magazine - Okra Bottelare125 jaar Rerum Novarum 10 WELKOM AAN BOORD Samen eten is gezelliger 12 GEDICHT 14 EXPERT AAN HET WOORD Een verdwenen koninkrijk 17 PRIKKERTJES 18 GEZONDHEID

okramaandblad van OKRA, verschijnt niet in januari en augustus MEI 2016 - jaargang 49 nr. 4

magazine

Luc Van de Ven: Echt luisteren is luisteren

naar het slechte

Eten om uit te pakken

Vitamine D3

Selenium

Fosfatidylserine

Ginkgo biloba

bevat een combinatie van 4 belangrijke bestanddelen:

Tips voor het geheugenOm uw geheugen te ondersteunen raadt men aan om zich ook actief bezig te houden met woordpuzzels, sudoku’s in te vullen,… Ook lezen, schilderen, muziek spelen, actief bewegen (wandelen), spelletjes spelen zoals schaken, bridge, bingo,... maar ook gewone gezelschapspelletjes kunnen helpen.

Hoe speel je een Binairo ? • vul alleen een 0 of een 1 in

• er mogen maximaal 2 nullen of enen naast elkaar staan

• elke rij en kolom bestaat uit evenveel nullen als enen (bij de 14x14 puzzels moet elke rij en kolom dus 7 enen en 7 nullen bevatten)

• elke rij of kolom is uniek (geen twee rijen en kolommen zijn exact hetzelfde)

0 0 0 1 1

1 1

1

0 1 1 1

1 1

1 1 1

1 1 0

0 1 1 0 1 0

1 0

1 0 1

ondersteunt het geheugen, de concentratie en de waakzaamheid.

Verkrijgbaar in de apotheekOok voor studenten

2015/6 – Cogn – PUBL. MADE 01/2015

Onze hersenen zorgen voor onze concentratie en focus, denkvermogen, waakzaamheid en alertheid. Dit zijn enkele van de zaken die we in het alledaagse leven nodig hebben. Echter door stress, werkdruk, wisselende uren, en nog zo veel andere oorzaken ondervindt men in de dagelijks veeleisende samenleving meer en meer problemen op dit vlak. Ook bij het ouder worden gaat ons geheugen achteruit en gaat alles wat langzamer. Het is daarom belangrijk om ons geheugen te blijven trainen en ons geheugen goed te verzorgen door gezond te leven.

SOMS PROBLEMEN MET UW CONCENTRATIE ?WEL EENS VERGEETACHTIG ?OF NIET ALTIJD EVEN ALERT DOOR VERMOEIDHEID?

Vind meer handige tips voor het geheugen en speel het geheugenspel op:

www.cogniton.be Vind ons op facebook.

DOSSIER GEHEUGEN

Panische angst wanneer ze haar badje in moet. Ze hangt als een aapje rond het lichaam van haar mama en huilt wanneer ze het water voelt. De voetjes gaan nog net, op de poep zitten is een stap te ver. Tot wanneer mama even niet kijkt en ze heel voorzichtig toch gaat zitten. De oogjes blinken en ze applaudisseert voor zichzelf. Zo klein nog en de meid is al trots op zichzelf.

Hij deed het nooit eerder. Het bleef bij dromen, plannen maken en ze weer afzeggen. Tot op een dag hij zich inschreef voor de zwemles. Dertig en die eerste stap in het water, dat eerste drijven, die eerste vijfentwintig meter gezwommen. Aanmoediging was niet nodig, hij deed het voor zichzelf. En de trots van zijn vrouw en kinderen was niets vergeleken met de trots die hij zelf voelde.

Ze wordt zestig. Thuis staat er een wereldbol en elke keer ze hem afstoft, droomt ze van de landen die ze onder haar stofvod krijgt. Peru bv., dan zingt ze ‘ik wil de zon zien ondergaan in Cuzco’. Of Finland in de winter voor het noorderlicht. In haar hoofd en in haar stofvod heeft ze de wereld gezien. Maar deze zomer doet ze het: ze gaat – met het vliegtuig – richting Portugal. Klein

beginnen maar de rest van de wereld wacht.

Telefoon op kantoor. Een vrouw van tachtig die vertelt dat ze zich sinds het overlijden van haar man eenzaam voelt. Dat ze het er met niemand over heeft, en dus ook niemand die haar pijn kan verlichten. Of ik even tijd heb. En ze vertelt hoe ze maaltijden overslaat omdat alleen eten zo pijnlijk is. Hoe ze de teddybeer van de kleinkinderen in haar bed legt, zodat ze ’s nachts niet meteen schrikt van de koude plek naast haar. ‘Voor het eerst heb ik verteld wat me dwars zit, ik voel me opgelucht’.

Grenzen verleggen. Er gaan veel gepieker en onzekerheid aan vooraf. Doe je het of doe je het niet. En opeens zet je het stapje. Om daarna voluit trots te kunnen zijn. Als het goede grenzen zijn die je verlegt. Ik wens het je toe.

Grenzen verleggen. Er gaan veel gepieker en onzekerheid aan

vooraf.

Grens

Katrien

✤ Katrien Vandeveegaete

3EDITO

Vitamine D3

Selenium

Fosfatidylserine

Ginkgo biloba

bevat een combinatie van 4 belangrijke bestanddelen:

Tips voor het geheugenOm uw geheugen te ondersteunen raadt men aan om zich ook actief bezig te houden met woordpuzzels, sudoku’s in te vullen,… Ook lezen, schilderen, muziek spelen, actief bewegen (wandelen), spelletjes spelen zoals schaken, bridge, bingo,... maar ook gewone gezelschapspelletjes kunnen helpen.

Hoe speel je een Binairo ? • vul alleen een 0 of een 1 in

• er mogen maximaal 2 nullen of enen naast elkaar staan

• elke rij en kolom bestaat uit evenveel nullen als enen (bij de 14x14 puzzels moet elke rij en kolom dus 7 enen en 7 nullen bevatten)

• elke rij of kolom is uniek (geen twee rijen en kolommen zijn exact hetzelfde)

0 0 0 1 1

1 1

1

0 1 1 1

1 1

1 1 1

1 1 0

0 1 1 0 1 0

1 0

1 0 1

ondersteunt het geheugen, de concentratie en de waakzaamheid.

Verkrijgbaar in de apotheekOok voor studenten

2015/6 – Cogn – PUBL. MADE 01/2015

Onze hersenen zorgen voor onze concentratie en focus, denkvermogen, waakzaamheid en alertheid. Dit zijn enkele van de zaken die we in het alledaagse leven nodig hebben. Echter door stress, werkdruk, wisselende uren, en nog zo veel andere oorzaken ondervindt men in de dagelijks veeleisende samenleving meer en meer problemen op dit vlak. Ook bij het ouder worden gaat ons geheugen achteruit en gaat alles wat langzamer. Het is daarom belangrijk om ons geheugen te blijven trainen en ons geheugen goed te verzorgen door gezond te leven.

SOMS PROBLEMEN MET UW CONCENTRATIE ?WEL EENS VERGEETACHTIG ?OF NIET ALTIJD EVEN ALERT DOOR VERMOEIDHEID?

Vind meer handige tips voor het geheugen en speel het geheugenspel op:

www.cogniton.be Vind ons op facebook.

DOSSIER GEHEUGEN

4

OKRA-MAGAZINE | JUNI 2015

item44

44Een stervende zwaan dansen, voor hoeveel meisjes is dat weggelegd?

5

OKRA-MAGAZINE | MEI 2016

55

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw • PB 40, 1031 Brussel • 02 246 44 37 • fax 02 246 44 42 • www.okra.be, [email protected] Nele Joostens • Katrien VandeveegaeteRedactieraad Herman De Leeuw • Niek De Meester • Nic Fruru • Piet Hendrickx • Jos Lacroix • Hilde Masui • Marc Pattyn • Dirk Van Beveren • Jan Vandecasteele • Anne-Marie VandenboschVerantw. uitgeverJan Vandecasteele • Vier Uitersten 19, 8200 BruggeVormgeving Gevaert graphics nvDruk Corelio Printing, Erpe-MereReclameregie Publicarto • Driehoekstraat 18 • 9300 Aalst • 053 82 60 80 • fax 053 82 60 90 • [email protected]: 163 620 exemplarenZonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.Coverfoto: Jürgen DoomHet juninummer verschijnt uiterlijk op 24 mei 2016.OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

32

30

36

Je kan OKRA-magazine ook lezen via okra.be.

Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] | www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41OKRA-ZORGRECHT | Postbus 40 | 1031 Brussel | [email protected] | 02 246 57 72 (van 8 tot 12 en van 13 tot 16 uur, vrijdag van 8 tot 12 uur) | www.okrazorgrecht.be. Ook op Facebook.

Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Katrien Vandeveegaete, Postbus 40, 1031 Brussel of [email protected] jaarabonnement kost 23 euro.

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Katrien Vandeveegaete 02 246 44 33, [email protected].

6 OKRA-ZINGEVINGEcht luisteren, is luisteren naar het slechte

9 STANDPUNT125 jaar Rerum Novarum

10 WELKOM AAN BOORD Samen eten is gezelliger

12 GEDICHT

14 EXPERT AAN HET WOORDEen verdwenen koninkrijk

17 PRIKKERTJES

18 GEZONDHEIDAngst aanpakken? Doorbreek de cirkel

20 OVER WAT TELTBlijven vechten voor rechtvaardigheid

24 CULTUUR• Pieter Bruegel, zoals je hem nog niet zag• X + Y• Het wondere land van Hooverphonic• Divine decadence• Giovanni Niccolò Servandoni• De heksen van Bruegel• Vier boeken

32 INTERIEURLandelijk nieuwe stijl

36 MENUTijd om uit te pakken

38 DE WERELD VOLGENS GUY POPPESyrië, honderd jaar onder de knoet

40 INFOZakgeld bewoners

42 MIJN PASSIEZingen is de rode draad in mijn leven

44 OP STAP METOp balletles

47 UITDe Loirvallei, onbekende tuin van Frankrijk

52 KRUISWOORDRAADSEL

54 LEDENVOORDELEN

Zet het raam eens open.

12

47

6


OKRA-zingeving

Het gaat goed met de ouderen. Als het met de gezondheid en in relaties wat meezit, kunnen ze ook

meer genieten dan pakweg honderd jaar geleden. Maar er zijn er ook die vast geraken. “Dit heeft met biologische, psychische en sociale factoren te maken. En met geluk. Er zal je niets gebeuren als je niet te vet eet, geen alcohol drinkt en niet

rookt, zegt men. Klopt dat? Nee. De een heeft chance en de andere heeft minder chance. En dat telt. En ook hoe

je omgaat met je partner, familie, kinderen, vrienden.”

De kunst van het verliezen“Mijn lijf is niet hetzelfde als dat van dertig jaar geleden. Dat je zo jong bent als je je voelt, is toch maar ten dele waar. We zijn opgegroeid in een sfeer van The winner takes it all maar ouder worden is loslaten. Leren verliezen. En dat is niet makkelijk. Je partner, met wie je jaren lief en leed hebt gedeeld, kan overlijden. Binnen 2,5 jaar moet ik met pensioen en mijn vrouw maakt zich daar een beetje zorgen om. Hoe zal ik daar mee omgaan? Hoe zal ik - stel dat het gebeurt - omgaan met ziekte of tegenslag? Of in een rolstoel beland? Ik weet het niet. Wat ik wel zie, is dat je na tegenslag of verdriet weer kan rechtstaan. Ik zie hoe hoogbejaarden na een groot verlies en een periode van rouw, opnieuw kunnen genieten.”

We zijn 23 maart, daags na de bomaanslagen in Zaventem en Brussel. We kloppen aan bij Luc Van de Ven in het UZ Gasthuisberg. De klinisch psycholoog van de dienst ouderenpsychiatrie komt van het operatiekwartier. “Vreselijk waarmee dokters en verpleegkundigen hier geconfronteerd worden.” Toch zal dit gesprek gaan over ouder worden. En over psychisch ziek zijn. En dat je wat geluk moet hebben in het leven. “Hoerenchance”, zegt Luc Van de Ven.

Echt luisteren, is luisteren naar het slechte

De een heeft chance en de andere heeft minder chance.

Aan een vertrouwenspersoon kan je alles vertellen,

ook de dingen waarover je je

schaamt.

7


Vertrouwenspersoon“Een heel belangrijke persoon voor je psychische gezondheid is je partner. Maar heel belangrijk ook, is een vertrouwenspersoon te hebben. Dat is iemand tegen wie je alles kan zeggen én die jou ook mag tegenspreken. Dat hoeft de partner niet te zijn en ook niet een therapeut. Aan een vertrouwenspersoon kan je alles vertellen, ook de dingen waarover je je schaamt. Een vertrouwens-persoon is iemand tegen wie je je hart kan luchten (in plaats van je kas te moeten zitten opvreten, zodat een depressie de touwtjes in handen neemt) en die tegen jou kan zeggen: beste vriend(in), nu zit je er naast. Een vertrouwenspersoon hebben, is een cadeau dat onbetaalbaar is.”

