MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ


• Bir maddeyi diğerlerinden ayırmamıza ve ayırdığımız maddeyi tanımamıza yarayan özelliklere maddenin ayırt edici özelikleri denir. Bu ayır edici özellikler, fiziksel , kimyasal, biyolojik, nükleer, şeklinde sınıflandırılabilir. Şimdi bu özellikleri tek tek inceleyelim

ÖZ KÜTLE Sabit sıcaklık ve basınçta birim hacimdeki

madde miktarıdır. Katı ve sıvılarda birim hacim genellikle Gram/ cm3 alınır. Gazlarda ise hacim litre alınır. Öz kütle "d" ile sembolize edilir.


ERİME NOKTASI Sabit sıcaklıkta ve basınçta katı saf bir

maddenin katı halden sıvı hale geçtiği sıcaklıktır. Genellikle birimi ( 0C ) olarak verilir.


DONMA NOKTASI Sabit sıcaklıkta ve basınçta saf sıvı bir

maddenin, sıvı halden katı hale geçtiği sıcaklıktır. Genellikle birimi ( 0C ) olarak verilir.


ERİME - DONMA OLAYI Katı bir maddenin ısıtıldığında sıvı hale

geçmesi olayına ERİME denir. Bu olayın tersine yani sıvı bir maddenin ısı kaybı sonucu katılaşması olayına DONMA denir. Bu hal değişim olayları saf maddelerde sabit (belirli) sıcaklıklarda olur.


• BUHARLAŞMA Bir miktar su ağzı açık kaba konulduğunda zamanla suyun azaldığı gözlenir. Bu olayda sıvı molekülleri bulunduğu ortamdan ısı alarak sıvı halden buhar haline geçmiştir. Bu olaya buharlaşma denir.


BUHARLAŞMA Sıvılar bulunduğu her sıcaklıkta

buharlaşabilirler.Sıvı moleküller, buhar haline gelirken sıvıdan ayrılanlar dış ortama basınç yaparlar. Yaptıkları bu basınca DENGE BUHAR BASINCI denir.


BUHARLAŞMA Sıvıların sıcaklığı artıkça buharlaşması hızlanır.

Dolayısı ile denge buhar basıncı da artar. Denge buhar basıncının bu artışı en nihayetinde açık hava basıncına (Po) eşik oluncaya kadar devam eder.


KAYNAMA Sıvının buhar basıncının; açık hava basıncına

eşit olduğu anda KAYNAMA olayı gerçekleşir. Kaynama olayının başladığı sıcaklığa da KAYNAMA NOKTASI (SICAKLIĞI) denir.


KAYNAMA NOKTASI Sabit sıcaklıkta ve basınçta saf sıvı bir

maddenin, sıvı halden gaz hale geçtiği sıcaklıktır. Genellikle birimi ( 0C ) olarak verilir.


KAYNAMA NOKTASI • Saf suyun donma noktası 0 0C , kaynama

noktası ise 100 0C"dir ( 1 atmosfer basınçta)

• Saf (arı) sıvıların kaynama süresince hem sıcaklığı hem de buhar basıncı sabittir.


KAYNAMA NOKTASI • Saf olmayan sıvıların ise kaynama süresince

sıcaklığı değiştiği halde buhar basıncı değişmez.


KAYNAMA NOKTASI • Sıvıların 1 atm. basınçta elde edilen kaynama

sıcaklıklarına "normal kaynama sıcaklığı" denir.

• Kaynama sıcaklığı saf sıvılar için ayırt edici özelliktir.


YOĞUNLAŞMA NOKTASI Sabit sıcaklıkta ve basınçta saf gaz bir

maddenin, gaz halden sıvı hale geçtiği sıcaklıktır. Genellikle birimi ( 0C ) olarak verilir.


YOĞUNLAŞMA NOKTASI • Saf bir katı eridiği sıcaklıkta, sıvısı da donar;

Yine aynı şekilde saf bir sıvının buharlaştığı sıcaklıkta, buharı da yoğunlaşır.


KAYNAMA NOKTASINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Sıvının cinsi: Sıvının kimyasal yapısı değiştikçe

kaynama noktası değişir. Kısaca sıvı molekülleri arasındaki çekim kuvveti arttıkça sıvının kaynama noktası artar.


KAYNAMA NOKTASINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Açık hava basıncı: Sıvı yüzeyine etki eden açık

hava basıncı (Po) arttıkça sıvının kaynama noktası yükselir.


