en kunnen de aanloopkosten voor gebruikers verder naar
beneden.
‘DE DIGITALE ONTSLUITING VANINFORMATIE ZAL STEEDS VERDER DOORZETTEN’Voorzitter Jan Frans van den Hoek - Regio Rotterdam-Rijnmond
22
Ook de aanschaf van zes nieuwe mobiele NMS-devices
(Navigation Marginal Ships) helpt om de dienstverle-
ning aan de scheepvaart op een hoog peil te houden.
Als back-up voor de satellietnavigatie in de Eurogeul
voor de kust met behulp van GPS is samen met het
bedrijf Reelektronika het eDLoran-systeem ontwikkeld.
Dit alternatieve plaatsbepalingsysteem werkt tot op vijf
meter nauwkeurig en is begin 2014 gepresenteerd aan
de buitenwereld.
Meer digitale informatie
De digitale ontsluiting van informatie zal sowieso steeds
verder doorzetten. De rol van de loods kan hierdoor in
de toekomst verder toenemen. Het efficiënt benutten
van de vaarwegcapaciteit begint bij planning en coördi-
natie. Daarna heeft de loods vanaf het schip het beste
zicht op de lokale situatie. Onderling overleg tussen de
loodsen aan boord van schepen die zich in elkaars om-
geving bevinden, geeft de mogelijkheid de vaarweg-
capaciteit optimaal te benutten.
23
‘MEER KETENEFFICIENCY
LAAT DE HAVEN IN DE TOEKOMST
BETER FUNCTIONEREN’
24
Hoogtepunt voor de Regio Scheldemonden in 2013 was de doop op 11 september van de Pollux. Het nieuwe
loodsvaartuig doet inmiddels naar volle tevredenheid dienst voor de kust van Zeeland. Het schip maakt hier
bij slecht weer langer doorwerken mogelijk en draagt zo bij aan verdere verhoging van de dienstverlening.
Ook de nieuwe aluminium tender Lynx functioneert in de regio naar volle tevredenheid.
‘ALERT ZIJN OP ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN’Voorzitter Fred Kuipers - Regio Scheldemonden
25
Pilot Steenbank
Veel aandacht ging in 2013 uit naar de voorbereidingen
van de per 1 januari 2014 officieel gestarte Pilot Steen-
bank. Een loods neemt voortaan direct plaats naast de
verkeersdienstleider van Rijkswaterstaat. Door loodsex-
pertise en VTS-kennis op deze manier te combineren is
het inkomende en uitgaande scheepvaartverkeer op de
Westerschelde nog beter te coördineren. Dit resulteert
in een vlottere en veiligere doorstroming, zodat de vaar-
wegcapaciteit van en naar de Nederlandse en Belgi-
sche havens optimaal is te benutten. In dat kader is ook
de swath die wij inzetten voor het beloodsen van sche-
pen voortaan permanent op zee.
Klaar zijn voor toekomst
Ook in de regio Scheldemonden is het aantal loodsver-
richtingen in 2013 afgenomen. Verdere schaalvergroting
in de scheepvaart is een belangrijke oorzaak. Met de
huidige formatie van circa 160 loodsen kunnen wij het
actuele aanbod goed managen. Zaak is alert te zijn op
economische ontwikkelingen - zoals de door de P3 aan
Antwerpen toegezegde extra aanlopen - en als organi-
satie klaar te zijn om hierop flexibel in te spelen. Verdere
schaalvergroting van de scheepvaart vormt hierbij op
de Westerschelde een extra uitdaging.
Eind augustus keerden wij terug naar onze grondig ge-
renoveerde eigen behuizing. Het gebouw oogt van bin-
nen als nieuw en biedt nu ook meer ruimte voor lesge-
ven en vergaderen. Veel voorbereidend werk is gedaan
om als Regio Scheldemonden te voldoen aan de IS-
PO-standaard (International Standard for maritime Pilot
Organisations). De afrondende audit heeft begin 2014
inmiddels succesvol plaatsgevonden. ISPO past in ons
kwaliteitsdenken, maakt de uitvoering meetbaar en sluit
aan bij het streven het steeds weer beter te doen. Ook
de eisen die de scheepvaart stelt worden steeds hoger.
Uitspraak in arbitrage
In de tweede helft van 2013 heeft een onafhankelijke
Nederlands/Vlaamse commissie uitspraak gedaan in
een arbitragezaak tussen het Nederlands Loodswezen
en het Vlaams Gewest over de hoogte van de loodsta-
rieven op de Westerschelde. Het oordeel van de com-
missie is dat Vlaanderen aan Nederland 7,8 miljoen euro
compensatie is verschuldigd voor misgelopen loodsgel-
den. Als Regio Scheldemonden zijn wij blij met deze uit-
spraak, echter niet met het vervolgproces. Niet voorzien
was dat de andere partij de uitspraak zou aanvechten.
Het conflict doet overigens niets af aan de dagelijkse
operationele samenwerking met de Vlaamse collega’s.
Deze is en blijft uitstekend.