Verzoenen“Ik vind het ook belangrijk mijn leven goed te kunnen beëindigen. Fatsoenlijk te sterven. Dat is een opdracht, voor ieder van ons. Een man van 85 had al dertig jaar ruzie met zijn dochter. Hij zei: ‘Het is toch niet aan mij om een hand uit te steken?’ Dan denk ik: je kan duizend keer gelijk hebben maar je bent een sukkelaar. Je moet natuurlijk niet naïef zijn. Soms zijn de kwetsuren uit het verleden zo erg dat verzoening heel moeilijk wordt. En toch: een vijftigjarige dochter die als kind misbruikt was, nam drie maanden verlof zonder wedde om voor haar stervende vader te zorgen. Wees ook blij dat je een zoon hebt die (hoe klein hij zich dan misschien ook voelt) je de sleutels van je auto afneemt wanneer dat moet, want ook dat is liefde. Hoe neem ik afscheid van mijn partner en kinderen? Wat moet er nog worden besproken? Mijn ouders zijn ‘fatsoenlijk’ gestorven en daar ben ik blij om. Mijn moeder is plots overleden maar misschien dan toch op het juiste moment. Mijn vader was hoogbejaard toen hij in het woonzorgcentrum stierf maar misschien waren de laatste drie weken er qua kwaliteit van leven voor hem net te veel aan.”

Ik zie veel hoogbejaarden met een authentiek geloof vanuit de buik en zie dat hun geloof hen helpt bij het ouder worden en sterven.

Ò

Kalknagels?Last van

Kalknagels & verkleurde breekbare nagelseen veel vorkomend probleem bij 50-plussers

Hoe weet ik of ik kalknagels heb? Het begint pijnloos en symptomen worden gemakkelijk over het hoofd gezien. Meestal verschijnt er eerst een wit of geel plekje onder de nagelrand waarna de schimmel groeit en zich snel verspreidt. De nagel lijkt broos, wordt dikker, verliest glans en wordt soms geel, bruin of zwart. Wanneer behandeling te lang op zich laat wachten, kan het pijnlijk worden en kan de nagel loskomen van het nagelbed.

72 IN 1

ZICHTBAARRESULTAATNA ZEVENDAGEN*

Een kalknagel begint al met een lichte verkleuring.Wees er op tijd bij!

€3 TERUGBETAALD

Stuur in een voldoende gefrankeerde omslag: de originele coupon en kassabon als bewijs van aankoop van 1 Nailner product en vermeld (duidelijk in hoofdletters) op een papier uw naam, voornaam en bankrekeningnummer.

Gelieve alles toe te sturen tegen uiterlijk 15/09/2016 (poststempel geldt als bewijs) naar: NAILNER, C/O HighCo DATA, P.B. 06603, 1733 ASSE

Aanbod geldig bij aankoop van 1 NAILNER product in België en in het Groot-Hertogdom Luxemburg tijdens de periode van 01/04/2016 tot en met 31/08/2016.

bij aankoop van 1 Nailner Pen of 1 Nailner Brush 2-in-1

Nailner 2 in 1: verbetert de kleur van de nagel na 7 dagen!

VERKRIJGBAAR IN DE APOTHEEKwww.nailner.be

TERUGBETAALD

Stuur in een voldoende gefrankeerde omslag: de originele coupon en kassabon als bewijs van aankoop van 1 Nailner product en vermeld (duidelijk in hoofdletters) op een papier

1 Nailner Brush 2-in-1

kleur van de nagel na 7 dagen!

www.nailner.be

∙ Bewezen doeltre� endheid tegen kalk- en schimmelnagels

∙ Behandeling en preventie∙ Kleurverbeterend e� ect

72 IN 1

ZICHTBAARRESULTAATNA ZEVENDAGEN*

* 44% van de gebruikers zag na 7 dagen zichtbare verbetering. 75% zag zichtbare verbetering na 2 weken.

8


OKRA-zingeving

Kan zingeving helpen?“Zingeving is van groot belang bij het ouder worden. Maar generaties verschillen. Ik zie veel hoogbejaarden met een authentiek geloof vanuit de buik en zie dat hun geloof hen helpt bij het ouder worden en sterven. En ik merk dat - of je nu katholiek, protestant of humanist bent - zingeving tout court helpt, om troost en hulp te vinden. En dat mensen die al die zinvragen weg foefelen of zever vinden, het gemiddeld veel moeilijker hebben met pech, lijden, doodgaan, er niet meer zijn, de eindigheid. De vraag is natuurlijk hoe de volgende generaties - die misschien minder met geloof bezig zijn - hiermee zullen omgaan. Ik weet het niet.”

Troost bij lotgenoten“Toen Connie Palmen, die voor de tweede keer weduwe was geworden, op de radio de vraag kreeg hoe het met haar ging, vertelde ze een verhaal over twee Joods-

Duitse vrienden die gevlucht waren uit Nazi-Duitsland en elkaar later ontmoetten aan de Hudson. ’My friend, are you happy’, vroeg de ene. ‘O yes’, antwoordde de ander, ‘I am happy, aber glüchlich bin ich nicht.’ Vraag je een oudere hoe gaat het en hij zegt: ‘Ca va, ik heb geen klagen.’ Ik vind het ontzettend belangrijk dat ouderen intiem met andere lotgenoten kunnen praten. Mensen komen niet graag naar hier, hoe zwaar hun bemoeilijkte rouw of hun depressie ook weegt. ‘We zijn niet zot, mijnheer’, zeggen ze dan. Maar eens ze hier zijn, doen vooral de gesprekken met Gusta, en Aloïs, en Fons hen enorm veel deugd. Lotgenoten. Als een nieuwe weduwe intiem kan praten met een oudere weduwe, dan doet hen dat allebei veel deugd. De nieuwe weduwe kan haar verhaal kwijt, de oudere weduwe kan van betekenis zijn voor een ander. Dit heet troost. De baby weent, de mama geeft hem de borst en troost daarmee ook zichzelf. En dat geldt ook voor mijn werk en voor het engagement van vrijwilligers. Je moet er zelf bevrediging in vinden, zeg ik dan.”

Mee een pint drinken“De meeste senioren zijn niet eenzaam. Maar als je partner dementeert, of als je partner overlijdt, dan dreigt eenzaamheid. Houd je van sociale contacten, en word je bedlegerig, dan is dat een ramp. Het is aan ons om een zorgzame maatschappij te creëren die eenzaamheid kan tegengaan. Een maatschappij die zegt: ‘Ga je mee een pint drinken?’ Of: ‘Ik zal eens binnen springen.’ Zie je hier ook het belang van het verenigingsleven - zoals OKRA? En van het beter ondersteunen van onze mantelzorgers?”“Ik krijg buikpijn wanneer ouderen betutteld worden. Laat ons naar hen luisteren. Echt en oprecht. Onbevangen en onbevooroordeeld. En niet ons eigen verhaal naar voor schuiven. Niet makkelijk, nee. Als een dochter me zegt dat ik haar vader heel goed heb geholpen, ben ik een en al oor. Als een andere dochter voortdurend klachten heeft, ben ik geneigd te zeggen: sorry, ik heb geen tijd. Echt luisteren, is luisteren naar het slechte: bedrog, verraad, miserie, aftakeling, verbrokkeling, agressie, misbruik.”

■ Tekst Dominique CoopmanFoto’s Jürgen Doom

Ter info: Luc Van de Ven schreef het boek Troost. Over ouderdom, zorg en psychologie.

“De meeste senioren zijn niet eenzaam.

Maar als je partner dementeert, of als je

partner overlijdt, dan dreigt eenzaamheid.”

✽ Soigneer je meest intieme relaties.✽ Zorg dat je voldoende activiteiten hebt.✽ Stel je open voor anderen.✽ Indien nodig, aarzel niet om hulp te zoeken.✽ Liefste maatschappij, richt je meer tot de senioren, luister naar hen en

verbind hen.

Vijf tips om goed ouder te worden

9


standpunt

Terwijl mensen in het Zuiden met ondersteuning van heel wat organisaties hier zoals onder meer Wereldsolidariteit en de andere partners van Beweging.net hard werken aan de uitbouw van de sociale

zekerheid ervaren wij krachten rondom ons die dit uitstekend element van solidariteit onderuit halen. Wat vrijwilligers, militanten en beroepskrachten van vakbonden en mutualiteiten al decennia lang met veel overgave hebben uitgebouwd, staat ter discussie. Echter niet bij hun massaal aangesloten achterban. Integendeel: wat men ook beweert, ook vandaag zijn er nog veel mensen die zich engageren in deze belangrijke sociale sectoren. Nog meer mensen kunnen getuigen dat dankzij vakbond en mutualiteit hun leven verder goed kan verlopen. Maar er heerst onrust.

Ongerust Die ongerustheid is terecht. Ontevredenheid en wrevel groeit over nogal wat ideeën, maatregelen en vaststellingen die het leven van mensen moeilijker maken. Veel van deze maatregelen treffen in de eerste plaats de werknemers en mensen die leven van een vervangingsinkomen omwille van ziekte, werkloosheid of ouderdom.

Niet te aanvaardenHet is niet aanvaardbaar dat aan de ene kant banken en bankiers naar buiten komen met fenomenale vergoedingen en winsten - al dan niet geparkeerd in Panama - en de rente van het spaarboekje het noemen niet meer waard is. Het is niet aanvaardbaar dat mensen straks aan de vervangende huisvesting van ouderen zullen zien wie rijk of arm is. Dat wie minder mobiel is maar zijn plan moet trekken als hij geconfronteerd wordt met een sterk verminderd openbaar vervoer.Het is niet aanvaardbaar dat zonder voorafgaand overleg aan rechten van werknemers getornd wordt, ook als het gaat over de duur van de arbeidsweek.Het is niet aanvaardbaar dat men meer belang hecht aan de mening van ‘het’ individu dan aan dat van de mening van groeperingen uit het middenveld. We zijn de slagzin ‘dat het middenveld én het verenigingsleven zo belangrijk is voor de samenleving’ beu als we zien hoe het beleid dit vertaalt en haar organisatie van de betrokkenheid en participatie van dit middenveld onderuit haalt.Het is niet aanvaardbaar dat het rijke Europa er niet in slaagt een beleid uit te stippelen om nauwelijks drie procent van de wereldwijde vluchtelingenstroom op een menswaardige en solidaire wijze te organiseren.

OplossingDe oplossing is eenvoudiger dan we vermoeden. Opnieuw leren luisteren naar elkaar en daar voldoende mogelijkheden voor scheppen. Praten met elkaar vanuit gelijkwaardigheid, vanuit een partnerschap. Afstappen van het eigen grote gelijk. Met respect en openheid en vertrekkend van waarden die ons binden. Door het geluk van iedereen boven het zaaien en prediken van angst te zetten. En vooral met fier te zijn dat wij in verbondenheid met elkaar een positieve taal spreken gevolgd door een actieve aanstekelijke inzet. Rerum Novarum anno 2016 is werken aan een warme samenleving. Dat is de opdracht van ons allemaal.

De ongerustheid is terecht. Ontevredenheid en wrevel groeit over nogal wat ideeën, maatregelen en vaststellingen die het leven van mensen moeilijker maken.

125 jaar Rerum Novarum

Foto Frank Bahnmüller

■ Jan VandecasteeleAlgemeen directeur OKRA

Wie kon ooit vermoeden dat 125 jaar na het verschijnen van de

pauselijke encycliek van paus Leo XIII de boodschap nog zo

brandend actueel zou zijn.

10


welkom aan boord

eten is gezelligerSamenOrganisator Wilfried Saelens mikt op

een tiental deelnemers. “Samen ’s middags lekker en gezellig op

restaurant gaan eten, zo veel voorbereiding vraagt dat niet. Maar toen de inschrijvingen binnen stroomden, was ik verbaasd. Maar liefst vierenveertig mensen wilden mee gaan. En erg aandringen bij mensen om mee te gaan, was niet nodig. Teken toch dat er wel nood was aan zo’n initiatief.”

“Als we nu eens iets voor alleenstaanden zouden doen,” klinkt het in trefpunt Gits. Aan Welkom aan boord – het jaarthema van OKRA –

werken ze graag mee. Heel wat van hun leden staan alleen en ze wilden deze groep extra aandacht geven.

En vooraleer je denkt dat het een triestige

bedoening was, we hebben veel gelachen en plezier

gemaakt.

Lastige avondenAnny Raes uit Gits was een van de enthousiaste deelnemers. “Het was een heel geslaagde activiteit, lekker eten, fijn gezelschap. Ik hoorde ook rondom mij dat mensen tevreden waren. Ik ben zeventig jaar, en zes jaar weduwe. Het lastigste aan alleen zijn, dat zijn de avonden. Overdag heb ik mijn bezigheden, kom ik volk tegen, ga ik naar buiten. Maar ’s avonds, en zeker in de winter, kruipt iedereen binnen. Eens het donker is, wil niemand nog buiten komen. Ik ook niet hoor, ik zit dan in de zetel, lees een boek of kijk tv. Dan mis ik mijn man het hardst. Als we samen tv keken, dan kon je al eens commentaar geven tegen elkaar, dat was zo’n warme band.”

11


Bel voor een GRATISdemonstratie aan huis:

0800 20 20

STAP 1Schuif de oprijplaat uit het flyte station.

STAP 2Druk 'omlaag' op de af-standsbediening en de Flyterijdt moeiteloos uit uw auto.

STAP 3Zet het stuur en de zittingomhoog.

STAP 4Schuif de oprijplaat terug in het flyte station.

STAP 5Dat is het! Geniet van alle voordelen van de 5-wielQuingo op alle bestemmingen!

