TÜRKĠYE KALKINMA BANKASI A.ġ. TEKNOLOJĠ ĠZLEME VE ARAġTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ

LĠSANSLI DEPO ĠġLETMECĠLĠĞĠ

FĠZĠBĠLĠTE RAPORU

iv

AÇIKLAMA

Bu rapor Yozgat Ticaret ve Sanayi Odası ile Türkiye Kalkınma Bankası A.ġ.(Kalkınma)

arasında 12.12.2011 tarihinde imzalanan sözleĢme kapsamında Yozgat Ticaret ve Sanayi Odası

için Türkiye Kalkınma Bankası tarafından hazırlanmıĢtır. Rapor Euro bazında hazırlanmıĢ olup,

EUR/TRY kuru olarak 05.01.2012 tarihli T.C Merkez Bankası döviz satıĢ kuru esas alınmıĢtır (1

EUR=2,4210 TL)

Rapor Türkiye Kalkınma Bankası‟nın uzman kadrosu tarafından güvenilir olarak kabul

edilen kaynaklardan elde edilen verilerle hazırlanmıĢtır. Raporda yer alan görüĢ ve öngörüler bu

uzmanların Proje hakkındaki düĢüncelerini yansıtmaktadır. Bu görüĢ, düĢünce ve öngörüler

Türkiye Kalkınma Bankası tarafından Projenin tavsiye edildiği ve onaylandığı anlamına gelmez;

açık ya da gizli olarak bir garanti ve beklenti oluĢturmaz. Bir baĢka ifadeyle; bu raporda yer alan

tüm bilgi ve verilerin kullanım ve uygulamalarının sorumluluğu, doğrudan veya dolaylı olarak, bu

rapora dayanarak yatırım kararı veren ya da finansman sağlayan kiĢilere ait olup, bu konuda her ne

Ģekilde olursa olsun Türkiye Kalkınma Bankası sorumlu tutulamaz.

© Bu raporun tüm hakları saklıdır ve izinsiz kullanılamaz. Yozgat Ticaret ve Sanayi Odası

dıĢında baĢka Ģahıslar tarafından raporun içeriği kısmen veya tamamen kopyalanamaz, elektronik,

mekanik veya benzeri bir araçla her hangi bir Ģekilde basılamaz, çoğaltılamaz, fotokopi veya teksir

edilemez, dağıtılamaz.

Türkiye Kalkınma Bankası A.ġ.

vi

ĠÇĠNDEKĠLER

ĠÇĠNDEKĠLER ......................................................................................................... vi

TABLOLAR ............................................................................................................. x

ġEKĠLLER .............................................................................................................. xi

GRAFĠKLER ........................................................................................................... xi

KISALTMALAR ...................................................................................................... xii

1. PROJE ÖZETĠ ................................................................................................. 1

2. HĠZMETĠN TANIMI VE KULLANIM ALANLARI ............................................... 3

2.1. Hizmetin Tanımı ve Sınıflandırması........................................................... 3

2.1.1. Lisanslı Depoculuk ve Ürün Ġhtisas Borsacılığı Sistemi ...................... 4

2.1.2. Ticaret Borsaları .................................................................................. 6

2.1.3. Lisanslı Depoculuk ............................................................................ 11

2.1.4. Lisanslı Depo ĠĢletim Sisteminin Aktörleri ......................................... 14

2.1.5. Lisanslı Depoculukta ĠĢleyiĢ .............................................................. 17

2.2. Kullanım Alanları ve Lisanslı Depoculuğun Avantajları............................ 19

2.3. Hizmetin Ġkamesi ve Tamamlayıcı Unsurlar ............................................ 20

2.4. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ................................................................ 21

3. EKONOMĠK ĠNCELEME VE DEĞERLENDĠRME .......................................... 24

3.1. Ekonomideki GeliĢmeler .......................................................................... 24

3.1.1. Dünya Ekonomisi .............................................................................. 24

3.1.2. Türkiye Ekonomisi ............................................................................. 26

3.1.3. Tarım Sektörü ................................................................................... 27

3.2. Dünya‟da ve Türkiye‟de Lisanslı Depoculuk ............................................ 36

3.3. Yasal Çerçeve ve TeĢvik Durumu ........................................................... 38

3.3.1. Yasal Çerçeve ................................................................................... 38

3.3.2. TeĢvik Durumu .................................................................................. 41

3.4. Arz ve Talep Durumu ............................................................................... 44

3.4.1. Arz .................................................................................................... 44

3.4.2. Talep ................................................................................................. 50

3.4.3. Arz ve Talep KarĢılaĢtırması ............................................................. 65

3.5. Sektörün-Pazarın Yapısı ve Rekabet KoĢulları ....................................... 66

3.5.1. Öngörülen Kapasite Kullanım ve Doluluk Oranı ................................ 70

3.5.2. Hizmet SatıĢ Fiyatları ve KoĢulları .................................................... 72

4. KURULUġ YERĠ ............................................................................................ 74

4.1. Coğrafi Yapı ............................................................................................ 74

4.2. Sosyal ve Ekonomik Yapı ........................................................................ 76

vii

4.2.1. Nüfus ................................................................................................ 76

4.2.2. Ekonomik Durum .............................................................................. 77

4.3. Çevresel Etki Değerlendirme ................................................................... 80

5. TEKNĠK ĠNCELEME VE DEĞERLENDĠRME ................................................ 81

5.1. Mevcut Teknolojiler .................................................................................. 81

5.2. Teknoloji Seçimi ve ĠĢ AkıĢı ..................................................................... 81

5.2.1. Çelik Silolar ....................................................................................... 83

5.2.2. Araç Kaldırıcılar ................................................................................ 83

5.2.3. Siloya Ürün Alma Ünitesi - Tremi ...................................................... 83

5.2.4. Makine Binası ................................................................................... 83

5.2.5. Güç, Kumanda Bölümü ..................................................................... 83

5.2.6. Alt Konveyör...................................................................................... 83

5.2.7. Elevatör (TaĢıyıcı) ............................................................................. 84

5.2.8. Silo içi kantar (tumbalı baskül) .......................................................... 84

5.2.9. Silo Ġçi Akıs Boruları .......................................................................... 84

5.2.10. Üst Konveyör .................................................................................... 84

5.2.11. Toz Toplama Sistemi ........................................................................ 84

5.2.12. Sıcaklık Ġzleme ve Kontrol Sistemi .................................................... 84

5.2.13. Sıcaklık Algılayıcı ve Göstergesi ....................................................... 85

5.2.14. Havalandırma Fanı ........................................................................... 85

5.2.15. Silo Ġçi Kurutma Sistemleri ................................................................ 85

5.2.16. KarıĢtırma Sistemleri ......................................................................... 86

5.2.17. Soğutma Cihazı ................................................................................ 86

5.2.18. Otomatik Ġlaçlama Cihazı .................................................................. 86

5.2.19. Sevk Ġhraç Tankı ............................................................................... 86

5.2.20. Baskül ............................................................................................... 86

5.2.21. Hacim Ölçme Cihazı ......................................................................... 86

5.2.22. Ayırıcı (Temizleme – Eleme – Boylama Cihazı) ................................ 86

5.2.23. Silo Sondası ...................................................................................... 87

5.3. Tesis Kurulu Kapasitesi, Üretim Programı ve Öngörülen KKO ................ 87

5.4. Makine-Teçhizat Seçimi ve Spesifikasyonları .......................................... 87

5.5. ĠnĢaat ĠĢleri ve Tesis YerleĢim Planı ........................................................ 87

5.6. Organizasyon ve Ġnsan Kaynakları .......................................................... 88

5.7. Toplam Yatırım Tutarı ve Uygulama Planı ............................................... 89

5.7.1. Arsa Yatırımı ..................................................................................... 89

5.7.2. Etüd ve Proje Giderleri ...................................................................... 90

viii

5.7.3. ĠnĢaat Harcamaları ............................................................................ 90

5.7.4. Makine ve Teçhizat Giderleri............................................................. 93

5.7.5. Yardımcı Makine ve Teçhizat Giderleri ............................................. 95

5.7.6. TaĢıma ve Sigorta Giderleri .............................................................. 96

5.7.7. Montaj Giderleri ................................................................................. 96

5.7.8. TaĢıt Araçları ve DemirbaĢ Giderleri ................................................. 96

5.7.9. ĠĢletmeye Alma Giderleri ................................................................... 96

5.7.10. Genel Giderler ................................................................................... 96

5.7.11. Beklenebilecek Farklar ...................................................................... 96

5.7.12. Yatırım Uygulama Planı .................................................................... 98

5.8. Tam Kapasitede ĠĢletme Gider ve Gelirleri .............................................. 98

5.8.1. ĠĢletme Giderleri ................................................................................ 98

5.8.2. Tam Kapasitede ĠĢletme Gelirleri .................................................... 101

6. MALĠ ĠNCELEME VE DEĞERLENDĠRME ................................................... 104

6.1. Mali Değerlendirmeye Yönelik Varsayımlar ........................................... 104

6.2. Yatırımın Finansman Ġhtiyacı ve Kaynakları .......................................... 105

6.3. Proforma Maliyet, Gelir ve Gider ile Nakit Akımları ............................... 108

6.4. Amortisman ve Hurda Değer ................................................................. 110

6.5. Net Bugünkü Değer, Geri Ödeme Süresi ve Ġç Verimlilik Oranı ............. 111

6.6. BaĢabaĢ Noktası Analizi ........................................................................ 112

6.7. Katma Değer Etkisi ................................................................................ 113

6.8. Duyarlılık Analizleri ................................................................................ 114

KAYNAKÇA ........................................................................................................ 115

ĠLGĠLĠ KANUN VE YÖNETMELĠKLER ............................................................... 117

GÖRÜġÜLEN KĠġĠLER ...................................................................................... 117

EKLER ................................................................................................................ 118

ix

x

TABLOLAR

Tablo 1: Dünya Hububat Piyasası (Milyon Ton) 28

Tablo 2: Gayri Safi Yurt Ġçi Hasıla (Bin TL) 29

Tablo 3: TMO-Tüccar-ġirket-Diğer Kesimlere Ait Depo Tipi ve Kapasiteleri (Ton) 46

Tablo 4: Yozgat ve KomĢu Ġlleri Depo Kapasiteleri (Ton) 47

Tablo 5: Yozgat Ġlindeki Silo Kapasitelerinin Ġlçelere Dağılımı (Ton) 48

Tablo 6: KuruluĢ Ġzni Alan Lisanslı Depo ĠĢletmeleri 49

Tablo 7: 2006-2011 Yılları Türkiye Hububat Bakliyat Yağlı Tohum Üretim Miktarları (Ton)

52

Tablo 8: 2010 Yılında Yozgat Ġli ve Çevre Ġllerde Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar

Üretimi (Ton) 55

Tablo 9: Yozgat Ġli ve Ġlçelerinin 2006 - 2010 Yılları Arasında Hububat Baklagiller ve Yağlı

Tohumlar Üretim Miktarı (Ton) 56

Tablo 10: 2010 Yılında Yozgat Ġli KomĢu Ġller ve Türkiye'de Depolanabilir Üretim

Kapasitesi (Ton) 61

Tablo 11: 2010 yılı Bölgeler Bazında Türkiye Buğday Üretimi (Bin Ton) 62

Tablo 12: Türkiye Buğday Üretimi, Tüketimi, Stok DeğiĢimi ve Yeterlilik Derecesi 63

Tablo 13: Türkiye‟nin Yıllar Ġtibariyle Buğday Ġthalat ve Ġhracatı (Ton) 64

Tablo 14: Türkiye Arpa Üretimi, Tüketimi, Stok DeğiĢimi ve Yeterlilik Derecesi 64

Tablo 15: Yozgat İli Açık Kapalı Alanda Peşin ve Emanet Alımları (Ton) 66

Tablo 16: Yerköy ġube TMO‟dan Hububat Alan ĠĢletmeler ve Kapasiteleri 68

Tablo 17: TMO'nun Yozgat Ġli, KomĢu Ġlleri ve Bölgede SeçilmiĢ Bazı Ġllerdeki Emanet ve

PeĢin Alımları (Ton) 69

Tablo 18: Yozgat ve Ġlçelerinde Hububat Üretiminin Yıllara Göre Dağılımı ve Toplam

Ġçindeki Payı (Ton) 75

Tablo 19: Yozgat Ġlinde Ġl/Ġlçe Merkezi ve Köylerde Nüfus Dağılımı ve Türkiye

KarĢılaĢtırması 77

Tablo 20: Ġllerarası Rekabetçilik Endeksi‟ne Göre TR71 ve TR72 Ġlleri 79

Tablo 21: ĠnĢaat Harcamaları 93

Tablo 22: Makine ve Teçhizat Listesi ve Fiyatları (€) 94

Tablo 23: Yardımcı Makine ve Teçhizat Fiyatları 95

Tablo 24: Toplam Yatırım Tutarı ve Yıllara Dağılımı 97

xi

Tablo 25: Yatırım Uygulama Planı 98

Tablo 26: Tesisin Elektrik Tüketimi 99

Tablo 27: ĠĢçilik ve Personel Giderleri 100

Tablo 28: Tam Kapasitede ĠĢletme Giderleri 101

Tablo 29: Tam Kapasitede ve %62 Dolulukta ĠĢletme Gelirleri 102

Tablo 30: Tam Kapasitede ĠĢletme Sermayesi 103

Tablo 31: Toplam Finansman Ġhtiyacı ve Kaynakları ( € ) 105

Tablo 32: Anapara ve Faiz Ödemeleri ( € ) 105

Tablo 33: Kredi Ġtfaları ( € ) 106

Tablo 34: Proforma Maliyetler ( € ) 108

Tablo 35: Proforma Gelir ve Giderler ( € ) 108

Tablo 36: Proforma Nakit Akımları ( € ) 109

Tablo 37: Toplam ĠĢletme Giderleri Üzerinden BaĢabaĢ Noktası 112

Tablo 38: Amortisman Hariç Satılan Malın Maliyeti Üzerinden BaĢabaĢ Noktası 112

Tablo 39: Amortisman Dahil Satılan Malın Maliyeti Üzerinden BaĢabaĢ Noktası 112

ġEKĠLLER

ġekil 1: Lisanslı Depo ĠĢleyiĢ ġeması 17

ġekil 2: Yozgat ve KomĢu Ġllerinde Bulunan TMO Depoları ve Diğer Depoların Konumu 76

ġekil 3: Lisanslı Depoculukta ĠĢ AkıĢ ġeması 82

ġekil 4: ĠĢletme Organizasyon ġeması 89

GRAFĠKLER

Grafik 1: Uluslararası Hububat Konseyi Hububat ve Yağlı Tohumlar Fiyat Endeksi 35

Grafik 2: 2011 Yılı Türkiye Hububat Üretiminin Ürünlere Dağılımı 51

Grafik 3: 2007-2011 Yıllarında Yozgat Ticaret Borsasının Aylar Ġtibariyle Buğday Alım

Satım Miktarları (Ton) 67

Grafik 4: Yozgat ve SeçilmiĢ Bazı Ticaret Borsalarının ĠĢlem Hacimleri (Milyon TL) 80

xii

KISALTMALAR

AB Avrupa Birliği

ABD Amerika BirleĢik Devletleri

ARDA Agricultural and Rural Development Agency -Macaristan Tarım ve Kırsal Kalkınma Ajansı

B.Ö.G. Borç Ödeme Gücü

ÇKS Çiftçi Kayıt Sistemi

ELÜS Elektronik Ürün Senedi

FAO Food and Agriculture Organization of United Nations -BirleĢmiĢ Milletler Gıda ve Tarım TeĢkilatı

FEOGA Fonds Europeen d'Orientation et de Garantie Agricole. Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu

GSKD Gayri Safi Katma Değer

GSYĠH Gayri Safi Yurtiçi Hasıla

IGC International Grains Council- Uluslararası Hububat Konseyi

IRR Ġç Verimlilik Oranı

ISIC International Standart Industrial Classification (Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması)

ISO International Organization for Standardization

ĠBBS Ġstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması

KDV Katma Değer Vergisi

KKO Kapasite Kullanım Oranı

KOBĠ Küçük ve Orta Boy ĠĢletme

MAYDÜ Modern Açık Yığın Depolama Ünitesi

MUD Mekanize Ufki Depo

NACE Nomenclature Generale Des Activites Economiques Dans Les Communautes Europennes - Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin Ġstatistiki Sınıflaması,

NPV Net Bugünkü Değer

xiii

ORAN Orta Anadolu Kalkınma Ajansı

RG Resmi Gazete

SMS Short Message Service- Kısa Mesaj Servisi

TCMB Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası

TMO Toprak Mahsulleri Ofisi

TOBB Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

TR7 TR71 ve TR72 Ġlleri

TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, NevĢehir, KırĢehir

TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat

TSE Türk Standartları Enstitüsü

TTSG Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi

TÜĠK Türkiye Ġstatistik Kurumu

TUSAF Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu

UHK Ulusal Hububat Konseyi

URAK Uluslararası Rekabet AraĢtırmaları Kurumu Derneği

US-HRW Amerikan Sert Kırmızı Buğdayı

1

1. PROJE ÖZETĠ

Dokuzuncu Kalkınma Planında, tarım politikalarının belirlendiği stratejilerde yer

alan ve Avrupa Birliği (AB) normlarına uyum çalıĢmalar çerçevesinde yapılan

düzenlemeler ile ülkemizin tarım ve gıda sanayinin geliĢimine ve dünya ile

entegrasyonuna zemin oluĢturulmaktadır.

Bu kapsamda ortaya konan stratejilerde pazarlama konularından lisanslı

depoculuk faaliyetleri ile ilgili mevzuat düzenlenmiĢ; ancak, ürün ihtisas borsacılığı ile

ilgili kısım çalıĢma aĢamasındadır.

Yozgat Ġlinde gerçekleĢtirilmesi düĢünülen Lisanslı Depolama Tesisi için yapılan

fizibilite çalıĢmasında konuya iliĢkin kanunlar, yönetmelikler, standartlar ve çevresel

faktörler dikkate alınmıĢtır.

Yozgat il sınırları içerisinde gerçekleĢtirilmesi düĢünülen Lisanslı Depo tesisi,

yapılan analizler neticesinde ekonomik, teknik ve mali açıdan yapılabilir nitelikte

bulunmuĢtur.

Lisanslı depo iĢletmesi, depoculuk ana faaliyeti yanında, lisanslı depo Ģirketinin

ana sözleĢmesinde gösterilmek ve Bakanlıkça uygun görülmek kaydıyla, ilgili

mevzuatına uygun Ģekilde depoladığı ürünlere dayalı ya da iliĢkili ticaret,

antrepoculuk, taĢıma ve nakliye, sigorta, sanayi tesisi kurma, iĢleme, kurutma,

ayıklama ve benzeri diğer konularda da faaliyet gösterebilir. Proje konusu tesiste bu

gibi iĢletmeler ihtiyaç halinde sonraki yıllarda oluĢturulabilir.

Lisanslı depoculuğun ve borsaların geliĢiminin uzun vadede tarım sektörüne ve

bölgesel ve kırsal kalkınmaya büyük katkılar sağlayacağı kuĢkusuzdur. Ancak, henüz

yetersiz olan mevzuatın tamamlanması ve gereken düzenlemelerin yapılması,

TMO‟nun öncülüğünde ülke çapında depo ihtiyacının tamamlanarak sistemin

iĢleyiĢine dahil edilmesi, ürün ihtisas borsasının kurulması ve buna paralel olarak

ticaret borsaların da acente faaliyetlerini yerine getirmek üzere sisteme entegre

olmaları gerekmektedir.

2

Ülke ve bölgesel ekonomi açısından bakıldığında, bölgede yaratılacak katma

değer önemli düzeydedir. Projenin Yozgat ve çevre iller ticaretine ve sanayisine

katkıda bulunarak istihdam ve gelirin artmasına neden olacağı beklenmektedir.

HazırlanmıĢ olan Lisanslı Depo ĠĢletmeciliği Fizibilite Raporuna ait özet bilgiler

aĢağıda verilmektedir.

Yıl

YIL

KKO

BÖG

EUR

EUR

kiĢi

PROJE ADI Lisanslı Depo ĠĢletmeciliği Fizibilite Raporu PARA BĠRĠMĠ

PROJE SAHĠBĠ Yozgat Ticaret ve Sanayi OdasıEUR

KURULUġ YERĠ Yozgat

KURULU KAPASĠTE 60.000 Ton/Yıl Hububat Depolama

TOPLAM YATIRIM TUTARI (EUR) ÖNGÖRÜLEN FĠNANSMAN KAYNAKLARI

Sabit Yatırım 5.891.547 EUR %

Toplam Yatırım 6.105.505 Yabancı Kaynak 2.250.000 35%

Bağlı Değerler (ĠKDV) 284.161

ĠĢletme Sermayesi 78.858 Özkaynak 4.139.666 65%

Finansman Giderleri 135.100

Yatırıma BaĢlama Tarihi 01.03.2012 Yıllık ĠĢletme Gelirleri 1.001.981

ĠĢletmeye Geçme Tarihi 01.06.2013 Yıllık ĠĢletme Giderleri 339.361

Toplam Finansman 6.389.666 Toplam Finansman 6.389.666 100%

YATIRIM UYGULAMA PLANI TAM KAPASĠTEDE GELĠR VE GĠDERLER (EUR)

Tesisin Faydalı Ömrü 25 Brüt Gelir ve Gider Farkı 662.621

KAPASĠTE KULLANIM ORANLARI (KKO), BORÇ ÖDEME GÜCÜ VE NAKĠT FARKI

2013 2014 2015 2016 2017

627.621 265.194 73.813 49.248 64.209

BAġABAġ NOKTASI ANALĠZĠ

87% 100% 100% 100% 100%

8,97 1,53 1,14 1,10 1,13

Toplam ĠĢletme Giderleri Üzerinden 174.000 EUR 17% KKO

Satılan Malın Maliyeti Üzerinden (Amortisman Hariç) 265.207 EUR 26% KKO

GERĠ ÖDEME SÜRESĠ 8 Yıl 6 Ay FAYDA / MASRAF ORANI 1,14

TAM KAPASĠTEDE ĠSTĠHDAM 20

Satılan Malın Maliyeti Üzerinden (Amortisman Dahil) 819.481 EUR 82% KKO

NET BUGÜNKÜ DEĞER (%8 Isk.) 717.894 ĠÇ VERĠMLĠLĠK ORANI (IRR) 9,47 %

YATIRIMIN YARARLANACAĞI BÖLGESEL TEġVĠKLER

KuruluĢ Yerinin TeĢvik Bölgesi 3 Brüt Asgari Ücret 886,5 TL

SGK ĠĢveren Hissesi TeĢvik Süresi 3 Yıl Faiz Destek Puanı (%) 1,00

Vergi Ġndirim Oranı 60% Faiz Destek Limiti (EUR) 206.526

Yatırıma Katkı Oranı (Vergi Katkısı Oranı) 20% Faiz Destek Süresi (Yıl) 5 Yıl

3

2. HĠZMETĠN TANIMI VE KULLANIM ALANLARI

2.1. Hizmetin Tanımı ve Sınıflandırması

Depolamadaki amaç, ürünün baĢlangıçtaki kalite ve sınıfının mümkün

olduğunca korunması, dane kalitesi üzerinde olumsuz etkide bulunan değiĢimlerin en

aza indirgenmesi, iklim koĢullarının ve zararlıların depolanan ürüne nitelik ve nicelik

yönünden vereceği zararların azaltılması, ürünleri çeĢitli aĢamalarda iĢleyerek

kıymetlenmesinin sağlanması ve iĢletme hayvancılığının güvence altına alınması,

pazar fiyatlarının izlenmesiyle ürünlerin en yüksek fiyatla satıĢ olanağının

sağlanmasıdır.

5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ile Lisanslı depo, tarım

ürünlerinin sağlıklı koĢullarda muhafaza ve ticari amaçla depolanması hizmetlerini

sağlayan tesis olarak tanımlanmıĢtır.

Lisanslı depoculuk faaliyetleri, Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin

Ġstatistiki Sınıflaması, NACE Revize 2‟ye göre UlaĢtırma ve Depolama Hizmetleri

içinde Depolama ve Ambarlama Hizmetleri içerisinde yer almaktadır.

H ULAġTIRMA VE DEPOLAMA HĠZMETLERĠ

H.52 TaĢımacılık için depolama ve destekleyici faaliyetler

H.52.1 Depolama ve ambarlama hizmetleri

H.52.10 Depolama ve ambarlama hizmetleri

Fizibilite konusu tesis, Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo

Yönetmeliği kapsamında iĢletilecektir. Bu kapsamda depolanacak ürünler, buğday,

arpa, çavdar, yulaf, mısır, çeltik, pirinç, süpürgedarısı (sorghum), tritikale, akdarı,

mercimek, nohut, fasulye, bakla, bezelye, ayçiçeği, susam, keten tohumu, soya

fasulyesi, papağan yemi/yalancı safran tohumu, kolza, haĢhaĢ tohumu gibi ürünler ile

Bakanlığının onayına tabi olan, genellikle hububat depolarında depolanabilecek diğer

ürünler olarak tanımlanmıĢtır.

4

Yönetmeliğin amacı, hububat, baklagiller ve yağlı tohumların ticaretini

kolaylaĢtırmak, depolanması için yaygın bir sistem oluĢturmak, ürün sahiplerinin

mallarının emniyetini sağlamak ve kalitesini korumak, lisanslı depo iĢleticilerinin

kiĢiler arasında ayrım yapmaksızın hububat, baklagiller ve yağlı tohumları kabul

etmelerini temin etmek, ürünlerin mülkiyetini temsil eden, satıĢını ve teslimini

sağlayan, teminat olarak verilebilen ürün senedi çıkartmak ve standartları belirlenmiĢ

hububat, baklagiller ve yağlı tohumların depolanması hizmetini sunan lisanslı depo

iĢletmelerinin kuruluĢ, iĢleyiĢ ve denetimine iliĢkin usul ve esasları düzenlemektir.

Yönetmelik, yetkili sınıflandırıcılar tarafından standartları belirlenen hububat,

baklagiller ve yağlı tohumların, emniyetli ve sağlıklı koĢullarda depolanmasına ve

ürün senetleri vasıtasıyla ticaretinin kolaylaĢtırılmasına iliĢkin hizmet ve faaliyetleri

yürütmek üzere hububat, baklagiller ve yağlı tohumlar lisanslı depo iĢletmelerinin

kurulması ve lisans alması ile bunların iĢleyiĢ ve denetimine iliĢkin usul ve esasları

kapsamaktadır.

2.1.1. Lisanslı Depoculuk ve Ürün Ġhtisas Borsacılığı Sistemi

Lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsacılığı; depolamaya uygun nitelikte olan

ve standardize edilebilen hububat, baklagiller, yağlı tohumlar, pamuk, fındık, zeytin,

zeytinyağı gibi ürünlerin, sınıf, kalite ve standartlarının yetkili sınıflandırıcı

laboratuvarlarca belirlenmesi, modern altyapıya sahip sağlıklı ortamlarda

depolanması ve bu ürünlerin ticaretinin ürünün mülkiyetini temsil eden ürün senetleri

vasıtasıyla uluslararası alanda da faaliyet gösterebilecek nitelikteki ürün ihtisas

borsasında yapılmasını öngören bir sistemdir.

Tarım sektörü; geniĢ tarım arazilerine, elveriĢli ve çeĢitli iklim yapısına ve buna

bağlı olarak zengin bir tarımsal ürün yelpazesine sahip olan Ülkemizin ekonomisinde

önemli bir yer tutmaktadır. Tarımsal üretimin önemli bölümünü hububat, baklagiller,

pamuk, fındık, yağlı tohumlar, zeytin, zeytinyağı gibi standardize edilebilen, dayanıklı,

depolamaya müsait tarım ürünleri oluĢturmaktadır. Ülkemizde tarım ürünleri ticareti

hacmi, piyasa yapısı ve kullanılan araçlar geliĢmiĢ ülkelerdeki seviyenin oldukça

gerisindedir.

5

Sektörde yaĢanan sorunların aĢılması ve depolamaya uygun nitelikteki ürünlerin

ticaretinin dünya ile rekabet edilebilir bir düzeye çıkarılması, ancak pek çok geliĢmiĢ

ülkede uygulanan lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsacılığı sisteminin ülkemizde

de etkin ve yaygın bir biçimde kurulması ile mümkün olacaktır.

Dünyada ve Ülkemizde ihtisas borsalarına yöneliĢ, ürünlerin kalite analizlerinin

yapılması ve standartlara ayrılması için laboratuvarlar ile mahsulün uygun koĢullarda

sigortalı–teminatlı olarak muhafaza edilmesi için lisanslı depoların kurulması ve

ürünlerin modern pazarlama teknikleri–finansal enstrümanlarla desteklenmesi

uygulamalarını beraberinde getirmiĢtir.

Türkiye'de ürün ihtisas borsalarının hayata geçirilmesine yönelik ilk adım, 1994

yılında, BirleĢmiĢ Milletler Gıda ve Tarım TeĢkilatı‟nca (FAO) iĢbirliği teklif edilmesi

akabinde gündeme gelmiĢtir. Devletin tarım sektörüne müdahalesinin azaltılarak

ticaret borsalarındaki alım–satımların canlandırılması amacıyla gündeme getirilen

öneriyi 1996 yılında BirleĢmiĢ Milletler Ticareti GeliĢtirme Örgütü ve Dünya Bankası

desteği ile hazırlanan "Tarımsal Ürün Piyasalarını GeliĢtirme Projesi" çerçevesinde

pilot ürün olarak belirlenen pamuk için Ġzmir, Adana ve ġanlıurfa‟da, buğdayda ise

Konya, EskiĢehir, Polatlı ve Edirne‟de ihtisas borsaları kurulması öngörülmüĢtür.

(Simsaroğlu, 2002: s. 69).

Bugünkü mevzuatta, Ürün ihtisas borsaları ve/veya ticaret borsaları altında

çalıĢtırılacak lisanslı depolar; teslim edilen ürünleri iĢletmelerine kabul etmek

gerekiyorsa depolamaya uygun hale getirmek, kalite ve miktarını belirlemek,

sigortalamak ve uygun Ģartlarda depolamak; iĢletmelerine kabul ettikleri ürünün

karĢılığı olarak, sahibine borsada alınıp satılabilecek ve rehin konularak banka kredisi

alınabilecek bir ürün senedi temin etmek ve istek halinde sahibine ürünü zaman

geçirmeden teslim etmek görevlerini yürütmekle yükümlüdürler.

Sistemin iyi iĢleyebilmesi için gerekli temel Ģartlar ise;

Genel kabul görmüĢ ürün standartlarının oluĢturulması,

Laboratuvar/referans laboratuvar organizasyonu yapılması,

Sistem araçları arasında uygun bilgi iletiĢim ağı kurulması,

6

Ücreti uygun ve güvenilir lisanslı depolar yapılması,

Ürün senedinin alınıp satıldığı borsaların oluĢturulması,

KDV‟den arındırılmıĢ ürün senedi ticaretinin sağlanması,

Tarım ürünlerinin ihraç ve ithalatına iliĢkin istikrarlı bir dıĢ ticaret rejimi

uygulanması,

Tarım ürünlerinin fiyatlarının müdahale olmadan serbest piyasa

koĢullarında oluĢmasının sağlanmasıdır.

2.1.2. Ticaret Borsaları

5174 sayılı „Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar

Kanunu‟nda; Ticaret Borsaları, bu Kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dahil

maddelerin alım satımı ve borsada oluĢan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı iĢleriyle

meĢgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kiĢiliğine sahip kurumlardır‟ Ģeklinde tarif

edilmektedir.

Türkiye‟de 109 adet ticaret borsası faaliyet göstermekte olup bu borsaların

büyük bir kısmı mevzuat kapsamında ürün alıĢ satıĢındaki tescil iĢlemini

yapmaktadırlar. Bazıları ürünün aynı anda pek çok alıcının bulunduğu ortamda

onlara gösterilerek yapıldığı satıĢ salonu bulunan borsalar olup, birkaç tanesi de

laboratuvar analizi yapıldıktan sonra satıĢ salonlarında alım satımın yapıldığı

borsalardır.

Ticaret borsalarının temel iĢlevi; üretimi ve tüketimi son derece yaygın olan

tarımsal mahsullerin fiyatlarında zaman ve mekân gibi faktörlere bağlı olarak oluĢan

farklılıkların kısmen telafi edilmesi, karĢılıklı pazarlık usulü ile belirlenen istikrarlı bir

fiyat oluĢmasının sağlanması ve oluĢan bu fiyatın tespit, tescil ve ilan edilmesidir.

Borsaların söz konusu iĢlevi yerine getirmedeki baĢarı seviyesi arttıkça, ürünler

tüketiciye reel değeri ile yansıyacak ve tüketiciler fahiĢ fiyatlarla karĢı karĢıya

kalmayacaklardır.

Ticaret borsalarının bazı ürünlerle ilgili asgari kalite standartlarının

belirlenmesine yönelik yaptıkları çalıĢmalar, tüketicilerin minimum ölçülerde dahi olsa

satın aldıkları ürünlerin belirli bir standardın altına düĢmemesi ve buna paralel olarak

7

da yapılan ödemenin karĢılığının alınması/güvenli alıĢveriĢ yapılmasının teminat

altına alınması gibi tüketicilere oldukça önemli faydalar sağlamaktadır.

Toplumun temel üretici kesimlerinden biri olan çiftçiler; ticaret borsalarında

ürünlerini birden çok alıcı karĢısında satıĢa sunabilmekte, bu sayede gündelik Ģartlar

çerçevesinde ürünlerini güvenli bir Ģekilde ve mümkün mertebe gerçek değerine

yakın fiyatlar üzerinden pazarlayabilmektedirler.

Borsalarda üretilen mahsullerin kantarlarda tartılması ile laboratuvarlarda

fiziksel–kimyasal analizlere tabi tutulması suretiyle kalite özelliklerinin tespit/tescil

edilmesi baĢta olmak üzere bir takım hizmetleri kurumsal teminat altında alınması

imkânı da sunulmaktadır.

Üretici ve tüketiciler için sağlanan yararların çoğunluğu tüccar kesim için de

geçerlidir. Ticaret borsalarının tüccara sağladığı en önemli fayda; ihtiyaç duyduğu

malı serbest piyasa ekonomisi iliĢkileri ve kuralları çerçevesinde, karĢılıklı pazarlık

usulü ile belirlenen geçerli, istikrarlı fiyatlar üzerinden ve risk üstlenmeden satın

alabilme imkânıdır.

Ticaret borsalarının tüccara sağladığı bir baĢka imkân ise; malın teslim

edilmemesi, istenilen kalite/standarda sahip olmaması veya taahhüt edilen zamanda

temin edilememesi gibi risklerden dolayı herhangi bir anlaĢmazlığın olması halinde,

hakem heyeti vasıtasıyla anlaĢmazlığın çözüme kavuĢturulmasıdır. Tüccar bu

yöntem sayesinde konuyu adli mercilere taĢımasından kaynaklanan zaman ve para

kaybına uğramadan, daha hızlı bir Ģekilde sonuç elde etme fırsatına eriĢmektedir.

Böylelikle; tesis ettikleri istikrarlı ve güvenli piyasalar vasıtasıyla borsalar, ihtiyaç

duyulan ürünlerin alınıp satılması ve istikrar ortamından ticarî faaliyetler için önemli

avantajlar sağlanması açısından tüccarın önünü açmaktadır.

Ticaret borsalarının ihracatçılara sağladığı en önemli fayda; uluslararası

piyasalara yönelik üretim yapılabilmesinin “olmazsa olmaz” koĢulunu teĢkil eden

“ihtiyaç duyulan hammadde/ihraç malının, öngörülen kalite ve standartlarda, en

hızlı/risksiz, düzenli ve kesintisiz bir Ģekilde, reel fiyatlar üzerinden ve risk

üstlenmeden tedarik edebilme olanağı yaratmasıdır.

8

Öte yandan; gıda, tekstil gibi sanayi dallarında faaliyet gösteren üretici

ihracatçılar yine ticaret borsaları sayesinde, vadeli alım sözleĢmeleri yapmak

suretiyle ihracat taahhütlerini zamanında, istenilen kalite ve fiyatlar üzerinden yerine

getirebilmektedirler.

Sanayicilerin ticaret borsalarının baĢarıları ile orantılı olarak daha sağlıklı

hedefler belirleyebilecek ve uzun vadeli taahhütlerde bulunabileceklerdir.

Ticaret borsalarının ekonomik ve sosyal hayatının bütünü üzerinde de kayda

değer faydaları bulunmaktadır:

Çiftçilerin elde ettikleri gelirlerin güvence altına alınarak sosyal sorunların

asgariye indirgenmesi,

Devletin tarım sektörüne yönelik uyguladığı destekleme politikalarından

kaynaklanan mali yükümlülüklerinin azalması,

Tarımsal mahsullerin borsaya tescil oranının arttırılması ölçüsünde kayıt

dıĢılığın ortadan kaldırılması ve vergi, stopaj kayıp ve kaçaklarının önlenmesi,

Üyeler arasındaki ihtilafların borsa hakem heyeti vasıtasıyla çözülmesine

sayesinde zamandan tasarruf edilmesi ve adalet kurumlarının iĢ yükünün

azaltılması,

Borsanın sağladığı fiyat istikrarı nedeniyle düĢük gelir seviyelerindeki gıda

harcamalarında göreceli istikrar sağlanması ve muhtemel toplumsal

problemlerin önüne geçilmesi,

Ürünlerle ilgili sağlıklı ve bilimsel istatistikî verilerin toplanması,

Çiftçi, tüccar ve sanayicinin bölge ile ilgili sektör adına lobi çalıĢmalarında

bulunulmasına imkân sağlanması,

Bankacılık, sigortacılık, lisanslı depo imalat ve iĢletmesi, borsa faaliyetleri gibi

alanlardaki projeler ile bölge, ülke ve küresel bazda pazarlama/ enformasyon

ağları kurulmasına yönelik çalıĢmalar sayesinde biliĢim teknolojileri, inĢaat,

ulaĢım, hizmet gibi birtakım tali sektörlerin iĢ hacimlerine müspet etki

yapılması.

Mevcut durumda, ticaret borsalarının, il ve ilçe sınırı ile sınırlanmıĢ olması,

yönetim sürekliliğinin olmayıĢı, sermaye yükümlülüğü ve gelirlerinin yetersizliği ile

9

laboratuvar, bilgi-iletiĢim, yazılım gibi yatırımların yapılamaması eksiklikleri olarak

görülmektedir.

Tarımsal üretimin gerçekleĢtirilme, sürdürülebilir kılınma ve rekabet koĢulları

ziraî mahsuller için her geçen gün daha etkin tedarik ve pazarlama yöntemleri

geliĢtirilmesi/uygulanması zorunluluğunu beraberinde getirmektedir.

Tarımsal ürün piyasalarında tam rekabet koĢullarının iĢletilebilmesi, ticaret

borsalarının kurumsallaĢtırılması, toplumların üretim imkânlarının optimizasyonu ve

kaynakların etkin kullanımıyla gerçekleĢtirilebilecektir.

Ticaret borsacılığında, piyasa hareketlerinde ortaya çıkan riskleri ve

dengesizlikleri giderecek mekanizmalar oluĢturulması ve borsaların kurumsallaĢması

kapsamında fonksiyonlarını geliĢtirebilmesi için;

- Ürün bazında yapılandırılan “Ġhtisas Borsaları” kurulması veya mevcut ticaret

borsalarının ürün ihtisas borsası Ģeklinde yeniden organize edilmesi,

- Stoklama imkânlarının geliĢtirilmesi ve ürün ihtisas borsalarının tamamlayıcı bir

unsuru olarak “Lisanslı Depoculuk” uygulamalarının geliĢtirilmesi ve

yaygınlaĢtırılması,

- Tarımsal mahsullerin alıcı ve satıcılarını bir araya getiren ve “satıĢ salonu” adı

verilen fiziki mekânların oluĢturulması,

- Ürünlerin kalitelerinin test edilmesi, test sonuçlarına göre sınıflandırılması ve

elde edilen verilere göre standardizasyon sağlanması için ihtiyaç duyulan

laboratuvarların tesisi, yaygın hale getirilmesi ve sürekli bir ilerleme içerisinde

olan teknolojinin imkânlarından azami ölçüde yararlanılmasının teĢvik edilmesi,

- Ulusal ve uluslararası düzeyde iletiĢim ve enformasyon ağları kurulması,

düzenli ve güvenilir istatistikî veri tabanları oluĢturulması,

- Forward, futures, opsiyon ve swap iĢlemleri gibi çağdaĢ finansal enstrümanların

kullanılmaya baĢlanması ve bunlara paralel olarak vadeli iĢlem borsalarının

hayata geçirilmesi gerekmektedir.

Dünya genelinde ticaret borsacılığında, çok sayıda ürünün alınıp satıldığı bir

yapıdan tek bir üründe uzmanlaĢan, iĢleyiĢi itibarıyla ülke sınırlarını aĢarak bölge ve

10

dünya genelinde söz sahibi olan ihtisas borsalarına yönelme eğilimi

gözlemlenmektedir.

Tarımsal ürünlerin iĢlem gördüğü piyasalar olan ticaret borsalarının tam rekabet

piyasası koĢulları ile uyumlu hale getirilmesine yönelik temel giriĢimlerin baĢında;

gerek ülke ve bölge, gerekse de dünya ölçeğinde emtianın homojenleĢtirilmesi

amacıyla ürün test laboratuvarlarının yaygınlaĢtırılması gelmektedir. Söz konusu

laboratuvarlar, ürünlerle ilgili sübjektif tasarrufların ortadan kaldırılması, tekelciliğin ve

spekülatif hareketliliklerin engellenmesi ve standardizasyonun sağlanması suretiyle

tam rekabet koĢullarının hakim olmasına yönelik ilk adım olacaktır.

Ticaret borsalarının tam rekabet piyasası koĢullarına

uyumlaĢtırılması yolundaki bir diğer önemli adım ise; esnek

olmayan talep ve arz koĢulları nedeniyle tarımsal ürünlerin

fiyatlarındaki dalgalanmaların önlenmesi amacıyla daha

önce değinilen iradi risklerin minimize edilmesine yönelik

giriĢimlerdir. Bu bağlamda, uluslararası standartlara uygun

yapılacak stoklama iĢlemleri, fiyat dalgalanmalarının

önlenmesi için alınması gereken ilk tedbirdir. Bilindiği

üzere, yeterli deposu olmayan üreticiler ürünlerini hasat sezonu sonunda oluĢan fiyat

üzerinden satmaya mecbur olmakta, yüksek ürün arzından dolayı fiyatlar düĢmekte

ve mahsulün düĢük fiyattan satılması üreticileri mağdur etmektedir.

Ülkemizde, hububat konusunda son yıllarda yüksek verim ve kalite yönünden

olumlu geliĢmeler gözlenmektedir. Özellikle üreticilerin sertifikalı tohum kullanım

miktarı artmıĢtır. Ancak, son iki yılda yaĢanılan kuraklıklar neticesinde olumsuz

etkilenmiĢtir. Kalite konusunda bilinçlenen üreticiler, hububatta kaliteyi etkileyen süne

ve kımıla karĢı mücadelesini her yıl sürdürmekte, kaliteli ürünün yüksek fiyattan iĢlem

gördüğünü bilmektedir. Ġl ve Ġlçe Tarım Müdürlükleri ve Ticaret Borsaları üreticinin

kaliteye yönelmesinde önemli bir etken olmuĢtur.

Lisanslı depoculuğun ilk uygulamasının yapıldığı Polatlı bölgesinde bulunan

Polatlı Ticaret Borsası, her gün hububat alım ve satımının gerçekleĢtiği ve serbest

11

piyasa koĢullarında fiyatların oluĢtuğu modern, güvenilir ve hızlı bir Ģekilde hububat

ticaretine yön veren borsa olarak örnek teĢkil etmektedir.

Ürün ihtisas borsaları için (1) tescil, (2) tartım, (3) numune alma ve ürün

kalitesini belirleme, (4) spot satıĢ, (5) bilgi iĢlem, (6) ürün/elektronik ürün senedi

oluĢturma ve ticareti, (7) alivre iĢlemler ve takas merkezi ve (8) ürün depolama fiziki

alt yapılarına ihtiyaç duyulmaktadır. Ülkemizdeki ticaret borsalarının çoğu tescil iĢlemi

dıĢındaki görevleri yürütecek alt yapıdan yoksundur. Kendilerini geliĢtiren az sayıda

borsamızda ise yalnızca ilk dört hizmeti verilebilmektedir.

Sonuç olarak, mevcut ticaret borsalarımız, ihtisas borsacılığının gereği olan

faaliyetleri yürütebilmeleri için sistem, personel istihdamı ve alt yapı bakımlarından

önemli ölçüde geliĢtirilmeye ihtiyaç duymaktadırlar.

Ürün Ġhtisas Borsası sisteminde; baĢta hükümeti temsilen Gümrük ve Ticaret

Bakanlığı ve ticaret borsaları olmak üzere; üretici, tüccar ve sanayici

organizasyonları; lisanslı depolar, merkezi kayıt kuruluĢu, sigorta Ģirketleri ve

bankalar yer alacaktır.

2.1.3. Lisanslı Depoculuk

Sistemin faaliyete baĢlamasıyla birlikte; üreticiler ürünlerini depolayabilecekleri

güvenli, sağlıklı ve sigortalı depo imkânına kavuĢacak ve ürünlerini, fiyatların düĢük

olduğu hasat dönemlerinde ellerinden çıkarmak zorunda kalmayacaktır. Bu imkân,

sektörün tüm aktörlerinin yararına olacaktır. Zira piyasada arz ve talep dengesinin

oluĢması sağlanacak, sene içerisinde yaĢanan büyük fiyat dalgalanmalarının önüne

geçilecek ve hasat dönemi dıĢındaki dönemlerde ürün tedarik etme konusunda

yaĢanan sorunlar büyük ölçüde ortadan kalkacaktır.

Ürün sahipleri, ürünlerini yakın çevrelerindeki tacirlere pazarlamak yerine ürün

ihtisas borsası sayesinde tüm Türkiye‟ye hatta uluslararası pazarlara ulaĢabilecek ve

çok sayıda alıcının rekabetinden yararlanarak daha yüksek kazanç elde

edebileceklerdir. Ürün sahipleri ayrıca ellerindeki ürün senetlerini teminat olarak

göstererek bankalardan uygun koĢullarda kredi alma olanağına sahip olacaklardır.

12

Profesyonel depoların kurulmasıyla sanayiciler iĢletmelerinin ihtiyaçları için

depolar inĢa etme ve bunları iĢletme maliyetlerinden kurtulacaktır. Bunun yanı sıra,

sanayiciler ve tacirler yıl içerisinde ihtiyaç duydukları ürünleri Ürün Ġhtisas Borsasında

güvenilir biçimde ve hatta elektronik ortamda tedarik edebileceklerdir.

Sistem sayesinde çağın gerektirdiği tüm teknolojik imkânlara sahip

laboratuvarlarca tüm ürünlerin kaliteleri ve standartları belirlenecek, ürünlerin fiyatları

borsada kalite ve sınıflarına göre oluĢacaktır. Böylece her kalitedeki ürünün hak ettiği

fiyatlardan satılması sağlanarak bu noktada yaĢanan hak kayıplarının önüne

geçilecektir. BaĢka bir boyut ise sektörde kalite bilincinin artacak olması sonucunda

kaliteli üretimin teĢvik edilecek olmasıdır.

Uluslararası alanda faaliyet gösterecek olan ürün ihtisas borsasının

kurulmasıyla birlikte çok sayıda alıcı ve satıcının bulunduğu büyük bir ticaret

platformu ve geliĢmiĢ bir piyasa oluĢacaktır. Bu sayede Ülkemizde tarım ürünleri

ticareti fiziki ticaret noktasından, elektronik ürün senetlerinin ticaretine ve vadeli iĢlem

araçlarının ticaretine doğru bir geçiĢ yaĢayacaktır. Öte yandan kurulacak ürün ihtisas

borsasının yalnızca Ülke içinde değil Ortadoğu, Balkanlar ve Türki Cumhuriyetlerde

de faaliyet göstermesi öngörülmektedir. Böylece Ülkemiz bu bölgelerdeki tarım

ürünleri ticaretinin merkezi konumuna gelecektir.

