ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

MAD121

TEMEL BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIMLARI

DERS NOTLARI

(Son Güncelleme: Kasım 2013)

Yrd. Doç. Dr. Alaaddin ÇAKIR

Yrd. Doç. Dr. M. Erdinç BİLİR

2

BÖLÜM 1

BİLGİSAYARIN TARİHÇESİ

İnsanoğlu, sayı saymaya ve yalın aritmetik işlemler yapmaya başladığından bu yana, bu

işlemleri kolaylaştırmak ve hızlandırmak için çalışmıştır. Bu uzun sürecin bir dilimi olarak,

günümüzde kullanılmakta olan bilgisayarlar, abaküsün, mekanik hesap makinelerinin ve

elektromekanik bilgisayarların evrimi sonucu ortaya çıkmıştır.

MÖ 1854-MÖ 1595 yılları arasında 1. Babil Hanedanlığı döneminde Babilliler, “Pythagoras

Sayıları” olarak da adlandırılan, tamsayılar üzerine kurulu temel bir aritmetiğe sahiptiler.

MÖ 1580-MÖ 1085 yılları arasında Yeni İmparatorluk döneminde Mısırlılar, tamsayıları

“ideograf” adı verilen özel işaretlerle gösteriyorlardı. MÖ 600-MÖ 300 yılları arasında Hellen

döneminde, Kroton’daki Pythagoras Okulu’na bağlı Yunan matematikçiler, ondalıklı sayıları

bularak, sayıların soyut niteliğini ortaya koydular. MÖ 332-MÖ 47 yılları arasında Büyük

İskender döneminde, İskenderiye Okulu’na bağlı matematikçiler, ondalıklı ve kesirli sayıların

kullanıldığı aritmetik işlemler yaptılar. Günümüzde kullanılmakta olan sayılar ve 10 Tabanlı

Sayı Sistemi, negatif sayıları ve sıfırı aritmetiğe kazandıran, İskenderiye Okulu’nun mirasçısı

Hintli bilginler tarafından oluşturuldu ve bu sistem, MS 9. yüzyıldan itibaren Araplar

aracılığıyla İspanya üzerinden tüm Avrupa’ya yayıldı.

1614 yılında, İskoçyalı matematikçi John Napier (1550-1617), o zamanlar için gökbilim ve

denizcilik alanlarında büyük önem taşıyan küresel trigonometri hesaplarını oldukça

kolaylaştıran logaritmayı icat etti ve Napier Cetvelleri adıyla tanınan çarpma yöntemini esas

alarak, ilk sürgülü hesap cetveli taslağını geliştirdi.

1621 yılında, İngiliz din adamı William Oughtred, Napier’in sürgülü hesap cetveli taslağını

geliştirerek, sayıların uzunluklarla gösterildiği sürgülü hesap cetvelini icat etti.

1623 yılında, Alman bilgini Wilhelm Schickard (1592-1635), gökgünlüğünü hesaplamak

amacıyla Napier logaritmaları üzerinde yürüttüğü yoğun çalışmalar esnasında, dişli çarklardan

oluşan ve Logaritma Tabanlı Sayı Sistemi’ne göre işlem yapan mekanik bir hesap makinesi icat

etti.

1642 yılında, Fransız matematikçi ve fizikçi Blaise Pascal (1623-1662), Schickard’ın

makinesinden habersiz olarak, sadece toplama ve çıkarma yapabilen mekanik bir hesap

makinesi icat etti. Pascal’ın, vergi tahsildarı olan babasına kolaylık olsun diye yaptığı ve

‘Pascaline’ adını verdiği bu makine, rakamları otomatik olarak onlar ve yüzler hanelerine

taşıyan, üzerinde rakamlar yazılı bir dizi çarktan oluşmaktaydı.

1671 yılında, Alman filozof Gottfrieed Wilhelm Leibniz (1646-1716), Pascal’ın makinesini

geliştirerek, çarpma ve bölme işlemlerini, toplama ve çıkarma işlemlerini yineleyerek

gerçekleştiren ve “Leibniz’in Dört İşlem Makinesi” olarak adlandırılan mekanik bir hesap

makinesi icat etti.

1805 yılında, Fransız mekanik uzmanı Joseph Marie Jacquard (1752-1834), desenli kumaş

dokunması işlemlerinde, belirli yerlerinde delikleri olan bir karton şerit üzerindeki delikler

yardımıyla, ne zaman ve hangi renk ipliğin atılacağını öngörebilen bir dokuma tezgahı

geliştirdi. Jakar Tezgahı olarak adlandırılan bu ilk programlanabilir dokuma tezgahı, delikli

kartlarla programlanan bilgisayarlara doğru atılmış en önemli adım olarak kabul edilmektedir.

3

1820 yılında, Charles Xavier Thomas, “Aritmometre” olarak adlandırılan ve küçük

değişikliklerle günümüzde de kullanılmakta olan, dört işlem yapabilme yeteneğine sahip ilk

ticari mekanik hesap makinesinin seri üretimine başladı.

1822 yılında, Cambridge Üniversitesi (İngiltere) Matematik Profesörü Charles Babbage (1792-

1871), gerekli verileri delikli kartlardan alarak hesap yapabilen ve "Fark Makinası (Difference

Engine)” olarak adlandırılan mekanik bir hesap makinası icat etti. Bu konudaki çalışmalarını

devam ettiren Babbage, 1833 yılında, bilgisayarın temel çalışma ilkelerinin ilk kez ortaya

konduğu programlanabilen bir makina tasarladı. "Çözümleyici Makina (Analytical Engine)"

olarak adlandırılan ve mekanik biçimde tasarlanmış girdi, işlem, bellek ve çıktı birimlerine

sahip olan bu makina buharla çalışacak ve işlem yapabilmesi için gerekli olan komutları delikli

kartlardan alacaktı. İngiliz Hükümeti’nin de desteğiyle, bu makinenin birçok parçası üretildi.

Ancak, 19. yüzyıl teknolojisi, makinenin tamamlanabilmesi için gerekli olan diğer parçalarının

istenen duyarlılıkta imal edilmesinde ve parçaların bir araya getirilmesinde yetersiz kaldı.

Bellek kavramını ilk kez ortaya atarak bilgisayar ve programlamanın gelişim sürecinde atılmış

en önemli adımlardan biri haline gelen bu proje hiçbir zaman gerçekleştirilemedi. Proje

sürecinde, Babbage ile aynı üniversitede görev yapmakta olan Matematik Profesörü Lovelance

Kontesi Augusta Ada, Çözümleyici Makine için uygulanabilecek çok sayıda program yazmış

ve bu makinenin satranç dahi oynayabileceğini öngörmüştür. Bu nedenle, Ada, dünyanın ilk

programcısı olarak kabul edilmiş ve sembolik programlama dillerinden birine onun adı

verilmiştir.