Introductie van de nieuweHet inladen/ uitladen van de Quingo flyte duurt minder dan 60 seconden!

Voor het inladen van de Quingo flyte kunt u deze 5 eenvoudige stappen omgekeerd volgen.

11

2

3

4

5

GeenAUTO AANPASSINGEN

OF GEREEDSCHAP NODIG!

DE INSPANNING DIEHIERVOOR NODIG IS,

IS VERGELIJKBAAR METHET DICHT DOEN VAN

UW ACHTERKLEP

NL Flyte temp leaflet v4C_Layout 1 24/02/2014 10:24 Page 1


0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP

Bruggesteenweg 233A Voor meer inlichtingen of een verdeler in uw buurt contacteer:

Winnaar Innovatie award REVA beurs 2015

I 8830 Gits (Roeselare) T. +32 478 96 38 21 I F. +32 51 24 05 21

www.mobimed.be I [email protected]

Voor

het

inlad

en va

n de

Quin

go F

lyte

kunt

u d

eze

5 ee

nvou

dige

stap

pen

omge

keer

d vo

lgen

.

Dit systeem past in iedere wagen vanaf de grootte van een Volkswagen Polo


0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP





Voor

het

inlad

en va

n de

Quin

go F

lyte

kunt

u d

eze

5 ee

nvou

dige

stap

pen

omge

keer

d vo

lgen

.



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP





Voor

het

inlad

en va

n de

Quin

go F

lyte

kunt

u d

eze

5 ee

nvou

dige

stap

pen

omge

keer

d vo

lgen

.



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP





Voor

het

inlad

en va

n de

Quin

go F

lyte

kunt

u d

eze

5 ee

nvou

dige

stap

pen

omge

keer

d vo

lgen

.



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP





Voor

het

inlad

en va

n de

Quin

go F

lyte

kunt

u d

eze

5 ee

nvou

dige

stap

pen

omge

keer

d vo

lgen

.



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP





Voor

het

inlad

en va

n de

Quin

go F

lyte

kunt

u d

eze

5 ee

nvou

dige

stap

pen

omge

keer

d vo

lgen

.



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP





Voor

het

inlad

en va

n de

Quin

go F

lyte

kunt

u d

eze

5 ee

nvou

dige

stap

pen

omge

keer

d vo

lgen

.



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP



0800 20 20








11

2

3

4

5





UW ACHTERKLEP





Voor

het

inlad

en va

n de

Quin

go F

lyte

kunt

u d

eze

5 ee

nvou

dige

stap

pen

omge

keer

d vo

lgen

.


OMARM•ONTDEK•ONTSPAN•ONTMOETWelkom aan boord

Alleen koken“Alleen eten vind ik niet zo lastig, ik maak er ook een zaak van om elke keer voor mezelf te koken. Maar het valt niet te ontkennen dat samen eten zo veel gezelliger is. En vooraleer je denkt dat het een triestige bedoening was, we hebben veel gelachen en plezier gemaakt. Maar toch doet het ook deugd om je verhaal kwijt te kunnen aan mensen die begrijpen wat je doormaakt, om herinneringen te kunnen delen met elkaar.”

Niet te vaak“Ons trefpunt organiseert veel activiteiten, voor elk wat wils. En altijd voor de grote groep, voor iedereen. Maar zo eens apart met alleenstaanden is voor mij zeker voor herhaling vatbaar. Maar niet te vaak, het moet toch een speciaal feestje blijven.”

■ Tekst Katrien Vandeveegaete

Foto's Violet Corbett Brock

12


gedicht

Alsof er nog jaargetijden zijn – als een toeschouwer diezelf scenario’s bedenkt, zwaan die kinderen voedert.

Zomer voelde geen visjes aan de voeten – herfst zaaidewitte uilen, dood rukte aan de deur – winter beuktetegen de ramen: ‘Snoei u!’ Gevaarlijk treurspel.

Welkom. Is er post voor Florentina? ’s Ochtends valt zijdoor de sterren, ’s avonds springt zij naar de maan.

De nachtmerel fluit, ontregeld lied. Dus dit is lente.Boeken worden bomen. Zorg ook voor de twijgen, kijkom de hoek van ’t huis. Ontsporen hoort bij mei.

Zet het raam eens open. Of vergader als de bloesemrokjesblozend van de maan. Knal open –

nu wij nog bestaan.

Peter Holvoet-HanssenUit: Gedichten voor de kleine reus

Uitgeverij Polis. 2016

in het l ent ehuisOf ferd er l et t eren

13


mi je ok de

helf a et

ver al?

Zo hoort het.

Bel ons voor info of een afspraak: Limburg 011 21 39 78 • Antwerpen-Turnhout-Mechelen-Waas&Dender 015 27 77 47

Vlaams-Brabant 016 20 84 84 • Midden-Vlaanderen 09 242 43 44 • West-Vlaanderen 051 23 34 94

GRATIS*verzekering Aurilis Omnium Service

t.w.v. € 150

Jouw gehoor, onze zorgAurilis biedt passende oplossingen op maat van elk type gehoorprobleem want er bestaat niet zoiets als ‘standaardslechthorendheid’. Elke gehoorverzwakking is anders. Vandaar het belang van een vroege diagnose. Ons professioneel team pakt in alle discretie ‘hoorzaken’ trefzeker aan. Na een grondige gratis hoortest weet je meteen dat wij veel voor jou kunnen doen. Aurilis heeft diverse types hoorapparaten en hoorhulpmiddelen. Samen met jou zoeken wij uit welk toestel het beste werkt voor jou. Ervaren audiologen zorgen ervoor dat je opnieuw dingen hoort waar je stil van wordt. Kom langs bij Aurilis en geloof je eigen oren weer. Het adres van een hoorcentrum in jouw buurt vind je op www.aurilis.be

* Aurilis waarborgt gedurende 5 jaar de gratis vervanging van defecte onderdelen van de hoorapparaten. Deze waarborg dekt alle kosten van wisselstukken, transport en werkuren voor zover de schade het gevolg is van normaal gebruik. Daarenboven krijg je gratis de Aurilis Omnium Service. Dit is een verzekering ‘alle risico’s’ die jouw hoorappara(a)t(en) verzekert in geval van schade, diefstal of verlies. Deze actie, t.w.v. 150 euro voor een set van 2 hoorapparaten of 75 euro per hoorapparaat, loopt van 1 mei 2016 tem 31 juli 2016 bij aankoop van je hoorapparaat. Niet cumuleerbaar met andere acties en/of voordelen. Meer info over deze actie vind je op www.aurilis.be/goedverzekerd.

Opl

ossin

g ni

et g

evon

den?

Ga

naar

ww

w.au

rilis.

be/o

plos

sing

mi je ok de

helf a et

ver al?

Zo hoort het.

Bel ons voor info of een afspraak: Limburg 011 21 39 78 • Antwerpen-Turnhout-Mechelen-Waas&Dender 015 27 77 47

Vlaams-Brabant 016 20 84 84 • Midden-Vlaanderen 09 242 43 44 • West-Vlaanderen 051 23 34 94

GRATIS*verzekering Aurilis Omnium Service

t.w.v. € 150

Jouw gehoor, onze zorgAurilis biedt passende oplossingen op maat van elk type gehoorprobleem want er bestaat niet zoiets als ‘standaardslechthorendheid’. Elke gehoorverzwakking is anders. Vandaar het belang van een vroege diagnose. Ons professioneel team pakt in alle discretie ‘hoorzaken’ trefzeker aan. Na een grondige gratis hoortest weet je meteen dat wij veel voor jou kunnen doen. Aurilis heeft diverse types hoorapparaten en hoorhulpmiddelen. Samen met jou zoeken wij uit welk toestel het beste werkt voor jou. Ervaren audiologen zorgen ervoor dat je opnieuw dingen hoort waar je stil van wordt. Kom langs bij Aurilis en geloof je eigen oren weer. Het adres van een hoorcentrum in jouw buurt vind je op www.aurilis.be

* Aurilis waarborgt gedurende 5 jaar de gratis vervanging van defecte onderdelen van de hoorapparaten. Deze waarborg dekt alle kosten van wisselstukken, transport en werkuren voor zover de schade het gevolg is van normaal gebruik. Daarenboven krijg je gratis de Aurilis Omnium Service. Dit is een verzekering ‘alle risico’s’ die jouw hoorappara(a)t(en) verzekert in geval van schade, diefstal of verlies. Deze actie, t.w.v. 150 euro voor een set van 2 hoorapparaten of 75 euro per hoorapparaat, loopt van 1 mei 2016 tem 31 juli 2016 bij aankoop van je hoorapparaat. Niet cumuleerbaar met andere acties en/of voordelen. Meer info over deze actie vind je op www.aurilis.be/goedverzekerd.

Opl

ossin

g ni

et g

evon

den?

Ga

naar

ww

w.au

rilis.

be/o

plos

sing

14


expert aan het woord

De studenten die aan de universiteiten van Gent en Brussel les kregen van Herman Balthazar,

moesten in het vak Eigentijdse Geschiedenis minstens zes mijlpalen onthouden. De burgerlijke revoluties tussen 1780 en 1850, de golf van economische, industriële en sociale veranderingen tussen 1890 en 1914, uiteraard de Eerste en de Tweede Wereldoorlog en hoe die laatste in amper twee jaar tijd kon omslaan in een Koude Oorlog. Ook 1990 met de ondergang van het communisme en de val van de Berlijnse Muur is een ijkpunt. Herman: “Zelf vind ik de periode tussen 1815 en 1830, toen België deel uitmaakte van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, bijzonder boeiend. In het geheel van de wereldgeschiedenis is het

Mocht de Gentse historicus Herman Balthazar op 25 augustus 1830 in Brussel zijn geweest, dan had hij bij de onlusten na de Stomme van

Portici aan de kant gestaan van hen die het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden wilden behouden. Het ging echter de andere kant uit en

België werd een onafhankelijke staat. Voor OKRA-ACADEMIE legt Herman uit hoe het zover is kunnen komen en waarom hij dat voor

zowel noord als zuid een kwalijke vergissing vindt.

Een verdwenen koninkrijk

In het geheel van de wereldgeschiedenis is het

misschien een voetnoot maar het leert ons hoe het zou kunnen geweest zijn, mocht dit koninkrijk zijn

blijven bestaan.

misschien een voetnoot maar het leert ons hoe het zou kunnen geweest zijn, mocht dit koninkrijk zijn blijven bestaan. Het was trouwens niet de enige geopolitieke formatie die van de aardbodem verdween. Denk maar aan de Visigoten nadat het Imperium Romanum in elkaar was gestuikt, Bourgondië met onze hertogen, Galicië voordat Spanje bestond…”

Een verward EuropaDe desastreuse campagne van Napoleon in Rusland en zijn definitieve ondergang na de Slag der Volkeren bij Leipzig in 1813 maakten een einde aan het grote Napoleontische Rijk. Herman: “De vier mogendheden werden Rusland, Pruisen, Oostenrijk en Groot-Brittannië. Alle vier wisten ze dat bij de hertekening van een post-napoleontisch tijdperk ze naar een nieuw Europa zouden gaan en elke grootmacht voerde daarin zijn eigen strijd. De Engelsen bemoeiden zich o.a. met de Verenigde Provinciën in het noorden. Dit voormalige Nederland was trouwens de eerste republiek op Europees grondgebied, doch het institutionele onvermogen bracht het in een diepe crisis. De Engelsen zagen

15


de oplossing in een centraal gezag, met aan het hoofd de laatste zoon van de stadhouder als Koning Willem I.” Die haalde zich in het hoofd dat hij een groter vorstendom wilde. Ten zuiden van zijn nieuw koninkrijk lagen nog de Oostenrijkse Nederlanden, het Prinsbisdom Luik en Luxemburg ter beschikking, waarvan niemand goed wist wat ermee moest gebeuren. Vrijwel meteen werden ze als Zuidelijke Nederlanden bij het noordelijk gebied gevoegd. Dat dit alles in ijltempo werd georganiseerd en iedereen zonder morren inging op de voorstellen van de Engelsen en Willem I, blijft Herman verbazen. “Het was een proces van slechts enkele spelers en alleen denkbaar in de context van de territoriale en politieke hertekening van Europa, zoals die in 1815 zijn opgetekend in de slotakte van het Congres van Wenen.”

Een koninkrijk met moeilijkheden De nieuwe geopolitieke formatie botste echter al snel op een aantal tegenstellingen die vanaf 1820 uitvergrootten in een steeds sterkere oppositie. Herman: “Vooreerst was er het verschil in religie. De elite van het calvinistische Noorden leverde de grote figuren en tot dan had het katholieke Zuiden slechts een secundaire rol gespeeld. In de loop van de 19de eeuw stond Koning Willem I echter tegenover een katholieke Kerk die steeds groter werd. De macht van die Kerk stond op de eerste plaats, daarna kwam pas de wereldlijke macht.” Een tweede moeilijkheid was het demografische verschil. Samen met het prinsbisdom Luik telde het Zuiden 3,5 miljoen inwoners tegenover 2 miljoen in het Noorden. Herman: “Dat zorgde in het Zuiden ook voor een sterkere economische ontwikkeling. Denk maar aan Gent met z’n textielfabrieken, de staalindustrie in Luik en een niet te onderschatten Brussel dat met de som van kleine ondernemingen een belangrijk industrieel centrum was.” Waarom er uit het welvarende Zuiden dan toch protest kwam? Herman: “Koning Willem I regeerde autocratisch en verzamelde rond hem een zo klein mogelijke elite met wie hij de lakens uitdeelde. Dat kon omdat de koning er vóór de grondwet kwam en hij de instellingen naar eigen goeddunken invulde. In het parlement kreeg het zuidelijke deel van zijn koninkrijk slechts een ondergeschikte rol. Dat zorgde voor steeds grotere ontevredenheid en in die bewuste augustusmaand in 1830 ontplofte het.”