Buna ilaveten, ürünleri temsil eden ürün senetleri ve elektronik ürün senetlerinin

hisse senedi, döviz, altın gibi araçlara alternatif bir yatırım aracı olması

beklenmektedir. Zira bu senetler, faizsiz yatırım araçları olmaları nedeniyle özellikle

Ortadoğu sermayesini kendisine çekebilecek bir potansiyele sahiptir.

Sistemin yerleĢmesi ve dengeli bir piyasanın oluĢması neticesinde Devletin

piyasaya müdahale etme ve alım yapma ihtiyacı ortadan kalkacaktır. Sistem ile

birlikte Devletin yalnızca düzenleyen ve denetleyen bir otorite olması ve sektördeki

özel sektör payının artması hedeflenmektedir. Bu sistemin getireceği avantajlar

sayesinde sektördeki kayıt dıĢılığın azalması, Ülkemizdeki tarımsal ürünlere iliĢkin

daha kesin istatistiksel verilerin derlenebilmesi ve bu sayede tarımsal politikaların

sağlıklı bir biçimde oluĢturulması amaçlanmaktadır.

13

Sistemin öngördüğü depoların, laboratuvarların ve borsanın kurulmasının çok

büyük yatırımlar gerektirmesi, özel sektörün bu konuya ilk etapta tereddütle

yaklaĢması ve sektörün bu konuda yeterli düzeyde bilgi sahibi olmaması gibi

sebeplerle mevzuat altyapısı bütünüyle hazır olan sistemin kurulması oldukça zaman

almıĢtır. Ancak zaman içinde sektörün bu konuda bilinçlenmesinin ve sisteme yönelik

getirilen vergi istisnaları ve yatırım teĢviklerinin de etkisiyle sistemin kurulmasında

büyük bir ivme kazanılmıĢ ve sistem faaliyete baĢlamıĢtır.

Bugüne kadar 7 adet lisanslı depoculuk anonim Ģirketine Ġç Ticaret Genel

Müdürlüğünce kuruluĢ izni verilmiĢ olup, bu Ģirketlerin faaliyet izni alması için gerekli

olan çalıĢmalar sürmektedir.

Anılan Ģirketlerden bir tanesi olan ve TOBB ve TMO öncülüğünde kurulan

Ģirket, Ankara‟nın Polatlı ilçesinde hububat alanında faaliyet göstermek üzere

faaliyetine baĢlamıĢtır.

Ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyet gösterecek olan Ürün Ġhtisas Borsasının

kuruluĢ çalıĢmaları Ġç Ticaret Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülmektedir.

Borsanın muhtemel kurucuları ve bunların ortaklık payları belirlenmiĢtir. KuruluĢ

çalıĢmalarını yürütmek üzere Borsanın muhtemel kurucu ortaklarının temsilcilerinden

oluĢturulan bir müteĢebbis heyet bu konudaki çalıĢmaları sürdürmektedir.

Lisanslı depo iĢletmelerinin ve diğer kuruluĢların mevzuatta öngörülen

yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı ortaya çıkan zararları tazmin etmek

üzere, 5300 sayılı Kanunda kurulması öngörülen Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu,

27.05.2009 tarihi itibariyle faaliyetine baĢlamıĢtır.

Polatlı Ticaret Borsası bünyesinde bulunan Hububat Teknolojileri Laboratuvarı,

ürünleri analiz etmek, ürünün nitelik ve özelliklerini belirlemek, standartlara uygun

olarak sınıflandırmak ve bu hususları belgelendirmek üzere yetkili sınıflandırıcı lisansı

almıĢtır. Öte yandan, itiraz üzerine ürünleri analiz etmek, görev alanındaki yetkili

sınıflandırıcıların kalibrasyon, uygunluk kontrol ve denetimini yürütmek üzere hububat

konusunda Toprak Mahsulleri Ofisi referans yetkili sınıflandırıcı olarak

lisanslandırılmıĢtır.

14

Ülkemiz, tarımsal üretimde ve ürünlerin ticaretinde büyük bir potansiyele

sahiptir. Bu potansiyelinin kullanılması ve dayanıklı tarım ürünlerinin ticaretinde

dünya ile rekabet edebilir bir düzeye ulaĢılması için lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas

borsacılığının ülkemizde etkin ve yaygın bir biçimde kurulması elzemdir.

Ġlk lisanslı depo iĢletmesinin kısa zaman içerisinde faaliyete geçmesi ve

uygulamanın sonuçlarının alınmaya baĢlanması ile birlikte sektörün bu konuya olan

ilgisinin giderek artacağı, kuruluĢu tamamlanan diğer iĢletmelerin de birer birer

faaliyete geçeceği ve onları yeni yatırımların izleyeceği düĢünülmektedir.

Mevcut durumda, birçok depo teknik eksiklikler içermektedir; bu da

çiftçilerimizin, kooperatiflerin, tüccarların ve TMO‟nun ürünleri sağlıklı Ģekilde

koruyamamasına ve kalitesinin düĢmesine neden olmakta ve ürünler rahat

iĢlenememektedir. Bundan dolayı eski depoların teknik olarak iyileĢtirilme olanakları

varsa iyileĢtirilmeli, yeni yapılacak depoların ise bu kurallar ve lisanslı depoculuk

yönetmeliği göz önüne alınarak planlanmasını gerekmektedir.

2.1.4. Lisanslı Depo ĠĢletim Sisteminin Aktörleri

Mevzuata göre lisanslı depoculuk iĢletim sisteminin aktörleri aĢağıda

tanımlanmıĢtır.

Mudiler: Depolama hizmetleri için ürününü lisanslı depoya teslim eden veya lisanslı

depo iĢletmesince düzenlenen ürün senedini mevzuata uygun olarak elinde

bulunduran gerçek veya tüzel kiĢiler.

Lisanslı Depolar: Ürünlerin depolanması hizmetleri ile iĢtigal eden, Bakanlıktan

lisans alan anonim Ģirketler.

Yetkili Sınıflandırıcılar: Ürünleri analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen,

standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren laboratuvarları

iĢleten Bakanlıktan lisans alan gerçek ve tüzel kiĢiler,

Hakem Yetkili Sınıflandırıcılar: Yetkili sınıflandırıcıların yaptıkları ürün analiz ve

sınıflandırma iĢlemlerine karĢı itiraz yapılması durumunda, yeniden alınan temsili

numuneyi analiz eden ve itirazı sonuçlandırmak görevini üstlenen, o bölge ya da

15

grupta yer alan ve Bakanlıkça son iki yıldaki bu Yönetmelik hükümlerine uygunluk

performansı da gözetilerek belirlenen yetkili sınıflandırıcılar.

Bazı ticaret borsalarının laboratuvarları mevcut halleri ile hakem yetkili sınıflandırıcı

(Laboratuvar) olma özelliğindedirler.

Referans Yetkili Sınıflandırıcılar: Görev alanındaki yetkili sınıflandırıcıların

kalibrasyon, uygunluk kontrol ve denetimini yürüten, ürün analiz yöntemlerinin

geliĢtirilmesi ve standardizasyonunun sağlanması için ulusal ve uluslararası bilimsel

kuruluĢlar ile çalıĢma yapan, eğitim veren, Ģahit numuneler ile itiraz ve

anlaĢmazlıklarda istem üzerine veya Bakanlıkça görevlendirildiğinde tarım ürünlerini

analiz eden ve görüĢ veren, analiz metotları konusunda akredite edilmiĢ bulunan

kamu veya özel laboratuvarları iĢleten ve Bakanlıktan lisans alan gerçek veya kamu

ve özel tüzel kiĢiler.

Tanıma uygun olarak, halen faaliyette bulunan bazı kamu kurum laboratuvarları

ve bazı ticaret borsalarının laboratuvarları, referans yetkili sınıflandırıcı özelliğini

taĢımaktadırlar. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının onayı ile sisteme katılabilirler.

Ürün Ġhtisas Borsası: Ürün, ürün senetleri ve alivre sözleĢmelerin alım satımına

aracılık eden, ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyet gösteren, Bakanlıktan lisans

alan anonim Ģirketler.

Tazmin Fonu: Lisanslı depo iĢletmesinin, kanunda ve mudiyle yapacağı sözleĢmede

öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı ortaya çıkan zararları

tazmin eden, tüzel kiĢiliği haiz kuruluĢ. Fonun ana gelirlerini lisanslı depoculuk hizmet

bedelinin binde beĢi, ürün senedi tescilinin yüzde onu, ürün senedi alım satımının

binde yarımı oluĢturmaktadır.

Elektronik Kayıt KuruluĢu: Yönetmelik hükümleri çerçevesinde elektronik ürün

senetlerinin sistem üzerinden oluĢturulmasını sağlamak ve bu senetlere bağlı tüm

hak ve yükümlülükler ile iĢlemleri ilgili taraflar itibariyle kayden izlemek amacıyla

Bakanlıktan lisans almıĢ anonim Ģirket.

16

Borsa Üyeleri: Borsa yönetmeliğine göre, borsadan ürün, elektronik ürün senedi

veya alivre sözleĢmelerin alım satımının yapılmasına aracılık yetki belgesi almıĢ ve

üyeliğe kabul edilmiĢ kiĢi ya da kuruluĢlardır. Ürün senetlerine iliĢkin, ürünün lisanslı

depodaki mevcudiyeti, tescil, devir, bedelinin ödenmesi ve üçüncü Ģahısların

haklarının korunması borsanın sorumluluğu ve garantisi altındadır.

Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. Lisanslı depoculukla ilgili olarak Ġç Ticaret

Genel Müdürlüğü bünyesinde Lisanslı depoculuk, yetkili sınıflandırıcılık ve diğer

hususlarda faaliyet gösteren, ilgililere lisans veren, lisans sahiplerinin görev ve

sorumluluklarını belirleyen, bunları sınıflandıran, tüm iĢlem ve hesaplarını, varlıklarını

denetleyen veya denetleten birimi bulunmaktadır.

TMO: Toprak Mahsulleri Ofisi Ana Statüsünde belirtilen iĢler ile görevli Ġktisadi Devlet

TeĢekkülü. Statüde belirlenen ürünlere iliĢkin piyasa düzenlemeleri yapan, alım

garantisi veren ödeme kurumudur.

Kanuna aykırılık durumunda; mudilerin çıkarlarının korunması, iĢlem ve

faaliyetlerin güven ve istikrar içinde sürdürülebilmesini teminin gerekli her türlü idarî

tedbirleri almaya ve tasarruflarda bulunmaya,

Kanunun uygulanması ve lisanslı depoculuğun geliĢtirilmesi için ihtiyaç duyulan

komisyonlar ve çalıĢma grupları oluĢturmaya,

Kanun kapsamında öngörülen diğer iĢ ve iĢlemleri yerine getirmeye, görevli ve

yetkilidir.

Lisanslı depoların iĢleticilerini, sorumluluk ve görevlerinin ifası ve kayıtlarının

düzgünlüğü hususlarında denetler. Lisanslı depoların kuruluĢ ve iĢleyiĢlerine de izin

verir. En önemli görevi ise; sistemde yer alan Elektronik Kayıt KuruluĢundaki

bilgisayar sistemindeki bilgiler vasıtasıyla, elektronik ürün senetlerinin düzenlenmesi,

el değiĢtirmeleri ve ürün teslimatlarını sürekli takip eder ve denetler.

Bankalar: Elektronik ürün senedi teminat gösterilerek finansman sağlandığında

durumun sistemin ilgililerine aktarılmasını sağlayan finans kurumları. Üreticiler,

tacirler ve sanayiciler Elektronik ürün senedini teminat göstererek kredi

17

kullanabilecektir. Bankalar, söz konusu iĢlevini yerine getirirken, Elektronik kayıt

kuruluĢunun bilgisayar sistemini aktif olarak kullanabilecektir. Elektronik Ürün

senedine karĢılık kullanılan kredi ve krediye iliĢkin tüm bilgiler ürün senedi üzerindeki

ilgili bölüme kayıt edilecektir.

Sigorta ġirketleri: Lisanslı depo tesisini ve depodaki ürünü sigortalayan sigorta

Ģirketleri.

2.1.5. Lisanslı Depoculukta ĠĢleyiĢ

ürün ve makbuz / kredili makbuz / elektronik ürün senedi akıĢı

izleme denetleme ve düzenleme

ġekil 1: Lisanslı Depo ĠĢleyiĢ ġeması

BORSA *alıcı ve satıcının

buluştuğu yer

TAZMİN

FONU

TMO *alım garantisi veren

*sistemi düzenleyen

*ödeme kuruluşu

BANKA *kredi veren

kuruluşlar

MERKEZİ

KAYIT

KURULUŞU

BAKANLIK *sistemi izleyen

*denetleyen *lisansları veren

*mevzuat oluşturan

SİGORTA Sınıflandırıcı laboratuvarlar

LİSANSLI

DEPO

18

Depoya GiriĢ

Mudi tarafından Lisanslı depocuya ürün teslim iĢlemlerine baĢlanır.

Lisanslı depocu, ürünün tartımı, yetkili sınıflandırıcıdaki analiz sonucu ve depo

teslimi bilgilerinden sonra, elektronik ürün senedi bilgilerini elektronik kayıt

sistemine iletir.

Lisanslı depocu tarafından elektronik kayıt sisteminde, elektronik ürün senedi

oluĢturma tamamlanmasına müteakip ihraç iĢlemi gerçekleĢtirilir.

Ġhraç iĢlemi ile oluĢan elektronik ürün senetleri, lisanslı depocu tarafından iletilen

bilgiler doğrultusunda elektronik ürün senedi saklama yetkisine sahip aracı

kuruluĢ nezdindeki mudi hesabına aktarılır.

Elektronik Ürün Senedinin yazılı bir nüshası (ELÜS Ġhraç Formu) ürünü teslim

eden mudiye verilmek üzere çıktısı hazırlanarak sistemden alınması sağlanır.

Aracı kuruluĢa, yaratılan elektronik ürün senedi ile ilgili bilgi, elektronik kayıt

sistemi ve/veya E-Posta kanalı ile iletilir. Mudiye, elektronik ürün senedinin ilgili

hesaplarına aktarıldığına dair SMS ve/veya E-Posta kanalı ile bilgi verilir.

Lisanslı Depo tarafından ürün teslim alma iĢlemleri tamamlanır.

Depodan ÇıkıĢ

Elektronik ürün senedini elinde bulunduran mudi ürünü teslim almak istediğini,

hesabının olduğu aracı kuruluĢa bildirir.

Aracı kuruluĢ tarafından mudi talebinin elektronik kayıt sisteminde de iletilmesi ile

birlikte söz konusu talep lisanslı depocunun onayına gönderilir. Aynı anda talepte

belirtilen miktar kadar elektronik ürün senedi otomatik olarak mudinin hesabının

altında bulunan bloke alt hesaba aktarılır ve mudiye bilgi mesajı gönderilir.

Lisanslı depocu ilgili talebi onaylar.

Lisanslı depocu tarafından talebin onaylanması ile birlikte mudi hesabı altında

bloke edilen kıymetler lisanslı depocunun havuz hesabına uğratılarak sistemden

çıkıĢı (iptali) gerçekleĢtirilir.

Lisanslı Depo, ürünü teslim alan mudiye verilmek üzere elektronik Ürün Senedi

Ġptal Formu çıktısı hazırlanarak sistemden alır ve mudiye hesabında bulunan

Elektronik ürün senetlerinin iptal edildiği ve teslim edildiğine dair bilgi mesajı

gönderilir.

Lisanslı Depo ürün teslim iĢlemlerini tamamlar ve ürünü mudiye teslim eder.

19

2.2. Kullanım Alanları ve Lisanslı Depoculuğun Avantajları

5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununda depolanacak tarım

ürünleri “depolanmaya uygun nitelikteki hububat, bakliyat, pamuk, tutun, fındık, yağlı

tohumlar, bitkisel yağlar, Ģeker gibi standardize edilebilen temel ve iĢlenmiĢ tarım

ürünlerini” olarak tanımlanmıĢtır. Bu kapsamda bugüne kadar lisanlı depolarda

depolanacak tarım ürünleri için 5 adet yönetmelik çıkarılmıĢtır:

- Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo Yönetmeliği

- Fındık Lisanslı Depo Yönetmeliği

- Pamuk Lisanslı Depo Yönetmeliği

- Zeytin Lisanslı Depo Yönetmeliği

- Zeytinyağı Lisanslı Depo Yönetmeliği

Tarım ürünlerinin sağlıklı koĢullarda muhafaza edilmesi, ticari amaçla

depolanması ve piyasaların taleplerini zamanında karĢılanması hizmetlerini sağlayan

yönetmeliklere uygun bu depolar, ürünün yoğun olarak yetiĢtiği bölgede kullanım

alanı bulmaktadır.

Fizibilite konusu yapılacak lisanslı depo, Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar

Lisanslı Depo Yönetmeliği kapsamında ürünlerin depolandığı bir tesis olacaktır. Söz

konusu yönetmelik kapsamında yapılacak tesislerin ülke ve bölge ekonomisine

önemli katkılar sağlayacağı beklenmekte olup bazıları aĢağıda sıralanmıĢtır:

- Hasat dönemlerinde tarım ürünlerindeki arz yığılması nedeniyle oluĢan fiyat

düĢüĢlerinin önlenmesi ve piyasanın dengelenmesi,

- Finansman sıkıntısı çeken küçük çiftçiler ile ürün sahiplerinin, lisanslı depolara

verdikleri ürünleri karĢılığında aldıkları ürün senetleri aracılığıyla bankalardan

finansman sağlamaları,

- Tarım ürünleri ticaretinin piyasada kabul gören standartları belirlenmiĢ ürünler

üzerinden yapılması, kaliteli üretimin teĢvik edilmesi ve güvenli bir piyasanın

oluĢturulması,

- Tarım ürünleri ticaretinin kayıt altına alınması,

- Ülkemizde hâlihazırda uygulanmakta olan tarım reformunun baĢarılması ve

tarım ürünleri ticaretinde özel sektör katılımının artırılması,

20

- Üretimde ve fiyatlandırmada devlet müdahalelerinin asgariye indirilmesi, bu

alana yönelik yapılan yüksek harcamalardan önemli tasarruf sağlanması,

- Tarım ürünleri üreticileri açısından kolay pazarlanabilen, iyi muhafaza edilen

ve nakliye masrafları en aza indirilmiĢ bir sistemle istikrarlı ve daha yüksek bir

gelir seviyesi elde edilmesi,

- Yatırımcılar için alternatif yeni bir yatırım aracı sağlanması,

- Ürün ticareti ile uğraĢan tacir ve sanayicilere, kalitesi bilimsel kriterlere göre

belirlenmiĢ ve fiyat istikrarı sağlanmıĢ ürünlerin kolayca temini,

- Tarım ürünlerinin, fizikî mal ve numune gösterilmesine ve teslimine gerek

olmaksızın ürün senetleri veya elektronik ürün senetleri aracılığıyla ticaretinin

yapılması,

- Standardı belirlenmiĢ ürün ve lisanslı depo sistemiyle tarım ürünlerinde vadeli

iĢlem ve opsiyon piyasalarına geçilmesi,

- Depo yapımı ve iĢletmesi, bankacılık ve sigortacılık sektörleri açısından yeni iĢ

alanlarının yaratılması,

- Uluslararası piyasalarda tarım ürünleri ticaretinde olumlu geliĢmeler

sağlanması ve tarım ürünlerinin ihracat ve ithalatına iliĢkin istikrarlı bir dıĢ

ticaret rejiminin oluĢmasına ve tarım ürünü fiyatlarının müdahale olmadan

kontrollü serbest piyasa koĢullarında tespit edilmesi.

- Ürün piyasalarının geliĢmesi ve fiyat istikrarına katkı sağlayan özelliği ile tarım

ürünlerinin alınıp satılmasını ve üretim için gereksinim duyulan hammaddenin

tedarikini kolaylaĢtırılması.

2.3. Hizmetin Ġkamesi ve Tamamlayıcı Unsurlar

Henüz ülkemizde lisanslı depoculuğun ikamesi yoktur. Ancak, hâlihazırda

mevzuata uygun lisanslı depoculuk yapan iĢletmeler olmamasına karĢın imalatı

lisanslı depoculuğa uygun depolar olup lisanslı depoculuk anlamında

iĢletilmemektedir. Bunlar hububat depolama iĢleri ve ticaret yapmaktadırlar. Bunların

sayıları ve kapasiteleri oldukça düĢüktür.

Tamamlayıcı hizmetler olarak yönetmelikte bahsi geçen ürünleri iĢleyen sanayi

iĢletmeleri ve destek hizmet iĢletmeleri bu kapsamda düĢünülebilir.

21

Doğrudan Lisanslı Depoculuk yapmamasına karĢın sektörde oynadığı önemli ve

düzenleyici rol nedeniyle Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ayrı bir baĢlıkta ele alınması

uygun olacaktır.

2.4. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)

Birinci Dünya SavaĢı sonrasında sanayi tesislerinin büyük ölçüde yok olması,

dünyanın pek çok ülkesinde tarıma yönelmeyi zorunlu kılmıĢ ve tarımsal üretimin

hızla artması sonucu üretici ülkelerde özellikle buğday stokları büyük ölçüde artmıĢtır.

Buğday stoklarındaki bu artıĢ dıĢ piyasada rekabete, fiyatların düĢmesine ve bundan

kaynaklanan büyük krizlere sebep olmuĢ, 1928 yılından itibaren dünyada buğday

fiyatları hızla düĢmeye baĢlamıĢtır. Birçok ülkede görülen kriz, Türkiye‟de de

yaĢanmıĢ ve 1932 yılında belirli bir taban fiyatıyla

ve gerekli görülen yerlerde buğday satın alınması

için T.C. Ziraat Bankası görevlendirilmiĢtir. Daha

sonra, gerek ilk kuruluĢ kanunu olan 13.07.1938

tarihli ve 3491 Sayılı Kanun ve gerekse son

olarak çıkarılan 08.06.1984 tarihli ve 233 Sayılı

Kanun Hükmündeki Kararnameye göre

destekleme görevi Toprak Mahsulleri Ofisi'ne (TMO) verilmiĢtir. TMO Gıda Tarım ve

Hayvancılık Bakanlığı‟nın ilgili kuruluĢudur.

TMO‟nun ana statüsünde amaç ve faaliyet konuları; hububat fiyatlarının

üreticiler yönünden normalin altına düĢmesini ve tüketici halk aleyhine anormal

derecede yükselmesini önlemek, bu ürünlerin piyasasını düzenleyici tedbirler almak

ve gerektiğinde Bakanlar Kurulu Kararı ile hububat dıĢındaki diğer tarım ürünleri ile

ilgili verilecek görevi yürütmek, afyon ve uyuĢturucu maddelerle ilgili devlet tekelini

iĢletmek amacı ile teĢkil etmek, görev alanındaki ürünlerin piyasasını düzenlemek

için, ürünlerin kapalı depolarda muhafazasını sağlamak amacıyla diğer kiĢi ve

kuruluĢlar tarafından inĢa edilmiĢ ve/veya inĢa edilecek depoları uzun sürelerle

kiralamak; bu amaçla yapılacak depolara kiralama garantisi vermek Ģeklinde

belirtilmiĢtir.

22

Sektörde önceleri 1938-2001 yılları arasında destekleme alımları yapan TMO,

2002 yılından itibaren müdahale alımları yapmaktadır. TMO 1993‟ten beri, 2699

Sayılı Umumi Mağazalar Kanunu çerçevesinde aldığı makbuz senedi çıkarma yetkisi

ile miktarı az da olsa umumi mağazacılık yapmaktadır.

TMO, Yurt içinde Ülkemiz hububat üretim miktarını, devreden stok miktarını,

ithal olarak ülkeye giren ürün miktarını, üreticinin elinde az ya da çok stok

bulunmasını, sektörün piyasaya girme seviyesini ve piyasayı düzenleyecek miktarları

dikkate alarak satıĢ programları yapmaktadır. Ġç piyasadan alımın yanı sıra, piyasa

Ģartlarına göre gerektiğinde ihale yolu ile ithalat da yapmaktadır. Piyasa Ģartlarına

göre gerektiğinde piyasada arz fazlası oluĢtuğunda ihale yoluyla fazla ürünü yurt

dıĢına satmaktadır.

TMO‟nun, AB‟ye uyum sürecinde öngörülen mevzuat ve kurumsal uyum

çalıĢmaları sürdürülmekte, AB‟deki benzerleri gibi ödeme kurumu olmasına iliĢkin

çalıĢmalar devam etmektedir.

TMO tarafından Ülkemizin her bölgesinde, limanlar ve yoğun üretim alanları

dikkate alınarak çeĢitli cins ve tonajlarda depolar yapılmıĢtır. TMO'nun toplam

depolama kapasitesi yaklaĢık 4 milyon tondur.

Ülkemizde üretilen buğdayın pazarlanma oranı %71, arpanın ise %56‟dır.

Pazara çıkan ürünün, toplam üretim içindeki payı ise %65-70‟tir. TMO alımları; üretim

durumu, devreden stok miktarı, iç ve dıĢ piyasa fiyatları, piyasa beklentileri, ekonomik

göstergeler gibi etkenlere bağlı olarak değiĢmekle birlikte, üretimin fazla olduğu yıllar

arz fazlası ürün TMO‟ya yönelmektedir. Ülkemizde tarımsal iĢletme büyüklüğü

ortalama 5,9 hektar civarındadır. Küçük çaplı üretim yapan bu iĢletmeler, yeterli

finans ve depolama imkânlarına sahip olmadıklarından ve ürünlerini hasat

döneminde pazara çıkartmak zorunda kalmalarından dolayı ürünlerini TMO‟ya

satmayı tercih etmektedirler. TMO alımlarının üretime oranının yıllar itibariyle %1-25

aralığında gerçekleĢtiği görülmektedir. TMO‟ya ürün satan üreticilerin %30-40‟ını 20

tonun altında, %75-80‟ini ise 50 tonun altında ürün satan üreticiler oluĢturmaktadır.

TMO, umumi mağazacılık faaliyetleri ile hububat alımlarını zamana yayarak,

alım miktarı ile ihtiyaç duyulan finansmanı azaltmayı amaçlamaktadır. TMO geçen

23

süreçte umumi mağazacılık uygulamalarıyla tecrübe kazanmıĢ ve hububat

piyasasında güven ortamı oluĢturmuĢtur. Ürününü depoda tutmak isteyen üreticiye

depo sağlamakta ve depoya konan ürün için düzenlediği makbuz senedi ile de

ürünlerini satabilmesine imkân sağlamaktadır.

TMO‟nun umumi mağazacılık konusundaki mevcut bilgi birikimi ve tecrübesi,

lisanslı depoculuğa uygun olabilecek yaklaĢık 1,8 milyon ton depolama kapasitesinin

bulunması ve lisanslı depoculuk sisteminin ülkemizde kurulup geliĢtirilmesine öncülük

etmesi yönünde sektöründe oluĢan beklentilerin yerine getirilmesi açısından

TMO‟nun lisanslı depoculuk yapması ya da bu amaçla kurulacak Ģirketlere iĢtirak

etmesinin uygun olacağı düĢünülmektedir.

TMO, lisanslı depoculuk uygulamalarına öncülük etmek üzere, 2008 yılında,

600.000 tonluk ihaleye çıkmıĢ, bu kapsamda; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile

yürüttüğü çalıĢmalar sonucu, Polatlı‟da yapılan 40.000 ton kapasiteli tesisin 2010‟da

kurulan ve 2011 yılında faaliyet izni alan TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı

Depoculuk Sanayi ve Ticaret Anonim ġirketi‟ne %48 hisse ile ortak olmuĢtur.

24

3. EKONOMĠK ĠNCELEME VE DEĞERLENDĠRME

3.1. Ekonomideki GeliĢmeler

3.1.1. Dünya Ekonomisi

2003 yılından sonra yüksek oranlarda büyüyen dünya ekonomisi, 2007 yılının

ortalarında geliĢmiĢ ülkelerde baĢlayan finansal krizin etkisine girmiĢ, 2008 yılının

ikinci yarısında hızlanarak birçok ülkeyi etkilemiĢtir. Krizin ardından uygulamaya

konulan mali ve parasal önlemlerin katkısıyla 2009 yılının ikinci yarısından itibaren

normalleĢmeye baĢlayan küresel ekonomik faaliyetler, 2010 yılı içerisinde hızlı bir

biçimde toparlanma eğilimine girmiĢtir.

Ancak 2011 yılının ikinci çeyreğinden itibaren baĢta Euro bölgesi olmak üzere

ABD ve diğer geliĢmiĢ ülkelerde yaĢanan yüksek kamu borçlarıyla ilgili problemlerin

derinleĢmesi ve bu sorunların tetiklediği belirsizlik ortamı, geliĢmiĢ ülkelerin finans

sektörünü çökertirken, geliĢmekte olan ülkelerin özellikle reel sektörlerinin

daralmasına neden olmuĢtur. Uygulamaya konan önlemlere rağmen krizin

derinleĢmesi ve birçok ülkenin ekonomik durgunluğa girmesi önlenememiĢtir. Kriz

ortamı yatırımların durmasına, iç ve dıĢ talebin daralmasına neden olmuĢtur.

Özellikle, ekonomik büyümesi ihracata bağlı ülkelerin reel sektörleri bu olumsuzluktan

daha fazla etkilenmiĢtir.

Japonya‟da yaĢanan büyük depremin yarattığı arz yönlü problemler de küresel

ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkilemiĢtir.

Ekonomideki daralma istihdama yansımıĢ, hem finans sektöründe hem de reel

sektörde iĢsizlik artmıĢtır. Diğer taraftan talebin azalmasıyla dünya mal ve petrol

fiyatlarında görülen düĢüĢ, ülkelerin enflasyon oranlarının gerileme eğilimine

girmesine neden olmuĢtur.

Kriz sonrası dönemde küresel toparlanmanın itici gücü olan geliĢmekte olan

ülkeler ise her ne kadar daha güçlü ekonomik temellere sahip olsalar da geliĢmiĢ

ülkelerden kaynaklanan bu belirsizlik ortamında küresel ekonomik faaliyetin

yavaĢlamasından etkilenerek önceki yıla göre daha düĢük büyüme rakamlarına

25

ulaĢmıĢlardır. 2011 yılında dünya ekonomisinin yaklaĢık %4 oranında büyümesi

tahmin edilirken, geliĢmiĢ ve geliĢmekte olan ülkelerdeki büyümenin ise sırasıyla

%1,6 ve %6,4 olarak gerçekleĢeceği beklenmektedir.

2010 yılında dünya ekonomisinde kaydedilen toparlanmanın sürükleyici gücü

küresel ticaretteki canlanma olmuĢtur. 2009 yılında %10,9 oranında gerileyen dünya

ticaret hacmi, 2010 yılında %12,4 oranında artmıĢtır. Dünya ticaret hacminin 2011

yılında %7,4, 2012 yılında ise %6,9 oranlarında artması beklenmektedir. GeliĢmekte

olan ülkelerin ticaret hacimlerinin, geliĢmiĢ ülkelere göre 2009 yılında daha az

gerilediği, 2010 yılında ise daha yüksek oranda arttığı görülmüĢtür. Söz konusu farkın

2011 yılında da devam edeceği ve geliĢmekte olan ülkelerin daha yüksek ticaret

hacmi artıĢı kaydedeceği öngörülmektedir.

GeliĢmiĢ ülkelerde 2009 yılında yüksek seviyelere ulaĢan iĢsizlik oranları 2010

yılında daha da yükselmiĢtir. GeliĢmiĢ ülkelerin tamamında, iĢsizlikteki artıĢ talebin

canlanmasını ve büyüme hızını yavaĢlatmaktadır.

Gelecekle ilgili beklentiler göz önüne alındığında genel olarak, geliĢmiĢ

ekonomilerin 2012 yılının büyük bölümünde yavaĢ bir geliĢme seyri izleyeceği ve bu

ülkelerde yıllık ortalama büyüme hızının yaklaĢık %4 civarında gerçekleĢeceği tahmin

edilmektedir. YaĢanan borç krizinin etkisiyle, Euro bölgesi için 2012 yılında %1,1‟lik

küçük bir büyüme tahmin edilirken ABD‟de ise %1,8‟lik nispeten daha iyi bir büyüme

öngörülmektedir. GeliĢmekte olan ülke ekonomilerinde ki güçlü büyüme eğilimi ise

küresel koĢullar nedeniyle bir miktar azalsa da yine de %6,1 gibi bir değer alması

beklenmektedir. Gelecek dönemde özellikle Euro bölgesinde süregelen borç krizinin

merkez ülkelere daha fazla sirayet etmeden güçlü bir Ģekilde yönetilmesi, mali

konsolidasyon uygulamalarının büyümeyi engellemeyecek biçimde düzenlenmesi,

bankacılık sektörünün tekrar sermayelendirilmesi, düĢük istihdamın giderilerek yurt içi

talebin kamu kesiminden özel sektöre devredilmesi gibi uygulamalar geliĢmiĢ ülke

ekonomilerin çözmeye çalıĢacağı risk unsurları olarak görülmektedir.

26

3.1.2. Türkiye Ekonomisi

Türkiye ekonomisinde küresel krizin daraltıcı etkisi ile 2008 yılında %0,9‟a

düĢen büyüme oranı, 2009 yılında negatif değer alarak %-4,8 olmuĢtur. Ekonomik

canlanmanın baĢladığı 2010 yılında ise Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın arttığı ve büyüme

oranının %8,9‟a yükseldiği görülmektedir. 2010 yılında yurtiçi talepte canlanma ve

üretimdeki artıĢlara bağlı olarak büyüme, özellikle sanayi ve hizmetler sektöründen

kaynaklanmıĢtır. 2011 yılı 1. çeyreği itibariyle de GSYĠH‟de piyasa beklentilerinin

üzerinde %11,6 oranında artıĢ kaydedilmiĢ, Türkiye, dünya ekonomileri içinde en

yüksek büyüme performansı gösteren ekonomilerden biri olmuĢtur. 2011 yılının

2.çeyreğinde ise iktisadi faaliyetlerde ivme kaybedilmiĢ, büyüme oranı %8,8 olarak

gerçekleĢmiĢtir. GSYĠH‟ deki talep yönünden canlanma, özel tüketim ve sabit

sermaye yatırımlarındaki artıĢtan kaynaklanmıĢtır. Ġthalattaki artıĢın, ihracattaki

artıĢtan fazla olması nedeniyle net mal ve hizmet ihracatının büyümeye negatif etkisi

devam etmektedir. Yılın 2. çeyreği itibariyle imalat sanayi %8,0, hizmetler %10,5,

tarım %6,4 oranında büyüme göstermiĢtir.

Ġstihdam açısından ekonomiye bakıldığında, 2009 yılında %41,2, 2010 yılında

%42,8 olan istihdam oranının 2011 yılı Ağustos döneminde %46,3 olduğu

görülmektedir. ĠĢsizlik oranı ise 2009 ve 2010 yıllarında sırasıyla %14 ve %11,4 iken

Ağustos 2011 itibariyle %9,2 olmuĢtur. Tarım dıĢı iĢsizlik oranı ise 2010‟da %14,2

iken Ağustos 2011 döneminde %11,9 olmuĢtur. Yurt içi talepteki artıĢ trendi istihdam

oranlarında da göreli olarak artıĢa neden olmuĢtur. Bununla birlikte, 2011 yılının ilk

yarısında hizmet ve inĢaat sektörlerinde istihdam artarken sanayi sektöründe

istihdam artıĢı olmamıĢtır. ABD ve Avrupa Birliği‟nde son dönemde görülen olumsuz

geliĢmelere bağlı olarak sanayi istihdamında kısa ve orta vadede göreli olarak

koĢulların iyileĢmesi beklenmemektedir.

TÜĠK‟ in verilerine göre (2011 yılı verileri geçicidir.), 2010 yılında 113.883 milyon

USD olan ihracat, 2011 yılında 134.954 milyon USD, 2010 yılında 185.544 milyon

USD olan ithalat ise 2011 yılında 240.833 milyon USD gerçekleĢmiĢtir. 2010 yılında

71.661 milyon USD olan dıĢ ticaret açığı, 2011 yılında 105.879 milyon USD‟ye

yükselmiĢtir. 2010 yılına göre ihracatta %18,5 oranında artıĢ kaydedilirken ithalattaki

artıĢ oranının %29,8 olması dıĢ ticaret açığını artırıcı etki yapmaktadır. Ġhracatın

ithalatı karĢılama oranı ise 2010‟da %61,4 iken 2011‟de %56,0‟a düĢmüĢtür.

27

2011 yılının üçüncü çeyreğinde küresel ekonomiye dair belirsizliklerin artmasına

paralel olarak geliĢmekte olan ülkelerden sermaye çıkıĢları gözlenmiĢtir. Bu da

geliĢmekte olan ülkelerde enflasyonist baskılara neden olurken, büyüme ve finansal

istikrar kaygılarını da beraberinde getirmiĢtir. Türkiye ekonomisinde de artan cari açık

sorunu, döviz kuru ve ithalat fiyatlarındaki geliĢmeler temel ekonomik göstergeleri

olumsuz etkilemiĢtir. DıĢ talep eksikliğinin yanı sıra iç talep düzeyinde de görülen

yavaĢlama eğilimi yatırımlar üzerinde aĢağı yönlü risk oluĢturmuĢ, bu da yılın ikinci

yarısından itibaren büyüme oranlarını aĢağı yönlü etkilemiĢtir. Önümüzdeki dönem

için TCMB, küresel ekonomideki geliĢmeleri yakından izleyerek, para politikası fiyat

istikrarının tesis edilmesine odaklanmaya ve finansal istikrarı gözetmeye devam

edeceğini, orta vadede mali disiplinin sürdürülmesi ve yapısal reform sürecinin

güçlendirilmesi ile makroekonomik istikrarın ve fiyat istikrarının destekleneceğini ifade

etmektedir. Bu bağlamda Orta Vadeli Plan‟ın (2012-2014) gerektirdiği yapısal

düzenlemelerin gerçekleĢtirilmesinin büyük önem taĢıdığı belirtilmektedir.

3.1.3. Tarım Sektörü

Lisanslı depoculuk sistemi tarım ürünlerine dayalı ticarette ve küresel

ekonomide önemi giderek artan vadeli iĢlem piyasalarında rekabet üstünlüğü

sağlayacak önemli bir kurumsal altyapıdır. Bu nedenle, bu bölümde, Dünya‟da ve

Türkiye‟de tarım sektörüne genel olarak, özellikle de Türkiye‟de hububattaki

geliĢmelere yer verilecektir.

Tarım sektörü, beslenme ihtiyacının karĢılanmasının ötesinde, istihdam, gelir ve

talep yaratılması, diğer sektörler için girdi sağlanması ve iktisadî hareketlilik meydana

getirilmesi, sermaye birikiminin desteklenmesi, makroekonomik büyüklükleri,

dengeleri ve politikaları belirleyen faktörler üzerinde belirleyici/etkileyici olunması vb.

açılardan da tüm dünyada önemini korumaktadır.

Ayrıca, son yıllarda yaĢanan küresel iklim değiĢikliği, kuraklık, finansal krizlerin

emtia piyasaları üzerine yansıması ve ticari yasaklar sonucunda ön plana çıkan gıda

güvencesi kaygıları, sektörün stratejik anlamda önemini bir kez daha ortaya

koymaktadır.

28

Dünya nüfusunun 7 milyarı, ülkemiz nüfusunun da 74 milyonu geçtiği

günümüzde; küresel ısınma, erozyon, toprak kalitesinin gerilemesi, sanayileĢmenin

de etkisiyle ekili alanların daralması ve geliĢmekte olan ülkelerin kiĢi baĢına gelir

seviyelerinin hızla yükselmesinin bir sonucu olarak daha fazla miktarda ve kalitede

gıda maddesi talep edilmesi tarımsal üretimin ve bağlantılı endüstrilerin önümüzdeki

süreçte Dünya gündeminde daha fazla yer tutması beklenmektedir.

Tablo 1: Dünya Hububat Piyasası (Milyon Ton)

Toplam Hububat*

Gerçekleşen Tahmin Öngörü

2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 24.11.2011 19.01.2012

Üretim 1699 1802 1799 1750 1816 1830

Ticaret 240 250 240 243 254 253

Tüketim 1678 1731 1769 1784 1826 1831

Stoklar 303 373 403 370 360 369

Yıldan yıla değiĢiklik

22 70 30 -33 -1

Büyük ihracatçılar **

121 159 172 137 123 130

* buğday ve iri taneli

** Arjantin, Avusturalya, Kanada, AB, Kazakistan, Rusya, Ukrayna, ABD

Kaynak: IGC

Uluslararası Hububat Konseyi (IGC) dünya hububat piyasası verilerine

bakıldığında; toplam üretimin 2007/2008 hasat döneminde 1.699 milyon ton iken

2011/2012 yılı (19 Ocak) hasat döneminde 1.830 milyon ton olacağı öngörülmektedir.

Dünya hububat tüketimi ise 2011/2012 yılı (19 Ocak) için 1.831 milyon ton olacağı

beklenmektedir. (Tablo 1)

24 Kasım 2011 tarihli IGC raporunda bir önceki yıla göre dünya buğday,

üretiminin %4,6 artıĢla 683 milyon ton, tüketiminin %3,5 artıĢla 679 milyon ton,

ticaretinin %7,1 artıĢla 135 milyon ton, stokunun %2 artıĢla 200 milyon ton olarak

gerçekleĢeceği öngörülmektedir.

Cumhuriyet‟in ilk yıllarında ulusal ekonomimizde üretilen mal ve hizmet

değerlerinin toplamının yaklaĢık yarısının gerçekleĢtirildiği, üretilen toplam değer

içerisindeki payı süreç içerisinde sürekli azalan bir eğilim göstermesine rağmen

sosyal ve iktisadî yaĢantımızdaki önemi ve ağırlığını koruyan tarım sektörü, sahip

29

olduğu potansiyeli ile kalkınma sürecimize pek çok yönden katkı sağlamıĢtır ve halen

de bu iĢlevini sürdürmektedir.

Ülkemiz, geniĢ bir ürün yelpazesine imkân veren iklim ve ekolojik özellikleri

nedeniyle tarımsal üretim açısından avantajlı bir ülke olup, yeterlilik açısından iyi

durumdadır. Toplam istihdamın yaklaĢık %25,7'lik kısmı, tarım sektöründe istihdam

edilmektedir. Buna karĢılık tarımın GSYĠH‟ deki payı %8,4, ihracat gelirleri içindeki

payı ise balıkçılık dâhil %4,5'dir. (TÜĠK 2011)

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı verilerine göre 2010 yılı için Türkiye‟de kiĢi

baĢı gelir 10.067 $ iken tarım sektöründe kiĢi baĢı gelir 3.566 $‟dır.

Tablo 2: Gayri Safi Yurt Ġçi Hasıla (Bin TL)

Yıllar Tarım Sektörü

GSYĠH* GSYĠH

Tarımın

Payı(%)

1998 8.757.483 70.203.147 12,5

1999 10.977.132 104.595.916 10,5

2000 16.817.322 166.658.021 10,1

2001 21.236.673 240.224.083 8,8

2002 36.058.281 350.476.089 10,3

2003 45.137.960 454.780.659 9,9

2004 52.997.645 559.033.026 9,5

2005 60.713.747 648.931.712 9,4

2006 62.662.754 758.390.785 8,3

2007 64.331.717 843.178.421 7,6

2009 78.775.886 952.558.579 8,3

2010 92.739.021 1.103.749.801 8,4

**2011 80.880.079 957.325.530 8,4

Kaynak: TÜĠK * Balıkçılık dahil edilmiĢtir.

** 2011 yılı dokuz aylık veriler ile hesaplanmıĢtır.

GYSĠH‟ de tarımın payı 1998 yılında %12,5 iken 2011yılında 9 aylık verilere

göre %8,4‟ e düĢmüĢtür. (Tablo 2)

30

Görülmektedir ki, tarım sektöründe istihdam edilenlerin gelirleri diğer sektörlere

göre daha düĢüktür. Bunun sonucu ortaya çıkan kır - kent farklılığı, köyden kente

yoğun göçe sebep olmaktadır.

GeniĢ kırsal coğrafyaya ve nüfusa sahip olan ülkemiz, ulusal kalkınmaya ivme

kazandıracak nitelikte önemli ekonomik ve beĢeri kaynak potansiyeline sahiptir.

Kırsal kesimdeki söz konusu potansiyelin harekete geçirilmesi; kırsal kesimin

kısıtlarını ve ihtiyaçlarını, hizmetlerin ve yatırımların gerçekleĢtirilmesinde eĢgüdümü,

kaynak kullanımında etkinliği ve yerleĢimlerin nüfus yoğunluğunu birlikte gözeten çok

sektörlü ve bütüncül bir planlamayı zorunlu kılmaktadır.

TÜĠK‟ in 2011 yılının ikinci tahmininde bir önceki yıla göre üretim miktarlarında

tahıl ürünlerinde %7,4, sebzelerde %5,8 ve meyvelerde %3,6 oranında artıĢ tahmin

edilmiĢtir. 2011 yılında üretim miktarlarının yaklaĢık olarak tahıl ürünlerinde 35,2

milyon ton, sebzelerde 27,5 milyon ton ve meyvelerde 17,2 milyon ton olarak

gerçekleĢeceği tahmin edilmektedir.

Ülkemizde hububat ekim alanı içerisinde buğday %67‟lik pay ile ilk sırada, arpa

%25‟lik payla ikinci sırada mısır ise %5‟lik pay ile üçüncü sırada yer almaktadır. Bu

ürünleri sırasıyla çavdar çeltik yulaf ve tritikale izlemektedir.

2011 yılında bir önceki yıla göre buğday üretiminin %10,8 oranında artarak

yaklaĢık 21,8 milyon ton, arpa üretiminin %4,8 oranında artarak yaklaĢık 7,6 milyon

ton, çeltik üretiminin %4,7 oranında artarak yaklaĢık 900 bin ton olması tahmin

edilirken, mısır üretiminin %2,6 oranında azalarak yaklaĢık 4,2 milyon ton olacağı

tahmin edilmektedir.

Baklagillerin önemli ürünlerinden kuru fasulyede %1,6, nohutta %6,4, kırmızı

mercimekte %10 oranında azalıĢ gerçekleĢmiĢtir. Yumru bitkilerden patates %1,9

oranında artıĢ göstererek yaklaĢık 4,6 milyon ton olarak tahmin edilmektedir.

Yağlı tohumlardan ayçiçeği üretiminde %3,4, soya üretiminde %23,3 oranında

artıĢ, kolza üretiminde ise %11,8 oranında azalıĢ tahmin edilmektedir.

31

Tütün üretimi %3,7 oranında artarak 55 bin ton, kütlü pamuk üretimi %20

oranında artarak yaklaĢık 2,6 milyon ton tahmin edilirken, Ģeker pancarı üretimi ise

%10,8 oranında azalarak 16 milyon ton olarak tahmin edilmiĢtir.

Ülkemizde yaklaĢık 2,9 milyon iĢletmede hububat üretimi yapılmakta ve

yaklaĢık 15 milyon insan geçimini bu yolla sağlamaktadır. Toplam iĢlenen 22 milyon

hektar tarım alanının tahminen 12,4 milyon hektarında hububat üretimi yapılmaktadır.