1854 yılında, İngiliz matematikçi George Boole (1815-1864), sadece 0 ve 1’den oluşan “2

Tabanlı Sayı Sistemi”ni icat etti. Bu sayı sistemi, günümüz bilgisayar mimarisinin temelini

oluşturmaktadır.

1889 yılında, Amerikalı istatistikçi Hermann Hollerith (1860-1929), ABD Nüfus Sayım

Bürosu’nda görev yaparken, 1880 yılı nüfus sayımı sonuçlarının daha çabuk ve doğru

alınabilmesini sağlamak amacıyla, belirli şekilde sıralanmış delikli kartlar yardımıyla, elektrik

akımının geçip geçmemesine göre sayı sayabilecek bir hesap makinası tasarladı. Uzun

çalışmalar sonucunda geliştirilen bu elektromekanik makina sayesinde, 10 yıldan fazla süreceği

sanılan 1890 nüfus sayımı işlemleri 2.5 yıl içinde tamamlandı. Hollerith, 1896 yılında

Tabulating Machines Company (TMC) adlı şirketi kurdu ve 1899 yılında ilk delikli kart

patentini aldı. TMC, 1924 yılında, aynı alanda faaliyet gösteren iki ayrı şirketle birleşerek,

bugünkü adıyla bilinen International Business Machines Corporation (IBM) adını almıştır.

1904 yılında, İskoçyalı elektrik uzmanı John Ambrose Fleming (1849-1945), elektron

lambasını icat etti.

1910 yılında, James Powers, ABD Nüfus Sayım Bürosu’nda kullanılmakta olan Hollerith’in

delikli kartla çalışan makinelerini daha da geliştirdi ve onlara delici, sıralayıcı ve çizici mekanik

donanımlar ilave etti. Powers, daha sonra bir şirket kurdu. Bu şirket, 1927 yılında, aynı alanda

faaliyet gösteren üç ayrı şirketle birleşerek, bugünkü adıyla bilinen Remington Rand

Corporation (RRC) adını almıştır.

1930 yılında, Pennsylvania Üniversitesi (Amerika) öğretim üyeleri Prof. John V. Atanasof ve

Berry Clifford, ilk kez sayısal bilgisayar tasarımı üzerinde çalıştılar ancak bu tasarımı tam

olarak geliştiremediler ve gerçekleştiremediler.

4

1937 yılında, Harvard Üniversitesi (Amerika) profesörlerinden Howard H. Aiken, askeri

gereksinimlere yönelik olarak başlatılan sayısal bilgisayar tasarımı çalışmaları sürecinde,

”Automatic Sequence Control Calculator (Otomatik Sıra Kontrollu Hesaplayıcı):ASCC” adı

verilen elektromekanik bir bilgisayar tasarladı.

1943 yılında, ilk sayısal bilgisayar İngiltere'de imal edildi. "Colossus" adı verilen ve sadece

Alman şifrelerini çözmek amacıyla özel olarak geliştirilen bu bilgisayar, II. Dünya Savaşı'nda

Almanya'nın yenilgiye uğratılmasında önemli rol oynadı.

1944 yılında, IBM, Aiken’in 1937 yılında tasarladığı ASCC’yi imal etti. Mark-1 adı verilen ve

yaklaşık 15 m uzunluğa, 2,4 m yüksekliğe sahip bu bilgisayar, 751 adet parçanın 3000 adet

kablolu bağlantıyla birleştirildiği büyük bir elektromekanik hesaplayıcıdan oluşuyor ve

delinmiş kağıt şeritlerle denetleniyordu. İngilizlerin Colossus'undan çok daha küçük ve

verimsiz olan Mark-1, tek haneli bir toplama ve çıkarma işlemini 0.3 saniyede, çarpma işlemini

4 saniyede ve bölme işlemini ise 12 saniyede tamamlıyordu.

1945 yılında, Cambridge Üniversitesi (İngiltere) bünyesinde EDSAC adı verilen bir bilgisayar

geliştirildiği bilinmesine karşın, bu bilgisayar hakkında yeterli teknik bilgi bulunamamıştır.

1946 yılında, Pennsylvania Üniversitesi öğretim üyeleri Dr. John Mauchly ve J. Presper Eckert,

Atanasof ve Clifford’un 1930 yılında tasarladıkları sayısal bilgisayar üzerinde sürdürdükleri

çalışmalar sonucunda, “Electronic Numerical Integrator and Calculator (Elektronik Sayısal

Bütünleştirici ve Hesaplayıcı):ENIAC” adı verilen ilk sayısal bilgisayarı imal ettiler. Toplam

130 m2’lik yayılmış bir alan üzerinde, 18000 elektron lambası, ki günümüzde 18000 elektron

lambasının yerine 5 mm2'lik bir mikroyonga kullanılmaktadır, 70000 direnç ve 6000 devre

anahtarından oluşuyordu. Ağırlığı 30 ton olan ve saatte 200 kW elektrik tüketen ENIAC 500000

$'a mal edilmişti. Mark-1’in bir haftada yaptığı işi 1 saatte tamamlayabilmesine karşın, her 7

dakikada bir, yüksekliği 7 cm olan elektron lambalarından biri aşırı ısınma nedeniyle patlıyor,

bu nedenle çalışması, patlayan lamba bir yenisi ile değiştirilene dek sık sık duruyordu.

Komutlar belleğinde saklanabiliyordu; ancak program değiştirmek için bağlantıların yeniden

düzenlenmesi ve yeni verilerin, telefon santrallerinde olduğu gibi, kablolar ve özel araçlarla

girilmesi saatler alıyordu. Bu bilgisayarın imali, 1. Kuşak Elektron Lambalı Bilgisayarlar

döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

1947 yılında, Pennsylvania Üniversitesi öğretim üyelerinden Macar asıllı matematikçi John

Von Neumann, ENIAC üzerinde sürdürdüğü çalışmalar sonucunda, komutlarla beraber

programın da bellekte yüklü olduğu “Electronic Discrete Variable Automatic Computer

(Elektronik Ayrık Değişkeni Otomatik Hesaplayıcı):EDVAC” adı verilen bilgisayarı geliştirdi.

Günümüz bilgisayar mimarisinin temelini oluşturan ve 1854 yılnda Boole tarafından icat edilen

İkili Sayı Sistemi, ilk kez EDVAC’ta uygulanmıştır.

1948 yılında, Bell Telefon Şirketi (Amerika) laboratuvarlarında teknisyen olarak görev

yapmakta olan Amerikalı fizikçiler, John Bardeen (1908-1991), Walter Houser Brattain (1902-

1987) ve William Bradford Shockley (1910-1989) ilk germanyumlu transistoru imal ettiler.