Hoe het weer snel uit elkaar vielDe onlusten die op 25 augustus 1830 na de opvoering van de Stomme van Portici in het Warandepark uitbraken, kregen aanvankelijk een feller effect door een sociaal oproer vanuit de Brusselse volkswijken. Herman: “De elite die aan het roer zat van de fabrieken, konden een Verenigd Koninkrijk wel aanvaarden. Voor hen had de revolutie in Brussel niet onmiddellijk een onafhankelijk België tot doel.” Maar door de som van alle tegenstellingen tussen Noord en Zuid, veranderde dat en vormde er zich een groot front dat tegen de Oranjes in het verweer ging. Herman: “Er speelde bovendien ook een fiscaal element mee, namelijk de erbarmelijke financiële toestand van het Verenigd Koninkrijk. Door onafhankelijk te

Ò

J&A LierRECHTSTREEKS UIT DE FABRIEK

GRATISDEMONSTRATIEAAN HUIS

GEDAAN MET RUG-, NEK- EN SPIERPIJNEN

J&A LierRECHTSTREEKS UIT DE FABRIEK

GRATISDEMONSTRATIEAAN HUIS

tel. 03 480 98 01 - www.jafl ex.be

16


expert aan het woord

worden, kon het Zuiden verlost geraken van de enorme staatsschuld waarvoor ze in eerste instantie niet verantwoordelijk was.” Ook op Europees vlak was er geen enkele steun meer om het vijftien jaar eerder gevormde land te behouden. De andere grootmachten waren nog steeds bezig met hun problemen in Zuid- en Oost-Europa en moeiden zich niet met Koning Willem I. Voor hen bood een kleine neutrale natie voldoende garantie tegen een mogelijke expansiedrang van Frankrijk. In de nacht van 26 op 27 september 1830 bliezen de Nederlanders de aftocht en er kwam een Voorlopig Bewind, dat op 4 oktober 1830 de onafhankelijkheid uitriep. Vier maanden later werd er een grondwet gestemd en op 21 juli 1831 legde Leopold I de eed af als de eerste koning der Belgen.”

Orangisten bleven dromenOnderhuids bleef in België echter het heimwee naar dat grote Verenigd Koninkrijk der Nederlanden woelen. Er ontstond een

orangistische tegenmacht die zich op alle politieke niveaus manifesteerde. Van kleine rellen op straat tot complotten met steun vanuit Den Haag. Tegen 1834 had koning Leopold I de zaak onder controle. Het ging België voor de wind met o.a. de eerste spoorweg, de uitbreiding van onze industrie en gezonde financiële instellingen. Tegelijk brokkelde in Nederland de steun aan de Orangisten af, ondanks de krampachtige pogingen van Willem I om hen aan boord te houden. Alleen in Gent bleef er tot 1842 een harde kern. Herman: “Maar het was een orangistische meerderheid van de twijfel, diep ingeworteld maar zeer pragmatisch en realistisch. Een van de mooiste voorbeelden - dat ik ook in de lezing uitleg - is de naam van de vereniging: Société des ami’s de l’Ordre et de repos public. Als grootste industriestad van Vlaanderen die op pakweg 16 000 arbeiders draaide, wisten ze verdomd goed welk sociaal potentieel gevaar dit was. En ze dachten natuurlijk ook aan de kolonies van Willem I, met de toelevering van katoen en potentiële afzetgebieden.”

Terugblik van een historicusHerman Balthazar zou bij de onlusten in 1830 aan de kant van de Orangisten hebben gestaan maar heeft toch twijfels hoe lang die overtuiging stand had kunnen houden. Herman: “Ik vind het nog altijd jammer dat Noord en Zuid uit elkaar zijn gegaan want we hebben op dat moment de kans van een sterke natie in Europa laten schieten.” Of Herman dan graag zelf geleefd zou hebben tussen 1815 en 1830? Herman: “Ik heb nog een andere favoriete geschiedenis. Voor alle duidelijkheid: als ik ervoor mag kiezen om aan de bright side of life te staan, want er zijn altijd veel meer mensen geweest die het verschrikkelijk slecht hebben gehad dan diegenen die het goed hadden. In de tweede helft van de 18de eeuw was er in Parijs het salon van Baron Thiry d’Holbach, waar de radicale verlichting hoogtij vierde. De grootste geesten van die eeuw - o.a. Diderot - vonden er elkaar in een epicentrum van intellectuele moed en revolutionaire ideeën. Mocht ik kunnen terugkeren naar die tijd, dan zou ik daar graag bij geweest zijn.”

■ Tekst Suzanne AntonisFoto’s Lieven Van Assche

Lezing

Op 9 mei 2016 om 14.30 uur geeft Herman Balthazar voor OKRA-ACADEMIE een lezing: Koning Willem I, het (On)Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.Info: CC De Abdij ‘Koetshuis’, Abdijstraat 10, Geraardsbergen, 09 269 32 18, [email protected].

“Ik vind het nog altijd jammer dat Noord en Zuid

uit elkaar zijn gegaan want we hebben op dat

moment de kans van een sterke natie in Europa laten

schieten.”

17prikkertjes

SOCIALELANDKAART

Uw gids bij sociale rechten en voorzieningen

WEGWIJS IN UW SOCIALERECHTEN?

KINDERSPEL!Dankzij de Sociale Landkaart 2016

✃

CM-leden-voordeel

€ 10 KORTING

Hoe lang kan ik tijdskrediet nemen voor de zorg van een ziek kind? Vanaf wanneer kan ik aanspraak maken op een huurpremie? Waar moet ik een rolstoel aanvragen?

Dankzij de SOCIALE LANDKAART vindt u snel een antwoord op deze en vele andere vragen. Want deze handige leidraad vertelt u alles wat u moet weten over de sociale rechten, tegemoetkomingen en voorzieningen waar u als hulpbehoevende of mantel zorger recht op hebt. Kortom, een onmisbare gids die ook in uw boekenkast niet mag ontbreken!

Als CM-lid betaalt u slechts € 42 i.p.v. € 52. Meer info: www.socialelandkaart.be

Mail deze bon naar [email protected] | fax naar 050 64 28 08 | stuur op per post naar Uitgeverij Vanden Broele, Stationslaan 23, 8200 Brugge

Ja, ik bestel ex. van de ‘Sociale Landkaart’. Als CMlid betaal ik € 42 i.p.v. € 52 / ex.

Ja, ik abonneer me op de ‘Sociale Landkaart’. Als CMlid ontvang ik editie 2016 (incl. digitale versie) en alle daaropvolgende

jaarlijkse edities voor € 32 i.p.v. € 42 / ex. Alle info over deze formule vind ik op www.socialelandkaart.be.

Ik betaal wanneer ik de factuur ontvang. Die wordt samen met het boek opgestuurd.

Naam & Voornaam

CMlidnummer

Straat & huisnummer

Postcode & gemeente/stad

Emailadres

Datum & handtekening

351533_Advertentie A5 Sociale Landkaart CM met coupon.indd 1 2/02/16 10:23

De Grote Parade: terugblik

Op zondag 20 maart vulden 25 000 mensen de straten van Brussel, waaronder ook een delegatie van OKRA. Samen toonden we dat deze samenleving anders kan. Onze kleurrijke optocht toonde een stroom van alternatieven, voor een samenleving met een plus. Die ‘plus’ staat voor verbinding en meerwaarde boven winst, als alternatief voor het minnetjes-beleid van besparen en polariseren. En ja natuurlijk kiezen ook 55-plussers voor een samenleving met een plus, OKRA kon dus niet ontbreken. Het was indrukwekkend, mooi en ontroerend. Bedankt aan de aanwezigen. En bij een volgende manifestatie stappen de afwezigen toch gewoon mee?

18


gezondheid

Angst aanpakken?

Angststoornissen kunnen allerlei vormen aannemen maar ze hebben

met elkaar gemeen dat je ze zelf in stand houdt door je gedachten

en je gedrag.

Angst heeft een signaalfunctie en is een reactie van het lichaam op gevaar. Je hartslag en adem-

haling versnellen, je bloeddruk gaat omhoog en je spieren spannen zich: je lichaam is klaar voor actie. Dat kan vechten, vluchten of bevriezen zijn. Het mechanisme stamt uit de oertijd, toen onze voorouders in een omgeving vol gevaren leefden. Vandaag zorgt het ervoor dat je een adrenalinestoot krijgt bij gevaar en bijvoorbeeld wegloopt of opzijspringt als je bij het oversteken van de straat dreigt aangereden te worden door een vrachtwagen.

Wanneer wordt angst een probleem?Het angstmechanisme is op zich zeer nuttig. Het is echter een probleem als het alarm te lang te scherp staat afgesteld en sneller afgaat dan nodig is of afgaat in situaties waar de gemiddelde mens niet bang voor is. Angst is problematisch als hij je leven beperkt en je niet meer naar school durft, niet meer kan werken, je familie en je vrienden niet meer ziet en niet doet wat je zou willen doen omdat je allerlei angstwekkende obstakels uit de weg wilt gaan. Angst wordt dan de baas over je dagelijks leven.

Soorten angstenEr bestaan diverse angststoornissen. Bij een paniekstoornis gaat plotselinge angst samen met hartkloppingen, benauwdheid, duizeligheid of hyperventilatie. Je ervaart deze heftige angst- of stresssymptomen

als angstaanjagend en je aanziet ze ten onrechte als tekenen van ernstige lichamelijke problemen zoals een hartaanval.Een fobie is een buitensporige angst voor een bepaald

voorwerp of een bepaalde situatie. Bekende voorbeelden zijn hoogtevrees, claustrofobie (angst voor kleine ruimtes) en agorafobie (plaatsen en situaties met drukte en veel mensen) maar ook sociale fobie waarbij je bang bent voor situaties waarin je mogelijk blootstaat aan de

kritische blik van anderen en ziektefobie waarbij je ervan overtuigd bent dat je een of andere ziekte hebt of zult krijgen.Heb je een gegeneraliseerde angststoornis, dan pieker je voortdurend, ben je overbezorgd en vrees je dat er vanalles fout gaat lopen. En dat minstens aanhoudend gedurende een half jaar. Je bent voortdurend gespannen en prikkelbaar. De minste aanleiding is genoeg om je enorm ongerust en angstig te voelen. Wie lijdt aan een een obessief-compulsieve stoornis (ocs) of dwangstoornis voelt zich door allerlei angsten gedwongen tot bepaalde vaak vreemde of extreme gedragingen of gedachten. En dat om zichzelf gerust te stellen of te kalmeren. Mensen met ocs hebben vaak angst voor besmetting van zichzelf of anderen, ongeluk door dingen die niet op de ‘juiste’ plaats staan, onachtzaamheid van henzelf wat een ongeluk of een ernstige crisis kan veroorzaken of ongepast gedrag.Een posttraumatische stressstoornis (ptss) is een stressreactie die volgt op een traumatische gebeurtenis zoals een overval, verkrachting, verkeersongeluk of brand of het zien gebeuren van een grote ramp. Normaal gaan de herinneringen hieraan na enkele weken weer over maar bij ptss blijf je je onveilig voelen, blijven de herinneringen terug komen, schrik je snel en vermijd je plekken die herinneringen oproepen aan de traumatische ervaring.

Vermijding: de valkuil Angststoornissen kunnen allerlei vormen aannemen maar ze hebben met elkaar gemeen dat je ze zelf in stand houdt door je gedachten en je gedrag. Wie angstig is, overschat het gevaar en onderschat z’n vermogen om ermee om te gaan. Angstige mensen maken voortdurend denkfouten doordat ze zich selectief focussen op het negatieve, overdrijven en overhaaste conclusies trekken. Ze zijn voortdurend alert voor signalen van dat waarvoor ze bang zijn (scannen), ze doen aan rampdenken door altijd het slechtste scenario voor zich te zien, denken zwart-wit en raken vaak verstrikt in eindeloos gepieker. Deze gedachten creëren nog

Na traumatische gebeurtenissen zoals de

aanslagen in Brussel kan je te maken krijgen met gevoelens

van onzekerheid en angst. Hoe ga je om met angst? Door je vliegtuigreis naar Andalusië stante pede te annuleren? En je de hele

zomer thuis op te sluiten? Eén ding is zeker: welk soort

angst ook, je overwint hem niet door ervan weg te lopen.

Doorbreek de circel

19


meer stress en nog meer angst.Daarnaast hebben mensen de natuurlijke neiging om dat waarvoor ze bang zijn uit de weg te gaan. Op korte termijn geeft dat een veilig gevoel en stelt dat gerust maar op lange termijn houdt het je angst in stand. En angst heeft de neiging om uit te breiden: eerst durf je bijvoorbeeld niet meer met het vliegtuig op reis maar daarna ook niet meer met de trein en nog later word je bang als je de autosnelweg op moet. Geef je toe aan dit vermijdingsgedrag, dan leer je niet met spanningen en angsten om te gaan en ontzeg je jezelf de kans om de vaardigheden aan te leren om met moeilijke situaties om te gaan of om jezelf gerust te stellen.

