1

Ludzie i statki Żeglugi Warszawskiej

(lata 1960-1992)

Autor niniejszego opracowania kpt. ż.ś ST. Fidelis.

Jakby w błądzącej po rzece mgle, widzę w oddali czasów, przesuwające się

przed mymi oczyma sylwetki białych parowców i postacie ludzkie, które znałem

i zapamiętałem.

Niniejsze opracowanie, pragnę poświęcić Tym, których już nie ma w śród

nas, wyrażając im wdzięczność i głęboki szacunek, jak też zachować ich w

głębokiej pamięci. A tym wszystkim marynarzom, którzy jeszcze depczą tę

ziemie, chcę przypomnieć o statkach i ich załogach Żeglugi na Wiśle, i Żeglugi

Warszawskiej z przed półwiecza. Powtarzające się w tym opracowaniu

nazwiska marynarzy, to skutek rotacji załóg na przełomie lat 1960/1970,

wynikającej z przeobrażania się Żeglugi Warszawskiej to znaczy – ginące białe

parowce pasażerskie jak również tabor holowniczy, sukcesywnie zastępowany

był jak się w tedy mówiło ,,Nowoczesną flotą pchaną”, zresztą nie tylko w

Żegludze Warszawskiej. W miejsce białych parowców w chodziły do służby

biale motorowce typu ,,Goplana”, a w miejsce tylno i bocznokołowych

parowców, w chodziły szare Żubry i Łosie, a pod koniec lat 1970/1980, żółte

,,Koziorożce”. W żegludze na Odrze, również jakże piękne, romantyczne

parowce sukcesywnie zastępowane były beemkami ,,Turami”, ,,Bizonami’’ i

,,Muflonami’’.

Personel administracyjny Ż.W:

2

Dyrektorzy: Tadeusz Skonieczny, Andrzej Cieśliczak

z-ca; Władysław Sikora,- eksploatacja, Zbigniew Sokołowski -techniczny

księgowy –Kieś, główna kadrowa Teresa Chodkiewicz,

kier działu pasaż. Marian Rusak, kier działu handlowego –Aleksander Milkie.

Od lewej: insp. Żegl. M.Cholewa, kier. Inspekt. Żegl. F. Bleja, marynarz:St. Fidelis, kpt. Z. Kołaczyński, marynarz:

K. Maciąga, kpt. J. Szwech, kier. Kadr ŻW.T. Chodkiewicz, kier. Portu praskiego: A.Skubis, kpt. B.Chojnowski,

sternicy: J. Misiak i A. Szczęsny.

Główny mechanik; Janusz Kazikowski, Andrzej Serkies, Kazimierz

Cieszkowski.

Załogowy- Eugeniusz Znamięcki,kasjer- Barbara Szewczyk, mag główny

Stanisław Sadziński, jego pomocnik Władysław Wróbel, BHP-owcy:

Jędrzejewski, Antoni Jarocki.

Kapitan portu praskiego- Aleksander Skubis, bosman-Piotr Krzyżanowski

Dział wyposażenia floty –Zbigniew Skibiński , Jozef Przewożny,Oboiski.

Dział inwestycji- Edmund Szmit, główny dyspozytor floty Jerzy Borkowski,

Tomasz Borkowski, centrala telefoniczna Krystyna Fidelis.

Dworzec wodny na Wiśle: B. Bogdaszewski, Jerzy Gula ,Waldemar

Matraszek, bileterka p. Stefcia, przystaniowy p .Wierzbicki i Antoni Kramek z

Kłudzia.

Dworzec wodny na Solcu.

3

Dworzec pomocniczy: „Miner” przystaniowy Ignacy Styliński z Warszawy.

Port Żerań –kier Waldemar Matraszek, dyspozytor Tadeusz Kos.

Ekspozytury Rejonowe Ż.W:

Płock- kier –Bolesław Fijałkowski, dyspozytorzy –Adam Karasiewicz, Jan

Frede .Przystań dla statków-przystaniowy Witold Piotrowski, [piecia] p.

Maciejewski i p. Iwański [wąchal] z Murzynowa.

Kier. Portu na Radziwiu- W.Wysokiński, dyspozytor Zbigniew Kania.

Ekspozytura Rej. W Puławach- Stanisław Skorek, przystaniowy Antoni Wnuk

Przystań [barka] w Kazimierzu n / Wisłą- przystaniowy Stanisław Nowakowski

[bij dziada].

Baza remontowa Ż.W. w Płocku - kier- A.Serkies, Zdzisław Zajdel, Zdzisław

Kotarski , Kazimierz Rutowski ,Ryszard Swat.

Ekspozytura rejonowa Ż.W we Włocławku: kier. Aleksander Szutowicz,

dyspozytor Jerzy Perkowski, Sławek, bileterka Barbara Szutowicz.

Przystań na Wiśle-przystaniowy Jan Nawrocki, i p.Skibiński z Dobrzynia.

Przystań w Ciechocinku; barka, przystaniowy p. Michał Lewandowski z

Włocławka.

Przystań w Nowym Dworze Mazowieckim na Wiśle – przystaniowy

Wincenty Borkowski z Czerwińska i mar Jerzy Fidelis z Czerwińska. [barka]

Czerwińsk n/ Wisłą przystań na Wiśle; barka, na lądzie poczekalnia –

przystaniowi: Józef Piekut, Fabijański i Podenkiewicz.

Przystań w Wyszogrodzie: Franciszek Kowalski.

Przedstawicielem Ż.W w Sandomierzu był prac. Żegl. Krakowskiej p.

Ciechanowski .

4

Przedstawicielem Ż.W w Grudziądzu był pracownik Ekspozytury Ż.Bydgoskiej

p. Gerard Wysiecki.

Białe parowce i ich załogi

- S/P „Bałtyk” – zbudowany w Gdańsku 1928r w barwach żeglugi od 1954r .

Wycofany z ruchu w 1973r, jego „zwłoki” można odnaleźć w Rynii nad

Zalewem Zegrzyńskim.

Załoga : 1959r –Kpt. Jerzy Żukowski z Płocka, 1961r-kpt. Józef Jankowski z

Radziwia.

Załoga górna Edward Jakubowski-z Kępy Choteckiej, Jan Olszanowski- z

Karolewa, Aleksander Misiak – z Duninowa, Zygmunt Łątkowski – Skoki

Duże, Franciszek Sztenderewicz- z Kamiona, Władysław Włodarczyk-z Płocka.

Dolna załoga: majster: Kazimierz Karwowski z Warszawy, pomocnik

mechanika: Henryk Cebula z Wólki Profeckiej koło Puław, palacze: Henryk

Zawadewicz z Wychodźca, Antonii Danielak z Warszawy, Stefan Łakomy z

Radziwia, Leon Kowalski z Karolewa. Bufetowa Janina Dąbrowska.

5

„Bałtyk” w Płocku.

„Bałtyk” w porcie płockim.

- S/P „Pstrowski” – zbudowany w 1914r w Rosji, ex „Strumień”, ex ,,Ataman”

ex ,,Kaniowczyk”,ex ,,Bella”,ex ,,Belgia”,ex ,,Generał Sikorski”. W 1964r

został wycofany ze służby z przeznaczeniem na koszarkę „Alicja”, złomowany

w 1970r w bazie żegl. war. w Płocku.

Załoga: Długoletnim kapitanem był kpt. Leon Borowski z Włocławka.

Załoga górna ; sternik Karol Borowski z Włocławka, Antoni Szczęsny z

Wyszogrodu, Stanisław Baczyński ze Skoków Dużych. W załodze pływał

również na przełomie lat 50-tych p. Adam Reszka, późniejszy wychowawca

młodych pokoleń w warszawskiej szkole żeglugi, także były dyrektor Urzędu

Żeglugi w Warszawie.

Dolna załoga: majster: Cezary Rzeszotarski z Włocławka (na którym

hitlerowcy prowadzili doświadczenia), jego zastępcą był Leon Żółtowski z

Duninowa. Palacze: Stanisław Rewerski z Popłacina, Stanisław Niewiadomski z

Duninowa i Andrzej Fidelis z Czerwińska.

6

Mój brat Andrzej Fidelis- pracował jako palacz na „Pstrowskim”

- S/P „Feliks Dzierżyński” zbudowany w warszawskiej stoczni na Solcu w

1913-1925r, nadano mu nazwę „ Polska” a od 1931r zmieniono mu nazwę na

„Halka”. Był to jeden z piękniejszych parowców pasażerskich na Wiśle.

Podczas okupacji ,zatopiony na wys. warszawskiej Cytadeli. Po odbudowaniu w

1950r wszedł do eksploatacji pod nazwą „Feliks Dzierżyński”.

