Ýäèéí çàñãèéí îíîëûã Êåéíñèéí îíîîð òàéëáàðëàõ

íü:

Lecture -13

Õýò áîãèíî õóãàöààíû ýäèéí çàñãèéí òýíöâýðèéã òîäîðõîéëîõ íü.

Êåéíñèéí çàãàëìàéã àøèãëàí ýäèéí çàñãèéí òýíöâýðèéã òîäîðõîéëîõ íü.

Òºëºâëºãäñºí õºðºí㺠îðóóëàëò áà õàäãàëàìæèéí òýíöâýð.

Ýäèéí çàñãèéí Êåéíñèéí òýíöâý𠺺ð÷ëºãäºõ íü.

Òºëºâëºãäñºí çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷

Àãóóëãà:

Ýäèéí çàñãèéí òýíöâýðèéã êåéíñèéí îíîëûí ¿¿äíýýñ òàéëáàðëàõ õàíäëàãà íü õýò áîãèíî õóãàöààíû òýíöâýðèéí äýëýãðýíã¿é òàéëáàð þì.

Õýò áîãèíî õóãàöààíû ýäèéí çàñãèéí òýíöâýðèéí Êåéíñèéí îíîëîîð òàéëáàðëàõ íü

Õýò áîãèíî õóãàöààí äàõü Êåéíñèéí ýäèéí çàñãèéí åðºíõèé òýíöâýð

P

P

Y1Y5 Y4

E5 E1 E4

AD, AS

)(Efp )(1 Efp )(2 Efp

)(Yfp s

Äýýðõ çóðàãò ¿ç¿¿ëñýí Å1 òýíöâýðèéí ¿íèéí åðºíõèé ò¿âøèí òîãòìîë áàéõ áà òýíöâýðò áîäèò ¿éëäâýðëýëèéí ººð÷ëºëò íü çºâõºí íèéò ýðýëòèéí ººð÷ëºëººñ õàìààðíà ãýäãèéã èëýðõèéëíý.

Êåéíñ÷¿¿ä ¿éëäâýðëýëèéí ò¿âøèíä çºâõºí êàïèòàë, õºäºëìºð áîëîí òåõíîëîãè íºëººëíº ãýæ ¿çäýã ñîíãîäîã îíîëûã ø¿¿ìæèëäýã.

¯¿íèé òóëä 2 ¿íäñýí íºõöºë òàâúÿ. ¯¿íä:

◦ ¯ÅÒ òîãòìîë áóþó èíôëÿöè, äåôëÿöè ÿâàãääàãã¿é.

◦ Òóõàéí ýäèéí çàñàã õààëòòàé áóþó öýâýð ýêñïîðò òýãòýé òýíö¿¿ áàéíà.

Êåéíñèéí ýäèéí çàñãèéí òýíöâýðèéã òîäîðõîéëîõäîî ÊÅÉÍÑÈÉÍ ÇÀÃÀËÌÀÉÃ àøèãëàíà.

¯¿íèé òóëä äýýðõ 2 íºõöºëèéã ¿íäýñëýí òºëºâëºñºí çàðäëûã òîäîðõîéëú¸.

Êåéíñèéí çàãàëìàéã àøèãëàí ýäèéí çàñãèéí òýíöâýðèéã òîäîðõîéëîõ íü

ppo

pp

pp

p

op

pppp

IGTNYcCE

TNNT

II

GG

NX

NTYDI

DIcCC

NXIGCE

)(*0

)(

)(*

MPC

1

Y=AS

E=AD

*1E

*1

*1 YE

*1

*1 EY

450

Y=Epp IGTNYcCE )(*0

Íèéò çàðäëûí òýãøèòãýë íü íèéò òºëºâëºñºí çàðäàë, íèéò áîäèò çàðäëààñ õàìààðíà ãýäãèéã èëýðõèéëýíý.

Äýýðõ ãðàôèêèéã Êåéíñèéí çàãàëìàé ãýíý.