Cognitieve gedragstherapieAngststoornissen komen in verhouding tot andere psychische stoornissen vaak voor. In België heeft 13,2 procent van de bevolking ooit een angststoornis gehad, zo blijkt uit het ESEMeD-onderzoek uit 2004. Vele mensen worstelen er in eenzaamheid mee, terwijl je ze met cognitieve gedragstherapie goed kan overwinnen. Wacht niet te lang om er iets aan te doen, angst wordt makkelijk chronisch. Cognitieve gedragstherapie is een psychothera-peutische methode die je anders leert om te gaan met datgene waarvoor je bang bent. Een gedragstherapeut achterhaalt samen met jou hoe en wanneer je klachten precies zijn ontstaan. Vervolgens formuleren jullie samen de doelstellingen van de therapie en stellen jullie een stappenplan op. Je leert tijdens diverse oefeningen kritisch je eigen gedachten te onderzoeken (bijvoorbeeld door gedachtedagboeken bij te houden) en je stelt jezelf geleidelijk bloot aan de situaties of de dingen waarvoor je bang bent. Uit wetenschappelijk onderzoek is namelijk gebleken dat je angsten alleen overwint door de confrontatie aan te gaan.

■ Tekst Mieke Termont

WASBAAR ENHERBRUIKBAAR

Bronnen

✽ Duizend angsten, praktijkverhalen over angst, dwang en paniek, Yvette Van Der Pas. Uitgeverij Nieuwezijds.

✽ Zonder angst of zorgen. Verminder je piekeren stap voor stap, Helen Kennerly.

Uitgeverij Nieuwezijds.✽ www.geestelijkgezondvlaanderen.be

20


over wat telt

Père Daniël, zoals zijn moslimvrienden hem noemen, woont in het vroegere Café la Paix (Café Salaam) in

Molenbeek. Hij deelt er zijn huis met thuislozen en helpt hen een nieuw leven op te bouwen. Beneden bevindt zich de gemeenschappelijke living en keuken, twee hoger het kamertje van Daniël, amper vijf bij vijf, volgestouwd met boeken. “We wonen hier met acht,” zegt Daniël, “vier mensen mét en vier zonder papieren, vier moslims, waaronder een moeder met een kind, en vier niet-moslims, zes nationaliteiten, vier levensbeschouwingen.” Daniël Alliet (72) is priester van de Begijnhofkerk in Brussel. Kerk voor

vluchtelingen, mensen zonder papieren en hongerstakers. Priester Daniël zag Brussel evolueren tot de tweede meest diverse stad van de wereld, maar vooral ook een stad waar de sociale ongelijkheid schrijnender en groter werd. “30 jaar geleden bestond het woord ‘mensen zonder papieren’ of ‘sans papiers’ niet. Toen telde België

400 opvangplaatsen voor vluchtelingen, nu meer dan 30 000. Het Klein Kasteeltje, deel van mijn parochie, werd het eerste grote opvangcentrum voor asielzoekers.” Daniël Alliet heeft er de vluchtelingen zien toekomen, trekt zich hun lot aan en durft met zijn vuist op tafel te slaan. “Het zijn mensen met talenten en veel dynamiek die kansen moeten krijgen. Maar die krijgen ze niet. Dit is Rerum Novarum vandaag. Het is dezelfde strijd als die van onze arbeiders, 125 jaar geleden. Vluchtelingen en sans papiers willen leven en werken, maar ze worden uitgebuit en misbruikt. En dat moet veranderen.”

Moeder leerde me te delenDe kleine Daniël Alliet groeide op, gezin met negen kinderen, op een eerder klein boerderijtje. Hij vergelijkt het leven met een kaartspel. Wanneer je kaart speelt, kan je jouw kaarten niet zelf kiezen, je krijgt ze: goede of slechte. Vraag is: hoe speel je ermee? “Mijn vader verongelukte toen ik acht maanden was, mijn moeder was in verwachting was van haar negende. Het was oorlog en hij was melk gaan halen uit de kelder om die uit te delen aan de noodlijdenden. Vraag was: hoe zou mijn moeder, met haar negen kinderen, op dat kleine boerderijtje, verder kaart spelen? Maar ze heeft het fantastisch gedaan, en dat heeft mijn verdere leven bepaald. Ik heb mijn geloof van mijn moeder gekregen. En vooral geleerd te delen. We leefden heel sober. Maar ‘er zijn er die het nog moeilijker hebben’ zei ze vaak. Sober kunnen leven is een talent, waar ik nu nog van profiteer. We aten bijna nooit chocolade, maar spaarden wel zilverpapier voor de missies. Dat zilverpapier heeft de wereld niet veranderd maar het heeft ons wel veranderd. En ook onze kijk op de samenleving. Mijn moeder was maar tot haar elfde naar school kunnen gaan, maar ze had ook veel politiek doorzicht. Toen na de oliecrisis van 1973 de eerste besparingen er aan kwamen en de steun aan mensen met een beperking en de ontwikkelingshulp gehalveerd werden, zei ze: ‘Hoeveel zouden zij die dit hebben gestemd, zelf verdienen? Dit klopt niet.’ Zelf heb ik me altijd een rijke jongeling gevoeld, want ik groeide op in een sterk nest. En ik moest studeren, want ik had blijkbaar studietalent. En een goede gezondheid, godzijdank. Wat een luxe, fysiek en psychisch gezond te zijn. Mensen die vijf jaar zonder papieren zitten, zijn zes keer meer psychisch ziek dan zij die in Gellingen in de brand zaten. Zonder papieren en zonder enig inkomen moeten leven is een hondenleven. Vreselijk, te voelen dat je er te veel bent, of dat je voortdurend wordt uitgebuit. Zwart werk? Sinds kort wordt niet alleen de werkgever bestraft maar ook hij die werkt.”

Een onvermoeibare dwarsligger met een groot hart. Bijna dertig jaar geleden kwam Daniël Alliet naar Brussel om er te werken aan verbondenheid en solidariteit. “Met mij gaat het goed, ik kan doen wat ik graag doe. Maar de mensen hebben het verschrikkelijk moeilijk: kansarmen, vluchtelingen, sans papiers. Het gaat echt de slechte kant uit. Mijn antwoord? Voortdoen. Ooit moet en zal het veranderen. Wat telt, is een wereld van liefde, vrede en rechtvaardigheid. Ik geloof erin en blijf ervoor vechten, ondanks alles.”

“Voortdoen is de boodschap. Als het goed gaat, moet je

voortdoen. Als het slecht gaat – zoals vandaag – moet je zeker

voortdoen.”

Blijven vechten voorrechtvaardigheid

21


Ò

Vluchten kan niet meer… “In die jaren ’60 had het Noorden dertig keer meer welvaart dan het Zuiden. Als studenten vonden we dat zeer onrechtvaardig. Er volgde het ene na het andere massale straatprotest. De Franse president Charles De Gaulle is toen zelfs even gevlucht naar Zwitserland. Toch bleef de kloof groeien. In de jaren ’90 hadden wij zestig keer meer dan het Zuiden. Op vandaag zien we een verhouding van 110 op één. En het ergste is dat we dat normaal vinden. We aanvaarden dat er twee soorten mensen zijn: de bonus-mensen en de malus-mensen. Kritiek geven op wie altijd maar meer verdient, is een zonde, want zij zijn de weldoeners. Toch betalen vennootschappen amper 1 à 2 procent aan belastingen, terwijl werklozen en uitkeringstrekkers onlangs 44 euro extra per maand aangesmeerd kregen. Wereldwijd bezitten 62 mensen meer dan de armste helft (3,5 miljard mensen!) van de wereld. Is dat niet crimineel? En is het dan verwonderlijk dat mensen – om welke reden ook, politiek, economisch of klimatologisch - naar hier blijven komen? Wij deden het ook, honderd jaar geleden, toen de oorlog uitbrak. Toen vluchtten op één week tijd één miljoen Belgen naar Nederland, en drie weken later nog eens een half miljoen naar Frankrijk en Engeland. En na WO II is tweederde van mijn familie gaan boeren in het vreemde Wallonië. Het was hun enige kans om te overleven, terwijl hun kinderen nu Wallonië opbouwen.”

“Goed om weten: het zijn niet de vreemdelingen, of de multiculturele samenleving an sich, die hier voor problemen zorgen. Wij hebben Italianen, Spanjaarden, Marokkanen en Turken aangetrokken, om het vuile werk te doen en onze economie groot te maken. Maar vandaag zijn zij en hun kinderen, slachtoffer. België heeft – op Liechtenstein na - het beste onderwijs ter wereld, maar voor migranten en jongeren in armoede staan we op de laatste plaats. In Brussel doet de helft van de jongeren met een migratie-achtergrond minstens één jaar over. En dan zoeken ze werk en vinden er geen. In Molenbeek is 40 à 50 procent van de jongeren werkloos. Kan je begrijpen dat ze uit zo’n situatie weg willen? Dat ze een gemakkelijke prooi zijn om in het criminele milieu terecht te komen en te radicaliseren, en dat ze een oorlog willen voeren tegen die slechte wereld die hen uitsluit? Uitgesloten zijn, dat doet ontzettend veel kwaad. En zeg niet dat het met hun huidskleur of religie te maken heeft. Toen ik nog in Brugge werkte, vlogen er in het laatste jaar van de beroepsschool elf leerlingen buiten, allemaal blanke. Geen sprietje bruin of moslim. Negen van de elf

kwamen uit instellingen voor geplaatste kinderen en omdat ze niet meetelden, schopten ze op leerkrachten en op hun auto’s.”

Zwemmen op het droge“Na mijn priesterstudies was ik professor aan het Grootseminarie in Brugge en negen jaar directeur van Caritas West-Vlaanderen. Pas dan - ik was al veertig - mocht ik van mijn bisschop in de vierde wereld van Brussel komen werken. Natuurlijk heb ik veel moeten leren. Iemand zei: ‘Als je de armen wil leren kennen, ga dan eerst naar de gevangenis’. Ik heb dat twee maanden mogen doen. Daarna kwam ik in een home van ex-landlopers terecht. De eerste middag zaten ze met zeven aan tafel, en niet met tien zoals normaal was. Ik dacht een verstandige vraag te stellen. ‘Waar zijn de drie anderen’, vroeg ik, ‘hebben zij werk gevonden?’ De groep keek me

22


over wat telt

meesmuilend aan en zei: ‘Daniël, als je hier over werken spreekt, zal je onze kameraad niet zijn. Werken staat niet meer in onze woordenboek.’ Maar even later vond iemand toch werk. En toen schreef hij, met veel uitroeptekens, dat je nooit mag opgeven.”

Twaalf projecten“Stap voor stap, en vanuit de mensen zelf, hebben we twaalf sociale projecten uitgebouwd, waarbinnen nu zo’n 150 mensen zijn tewerkgesteld en vele tientallen vrijwilligers zich engageren. We zijn begonnen met de ouderen en het dienstencentrum Het Anker dat op drie plaatsen floreert: twee in Brussel en één in Sint Gillis-Vorst. Toen vroeg een wijkagent waarom we niets voor de jongeren deden? En zo ontstond het multiculturele jeugdhuis Chicago voor maatschappelijk kwetsbare jongeren. We begonnen met een minivoetbalploeg. De eerste match zat onze kapitein in de gevangenis. Hij weende maar

het zou hem nooit meer overkomen. Want het voetbal sloot hem niet uit. Door voetbal te kunnen spelen en kampioen te worden, werd hij weer iemand. In jeugdhuis Chicago zijn jongeren van betekenis. Ze leren fietsen herstellen, met de computer werken, een taal, theater spelen. En wie iets goed onder de knie heeft en zich inzet mag mee op uitstap, naar Engeland of Spanje, of naar Canada. Zo groeit hun zelfvertrouwen en leren ze hun mannetje of vrouwtje staan in onze harde samenleving. En wat nog belangrijker is: ze leren beter omgaan met elkaar. Bij Chicago geven we elkaar een hand, en leren de ander in de ogen kijken. Zo kreeg er onlangs een journalist een hand van een jongen van 14-15 jaar. Die journalist was verwonderd en zei: ‘Waarom ben jij niet geradicaliseerd?’ Die jongen antwoordde: ‘On est ici en train de construire , pas de détruire’. We maken verbindingen, waarom zouden we afbreken?’

“We voeren ook actie. Jeugdwerk dat niet politiek is, is bezigheidstherapie. Er moet ook iets veranderen. Iedereen moet kunnen slagen op school. Het jeugdhuis Chicago ging op bezoek in scholen in Finland, waar bissen quasi onbestaand is. Ze vinden het belangrijk het defaitisme aan te pakken. Er zijn veel jongeren van de tweede en derde generatie die er niet meer in geloven. Kunnen werken, is een hefboom tot integratie. Maar drie vierde van wie in Molenbeek werkt, is niet van Molenbeek, en dat wringt meer dan een beetje.”

