§Ò c¬ng luËt quèc tÕ

Các câu hỏiCâu 1: Trình bày khái niệm . đặc điểm và lịch sử phát triển của công pháp quốc tếC©u 2: T¹i sao nãi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña CPQT hiÖn ®¹i lµ ph-¬ng tiÖn quan träng ®Ó duy tr× trËt tù ph¸p lý QTC©u 3: Nªu ý nghÜa nguyªn t¾c d©n téc tù quyÕt đối với phong trào giải phãng d©n tộc của c¸c nước phụ thuộc và thuộc địa? C©u 4: T¹i sao nãi biÓn c¶ kh«ng phô thuéc vµo chñ quyÒn vµ quyÒn tài pha1n cña bÊt kú quèc gia nµo?C©u 5: Tình bày về cơ quan đại diện lãnh sự . Điểm khác biệt giữ cơ quan đại diện lãnh sự và cơ quan đại diện ngoài giao C©u 6: Trình bày cơ sở pháp lý và cơ sở thực tế của trách nhiệm pháp lý quốc tế Tại sao CPQT lại đặt ra vấn đề trách nhiệm pháp lý quốc tế đối với quốc gia ?C©u 7: So s¸nh quy chÕ ph¸p lý cña néi thuû vµ l·nh h¶iC©u 8: Chứng minh Sù tiÕn bé cña CPQT hiÖn ®¹i so víi CPQT của thêi k× trícC©u9: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ quy chÕ ph¸p lý cña l·nh thæ quèc giaC©u 10: Tr×nh bµy néi dung vµ ý nghÜa nguyªn t¾c kh«ng sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ søc m¹nh trong quan hÖ quèc tÕ vµ nguyªn tắc hai bªnh giải quyết c¸c trach chấp quốc tế?C©u 11: T¹i sao lại ®Æt ra vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ trong CPQT hiện đại ?C©u 12: T¹i sao nãi quèc gia lµ chñ thÓ c¬ b¶n vµ chñ yÕu cña CPQT C©u 13: Hãy So s¸nh những đặc điểm cơ bản của CPQT vµ TPQT:C©u 14: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ thñ tôc kÝ kÕt ®iÒu íc quèc tÕ? ViÖc thùc hiÖn c¸c ®iÒu íc quèc tÕ ®îc dùa trªn nguyªn t¾c nµo, t¹i sao?C©u 15: Tr×nh bµy KN, ®Æc ®iÓm cña sù c«ng nhËn chñ thÓ CPQT. vấn đề công nhận có quyết định tới tư c¸ch chủ thể của một thành viên mới hay không? tại sao? C©u 16: T¹i sao nãi néi thuû thuéc chñ quyÒn hoµn toµn ®Çy ®ñ vµ riªng biÖt, nhng l·nh h¶i chØ thuéc chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ cña quèc gia ven biÓn. C©u 17: So s¸nh quy chÕ pháp lý néi thuû vµ l·nh h¶iC©u 18: Ph©n tÝch néi dung, ý nghÜa nguyªn t¾c "d©n téc tù quyÕt"Câu 19: Hãy trình bày các phương thức hướng quốc tịch theo pháp luật Việt Nam hiện hành, pháp luật Việt Nam về vấn đề quốc tịch có sử dụng phương thức hướng quốc tịch theo sự lựa chọn hay không? Chưng minh bằng mọi ví dụ cụ thể? C©u 20: Tr×nh bµy quyÒn u ®·i lµ miÔn trõ ngo¹i giao. Vì sao viên chức ngo¹i giao lại được hưởng những quyền đó?C©u 21:Tr×nh bµy vai trß cña Liªn hîp quèc trong viÖc g×n gi÷ hoµ b×nh vµ an ninh quèc tÕ?

1

C©u 22: Tr×nh bµy quy chÕ pháp lý cña thÒm lôc ®Þa? tại sao quốc gia ven biển chỉ có quyền chủ quyền đối vơi thềm lục địa?Câu 23: Tại sao công pháp quốc tế lại đặt ra nguyên tắc: các quốc gia không được viện dẫn vào pháp luật nước mình để từ chối thực hiện các cam kết quốc tế?C©u 24: H·y tr×nh bµy KN, nguyªn nh©n, c¸ch gi¶i quyÕt xung ®ét PL trong Tư pháp quốc tế?C©u 25: Hãy tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm Tư pháp quốc tếC©u 26: T¹i sao nãi quèc gia lµ chñ thÓ ®Æc biÖt trong TPQT?C©u 27: Tr×nh bµy kh¸i niÖm, nguyªn nh©n c¬ b¶n cña hiÖn tîng xung ®ét PL . tại sao trong Tư Pháp QT đặt ra vấn đề “chọn luật”? việc “chọn luật” được dựa trên cơ sở nào? C©u 28: H·y tr×nh bµy sù cÇn thiÕt vµ thÓ thøc ¸p dông PL nưíc ngoµi trong TPQTC©u 29: Nêu Kh¸i niÖm tè tùng quèc tÕ vµ vÊn ®Ò x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña TA trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi trong TPQT. C©u 30: T¹i sao ph¶i ®Æ ra vÊn ®Ò c«ng nhËn vµ cho thi hµnh ph¸n quyÕt cña toà án níc ngoµi trong TPQT? Tr×nh bµy nh÷ng quy định c¬ b¶n cña PLVN vÒ vÊn ®Ò nµy?C©u 31: H·y tr×nh bµy thÓ thøc ¸p dông ph¸p luËt níc ngoµi trong t ph¸p quèc tÕ? T¹i sao khi ¸p dông ph¸p luËt níc ngoµi, c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn chØ ¸p dông ph¸p luËt vÒ néi dung?C©u 32: Tr×nh bµy thÓ thøc vµ hiÖu lùc cña viÖc ¸p dông PL níc ngoµi trong TPQT?C©u 33: T¹i sao ®Æt ra vÊn ®Ò "b¶o lu trËt tù c«ng céng" trong việc áp dụng PL nước ngoài trong TPQT? việc “bảo lưu trật tự công cộng” được đặt ra trong những trường hợp nào? . C©u 34: Xung ®ét PL trong TPQT ®îc gi¶i quyÕt nh thÕ nµo? Theo anh (chÞ) c¸ch gi¶i quyÕt nµo lµ u viÖt nhÊt?C©u 35: T¹i sao l¹i ®Æt ra vÊn ®Ò ADPL nưíc ngoµi trong TPQT?Câu36: Phân tích sự khác biệt giữa cơ cấu quy phạm xung đột trong tư pháp quốc tế và cơ cấu của quy phạm pháp luật nói chung và giải thích vì sao lại có sự khác biệt đó ?Câu37:Tại sao lại xuất hiện vấn đề xung đột pháp luật trong tư pháp quốc tế? có những cách giải quyết xung đột pháp luật nào?

2

Câu 1: Trình bày khái niệm . đặc điểm và lịch sử phát triển của công pháp quốc tế#khai niệm: C«ng ph¸p quèc tÕ lµ hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m ph¸p luËt do c¸c quèc gia vµ c¸c chñ thÓ kh¸c cña c«ng ph¸p quèc tÕ tho¶ thuËn x©y dùng nªn vµ ®¶m b¶o thi hµnh trªn c¬ së tù nguyÖn, binh ®¼ng ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ gi÷a c¸c chñ thÓ ®ã víi nhau nh»m duy tr× sù æn ®Þnh vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c quan hÖ quèc tÕ liên quan đến an ninh hoà bình QT và hợp tác QT.#Đăc điểm *đối tượng điều chỉnh: là các quan hệ xã hội phát sinh trong đời sống quốc tế liên quan đến an ninh và hoà bình quốc tế và hợp tác quốc tế trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội và chủ thể tham gia quan hệ xã hội này luôn luôn là các chủ thể của công pháp (pháp luật chung của quốc tế)*phương pháp điều chỉnh: là phương pháp bình đẳng và thoả thuận nếu có những ngoài lệ nhất định thì CPQT thì phải dùng biện pháp cướng sắn mang tính chất mệnh lệnh thì nó cũng không nằm ngoài sự thoả thuận giữa các chủ thể của CPQT dựa trên cơ sở bình đẳng và tự nguyện-Bình đẳng thoả thuận có nghĩa là ở đâu có bình đẳng thì ở đó có sự thoả thuận -Vì phương pháp điều chỉnh có hai mặt cơ bản đó là thoả thuận và quyền uy, nó được thể hiện ở hiến chương liên hợp quốc*chủ thể: chủ thể của CPQT bao gồm quốc gia, tổ chức quốc tế liên chính phủ và dân tộc đấu tranh nhằm thực hiện quyền tự quyết dân tộc*nguồn của công pháp quốc tê nội dung bên trong của nó là quy tắc xử sự, là những quy phạm bắt buộc chung và hình thức của nó là dựa trên VBQPPL, tập quán pháp, tiền lệ phápnguồn của CPQT bao gồm 2 loài cơ bản như: +điều ước quốc tế +Tập quán quốc tế: chỉ được coi là nguồn của CPQT khi đồng thời họi đủ các điều kiện sau đây: -nó được hình thành trong thực tiễn pháp lý quốc tế, -nó được áp dụng liên tục lâu dài,-được tất cả các quốc gia trên thế giới thừa nhận là quy tắc pháp lý có tính chất bắt buộc chung-phải phủ hợp với nguyên tắc cơ bản của CPQT *Từ những vấn đề trìn bày ở trên thì có thể rút ra đặc điểm của CPQT-không có bất kỳ một quốc gia nào hay bất kỳ một tổ chức nào đứng trên các quốc gia thực hiện việc lập pháp, hành pháp và tư pháp (tất cả các hoạt động nói trên được thực hiện trên cơ sở nguyên tắc bình đẳng, thoả thuận và tự do ý chí của các chủ thể CPQT-việc thực hiện các nguyên tắc và các quy phạm của CPQT cũng chỉ dựa trên cơ sở tự nguyện mà không có bất kỳ một biện pháp cưỡng chế nào. #CPQT là một phạm trù lịch sử-ThÓ hiÖn ë ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn c«ng ph¸p quèc tÕ:+C«ng ph¸p quèc tÕ xuÊt hiÖn khi héi tô những ®iÒu kiÖn c¬ së xuÊt hiÖn c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, vµ c¬ së h×nh thµnh c¸c mçi quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia víi nhau trong tõng khu vùc hoÆc trªn ph¹m vi toµn thÕ

3

giíi , Nh vËy cã thÓ thÊy ®©y lµ 1 ph¹m trï lÞch sö chø kh«ng ph¶i 1 hiÖn tîng nhÊt thµnh bÊt biÕn. +C«ng ph¸p quèc tÕ cßn lµ 1 ph¹m trï lÞch sö khi nã thÓ hiÖn ë khÝa c¹nh nã ph¸t triÓn m¹nh vµ ngµy cµng hoµn thiÖn th«ng qua c¸c thêi kú lÞch sö sau:*Thêi kú chiÕm h÷u n« lÖ: thêi kú nµy ®Êu tranh xÈy ra liªn miªn nªn dÉn ®Õn hÖ qu¶ luËt quèc tÕ chñ yÕu ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh tõ vÊn ®Ò chiÕn tranh vµ hoµ b×nh, c¸c bªn tham chiÕn ®· biÕt sö dông viÖc ký kÕt c¸c hoµ íc ®Ó chÊm døt hoÆc t¹m dõng cuéc chiÕn tranh, c¸c tËp qu¸n vÒ ®ãn tiÕp, trao ®æi sø gi¶, ký vµ thùc hiÖn c¸c ®iÒu íc quèc tÕ ®· h×nh thµnh.-Thêi kú nµy c¸c quèc gia xuÊt hiÖn cha nhiÒu nªn luËt quèc tÕ chØ mang tÝnh khu vùc vµ t¶n m¹n.*Thêi kú phong kiÕn: ë thêi kú nµy vua, chóa, ®Þa chñ phong kiÕn ®îc coi lµ chñ thÓ cña c«ng ph¸p quèc tÕ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña chÕ ®é phong kiÕn, quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng më réng nªn c¸c quy ph¹m cña c«ng ph¸p quèc tÕ ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn thµnh hÖ thèng víi t c¸ch lµ 1 khoa häc ®éc lËp.*Thêi kú t b¶n chñ nghÜa: ë thêi kú nµy quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng ®îc më réng nhê ®ã c«ng ph¸p quèc tÕ cã sù ph¸t triÓn vît bËc vÒ c¶ sè lîng vµ chÊt lîng. Nhng ®Õn thêi kú t b¶n ®Õ quèc th× c«ng ph¸p quèc tÕ ®· chuyÓn tõ d©n chñ tiÕn bé sang ph¶n ®éng.*LuËt quèc tÕ hiÖn ®¹i: Quá trình hình thành CPQT hiện đại diễn ra như sau:-1917 C¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga ®· ®Ëp tan t tëng ph¶n ®éng cña c«ng ph¸p quèc tÕ thêi kú ®Õ quèc vµ ph¸t triÓn thµnh c«ng ph¸p quãc tÕ hiÖn ®¹i. Sù tiÕn bé nµy thÓ hiÖn ë châ c«ng ph¸p quèc tÕ ®îc ¸p dông thèng nhÊt trªn toµn thÕ giíi, -1939 chiến tranh thế giới lần thứ II nổ ra, đặt loại nhiều nguy cơ của sư diệt vong-1942 hình thành liên minh gồm 26 quốc gia không phân biệt thể chế chính trị KTXH, chống lại phe phát xít-24/10/1945 liên hợp quốc ra đời với sự tuyên bố tất cả các quốc gia trên thế giới đều bình đẳng, không phân biệt giàu-nghèo và đều có quyền tồn tại trong hoà bình dẫn đến thực sự khẳng định sự ra đời của công pháp quốc tế hiện đại*Sự tiến bộ của công pháp quốc tế hiện đại được thể hiện trên 2 bình diện sau đây:-nội dung của CPQT hiện đại chứa đựng những công tác tiến bộ và mang tính chất hệ thống hoá cao, đặc biệt nó là CPQT chung đối mọi các thành viên trong cộng đồng quốc tế (điều này khác mọi CPQT dành cho các quốc gia văn minh) -Hình thức: có sự chuyển hoá khá mạnh mẽ từ các quy phạm tập quán sang các quy phạm thành văn . từ 1945-2000 có 35000 văn kiện pháp lý quốc tế được đăng kí tại uỷ ban thư ký của liên hợp quốc C«ng ph¸p quèc tÕ cã sù thay ®æi vÒ chÊt lîng biÓu hiÖn ë h×nh thøc thÓ hiÖn, c¸c nguyªn t¾c, ®Æc biÖt lµ nhiÒu chÕ ®Þnh quan träng ®· ®îc ph¸p ®iÓn ho¸ cao.

4

C©u 2: T¹i sao nãi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña CPQT hiÖn ®¹i lµ ph¬ng tiÖn quan träng ®Ó duy tr× trËt tù ph¸p lý QT.:Trước khi nói về nguyên tắc của CPQT mình phải hiểu vấn đề CPQT, CPQT nó được hiểu làhệ thống các nguyên tắc, các quy phạm do các chủ thể của CPQT thoả thuận xây dựng lên và tự nguyện thực hiện trên cơ sở bình đẳng tự do ý chí nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong đời sống quốc tế liên quan đến an ninh hoà bình quốc tế và hợp tác quốc tế. CPQT nó không có cơ quan Lập pháp, Hiến pháp, Tư pháp siêu quốc gia để mà thực hiện chức năng này. Việc thực hiện CPQT hoàn toàn dựa trên nguyên tắc tự nguyện C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña CPQT xuÊt ph¸t tõ c¸c nguyªn t¾c cña Ph¸p luËt: lµ t tëng chñ ®¹o, nÒn tµng c¬ b¶n cho viÖc x©y dùng vµ thi hµnh PLQT. PLQT cã tÊt c¶ lµ 9 nguyªn t¾c c¬ b¶n, nÕu mµ thiÕu hoÆc vi ph¹m mét trong sè c¸c nguyªn t¾c ®ã lµ ph¸p luËt quèc tÕ khã cã thÓ ®-îc duy tr×: 1.Các nguyên tắc1.1. Nguyªn t¾c t«n träng chñ quyÒn quèc gia:-T«n träng chñ quyÒn quèc gia kh¸c lµ nghÜa vô b¾t buéc cña c¸c chñ thÓ CPQT, kh«ng phô thuéc vµo c¸c chñ thÓ ®ã quan hÖ víi nhau hay kh«ng?-T«n träng chñ quyÒn quèc gia lµ t«n träng sù toµn vÑn l·nh thæ nÒn ®éc lËp, thÓ chÕ chính trị-C¸c quèc gia cã chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ trong viÖc ®iÒu hµnh c«ng viÖc néi bé, ®éc lËp trong quan hÖ ®èi ngo¹i. 1.2. Nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vÒ chñ quyÒn gi÷a c¸c quèc gia: -TÊt c¶ c¸c quèc gia ®Òu b×nh ®¼ng vÒ mÆt ph¸p lý kh«ng ph©n biÖt lín nhá... -TÊt c¶ c¸c quèc gia ®Òu cã nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô quèc tÕ c¬ b¶n nh nhau-Khi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trong ph¹m vi c¸c tÝnh chÊt vµ héi nghÞ quèc tÕ, mçi quèc gia ®Òu ®îc sö dông mét l¸ phiÕu cã gi¸ tÞ ph¸p lý ngang nhau. -C¸c quèc gia kÝ kÕt ®iÒu íc quèc tÕ víi nhau ph¶i trªn c¬ së tù nguyÖn vµ b×nh ®¼ng. 1.3.Nguyªn t¾c kh«ng can thiÖp vµo néi bé cña c¸c quèc gia kh¸c-CÊm can thiÖp vò trang vµ c¸c h×nh thøc can thiÖp kh¸c nh»m chèng l¹i chÝnh quyÒn hoÆc nÒn t¶ng chÝnh trÞ KT-XH ... cña quèc gia kh¸c. -Kh«ng sö dông c¸c biÖn ph¸p CT-KT-VH... ®Ó buéc quèc gia kh¸c phô thuéc vµo m×nh. -Nghiªm cÊm viÖc tæ chøc hoÆc gióp ®ì tæ chøc ph¸ ho¹i hoÆc khñng bè nh»m lËt ®æ chÝnh quyÒn quèc gia kh¸c. -Kh«ng can thiÖp vµo cuéc đấu tranh néi bé cña quèc gia kh¸c.