Êåéíñèéí òýíöâýðèéã õàäãàëàìæ áîëîí òºëºâëºãäñºí õºðºí㺠îðóóëàëòûí òýíöâýðýýð òîäîðõîéëîõ áîëîìæòîé.

Ó÷èð íü íèéò òºëºâëºñºí çàðäàë íèéò ¿éëäâýðëýë áóþó îðëîãîîñ áàãà áàéíà.

Èéìä á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éë÷èëãýýíèé èë¿¿äýë áèé áîëíî.

Íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í, ¿éë÷èëãýý á¿ãä ýöñèéí õýðýãëýýíä î÷èõã¿é, çàðèì íü çàâñðûí á¿òýýãäýõ¿¿í áîëíî.

Òºëºâëºãäñºí õºðºí㺠îðóóëàëò áà õàäãàëàìæèéí òýíöâýð

Èéìä çàõ çýýëä äýõ èë¿¿äýë á¿òýýãäýõ¿¿íèéã ï¿¿ñ¿¿ä ººðñ人 ÕÎ-ûí áàðàà õýëáýðýýð õóäàëäàí àâñíààð ÝÇ-í òýíöâýð õàíãàãäàíà.

Ýäãýýð õóäàëäàí àâñàí áàðàà ¿éë÷èëãýý íü ¿íýí õýðýãòýý òºëºâëºñºí õºðºí㺠îðóóëàëòûí çàðäàë þì.

ÝÇ-í òýíöâýð íü òºëºâëºñºí ÕÎ-ûí çàðäàë áîëîí õàäãàëàìæèéí òýíöâýðýýð õàíãàãäàíà.

Áîäèò ÕÎ-í çàðäàë áà õàäãàëàìæ íü õîîðîíäîî òýíö¿¿ áàéõ òîõèîëäîëä ýäèéí çàñàã òýíöâýð õàíãàãäàíà ãýæ ¿çýõ ¿íäýñã¿é.

Òºëºâëñºí õºðºí㺠îðóóëàëò áà õàäãàëàìæèéí òýíöâýð

Y

*1E

SI p ,

SI p

)(YfS

*1

*1 EY

Êåéíñèéí òýíöâýð Å öýã äýýð òîãòîíî.

Òºëºâëºñºí õºðºí㺠îðóóëàëòûí çàðäàë íü òóõàéí õóãàöààíû ¿éëäâýðëýëèéí ò¿âøíýýñ õàìààðàõã¿é ó÷èð õýâòýý òýíõëýãòýé ïàðàëëåëü õýëáýðýýð ä¿ðñëýãäýíý.

Åðºíõèé人 ýäèéí çàñãèéí òýíöâýðèéã 2 òàëààñ íü òàéëáàðëàæ áîëîõ þì. ¯¿íä:

◦ Íèéò òºäºâëñºí çàðäàë íü íèéò ¿éëäâýðëýëòýé òýíö¿¿ áàéõ.

◦ Õàäãàëàìæ íü íèéò òºëºâëñºí õºðºí㺠îðóóëàëòòàé òýíö¿¿ íºõöºëä.

Êåéíñèéí çàãàëìàéí òýíöâýð áîëîí õàäãàëàìæ, òºëºâëºãäñºí õºðºí㺠îðóóëàëòûí òýíöâýðèéã õàìòàä íü äàðààõ ãðàôèêààð àâ÷ ¿çüå.

Y2 Y3*1Y

E=AD

Y=AS

Y=AS

Ip, S

Y3

Y2 Y3

Y=E

S3

S2

Ip=SS3>Ip

450

Y3>E3

E3

pp IGTNYcCE )(*0

)(YfS

*1E

*1E

S2<Ip

*1Y

*1

*1 YE

E2 Y2

E2>Y2

Ýäèéí çàñãèéí Êåéíñèéí òýíöâý𠺺ð÷ëºãäºõ íü

Y=EE=AD44 )( ppp IGCE

11 )( ppp IGCE

55 )( ppp IGCE

Y=AS

AS, AD

P

*4

*4 YE

*1

*1 YE

*5

*5 YE

P

*4E

*5E

*1E

*5E

*1E

*4E

*5Y

*1Y

*4Y

*5Y

*1Y

*4Y

450

)(YfP s

)(1 EfP

)(EfP )(2 EfP

Ýäèéí çàñãèéí Êåéíñèéí òýíöâýðèéí õóâüä Δ¯* çºâõºí ΔE-èéí õàìààðíà.