Załoga: kpt. Józef Szwech z Murzynowa, któremu zawdzięczam moją przygodę

z żeglugą wiślaną.

7

Załoga górna ; sternicy Jan Misiak z Duninowa, Czesław Gwiazda ze Ździarki

koło Czerwińska, Jerzy Grodzicki z Płocka, marynarze Eugeniusz Zaczkowski

z Czerwińska, Józef Cytryniak z Wilgi, Zdzisław Muszyński z Duninowa.

Dolna załoga: majster: p. Buchwaic (Bródka) z Warszawy, pomocnik

mechanika: Jerzy Szulczewski z Duninowa, palacze ;Jan Dudka, Leon

Kowalski z Karolewa, Tadeusz Kowalski z Czerwińska.

Ten statek nazywaliśmy „Matysiaki”.

S/P ,,Feliks Dzierżyński’’ , obsługiwał linie W-wa-Gdańsk ,Fundusz Wczasów

Pracowniczych” pt. ,,Pracujesz na lądzie odpoczywaj na wodzie’’ .

- S/P „Ludwik Waryński”- bliźniacza jednostka „ Feliksa Dzierżyńskiego”. W

1925r nadano mu nazwę „ Francja, która 14 września 1939r została zatopiona

przez własną załogę na wys. Dobrzykowa koło Płocka. Odbudowany wszedł na

linię Warszawa-Gdańsk w 1950r jako S/P „Ludwik Waryński”.

Załoga górna ;kpt. Paweł Wiśniewski z Radziwia, zastępca: Henryk Białecki z

Dobrzykowa, sternik Stanisław Kułaga z Piotrawina, bosmanem był ;

Kazimierz Strąk z Woli Brwileńskiej mar; Zygmunt Chojnowski z Radziwia z

ksywką „ Piszczek” ( z uwagi na jego dziecięcy, piskliwy głos, kiedy mierzył

głębokość wody na dziobie statku), marynarz: Stanisław Kawalec z Radziwia.

Załoga dolna: majster: Jan Kajdas z Radziwia, palacz: Wacław Wituski z

Radziwia i Ireneusz Krzemiński z Duninowa, Jan Sztenderewicz z Kamiona.

„Ludwik Waryński” został wycofany w 1963r z eksploatacji i przeznaczony na

koszarkę pod nazwą „Anna”, którą złomowano w 1976r na Żeraniu. W latach

60-tych, obsługiwał „Fundusz czasów pracowniczych” Pt. „Pracujesz na lądzie,

odpoczywaj na wodzie.”

-S/P ,,Gen. Świerczewski’’- ex ,,Stanisław’, po wojnie wszedł do służby w

1948r.Był to jeden z ładniejszych białych parowców, był również najdłużej

pływającym parowcem boczno kołowym w Ż.W, jego ,,zwłoki’’ leżą w

Jadwisinie nad zalewem zegrzyńskim. Załoga górna: kpt. Kazimierz Olszewski

z Płockich Rybaków, jego z-cą był Mieczysław Olszanowski z Karolewa

,sternik- Zygmunt Latkowski ze Skoków Dużych, bosman-Andrzej

Miłosz i marynarz: Waldemar Suwała z Duninowa.

Załoga dolna: majster : Szałkowski z Borowiczek, palacze: Zygmunt Dolman z

Płocka, Jan Kamiński z Duninowa, Zygmunt Fabiszewski z Radziwia.

8

Ostatnim kapitanem na s/p ,,Gen Świerczewski’’ był Jędrzej Krysztowski z

Płockich Rybaków.

St. Fidelis na „Generał Świerczewski”

-S/P ,,Traugutt’’ex ,,Goniec’’ ex ,,NUR’’, zbudowany w 1926r w Elblągu, to

statek legenda, którego mimo wielu starań, aby zachować go dla historii żeglugi

parowej na rz. Wiśle, nie udało się go ocalić. Po kilkuletnim postoju na

pochylni bazy remontowej w Płocku w 1996r zginął w ogniu stoczniowych

palników ,mimo figurowania na liście ,,jako zabytek techniki’’. Skończył swój

żywot mając 70-letnią historię.

Załoga górna: kpt. Jerzy Gołębiewski z Płocka, z-ca kpt Kazimierz

Olszanowski z Karolewa , sternik – Andrzej Krysztowski z Płocka, ster,

Zdzisław Pełnikowski z Nowej Wsi ,bosman: Kazimierz Sztenderewicz z

Kamiona, kontrolerem był Edmund Wiećkiewicz z Włocławka.

Załoga dolna: Wiecznie uśmiechnięty p. majster Józef Flak z Radziwia[

pasjonat pocztowych gołębi]

Pomocnik .mech. Stefan Łakomy z Radziwia.

Palacze; Edward Gościniak z Radziwia, Józef Pańka z Duninowa, Jan Sosiński

z Zakroczymia.

9

Traugutt „statek do Młocin”

Mijanie się „Żubra W-09” z „Trauguttem” na Wiśle.

Na zdjęciu : ST. Fidelis.

-S/P ,,Racławice’’- zwane przez nas ,,pegeery”. Statek pasażersko-towarowy

dla ludu pracującego, niekiedy chodził jako statek kursowy W-wa -Włocławek,

zbudowany w stoczni Płockiej w 1907 roku, a wycofany ze służby 1973 roku.

Statek duży, ale maszyna tylko 75 KM, słaba , chcąc przyśpieszyć trzeba było

włączyć „dziada” [otworzyć więcej pary].

Załoga: kpt. Józef Piekut z Czerwińska, kpt. Wawer z W-wy, kpt. Wincenty

Michnowski z Włocławka, Jan Meliński z Wychódzca, ostatnim kpt. był

Mieczysław Olszanowski z Karolewa.

Sternicy; Czesław Król z Błonia, Tomasz Żukowski z Płocka

Maryn; Mieczysław Szatkowski z Murzynowa, Czesław Zalewski z Miączyna,

Danek Tokarski z Miączynka.

Załoga dolna: majster: Stanisław Figuła z W-wy.

POM mech –Zygmunt Wyrzykowski, palacze; Zygmunt Fabiszewski z

Radziwia, Czesław ,,Jabrzęć” z Kłudzia, Jan Kamiński z Duninowa.

10

-S/P ,,Julian Marchlewski” ex ,,Goniec 2’’ex ,,PFEIL’’, ex ,,Warneńczyk’’,

zbudowany w 1903 roku w Elblągu. Zatopiony podczas powstania w 1944r , w

1946 wydobyty i odbudowany w Płocku, nazwano go ,,Daszyński’’. Od 1953 r

nosił nazwę Julian Marchlewski’ w 1971 hol ,, Sandacz’’ i ,,Szczupak’’ z

holowały go do Bydgoszczy, a w 1974 r złomowany w Czarnkowie na Noteci.

Ostatnim kapitanem na J. Marchlewskim’’ był p. Bolesław Choinowski z

Radziwia , który miał ciekawe powiedzeni ,, gdzie kobita rządzi tam h…

błądzi’’, może dlatego, że często pływała z nim jego żona Frania

z-ca kpt. Aleksander Misiak z Duninowa, ster- Stanisław Baczyński ze Skoków

Dużych.

Załoga dolna: Majster: Franciszek Swat z Radziwia , zwany przez

żeglugowców ,,blaszka’’. Palacze: Julian Małkowski z Łomży, Jan Kamiński z

Duninowa, Józef Pańka z Duninowa.

-S/P ,,Kiliński’’, zapamiętałem ten zgrabny statek, jako kursowy na lini W-wa

Włocławek , Jego kapitanem był p. Jerzy Żukowski z Płocka

Sternik – Marian Krzemiński z Duninowa, bosman Jan Stolarczyk z Piotrawina

Załoga dolna: Majster; Józef Kalwasiński z Duninowa

Palacze; Wacław Wituski z Płocka, Ireneusz Krzemiński z Duninowa ,Zygmunt

Kamiński z Grodzisk- Kamion.

W latach 60 tych żegluga przekazała ,,Kilińskiego’’ Włocławskiemu MOSiR-

owi, a w latach 70 tych, stal u ujścia rzeki Drwęcy, następnie za dużej wody

osadzono go na lądzie i był wykorzystywany jako bar piwny itp, podobno

spłonął.

-S/P ,,Jarosław Dąbrowski’’ ex ,,Płocczanin’’, ex ,,Kraków’’. W1952 r.

nadano mu nazwę „J. Dąbrowski”. Obsługiwał linie W-wa-Włocławek,

Puławy-Sandomierz , niekiedy jako statek do Młocin.Wycofany ze służby w

1963r, z holowany z W-wy do stoczni Pleniewo w Gdańsku, gdzie po kilku

11

latach przyszło mu zginąć w ogniu stoczniowych palników. Kpt. „J.