Ekilen tarım arazilerinin hububat üretimine ayrılan kısmı ile aktif istihdam birlikte

değerlendirildiğinde, bu sektörün ülkemiz için ifade ettiği önem daha iyi

anlaĢılmaktadır. (TMO 2010-2014 Stratejik Planı)

Ülkemizde son yıllarda hızlı bir reform süreci yaĢanmaktadır. Bu süreç aynı

zamanda tarım sektörüne de yansımıĢtır. Dünyada tarım sektöründeki geliĢmeler,

piyasalarda güven ve istikrar ortamının oluĢmasını daha da önemli hale getirmiĢtir.

Türkiye'deki hububat piyasasının regülasyonu TMO tarafından yapılmakta ve

gerekli tedbirler alınmaktadır.

Ülkemizde buğday üretim maliyeti yüksek olduğu için dünya fiyatlarıyla rekabet

etme Ģansı son derece azdır. Bu nedenle hammadde olarak buğday ihracatı yerine

iĢlenerek; un, makarna, bulgur, bisküvi ve diğer mamul maddeler halinde ihraç

edilmektedir. (TMO 2010 Hububat Raporu)

2011 yılı Ulusal Hububat Konseyi (UHK) raporuna göre 2010 yılında Türkiye‟de

yaklaĢık 800 adet faal un fabrikası bulunmaktadır. Faaliyette olan bu un fabrikalarının

kurulu buğday kırma kapasitesi yaklaĢık 40.000.000 ton/yıl‟dır. Buna karĢılık bu

kapasitenin yalnızca %40‟lık kısmı faal olarak kullanılmaktadır. Kapasite kullanım

oranı ABD‟de %90 Ġngiltere‟de %100‟e yaklaĢmaktadır. Dünya ortalaması ise

yaklaĢık %65‟dir.

Ülkemizde kurulan un fabrikalarının kuruluĢ yeri belirlenirken, iĢletmelerin %40'ı

hammaddeye yakınlığı, %29'u pazara yakınlığı ve %23'ü de altyapıya yakınlığı ön

planda tutulmuĢtur. Türkiye‟deki toplam un üretim kapasitesi tahminen 32,5 milyon

tondur. Fiili üretimi ise ihracat dâhil yaklaĢık 14,5 milyon tondur. Mevcut üretim

kapasitesi, Türkiye‟deki toplam un tüketiminin yaklaĢık 2,5 katıdır. Ayrıca Türkiye‟nin

32

mevcut un üretim kapasitesi, tüm dünyada yıllara göre değiĢmekle birlikte yaklaĢık 8-

10 milyon ton olan un ticaretini karĢılayabileceği gibi, ortalama 9,5 milyon tonluk

kapasite fazlası da oluĢturmaktadır.

Türkiye‟nin yıllara göre değiĢmekle birlikte 8-10 milyon tonluk dünya un

ticaretindeki yeri yaklaĢık 2 milyon tondur. 2011 yıl sonu istatistiklerine göre Türkiye

dünya un ticaretinde hem teknoloji ve hem de un kalitesinde dünya lideri konumunda

bulunmaktadır. 2005 yılından itibaren iyi bir ihracat potansiyeli göstererek Dünya un

ticaretinde birinci bazen de ikinci sıraya yerleĢmiĢtir. (TUSAF Ocak-Aralık 2011

Türkiye Un Ġhracatı Raporu)

Buğdaya dayalı sanayi dikkate alındığında, un yanında diğer mamul ya da yarı

mamul ürün ihracatı yaklaĢık olarak 3,5 milyon ton buğdaya karĢılık gelmektedir.

Üretimde öncelikle yerli buğdayların tercih edilmesi, iç piyasada fiyatları canlı

tutmaktadır. Etkin pazarlama yöntemleriyle Türkiye‟nin dünya un ticaretindeki payının

artırılması, dolayısıyla atıl durumda bulunan kapasitenin çalıĢması gündeme

gelecektir.

Ülkemizdeki makarna üretimi son on yılda önemli bir artıĢ göstermiĢ, halen

1.200.000 tonu aĢan kurulu kapasite ile Türkiye dünyanın en büyük makarna üreticisi

ülkelerinden biri haline gelmiĢtir. 2000 yılı itibariyle yıllık 373 bin ton olan makarna

üretimi, günümüzde 650 bin ton düzeyine ulaĢmıĢtır.

Türkiye‟nin makarna ihracatı 2010 yılında 297.309 ton, 2011 yılında 404.087 ton

gerçekleĢmiĢtir. Türkiye makarna sektörü için Afrika en önemli ve büyüyen bir pazar

konumundadır. Irak makarna konusunda tek baĢına en büyük pazar özelliğini

korumakta olup, sürekli artan bir ihracat dikkati çekmekte ve 31.000 tona çıktığı

görülmektedir. Japonya ise yüksek kalitede makarna ihracatı için giderek büyüyen bir

pazar niteliğinde olup, 2011 yılında 17.000 ton makarna ihracatı gerçekleĢtirilmiĢtir.

(TÜĠK 2011)

Sektörün hammadde problemi, durum buğdayı ekimi konusunda yapılacak

teĢvikler, yeni durum buğday üretim alanlarının oluĢturulması ve sözleĢmeli üretimin

yaygınlaĢması gibi tedbirler ile aĢılabilecektir. Ekmeklik buğdayda olduğu gibi

makarnalık buğdayda da kaliteli hammadde sorunun çözümünde TMO‟nun bu yıl

33

uygulamaya koymayı planladığı protein oranına dayalı yeni alım stratejisinin önemli

bir rolü olacaktır. Kaliteli buğday üretimi ile kalite amaçlı buğday ithalatı azalacaktır.

Bisküvi, kek ve gofret gibi mamul maddelerin üretiminde de kaliteli buğday

aranmaktadır.

Dünyada petrol rezervleri süratle azalırken, enerjiye olan talep dünya

nüfusundaki artıĢ ve teknolojik geliĢmeler nedeniyle sürekli olarak artmaktadır.

Özellikle petrolde dıĢa bağımlı ülkeler “Enerji Arzında Güvence” sağlamayı

kendilerine öncelikli hedef olarak seçmekte ve yeni arayıĢlara girmektedirler.

Günümüzde, Brezilya, ABD, Hindistan ve AB baĢta olmak üzere birçok ülkede

kullanımı giderek artan, hatta AB ülkelerinde kullanımı zorunlu hale getirilen ve

"Biyoyakıtlar" olarak adlandırılan "Biyoetanol" ile "Biyodizel"gibi yakıtlar önemli bir

yere sahiptir.

Biyoyakıtların çıkıĢında ana gerçek, ülkelerin yüksek miktarda ürettikleri ve

pazarlamasında sorun yaĢayabildikleri tarımsal ürünlerine yeni pazarlar bulmak ve

enerji ihtiyaçlarını kısmen de olsa bu yolla karĢılamaktır. Çevresel gerekçeler ise

bunu taçlandırmaktadır. Biyoetanol üretiminde niĢastalı (buğday, mısır), Ģekerli

(Ģeker kamıĢı, Ģeker pancarı, melas) ve selülozlu (switch grass, sap, ahĢap) ürünler

kullanılmaktadır. Söz konusu kaynaklardan en çok Ģekerli ürünler (%61)

kullanılmakta, bunu niĢastalı ürünler (%39) izlemektedir. FAO‟nun, gıda kaynaklarına

dayalı biyoyakıt üretiminin, dünyada yeni bir açlık dalgasına yol açacağı uyarısına

rağmen bu alandaki yatırımlar artarak devam etmektedir. Ülkemizin kalite açısından

buğdayda ve yetersizlik açısından da mısırda ithalat ihtiyacının olması dikkate

alındığında, dünyada buğday ve mısırın biyoetanol sektöründe kullanımının

artmasının, ülkemiz ekonomisini olumsuz yönde etkilemesi mümkündür.

Bu gerçekten hareketle gerek buğday, gerekse mısırda üretim planlamasının

dünya gerçekleri de göz önünde tutularak yapılması gerekmektedir. Halen dünya

ekilebilir alanlarının %1‟inin biyoyakıt hammaddeleri için kullanılıyor olmasının çok

önemli olmayacağı düĢünülse de, bu rakamın 2030 yılında %2,5-3,8‟e ve 2050

yılında ise %20‟ye çıkacağı tahminleri ülkemiz açısından da çok önemlidir.

Türkiye‟nin biyoetanol üretim politikalarını kendi Ģartlarına göre düzenlemesi dünya

34

tahıl fiyatlarından etkilenmeyeceğini garanti etmemektedir. Ülkemiz Ģartlarında

biyoetanol kaynaklı buğday talebi düĢüktür. Kalite sorunları nedeniyle gıda sanayinde

kullanılması mümkün olamayan buğdayların biyoetanol üretiminde kullanılması bu tür

buğdaylara olan talebi artırabilir. Ancak böyle bir yolun açılması da kronikleĢen

buğdayda kalite sorununun çözümünü zorlaĢtırabilir. Bu nedenle tahıllar açısından

yerli üretimi gerek miktar, gerekse kalite açısından artırmak gerekmektedir. ÇeĢide

dayalı alım sistemi ve yetersiz finansman, lisanslı depoculuk ve vadeli iĢlem

borsacılığının önünde en büyük engeldir. Bu da ürünlerin tamamına yakınının

hasattan 2-3 ay gibi kısa bir süre içinde pazara arzını ve düĢük fiyatla ürünün alıcı

bulması sorununu beraberinde getirmektedir. Sorunun çözüm yollarından birisi;

çeĢide dayalı alım siteminin yerini kalite grubuna dayalı alım sisteminin almasıdır.

Böylelikle çeĢide dayalı alım sitemine kıyasla daha az sayıda sınıfla rantabl bir

depoculuk mümkün olabilecektir.

Dünya hububat fiyatlarını etkileyen faktörlerin baĢında iklim değiĢikliklerine bağlı

olarak kuraklık gelmektedir. Kalite ve verimin düĢük olması da fiyatları etkileyen

nedenlerdendir.

TMO‟nun hububat piyasalarını düzenleme konusunda kullandığı en önemli araç

ise piyasa düzenlemesine yönelik müdahale alımı ve satıĢıdır. YaklaĢık 18 milyon ton

tüketimi bulunan ve iĢlenmiĢ ürün ihracatı ile birlikte 1-1,5 milyon ton civarında açığı

görünen ülkemizin uluslararası hububat piyasalarında yaĢanan olağanüstü

dönemlerden en az etkilenmesi hedeflenmektedir. 2007-2008 döneminde yaĢanan

kuraklık, hububat kullanımının insan tüketimi dıĢındaki alanlara kayması ve

stoklardaki düĢüĢ Mart 2008‟e kadar dünya hububat fiyatlarında aĢırı yükselmelere

neden olmuĢtur. Bu durum ithalat yapan ülkeler aleyhine gerçekleĢmiĢtir.

2008 yılı ikinci yarısında baĢlayan ve 2009 yılında da devam eden dünya

hububat fiyatlarındaki düĢüĢ, 2009 yılı hasat döneminin verimli geçmesi ve üretimin

artmasından kaynaklanmaktadır. 2007/2008 sezonunda dünyada hububat piyasası

normal arz talebe dayalı iktisadi bir analizin dıĢına çıkmıĢtır. Petrol fiyatlarının

artmasıyla birlikte nakliye fiyatlarındaki artıĢ, hububatın alternatif enerji olarak

gündeme gelmeye baĢlamasıyla tüketimin artıĢı ve geleneksel çeltik, pirinç tüketen

ülkeler refah seviyesinin artıĢıyla birlikte baĢta Çin, Hindistan olmak üzere unlu

35

mamulleri daha fazla tüketmeye baĢlamaları, hayvancılık sektörünün geliĢmesiyle

daha fazla hububat ihtiyacı doğması gibi faktörler, dünyada hububatta talebe dönük

bir patlama yaĢanmasına yol açmıĢtır. Özellikle 2008 yılının ilk üç ayında normal bir

piyasa algılayıĢı dıĢında olağanüstü bir geliĢme yaĢanmıĢtır. Daha sonraki

dönemlerde ise dünya piyasa fiyatları normal seyrine dönmüĢtür.

Grafik 1: Uluslararası Hububat Konseyi Hububat ve Yağlı Tohumlar Fiyat Endeksi

Kaynak: IGC

Grafik 1‟deki 2000-2012 yılları hububat ve yağlı tohumlar fiyat endeksine göre,

fiyatların 2000 yılına göre 2012 Ocak ayında yaklaĢık 2,5 kat artmıĢ olduğu ve bu

eğilimin devam edeceği görülmektedir.

Geçen yıl ile bu yılın buğday fiyatları kıyaslandığında; Amerika US-HRW

buğday fiyatı 2010 yılında 295 $/ton iken 2011 yılı 17 Ekim‟de 301 $/ton AB buğdayı

fiyatı ise 2010 yılında 301 $/ton, 2011 yılı 17 Ekim‟de 264 $/ton gerçekleĢmiĢtir.

2011 yılında Yurdumuzdaki borsalara bakıldığında; Anadolu Kırmızı Sert

buğdayın Eylül ayı ortalama fiyatı EskiĢehir borsasında 611 TL/ton, Konya‟da 601

TL/ton ve Polatlı‟da ise 617 TL/ton, Diğer Beyaz Ekmeklik buğdayın fiyatı EskiĢehir,

Polatlı, Konya ve Bandırma borsalarında sırasıyla, 534 TL/ton, 558 TL/ton, 560

0

50

100

150

200

250

300

350

Oca

.00

Oca

.01

Oca

.02

Oca

.03

Oca

.04

Oca

.05

Oca

.06

Oca

.07

Oca

.08

Oca

.09

Oca

.10

Oca

.11

Oca

.12

Jan 2000 = 100

IGC GOI

36

TL/ton ve 571 TL/ton, Diğer Kırmızı Ekmeklik Buğdayın fiyatı ise Konya ve Edirne

borsalarında 584 TL/ton, Polatlı‟da 591TL/ton ve Çorum‟da 493 TL/ton

gerçekleĢmiĢtir. (Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu Aylık Bülten, Ekim 2011)

3.2. Dünya’da ve Türkiye’de Lisanslı Depoculuk

Ankara Ticaret Borsası‟nın internet sayfasından alınan rapora göre; baĢta ABD

olmak üzere geliĢmiĢ ülkelerde etkin ve yaygın bir lisanslı depoculuk (Warehouse

Receipt System) ile ürün ticareti sistemi bulunmaktadır. Polonya, Bulgaristan,

Romanya, Macaristan gibi eski doğu bloku ülkelerinde bile lisanslı depoculuk sistemi

kurulmuĢ olup, Türkiye bu sistemi halen kurmaya çalıĢan Zambiya, Etiyopya gibi

Afrika ülkeleri arasında sayılmaktadır.

ABD‟deki ürün borsaları da ülkemizdeki gibi spot iĢlemler yapan borsalardan

geliĢerek vadeli iĢlem yapan borsalara dönüĢmüĢtür. Bu borsalarda baĢta pamuk,

kahve, mısır, portakal suyu, soya fasulyesi, buğday olmak üzere diğer birçok ürün

kontratı alınıp satılmaktadır. Bu borsalar, lisanslı depolarla entegre çalıĢmakta, teslim

Ģartlı vadeli kontratlarda ürün teslimi lisanslı depolardan yapılmaktadır. ABD

hükümeti de stratejik ihtiyaçları karĢılığında aldığı ürünleri özel lisanslı depolarda

muhafaza ederek sisteme destek vermektedir. Ayrıca, ABD Tarım Bakanlığı

üretimden, depolamaya, pazarlamadan ihracata kadar birçok enstrümanla tarımı

desteklemektedir. ABD‟de lisanslı depoculuk ve ürün borsacılığı tamamen özel sektör

eliyle yürütülmektedir.

TMO-TOBB Lisanlı depoculuk Ģirketinin hazırladığı bir araĢtırmaya göre;

Macaristan‟da lisanslı depoculuk yapan 3 Ģirket bulunmaktadır. Bu Ģirketlerin ticaret

yapması yasaklanmıĢtır. Macaristan ödeme kurumu ARDA müdahale alımlarının bir

kısmını bu depolarda stoklamaktadır. AB ödeme kurumu FEOGA depo kirası olarak

1,31 Euro/ton/ay belirlemiĢ olup Macaristan ödeme kurumu ARDA‟nın ortalama

masrafı olan 1,41 Euro/ton/ay‟nun 10 Euro Cent‟i ulusal bütçeden karĢılanmaktadır.

Bulgaristan‟da toplam 493.770 ton kapasiteli 47 adet lisanslı depo bulunmaktadır.

Depo kira ücretleri 1,25-1,75 Euro/ton/ay olup, bu ücretler %70-100 arasında devlet

tarafından sübvanse edilmektedir.

37

Dünyada Amerika, Kanada, Avustralya gibi ülkelerde üretimin tamamına yakın

depolama kapasitesi mevcut iken ülkemizde durum farklıdır.

Ülkemizde depolama, iĢletmelerin veya kiĢilerin bireysel ihtiyaç veya

kapasitelerine göre uygun olmayan ortamlarda ve denetimsiz Ģekilde yapılmaktadır.

Ürünler, depolama altyapısı olmadığından ve teminat olarak kullanılmadığından arzın

yoğun, fiyatların düĢük olduğu dönemde elden çıkarılmakta, bu da üreticilerin zarara

uğramasına yol açmaktadır. Pazara arz olunan ürünlerin gerek kalite standartları,

gerekse bunları test eden laboratuvar sistemi yetersiz, genel kabul görmüĢ veya

güvenilir olmaktan uzaktır. Ürün pazarlanırken kalite unsurları objektif olarak test

edilmediğinden, bunlar fiyata yansımamakta ve kaliteli üretim teĢvik olunmamaktadır.

Ticaret borsaları, il ve ilçe bazında faaliyet gösterdiklerinden, günümüzde e-ticaret

yoluyla tüm dünyanın pazar olduğu bir dönemde çok yetersiz kalmaktadırlar. Buğday

ve pamuk dâhil tarım ürünlerinin küçük bir bölümü borsa satıĢ salonlarında alınıp

satılmakta, büyük bölümü kayıt dıĢı olarak ticarete konu olmaktadır.

TMO‟nun yaptığı bir çalıĢmaya göre 2010 yılında Türkiye‟deki toplam depo

kapasitesi 16,8 milyon ton, TMO‟nun depo kapasitesi yaklaĢık 4 milyon tondur. TMO

dıĢında tarım ürünleri depoculuğu yapan iĢletme bulunmamaktadır. TMO ise baĢta

KDV sorunu, iĢletme zafiyetleri, yetersiz laboratuvar ve sermaye imkânları ile

depoculukta baĢarı sağlayamamakta, çok az miktarda emanet ürün

depolayabilmektedir.

Türkiye‟de 2005 yılına kadar tarım ürünleri lisanslı depoculuğuna iliĢkin yeterli

mevzuat altyapısı bulunmamaktadır. Ancak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

koordinatörlüğünde yapılan çalıĢmalarla çoğu yönetmelik çıkarılmıĢ, ürün Ġhtisas

borsasının oluĢturulması ve mevcut çıkarılan yönetmeliklerdeki düzenlemeler de

tamamlanma aĢamasındadır.

5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ve bu kanuna istinaden

çıkarılan yönetmelikler kapsamında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ġç Ticaret Genel

Müdürlüğü tarafından bugüne kadar 7 adet firmaya lisanslı depo iĢletmesi kuruluĢ izni

verilmiĢ, bu firmalardan biri, 40.000 ton kapasiteli hububat depolayan lisanlı depo

38

iĢletmesi 2011 yılında faaliyet izni alarak faaliyetlerine baĢlamıĢtır. Türkiye‟nin bu ilk

lisanslı depo iĢletmesi TMO‟nun ortaklığı ile kurulmuĢtur.

3.3. Yasal Çerçeve ve TeĢvik Durumu

3.3.1. Yasal Çerçeve

Ülkemizde lisanslı depoculuğun kurulmasına iliĢkin yasal düzenleme 5300 sayılı

Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ile yapılmıĢtır. Ürün ihtisas borsalarına

iliĢkin yasal düzenleme ise 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve

Borsalar Kanununda yer almaktadır.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığının lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsacılığına

iliĢkin mevzuatla verilen görevlerini yürüten Ġç Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından

5300 sayılı Kanuna istinaden 8 adet, 5174 sayılı Kanuna istinaden 2 adet olmak

üzere toplam 10 adet yönetmelik hazırlanarak yürürlüğe konulmuĢtur. Bu

Yönetmelikler aĢağıda sıralanmıĢtır.

Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo Yönetmeliği,

Fındık Lisanslı Depo Yönetmeliği,

Pamuk Lisanslı Depo Yönetmeliği,

Zeytin Lisanslı Depo Yönetmeliği,

Zeytinyağı Lisanslı Depo Yönetmeliği,

Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu Yönetmeliği,

Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği,

Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma, Faaliyet ve Denetimi Hakkında

Yönetmelik.

Ürün Ġhtisas Borsalarının KuruluĢ, ĠĢleyiĢ ve Denetim Usul ve Esasları

Hakkında Genel Yönetmelik,

Ticaret Borsaları ile Ürün Ġhtisas Borsalarında Alivre ve Vadeli Alım Satım

Yönetmeliği.

Sistemin en önemli parçasını lisanslı depolar oluĢturmaktadır. Lisanslı depolar,

Gümrük ve Ticaret Bakanlığından kuruluĢ ve faaliyet izni almıĢ olan ve ürünlerin

39

sağlıklı koĢullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan

anonim Ģirketlerdir.

Mevzuatta faaliyet izni alması çok sıkı Ģartlara bağlanmıĢ olan lisanslı depoların

tıpkı bankalar gibi güvenilir ve sağlam kuruluĢlar olması hedeflenmiĢtir. Aksi halde

depolarda yaĢanabilecek sorunlar sistemin kilitlenmesine neden olabilecek

niteliktedir.

Lisanslı depoculuğa konu ürünler, lisanslı depolara kabul edilmeden önce

Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca lisanslandırılmıĢ olan yetkili sınıflandırıcı

laboratuvarınca analiz ve sınıflandırmaya tabi tutulacaktır. Böylece, tüm ürünlerin

sınıf ve kaliteleri belirlenerek aynı sınıf ve kalitedeki ürünlerle birlikte depolanması

sağlanacaktır. Mevzuatta ayrıca, yetkili sınıflandırıcılar tarafından yapılan analizlere

karĢı bir itiraz olması halinde ürünleri yeniden analiz etmek, görev alanındaki yetkili

sınıflandırıcıların kalibrasyon, uygunluk kontrol ve denetimini yürütmek üzere

referans yetkili sınıflandırıcıların yetkilendirilmesi hususu düzenlenmiĢtir. Bu sayede,

ürünlerin kalite ve sınıflarının tespitinde güvenilir bir laboratuvar yapısının

oluĢturulması amaçlanmaktadır.

Ürünlerin analizi yapılıp sınıf ve kalitelerinin belirlenmesinin ardından lisanslı

depolara alınması ve lisanslı depo iĢletmesince, ürünün mülkiyetini temsil ve rehnini

temin eden, kıymetli evrak hükmündeki ürün senedinin düzenlenerek ürün sahibine

verilmesi öngörülmektedir.

Teslimat sırasında ürün senedi dıĢında düzenlenen tartım makbuzu ve delil

niteliğini haiz benzer belgeler de ürünün mülkiyetinin ispatında kullanılabilir.

Ürün senedi veya delil niteliğini haiz diğer belgeler; ürünün aynı miktar, cins,

sınıf ve kalitede mudîye geri verilmesini garanti eder ve bu teslim satıĢ değil vedia

(emanet) anlamındadır. Basılı ürün senetleri hükmünde olmak üzere elektronik

ortamda da ürün senetleri oluĢturulabilir.

Lisanslı depo iĢleticisi, mudînin talebi üzerine, hukuken geçerli bir mazereti

olmadıkça gecikmeksizin ürünü teslim eder. Ürünün tesliminde bu ürüne ait ürün

senedini geri alır ve iptal eder.

40

Ürünler, depolandıkları lisanslı depolardan teslim edilir. Ancak, ürününün teslim

edilenden baĢka bir lisanslı depodan teslim alınmasına yönelik mudî talepleri,

yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde karĢılanabilir.

Ürün, azamî depolama süresinde depodan geri alınmamıĢsa, lisanslı depo

iĢleticisi, son depolama tarihinden en az 45 gün öncesinden mudîye veya mudinin

kanuni temsilcisine yazılı olarak haber verir. Bu süre sonunda da geri alınmayan

ürünün bir kısmı veya tamamı, ürünün niteliğine ve piyasa koĢullarına uygun olarak

lisanslı depo iĢleticisince satılabilir. Bu durumda lisanslı depo iĢletmesi ücretler ve

masrafları düĢerek geri kalan tutarı yedi iĢ günü içerisinde ilgiliye öder.

Sistemin diğer bir parçası, ürünlerin etkin bir biçimde pazarlanmasını sağlamak,

alıcı ile satıcıları bir araya getirerek fiyatların sağlıklı biçimde oluĢmasını temin etmek

üzere anonim Ģirket biçiminde kurulacak olan Ürün Ġhtisas Borsasıdır. Borsa, ulusal

ve uluslararası düzeyde faaliyet gösterebilecek olup, borsada fiziki olarak ürünlerin

yanı sıra, ürünü temsil eden ürün senetlerinin ve ürüne dayalı vadeli iĢlem

araçlarının alım satımı yapılabilecektir.

5300 sayılı Kanunda ürün senetlerinin elektronik ortamda da düzenlenebileceği

hususu yer almaktadır. Önümüzdeki süreçte, çağın gereklerine uygun biçimde ürün

senetlerinin elektronik ortamda düzenlenmesi ve dünyanın önde gelen ülkelerinde

olduğu gibi sisteme konu tarım ürünleri ticaretinin tamamen elektronik ortamda

yürütülmesi hedeflenmektedir. Ayrıca mevzuatta mevcut ticaret borsalarının

kurulacak ürün ihtisas borsasının acentesi olarak faaliyet göstermesine imkân

tanınmıĢtır.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığının gözetim ve denetiminde çalıĢacak olan

sistemin kendi içerisinde de çeĢitli güvence mekanizmaları bulunmaktadır. Bunların

en önemlisi Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu‟dur. Bu Fonun görevi; lisanslı depo

iĢletmelerinin, yetkili ve referans yetkili sınıflandırıcıların mevzuatta öngörülen

yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı ortaya çıkan zararların tazmin

edilmesidir.

Fon, zararları söz konusu teminatlara baĢvurmak suretiyle karĢılayacak,

teminatların yeterli olmaması halinde ise zararı kendi kaynaklarından ödeyerek ilgili

41

kuruluĢa rücu edecektir. Tazmin Fonunun yanı sıra lisanslı depo iĢletmeleri gerek

depo ve tesislerini gerekse depolardaki ürünleri sigorta ettirmek mecburiyetindedir.

Bu sayede güvenceli ve riskin en az düzeyde olduğu bir yapı söz konusu olacaktır.

Tarım ürünleri lisanslı depo iĢletmeleri, ekonomik ihtiyaç ve etkinlik Ģartları göz

önünde bulundurularak Bakanlıkça verilecek izinle anonim Ģirket Ģeklinde kurulur.

ġirketin kuruluĢunda, bir milyon liradan az olmamak üzere depolama kapasitesine

göre yönetmelikle belirlenen tutarda ödenmiĢ sermayeye sahip olunması ve ilgili

yönetmelikte gösterilen belgelerin ibraz edilmesi koĢulları aranır.

KuruluĢ izni alan Ģirkete ancak Kanunun öngördüğü Ģartları taĢıdığının tespiti

halinde faaliyet izni (lisans) verilir. ġirket faaliyet izni almadan depoculuk faaliyetinde

bulunamaz, ürün kabul edemez, ürün senedi düzenleyemez. Lisans alınmadan

lisanslı depo veya lisanslı depo iĢletmesi izlenimini verecek hiçbir isim, unvan, iĢaret

ve benzerleri kullanılamaz.

Lisanslı depo iĢletmek üzere lisans almak için müracaat edenler, depo

kapasitesinin ürün rayiç bedelinin %15‟inden az olmamak üzere belirlenen tutarda

lisanslı depo teminatı vermek zorundadır.

Lisanslı depo iĢletmesi, depoculuk ana faaliyeti yanında, lisanslı depo

Ģirketinin ana sözleĢmesinde gösterilmek ve Bakanlıkça uygun görülmek kaydıyla,

ilgili mevzuatına uygun Ģekilde bu ürünlere dayalı ya da iliĢkili ticaret, antrepoculuk,

taĢıma ve nakliye, sigorta, sanayi tesisi kurma, iĢleme, kurutma, ayıklama ve benzeri

diğer konularda da faaliyet gösterebilir. Ürün ihtisas borsaları ve ticaret borsaları

lisanslı depoculuk Ģirketleri kurabilir.

3.3.2. TeĢvik Durumu

2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar, 16.07.2009

tarih ve 27290 sayılı Resmi Gazete‟de, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında

Kararın Uygulanmasına ĠliĢkin 2009/1 sayılı Tebliğ ise 28.07.2009 tarih ve 27302

sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanmıĢtır. 2009/1 sayılı Tebliğ‟de değiĢiklik yapan,

Tebliğ ise 11.05.2011 tarihli, 27931 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanmıĢtır.

42

Yeni teĢvik sistemi; bölgesel-sektörel teĢvik, büyük projeli yatırımları teĢvik ve

genel teĢvik sistemi olmak üzere üç ana bileĢenden oluĢmaktadır.

Yatırım desteklerinin uygulanması açısından 28.08.2002 tarihli ve 2002/4720

sayılı Bakanlar Kurulu Kararı‟nda yer alan Ġstatistiki Bölge Birimleri

Sınıflandırmasında (ĠBBS) iller sosyo-ekonomik geliĢmiĢlik seviyeleri dikkate alınarak

dört bölgeye ayrılmıĢtır.

2009/15199 sayılı Karar‟ın dördüncü ekinde yer alan; teĢvik edilmeyecek

yatırım konuları ile aranan Ģartları sağlayamayan yatırım konuları hariç olmak üzere;

söz konusu Karar‟ın 4. maddesinde belirtilen asgarî sabit yatırım tutarının üzerindeki

tüm yatırımlar, bölgesel ayrım yapılmaksızın gümrük vergisi muafiyeti ile katma değer

vergisi (KDV) istisnasından yararlanırlar.

Yozgat‟ta yapılacak fizibilite konusu yatırım bölgesel-sektörel teĢvik sisteminden

yararlanacak olup, ĠBBS‟ye göre de 3. bölgede yer almaktadır. Bölgesel desteklerden

yararlanacak yatırım konuları her bir il grubunun yatırım potansiyeli ve rekabet gücü

dikkate alınarak aynı kararın ikinci ekindeki listede gösterildiği Ģekilde belirlenmiĢtir.

Asgarî sabit yatırım tutarı, 3. Bölgede, lisanslı depoculuk faaliyetinde 1 milyon

Türk Lirası tutarındadır.

3. bölgede; bölgesel desteklerden yararlanacak söz konusu yatırımlar gümrük

vergisi muafiyeti ve KDV istisnasına ilave olarak vergi indirimi, sigorta primi iĢveren

hissesi desteği, faiz desteği, yatırım yeri tahsisi desteklerinden yararlanabilir.

Faiz desteği talep edilmesi hâlinde, bölgesel desteklerden yararlanacak

yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli kredilerin teĢvik belgesinde

kayıtlı sabit yatırım tutarının %70‟ine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr

payının;

Bölgede yapılacak yatırımlarda Türk Lirası cinsi kredilerin üç puanı, döviz

kredileri ve dövize endeksli kredilerin bir puanı,

Bölge ayrımı yapılmaksızın araĢtırma ve geliĢtirme yatırımları ile doğrudan ticarî

mal üretimine yönelik olmayan, mevcut veya gerçekleĢtirilecek tesisin katı, sıvı

43

veya gaz gibi atıklarının temizlenmesi veya yok edilmesine yönelik çevre

yatırımlarında ise Türk Lirası cinsi kredilerin beĢ puanı, döviz kredileri ve dövize

endeksli kredilerin iki puanı,

MüsteĢarlıkça da uygun görülmesi hâlinde azamî ilk beĢ yıl için ödenmek

kaydıyla bütçe kaynaklarından karĢılanabilir.

Faiz desteği tutarı proje bazında azami; Ar-Ge ve çevre yatırımları için üçyüz

bin Türk Lirası, 3. bölgede yapılacak yatırımlar için beĢyüz bin Türk Lirasıdır.

KullanılmıĢ makine ve teçhizat için ve kamu iktisadi teĢebbüsleri dâhil kamu

kurum ve kuruluĢları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluĢlarının yapacağı

yatırımlar için faiz desteği öngörülmez. Ayrıca, diğer kamu kurum ve kuruluĢlarınca

kullandırılan veya kamu kaynaklarından sübvanse edilen krediler için de faiz desteği

uygulanmaz.

TeĢvik kapsamındaki faiz desteğinden yararlanabilmek için Hazine MüsteĢarlığı

ile anlaĢma imzalayan bankalardan kredi kullanılması gerekmektedir.

Sigorta primi iĢveren hissesi desteği 3. Bölgede yapılan ve 01.01.2012

tarihinden itibaren yapılan yatırımlar için 3 yıldır. Ancak, yararlanılan sigorta primi

iĢveren hissesi desteği tutarı, bölgesel uygulama kapsamında desteklenen

yatırımlarda gerçekleĢen sabit yatırım tutarının 3. bölgede %10‟unu, büyük ölçekli

yatırımlarda ise 3. bölgede %5‟ini geçemez. Bölgesel desteklerden yararlanan

yatırımlar kapsamındaki KOBĠ‟ler için bu oranlara tüm bölgelerde 5‟er puan ilave

edilir.

TeĢvik belgesi kapsamında gerçekleĢen yatırımla sağlanan yeni veya ilave

istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi iĢveren hissesinin asgari ücrete tekabül

eden kısmı MüsteĢarlıkça karĢılanır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, kurumlar

vergisi veya gelir vergisine uygulanacak indirim oranları 3. Bölgede, büyük ölçekli

yatırımlar için vergi oranı %60, yatırıma katkı oranı %40, bölgesel uygulama

44

kapsamında gerçekleĢtirilen yatırımlarda ise vergi oranı %60, yatırıma katkı oranı

%20‟dir.

Yatırım yeri tahsisi ile ilgili olarak, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanunun ek 3

üncü maddesi hükmü çerçevesinde MüsteĢarlıkça teĢvik belgesi düzenlenmiĢ büyük

ölçekli yatırımlar ile bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için Maliye

Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis

edilebilmektedir.

Lisanslı depoculuğu teĢvik etmek amacıyla yapılan düzenlemelerle, lisanslı

depoya teslim edilen ürünlere vergi muafiyeti uygulanmaktadır:

Ürünün lisanslı depoya tesliminden sonra ürün senedinin borsada alınıp

satılması, KDV‟den muaf tutulmaktadır. Ancak ürünün lisanslı depodan

çekilmesi sırasında senedin en son iĢlem gördüğü borsada oluĢan değeri, vergi

tarhına esas alınarak %1 KDV uygulanmaktadır.

Ürün senetlerinin borsada el değiĢtirmesinden doğan kazançlar, 31.12.2014

tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulmaktadır.

Mudiler ile lisanslı depo iĢletmesi arasında düzenlenen sözleĢme ve ürün

senetleri damga vergisinden muaf tutulmaktadır.

Ürününü, doğrudan lisanslı depoya teslim eden üreticilerden %2 oranındaki

Zirai Stopaj kesintisi yapılmamaktadır.

3.4. Arz ve Talep Durumu

3.4.1. Arz

3.4.1.1. Türkiye’deki Mevcut Depo Kapasitesi

Ülkemizde silo (beton, çelik), mekanize ufki depo (MUD), makineli beton ambar

ve yarı mekanik depo, makineli çelik hangar, betonarme ambar ve düz depo, kargir,

ahĢap ambar, çelik hangar, yatay depo, ahĢap hangar, noda, çuvallı havuz ve

modern açık yığın depoları (MAYDÜ) gibi hububat bakliyat ve yağlı tohum ve diğer

bitkisel ürünlerin depolandığı depo tipleri bulunmaktadır. Baklagiller yatay depolarda

depolanmaktadır. TMO depolarında daha çok hububat depolanmaktadır.

45

TMO‟nun 2010 yılında yapmıĢ olduğu kapasite araĢtırma sonuçlarına göre

Türkiye‟de 16.863.010 ton depolama kapasitesi mevcut olup TMO‟nun depolama

kapasitesi 4.024.000 tondur. Tüccar, Ģirket ve diğer kesimlere ait 12.839.010 ton

depolama kapasitesi bulunmaktadır. (Tablo 3)

Ülkemizde hububat için 13 milyon tonluk depolama kapasitesi mevcuttur.

Ticarete konu olan hububat miktarının 20-23 milyon ton olduğu göz önüne

alındığında teknik depolamada kapasite ihtiyacı ortaya çıkmaktadır.

TMO‟nun yaklaĢık 4 milyon ton kapalı depo kapasitesi bulunmakla birlikte, bu

depoların; 213 bin tonunun yerleĢim merkezlerinde kalması, 518 bin ton olan liman

depolarının ise bir kısmının üretim mahallinde olmayıĢı nedeniyle alımda

kullanılamaması, 645 bin tonluk Modern Açık Yığın Depolama Ünitesi (MAYDÜ)

deposunun uzun süreli depolamaya uygun olmayıĢı ve geri kalan depo kapasitesinin

ise ürün çeĢitliliği ve devreden stoklar nedeniyle optimum kullanılamaması

neticesinde açığa ürün alımı yapmak zorunda kalınmaktadır.

TMO‟nun sahip olduğu kapasitenin 2,4 milyon tonu havalandırmalı depolardır.

TMO depolarının yaklaĢık 1,8 milyon tonu tarım ürünleri lisanslı depoculuk

faaliyetlerinde bulunmak için yeterli niteliklere sahiptir. Yapılacak bazı revizyonlarla

bu kapasite 2,5 milyon tona çıkarılabilecektir.

Bu ihtiyacın giderilmesine yönelik olarak, TMO‟nun, piyasa regülasyonu

alanında ürün alım ve muhafaza standartlarını AB ile uyumlu hale getirmek amacıyla

belirlediği hedeflerinden, uzun süreli kiralama garantisi kapsamında, lisanslı

depoculuğa uygun depo yaptırılması için ihalesi yapılan 130.000 tonluk depo

inĢaatları tamamlanmıĢtır. 2012 yılına kadar 1.660 bin ton hububat deposu

yaptırılmasına yönelik ihale hazırlıklarının tamamlanması, ileriki dönemlerde toplam

1,790 milyon ton depo yaptırılması sağlanacaktır. Ġlk aĢamada 2014 yılı sonuna

kadar 800 bin ton deponun inĢası tamamlanacaktır. (2010-2014 Stratejik Plan)

46

Tablo 3: TMO-Tüccar-ġirket-Diğer Kesimlere Ait Depo Tipi ve Kapasiteleri (Ton)

ĠL ADI TÜCCAR-ġĠRKET VE DĠĞER KESĠMLER TMO GENEL

TOPLAM SĠLO YATAY DEPO

LĠMAN DEPOSU

ÖZEL TOPLAMI

SĠLO YATAY DEPO

LĠMAN DEPOSU

MAYDÜ TMO TOPLAMI ADANA 378.000 787.000 0 1.165.000 49.400 144.000 1.000 45.000 239.400 1.404.400

ADAPAZARI 311.000 97.000 0 408.000 20.400 10.000 0 0 30.400 438.400

ADIYAMAN 500 92.100 0 92.600 0 50.000 0 0 50.000 142.600

AFYON 107.250 115.900 0 223.150 5.000 36.500 0 0 41.500 264.650

AĞRI 1.000 11.700 0 12.700 6.000 1.000 0 0 7.000 19.700

AKSARAY 80.000 0 0 80.000 10.000 28.000 0 2.500 40.500 120.500

AMASYA 131.540 28.000 0 159.540 9.600 0 0 0 9.600 169.140

ANKARA 207.750 316.100 0 523.850 164.400 51.500 0 40.000 255.900 779.750

ANTALYA 5.500 25.200 0 30.700 10.000 30.000 0 0 40.000 70.700

ARDAHAN 5.500 1.000 0 6.500 0 0 0 0 0 6.500

AYDIN 0 17.000 0 17.000 15.000 3.500 0 0 18.500 35.500

BALIKESĠR 425.500 448.400 8.000 881.900 4.700 3.000 50.000 0 57.700 939.600

BARTIN 5.000 16.000 0 21.000 0 0 0 0 0 21.000

BATMAN 17.000 0 0 17.000 0 20.000 0 0 20.000 37.000

BAYBURT 0 4.750 0 4.750 0 0 0 0 0 4.750

BĠLECĠK 6.100 11.000 0 17.100 0 0 0 0 0 17.100

BĠNGÖL 200 2.500 0 2.700 0 0 0 0 0 2.700

BĠTLĠS 0 50 0 50 0 6.500 0 0 6.500 6.550

BURDUR 5.000 27.400 0 32.400 10.000 10.000 0 0 20.000 52.400

BURSA 16.000 227.750 0 243.750 10.000 0 0 5.000 15.000 258.750

ÇANAKKALE 23.500 54.100 0 77.600 9.800 20.500 0 25.000 55.300 132.900

ÇANKIRI 12.200 19.500 0 31.700 4.000 3.000 0 5.000 12.000 43.700

ÇORUM 106.320 68.300 0 174.620 2.000 10.000 0 0 12.000 186.620

DĠYARBAKIR 11.000 74.800 0 85.800 70.800 81.500 0 5.000 157.300 243.100

DENĠZLĠ 8.000 30.400 0 38.400 10.000 22.900 0 0 32.900 71.300

DÜZCE 5.000 11.000 0 16.000 0 0 0 0 0 16.000

EDĠRNE 147.000 209.500 0 356.500 2.000 105.000 0 90.000 197.000 553.500

ELAZIĞ 18.300 14.800 0 33.100 3.600 1.000 0 0 4.600 37.700

ERZĠNCAN 8.150 11.700 0 19.850 4.800 6.000 0 0 10.800 30.650

ERZURUM 14.050 11.500 0 25.550 35.600 13.000 0 0 48.600 74.150

ESKĠġEHĠR 118.940 121.170 0 240.110 36.000 40.200 0 0 76.200 316.310

GAZĠANTEP 355.000 116.000 0 471.000 29.200 35.000 0 5.000 69.200 540.200

GÜMÜġHANE 0 2.000 0 2.000 0 0 0 0 0 2.000

HAKKÂRĠ 0 1.500 0 1.500 0 0 0 0 0 1.500

HATAY 42.000 55.000 0 97.000 31.600 8.000 60.000 25.000 124.600 221.600

IĞDIR 0 7.500 0 7.500 4.000 0 0 0 4.000 11.500

ISPARTA 11.900 4.200 0 16.100 0 2.000 0 0 2.000 18.100

ĠSTANBUL 155.850 74.000 0 229.850 0 30.000 0 0 30.000 259.850

ĠZMĠR 154.800 409.000 88.000 651.800 0 42.500 72.000 0 114.500 766.300

K.MARAġ 46.000 90.000 0 136.000 18.600 5.000 0 0 23.600 159.600

KARAMAN 127.910 32.100 0 160.010 20.500 14.000 0 0 34.500 194.510

KARS 35.000 20.000 0 55.000 6.000 21.900 0 0 27.900 82.900

KASTAMONU 4.500 1.500 0 6.000 0 0 0 0 0 6.000

KAYSERĠ 68.400 10.000 0 78.400 60.800 5.000 0 7.500 73.300 151.700

KIRIKKLAE 0 9.000 0 9.000 50.000 42.000 0 25.000 117.000 126.000

KIRKLARELĠ 43.100 94.500 0 137.600 32.300 16.600 0 50.000 98.900 236.500

KIRġEHĠR 49.500 21.600 0 71.100 28.800 22.000 0 55.000 105.800 176.900

KĠLĠS 5.000 1.000 0 6.000 3.600 0 0 0 3.600 9.600

KOCAELĠ 3.000 79.000 255.000 337.000 0 0 95.000 0 95.000 432.000

KONYA 452.900 647.100 0 1.100.000 163.500 188.500 0 60.000 412.000 1.512.000

KÜTAHYA 53.180 22.500 0 75.680 4.000 4.000 0 0 8.000 83.680

MALATYA 34.750 17.100 0 51.850 2.000 1.500 0 0 3.500 55.350

MANĠSA 321.800 58.300 0 380.100 20.000 2.000 0 0 22.000 402.100

MARDĠN 55.500 40.000 0 95.500 26.000 13.000 0 5.000 44.000 139.500

MERSĠN 406.000 1.493.000 100.000 1.999.000 0 43.000 100.000 0 143.000 2.142.000

MUĞLA 0 0 0 0 5.000 0 0 0 5.000 5.000

MUġ 1.800 1.000 0 2.800 4.800 3.000 0 0 7.800 10.600

NEVġEHĠR 28.450 39.250 0 67.700 19.000 13.000 0 5.000 37.000 104.700

NĠĞDE 17.300 5.500 0 22.800 3.600 0 0 0 3.600 26.400

OSMANĠYE 30.000 132.000 0 162.000 9.800 37.000 0 0 46.800 208.800

SAMSUN 99.500 139.040 225.000 463.540 15.000 13.500 39.000 0 67.500 531.040

SĠĠRT 0 1.000 0 1.000 9.600 0 0 0 9.600 10.600

SĠNOP 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

SĠVAS 2.000 9.850 0 11.850 10.000 18.000 0 0 28.000 39.850

ġANLIURFA 74.500 11.000 0 85.500 54.400 102.500 0 0 156.900 242.400

ġIRNAK 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

TEKĠRDAĞ 240.450 247.600 0 488.050 4.100 126.500 71.000 130.000 331.600 819.650

TOKAT 65.150 41.100 0 106.250 6.100 4.000 0 0 10.100 116.350

TRABZON 0 0 0 0 0 0 30.000 0 30.000 30.000

TUNCELĠ 2.000 4.000 0 6.000 0 0 0 0 0 6.000

UġAK 500 24.100 0 24.600 0 2.000 0 0 2.000 26.600

VAN 6.140 11.270 0 17.410 4.800 2.000 0 0 6.800 24.210

YOZGAT 0 77.600 0 77.600 124.700 71.500 0 60.000 256.200 333.800

TOPLAM 5.194.180 6.968.830 676.000 12.839.010 1.274.900 1.586.100 518.000 645.000 4.024.000 16.863.010

47

3.4.1.2. Yozgat Ġli ve Çevresinde Depolama Kapasitesi

Yozgat Ġli ve komĢularının toplam depo kapasitesi 1.405.060 ton olup %54‟ü

özel sektöre aittir. TMO, 152.500 ton kapasite açık yığın ünitelerinde depolama

yapmaktadır. (Tablo 4)

Tablo 4: Yozgat ve KomĢu Ġlleri Depo Kapasiteleri (Ton)

ĠLLER

TÜCCAR-ġĠRKET VE DĠĞER KESĠMLER

TMO GENEL

TOPLAM SĠLO

YATAY DEPO

ÖZEL TOPLAMI

SĠLO YATAY DEPO

MAYDÜ TMO

TOPLAMI

AMASYA 131.540 28.000 159.540 9.600 0 0 9.600 169.140

ÇORUM 106.320 68.300 174.620 2.000 10.000 0 12.000 186.620

KAYSERĠ 68.400 10.000 78.400 60.800 5.000 7.500 73.300 151.700

KIRIKKALE 0 9.000 9.000 50.000 42.000 25.000 117.000 126.000

KIRġEHĠR 49.500 21.600 71.100 28.800 22.000 55.000 105.800 176.900

NEVġEHĠR 28.450 39.250 67.700 19.000 13.000 5.000 37.000 104.700

SĠVAS 2.000 9.850 11.850 10.000 18.000 0 28.000 39.850

TOKAT 65.150 41.100 106.250 6.100 4.000 0 10.100 116.350

YOZGAT 0 77.600 77.600 124.700 71.500 60.000 256.200 333.800

TOPLAM 451.360 304.700 756.060 311.000 185.500 152.500 649.000 1.405.060

Kaynak: TMO 2010 Yılı ÇalıĢması

Yozgat Ġl sınırları içinde, özel sektöre ait toplam 77.600 tonluk depo

bulunmakta, bunun 41.500 tonluk kısmı beton olmak üzere tamamı yatay depodur.