Å-èéí á¿ðýëäýõ¿¿í õýñã¿¿äèéí àëü íýã çàðäàë íü 1 íýãæýý𠺺ð÷ëºãäºõºä ¯* ò¿âøèí õè÷íýýí íýãæýýð Δ-õèéã õàðóóëæ áàéãàà ¿ç¿¿ëýëòèéã ¿ðæ¿¿ëýã÷ ãýíý.

Òºëºâëºãäñºí çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷

1

E

YMultiplier

Ýíä: Multiplier - ¿ðæ¿¿ëýã÷ /öààøèä Ì-ýýð òýìäýãëýõ/

¯ðæ¿¿ëýã÷èéí îíöëîã íü òºëºâëºãäñºí çàðäàë 1 íýãæýý𠺺ð÷ëºãäºõºä òýíöâýðò ¿éëäâýðëýëèéí ò¿âøèí 1 íýãæýýñ èë¿¿ãýý𠺺ð÷ëºãääºãò îðøèíî.

Ýíý ÷ óòãààðàà ¿ðæ¿¿ëýã÷ ãýæ íýðèéäñýí áîëîëòîé.

Òºëºâëºãäñºí çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷èéí íºëººã òàéëáàðëàÿ.

450

ADE

ASY

*4

*4 YE

*1

*1 YE

*5

*5 YE

*5

*5 EY *

1*1 EY *

4*4 EY

Y

Y

E

E

*4E

*1E

*5E

EY

44 )( pppp NXIGCE

11 )( pppp NXIGCE

55 )( pppp NXIGCE

Ýäèéí çàñàãò îðëîãî, çàðëàãûí óðñãàë òàñðàëòã¿é ÿâàãäàæ áàéäàã áºãººä íýã ñóáúåêòûí çàðöóóëñàí çàðäàë íü íºãººãèéí îðëîãî áîëæ áàéäàã.

Îðëîãî ººð÷ëºãäñºíººð S, C 2-ëàà ººð÷ëºãäºíº.

MPC<1 áàéäàã íü ΔÅ-èéí ¿ðæèãäýõ øèíæ ÷àíàðûã áèé áîëãîäîã ãýæ òîäîðõîéëæ áîëíî.

Íèéò òºëºâëºãäñºí çàðäëûí ººð÷ëºëò ¿ðæ¿¿ëýã÷èéí

íºëººëºëòýé áàéäàã íü äàðààõ 2 õ¿÷èí ç¿éëñòýé õîëáîîòîé.

Õýðýãëýýíèé çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷ íü òºëºâëºãäñºí õýðýãëýýíèé çàðäàë 1 íýãæýý𠺺ð÷ëºãäºõºä òýíöâýðò ¿éëäâýðëýëèéí ò¿âøèí õè÷íýýí íýãæýý𠺺ð÷ëºãäºõèéã õàðóóëíà.

Õýðýãëýýíèé çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷:

1

p

c C

YM

Ýíä: Ìñ-õýðýãëýýíèé çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷ ΔÑð- òºëºâëºãäñºí õýðýãëýýíèé

çàðäëûí ººð÷ëºëòΔ¯- òýíöâýðò ¿éëäâýðëýëèéí ò¿âøíèé

ººð÷ëºëò

Õýðýãëýýíèé çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷èéã õýðõýí òîîöîæ áîëîõ âý?