Dąbrowskiego” był Stanisław Ciesielski z Czerwińska [sztajfa]

Sternicy: Paweł Cebula z Wólki Profeckiej k/ Puław, Ryszard Grodzicki z

Płocka, E. Pręgowski z Wychódzca. Bosman: Mirosław Ciesielski z Czerwińska

ST. Mar: Jerzy Gożliński z Tarnowa n/W, mar .Stanisław Fidelis z Czerwińska.

Załoga dolna: Majster: Izydor Prusakiewicz z Warszawy (pomidor)

Pomocnik mech.: Henryk Cebula z Wólki Profeckiej. Palacze: Władysław

Pawlik z Pole Jarentowskie, poniżej Piotrawina, Jan Lędzion, w późniejszych

latach był mechanikiem na ŻUBR W -02.

12

Marynarz St. Fidelis w drodze z Puław do Sandomierza, 1962r.

-S/P ,,Matejko’’ ex ,,Herold’’, był jednym z najmłodszych statków

pasażerskich. Zbudowany w1926r w Elblągu. Chodził na linii W-wa-

Włocławek, a w drugiej połowie lat 50 tych, obsługiwał Grudziądz Malbork-

Gdańsk, był najszybszym statkiem pasażerskim na Wiśle. To na tym parowcu

doświadczałem mych pierwszych, wtedy chłopięcych żeglugowych wrażeń,

które poprowadziły mnie wodnymi szlakami śródlądzia przez 45 lat pracy na

pokładach wiślanych statków.

Załoga: Kapitanowie: Jerzy Żukowski z Płocka, Józef Szwech z Murzynowa,

to im zawdzięczam mój żeglugowy, jakże piękny i długi życiorys. Sternicy: Jan

Meliński z Miączyna, Stanisław Kamiński z Wychódzca. Bosman: Edward

Jakubowski z Kępy Choteckiej, sternik: Eugeniusz Budnik z Wychódzca,

marynarze Stanisław Rozwora z Murzynowa, Wacław Mazurek z Płocka.

Ostatnim kapitanem ,, Matejki’’ był kpt Roman Misiak z Karolewa.

Załoga dolna: Majster: Henryk Marczak z Płocka, potrafił wygrywać melodie

na aluminiowym grzebieniu. Pomocnik mech.: Jerzy Szulczewski z Duninowa,

Stanisław Wasilewski z Duninowa, Władysław Szczęsny z Wyszogrodu.

Palacze: Andrzej Fidelis z Czerwinska, Grzegorz Michnowski z Włocławka, syn

kpt. z ,,Racławic’’, no i bufetowa p. Zosia, która tylko załodze sprzedawała

piwko na ,,kreche”.

W1965 r. wycofany ze służby.

-S/P . ,,Moniuszko’’ - po wojnie do eksploatacji wszedł w 1950 roku, był to

najstarszy z odbudowanych statków z budowanych w Elblągu, w 1885r,nadano

mu nazwę ,,Mazur’’, w czasie okupacji ,, Moewe”, zatopiony w1944 r,

następnie wydobyty i odbudowany nosił nazwę ,,Skawa”, a w 1953 już jako

,,Moniuszko’’, obsługiwał linie Puławy -Sandomierz, wycofany ze służby w

1963r ,do końca swoich dni chodził na ręcznym sterze. Ostatnim kapitanem p/s

,,Moniuszko’’, był p. Jan Czerwonka z Pole Jarentowskie (poniżej Piotrawina),

przed nim był kpt. Marian Śliwiński z Puław. Sternik: Jan Stolarczyk z

Piotrawina, marynarz: Jan Hołuj z Boisk, mechanik : Antoni Turczyn z

Piotrawina, pomocnik mech: Marian Cebula z Wólki Profeckiej k/ Puław.

Palacze: Henryk Kufel z Puław Henryk Karpiński z Puław. Marynarze: Edward

Łujak, Jan Mazurek z Kłudzia k/ Solca Sandomierskiego.

-S/P ,,Bartosz Głowacki’’ –ex ,,Grunwald’’ bardzo szybki statek pasażerski z

budowany w 1930r chodził również pod holunkiem, obsługiwał linie pasażerską

Warszawa-Włocławek. W czasie okupacji nosił nazwę ,, Tannenberg’’jego

13

szczątki [kadłub] wykorzystano jako przystań klubu wodniaków w Wierzbicy

na rzece Narew w zatoczce tzw. Łacha

Kapitan: Hieronim Suwała z Duninowa, Bolesław Choinowski z Radziwia ,

sternik Longin Choinowski z Radziwia, mechanik: Józef Kalwasiński z

Duninowa, pomocnik mech.: Karol Kalwasiński z Duninowa

Sternicy: Antoni Kowalski z Czerwińska, bosman Ryszard Choinowski z

Radziwia i Jan Matyńka ze Skoków. Wycofany ze służby w 1961r.

-S/P ,,Sowiński’’- jak go zapamiętałem, był zbliżony budową do s/p „Bartosza

Głowackiego”. Kapitanem tego statku był Antonii Ciesielski z Czerwińska.

Załoga pokładowa: bosm.Mirosław Ciesielski z Czerwińska, star . marynarz

Władysław Choinowski z Radziwia.

Załoga dolna: majster: p. Czarnas z Puław, palacze: Ireneusz Krzemiński z

Duninowa, Aleksander Wojciechowski z Warszawy. (większość załogi ulotniła

się z mej pamięci). Był to 11-ty parowiec pasażerski w ŻW.

14

Motorowe statki pasażerskie

- M/S ,,Syrena’’ zbudowana w Pleniewskiej stoczni w 1958r, do W-wy

przyprowadził ją kpt. Jan Meliński ,jako statek spacerowy dla

warszawiaków, później chodziła na linii Warszawa-Zalew Zegrzyński-

Pułtusk. W latach 60 tych ,,Syreną’’ dowodził kpt. Jędrzej Krysztowski

z Płocka. Mechanik- Zbigniew Powierza z Warszawy. Bosman-Jan

Zamojda z Warszawy, Ryszard Zajdel z Tarnowa.

Na początku lat 90 tych, ŻW sprzedała ,,Syrenę”, armatorowi w Starych

Sadach Robertowi Śliwińskiemu, do dziś pływa na Jeziorach Mazurskich ,

zmieniła się z białej na czerwoną nosi nazwę ,,Szeherezada”.

„Syrena” pod mostem średnicowym w Warszawie.

- M/S ,,Wodnik’’- zbudowany w plenienie w 1959r ,obsługiwał linie

Włocławek–Ciechocinek Toruń .

Załoga: Kpt. był p. Karol Borowski z Włocławka

Mechanik: Lechosław Młynarczyk z Włocławka. Marynarz: Hary Harendarski

z Bydgoszczy.Bufetowa Krystyna Borowska z Włocławka ,córka kpt Karola.

15

- M/S ,,Marzanna’’- zbudowana w stoczni Pleniewo w 1960 r.

Obsługiwała linie Puławy-Kazimierz i nadal obsługuje tą linię , ale u

prywatnego armatora p. Henryka Skoczka z Kazimierza.

Załoga: kpt. Jan Czerwonka z Pole Jarentowskie ,Henryk Piaseczny z Góry

Puławskiej i kpt. Walasek. Mechanik: Józef Kwaczała z Puław, Antoni Turczyn

z Puław. Bosman: Jan Hołuj z Kaliszan, Jan Mazurek z Kudzia .

- M/S ,,Świtezianka’’- zbudowana w stoczni Pleniewo w 1960r.

Obsługiwała linię Wocławek-Ciechocinek-Toruń. W połowie lat 70-tych

ŻW przekazała ją do Augustowa, którą prowadził kpt. Głowacki , z

Augustowa.

Załoga: kpt. Leopold Fabiszewski z Włocławka, mechanik: Teodor Lech z

Włocławka, Ryszard Giemza z Włocławka , bufetowa: Irena Ciechocińska.

- M/S „Wars”- zbudowany w stoczni Pleniewo w 1961r. Nigdy nie opuścił

Warszawy. Pływał na linii Warszawa-Zalew Zegrzyński-Pułtusk. Do dziś

pływa jako statek spacerowy w Żegludze stołecznej.

Załoga: kpt. Stefan Kalwasiński z Warszawy, kpt. Czesław Król z Błonia, kpt.

Józef Skwarski z Warszawy,mech Edward Łoś z Warszawy i mech Adam

Sawicki . Aktualnie tym statkiem dowodzi kpt. Wojciech Falkowski z

Czerwińska.

„Wars” na kanale żerańskim.