Yatay depolarda baĢta bakliyat ve hububat olmak üzere dökme ürünler ya da çuval

içinde ürünler depolanmaktadır. TMO‟nun sahip olduğu toplam 256.200 ton

kapasitede depoların 110.200 tonluk kısmı çelik silolardan 14.000 tonluk kısmı ise

beton silolardan oluĢmaktadır. 71.500 tonluk kısmı ise yatay depolardır. Kalan 60.000

tonluk kısım ise MAYDÜ‟dür. Bu depolarda oldukça zor Ģartlarda depolama

yapılmaktadır. (Tablo 5)

Yozgat Ġl sınırları içinde TMO‟nun depo iĢletmeciliği, hububat alım ve satım iĢleri

Yerköy ġube Müdürlüğüne bağlı yürütülmektedir. Bu Ģubeye bağlı Doğankent,

Sarıkaya, Sorgun, ġefaatli ve Yozgat Ajansları ile Sekili, Saray, Sarıkent ve

OsmanpaĢa tesisli ekipleri bulunmaktadır. Yozgat‟ın Boğazlıyan ve Yenifakılı

Ajansları ise Kayseri ġubeye bağlı görev yapmaktadırlar.

48

Tablo 5: Yozgat Ġlindeki Silo Kapasitelerinin Ġlçelere Dağılımı (Ton)

YOZGAT ĠLÇELERĠ ÖZEL DEPOLAR TMO DEPOLARI TOPLAM

YENĠFAKILI 3.000 36.500 39.500

BOĞAZLIYAN 21.000 38.400 59.400

ġEFAATLĠ 7.600 35.800 43.400

MERKEZ

18.000 18.000

SARIKAYA 15.000 24.800 39.800

SORGUN 20.000 28.400 48.400

AKDAĞMADENĠ

500 500

YERKÖY 11.000 73.800 84.800

TOPLAM 77.600 256.200 333.800

Kaynak: TMO 2010 ÇalıĢması

Yozgat Ġl Tarım Müdürlüğünden alınan bilgilere göre son 4 yıl içinde Kırsal

Kalkınma Yatırım Destekleme Programı kapsamında özel sektöre ait düĢük kapasiteli

Boğazlayan, Yerköy, Sarıkaya‟ da toplam 39.000 tonluk kapasitede 7 adet hububat

deposu yapılmıĢtır. Bu depoların lisanslı depoculuğa uygun olduğu düĢünülmemekle

beraber bölgedeki ihtiyacı karĢılayacağından Yozgat Ġli kapasitesine dahil edilmiĢtir.

TMO‟nun 2008 yılında lisanslı depoculuğun baĢlamasına öncü olmak amacıyla

600.000 tonluk uzun süre kiralama garantili depo yapımı ihalesinde Yozgat Merkez

Ġlçesi‟ne 40.000 ton ve Sarıkaya Ġlçesine 30.000 ton kapasiteli depo yapımı

planlanmıĢtır. Bu ihale sonucunda Afyon, Ankara, Aksaray, Sivas ve Kırklareli‟nde

toplam 130.000 kapasiteli lisanslı depoculuğa uygun depolar inĢa edilmiĢtir.

Bunlardan Ankara Polatlı‟daki tesis lisanslı depoculuk faaliyetine baĢlamıĢtır. TMO

yakın zamanda 300.000 tonluk bir ihaleye daha çıkmıĢtır. Bu ihale kapsamında

Yozgat Sarıkaya‟da 30.000 tonluk depo yapımı planlanmıĢtır.

TMO tarafından bir iki yıl içinde bu planlanan yatırımların tamamlanması halinde

toplam kapasite 70.000 ton daha artarak 442.800 tona ulaĢacaktır.

- TMO çalıĢması mevcut depo kapasitesi 333.800 ton

- Kırsal kalkınma programı kapsamında yapılan depolar 39.000 ton

- TMO ihale planlarındaki kapasite 70.000 ton

- Toplam kapasite 442.800 ton

Yozgat Ġlinde, depoların çoğu sağlıksız, niteliksiz ve kapasite olarak yetersizdir.

TMO‟ca planlanan depolar, lisanslı depoculuk yapacak nitelikte olacaktır. Bölgede

açık yığına depolama yapılması konunun hassasiyetini ortaya koymaktadır.

49

TMO‟nun ihtiyacı tespit ederek bölgeyi planlamalarına alması, depo ihtiyacını bir

diğer göstergesidir.

3.4.1.3. KuruluĢ Ġzni ve Faaliyet Ġzni Alan Lisanslı Depolar

5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ve bu kanuna istinaden

çıkarılan yönetmelikler kapsamında bugüne kadar 7 adet firmaya lisanslı depo

iĢletmesi kuruluĢ izni verilmiĢtir. Bu Ģirketlerin oluĢturacağı toplam kapasite 347.500

tondur. (Tablo 6)

Mevzuat gereği bir yıl içinde faaliyet izni alması gereken bu Ģirketlerin çoğunun

2012 yılı içinde faaliyete geçmesi beklenmektedir.

Tablo 6: KuruluĢ Ġzni Alan Lisanslı Depo ĠĢletmeleri

Sıra No

Firma Adı Faaliyet

Yeri Kapasitesi

Faaliyet Konusu

KuruluĢ Ġzninin

Yayımlandığı TTSG’nin Tarih ve Sayısı

1 Sönmezler Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.ġ.

Adana 40.000 Hububat 25/05/2007

6816

2 TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Sanayi ve Ticaret A.ġ.

Ankara 40.000 Hububat 26/02/2010

7510

3 Ege Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.ġ.

Ġzmir 20.000 Pamuk 13/01/2011

7729

4 Yayla Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.ġ.

Mersin 50.000 Hububat ve Baklagiller

28/01/2011 7740

5 Polateli Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.ġ.

Gaziantep - Mardin

80.000 Hububat 28/03/2011

7804

6 Marmara Birlik Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.ġ.

Bursa 13.500 4.000

Zeytin Zeytinyağı

03/06/2011 7829

7 Tiryaki Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.ġ.

Gaziantep 100.000 Hububat 25/10/2011

7928

KuruluĢ izni alan bu Ģirketlerden TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk

Sanayi ve Ticaret A.ġ. 12.07.2011 tarihinde faaliyet izni almıĢtır. ġirketin merkezi

Ankara‟da olup faaliyetlerini Üçpınar Köyü Polatlı‟da sürdürmekte ve hububat

depolamaktadır. 14.07.2011 tarihinde depoya ilk ürün teslim alınarak karĢılığında

ürün senedi düzenlenmiĢtir. Bu senetler, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı‟nca

yetkilendirilen Polatlı Ticaret Borsası‟nda alınıp satılmaktadır.

50

Polatlı Ticaret Borsası, hububat teknolojileri laboratuvarı kurarak 13.06.2011

tarihinde yetkili sınıflandırıcı lisansı almıĢtır. Borsa, hububat, baklagiller ve yağlı

tohumlar konusunda TMO TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk San. ve Tic. A.ġ.

bünyesinde hizmet vermektedir.

3.4.2. Talep

3.4.2.1. Türkiye’de Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Üretim Miktarları

Depolamaya uygun nitelikteki ürünler mevzuatta hububat, bakliyat, pamuk,

tütün, fındık, yağlı tohumlar, bitkisel yağlar, Ģeker gibi standardize edilebilen temel ve

iĢlenmiĢ tarım ürünleri olarak belirlenmiĢtir. Proje konusu tesis, hububat baklagiller ve

yağlı tohumlar yönetmeliği kapsamında ürünler depolayacağından Ülkemizdeki ve

Yozgat Ġlindeki bu üretimler incelenmektedir.

TÜĠK verilerine göre, Ülkemizdeki toplam iĢlenen tarım alanı 24,4 milyon hektar

olup, bunun 12,1 milyon hektarlık (%50) kısmında hububat, 0,9 milyon hektarlık (%4)

kısmında baklagil, 1,3 milyon hektarlık (%5) kısmında yağlı tohum üretimi

yapılmaktadır. Hububat içinde buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır ve çeltik en önemli

ürünlerdir.

Hububat üretimimiz son altı yılda yıllık 30-35 milyon ton seviyelerindedir. 2011

yılı TÜĠK 2. tahminine göre hububat üretim miktarının bir önceki yıla göre %7,4‟lük bir

artıĢla 35,2 milyon ton gerçekleĢeceği tahmin edilmektedir. Bu üretimin 21,8 milyon

tonunu buğday, 7,6 milyon tonunu arpa, 4,2 milyon tonunu ise mısır oluĢturmaktadır.

(Tablo 8, Tablo 7) ( Grafik 2)

Türkiye, dünya buğday ekim alanının %3,8'ine sahiptir. Ülkemizde buğday;

toplam iĢlenen tarım alanlarının yaklaĢık %38'ini, tahıl ekili alanların ise yaklaĢık

%67'sini kaplamaktadır (TMO Hububat Raporu 2010).

BirleĢmiĢ Milletler Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) 2009 ülke sıralamasına göre

ülkemiz dünya buğday üretiminde miktar olarak 20,6 milyon ton ile on birinci sırada,

değer olarak sekizinci sırada yer almaktadır.

51

TÜĠK 2. tahminine göre baklagiller ve yağlı tohumlar üretiminin toplam tahıllar

ve bitkisel ürünler içindeki payının yaklaĢık %12 olacağı tahmin edilmektedir.

Grafik 2: 2011 Yılı Türkiye Hububat Üretiminin Ürünlere Dağılımı

*Diğer hububat kuĢ yemi, darı, mahlut, sorgum, kaplıca üretimini içermektedir.

Kaynak: TÜĠK 2. Tahmin

Grafik 2 ve Tablo 7‟deki veriler incelendiğinde Ülkemizin hububat üretiminde

özellikle buğday ve arpa üretiminin önemli miktarlarda olduğu görülmektedir.

Hububatın hasat ve kullanım dönemi önemli farklılıklar göstermektedir. Hububat

üretimi, tarımsal üretimin doğal süreçlere bağımlılığı nedeniyle yılın belli

dönemlerinde yoğunlaĢmakta, hububat hasadı ağırlıklı olarak Haziran, Temmuz ve

Ağustos ayları olmak üzere 3 ay gibi kısa bir dönemde yapılarak hasat edilen ürünün

büyük bir kısmı piyasaya arz edilmektedir. Tüketim ise sürekli ve bütün yıla

dağılmaktadır. Bu durum talebin çok üzerinde arzın yapıldığı hasat dönemlerinde

hububat fiyatlarının düĢmesine, diğer dönemlerde ise yükselmesine neden

olabilmektedir.

TMO, hasatla birlikte yoğun arz nedeniyle düĢen piyasa fiyatlarının daha da

düĢmesini, hasat dönemleri dıĢında ise yeterli olmayan arz nedeniyle yükselen

piyasa fiyatlarını düzenlemek amacıyla gerektiğinde alıĢ ve satıĢ yapmaktadır.

Yeterli finansman gücüne sahip olmayan üretici, ürününü hasatla birlikte elinden

çıkarmak zorunda kalırken yine yeterli finansman gücü olmayan sanayici de hasat

döneminde en fazla 3-4 aylık ihtiyacını karĢılayacak miktarlarda stok yapabilmekte,

yılın diğer aylarında ise ihtiyacı olan ürünü piyasalardan temin etmektedir.

61,9%

11,9%

2,6% 21,6%

1,1% 0,6% 0,3%

0,0%

buğday

mısır

çeltik

arpa

çavdar

yulaf

tritikale

diğer

52

Tablo 7: 2006-2011 Yılları Türkiye Hububat Bakliyat Yağlı Tohum Üretim Miktarları (Ton)

Ürün 2006 2007 2008 2009 2010 2011*

Hububat Toplamı 34.642.986 29.256.990 29.287.281 33.577.151 32.772.550 35.203.060

Buğday 20.010.000 17.234.000 17.782.000 20.600.000 19.674.000 21.800.000

Arpa 9.551.000 7.306.800 5.923.000 7.300.000 7.250.000 7.600.000

Çavdar 271.000 240.540 246.521 343.330 365.560 370.367

Yulaf (Dane) 208.787 189.099 196.099 218.286 203.870 214.587

Kaplıca 6.341 6.977 7.361 7.524 7.675 7.468

Darı 6.955 7.094 6.995 7.171 6.772 6.226

Mısır (Dane) 3.811.000 3.535.000 4.274.000 4.250.000 4.310.000 4.200.000

Çeltik 696.000 648.000 753.325 750.000 860.000 900.000

KuĢyemi 61 62 17 61 83 30

Mahlut 3.971 2.826 4.126 1.673 1.100 1.005

Sorgum (Dane) 229 116 114 390 220 220

Tritikale (Dane) 77.642 86.476 93.723 98.716 93.270 103.157

Baklagiller Toplamı 1.606.100 1.355.377 960.328 1.237.240 1.356.982 1.261.251

Bezelye 4.373 3.503 3.920 3.604 3.200 3.681

Nohut 551.746 505.366 518.026 562.564 530.634 496.600

Fasulye (Kuru) 195.970 154.243 154.630 181.205 212.758 209.371

Mercimek (YeĢil) 42.326 26.803 24.827 27.131 25.400 26.291

Mercimek (Kırmızı) 580.298 508.378 106.361 275.050 422.000 380.000

Börülce 2.937 1.845 3.072 3.017 2.290 2.400

Fiğ (Dane) 175.522 90.568 104.974 135.892 121.676 106.182

Burçak (Dane) 14.863 23.850 6.093 20.509 12.100 8.856

Buy (Çemen Otu) 632 36 195 180 200 180

Mürdümük (Dane) 16.117 19.742 17.562 6.938 6.826 7.114

Bakla (Hayvan Yemi) 10.419 10.037 9.944 9.343 11.028 12.192

Bakla (Yemeklik) 10.897 11.006 10.724 11.807 8.870 8.384

Yağlı Tohumlar Toplamı** 1.312.593 1.031.552 1.233.992 1.374.844 1.696.677 1.738.514

Susam 26.545 20.010 20.338 21.036 23.460 23.971

Keten (Tohum) 84 48 40 1 - -

Kenevir (Tohum) 13 24 12 3 7 8

HaĢhaĢ (Tohum) 30.187 8.981 10.834 34.194 36.910 41.000

Yerfıstığı 77.454 86.409 85.274 90.081 97.310 92.182

Soya 47.300 30.666 34.461 38.442 86.540 106.722

Aspir 395 2.280 7.068 20.076 26.000 15.760

Kolza (Kanola) 12.615 28.727 83.965 113.886 106.450 93.871

Ayçiçeği 1.118.000 854.407 992.000 1.057.125 1.320.000 1.365.000

Genel Toplam 37.561.679 31.643.919 31.481.601 36.189.235 35.826.209 38.202.825

Kaynak: TÜĠK *veriler 2011 yılı 2.tahminidir. * *2011 verisi eksik olduğundan pamuk tohumu ilave edilmemiĢtir.

53

TMO‟nun 2010/11 alım döneminde, üreticilerden ÇKS belgelerindeki miktar

kadar peĢin alım yaptığı, üretici ve tüccardan emanet alım uygulamalarına devam

ettiği, 318 noktada alım yaptığı ve bunun çoğunun üreticiden geldiği belirtilmiĢtir.

Türkiye genelinde üretilen hububattan 2011 yılında 982.829 ton buğday, arpa,

çavdar, mısır ve çeltik ürünleri TMO tarafından peĢin alınmıĢtır. 1.083.659 ton

buğday, arpa, mısır ve çeltik ürünü ise emanet alınmıĢtır. 08.02.2012 itibariyle

emanet alım miktarının 349.028 tonu geri alınmıĢ, 40.566 tonu alıma dönüĢmüĢtür.

Geri alım yapan üreticiden depo kira ücreti alınmamıĢtır. (TMO)

3.4.2.2. Yozgat Ġlinde Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Üretim

Miktarları

Yozgat ilinin yüzölçümü 14.123 km²‟dir. Bu alanın %52‟si tarım alanı, kalan

kısmı orman, çayır mera ve kültüre elveriĢsiz arazidir. Toplam tarım alanının

%67‟sinde tarla tarımı, %1‟inde sebze ve meyve tarımı yapılmakta, %32‟si de nadasa

bırakılmaktadır.

14 adet ilçesi bulunan ve karasal iklime sahip olan Yozgat Ġlinin komĢuları

Amasya, Çorum, Kayseri, Kırıkkale, KırĢehir, NevĢehir, Sivas, Tokat olup bu

illerimizde de hububat üretilmektedir.

Projede, lisanslı depoculuk faaliyetinin gerçekleĢtirilebilmesi için Yozgat Ġli ve

çevresinde depolanabilir üretim miktarı belirlenmeye çalıĢılmaktadır. Mevzuat

kapsamında, hububat, baklagiller ve yağlı tohumlar olarak Yozgat Ġli ve Ġlçelerinde

üretilen ürünler, 2006-2010 yılları arası TÜĠK‟in verilerinden derlenerek Yozgat Ġli ve

komĢularının üretim miktarları ve Türkiye karĢılaĢtırmaları Tablo 8„de hazırlanmıĢtır.

Tablo 8‟deki verilere göre 2010 yılında Yozgat Ġli ve komĢularında toplam

hububat üretimi, Türkiye üretiminin %17,2‟si ile 5.478.465 ton olarak gerçekleĢmiĢtir.

Yozgat, makarnalık ve ekmeklik buğday toplamı 800.283 ton ile Türkiye üretimi içinde

%4‟lük bir pay, komĢu iller arasında ise %21‟lik bir pay ile ilk sırada yer almaktadır.

Yozgat‟ta 124.863 ton arpa üretilmektedir. Bu miktarla Türkiye toplamı içindeki payı

%1,7‟dir.

Toplam hububat, baklagiller ve yağlı tohumlar üretimine bakıldığında, Yozgat

Ġlinde %95,6 hububat, %4,0 bakliyat, %0,4 yağlı tohum üretildiği, son beĢ yıllık toplam

54

üretim rakamlarında da durum fazla değiĢmemektedir (sırasıyla %95,3,%4,5,%0,2).

KomĢuları ile birlikte üretim miktarına bakıldığında, %95,3 hububat, %3,3 bakliyat,

%1,4 yağlı tohum üretildiği görülmektedir.

2011 yılı TÜĠK‟in II. tahmin raporuna göre, Türkiye buğday üretiminin %10,8

artıĢla 21.800.000 ton, arpa üretiminin ise %4,8 artıĢla 7.600.000 ton gerçekleĢtiği

tahmin edilmektedir. Basit bir tahminle Yozgat‟ta 893.800 ton buğday, 129.200 ton

arpa üretildiği söylenebilir.

Tablo 9‟da 2006-2010 yıllarında Yozgat‟ın ilçelerindeki üretimin dağılımı

verilmektedir. Tablo incelendiğinde ve son beĢ yıllık üretim değerlerine bakıldığında

hububat üretiminin daha çok Boğazlayan, Yerköy, Merkez, Sorgun, Sarıkaya ve

ġefaatli ilçelerinde yapıldığı görülmektedir.

TÜĠK‟in 2007 Tarımsal Yapı-Üretim, Fiyat, Değer yayınındaki pazarlamaya esas

veriler Tablo 10‟da verilmiĢtir. Buna göre üretilen ürünlerin ticarete konu olan kısmı

baĢka bir deyiĢle piyasaya çıkan kısmı depolanabilir kısım olarak ele alınmaktadır.

Tablodan görüleceği üzere Yozgat‟ta 2010 yılında üretim 973.081 ton iken

toplam depolanabilir hububat, bakliyat, yağlı tohumlar üretimi 667.813 ton olmaktadır.

KomĢularıyla birlikte üretim 5.748.335 ton iken 3.812.884 ton olmaktadır. Türkiye

toplamı ise 24.060.960 tondur. Yozgat‟ın komĢu illeri ile bulunduğu bölgede toplam 9

il içinde payı %17,5, Türkiye toplamındaki payı %2,8‟ dir.

Bölge üretim miktarları açısından değerlendirildiğinde; hububat ürünlerinin hasat

dönemlerinde kayıpların olmaması, borsalarda değerinden satılması ve kaliteli

üretimin desteklenmesi için öncelikle depolanması gereken ürünler olarak tespit

edilmiĢtir. Hububatlar içinde de buğday ve arpa ön plana çıkmaktadır.

TMO depolarında peĢin alım ve emanet alım yapılan ürünlerin ağırlıklı olarak

hububat olduğu da dikkate alınırsa, hububat üretiminden Yozgat‟ta üretimi oldukça

yüksek olan buğday ve arpanın proje konusu tesiste depolanması uygun olacaktır.

55

Tablo 8: 2010 Yılında Yozgat Ġli ve Çevre Ġllerde Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Üretimi (Ton)

Ürün Amasya Çorum Kayseri Kırıkkale KırĢehir NevĢehir Sivas Tokat Yozgat Ġller Toplamı Türkiye

Çavdar 314 2.106 51.322 86 8.005 31.873 12.497 682 4.395 111.280 365.560

Yulaf (Dane) 397 2.264 4.480 0 919 15.035 6.323 925 299 30.642 203.870

Mısır (Dane) 9.363 666 1.328 1.087 739 30 0 11.926 34 25.173 4.310.000

Tritikale (Dane) 1.734 1.162 545 0 238 419 200 16.345 287 20.930 93.270

Buğday (Durum) 16.314 118.157 13.760 1.171 9.308 5.340 0 46.149 62.551 272.750 3.450.000

Buğday (Diğer) 282.730 618.065 286.009 251.411 260.805 269.674 496.376 272.708 737.732 3.475.510 16.224.000

Arpa (Biralık) 0 99.004 0 0 50.197 0 0 3.417 4.038 156.656 600.000

Arpa (Diğer) 81.924 157.990 289.358 58.891 323.742 197.657 102.045 53.092 120.825 1.385.524 6.650.000

Hububat 392.776 999.414 646.802 312.646 653.953 520.028 617.441 405.244 930.161 5.478.465 31.896.700

Nohut 7.520 9.370 5.171 3.136 39.642 4.387 16.323 11.802 26.783 124.134 530.634

Fasulye (Kuru) 537 593 2.827 200 6.513 4.107 1.279 3.118 1.331 20.505 212.758

Mercimek (YeĢil) 185 3.264 164 150 1.766 1.592 139 681 3.199 11.140 25.400

Mercimek (Kırmızı) 0 0 0 0 5 13 169 0 79 266 422.000

Fiğ (Dane) 2.948 3.601 1.161 28 200 10 0 16.327 7.636 31.911 121.676

Baklagiller 11.190 16.828 9.323 3.514 48.126 10.109 17.910 31.928 39.028 187.956 1.312.468

Aspir 62 34 495 98 1.577 946 0 15 1.028 4.255 26.000

Kolza (Kanola) 12 89 0 0 0 0 0 117 135 353 106.450

Ayçiçeği (Yağlık) 10.194 15.400 0 777 2.333 155 47 13.775 470 43.151 1.170.000

Ayçiçeği (Çerezlik) 34 1.238 8.070 7.852 14.169 351 131 51 2.259 34.155 150.000

Yağlı Tohumlar 10.302 16.761 8.565 8.727 18.079 1.452 178 13.958 3.892 81.914 1.452.450

Toplam 414.268 1.033.003 664.690 324.887 720.158 531.589 635.529 451.130 973.081 5.748.335 34.661.618

(*) KomĢu Ġller ve Türkiye üretimi Yozgat Ġlinde yetiĢen hububat baklagiller ve yağlı tohum bitkileri seçilerek verilmiĢtir. Kaynak: TÜĠK

56

Tablo 9: Yozgat Ġli ve Ġlçelerinin 2006 - 2010 Yılları Arasında Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Üretim Miktarı (Ton)

2006 Merkez A.Madeni Aydıncık Boğazlıyan Çandır Çayıralan Çekerek KadıĢehri Saraykent Sarıkaya Sorgun ġefaatli Yenifakılı Yerköy Yozgat Toplam

Çavdar 600 1.000 - 1.125 - 150 - - - 1.650 625 - - - 5.150

Yulaf (Dane) 160 100 - - - - - - - 38 - - - - 298

Mısır (Dane) 86 - - 43 - 29 - - - - 17 - - - 175

Tritikale (Dane) 125 25 - - - - - - - 30 - - - - 180

Buğday (Durum) 14.062 453 551 21.093 132 - 4.607 1.012 - 7.031 2.812 - - 844 52.597

Buğday (Diğer) 67.960 59.144 20.388 64.287 7.898 22.041 17.192 7.714 15.429 62.450 85.410 53.266 20.204 102.859 606.242

Arpa (Biralık) 4.839 36 - 6.721 94 - - - - 493 784 - - 28.677 41.644

Arpa (Diğer) 25.336 4.317 765 21.113 9.327 8.164 1.830 16.891 2.951 24.128 36.128 14.076 11.261 30.028 206.315

Tahıllar 113.168 65.075 21.704 114.382 17.451 30.384 23.629 25.617 18.380 95.820 125.776 67.342 31.465 162.408 912.601

Nohut 15.000 100 160 644 91 120 3.050 270 45 125 6.000 45 45 10 25.705

Fasulye (Kuru) 500 13 14 626 9 - 48 130 40 - 1.000 14 50 15 2.459

Mercimek (YeĢil) 2.000 67 12 172 8 - 900 400 20 270 6.000 45 15 15 9.924

Fiğ (Dane) 3.406 501 - 10 - - 3.426 - 235 - - - - 20 7.598

Baklagiller 20.906 681 186 1.452 108 120 7.424 800 340 395 13.000 104 110 60 45.686

Aspir - - - 26 - - - - - - - - 1 - 27

Kolza (Kanola) - - - - - - - - - - - 6 - 25 31

Ayçiçeği (Yağlık) 69 - - 13 - - - - - - - 22 13 250 367

Ayçiçeği (Çerezlik) 100 - - - - - - - - - - 45 - 180 325

Yağlı Tohumlar 169 - - 39 - - - - - - - 73 14 455 750

Genel Toplam 134.234 65.756 21.890 115.873 17.559 30.504 31.053 26.417 18.720 96.215 138.776 67.519 31.589 162.923 959.037

Kaynak:TÜĠK

57

Tablo 9: Yozgat Ġli ve Ġlçelerinin 2006 - 2010 Yılları Arasında Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Üretim Miktarı (Ton) (devamı)

2007 Merkez A.Madeni Aydıncık Boğazlıyan Çandır Çayıralan Çekerek KadıĢehri Saraykent Sarıkaya Sorgun ġefaatli Yenifakılı Yerköy Yozgat Toplam

Çavdar 450 600 - 800 25 125 - 4 13 1.375 789 11 60 - 4.252

Yulaf (Dane) 120 64 - - - - - - 1 75 - - - - 260

Mısır (Dane) 73 - - 18 - 24 - - - - 25 - - - 140

Tritikale (Dane) 125 - - - - - - - - - - - - - 125

Buğday (Durum) 11.546 - - 17.319 132 - 4.503 1.237 - 4.398 - - - 687 39.822

Buğday (Diğer) 55.540 54.253 16.083 71.301 10.179 21.444 16.726 11.258 11.911 50.036 84.100 42.173 19.657 83.631 548.292

Arpa (Biralık) 2.076 - - 4.974 78 - - 3114 - 285 - - - 20.760 31.287

Arpa (Diğer) 26.400 12.760 1375 34.500 4.064 6.000 3.750 - 211 20.680 1.827 10.000 4.500 36.000 162.067

Tahıllar 96.330 67.677 17.458 128.912 14.478 27.593 24.979 15.613 12.136 76.849 86.741 52.184 24.217 141.078 786.245

Nohut 20.000 200 250 450 184 50 3.050 300 44 220 1.850 - 20 10 26.628

Fasulye (Kuru) 300 15 1 510 7 - 30 100 4 - 306 - 20 15 1.308

Mercimek (YeĢil) 1.600 84 1 150 6 10 900 500 17 320 1.855 21 10 8 5.482

Fiğ (Dane) 2.720 1295 - - - 120 1.080 - 125 - 560 - - 20 5.920

Baklagiller 24.620 1594 252 1.110 197 180 5.060 900 190 540 4.571 21 50 53 39.338

Aspir 135 9 - 150 - - - 8 14 33 - 45 18 - 412

Kolza (Kanola) 8 - - 200 11 - - 26 - 8 - 8 29 - 290

Ayçiçeği (Yağlık) 25 - - 12 - - - - - - - 14 19 233 303

Ayçiçeği (Çerezlik) 80 - - 15 - - - - - - - 60 - 120 275

Yağlı Tohumlar 248 9 - 377 11 - - 34 14 41 - 127 66 353 1280

Genel Toplam 121.198 69.280 17.770 130.399 14.686 27.773 30.039 16.547 12.340 77.430 91.312 52.332 24.333 141.484 826.863

Kaynak:TÜĠK

58

Tablo 9: Yozgat Ġli ve Ġlçelerinin 2006 - 2010 Yılları Arasında Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Üretim Miktarı (Ton) (devamı)

2008 Merkez A.Madeni Aydıncık Boğazlıyan Çandır Çayıralan Çekerek KadıĢehri Saraykent Sarıkaya Sorgun ġefaatli Yenifakılı Yerköy Yozgat Toplam

Çavdar 420 100 - 850 16 125 - 4 32 1.125 813 75 7 - 3.567

Yulaf (Dane) 120 64 - - - - - - 12 63 - - - - 259

Mısır (Dane) 81 - - 20 - 27 - - - - - - - - 128

Tritikale (Dane) 125 - - - - - - - - - - - - - 125

Buğday (Durum) 13.434 582 - 20.152 403 - 5.239 1.919 - 7.677 - - - 768 50.174

Buğday (Diğer) 56.766 72.181 13.972 72.875 6.281 21.917 17.095 15.123 13.504 49.679 84.358 41.424 15.649 82.058 562.882

Arpa (Biralık) 912 - - 4.341 73 - - 3321 - 391 - - - 18.059 27.097

Arpa (Diğer) 20.662 11.807 1497 25.667 6.708 6.417 3.208 - 311 18.287 2.646 4.158 3.234 26.693 131.295

Tahıllar 92.520 84.734 15.469 123.905 13.481 28.486 25.542 20.367 13.859 77.222 87.817 45.657 18.890 127.578 775.527

Nohut 20.500 240 480 300 168 50 3.050 270 72 90 3.658 50 13 8 28.949

Fasulye (Kuru) 300 22 3 300 6 - 30 110 10 - 395 - 18 12 1.206

Mercimek (YeĢil) 1.500 104 2 120 5 10 900 480 28 180 986 21 4 8 4.348

Fiğ (Dane) 2.720 1600 - - - 120 1.080 - 124 - 765 - - 20 6.429

Baklagiller 25.020 1966 485 720 179 180 5.060 860 234 270 5.804 71 35 48 40.932

Aspir 98 12 - 150 20 - - - 17 80 - 48 8 - 433

Kolza (Kanola) - - - 75 - - - - - - - - 3 - 78

Ayçiçeği (Yağlık) 84 - - 31 - - - - - - - 44 7 210 376

Ayçiçeği (Çerezlik) 205 - - 13 - - - - - - - 72 - 123 413

Yağlı Tohumlar 387 12 - 269 20 - - - 17 80 - 164 18 333 1300

Genel Toplam 117.927 86.712 15.954 124.894 13.680 28.666 30.602 21.227 14.110 77.572 93.621 45.892 18.943 127.959 817.759

Kaynak:TÜĠK

59

Tablo 9: Yozgat Ġli ve Ġlçelerinin 2006 - 2010 Yılları Arasında Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Üretim Miktarı (Ton) (devamı)

2009 Merkez A.Madeni Aydıncık Boğazlıyan Çandır Çayıralan Çekerek KadıĢehri Saraykent Sarıkaya Sorgun ġefaatli Yenifakılı Yerköy Yozgat Toplam

Çavdar 825 200 - 1.750 - 69 - 25 40 2.498 89 - 45 - 5.541

Yulaf (Dane) 275 80 - - - 60 - - 14 263 - - - - 692

Mısır (Dane) 84 - - 21 - - - - - - - - - - 105

Tritikale (Dane) 125 15 - - - - - - - - - - - - 140

Buğday (Durum) 5.278 394 - 29.555 591 - 5.855 - - 9.852 - - - - 51.525

Buğday (Diğer) 103.302 60.666 15.166 102.915 7.583 22.285 18.992 17.333 14.950 73.666 118.739 89.142 17.333 108.332 770.404

Arpa (Biralık) 628 - - 5.864 127 - - - - 628 - - - - 7.247

Arpa (Diğer) 31.256 10.144 1844 37.242 8.087 5.320 2.483 - 380 27.931 6.843 14.187 1.490 24.828 172.035

Tahıllar 141.773 71.499 17.010 177.347 16.388 27.734 27.330 17.358 15.384 114.838 125.671 103.329 18.868 133.160 1.007.689

Nohut 18.000 294 625 300 200 50 3.050 300 75 160 7.222 40 8 1000 31.324

Fasulye (Kuru) 450 18 4 300 1 - 30 120 9 38 210 - 15 200 1.395

Mercimek (YeĢil) 1.800 130 3 120 8 10 900 500 31 320 660 - 15 50 4.547

Fiğ (Dane) 2.720 1600 -

- - 1.080 - 112 - 253 - - - 5.765

Baklagiller 22.970 2042 632 720 209 60 5.060 920 227 518 8.345 40 38 1250 43.031

Aspir 120 20 - 200 21 - - - 5 100 375 29 1 - 871

Kolza (Kanola) - - - 45 - - - - - - - - - - 45

Ayçiçeği (Yağlık) 97 - - 31 - - - - - 32 28 148 - 84 420

Ayçiçeği (Çerezlik) 175 - - 11 - - - - - - 18 18 7 11 240

Yağlı Tohumlar 392 20 - 287 21 - - - 5 132 421 195 8 95 1576

Genel Toplam 165.135 73.561 17.642 178.354 16.618 27.794 32.390 18.278 15.616 115.488 134.437 103.564 18.914 134.505 1.052.296

Kaynak:TÜĠK

60

Tablo 9: Yozgat Ġli ve Ġlçelerinin 2006 - 2010 Yılları Arasında Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Üretim Miktarı (Ton) (devamı)

2010 Merkez A.Madeni Aydıncık Boğazlıyan Çandır Çayıralan Çekerek KadıĢehri Saraykent Sarıkaya Sorgun ġefaatli Yenifakılı Yerköy Yozgat Toplam

Çavdar 275 90 - 1.750 - 69 4 25 47 2.025 75 9 18 8 4.395

Yulaf (Dane) 75 64 3 - - 60 - - 9 88 - - - - 299

Mısır (Dane) 18 2 - 14 - - - - - - - - - - 34

Tritikale (Dane) 105 182 - - - - - - - - - - - - 287

Buğday (Durum) 48 7211 - 26.814 2358 9095 4.223 11 96 12.668 - - - 27 62.551

Buğday (Diğer) 107.864 48.097 13.874 99.724 6.512 11.839 14.429 17.728 17.883 85.094 103.593 97.118 35.394 78.583 737.732

Arpa (Biralık) 689 - - 2.755 - - - - - 590 - - - 4 4.038

Arpa (Diğer) 27.680 4.429 949 27.680 5.694 2.768 2.056 316 457 22.144 4.982 5.536 4.271 11.863 120.825

Tahıllar 136.754 60.075 14.826 158.737 14.564 23.831 20.712 18.080 18.492 122.609 108.650 102.663 39.683 90.485 930.161

Nohut 14.699 350 1300 300 320 50 2.000 300 300 300 5.850 600 18 396 26.783

Fasulye (Kuru) 360 30 13 300 4 - 60 84 14 50 210 - 2 204 1.331

Mercimek (YeĢil) 1.200 154 50 120 6 10 50 400 119 300 660 70 10 50 3.199

Mercimek (Kırmızı) 79 - - - - - - - - - - - - - 79

Fiğ (Dane) 2.800 2850 - - - - 1.650 - 84 - 252 - - - 7.636

Baklagiller 19.138 3384 1363 720 330 60 3.760 784 517 650 6.972 670 30 650 39.028

Aspir 87 50 - 446 7 - - - - - 17 201 19 201 1028

Kolza (Kanola) - - - 135 - - - - - - - - - - 135

Ayçiçeği (Yağlık) 140 - - 147 6 - 42 - - - 37 98 - - 470

Ayçiçeği (Çerezlik) 51 - - 44 146 - 21 - - 729 1089 117 17 45 2259

Yağlı Tohumlar 278 50 - 772 159 - 63 - - 729 1143 416 36 246 3892

Genel Toplam 156.170 63.509 16.189 160.229 15.053 23.891 24.535 18.864 19.009 123.988 116.765 103.749 39.749 91.381 973.081

61

Tablo 10: 2010 Yılında Yozgat Ġli KomĢu Ġller ve Türkiye'de Depolanabilir Üretim Kapasitesi (Ton)

Yozgat Ġlinde Üretilen Hububat Baklagil ve Yağlı Tohumlar

Pazarlama Oranı (%) Yozgat Yozgat ve KomĢu Ġlleri Türkiye

Çavdar 39 1.714 43.399 142.568

Yulaf (Dane) 31 93 9.499 63.200

Mısır (Dane) 79 27 19.887 3.404.900

Tritikale (Dane) 90 258 18.837 83.943

Buğday (Durum) 71 44.411 193.653 2.449.500

Buğday (Diğer) 71 523.790 2.467.612 11.519.040

Arpa (Biralık) 56 2.261 87.727 336.000

Arpa (Diğer) 56 67.662 775.893 3.724.000

Hububat

640.216 3.616.507 21.723.151

Nohut 70 18.748 86.894 371.444

Fasulye (Kuru) 63 839 12.918 134.038

Mercimek (YeĢil) 83 2.655 9.246 21.082

Mercimek (Kırmızı) 83 66 221 350.260

Fiğ (Dane) 20 1.527 6.382 24.335

Baklagiller

23.835 115.661 901.159

Aspir 90 925 3.830 23.400

Kolza (Kanola) 100 135 353 106.450

Ayçiçeği (Yağlık) 99 465 42.719 1.158.300

Ayçiçeği (Çerezlik) 99 2.236 33.813 148.500

Yağlı Tohumlar

3.762 80.715 1.436.650

Toplam 667.813 3.812.884 24.060.960

Kaynak: TÜĠK

2010 yılı Ülkemiz buğday üretimi 19,7 milyon ton, arpa üretimi 7,25 milyon ton

olarak gerçekleĢmiĢtir. 2011 yılı Ülkemiz buğday üretiminin 21,80 milyon ton, arpa

üretiminin 7,60 milyon ton olarak gerçekleĢeceği tahmin edilmektedir. (TÜĠK 2.

Tahmin) Buğday ve arpalarda kalitenin normal, verimin yüksek olduğu tespit

edilmiĢtir.

Yozgat‟ın 2010 yılı için depolanabilir buğday üretimi 568.201 ton, arpa üretimi

69.923 tondur. (Tablo 10)

62

3.4.2.3. Türkiye’de Buğday ve Arpa Üretimi, Tüketimi, Ġhracatı ve Ġthalatı

Proje konusu tesiste depolanması öncelikli ürünler buğday ve arpa olarak tespit

edilmiĢtir.

Buğday, çeĢitli Ģekillerde un ve unlu mamuller, makarna, bisküvi gibi insan

beslenmesinde, hayvan yemi ve son yıllarda da enerji olarak biyoetanol üretimi için

tüketilmektedir. Sanayicinin buğday tercihi, kullanım amacına göre değiĢmektedir.

Ekmeklik buğdaylarda protein oranı ve kalitesi ile un veriminin yüksek olması

istenirken, bisküvilik buğdaylarda düĢük protein tercih edilmektedir.

Ülkemizde buğday, her bölgede yetiĢtirilebilmekle birlikte özellikle Ġç Anadolu

Bölgesi'nde yaygın olarak üretilmektedir. Nitekim 2010 yılı ekmeklik buğday

üretiminde %34'lük pay ile ilk sırada Ġç Anadolu Bölgesi yer almaktadır. Bunu

Marmara Bölgesi %17 ve Akdeniz Bölgesi %13 oranıyla izlemektedir. Makarnalık

buğday (durum buğdayı) üretiminde ise ilk sırayı Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve

ikinci sırayı Ġç Anadolu Bölgesi almaktadır. (Tablo 11)

Tablo 11: 2010 yılı Bölgeler Bazında Türkiye Buğday Üretimi (Bin Ton)

Bölge Adı Ekmeklik Buğday Makarnalık Buğday

Miktar % Miktar %

Marmara Bölgesi 2.730 17 6 0,2

Ege Bölgesi 1.133 7 372 11

Ġç Anadolu Bölgesi 5.458 34 803 23

Akdeniz Bölgesi 2.106 13 348 10

Doğu Anadolu Bölgesi 1.186 7 140 4

Güneydoğu Anadolu Bölgesi

1.821 11 1590 46

Karadeniz Bölgesi 1.777 11 191 6

Toplam 16.210 100 3.450 100 Kaynak: TÜĠK‟ in 2011 verilerine göre TMO tarafından yapılan bölgeler bazında üretim tahminidir. (TMO 2010 Hububat Raporu)

TÜĠK verilerine göre, 2009/10 sezonunda ülkemizin buğday tüketim miktarı;

gıda olarak 14 milyon 495 bin ton, tohumluk olarak 1 milyon 458 bin ton ve yemlik

425 bin ton olarak gerçekleĢmiĢtir. (Tablo 12)

63

Tablo 12: Türkiye Buğday Üretimi, Tüketimi, Stok DeğiĢimi ve Yeterlilik Derecesi

Piyasa Yılı* Üretim

(Bin ton)

Yurt Ġçi Kullanım (Bin ton)

Gıda Olarak Tüketim (Bin ton)

Tohumluk Kullanım (Bin ton)

Yemlik Kullanım (Bin ton)

Kayıplar (Bin ton)

Stok DeğiĢimi (Bin ton)

KiĢi BaĢına Tüketim

(Kg)

Yeterlilik Derecesi

(%)

2000/01 21.000 19.362 15.078 1.683 2.020 581 49 225,4 106,5

2001/02 19.000 19.780 15.629 1.674 1.884 593 -757 230,2 94,3

2002/03 19.500 19.857 15.645 1.638 1.979 596 -118 227,3 96,4

2003/04 19.000 18.957 14.782 1.674 1.932 569 286 211,9 98,4

2004/05 21.000 19.402 15.133 1.665 2.023 582 -595 214,1 106,3

2005/06 21.500 16.846 14.283 1.528 425 610 276 ... 120,6

2006/07 20.010 18.943 16.491 1.458 427 567 -834 ... 99,8

2007/08 17.234 16.882 14.584 1.458 351 489 97 206,6 96,6

2008/09 17.782 17.781 15.459 1.456 362 504 308 216 94,5

2009/10 20.600 16.961 14.495 1.458 425 584 965 200 94,5

Kaynak: TÜĠK 2011 (TMO 2010 Hububat Raporundan alınmıĢtır.)

(*) Piyasa Yılı: 2000/01 - 2004/05 Temmuz - Haziran, 2005/06 - 2007/08 - 2008/09 - 2009/10 yılları için 1 Haziran - 31 Mayıs dönemini kapsamaktadır.

Buğday ithalatını ve ihracatını üretim miktarı, stok miktarı, kalitesi, üretim

maliyeti, yurtiçi ve yurtdıĢı piyasalarındaki fiyatları, ülkemiz politikaları belirlemektedir.

Türkiye'de buğday üretimi genellikle tüketim miktarını karĢılamakta olup, bazı

yıllar yaĢanan kuraklık ve kalite sorunları nedeniyle talep karĢılanamamakta ve ithalat

yapılmaktadır. 2010 yılında ithal edilen buğdayın %90'ı iĢlenip mamul madde olarak

ihraç edilmek için kullanılmıĢtır. Türkiye, buğday ithalatının çoğunluğunu lojistik ve

rekabetçi fiyat avantajından dolayı Rusya Federasyonu'ndan yapmaktadır. Ayrıca

Kazakistan, AB (27) ve Ukrayna'dan da yüksek miktarda ithalat yapmaktadır.

Ülkemizde buğday piyasalarındaki fiyatları dengede tutabilmek amacıyla arz

fazlası ürün TMO tarafından ihraç edilebilmektedir. 2010 yılı buğday ihracatı, üretim

artıĢı nedeniyle 2008 ve 2009 yıllarına göre artıĢ göstermiĢ ve 1 milyon 156 bin ton

olarak gerçekleĢmiĢtir. (Tablo 13)

Ülkemizde buğday üretim maliyeti yüksek olduğu için dünya fiyatlarıyla rekabet

etme Ģansı son derece azdır. Bu nedenle hammadde olarak buğday ihracatı yerine

iĢlenerek mamul maddeler halinde ihraç edilmektedir. 2005 yılından itibaren iyi bir

ihracat potansiyeli göstererek Dünya un ticaretinde birinci bazen de ikinci sıraya

yerleĢmiĢtir. 2011 yılı ilk 11 aylık TÜĠK verilerine göre 1.813 bin tonluk buğday unu

64

ihracatı ile gerçekleĢtirilmiĢtir. Türkiye'nin buğday unu ihracatında yer alan en önemli

ülkeler Irak, Endonezya, Libya ve Sahra Altı Afrika ülkeleridir.

Tablo 13: Türkiye‟nin Yıllar Ġtibariyle Buğday Ġthalat ve Ġhracatı (Ton)

Yıllar

ĠTHALAT ĠHRACAT

Buğday Buğday

Mamul Madde Ġhracatları Buğday KarĢılığı

Toplam Ġhracat

2000 963.668 1.782.048 625.579 2.407.627

2001 346.827 1.117.969 412.965 1.530.934

2002 1.116.575 55.329 561.857 617.186

2003 1.846.284 938 1.081.160 1.082.098

2004 1.065.389 864 1.446.329 1.447.193

2005 135.596 327.931 3.172.246 3.500.177

2006 239.874 685.674 2.130.595 2.816.269

2007 2.147.107 18.281 2.263.599 2.281.880

2008 3.708.003 8.005 2.246.537 2.254.542

2009 3.379.928 301.485 3.150.870 3.452.355

2010 2.554.189 1.156.696 3.415.418 4.572.114

Kaynak: TÜĠK 2011 (TMO Hububat Raporundan alınarak düzenlenmiĢtir.)

Tablo 14: Türkiye Arpa Üretimi, Tüketimi, Stok DeğiĢimi ve Yeterlilik Derecesi

Piyasa Yılı*

Üretim (Bin Ton)

Yurt Ġçi (Ton)

Gıda Olarak

Tüketim (Ton)

Tohumluk (Ton)

Yemlik (Ton)

Endüstriyel Kullanım

(Ton)

Kayıplar (Ton)

Stok (Ton)

KiĢi BaĢına

Tüketim (Kg)

Yeterlilik Derecesi

(%)

2000/01 8.000.000 7.714.559 5.017.444 600.600 1.903.651 - 192.864 83.577 75,0 102,3

2001/02 7.500.000 6.612.468 4.072.716 594.000 1.780.441 - 165.312 282.464 60,0 111,8

2002/03 .300.000 8.019.409 5.283.396 561.000 1.974.528 - 200.485 -309.522 76,8 102,1

2003/04 .100.000 8.425.844 5.640.836 594.000 1.980.361 - 210.646 -176.081 80,9 94,8

2004/05 9.000.000 8.947.284 5.970.301 602.250 2.151.051 - 223.682 10.225 84,5 99,2

2005/06 9.500.000 8.198.800 89.300 730.000 6.936.200 220.000 223.300 258.100 - 108,9

2006/07 9.551.000 8.915.000 89.800 685.600 7.695.200 220.000 224.400 -261.100 - 100,7

2007/08 7.306.000 7.057.657 68.684 685.603 5.891.660 240.000 171.710 -56 1,0 97,3

2008/09 900.000 5.675.778 55.676 590.000 4.649.423 241.488 139.191 33.377 0,8 98,1

2009/10 300.000 5.622.113 68.620 602.000 4.556.902 223.041 171.550 529.534 1,0 122,1

(*) Piyasa Yılı: 2000/01- 2004/05 Temmuz - Haziran, 2005/06 - 2008/09 - 2009/10 yılları için 1 Haziran - 31 Mayıs dönemini kapsamaktadır Kaynak: TÜĠK 2011 (TMO 2010 Hububat Raporundan derlenmiĢtir.)