5

-Mçi quèc gia cã quyÒn lùa chän cho m×nh chÕ ®é CT - KT phï hîp víi hành chính đất nước. 1.4.Nguyªn t¾c d©n téc tù quyÕt: -C¸c quèc gia cã quyÒn tù do lùa chän cho m×nh chÕ ®é kinh tÕ- chÝnh trÞ phï hîp víi hành chính cô thÓ mµ kh«ng phô thuéc vµo bÊt kÓ mét quèc gia nµo. .CÊm kh«ng ®îc thèng trÞ bãc lét d©n téc kh¸c, ph¶i xo¸ bá ngay lËp tøc chÕ ®é thùc d©n.C¸c d©n téc thuéc ®Þa cã guyền sö dông mäi biÖn ph¸p ®Êu tranh cÇn thiÕt giµnh ®éc lËp. 1.5.Kh«ng sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh-CÊm chiÕn tranh x©m lîc-CÊm mäi ho¹t ®éng sö dông søc m¹nh ®e do¹ sö dông søc m¹nh ®Ó chèng l¹i quèc gia kh¸c. -CÊm sö dông søc m¹hh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp QT.-C¸c quèc gia kiÒm chÕ viÖc dïng søc m¹nh ®Ó tr¶ ®òa. 1.6.Nguyªn t¾c gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp QT b»ng ph¬ng ph¸p hoµ b×nh-C¸c quèc gia cã nghÜa vô gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp QT b»ng ph-¬ng ph¸p hoµ b×nh: th«ng qua ®µm ph¸n, ®iÒu tra, trung gian, hoµ gi¶i, träng tµi, nh÷ng biÖn ph¸p hoµ b×nh kh¸c. -C¸c quèc gia gi¶i quyÕt hoµ b×nh c¸c tranh chÊp QT trªn c¬ së b×nh ®¼ng vÒ chÝnh quyÒn vµ phï hîp víi tù do ý chÝ. 1.7.Nguyªn t¾c c¸c quèc gia cã nghÜa vô hîp t¸c víi nhauCïng nhau hîp t¸c ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ì toµn cÇu vµ t¨ng cêng nghÜa vô cña c¸c quèc gia víi nhau. 1.8. Nguyªn t¾c t«n träng quyÒn c¬ b¶n cña con ngêi: C¸c quèc gia cã nhiÖm vô t«n träng, b¶o vÖ vµ bình đẳng c¸c quyÒn c¬ b¶n cña con ngêi trªn c¬ së tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, Dân sự , kinh tÕ, VH-XH.1.9. Nguyªn t¾c thiÖn chÝ thùc hiÖn c¸c cam kÕt QT-Mçi quèc gia cã nghÜa vô thùc hiÖn mét c¸ch thiÖn chÝ nh÷ng nhiÖm vô cña m×nh ®· cam kÕt phï hîp víi hiÕn ch¬ng Liên hợp quốc vµ c«ng ph¸p QT.-C¸c QG kh«ng ®îc viÖn dÉn vµo Ph¸p luËt quèc gia m×nh ®Ó tõ chèi thùc hiÖn c¸c cam kÕt QT.Tríc tiªn ta h·y gi¶ ®Þnh r»ng nÕu kh«ng cã c¸c nguyªn t¾c QT th× thÕ giíi sÏ nh thÕ nµo, sÏ xẩy ra chuyÖn g× gi÷a c¸c quèc gia vµ c¸c tổ chức QT trªn thÕ giíi. Nh nguyªn t¾c: T«n träng chñ quyÒn quèc gia. NÕu nh kh«ng cã nguyªn t¾c nµy th× thÕ giíi sÏ xẩy ra chuyÖn g×, c¸c quèc gia sÏ t«n träng nhau vµ trong mäi quan hÖ quèc gia nµo còng muèn kÐo c¸i lîi vÒ phÇn m×nh cho nªn c¸c tranh chÊp sÏ xẩy ra vµ nÕu kh«ng t«n träng chñ quyÒn quèc gia kh¸c th× CT sÏ xẩy ra triÒn miªn và loài người sẽ khó có thể tồn tại trên trái đất và quốc gia còng kh«ng tån t¹i trªn thÕ

6

giíi vµ nÕu kh«ng cã quèc gia th× còng kh«ng cã PLQT. NÕu kh«ng cã nguyªn t¾c nµy th× sù toµn vÑn l·nh thæ c¸c quèc gia sÏ kh«ng ®îc ®¶m b¶o. Do ®ã, viÖc tén träng nguyªn t¾c nµy lµ nghÜa vô b¾t buéc cña c¸c quèc gia. Nh nguyªn t¾c: kh«ng sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh. NÕu kh«ng cã nguyªn t¾c nµy th× thÕ giíi sÏ x¶y ra c¸c xung ®ét triÒn miªn v× trªn thÕ giíi c¸c níc lín thêng muèn bµnh chíng søc m¹nh cña m×nh vµ muèn ¸p ®Æt søc m¹nh cña m×nh nªn níc kh¸c ®Ó khèng chÕ c¸c níc nhá phô thuéc vµo m×nh. Do ®ã viÖc c¸c níc tu©n thñ nghiªm chØnh nguyªn t¾c nµy sÏ dÉn ®Õn sù hoµ b×nh hîp t¸c gi÷a c¸c níc vµ cïng nhau ph¸t triÓn kh«ng kÓ níc lín hay nhá, giµu hay nghÌo.

C©u 3: Nªu ý nghÜa nguyªn t¾c d©n téc tù quyÕt: Néi dung chñ yÕu cña nguyªn t¾c d©n téc tù quyÕt-Trong tuyªn bè trao tr¶ ®éc lËp cho c¸c níc vµ d©n téc thuéc ®Þa cña 43 thµnh viªn trong §¹i Héi ®ång LHQ ®· kh¼ng ®Þnh døt kho¸t r»ng tÊt c¶ c¸c d©n téc ®Òu cã quyÒn tù quyÕt tøc lµ cã quyÒn tù do quyÕt ®Þnh c¶n trë quyÒn tù quyÕt cña m×nh. -Ph¶i xo¸ bá chñ nghÜa thùc d©n. -Nguyªn t¾c nµy cã ý nghÜa ph¸p lý quan träng ®èi víi phong trµo gi¶i phãng d©n téc. C¸c d©n téc ®· giµnh ®îc ®éc lËp CT vµ ®· thµnh lËp quèc gia ®éc lËp cña m×nh. Cã c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó cñng cè nÒn ®éc lËp cña m×nh, ®Êu tranh chèng l¹i sù can thiÖp cña CN§Q nh»m giµnh hoµn thoµn chñ quyÒn trªn toµn bé l·nh thæ cña m×nh. #Nguyªn t¾c nµy cã ý nghÜa ph¸p lý quan träng ®èi víi phong trµo gi¶i phãng d©n téc. C¸c d©n téc ®· giµnh ®îc ®éc lËp CT vµ ®· thµnh lËp quèc gia ®éc lËp cña m×nh. Cã c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó cñng cè nÒn ®éc lËp cña m×nh, ®Êu tranh chèng l¹i sù can thiÖp cña CN§Q nh»m giµnh hoµn toµn chñ quyÒn trªn toµn bé l·nh thæ cña m×nh. #Liªn hÖ víi ViÖt Nam: Chó ý c¸c mèc lÞch sö quan träng 2/9/1945; 1954; 1965 - *C©u 4: T¹i sao nãi biÓn c¶ kh«ng phô thuéc vµo chñ quyÒn vµ quÒn TP cña bÊt kú quèc gia nµo?Tr¶ lêi: TÊt c¶ c¸c quèc gia cã biÓn ®Òu cã chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n cña m×nh trªn vïng biÓn cña quèc gia m×nh - Nh vïng néi thuû: + B/chÊt ph¸p lý néi thuû ®îc g¾n liÒn víi lôc ®Þa vµ ®îc ®Æt díi chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ tuyÖt ®èi cña quèc gia ven biÓn. + ChÕ ®é ®i l¹i ®èi víi tµu thuyÒn níc ngoµi: §èi víi tµu thuyÒn qu©n sù níc ngoµi: bÊt k× tµu thuyÒn níc ngoµi muèn vµo néi thuû ®Õn ph¶i xin phÐp tríc vµ ph¶i ®îc phÐp cña quèc gia míi ®îc vµo.

7

Khi ®Õn ViÖt Nam ®Ó vµo néi thuû tµu qu©n sù ph¶i thùc hiÖn q®Þnh: Tµu ngÇm ë tr¹ng th¸i næi...§èi víi tµu d©n sù: Còng ph¶i xin phÐp tríc vµ ®îc sù ®ång ý cña quèc gia. - L·nh h¶i: B/c ph¸p lý: c¸c quèc gia cã chñ quyÒn ®Çy ®ñ vµ hoµn toµn ®èi víi l·nh h¶i cña m×nh còng nh * trêi ë phÝa trªn, ®¸y biÓn vµ vïng ®Êt díi. + Tµu thuyÒn níc ngoµi ®îc qua l¹i v« h¹i trong l·nh h¶i. + QuyÒn tµi ph¸n- Vïng tiÕp gi¸p l·nh haØ: Lµ vïng n»m phÝa ngoµi vµ tiÕp gi¸p víi l·nh h¶i quèc gia ven biÓn, cã bÒ réng kh«ng qu¸ 24 h¶i lý tÝnh tõ ®êng c¬ së. B/c ph¸p lý: - Cã ®Æc quyÒn ®¸nh c¸, khai th¸c tµi nguyªn- Cã ®Æc quyÒn qu¶n lý * m«i trêng- Cã ®Æc quyÒn th¨m dß khai th¸c vïng biÓn phôc vô kinh tÕ vµ nghiªn cøu khoa häc VËy tõ nh÷ng néi dung trªn cña c¸c vïng biÓn thuéc chñ quyÒn cña quèc gia ven biÓn ta cã thÓ rót ra kÕt luËn: Cïng xa bê th× chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n cña quèc gia cµng gi¶m dÇn vµ khi ®Õn vïng biÓn quèc tÕ th× kh«ng cã bÊt cø quèc gia nµo cã quyÒn thùc hiÖn chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n cña m×nh trªn ®ã. V× ®©y lµ tµi s¶n chung cña nh©n lo¹i, viÖc ®i l¹i trªn ®ã tu©n theo nguyªn t¾c "tù do biÓn c¶", tÊt c¶ tµi s¶n cña vïng biÓn nµy thuéc së h÷u chung cña toµn thÓ nh©n lo¹i. C¸c quèc gia cã quyÒn tù do biÓn c¶, tù do hµng kh«ng, tù do ®¸nh c¶, tù do ®Æt d©y dÉn c¸p, èng dÉn ngÇm, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, tù do x©y dùng c¸c ®¶o nh©n t¹o, tù do nghiªn cøu khoa häc. Tuy nhiªn khi thùc hiÖn c¸c quyÒn tù do cña m×nh, c¸c quèc gia còng ph¶i cã giíi h¹n, ph¶i chó chó ý mét c¸ch hîp lý ®Õn lîi Ých cña quèc gia kh¸c phï hîp víi nguyªn t¾c CPQT. Tõ nh÷ng nhËn xÐt trªn ta thÊy c«ng h¶i kh«ng phô thuéc chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n cña bÊt k× quèc gia nµo.

C©u 5: 1/Tr×nh bµy vÒ c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù* Kh¸i niÖm: c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù lµ c¬ quan ®èi ngo¹i cña quèc gia nµy ®Æt trªn l·nh thæ quèc gia kh¸c nh»m thùc hiÖn chøc n¨ng l·nh sù trong mét khu vùc l·nh thæ * ®Þnh trªn c¬ së tho¶ thuËn gi÷a 2 quèc gia h÷u quan. + Chøc n¨ng: C¬ quan ®¹i diÖn l·nh sùu chØ ®¹i diÖn cho quèc gia vÒ mét * nhÊt ®Þnh vµ t¹i mét khu vùc l·nh thæ nhÊt ®Þnh c¸c n-íc cã thÓ ®Æt nhiÒu c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù trong mét níc ngoµi. C¬ quan nµy ®îc ®Æt bªn c¹nh chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cña níc ngoµi.

8

Chøc n¨ng:+ B¶o vÖ lîi Ých cña quèc gia m×nh, cña c«ng d©n vµ ph¸p nh©n níc m×nh. + KhuyÕn khÝch vµ thóc ®Èy ph¸t triÓn th¬ng m¹i, kinh tÕ – v¨n ho¸, KH-KT gi÷a níc m×nh víi níc së t¹i. + Chøc n¨ng hµnh chÝnh vµ c«ng chøng ®èi víi c«ng d©n vµ ph¸p nh©n níc m×nh. + CÊp hé chiÕu vµ giÊy tê ®i ®êng cho c«ng d©n níc m×nh còng nh cÊp thÞ thùc vµ c¸c tµi liÖu thÝch hîp cho nh÷ng ngíi ®Õn níc l·nh sù. + Th«ng b¸o t×nh h×nh kinh tÕ, th¬ng m¹i, v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt cña níc tiÕp nhËn l·nh sù cho níc m×nh. * CÊp bËc cq vµ ngêi ®øng ®Çu c¬ quan:- Tæng l·nh sù qu¸n- L·nh sù qu¸n- Phã l·nh sù qu¸n* Nh©n viªn c¬ quan ®Þa diÖn l·nh sù: + Viªn chøc l·nh sù: Nh÷ng ngêi thùc hiÖn chøc n¨ng l·nh sù, ®îc h-ëng quyÒn u ®·i, miÔn trõ l·nh sù + Nh©n viªn HC – KT+ Nh©n viªn phôc vô* Bæ nhiÖm ®¹i diÖn l·nh sù+ Bé trëng ngo¹i giao dùa vµo ph¸p luËt níc m×nh bæ nhiÖm ®¹i diÖn l·nh sù, ngêi ®øng ®Çu + B»ng l·nh sù ®îc göi lªn chÝnh quyÒn níc tiÕp nhËn ®Ó xin giÊy chÊp nhËn. Níc tiÕp nhËn cã quyÒn tõ chèi cÊp mµ kh«ng ph¶i th«ng b¸o lý do. * Khu vùc l·nh sù* QuyÒn u ®·i vµ miÔn trõ l·nh sù:C¬ b¶n gièng ngo¹i giao, nhng h¹n chÕ h¬n. - §èi víi c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù+ QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ trô së+ QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m hå s¬ lu tr÷ vµ tµi liÖu ë bÊt cø ®©u vµ bÊt cø lóc nµo. + QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th tÝn l·nh sù- §èi víi viªn chøc l·nh sù: + Kh«ng ph¶i chÞu tµi ph¸n cña c¬ quan t ph¸p hoÆc HC cã thÈm quyÒn vÒ c¸c hµnh ®éng cña m×nh trong khi thi hµnh nhiÖm vô. + Cã thÓ bÞ b¾t hoÆc bÞ t¹m gi÷ ®Ó chê xÐt xö trong trêng hîp ph¹m träng téi vµ ph¶i b¸o ngay ch ngêi ®øng ®Çu c¬ qu¹n. 2/. §iÓm kh¸c biÖt c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù lµ c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao * Kh¸i niÖm: Lµ cq ®èi ngo¹i cña mét quèc gia ®ãng trªn l·nh thæ quèc gia kh¸c ®Ó thùc hiÖn quan hÖ ngo¹i giao víi quèc gia së t¹i vµ víi c¸c quèc gia ®¹i diÖn ngo¹i giao cña quèc gia kh¸c. * C¸c ®iÓm kh¸c biÖt: Kh¸c biÖt chñ yÕu nhÊt lµ ë cïng cña 2 cq nµy