Talent voor wie kwetsbaar is “Iets waar ik me aan optrek, is dat veel van onze projecten getrokken worden door jongeren met een hoog diploma, gasten die ervoor kiezen hun talent en beste krachten te engageren voor een meer rechtvaardige wereld en voor de meest kwetsbaren van Brussel. Ik trek me ook op aan Peter Bouckaert, directeur noodoperaties bij Human Rights Watch, wiens grootmoeder uit Roeselare hem leerde dat de wereld groter is, dat je geen schrik hoeft te hebben voor vreemdelingen, maar dat je moet delen. En ik trek me op aan veel doodgewone mensen, zoals een moeder zonder papieren die ondanks haar armoede altijd vriendelijk is of een vrouw die tijdens haar verlof naar Lampedusa trok om er te helpen als vrijwilliger.”

“Of ik het einde van mijn strijd zal meemaken? Verandering is iets dat langzaam gebeurt. Dorothee Sölle, een Duitse theologe die tegen Vietnam ten strijde trok, sprak over de kathedraalbouwers. Ze zei: “Zet je in, werk, engageer je, maar weet dat het resultaat van je inzet, niet voor jou, maar voor je kinderen of kleinkinderen zal zijn.’ Hoe dan

“Je moet het geloof van kathedraalbouwers hebben. Zij die er aan begonnen, wisten dat ze het eindresultaat

niet zouden zien. Maar ze begonnen er aan.”

23


ook, ik weet dat het zinvoller is tegen ongelijkheid en voor solidariteit te strijden, dan voor de grootste auto of de grootste boerderij.”

Niet moedeloos“Met mij gaat het goed, ik kan doen wat ik graag doe. Het is hard werken, maar ik geniet. Omdat wat ik doe, zinvol is. Rust? Ik kan van de ene naar de andere minuut overschakelen, in rust-modus. Als ik moe ben, slaap ik een uur meer. Ik krijg ook energie van veel andere goede mensen, naast me. Mensen die er ook voor gaan, op lange termijn denken en geloven in de toekomst. Ik heb ook een goede gezondheid, een cadeau dat onbetaalbaar is. En morgen zien we wel. Ik heb niets gespaard. Maar als het zover komt, kan ik naar een rusthuis gaan, en daar wijzen op de dingen die goed zijn en vloeken op wat niet goed is. Jezus zei niet: ‘Vereer mij.’ Hij zei: ‘Volg mij.’ Ik speel met de kaarten die ik krijg. En van de dood heb ik geen schrik.”

Wir schaffen das“Ik wil nog een anekdote vertellen. Wir schaffen das, zei Merkel. Ik kwam een jonge Kosovaar tegen in Brussel, op zoek naar onderdak. Twee dagen later, hoe hij mijn huis heeft gevonden weet ik niet, staat hij aan mijn deur. Hij heeft een briefje bij. Zeven namen en zeven telefoonnummers. ‘Toi, téléphoner pour moi,’ zegt hij. Ik kijk verbaasd. Blijkt dat die man artisanaal grafkapper is. Hij heeft alle kerkhoven van Brussel afgelopen, en namen en telefoonnummers genoteerd van firma’s die grafzerken maken. ‘Toi, téléphoner pour moi.’ Ik bel. Ik zeg: ‘Dit is een courageuze gast, geef hem een kans!’ Eén grafkapper zegt, ‘oké, stuur hem maar.’ Zeven maanden later echter, is de oorlog in Kosovo gedaan, en moet de jonge Kosovaar terug naar zijn land. De grafkapper belt me. Hij vraagt hoe hij die Kosovaar hier kan houden, want zo’n courageuze stielman, die bestaan hier niet.’ Ik heb de jonge Kosovaar de prijs van de creatieve werkzoeker gegeven, want je moet het maar doen, hé, in een vreemd land, waar je niemand kent, en ook de taal niet… Nee, ik zal de kathedraal zelf niet zien, maar ik geloof erin en blijf ervoor vechten.”

■ Tekst Dominique Coopman Foto’s François De Heel

Sparrenhofdreef 1B, 9190 Stekene T 03 772 67 75 [email protected] www.residentie-vlashof.be

Gezocht: enthousiaste verpleegkundigen en vrijwilligers.

Woonzorgcentrum residentie Vlashof

WELKOM, WIJ ZIJN OPEN!

TALL

IEU

& T

ALL

IEU

- W

WW

.TN

T.BE

zorgeloos jezelf zijn

SA_Vlashof_OKRA.indd 1 1/04/16 13:49

Professioneel advies en vrijblijvende offerte aan huis?Bel gratis 0800 250 23 - www.lathu.be


cultuur

tentoo

nstelling

24

De virtuele wereld kent geen grenzen meer. Niet in afstand en niet in tijd. In de afdeling Oude Meesters van het museum stap je meteen met twee voeten in een schilderij dat Pieter Bruegel in 1559 maakte en in het bezit is van de Staatliche Museen van Berlijn. In de Bruegelbox in Brussel komen de Nederlandse Spreekwoorden in digitale vorm vlakbij. Als een dorp waar de inwoners de hele kamer vullen en samen 120 spreekwoorden uitbeelden. En het Google Cultural Institute waarmee het museum samenwerkte, had nog meer ideeën om de schilderijen van Bruegel te ontsluiten. Dankzij een miljoen foto-opnames van de originele werken, kan je in het museum op negen interactieve terminals zelf bepalen hoe je naar die fantastisch geschilderde geschiedenis wil kijken.

De meester van het fijne penseelWaarom het precies Bruegel is waarop de digitale technologie werd losgelaten, ervaar je nog het best als je de digitale versie naast de vier originele schilderijen zet die Brussel bezit. De Val van de Opstandige Engelen, Winterlandschap met vogelknip, Volkstelling in Bethlehem en de Val van Icarus (waarover nog twijfel bestaat of dit schilderij echt van Pieter Bruegel de Oude is). Op de aanraakschermen kan je deze vier werken tot in de kleinste details bekijken. Probeer het bijvoorbeeld eens met het Winterlandschap waar hij een vogelknip afbeeldt waarvan een flinterdun touw naar een gat in een muur leidt. Het zou Pieter Bruegel niet zijn als hij achter dat gat ook iemand schilderde die dat touw bedient. Op het originele schilderij is dat nauwelijks te zien, in de digitale versie ontwaar je een paar ogen in het donker. Of zoom in op een oude jas en je ontdekt dat Pieter Bruegel ook elke draad van het weefsel schilderde.

Een digitale meerwaardeDe Koninklijke Musea in Brussel hebben voor het Bruegel-project nog een extra digitale toepassing in de etalage. Met een CardBoard Viewer kan je de Val van de Opstandige Engelen in 360° bekijken en zit je echt middenin de actie, alsof je zelf

een personage van Bruegel wordt. Het enige wat je nodig hebt is een smartphone, de mobiele app van het museum en de CardBoard Viewer die je ter plekke kan ontlenen. Het museum stelt bovendien de acht Bruegelschilderijen die al zijn gedigitaliseerd via g.co/Unseen Masterpieces ter beschikking. Een risico dat mensen niet meer naar het museum komen omdat ze evengoed vanuit hun luie zetel Pieter Bruegel kunnen bestuderen? Toch niet, alle hightech ten spijt, het meesterschap van Pieter Bruegel bevindt zich op de houten panelen die hij vijfhonderd jaar geleden tot in de kleinste hoekjes vol schilderde.

■ Tekst Suzanne AntonisFoto’s KMSK

InfoPieter Bruegel, Unseen Masterpieces in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Regentschapsstraat 3 in Brussel, 02 508 33 33, www.fine-arts-museum.be Open van dinsdag tot zondag van 10.00 uur tot 17.00 uur, weekend van 11.00 tot 18.00 uurTickets: 8 euro voor afdeling Oude Meesters, 13 euro voor combiticket. Met korting: 6 en 9 euro.Digitaal op g.co/UnseenMasterpieces

In 2019 is het 450 jaar geleden dat Pieter Bruegel de Oude overleed. Zijn schilderijen hebben dus een respectabele leeftijd. Maar hoe ouder, hoe kwetsbaarder ze worden, dus zit een retrospectieve van de meester in het feestjaar er niet in. Daarom kan je vanaf heden in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel nu al de meesterwerken van Bruegel uit acht internationale musea in een digitale omgeving ervaren.

Pieter Bruegel, zoals je hem nog niet zag

25


cultuur

film

X+Y

Hoewel zijn moeder erg van hem houdt, slaagt de autistische tiener Nathan er niet in zijn gevoelens voor haar te uiten. Iets wat hij wel kon met zijn vader die hij echter bij een tragisch ongeval verloor. Omwille van zijn grote interesse in en buitengewone begaafdheid voor wiskunde, krijgt hij extra wiskundeles van de onorthodoxe leraar Mr. Humphreys, die hem de Wiskunde Olympiade leert kennen. Nathan slaagt in de toelatingsproef en trekt met de andere kandidaten voor de Britse ploeg naar Taiwan, waar hij tijdens een oefenkamp open bloeit. De evolutie in Nathan is zo positief dat hij er zelfs in slaagt persoonlijk contact te krijgen met een van de andere deelnemers, het Chinese meisje Zhang Mei.

Film over schoonheidRegisseur Matthews noemt X + Y een film over schoonheid, over een jongen die schoonheid ziet in de wereld rond hem maar op een manier dat anderen dat niet zien. Hij ziet de

schoonheid van het geordende en daardoor ook van de wiskunde. Daarnaast wou Matthews ook dat zijn film de schoonheid van relaties zou weerspiegelen. Om die opzet waar te maken, focust het scenario op de relaties van Nathan zodat X + Y ook het verhaal wordt van een jongen die leert liefhebben.

Perfecte castingEen deel van het succes van X + Y is zeker te danken aan de uitstekende vertolking van Asa Butterfield die er in slaagt de kijker in Nathan te doen geloven. Hij ís gewoon Nathan, hij is deze autistische jongen. De rest van de cast levert prestaties van een gelijkaardig niveau. Sally Hawkins in de rol van Nathans moeder Julie, brengt niet alleen de nodige emotionele intensiteit maar weet ook de al even nodige humor in haar personage te brengen. Ook Rafe Spall als wiskundeleraar Humphreys en Jo Yang als Zhang Mei zijn meer dan overtuigend.

Gelukkig kan je via de dvd af en toe een weinig commerciële film oppikken. X + Y van de Britse cineast Morgan Matthews is er zo een.

Hartverwarmende goedgevoel filmZonder enige effectenjagerij levert Morgan Matthews met X + Y een bescheiden film af. Een klein nadeel is dat de realiteit, vooral naar het einde, ietwat losgelaten wordt. Bij het einde van de film loopt alles namelijk plots net iets te vlot. Wat niet wegneemt dat de film zeer aangenaam blijft, maar of het nog met echt autisme overeenkomt, is de vraag. Het eindresultaat is en blijft echter een fijne goedgevoel film die garant staat voor een prettige filmervaring. Zo eentje waar de Britten het patent op lijken te bezitten en een glimlach op de gezichten van de toeschouwers brengt maar nooit klef of melig aanvoelt.

■ Tekst Willy Verbestel


cultuur

muziek

26

Het wondere land van HooverphonicDit jaar staat Hooverphonic twintig jaar op de planken, tenminste de muzikanten Alex Callier en Raymond Geerts. Want met de vrouwelijke bezetting wilde het wel eens veranderen. Dat er na het vertrek van Noémie Wolfs vorig jaar geen nieuwe zangeres meer kwam, zag het duo eerder als een kans om een heel nieuw muzikaal landschap in te duiken. Al zal het altijd Hooverphonic zijn.

Alex Callier was er al bij vanaf het begin in 1996. “A New Stereophonic Sound Spectacular was ons eerste album. Toen het werd opgepikt, wilden we ons echter nog niet binden aan een maatschappij, bang als we waren om niet meer onze zin te kunnen doen. Tot Bernardo Bertolucci voor zijn nieuwe film een soundtrack zocht en EMI Publishing vond dat dit iets voor Hooverphonic was. ’t Zal wel zijn: een Belgisch groepje in een internationale film, zo dachten we, typisch Vlaams. Enkele weken later was ons nummer 2wicky te horen in Stealing Beauty.” Uit die samenwerking volgde het internationaal succes, met nog meer soundtracks en de ene hit na de andere: Mad about you, The night before, Amalfi… Dat inmiddels de vijfde zangeres de groep verlaten heeft, ziet Alex als een opportuniteit. “Natuurlijk hebben we spijt van het vertrek van Noémie Wolfs, net zoals toen Geike Arnaert in 2008 de groep verliet. Maar nu konden we plots nummers gebruiken die al lang geschreven waren maar nooit uit de

amalgaam van stemmen die nooit eerder samen met Alex en Raymond te horen waren. Alex: “De stem die je hoort, heeft ook meegeschreven aan het nummer. Dat was erg boeiend want zo heeft elk liedje een ander kruid en is het een bijzonder eclectisch album geworden. De stemmen veranderen om de twee nummers. Je kan het zien als een combinatie van 5 x 2 singles, elk met een A- en een B-kant. Daarmee keren we terug naar de jaren zestig, toen singles belangrijker waren dan albums.” Uit In Wonderland kwam al Badaboum, dat probleemloos de hitlijsten haalde. Alex: “Ik schreef het in 2008 in Noorwegen, tijdens een bijeenkomst van songschrijvers. De tekst is in het Frans en werd daar gezongen door de Parisienne Emilie Satt. Dat vonden we zo goed dat we haar opnieuw gevraagd hebben om Badaboum te zingen.” Of ze mee op het podium staat als Hooverphonic op tournee gaat? Alex: “Ik zou wel willen maar praktisch is dat niet haalbaar. We werken met special guests en bovendien hebben we twee steengoede zangeressen gevonden die mee op het podium staan en die ook onze oude hits kunnen zingen. Want daar blijft het publiek naar vragen.”