Arpa, dünyada tahıllar içerisinde üretimde buğday, çeltik ve mısırdan sonra 4.

sırada yer almaktadır. Ülkemizde her bölgede üretimi yapılan arpa, tarla ürünleri

içerisinde ekim alanı ve üretim miktarı bakımından buğdaydan sonra 2. sırayı

almaktadır. Türkiye'nin tüm bölgelerinde yetiĢtirilmekle birlikte, özellikle Ġç Anadolu ve

Güneydoğu Anadolu Bölgesi arpa üretiminde önemli iki bölgedir. Son 10 yıla

65

bakıldığında arpa ekim alanları 3,2-3,7 milyon hektar arasında ve üretim miktarı ise

7,3- 9,6 milyon ton arasında değiĢtiği görülmektedir Ülkemizde üretilen arpanın büyük

bölümü yem sanayinde kullanılırken, bir kısmı doğrudan hayvan yemi olarak ve bir

kısmı da bira sanayinde kullanılmaktadır.

Arpa üretimimiz tüketimimizi karĢılamakla birlikte, bazı yıllar yaĢanan kuraklık

ve kalite sorunları nedeniyle ithalat yapılmaktadır. Ülkemizin arpa tüketim miktarı

yıllık 8 milyon ton civarındadır. 2009/2010 döneminde yaklaĢık 4,6 milyon tonu yemlik

olarak kullanılmıĢtır (Tablo 14). 2010 yılında 57.076 ton ithalat, 475.791 ton ihracat

gerçekleĢtirilmiĢtir.

3.4.3. Arz ve Talep KarĢılaĢtırması

Ülkemizde her yıl 30-35 milyon ton civarında hububat üretimi yapılmakta, bunun

20-23 milyon tonu piyasaya arz edilmekte, kalan kısım yerel tüketimde

kullanılmaktadır. 12,8 milyon ton özel sektöre, 4,0 milyon tonu TMO'ya ait olmak

üzere toplam 16,8 milyon tonluk bir depolama kapasitesi bulunduğu dikkate

alındığında, yaklaşık 6,2 milyon tonluk bir depo açığı bulunmaktadır.

Yozgat Ġli ve komĢularının, Yozgat ilinde üretilen hububat baklagil ve yağlı

tohum ürünleri dikkate alınarak, yapılan çalıĢmada 2010 yılı için depolanabilir

üretimleri 3.812.884 ton, bölgede bu ürünler ve diğer ürünlerinde depolandığı depo

kapasitesi ise 1.405.060 tondur.

Yozgat Ġlinde yıllar itibariyle üretim rakamlarına bakıldığında (Tablo 9) 2010

yılındaki üretim miktarı ortalama üretim miktarı olarak gözükmektedir. Önümüzdeki

yıllarda da yıllık ortalama 667.813 ton depolanabilir ürün olacağı, bir iki yıl içinde

depo kapasitesinin 442.800 tona ulaĢacağı varsayımıyla depo açığı yaklaĢık 225.000

ton olacaktır.

2011 yılı üretiminin daha fazla olduğu tahmin edilmektedir. Bu durumda açık

daha da artacaktır. Özel sektöre ait 77.600 tonluk yatay depolarda baĢka ürünlerde

depolanacağı düĢünüldüğünde bölgedeki kapasitenin yetersiz olduğu görülmektedir.

Ayrıca, bölgedeki depolar lisanslı depoculuğa uygun nitelikte depolar değildir.

TMO‟nun yıllar itibariyle açık ve kapalı depolara yaptığı alımlara bakıldığında,

2011 yılında 126.814 ton açık alanda depolama yaptığı görülmektedir. TMO bölgede

66

kendi depolarında ağırlıklı olarak buğday ve arpa depolamaktadır. TMO‟nun Yozgat

İlinde 2009 yılında %71, 2010 yılında%66, 2011 yılında %45 oranında açık yığına

depolama yaptığı göz önüne alınırsa, depo ihtiyacının acilen çözülmesi gerektiği

ortaya çıkmaktadır. (Tablo 15)

Tablo 15: Yozgat İli Açık Kapalı Alanda Peşin ve Emanet Alımları (Ton)

Yıllar Açık * Kapalı (peĢin alım)

Kapalı (emanet

alım) Toplam

2009 344.032 110.963 26.740 481.735

2010 133.709 41.963 27.084 202.756

2011 126.814 33.318 126.397 286.529

*PeĢin alımlardır. Emanet alımlar kapalı depolarda muhafaza edilmektedir. Kaynak: TMO Alım ve Muhafaza Daire BaĢkanlığı (08.02.2012)

Depolama ihtiyacı nedeniyle bölgenin ürününün hasat zamanı büyük bir

kısmının diğer bölgelere gittiği, bir kısmının ise kısa süre içerisinde un fabrikaları ve

değirmenler vb. tarafından mamul maddeye dönüĢtürüldüğü düĢünülmektedir.

3.5. Sektörün-Pazarın Yapısı ve Rekabet KoĢulları

Yozgat Ġlinde çalıĢanların %73‟ü tarımla uğraĢmaktadır. Bölgede hayvancılığın

geliĢtirilmesi, et ve süt entegre tesisleri yapılması ve geliĢtirilmesine yönelik politikalar

bulunmaktadır. Gerek gıda sanayi gerekse yem sanayi için buğday ve arpa önemli

girdilerdir. Bu ürünlerin üretici açısından borsalarda sınıfının belirlenerek hak ettiği

değeri bulabilmesi önem arz etmektedir.

Projede üretilen ürün miktarı ve borsadaki iĢlem miktarları ve sınıfları dikkate

alınarak, Yozgat‟ta arpa ve buğday depolanmasının uygun olacağı görüĢüne

varılmıĢtır. Bu ürünleri depolamak içinde çelik silo yapımı öngörülmüĢtür.

Bölgede henüz lisanslı depoculuk yapılmamaktadır. Mevcut depolar ise yeterli

büyüklükte ve nitelikte depo bulunmamaktadır.

Yozgat Ġlçelerinin 2006-2010 yılları arasında hububat üretimlerinden piyasaya

çıkan buğday ve arpa üretimine bakıldığında, Merkez, Boğazlıyan Sarıkaya, Sorgun,

ġefaatli ve Yerköy ilçelerinin yoğun üretim yerleri olduğu görülmektedir. Bu durum

tesisin yer seçiminde değerlendirilmiĢtir.

Yozgat, Yerköy, Boğazlıyan, Polatlı Borsalarında yapılan araĢtırmalarda ve TSE

buğday (TS 2974) ve arpa (TS 4078) standartlarına göre yapılan analizler

67

neticesinde buğdayın 5 grup ekmeklik, 4 grup makarnalık, arpanın ise 3 grup olarak

sınıflandırılmakta ve derecelendirilmektedir. Projede silo sayısı bu sınıflandırılmalara

göre belirlenmiĢtir. Ayrı sınıf ve derece borsada farklı fiyat bulacağından ayrı

depolanmalıdır.

Grafik 3: 2007-2011 Yıllarında Yozgat Ticaret Borsasının Aylar Ġtibariyle Buğday Alım Satım Miktarları (Ton)

Kaynak: Yozgat Ticaret Borsası

Yozgat Ticaret Borsasından alınan bilgilere göre hazırlanan grafikte görüldüğü

gibi yıllar itibariyle Borsa‟da özellikle Temmuz ve Ağustos ayları alım satım miktarı

artmakta Ekim ayından itibaren azalmakta Ocaktan Mayıs ayına kadar 50.000 tonun

altında seyretmektedir.

Yerköy ġube Müdürlüğünden alınan bilgilere göre TMO depolarından ürün alan,

hububat iĢleyen tesislerin yıllık toplam kapasitesinin 252.580 ton olduğu, bu tesislerin

%40-%60 kapasitede çalıĢtıkları anlaĢılmaktadır. (Tablo 16) Yozgat Ticaret Odası

tarafından Bölgede 55 adet un fabrikası olduğu bunun 15 tanesinin yıllık çalıĢtığı

kalanının yalnızca hasat döneminde hububat iĢlediği belirtilmiĢtir. Bu tesislerde

iĢlenen hububatın dıĢındaki üretimin Yozgat dıĢına çıkacağı aĢikârdır.

-

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

2007

2008

2009

2010

2011

68

Tablo 16: Yerköy ġube TMO‟dan Hububat Alan ĠĢletmeler ve Kapasiteleri

Ürün Alan Sanayi Tesisleri Ürün

Çekme Sıklığı

Sanayi Tesislerinin

Kendi Depoları

Kapasiteleri (Yıllık)

Yerköy Un Fabrikası Yıllık 1.000 14.790

Mandıracı Un Fabrikası Yıllık 3.000 36.000

Akbirlik Un Fabrikası Yıllık 1.000 6.000

Sorgun Bozdemir Un Sanayi Yıllık 400 8.160

Bozdemir Un Yıllık 4.000 12.000

Öz Çekerek Un Yıllık 25 5.000

Üçerler Un Fabrikası Yıllık 1.000 3.000

Diyar Un Ltd ġirketi Yıllık 4.000 110.000

Çiftçiler Un Fabrikası Yıllık Yok 6.200

Muratlar Un Sanayii Yıllık Yok 60

YemtaĢ Yıllık 500 3.890

Ġlci Tarım Hayv. Yıllık 500 480

ErdemtaĢ Gübre Yem Fabrikası Yıllık 7.000 23.000

Boğazlıyan Çandırın Bulucular Un Yıllık 5.000 9.000

Yenifakılı Yüksel Un Yıllık 5.000 15.000

Toplam 32.425 252.580

Kaynak: TMO Yerköy ġube Müdürlüğü

TMO‟nun 2011 yılı Yozgat ili, komĢu illeri ve bölgede seçilmiĢ bazı illerde peĢin

ve emanet alımları Tablo 17‟de verilmektedir. TMO, 2011 yılında Yozgat‟ta 160.132

ton peĢin alım, 126.397 ton emanet alım olmak üzere toplam 286.529 ton alım

yapmıĢtır.

69

Tablo 17: TMO'nun Yozgat Ġli, KomĢu Ġlleri ve Bölgede SeçilmiĢ Bazı Ġllerdeki Emanet ve PeĢin Alımları (Ton)

ĠLLER EMANET ALIM PEġĠN ALIM TOPLAM

Konya 159.605 180.468 340.073

Yozgat 126.397 160.132 286.529

Kırıkkale 73.619 67.387 141.006

Ankara 67.783 75.578 143.361

Çorum 56.940 4.058 60.998

KırĢehir 40.890 77.912 118.802

Sivas 33.218 54.660 87.877

Kayseri 20.733 30.598 51.331

Aksaray 5.901 26.515 32.415

Çankırı 5.889 4.249 10.137

Amasya 944 557 1.501

Tokat 1.053 4.646 5.699

NevĢehir 0 21.071 21.071

TOPLAM 592.972 707.831 1.300.800

Kaynak: TMO 2011

Lisanslı deponun hububatlarının toplanmasına yönelik hizmet vereceği pazar,

tüm Türkiye olmakla birlikte, öncelikle Yozgat ve komĢuluğundaki iller olacaktır.

Lisanslı depolarda ürünlerin daha etkin sınıflandırılması ve sağlıklı koĢullarda

depolanması sonucu öncelikle Ġl ve komĢuluğundaki bölgede bu ürünler mevcut

iĢleyenler tarafından tercih edilecektir. Zamanla bölgedeki tarımsal sanayi ve borsalar

da geliĢecektir. Ürün ihtisas borsasının hayata geçmesiyle Türkiye‟nin her yerinden

hatta yurtdıĢından depolanan ürünlere talep olacaktır. Bölgedeki mevcut lisanslı

olmayan depoların revizyonu ya da yeniden yapılması söz konusu olacaktır.

Bölgede lisanslı depoculuğun yaygınlaĢması ile ürün kaybı azaltacak, çiftçi ve

tüccarın borsada ürününe daha iyi fiyat bulması daha kaliteli üretimi teĢvik edecektir.

Türkiye ve AB'de üreticilerin eline geçen fiyatların ve net gelirin karĢılaĢtırması

yapıldığında ülkemizde bir ton buğday için verilen destek AB'dekinin 2 katı olmasına

rağmen, AB'deki üretici net geliri Türkiye'deki üretici net gelirinin yaklaĢık olarak 2

katı olmaktadır. Bu durum, ülkemizdeki verim seviyesi ile ortalama iĢletme

büyüklüğünün düĢük olmasından kaynaklanmaktadır.

70

Lisanslı depoculuk sistemiyle tarım ürünleri ticareti kayıt altına

alınabilecek, kaliteli üretim teĢvik edilecek, tarımsal üretim miktarı ve kalitesi

hakkında daha kesin veriler elde edilebilecek ve bu alanda daha etkili politikalar

oluĢturulabilecektir. Üreticinin hasat sonrası ürününü kısa sürede pazara sunma

zorunluluğu da ucuz kredi temin yoluyla çözülebilecektir. Uygulanabilir bir lisanslı

depoculuk ve vadeli iĢlem borsacılığı ortaya çıkacaktır.

Sonuç olarak, lisanslı depoculuk faaliyetinin baĢlaması bölgede tarımsal sanayi

tesislerinin yapılmasını teĢvik edecek, borsanın geliĢmesini sağlayacak, vasıflı

istihdam etkisi yaratacak ve bölgenin geliĢiminde oldukça yüksek bir katma değer

etkisi yaratacaktır.

3.5.1. Öngörülen Kapasite Kullanım ve Doluluk Oranı

Projenin varsayımlarında, ağırlıklı olarak lisanslı depoculuğun Türkiye‟de ilk

uygulamasının gerçekleĢtirildiği TMO TOBB Lisanslı Depoculuk A.ġ. yetkilileri ile

TMO Genel Müdürlük ve TaĢra TeĢkilatı çalıĢanları ve bazı Ticaret Borsalarından

alınan bilgiler kullanılmıĢtır.

Tesiste;

1. Yozgat‟taki tahıl, baklagiller ve yağlı tohumlar üretim miktarı ve cinsleri dikkate

alınarak; depoda yalnızca hububatlardan buğday ve arpa depolanacağı,

2. TSE buğday ve arpa standartları, borsalardaki hareketler ve TMO yetkililerinin

görüĢleri dikkate alınarak yapılan çalıĢma sonucunda; depolanacak ürünlerden

buğday ve arpanın;

4 grup Ekmeklik Buğday (Anadolu Kırmızı Sert, Anadolu Beyaz Sert, Diğer

Kırmızı, Diğer Beyaz) 4‟er dereceden 16 sınıf,

2 grup Yemlik Buğday (Kırmızı Yemlik Buğday ve Beyaz Yemlik Buğday) 2

sınıf,

1 grup Makarnalık Buğday (Durum Buğdayı) 3‟er dereceden 3 sınıf,

1 grup DüĢük Vasıflı Makarnalık Buğday 1 sınıf,

1 grup Arpa 3 dereceden 3 sınıf,

olmak üzere toplam 25 sınıf olarak ayrı ayrı silolarda depolanacağı,

71

3. Saatte 150 ton alım yapan tesiste hasat zamanı, günlük 2 vardiya toplam 16 saat

çalıĢılacağı ve depoya günlük 2.400 ton alım yapılacağı,

4. Depoda hububat alımlarının her yıl 20 Haziran-15 Eylül arasında, iadelerinin ise

en son 31 Mayıs tarihinde yapılacağı,

5. Depoda verilecek sınıflandırma hizmeti için kurulacak laboratuvarda fiziksel ve

kimyasal analiz yapılacağı, analizin kamyon baĢına depoya ürün girerken ve

çıkarken ayrı ayrı yapılacağı, ortalama 20 ton kapasiteli kamyonun

depoya/depodan mal taĢıyacağı,

6. 60.000 ton nominal ve 56.250 ton reel kapasitede depoda aylar itibariyle doluluk

oranları aĢağıda verilmiĢtir. Buna göre tesisin yıllık ortalama doluluk oranı %62

olmaktadır.

7. Tarım Bakanlığı TeĢkilatının kırsal ve bölgesel kalkınma programlarını ilçelerde

etkin uyguladığı ve çiftçi bilinçlendirme çalıĢmalarını yakından takip ettiği,

TMO‟nun bölgede bilgilendirme konusunda oldukça etkin olduğu düĢüncesiyle

yıllar itibariyle doluluk oranlarının değiĢmeyeceği,

8. Projenin gerçekleĢmesi, ticaret borsaların iĢleyiĢine iliĢkin mevzuattaki

eksikliklerinin giderilmesi ile mümkün olacağından bu eksikliklerin giderildiği

varsayılmıĢtır.

AYLAR MĠKTAR (TON)

Haziran 5.000

Temmuz 50.000

Ağustos 56.250

Eylül 56.250

Ekim 52.000

Kasım 48.000

Aralık 45.000

Ocak 37.000

ġubat 25.000

Mart 20.000

Nisan 15.000

Mayıs 7.500

Toplam 417.000

72

3.5.2. Hizmet SatıĢ Fiyatları ve KoĢulları

Tesiste temel olarak depo kira gelirleri, tartı-boĢaltma-yükleme gelirleri, analiz

gelirleri elde edileceği öngörülmüĢtür.

Lisanslı depoya ürününü teslim ederek ürün senedi alanların, ürünlerini

depodan çekmeden yapacakları satıĢlardan %2 oranındaki zirai stopaj kesintisi

yapılmamaktadır. Ürün senetlerinin satıĢından doğan kazançlar 31.12.2014 tarihine

kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaftır. Bahsi geçen vergi avantajlarından

faydalanmak isteyen ürün sahiplerinin ürününü depoya getireceği varsayılmıĢtır.

2011 yılında TMO‟nun depolarında uygulanan depo kira ücretleri, kurum

bünyesinde oluĢturulan talimatlar çerçevesinde 0,05-0,3TL / ton / gün uygulanmakta

olup emanet alım yaptıkları çiftçi kayıt belgesi olan çiftçilerden ürünlerini depodan

geri almak kaydıyla ücret alınmamaktadır. Alım garantisi olan TMO‟ya satarlarsa

depo ücreti alınmaktadır.

Yine Lisanslı depoculuğun baĢlatıldığı Polatlı bölgesi için TMO silolarının

lisanslı depo iĢletmeciliği yapan firmanın depoları dolmadan alım yapmayacaklarına

iliĢkin talimatları da bulunmaktadır. TMO, bu anlamda lisanslı depoculuğu teĢvik

ederek sektöre kazandırmaktadır. Yozgat Bölgesinde de TMO‟nun Lisanslı

depoculuğu destekleyecek önlemler alacağı düĢünülmektedir. Polatlı‟daki Lisanslı

depoda uygulanan depo kira ücreti muhafaza ve mücadele hizmeti karĢılığı olarak

0,15 TL/ton/gün olarak uygulanmaktadır.

Depo kira ücretleri ürün depoya girdiğinde ürün her el değiĢtirdiğinde yeni sahibi

tarafından ödenir. Ürün kimin üzerinde gözüküyor ise üzerinde kaldığı süre kadar kira

ücreti Borsa tarafından tahsil edilip 5 gün içerisinde depo iĢletmecisine ödenmektedir.

Yetkili sınıflandırıcı analiz ücretleri iĢlem yapıldığı anda yaptıran tarafından

ödenir. Polatlı Ticaret Borsasının yetkili sınıflandırıcı laboratuvarı fiziksel ve kimyasal

analiz ücreti araç baĢına 25 TL olarak uygulanmaktadır. Bu analizler depoya giriĢ ve

çıkıĢta iki kez yapılmaktadır.

Tartım, boĢaltma ve yükleme ücreti ise ürün depoya girerken ve çıkarken

ürünün o anki sahibi tarafından ödenir. TMO TOBB Lisanslı Depoculuk A.ġ. ‟de tartı

ücreti 0,5 TL/ton yükleme ücreti 1,5 TL/ton boĢaltma ücreti 1,5 TL/ton olmak üzere

toplam 3,5 TL/ton olarak uygulanmaktadır. TMO tesislerinde ise ücret

alınmamaktadır.

73

Proje konusu lisanslı depoda verilecek hizmetlere iliĢkin;

Depo kira ücretinin muhafaza ve mücadele hizmeti karĢılığı olarak 0,15 TL/

gün/ton olacağı,

Analiz fiyatının kamyon baĢına 25 TL olacağı, giren ve çıkan hububat için ayrı

ayrı analiz yapılacağı,

Tartım, boĢaltma ve yükleme ücretinin 3,5 TL/ton olacağı ve depoya giren

ürünlerin giriĢ ve çıkıĢında ayrı ayrı alınacağı,

Tesisin çiftçi dinlenme yerinin yıllık 2.250 € bedelle kiraya verileceği,

Diğer ürünler ile karıĢtırılmadan ayrı depolama hizmetinin yapılmayacağı,

Depoya giren ve çıkan ürün dıĢında tartı geliri olmayacağı,

Depoda prim ve indirim gelir ve giderleri olmayacağı

varsayılmıĢtır.

Fiyatlar KDV(%18) hariç fiyatlardır.

Hesaplamalar Euro cinsinden yapıldığı için tam kapasitede satıĢ gelirleri

tablosunda Euro‟ya çevrilmiĢtir.

74

4. KURULUġ YERĠ

Yozgat‟ta yapılacak olan Lisanslı Depoculuk ĠĢletmesinin Yozgat Ġli Merkez

Ġlçesi yakınlarında kurulması planlanmaktadır. Tesis için Yozgat Ticaret ve Sanayi

Odası tarafından belirli bir arsa gösterilmemiĢ olup, yapılan çalıĢma sonunda 60 bin

ton kapasite için yaklaĢık 3,8 hektar büyüklüğünde bir alanın gerekli olduğu

hesaplanmıĢtır. Arazi seçimi yapılırken imar durumu ve çekme mesafeleri dikkate

alınmalıdır.

Tesis arsası ana yola yakın olmalı; ancak hasat mevsiminde çok sayıda TIR ve

kamyonun uzun kuyruklar oluĢturacağı göz önüne alınarak ana karayolu üzerinde

bulunmamalıdır. Arsanın mevcut veya yapılması planlanan demiryoluna yakın

olması, ĠĢletme için avantaj sağlayacaktır.

Lisanslı Depoculuk Tesisi için mümkün olduğunca düz bir arazi seçilmeli,

yakınında dere veya dere yatağı olmamasına, zemininin gevĢek ve zemin suyunun

yüksek olmamasına dikkat edilmelidir. Yakın çevrede çimento fabrikası vb. çevre

kirliliği yaratan iĢletme bulunmamalıdır. Ayrıca yapılacak Lisanslı Depoculuk ĠĢletmesi

çevreye bir miktar toz yayılmasına neden olacağından seçilecek arazinin mevcut

veya planlanan yerleĢim yerlerine çok yakın olmamasına dikkat edilmelidir.

Tahıl yükleme ve boĢaltma sırasında aĢırı rüzgar sorun yaratabileceğinden,

arazi seçimi sırasında, mümkün olduğunca rüzgara karĢı korunaklı olan bir arazi

tercih edilmelidir. Tremilerin konumlandırılması sırasında da hakim rüzgar yönüne

dikkat edilmeli ve gerekiyorsa rüzgar kesici önlemler alınmalıdır.

4.1. Coğrafi Yapı

Mevzuata göre (Hububat Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo

Yönetmeliği-Madde 17) tesisi iĢletecek Ģirketin yeri ile tesis mesafesi 50 km den fazla

olamamaktadır. Projede iĢletme giderleri düĢünülerek tesis yeri ile Ģirket merkezi aynı

yerde öngörülmüĢtür.

Projede, bölgedeki hububat, baklagiller ve yağlı tohum üretimleri dikkate

alınarak depolanacak ürünlerin daha çok hububatlardan olacağı tespit edilmiĢtir.

(Tablo 18)

75

Tablo 18: Yozgat ve Ġlçelerinde Hububat Üretiminin Yıllara Göre Dağılımı ve Toplam Ġçindeki Payı (Ton)

YILLAR 2006 % 2007 % 2008 % 2009 % 2010 % TOPLAM %

Akdağmadeni 65.075 7 67.677 9 84.734 11 71.499 7 60.075 6 349.094 8

Aydıncık 21.704 2 17.458 2 15.469 2 17.010 2 14.826 2 86.475 2

Boğazlıyan 114.382 13 128.912 16 123.905 16 177.347 18 158.737 17 703.346 16

Çandır 17.451 2 14.478 2 13.481 2 16.388 2 14.564 2 76.369 2

Çayıralan 30.384 3 27.593 4 28.486 4 27.734 3 23.831 3 138.041 3

Çekerek 23.629 3 24.979 3 25.542 3 27.330 3 20.712 2 122.204 3

KadıĢehri 25.617 3 15.613 2 20.367 3 17.358 2 18.080 2 97.044 2

Merkez 113.168 12 96.330 12 92.520 12 141.773 14 136.754 15 580.596 13

Saraykent 18.380 2 12.136 2 13.859 2 15.384 2 18.492 2 78.258 2

Sarıkaya 95.820 10 76.849 10 77.222 10 114.838 11 122.609 13 487.380 11

Sorgun 125.776 14 86.741 11 87.817 11 125.671 12 108.650 12 534.704 12

ġefaatli 67.342 7 52.184 7 45.657 6 103.329 10 102.663 11 371.205 8

Yenifakılı 31.465 3 24.217 3 18.890 2 18.868 2 39.683 4 133.134 3

Yerköy 162.408 18 141.078 18 127.578 16 133.160 13 90.485 10 654.774 15

YOZGAT 912.601 100 786.245 100 775.527 100 1.007.689 100 930.161 100 4.412.623 100

Kaynak:TÜĠK

Yozgat Ġl Merkezi, yoğun üretim bölgelerinden Boğazlıyan Ġlçesi‟ne 116 km,

Yerköy Ġlçesi‟ne 40 km, Sorgun Ġlçesi‟ne 35 km, Sarıkaya Ġlçesi‟ne 79 km, ġefaatli

Ġlçesi‟ne 43 km, Akdağmadeni Ġlçesi‟ne ise 105 km uzaklıktadır.

Ġlçelerin mesafeleri ve birbirine göre bölgedeki coğrafi konumları dikkate

alındığında; Yozgat Ġli merkezde ya da güneyine doğru (Yerköy, Sorgun, Sarıkaya)

karayolu ulaĢımının yeterli olduğu, Ģehrin geliĢme yönünün tersine, ki ilerde Ģehrin

içinde kalmayacak bir bölgede, borsaların geliĢimi de düĢünülerek kuruluĢ yeri seçimi

önerilebilir. (ġekil 2)

76

ġekil 2: Yozgat ve KomĢu Ġllerinde Bulunan TMO Depoları ve Diğer Depoların Konumu

Kaynak: 2010 Yılı TMO Depo ÇalıĢmasından Alınarak HazırlanmıĢtır.

4.2. Sosyal ve Ekonomik Yapı

4.2.1. Nüfus

Yozgat ilinin toplam nüfusu TÜĠK adrese dayalı nüfus kayıt sistemi veri tabanına

göre 2011 yılında 465.696 kiĢidir (Tablo 19). Yozgat ili nüfusunun %58‟i Ģehirde ve

ilçelerde , %42‟si köylerde yaĢamaktadır. 2000 yılı genel nüfus sayımı verileriyle

kıyaslandığında Türkiye‟nin nüfusu %10 artarken, Yozgat‟ın nüfusu %32 azalmıĢtır.

Türkiye‟nin Ģehir ve ilçelerdeki nüfusu %30 artarken ve köylerde %27 azalırken,

Yozgat‟ın Ģehir ve ilçelerdeki nüfusu %15, köylerdeki nüfusu %47 azalmıĢtır. Yozgat

ilinin yüzölçümü 14.123 km² olup, km²‟ye il genelinde 30 kiĢi düĢmektedir.

77

Tablo 19: Yozgat Ġlinde Ġl/Ġlçe Merkezi ve Köylerde Nüfus Dağılımı ve Türkiye KarĢılaĢtırması

Yıl Kapsam Ġl/Ġlçe merkezi Belde/Köy Toplam

Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam

2000 Türkiye 22.427.541 21.578.643 44.006.184 11.919.194 11.878.549 23.797.743 34.346.735 33.457.192 67.803.927

Yozgat 162.273 152.883 315.156 180.498 187.265 367.763 342.771 340.148 682.919

2011 Türkiye 28.853.575 28.532.131 57.385.706 8.679.379 8.659.184 17.338.563 37.532.954 37.191.315 74.724.269

Yozgat 135.822 133.617 269.439 97.445 98.812 196.257 233.267 232.429 465.696

Kaynak:TÜİK

Yozgat ilinin toplam nüfusu TÜĠK adrese dayalı nüfus kayıt sistemi veri tabanına

göre 2011 yılında 465.696 kiĢidir. (Tablo 19) Yozgat ili nüfusunun %58‟i Ģehirde ve

ilçelerde , %42‟si köylerde yaĢamaktadır. 2000 yılı genel nüfus sayımı verileriyle

kıyaslandığında Türkiye‟nin nüfusu %10 artarken, Yozgat‟ın nüfusu %32 azalmıĢtır.

Türkiye‟nin Ģehir ve ilçelerdeki nüfusu %30 artarken ve köylerde %27 azalırken,

Yozgat‟ın Ģehir ve ilçelerdeki nüfusu %15, köylerdeki nüfusu %47 azalmıĢtır. Yozgat

ilinin yüzölçümü 14.123 km² olup, km²‟ye il genelinde 30 kiĢi düĢmektedir.

Bölgede Lisanslı depoculuk faaliyeti ile birlikte ticaretin geliĢeceği, ticaret

borsalarının, sigortacılık, bankacılık, laboratuvar hizmetleri, taĢımacılık ve diğer

kurulacak gıda sanayi tesislerinin oluĢarak geliĢeceği, var olanların büyüyeceği

kısaca katma değerinin yüksek olacağı düĢünülmektedir. Bu durumun nüfusu da

hareketlendireceği beklenmektedir.

4.2.2. Ekonomik Durum

2008 yılında Türkiye nüfusunun %5,3‟ünün yaĢadığı TR7 illerinde gayri safi

katma değerin (GSKD) %3,9‟u yaratılmıĢtır. Ġstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması

(ĠĠBS) düzey 2 bazında bakıldığında ise nüfusun %2,09‟unun yaĢadığı TR71 illerinde

GSKD‟nin %1,5‟i, nüfusun %3,22‟sinin yaĢadığı TR72 illerinde GSKD‟nin %2,3‟ü

yaratılmıĢtır.

ĠBBS düzey 2 bazında iller 26 bölgeye ayrılmıĢtır. Düzey 2 bazında bölgelerin

ülke GSKD‟den aldığı paylara göre yapılan sıralamada TR71 illeri 2004, 2007, 2008

yılllarında 19. 2005 ve 2006 yıllarında ise 20. olmuĢtur. Aynı sıralamada TR72 illeri

ise 2007‟de 14. 2004, 2005, 2006 ve 2008‟de 15. olmuĢtur.

KiĢi baĢına gayri safi katma değer açısından bakıldığında da benzer bir durum

görülmektedir. Türkiye kiĢi baĢına gayri safi katma değeri 2004 yılında 5.103 dolar

78

iken, 2008 yılında 9.384 dolara yükselmiĢtir. TR71 illerindeki kiĢi baĢına gayri safi

katma değer 2004 yılında 3.674 dolar iken, 2008 yılında 6.789 dolara yükselmiĢtir.

TR72 illerindeki kiĢi baĢına gayri safi katma değer 2004 yılında 3.635 dolar

iken, 2008 yılında 6.813 dolara yükselmiĢtir. Dolar bazında kiĢi baĢına gayri safi

katma değerin 2004-2008 dönemindeki yıllık ortalama artıĢ hızları Türkiye‟de %16,5,

TR71 illerinde %16,6, TR72 illerinde%17,0 olarak gerçekleĢmiĢti. Her iki bölgenin kiĢi

baĢına gayri safi katma değer yıllık ortalama artıĢ hızları ülke ortalamasından yüksek

olmakla birlikte aradaki açığı kapatmaktan uzaktır.

Bölgesel gayri safi katma değerler sektörel bazda irdelendiğinde ülke

ortalamalarından çok farklı bir yapı gözlenmektedir. Türkiye‟de GSKD içinde tarım

sektörünün payı 2004 yılında %10,7 iken, 2008 yılında %8,5‟e düĢmüĢtür.

Sözkonusu pay TR71 illerinde 2004 yılında %28,4 iken, 2008 yılında %19,6‟ya

düĢmüĢ olup, 2,65 kat olan fark 2,3 kata inmiĢtir; TR72 illerinde ise 2004 yılında

%17,7 iken, 2008 yılında %12,5‟e düĢmüĢ olup, 1,65 kat olan fark1,47 kata inmiĢtir.

Türkiye‟de GSKD içinde sanayi sektörünün payı 2004 yılında %28,0 iken,

2008 yılında %27,2‟ye düĢmüĢtür. Söz konusu pay TR71 illerinde 2004 yılında %22,7

iken, 2008 yılında %25,1 yükselmiĢ olup ülke ortalamalarına yaklaĢmıĢtır; TR72

illerinde ise 2004 yılında %28,4 iken, 2008 yılında %30,0‟a yükselmiĢtir. Türkiye‟de

GSKD içinde hizmetler sektörünün payı 2004 yılında %61,3 iken, 2008 yılında

%64,3‟e yükselmiĢtir. Söz konusu pay TR71 illerinde 2004 yılında %48,9 iken, 2008

yılında %55,4‟e yükselmiĢ olmakla birlikte ülke ortalamasının yaklaĢık 9 puan

gerisindedir; TR72 illerinde ise 2004 yılında %53,9 iken, 2008 yılında %57,5‟e

yükselmiĢtir.

Tarımın göreli ağırlığının devam ettiği bölgede, tarım kaynaklı hammadde

ticaretine katkıda bulunacak olan tesisin bölgenin ortalamalarının ülke ortalamalarına

yaklaĢması yönünde olumlu katkıları olacaktır.

Uluslararası Rekabet AraĢtırmaları Kurumu Derneği (URAK), tarafından

hazırlanan ”Ġller Arası Rekabetçilik Endeksi”, Türkiye‟de çeĢitli kaynaklardan elde

edilen sosyal ve ekonomik verileri değerlendirerek 81 ilin rekabetçilik seviyelerini

belirlemekte ve bu verileri 2008 yılından beri düzenli olarak yayımlamaktadır.

79

AĢağıda TR7 illerinin bu endekse göre 81 il arasındaki sıralamaları verilmiĢtir.

Ġller 2009-2010 endeksindeki sıralamalarına göre listelenmiĢtir.

Tablo 20: Ġllerarası Rekabetçilik Endeksi‟ne Göre TR71 ve TR72 Ġlleri

Ġller 2007-2008

Sırası 208-2009

Sırası 2009-2010

Sırası 2009-2010 E. Değeri

Kayseri 9 13 12 27,16

Sivas 20 26 30 20,51

Kırıkkale 38 34 36 18,02

NevĢehir 32 32 37 17,76

KırĢehir 60 60 55 13,91

Niğde 66 51 58 13,52

Aksaray 65 68 66 11,23

Yozgat 71 71 69 10,03

Kaynak: URAK

TR7 bölgesi illerinden Kayseri 3 yıldır yayımlanan endeks değerlendirmelerin de

bölge içinde birinci sırada yer alırken Yozgat sonuncu sırada yer almıĢtır. Ġller arası

Rekabetçilik Endeksi 2009-2010 sonuçlarına göre Ġstanbul‟un önceki yıllara ait

endeks sonuçlarında olduğu gibi 86,1 endeks değeriyle Türkiye‟nin 81 ili arasında en

rekabetçi Ģehir olduğu tespit edilmiĢtir. Ġstanbul ile diğer iller arasındaki önceki

yıllarda da olan açık fark devam çekmektedir.

Bölgede ve hububat ticareti yapılan bazı il ve ilçelerimizdeki ticaret borsalarının

toplam ticari iĢlem hacimleri incelendiğinde, Yozgat Ticaret Borsası‟nın seans salonu

ve diğer düzenlemeleri yaparak lisanslı depoculuk faaliyetlerini yapabileceği

anlaĢılmaktadır. (Grafik 4)

Yozgat Ticaret Borsası‟nın Yerköy Ticaret Borsası ve Boğazlıyan Ticaret

Borsası dıĢında Yozgat‟ın diğer ilçelerinde temsilcilik büroları bulunmakta ve bu

bürolarda ürün tescilleri yapılmaktadır.

Yozgat Ticaret Borsası ve temsilciliklerinde bölgede ticarete konu tarım

ürünlerinden buğday, arpa, nohut, yeĢil ve kırmızı mercimek, fasulye, ayçekirdeği,

mısır, un, fiğ, patates, kuru soğan, kavak, pancar gibi ürünlerin yanısıra büyükbaĢ

canlı hayvanlar, küçükbaĢ canlı hayvanlar, hayvansal gıda maddelerinin alım- satımı

yapılmaktadır.

80

Borsa‟da lisanslı depoculuk faaliyeti ile uğraĢmak için Ģu ana kadar bir baĢvuru

olmayıp, sonraki yıllarda olmaması için bir engel bulunmadığı belirtilmiĢtir.

Bölgede, TMO‟nun alım yaptığı borsalar Yozgat, Yerköy ve Boğazlıyan

borsalarıdır; ancak, 2006 yılından beri Yozgat Ticaret Borsa‟sında alım yapmamıĢtır.

2011 yılında Yerköy‟de 10.351 ton, Boğazlayan‟da 5.611 ton alım yapmıĢtır.

TMO‟nun 2011 yılında Türkiye genelinde borsalarda yaptığı alımları, 2010 yılına göre

%59 azalmıĢtır.

Grafik 4: Yozgat ve SeçilmiĢ Bazı Ticaret Borsalarının ĠĢlem Hacimleri (Milyon TL)

KAYNAK: TOBB ve Ġlgili Borsalardan edinilen bilgiler çerçevesinde derlenmiĢtir.

4.3. Çevresel Etki Değerlendirme

Tahıl siloları 17 Temmuz 2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete‟de

yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği‟nin kapsamı

dıĢında olduğundan, proje için çevresel etki değerlendirme (ÇED) raporu veya ön

ÇED raporu hazırlanması gerekmemektedir.

Siloda depolama esnasında oluĢan tozlar toz toplama ünitesinde toplanıp tesis

tarafından bertaraf edilecektir.

Tesiste kullanılacak ilaçlama ve dezenfektan malzemelerin ambalaj atıkları,

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre bertaraf edilecektir.

-

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

5.000

ANKARA

POLATLI

YOZGAT

YERKÖY

BOĞAZLIYAN

KONYA

81

5. TEKNĠK ĠNCELEME VE DEĞERLENDĠRME

5.1. Mevcut Teknolojiler

Ürünün depolanacağı silonun özelliği ve

tipi ürünün, fiziksel, kimyasal ve biyolojik

özelliklerini korumasında yardımcı olacak

biçimde seçilmelidir. Silolar daha önce ahĢap

veya beton olarak inĢa ediliyordu. Son yıllarda

depolamada ısı ve havalandırma kontrolü

elektronik ortamlarda yapıldığından hububatta

çelik silo yapımı hızlanmıĢtır. Çelik silolar Konik ve düz tabanlı olmak üzere ikiye

ayrılırlar.

Düz tabanlı silolar beton platform üzerine inĢa edilirler. Ürün alttan boĢaltılırken

dip sıyırıcılar vasıtasıyla yanda kalan ürünler de son olarak çıkarlar. Bu sistemde

yüksek miktarlarda ürün depolanabilir, Fakat ilk giren ürün son çıkar.

Çelik ayaklar üzerine inĢa edilen konik tabanlı silolar hububat depolama için en

uygun olan sistemdir, ilk giren ürün ilk çıkar. Ancak yüksek maliyetli bu sistemde

kapasite en fazla 1650 ton dur.

5.2. Teknoloji Seçimi ve ĠĢ AkıĢı

Konik tabanlı silo maliyetinin yüksek olması ve (en fazla 1600 ton) depolama

kapasitesinin de düĢük olması nedeniyle tesiste düz tabanlı çelik silo yapımı tercih

edilmiĢtir. Tartıya gelen hububat kamyonundan alınan numuneler laboratuvara

gönderilir. Buradaki ölçümlerle hububatın kalitesi belirlenir. Hububatta, özellikle

buğdayda kalite kriterleri Ģunlardır:

Fiziksel Kriterler: Hektolitre, yabancı madde, diğer hububat vb.

Kimyasal Kriterler: Rutubet oranı, protein oranı, kül oranı, ham selüloz oranı

Teknolojik Kriterler: Glüten, sedimantasyon, düĢme sayısı vb.

82

Kalite belirlemesini takiben hububatın silolara kabulü yapılarak, ürün senedi

tanzim edilir. Ürünün iĢ akıĢı ġekil 3‟de verilmektedir.

Bu sistemde kamyon; tahıl dıĢında herhangi bir yabancı madde giriĢine tahta,

taĢ v.b. engel olmak için hem giriĢte hem de çıkıĢta iki kez tartılır. Depodan mal

tesliminde de iĢ akıĢı aynıdır.

ġekil 3: Lisanslı Depoculukta ĠĢ AkıĢ ġeması

83

5.2.1. Çelik Silolar

Taneli ürünlerin (hububat, mısır,

ayçiçeği vb.) TS 4353 ISO 6322-1 ve TS

4294 ISO 6322-2‟de yer alan kurallara

uygun olarak, değer kaybına uğramadan

uzun süre depolandığı çelikten tek ya da

yan yana bir araya getirilmiĢ düĢey silindir

olarak imal edilmiĢtir. Depolanan ürünlerin

kontrollü bir Ģekilde giriĢ ve çıkıĢı

yapılabildiği gibi herhangi durumda örneğin; ilaçlama, havalandırma, temizleme,

yağlama, nakil v.b iĢlerin de kolaylıkla sağlanabildiği tesislerdir.

5.2.2. Araç Kaldırıcılar

Depolamak üzere siloya araçlarla getirilen ürünlerin araç üzerinden tremiye

dökülmesini sağlamak için araçların belli bir açıda kaldırılmasına yarayan

ekipmanlardır.

5.2.3. Siloya Ürün Alma Ünitesi - Tremi

Depolamak amacıyla siloya gelen ürünün boĢaltıldığı ve alt konveyörlere

aktarıldığı alım ünitesidir.

5.2.4. Makine Binası

Siloda kullanılan elevatör borularının, pnömatik cihazların, kompresörlerin,

seperatörlerin v.b.‟nin bulunduğu binadır.

5.2.5. Güç, Kumanda Bölümü

Silo cihazlarının kullanıcılar tarafından

otomatik veya yarı otomatik olarak kumanda edildiği

bölümdür.

5.2.6. Alt Konveyör

Tremiye dökülen ürünü, siloda depolamak amacıyla veya silo içindeki ürünü

boĢaltmak amacıyla elevatöre götüren ekipmanlardır.

84

5.2.7. Elevatör (TaĢıyıcı)

Hububatın hücreye depolanması, yükseğe taĢınması ve istenilen noktaya

ulaĢmasını sağlayan kısacası siloda depolanmak üzere tremiden alt konveyör

vasıtasıyla gelen ürünü silo üstüne ulaĢtıran ekipmanlardır. Bunlar: bantlı, kovalı,

helezon, pnömatik olabilirler.

5.2.8. Silo içi kantar (tumbalı baskül)

Silo kuyularına giren, çıkan ve silolar arası transferlerde ürün miktarının

belirlenmesi için tartma iĢlemini yapan cihazdır.

5.2.9. Silo Ġçi Akıs Boruları

Elevatör aracılığı ile silo içerisine gelen ürünü, silo içi kantar ve üst konveyöre

ileten borulardır.

5.2.10. Üst Konveyör

Elevatör, silo içi kantar veya silo içi akıĢ borularından aldığı ürünü siloya

götüren ekipmanlardır.

5.2.11. Toz Toplama Sistemi

Ürünün tremiden giriĢinden itibaren akısı sırasında ortaya çıkan toz, kavuz vb.

maddelerin çevreye ve siloya zarar vermemesi için boru, fan ve detanjörden oluĢan

ünitedir

5.2.12. Sıcaklık Ġzleme ve Kontrol Sistemi

Depolanan tahıl sürekli küflenmemesi ve böceklenmemesi, sağlıklı ürün

muhafazası için silo içindeki sıcaklığın kontrol altında tutulması gerekir. silo çatısına

özel destek saclarına belirli aralıklarla bağlanan sıcaklık kontrol kabloları, zemine

kadar sarkar ve belirli yükseklikteki algılayıcılar sayesinde silo içindeki sıcaklık

değiĢimini kontrol eder. Silo dıĢına monte edilen portatif sıcaklık okuma aparatı da

kontrol kutusuna bağlanarak içerdeki sıcaklık belirlenebilir ve sıcaklık belirli değerlerin

üzerine çıktığında havalandırma fanları çalıĢtırılarak içerdeki sıcaklık düĢürülür

85

5.2.13. Sıcaklık Algılayıcı ve Göstergesi

Siloda depolanan ürünün değiĢik derinliklerindeki sıcaklığının ölçülebilmesi için

siloların içine dikey olarak monte edilmiĢ ve üzerinde belli aralıklarda sıcaklığa duyarlı

algılayıcıların bulunduğu özel kablolardır. Sıcaklık algılayıcısından gelen ürünün

sıcaklığını göstermeye yarayan cihazlar da sıcaklık göstergeleridir.

5.2.14. Havalandırma Fanı

Havalandırma fanı depolanan tahılın

kalitesini korumaya yardımcı olur. Her

siloya uygun havalandırma sistemi, silo

tipine ve kapasitesine, depolanacak ürünün

nem içeriğine ve kullanıcı isteğine bağlı

olarak seçilir. Silo içi havalandırma, beton

zeminin içinde bırakılan kanalların üzerine

yerleĢtirilen delikli ızgaralardan yapılır. Silo dıĢına kanal çıkıĢına yerleĢtirilen

havalandırma fanının içeriye üflediği hava bu delikli ızgaralardan geçerek içerideki

tahılı havalandırır. Silo içindeki bu hava çatıda bulunan havalandırma bacalarından

tahliye olur

5.2.15. Silo Ġçi Kurutma Sistemleri

Silo içi kurutma sistemi; silonun üst kısmına dıĢarıdan yerleĢtirilen fan ve brülör

tarafından yapılmaktadır. Bu sistemde, yaĢ tahıl haznesinin altında sıcak hava

üflenerek tahılın kurutulması sağlanır. Bu sayede tahıl istenilen nem içeriğine geldiği

zaman boĢaltma kapakları açılır, kurutulmuĢ tahıl aĢağı kısımdaki soğutma ve

depolama bölmesine alınır. Üst bölme tekrar yaĢ tahıl ile doldurulur. Alt kısımdan

üflenen soğuk hava, sıcak tahılın arasından geçerek tahılın soğumasını sağlar. Bu

sırada ısınarak yukarı çıkan sıcak hava üst kısımda bulunan yaĢ tahılın

kurutulmasında kullanılır

86

5.2.16. KarıĢtırma Sistemleri

BaĢlıca iki sistemden yararlanılır. Bunlar;

Katlı ambar ve silolarda üst hücreden alttakine bir vana ile ürünü tahliye

etmek suretiyle yapılır, dökülen ürün bir konik veya diğer dağıtıcı sistemlerle

saçılarak, karıĢtırmanın etkinliği arttırılır.