9

* Chøc n¨ng cq ®¹i diÖn ngo¹i giao- Thay mÆt cho Nhµ níc m×nh t¹i níc së t¹i trªn mäi ph¬ng tiÖn- B¶o vÖ quyÒn lîi Nhµ níc vµ c«ng d©n, ph¸p nh©n níc m×nh t¹i n-íc së t¹i phï hîp víi CPQT- T×m hiÓu: nh÷ng ph¬ng tiÖn hîp t¸c vÒ ®iÒu kiÖn vµ sù ph¸t triÓn cña níc së t¹i bµ b¸o c¸o t×nh h×nh cho chÝnh phñ níc m×nh. - §Èy m¹nh quan hÖ h÷u nghÞ hîp t¸c 2 níc* Ngoµi c¸c chøc n¨ng trªn cq ®¹i diÖn ngo¹i giao cßn thùc hiÖn chøc n¨ng l·nh sù* Ngoµi ra cßn kh¸c ë quyÒn u ®·i vµ miÔn trõ ngo¹i giaoQuyÒn u ®·i vµ miÔn trõ cña cq ®¹i diÖn ngo¹i giao réng h¬n quyÒn miÔn trõ vµ u ®·i cq ®¹idiÖn l·nh sù. VD: Nh÷ng miÔn thuÕ; quyÒn ®îc treo quèc k× vµ quèc huy t¹i trô së, nhµ riªng.- QuyÒn u ®·i miÔn trõ ngo¹i giao cña viªn chøc ngo¹i giao còng réng h¬n so víi viªn chøc ®¹i diÖn l·nh sùVD: Nh quyÒn Viªn chøc ngo¹i giao kh«ng bÞ b¾t, t¹m gi÷ díi bÊt k× h×nh thøc nµo, quyÒn miÔn trõ xÐt xö h×nh sù, d©n sù, HC… C©u 6: 1/. Tr×nh bµy c¬ së ph¸p lý vµ c¬ së thùc tÕ cña tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ1.1/. C¬ së ph¸p lý: Lµ tæng thÓ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt quy ®Þnh hµnh vi nµo cña chñ thÓ ®îc coi lµ hµnh vi vi ph¹m CPQTC¬ së ph¸p lý cña TNPLQT ®îc ghi trong c¸c ®iÒu íc, tËp qu¸n, quyÕt ®Þnh TAQT * vµ c¸c v¨n b¶n ®¬n ph¬ng cña quèc gia. 1.2/. C¬ së thùc tÕ- Hµnh vi vi ph¹m CPQT lµ c¬ së thùc tÕ ®Ó truy cøu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®èi víi c¸c chñ thÓ cña CPQT. - Hµnh vi vi ph¹m CPQT cã nh÷ng dÊu hiÖu cô thÓ+ Lµ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt + ThiÖt h¹i x¶y ra+ NQH nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi vi ph¹m CPQT vµ thiÖt h¹i x¶y ra. + Lçi cña hµnh vi vi ph¹m2/. T¹i sao?V× quèc gia la chñ thÓ c¬ b¶n nhÊt cña CPQT, quèc gia cã ®Çy ®ñ hoµn toµn quyÒn tèi cao ®èi víi c¸c hµnh vi cña quèc gia m×nh. Do ®ã, quèc gia ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm * ph¸p lý quèc tÕ. V× c¸c c¬ quan cña Nhµ níc m×nh, c¸c c«ng d©n, tæ chøc, ®Çy ®ñ lµ nh÷ng c¬ quan, tæ chøc ®Òu thuéc quèc gia vµ quèc gia ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm quèc tÕ ®èi víi c¸c tæ chøc, c«ng d©n, vµ c¬ quan HC cña m×nh. - Quèc gia thùc hiÖn vi ph¹m CPQT th«ng qua c¸c cq Nhµ níc: LP, HP, TP- Quèc gia liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm trong trêng hîp c«ng d©n, ph¸p nh©n níc m×nh vi ph¹m CPQT nÕu nh quèc gia kh«ng can thiÖp nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ®ã.

10

- §èi víi hµnh vi vi ph¹m cña c¸c c¬ quan, tæ chøc níc ngoµi, quèc gia chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ ®èi víi hµnh vi vi ph¹m cña c¸c c¬ quan, tæ chøc níc ngoµi ®ãng trªn l·nh thæ níc m×nh khi mµ c¸c c¬ quan, tæ chøc ®ã x©m ph¹m ®Õn quèc gia kh¸c mµ kh«ng cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn hay th«ng b¸o quèc tÕ. C©u 7: So s¸nh quy chÕ ph¸p lý cña néi thuû vµ l·nh h¶i* Kh¸i niÖm: Néi thñy lµ vïng níc biÓn n»m phÝa trong ®êng c¬ së vµ gi¸p víi bê biÓn t¹i ®ã quèc gia ven biÓn thùc hiÖn chñ quyÒn hoµn toµn, ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi nh trªn l·nh thæ ®Êt liÒn. * Kh¸i niÖm: L·nh h¶i lµ vïng níc n»m tiÕp liÒn víi néi thuû vµ cã bÒ réng kh«ng qu¸ 12 h¶i lý tÝnh tõ ®êng c¬ së. + Quy chÕ ph¸p lý cña néi thuû: - B¶n chÊt PL: Néi thuû g¾n liÒn víi lôc ®Þa vµ ®îc ®Æt díi chñ quyÒn hoµn toµn, ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi cña quèc gia ven biÓn. - ChÕ ®é ®i l¹i ®èi víi tµu thuyÒn níc ngoµi:+ §èi víi tµu qu©n sù: VÒ nguyªn t¾c bÊt kú thuyÒn nµo cña níc ngoµi muèn vµo néi thñy cña mét níc ven biÓn ®Òu ph¶i xin phÐp tríc vµ ph¶i ®îc phÐp míi ®îc vµo. Khi ®Õn l·nh h¶i vµo néi thuû tµu qu©n sù thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh. + §èi víi tµu d©n sù: Ph¶i ®i ®Õn mét ®Þa ®iÓm ®· quy ®Þnh, chê c¸c lùc lîng biªn phßng, y tÕ … lµm c¸c thñ tôc nhËp c¶nh vµ dÉn ®-êng vµo c¶ng- QuyÒn tµi ph¸n: + Tµu d©n sù+ Tµu qu©n sù+ Quy chÕ ph¸p lý l·nh h¶i: quèc gia ven biÓn cã chñ quyÒn ®Çy ®ñ, hoµn toµn ®i l·nh h¶i cña m×nh còng nh ®èi víi vïng trêi ë phÝa trªn, vïng ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt díi ®¸y biÓn ë phÝa díi l·nh h¶i. + ChÕ ®é qua l¹i: Tµu thuyÒn níc ngoµi ®îc qua l¹i v« h¹i l·nh h¶i quèc gia ven biÓn. Qua l¹i cã 3 trêng hîp: §i qua l·nh h¶i mµ kh«ng vµo néi thuû, ®i qua l·nh h¶i vµo néi thuû, ®i tõ néi thñy qua l·nh h¶i vµ ra biÓn . - Qua l¹i v« h¹i: Tµu thuyÒn ®i trong t×nh tr¹ng b×nh thêng, liªn tôc, kh«ng dõng l¹i, kh«ng th¶ neo, kh«ng cã nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña quèc gia ven biÓn. ViÖc qua l¹i ph¶i nhanh chãng liªn tôc. VÒ gièng nhau: - Néi thuû vµ l·nh h¶i ®Òu lµ thuéc chñ quyÒn l·nh thæ quèc gia. - §Òu ph¶i tu©n theo luËt biÓn quèc tÕ- §Òu ph¶i tu©n theo ph¸p luËt quèc gia VÒ kh¸c nhau: - Néi thuû: Cã chñ quyÒn hoµn toµn ®Çy®ñ tuyÖt ®èi tµu thuyÒn níc ngoµi vµo ph¶i xin phÐp tríc.

11

- L·nh h¶i: Cã chñ quyÒn hoµn toµn ®Çy ®ñ. Khi vµo l·nh h¶i kh«ng phØa xin phÐp tríc. Vµ cã thÓ ®i qua l¹i v« h¹i. C©u 8: CM Sù tiÕn bé cña CPQT hiÖn ®¹i so víi thêi k× trícTr¶ lêi: CPQT cña c¸c thêi kú tríc cßn cã rÊt nhiÒu ®iÓm h¹n chÕ so víi CPQT hiÖn ®¹i* CPQT thêi kú chiÕm h÷u n« lÖ: Trong thêi kú nµy c¸c níc gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn chñ yÕu b»ng chiÕn tranh, dïng chiÕn tranh ®Ó thÓ hiÖn søc m¹nh. Trong thêi kú nµy c¸c bªn tham chiÕn còng ®· sö dông c¸c t¹m íc ®Ó ®×nh chiÕn nhng hiÖu lùc cña nã thÊp. CPQT cßn t¶n m¹n, mang tÝnh chÊt khu vùc. CPQT chung cho c¸c quèc gia cha cã *chÕ ®èi víi khu vùc. C¸c chÕ ®Þnh chØ mang tÝnh tËp qu¸n cha thÓ hiÖn b»ng c¸c chÕ ®é ph¸p lý. * CPQT thêi kú phong kiÕn: ë thê kú nµy chiÕn tranh xay ra liªn miªn.. c¸c vua chóa vµ ®Þa chñ lµ chñ thÓ cña CPQT, chñ quyÒn quèc gia lµ chñ quyÒn cña vua. C¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý còng ph¸t triÓn h¬n so víi chÕ ®é n« lÖ. §· ban hµnh ®îc c¸c luËt vµ quy ®Þnh mét sè quyÒn cô thÓ trong chiÕn tranh: quyÒn ®Æc quyÒn sø gi¶, t«n träng cam kÕt quèc tª… Tuy nhiªn, trong thêi kúnµy CPQT còng chØ lµ cña c¸c vua chóa quan hÖ víi nhau, quyÒn cña quèc gia lµ quyÒn cña vua, quan hÖ b×nh ®¼ng gi÷a vua víi vua. * CPQT thêi TBCN: c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m CPQT ®îc quy ®Þnh réng r·i vµ khëi ®Çu cho sù ra ®êi cña CPQT chung cho toµn thÕ giíi. Tuy nhiªn nã vÉn cßn h¹n chÕ lµ quy ®Þnh chØ cã quèc gia v¨n minh míilµ chñ thÓ cña CPQT cßn c¸c quèc gia ¸, Phi th× bÞ coi lµ cÇn ph¶i khai ph¸.Trong thêi k× nµy ®· xuÊt hiÖn c¸c luËt chiÕn tranh, luËt ngo¹i giao vµ l·nh sù tiÕp tôc ph¸t triÓn cao h¬n…CNQ§ xuÊt hiÖn CPQT bÞ chuyÓn sang ph¶n ®éng. ¸p dông chÝnh s¸ch thuéc ®Þa ®èi víi c¸c quèc gia kh¸c vi ph¹m nguyªn t¾c t«n träng chñ quyÒn toµn vÑn l·nh thæ quèc gia. Sö dông c¸c biÖp ph¸p qu©n sù, vò lùc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn. Mét hiÖn tîng lµ CN§Q thêng can thiÖp mét c¸ch tr¾ng trîn vµo c«ng viÖc néi bé quèc gia kh¸c. * Trong CPQT hiÖn ®¹i ®· cã sù tiÕn bé vît bËc so víi c¸c thêi k× tr-íc. CPQT hiÖn ®¹i ra ®êi tõ sau CM T10 Nga thµnh c«ng. Hµng lo¹t c¸c chÕ ®Þnh ph¶n ®éng cña thêi k× tríc bÞ xo¸ bá. CPQT xuÊt hiÖn nh÷ng chÕ ®Þnh d©n chñ vµ tiÕn bé. - TiÕn bé vÒ néi dung: CPQT hiÖn ®¹i ®· quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c hÕt søc tiÕn bé vµ ¸p dông chung cho c¶ thÕ giíi. Nh nguyªn t¾c t«n träng chñ quyÒn quèc gia, nguyªn t¾c kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé quèc gia kh¸c…

12

- TiÕn bé vÒ h×nh thøc: Thêi k× tríc nguån cña CPQT chñ yÕu lµ tËp qu¸n ph¸p th× trong CPQT hiÖn ®¹i nguån cña nã lµ ®iÒu íc quèc tÕ ®îc ¸p dông thèng nhÊt tren ph¹m vi toµn cÇu chø kh«ng mang tÝnh khu vùc nh thêi k× tríc.C©u9: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ quy chÕ ph¸p lý cña l·nh thæ quèc gia* KN: l·nh thæ quèc gia lµ bé phËn cÊu thµnh cña quèc gia, bao gåm vïng ®Êt, vïng níc, vïng trêi phÝa trªn vµ lßng ®Êt phÝa díi thuéc chñ quyÒn hoµn toµn, ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi cña mét quèc gia nhÊt ®Þnh. Ngoµi ra tÊt c¶ c¸c tµu biÓn m¸y bay, tµu vò trô cã mang cê hay dÊu hiÖu ®Æc biÖt kh¸c cña quèc gia, cq ®¹i diÖn ngo¹i giao, ®êng èng dÉn c«ng tr×nh, thiÕt bÞ cña quèc gia n»m ngoµi l·nh thæ quèc gia … nhng ®îc LuËt quèc tÕ. * Quy chÕ ph¸p lý cña l·nh thæ quèc gia + QuyÒn tèi cao cña quèc gia ®èi víi l·nh thæ. Mçi quèc gia cã chñ quyÒn hoµn toµn ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi víi l·nh thæ cña m×nh gäi lµ quyÒn tèi cao cña quèc gia ®èi víi. + Nguyªn t¾c bÊt kh¶ x©m phËm toµn vÑn l·nh thæ: BÊt kh¶ x©m ph¹m l·nh thæ quèc gia cã nghÜa lµ kh«ng ®îc x©m ph¹m l·nh thæ cña mét quèc gia díi bÊt k× h×nh thøc nµo. Cßn toµn vÑn l·nh thæ cã nghÜa lµ nghiªm cÊm chia c¾t l·nh thæ hoÆc x©m chiÕm mét phÇnl·nh thæ cña bÊt kú quèc gia nµo. Néi dung nguyªn t¾c bÊt kh¶ x©m ph¹m vµ toµn vÑn l·nh thæ quèc gia: - Nghiªm cÊm x©m chiÕm l·nh thæ b»ng bÊt cø c¸ch hµo- Biªn gioÐi quèc gia lµ æn ®Þnh vµ bÊt kh¶ x©m ph¹m. - Kh«ng ®îc sö dông l·nh thæ quèc gia khi kh«n cã sù ®ång ý cña quèc gia chñ nhµ* Néi dung quy chÕ ph¸p lý- Quèc gia cã toµn quyÒn trong viÖc ®Þnh ®o¹t vµ lùa chän mét chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi … trªn ph¹m vi toµn l·nh thæ quèc gia m×nh. - Quèc gia cã toµn quyÒn trong viÖc x©y dùng ph¸p luËt trªn ph¹m vi toµn l·nh thæ quèc gia. - Quèc gia cã quyÒn SH hoµn toµn vµ riªng biÖt ®èi víi tÊt c¶ tµi nguyªn thiªn nhiªn ë l·nh thæ quèc gia m×nh. - Quèc gia cã quyÒn tµi ph¸n ®èi víi mäi c¸ nh©n, ph¸p nh©n vi ph¹m Ph¸p luËt trªn l·nh thæ quèc gia m×nh, trõ trêng hùp ®iÒu íc quèc tÕ mµ quèc gia ®· kÝ kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c. - Quèc gia cã quyÒn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cìng chÕ cÇn thiÕt nh»m xö lý hoÆc ng¨n ngõa c¸c vi ph¹m PL ®iÒu íc quèc tÕ mµ quèc gia ®· kÝ kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c. C©u 10: Tr×nh bµynéi dung vµ ý nghÜa nguyªn t¾c kh«ng sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ søc m¹nh trong quan hÖ quèc tÕ