- M/S „Odetta”- zbudowana w stoczni Pleniewo w 1961r. Obsługiwała

linię Płock-Włocławek na początku lat 60tych oraz świadczyła spacery po

Wiśle dla miasta Płocka. W połowie lat 90tych sprzedana została p.

Tadeuszowi Gołębiewskiemu do obsługi gości hotelowych hotelu

16

„Gołębiewski” w Mikołajkach. W 1995r. po 30 latach miałem okazję

pływać na niej po jeziorach mazurskich.

Załoga: kpt. Zygmunt Kołaczyński z Warszawy, mechanik: Tolek Stolarczyk z

Ciechanowa, sternik: Jerzy Strąk z Brwilna, marynarzem był Stanisław Fidelis

z Czerwińska, bufetowa : p. Wiećkiewicz z Włocławka.

Aktualnie „Odetta” nosi nazwę „Grażyna” i dalej pływa po jeziorach

mazurskich.

- M/S „Odylia” – zbudowana w stoczni Pleniewo w 1961r. W latach 60

tych obsługiwała linię Grudziądz-Chełmno-Nowe Korzeniewo. Pod

koniec lat 60tych przyszła z Wisły pomorskiej i obsługiwała linię Płock-

Włocławek. Na początku lat 80tych została przekazana przez ŻW

Żegludze Mazurskiej w Giżycku i do dziś tam pływa.

Załoga: kpt. Antonii Kowalski z Czerwińska, kpt. Stanisław Kułaga z

Piotrawina, kpt. Bolesław Choinowski z Radziwia, kpt. Mieczysław

Olszanowski z Płocka, kpt. Jerzy Grodzicki z Płocka. Mechanik: Edward

Legawiec z Płocka, Stanisław Wasilewski z Duninowa, Stefan Łakomy z

Radziwia.

„Odylia” nadal pływa na jeziorach mazurskich i nie zmieniła swojej nazwy.

- M/S „Dziewanna” – zbudowana w stoczni Pleniewo w 1962r.

Obsługiwała linię Warszawa-Serock-Rynnia-Zegrze. Pełniła również rolę

statku spacerowego po Wiśle warszawskiej. (o ile mi wiadomo, aktualnie

pływa w Szczecinie).

Załoga: kpt. Tomasz Żukowski z Płocka, mechanik: Zygmunt Ryciak z Ząbek,

bosman: Zbigniew Romanowski z Miączyna.

W latach 1960/70 Żegluga Warszawska dysponowała trzema małymi statkami

pasażerskimi typu SP-45 do przewozów lokalnych. Były to:

„Jaskółka”- obsługiwała Ciechocinek.

Załoga: kpt. Eugeniusz Walewski z Czerwińska, mechanik: Wiesław Kośmiński

z Kazimierza nad Wisłą.

„Albatros”- obsługiwał Warszawę.

Załoga: kpt. Mieczysław Ekiert, kpt. Klemens Kalmasiński z Karolewa.

„Pelikan”- obsługiwał Płock.

Załoga: kpt. Zdzisław Pełnikowski z Nowej Wsi, mechanik: Franciszek Swat z

Radziwia.

Wodolot M/S „Małgosia”- obsługiwał linię Warszawa-Płock-Warszawa.

Odległość między W-wą a Płockiem pokonywał w ciągu 2 h.

Załoga: kpt. Tomasz Żukowski z Płocka, Józef Skwarski z Warszawy.

Mechanik: Sylwester Pawłowski z Warszawy.

Ze względu na duże zużycie paliwa po 2 sezonach żegluga zrezygnowała z

dalszej jego eksploatacji.

17

Parowe holowniki boczno-kołowe

P/S ,,Kujawy’’, ex ,,Konarski” to duży holownik parowy, z lekko

pochylonym kominem ku rufie, malowany -burty siwe ,tambory białe,

nazwa Kujawy opisana czerwonymi dużymi literami . Na początku lat

60tych, z holowano go do Bydgoszczy, gdzie obcięto tambory, poczym

przeholowano do portu w Krzyżu na Noteci, gdzie pełnił rolę magazynu.

Załoga: kpt.: Rozwora z Murzynowa po odstawieniu ,,Kujaw’’ przeniósł się do

Żegl Bydgoskiej gdzie kapitanował na holowniku parowym p/s ,,San’’

Majster ; Jan Kajdas z Radziwia. Sternik: Stefan Małkowski z Murzynowa.

Bosman: Zdzisław Muszyński [ mucha] z Nowego Duninowa. Marynarz:

Kazimierz Maciąga z Wychódzca.

Palacze ;Tadeusz Grzegorzewski [galambosz] z Czerwińska, Józef Flak

[pitok] z Radziwia ,Stanisław Niewiadomski ze Skoków Dużych.

P/S ,,Dunajec’’ ex ,,Wyspiański’, boczno kołowy holownik parowy

malowany na siwo, holował barki, na różnych relacjach w zależności od

potrzeb Żeglugi .

Na początku lat 60 tych odstawiony z eksploatacji ,po obcięciu tamborów

przeholowano go miejscowości Białobrzegi nad zalewem zegrzyńskim gdzie do

dziś pełni role przystani dla żaglówek, jachtów i ich żeglarskiej braci.

Z załogi p/s ,,Dunajec’’w mojej pamięci ostał się tylko kapitan Mierzejewski z

Dobrzykowa [wujo] .

Holowniki motorowe w Żegludze Warszawskiej

M/S ,,Warmia’’ ex,,Poliak” ,ex ,,Zimsen’’,ex ,,Lubecki”, ex ,,Karl Blumie”

18

W barwach ŻW jako motorowy bocznokołowiec m/s „Warmia” od 1956roku

był wykorzystywany w pociągach holowniczych na Wiśle do roku 1972 r . Siła

m/s ,,Warmia’’ to 300KM od remontu w 1958 r w Płocku.

Pierwszym kapitanem ,,Warmii” w firmie ,Lloyd Bydgoski SA w Bydgoszczy

był kpt Metody Przybytkowski z Bieńkówki km rz Wisły 796.

Natomiast pierwszym kapitanem w żegludze na Wiśle w Warszawie był p.

Wincenty Michnowski ur. w 1900 r. w Duninowie, dowodził Warmią do 1958r,

następnie przemusztrowany na stanowisko kapitana na p/s ,, Racławice’’.

Ostatnim kapitanem na ,,Warmi” był ur. w1911 w Jordanowie k/ Płocka kpt.

Wacław Kujawa , mechanik p. Strzelec z Płocka ,sternik Jerzy Kamiński z

Włocławka , bosman: Seklecki Duninowa i marynarz Leon Witkowski z

Płocka.

„Warmia” we Włocławku.

Kpt. Wincenty Michnowski przy sterówce „Warmii”.

19

Na m/s ,,Warmia’’, w późniejszym czasie pływali mech Edward Legawiec z

Płocka , mech Stefan Łakomy z Radziwia i mech Stanisław Wasilewski z

Duninowa.

Bolesław Błachnio z Żyzyna k /Puław , pływał jako starszy marynarz.

Po wycofaniu ze służby w 1972r Warmie sprzedano Fabryce Samochodów

Osobowych na Żeraniu , która po jakimś czasie osadziła Warmie na lądzie,

chyba i na szczęście nie skutecznie ,ponieważ miłośnikom Włocławka udało

się Warmie sprowadzić z Wierzbicy nad rzeką Narew , aż do Bydgoszczy w

celu szczytnym bo doprowadzić m/s ,,Warmie”, do stanu z przed czterdziestu

laty. Cel szczytny, ale jak się okazało nie realny, już tak w życiu jest, jak nie

wiadomo o co chodzi , to o pieniądze chodzi. Ostatnio słyszę iż Warmią

zainteresowała się prezydent Warszawy.

M/S ,,Jaworzno” ,ex ,,,Katowice’’, boczno kołowy holownik, zbudowany w

1930r, jego armator -A. Sapok ,w barwach Żeglugi na Wiśle w Warszawie od

1953,i Żeglugi Wa-wskiej chodził w holunkach od Grudziądza po Basonie do

1962r . Złomowany w 1964r.

Załoga: kpt. Stanisław Klima z Niepołomic , ster Stanisław Kamiński z

Wychódzca, następnym był kpt. Stefan Małkowski z Murzynowa, sternik:

Wiesław Borkowski z Czerwińska, mechanik: Mieczysław Siwek z Czerwińska,

pomocnik mechanika. : Stanisław Siwek z Czerwińska (z racji ciągłych rejsów

w górę Wisły, upatrzył sobie żonę w Kłudziu koło Solca Sandomierskiego).