Bardeen, Brattain ve Shockşey, 1956 yılında, yarıiletkenler üzerine yaptıkları araştırmalar ve

germanyumlu transistorun geliştirilmesi çalışmaları nedeniyle Nobel Fizik Ödülü aldılar.

1949 yılında, Manchester Üniversitesi (İngiltere) bünyesinde bir bilgisayar geliştirildiği

bilinmesine karşın, bu bilgisayar hakkında yeterli teknik bilgi bulunamamıştır.

5

1950 yılında, J. Lyons Yiyecek Şirketi (İngiltere), kendi bünyesinde ve kendi problemlerinin

çözümüne yönelik olarak, “LEO” adı verilen bir bilgisayar geliştirdi.

1951 yılında, Amerika’da, ENIAC’ı imal eden Mauchly ve Eckert, Powers’in şirketi RRC

adına, ABD Nüfus Bürosu için, “Universal Automatic Computer (Evrensel Otomatik

Hesaplayıcı):UNIVAC-1” adı verilen bir bilgisayar imal ettiler. Bu bilgisayar, ticari amaçla

üretilen ilk bilgisayar olarak kabul edilmektedir.

1960 yılında, Control Data Şirketi (ABD), elektron lambasının kullanılmadığı ve tümü

transistör devrelerinden oluşan ilk bilgisayarı üretti. Bu bilgisayarın imali, 2. Kuşak

Transistörlü Bilgisayarlar döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

1965 yılında, National Aeronautics and Space Administration (Ulusal Havacılık ve Uzay

Dairesi):NASA (ABD), havacılık ve uzay araştırmalarını düzenleme ve yürütme çalışmaları

kapsamında, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük, ancak, binlerce transistordan oluşan

devrelerin yaptığı işi yapabilen tümleşik devrelerin üretildiğini ve sivil kullanıma sunulduğunu

duyurdu. Elektronik endüstrisinde devrim yaratan bu gelişme, 3. Kuşak Tümleşik Devreli

Bilgisayarlar döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

1968 yılında Intel (ABD) kuruldu. Programlanabilir bellek yongaları üretmek amacıyla kurulan

bu firma, günümüzde, işlemci üreticisi firmaların lideri konumundadır.

1971 yılında, Intel, elektronik hesap makineleri üreticisi bir firma için ilk işlemcisini üretti.

4004 kod adıyla bilinen bu işlemcinin üretimi, 4. Kuşak Mikro Yongalı Bilgisayarlar döneminin

başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

1975 yılının başlarında Bill Gates ve Paul Allen, Intel’in ürettiği işlemciler için BASIC

programlama dili yorumlayıcıları geliştirmek amacıyla, Microsoft'u (ABD) kurdular.

1975 yılının sonlarında, Altair firması (ABD), elektronikle uğraşan amatörlere yönelik oyun ve

deney aracı olarak tasarlanan Altair 8800'i üretti. Günümüzde kullanılanlara hiç benzemeyen

bir klavye ve ekrana sahip olan Altair 8800'de veriler 0 ve 1 olarak giriliyor ve programlar 0 ve

1'den oluşan makine dili kullanılarak yazılıyordu.

1977 yılının başlarında, Radio Shack firması (ABD), günümüzde kullanılanlara oldukça benzer

klavye ve ekranın ilk kez kullanıldığı TRS-80'i üretti. TRS-80, piyasaya sunulduğu ay içinde,

bir yıl için öngörülen sayıdan daha fazla sayıda alıcı buldu.

1977 yılının sonlarında, Apple firmasının (ABD) kurucuları Steve Jobs ve Steve Wozniak, bir

otomobil garajında Altair 8800 üzerinde sürdürdükleri çalışmalar sonucunda geliştirdikleri,

donanıma bağlı olmakla birlikte bir işletim sistemine sahip ilk ticari kişisel bilgisayar olan

Apple-II'yi piyasaya sundular. Apple'ın simgesi ısırılmış bir elma idi. Bu simge ile bütünleşen

Apple-II, o günler için büyük, korkutucu ve ulaşılmaz görünen bilgisayar imajını, küçük,

sevimli ve yetenekli bir arkadaş imajı ile yer değiştirerek, inanılmaz satış rakamlarına ulaştı.

1981 yılında IBM, donanımdan bağımsız bir işletim sistemine sahip ilk kişisel bilgisayar olan

IBM PC'yi piyasaya sundu. IBM PC, işlemci olarak Intel tarafından üretilen 8088'i, işletim

sistemi olarak da Microsoft tarafından geliştirilerek Disk Operating System (DOS) adı verilen

işletim sistemini kullanıyordu. IBM PC'yi oluşturan donanımın açık mimari olarak tasarlanması

6

ve taklit edilmesini engellememesi nedeniyle, IBM uyumlu bilgisayar endüstrisi tüm dünyada

çok kısa bir süre içinde gelişti ve yaygınlaştı.

1982 yılında, Commodore (ABD) firmasının kurucusu Jack Tramiel ve tasarımdan sorumlu

yardımcısı Shiratz Shivji, yoğun çalışmalar sonucunda geliştirdikleri Commodore 64'ü

piyasaya sundular. Piyasadaki diğer tüm bilgisayarlardan farklı olarak, son derece başarılı bir

mimari ile tasarlanmış renkli grafik ve ses özelliklerine sahip olan Commodore 64, tüm dünyada

10 milyon adetin üzerinde satılarak bir efsane haline geldi.

1984 yılında Apple, kendisi ile aynı adı taşıyan ve komutların klavye aracılığıyla girilmediği

grafik kullanıcı arabirimli işletim sistemine sahip ilk kişisel bilgisayar olan Macintosh’ü

piyasaya sundu. Macintosh, donanım mimarisinin, işletim sistemi yazılım mimarisiyle birlikte

tasarlanması nedeniyle son derece güvenli ve işlevsel bir yapıya sahipti. Ancak Apple'ın 1994

yılına kadar başka firmalara Macintosh uyumlu bilgisayar donanımı ve yazılımı üretme izni

vermemesi, kişisel bilgisayar endüstrisinde en başarılı işletim sistemi olarak kabul edilen

Macintosh’ün hak ettiği yaygınlığa ulaşmasını engelledi.

1971 yılında başlayan 4. kuşak bilgisayarların tanımlayıcı özelliği, son derece yoğun mikro

yongaların kullanıldığı tek çekirdekli işlemcilerdir. Uzmanlara göre, 2000 yılının sonlarında

sanal çift çekirdekli işlemci üretimiyle başlayan 5. kuşak bilgisayarlara geçiş süreci, 2006

yılının ikinci yarısında piyasaya sunulan çok çekirdekli işlemcilerle tamamlanmıştır. Bilgisayar

mimarisinde kavramsal olarak devrim niteliği taşıyan bu gelişmeyle 5 kuşak bilgisayarların

dönemi başlamış ve çalışmalar çok çekirdekli işlemcilerin üretimi üzerine yoğunlaştırılmıştır.