13

Tr¶ lêi:* Néi dung: - CÊm mäi ho¹t ®éng sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh ®Ó chèng l¹i c¸c quèc gia kh¸c. - CÊm sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ. - C¸c quèc gia kiÒm chÕ viÖc dïng søc m¹nh ®Ó kiÒm chÕ. Liªn Hîp quèc quy®Þnh tÊt c¶ thµnh viªn LHQ tõ bá ®e do¹ b»ng vò lùc hoÆc sö dông vò lùc trong quan hÖ quèc tÕ nh»m chèng l¹i sù x©m ph¹m vÒ l·nh thæ hay nÒn ®éc lËp cña bÊt kú quèc gia nµo còng nh b»ng c¸ch kh¸c tr¸i víi môc ®Ých LHQ* ý nghÜa: * Néi dung nguyªn t¾c hoµ b×nh ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ. §iÒu 2 Kho¶n 3 HiÕn ch¬ng LHQ quy ®Þnh: TÊt c¶ c¸c níc thµnh viªn LHQ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ cña hä b»ng biÖn ph¸p hoµ b×nh, sao cho kh«ng tæn h¹i hoµ b×nh, an ninh thÕ giíi vµ c«ng lý. - C¸c quèc gia gi¶i quyÕt hoµ b×nh c¸c tranh chÊp quèc tÕ th«ng qua mét trong c¸c biÖn ph¸p sau: ®µm ph¸n, ®iÒu tra, trung gian, hoµ gi¶i, träng tµi, toµ ¸n nh÷ng ph¬ng ph¸p hoµ b×nh kh¸c mµ c¸c bªn lùa chän. * ý nghÜa:C©u 11: T¹i sao ®Æt ra vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ trong CPQT?Tr¶ lêi:- VÒ lý thuyÕt, môc ®Ých cuèi cïng cña sù ®/c PL lµ thiÕt lËp mét trËt tù chung trong toµn bé ®êi sèng x· héi. Nhng trËt tù ph¸p luËt sÏ chØ ®îc thiÕt lËp khi mäi biÓu hiÖn vi ph¹m PL ®îc xö lý kÞp thêi vµ nghiªm kh¾c. ChÝnh v× thÕ CPQT ph¶i ®Æt ra vÊn ®Ò TNPL quèc tÕ, nh mét biÖn ph¸p cìng chÕ buéc chñ thÓ vi ph¹m ph¶i g¸nh chÞu c¸c hËu qu¶ bÊt lîi do hµnh vi vi ph¹m CPQT. Vµ th«ng qua ®ã trËt tù PL quèc tÕ míi ®îc duy tr× vµ cñng cè. - NÕu trong c«ng ph¸p quèc tÕ mµ kh«ng ®Æt ra vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ CPQT sÏ nh thÕ nµo? CPQT ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c chñ thÓ, c¸c bªn tham gia kÝ kÕt ®iÒu íc quèc tÕ trª c¬ së b×nh ®¼ng, tù nguyÖn do ®ã c¸c bªn cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÆt chÏ, do ®ã h×nh thøc xö lý lµ ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng hËu qu¶ mµ c¸c bªn g©y ra. Nh÷ng quy ®Þnh chÕ tµi ®ã ®· ®îc c¸c bªn tho¶ thuËn vµ ®îc ghi nhËn trong nh÷ng ®iÒu íc quèc tÕ mµ c¸c bªn kÝ kÕt. - T¹i sao ph¶i ®Æt vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm quèc tÕ lµ bëi v× néi dung cña nã+ C¸c chñ thÓ CPQT cã hµnh vi vi ph¹m CPQT hoÆc kh«ng thùc hiÖn cam kÕt quèc tÕ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i x¶y ra lµ thi hµnh c¸c

14

biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ nh»m b¶o ®¶m kh«ng t¸i ph¹m trong t¬ng lai. +Bªn bÞ h¹i cã quyÒn yªu cÇu c¸c chñ thÓ vi ph¹m nhiÖm vô ph¶i thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ vµ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i nÕu cã * x¶y ra. C©u 12: T¹i sao nãi quèc gia lµ chñ thÓ c¬ b¶n vµ chñ yÕu cña CPQT Tr¶ lêi:- Tríc hÕt ta ph¶i kh¼ng ®Þnh víi nhau r»ng nÕu kh«ng cã quèc gia th× còng kh«ng cã CPQT, sù tån t¹i cña quèc gia còng lµ sù tån t¹i cña CPQT. - Trong suèt chiÒu dµi lÞch sö cña CPQT sè lîng chñ thÓ lu«n lu«n thay ®æi, nhng quèc gia vÉn lµ chñ thÓ cña CPQT. Nh trong thêi k× chiÕm h÷u n« lÖ th× bªn c¹nh quèc gia lµ chñ thÓ cña CPQT cßn cã nhµ vua, mäi quyÕt ®Þnh cña nhµ vua còng lµm thay ®æi nh÷ng quan hÖ quèc tÕ. Sang thêi k× TBCN th× nhµ vua, nhµ thê, l·nh chóa kh«ng cßn lµ chñ thÓ cña CPQt xuÊt hiÖn c¸c tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ, chñ thÓ nµy lµ sù liªn kÕt gi÷a c¸c quèc gia cïng nhau gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò mµ mét quèc gia kh«ng thÓ lµm ®-îc . Sang thêi k× CPQTH§, do phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc cña c¸c níc vµ d©n téc thuéc ®Þa lªn cao, thªm vµo ®ã CPQT cßn cã nguyªn t¾c “d©n téc tù quyÕt” nªn xuÊt hiÖn lo¹i chñ thÓ míi tån t¹i bªn c¹nh quèc gia, tæ chøc liªn chÝnh phñ ®ã lµ d©n téc ®Êu tranh nh»m thùc hiÖn quyÒn tù quyÕt d©n téc. - Th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c chñ thÓ ta cã thÓ rót ra kÕt luËn: DT ®Êu tranh giµnh quyÒn tù quyÕt d©n téc lµ chñ thÓ ®Æc biÖt cña CPQT, bëi nã cha ph¶i lµ quèc gia mµ chØ ®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh quèc gia, mäi ®éng th¸i cñanã khi tham gia vµo c¸c quan hÖ quèc tÕ chñ yÕu nh»m môc tiªu ®Èy nhanh qu¸ tr×nh h×nh thµnh quèc gia. T/c QT liªn chÝnh phñ lµ chñ thÓ h¹n chÕ bëi nã ®îc chÝnh c¸c quèc gia thµnh lËp, sù tån t¹i cña nã phô thuéc vµo ý chÝ cña quèc gia thµnh viªn, h¬n n÷a nã chØ tham gia quan hÖ quèc tÕ trong c¸c lÜnh vùc thuéc chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh. Trong khi ®ã c¨n cø vµo quyÒn vµ nvô cña quèc gia th× quèc gia cã ®Çy ®ñ t c¸ch tham gia vµo mäi ho¹t ®éng cña ®êi sèng quèc tÕ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc mµ kh«ng cã bÊt k× h¹n chÕ nµo. C©u 13: So s¸nh CPQT vµ TPQT:- CPQT: Lµ hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c vµ QPPL do c¸c quèc gia vµ chñ thÓ kh¸c cña CPQT tho¶ thuËn x©y dùng lªn, b¶o ®¶m thi hµnh trªn c¬ së tù nguyÖn vµ b×nh ®¼ng ®Ó ®/c c¸c quan hÖ gi÷a c¸c quan hÖ quèc tÕ. - TPQT: Lµ tæng thÓ c¸c nguyªn t¾c ph¸t triÓn c¸c quan hÖ quèc tÕX©y dùng nªn hoÆc quèc gia tù ban hµnh theo thñ tôc, tr×nh tù luËt ®Þnh c¸c quan hÖ DS cã yÕu tè níc ngoµi nh»m æn ®Þnh, duy tr×,

15

giao lu quan hÖ DS, quan hÖ h«n nh©n gia ®×nh, th¬ng m¹i … thóc ®Èy nã ph¸t triÓn *Gièng nhau: - C¶ CPQT vµ TPQT ®Òu ®iÒu chØnh quan hÖ x· héi mang tÝnh chÊt quèc tÕ. Trong sinh ho¹t quèc tÕ, nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶ncña CPQT lµ nÒn t¶ng, lµ c¬ së cho sù hîp t¸c giao lu quan hÖ quèc tÕ c¸c chñ thÓ víi nhau. Còng chÝnh v× thÕ TPQT ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña CPQT. * Kh¸c biÖt: - §èi tîng ®iÒu chØnh: + TPQT lµ c¸c quan hÖ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc –kü thuËt gi÷a c¸c chñ thÓ cña CPQT víi nhau.+ CPQT lµ c¸c quan hÖ d©n sù c¬ yÕu tè níc ngoµi.- Chñ thÓ cña CPQT lµ c¸c quèc gia, d©n téc ®ang ®Êu tranh giµnh quyÒn tù quyÕt d©n téc vµ t/c quèc tÕ Liªn ChÝnh phñ, trong ®ã quèc gia la chñ thÓ chñ yÕu.+ TPQT: lµ c¸c c¸ nh©n ph¸p nh©n vµ c¸c quèc gia, d©n téc ®ang ®Êu tranh giµnh quyÒn tù quyÕt d©n téc, tæ chøc quèc tÕ liªn ChÝnh phñ vµ tæ chøc phi ChÝnh phñ, trong ®ã c¸ nh©n, ph¸p nh©n lµ chñ thÓ chñ yÕu. - Nguån: + CPQT: §iÒu íc quèc tÕ vµ c¸c tËp qu¸n quèc tÕ+ TPQT: C¶ ®iÒu íc quèc tÕ, tËp qu¸n quèc tÕ vµ PL quèc gia CPQT ®iÒu íc quèc tÕ lµ nguån chñ yÕu.TPQT VBPLQG lµ nguån chñ yÕu. - Ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh: + CPQT: quyÒn b×nh ®¼ng vÒ chñ quyÒn cña quèc gia+ TPQT: §©y lµ c¸c giao lu d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi- BiÖn ph¸p cìng chÕ: + CPQT kh«ng q® cô thÓ c¸c biÖn ph¸p cìng chÕ v× kh«ng cã cq gi¶i quyÕt ®øng tªn c¸c quèc gia. V× nã xuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c “b×nh ®¼ng, tho¶ thuËn, tù nguyÖn”. + QPQT: - Quy ®Þnh cô thÓ c¸c biÖn ph¸p cìng chÕ - Sö dông c¸c VBQPPL cña quèc gia ®Ó gi¶i quyÕt. C©u 14: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ thñ tôc kÝ kÕt ®iÒ íc quèc tÕ? ViÖc thùc hiÖn c¸c ®iÒu íc quèc tÕ ®îc dùa trªn nguyªn t¾c nµo, t¹i sao?Tr¶ lêi:* Kh¸i niÖm: §iÒu íc quèc tÕ lµ v¨n b¶n ph¸p lý quèc tÕ do c¸c quèc gia vµ c¸c chñ thÓ kh¸c cña CPQT thiÕt lËp trªn c¬ së tù nguyÖn, b×nh ®¼ng, tho¶ thuËn gi÷a c¸c chñ thÓ cña CPQT nh»m x¸c lËp, thay ®æi, hay chÊm døt c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p chÕ. *Thñ tôc kÝ kÕt ®iÒu íc quèc tÕ:

16

*KN kÝ kÕt ®iÒu íc quèc tÕ: Lµ viÖc c¬ quan Nhµ níc, ngêi cã thÈm quyÒn thùc hiÖn * lý tõ ®µm ph¸n, kÝ kÕt, phª chuÈn, phª duyÖt hoÆc gia nhËp cho ®Õn khi ®iÒu íc quèc tÕ cã hiÖu lùc. * Quy tr×nh: - §µm ph¸n: + Lµ viÖc c¸c bªn trao ®æi, ®Ò xuÊt ý kiÕn trªn c¬ së b×nh ®¼ng tho¶ thuËn, nh»m x©y dùng lªn néi dung cña ®iÒu íc quèc tÕ vµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan + ë níc ta thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®µm ph¸n ®îc quyÕt ®Þnh: . Chñ tÞch níc quyÕt ®Þnh ®µm ph¸n ®iÒu íc quèc tÕ kÝ kÕt víi d¹nh nghÜa Nhµ níc. . ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh ®µm ph¸n ®iÒu íc quèc tÕ kÝkÕt víi danh nghÜa ChÝnh phñ. . Uû ban Thêng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh viÖc TANDTC, VKDNDTC ®µm ph¸n. . Thñ trëng Bé, ngµnh quyÕt ®Þnh ®µm ph¸n víi danh nghÜa Bé, ngµnh - KÝ ®iÒu íc quèc tÕ. + KÝ ®iÒu íc quèc tÕ lµ viÖc ®¹i diÖn cña c¸c bªn kÝ vµo v¨n b¶n ®iÒu íc nh»m x¸c nhËn chÝnh thøc víi nhau vÒ néi dung cña ®iÒ íc quèc tÕ. + KÝ díi nhiÒu h×nh thøc: - KÝ t¾t: Lµ h×nh thøc x¸c nhËn vÒ néi dung mang tÝnh chÊt kÜ thuËt cña ngêi ®¹i diÖn cho nhãm ®µm ph¸n - KÝ chÝnh thøc: Lµ h×nh thøc x¸c nhËn vÒ néi dung mang tÝnh ph¸p lý cña ngêi cã thÈm quyÒn. + ë níc ta viÖc kÝ kÕt còng nh viÖc ®µm ph¸n- Phª chuÈn: + Phª chuÈn lµ hµnh vi cña c¬ quan Nhµ níc cao nhÊt tá sù ®ång ý, sù chÊp nhËn ®èi víi hiÖu lùc cña ®iÒu íc quèc tÕ mµ tríc ®ã ®· ®îc ®¹i diÖn cña Nhµ níc m×nh kÝ.+ Nh÷ng trêng hîp phª chuÈn cña ViÖt Nam …+ ThÈm quyÒn phª chuÈn thuéc vÒ chñ tÞch níc, QH phª chuÈn trong nh÷ng trêng hîp cÇn thiÕt theo ®Ò nghÞ cña Chñ tÞch níc. - Phª duyÖt: + Lµ hµnh vi ph¸p lý cã ý nghÜa t¬ng tù nh phª chuÈn nhng ®îc ®Æt ra ®èi víi ®iÒu íc quèc tÕ kÝ víi danh nghÜa ChÝnh phñ hoÆc danh nghÜa Bé, Ngµnh. + C¸c trêng hîp phª duyÖt. + ThÈm quyÒn phª duyÖt thuéc vÒ ChÝnh phñ- Gia nhËp ®iÒu íc quèc tÕ: + Lµ viÖc mét chñ thÓ chÊp nhËn sù rµng buéc ®èi víi m×nh ca* cña mét ®iÒu íc quèc tÕ ®· ph¸t sinh hiÖu lùc ph¸p luËt mµ m×nh hiÖn t¹i cha lµ thµnh viªn. * §iÒu kiÖn gia nhËp+ ThÈm quyÒn gia nhËp ®iÒu íc quèc tÕ: Chñ tÞch níc, ChÝnh phñ- B¶o lu ®iÒu íc quèc tÕ:

17

+ Sù cÇn thiÕt: §Ó ®¶m b¶o sù tham gia ®«ng ®¶o cña c¸c quèc gia vµo ®iÒu íc quèc tÕ nhiÒu bªn v× lîi Ých hoµ b×nh, an ninh vµ hîp t¸c quèc tÕ. + B¶o lu cã quyÒn tuyªn bè ®¬n ph¬ng do mét bªn tham gia ®iÒu íc thùc hiÖn khi kÝ, phª duyÖt, phª chuÈn hoÆc gia nhËp ®iÒu íc quèc tÕ nhiÒu bªn nh»m lo¹i trõ hoÆc thay ®æi hÖ qu¶ ph¸p luý cña mét sè ®iÒu kho¶n nhÊt ®Þnh cña ®iÒu íc quèc tÕ - §¨ng kÝ ®iÒu íc quèc tÕ: §îc tiÕn hµnh bëi Ban th kÝ LHQ nh»m c«ng bè réng r·i néi dung ®iÒu íc quèc tÕ vµ c¸c chñ thÓ kh¸c cã nhiÖm vô t«n träng*ViÖc thùc hiÖn ®iÒu íc quèc tÕ dùa trªn nguyªn t¾c: Tù nguyÖn thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n. Bëi v× mçi ®iÒu íc cã hiÖu qu¶ vµ cã gi¸ trÞ rµng buéc ®èi víi tÊt c¶ c¸c bªn tham gia ®iÒu íc ®ã vµ c¸c bªn ph¶i nghiªm chØnh thi hµnh. §ång thêi c¸c quèc gia còng kh«ng ®îc viÖn dÉn. Vµo PL trong níc ®Ò tõ chèi thùc hiÖn c¸c ®iÒu íc quèc tÕ mµ m×nh tham gia kÝ kÕt. C©u 15: Tr×nh bµy KN, ®Æc ®iÓm cña sù c«ng nhËn chñ thÓ CPQT*KN: Lµ hµnh vi ph¸p lý chÝnh trÞ cña quèc gia c«ng nhËn dùa trªn nh÷ng ®éng c¬ nhÊt ®Þnh mµ chñ yÐu lµ nh÷ng ®éng c¬ vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ … nh»m x¸c nhËn sù tån t¹i cña mét thµnh viªn míi trong céng ®ång quèc tÕ ®ång thêi th«ng qua hµnh vi ph¸p lý – chÝnh trÞ ®ã mµ quèc gia c«ng nhËn thÓ hiÖn ý ®Þnh hoÆc sù mong muèn ®îc thiÕt lËp, quan hÖ hîp t¸c vÒ nhiÒu mÆt ®èi víi quèc gia ®îc c«ng nhËn. * §Æc trng: - Sù c«ng nhËn lµ hµnh vi ph¸p lý chÝnh trÞ- Sù c«ng nhËn dùa trªn nh÷ng ®éng c¬ nhÊt ®Þnh mµ chñ yÕu lµ nh÷ng ®éng c¬ chÝnh trÞ. - Sù c«ng nhËn kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm cña quèc gia c«ng nhËn muèn thiÐt lËp quan hÖ b×nh thêng vµ æn ®Þnh trong * víi quèc gia ®îc c«ng nhËn. * Sù c«ng nhËn kh«ng quyÕt ®Þnh ®Õn t c¸ch chñ thÓ cña mét thµnh viªn míi v×: - VÒ chÝnh trÞ: NÕu sù c«ng nhËn cã lîi th× hä míi c«ng nhËn.- VÒ ph¸p lý: Dùa trªn c¬ së cña luËt ph¸p QT- Sù c«ng nhËn: + Dùa trªn nh÷ng ®éng c¬ nhÊt ®Þnh+ Nh»m thiÕt lËp quan hÖ hoÆc kh¼ng ®Þnh l¹i quan hÖ+ QuyÕt ®Þnh t c¸ch chñ thÓ lµ: + D©n sù+ L·nh thæ+ Chñ quyÒn quèc gia C©u 16: T¹i sao nãi néi thuû thuéc chñ quyÒn hoµn toµn ®Çy ®ñ vµ riªng biÖt, nhng l·nh h¶i chØ thuéc chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ cña quèc gia ven biÓn. *Quy chÕ ph¸p lý cña néi thuû

18

* Néi thuû lµ vïng níc biÓn n»m trong ®êng c¬ së vµ tiÕp liÒn víi bê biÓn + Quy chÕ ph¸p lý: - ChÕ ®é ®i l¹i: HÕt søc nghiªm ngÆt dï lµ tµu qu©n sù hay d©n sù muèn vµo néi thuû cña mét níc th× ph¶i xin phÐp tríc vµ chØ ®îc vµo néi thuû cña mét níc khi ®îc quèc gia ven biÓn chÊp nhËn. C¸c tµu khi ®i vµo néi thuû ph¶i theo híng dÉn cña hoa tiªu. - QuyÒn tµi ph¸n: ChØ ¸p dông ®èi víi hµnh vi biÓu hiÖn ra bªn ngoµi con tµu, cßn hµnh vi x¶y ra trong tµu th× nã sÏ tu©n theo ph¸p luËt cña níc mµ tµu mang cê. - Tµu qu©n sù ®îc hëng quyÒn miÔn trõ t ph¸p mét c¸h tuyÖt ®èi nÕu cã vi ph¹m PL th× chØ bÞ trôc xuÊt ra khái néi thuû. - B¶n chÊt ph¸p lý cña néi thuû: §©y lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn l·nh thæ quèc gia thuéc chÝnh quyÒn hoµn toµn ®Çy ®ñ vµ riªng biÖt cña quèc gia ven biÓn.* Quy chÕ ph¸p lý l·nh h¶i+ l·nh h¶i lµ nguån tiÕp liÒn víi néi thñy vµ cã bÒ réng kh«ng qu¸ 12 h¶i lý tÝnh tõ ®êng c¬ së.+ Quy chÕ ph¸p lý:- ChÕ ®é ®i l¹i: ë trong l·nh h¶i th× tµu chuyÒn níc ngoµi ®îc quyÒn qua l¹i v« h¹i.- QuyÒn tµi ph¸n: Gièng néi thuû- B¸o c¸o ph¸p lý: §©y lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn l·nh thæ quèc gia thuéc chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ cña quèc gia ven biÓn, nã chØ cã mét ngo¹i lÖ duy nhÊt lµ mÊt ®i tÝnh riªng biÖt lµ cêng ®é qua l¹i v« h¹iVËy ë l·nh h¶i quèc gia ven biÓn chØ t/h chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ chø kh«ng tuyÖt ®èi nh ë néi thuû v× ë l·nh h¶i cã ®ñ thiÖt so víi néi thuû lµ ë cêng ®é qua l¹i v« h¹i. NÕu nh tµu thuyÒn níc ngoµi muèn vµo néi thñy ph¶i xin phÐp th× vµo l·nh h¶i th× tµu thuyÒn ®îc phÐp qua l¹i v« h¹i.Qua l¹i v« h¹i bao gåm: 2 néi dung+ Qua l¹i: ®i qua l·nh h¶i mµ kh«ng vµo néi thuû, ®i qua l·nh h¶i vµo néi thuû, ®i tõ néi thuû qua l·nh h¶i vµ ra biÓn. + Qua l¹i kh«ng g©y h¹i: Tµu thuyÒn ®i trong t×nh tr¹ng b×nh th-êng, liªn tôc kh«ng dõng l¹i, kh«ng th¶ neo, kh«ng cã nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña quèc gia ven biÓn. ViÖc qua l¹i ph¶i nhanh chãng liªn tôc. C©u 17: So s¸nh quy chÕ PL néi thuû vµ l·nh h¶i (gièng c©u 7)C©u 18: Ph©n tÝch néi dung, ý nghÜa nguyªn t¾c "d©n téc tù quyÕt"T¹i §iÒu 1 Kho¶n 2 cña HiÕn ch¬ng LHQ ghi râ môc ®Ých LHQ lµ ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc trªn c¬ së t«n träng nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vµ quyÒn tù quyÕt. Ngµy 14/12/1960, §¹i H§ LHQ ®· th«ng qua b¶n tuyªn bè trao tr¶ ®éc lËp cho c¸c níc vµ

19

d©n téc thuéc ®Þa. Tuyªn bè kh¼ng ®Þnh mét c¸ch døt kho¸t, tÊt c¶ c¸c d©n téc ®Òu cã quyÒn tù quyÕt, tøc lµ tù do quyÕt ®Þnh vËn mÖnh chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi cña m×nh. Kh«ng mét thÕ lùc nµo díi bÊt k× lý do nµo cã quyÒn c¶n trë c¸c d©n téc thùc hiÖn quyÒn tù quyÕt cña m×nh. CN thùc d©n díi mäi h×nh thøc vµ mäi biÓu hiÖn ®Òu tr¸i víi môc ®Ých, nguyªn t¾c HiÕn ch¬ng LHQ. Do ®ã, ph¶i xo¸ bá mét c¸ch kh«ng chËm trÔ vµ kh«ng ®iÒu kiÖn.

- ý nghÜa: cã mét ý nghÜa chÝnh trÞ - Ph¸p lý quan träng ®Æc biÖt ®èi víi gi¶i phãng d©n téc. C¸c d©n téc ®· giµnh ®îc ®éc lËp chÝnh trÞ vµ ®· thµnh lËp ®îc quèc gia ®éc lËp cña m×nh, cã c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó cñng cè nÒn ®éc lËp chÝnh trÞ cña m×nh vµ ®Êu tranh l¹i sù can thiÖp cña CN§Q nh»m giµnh ®îc chÝnh quyÒn hoµn toµn lµ riªng biÖt trªn toµn bé l·nh thæ cña m×nh.

Câu 19: Hãy trình bày các phương thức hướng quốc tịch theo pháp luật Việt Nam hiện hành, pháp luật Việt Nam về vấn đề quốc tịch có sử dụng phương thức hướng quốc tịch theo sự lựa chọn hay không? Chưng minh bằng mọi ví dụ cụ thể? *Các phương thức hưởng quốc tịch: theo luật quốc tịch Việt Nam năm 98:A.Hưởng quốc tịch theo sự sinh để:+Theo nguyên tắc huyết thống: thì đứa trẻ sinh quốc tịch VN khi có cha và mẹ là người VN, bất luận được sinh ở đâu. Và đứa trẻ sinh ra có quốc tịch VN, bất luận nơi sinh ở đâu nếu thuộc 1 trong 2 trường hợp sau: Có cha hoặc mẹ là người VN còn người kia không có quốc tịch.Có mẹ là công dân VN, còn người kia không rõ là ai,+Theo nguyên tắc nơi sinh: VN sử dụng nguyên tắc này 1 cách hạn chế #cha mẹ là người không quốc tịch nhưng có nơi thương trú ở VN. Có mẹ là người không quốc tịch nhưng có nơi thương trú tại VN, không rõ cha là ai. Trẻ sơ sinh bị bỏ rơi, trẻ em được tìm thấy trên lãnh thổ VN.B.Theo sự ra nhập:+do xin vào quốc tịch VN: thì phải thoả mãn các điều kiện sau đây:Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.Tồn trọng pháp luật và truyền thống dân tộc VN.Biết tiêng việt để hoà nhập cùng cộng đồng.Đã cư trú ở VN ít nhất 5 năm.Có khả năng tự đảm bảo cuộc sống ở VN.+Do kết hôn, do được nhận làm con nuôi, có lợi cho nhà nước VN, có công lao đóng góp xây dựng và bảo vệ tổ quốc VN, thì sẽ được nhập quốc tịch VN khi thoả mãn điều kiện thứ nhất và thứ 2 của điều trước.C.Theo sự phục hồi quốc tịch được áp dụng đối với những người trước đây có quốc tịch VN đã mất quốc tịch này muốn quay trở lại thuộc các trường hợp sau: +Xin hồi hương.+Có vợ, chồng cha mẹ là người VN.+Có công lao, có lợi ích cho nhà nước VN.D.Theo sự lựa chọn, chỉ đặt ra khi cha hoặc mẹ là người VN còn người kia là người nước ngoài.

20

-Pháp luật VN áp dụng việc hưởng quốc tịch theo sự lựa chọn, khi cha hoặc mẹ là người VN, còn người kia là người nướưc ngoài.

-C©u 20: Tr×nh bµy quyÒn u ®·i lµ miÔn trõ ngo¹i giao* ChÝnh quyÒn ®¹i diÖn ngo¹i giao: Lµ chÝnh quyÒn cña mét quèc gia trªnl·nh thæ quèc gia kh¸c ®Ó thùc hiÖn quan hÖ ngo¹i giao víi quèc gia së t¹i vµ víi cq ®¹i diÖn ngo¹i giao cña c¸c quèc gia kh¸c ë quèc gia së t¹i/ * QuyÒn u ®·i vµ miÔn trõ ngo¹i giao: §©y lµ c¸c quyÒn u ®·i ®Æc biÖt mµ níc tiÕp nhËn giµnh cho c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao vµ c¸c viªn chøc nh©n viªn cña c¬ quan * ®ãng t¹i níc m×nh trªn c¬ së phï hîp víi CPQT. + QuyÒn ®·i vµ miÔn trõ ®èi víi c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao. - QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ. - QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m nhµ ë, tµi liÖu th tÝn vµ ph¬ng tiÖn ®i l¹i.- QuyÒn tù do ®i l¹i trong ph¹m vi níc së t¹i q®- QuyÒn miÔn trõ xÐt xö vÒ h×nh sù, d©n sù vµ xö lý HC cña níc së t¹i - QuyÒn miÔn thuÕ- QuyÒn u ®·i h¶i quan. * Viªn chøc ®c hëng c¸c quyÒn ®ã lµ v×: Chøc n¨ng cña c¬ quan ngo¹i giao - Thay mÆt cho níc cö ®¹i diÖn t¹i níc nhËn cö ®¹i diÖn. - B¶o vÖ nh÷ng quyÒn lîi cña níc cö ®¹i diÖn vµ cña nh÷ng ngêi cã quèc tÞch níc ®ã t¹i níc nhËn ®¹i diÖn. - §µm ph¸n víi ChÝnh phñ níc nhËn ®¹i diÖn. - T×m hiÓu b»ng nh÷ng ph¬ng tiÖn hîp ph¸p vÒ ®iÒu kiÖn vµ sù tiÕn triÓn cña t×nh h×nh níc nhËn ®¹i diÖn vµ b¸o c¸o víi ChÝnh phñ níc m×nh. - §Èy m¹nh quan hÖ h÷u nghÞ vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ.... Tõ nã chøc n¨ng trªn ta cã thÓ thÊy c¸c chøc n¨ng cã tÇm quan träng rÊt lín ®èi víi viÖc b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña Nhµ níc, ph¸p nh©n, c«ng d©n níc m×nh còng còng nh trong viÖc thóc ®Èy quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a c¸c níc. Trong khi ®ã nh©n viªn ngo¹i giao lµ ngêi trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ã vµ ®Ó hoµn thµnh nh÷ng träng tr¸ch mµ m×nh g¸nh v¸c CPQT ®· ghi nhËn cho viªn chøc ngo¹i giao cã quyÒn u ®·i vµ miÔn trõ kh«ng ph¶ilµ ngo¹i lÖ cña níc nµy giµnh cho níc kh¸c mµ m×nh ®îc ¸p dông chung cho ph¹m vi toµn cÇu trªn c¬ së nguyªn t¾c "cã ®i cã l¹i".

C©u 21:Tr×nh bµy vai trß cña Liªn hîp quèc trong viÖc g×n gi÷ hoµ b×nh vµ an ninh quèc tÕ?LHQ lµ mét tæ chøc quèc tÕ lín nhÊt hiÖn nayvíi sù gia t¨ng cña gÇn 200 quèc gia ®· t¹o nªn nh÷ng mèi liªn hÖ h÷u nghÞ gióp đỡ nhau cïng ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ tÝnh chÊt LHQ cã vai trß rÊt lín

21

trong viÖc duy tr× hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi. Vai trß nµy dîc thÓ hiÖn qua c¸c khÝa c¹nh sau ®©y:1.Vai trß thùc hiÖn th«ng qua lÞch sö h×nh thµnh cña LHQ-Đầu năm 1945 khi chiến tranh thế giới 2 sắp kết thúc hội nghị tam cương(Anh, Mỹ, Xô) họp tại Yanta Miền nam Liên xô đã quyết định thành lập ra 1 tổ chức Liên hợp quốc để duy trì hoà bình và an ninh thế giới.-Để thực hiện nghị quyết trên ngày 25/4-26/4 năm 1945 đại biểu 50 nước trên thế giới đã họp tại Xan phan xixcô để thông qua hiến chương Liên hợp quốc và thành lập tổ chức liên hợp quốc.-Ngày 24/10/45 quốc hội của 5 nước lớn Liên Xô, Mỹ,Anh,Pháp, Trung quốc, đã thông qua ban hiến chương và ngày 24/10 trở thành ngày thành lập Liên hợp quốc.-Trong hiến chương liên hợp quốc quy định mục đích cao nhất là nhằm duy trì hoà bình, an ninh thế giới, thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị hợp tác giữa các dân tộc, các nước trên cơ sở tôn trọng quyền bình đẳng giữa các dân tộc và nguyên tắc dân tộc tự quyết.Như vậy lịch sử thành lập của liên hợp quốc cũng phần nào nói lên quy luật vận động tiến bộ của thế giới trong việc hướng tới 1 nên hoà bình và an ninh trên toàn thế giới.+Mặt lý thuyết thì liên hợp quốc cũng có vai trò to lớn trong việc giữ gìn và duy tri hoà bình, an ninh trên thế giới thông qua các cơ quan và nguyên tắc hoạt động của mình.-Trong nguyên tắc hoạt động đã nêu lên vai trò to lớn của luên hợp quốc. +Nguyên tắc chủ quyền, bình đẳng giữa các quốc gia và quyền dân tộc tự quyết.+Nguyền tắc tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chủ quyền của tất cả các nước.+nguyền tắc giải quyết các trành chấp quốc tế bằng phương pháp hoà bình.+Nguyên tắc chung sống hoà bình và sự nhất trí giữa 5 cường quốc.+Liên hợp quốc không can thiệp vào công việc nội vụ của quốc gia nào.2.Vai trß c¶u LHQ thÓ hiÖn th«ng qua nh÷ng chøc n¨ng, nhiÖm vô, môc ®Ých ho¹t ®éng còng nh hÖthèng c¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña tæ chøc nµy.-Cã thÓ nãi môc ®Ých lín nhÊt cña LHQ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng lµ duy tr× hoµ b×nh vµ an ninh quèc tÕ trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi tËpthÓ cã hiÖu qu¶ ®Ó phßng ngõa vµ lo¹i trõ mèi ®e do¹ hoµ b×nh, cÊm mäi hµnhvi x©m lîc vµ ph¸ ho¹i hoµ b×nh kh¸c; ®iÒu chØnh hoÆc gi¶i quyÕt c¸c vô tranh chÊp hoÆc nh÷ng t×nh thÕ cã tÝnh chÊt quèc tÕ. Cã thÓ ®a ®Õn sù ph¸ ho¹i hoµ b×nh b»ng ph-¬ng ph¸p hoµ b×nh theo óng nguyªn t¾c c¶uc«ng lý vµ ph¸p luËt quèc tÕ.-Víi môc ®Ých nµy LHQ ®· trë thµnh bøc dµo ng¨n chÆn chiÕn tranh ®æ vµo c¸c níc mét c¸ch v÷ng ch¾c, nã to¹ nªn søc m¹nh ®oµn kÕt gi÷a c¸c d©ntéc u chuéng hoµ b×nh trªn thÕ giíi ®Ó chèng l¹i nh÷ng ©mmu g©ychiÕn cã c¬ héi thùc hiÖn ý ®å th«n tÝnh cña m×nh.-Tæ chøc LHQ ra ®êi ®· thóc ®Èy mèi quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©ntéc trªn c¬ së t«n träng nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vµ tù quyÕt c¶uc¸c d©n téc vµ ¸p dông nh÷n g biÖn ph¸p phï hîp kh¸c ®Ó cñng cè hoµ b×nh thÕ giíi.