Holowniki motorowe – śrubowce

M/S „Braniewo”- ex „Uwe”, zbudowany w Solcu Kujawskim i ukończony w

Płocku -1950r. Przebudowany na stoczni bazy remontowej w Płocku ze statku

pasażerskiego w 1965r, na piękny 300-konny holownik, malowany cały na biało

co rzadko się zdarza. W ŻW zatrudniony w holunkach na Wiśle od 1965r do

1977r.

Załoga: kpt. Jerzy Maciejewski z Płocka, sternik: Stanisław Smagieł z

Piotrawina, bosman: Eugeniusz Turkowski z Czerwińska, mechanik:

Mieczysław Siwek z Czerwińska, a w końcowej fazie jego eksploatacji

mechanikiem był Leszek Młynarczyk z Włocławka.

To piękny, duży i mocny holownik, silniki WOLA 2x150 KM.

M/S „Żuławy” – o mocy 150KM, ostatnim kapitanem był p. Jan Tornowski z

Jordanowa. Pływał ze swoim bratem Marianem Tornowskim jako sternik.

Mechanicy: Henryk Maćkiewicz z Czerwińska, Teodor Tymiński z Płocka,

Andrzej Żabik z Warszawy. Sternik: Jan Matyńka z Duninowa.

M/S „Nogat” – mały holownik o sile 150 KM, bardzo praktyczny ze względu

na niskie zanurzenie. Holował barki z faszyną na regulację górnej Wisły. W

20

powrotnej drodze zabierał barki załadowane kamieniem z Nasiłowa na regulacje

środkowej i dolnej Wisły.

Załoga: bardzo spokojny a jednocześnie dobry fachowiec kpt. Karol Borowski z

Włocławka, sternik: Stanisław Kamiński z Wychódźca. Po kpt. Karolu

Borowskim funkcję kapitana przejął Zygmunt Zambrzycki z Włocławka (były

pilot parowców na trasie Płock-Włocławek). A i ja w 1962r. na krótko trafiłem

na pokład M/S „Nogat”. Mechanik: Klemens Ocipka z Warszawy.

Holownik „Nogat” holował również barki ze żwirem na rzece Narwii z Gnojna

do Warszawy.

W porcie handlowym w Płocku pracował stary holowniczek „Karaś”,

zatrudniony przy wydobywaniu piasku na Wiśle (sprowadzał barki poznanianki

z Wisły do portu na Radziwiu)

Załoga: kpt. Klemens Karwasiński z Płocka, mechanik: Franciszek Swat z

Radziwia.

Holowniki HR -150

Przyszli porucznicy żeglugi. W tle od lewej: holowniki HR-150: Sandacz, Węgorz i Żuławy.

Od lewej: E. Wydra z Puław, A. Smagieł, St. Fidelis, W. Włodarczyk, B. Kopeć, E.Oprawka i Zaręba z RDW-

Warszawa.

21

M/S,,Sandacz’’- zbudowany w 1962 r w Krakowskiej Stoczni Rzecznej

Załoga: kpt.Leon Borowski z Włocławka. Mechanik: Józef Kwaczała z

Puław. Bosmani: Stanisław Fidelis z Czerwińska, Stanisław Baczyński ze

Skoków Dużych.

Po zmianie załogi: kpt. Stanisław Klima z Niepołomic, kpt. Stanisław

Kamiński z Wychodźca. Bosman: Ryszard Wiśniewski z Wychodźca.

M/S ,,Węgorz’’- kpt. Hieronim Suwała z Duninowa. Mechanik: Andrzej

Poszepczyński z W-wy.

M/S ,,Szczupak’’- kpt. Stefan Małkowski z Murzynowa. Mechanik: Leszek

Młynarczyk z Włocławka. Bosman: Antoni Hołuj z Piotrawina.

M/S ,,Łosoś’’ – kpt. Zygmunt Zambrzycki z Włocławka. Mechanik: Andrzej

Żabik z W-wy. Sternik: Antoni Smagieł z Piotrawina.

Te 150 konne holowniki wykorzystywane były na Wiśle i Narwi.

Małe holowniki portowe

Holownik manewrowy „Jaź”- obsługiwał port żerański. Kpt. Antoni

Ciesielski i Zbigniew Lesiuk z Warszawy.

Holownik manewrowy „Troć”- obsługiwał port F.E.B na Żeraniu. Kpt.

Stanisław Fidelis z Czerwińska, Franciszek Sztenderewicz z Kamiona i

mechanik: Jan Sosiński z Zakroczymia.

Barki ferdeczne ( berlinki ) w żegludze

Barka – 300t …Szyper Augustyn Machalica ze Śląska.

Barka – 300t … Szyper Kułaga „dziadek” z Piotrawina.

Barka – 300t … Szyper Walasek z Puław.

Barka - 300t … Szyper Roman Ziemkiewicz z Czerwińska.

Barka- 300t… Szyper Stanisław Suwała z Duninowa.

22

Barki ferdeczne ,,Sandomierki’’ w żegludze

Barki „Sandomierki” w płockim porcie.

Barka – 150t… Szyper Eugeniusz Oprawka z Miączyna.

Barka – 150t … Szyper Ryszard Znamięcki z Wychódźca.

Barka – 150t … Szyper Antonii Smagieł z Piotrawina.

Barka – 150 t … Szyper Jan Oliszewski z Płocka.

Barka – 150t … Szyper Zygmunt Kołaczyński z Warszawy.

Barka - 150t… Szyper Karol Strąk z Soczewki spec od stalowania

(robienia) drygawic ,słępów,szepnerów itp. sprzętu dla połowu ryb.

Barka - 150 t… Szyper Torbicki (siekierka) z Płocka spec od wyplatania

wszelkiego rodzaju koszyków i wirszy z wikliny.

Były to barki z ferdekami ( z falowanej blachy ) do transportu cukru, mąki

itp. W późniejszym czasie wszystkie służyły do przewozu faszyny, żwiru i

piasku. Niektóre z nich pełniły rolę przystani pasażerskich dla statków.

Reszta to odkryte barki 120t typu „poznanianki” przeznaczone do przewozu

faszyny, piasku itp. Było ich około 30 sztuk.

23

Stare szypry z barek typu ,,Poznanianki’’ 120 t:

Barki „poznanianki” z faszyną w komorze śluzy Włocławek.

- Ignacy Styliński z Kaliszan

- Tadeusz Styliński z Kaliszan

- Czesław Szczepanek z Kalisza

- Władysław Piątek z Kaliszan

- Adam Gałka z Kaliszan

- Władysław Adrianek z Kaliszan

- Andrzej Kramek z Kaliszan

- Stanisław Wikira z Kaliszan

- Tadeusz Boiski z Kaliszan

- Henryk Okuniewski z Kaliszan

o Kazimierz Wiśniewski z Czerwińska n/W

o Henryk Kucharski Czerwińska n/W

24

o Henryk Piekalski z Czerwińska n/W

o Tadeusz Połeć z Czerwińska n/W

o Eugeniusz Cyprys z Czerwińska n/W

o Władysław Aleksandrowicz z Czerwińska n /W

o Henryk Boszko z Czerwińska n /W

Zenek Przybysz z Wilkówca

Zygmunt Stefan z Kłudzia

Jan Mazurek z Kłudzia

Franciszek Mazurek z Kłudzia

Romański z Piotrawina

Jan Górzyński z Puław

Franciszek Misiak z Radziwia

Stanisław Gałka z Kaliszan

Franciszek Misiak z Karolewa

Andrzej Kamiński z Duninowa

Wacław Sobczak z Więcławic

Józef Pasierowski z Wychódzca

Jan Piekalski z Czerwińska n/ W

Edward Klusiewicz z żoną z Płocka

PCHACZE

Zestaw pchany m/s „Mazur” jako prototyp zaprojektowany w BPiSTR we

Wrocławiu. Zbudowany w 1958r, składał się z pchacza dwu-śrubowego o mocy

2x70KM oraz z 4 barek o nośności 80t każda, łączonych po dwie burtami.

Pchacz ten nigdy nie wszedł do budowy seryjnej. Żegluga na Wiśle w

Warszawie po eksperymentalnej eksploatacji na Wiśle i Narwii zrezygnowała z

pchacza typu „Mazur”. Pierwszym i ostatnim kapitanem na tym prototypie był

p. Karłowicz z Radziwia. Mechanik: Henryk Świętochowski z Mińska

Mazowieckiego, pomocnik mech: Tadeusz Wołot ze Szczecinka.

25

Prototyp pchacza „Mazur” na próbach we Wrocławiu.

Następnym prototypem pchacza typu ,,ŻUBR” był Żubr II, zbudowany w

Czerniakowskiej stoczni w 1960r , wyposażony w dwa silniki typu Puck 180

KM. Sterowanie silnikami odbywało się za pomocą telegrafów maszynowych.