Halen, 6 çekirdekli Intel Xeon E7450, L7455 ve X7460 modelleri ile AMD Opteron 2427,

2431, 8431 ve 8435 modellerinin üretimi devam etmektedir.

Bilgisayarların gelişim sürecinin izlenmesi konusunda bir fikir vermesi amacıyla, Intel

tarafından üretilen şlemciler Çizelge 1’de, AMD tarafından üretilen işlemciler ise Çizelge 2’de

sunulmaktadır.

Çizelge 1. Intel tarafından üretilen işlemciler.

Intel Core I9

Intel Core I7

Intel Core I5

Intel Core I3

Intel Core2 Extreme

Intel Core2 Quad

Intel Core2 Duo

Intel Core Duo

Intel Xeon Quad-Core

Intel Xeon Dual-Core

Intel Xeon Dual-Core LV ve ULV

Intel Xeon

Intel Pentium Dual-Core

Intel Pentium M

Intel Pentium 4

Intel Pentium III

Intel Pentium II

Intel Pentium MMX

Intel Pentium

7

Intel Celeron M

Intel Celeron

Intel 486

Intel 386

Intel 286

Intel 186

Çizelge 2. AMD tarafından üretilen işlemciler.

AM 386

AM 486

AM 5x86

AMD K5

AMD K6

AMD Duron

AMD Athlon

AMD Athlon XP

AMD Sempron

AMD Athlon 64

AMD Athlon 64 FX

AMD Athlon 64 X2

AMD Athlon X2

AMD Athlon II X2

AMD Phenom FX

AMD Phenom X2

AMD Phenom X3

AMD Phenom X4

AMD Phenom II X4

AMD Phenom II X6

AMD Bulldozer

AMD APU

AMD Mobile K6-2/III

AMD Mobile Duron

AMD Mobile Athlon 4

AMD Athlon XP-M

AMD Mobile Sempron Serisi

AMD Mobile Athlon 64

AMD Turion 64 Mobile

AMD Turion 64 X2 Mobile

AMD Mobile APU

AMD Athlon MP

AMD Opteron

Opteron 1xx

Opteron 2xx

Opteron 8xx

Opteron 1xxx

Opteron 2xxx

Opteron 8xxx

8

BÖLÜM 2

DONANIM

2.1. KASALAR VE GÜÇ KAYNAKLARI (CASE AND POWER SUPPLY)

• Kule (Tower) Kasalar

ATX Kasalar olarak da bilinirler. Maxi,

Midi ve Mini modelleri mevcuttur.

• Küp Kasalar

ITX Kasalar olarak da bilinirler. Mini, Nano

ve Pico modelleri mevcuttur. Bazı tipleri,

LCD bilgisayar ekranlarının arkalarına

monte edilebilmektedir.

• İnce (Slim) Kasalar

Micro ATX olarak da bilinirler. Bazı tipleri

yatay olarak da kullanılabilmektedir.

• HTPC Kasalar

Home Theatre PC olarak da bilinirler. Yatay

olarak kullanılırlar.

• Güç Kaynakları (Power Supply)

230 W ile 850 W arasında değişen güç

değerlerine sahiptirler. Kullanılacak güç

kaynağının, bilgisayar donanımının güç

ihtiyacına uygun olarak seçilmesine

özellikle dikkat edilmelidir.

9

2.2. ANAKARTLAR (MAINBOARD)

Tüm bilgisayar donanımının kablolu veya

kablosuz şekilde bağlandığı ve sistemin bir

arada ve uyum içinde çalışmasının

sağlandığı basılı devre kartıdır.

İşlemcilere göre:

• AMD İşlemciler Tabanlı Soket: 938, 940, 754, AM2, AM3, FM1, FT1, Dahili

İşlemcili

• Intel Pentium Serisi İşlemciler Tabanlı (Soket: 478, 775)

• Intel i Serisi İşlemciler Tabanlı (Soket: 1156, 1366, 1155, Dahili İşlemcili)

• VIA İşlemciler Tabanlı (Soket: C7, C3)

Yonga Setlerine (Chipset) göre:

• AMD Yonga Setli

• Intel Yonga Setli

• NVidia nForce Yonga Setli

• VIA Yonga Setli

• SiS Yonga Setli

2.3. İŞLEMCİLER (CPU: Central Processing Unit / Merkezi İşlem Birimi)

2013 yılının son çeyreği itibariyle firmalar tarafından üretilmekte olan işlemciler aşağıda

sıralanmaktadır.

Intel:

• Masaüstü ve Notebook bilgisayarlar için; Celeron, Pentium, Core-2, Core i3-i5-i7 ve grafik

işlemcili Sandy Bridge (G, i3, i5 ve i7) serileri,

• Netbook bilgisayarlar için; Atom serisi,

• Sunucu (server) bilgisayarlar için; Xeon ve Itanium serileri.

10

AMD:

• Masaüstü, Notebook ve Netbook bilgisayarlar için; Sempron, Athlon, Phenom ve Turion

serileri,

• Sunucu (server) bilgisayarlar için; Opteron serisi.

VIA:

• C3, C7, Nano, Eden ve CoreFusion serileri.

NVidia:

• Tesla ve Tegra serileri

2.4. EKRAN KARTLARI (GRAPHICS CARD)

2013 yılının son çeyreği itibariyle NVidia ve ATI firmaları tarafından masaüstü bilgisayarlar

için üretilmekte olan harici ekran kartı işlemcileri ve modelleri aşağıda sıralanmaktadır. Bu

grafik işlemcilerin yer aldığı ekran kartlarında 256 MB, 512 MB, 768 MB, 896 MB, 1024

MB, 1512 MB, 1792 MB ve 2048 MB kapasiteli DDR, DDR2, DDR3, DDR4 ve DDR5 türü

bellekler kullanılmaktadır. Bu ekran kartları, çok az sayıda AGP olmakla birlikte, PCI

Express x16, 2.0 ve 2.1 veriyollarını kullanmakta ve birim zamanda 64, 128, 192, 256, 384,

448, 512 ve 896 Bit’lik veri işlemektedirler.