22

-THùc hiÖn sù hîp t¸c quèc tÕ trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ vÒ kinh tÕ-x· héi, v¨n ho¸ vµ l·nh ®¹o, khuyÕn khÝch **sù t«n träng c¸c quyÒn cña con ngêi.-LHQ cßn trë thµnh trung t©m phèi hîp hµnh ®éng cña c¸c d©ntéc, nh»m ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých nãi trªn ®ÆcbiÖt lµ vÊn ®Ò g×n gi÷ hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi.*Vai trß duy trr× hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi cña LHQ ®îc thÓ hiÖn th«ng qua ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan c¶utæ chøc LHQ ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng cña Héi ®ång b¶o an cã vai trß trùc tiÕp trong viÖc duû t× hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi, hội đồng bảo an lóc ®Çu sÏ khuyÕn khÝch c¸c bªn gi¶i quyÕt xung ®ét b»ng ph¬ng ph¸p hoµ b×nh khikh«ng cßn mÒm dÎo ®îc n÷a th× sÏ trõng ph¹t nhÑ lµ c¾t ®øt quan hÖ ngo¹igiao, baov©y cÊm vËn kinh tÕ vµ ë møc nÆng lµ trõng ph¹t b»ng qu©n sù.Cßn c¬ quan §¹i Héi ®ång lµ c¬ quan lín nhÊt cña LHQ nhng lµ gi¸n tiÕp thùc hiÖn vai trß gi÷ g×n hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi, nh÷ng nguyªn t¾c chung vÒ hîp t¸c dÓ duy tr× hoµ b×nh kÓ c¶ ®Ó gi¶i trõ qu©n sù vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c.-Vai trò của liên hợp quốc được thể hiện cụ thể ở từng cơ quan của nó trong đó quan trọng nhất là hợp đồng bảo an liên hợp quốc, đây là cơ quan quan trọng nhất hoạt động thường xuyên chịu trách nhiệm chính về duy trì nền hoà bình, an ninh quốc tế mọi nghị quyết của hội đồng bảo an phải được thông qua bởi 5 thành viên thường trực.-Bên cạnh đó là đại hội đổng lien hợp quốc là hội nghị của tất cả các hội viên họp 1 năm 1 lần để thảo luận và giải quyết các vấn dề có liên quan đến hiến chương quy định.+Ban thư ký là cơ quan hành chính của liên hợp quốc đứng đầu là tổng thư ký do đại hội đồng bầu ra.+Ngoài ra liên hợp quốc còn hàng trăm tổ chức thành viên, các tổ chức này đều có vai trò quan trọng trong việc duy trì hoà bình và an ninh quốc tế.+Về mặt thực tế qua 53 năm hoạt động, thì liên hợp quốc đã có trên 185 nước thành viên, đây là tổ chức quốc tế lớn nhất có vị trí quan trọng nhất, nó đóng góp quan trọng vào việc giữ gìn hoà bình và an ninh thế giới, thúc đẩy giải quyết các tranh chấp bằng phương pháp hoà bình trong đó giải quyết được 85 xung đột khu vực, 77 xung đột giữa các quốc gia, biên giới... liên hợp quốc còn phát triển các mối quan hệ giao lưu hợp tác về kinh tế, chính trị, văn hoá và giúp đỡ các nước đang phát triển.

C©u 22: Tr×nh bµy quy chÕ cña thÒm lôc ®Þa? T¹i sao nãi thÒm lôc ®Þa lµ quyÒn chñ quyÒn cña quèc gia ven biÓn.

* KN: ThÒm lôc ®Þa lµ vïng ®¸y vµ lßng ®Êt díi ®¸y biÓn ngoµi l·nh h¶i kÐo dµi tõ nhiªn cña ®Êt liÒn cña quèc gia ven biÓn ®Õn mÐp ngoµi cña r×a lôc ®¹i hoÆc ®Õn 200 h¶i lý tÝnh tõ ®êng c¬

23

së ®Ó ®o chiÒu réng l·nh h¶i khi mÐp ngoµi r×a lôc ®Þa kh«ng kÐo ra ®Õn chiÒu réng* Quy chÕ ph¸p lý: - Cã quyÒn chñ quyÒn vÒ mÆt th¨m dß vµ khai th¸c c¸c nguån lîi thiªn nhiªn cña thÒm lôc ®Þa. - Quèc gia ven biÓn cã toµn quyÒn trong viÖc cho phÐp vµ ®iÒu chØnh viÖc th¨m dß, khoan thÒm lôc ®Þa... - Quèc gia ven biÓn cã toµn quyÒn trong viÖc tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó b¶o vÖ m«i trêng,*- Ngoµi ra: quyÒn tù do bay, tù do ®Æt d©y c¸p, èng dÉn ngÇm. * T¹i sao nãi thÒm lôc ®Þa lµ quyÒn chñ quyÒn cña quèc gia ven biÓn. - Mét trong nh÷ng nguyªn t¾clµm nÒn t¶ng x©y dùng luËt biÓn quèc tÕ "biÓn c¶ lµ tµi s¶n chung cña nh©n lo¹i, ¸p dông cho c¶ c¸c níc cã biÓn vµ kh«ng cã biÓn" TÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu cã quyÒn tù do biÓn c¶. XuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c nµy th× biÓn c¶ kh«ng thÓ chØ lµ thuéc vÒ quèc gia ven biÓn, mµ trªn ®ã lîi Ých cña c¸c quèc gia kh¸c còng ®îc ®¶m b¶o. - Tõ nh÷ng quy chÕ ph¸p lý trªn ta thÊy: §©y lµ vïng biÓn lìng cùc, cã nghÜa lµ quèc gia ven biÓn cã quyÒn chñ quyÒn trªn mét sè lÜnh vùc, nhng quèc gia kh¸c còng cã quyÒn tù do hµng h¶i, tù do hµng kh«ng, tù do ®Æt èng d©y c¸p ... ChÝnh yÕu tè nµy lµm cho quèc gia ven biÓn kh«ng cã cq hoµn toµn ®Çy ®ñ trong vïng thÒm lôc ®Þa mµ chØ cã quyÒn chñ quyÒn ®èi víi vïng ven biÓn ®ã. C©u 23: (Bµi kiÓm tra)C©u 24: H·y tr×nh bµy KN, nguyªn nh©n, c¸ch gi¶i quyÕt xung ®ét PL trong * vµ ®iÒu chØnh quan hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi. * Nguyªn nh©n: - Cã quanh hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi mµ kh«ng ®îc ®iÒu chØnh b»ng quy ph¹m thùc chÊt thèng nhÊt. - Cã sù kh¸c nhau vÒ néi dung cô thÓ gi÷a PL cña c¸c níc còng nh cã sù kh¸c nhau trong viÖc gi¶i thÝch vµ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh gièng nhau vÒ h×nh thøc. * Ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt: - X©y dùng vµ ¸p dông quy ph¹m thùc chÊt thèng nhÊt: C¸c chñ thÓ CP kÝ kÕt c¸c ®iÒu íc quèc tÕ nhÊt ®Þnh trùc tiÕp x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn tham gia quan hÖ x· héi, còng nh c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi.Khi gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh tõ quan hÖ DS cã yÕu tè níc ngoµi, cq cã thÈm quyÒn còng nh c¸c bªn ®¬ng sù c¨n cø ngay vµo gp thùc chÊt thèng nhÊt cã trong ®iÒu íc quèc tÕ hoÆc tËp qu¸n quèc tÕ ®Ó ¸p dông, kh«ng cÇn ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chän PL cña níc nµy hay PL níc kh¸c ¸p dông. §©y lµ ph¬ng ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt

24

- X©y dùng vµ ¸p dông xung ®ét thèng nhÊt: + ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy khi kh«ng cã ph¬ng ph¸p x©y dùng vµ ADQP thùc chÊt thèng nhÊt. C¸c quèc gia ph¶i chän luËt trªn c¬ së sù chØ dÉn cña qp xung ®ét thèng nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo. + ViÖc x©y dùng c¸c QP nµy b»ng c¸ch c¸c chñ thÓ CPQT kÝ kÕt c¸c ®iÒu íc quèc tÕ ®a ph¬ng hoÆc song ph¬ng. - X©y dùng vµ ¸p dông quy ph¹m xung ®ét quèc gia+ C¸c cq cã thÈm quyÒn còng nh c¸c bªn tham gia quan hÖ ph¶i tiÕn hµnh chän PL cña níc nµy hoÆc PL cña níc kh¸c ®Ó ¸p dông. Trªn c¬ së ®ã míi x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ t¹i kÌm theo. + X©y dùng b»ng c¸ch mçi quèc gia tù x©y dùng vµ ban hµnh VBPL cña m×nh theo thñ tôc luËt ®Þnh cho quèc gia ®îc quyÕt ®Þnh - ¸p dông nguyªn t¾c "LuËt ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ x· héi t-¬ng tù"Trong nh÷ng trêng hîp c¸c quan hÖ d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi mµ kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña 3 lo¹i trªn th× ¸p dông lo¹i nµy. Cq cã thÈm quyÒn cña quèc gia cã tr¸ch nhiÖm lùa chän mét PL cña quèc gia nµo ®ã hoÆc cña chÝnh m×nh ®Ó ¸p dông. ViÖc ¸p dông nguyªn t¾c nµy ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c b¶o lu trËt tù c«ng céng. NghÜa lµ sÏ kh«ng ¸p dông nguyªn t¾c nµy nÕu hËu qu¶ cña viÖc ¸p dông tr¸i víi nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL C©u 25: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm TPQT* Kh¸i niÖm: (C©u 13)* §Æc ®iÓm ®iÒu chØnh: C¸c quan hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi. Bao gåm:

- QHDS- QH h«n nh©n gia ®×nh- QH lao ®éng - QH KT, th¬ng m¹i- QH tè tông cã tÝnh chÊt DS

- Nh÷ng trêng hîp sua ®îc coi lµ yÕu tè n¬c ngoµi: + Cã ngêi níc ngoµi hoÆc ph¸p nh©n nícngoµi hoÆc Nhµ níc

níc ngoµi tham gia+ Kh¸ch thÓ cña QHXH lµ TS tån t¹i ë níc ngoµi+ sù kiÖn ph¸p lý lµ c¨n cø x¸c lËp, thay ®æi hoÆc chÊm døt

quan hÖ x¶y ra ë níc ngoµi. 2. Chñ thÓ TPQT- C¸ nh©n, ph¸p nh©n- Nhµ níc - DT ®ang ®Êu tranh nh»m giµnh quyÒn tù quyÕt. - T/c quèc tÕ liªn ChÝnh phñ - T/c quèc tÕ phi ChÝnh phñ

25

3. C¸c lo¹i quy ph¹m: + Quy ph¹m xung ®ét quèc gia - Quy ph¹m xung ®ét quèc gia- QP xung ®ét thèng nhÊt. + QP thùc chÊt- QP thùc chÊt thèng nhÊt.- QP thùc chÊt quèc gia + QP tè tông4. Nguån TPQT: + §iÒu íc quèc tÕ+ TËp qu¸n quèc tÕ+ VBPL quèc gia + TËp qu¸n, tiÒn lÖ ph¸p quèc gia 5. Ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh+ Ph¬ng ph¸p thùc chÊt+ Ph¬ng ph¸p xung ®ét C©u 26: T¹i sao nãi quèc gia lµ chñ thÓ ®Æc biÖt trong TPQT?* Chñ thÓ cña TPQT bao gåm: - C¸ nh©n, ph¸p nh©n: V× quan hÖ d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi lµ quan hÖ chñ yÕu gi÷a c¸c c¸ nh©n, ph¸p nh©n víi nhau ë c¸c níc kh¸c nhau. - D©n téc ®ang ®Êu tranh nh»m thùc hiÖn quyÒn tù quyÕt d©n téc: C¸c d©n téc ®ang ®Êu tranh giµnh quyÒn tù quyÕt d©n téc còng cã quan hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù víi c¸ nh©n, ph¸p nh©n n-íc ngoµi: kÝ kÕt hîp ®ång mua b¸n, thuª mín TS ...- T/c QT liªn ChÝnh phñ: §©y lµ chñ thÓ kh«ng ph¶i ®l vµ cã chñ quyÒn tham gai vµo quan hÖ DS cã yÕu tè níc ngoµi kh«ng ®îc quyÒn miÔn trõ t ph¸p mét c¸ch ®¬ng nhiªn vµ tuyÖt ®èi nh quèc gia chØ ®îc hëng trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh. - T/c QT phi ChÝnh phñ: Lµ c¸c hiÖp héi ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trªn c¬ së PL mét níc vµ hëng t c¸ch ph¸p nh©n theo ph¸p luËt níc ®ã. Khi tham gia vµo qu¶n lý t/c nµy kh«ng ®îc hëng quyÒn miÔn trõ TP v× T/c nµy kh«ng mang chñ quyÒn quèc gia vµ còng kh«ng cã c¸c quyÒn mang tÝnh chñ quyÒn quèc gia Cã ®Þa vÞ ph¸p lý ngang hµng víi ph¸p nh©n, c¸ nh©n.* Quèc gia lµ chñ thÓ cña TPQT lµ v×: Nhµ níc kh«ng tham gia th-êng cuyªn quan hÖ TPQT ®/c, mµ khi tham gia quanh hÖ x· héi, Nhµ níc vÉn gi÷ cq cña m×nh, kh«ng ph¶i bªn ®¬ng sù b×nh ®¼ng víi c¸ nh©n, ph¸p nh©n. - Trong thùc tÕ Nhµ níc tham gia c¸c quan hÖ x· héi nhÊt ®Þnh thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña TPQT: Quan hÖ mua b¸n, thuª mín, thõa kÕ TS...