Ook de moeite deze maand:

✤ Agua y Fuego van Belle PerezIn Amerika had ze een wereldster à la Britney Spears kunnen worden maar Belle Perez koos voor haar vurige Spaanse roots. Ook met deze Agua y Fuego zet ze elke concertzaal in vuur en vlam. www.belleperez.be

✤ Pyjama Days van Bent Van Looy (Sony Music)Op televisie is hij actief als coach in The voice van Vlaanderen maar zijn hart ligt bij de muziek. Pyjama Days is zijn tweede soloplaat, met een band waarmee samenspelen een ontdekkingsreis was.www.bentvanlooy.com

✤ Wake up and Dream van Admiral Freebee (Sony Music)Vanaf april toert frontman Tom Van Laere weer door Vlaanderen en Nederland met zijn hymnes aan de demonen, de hits en de missers, liedjes van wensen, dromen en gejammer.

lade kwamen omdat ze niet bij een vrouwenstem pasten.”

In WonderlandIn maart kwam Hooverphonic uit met In Wonderland, een album met een

27

Info: In Wonderland is uitgebracht bij Sony Music, www.hooverphonic.com

“Nu konden we plots nummers gebruiken die al lang

geschreven waren maar nooit uit de lade kwamen omdat

ze niet bij een vrouwenstem pasten.”

cultuur

uitje

s

Muziek voor het levenHooverphonic heeft een bereik van het alternatieve circuit tot commerciële popmuziek. En elk album leverde wel een hit op. Alex: “Daar zijn we best wel trots op, dat Hooverphonic al die tijd actueel is gebleven en een sterke identiteit heeft. Wie er zingt of speelt, is ondergeschikt aan de nummers die we maken. En elke plaat heeft wel een deel van ons publiek in het hart geraakt. Met Hooverphonic kunnen we zelfs waardig ouder worden. Als we straks vijfenzestig zijn en het geluk hebben van dan nog op een podium te kunnen staan, zullen de liedjes die we zingen nog altijd geloofwaardig klinken.”

■ Tekst Suzanne AntonisFoto Kris Dewitte

Divine DecadenceDivine Decadence, een tentoonstelling in samenwerking met het Mechelse theatergezelschap Abattoir Fermé, brengt het decadente cultboek A Rebours van Joris-Karl Huysmans tot leven in het Kasteel van Gaasbeek.Op het einde van de negentiende eeuw, de tijd van de industrialisering, ontsnapten de decadenten met schoonheid en kunst aan de voor hen banale werkelijkheid. Ook nu nog doorbreken kunstenaars heel wat maatschappelijke normen en taboes. Verschillende kunstwerken dompelen je onder in de luxueuze en soms duistere wereld van de decadentie. Met werk van o.a. Berlinde De Bruyckere, Jan Fabre, Erwin Olaf, Gérard Rancinan, Félicien Rops, Kees Van Dongen en Jan Van Oost. In een grootse ‘Kunstkamer’ kan je het werk van de Italiaanse schilder Roberto Ferri bekijken. Technisch en stilistisch gezien grijpt hij terug naar de grote barokke meesters. Maar zijn glorieuze en gracieuze lichamen verraden een fascinerende schaduwzijde. Met klauwen, hoorns en vinnen muteren zij tot iets monsterlijks.

InfoNog tot zondag 26 juni in het Kasteel van Gaasbeek, Kasteelstraat 40, 1750 Gaasbeek.Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur (laatste bezoek om 17.00 uur), maandag gesloten. Open op feestdagen: zondag 1 mei, don-derdag 5 mei, zondag 15 mei en maandag 16 mei.Toegang: 10 euro/ 8 euro.

Maak kans op een gratis duoticket, kijk blz. 54!

Roberto Ferri, Liberaci dal Male, olieverf op doek,



cultuur

uitje

s28

Kasteelfeesten in HingeneDe Kasteelfeesten brengen ons dit jaar terug naar 1830. Het jaar van hertog Charles-Joseph d’Ursel, een zogenaamde orangist en dus medestander van de Nederlandse koning Willem I. Hij verzet zich tegen de Belgische Revolutie en trekt zich met zijn familie terug in Hingene. Daar ontvangt hij de Nederlandse prinsen met een groot feest tot een inval van de Belgische patriotten alles in rep en roer zet. Kom op 12 juni naar het kasteel en beleef een spektakel op het slagveld. Zowel op als naast het slagveld kan je genieten van het trompettenkorps van de

prins, muzikale ensembles, internationale dansgezelschappen en demonstraties. Verder ook dansende poppen, vendeliers, gekostumeerde figuranten, een paardenpiramide, een historische markt en taverne!

Praktische info: zondag 12 juni 2016, 13.00 tot 18.00 uurKasteel d’Ursel, Wolfgang d’Urselstraat, 9, 2880 Hingene, www.kasteeldursel.be.Tickets: 9 euro (aan de kassa) of 6 euro (in voorverkoop) - kinderen tot 12 jaar gratis.


De heksen van Bruegel Iedereen stelt zich een heks voor als een lelijke vrouw die op een bezem de haard invliegt en door de schoorsteen naar buiten vliegt. In de haard staat een grote heksenketel waarin ze haar tovermiddeltjes kookt en ondertussen warmt een kat zich bij het vuur. Minder bekend is dat dit heksenbeeld door kunstenaars uit de Nederlanden werd bedacht. Vooral Pieter Bruegel speelde hierbij een doorslaggevende rol. Als eerste plaatste hij de heks met haar heksenketel in nabijheid van een haard en waar heksen voordien op allerlei voorwerpen vlogen, koos Bruegel resoluut voor de bezem, wat anderen veelvuldig overnamen. De heksenvoorstellingen zijn ook onlosmakelijk verbonden met de heksenvervolgingen: de eerste processen vonden plaats rond 1430. In Brugse ateliers kleuren vanaf dan vliegende heksjes de marges van manuscripten, of houden paginagrote miniatuur-heksen een sabbat.

Praktische info: Nog tot 26 juni 2016 in Sint-Janshospitaal, Mariastraat 38, Brugge, www.museabrugge.be.Tickets: 8 euro/6 euro (65-plussers)Dagelijks open van 09.30 uur - 17 uur, maan-dag gesloten. Uitzonderlijk open op maandag 16 mei 2016.


Giovanni Niccolò ServandoniTot 15 augustus 2016 kan je in het kasteel d’Ursel terecht voor een tentoonstelling over Giovanni Niccolò Servandoni. Maak kennis met het veelzijdige werk van deze grote architect, schilder en decorateur in één van zijn mooiste realisaties. Giovanni Niccolò Servandoni (1695–1766) begon zijn carrière als schilder van klassieke ruïnes. Servandoni was een toparchitect die werkte voor de rijkste families van Europa. In België verbouwde hij de kastelen van de belangrijkste adellijke families tot modieuze residenties. Ook hertog Charles d’Ursel wist hem in 1761 naar Hingene te lokken. Hij ontwierp de opvallende voorgevel en drukte ook zijn stempel op het interieur en het park. Maar Servandoni was niet alleen schilder en architect. Hij organiseerde ook spectaculaire operavoorstellingen met verborgen machinerieën en geluidseffecten. Hij werd wereldberoemd dankzij plechtigheden voor koninklijke huwelijken en andere feesten. Met tijdelijke architectuur, vuurwerk en fonteinen creëerde hij verbluffende shows, een Tomorrowland avant-la-lettre.

Info15 mei tot 15 augustus 2016 Kasteel d’Ursel, Wolfgang d’Urselstraat, 9, 2880 Hingene, www.kasteeldursel.be.Open op zon- en feestdagen van 13.00 tot 18.00 uur (gesloten op 12 juni wegens kasteelfeesten)Toegang: 5 euro (4 euro voor Herita-leden)


29


cultuur

boeken

Het boek van de BaltimoresDit is alweer een groots opgezette familievertelling van de Zwitserse-Amerikaanse auteur Joël Dicker. Net zoals zijn eerste roman over Harry Quebert, heb je pak aan zulke roman. Gebeurtenissen strekken zich uit over drie of vier decennia. Tot de dag van het drama waren er twee families Goldman: de Goldmans uit Baltimore en Goldmans uit Montclair. Het hoofdpersonage Marcus behoort tot de Montclairs, uit een typisch middenklasse. De Baltimores daarentegen zijn een welvarende familie, met dito luxe villa. Marcus kijkt er bewonderend naar op. Tot het drama zich aanmeldt. Acht jaar later vertelt Marcus zijn verhaal en dit van de Baltimores, meteen ook het verhaal over zijn neven Hilleh en Woody en buurmeisje Alexandra. Dit wordt het grote verhaal, waarvan de scheurtjes al zichtbaar waren voor de dag van het drama. Marcus foltert zich het hele boek door met de vraag: Wat is er nu echt met de Baltimores gebeurd? Pagina 446 sluit het relaas af en laat een ontroerde, ietwat verweesde maar toch enthousiaste lezer achter met de alles toedekkende slotzin: “Kijk, oom Saul, lieve oom, ik leg het boek dat ik je beloofd heb aan je voeten. Alles is hersteld.” Dit verhaal grijpt je bij het nekvel.

Alleen met de GodenEen coming-of-age verhaal van Nederlandse origine van Alex Boogers, een bij ons vrij onbekende auteur. Maar hij laat onmiddellijk zijn sporen na met deze lijvige, beklijvende roman die de lezer nu en dan tegen de schenen schopt.Aan het begin van de jaren tachtig groeit de elfjarige Aaron Bachman op in een eerder beperkt sociaal milieu waar warmte en genegenheid ver te zoeken zijn. Voor zijn moeder is hij een blok aan haar been, de oorzaak waarom haar leven niet is gelopen zoals ze wel wilde. Aaron reageert zich af door schriftjes vol te pennen.

Zijn leven verandert echter drastisch als zijn vader in de gevangenis terecht komt, beschuldigd van doodslag. Vanaf dat ogenblik staat hij er alleen

voor en begint een echte struggle for live. Hij gaat op zoek naar een uitlaatklep die tevens een manier is om geld in het laadje te krijgen.In dit boek komen vele fundamentele thema’s samen: familierelaties, liefde, overlevingsdrang, schrijven als therapie en nog zoveel meer. Een lang uitgesponnen verhaal, waarin het hoofdpersonage alle sympathie oproept en waarin ook regelmatig echt ontroerende passages te lezen zijn.

Plotseling, liefdeEen recente vertaling uit het Hebreeuws van een boek uit 2003. De auteur Ahron Appelfeld kon ontsnappen uit een concentratiekamp en overleven in de bossen van Oekraïne. Daarna emigreerde hij naar Israël. Een groot deel van zijn oeuvre is daar ook aan gewijd of door beïnvloed.

De oudere schrijver Ernst leeft eenzaam en worstelt met zijn verleden. Irene, zijn jonge huishoudster, overlevende van de kampen, is de enige die hem kent en ook probeert te begrijpen. Ze gaan afstandelijk maar vol respect, met elkaar om. Maar plots gebeurt het onverwachte toch: de behoedzame omgang verandert in liefde.

Een werkje dat iedereen zal kunnen raken, eenvoudig maar zo mooi. Ahron Appelfeld is een van de beste auteurs van miniatuurromans. Elke roman van hem is een literair meesterwerk, waarin geen enkel woord te veel staat en elk woord zijn juiste plaats bezet.

De doodsvogelDe ontdekking van een nieuwe Scandinavische thrillerauteur: de Noor Samuel Bjork. Zijn debuut Ik reis alleen was een schot in de roos, deze tweede roman is een waardige opvolger.Een tienermeisje is ritueel vermoord en Holger Munch wordt op de zaak gezet. Zijn beste medewerkster Mia Kruger is onmisbaar maar ze worstelt met een drankverslaving en zelfmoordneigingen. Een filmpje op internet brengt een doorbraak maar de oplossing is nog ver. Ondertussen is de dochter van Munch in een emotionele crisis terecht gekomen en komt ze zo op het pad van een mogelijke moordenaar.Een spannende roman met zeer geloofwaardige, realistische personages en een zeer klare, wat eigengereide taal.

■ Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

✽ Joël Dicker, Het boek van de Baltimores, Uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam, 2016, 446 blz., 19,90 euro.

✽ Alex Boogers, Alleen met de Goden, Uitgeverij Podium, Amsterdam, 2015, 518 blz., 19,95 euro.

✽ Ahron Appelfeld, Plotseling, liefde, Uitgeverij Ambo-Anthos, Amsterdam, 2016, 214 blz., 21,99 euro.

✽ Samuel Bjork, De doodsvogel, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, Amsterdam, 2016, 366 blz., 14,95 euro.


cultuur

tone

el30

Woesj is een kinderopera voor kijkers vanaf drie jaar. Sopranen Noémie Schellens en Abigail Abraham ontdekken de wereld om zich heen. De muziek is van Peter Spaepen. De klanken die ze uitbrengen lijken geen betekenis te hebben maar volgens regisseur Frans Van der Aa komen ze uit een taal uit Hawaï en hebben ze voor de zangeressen wel degelijk een betekenis.