Bir ambardan veya hücreden diğerine tahıl alttan bir elevatör sistemle

çekilerek diğerinin üst kapağından verilmek suretiyle karıĢtırılır.

5.2.17. Soğutma Cihazı

Silolarda depolanan üründe nem ve sıcaklık değiĢikliklerinin neden olacağı

zararları gidermek ve nem ile sıcaklıktaki değiĢiklikleri en aza indirmek amacıyla ürün

yığını içine dıĢ hava Ģartlarına bağımlı kalınmaksızın soğutulmuĢ hava verme iĢlemini

yapan cihazdır

5.2.18. Otomatik Ġlaçlama Cihazı

Siloda depolanan ürüne haĢere bulaĢması durumunda ürün içine ilaç

tabletlerini otomatik olarak bırakan cihazdır.

5.2.19. Sevk Ġhraç Tankı

Silodan çıkan ürünlerin karayolu veya demiryolu araçlarına yüklenmek üzere

depolandığı birimdir.

5.2.20. Baskül

Silolara giren ve çıkan ürünlerin miktarının belirlenmesi için tartma iĢleminin

yapıldığı cihazdır.

5.2.21. Hacim Ölçme Cihazı

Silodan çıkan ürünü taĢıyacak olan araçların istiap haddine göre ürün

yüklenmesini sağlayan cihazdır

5.2.22. Ayırıcı (Temizleme – Eleme – Boylama Cihazı)

Tahıllardan çok iri ve çok ufak yabancı maddeleri ayırmak için yatay veya

silindirik elekler, aspiratör elekler ve bazen de triyörler bu bölümde kullanılır. Ayrıca

87

ayırıcılar (entoleterler) canlı böcek popülasyonunu düĢürmede etkili olabildikleri gibi

kırık taneleri ve tanelere yapıĢık toz, toprak gibi kirleri temizlemede de etkili

olmaktadır

5.2.23. Silo Sondası

Silolarda depolanmıĢ olan ürünün, her derinlik kademesinden numune alarak

ürünün niteliklerini tam olarak tespit etmeye yarayan ve daha sonra analiz

numunesine dönüĢtürülen numuneyi almayı sağlayan cihazdır

5.3. Tesis Kurulu Kapasitesi, Üretim Programı ve Öngörülen KKO

Tesisin kurulu (nominal) depolama kapasitesi 60.000 ton/yıl olarak

belirlenmiĢtir. Bu tür tesislerde acil durumlar için bir adet küçük silo ile bir adet de

büyük silonun zorunlu olarak (ve sürekli) boĢ tutulması gerektiğinden, tesisin

kullanılabilir (reel) depolama kapasitesi 56.250 ton olacaktır.

Tesisin yükleme/boĢaltma kapasitesi 150 ton/sa olarak öngörülmüĢtür. Hububat

alımlarının yapılacağı hasat döneminde (20 Haziran-15 Eylül) 2 vardiya/gün, diğer

zamanlarda ise 1 vardiya/gün çalıĢılacaktır. Buna göre hasat döneminde tesiste

2.400 ton/gün alım gerçekleĢtirilebilecektir.

5.4. Makine-Teçhizat Seçimi ve Spesifikasyonları

Makine ve teçhizat seçimi, yurt içi imalatçı ve yurt dıĢından temin edilecek

makinalar için temsilci firmalarla görüĢülerek yapılmıĢ, alınan proforma faturalar ve

spesifikasyonları Ek 1‟ve Ek 2‟de verilmiĢtir.

5.5. ĠnĢaat ĠĢleri ve Tesis YerleĢim Planı

Lisanslı Depoculuk Tesisinde, tahıl siloları, tremiler, elevatörler, kumanda ve

makina binası, kamyon-tır kantarları, kantar ve ekspertiz binası, idare ve laboratuvar

binası, çiftçi bekleme ve hizmet binası, bekçi kulübesi, jeneratör, trafo ve depo

binaları ile kamyon, tır parkları ve otoparklar bulunacaktır.

Tesiste 12 adet 2.500 ton kapasiteli ve 24 adet 1.250 ton kapasiteli olmak üzere

toplam 36 adet tahıl silosu, ikisi hidrolik kamyon kaldırma sistemli, diğer ikisi manuel

88

olmak üzere 4 adet alım tremisi, 2 adet ihraç tankı, 2 adet otomatik numune alma

cihazı, 2 adet 60 ton kapasiteli kamyon kantarı ile yangın hidrantları bulunacaktır.

Ġdare ve Laboratuvar Binası, giriĢ holü, idari bürolar, toplantı salonu,

laboratuvarlar, mutfak, yemekhane, WC‟ler ve ısı merkezi içerecek Ģekilde kaloriferli

ve 575 m2 büyüklüğünde planlanmıĢtır. Binada, fiziksel analiz laboratuvarı, kimyasal

analiz laboratuvarı ve mikrobiyoloji analiz laboratuvarı bulunacak ve tüm

laboratuvarların toplam alanı yaklaĢık 75 m2 olacaktır.

Çiftçi Bekleme ve Hizmet Binası, çiftçi bekleme, dinlenme ve çay salonu ile

mutfak ve WC‟leri içerecek ve yaklaĢık 150 m2 kapalı alana sahip olacaktır. Ürün

alımlarının en yoğun yapıldığı yaz aylarında hizmet vermek üzere, yaklaĢık 200m2

büyüklüğünde üzeri pergola ile kapalı yarı açık bir alan da bulunacaktır.

Kantar ve ekspertiz binası iki katlı olarak ve toplam 90 m2 büyüklüğünde

planlanmıĢ olup, bu binada numune alımlarının yapılacağı hacimler bulunacaktır.

Burada alınan numuneler tam karĢısında bulunan, idare ve laboratuvar binasının

laboratuvar ünitelerine yer altından iletilecektir.

Depo binası yaklaĢık 150 m2 alanında olacak ve bu binada lisanslı depolama

tesisine teslim edilen tahıllardan alınan numuneler ile gerekli bazı ekipman

saklanacaktır.

Tesiste 25 adet tır ve kamyon park yeri, 17 adet otopark ile trafo binası ve

jeneratör için yarı açık bir yapı da bulunacaktır.

Tesis arazisi güvenlik amaçlı olarak tel çit ile çevrelenecek, giriĢinde yaklaĢık 9

m2‟lik giriĢ kontrol kulübesi ile tüm arazide yeterli sayıda saha aydınlatması ve yangın

hidrantı bulunacaktır.

Tesise ait Genel YerleĢim Planı Ek 4‟de verilmiĢtir.

5.6. Organizasyon ve Ġnsan Kaynakları

ĠĢletme organizasyonu belirlenirken; iĢletme müdürünün Ziraat mühendisi ürün

eksperi sertifikasına sahip olacağı varsayılarak, ürün eksperi olarak 1 ziraat

89

mühendisi, Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo Yönetmeliği 27.

Maddesine göre 2 Lisanslı Tartıcı ile 3 Yetkili Sınıflandırıcı, 1er makine ve elektrik

teknisyeni, muhasebeci, büro elemanı, hizmetli ve geçici iĢçilerle birlikte toplam 21

kiĢinin çalıĢacağı öngörülmüĢtür. ĠĢletme organizasyon Ģeması ġekil 4‟de verilmiĢtir.

ġekil 4: ĠĢletme Organizasyon ġeması

5.7. Toplam Yatırım Tutarı ve Uygulama Planı

5.7.1. Arsa Yatırımı

Yozgat ve civarında yapılan araĢtırma sonucunda mücavir alanlar içerisindeki

arazilerin yaklaĢık fiyatının 2 TL/m2 olduğu sonucuna varılmıĢtır.

Buna göre tesis için arsa harcaması:

38.000 m2 x 2 TL/m2 = 76.000 TL (31.392 €) olarak hesaplanmıĢtır.

İşletme Müdürü (1)

Teknik Hizmetler

Eksper (1)

Sınıflandırıcı (3)

Tartıcı (2)

Bakım Teknisyenleri (2)

Vasıfsız İşçi (4)

İdari Hizmetler

Muhasebe (1)

Sosyal İşler (2)

Güvenlik (3)

Sekreter (1)

90

5.7.2. Etüd ve Proje Giderleri

Etüd - proje ve kontrollük hizmet giderlerinin 285.000 TL (117.720 €) olacağı

tahmin edilmiĢtir

5.7.3. ĠnĢaat Harcamaları

5.7.3.1. Ġdare ve Laboratuvar Binası

Ġdare ve laboratuvar binasının inĢaat maliyeti 2011 Yılı Yapı YaklaĢık Birim

Maliyetleri Tebliğinde III. Sınıf B Gurubu yapılar için verilen değer olan 565 TL/m2

üzerinden hesaplanmıĢ ve 2012 yılı yeniden değerleme oranı olan %10,26 fiyat farkı

uygulanmıĢtır.

Buna göre Ġdare ve Laboratuvar Binası inĢaat harcaması:

575 m2 x 565 TL/m2 x 1,1026 = 358.207 TL (147.958 €) olarak hesaplanmıĢtır.

5.7.3.2. Kantar ve Ekspertiz Binası

Kantar ve Ekspertiz Binasının inĢaat maliyeti 2011 Yılı Yapı YaklaĢık Birim

Maliyetleri Tebliğinde III. Sınıf A Gurubu yapılar için verilen değer olan 482 TL/m2

üzerinden hesaplanmıĢ ve 2012 yılı yeniden değerleme oranı olan %10,26 fiyat farkı

uygulanmıĢtır.

Buna göre Kantar ve Ekspertiz Binası inĢaat harcaması :

90 m2 x 482 TL/m2 x 1,1026 = 47.831 TL (19.756 €) olarak hesaplanmıĢtır.

5.7.3.3. Çiftçi Bekleme ve Hizmet Binası

Çiftçi Bekleme ve Hizmet Binasının inĢaat maliyeti 2011 Yılı Yapı YaklaĢık Birim

Maliyetleri Tebliğinde III. Sınıf A Gurubu yapılar için verilen değer olan 482 TL/m2

üzerinden hesaplanmıĢ ve 2012 yılı yeniden değerleme oranı olan %10,26 fiyat farkı

uygulanmıĢtır.

91

Buna göre Çiftçi Bekleme ve Hizmet Binası inĢaat harcaması:

150 m2 x 482 TL/m2 x 1,1026 = 79.718 TL

200 m2 sundurma harcaması:

200 m2 x 120 TL/m2 =24.000 TL

Çiftçi Bekleme ve Hizmet Binası toplam inĢaat harcaması:

79.718 TL + 24.000 TL = 103.718 TL (42.841 €) olarak hesaplanmıĢtır.

5.7.3.4. GiriĢ Kontrol Kulübesi

GiriĢ Kontrol Kulübesinin inĢaat maliyeti 2011 Yılı Yapı YaklaĢık Birim

Maliyetleri Tebliğinde III. Sınıf A Gurubu yapılar için verilen değer olan 482 TL/m2

üzerinden hesaplanmıĢ ve 2012 yılı yeniden değerleme oranı olan %10,26 fiyat farkı

uygulanmıĢtır.

Buna göre GiriĢ Kontrol Kulübesi inĢaat harcaması:

9 m2 x 482 TL/m2 x 1,1026 = 4.783 TL (1.976 €) olarak hesaplanmıĢtır.

5.7.3.5. Depo Binası

Depo Binasının inĢaat maliyeti 2011 Yılı Yapı YaklaĢık Birim Maliyetleri

Tebliğinde II. Sınıf B Gurubu yapılar için verilen değer olan 297 TL/m2 üzerinden

hesaplanmıĢ ve 2012 yılı yeniden değerleme oranı olan %10,26 fiyat farkı

uygulanmıĢtır.

Buna göre Depo Binası inĢaat harcaması:

150 m2 x 297 TL/m2 x 1,1026 = 49.121 TL (20.290 €) olarak hesaplanmıĢtır.

5.7.3.6. Silo Temel ve Galerileri ĠnĢaatı

Siloların temel ve galerilerinin inĢaatı için 1.800.000 TL (743.494 €) inĢaat

harcaması hesaplanmıĢtır.

92

5.7.3.7. Arazi Düzenleme

Silo ve binaların oturma alanı dıĢında kalan yaklaĢık 26 720 m2 büyüklüğündeki

arazinin hafriyatı ve düzenlenmesi için 315.500 TL (130.318 €) harcama

hesaplanmıĢtır.

5.7.3.8. Saha Betonu

Silo ve binaların oturma alanı dıĢında kalan yaklaĢık 26 720 m2 büyüklüğündeki

alana saha betonu dökülmesi ile kamyon-tır ve otoparkların yapılması için 316.200

TL (130.607 €) harcama hesaplanmıĢtır.

5.7.3.9. Tel Çit Yapılması

YaklaĢık 817 m uzunluğundaki tesis çevresine 1,5 m x 2 m boyutlarında

galvanizli kafes tel çit pano ve 2,5 boyunda kare profilden düz çit direği yapılması için

57.045 TL (23.563 €) harcama hesaplanmıĢtır.

5.7.3.10. Su Deposu ve Yangın Tesisatı

Tesiste yapılacak 50 ton kapasiteli su deposu, yangın söndürme hidrantları ve

saha aydınlatması için 100.000TL (41.305 €) harcama yapılacağı varsayılmıĢtır.

5.7.3.11. Su Kuyusu Açılması ve Fosseptik Yapılması

Tesis arazisinde yaklaĢık 50 m derinlikten su çıkacak Ģekilde su kuyusu

açılması için 5.000TL, fosseptik yapılması için de 8.000TL harcama öngörülmüĢtür.

Buna göre bu harcamalar:

5.000 + 8.000 = 13.000 TL (5.370 €)

ĠnĢaat Harcamaları dökümü Türk Lirası ve Euro cinsinden aĢağıdaki tabloda

(Tablo 21) verilmektedir.

93

Tablo 21: ĠnĢaat Harcamaları

Harcama Kalemi Türk Lirası Euro

Ġdare ve Laboratuvar Binası 358.207 147.958

Kantar ve Ekspertiz Binası 47.831 19.756

Çiftçi Bekleme ve Hizmet Binası 103.718 42.841

GiriĢ Kontrol Kulübesi 4.783 1.976

Depo Binası 49.121 20.290

Silo Temel ve Galerileri ĠnĢaatı 1.800.000 743.494

Arazi Düzenleme 315.500 130.318

Saha Betonu Yapılması 316.200 130.607

Tel Çit Yapılması 57.045 23.563

Su Deposu ve Yangın Tesisatı 100.000 41.305

Su Kuyusu ve Fosseptik 13.000 5.370

TOPLAM 3.165.405 1.307.478

*05.01.2012 tarihli T.C Merkez Bankası Euro satıĢ kuru olan 1 Euro = 2,4210 TL esas alınmıĢtır.

5.7.4. Makine ve Teçhizat Giderleri

Makine ve teçhizat seçimi yurt içi imalatçı firmalarla görüĢülerek yapılmıĢ,

alınan teklifler ve spesifikasyonlar Ek 1‟ve Ek 3‟de verilmiĢtir. Tesis için gerekli olan

makine ve teçhizat listesi ve fiyatlar aĢağıda (Tablo 22) verilmiĢtir.

94

Tablo 22: Makine ve Teçhizat Listesi ve Fiyatları (€)

Makine ve Teçhizat AÇIKLAMA Birim Fiyat Tutar

1 Küçük Silo 1290 TON 24 Adet 17.502 420.048

2 Küçük Silo Donanımı 24 Adet 10.396 249.504

3 Büyük Silo 2486 TON 12 Adet 33.731 404.772

4 Büyük Silo Donanımı 12 Adet 11.655 139.860

5 Konik Tabanlı Silo 72 TON 2 Adet 6.231 12.462

6 Konik Silo Donanımı 2 Adet 10.834 21.668

7 Toz Toplama Silosu 25 TON 1 Adet 2.126 2.126

8 Toz Toplama Silo Donanımı 1 Adet 632 632

9 Taşıyıcı Elevatörler 3 Adet 44.487 133.461

10 Elevatör başlıkları 3 Takım 533 1.599

12 Elevatör Kayma Sensörü 6 Adet 590 3.540

13 Elevatör Platformu 3 Takım 466 1.398

14 Dağıtıcı Distribütör (3 çıkışlı) 8 Adet 2.526 20.208

15 Dağıtıcı Distribütör (2 çıkışlı) 12 Adet 1.640 19.680

16 Zincirli Konveyör 30 M 1 Adet 1.121 1.121

17 Zincirli Konveyör 12 M 1 Adet 717 717

18 Zincirli Konveyör 41 M, 33M 13 Adet 1.180 15.340

19 Zincirli Konveyör Muht. 18 Adet 1.559 28.062

20 Konveyör Sehpası 20*38 cm 170 Adet 10 1.700

21 Konveyör Sehpası 66*38 cm 364 Adet 16 5.824

22 U Kasa Taşıyıcı Helz. P 10 M 1 Adet 2.509 2.509

23 Silo Dolum Kapakları 28 Adet 645 18.060

24 Hat Sonu Silo Dolum Apr. 9 Adet 2.300 20.700

25 Hat Sonu Geçiş Apr.-90º Daire 16 Adet 260 4.160

26 Konveyörler arası Geçiş 8 Adet 138 1.104

27 Elektrikli Kapak 7 Adet 363 2.541

28 Silo Boşaltım Kapağı (Kt) 2 Adet 502 1.004

29 Tremi Kapak Paketi 4 Adet 606 2.424

30 Yürüme Yolu Muht. 745 M 239 178.029

31 Yürüme Yolu Merdiveni 3 M 36 Adet 62 2.232

32 Yürüme Yolu Geçiş Merdiveni 3 M 9 Adet 127 1.143

Miktar

95

5.7.5. Yardımcı Makine ve Teçhizat Giderleri

Tesis için 1.250 KVA trafo ve 600 KVA jeneratör ile tesisin su ihtiyacı kuyudan

sağlanacağından su arıtma sistemi için 2.500 € harcama düĢünülmüĢtür. Tesisin

trafo gücü hesabı Tablo 26‟da verilmiĢtir.

Tablo 23: Yardımcı Makine ve Teçhizat Fiyatları

Yardımcı Makine ve

Teçhizat Adet Tutar (€)

1 Trafo 1.250 KVA 1 22.500

2 Jeneratör 600 KVA 1 58.000

3 Su Arıtma 1 2.500

TOPLAM 83.000

Makine ve Teçhizat AÇIKLAMA Birim Fiyat Tutar

33 Taşıyıcı Ayak Muht. 74 Adet 89.573

34 Akış Borusu 1 Adet 5.640 5.640

35 Hız Kesici 12 Adet 192 2.304

36 Açılı Dirsek 12 Adet 47 564

37 Bağlantı Flanşı 18 Adet 8 144

38 Hat Sonu Pantolon Geçiş 3 Adet 767 2.301

39 Mcc-Elektrik Panosu 1 Adet 559.450 559.450

40 Plc Sistemi 1 Adet 175.966 175.966

41 Sürekli Seviye Sensörü 38 ADET 1 Takım 131.966 131.966

42 Kamyon Kantarı 2 Adet 22.800 45.600

43Hidrolik Kamyon Kaldırma

Sistemi Ve Platformu2 Adet 113.400 226.800

44 Silo İçi Elektronik Kantar 3 Adet 8.820 26.460

45 Toz Toplama Sistemi 1 Adet 35.172 35.172

46 Mıknatıs 4 Adet 2.820 11.280

47 Otomatik Numune Alma Cihazı 2 Adet 7.313 14.625

48 Kompresor 1 Adet 26.400 26.400

49 İlaçlama Cihazı 4 Adet 3.226 12.902

50 Hacimsel Yükleme Cihazı 2 Adet 57.834 115.668

51 Makine Dairesi Kulesi 1 Adet 207.753 207.753

52 Laboratuvar Cihazları 1 Takım 156.066 156.066

53 Bilgisayar ve Yazılım Programı Muht. Takım 516.315

4.080.577TOPLAM

Miktar

96

5.7.6. TaĢıma ve Sigorta Giderleri

Sadece yurtiçi taĢıma olacağı için toplam makine ve teçhizat harcamasının %1‟i

ve iç para olarak alınmıĢtır.

5.7.7. Montaj Giderleri

Montaj için makine ve teçhizat harcaması toplamının %1‟i alınmıĢtır.

5.7.8. TaĢıt Araçları ve DemirbaĢ Giderleri

DemirbaĢ ve Donanım alımı olarak 10.000 EUR harcama yapılacağı

öngörülmüĢtür.

5.7.9. ĠĢletmeye Alma Giderleri

YaklaĢık bir hafta sürecek olan iĢletmeye alma döneminde, depolama tesisi

olması nedeniyle sadece makine ve teçhizat çalıĢtırılıp, kontrol edilecektir.

5.7.10. Genel Giderler

Proje maliyetlerini oluĢturan, bütün esas unsurların gerçekleĢmesi ile ilgili olarak

yapılan servis giderleri için bu harcamaya kadar olan sabit yatırım tutarının %1‟i

alınmıĢtır.

5.7.11. Beklenebilecek Farklar

Fiziki beklenmeyen giderler ve yatırım dönemi muhtemel fiyat artıĢları için bu

harcamaya kadar olan sabit yatırım tutarının %2‟si alınmıĢtır.

Toplam yatırım tutarı Tablo 24‟de verilmiĢtir.

97

Tablo 24: Toplam Yatırım Tutarı ve Yıllara Dağılımı

TOPLAM ĠÇ DIġ ĠÇ DIġ ĠÇ DIġ

A - Arsa Yatırımı 31.392 31.392 0 31.392 0

B - Sabit Tesis Yatırımı 5.860.155 5.860.155 0 5.049.937 0 810.217 0

1 - Etüd, Proje 117.720 117.720 0 117.720 0 0 0

2 - Teknik Yardım ve Lisans 0 0 0 0 0 0 0

3 - ĠnĢaat Harcamaları 1.307.478 1.307.478 0 1.307.478 0 0 0

4 - Makina ve Teçhizat 4.163.577 4.163.577 0 3.408.197 0 755.380 0

5 - Navlun ve Sigorta 42.098 42.098 0 34.082 0 8.016 0

6 - Ġthalat ve Gümrükleme Giderleri 0 0 0 0 0 0 0

7 - Montaj Giderleri 42.519 42.519 0 34.423 0 8.096 0

8 - TaĢıtlar ve DemirbaĢlar 10.000 10.000 0 0 0 10.000 0

9 - ĠĢletmeye Alma Giderleri 4.974 4.974 0 0 0 4.974 0

10 - Genel Giderler 56.884 56.884 0 49.019 0 7.865 0

11 - Beklenebilecek Farklar 114.905 114.905 0 99.018 0 15.887 0

SABĠT YATIRIM TUTARI (Arsa Dahil) 5.891.547 5.891.547 0 5.081.329 0 810.217 0

C - ĠĢletme Sermayesi Yatırımı 78.858 78.858 0 0 0 78.858 0

TOPLAM YATIRIM TUTARI 5.970.405 5.970.405 0 5.081.329 0 889.076 0

D - Ġ.K.D.V. 284.161 284.161 0 278.472 0 5.689 0

YATIRIM UNSURLARI

2012 2013KÜMÜLATĠF

98

5.7.12. Yatırım Uygulama Planı

Yatırım uygulama planı Tablo 25‟de verilmiĢtir.

Tablo 25: Yatırım Uygulama Planı

5.8. Tam Kapasitede ĠĢletme Gider ve Gelirleri

5.8.1. ĠĢletme Giderleri

5.8.1.1. ĠĢletme Malzemesi Giderleri

Tesiste iĢletme malzemesi olarak hububat mücadelesi için böcek ilacı ve silo

dezenfeksiyon maddesi kullanılacaktır. Hububatta böceklenmeye karĢı mücadele için

Alüminyum Fosfit (Phostek Tablet) tablet ve her m³ için bir tablet (1 kg da 333 tablet

bulunmaktadır) önerilmiĢtir. Buna göre tesisin ilaçlama gideri 5.206 € hesaplanmıĢtır.

Silo boĢaldığında ise, (Ek 3). su bazlı dezenfektan kullanılarak temizleneceği

varsayılmıĢ ve bunun için de yılda 1.055 €‟luk harcama öngörülmüĢtür.

5.8.1.2. Elektrik Giderleri

Tesisin yıllık ortalama elektrik tüketimi Tablo 26„da verilmiĢtir. Yozgat

ÇEDAġ‟dan alınan KDV‟siz elektrik enerjisi fiyatına göre (0,173 TL/kwh - 0,0715

€/kwh) tesisin tam kapasitede yıllık elektrik enerjisi gideri 268.397 kW/yıl x 0,0715

€/kwh = 19.190 € hesaplanmıĢtır.

2013

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

mu

z

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

Arazinin Temini

Etüd, Proje

İnşaat

Makine ve Teçhizat Alımı

Sevkiyat

Montaj

Lisans Alımı Çalışmaları

İşletmeye Alma

2012

Yapılacak İşler

May

ıs

99

Tablo 26: Tesisin Elektrik Tüketimi

5.8.1.3. Yakıt Giderleri

Tesis için teknolojik yakıt ihtiyacı bulunmamaktadır. Tesisin kıĢları oldukça sert

geçen Yozgat bölgesinde olması nedeniyle iĢletme binasının ısıtılması için kalorifer

kazanının günde 12 saat ve toplam 180 gün çalıĢacağı varsayılarak toplam yakıt

tutarı 28.062 TL (11.591 €) olarak bulunmuĢtur.

5.8.1.4. Su Giderleri

Tesisin su ihtiyacı kuyudan karĢılanacak ve arıtması yapılacaktır.

5.8.1.5. ĠĢçilik ve Personel Giderleri

Tesiste tam kapasitede 20 personel istihdamı öngörülmüĢ olup, personelin

ücretleri görev, yetki ve sorumluluğa göre belirlenmiĢtir. Hesaplamada aylık asgari

ücretin iĢverene toplam maliyeti olarak 2012 yılı birinci dönem için geçerli olan 1.076

TL esas alınmıĢtır. Yıllık iĢçilik personel gideri aĢağıda (Tablo 27) verilmiĢtir.

Güç Kullanma Toplam

(Kw) Faktörü Kwh

Yükleme ve BoĢaltma 455 147.375

Elevatör 90 0,8 54.000

Konveyör 315 0,3 70.875

Diğer 50 0,6 22.500

Havalandırma-Dip Sıyırma 282 0,6 62.942

Yardımcı Üniteler 200 0,5 36.000

Diğer (Aydınlatma, Ġdari Bina vs.) 23 0,4 22.080

Toplam Elektrik Tüketimi 960 268.397

Trafo Gücü 1.200 KVA

Norm Trafo Gücü 1.250 KVA

Makine Teçhizat

100

Tablo 27: ĠĢçilik ve Personel Giderleri

Personel Niteliği Sayı Aylık Brüt Ücret

(EUR) Yıllık Gider (EUR)

ĠĢletme Müdürü - Ziraat Müh. 1 1.750,00 21.000

Eksper - Ziraat Mühendisi 1 1.400,00 16.800

Yetkili Sınıflandırıcı (Ziraat mühendisi) 3 1.250,00 45.000

Lisanslı Tartıcı 2 1.035,00 24.840

Makine Teknisyeni 1 1.035,00 12.420

Elektrik Teknisyeni 1 1.035,00 12.420

Muhasebeci 1 1.140,00 13.680

Ġdari Personel 1 650,00 7.800

Hizmetli 2 445,00 10.680

Bekçi 3 445,00 16.020

Mevsimlik ĠĢçi 4 445,00 5.340

TOPLAM 20 186.000

5.8.1.6. Bakım Onarım Giderleri

Bakım onarım gideri olarak, makine teçhizat ile taĢıt ve demirbaĢ harcamaları

toplamının %1‟i inĢaat harcamalarının %0,2 si alınmıĢtır.

5.8.1.7. Genel Giderler

ĠĢletme dönemine ait yemek, haberleĢme, kırtasiye, seyahat, sigorta vb.

masrafları ile temsil ve ağırlama gibi yönetim giderleri için bu kaleme kadar olan

toplam üretim giderinin %15‟i alındıktan sonra, bulunan değere 20.000 € yıllık

ortalama sigorta masrafları ilave edilmiĢtir.

5.8.1.8. Beklenebilecek Farklar

Bu kaleme kadar olan toplam giderin %2‟si oranında bir beklenmeyen gider

olabileceği düĢünülmektedir. Tam kapasitede iĢletme giderleri Tablo 28‟de verilmiĢtir.

101

Tablo 28: Tam Kapasitede ĠĢletme Giderleri

5.8.2. Tam Kapasitede ĠĢletme Gelirleri

Tesisin iĢletme gelirleri dört ana kalemden oluĢmaktadır. Tablo 29‟de verilen

iĢletme gelirlerine yönelik açıklamalar aĢağıda verilmiĢtir.

Depolama Kira Gelirleri:

Ekonomik inceleme ve değerlendirme bölümünde belirlenen tam kapasitede

aylık ortalama (%62) doluluk oranlarına ve günlük kira bedeline (0,15 TL/gün - 0,062

GĠDER UNSURLARI FĠYAT TUTAR SBT DEĞ

A - Üretim Giderleri

1 - Hammaddeler 0 0% 100%

2 - Yardımcı Maddeler 0 0% 100%

3 - ĠĢletme Malzemesi 6.260 0% 100%

Ġlaçlama (PHOSTEK tablet) 360,00 kg 14,46 5.206

Dezenfeksiyon (su bazlı) 115,00 kg 9,17 1.055

4 - Elektrik 268.397 Kwh 0,0715 19.190 15% 85%

5 - Yakıt 11.591 20% 80%

Fuel oil 11253 kg 1,03 11.591

6 - Su 0 20% 80%

7 - ĠĢçilik-Personel 20 kiĢi 186.000 40% 60%

8 - Bakım-Onarım 44.351 60% 40%

9 - Genel Giderler 15% 60.109 50% 50%

10 - Beklenebilecek Farklar 2% 6.654 41% 59%

339.361 41% 59,0%

B - SatıĢ ve Pazarlama Giderleri 0,0% 0 100% 0%

339.361 41% 59,0%

Sabit Giderler Toplamı

DeğiĢken Giderler Toplamı 200.374

138.987

200.374

TOPLAM ÜRETĠM GĠDERLERĠTOPLAM ĠġLETME GĠDERLERĠ

DeğiĢken Gider Toplamı

Sabit Gider Toplamı

MĠKTAR

TOPLAM ÜRETĠM GĠDERLERĠ

TOPLAM ĠġLETME GĠDERLERĠ

138.987

102

€/gün) göre tesisin yıllık kira gelirleri: 56.250 ton x %62 x 360 gün/yıl x 0,062 € =

778.500 € olarak hesaplanmıĢtır.

Tartım Gelirleri:

Ürün giriĢ ve çıkıĢında lisanslı tartıcı tarafından yapılan bu iĢlem için ton baĢına

3,50 TL/ton (1,45 €/ton) bedel üzerinden tesisin yıllık tartım geliri: 56.250 x 1,45 x 2 =

163.125 €.

Analiz Gelirleri:

Tesise her giren ve her çıkan ürün için kamyon baĢına 25 TL (10,33 €)

üzerinden tesisin yıllık ortalama analiz gelirleri: 56.250 ton x 20 ton/kamyon x 2 x

10,33 € = 58.106 € olarak bulunmuĢtur.

Sosyal Tesis Kira Bedeli:

Tesise gelen kamyon sürücülerinin gereksinimlerini karĢılamak üzere kurulmuĢ

olan sosyal tesisin 3-4 ay boyunca çalıĢmak üzere yıllık 2.250 € bedelle kiraya

verileceği öngörülmüĢtür.

Tesisin iĢletmeye geçeceği ilk yıl 6,5 ay çalıĢacağından; iĢletme gelirleri toplamı

695.000 €, giderleri ise 180.000 € olacaktır. Bu nedenle mali tablolarda tesisin ilk yıl

bu değerlere karĢılık gelen %87 KKO ile çalıĢacağı öngörülmüĢtür.

Tablo 29: Tam Kapasitede ve %62 Dolulukta ĠĢletme Gelirleri

MAMÜLÜN CĠNSĠ B.FĠYAT TUTAR

Kira Gelirleri (%62 Doluluk) 56.250 ton/gün 0,062 778.500

Tartım - BoĢaltma 112.500 ton/yıl 1,45 163.125

Hububat Analiz 5.625 kamyon/yıl 10,33 58.106

Sosyal Tesis Kira geliri 2.250

1.001.981

SATIġ MĠKTARI

TOPLAM ĠġLETME GELĠRĠ

103

5.8.2.1. Tam Kapasitede ĠĢletme Sermayesi Ġhtiyacı

Tablo 30: Tam Kapasitede ĠĢletme Sermayesi

ĠġLETME ĠġLETME ĠġLETME

SÜRE YILLIK YILLIK SERMAYESĠ SERMAYESĠ SERMAYESĠ

(GÜN) TUTAR TUTAR TUTARI TUTARI TUTARI

(SABĠT) (DEĞĠġKEN) (SABĠT) (DEĞĠġKEN) (TOPLAM)

1 . HAMMADDELER 0 0 0 0 0 0

2 . YARDIMCI MADDELER 0 0 0 0 0 0

3 . ĠġLETME MALZEMESĠ 90 0 6.260 0 1.565 1.565

4 . MAMUL STOKU 0 0 0 0 0 0

5 . YARI MAMÜL STOKU 0 0 0 0 0 0

6 . YAKIT STOKU 30 2.318 9.272 193 773 966

7 . MÜġT. BAĞLI MAL DEĞERĠ 60 138.987 200.374 23.164 33.396 56.560

8 . NAKĠT ĠHTĠYACI 30 136.669 179.636 11.389 14.970 26.359

TOPLAM 277.974 395.542 34.747 50.703 85.450

UNSURLAR

ĠġLETME

SERMAYESĠ

ĠHTĠYACI EUR

2013 87% 78.858 78.858

2014 100% 6.591 85.450

2015 100% 0 85.450

2016 100% 0 85.450

2017 100% 0 85.450

2018 100% 0 85.450

2019 100% 0 85.450

2020 100% 0 85.450

2021 100% 0 85.450

2022 100% 0 85.450

KÜMÜLATĠFYILLAR KKO

104

6. MALĠ ĠNCELEME VE DEĞERLENDĠRME

6.1. Mali Değerlendirmeye Yönelik Varsayımlar

Mali inceleme ve değerlendirmede kabul edilen varsayımlar aĢağıda verilmiĢtir.

Bütün hesaplamalar EUR cinsinden yapılmıĢtır. Kur farkı ve fiyat artıĢı

hesaplanmamıĢtır.

Yatırım kalemleri ile ilgili bütün ödemeler ilgili kalemlerin tesise geldiği gün

yapılacaktır. BaĢlangıç iĢletme sermayesi tesisin iĢletmeye geçtiği tarihten

önce temin edilmiĢ olacaktır.

Tesisin yabancı kaynaklar dıĢındaki finansman ihtiyacı sermaye ile

karĢılanacaktır.

Vergi hesaplamaları halka açık olmayan Ģirket esaslarına göre, kar dağıtımı

Türk Ticaret Kanunu esaslarına göre yapılmıĢtır.

Yatırım için TeĢvik Belgesi alınacaktır KuruluĢ yeri Bölgesel TeĢvik

uygulamasına göre 3. Bölgededir. Buna göre;

o ĠĢletme dönemi iĢçilik ve personel giderleri ilk 3 yıl süresince asgari

ücrete karĢılık gelen sigorta primi iĢveren hissesi ödemesinden muaf

tutularak hesaplanmıĢtır.

o Hesaplamalarda vergi indirim oranı %60, yatırıma katkı oranı ise %20

olarak dikkate alınmıĢtır.

o Makine ve teçhizat KDV istisnasından yararlandırılmıĢ, diğer yatırım

harcamaları ile iĢletme dönemi giderleri ile iĢletme dönemi gelirler ve

giderlerinde KDV oranı %18 alınmıĢtır.

Ġlk kredinin 01.05.2012, diğer kredinin ise 01.01.2013 tarihinde kullanılacağı

öngörülmüĢ olup, uygun döviz yatırım kredisi üzerinden faiz destek puanı %1,

faiz destek limiti 500.000 TL, faiz destek süresi ilk kredi kullanımından itibaren

5 yıl olarak hesaplamalara dahil edilmiĢtir.

Yatırım için kullanılabilecek olası hibe niteliğindeki teĢvikler hesaplamalarda

dikkate alınmamıĢ olup, özkaynak içinde değerlendirilmiĢtir.

105

6.2. Yatırımın Finansman Ġhtiyacı ve Kaynakları

Tablo 31: Toplam Finansman Ġhtiyacı ve Kaynakları ( € )

Tablo 32: Anapara ve Faiz Ödemeleri ( € )

KÜMÜLATĠF

TOPLAM ĠÇ DIġ ĠÇ DIġ ĠÇ DIġ

31.392 31.392 0 31.392 0 0 0

5.860.155 5.860.155 0 5.049.937 0 810.217 0

135.100 135.100 0 67.550 0 67.550 0

6.026.647 6.026.647 0 5.148.879 0 877.767 0

78.858 78.858 0 0 0 78.858 0

284.161 284.161 0 278.472 0 5.689 0

KÜMÜLATĠF

TOPLAM ĠÇ DIġ ĠÇ DIġ

A - Özkaynaklar 65% 4.139.666 4.139.666 0 3.497.352 0 642.315 0

4.139.666 4.139.666 0 3.497.352 0 642.315 0

B - Yabancı Kaynaklar 35% 2.250.000 2.250.000 0 1.930.000 0 320.000 0

2.250.000 2.250.000 0 1.930.000 0 320.000 0

1.1 - Orta ve Uzun Vadeli Banka Kredileri 2.250.000 2.250.000 0 1.930.000 0 320.000 0

1.930.000 1.930.000 0 1.930.000 0 0 0

320.000 320.000 0 0 0 320.000 0

6.389.666 6.389.666 0 5.427.352 0 962.315 0

A - Arsa Yatırımı

TOPLAM FĠNANSMAN ĠHTĠYACI

06.389.6666.389.666

E - Bağlı Değerler

D - ĠĢletme Sermayesi Yatırımı

GENEL YATIRIM TUTARI

(TOPLAM FĠNANSMAN ĠHTĠYACI)

Sabit Yatırım Toplamı

C - Finansman Giderleri

B - Sabit Tesis Yatırımı

2012 2013

5.427.352 0962.3150

2012TOPLAM FĠNANSMAN KAYNAKLARI

1-Orta ve Uzun Vadeli Borçlar

TOPLAM FĠNANSMAN KAYNAKLARI

-Döviz Yatırım Kredisi - 2

-Döviz Yatırım Kredisi - 1

1 - Sermaye

KREDĠLER / YILLAR TOPLAM 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

FAĠZ ÖDEMELERĠ 720.577 67.550 146.300 151.359 125.777 97.141 72.886 45.564 12.836 1.164

-Döviz Yatırım Kredisi - 1 616.723 67.550 135.100 128.959 104.395 79.832 58.777 35.091 7.018 0

-Döviz Yatırım Kredisi - 2 103.855 0 11.200 22.400 21.382 17.309 14.109 10.473 5.818 1.164

ANAPARA ÖDEMELERĠ 2.250.000 0 0 350.909 409.091 409.091 409.091 409.091 233.636 29.091

-Döviz Yatırım Kredisi - 1 1.930.000 0 0 350.909 350.909 350.909 350.909 350.909 175.455 0

-Döviz Yatırım Kredisi - 2 320.000 0 0 0 58.182 58.182 58.182 58.182 58.182 29.091

TOPLAM (ANAPARA VE FAĠZ) 2.970.577 67.550 146.300 502.268 534.868 506.232 481.977 454.655 246.473 30.255

106

Tablo 33: Kredi Ġtfaları ( € )

KREDĠ TUTARI 1.930.000 EUR 8%

AÇILIġ TARĠHĠ 1%

VADE 7 YIL 5 YIL

ÖDEMESĠZ DÖN. 2 YIL 206.526 EUR

FAĠZ

BAKĠYE DESTEĞĠ

01.05.2012 1.930.000 0 0 0

10.2012 1.930.000 77.200 9.650 67.550

05.2013 1.930.000 77.200 9.650 67.550

11.2013 1.930.000 77.200 9.650 67.550

05.2014 1.754.545 77.200 9.650 243.005

11.2014 1.579.091 70.182 8.773 236.864

05.2015 1.403.636 63.164 7.895 230.723

11.2015 1.228.182 56.145 7.018 224.582

05.2016 1.052.727 49.127 6.141 218.441

11.2016 877.273 42.109 5.264 212.300

05.2017 701.818 35.091 4.386 206.159

11.2017 526.364 28.073 0 203.527

05.2018 350.909 21.055 0 196.509

11.2018 175.455 14.036 0 189.491

05.2019 0 7.018 0 182.473

11.2019 0 0 0 0

TOPLAM 694.800 78.077 2.546.723

FAĠZ ORANI

FAĠZ DESTEK SÜRESĠ

FAĠZ DESTEK LĠMĠTĠ

TAKSĠT

ANAPARAFAĠZ

175.455

175.455

0

175.455

175.455

01.05.2012

175.455

175.455

1.930.000

-Döviz Yatırım Kredisi - 1

0

0

TARĠH

1

TOPLAM

175.455

175.455

175.455

0

0

175.455

175.455

FAĠZ DESTEK ORANI

107

KREDĠ TUTARI 320.000 EUR 8%

AÇILIġ TARĠHĠ 1%

VADE 7 YIL 5 YIL

ÖDEMESĠZ DÖN. 2 YIL 206.526 EUR

FAĠZ

BAKĠYE DESTEĞĠ

01.01.2013 320.000 0 0 0

07.2013 320.000 12.800 1.600 11.200

01.2014 320.000 12.800 1.600 11.200

07.2014 320.000 12.800 1.600 11.200

01.2015 290.909 12.800 1.600 40.291

07.2015 261.818 11.636 1.455 39.273

01.2016 232.727 10.473 1.309 38.255

07.2016 203.636 9.309 1.164 37.236

01.2017 174.545 8.145 1.018 36.218

07.2017 145.455 6.982 0 36.073

01.2018 116.364 5.818 0 34.909

07.2018 87.273 4.655 0 33.745

01.2019 58.182 3.491 0 32.582

07.2019 29.091 2.327 0 31.418

01.2020 0 1.164 0 30.255

07.2020 0 0 0 0

TOPLAM 115.200 11.345 423.855

FAĠZ DESTEK SÜRESĠ

01.01.2013

FAĠZ DESTEK LĠMĠTĠ

TARĠHANAPARA

FAĠZ

0

29.091

29.091

29.091

29.091

TOPLAMTAKSĠT

0

0

0

29.091

29.091

0

29.091

29.091

29.091

29.091

29.091

320.000

-Döviz Yatırım Kredisi - 2

FAĠZ ORANI

2FAĠZ DESTEK ORANI

108

6.3. Proforma Maliyet, Gelir ve Gider ile Nakit Akımları

Tablo 34: Proforma Maliyetler ( € )

Tablo 35: Proforma Gelir ve Giderler ( € )

AÇIKLAMALAR / YILLAR 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

87% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

295.891 320.466 320.466 339.361 339.361 339.361 339.361 339.361 339.361 339.361

443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432

739.323 763.898 763.898 782.792 782.792 782.792 782.792 782.792 782.792 782.792

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

78.750 151.359 125.777 97.141 72.886 45.564 12.836 1.164 0 0

818.073 915.257 889.675 879.933 855.679 828.356 795.629 783.956 782.792 782.792

KKO

Satılan Malın Maliyeti

Finansman Giderleri

SatıĢ Giderleri

Toplam Sınai Maliyet

Amortismanlar

Toplam Üretim Giderleri

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

87% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

871.724 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981

818.073 915.257 889.675 879.933 855.679 828.356 795.629 783.956 782.792 782.792

53.651 86.725 112.306 122.048 146.303 173.625 206.353 218.025 219.189 219.189

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

53.651 86.725 112.306 122.048 146.303 173.625 206.353 218.025 219.189 219.189

7 - Kurumlar Vergisi Katkısı 60% 6.438 10.407 13.477 14.646 17.556 20.835 24.762 26.163 26.303 26.303

8 - Kurumlar Vergisi 20% 4.292 6.938 8.985 9.764 11.704 13.890 16.508 17.442 17.535 17.535

49.359 79.787 103.322 112.284 134.598 159.735 189.844 200.583 201.654 201.654

10 - I.Tertip Kanuni Yedek Akçe 5% 2.468 3.989 5.166 5.614 6.730 7.987 9.492 10.029 10.083 10.083

46.891 75.797 98.156 106.670 127.869 151.749 180.352 190.554 191.571 191.571

12 - I. Kar Payı (Sermayenin %5'i) 46.891 75.797 98.156 106.670 127.869 151.749 180.352 190.554 191.571 191.571

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

2 - Satılan Malın Maliyeti

1 - Proje Gelirleri

13 - Kullanılabilir Kâr

11 - Dağıtılabilir Kâr

9 - Net Kâr / Zarar

6 - Kurumlar Vergisi Matrahı

5 - GeçmiĢ Yıllar Zarar Mahsubu

AÇIKLAMALAR / YILLAR

4 - GeçmiĢ Yıllar Zarar Toplamı

3 - Brüt Kâr / Zarar

KKO

109

Tablo 36: Proforma Nakit Akımları ( € )

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

87% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

1.008.854 1.139.111 1.011.883 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981

871.724 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981

871.724 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981 1.001.981

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

137.130 137.130 9.902 0 0 0 0 0 0 0

381.233 873.917 938.070 952.733 937.772 933.588 751.472 566.476 547.357 548.467

6.591 0 0 0 0 0 0 0 0 0

295.891 320.466 320.466 339.361 339.361 339.361 339.361 339.361 339.361 339.361

0 51.183 82.735 107.140 116.434 139.573 165.639 196.860 207.996 209.106

0 4.292 6.938 8.985 9.764 11.704 13.890 16.508 17.442 17.535

0 46.891 75.797 98.156 106.670 127.869 151.749 180.352 190.554 191.571

78.750 502.268 534.868 506.232 481.977 454.655 246.473 30.255 0 0

78.750 151.359 125.777 97.141 72.886 45.564 12.836 1.164 0 0

0 350.909 409.091 409.091 409.091 409.091 233.636 29.091 0 0

627.621 265.194 73.813 49.248 64.209 68.393 250.509 435.506 454.624 453.514

8,97 1,53 1,14 1,10 1,13 1,15 2,02 15,39 0,00 0,00

712.962 818.645 691.417 662.621 662.621 662.621 662.621 662.621 662.621 662.621

BSKO-Borç Süresi KarĢılama Oranı

( LLCR- Loan Life Coverage Ratio )1,65

B - Nakit ÇıkıĢları

A - Nakit giriĢleri

E - Brüt Nakit Akımı

D - Borç Ödeme Gücü

C - Nakit Farkı (A-B)

b . Anapara Geri Ödemeleri

a . Faizler

4 - Kredi Ödemeleri

b . Temettü

a . Kurumlar Vergisi

3 - Zorunlu Ödemeler

2 - ĠĢletme Dönemi Giderleri

1 - ĠĢletme Dön.Yatırım Harcamaları

2 - Ġ.K.D.V.

- YurtdıĢı SatıĢ Geliri

- Yurtiçi SatıĢ Geliri

1. Proje Gelirleri

KKO

AÇIKLAMALAR / YILLAR

110

6.4. Amortisman ve Hurda Değer

Makine ve teçhizatın ortalama amortisman oranı hesabında silolar için %2,5,

bilgisayar ve yazılımlar için %25, diğerleri (konveyör ve elevatörler vs.) için de %6,66

alınmıĢtır.