W maszynowni, mechanik wykonywał komendy manewrowe, sterując przy

pomocy dźwigni na sprzęgle silnika. Obecność mechanika w maszynowni była

obowiązkowa.

Załoga: kpt. Witold Dysput z Puław, którego nazywano „Profesor” z uwagi na

to, iż pchacz ten był szkoleniowym dla przyszłych kapitanów. Mieli oni posiąść

wiedzę z zakresu nawigacji i manewrów zestawem pchanym. W 1962 r.

nastąpiła rejestracja jako ŻUBR W-02. Eksploatowany na rzece Narew. Drugim

kapitanem na tym pchaczu był Stanisław Klima z Niepołomic a po nim kpt.

Zygmunt Kostusiński z Karolewa, kpt. Kazimierz Strąk z Woli Brwileńskiej,

kpt. Grodzicki z Płocka, kpt. Jan Ciarski z Popłacina. Mechanicy: Henryk

Świętochowski z Mińska Mazowieckiego, pomocnik mech. : Tadeusz Wołot ze

Szczecinka, Czesław Kowalski z Tłuszcza, Jan Lendzion z Płocka, Stefan

Łakomy z Radziwia.

W 1971r. Żubrem W-02 dowodził kpt. Karol Borowski z Włocławka, mechanik:

Stefan Łakomy z Radziwia i sternik: Jerzy Kalwasiński z Włocławka. W tym też

roku Żubr W-02 otrzymał dwa nowe silniki typu WOLA o łącznej moczy

300KM. Jeszcze kilka lat eksperymentowano Żubrem W-02 na Wiśle i Narwii a

załoga często się zmieniała.

- Żubr W-01- zbudowany w czerniakowskiej stoczni w 1962r dla Żeglugi

Krakowskiej ,o mocy 180 KM typu Puck. W lecie 1963r. przekazany

ŻW na Wiśle , w Warszawie . Do roku 1969 wyposażony był w silniki

typu PUCK 180KM.

26

Załoga: kpt. Ryszard Grodzicki z Płocka, sternik: Mirosław Ciesielski z

Czerwińska, mechanik: Henryk Świętochowski z Mińska Mazowieckiego.

Holowanie doku pływającego dla Holandii z płockiej stoczni.

W latach 1969-70 przeprowadzono kapitalny remont, wstawiono silniki typu

HENSCHEL 2x145KM. Żubr W-01 był jednym z pierwszych, który rozpoczął

jazdę dobową na relacji Płock-Gdańsk w jeździe całodobowej.

Załoga: kpt. Roman Misiak z Karolewa, z-ca kpt. Jan Olszanowski z Karolewa,

sternik: Wiesław Ocipka z Warszawy, Henryk Olszanowski z Włocławka, w

późniejszym czasie sternikiem był Krzysztof Domagała z Buzka Zdroju,

mechanik: Teodor Lech z Włocławka i Jan Kamiński z Duninowa, kucharz:

Jerzy Brząkalski z Płocka- syn Antoniego Brząkalskiego (kpt. z S/P „Dunajec”)

Jeden z najstarszych Żubrów pływa do dziś u prywatnego armatora na trasie

Płock-Gdańsk holując kontenerowce , z Płockiej s toczni.

- Żubr W-03 do 1979 chodził na Puckach 180 KM .Po remoncie, kabine

kapitana zaadaptowano na warsztat dla mechanika, wstawiono silniki

Henschla -290 KM .Po przebudowie wszedł na linie Płock -Gdańsk-

Płock, pracował w ruchu całodobowym,

Załoga: kpt. Leopold Fabiszewski z Włocławka, oficer zmianowy: Kazimierz

Olszanowski z Kamiona, sternik Jan Matyńka z Duninowa, Zygmunt Łątkowski

ze Skoków, mechanik: Franciszek Hotloś z Płocka.

Do 1969r Żubrem W-03 dowodził kpt. Witold Dysput z Puław, mechanik:

Franciszek Hotloś , sternik Wiesław Borkowski z Czerwińska, pomocnik

mech.: Mieczysław Dolina z Serocka.

- Żubr W-04- od 1971r. wymieniono silniki Puck -180 KM na nowe

silniki typu 04H6 typu Henschel o mocy 290KM, zatrudniony w ruchu

27

całodobowym na relacji Płock- Gdańsk- Płock przy przewozie węgla i

rudy, rz. Wisła.

Załoga: kpt. Eugeniusz Budnik z Płocka, oficer zmianowy: Stanisław Fidelis z

Płocka, sternik: Janusz Gorczyca z Miączyna, Władysław Włodarczyk z

Płocka, mechanik: Andrzej Bobiński z Płocka, kucharz: Jerzy Zwęgliński.

Od lewej ST. Fidelis i W. Włodarczyk. Kopanie barki na przemiale.

Kpt. St. Fidelis z córką Jolą.

28

- Żubr W- 05- po przebudowie w miejsce silników Puck wstawiono dwa

Henschl-e razem 290KM ,zatrudniony w ruchu całodobowym na relacji

Płock - Gdańsk .

-

Załoga: kpt. Jan Ciarski z Popłacina, oficer zmianowy: Marian Szatkowski z

Murzynowa, sternik: Józef Ryśkowski z Zakrzewa, mechanik: Henryk

Krawczykowski z Płocka.

- Żubr W-06 – po 1971r zatrudniony w ruchu całodobowym na relacji

Płock -Gdańsk , w 1972 wstawiono dwa Henschle 04H6, razem 290 KM.

Załoga: kpt. Jerzy Grodzicki z Płocka, oficer zmianowy: Zdzisław

Pełnikowski z Nowej Wsi , sternicy: Jan Oliszewski z Włocławka, Kazimierz

Pełnikowski z Nowej Wsi, mechanik: Edward Legawiec z Płocka.

- Żubr W-07 - zatrudniony na relacji Płock –Gdańsk w ruchu

całodobowym. W 1974r. wstawiono dwa silniki typu Henschel razem

290 KM.

Załoga: kpt. Roman Ziemkiewicz z Czerwińska, oficer zmianowy: Roman

Małkowski z Murzynowa, sternicy: Bogdan Kowalski z Czerwinska, kucharz

Tadeusz Kowalski z Czerwinska, Wojciech Swat z Radziwia jako sternik.

Żubr W-07 na Zalewie Zegrzyńskim -1964r.

29

- Żubr W-08- zatrudniony w ruchu całodobowym na relacji Płock -

Gdańsk. W1974r. wstawiono dwa Henschle 04H6 razem 290KM.

Załoga: kpt. Marian Krzemiński z Nowego Duninowa, oficer zmianowy:

Kazimierz Tornowski z Jordanowa, sternik: Andrzej Ogrodziński z Woli

Brwileńskiej, mechanik: Stanisław Pytelewski z Płocka.

Formowanie zestawu pchanego. ST Fidelis

- Żubr W-09 - zatrudniony w ruchu całodobowym na relacji Płock-

Gdańsk ,od 1974r. po remoncie kapitalnym w Elblągu w stawiono dwa

Henschle razem 290KM ,wykorzystywany do przewozu rudy węgla,

zboża, samochodów itp.

Załoga: kpt. Stanisław Fidelis z Płocka, oficer zmianowy: Władysław

Włodarczyk z Płocka, sternicy: Wiesław Ocipka z Płocka, Eugeniusz Walewski

z Płocka, mechanik: Teodor Tymiński z Płocka, kucharz: Jerzy Brząkalski z

Płocka.

30

Z żoną i córką Elwirą na kanale gliwickim. 1976r.

córka Elwira na Żubr W-09, transport samochodów z F.S.O. na Żeraniu.

31

z lewej: Żubr W-09 i Żubr W-05 w Koźlu.

- Żubr W-10 -po remoncie w 1974r w bazie remontowej Żeglugi w

Płocku otrzymał dwa Henschle razem 290 KM, zatrudniony w ruchu

całodobowym na relacji Płock -Gdańsk. Pływał również na rzece Narew,

przy przewozie kruszywa.

Załoga: kpt. Stanisław Kułaga z Płocka, oficer zmianowy: Klemens

Kalwasiński z Płocka, sternicy: Stanisław Białecki z Dobrzykowa ,Henryk

Dytrych z Płocka, mechanik: Telesfor Magdziarz z Płocka, który z ginął pod

jazem śluzy nr 14 w Romanowie kilometr rzeki Noteć 124, we wrześniu

1974roku.

- Żubr W-11- po remoncie wstawiono dwa Henschle razem 290KM,

zatrudniony na relacji Płock -Gdańsk w ruchu całodobowym.