NXp=0 ¿åä äàðààõ ýíãèéí ñèñòåì áè÷íý.

c

AYAYc

IGNTcCA

IGNTcCYc

IGNTYcCY

EY

NTYcCC

IGCE

pp

pp

ppp

ppp

1*)1(

*

**)1(

)(*)(*

00

00

0

00

Äýýðõ ñèñòåìèéí õóâüä ýöñèéí ¿ð ä¿í áîëîõ (1.1)-ñ òºëºâëºñºí õýðýãëýýíèé çàðäëààð 1-ð ýðýìáèéí òóõàéí óëàìæëàë àâáàë õýðýãëýýíèé çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷èéã òîîöîõ òîìú¸î ãàðíà.

11

1

1

11

1111

11

1

1

1

MPSMPCM

MPCMMPCMPC

MPCcC

Y

C

YM

c

c

ppc

Õýðýãëýýíèé çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷èéã 1-ñ èõ áàéíà ãýäãèéã õÿëáàð øàëãàæ áîëíî.

Õýðýãëýýíèé çàðäëûí ¿ðæ¿¿ëýã÷èéí õóâüä àõèó õàäãàëàõ õàíäëàãà áàãà áàéõ òóñàì ¿ðæ¿¿ëýã÷èéí íºëººëºë èõ áàéíà ãýñýí ¿ã.

Ýíý àñóóëòàíä õàðèóëàõûí òóëä îðëîãî ÿàæ ººð÷ëºãääºãèéã àëõàì àëõàìààð àâ÷ ¿çüå.

Óã ïðîöåññ çàðäàë íü ΔG õýìæýýãýýð ºñºæ áàéãààãààð ýõýëíý.

Ýíý íü îðëîãî ÷ áàñ ΔG õýìæýýãýýð íýìýãäýíý ãýñýí ¿ã.

Îðëîãûí ýíý ºñºëò íü óëìààð õýðýãëýýã MPC*ΔG õýìæýýãýýð íýìýãä¿¿ëýíý.

MPC áîë àõèó õýðýãëýõ õàíäëàãà.

Õýðýãëýýíèé ýíý ºñºëò íü àõèí îðëîãî áîëîí çàðäëûã ºñºãäºã.

¯ðæ¿¿ëýã÷ íü õýäèé õýð èõ áàéõ ó÷èðòàé âý?

Õî¸ðäàõü óäààãàà MPC*ΔG õýìæýýãýýð íýìýãäñýí îðëîãî ýíý óäààä õýðýãëýýã MPC*(MPC*ΔG) õýìæýýãýýð ºñºõ áà õýðýãëýýíèé çàðäàë áà îðëîãûã áàñ ë íýìýãä¿¿ëýíý.

Ýíý ìýòýýð õýðýãëýýíýýñ îðëîãîä, äàõèàä õýðýãëýýð¿¿ øèëæèõ ïðîöåññ öààø ýöýñ òºãñãºëã¿é ÿâàãäàíà.

Óëñûí çàðäëûí àíõíû ººð÷ëºëò: ΔG

Õýðýãëýýíèé ýõíèé ººð÷ëºëò: MPC*ΔG

Õýðýãëýýíèé õî¸ðäàõü ººð÷ëºëò: MPC*MPC*ΔG

Õýðýãëýýíèé ãóðàâ äàõü ººð÷ëºëò: MPC*MPC*MPC*ΔG

Ýíý ïðîöåññûí íèéò ¿ð ä¿í íü:

MPCG

Y

MPCG

Y

G

Y

MPCMPCMPCMPCG

Y

MPCMPCMPCMPCMPCMPCG

Y

GMPCMPCMPCMPCMPCMPCY

1

1

1*

...*

....***1

*...)***1(

32

Íýýëòòýé ýäèéí çàñàã:

mc

AYAYmc

IMEXNX

NXIGTNcCA

YmIMEXIGNTYcCY

YmIMEXNX

NTYcCC

NXIGCY

YmIMIM

EXEX

IMEXNX

NTYcCC

EY

NXIGCE

1*)1(

*

)*()(*

)*(

)(*

*

)(*

00

000

000

000

00

0

0

0

0

Y

IM

Y

IMmYmIMIM

*0