ORANI TUTARI

1.307.478 2,50% 32.687

4.248.194 8,00% 339.856

10.000 20,00% 2.000

294.483 20,00% 58.897

5.860.155 7,40% 433.439

DEĞERĠ

5.860.155

135.100

5.995.255

0

5.995.255

443.432

TUTAR BAKĠYE TUTAR BAKĠYE

2013 443.432 5.551.823 2024 443.432 674.077

2014 443.432 5.108.392 2025 443.432 230.645

2015 443.432 4.664.960 2026 230.645 0

2016 443.432 4.221.529 2027 0 0

2017 443.432 3.778.097 2028 0 0

2018 443.432 3.334.666 2029 0 0

2019 443.432 2.891.234 2030 0 0

2020 443.432 2.447.803 2031 0 0

2021 443.432 2.004.371 2032 0 0

2022 443.432 1.560.940 2033 0 0

2023 443.432 1.117.508 Toplam 5.995.255

AMORTĠSMAN

AMORTĠSMAN AMORTĠSMAN

(-) BirikmiĢ Amortismanlar

Amortismana Tabi Tutulan Net Kıymet Tutarı

Ortalama Yıllık Amortisman Tutarı

AMORTĠSMANA TABĠ KIYMET

Bina-ĠnĢaat

Makine-Teçhizat (Ortalama)

TaĢıtlar-DemirbaĢlar

Diğer

TOPLAM

DEĞERĠ

AMORTĠSMANA TABĠ KIYMETLER

Sabit Tesis Yatırımı

Finansman Giderleri

Amortismana Tabi Sabit Kıymetler Toplamı

YILLAR YILLAR

DEĞERĠ ORANIHURDA

DEĞERĠ

31.392 100,0% 31.392

1.307.478 37,5% 490.304

4.248.194 10,0% 424.819

10.000 10,0% 1.000

294.483 5,0% 14.724

5.891.547 16,33% 962.240TOPLAM

YATIRIM KALEMĠ

Arsa

Bina-ĠnĢaat

Makine-Teçhizat

TaĢıtlar-DemirbaĢlar

Diğer

111

6.5. Net Bugünkü Değer, Geri Ödeme Süresi ve Ġç Verimlilik Oranı

EUR ISKONTO : 8%

Yıllar Sabit YatırımĠĢletme

Sermayesi

Vergi Öncesi

(Brüt) KarAmortisman

Faiz

Ödemesi

Vergi

Ödemesi

Hurda

Değeri

Net Nakit

Akım (NNA)

Ġskonto

EdilmiĢ NNA

2012 5.148.879 0 0 0 0 0 0 (5.148.879) (4.767.481)

2013 877.767 78.858 53.651 443.432 78.750 6.438 0 (387.231) (331.988)

2014 0 0 86.725 443.432 151.359 10.407 0 671.108 532.747

2015 0 0 112.306 443.432 125.777 13.477 0 668.038 491.028

2016 0 0 122.048 443.432 97.141 14.646 0 647.975 441.001

2017 0 0 146.303 443.432 72.886 17.556 0 645.064 406.500

2018 0 0 173.625 443.432 45.564 20.835 0 641.786 374.476

2019 0 0 206.353 443.432 12.836 24.762 0 637.858 344.615

2020 0 0 218.025 443.432 1.164 26.163 0 636.458 318.387

2021 0 0 219.189 443.432 0 26.303 0 636.318 294.738

2022 0 0 219.189 443.432 0 26.303 0 636.318 272.906

2023 0 0 219.189 443.432 0 26.303 0 636.318 252.691

2024 0 0 219.189 443.432 0 26.303 0 636.318 233.973

2025 0 0 219.189 443.432 0 26.303 0 636.318 216.641

2026 0 0 431.975 230.645 0 51.837 0 610.784 192.544

2027 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 170.203

2028 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 157.595

2029 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 145.922

2030 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 135.113

2031 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 125.104

2032 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 115.837

2033 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 107.257

2034 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 99.312

2035 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 91.955

2036 0 0 662.621 0 0 79.514 0 583.106 85.144

2037 0 0 662.621 0 0 59.251 962.240 1.565.609 211.673

717.894

8 Yıl 6 Ay

9,47 %

1,14 Fayda/Masraf Oranı :

NET BUGÜNKÜ DEĞER

GERĠ ÖDEME SÜRESĠ

ĠÇ VERĠMLĠLĠK ORANI

112

6.6. BaĢabaĢ Noktası Analizi

Tablo 37: Toplam ĠĢletme Giderleri Üzerinden BaĢabaĢ Noktası

Tablo 38: Amortisman Hariç Satılan Malın Maliyeti Üzerinden BaĢabaĢ Noktası

Tablo 39: Amortisman Dahil Satılan Malın Maliyeti Üzerinden BaĢabaĢ Noktası

ANALĠZDE KULLANILAN VERĠLER EUR

Toplam ĠĢletme Gelirleri 1.001.981

Toplam ĠĢletme Giderleri 339.361

- Sabit Giderler 138.987

- DeğiĢken Giderler 200.374

Yıllık Amortisman 443.432

Ortalama Finansman Giderleri 73.185

- K.K.O. OLARAK B.B.N.

- YILLIK SATIġ HASILATI OLARAK 174.000 EUR

- AYLIK ORTALAMA SATIġ HASILATI OLARAK 14.500 EUR

- GÜNLÜK ORTALAMA SATIġ HASILATI OLARAK 483 EUR

17%

TOPLAM ĠġLETME GĠDERLERĠ ÜZERĠNDEN B.B.N.

- K.K.O. OLARAK

- YILLIK SATIġ HASILATI OLARAK 265.207 EUR

- AYLIK ORTALAMA SATIġ HASILATI OLARAK 22.101 EUR

- GÜNLÜK ORTALAMA SATIġ HASILATI OLARAK 737 EUR

AMORTĠSMAN HARĠÇ SATILAN MALIN MALĠYETĠ ÜZERĠNDEN B.B.N.

26%

- K.K.O. OLARAK B.B.N.

- YILLIK SATIġ HASILATI OLARAK 819.481 EUR

- AYLIK ORTALAMA SATIġ HASILATI OLARAK 68.290 EUR

- GÜNLÜK ORTALAMA SATIġ HASILATI OLARAK 2.276 EUR

82%

AMORTĠSMAN DAHĠL SATILAN MALIN MALĠYETĠ ÜZERĠNDEN B.B.N.

113

6.7. Katma Değer Etkisi

YILLAR / UNSURLAR 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Vergi Öncesi Kar 53.651 86.725 112.306 122.048 146.303 173.625 206.353 218.025 219.189 219.189

ĠĢçilik 154.071 167.105 167.105 167.105 167.105 186.000 186.000 186.000 186.000 186.000

Faiz Ödemeleri 78.750 151.359 125.777 97.141 72.886 45.564 12.836 1.164 0 0

Net Katma Değer 286.472 405.189 405.189 386.294 386.294 405.189 405.189 405.189 405.189 405.189

Amortismanlar 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432 443.432

Brüt Katma Değer 729.904 848.621 848.621 829.726 829.726 848.621 848.621 848.621 848.621 848.621

% 8 Iskonto EdilmiĢ

Net Katma Değer

% 8 Iskonto EdilmiĢ

Brüt Katma Değer

2.950.118

6.570.636

52%

117%

226.932

505.434

4%

8% Hasıla- Sermaye Oranı (Brüt Katma Değere Göre)

Hasıla- Sermaye Oranı (Net Katma Değere Göre)

Ġskonto EdilmiĢ Brüt Katma Değerlerin Ortalaması

Ġskonto EdilmiĢ Net Katma Değerlerin Ortalaması

Hasıla- Sermaye Oranı (Brüt Katma Değere Göre)

Hasıla- Sermaye Oranı (Net Katma Değere Göre)

Ġskonto EdilmiĢ Brüt Katma Değerlerin Toplamı

Ġskonto EdilmiĢ Net Katma Değerlerin Toplamı

210.647334.271 180.596195.044

534.775

255.239 227.499245.699252.981273.219309.510

393.076424.522458.483495.162609.873673.662727.555675.837 564.698

114

6.8. Duyarlılık Analizleri

Projenin risk analizinde iĢletme gelir ve giderleri olmak üzere iki kritik değiĢken

dikkate alınmıĢ ve buna göre iki farklı senaryoda duyarlılık analizi yapılmıĢtır.

ĠĢletme gelirleri projede öngörülenden %10 daha düĢük olması halinde dahi

NBD pozitif olmaktadır (NBD=28.172 €). ĠĢletme giderleri projede öngörülenden %25

daha yüksek olması halinde dahi NBD pozitif kalmaktadır (NBD= 1.585 €). Buna göre

yapılan çalıĢmanın proje gelirlerinde %10, proje giderlerinde ise %25 toleransı

bulunmaktadır.

115

KAYNAKÇA

Akay, Adnan; Sert, Ali vd: Kayseri Tarım Hayvancılık ve Gıda Sektörel ÇalıĢma Grubu Raporu, Kayseri, 2011.

Akay, Mustafa: “Lisanslı Depoculuk Sistemi. ve Ürün Ġhtisas Borsası”, Denetim Birimi BaĢkanı, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Ġç Ticaret Genel Müdürlüğü Ağustos 2009.

Demirbilek, Sami; Koç, Cem; Arslan, Metin: ”Ticaret Borsalarından Gerçek Borsaya Genel YaklaĢım. Tarımsal Ürün Piyasalarının Liberalizasyonu” (Microsoft Word - 13-Karba376_S[1].G374rler_Z..doc)

Dizlek, Halef; Gül, Hülya; Kılıçdağı, Ramazan: Tahıl Silolarında Bulunan BaĢlıca Ekipmanlar, Türkiye 10. Gıda Kongresi, Erzurum, 2008.

Doğan, Bahar Burtan: Ticaret Borsacılığının Dünya‟da ve Türkiye‟deki GeliĢim Süreçlerine Genel Bir BakıĢ, Atatürk Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 1, 2010 43.

Deniz, Müjgan Hacıoğlu; Özçelebi, Oğuzhan; Hobikoğlu, Elif Haykır: ”Küresel Rekabet KoĢullarında Türkiye‟de Lisanslı Depoculuğun GeliĢmesinin Türk Tarım Ürünlerinin Rekabet Gücüne Etkisi.” Ġktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt 61, Sayı 2 (2011).

Kaya, H. Gazi:” Tarım ürünleri lisanslı depoculuk sistemi beklentileri karĢılayabilir mi?”, Bilgi Sistemleri ve Değerlendirme Dairesi BaĢkanı Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı, Türktarım, Tarım ve Köy iĢleri Bakanlığı Dergisi, Mayıs – Haziran 2007.

Mızrak Gürbüz: “Ürün Ġhtisas Borsacılığı Sisteminde Lisanslı Depoculuğun Yeri”, Konya Ticaret Borsası Dergisi, Eylül 2007.

Ünal, Muhammed RaĢid: “Tarım Ürünler, Lisanslı Depoculuk AraĢtırma Raporu”, Sektörel AraĢtırmalar Serisi – 3, T.C. Fırat Kalkınma Ajansı, Temmuz 2011, Malatya.

Simsaroğlu, U. (2002): “Pamuğun Pazarlamasında Ticaret Borsalarının Rolü”, Türkiye V. Pamuk ve Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu, Tarımsal Ekonomi AraĢtırma Enstitüsü, Polat Matbaası, Ankara.

Tutar, Bülent: “Adana Ġli ve Ġlçelerindeki Yatay Betonarme Hububat Depo Yapılarının Mevcut Durumu, GeliĢtirme Olanakları, Planlanması ve Lisanslı Depoculuk”, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Adana, 2010

TUSAF Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu, Türkiye Un Ġhracatı Raporu, Ocak-Aralık 2011.

TR7 Orta Anadolu Bölgesi Tarım Master Planı: T.C. Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı, Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı, Ankara 2007.

2010 Yılı Brifing Raporu, T.C. Sorgun Kaymakamlığı Ġlçe Tarım Müdürlüğü.

UHK Ulusal Hububat Konseyi Buğday Raporu, Mayıs 2011

TMO Hububat Raporu 2010

TMO 2010-2014 Stratejik Plan

T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 2010-2014 Stratejik Planı

TR72 Bölgesi Tarım Raporu, Orta Anadolu Kalkınma Ajansı, Aralık 2011.

TR72 Bölgesi 2010-2013 Bölge Planı, Orta Anadolu Kalkınma Ajansı, T.C. BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarlığı, Eylül 2010.

116

“Ġl Planlama ve Kırsal Kalkınma Master Planlarının Hazırlanmasına Destek Projesi” Tarım ve Köy ĠĢleri Bakanlığı Yozgat Tarım Ġl Müdürlüğü, Aralık 2005, Yozgat

Dokuzuncu Kalkınma Planı, Bitkisel Üretim Özel Ġhtisas Komisyonu Raporu http://ekutup.dpt.gov.tr/bitkiure/öik666.pdf

CumhurbaĢkanlığı Devlet Denetleme Kurulu: ”Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğünün 2002, 2003, 2004 Yılları Eylem ve ĠĢlemlerinin AraĢtırılıp Denetlenmesine ĠliĢkin Rapor, Sayı: 2006 /3, 22/03/2006. http://cumhurnet/

ESAM: Türkiye Kalkınma Bankası Ekonomik ve Sosyal AraĢtırmalar Müdürlüğü Türkiye ve Dünya‟daki Ekonomik GeliĢmeler ÇalıĢması

Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu Aylık Bülten 18 Ekim 2011, Sayı: 1

TMO – TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Sanayi ve Ticaret A.ġ. Sunumu, 15 Aralık 2011. www. http://www.itfc-idb.org/files/LIDAS-Sunum_15.12.2011bsk.pdf

Kemaloğlu Ġsmail: TMO Tarım Piyasaları ve Lisanslı Depoculuk, Slayt Sunumu.

Aksoy Tahsin: “Ürün Ġhtisas Borsaları” Slayt Sunumu

Aksoy Tahsin: “Lisanslı Depoculuk” Slayt Sunumu

Polatlı Ticaret Borsası ÇalıĢma Sistemi, Polatlı Ticaret Borsası,2010.

TÜGEM internet sayfası

http://www.tobb.org.tr/Documents/yayinlar/ekonomikrapor2010.pdf

http://www.illerarasimesafe.com

http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor

http://www.igc.int/en/grainsupdate/igcexpprices.aspx

http://www.itfc-idb.org/files/LIDAS-Sunum_15.12.2011bsk.pdf

faostat.fao.org/default.aspx?lang=en

http://www.tmo.gov.tr/Main.aspx?ID=13

http://www.ekonomi.gov.tr/upload/C80283FC-D8D3-8566-452020F9D3B2FE36 /Emtia.pdf?CFID=90230&CFTOKEN=92046541

http://www.ekonomihaberyorum.com/bugday-fiyatlari-neden-artiyor/

http://www.dunyagida.com.tr/yazar.php?id=9&nid=2720

http://www.igc.int/en/downloads/gmrsummary/gmrsumme.pdf

http://www.atb.gov.tr/baskan.aspx?id=1800a975-0cf7-4de2-aabd-2ceedd5ec702

http://www.kobipostasi.net/2011/06/10/bugday-pazarinin-sonu-geldi-lisansli-depoculuk-gundemde/”Buğday pazarının sonu geldi; lisanslı depoculuk gündemde” Yazar: kobipostasi Haz 10th, 2011 ArĢiv: Röportaj. RSS 2.0.

http://www.dunya.com/tarım ürünleri lisanslı depoculuk faaliyetleri ve bunlar için sağlanan teĢvikler, Akif AKARCA / Dr. Mehmet ġAFAK / Verginin Gündemi

http://www.ismailyucel.com.tr/faaliyetler/lisansli-depoculuk-ve-urun-ihtisas-borsaciligi-sistemi

http://muhasebe-haber.blogspot.com/2011/09/tarm-urunleri-lisansl-depoculuk.html

http:// www.tarimplus.com.tr / dunyada -ve- turkiyede –tarim /tarimin - turkiye- ekonomisindeki -yeri.aspx

117

ĠLGĠLĠ KANUN VE YÖNETMELĠKLER

5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu

Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo Yönetmeliği

Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu Yönetmeliği

Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği

Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma Faaliyet ve Denetimi Hakkında

Yönetmelik

Ürün Ġhtisas Borsalarının KuruluĢ, ĠĢleyiĢ ve Denetim Usul ve Esasları

Hakkında Genel Yönetmelik

Ticaret Borsaları ile Ürün Ġhtisas Borsalarında Alivre ve Vadeli Alım Satım

Yönetmeliği

2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu

Kararı (RG 16.07.2009/27290)

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına ĠliĢkin

2009/1 sayılı Tebliğ (28.07.2009/27302 RG)

2009/1 sayılı Tebliğ‟de değiĢiklik yapan Tebliğ (11.05.2011/27931 RG)

Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği

Makbuz Senedi Ġle Tarım Ürünlerinin Alım Satımının Genel Esasları

GÖRÜġÜLEN KĠġĠLER

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ġç Ticaret Genel Müdürlüğü Lisanlı Depoculuk

ġube Müdürü Atilla Azkur

TMO Alım Muhafaza Daire BaĢkanı Hikmet Özkan

TMO Yerköy ġube Müdürü Ġsmail Bayık

Tarım Bakanlığı Stratejik Yönetim Daire BaĢkanı Ömer AltıntaĢ

Yozgat Tarım Ġl Müdürü Ünal Çolak

Polatlı TMO TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk San.Tic. A.ġ.

Koordinatorü Ġlham Öztürk

Polatlı Ticaret Borsası Genel Sekreteri Ahmet Yılmaz

Ankara Ticaret Borsası Muamelat Müdürü Oktay Turgut

118

EKLER

Ek 1 Makine ve Teçhizat Proforma Faturalar ve Fiyat Teklifleri

o Ek 1.1 Abika Ltd. ġti.

Ek 1.1.1 Elektromekanik KeĢifı

Ek 1.1.2 Genel Ġcmal

Ek 1.1.3 Elektromekanik Plan Kesit ve GörünüĢler

o Ek 1.2 Obial –AltuntaĢ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.ġ.

Ek 1.2.1 Makine Teçhizat Teklifi

Ek 1.2.2 Elektromekanik Plan Kesit ve GörünüĢler

Ek 2 Alpata Yazılım Teklifi

Ek 3 Chrysamed Kimya San. ve DıĢ Tic. Ltd. ġti. Ġlaçlama Teklifi

Ek 4 Genel YerleĢim Planı (1/500 ölçekli)

EKİPMAN NO EKİPMAN ADI BOY (m) KAPASİTE HIZ (M/SN) GÜÇ (KW) BİRİM FİYAT MİKTAR

$2.713.872,25

S1-S21 SILO - 1430 TON $66.428,61 21 $1.395.000,81

S22-33 SILO - 2500 TON $108.472,62 12 $1.301.671,44

YS1 YÜKLEME SİLOSU - 60 T - 80 M3 - - $8.600,00 2 $17.200,00

$1.218.764,88

E1 ELEVATÖR 21 150 T/H 2,8 15 $29.400,00 1 $29.400,00

E2 ELEVATÖR 17 150 T/H 2,8 11 $25.200,00 1 $25.200,00

E3 ELEVATÖR 16 150 T/H 2,8 11 $23.800,00 1 $23.800,00

E4 ELEVATÖR 16 150 T/H 2,8 11 $23.800,00 1 $23.800,00

GP1 GRAIN PUMP 18+107.5 150 T/H - 2X30 $133.500,00 1 $133.500,00

GP2 GRAIN PUMP 18+107.5 150 T/H - 2X30 $133.500,00 1 $133.500,00

GP3 GRAIN PUMP 18+107.5 150 T/H - 2X30 $133.500,00 1 $133.500,00

GP4 GRAIN PUMP 23+105.5 150 T/H - 2X30 $138.600,00 1 $138.600,00

GP5 GRAIN PUMP 23+105.5 150 T/H - 2X30 $138.600,00 1 $138.600,00

C1 ZİNCİRLİ KONVEYOR 20,3 150 T/H 0,72 11 $17.080,00 1 $17.080,00

C2 ZİNCİRLİ KONVEYOR 10,2 150 T/H 0,72 5,5 $10.220,00 1 $10.220,00

C3 ZİNCİRLİ KONVEYOR 25,8 150 T/H 0,72 15 $17.710,00 1 $17.710,00

C4 ZİNCİRLİ KONVEYOR 38,4 150 T/H 0,72 18,5 $37.800,00 1 $37.800,00

C5 ZİNCİRLİ KONVEYOR 23 150 T/H 0,72 15 $20.342,00 1 $20.342,00

C6 ZİNCİRLİ KONVEYOR 33,5 150 T/H 0,72 15 $37.590,00 1 $37.590,00

C7 ZİNCİRLİ KONVEYOR 4,25 150 T/H 0,72 4 $4.900,00 1 $4.900,00

C8 ZİNCİRLİ KONVEYOR 14,25 150 T/H 0,72 7,5 $11.900,00 1 $11.900,00

TK TUMBA KANTAR - 150 T/H - 0,1 $20.500,00 2 $41.000,00

ELEK TAMBUR ELEK - 150 T/H - 5,5 $59.050,00 1 $59.050,00

D1 2 YOLLU DAGITICI - 150 T/H - 0,38 $2.900,00 1 $2.900,00

D2 3 YOLLU DAGITICI - 150 T/H - 0,38 $4.000,00 2 $8.000,00

EK ELEKTRİKLİ KAPAK - 150 T/H - 0,38 $1.500,00 12 $18.000,00

MK MANUEL KAPAK - 150 T/H - - $450,00 6 $2.700,00

$43.434,00

KAN VASITA BASKÜLÜ 16 60 T - - $38.100,00 1 $38.100,00

$12.750,00

NM NUMUNE ALMA CİHAZI - - - 2X1,5+1,55 $12.750,00 1 $12.750,00

$58.368,00

HM HACİMSEL YÜK. MAK. - 150 T/H - 2,2 $25.600,00 2 $51.200,00

$209.748,60

KK KAMYON KALDIRICI 16 60 T - 37 $91.600,00 2 $183.200,00

KABİN PORTATİF KABİN 1 $790,00 1 $790,00

$41.724,00

İ İLAÇLAMA CİHAZI - 150 T/H - - $4.700,00 2 $9.400,00

Ç ÇUVALLAMA APAREYİ - - - $3.200,00 1 $3.200,00

MT MIKNATIS 150 T/H $6.000,00 4 $24.000,00

$200.000,00

N NAKLİYELER VE SAHA İÇİ TAŞIMA 10,00% 1 $200.000,00

$532.800,00

B1 DÜZ AKIŞ BORULAR 120 $140,00 1 $16.800,00

B2UHMW POLİETİLEN KAPLI AÇILI AKIŞ

BORULARI50 $320,00 1 $16.000,00

M MONTAJ 1 $500.000,00

$5.031.461,73GENEL TOPLAM

BORULAMA VE MONTAJ

DİĞER EKİPMANLAR

YOZGAT

KEŞİF CETVELİ

TUTARI

TAŞIMA SİSTEMLERİ

ÇELİK SİLOLAR

ELEKTROMEKANİK İŞLERİ

HACİMSEL YÜKLEME CİHAZI

VASITA BASKÜLÜ

NUMUNE ALMA CİHAZI

NAKLİYE VE TAŞIMALAR

KAMYON KALDIRICI

İş Bu Elekromekanik Keşif Telif hakları Saklıdır.

İzinsiz Kullanılamaz 1/1 Yozgat EM

Genel İcmal

İNŞAAT İŞLERİ

Yardımcı Tesisler (Su deposu, malzeme deposu ve yangın tesisatı, 325m2) $200.000,00

Kantar ve Laboratuvar Binası (87 m2) $63.000,00

Kontrol Odası (78 m2) $100.000,00

Güvenlik Binası (17 m2) $26.000,00

Saha İşleri (Alt yapı tesisleri, ihata ve yollar 3000 m2) $350.000,00

Silo Temel İşleri (8000 m2) $2.000.000,00

Elektrik İşleri (Saha aydınlatma, PLC MMC tesisatları, panolar, trafo) $700.000,00

Elektromekanik İşler (Silolar ve ekipmanlar) $5.031.461,73

GENEL TOPLAM $8.470.461,73

İş Bu Genel İcmal Telif Hakları Saklıdır.

İzinsiz Kullanılamaz.

KK KK

ANA KURULUķ

PAFTA ADITARĶH

ONAY

EM

PROJE Y¦KLENĶCĶSĶ

PLAN KESIT VE GORUNUSLER

DEPOLAMA TESiSLERi

ELEKTROMEKANiK

YOZGAT

¥L¢EK

L i M i t e dTel: +90 312 220 19 21 - Fax: +90 312 220 19 24 TURKiYE

Muhsin Yazicioglu Cad. No:43/12-13 06520 Ankara

information@abika.com.tr

www.abika.com.tr

S1S2S3S4S5S6S7

S8S9S10S11S12S13S14

S15S16S17S18S19S20S21

S22S23S24S25S26S27

S28S29S30S31S32S33

GP5

GP4

GP3

GP2

GP1

C1C2

C3

C4 C6

C5

C7 C8

E1

TK

EL YS1 YS2

SiMGE SiMGE ADIADETSiLO 16 Ring 12.8 m (1430 ton)

21S1-S21SiLO 22 Ring 14.63 m (2500 ton)

12S22-S33

10" V= 18 M H= 107.50 M GRAINPUMP3

GP1-GP3

10" V= 23 M H= 105.50 M GRAINPUMP2

GP4-GP5

YS1-YS2 2

SiLO 4.5 m (60 ton)

KAMYON KALDIRICI2

KK

E2 2 ELEVATOR h=17 m

C1

C2

C3

C4

C5

C6

C7

C8

ZiNCiRLi KONVEYOR L=20.3 m1

ZiNCiRLi KONVEYOR L=10.2 m1

ZiNCiRLi KONVEYOR L=25.8 m1

ZiNCiRLi KONVEYOR L=38.4 m1

ZiNCiRLi KONVEYOR L=23 m1

ZiNCiRLi KONVEYOR L=33.5 m1

ZiNCiRLi KONVEYOR L=4.25 m1

ZiNCiRLi KONVEYOR L=14.25 m1

TK TUMBA KANTARI2

EL TAMBUR ELEK1

CUVALLAMA APAREYi1

D1 3 YOLLU DAGITICI2

D2 2 YOLLU DAGITICI1

EK ELEKTRiKLi KAPAK12

MK MANUEL KAPAK6

DESTEK KULESi10

HACiMSEL YUKLEME CiHAZI2

I I

I-I KESITI

E3-E4 2 ELEVATOR h=16 m

E2

E3E4

E1 2ELEVATOR h=21 m

Is Bu Proje Telih Haklarē Saklēdēr.

Izinsiz Kullanēlamaz.

17:22 02.01.20121 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

101 DT 14 13 DÜZ TABAN SİLO 24 17.502 € 420.048 € 300.024 kg

Silo çapı : 12,64 m

Silo saçak yüksekliği : 11,84 m

Silo tepe yüksekliği : 15,35 m

Silo hacmi : 1.638 m3

Silo buğday kapasitesi ( 800 kg /m3 ) : 1.389 ton (% 6 sıkıştırılmış )

Silo kapasitesi ( 750 kg /m3 ) : 1.290 ton (% 5 sıkıştırılmış )

Silo kapasitesi ( 721 kg /m3 ) : 1.240 ton (% 5 sıkıştırılmış )

Gövde sacı galvaniz miktarı ( G 140 ) : 450 gr/m2

Destek ayağı galvaniz miktarı ( G 140 ) : 450 gr/m2

Çatı sacı galvaniz miktarı ( G 140 ) : 450 gr/m2

2 mm / 2,25 mm / 2,5 mm / 2,75mm

saclar için ( G 210 ) : 600 gr/m2

Gövde sacı olukluma çapı : 76 mm

Destek ayağı ( Her gövde sacında ) : 2 Ad.

Gövde sacı akma dayanımı : 350 N/mm2

Gövde sacı kopma dayanımı : 450 N/mm2

Silo toplam ağırlığı : 12.501 kg

Deprem bölgesi : UBC II A - A○ : 0,15

Çatı kar yükü : 110 kg/m2

Rüzgar hızı : 174 km/h

Silo Çatı Açısı : 30 °

Civata kalitesi : 10,9 kalite - Geoment 500 A kaplama

Kapasitif sensör ( Dolu ) : 24 376 € 9.024 € 48 kg

Siloya ait statik hesaplamalar DIN 1055 standartlarına uygun yapılmıştır.

buğday

mısır

Siloya ait statik hesaplamalar DIN 1055 standartlarına uygun yapılmıştır.

111 MERDİVEN PAKETİ

İç merdiven : 11,84 m 24 128 € 3.072 € 1.705 kg

Dış merdiven ve güvenlik kafesi : 11,84m 24 247 € 5.928 € 2.274 kg

Dinlenme platformu 120*80 cm : 24 143 € 3.432 € 288 kg

Çatı merdiveni - çift koruluklu : 7,23m 24 93 € 2.232 € 1.214 kg

121 HAVALANDIRMA PAKETİ

ALFAN marka Radyal havalandırma fanı : 2 Ad 24 2.484 € 59.616 € 6.624 kg

Havalandırma fan motoru : 4 kw 1450 d/d - 380 V.3 ph,50 Hz

Fan kapasitesi :

Havalandırma bacası : 7 Ad 24 77 € 1.848 € 824 kg

Havalandırma ızgarası ve şase : 45 m / Ø 3 mm delikli 24 1.449 € 34.776 € 12.432 kg

131 IKS 14 24 1.845 € 44.280 € 1.104 kg

Isı kontrol kablo adedi : 4 Ad

Her bir kabloda sensör adedi : 6 Ad

Toplam sensör adedi : 24 Ad

Taşınabilir el tipi dijital gösterge 24 437 € 251.712 € 4,8 kg

Isı kontrol kabloları çelik halat içerisinden geçirilerek uzamalara karşı koruma altına alınmıştır.

Çelik halat dizaynı sayesinde uzamaya karşı son derece mukavemetli bir yapıdadır.

Isı kontrol panosu PLC sistemine ve bilgisayara uyumludur.

BOŞALTIM KAPAK PAKETİ : BKE 330

151 Merkez kapak : 0.37 kw 9 d/d Redüktörlü motor. 24 606 € 14.544 € 1.944 kg

Ölçüler (Genişlik-Derinlik) : 500*500 / 330 mm

152 Ara tahliye kapağı : BKM 330 Manuel 72 345 € 24.840 € 4.968 kg

Ölçüler (Genişlik-Derinlik) : 500*500 / 330 mm

7.000 m3 / h

ISI KONTROL PAKETİ

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.20122 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

161 DS 14

Dip sıyırıcı boyu : 6, 1m 24 965 € 23.160 € 4.692 kg

Dip sıyırıcı Çapı : 8 " Ø 203mm

Dip sıyırıcı motoru ( Redüktörlü ) : 3 kw 900 d/d / 380 V.3 ph,50 Hz 24 511 € 12.264 € 74 kg

Dip sıyırıcı helezon özel tasarıma sahip OBİAL AŞ. patentli adım atma hareket mekanizmasına

sahiptir. Bu mekanizma sayesinde silo içerisinde zorlanmaya maruz kalmadığı için rahatlıkla

hareket etmektedir. OBİAL AŞ. patentli hareket mekanizması adım aralığı ayarlanabilir şekilde

tasarlanmıştır. Bu özelliği sayesinde uygun ilerleme hızlarında ayarlama yapılabilir.

101 DT 18 15 DÜZ TABAN SİLO 12 33.731 € 404.772 € 289.116 kg

Silo çapı : 16,25 m

Silo saçak yüksekliği : 13,67 m

Silo tepe yüksekliği : 18,21 m

Silo hacmi : 3.157 m3

Silo buğday kapasitesi ( 800 kg /m3 ) : 2.677 ton (% 6 sıkıştırılmış )

Silo kapasitesi ( 750 kg /m3 ) : 2.486 ton (% 5 sıkıştırılmış )

Silo kapasitesi ( 721 kg /m3 ) : 2.390 ton (% 5 sıkıştırılmış )

Gövde sacı galvaniz miktarı ( G 140 ) : 450 gr/m2

Destek ayağı galvaniz miktarı ( G 140 ) : 450 gr/m2

Çatı sacı galvaniz miktarı ( G 140 ) : 450 gr/m2

2 mm / 2,25 mm / 2,5 mm / 2,75mm

saclar için ( G 210 ) : 600 gr/m2

Gövde sacı olukluma çapı : 76 mm

Destek ayağı ( Her gövde sacında ) : 3 Ad.

buğday

mısır

DİP SIYIRICI

Destek ayağı ( Her gövde sacında ) : 3 Ad.

Gövde sacı akma dayanımı : 350 N/mm2

Gövde sacı kopma dayanımı : 450 N/mm2

Silo toplam ağırlığı : 24.093 kg

Deprem bölgesi : UBC II A - A○ : 0,15

Çatı kar yükü : 110 kg/m2

Rüzgar hızı : 174 km/h

Silo Çatı Açısı : 30 °

Civata kalitesi : 10,9 kalite - Geoment 500 A kaplama

Kapasitif sensör ( Dolu ) : 12 376 € 4.512 € 24 kg

Siloya ait statik hesaplamalar DIN 1055 standartlarına uygun yapılmıştır.

111 MERDİVEN PAKETİ

İç merdiven : 13,67 m 12 148 € 1.776 € 984 kg

Dış merdiven ve güvenlik kafesi : 13,67m 12 285 € 3.420 € 1.312 kg

Dinlenme platformu 120*80 cm : 12 143 € 1.716 € 144 kg

Çatı merdiveni - çift koruluklu : 9,31m 12 120 € 1.440 € 782 kg

121 HAVALANDIRMA PAKETİ

ALFAN marka Radyal havalandırma fanı : 2 Ad 12 2.700 € 32.400 € 3.624 kg

Havalandırma fan motoru : 5,5 kw 1450 d/d - 380 V.3 ph,50 Hz

Fan kapasitesi :

Havalandırma bacası : 9 Ad 12 99 € 1.188 € 530 kg

Havalandırma ızgarası ve şase : 85 m / Ø 3 mm delikli 12 2.737 € 32.844 € 11.736 kg

131 IKS 18 12 2.564 € 30.768 € 804 kg

Isı kontrol kablo adedi : 5 Ad

Her bir kabloda sensör adedi : 7 Ad

Toplam sensör adedi : 35 Ad

Taşınabilir el tipi dijital gösterge 12 437 € 62.928 € 2,4 kg

Isı kontrol kabloları çelik halat içerisinden geçirilerek uzamalara karşı koruma altına alınmıştır.

Çelik halat dizaynı sayesinde uzamaya karşı son derece mukavemetli bir yapıdadır.

Isı kontrol panosu PLC sistemine ve bilgisayara uyumludur.

9.800 m3 / h

ISI KONTROL PAKETİ

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.20123 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

BOŞALTIM KAPAK PAKETİ : BKE 385

151 Merkez kapak : 0.37 kw 9 d/d Redüktörlü motor. 12 638 € 7.656 € 1.068 kg

Ölçüler (Genişlik-Derinlik) : 500*500 / 385 mm

152 Ara tahliye kapağı : BKM 385 Manuel 36 385 € 13.860 € 2.772 kg

Ölçüler (Genişlik-Derinlik) : 500*500 / 385 mm

161 DS 18

Dip sıyırıcı boyu : 7, 9m 12 1.247 € 14.964 € 6.076 kg

Dip sıyırıcı Çapı : 8 " Ø 203mm

Dip sıyırıcı motoru ( Redüktörlü ) : 4 kw 900 d/d / 380 V.3 ph,50 Hz 12 548 € 6.576 € 81 kg

Dip sıyırıcı helezon özel tasarıma sahip OBİAL AŞ. patentli adım atma hareket mekanizmasına

sahiptir. Bu mekanizma sayesinde silo içerisinde zorlanmaya maruz kalmadığı için rahatlıkla

hareket etmektedir. OBİAL AŞ. patentli hareket mekanizması adım aralığı ayarlanabilir şekilde

tasarlanmıştır. Bu özelliği sayesinde uygun ilerleme hızlarında ayarlama yapılabilir.

101 KT 05 05 KONİK TABAN SİLO 2 6.231 € 12.462 € 4.984 kg

Silo çapı : 4,51 m

Kat adedi : 5 Ad

Silo saçak yüksekliği : 6,59 m

Silo tepe yüksekliği : 7,77 m

Silo zeminden yüksekliği : 4,50 m

Silo toplam yüksekliği : 12,27 m

Üst konik açısı : 30 °

Alt konik açısı : 45 °

DİP SIYIRICI

Alt konik açısı : 45 °

Üst konik ağız çapı : 0,44 m

Alt konik ağız çapı : 0,44 m

Silo hacmi : 92 m3

Silo kapasitesi ( 800 kg /m3 ) : 78 ton (% 6 sıkıştırılmış)

Silo kapasitesi ( 750 kg /m3 ) : 72 ton (% 5 sıkıştırılmış)

Galvaniz kalitesi ( G 140 ) : 450 gr/m2

Gövde sacı oluklama çapı : 76 mm

Gövde sacı akma dayanımı : 350 N/mm2

Gövde sacı kopma dayanımı : 450 N/mm2

Silo toplam ağırlığı : 2.492 kg

Cıvata kalitesi : 10,9 kalite - Geoment 500 A kaplama

Kapasitif sensör ( Dolu ) : 2 752 € 1.504 € 2 kg

111 MERDİVEN PAKETİ

Dış merdiven ve güvenlik kafesi : 6,59 m 2 138 € 276 € 105 kg

Dinlenme platformu 120*80 cm 1 Ad 2 143 € 286 € 64 kg

Çatı merdiveni - çift koruluklu : 2,55 m 2 33 € 66 € 36 kg

2 Ad. SİLO BEDELİ : 14.594 € 5.191 kg

109 KT 05 05 KONİK TABAN SİLO ALT ŞASE 2 9.768 € 19.536 € 9.302 kg

Ebat ( En / Boy / Yükseklik ) : 450 / 450 / 450 cm

Şase ana taşıyıcılar - dikey :

Şase ana taşıyıcılar - yatay :

Kamyon şasesi 1 kat astar ve 1 kat endüstriyel boya ile boyanacaktır.

280 mm NPI

280 mm NPI

buğday

buğday

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.20124 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

101 KT 04 02 KONİK TABAN SİLO TOZ TOPLAMA 1 2.126 € 2.126 € 850 kg

Silo çapı : 3,61 m

Kat adedi : 2 Ad

Silo saçak yüksekliği : 4,17 m

Silo tepe yüksekliği : 5,09 m

Silo zeminden yüksekliği : 0,80 m

Silo toplam yüksekliği : 5,89 m

Üst konik açısı : 30 °

Alt konik açısı : 56 °

Üst konik ağız çapı : 0,44 m

Alt konik ağız çapı : 0,44 m

Silo hacmi : 31 m3

Silo kapasitesi ( 800 kg /m3 ) : 27 ton (% 6 sıkıştırılmış)

Silo kapasitesi ( 750 kg /m3 ) : 25 ton (% 5 sıkıştırılmış)

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Gövde sacı oluklama çapı : 76 mm

Gövde sacı akma dayanımı : 350 N/mm2

Gövde sacı kopma dayanımı : 450 N/mm2

Silo toplam ağırlığı : 850 kg

Cıvata kalitesi : 10,9 kalite - Geoment 500 A kaplama

Kapasitif sensör ( Dolu ) : 1 376 € 376 € 2 kg

111 MERDİVEN PAKETİ

Dış merdiven ve güvenlik kafesi : 4,17 m 1 87 € 87 € 33 kg

buğday

buğday

Dış merdiven ve güvenlik kafesi : 4,17 m 1 87 € 87 € 33 kg

Dinlenme platformu 120*80 cm 1 Ad 1 143 € 143 € 32 kg

Çatı merdiveni - çift koruluklu : 2,02 m 1 26 € 26 € 14 kg

1 Ad. SİLO BEDELİ : 2.758 € 932 kg

201 TE 0630 - 0150 TAŞIYICI ELEVATÖR

Elevatör kolon yüksekliği : 43,0 m 3 44.487 € 133.461 € 16.724 kg

Elevatör taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

TE 0630 - 0150 ELEVATÖR ÜST BAŞLIK

Elevatör üst tambur çapı : 630 mm

Elevatör üst tambur genişliği : 360 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 30 kw 380 V.3 ph,50 Hz 3

Yılmaz Redüktör monoblok gövde Kilitli tip : TT772 3

Elevatör üst başlık toz patlama bacası : 3 103 € 309 €

Köprü yatak SNI 522-616 : 2 Ad

Başlık sacı - galvanizli ( G90 - 275gr/m2 ) : 4 mm

Üst tambur mili yatak çapı : 100 mm

Gözetleme kapağı : 4 Ad

Üst başlık şasesi ve motor yatağı, NPL demirinden kaynaklı olarak imal edilmiş ve sıcak daldırma galveniz ile kaplanmıştır. Sac aksamının tamamıda galvenizli sac kullanılmış ve civata birleştirmiştir.

Tambur üstü sökülüp takılabilir kauçuk kaplı cıvatalı levha ile kapatılmıştır.Tambur millleri 4mm derinliğinde 40HRc ile 55 HRc arasında kademeli olarak indiksiyonla özel olarak sertleştirilmiş

SAE 1040 kalite malzemeden kamalı, somunlu sökülüp takılabilir şekilde imal edilmektedir.

Ağır yük tipi köprü yatakları sfero döküm toz keçelidir.

Ağır yük tipi köprü yataklarda, çift sıra masura bilya, silindir konik manşonlu ağır iş rulmanları kullanılmaktadır.

Tahıl akış yerleri aşıntıya karşı 4mm kalınlığında UHWM PE1000 ile kaplanmıştır

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.20125 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

TE 0630 - 0150 ELEVATÖR KOLONU

Elevatör kolon uzunluğu : 43,0 m

Elevatör kolon ölçüsü : 500*375mm

Kaide sacı - galvanizli ( G90 - 275gr/m2 ) : 2 mm

Bant uzunluğu : 96,0 m

Elevatör bant genişliği : 320mm

Elevatör bant kalitesi : EP 200/6

Bant kopma mukavemeti ( Toplam ) : 1200 kg/cm2

Kova tipi : 320*200 mm plastik kova

Metrede kullanılan kova miktarı : 6 Ad

Toplam kova miktarı : 576 Ad

Elevatör kolon üzerinde gözetleme kapağı : 2 Ad

Bant kayma sensörü : 6 590 € 3.540 €

Elevatör platformu ve korkuluklu merdiveni : 3 takım Gemici tip 3 466 € 1.398 €

TE 0630 - 0150 ELEVATÖR ALT BAŞLIK

Elevatör alt tambur çapı : 630 mm

Elevatör alt başlık ürün girişi : 2 Ad 3

Gözetleme kapağı : 2 Ad

Temizleme kapağı - Sürgülü : 2 Ad

Alt tambur mili yatak çapı : 55 mm

Tambur devir sensörü : 3 430 € 1.290 €

Alt başlık rulmanı : UCF 211

Sac aksamının tamamıda galvenizli sac kullanılmış ve civata birleştirmiştir.Sac aksamının tamamıda galvenizli sac kullanılmış ve civata birleştirmiştir.Tambur millleri 4mm derinliğinde 40HRc ile 55 HRc arasında kademeli olarak indiksiyonla özel olarak sertleştirilmiş

SAE 1040 kalite malzemeden kamalı, somunlu sökülüp takılabilir şekilde imal edilmektedir.

Elevatör alt başlıklarında kendinden bilyalı hafif tip kare yatak kullanılmaktadır.

Tambur gerdirme gijonları iki tarafı ayar cetvelli ve kare diş dir.

Tahıl akış yerleri aşıntıya karşı 4mm kalınlığında UHWM PE1000 ile kaplanmıştır

Elevatör alt başlıkları NPU demirinden imal edilerek zemine dubeller ile sabitlenmektedir.

401 DD03/270 DAĞITICI DİSTİRİBÜTÖR

Distirübütör çıkışı : 3 Ad. 8 2.526 € 20.208 € 1.720 kg

Distirübütör çıkış çapı : 270 mm

Distirübütör motor gücü : 0.37 kw 9 d/d Redüktörlü motor.

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Distirübütör çıkışları 4mm kalınlığında UHMW PE1000 ile kaplanmıştır.

401 DD02/270 DAĞITICI DİSTİRİBÜTÖR

Distirübütör çıkışı : 2 Ad. 12 1.640 € 19.680 € 1.224 kg

Distirübütör çıkış çapı : 270 mm

Distirübütör motor gücü : 0.37 kw 9 d/d Redüktörlü motor.

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Distirübütör çıkışları 4mm kalınlığında UHMW PE1000 ile kaplanmıştır.

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.20126 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

601 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 1 1.121 € 1.121 € 2.250 kg

Taşıma uzunluğu : 30,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 11 kw 380 V.3 ph,50 Hz 1

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT572 1

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 AdGözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 12 10 € 120 € 60 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

602 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 1 1.180 € 1.180 € 2.961 kg

Taşıma uzunluğu : 41,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 15 kw 380 V.3 ph,50 Hz 1

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT572 1

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.20127 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 16 10 € 160 € 80 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

603 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 1 1.559 € 1.559 € 3.274 kg

Taşıma uzunluğu : 45,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 18,5 kw 380 V.3 ph,50 Hz 1

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT672 1

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 17 10 € 170 € 85 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.20128 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

604 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 6 1.180 € 7.080 € 21.042 kg

Taşıma uzunluğu : 33,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 15 kw 380 V.3 ph,50 Hz 6

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT572 6

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 AdGözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 13 10 € 130 € 65 kg

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 66*38 cm 65 16 € 1.040 € 494 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

605 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 2 1.559 € 3.118 € 7.316 kg

Taşıma uzunluğu : 46,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 18,5 kw 380 V.3 ph,50 Hz 2

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT672 2

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.20129 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 18 10 € 180 € 90 kg

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 66*38 cm 18 16 € 288 € 137 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

606 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 6 1.559 € 9.354 € 31.752 kg

Taşıma uzunluğu : 53,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 18,5 kw 380 V.3 ph,50 Hz 6

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT672 6

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 20 10 € 200 € 100 kg

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 66*38 cm 99 16 € 1.584 € 753 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.201210 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

607 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 6 1.559 € 9.354 € 31.752 kg

Taşıma uzunluğu : 53,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 18,5 kw 380 V.3 ph,50 Hz 6

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT672 6

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 AdGözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 20 10 € 200 € 100 kg

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 66*38 cm 99 16 € 1.584 € 753 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

608 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 2 1.559 € 3.118 € 7.316 kg

Taşıma uzunluğu : 46,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 18,5 kw 380 V.3 ph,50 Hz 2

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT672 2

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.201211 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 18 10 € 180 € 90 kg

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 66*38 cm 18 16 € 288 € 137 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

609 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 6 1.180 € 7.080 € 21.042 kg

Taşıma uzunluğu : 33,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 15 kw 380 V.3 ph,50 Hz 6

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT572 6

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 13 10 € 130 € 65 kg

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 66*38 cm 65 16 € 1.040 € 494 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.201212 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

610 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 1 1.559 € 1.559 € 3.274 kg

Taşıma uzunluğu : 45,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 18,5 kw 380 V.3 ph,50 Hz 1

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT672 1

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 AdGözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 17 10 € 170 € 85 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

611 ZK 300*360 - 0150 ZİNCİRLİ KONVEYÖR 1 717 € 717 € 1.149 kg

Taşıma uzunluğu : 12,0 m

Taşıma kapasitesi : 150 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR TAHRİK BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Motor ( Abana Motorsan ) : 7,5 kw 380 V.3 ph,50 Hz 1

Yılmaz Redüktör monoblok gönde : TT472 1

Zincir kopma ve ürün sıkışma sensörü : 1 Ad

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Tahrik dişlisi mil çapı -SAE 1040 kalite : 70 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Toz patlama kapağı - menteşeli siwich'li : 1 Ad

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Tahrik başlığı köprü yataklı , çift sıra masura bilya manşonlu ağır yük tipi rulman kullanılmaktadır.