KAYNAMA NOKTASINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Yükselti (Rakım): Deniz seviyesinden

yükseklere çıkıldıkça sıvının kaynama noktası düşer. Bu olay dolaylı yoldan açık hava basıncının azalmasına bağlıdır.


KAYNAMA NOKTASINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Sıvıda yabancı madde çözünmesi: Çözüneni

uçucu olamayan çözeltilerde (katı - sıvı) çözünen madde miktarı arttıkça çözeltinin kaynama noktası artar.


KAYNAMA NOKTASINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Aynı rotamda kaynayan bütün sıvıların

kaynama süresince buhar basınçları birbirine eşittir.

Bütün sıvıların sıcaklığı arttıkça buhar basıncı artar. Ancak kaynama başladıktan sonra buhar basıncı sabit kalır.


• Bütün sıvıların sıcaklığı arttıkça buhar basıncı artar demiştik. Ancak saf sıvılarda kaynama noktasından sonra hem sıcaklığı hem de buhar basıncı sabitleşir.


• Oysa tuzlu su gibi çözeltilerde kaynamaya başlama sıcaklığına kadar hem sıcaklık hem de buhar basıncı artar, kaynama başladığı andan itibaren, sıcaklığı arttığı halde buhar basıncı değişmez.


• Sıvıların aynı ortamda kaynama noktaları ile buhar basınçları arasında ters orantı ilişkisi vardır. Yani kaynama sıcaklığı yüksek olan sıvının buhar basıncı daha düşüktür.


YOĞUNLAŞMA Sıvının ısı alarak gaz fazına geçmesi olayına

buharlaşma demiştik. Şimdi bu olayın tersini düşünelim. Yani buharın ısı kaybederek sıvı hale geçmesi olayına yoğunlaşma denir.

Günlük hayatta camların buğulanması, buzdolabından çıkan kapların dış yüzeylerinde sıvı taneciklerin oluşması birer yoğunlaşma olayıdır.


ESNEKLİK Katı bir maddeye dışarıdan bir kuvvet

uygulandığında maddenin şekli değişir. Kuvvet ortadan kaldırıldığında madde tekrar eski hale geliyorsa bu olaya esneklik denir.


ESNEKLİK Katı maddenin biçim değiştirmeksizin

etkisinde kalacağı büyük bir gerilme değeri vardır. Bu değere esneklik sınırı denir. Esneklik sınırı aşılınca maddenin şekli değişir, eğilir kırılır.


GENLEŞME Her hangi bir madde dışarıdan ısı aldığında

eninde boyunda veya hacminde bir artış oluyorsa bu olaya genleşme denir. Genleşme katı, sıvı ve gazlarda görülür. Ancak genleşme kat sayısı yalnızca katı ve sıvılarda ayırt edici özelliktir. Gazlarda ise ortak özelliktir.


Genleşme katsayısı 1 0C' sıcaklık artışında maddenin hacmindeki

oransal artışa denir.Uzama katsayısı 1 0C' sıcaklık artışında maddenin boyundaki

uzama miktarıdır.


İLETKENLİK İletkenlik bir maddenin ısı ve elektriği iletip

iletmemesi olayıdır. Katı ve sıvılarda ayırt edici bir özelliktir. gazlarda ise değildir.


İLETKENLİK Demir, bakır, grafit. lehim gibi maddeler

elektriği iyi ilettiği halde; Elmas, hava, saf su,plastik gibi maddeler iyi iletmezler. Onun için iletkenlik katı ve sıvılarda ayırt edicidir.


Elektrik iletkenliği Bir maddenin üzerinden geçen elektrik

akımına karşılık, o maddenin elektrik akımına gösterdiği kolaylıktır. Yani maddeden elektrik akımı ne kadar kolay geçerse (direnci ne kadar az ise) o madde o kadar iyi iletkendir.


İLETKENLİK Suda moleküller halinde çözünen maddelerin

sulu çözeltileri iletken değildir. Ancak buda iyonlaşan bileşiklerin sulu çözeltileri iletkendir. şekerli su iletken değildir ama tuzlu su iletkendir.


ÇÖZÜNÜRLÜK Sabit sıcaklık ve basınçta birim hacim

çözücüde çözünmüş madde miktarıdır. Genellikle sulu çözeltilerde birim hacim 100 cm3 alınır. Çözünürlük kavramı çözeltiler konusunda detaylı bir şekilde işlenecektir.


KİMYASAL VE NÜKLEER AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLER

Yanıcılık, Tutuşma sıcaklığı, asit ve bazlarla etkileşme, atom numarası, yarılanma süresi, aktiflik, indirgenme potansiyeli... gibi.


Documents

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