Załoga: kpt. Kazimierz Strąk z Włocławka, oficer zmianowy: Marian Strąk z

Włocławka, sternicy: Roman Strąk z Soczewki, Rogalski z Włocławka,

mechanik Tadeusz Wołot ze Szczecinka.

Od lewej: Żubr W-11 w Gdańsku, Żubr W-11 na Zalewie Włocławskim.

32

- Żubr W-12- w latach 60-tych zatrudniony na relacji Port-Żerań-Gnojno

(Bogdanów), żwirownia rzeka Narew, ruch całodobowy.

Załoga: kpt. Pręgowski z Wychódzca, Mieczysław Smagieł z Kaliszan.

mechanik: Tadeusz Mateusiak z Mińska Mazowieckiego.

- Żubr W-13- w latach 60-tych zatrudniony jako pchacz i holownik na

Wiśle i Narwi, jest to pchacz, któremu zmieniono numer na 24, po

śmierci kapitana Józefa Jankowskiego z Radziwia, w Nieporęcie,

kapitana Józefa Strąka w Przegalinie i mechanika Stanisława Gralca w

Szczecińskim porcie .

Załoga: kpt. Józef Strąk, sternik: Józef Berliński z Woli Brwileńskiej,

mechanik: Stanisław Gralec.

Na rzece Narew: kpt. Józef Jankowski z Radziwia, oficer zmianowy: Tadeusz

Kujawa z Płocka , mechanik: Mirosław Młodawski z Płocka

Temu Żubrowi przydarzyła się ,,przygoda’’ z zatopieniem barki przeznaczonej

do przewozu samochodów osobowych ,na wysokości Dobrzynia n/Wisłą.

Żubr W-13 w Przegalinie 1971r.

- Żubr W -14- zatrudniony na Wiśle w ruchu dziennym .

Załoga: kpt. Leon Ciesielski z Czerwińska, sternik: Jerzy Kalbarczyk z

Kaliszan, mechanik: Marian Balcerzak z Płocka.

Na początku lat 70-tych wstawiono dwa Henschle razem 290KM, pływa w

ruchu całodobowym na relacji Płock-Gdańsk.

33

Załoga: kpt. Jerzy Maciejewski Płocka, oficer zmianowy: Stanisław Baczyński

ze Skoków Dużych, sternicy: Janusz Kucharski z Płocka, Jerzy Brząkalski z

Płocka, mechanik: Henryk Zawadewicz z Płocka.

- Żubr W-15- zatrudniony przy przewozie żwiru na rzece Narew.

Załoga: pierwszym jego kapitanem był Jan Jeznach z Czerwińska.

Po nim był kpt. Stanisław Bielecki (koliwecha) z Czerwińska, sternik: Zdzisław

Wawrzyniak z Sochaczewa, mechanik: Czesław Kowalski z Tłuszcza.

- Żubr W-16 -tego Żubra odbierał ze stoczni Czerniakowskiej kpt. Leon

Borowski z Włocławka, zatrudniony był na budowie Włocławskiej tamy.

W 1968r wszedł na relacje Zerań -Gnojno na rzece Narwi.

Załoga: kpt. Czesław Gwiazda z Włocławka, oficer zmianowy: Zdzisław

Wawrzyniak z Sochaczewa, sternicy: Henryk Olszanowski Włocławka,

Janek (gaguś) z Kępy Choteckiej, który zginął tragicznie podczas formowania

zestawu na redzie S.O.F.u w Nieporęcie. Mechanik: Henryk Sadoch z Mińska

Mazowieckiego.

W drugiej połowie lat 70-tych, wstawiono nowe silniki typu Delfin razem 330

KM.

- Żubr W-17- zatrudniony przy przewozie kruszywa na rzece Narwi,

Żerań-Zegrze-Gnojno, większość swego żywota spędził na rzece Narwi,

jeziorze zegrzyńskim i kanale żerańskim.

Załoga: kpt. Ryszard Grodzicki, sternicy: Mieczysław Smagieł z Kaliszan,

mechanik: Tymiński z Marwoja, oficer zmianowy: Jan Sznitko , pomoc mech.:

Mieczysław Dolina (absolwent T Żeglugi z Wrocławia),z Serocka.

- Żubr W-18- ze stoczni Czerniakowskiej odbierało kpt. Zygmunt

Kostusiński, wówczas z Marek, sternikiem, choć krótko był Stanisław

Fidelis, mechanikiem: Ireneusz Ksok z Wiązowny. Żubr ten swój żywot

spędził na Narwi wożąc piasek, żwir i pospółkę z Gnojna, z Brzuzia i

Zegrza do Żerańskiego portu.

Następcą kpt. Kostusińskiego, został stary weteran Wiślanych statków kpt.

Stanisław Klima z Niepołomic choć ożeniony w Pułtusku. Drugim kpt. był

Tadeusz Janiszewski z Zegrza, sternikiem był Ryszard Zajdel z Tarnowa i

Wiesław Borkowski z Czerwińska.

34

Żubr W-18 na rzece Narew. Sternik: St. Fidelis

- Żubr W-19 ze stoczni czerniakowskiej w1966r odbierał go kpt. Jerzy

Żukowski z Warszawy.

Załoga: mech: Lech Teodor z Włocławka, sternik: Stanisław Fidelis. W zimie z

66/67 Żubr W -19 był zatrudniony przy przewozie piasku z kanału żerańskiego

do portu Faelbet na Żeraniu. W lutym 1967r kpt. Żukowskiego zastąpił na jeden

miesiąc kpt. Jędrzej Krysztowski z W-wy. W marcu 1967r Żubra W-19 przejął

kpt. Hieronim Suwała z Duninowa, stary fachowiec na Wiśle, przez długi czas

nie radził sobie w manewrach przy formowaniu zestawu pchanego szczególnie

na bieżącej wodzie. Zestaw pchany Żubr W-19 załadowany kamieniem

gipsowym na Żeraniu, wyruszył w pierwszy wiosenny rejs do Gdańska, oprócz

załogi na pokładzie mam moją żonę i jednoroczną córeczkę, cały sezon 67r.

pływamy na linii Płock- Gdańsk z węglem i rudą.W1968r Żubr W- 19 pracuje

na Odrze, w nowym składzie załogi: kpt.Suwałę zastąpił - Marian Szatkowski z

Murzynowa. Po powrocie z Odry załoga się ustabilizowała. Powrócił kpt. H.

Suwała, mechanika zastąpił Ryszard Znamięcki z Wychódzca a sternika

Fidelisa zastąpił Jan Matyńka z Duninowa, Żubr 19 pracuje na Wiśle i Narwi.

Jeden z niewielu nie doczekał się wymiany silników do końca został i pływał na

Puckach.

35

Sternik St. Fidelis z żoną i córką Jolantą .

- Żubr W-20- ze stoczni Czerniakowskiej odbierał go kpt. Stanisław

Bielecki z Czerwińska, mechanik: Czesław Kowalski z Tłuszcza i sternik

Zdzisław Wawrzyniak z Sochaczewa w 1967roku, zatrudniony na relacji

Żerań –Zegrze Gnojno przy przewozach kruszywa ,w jezdzie

całodobowej.

W 1968r drugą zmianę stanowili por. Stanisław Fidelis, mech Hubert Misztain

z W-wy i sternik: Henryk Cichocki z Ząbek.

- Żubr W -21 -ze stoczni czerniakowskiej odbierał go w 1967r kpt. Antoni

Kowalski z Czerwińska, mech.: Mirosław Młodawski z Płocka, sternik:

Czesław Szczepanek z Kaliszan.

Żubr W-21większość swego żywota przepracował na rzece Narew przy

przewozach kruszywa z Gnojna do portu Żerań. Pracował w ruchu

całodobowym i nigdy nie zmienił swych silników PUCK. Ten pchacz najdłużej

korzystał ze sterów przed śrubowych, był najlepiej zadbanym wśród

warszawskich Żubrów, choć ,,udało’’ mu się zatopić barkę ,wchodząc z Wisły

do awanportu starej śluzy w Przegalinie, wypławił się na lewy brzeg Wisły

przebijając barkę z węglem na lądowych polerach cumowniczych .

36

Żubr W-21 na kanale żerańskim.

- Żubr W -22 - ze stoczni Czerniakowskiej, odbierał go kpt. Zygmunt

Kostusiński z Marek koło W-wy w 1967r. Mechanik: Stanisław

Wasilewski z Duninowa, sternik: Jan Oliszewski z Radziwia.

W latach 1971-74 obsługiwał Stacje Obsługi Floty ŻW w Gdańsku, kpt. był

Bronisław Sowiński [ pepita] z Tczewa, sternik: Jan Kajzer ze Świbna.

Żubr ten pracował również na Wiśle i Narwi.