11

NVidia GeForce:

• Quadro Plex Serisi (2200 D2 ve 2200 S4)

• Quadro FX Serisi (5800, 5600, 4800, 4600, 3800, 3700, 1800, 1700, 580, 570, 470,

380 ve 370)

• 2xx Serisi (GTX 295, GTX 285, GTX 280, GTX 275, GTX 260, GTS 250

GT 240, GT 220 ve 210)

• 9xxx Serisi (9800 GX2, 9800 GTX+, 9800 GTX, 9800 GT, 9600 GT, 9600 GSO,

9500 GT, 9400 GT, 9400 mGPU, 9300 mGPU)

• 8xxx Serisi (8800 GTS, 8800 GT, 8600 GTS, 8600 GT, 8500 GT, 8400 GS)

ATI Radeon:

• 5xxx Serisi (5970, 5870, 5850, 5770, 5750)

• 4xxx Serisi (4870 X2, 4890, 4870, 4850, 4830, 4770, 4600, 4550 ve 4350)

• 3xxx Serisi (3800, 3600, 3400)

• 2xxx Serisi (2900, 2600 ve 2400)

Anakartlara gömülü durumda (onboard) bulunan NVidia ve ATI ekran kartı işlemcilerine

ilave olarak, diğer ekran kartı işlemcileri ve modelleri ise şunlardır:

Intel:

• GMA Serisi (900, 950, 3000, 3100, X3000, X3100, X3500, X4500, 500)

VIA:

• Chrome

SiS:

• Mirage

12

2.5. BELLEKLER (RAM: Random Access Memory / Rasgele Erişimli Bellek)

SD (Synchronous Dynamic) ve DDR (Double Data Rate) belleklere ait tanımlamalar ve bant

genişlikleri aşağıda sıralanmaktadır. Bu bellekler, tek parçalık modüller halinde 128, 256,

512, 1024, 2048 ve 4096 MB’lık kapasitelere sahip olabilirler.

• SD Bellekler

• SD/66 MHz - 0.5 GB/sn

• SD/100 MHz - 0.8 GB/sn

• SD/133 MHz - 1.1 GB/sn

• DDR Bellekler

• DDR/200 MHz - 1.6 GB/sn

• DDR/266 MHz - 2.1 GB/sn

• DDR/333 MHz - 2.7 GB/sn

• DDR/400 MHz - 3.2 GB/sn

• DDR/533 MHz - 4.2 GB/sn

• DDR2 Bellekler

• DDR2/400 MHz - 3.2 GB/sn

• DDR2/533 MHz - 4.2 GB/sn

• DDR2/667 MHz - 5.4 GB/sn

• DDR2/800 MHz - 6.4 GB/sn

• DDR2/1066 MHz - 8.5 GB/sn

• DDR3 Bellekler

• DDR3/800 MHz - 6.4 GB/sn

• DDR3/1066 MHz - 8.5 GB/sn

• DDR3/1333 MHz - 10.8 GB/sn

• DDR3/1600 MHz - 12.8 GB/sn

2.6. SABİT DİSKLER (HARD DISK)

• Elektromekanik Sabit Diskler

PATA (Paralel Advanced Technology Attachment) veya SATA

(Serial Advanced Technology Attachment) yapısındadırlar. PATA

(IDE olarak da adlandırılmaktadır) sabit diskler 100 MB/sn, SATA

sabit diskler 150 MB/sn ve SATA-2 sabit diskler 300 MB/sn veri

aktarımı gerçekleştirmektedir. 160 GB, 250 GB, 320 GB, 500 GB, 1

TB, 1.5 TB ve 2 TB veri depolama kapasitesine sahip modelleri

mevcuttur.

• Hibrid (Melez) Sabit Diskler

Elektromekanik sabit disklere 128 veya 256 MB flash bellek ilave

edilmesi sonucu geliştirilen sabit disklerdir.

13

• SSD (Solid State Drive) Sabit Diskler

Hiçbir mekanik parçaya sahip olmayıp tamamen flash bellekten

oluşan sabit disklerdir.

2.7. SES KARTLARI

Anakarta gömülü durumda olup, tüm modellerde 7+1 hoparlör

sistemleri desteklenmektedir. Profesyoneller için, anakarttaki PCI

yuvalara takılabilen gelişmiş modelleri de mevcuttur.

2.8. FAKS/MODEM KARTLARI

İsteğe bağlı olarak anakarttaki PCI yuvalara takılabilir.

2.9. AĞ KARTLARI (ETHERNET CARD)

Bilgisayarlar arası veya ADSL modemle kablolu bağlantı

kurabilmek amacıyla kullanılmaktadır. Anakarta gömülü durumda

olup, 10/100/1000 Mb/sn veri aktarım kapasitelerine sahiptirler.

2.10. TV KARTLARI

Analog veya dijital televizyon yayınlarını izleyebilmek amacıyla,

isteğe bağlı olarak anakarttaki PCI yuvalara takılabilir.

14

2.11. VIDEO KARTLARI

Video kameralardan alınan görüntüleri, bilgisayarın işlemcisine ve

belleğine ilave yük yüklemeden kolayca ve hızlıca işlemek amacıyla

kullanılmaktadır. İsteğe bağlı olarak anakarttaki PCI yuvalara

takılabilir.

2.12. OPTİK SÜRÜCÜLER (OPTICAL DRIVER)

CD (700 MB), DVD (4.7 GB) veya Blueray (200 GB’a kadar)

ortamlarına veri kaydetmek veya kaydedilen verileri okumak

amacıyla kullanılmaktadır. Flash belleklerin yaygınlaşması sonucu

kullanımları giderek azalmaktadır.

2.13. EKRANLAR (MONITOR)

• LCD (Liquid Cyristal Display) EKRANLAR

Görüntünün sıvı kristal diyotlar yardımıyla sağlandığı ekranlardır. 17", 19", 22", 24" ve 28"

gibi köşegen uzunluğuna sahip modelleri mevcuttur. Tepki süreleri 2 ile 8 ms arasında

değişmektedir. 4:3 ile 16:9 en/boy oranlarına ve 1366X768, 1280X1024, 1440X900,

1680X1050, 1920X1080 ve 1920X1200 piksel gibi ekran çözünürlük değerlerine sahiptirler.

• CRT (Chatode Ray Tube / Katot Işınlı Tüp) EKRANLAR

LCD ekranların yaygınlaşması sonucu kullanımları giderek azalmaktadır. 17", 19" ve 21" gibi

köşegen uzunluğuna sahip modelleri mevcuttur. Ekran tazeleme hızları 75, 85 ve 100 Hz’dir.

4:3 en/boy oranına ve 800X600, 1024X768 ve 1280X1024 piksel ekran çözünürlük değerlerine

sahiptirler.