‘DOOR LOODSEXPERTISE
EN VTS-KENNIS TE COMBI-
NEREN IS HET INKOMENDE
EN UITGAANDE SCHEEP-
VAARTVERKEER NOG
BETER TE COÖRDINEREN’
26
‘VANAF 2014 OFFICIEEL HBO MASTER’Voorzitter Eric van Dijk - Stichting Opleiding en Deskundigheidsbevordering Registerloodsen (STODEL)
27
In 2013 zijn belangrijke stappen gezet op weg naar de officiële accreditatie van onze registerloodsopleiding
tot HBO master. De Nederlands-Vlaamse accreditatie organisatie (NVAO) heeft onze aanvraag positief beoor-
deeld. Inmiddels loopt met het Ministerie van OC&W het afrondende traject. De accreditatie tot HBO master
is een belangrijke erkenning van de kwaliteit van het geboden onderwijs en verhoogt de aantrekkelijkheid
voor nieuwe instroom. Vijftien aspirant-loodsen zijn begin 2014 gestart met de opleiding in de nieuwe structuur.
Landelijk en regionaal
De opleiding tot registerloods bestaat uit een landelijk
en regionaal deel. In het landelijk deel krijgt de aspi-
rant-registerloods de kennis en vaardigheden aange-
reikt die iedere loods in Nederland nodig heeft. De regi-
onale opleiding geeft een verdieping van de benodigde
kennis en vaardigheden voor het specifieke gebied. Na
afronding van de opleiding is de registerloods in staat
om binnen zijn regio zelfstandig te opereren en in sa-
menwerking met alle andere partijen de veiligheid, vlot-
heid en efficiency van maritieme verkeersstromen te
bevorderen.
In 2013 zijn 22 aspirant-loodsen gestart met de oplei-
ding. Twee hiervan hebben de opleiding inmiddels verla-
ten. 32 aspiranten zijn in 2013 beëdigd tot registerloods.
Overige opleidingen
Zowel landelijk als regionaal kunnen loodsen door het
jaar heen verschillende basis- en herhaaltrainingen vol-
gen voor specifieke aspecten van het loodsvak. In 2013
deden landelijk 46 loodsen de basis-simulatortraining
voor de behandeling van marginale schepen en 44 lood-
sen de herhaaltraining. De bevoegdheid verhogende
opleiding Loodsen Op Afstand (LOA) werd gedaan
door twintig loodsen, 49 loodsen volgden de herhaal-
training. De regionale opleidingen zijn de verantwoorde-
lijkheid van de regionale loodsencorporaties. Opgeteld
boden zij in 2013 meer dan twintig verschillende trainin-
gen met in totaal ruim 500 deelnemers.
‘IN 2013 ZIJN 32 NIEUWE
REGISTERLOODSEN BEËDIGD’
28
KERNCIJFERS
Aantal reizen Wetschepen
en Scheldevaart
Reizen Wetschepen
Reizen Scheldevaart
0
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
80.000
100.000
0
100
200
300
400
500
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
0
40.000
80.000
120.000
160.000
70.000
90.000
50
150
250
350
450
2009 2010 2011 2012 2013
2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013
20.000
60.000
100.000
140.000
2009 2010 2011 2012 20130
100
200
300
400
500
50
150
250
350
450
7%
93%
Aantal medewerkers NLBV
0
60.000
80.000
100.000
110.000
0
100
200
300
400
500
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
0
40.000
80.000
120.000
160.000
70.000
90.000
50
150
250
350
450
2009 2010 2011 2012 2013
2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013
20.000
60.000
100.000
140.000
2009 2010 2011 2012 20130
100
200
300
400
500
50
150
250
350
450
7%
93%
aantal registerloodsen
0
60.000
80.000
100.000
110.000
0
100
200
300
400
500
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
0
40.000
80.000
120.000
160.000
70.000
90.000
50
150
250
350
450
2009 2010 2011 2012 2013
2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013
20.000
60.000
100.000
140.000
2009 2010 2011 2012 20130
100
200
300
400
500
50
150
250
350
450
7%
93%
0
60.000
80.000
100.000
110.000
0
100
200
300
400
500
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
0
40.000
80.000
120.000
160.000
70.000
90.000
50
150
250
350
450
2009 2010 2011 2012 2013
2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013
20.000
60.000
100.000
140.000
2009 2010 2011 2012 20130
100
200
300
400
500
50
150
250
350
450
7%
93%
Aantal geloodste scheepsreizen
onder NL vlag
Nederlandse vlag Overige vlag
29
Current- en solvabiliteitsratio
Curent ratio
Solvabiliteitsratio
0
60.000
80.000
100.000
110.000
0
100
200
300
400
500
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
0
40.000
80.000
120.000
160.000
70.000
90.000
50
150
250
350
450
2009 2010 2011 2012 2013
2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013
20.000
60.000
100.000
140.000
2009 2010 2011 2012 20130
100
200
300
400
500
50
150
250
350
450
7%
93%
Investeringen en capital base
MVA in € 1.000
Investeringen boekjaar
Geïnvesteerd bedrag in MVA ultimo boekjaar
0
60.000
80.000
100.000
110.000
0
100
200
300
400
500
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
0
40.000
80.000
120.000
160.000
70.000
90.000
50
150
250
350
450
2009 2010 2011 2012 2013
2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013
20.000
60.000
100.000
140.000
2009 2010 2011 2012 20130
100
200
300
400
500
50
150
250
350
450
7%
93%
0
60.000
80.000
100.000
110.000
0
100
200
300
400
500
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
0
40.000
80.000
120.000
160.000
70.000
90.000
50
150
250
350
450
2009 2010 2011 2012 2013
2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013
20.000
60.000
100.000
140.000
2009 2010 2011 2012 20130
100
200
300
400
500
50
150
250
350
450
7%
93%
Overige vlag
30
Nederlands Loodswezen B.V.Postbus 830 l 3000 AV Rotterdam