26

- Khi tham gia, Nhµ níc ®îc hëng quy chÕ ph¸p lý ®Æc biÖt. Nhµ níc ®îc hëng quyÒn miÔn trõ TP tuyÖt ®èi cm ®êng th¬ng lîng ngo¹i giao gi÷a c¸c Nhµ níc. - QuyÒn miÔn trõ TP tuyÖt ®èi cßn thÓ hiÖn: Khi TA cña níc ngoµi ®îc sù ®ång ý cña mét níc kh¸c xÐt xö tranh chÊo, th× TA níc ®ã kh«ng ®îc ¸p dông biÖn ph¸p cìng chÕ b¶o ®¶m s¬ bé ®èi víi ®¬n kiÖn hoÆc b¶o ®¶m thi hµnh ph¸n quyÕt cña TA TS cña Nhµ níc ®îc hëng quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m. * XuÊt ph¸t tÝnh ®Æc thï TPQT: xuÊt hiÖn xung ®ét PL vµ ®Ó gi¶i quyÕt xung ®ét cã nhiÒu ph¬ng ph¸p, trong ®ã cã ph¬ng ph¸p x©y dùng vµ ¸p dông qp thùc chÊt vµ QP xung ®ét quèc gia. - QP xung ®ét quèc gia- QP thùc chÊt quèc gia. C©u 27: Tr×nh bµy kh¸i niÖm, nguyªn nh©n c¬ b¶n cña hiÖn tîng xung ®ét PL * Kh¸i niÖm, nguyªn nh©n (C©u 24)* T¹i sao nãi trong TPQT ®Æt ra vÊn ®Ò "Chän LuËt" Sù xuÊt hiÖn quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn ®Õn hiÖn tîng hai hay nhiÒu hÖ thèng PL cïng cã kh¶ n¨ng nh nhau trong viÖc ®iÒu chØnh quan hÖ ®ã. Nhng kh«ng thÓ ®ång thêi cïng ¸p dông hai hay nhiÒu PL kh¸c nhau ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi. §©y lµ hiÖn tîng mµ TPQT gäi lµ xung ®ét PL. Mét trong nh÷ng ph-¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó gi¶i quyÕt xung ®ét PL lµ ph¬ng ph¸p xung ®ét, thùc chÊt lµ x©y dùng vµ ¸p dông QP xung ®ét. Kh¸c víi QPPL th«ng thêng, QP xung ®ét kh«ng trùc tiÕp quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cho c¸c bªn tham gia quan hÖ mµ chØ thùc hiÖn nhiÖm vô chän ra hÖ thèng PL nµo sÏ ®îc ¸p dông. §©y lµ lý do t¹i sao TPQT ®Æt ra vÊn ®Ò "chän luËt".* ViÖc chän luËt dùa trªn sù chØ dÉn cña QP xung ®ét, hoÆc nÕu Pl c¸c bªn cho phÐp th× c¸c bªn cã thÓ tháa thuËn chän luËt ®Ó ¸p dông ®èi víi giao dÞch mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi. C©u 28: H·y tr×nh bµy sù cÇn thiÕt vµ thÓ thøc ¸p dông PL níc ngoµi trong TPQT* Sù cÇn thiÕt ¸p dông PL níc ngoµi. - Thùc tiÔn TPQT cho thÊy ë bÊt k× níc nµo khi gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi lµ tÊt yÕu kh«ng thÓ tr¸nh khái. V× kh«ng cã qp thùc chÊt thèng nhÊt ®Ó ®iÒu chØnh mäi quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi nªn viÖc ¸p dông c¸c QP xung ®ét ®Ó gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét PL lµ ®¬ng nhiªn. ViÖc ¸p dông c¸c QP xung ®ét lµ sù thõa nhËn PL níc ngoµi cã thÓ ®îc ¸p dông ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi. ¸p dông PL níc ngoµi theo chØ dÉn cña QP xung ®ét lµ ®Æc thï cña TPQT- ViÖc cho phÐp ADPL níc ngoµi trong nh÷ng trêng hîp nhÊt ®Þnh ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ cã yÕu tè níc ngoµi mµ kh«ng ph¶i lµ

27

nghÜa vô ph¸p lý cña quèc gia, mµ lµ mét quyÕt ®Þnh hoµn toµn tù nguyÖn cña quèc gia trªn c¬ së chñ quyÒn quèc gia nh»m thùc hiÖn yªu cÇu kh¸ch quan ph¶i b¶o vÖ chÝnh quyÒn cña * quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, ph¸p nh©n níc m×nh. - TPQT cho thÊy nÕu TA chØ ¸p dông PL níc m×nh ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ trªn mµ kh«ng tÝnh ®Õn trêng hîp cô thÓ ph¶i ¸p dông ph¸p luËt níc ngoµi th× viÖc xö lý tranh chÊp kh«ng mang l¹i kÕt qu¶ c«ng b»ng. Trong nh÷ng trêng hîp cô thÓ viÖc ¸p dông ph¸p luËt níc ngoµi ®Ó ®iÒu chØnh nh÷ng mèi quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi lµ cÇn thiÕt kh¸ch quan. Tuy nhiªn viÖc ¸p dông ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c t«n träng cq quèc gia vµ b×nh ®¼ng chñ quyÒn quèc gia. * ThÓ thøc ¸p dông ph¸p luËt níc ngoµi: + ¸p dông ph¸p luËt níc ngoµi theo sù chØ dÉn cña QP xung ®ét. §©y lµ nhiÖm vô cña c¸c cq cã thÈm quyÒn vµ c¸c ®¬ng sù. ViÖc ¸p dông ph¸p luËt níc ngoµi cã thÓ theo sù chØ dÉn cña QP xung ®ät quèc gia hoÆc qp xung ®ét thèng nhÊt. Trong trêng hîp c¶ QP xung ®ét quèc gia vµ qp xung ®ét thèng nhÊt mµ quèc gia ®ã kÝ kÕt hoÆc tham gia còng ®iÒu chØnh mét quan hÖ x· héi cô thÓ cã yÕu tè níc ngoµi th× ADQP xung ®ét thèng nhÊt. §©y lµ nguyªn t¾c tù nguyÖn thùc hiÖn cam kÕt QT trong CPQT. + Khi ADQP xung ®ét, nÕu QP xung ®ét q® XDPL cña níc do c¸c bªn ®¬ng sù lùa chän th× ®©y lµ quyÒn cña c¸c bªn ®¬ng sù. C¸c cq cã thÈm quyÒn ph¶i ADPL cña níc mµ ®¬ng sù lùa chän. + Khi ADPL níc ngoµi ®îc AD, c¸c cq cã thÈm quyÒn ph¶i ADPL níc ngoµi mét c¸ch ®ång ®Çy ®ñ. NghÜa lµ AD tÊt c¶ c¸c VBPL hiÖn hµnh cña níc ngoµi cã liªn quan ®Õn lo¹i quan hÖ ®ang cÇn ®iÒu chØnh còng nh AD c¶ tËp qu¸n, tiÒn lÖ ¸n cña níc ngoµi. + Khi PL níc ngoµi ®îc AD, ph¶i ®îc b® PL níc ngoµi ®îc gi¶i thÝch vµ AD nh ®îc gi¶i thÝch vµ AD ë níc, n¬i PL ®ã ®îc ban hµnh+ Trong trêng hîp kh«ng thÓ AD ®îc néi dung cña PL níc ngoµi, c¸c cq cã thÈm quyÒn nªn ADPL níc m×nh ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh gi÷a c¸c ®¬ng sù. C©u 29: Kh¸i niÖm tè tùng quèc tÕ vµ vÊn ®Ò x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña TA trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi trong TPQT. *Kh¸i niÖm: Tè tông DS quèc tÕ lµ tæng hîp c¸c quy ®Þnh cña PL vÒ tr×nh tù, thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp mang t/c DS cã yÕu tè n-ícngoµi vµ viÖc b¶o ®¶m thi hµnh c¸c b¶n ¸n cña TA vÒ c¸c tranh chÊp ®ã. * ViÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng tè tông lu«n ®îc thùc hiÖn tríc khi gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét PL.

28

- Theo dÊu hiÖu quèc tÞch cña c¸c bªn: Trong c¸c tranh chÊp mµ mét hoÆc c¶ hai bªn ®¬ng sù cã cïng quèc tÞch, th× TA ph¶i x¸c ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö c¸c tranh chÊp ®ã. - Theo dÊu hiÖu l·nh thæ: ViÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn "xÐt xö qu¸ tr×nh" dùa trªn c¬ së c¸c dÊu hiÖu chung vÒ viÖc ph©n ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö cña TA níc ®ã. Khi x¸c ®Þnh dÊu hiÖu nµy, tríc tiªn vµ quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh n¬i c tró cña bÞ ®¬n. - Theo n¬i hiÖn diÖn cña bÞ ®¬n VÊn ®Ò x¸c ®Þnh thÈm quyÒn TA trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS quèc tÕ lu«n lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p. Xu thÕ lµ tiÕn tíi th¶o thuÈn, kÝ kÕt c¸c hiÖp íc ®a ph¬ng còng nh song ph¬ng ®Ó thèng nhÊt c¸c dÊu hiÖu x® thÈm quyÒn cña TA trong viÖc "xÐt xö quèc tÕ". ViÖc x® thÈm quyÒn TAVN cha ®îc PL quyÕt ®Þnh cô thÓ vÒ dÊu hiÖu chung. ë ViÖt Nam toµ ¸n cÊp tØnh, TP trùc thuéc TW lµ TA cã thÈm quyÒn xÐt xö c¸c vô ¸n DS cã yÕu tè níc ngoµi. Trong mét sè lÜnh vùc cô thÓ c¸c dÊu hiÖu x® thÈm quyÒn xÐt xö quèc tÕ ®îc ghi trong c¸c VBQPPL. C©u 30: T¹i sao ph¶i ®Æ ra vÊn ®Ò c«ng nhËn vµ cho thi hµnh ph¸n quyÕt cña níc ngoµi trong TPQT? Tr×nh bµy nh÷ng q® c¬ b¶n cña PLVN vÒ vÊn ®Ò nµy?* VÒ nguyªn t¾c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña TA chØ cã hiÖu lùc trªn ph¹m vi l·n thæ quèc gia n¬i nã ®îc tuyªn, do ®ã muèn ¸p dông trªn l·nh thæ cña quèc gia kh¸c th× ph¶i ®îc quèc gia nµy c«ng nhËn. Bªn c¹nh ®Êy còng cÇn lý gi¶i nguyªn nh©n dÉn ®Õn hiÖn t-îng tån t¹i trong TPQT: b¶n ¸n ®îc tuyªn ë quèc gia nµy nhng l¹i thùc hiÖn trªn l·nh thæ cña quèc gia kh¸c. - Nh ®· tr×nh bµy ®èi tîng ®iÒu chØnh cña TPQT lµ nh÷ng quan hÖ DS, h«n nh©n vµ gia ®×nh, lao ®éng, kinh tÕ, th¬ng m¹i vµ tè tông mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi. - Do nh÷ng yÕu tè níc ngoµi trong ®ã lµm cho c¸c quan hÖ do TPQT ®iÒu chØnh vît ra ngoµi ph¹m vi kh«ng gian hiÖu lùc PL cña mét quèc gia liªn quan ®Õn Ýt nhÊt lµ 2 quèc gia, ®Õn 2 hÖ thèng PL. NÕu c¸c QHXH ®ã kh«ng ®îc ®iÒu chØnh b»ng QP thùc chÊt thèng nhÊt, th× vÊn ®Ò ¸p dông QP h×nh thøc, biÖn ph¸p chÕ µi ¸p dông ®èi víi bªn ®¬ng sù, cã hµnh vi vi ph¹m PL VËy xung ®ét Ph¸p luËt lµ hiÖn tîng PL cña hai hay nhiÒu quèc gia cïng cã thÓ ®îc ¸p dông ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi. - ViÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS cã yªu tè níc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng tè tùng lu«n ®îc thùc hiÖn tríc khi gi¶i quyÕt xung ®ét PL. Th«ng thêng, viÑc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña TA trong gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS quèc tÕ thùc hiÖn theo 3 híng: - Theo dÊu hiÖu quèc tÞch- Theo dÊu hiÖu l·nh thæ

29

- Theo n¬i hiÖn diÖn cña bÞ ®¬n*ë ViÖt Nam TA cÊp tØnh, TP trùc thuéc TW lµ TA cã thÈm quyÒn xÐt xö c¸c vô ¸n DS cã yÕu tè níc ngoµi. Khi x¶y ra tranh chÊp bªn ViÖt Nam, bªn níc ngoµi cã thÓ tho¶ thuËn víi nhau vÒ thÈm quyÒn xÐt xö cña mét TA nµo ®ã. Trong mét sè vô ¸n cô thÓ th× thÈm quyÒn xÐt xö thuéc TAVN. Trong mét sè trêng hîp mét hoÆc hai bªn lµ t/c hoÆc c¸ nh©n níc ngoµi th× tranh chÊp do TAND HN hoÆc TAND TPHCM xÐt xö theo yªu cÇu cña nguyªn ®¬n. ViÖc xÐt xö ®îc th«ng qua c¸c ®iÒu íc mµ c¸c bªn kÝ kÕt víi níc ngoµi, ®Æc biÖt trong c¸c ho¹t ®éng t¬ng trî TP. *, h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi; c«ng nhËn ngêi mÊt tÝch hoÆc chÕt vµ x¸c nhËn sù kiÖn ph¸p lý... C©u 31: Tr×nh bµy h×nh thøc AD PL níc ngoµi trong TPQT? (C©u 28)* T¹i sao khi AD PL níc ngoµi, cq Nhµ níc cã thÈm quyÒn chØ ¸p sông PL vÒ néi dung?C©u 32: Tr×nh bµy thÓ thøc vµ hiÖu lùc cña viÖc ¸p dông PL níc ngoµi trong TPQT?* Tr×nh bµy thÓ thøc (c©u 28)*HiÖu lùc: Mét sè vÊn ®Ò ¶nh hëng, t¸c ®éng hiÖu lùc cña viÖc ADPL níc ngoµi. VÊn ®Ò b¶o lu trËt tù c«ngcéng: lµ b¶o vÖ nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL níc mét níc. Do ®ã sÏ kh«ng ADPL níc ngoµi nÕu hËu qu¶ cña viÖc ADPL níc ngoµi tr¸i víi nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL n-íc ®ã. - VÊn ®Ò lÈn tr¸nh PL: Lµ hiÖn tîng c¸c ®¬ng sù dïng c¸c thñ ®o¹n kh¸c nhau nh thay ®æi n¬i c tró, thay ®æi quèc tÞch ... ®Ó lÈn tr¸nh khái sù chi phèi cña hÖ thèng PL mµ ®¸nglÏ ra ph¶i ®îc AD ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ cña hä. - VÊn ®Ò dÉn chiÕu ngîc trë l¹i vµ dÉn chiÕu tíi PL cña níc thø ba: Lµ viÖc QP xung ®ét cña níc nµy dÉn chiÕu ®Õn PL níc ngoµi ®Ó AD, QP xung ®ét cña níc ngoµi ®ã l¹i dÉn chiÕu ngîc trë l¹i ®Ó AD. DÉn chiÕu tíi níc thø ba lµ viÖc QP xung ®ét cña níc nµy dÉn chiÕu ®Õn PL níc ngoµi ®i ¸p dông, QP xung ®ét cña níc ngoµi ®ã l¹i dÉn chiÕu ®Õn PL cña níc thø ba ®Î AD. - VÊn ®Ò cã ®i cã l¹i: Nguyªn t¾c nµy ®îc ¸p dông kh¸ phæ biÕn trong quan hÖ quèc tÕ, ®Æc biÖt trong quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ, ngo¹i giao. Nã ®îc ghi nhËn trong LuËt cña tõng quèc gia vµ c¶ trong c¸c ®iÒu íc quèc tÕ. Trong TPQT hiÖu lùc cña QP xung ®ét kh«ng bÞ h¹n chÕ hoÆc bÞ ¶nh hëng bëi nguyªn t¾c nµy v× viÖc AD PL níc ngoµi kh«ng ph¶i lµ nghÜa vô ph¸p lý cña mçi quèc gia mµ lµ yªu cÇu cña chÝnh mçi quèc gia trong qu¸ tr×nh b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh, cña c«ng d©n, ph¸p nh©n níc m×nh trong giao lu DS quèc tÕ.

