LUIS TARUCJune 21, 1913 – May 4, 2005

KABATAANPinanganak noong Hunyo 21, 1913 si Luis Mangalus

Taruc, sa isang mahirap na pamilya sa San Luis, Pampanga.

Nagaral sa Unibersidad de Manila ngunit hindi nakapagtapos at nag-balik din sa kanilang probinsiya makalipas ang dalawang taon (1932-1934) upang tumulong sa sa pamilya. Nagtayo siya ng sariling hanap-buhay na harberdashery (bentahan ng maliliit na gamit sa pananahi gaya ng butones, zippers etc.)

Sa mga panahong ito nakilala niya sina Pedro Abad Santos at Juan Feleo, dalawa sa namumunong communist movement noong 1930s.

Edad 22 (1935), naging opisyal nang miyembro ng Communist Party of the Philippines si Taruc.

HUKBALAHAP1938 – Ang sosyalista at komunistang partido ay

nagka-isa; at nangako ng katapatan sa anti-Japanese crusade ng gobyerno noong 1941

March 29, 1942 - Pagkatapos ng pagsugod ng mga Hapon, binuo ni Luis Taruc ang Hukbalahap (Hukbo ng Bayan Laban sa Hapon o “People’s Army Against the Japanese”), kasama sina Castro Alejandrino, Bernardo Poblete, at Felepa Culala sa Central Luzon, kung saan siya ang commander-in-chief. Pinamunuan niya ang humigit-kumulang 30,000 guerillas laban sa mga Hapon.

HUKBALAHAP’S RE-ORGANIZATION1946 – Naihalal si Taruc sa Kamara de Representante bilang

miyembro ng Alyansiyang Demokratiko. Subalit, tinanggihan ng Commision on Elections ang kanyang posisyon kasama ang 5 pang ibang kumandidato dahil sa terorismo at pandaraya sa halalan.

Late 1946 – Isang mabigong negosasyon ang pinagdaanan ni Taruc kay Pres. Manuel Roxas, at isa pa kay Pres. Elpidion Quirino (June – August 1948)

Dahil sa mga di makatagumpay na pakikipag-ayos sa mga nakaraang presidente, humantong sa pagbabagong-tatag ng Hukbalahap at naging Hukbo Magpalaya sa Bayan o The Army to Liberate People.

Ang mga Huks na kumukontrol sa karamihan ng Central Luzon ay nagalarma kay Quirino na inutusan si Ramon Magsaysay na siyang dating ministro ng pambansang pagtatatanggol upang pasukuin ang paghihimagsik.

May 17, 1954 – Sumuko si Taruc kay Benigno Aquino Jr., na noo’y isang repoter, at naging simula ng pagkatapos ng Hukbalahap

PAGKAKULONGDinala si Taruc sa hukuman sa pag-aalsa at terrorismo

at sinentensiya ng 12 taon na pagkabilanggo.

Nagpetisiyon siya kay Diosdado Macapagal para sa awa at indulto sa mga pampulitikang bilanggo, kapalit ang suporta niya para sa kapakanang panlipunang programa ng presidente ngunit ay tinanggihan.

September 11, 1968 – Pinalaya ni Pres. Ferdinand Marcos si Luis Taruc, na nakakuha ng loob at suporta ni Taruc. Matapos ang kanyang pagkalaya, pinagpatuloy niya ang kanyang trabaho para sa mga reporma agraryo.

‘ALIPATO’ AT PAGKAMATAYSinulat ni Luis Taruc ang Born of the People (1953) at

He Who Rides the Tiger (1967) sa ilalim ng sagisag-panulat (pseudonym) na ‘Alipato’ (“spark that spreads fire”).

2001 – Pinangaralan siyang Most Outstanding Kampampangan for Social Justice.

May 4, 2005 – Namatay si Taruc dahil sa take sa puso sa Saint Luke’s Medical Center sa edad na 91.