15

2.14. KLAVYELER (KEYBOARD)

PS/2, USB veya kablosuz olarak bağlanabilir. 105 tuşlu Windows uyumlu ve ilave

multimedya tuşlu modelleri mevcuttur. İngilizce Q veya Türkçe F dizilimine sahip tuşlar,

daktilo tuşları, enter tuşu, fonksiyon tuşları, imleç tuşları, ok tuşları, insert, delete, home, end,

page up, page down, shift tuşu, caps lock tuşu, tab tuşu, sayısal tuşlar, back space tuşu, ctrl

tuşu, alt tuşu, alt gr tuşu, esc tuşu, print screen tuşu, scroll lock tuşu, pause/break tuşu, num

lock tuşu, sysrq tuşu, sağ tuş ve windows tuşu olarak adlandırılan tuşlardan oluşmaktadır.

2.15. FARELER (MOUSE)

PS/2, USB veya kablosuz olarak bağlanabilir. Optik ve laser

okuyucuya sahip modelleri mevcuttur.

2.16. YAZICILAR (PRINTER)

Nokta vuruşlu (9 iğneli veya 24 iğneli), mürekkep püskürtmeli ve laser (siyah-beyaz veya

renkli) modelleri mevcuttur.

2.17. TARAYICILAR (SCANNER)

16

2.18. ÇİZİCİLER (PLOTTER)

2.19. KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARI (UPS)

17

BÖLÜM 3

İŞLETİM SİSTEMLERİ

• Windows Öncesi İşletim Sistemleri

• MS-DOS (Kişisel)

• UNIX (Ağ)

• Windows İşletim Sistemleri

• 95, 98, ME, XP, Vista, 7, 8 (Kişisel)

• NT, 2000, Server 2003, Server 2008, Server 2012 (Ağ)

• Macintosh İşletim Sistemi

• Mac OS X Snow Leopard

• Linux İşletim Sistemi

Dünyanın dört bir tarafındaki yazılım gönüllüleri tarafından ücretsiz olarak geliştirilen,

dağıtılan ve kullanılan bir işletim sistemidir. Ubuntu, Debian, SUSE, Fedora ve Red Hat gibi

500’ün üzerinde sürümü mevcuttur.

• Pardus İşletim Sistemi

TÜBİTAK / Ulusal Elektronik Kriptoloji Araştırma Enstitüsü tarafından 2003 yılında

başlatılan, ulusal bir işletim sistemi geliştirme çalışmaları sonucunda, 1 Şubat 2005 tarihinde

ilk ürün olan Pardus Çalışan CD 1.0 yayımlanmıştır. Halen Linux çekirdeği üzerine inşa edilen

Pardus’u geliştirme çalışmaları devam etmekte olup, günümüze kadar yayımlanan sürümleri

aşağıda sıralanmaktadır.

PARDUS 2000 SERİSİ SÜRÜMLER

NO ADI ÇIKIŞ

TARİHİ

Pardus 1.0 (İlk Sürüm) 26 Aralık 2005

Pardus 2007 31 Aralık 2006

Pardus 2007.1 Felis Chaus (Sazlık Kedisi) 16 Mart 2007

Pardus 2007.2 Caracal Caracal (Karakulak) 11 Temmuz 2007

Pardus 2007.3 Lynx Lynx (Vaşak) 19 Kasım 2007

Pardus 2008 27 Haziran 2008

Pardus 2008.1 Hyaena Hyaena (Çizgili Sırtlan) 15 Eylül 2008

Pardus 2008.2 Canis Aureus (Altın Çakal) 30 Ocak 2009

Pardus 2009 17 Temmuz 2009

Pardus 2009.1 Anthropoides virgo (Telli Turna) 15 Ocak 2010

Pardus 2009.2 Geronticus Eremita (Kelaynak) 3 Haziran 2010

Pardus 2011 20 Ocak 2011

Pardus 2011.1 Dama Dama (Alageyik) 12 Temmuz 2011

Pardus 2011.2 Cervus Elaphus (Kızıl Geyik) 19 Eylül 2011

Pardus 2013 Anadolu Parsı 25 Ocak 2013

Pardus Topluluk Sürümü 1.0 - 12 Nisan 2013

Pardus Çalışan CD Her bir Pardus sürümü için güncellenmiş sürümü mevcuttur.

KURUMSAL SÜRÜMLER

NO ADI ÇIKIŞ

TARİHİ

Pardus Kurumsal 1 MSB Özel Sürümü (İlk Sürüm) 2007

Pardus Kurumsal 2 16 Şubat 2011

18

BÖLÜM 4

YAZILIMLAR

4.1. OFİS YAZILIMLARI

• Microsoft Office {95, 97, 2000, XP (2002), 2003, 2007, 2010}

• Kelime İşlem (Word)

• Hesap Tablosu (Excel)

• Sunum (Powerpoint)

• Veritabanı (Access)

• Web Tasarım (Frontpage)

• E-Posta Yönetim (Outlook)

• Yayımcılık (Publisher)

• Open Office (Ücretsiz)

• Acrobat PDF Reader (Ücretsiz)

• Foxit PDF Reader (Ücretsiz)

• PDFill PDF Writer and PDF Tools (Ücretsiz)

4.2. ÇİZİM ve 3-B MODELLEME YAZILIMLARI

• 3D Crafter (Ücretsiz)

• AutoCAD

• Blender (Ücretsiz)

• CadStd Lite (Ücretsiz)

• CorelDraw

• DAZ Studio (Ücretsiz)

• Google SketchUp (Ücretsiz)

• Inkscape (Ücretsiz)

• Solidworks

4.3. FOTOĞRAF DÜZENLEME YAZILIMLARI

• ACDSee

• Gimp (Ücretsiz)

• Irfan View (Ücretsiz)

• Paint .NET (Ücretsiz)

• Paint Shop Pro

• Photo Story (Ücretsiz)

• Photoshop

• Picasa (Ücretsiz)

4.4. VİDEO DÜZENLEME YAZILIMLARI

• Adobe Premiere

• Avidemux (Ücretsiz)

• Corel VideoStudio

• CyberLink PowerDirector

• Nero Multimedia Suite

• Pinnacle Studio Plus

• Ulead MediaStudio Pro

• Sony Vegas

• VideoPad Video Editor

19

• Windows Live Movie Maker (Win7) (Ücretsiz)

• Windows Movie Maker (XP - Vista) (Ücretsiz)

4.5. SES DÜZENLEME YAZILIMLARI

• Acid

• Adobe Audition

• Audacity (Ücretsiz)

• DarkWave Studio (Ücretsiz)

• Expstudio Audio Editor (Ücretsiz)

• GoldWave

• MixPad Audio Mixer

• WavePad Sound Editor

4.6. SES VE VİDEO OYNATICI YAZILIMLAR

• GOM Player (Ücretsiz)

• PowerDVD

• QuickTime Player

• VLC Media Player (Ücretsiz)

• Winamp (Ücretsiz)

• Windows Media Player (Ücretsiz)

• WinDVD

4.7. ANTİVİRÜS YAZILIMLARI

• Avast (Ücretsiz)