- Żubr W-23- przekazany Żeg. Warszawskiej , z Odry przeszedł remont

kapitalny w bazie remontowej Żeglugi w Płocku, po remoncie

,wstawiono silniki Delfin razem 330KM ,pracował przy przewozie

kruszywa na relacji Żerań-Bogdanów na rzece Narew.

Załoga: kpt. Tadeusz Janiszewski z Płocka, mechanik: Ireneusz Ksok z

Wiązowny, sternik: Władysław Piątek z Kaliszan.

KOZIOROŻCE

- KOZIOROŻEC W-01- zbudowany w stoczni Odra w Szczecinie

w1989r. Posiadał dwa silniki typu Delfin razem 330 KM

Załoga: kpt. Stefan Małkowski z Płocka, mechanik: Franciszek Hotloś z Płocka

sternik: Tadeusz Serafin z Warszawy, pływał w ruchu całodobowym na relacji

Wa-wa Gdańsk ze zbożem do elewatora Białołęka na kanale Żerańskim. Pływał

również na relacji Płock Gdańsk z rudą i węglem, przewoził również

samochody z Żerańskiej F.F.O.

Druga zmiana: kpt. Marian Strąk z Włocławka, mechanik: Marek Capała z

Warszawy.

37

- KOZIOROŻEC W - 02 - zbudowany w stoczni Odra w Szczecinie w

1980r.Posiadał dwa silniki typu Delfin razem 330 KM.

Załoga: kpt. Stanisław Fidelis z Płocka, mech.: Ryszard Wierzbicki z

Dobrzykowa, Marek Capała z W-wy, sternik: Henryk Krupa z Kiernozi.

Druga zmiana: kpt. Zygmunt Łątkowski ze Skoki Duże, mech.: Teodor Lech z

Płocka, sternik: Krzysztof Domagała z Buska Zdroju.

Koziorożec W-02 pływał w ruchu całodobowym na relacji Płock - Gdańsk z

rudą, węglem, pływał również na relacji Warszawa-Gdańsk ( elewator zbożowy

w Białołęce na kanale żerańskim), pływał również w czarterze w P.B.W. w

Tczew. Do dziś pływa po wodach zachodniej Europy i Odrze.

Obsługa pogłębiarki ,,Wisła’’ w rejonie Płocka w 1984r

38

Koziorożec W-02 obsługuje tczewskie pogłębiarki usuwające skutki powodzi po 1982r.

Od lewej: mechanik Teodor Lech i kpt. ST. Fidelis.

39

WRSZAWSKIE ŁOSIE

- ŁOŚ W -01- zbudowany w Krakowskiej stoczni w 1967r.

Załoga: odbierał go kpt. Roman Małkowski z Murzynowa, mech: Zygmunt

Ryciak z Ząbek k/W, sternik Stanisław Fidelis z Czerwińska. Obsługiwał port

praski –Wisła, barki z piaskiem.

Sternik ST. Fidelis na Łosiu W-01 w praskim porcie w Warszawie. 1967r

- ŁOŚ W-09 -obsługiwał port płocki pchając barki z piaskiem z

Dobrzykowa.

Załoga: kpt. Kazimierz Wiśniewski z Czerwińska, mech.: Józef Flak z

Radziwia, sternik: Ryszard Karłowicz z Zakrzewa.

- ŁOŚ W -08 -obsługiwał port Płock.

Załoga: kpt. Franciszek Sztenderewicz z Płocka, mech.: Teodor Tymiński z

Płocka, bosman: Karol Ryk z Soczewki.

- ŁOŚ W-04 -obsługiwał port Płock piaskarnia Winiary.

Załoga: kpt. Henryk Białecki z Dobrzykowa, mech. Stanisław Pytelewski z

Płocka, sternik: Stanisław Białecki z Dobrzykowa.

40

Łoś W-10 manewrowy w porcie Żerań.

Reszta warszawskich ŁOSI obsługiwała port Żerań, port praski i piaskarnie

W.Z.E.K na warszawskich Siekierkach. Z załóg ŁOSI pamiętam kpt. Czesław

Zalewski z Miączynka, Wiesława Romanowskiego z Miączynka, kpt. Henryka

Cichockiego z Ząbek k/W, kpt. Zbigniewa Murawskiego z W-wy, Antoni

Górka z W- wy ,mech Andrzeja Poszepczyńskiego z W-wy, mech Ryszarda

Filipka z Łomży, mech Jana Kórcza z Buska Zdroju, mech Jana Zakrzewskiego

z Białegostoku, sternik: Zbigniew Romanowski z Miączynka.

Witek Jędrzejczyk, Jacek ,,Legia” Sławomir Niemczyk, Mieczysław Orłowski,

to absolwenci Technikum Żeglugi we Wrocławiu .

W bazie remontowej Żeglugi warszawskiej w Płocku, w latach 70-tych

zbudowano dok pływający na doraźne potrzeby żerańskiego portu, gdzie można

było dokować, Żubry, Łosie i pasażerki typu ,,Syrena’.

W schemacie organizacyjnym Żeglugi Warszawskiej miały miejsce tzw.

Stacje Obsługi Floty - S.O.F:

S.O.F. w Gdańsku koszarka ,,Agata’’ koszarowy p. Poddenkiewicz z

Czerwińska, gdzie mieściło się biuro , kuchnia z kucharką Marią Smagieł z

Piotrawina, oraz kajuty dla załogi manewrowej w porcie Gdańsk – Przeróbka.

Biuro prowadził kier Fredrych Edward po nim Stanisław Dobrucki i jako

trzeci Kazimierz Krasiński [rudy] i dyspozytor bardzo sympatyczny p. Zdzisław

Wierzbicki z Gdańska , po kier . Krasińskim ,przyszła ,młoda sympatyczna

,energiczna i operatywna ,bardzo miła pani Krystyna Kąkol z Gdańska, która

po likwidacji relacji Płock -Gdańsk przez Ż.W, przeniosła się do Żeglugi

Bydgoskiej w Gdańsku. S.O.F. w Gdańsku miał pchacza manewrowego ,

początkowo Żubra W-02, później Żubra W-22 z kapitanem Wesołowskim ze

41

Świbna, kpt. B. Sowińskim z Tczewa, sternikiem Franciszkiem Lemańczykiem

i Janem Kajzerem ze Świbna.

Od lewej: kucharz J.Brząkalski, kpt. J. Oliszewski, kpt. J.Olszanowski, sternik: E.Turkowski,kpt.Z.Kostusiński.

S.O.F. w Nieporęcie wyposażony w koszarkę ,,Alicja” były parowiec

,,Pstrowski’’, z biurem dyspozytora, bufetem dla załóg , zapleczem kuchennym i

mieszkalnym, za rufą koszarki, stacjonowała Bunkierka z paliwem dla pchaczy.

Funkcje dyspozytora pełnił kier. grupy manewrowej w1968r porucznik żegl.

Stanisław Fidelis z W – wy i koszarkowy Maksymilian Sylwańczyk z W-wy

,były pracownik zarządu portu Gdańsk .W bufecie obsługiwała p. Maria

Wronowicz z W-wy, wdowa po kapitanie Wronowiczu z p/s, „Bałtyk” w latach

50- tych.

Później funkcje dyspozytora pełnili Zbigniew Romanowski z Płocka były

marynarz z PRC w Gdańsku, Wiesław Ocipka z W -wy, kuchnie obsługiwała

Henryka Zajdel żona sternika z Żubra W -18, magazynierem paliw był

Stanisław Fidelis.

Koszarka „Alicja” ex „Pstrowski” w SOF Nieporęt.

42

S.O.F. Zegrze kie gr. manewrowej Ryszard Piechociński (pikuś) z Serocka i

Zygmunt Chełstowski z Serocka.

S.O.F. Bogdanów na rz. Narew kier. Henryk Kopczyński z Gnojna z kilkoma

lokalnymi marynarzami.

Wszystkich ,których pominąłem, bądź zniekształciłem imię czy nazwisko,

serdecznie proszę o wybaczenie. Moi mili toć to było pięćdziesiąt lat temu.

Jako autor tego opracowania, nie korzystałem z żadnych źródeł,

postanowiłem opisać statki i ludzi takie jakie widziałem i takich jakich znałem z

autopsji i na jakich przed laty pływałem .

Wszystkich jeszcze żyjących pracowników i marynarzy Żeglugi na Wiśle-Żeglugi

Warszawskiej i jej sympatyków najserdeczniej pozdrawia dochodzący

siedemdziesiątki kpt. Ż.Ś. Stanisław Fidelis z Płocka.

Emerytura jest kresem fascynacji i radości , tego co już minęło

„Z bagażem wspomnień teraz płynę”

Płock, dn. 6 kwiecień 2010r.