30

C©u 33: T¹i sao ®Æt ra vÊn ®Ò "b¶o lu trËt tù c«ng céng" b¶o vÖ ADPL níc ngoµi trong TPQT? ViÖc b¶o lu ®Æt ra trong nh÷ng trêng hîp nµo. * §Ó gi¶i quyÕt xung ®ét PL nh¨m thóc ®Èy giao lu kinh tÕ - d©n sè ph¸t triÓn, TPQT thõa nhËn cã nh÷ng trêng hîp nhÊt ®Þnh PL níc ngoµi sÏ ®îc AD ®Ó gi¶i quyÕt (theo chØ dÉn cña QP xung ®ét vµ do c¸c bªn lùa chän nÕu PL cña c¸c bªn cho phÐp). Tuy nhiªn vÒ nguyªn t¾c PL cña quèc gia nµo th× chØ cã hiÖu lùc trªn l·nh thæ quèc gia ®ã, muèn AD trªn l·nh thæ quèc gia kh¸c ph¶i ®îc quèc gia nµy chÊp thuËn. Vµ viÖc chÊp thuËn ®ã ®îc thùc hiÖn th«ng qua nguyªn t¾c b¶o lu trËt tù c«ng céng, tøc lµ PL níc ngoµi sÏ ®îc ¸p dông nÕu viÖc ¸p dông vµ hÖ qu¶ cña viÖc ¸p dông kh«ng tr¸i víi nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL n¬i nã sÏ ®îc XD. §ång thêi mét quèc gia cã hoµn toµn quyÒn tõ chèi viÖc ADPL níc ngoµi nÕu viÖc AD vµ hÖ qu¶ cña nã x©m h¹i ®Õn nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL níc ®ã. * ViÖc ADPL níc ngoµi "b¶o lu trËt tù c«ng céng" ®îc AD trong 2 tr-êng hîp - Mét lµ: theo sù chØ dÉn cña QP xung ®ét- Hai lµ: Do c¸c bªn lùa chän nÕu PL c¸c bªn cho phÐpC©u 34: Xung ®ét PL trong TPQT ®îc gi¶i quyÕt nh thÕ nµo? Theo anh (chÞ) c¸ch gi¶i quyÕt nµo lµ u viÖt nhÊt?* Xung ®ét PL trongTPQT ®îc gi¶i quyÕt ntn? (c©u 24)* Theo anh (chÞ) c¸ch gi¶i quyÕt nµo lµ u viÖt nhÊt, t¹i sao?Theo em th× viÖc c¸ch gi¶i quyÕt AD quy ph¹m thùc chÊt thèng nhÊt, lµ u viÖt nhÊt, v×: - NÕu xayra c¸c tranh chÊp mang t/c DS cã yÕu tè níc ngoµi mµ AD c¸ch gi¶i quyÕt XD vµ ADQP xung ®ét thèng nhÊt th× ®©y lµ ph-¬ng ph¸p ®îc thùc hiÖn khi kh«ng cã qp thùc chÊt thèng nhÊt. V× QP xung ®ét thèng nhÊt kh«ng qui ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo ®èi víi c¸c bªn ®¬ng sù vi ph¹m PL. Do ®ã lµm cho viÖc AD vµ XDQP xung ®ét thèng nhÊt lµ rÊt phøc t¹p vµ khã kh¨n. - NÕu cã c¸c hµnh vi vi ph¹m PL x¶y ra mµ ta AD biÖn ph¸p XD vµ AD quy ph¹m xung ®ét quèc gia, th× ®©y còng gÇn gièng QP xung ®ét thèng nhÊt, chóng kh«ng quyÕt ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo mµ chØ quyÕt ®Þnh viÖc chän PL cña níc nµy hoÆc PL cña níc kia ®Ó AD quan hÖ mang t/c DS cã yÕu tè níc ngoµi. §©y còng lµ ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt rÊt phøc t¹p, ®©y lµ ph¬ng ph¸p phøc t¹p nhÊt. C¸c cq cã thÈm quyÒn còng nh c¸c bªn tham gia quan hÖ ph¶i tiÕn hµnh chän PL cña níc nµy níc kia ®Ó theo sù chØ dÉn cña qp xung ®ét. Trªn c¬ së ®ã míi x¸c ®Þnh ®îc quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn ®¬ng sù còng nh c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo. - NÕu AD nguyªn t¾c "LuËt ®/c c¸c mèi quan hÖ t¬ng tù" th× ®©y lµ ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt mµ khi kh«ng cã c¶ 3 ph¬ng ph¸p trªn míi

31

¸p dông. NÕu ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy th× nã kh«ng chÝnh x¸c vµ kh«ng tho¶ m·n ®îc c¸c yeu cÇu cña c¸c bªn v× ®©y chØ lµ AD "LuËt t¬ng tù". V× mçi quèc gia cã nÒn v¨n ho¸, x· héi, kinh tÕ, chÝnh trÞ kh¸c nhau nªn c¸c qp PL còng kh¸c nhau, do ®ã nÕu AD luËt t¬ng tù th× còng kh«ng phï hîp víi níc nä níc kia. Tõ nh÷ng ®iÓm trªn ta thÊy ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt AD vµ XD quy ph¹m thùc chÊt thèng nhÊt lµ u viÖt nhÊt còng bëi chÝnh b¶n chÊt, néi dung cña ph¬ng ph¸p nµy. V× viÖc XDQP nµy lµ c¸c chñ thÓ cña CPQT kÝ kÕt c¸c ®iÒu íc quèc tÕ nhÊt ®Þnh trùc tiÕp quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô c¸c bªn còng nh quyÕt ®Þnh c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ DS cã yÕu tè n-íc ngoµi. Khi gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t inh tõ quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi, c¬ quan cã thÈm quyÒn còng nh c¸c bªn ®-¬ng sù c¨n cø ngay vµo. QP nµy cã trong ®iÒu íc quèc tÕ hoÆc tËp qu¸n quèc tÕ ®Ó AD, kh«ng cÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chän LuËt cña níc nµy hay LuËt cña níc kh¸c. V× vËy viÖc gi¶i quyÕt xung ®ét b»ng ph¬ng ph¸p XD vµ AD qp thùc chÊt thèng nhÊt lµ hiÖu qu¶ nhÊt C©u 35: T¹i sao l¹i ®Æt ra vÊn ®Ò ADPL níc ngoµi trong TPQT?*TPQT ®Æt ra vÊn ®Ò ADPL níc ngoµi lµ xuÊt ph¸t tõ hiÖn tîng xung ®ét PL. Nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn hiÖn tîng xung ®ét PL lµ. - Cã quan hÖ mang t/c DS cã yÕu tè níc ngoµi mµ kh«ng ®îc ®iÒu chØnh b»ng qp thùc chÊt thèng nhÊt. QH mang tÝch chÊt DS cã yÕu tè níc ngoµi lµm cho Ýt nhÊt PL cña 2 quèc gia ®Òu cã thÓ AD ®Ó ®/c quan hÖ ®ã.- Cã sù kh¸c nhau vÒ néi dung cô thÓ gi÷a PL cña c¸c níc còng nh cã sù kh¸c nhau trong c¸ch gi¶i thÝch vµ AD nh÷ng q®Þnh gièng nhau vÒ h×nh thøc. NÕu chØ cã nguyªn nh©n thø nhÊt mµ kh«ng cã nguyªn nh©n nµy th× còng kh«ng xuÊt hiÖn hiÖn tîng xung ®ét PL. V× khi néi dung cô thÓ cña PL c¸c n¬c ®Òu gièng nhau vµ viÖc gi¶i thÝch vµ AD nh÷ng quyÕt ®Þnh gièng nhau vÒ h×nh thøc còng gièng nhau th× ADPL cña níc nµo còng ®Òu nh nhau nÕu kh«ng cã Nhµ níc nµy còng kh«ng xuÊt hiÖn hiÖn tîng xung ®ét PL.C¸ch gi¶i quyÕt xung ®ét PL hiÖu qu¶ lµ XD vµ AD qp xung ®ét thèng nhÊt, tøc lµ chän ra hÖ thèng PL níc nµo sÏ ®îc AD, chÝnh v× thÕ viÖc ADPL níc nµo lµ sù chØ dÉn cña QP xung ®ét chø kh«ng ph¶i theo ý chÝ chñ quan cña cq cã thÈm quyÒn thô lý vô ¸n vµ kh«ng ph¶i lóc nµo LuËt còng ®îc AD gi¶i quyÕt lµ luËt cña níc cã cq thô ¸n. Câu36: Phân tích sự khác biệt giữa cơ cấu quy phạm xung đột trong tư pháp quốc tế và cơ cấu của quy phạm pháp luật nói chung và giải thích vì sao lại có sự khác biệt đó ?

32

*Quy phạm xung đột là loại quy phạm đặc biệt gồm có 2 bộ phận: phần phạm vi và phần hệ thuộc.-Phần phạm vi là phần quy định quy phạm xung đột này được áp dụng với loại quy phạm tư pháp nào: Quan hệ sở hữu hay thừa kế tài sản, quan hệ trái vụ trong hợp đồng hay quan hệ trái vụ ngoài hợp đồng, quan hệ giữa cha mệ, con cái hay quan hệ giữa vợ và chồng…-Phần hệ thuộc: là phần quy định pháp luật của nước nào được áp dụng để điều chỉnh loại luật nơi sở tại của tài sản hay luật nơi ký hợp đồng, luật nơi đăng ký kết hôn hay luật nơi cư trú của vợ chồng…Trong thực tế pháp luật tư pháp quốc tế cho thấy cùng 1 phạm vi but có thể sử dụng nhiều hệ thuộc khác nhau.*Quy phạm pháp luật nói chung có cơ cấu:-Quy phạm pháp luật là những quy tắc xử sự có tính chất bắt buộc chung do Nhà nước ban hành hoặc thừa nhận thể hiện ý chí của Nhà nước bảo đảm thực hiện nhằm mục đích điều chỉnh các quan hệ xã hội.-Cơ cấu quy phạm pháp luật 3 phần:+Phần giả định: được hiểu là những tình huống hoàn cảnh, điều kiện có thể xảy ra trên thực tế, được nhà làm luật dự kiến trước trong quy phạm pháp luật mà nếu các chủ thể rơi vào hoàn cảnh đó thì phải xử sự như ở phần định.+Quy định là bộ phận chính của quy phạm phpáp luật mà xác định quy tắc xử sự cho những chủ thể mà nằm trong tình huống, hoàn cảnh đã được nêu ở giả định.+Chế tài: là bộ phận quy phạm pháp luật chỉ ra những biện pháp tác động của Nhà nước áp dụgn đối với các chủ thể không thực hiện hoặc thực hiện không đúng yêu cầu của pháp luật.Trong thực tế có thể khuyết 1 trong 3 điiêù kiện của quy phạm pháp luật.*Sự khác biệt đó bởi bản chất của 2 cơ cấu quy phạm là khác nhau.Cơ cấu quy phạm pháp luật là cơ cấu chỉ áp dụng trong phạm vi lãnh thổ quốc gia và các thành viên sống trên lãnh thổ quốc gia đó.Còn cơ cấu quy phạm xung đột áp dụng đối với các chủ thể dân sự có yếu tố nước ngoài.Cơ cấu của quy phạm pháp luật nói chung bao gồm 3 bộ phận: quy định, giả định, chế tài.Cơ cấu quy phạm xung đột bao gồm 2 bộ phận: phạm vi và phần hệ thuộc.

Câu37:Tại sao lại xuất hiện vấn đề xung đột pháp luật trong tư pháp quốc tế? có những cách giải quyết xung đột pháp luật?Xung đột pháp luật là hiện tượng đặc thù lớn nhất và cũng là vấn đề cơ bản nhất của tư pháp quốc tế, hay nói cách khác nhiệm vụ trong tâm của tư pháp quốc tế là tìm ra mọi biện pháp đã giải quyết xung đột pháp luật. Muốn giải quyết xung đột 1 cách hữu hiệu nhất, trước là chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng xung đột pháp luật.1.Có quan hệ mang tính chất dân sự có yếu tố nước ngoài mà không được điều chỉnh bằng quy phạm thực chất thống nhất.Quan hệ mang tính chất dân sự có yếu tố nước ngoài làm cho pháp luật ít nhất nhất 2 quốc gia đều có thể được áp dụng để điều chỉnh quan hệ đó. Đây là hiện tượng xung

33

đột pháp luật. Nhưng nếu chí có khía cạnh đó thì cũng không phát sinh xung đột pháp luật nếu như quan hệ đó được điều chỉnh bằng quy phạm thực chất thống nhất.2.Có sự khác nhau về nội dung, cụ thể giữa pháp luật của các nước cũng như có sự khác nhau trong việc giải thích và áp dụng những quy định giống nhau về hình thức.Nếu chỉ có nguyên nhân thứ nhất mà không có nguyên nhân này thì cũng không xuất hiện xung đột pháp luật. Vì khi nội dung cụ thể của pháp luật của các nước đều giống nhau và việc giải thích và áp dụng những quy định giống nhau và về hình thức cũng giống nhau thì áp dụng pháp của nước nào cũng đều như nhau.Tóm lại từ hay nguyên nhân làm phát sinh hiện tượng xung đột pháp luật và 2 nguyên nhân đó bổ sung cho nhau mà không thể thiếu 1 trong 2.*Phương pháp giải quyết hiện tượng xung đột pháp luật.1.Xây dựng và áp dụng quy phạm thực chất thống nhất.Việc xây dựng và áp dụng quy phạm thực chất thống nhất bằng cách các chủ thể của công pháp quốc tế ký kết các điều ước quốc tế nhất định, trực tiếp quy định quyền và nghĩa vụ các bên tham gia, cũng như các biện pháp chế tài kèm theo để điều chỉnh quan hệ mang tính chất dân sự có yếu tố nước ngoài.Các tiếp quán quốc tế có chứa đựng quy phạm thực chất thống nhất.Khi giải quyết 1 tranh chấp phát sinh, các cơ quan có thẩm quyền, các bên căn cứ ngay vào quy phạm thực chất thống nhất có trong điều ước quốc tế để áp dụng, không cần việc phải chọn pháp luật của nước nào để áp dụng. Đây là cách giải quyết hiệu quả nhất.2.Xây dựng và áp dụng quy phạm xung đột thống nhất:Các quy định có thẩm quyền, cũng như các bên đương sự phải chọn luật trên cơ sở sự chỉ dẫn của quy phạm xung đột thống nhất bằng cách các chủ thể công pháp quốc tế ký kết các điều ước quốc tế song phương hoặc đa phương.3.Xây dựng và áp dụng quy phạm xung đột quốc gia.Quy phạm này cũng không trực tiếp quy định quyền và nghĩa vụ và các biện pháp chế tài kèm theo mà chỉ quy định việc chọn pháp luật của nước này hoặc pháp luật của nước khác để áp dụng, các cơ quan có thẩm quyền, cũng như các bên tham gia quan hệ phải tiến hành chọn pháp luật để áp dụng trên cơ sở sự chỉ dẫn của quy phạm xung đột.Hiện nay đây là cách giải quyết xung đột pháp luật chủ yếu, vì mối quốc gia có 1 hệ thống bao gồm rất nhiều quy phạm xng đột của mình, chúng có thể nằm trong 1đạo luật riêng hoặc nằm trong các văn bản quy phạm pháp luật khác.4.Áp dụng nguyên tắc “Luật điều chỉnh các quan hệ tương tự”Các quan hệ mang tính dân sự có yếu tố nước ngoài ngày cacng phát triển đa dạng, do đó có quan hệ mà không có quy phạm điều chỉnh, mà không thể bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các chủ thể tham gia, do đó cơ quan có thẩm quyền của quốc gia lựa chọn 1 pháp luật của nước nào đó hoặc của chính mình để áp dụng. Việc lựa chọn theo nguyên tắc “Luật điều chỉnh các mối quan hệ tương tự”.

Khẳng định đúng sai:1. Công nhận trong LQT có ý nghĩa sáng tạo ra chủ thể mới của LQT

Sai: có 4 loại chủ thể của LQT không có loại chủ thể nào hình thành từ công nhận, dù có công nhận hay không công nhận thì nếu thỏa mãn đủ các yếu tố để trở thành chủ thể của LQT sẽ là chủ thể của LQT.

34

2. Các quốc gia mới thành lập thì phải được các quốc gia khác công nhận thì mới trở thành chủ thể của luật quốc tếSai, tương tự câu 1

3. Các quốc gia được quyền bảo lưu các điều khoản của điều ước quốc tế phù hợp với lợi ích của quốc gia mìnhĐúng, LQT hình thành trên cơ sở tự nguyện của các chủ thể tuy nhiên bào lưu ở đây được hiểu là không tham gia vào các điều khoản của DUQT mà quốc gia cho là không phù hợp.

4. Tên gọi của điều ước quốc tế thể hiện giá trị của điều ước quốc tế đóSai, tên gọi không có ảnh hưởng gì đến DUQT

5. Điều ước quốc tế có hiệu lực kể từ thời điểm các quốc gia thỏa thuậnĐúng, DUQT do các chủ thể của LQT lập nên họ có thể thỏa thuận về thời gian của DUQT trừ các thỏa thuận về bên biên giới lãnh thổ thì tồn tại vĩnh viễn.

6. Thời hạn có hiệu lực của điều ước quốc tế dài hay ngắn do luật quốc tế quy địnhSai, tương tự câu 5

7. Luật quốc tế là ngành luật không có hiến pháp Đ8. Luật quốc tế là ngành luật không có cơ quan lập pháp Đ9. Luật quốc tế là ngành luật không có bộ máy cưỡng chế Đ

35