• AVG Anti-Virus (Ücretsiz)

• Avira (Ücretsiz)

• Kaspersky

• Microsoft Security Essentials (Ücretsiz)

• NOD32

• Norton

• McAfee

4.8. ANTİCASUS YAZILIMLARI

• Ad-Aware (Ücretsiz)

• AVG Anti-Spyware (Ücretsiz)

• Malwarebytes Anti-Malware (Ücretsiz)

• Spybot - Search & Destroy (Ücretsiz)

• Spyware Terminator (Ücretsiz)

• SuperAntiSpyware (Ücretsiz)

4.9. SIKIŞTIRMA YAZILIMLARI

• 7-Zip (Ücretsiz)

• WinAce

• WinRAR

• WinZip

20

4.10. SİSTEM ve BAKIM YAZILIMLARI

• Ace Utilities

• Advanced System Care (Ücretsiz)

• CCleaner (Ücretsiz)

• Glary Utilities (Ücretsiz)

• Powertoy Tweak UI (Ücretsiz)

• Recuva (Ücretsiz)

• Speccy (Ücretsiz)

• Tera Copy (Ücretsiz)

• Tune-Up Utility

4.11. INTERNETE GÖZATICI YAZILIMLAR

• Firefox (Ücretsiz)

• Google Chrome (Ücretsiz)

• Internet Explorer (Ücretsiz)

• Opera (Ücretsiz)

• Safari (Ücretsiz)

4.12. 3-BOYUTLU MADEN-JEOLOJİ TASARIMI YAZILIMLARI

• Surpac

• Minex

• Netcad

• Vulcan

• MicroStation

• MineCAD

4.13. GÜVENLİK DUVARI YAZILIMLARI

• Comodo (Ücretsiz)

• Outpost (Ücretsiz)

• ZoneAlarm (Ücretsiz)

21

BÖLÜM 5

WORD 2010

► Word 2010’ün Kurulumu

Office 2010’ün kurulması esnasında, sırasıyla;

● “Özel Yükleme”

● “Uygulamaların Gelişmiş Özelleştirmesini Seçin” ve

● “Tümünü Bilgisayarımdan Çalıştır”

seçenekleri işaretlenerek eksiksiz bir kurulum yapılmalıdır. Bu kurulumun tamamlanmasının

ardından Office 2010 Service Pack kurulmalı ve gerekli güncelleştirmeler yapılmalıudır.

► Dosyanın Farklı Kaydedilmesi

Dosya - Farklı Kaydet tıklandığında açılan Farklı Kaydet penceresinde, Kayıt Türü listesinden

aşağıdaki dosya türlerinden biri seçilebilir. Başkaları tarafından hazırlanmış bir Word

belgesindeki fotoğraf vb. gömülü nesnelere kolayca ulaşabilmek için Dosya - Farklı Kaydet

tıklanmalı ve Kayıt Türü olarak Web Sayfası (*.htm; *.html) seçilmelidir.

22

► Kenar Boşluklarının Ayarlanması

Sayfa Düzeni - Kenar Boşlukları tıklanır.

23

► Yönlendirmenin (Dikey-Yatay) Ayarlanması

Sayfa Düzeni - Yönlendirme tıklanır.

► Üstbilgi (Örn. Yazarın Adı) veya Altbilgi (Örn. Sayfa Numaraları) için Kenardan

Uzaklık Değerlerinin Ayarlanması

Ekle - Üstbilgi - Üstbilgiyi Düzenle veya Alt Bilgi - Altbilgiyi Düzenle tıklanır.

► İmlecin Etkin Olduğu Sayfanın veya Çeşitli Sayfaların Çıktılarının Alınması

Dosya - Yazdır tıklanır.

♦ İmlecin etkin olduğu sayfanın çıktısının alınması için Ayarlar - Geçerli Sayfayı Yazdır

tıklanır.

♦ Çeşitli sayfaların çıktılarının alınması için Ayarlar - Özel Yazdır tıklanır. Alttaki Sayfalar

kutucuğuna sayfa numaraları ve/veya sayfa aralıkları virgülle ayrılarak girilir.

24

► Kopyalanan Metnin Kullanılan Stile Uygun Olarak Yapıştırılması

Giriş - Yapıştır - Özel Yapıştır tıklanır. Biçimlendirilmemiş Metin seçilir.

► Metinde Aranan Bir Değerin Yeni Değerle Değiştirilmesi

Giriş - Değiştir tıklanır. Tüm Seçenekler düğmesi tıklanarak, özelleştirilmiş arama

seçeneklerine ulaşılabilir.

25

► Hızlı Erişim Araç Çubuğuna veya Şeritlere Düğme Eklenmesi - Düğme Silinmesi

Dosya - Seçenekler tıklanır. Soldaki Şeridi Özelleştir ve Hızlı Erişim Araç Çubuğu alt

menüleri yardımıyla düğme ekleme ve silme işlemleri yapılır.

► Yakınlaştırma

Görünüm tıklanır. Yakınlaştır alt menüsünden istenen ayarlar yapılır.

26

► Sayfa Sonu veya Bölüm Sonu Oluşturma

Sayfa Düzeni tıklanır - Sayfa Yapısı - Kesmeler tıklanır.

♦ Bölüm sonu yapılmadan yeni bir sayfa açılması ve önceki sayfalarda yapılacak olan metin,

tablo, vb. ilavelerin, yeni açılan sayfanın biçimini ve yerleşimini etkilememesi istendiğinde

Sayfa (çok sütunlu yazılarda Sütun) tıklanır.

♦ Bölüm sonu yapılması, yeni bir sayfayla birlikte yeni bir bölüm açılması, kenar boşlukları

ve yönlendirme (dikey - yatay) gibi sayfa yapısı özelliklerinin diğer bölümleri etkilememesi

istendiğinde Sonraki Sayfa (aynı sayfada kalınması isteniyorsa Sürekli) tıklanır.

27

► Sayfa Numarası Ekleme

Ekle - Sayfa Numarası tıklanır.

♦ Ekle - Bölüm Sonu yapılarak yeni bölümler oluşturulmuş ve bu bölümlerden bazılarında

kağıt yönlendirmesi yatay yapılmış ise, eklenen sayfa numaralarının bu yatay sayfalarda

yanlış yere (kısa kenara değil, uzun kenara) basılacağı konusuna dikkat edilmelidir.

► Simge Ekleme

Ekle - Simge - Tüm Simgeler tıklanır.

♦ Aranan simgenin; Yazı Tipi: (normal metin) seçeneğinde bulunamaması durumunda,

Symbol veya Wingdings (1-2-3) yazı tipleri seçilmeli ve arama bu yazı tiplerinde

yapılmalıdır. Sıkça kullanılan simgelerin hemen hemen tamamı bu 3 yazı tipi dosyasında yer

almaktadır.