Rulman yatağı sfero döküm toz keçelidir.

Çekici dişli çarkı kolay sökülüp takılabilmesi için semente ile sertleştirilmiş, cıvata

ile birleştirilen iki parçadan oluşmaktadır.

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.201213 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR KASASI

Konveyör kasa ölçüsü : 330*360 mm

Konveyör taban , yan, kapak sac kalınlığı : 3,5~4 / 2,5 / 1,5 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Zincir sıyırıcı plastik malzemesi : UHMW PE1000 - 10mm kalınlık

Gözetleme kapağı - mandallı : 1 Ad

Konveyör zincir baklaları ST52 malzemeden her iki baş kısmı slot işlenerek hazırlanmaktadır.

Zincir pimleri 14mm kalınlığında malzemeden imal edilmektedir.

Konveyör sehpası ( galvanizli - 275gr/m2 ) : 20*38 cm 6 10 € 60 € 30 kg

ZK 300*360 - 0150 KONVEYÖR AVARE BAŞLIĞI

Konveyör tahrik başlığı ölçüsü : 1200*330 mm

Konveyör başlıkları - galvanizli : 5 mm

Avare dişlisi mil çapı -1040 kalite : 50 mm

( 4mm derinlik 40HRc ile 55HRc kademeli indiksiyonla sertleştirilmiş. )

Gözetleme kapağı - menteşeli, mandallı : 1 Ad

Yataklar kendinden bilyalı hafif tiptir.

Gerdirme gijonları kare dişlidir.

Avare başlığın her iki tarafında, gerdirmenin doğru yapılabilmesi için ayar cetveli bulunmaktadır.

171 U KASA TAŞIYICI HELEZON PAKETİ

Helezon uzunluğu : 10,0 m 1 2.509 € 2.509 € 650 kg

Helezon çapı : 10" Ø 254mm

Taşıma kapasitesi - %45 doluluk oranı : 35 t / h Buğday ( 800 kg/m3 )

Redüktörlü Motor : 3 kw 130 d/d- 380 V.3 ph,50 HzRedüktörlü Motor : 3 kw 130 d/d- 380 V.3 ph,50 Hz

Ürün iletim hızı : 0,55 m/sn

U Kasa kalınlığı / Yaprak kalınlığı : 2-3 mm / 2-3 mm

Taşıyıcı helezon, yataklama sistemi ile üretimi yapılmaktadır.

KONTROL KAPAKLARI

701 SİLO DOLUM KAPAKLARI : SDK 330 28 645 € 18.060 € 3.388 kg

Silo dolum kapağı motor gücü : 0.37 kw 9 d/d Redüktörlü motor.

Ölçüler : 330*1100 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

702 HAT SONU SİLO DOLUM APARATI : HS 330 9 2.300 € 20.700 € 35 kg

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

703 HAT SONU GEÇİŞ APARATI - 90 DERECE 12 260 € 3.120 € 576 kg

Ölçüler : 235*1200 / 235*1200 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

704 KONVEYÖRDEN KONVEYÖRE GEÇİŞ HAT SONU

Hat sonu silo dolum aparatı : 10 cm 8 138 € 1.104 € 72 kg

Galvaniz kalitesi (90 ) : 275 gr/m2

Ürünün kontrollü bir şekilde aktarımını sağlar.

705 HAT SONU GEÇİŞ APARATI - DAİRE 4 260 € 1.040 € 156 kg

Ölçüler : 235*1200 / 270 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

706 ELEKTRİKLİ KAPAK : EK 330 7 363 € 2.541 € 847 kg

Silo dolum kapağı motor gücü : 0.37 kw 9 d/d Redüktörlü motor.

Ölçüler : 330*1100 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.201214 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

706 SİLO BOŞALTIM KAPAĞI ( KT ) EK-KT 330

Silo boşaltım kapağı motor gücü : 0.37 kw 9 d/d Redüktörlü motor. 2 502 € 1.004 € 102 kg

Ölçüler (Genişlik-Derinlik-Boy) : 500*500 / 330 mm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

707 TREMİ KAPAK PAKETİ : TKE 330

Merkez kapak : 0.37 kw 9 d/d Redüktörlü motor. 4 606 € 2.424 € 324 kg

Ölçüler (Genişlik-Derinlik-Boy) : 500*500 / 330 mm

Ara tahliye kapağı : TKM 330 Manuel 4 345 € 1.380 € 276 kg

Ölçüler (Genişlik-Derinlik-Boy) : 500*500 / 330 mm

801 YÜRÜME YOLU 1 32.499 € 32.499 € 11.221 kg

Toplam uzunluk : 136,0 m

Genişlik : 150cm

Yükseklik : 100cm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Taşıyıcı yürüme yolunun tamamı galvanizlidir. Özel şekillendirilmiş profiller kullanılmıştır.

cıvatalı sistemdir. Yürüme yolu yürüme platformu 1,7 mm kalınlığında önceden galvanizli, kaymayı

önleyici kabartma delikli sacdan imal edilmiştir. Birleşim yerlerinde kullanılan flanşlar birleşim yerlerinde

oluşabilecek sehim ve burkulmayı önleyerek yürüme yolunun taşıma kapasitesini artırmaktadır.

802 YÜRÜME YOLU 3 18.400 € 55.200 € 19.119 kg

Toplam uzunluk : 77,0 m

Genişlik : 150cm

Yükseklik : 100cmYükseklik : 100cm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Taşıyıcı yürüme yolunun tamamı galvanizlidir. Özel şekillendirilmiş profiller kullanılmıştır.

cıvatalı sistemdir. Yürüme yolu yürüme platformu 1,7 mm kalınlığında önceden galvanizli, kaymayı

önleyici kabartma delikli sacdan imal edilmiştir. Birleşim yerlerinde kullanılan flanşlar birleşim yerlerinde

oluşabilecek sehim ve burkulmayı önleyerek yürüme yolunun taşıma kapasitesini artırmaktadır.

803 YÜRÜME YOLU 6 15.055 € 90.330 € 31.194 kg

Toplam uzunluk : 63,0 m

Genişlik : 150cm

Yükseklik : 100cm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Taşıyıcı yürüme yolunun tamamı galvanizlidir. Özel şekillendirilmiş profiller kullanılmıştır.

cıvatalı sistemdir. Yürüme yolu yürüme platformu 1,7 mm kalınlığında önceden galvanizli, kaymayı

önleyici kabartma delikli sacdan imal edilmiştir. Birleşim yerlerinde kullanılan flanşlar birleşim yerlerinde

oluşabilecek sehim ve burkulmayı önleyerek yürüme yolunun taşıma kapasitesini artırmaktadır.

851 YÜRÜME YOLUNDAN ÇATIYA İNİŞ MERDİVEN PAKETİ

Merdiven ve güvenlik kafesi : 3 m 36 62 € 2.246 € 864 kg

852 YÜRÜME YOLUNDAN YÜRÜME YOLUNA GEÇİŞ MERDİVEN PAKETİ

Merdiven ve ve yan korkulukları : 3 m 9 127 € 1.147 € 603 kg

901 TAŞIYICI AYAK 21 1.195 € 25.095 € 10.038 kg

Toplam yükseklik : 7,80 m

Genişlik : 120cm

Taşıyıcı ayak tipi : H2 TİPİ

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Yürüme yolu taşıyıcı ayakları önceden galvanizlenmiş özel olarak OBİAL AŞ. tarafından

şekillendirilmiş profilden imal edilmektedir. Tamamı cıvatalı sistemdir.Taşıyıcı ayaklar, silo destek

ayaklarına cıvata ile sabitlenmektedir. Eşdeğer ölçü ve kalınlıklardaki ayaklara göre dikey taşıma

gücü % 20 oranında arttırılmış tasarıma sahiptir.

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.201215 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

902 TAŞIYICI AYAK 42 1.050 € 44.100 € 17.640 kg

Toplam yükseklik : 6,70 m

Genişlik : 120cm

Taşıyıcı ayak tipi : H2 TİPİ

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Yürüme yolu taşıyıcı ayakları önceden galvanizlenmiş özel olarak OBİAL AŞ. tarafından

şekillendirilmiş profilden imal edilmektedir. Tamamı cıvatalı sistemdir.Taşıyıcı ayaklar, silo destek

ayaklarına cıvata ile sabitlenmektedir. Eşdeğer ölçü ve kalınlıklardaki ayaklara göre dikey taşıma

gücü % 20 oranında arttırılmış tasarıma sahiptir.

903 TAŞIYICI AYAK 2 730 € 1.460 € 584 kg

Toplam yükseklik : 3,62 m

Genişlik : 120cm

Taşıyıcı ayak tipi : H2 TİPİ

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

Yürüme yolu taşıyıcı ayakları önceden galvanizlenmiş özel olarak OBİAL AŞ. tarafından

şekillendirilmiş profilden imal edilmektedir. Tamamı cıvatalı sistemdir.Taşıyıcı ayaklar, silo destek

ayaklarına cıvata ile sabitlenmektedir. Eşdeğer ölçü ve kalınlıklardaki ayaklara göre dikey taşıma

gücü % 20 oranında arttırılmış tasarıma sahiptir.

951 TAŞIYICI AYAK 6 1.985 € 11.910 € 4.930 kg

Toplam yükseklik : 15,8 m

Genişlik :

Taşıyıcı ayak tipi : KAFES

Yürüme yolu taşıyıcı ayaklar NPL demirinden cıvatalı ve son kat endüstriyel boya

120*100 cm

Yürüme yolu taşıyıcı ayaklar NPL demirinden cıvatalı ve son kat endüstriyel boya

(galvaniz,opsiyenel) ile boyalıdır. Taşıyıcı ayaklar zemine ankrajlar ile sabitlenmektedir.

951 TAŞIYICI AYAK 3 2.336 € 7.008 € 2.902 kg

Toplam yükseklik : 18,6 m

Genişlik :

Taşıyıcı ayak tipi : KAFES

Yürüme yolu taşıyıcı ayaklar NPL demirinden cıvatalı ve son kat endüstriyel boya

(galvaniz,opsiyenel) ile boyalıdır. Taşıyıcı ayaklar zemine ankrajlar ile sabitlenmektedir.

501 AKIŞ BORUSU

Akış borusu uzunluk : 120 m 1 5.640 € 5.640 € 2.880 kg

Akış borusu çapı : 325 mm

Akış borusu et kalınlığı : 4 mm

Akış borusu son kat endüstriyel boyalıdır.

521 HIZ KESİCİ

Hız kesici çapı : Ø 325 mm 12 192 € 2.304 € 576 kg

Hız kesici bağlantı flanşı : 2 Ad.

Hız kesici borusu et kalınlığı : 4 mm

Hız kesici ,montaj flanşları komple son kat endüstriyel boyalıdır.

522 AÇILI DİRSEK

Açılı dirsek çapı (90 derecelik takım) : Ø 325 mm 12 47 € 564 € 96 kg

Açılı dirsek et kalınlığı : 4 mm

Açılı dirsek son kat endüstriyel boyalıdır.

523 BAĞLANTI FLANŞI

Flanş çapı : Ø 220 mm 18 8 € 144 € 18 kg

Flanş et kalınlığı : 4 mm

Flanşlar son kat endüstriyel boyalıdır.

120*100 cm

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.201216 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

513 HAT SONUNDAN PANTOLON GEÇİŞ HS 330

Giriş Ölçüsü : 330*1100 mm 3 767 € 2.301 € 35 kg

Çıkış Ölçüsü : 500*500 mm

Nazo Yüksekliği : 30 cm

Galvaniz kalitesi ( G 90 ) : 275 gr/m2

970 MCC - ELEKTRİK PANOSU 1 559.450 € 559.450 € 0 kg

Anma Gerilimi ( Un ) : 1000 Volt

Koruma Sınıfı : IP 65

Frekans : 50-60 Hz

Kapasitif seviye sensörü : 34 Ad.

Sistemde kullanılan kablolar : HES Marka

Sistemde kullanılan kablo kanalları : Galvanizli kablo kanalları

Akış diyagramı : 1 Ad.

Motor koruma şalter ve kontaktörleri : SIEMENS Marka

Kompak şalterler : SIEMENS Marka

TSE normlarına uygun olarak 1,5 mm saçtan ve Elektrostatik toz boyalı imal edilen kapakları contalı

panolar alttan girişli, önden ve arkadan erişimli olacaktır. Demonte özeliklidir, yani kolayca sökülebilir veya

ilavesi kolaydır. Panolarda enerji taşınması 10 mm elektroliz bakırlarla sağlanacaktır . Merkezi kumanda

panosunda bulunan ENERJİ ANALİZÖRÜ ile akım, gerilim ölçümleri yapılabilecektir. Panolardaki

tüm çıkışlar ve ekipmanlar elektrik projesine uygun etiketlenecektir. Bütün panolarda pano içi sıcaklığını

gösteren termostat ve panoların havalandırılmasını sağlamak için fan bulunacaktır.

Panolarda her motor arızasında Işıklı ve sesli ikaz bulunacaktır.

Panolarda ve kurulacak silolarda topraklama hattı galvanizli sac ile gerçekleştirilecektir.

Pano odasını yapmak ve pano odasına kadar enerjiyi getirmek alıcıya aittir. Pano odası ana beslemePano odasını yapmak ve pano odasına kadar enerjiyi getirmek alıcıya aittir. Pano odası ana besleme

elevatöründen maksimum 2m. mesafede olacaktır.

980 PLC SİSTEMİ 1 175.966 € 175.966 €

PC, SCADA ve PLC SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ :

Sistem için Endüstriyel tipi bilgisayar teklif edilmiş olup genel özellikleri aşağıdaki gibidir.

Marka ADVANTECH

512 MB SDRAM

1XCF/II,HDD 1x2,5” 160 GB HD

22’’ TFT monitör

Kesintisiz güç kaynağı 2 KVA

Renkli Printer LASER

PLC DONANIMI

PLC Tipi : EHV-CPU128 55 SLOT CPU

Sayısal Giriş Kartları :

Kısa devre korumalı ve ters bağlantı korumalı

Sayısal Çıkış Kartları :

Kısa devre korumalı ve ters bağlantı korumalı

Analog Giriş Kartları : 8 kanal 12 bit

Kısa devre korumalı ve ters bağlantı korumalı

Teklif edilen Wonderware Intouch Scada yazılımının genel teknik özellikleri aşağıdaki gibidir.

Paket program Windows ve WindowsNT altında çalışmaktadır.Windows ortamının getirdiği tüm olanak ve

esnekliklerden yararlanmaktadır.Windows altında çalışan diğer programlar ile haberleşmesi mümkündür. (Örneğin EXCEL)

Sayfalar kullanıcıların en kolay maximum bilgileri edinecekleri şekilde esnek olarak düzenlenebilir.(Aynı sayfa üzerinde

ekranın bir kısmında yerleşim şeması,bir kısmında trend reporting, bir kısmında alarmlar bulunabilir.)

Program 32000 noktaya kadar bilgi toplama kapasitesine sahiptir. Bu noktalar analog veya dijital olabilir. Program

geliştirilmiş alarm fonksiyonlarına sahiptir.Programda toplanan değerler arşivlenebilir.(Data logging)

Alarmlar tarih (gün/ay/yıl), saat (saat/dakika/saniye) olarak ekranda görülecek ve yazıcıdan rapor olarak alınacaktır.

- Alarmlar oluştukları, operatörün gördüğü ve giderdikleri zaman ve tarihlerde 3 ayrı kayıtla arşivlenirler.

- Gözlenen noktalara ilişkin grafikler çizilebilir.

Realtime ve Historical olmak üzere iki ayrı tip grafik çizilebilir

Historical grafiklerde geriye dönük değerlerin incelemesine imkan sağlıyor Historical grafiklerde eğriler üzerinden

bilgi okunabilir, maksimum, minimum, ortalama değer ve sapma hesaplanabilir.

- Ayrı iten ünitelerin toplam kaç saat çalıştığını raporlamada izlemeye imkanımız mevcut. InTouch paketi - Ayrı iten ünitelerin toplam kaç saat çalıştığını raporlamada izlemeye imkanımız mevcut. InTouch paketi

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.201217 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

Network kurulmasına imkan tanımaktadır. Ethernet üzerinde çalışan Novell, Windows for workgroups

desteklenmektedir.

Operatörler için 900 adet şifre seviyesi tanımlanabilir ve bir seviyede birden fazla operatör bulunabilir. Şifreleme

ile operatör yetkileri sınırlanabilir.

In Touch paket programının gelişmiş matematik fonksiyon özellikleri ile alt programlar yazabilirsiniz.Script

özelliği ile zamana,belli ön şartlara,resimlere başlangıç ve son (start up- shut-down) şartlarında devreye giren alt

programlar yazabilirsiniz.

OLE 2.0 ve DDE, OLE özelliklerini desteklemektedir.

Nesne yönelimli programlamaya (OOP-Object Orıented Programming) açıktır.

ODBC (Open Data Base Connectivity) desteği vardır.

Teklif edilen dağıtılmış Scada yazılım paketi özelliği taşıyan Wonderware In Touch 10.0 sürümünün özelliği olarak

işletmenin diğer bölümlerini takip için konacak In Touch 10.0 sürümü denetim-gözetim yazılımları ile network

üzerinden haberleşilebileceği gibi istenen ekran üzerinden geçmişe yönelik bilgiler alarm bilgileri istatistiki proses

bilgileri bir tek tablo altına toplanarak tüm bölümleri merkezden tek formattan takip edilmesi

sağlanabilecektir.InTouch sürümü WONDERWARE FACTORY SUITE paketi altında yer almakta Mıcrosoft Backoffice

için tasarlanmıştır.

Silo sisteminin bilgisayardan 3 ayrı çalışma sistemi mevcuttur.

Tam otomatik

Ünite otomatik

Manuel

*Tam otomatik çalışma sisteminde tüm fabrika İleri – Stop – Geri komutları ile çalışmaktadır.Makineler bir birine

kilitlemeli çalışıyor. Bir makine durdu ise bütün sonraki makineler de stop ediyor. Ve sonuç olarak makinelerde mal

tıkanması önlenmiş oluyor.

İleri komutu - alarm kornası ve döner lamba sinyal veriyor ve personele makinelerin devreye girme uyarısını İleri komutu - alarm kornası ve döner lamba sinyal veriyor ve personele makinelerin devreye girme uyarısını

veriyor; makineler sırasına göre gecikmeli devreye giriyorlar; stop veya geri komutu verdikten sonra fabrikanın

çalıştırılmasını devam etmek için veriliyor ve tekrar korna çaldıktan sonra sıradaki makineler devreye giriyorlar.

Stop komutu - makineler devreye girilmesi veya çıkması duruyor; çalıştırılan makineler çalışmaya devam ediyorlar.

Geri komutu - makineler sıra ve zaman gecikmesi ile kapatılıyor ve makinelerde mal kalmıyor.

*Ünite otomatik çalışmasında system bölümlere ayrılıyor ve bu bölümler bağımsız olarak çalıştırılabiliyor.Örnek

olarak silo dolum, silo boşaltım

Bu konumda her üniteye özgür İleri – Stop – Geri komutu mevcuttur ve ünitelerin çalıştırılması Otomatik ile aynıdır.

*Manuel konumda her anki bir makineyi durdurma veya çalıştırma imkanımız var. Bütün makineler bağımsız yani

kilitlemesiz çalışıyor. Bu komut makinelerin ayarlamasında veya ufak onarım işlerinde kullanılabilir. Tüm klepeler açılıp

kapatılabilir. Programda Ana acil stop butonu mevcuttur. Butona bastığı an bütün makineler stop ediyor ve yeniden

çalıştırmak için Ana acil stop butonu kurtarılmalıdır.

Her üniteye ait Acil stop butonu mevcuttur.

Bütün makinelerin durumunu ( çalışıyor, arızalı veya duruyor ) monitorda kolayca izleye bilirsiniz.

Komutlar mause ile monitordaki butonları veya elektrik motorların, valfların üzerine tıklıyarak veriliyor.

990 MONTAJ MALZEMELERİ

1 Adet DT 14 13 için calaska : 9 Ad. ( 10 tonluk ) 2 17.040 € 34.080 € 1.804 kg

1 Adet DT 14 13 için calaska ayağı : 9 Ad. ( 10 tonluk )

Sıkma tabancası ( elektrikli - 220 V. 50 hz ) : 1 Ad.

TOPLAM : 2.923.812 € 946.166 kg

SÜREKLİ SEVİYE SENSÖRÜ ( RADAR TİP) : 38 131.966 €

KAMYON KANTARI 16*3 m 60 ton 2 45.600 €

HİDROLİK KAMYON KALDIRMA SİSTEMİ VE PLATFORMU 2 226.800 €

SİLO İÇİ ELEKTRONİK KANTAR 3 26.460 €

TOZ TOPLAMA SİSTEMİ 1 35.172 €

MIKNATIS ( 150 t/h) 4 11.280 €

PROTEİN TAYİN CİHAZI 2 60.480 €

OTAMATİK NUMUNE ALMA CİHAZI 2 14.625 €

KOMPROSÖR ÜNİTESİ 1 26.400 €

İLAÇLAMA (FİMUGASYON TABLET ) 4 12.902 €

HACİMSEL YÜKLEME CİHAZI 2 115.668 €

MAKİNE DAİRESİ KULESİ 1 207.753 €

TOPLAM : 3.838.919 €

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

17:22 02.01.201218 / 18

ALTUNTAŞ Havalandırma ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.

KALKINMA BANKASI / Z. SELMİN ARASLI Referans No.

ANKARA 02012012 - 001 H

0312 417 92 00 / 2660

KONU ; YOZGAT TİCARET ODASI

No. Açıklama Adet Fiyat Tutar Ağırlık

TEKLİFE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR TEKLİF SADECE YAZILI OLAN EKİPMANLARI KAPSAR. BİR DEĞİŞİKLİK VEYA EKLEME OLMASI DURUMUNDA DEĞİŞİR.

BÜTÜN HESAPLAMALAR SON ÇİZİME GÖRE YAPILMIŞTIR.

F 1- VERGİ VE HARÇLARVERİLEN FİYATLARA KATMA DEGER VERGİSİ (K.D.V) DAHİL DEĞİLDİR.

G 1- TEKLİFİN GEÇERLİLİK SÜRESİ

TEKLİFİMİZ 15 GÜN SÜREYLE GEÇERLİDİR.

NOT:

METAL FİYATLARINDAKİ OLUŞABİLECEK DEĞİŞMELERDEN DOLAYI TEKLİFİN GEÇERLİLİK SÜRESİ BİTİMİNDE

TEKLİFİMİZDE REVİZYON YAPILABİLİR.

BU TEKLİF VE BU TEKLİFLE İLGİLİ DÖKÜMANLAR İSTİSNASIZ OLARAK GİZLİDİR. FİRMAMIZIN VEYA

FİRMAMIZ TEMSİLCİSİNİN VE MÜŞTERİSİNİN KULLANIMI İÇİN HAZIRLANMIŞTIR.

ÜRÜN GELİŞTİRME ÇALIŞMALARIMIZDAN KAYNAKLANAN DEĞİŞİKLİKLER , BİLGİ VERİLMEDEN YAPILABİLIR.

SAYGILARIMLA

HAKAN ATASOYLU

E-90 Karayolu Adana İstikameti 18. Km. AKSARAY / TÜRKİYETel.+90 382 266 21 20 (10 Hat ) Fax: +90 382 266 21 30 Aksaray V.D. H.No: 068 056 2279

www.al-fan.com / obial.com.tr e-mail: info@obial.com.tr / alfan@superonline.com

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 1

Lisanslı Depoculuk Otomasyon

Sistemi

BİLGİLENDİRME DOSYASI

12.01.2012

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 2

1.Alpata Yazılım Tanıtımı

Alpata Yazılım , Türkiye'de, Yazılım Üretimi (Ticaret Borsaları Bilgi Sistemleri ,

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemleri gibi) konusunda faaliyet gösteren, güçlü insan

kaynakları ve teknik platforma sahip şirkettir. 21 kişilik çekirdek kadrosunun dışında,

profesyonel danışmanlar kurulu, yüksek kapasiteli bilgisayar parkı, finansal gücü, azmi ve kalite

odaklı çalışmaları ile yazılım çözümlerinde ileri teknolojiler geliştirir.

Alpata Yazılım , geliştirdikleri teknolojiler ve uygulama projeleriyle tanınan,

sektörlerinde lider kuruluşlarla geliştirdiği çözüm ortaklıkları ve işbirlikleri ile uluslararası

kaynakları kullanarak standartlarını sürekli güncelleyen ve yeni yatırımlarla gücünü pekiştiren bir

kuruluştur..

Alpata Yazılım , Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan Teknoloji Geliştirme

Bölgesi Teknopark’ı içerisinde faaliyetlerine devam etmektedir.Geliştirdiği projeler Teknopark

değerlendirme esasları içerisinde Üniversiteler tarafından değerlendirilmiş onaylanmıştır.

Alpata Yazılım , Eskişehir ve bölgesinde Opel yetkili bayi olan Alpata Otomotiv ,

Eskişehir,Bilecik,Muğla,Aydın,Kütahya ve Uşak illerinde Efes Pilsen , Phillip Morris , Erikli ,

Uludağ , Kızılay Maden suyu ,Dimes , Pınar , Frito Lay , Eti vb. markaların dağıtımı yapan

Necdet Alpata Gıda , Anadolu Sigorta , Ak Sigorta ve Aviva Sigorta Acentesi olan Alpata

Sigorta ve Havacılık ve Uzay sanayinde ihtiyaç duyulan parçaları üreten Alp Havacılık

şirketleriyle beraber Alpata Grup şirketlerini oluşturmaktadır.

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 3

2.“Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi ” Proje Detayları

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi (LIDOS) Projesi kapsamında geliştirilecek olan

Uygulama Yazılımı, Lisanslı Depoculuk ve elektronik ürün senedi oluşturulması için Kantar ve

tartım işlemleri , Laboratuvar ve ürünlerin analiz edilerek sınıflandırılması , sınıflandırılan

ürünlerin ürün senedinin oluşturulurak depoya gönderilmesi , oluşan ürün senedinin belirlenmiş

Aracı kurumlarda satışının yapılması ve ürün senedi üzerindeki ciro işlemlerinin takip edilmesi

gibi işlemlerinin bilgisayar destekli, entegre, yüksek performanslı, büyütülebilir bir yapıya

kavuşturulması gereksinimlerini karşılayacaktır.

Bu gereksinimlerin karşılanabilmesi için, fonksiyonel olarak tanımlanmış 5 (beş) ana fonksiyonel

sistem modülü ve bunlara ait 11(onbir) alt modülden oluşan bir yazılımın geliştirilmesi

gerçekleştirilecektir.

Bu sistem modülleri şu ana başlıklar altında toplanmaktadır:

Stok Modülü

Ön Değerler Alt Modülü

Laboratuvar ( Yetkili Sınıflandırıcılık) Alt Modülü

Lisanslı Depoculuk Alt Modülü

Alım Satış Alt Modülü

Ürün Alım İşlemleri

Sevk ve Tesellüm

Ürün Satış İşlemleri

Depolama İşlemleri

Antrepoculuk Alt Modülü

Muhasebe Modülü

Genel Muhasebe ve Maliyet Muhasebesi Alt Modülü

Emtia Muhasebesi Alt Modülü

Bütçe Bilanço Alt Modülü

Demirbaş Alt Modülü

Malzeme Alt Modülü

Raporlama Alt Modülü

İnsan Kaynakları Modülü

Yönetim Modülü

Gelen Giden Evrak Modülü

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistem Yazılımı, 3 Katmanlı (3 Tier) Web tabanlı, İstemci /

Sunucu Mimarisine sahip olacaktır. Bu katmanlar;

Veri Tabanı katmanı (LİDOS’un kullandığı bilgileri saklar),

Uygulama Katmanı (veri tabanına ulaşmak için arayüz sağlar),

İstemci Katmanından (Kullanıcılar tarafından görülür) oluşmaktadır.

LİDOS Yazılımının Mimarisi

Şekil 1‘de gösterilmiştir.

Buna göre;

Şirket merkezinde bulunan istemciler, merkezdeki uygulama sunucusuna bağlanarak, kendi

yetkilendirmesine uygun olmak koşulu ile LİDOS yazılım modüllerini çalıştıracaktır.

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 4

Şirket şubelerinde ve Lisanslı Depoculukda bulunan istemciler İnternet üzerinden uygulama

sunucusuna bağlanacaktır.Gerekli firewall konfigürasyonlarının yapılması koşuluyla İnternet

üzerinden LİDOS yazılım modüllerine erişim, yetkilendirme prosedürlerine uygun olarak

sağlanabilecektir.

Şekil 1. LİDOS Mimarisi.

Internet

Kantar Laboratuvar

İstemciİstemci

Lisanslı Depoculuk

İstemci

Merkez

İstemci

LİDOS İç Sunucusu(Dahili

Sunucu)

LİDOS VERi TABANI

LİDOS Internet Sunucusu(Harici Web Sunucusu)

SiSTEM ODASI

İstemci

İstemci

LİDOS Mimarisi

FIREWALL

LİDOS

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 5

Şekil 2. LİDOS Dış Arayüzleri

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 6

Ürün Tartım ve Numune Alma

Ürünü teslim etmek için lisanslı depoya başvuran müşteri bilgileri , araç bilgileri ve ürün

bilgileri sisteme işlenir.İşlenen bu bilgiler Müşteri Kayıt Defterin’de ve Ürün Tartım

Makbuzunda kullanılacaktır.Bilgilerin tekrarsız ve hatasız girilebilmesi için müşteri , araç

ve ürün bilgilerine ait veriler öndeğerler modülünde tanımlanarak kullanılacaktır.

Yönetim

Internet

VT

LİDOS

Stok Muhasebe İnsan Kay.Gelen

Giden Evrak

Kantar Lab.

LİDOS Genel

Kantar Cihazı

Ön Değerler

Yetkili Sınıfllan.

Alım Satım

AntrepoLisanslı

Dep.

Genel MAliyet Bütçe DemirbaşEmtia

Malzeme Rapor

LİD

OS

_D

A_03

Kantar Sorumlusu

LİDO

S_DA_01

Lab Sorumlusu

LİD

OS_D

A_0

2

MuhasebeSorumlusu

LİDOS_DA_04 İKSorumlusu

LİDOS_DA_05

StokSorumlusu

LİDOS_DA_06

Evrak Sorumlusu

LİDOS_DA_07

Yönetim Sorumlusu

LİDOS_DA_08

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 7

Müşteri , araç ve ürün bilgileri sisteme işlenirken Lisanslı Depoculu’ğa ait elektronik

kantarlardan Tartım bilgisini okuyacak ve elle girişe izin vermeyecektir.

Ürünün brüt tartımı(ilk tartım) yapılmadan önce araçtan ürünü temsil edecek miktarda

numune alınacaktır.

Numune alım işlemi sırasında ürünün miktarını ya da evsafını farklılaştıracak herhangi bir

gözlem ve tespit yapılırsa , araç kantardan çıkartılarak bekleme yerine alınır.Bu aşamada

ürün kabülü ret edilebilir ve bu durum Müşteri Kayıt Defteri’ne işlenir

Ürün tartım makbuzu bu esnada düzenlenerek üründen alınan numune , numune aktarım

düzeneği ile analizlerin yapılacağı Laboratuvar bölgesine aktarılacaktır.

Numunenin alındığı yer ile Laboratuvar bölgesi fiziksel olarak ayrı yerlerde olursa

iletişimin sesli olarak sağlanabileceği bir telsiz olanağı sağlanmalıdır.

Tartım ve numune alım işlemi sonuçlandıktan sonra Ürün Tartım Makbuzu ve Müşteri

Kayıt Defteri düzenlenmiş olacaktır.

Ürün Analiz ve Yetkili Sınıflandırıcılık

Kantar’dan Laboratuvar bölümüne aktarılmış ürünler için iki adet numune etiketi

Laboratuvar’da bulunan bilgisayar tarafından düzenlenir ve ürünün üzerine yapıştırılır.

Numune etiketleri ile birlikte Numune Kayıt Defteri de bu esnada oluşacaktır.

Akredite ve TSE standartlarına uygun olacak Ürün Analiz yöntemleri ve kalite derece

belirleme algoritmaları bu modül için kabul edilmiştir.Numune etiketi yapıştırılan ürün

numunesinin 1 tanesi arşiv için saklanacak , diğeri Laboratuvar istasyonları içerisinde

gezerek analizleri yapılacaktır.Bu aşamada kullanılan Analiz formu istasyonlar içerisinde

manuel olarak dolaştırılacak , ürüne yapılan analiz , analizin sonucu ve analizin kımın

tarafından yapıldıgı bu form üzerine manuel olarak işlenecektir.Analiz yapan cihazlar

üzerinden otomatik veri alışverişi sağlanabilirse , bu aşamada veri transferi de yapılabilir.

Ürüne ait analizler tamamlandığında program üzerinden ilgili numune çağrılarak yapılmış

analiz sonuçları sisteme girilerek Analiz belgesi oluşturulacak ve ön değerler modülünde

tanımlanmış olan barem tanımları kullanılarak ürüne ait kalite sınıflandırılması

yapılacaktır.

Ürün Analiz ve Sınıflandırma Belgesi ile Analiz Defteri bu aşamada düzenlenecektir.

Analiz sonuçları Müşteri’ye bildirilerek , herhangi bir itiraz yoksa analiz ve sınıflandırma

belgesinin bir nüshası imza karşılığında teslim edilir.

Analiz sonuçlarına itiraz olursa , araç ve ürün müşterek muhafazaya alınır ve hakem

laboratuvardan gelen analiz ve sınıflandırma raporuna göre işleme devam edilir.

Lisanslı Depoculuk ve Ürün Senedi

Analiz işlemi tamamlanan ürünün depoya sevki için Depo Teslim Fişi

Düzenlenecektir.Bu belge ile müşteri , ürünün boşaltılacağı depoya giderek , bekleme

alanına ürünü boşaltır.Ürünün boşaltımı sırasında , analiz raporuna göre evsafında

farklılık olduğu tesbit edilirse ürünün depoya alım işlemi durdurulur , bu durum bir

tutanakla belirlenerek müşteri kayıt defterine işlenir.Depo Teslim Fişi ürünü teslim alan

görevli tarafından imzalanarak müşteriye verilir , müşteri Depo Teslim Fişi ile aracın net

tartımının (2.tartım) yapılması için kantara gerelir ve tartımını yaptırır.

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 8

Tartım , Analiz ve Sınıflandırmanın yapıldığı , 2.Tartım ile net kilosunun belirlendiği

ürün Depo Giriş Fişi ile Lisanslı Depo Sistemine alınır ve Ürün Senedi düzenlenir.Depo

Defteri de Depo Giriş ve Çıkış işlemleri ile oluşmaya başlar.

Depo Teslim işlemi sırasında Balyalar üzerinde barkod otomasyonu ya da RF Id chipler

kullanılarak depo yönetimi yapılabilir.

Personel Bordro ve İnsan Kaynakları Modülü

Lisanslı Depoculuk şirketi personellerine ait özlük bilgileri takip edilecektir.

Lisanslı Depoculuk şirketi çalışanlarının Maaş,İkramiye,Maaş Farkı,Harcırah ve Mesai

bordoları oluşturulacak ve raporlanacaktır.Seçim modülünden gelen bilgiler ile Yönetim

ve Meclis huzur hakları bordrosu ile harcırah bordroları da sistem üzerinden oluşturulacak

ve takip edilecektir.

Muhasebe ve Demirbaş Modülü

Bütçe ve muhasebe yönetmeliğinin esaslarına göre Muhasebe sisteminin tutulmasını

sağlar.

Lisanslı Depoculuk üzerine kayıtlı Demirbaşların yönetimini sağlayan modüldür.

Laboratuvar Modülü

Ürünlerin kalite, sınıf, derece ve gruplarının belirlendiği ve bilgisayar sistemine

işlendiği bölümdür. Ürünlerin kalite kriterleri, Türk Standartları Enstitüsünce

belirlenmiş standartlar uyarınca, ilgili laboratuar cihazları ile usül ve yöntemler

dairesinde, konusunda uzman mühendislerce tespit edilir.Kalite ve sınıflandırılması

yapılan ürünler, araç kantar sırası göz önüne alınarak rapor halinde bilgisayar

sistemine yüklenir. Sisteme girilen ürün ve kalite bilgileri, Borsa hizmet binasında

alıcı ve satıcıların yer aldığı, satış salonundaki projeksiyon destekli bilgisayar

sisteminde, satılacak ürünler listesinde sırasına göre yer alır.

Kantar ve Numune Modülü

Borsada ürününü satmak isteyen müstahsiller ve tacirlere, kantarlarda, ürün tartım ve

numune alınması hizmetinin sağlandığı bölümdür. Üretici ve tacirler den

kimlik bilgileri, il, ilçe ve köylerine ilişkin ikametgah bilgileri ile satılacak ürüne

ilişkin bilgiler alınarak, bilgisayar sistemine yüklenir.(Bu safhada satıcıların, çipli kart

sunması halinde ise, barkod okuyucu yada pos cihazı kullanılması söz konusudur.)

Otomatik sonda cihazı ile ürüne ilişkin numuneler, TSE normlarına uygun olarak

alınarak laboratuara aktarılır.Numune alma işlemi gerçekleştikten sonra ise ürün tartım

işlemi yapılır.

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 9

Web Bağlantı Modülü

Takasbank , MKK , Sanayi ve Ticaret Bakanlığı gibi dış paydaşların sistemle veri

iletişimi yapabilmesi için kullanılacak modüldür.

TİRYAKİ AGRO bünyesinde kullanılacak Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi

kapsamında, tüm Lisanslı Depoculuk iş fonksiyonlarını,

Entegre olarak birleştirmek

Güvenliğini sağlamak

Optimal kullanmak

mümkün olacaktır.

Alpata Yazılım , mevcut Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemleri altyapısını esas alarak

TİRYAKİ AGRO ihtiyaçlarını ve fonksiyonlarını baz alarak yeniden oluşturacaktır.Kodlanacak

yazılım .net platformunda , çok katmanlı uygulama olarak çalışacak ve veritabanı olarak SQL

server kullanacaktır.

Sistem standart özellikleri ile kullanılmakta olan bir sistemdir. Sistemin tüm parçaları

şirketimizce geliştirilmiş olup, kullanıcının istekleri doğrultusunda değiştirilebilmektedir.

Sistemde bulunan standart fonksiyonlar ilişikteki gibidir:

Lisanslı Depoculuk Süreçlerinin tüm ihtiyaçlarını karşılayacak modüler yapı

Modüller arasında entegrasyon

Açık veri tabanı mimarisi ile (SQL Server) bilginin tek bir yerden sağlanıp , çok

noktadan izlenebilirliği

Bakım gerektirmeyen yapı

Yüksek hızlı ve güvenli işlem

Web entegrasyonuna açık altyapı

XML ve Web Servisleri ile İnternet dış paydaş entegrasyonu

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 10

Sistemin diğer özellikleri ;

Sistemde gerçek ve tüzel kişiler müşteri olarak tanımlanabilecek ve kayıt altına alınabilecektir. Gerçek

kişiler T.C. Kimlik Paylaşım Nüfüs Numaraları ile tüzel kişiler ise Maliye Bakanlığınınn verdiği Vergi

Numaraları ile takip edilecektir Sistem genelinde kullanıcılar sadece verilen yetkiler çerçecesinde işlem yapılabilecektir.

Uygulama yazılımına erişim kullanıcı ve yetki bazlı olacak; erişiminde değişiklik yetki seviyeleri

tanımmlanabilecektir. Kullanıcı yönetimi için kullanıcı, kullanıcı grupları ve yetkilerinin yönetilebildiği ara

birimler hazırlanacaktır. Programın yönetici arabirimi ile kullanıcı, grup, yetki ve diğer parametrik

sistemler kontrol edilecek, yenileri tanımlanabilecek ve değişiklikler yapılabilecektir. Her bir kullanıcının

şifresi olacak ve her girişlerinde kayıt altına alınacaktır

Yazılımi dijital imza uygulaması ile çalışabilecek şekilde geliştirilecektir.

Veri katmanından yapılan sorgulamaların tipine göre, diskten yapılacak I/Q işlemlerinin

büyüklükleri ayalanabilecektir

Farklı uygulamaların ihtiyaçlarına göre dinamik kilitleme imkanı (Gereken tablolarda kayıt,

gereken tablolarda ise sayfa bazında kilitlemeyi tanımlama yöntemiyle yapabilme) bulunacaktır.

Paralel sorgulama yapmak mümkün olacaktır. Sorgulamalar otomatik olarak

işlemcileredeğıtılabilecek ve dolayısıyla performans kazancı sağlayabilecektir.

Veri katmanında kullanılacak olan standart veri tiplerinin yanı sıra kullanıcı tanımlı veri tiplerinin yanı sıra

kullanıcı tanımlı veri tipleri de tanımlanabilir olacaktır.

SQL komutlarının , otomatik olarak maliyet tabanlı sorgu eniyileyici (query optimizer) aracılığıyla

optimize edilerekçalıştırılması sağlanacaktır.

TS 5881 standardında Türkçe karakter setini verilerde ve nesne isimlerinde kullanılabilecek ,sıralama ve

karşılaştırma işlemlerinde Türkçe alfabe dizilişine göre dil desteğine sahip olacaktır. Bu özellik otomatik

olarak sağlanacak programlama gerekmeyecektir.

Veri tabanına bağlantı ( Connection string) kod içinde derlenmeyecektir. Farklı dosyada ve internetten

görünmeyecek yapıda güvenli bir dosyada tutulacaktır.

Veri tabanı ve program yedeği alınması ile yedekten geri dönülmesi işlemleri sistem otomatik yapılacaktır.

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 11

4.“Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi – Alternatif 1”

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi olarak Ankara – TMO-TOBB Tarım ürünleri Ankara Merkez ve Polatlı Şube

şirketinde uygulanan Lisaslı Depoculuk modülleridir.

Sıra No Açıklama Adet Birim Fiyat (TL)

1 Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi 1 325.000

Stok Modülü

Ön Değerler Alt Modülü

Laboratuvar ( Yetkili Sınıflandırıcılık) Alt

Modülü

Lisanslı Depoculuk Alt Modülü

Alım Satış Alt Modülü

Ürün Alım İşlemleri

Sevk ve Tesellüm

Ürün Satış İşlemleri

Depolama İşlemleri

Antrepoculuk Alt Modülü

Muhasebe Modülü

Genel Muhasebe ve Maliyet Muhasebesi Alt

Modülü

Emtia Muhasebesi Alt Modülü

Bütçe Bilanço Alt Modülü

Demirbaş Alt Modülü

Malzeme Alt Modülü

Raporlama Alt Modülü

İnsan Kaynakları Modülü

Yönetim Modülü

Gelen Giden Evrak Modülü

2 Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemleri Kullanıcı

Lisansı

1 -

Yukarıda belirtilmiş olan Lisanslı Depoculuk

Otomasyon Sistemleri yazılımı Yozgat Ticaret

ve Sanayi Odası Agro bünyesindeki

lokasyonlarda şube ve kulllanıcı sayısından

bağımsız olarak lisanslanacaktır.

3 Proje Uyarlama Hizmetleri 1 -

Proje planının belirlenebilmesi için yapılacak süreç

analiz ve iyileştirme çalışamalarını , kodlama

sonucunda Lisanslı Depoculuk şirketine teslim

edilecek modüllerin kullanıcı eğitimlerini ve canlı

uygulamaya geçiş esnasındaki iyileştirme

çalışmalarını kapsayacaktır.Lisanslı Depoculuk iş

süreçleri yukarıdaki ana başlıklarda detaylandırılacak

ve kodlama bu analizlere göre yapılacaktır.

4 Lisanslı Depoculuk Otmasyon Sistemleri Destek 1 -----------------

Yazılımın uygulamaya geçmesinden itibaren 24 aylık

sürede yazılım Alpata yazılım garanti kapsamında

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 12

olacak ve bu süre içerisinde herhangi bir bedel

alınmayacaktır.Bu sürenin dolmasından itibaren

ödenen Lisans + Kullanıcı lisans bedelinin %10 Yıllık

destek bedeli olarak talep edilir. Buna göre 2013 yılı

için 32.500 TL yıllık bedel KDV Hariç hizmet bedeli

olarak uygulanacaktır. 2014 bedelinin bulunmasında

32.500 TL’lik KDV hariç rakam 2013 yılı DIE UFE

oranı kadar arttırılacak ve takip eden yıllarda da bu

işlem sürdürülecektir

Lisanslı Depoculuk Otomasyon Sistemi Sayfa 13

Teklif Notları

SQL Server ve erişim Lisansı içermez.

Uygun donanım ve internet altyapısı tarafınızdan sağlanacaktır.

Analiz,Kodlama ve Uyarlama , Canlı Kullanım ile Garanti ve Destek aşamalarında

oluşacak tüm ulaşım , konaklama ve temek giderleri tarafınızdan karşılanacaktır.

Yazılımın uygulamaya geçmesinden itibaren 24 aylık sürede yazılım Alpata Yazılım

garanti kapsamında olacak ve bu süre içerisinde herhangi bir bedel

alınmayacaktır.Garanti kapsamı sözleşmede belirtilen ve satın alınmış olan tüm

modülleri kapsayacak olup , modüllerin kendi içinde ve modüller arasında yapılacak

tüm değişiklikleri kapsayacaktır.

Teklifimiz 30 Haziran 2011 tarihine kadar geçerlidir.

Sayın Sermin Hanım ,

Size önermiş olduğumuz 4 adet ürünümüze ait teknik bilgiler ve KDV hariç fiyatlarımız şu şekildedir.

Konsantre EC 50 ml ilaç /100 m2 - uygulama sıklığı 60 gün - 22,2 TL / LT

Delta-S 40 ml ilaç /100 m2 - uygulama sıklığı 37 gün - 14,48 TL / LT

Longthrin 25 EC 40 ml ilaç /100 m2 - uygulama sıklığı 37 gün - 11, 11TL / LT

G-05 100 ml ilaç/100 m2 - uygulama sıklığı 15 gün - 25, 20 TL / LT

Fiyatlarımızın olumlu karşılanacağını umar değerli siparişinizi bekleriz.

Saygılarımızla

Hasan ATÇALI

Chrysamed Kimya San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.

Atatürk Mah. İzmir Cad. No:132

TR-35880 Torbalı / Izmir

Tel : +90 0 232 8651213

Fax : +90 0 232 8651800

E-mail: info@chrysamed.com

web : www.chrysamed.com

Bu ileti (elektronik posta ve ekleri), gönderici ve yetkili alici olan gerçek ya da tüzel kisiye özeldir ve gizlidir. Eger iletinin

yetkili alicisi veya yetkili alicisina iletmekten sorumlu kisi degilseniz bu iletiyi saklamaniz, kopyalamaniz, kullanmaniz veya iletmeniz kesinlikle yasaktir, lütfen bu iletiyi sisteminizden tamamen siliniz ve göndereni bu konuda uyariniz. Bu iletinin içerigininin açiklanmasi veya paylasimi hukuken sorumluluk teskil edebilir. Chrysamed Kimya San. ve Dış Tic. Ltd. Sti. bu iletinin dogrulugu, bütünlügü, iletilmesi ve benzeri hususlar konusunda sorumlu tutulamaz.

This mail (electronic mail and its attachments) is private and confidential to the sender and the authorized individual or entity recipient. If you are not the intended recipient of this mail or the person who is responsible for the transmission of it to the intended recipient, you are hereby notified that storing, copying, using or forwarding of any part of the contents is strictly prohibited, please completely delete it from your system and notify the sender. Any disclosure or sharing of this information may lead to legal responsibility. Chrysamed Kimya San. ve Dış Tic. Ltd. Sti. shall have no liability with

regard to the accuracy and integrity of this mail and its transmission

Think of the environment once more before printing out this message unless you REALLY

need to... / Bu mesajı yazdırmadan önce çevreye verebileceğiniz zararları bir kez daha düşününüz.