28

► Resim Ekleme

Ekle - Resim tıklanır.

♦ Eklenen türlü resimlere çift veya sağ tuş tıklanarak, Resim Araçları şeridine ulaşılabilir. Bu

şeritte resimlerle çalışmayı oldukça kolaylaştıran çok sayıda ayara ve seçeneğe sahiptir.

29

► Denklem Yazma

Ekle - Denklem - Yeni Denklem Ekle tıklanır.

30

♦ Ekle şeridinde Denklem yer almıyorsa Office 2010 eksik kurulmuş demektir ve yeniden

kurulması gerekir. Office 2010’ün yeniden kurulması esnasında, sırasıyla; “Özel Yükleme”,

“Uygulamaların Gelişmiş Özelleştirmesini Seçin” ve “Tümünü Bilgisayarımdan Çalıştır”

seçenekleri işaretlenerek eksiksiz bir kurulum yapılmalıdır.

♦ Üzerinde çalışılan belge Word 2003 programında hazırlanmışsa ve dosya uzantısı .doc ise,

Denklem düğmesi aktif hale gelmeyebilir. Bu durumda dosya, Word 2010 olarak farklı

kaydedilmeli ve dosya uzantısı .docx haline getirilmelidir.

► Yazı Tipine Efekt Verilmesi

Giriş - Yazı Tipi alt menüsünün sağ alt köşesindeki küçük ok işareti tıklanarak Yazı Tipi

penceresine ulaşılır.

Açılan pencerede Metin Efektleri ve ilgili sekmeler tıkanır.

31

► Satır Aralığının Ayarlanması

Giriş - Paragraf alt menüsünün sağ alt köşesindeki küçük ok işareti tıklanarak Paragraf

ulaşılır.

♦ Paragraf penceresinde yer alan Önce ve Sonra Aralık değerleri 0 (sıfır) olmalıdır. Ancak,

yazılanların tablo hücreleri içinde alt ve üst çizgilerden eşit olarak uzaklaştırılması gibi hassas

çalışmalarda kullanılmasında (Örn. 3 nk) yarar vardır.

♦ Paragraf penceresinde yer alan Özel Girinti değeri 0 (sıfır) olmalıdır. Ancak, Madde

İşaretleri ve Numaralandırma kullanılması, şekil veya çizelge tanıtım yazılarının ikinci satıra

taşması ve burada üst satırın ilk harfiyle aynı hizaya getirilmesi gibi hassas çalışmalarda

kullanılmasında (Örn. Asılı - 0,3 cm) yarar vardır.

32

33

► Madde İşaretli veya Numaralandırılmış Listeler Hazırlanması

Giriş - Paragraf alt menüsündeki ilgili düğmeler tıklanır.

► İçindekiler Sayfasındaki Başlıkların veya Denklemlerin Numaralandırılması

Giriş - Paragraf alt menüsünün sağ alt köşesindeki küçük ok işareti tıklanarak Paragraf

ulaşılır. Sekmeler tıklanır.

♦ Kullanılan kağıdın genişliğinden, kullanılan sol ve sağ kenar boşluklarının çıkarılmasıyla

elde edilecek olan değer Sekme Durak Yeri olarak tanımlanır.

♦ Hizalama “Sağdan”, Öncü ise isteğe bağlı olarak “1” veya “2” seçilir.

♦ Tamam tıklanarak işlem tamamlanır ve sekmenin kullanılabilmesi için TAB tuşuna basılır.

♦ Sekmenin hazırlanması öncesinde, nereden sekme yapılacak ise, imleç o noktada

bulundurulmalı ve daha sonra Biçim - Sekmeler tıklanmalıdır.

34

3

1a .................................................................................................................................. (1.1)

35

► Otomatik Düzeltme Seçeneklerinin İptal Edilmesi

Dosya - Seçenekler - Yazım Denetleme - Otomatik Düzeltme Seçenekleri tıklanır. Açılan

pencerede yer alan 5 adet sekmede çok sayıda seçenek mevcuttur. Bu seçeneklerin büyük bir

çoğunluğunun bir Word belgesi hazırlanması esnasında, kullanıcının denetimi dışında

istenmeyen düzeltmeler yaptığı ve bu düzeltmelerin de kullanıcıyı zor durumda bıraktığı

bilinmektedir. Bu nedenle, birkaç seçenek dışında, bu pencerede yer alan sekmelerde bulunan

tüm kutucuklardaki onay işaretlerinin kaldırılması önerilmektedir.

36

► Word 2010’ün Komuta Merkezi: Seçenekler

Dosya - Seçenekler tıklanır. Açılan pencerede yer alan 10 adet alt sekmede, Word 2010’ün

kullanımına yönelik (Örn. metin sınırlarının gösterilmesi veya gizlenmesi; hazırlanan

belgenin açılabilmesi ve/veya değiştirilebilmesi için parola tanımlanması, vb.) çok sayıda

ayar, seçenek ve işlem mevcuttur. Tüm alt sekmeler ve bu sekmelerde yer alan düğmeler

tıklanmalı ve söz konusu komuta merkezinde yer alan tüm seçenekler dikkatlice

incelenmelidir.

► Tablo Hazırlanması

Ekle - Tablo tıklanır. Seçilecek satır ve sütun sayılarını takiben tablo oluşur ve Tablo

Seçenekleri şeridi aktif hale gelir.

Tablo Araçları şeridinde Tasarım ve Düzen başlıkları altında kullanıcıların tablo hazırlarken

kullandıkları komutlar yer almaktadır. Bu komutların büyük bir çoğunluğuna, imleç bir

tablonun içindeyken tıklanan sağ tuş menüsünden de ulaşılabilmektedir. Hızlı ve başarılı bir

tablo hazırlayabilmek için bu komutların kullanımının iyi bilinmesi gerekmektedir.

37

♦ Komutların uygulanması öncesinde, imlecin, komutun uygulanmasının istendiği noktada

olmasına veya komutun uygulanmasının istendiği hücre, satır veya sütunun seçilmiş

(karartılmış) olmasına özellikle dikkat edilmelidir.

♦ Tablonun, kağıdın yazdırma alanının en üst noktasında yerleşik olduğu ve çizelge başlığı

yazabilmek için gerekli satır boşluğunun bırakılmadığı durumlarda, imleç, tablonun en üst

satırında iken, Tablo Böl komutu ile gerekli olan boşluk yaratılabilir.

♦ Tablo Böl komutunun sıkça kullanıldığı bir diğer durum ise, sayfa sonlarında uygun

olmayan biçimde bölünen tabloların Tablo Böl komutuyla istenen satırdan bölünmesi ve

bölünen kısmın uygun şekilde diğer sayfaya aktarılması işlemidir.