Hoe komt een voorstelling als Woesj tot stand?Frans Van der Aa: “Eerst groeit er een idee. Dat is uiteraard nog zeer embryonaal. Ik begin dan te praten met de mensen die bij de productie betrokken zijn. De componist, de decorbouwer en uiteraard ook de spelers. We beginnen dan te improviseren rond het thema. Stilaan distilleren we hier de voorstelling uit. Authenticiteit is hierbij zeer belangrijk. Want kinderen hebben direct door als iets niet echt is. Maar kinderen kunnen best wat hebben, ze zijn grote impressionisten. Ze leven in het moment. Niet alles moet mooi zijn, als ze het maar kunnen geloven.”

Wat kunnen volwassenen opsteken van kindertoneel?Van der Aa: “Als je je als volwassene openstelt voor wat er op de scène gebeurt tijdens een kindervoorstelling dan ontdek je vaak wat het kind in jou geweest is. De belevenis is dezelfde voor kinderen als volwassenen maar de grote mensen graven dieper. Het is wel een uitdaging voor de spelers. Gelukkig zit de opleiding van jonge acteurs meer in de psychologische sfeer.”

Aan welke criteria moet goed kindertheater voldoen?Van der Aa: “Kindertheater moet mooi zijn voor kinderen én volwassenen. Ontroering, emoties in het algemeen, zijn niet gebonden aan leeftijd. Een mens zoekt emoties op. Uiteraard zal een volwassene meerdere lagen in die gevoelens ontdekken, waar kleuters er slechts één thema zullen uitlichten. We weten uit ervaring dat dit aanleiding kan geven tot heel mooie gesprekken tussen grootouders en kleinkinderen. Kinderen praten dan soms spontaan over het gevoel dat de voorstelling bij

hen opriep. (Groot)ouders staan vaak versteld over hoe gevoelig hun peuters zijn en praten zelf ook over hun ervaringen. Zo ontstaan dikwijls heel verrijkende babbels.”

Voor wie op zoek is naar aparte belevenis met de kleinste kleinkinderen is Woesj zeker een aanrader. Nog te zien dit en volgend seizoen op diverse locaties in heel Vlaanderen.

Info op: www.4hoog.be.

■ Tekst Nic Fruru

Bij de voorstelling Woesj van theater 4Hoog zit de zaal vol met kinderen van… de tweede kleuterklas. Wat is het fascinerends: wat er op de scène gebeurt of de snoetjes in het publiek?

Ga eens met je kleinkind naar het theater

31


Publireportage

Een traplift kiezen? Dat doe je zo!

WWW.COMFORTLIFT.BEMannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | [email protected] [email protected]

SERVICE24/24 - 7/7

0800 20 950

www.comfortlift.be

Comfortlift Orona biedt het meest uitgebreide gamma aan trapliften en alternatieve oplossingen in België. Voor iedere klant bieden wij een product op maat aan: trapliften met een enkele of dubbele rail, voor rechte of draaiende trappen tot zelfs trapliften die tot 190 kilo aankunnen. Kortom: te veel om uit te kiezen! Daarom helpen wij U graag een handje door de belangrijkste vragen op een rijtje zetten.

Welk soort trap heeft u?Onze trapliften passen op bijna elke trap; ook op een steile, een bochtige of smalle trap en kunnen zowel binnen als buiten, op één of meerdere verdiepingen worden geplaatst. Op basis van het soort trap (recht of draaiend) en de breedte van de trap raadt onze vertegenwoordiger U het model aan die het best bij uw trap past.

Wat is het budget?Laten we het kopen van een traplift vergelijken met het kopen van een auto. Net als een traplift wordt een auto geleverd volgens specifieke, individuele wensen. Houdt u van luxe of van eenvoud? Welke opties verkiest U? Comfortlift maakt elke traplift op maat. De prijs is afhankelijk van het model van de traplift, de lengte van de rail, het aantal bochten en de opties die u kiest.

Hoeveel tijd is er nodig voor installatie?Het plaatsen van een traplift brengt geen ingrijpende verbouwingen met zich mee. Integendeel, de installatie gaat zelfs sneller dan U denkt. Op een halve werkdag tijd plaatsen wij uw traplift. Er zijn drie manieren om uw traplift te bevestigen: we kunnen de traplift vastmaken door middel van kleine boringen in de treden van de trap, maar kunnen uw traplift ook plakken op de trap of bevestigen aan de muur. Samen met u testen onze ervaren techniekers de traplift om een goede werking te garanderen en te zorgen dat alles naar wens is.

Wat is de nazorg?Na het plaatsen van uw lift kan U genieten van twee jaar garantie. Daarna bieden wij verschillende onderhoudspakketten aan volgens uw noden. Regelmatig onderhoud garandeert een goede werking en een lange levensduur van uw lift. Bovendien beschikt Comfortlift over een eigen serviceploeg die 24/24 en 7/7 voor U klaarstaat in heel België.

Zijn er ook andere alternatieven?Comfortlift biedt alternatieven voor het overbruggen van hoogteverschillen, zowel binnens- als buitenshuis. Zo bieden we naast trapliften ook huisliften en hefplateaus aan om uw mobiliteit te verhogen.

Wenst u een vrijblijvend gesprek en advies over de vele mogelijkheden? Bel gratis naar Comfortlift op 0800 20 950, surf naar www.comfortlift.be of kom alles zelf bekijken in onze toonzalen in Waregem, Wemmel of Battice (liefst op afspraak).

OKRA publi_032016.indd 1 11/03/16 09:17

32


interieur

Traditionele landelijke woningen haalden de inspiratie vaak letterlijk uit de herenboerderijen van vervlogen tijden: rustieke haarden met metselwerk, eiken balken aan het plafond en kleine ramen met zware houten raamkaders. Het interieur van dergelijke woningen kon weleens een eerder donkere, zware

De landelijke interieurstijl is al geruime tijd erg geliefd. Jong en oud vallen voor de rustgevende uitstraling en natuurlijke

materialen. De landelijke stijl is de voorbije jaren echter ook geëvolueerd. Hedendaagse landelijke interieurs maken komaf

met zwaar rustieke elementen. Een strakke basis gecombineerd met puur materiaalgebruik zijn enkele

kenmerken van de landelijke stijl anno 2016.

Landelijknieuwe stijl

aanblik krijgen. In hedendaagse landelijke woningen zien we echter meer strakke elementen opduiken en wordt er volop licht binnen gelaten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan grote stalen ramen, recht afgewerkte deuropeningen zonder kader en strakke haarden.

Bakstenen kaleienOok wanneer je niet de luxe van een nieuwbouwwoning hebt, kan je de basis van een zwaar, rustiek interieur strakker maken. Een rustieke haard in baksteen kan je er luchtiger en moderner laten uitzien door de bakstenen in een lichte tint te schilderen, zoals lichtgrijs, zacht taupe of wit. Een techniek die ook erg mooi tot zijn recht komt in landelijke interieurs is het kaleien van bakstenen. Bij deze oude schildertechniek breng je met een blokborstel een dunne laag kalkpleister aan op het metselwerk. De ruwe textuur van de kalei geeft het geheel een natuurlijke uitstraling. Wie voor extreem strak wil gaan, kan een bestaande haard laten omkasten met brandwerend plaatmateriaal, bijvoorbeeld brandwerende Gyproc of Promatect. Laat je hierbij in verband met brandveiligheid steeds adviseren door een professional.

Een rustieke haard opgefrist met kalei.

Let op de strakke haard, rechte deuropening zonder

kader en de grote ramen. De zachte, landelijke zetels

vormen een mooi contrast.

33


Witte balken?Donker balkenwerk en latwerk in het plafond kunnen een ruimte een sombere, verouderde look geven. Ook hier kan het eenvoudigweg overschilderen in een lichte tint wonderen doen. Afschuren is meestal niet nodig; eventueel ontvetten, lichtjes opschuren en de gepaste primer aanbrengen is doorgaans voldoende om je plafond klaar te maken voor een make-over. Raadpleeg hiervoor je verfspecialist. Balken hoeven echter niet altijd verstopt te worden. Authentieke draagbalken mogen gezien worden en kunnen een woning net karakter geven, zolang ze maar niet overheersen of de ruimte te donker maken.

Een landelijke invullingGoed gekozen meubilair en decoratie brengen de nodige warmte in nieuwe landelijke woningen. Kies hier volop voor pure, natuurlijke materialen, zoals linnen, wol, aardewerk, arduin en naturel hout. In de strakke basis eerder beschreven, vormen deze warme materialen een prachtig contrast.

Een nieuw landelijk interieur met sober meubilair in rustige kleuren. De zwart-witte fotowand vormt een krachtige blikvanger, de wijnrode tafeldecoratie zorgt voor een spatje kleur.

Ò

Bezoek het mijnmuseum en ervaar

het leven en werkvan mijnwerkers

www.toerismeberingen.be

Reservatie: [email protected] - 011 42 15 52Koolmijnlaan 201, 3582 Beringen, www.mijnmuseum.be

Kies volop voor pure, natuurlijke materialen, zoals linnen, wol, aardewerk, arduin en naturel hout.

34


interieur

Wat kleurgebruik betreft, kies je voor rustige tinten die verwijzen naar de natuur, zoals aardetinten en vergrijsde tinten.

Kussens in wijnrood en wit zorgen voor het nodige contrast.

De kleinere balken werden overschilderd in een lichte kleur om een rustige basis te verkrijgen.

Wat kleurgebruik betreft, kies je voor rustige tinten die verwijzen naar de natuur, zoals aardetinten en vergrijsde

tinten. Voor de basiskleuren zoals plafond- en wandkleuren is het aangeraden te kiezen voor lichte tinten omwille van de maximale lichtreflectie. Om de nodige pit te brengen in

je interieur, voeg je een accentmuur of enkele decoratiestukken in een donkerdere of opvallendere kleur toe. Als je enkele decoratiestukken in hetzelfde kleurenpallet samenvoegt tot een harmonieuze compositie, krijg je het mooiste effect. Je kan ook een accent in de nieuwe metallic tinten overwegen voor een op en top hedendaags effect. Kies bij landelijke interieurs wel voor de matte versies, zoals mat koper of mat brons. Glanzende varianten zijn te opvallend voor de natuurlijke look van een landelijk interieur.

Ga voor soberDe vorm van het nieuw landelijk meubilair mag verwijzen naar de klassieke meubelstijlen, echter zonder overdreven ornamenten. Kies bij voorkeur voor sober meubilair met effen stoffen bekleding. Heb je degelijke, klassieke eetkamerstoelen met een verouderde stoffen bekleding, kan je de stoelen laten herstofferen in een rustige tint. Denk bijvoorbeeld aan een stof met een ingetogen lichtgrijze linnenlook. Een vakman kan ook de oude, donkere vernislagen van houten meubilair verwijderen, zodat het natuurlijke hout tevoorschijn komt. Je zal versteld staan van het resultaat!

■ Tekst Frea CarruetFoto’s Scapa Home

en schilderwerken N Steven Nijs

35


5-daagse topvakantie ALL-INCLUSIVE + Ontvangst met warme lunch of koffie en gebak+ 4x overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet+ 4x warme lunch of lunchpakket+ 4x een uitstekend driegangen keuzediner + Dagelijks de drankjes van 17.00 tot 24.00 GRATIS + NIEUW: koffiecorner, koffie en thee gehele dag GRATIS+ ‘s Avonds regelmatig vertier en entertainment + GRATIS dagtocht per luxe touringcar door het Sauerland + GRATIS Sauerlandkaart voor gratis openbaar vervoer + Kortingen voor diverse attracties + Magic Woboshow, live-muziek, fakkelwandeling en casinoavond+ GRATIS auto-, fietsen wandelroutes met lunchpakket + GRATIS gebruik van het binnenzwembad en de sauna van het hotel

Vakanties met “waar” voor uw geld, daar wordt u vrolijk van!

Kijk voor meer informatie op enjoyhotels.be of bel 0049 2953 9626 580Alle fouten voorbehouden. Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag. Exclusief eventuele toeristenbijdrage.

AANkomSTdATA 8, 12, 27 mei, 4, 8, 12, 28 juni,

2, 6, 10, 14, 22, 26, 30 juli, 3, 7,

11, 15, 19, 23, 27, 31 augustus

5 dAAgSE VAnAf

€249,95 p.p. eigen autoreis

Het hotel ligt in het plaatsje grafschaft, midden in een bosrijk gebied gelegen in de driehoek, Schmallenberg, Winterberg en Bilstein en ademt een landelijke sfeer. dit zeer bekende vakantie gebied biedt u talloze mogelijkheden voor een zeer afwisselende vakantie. Alpin Hotel is een sfeervol, multifunctioneel hotel met alles onder één dak en beschikt over 116 goed uitgeruste kamers, allen met douche/bad, toilet, TV en een zitje. Alle kamers zijn per lift bereikbaar.

Sauerland ALL-INCLUSIVE!ALpIN hoTEL SUpERIEUR

LoCATIE: Schmallenberg / Winterberg

nederlands gesproken

36


menu

Tijd om uit te pakken!Ingepakt eten, het wordt steeds populairder. Wraps, strudels, zalm met een korstje, of rolletjes… het passeert hier allemaal de revue. Het ene nog lekkerder dan het andere. En natuurlijk makkelijk om te maken, dat is vanzelfsprekend. Smakelijk!

Ontbijtwraps✤ 4 tortilla’s✤ 1 klontje boter✤ 4 eieren✤ ½ rode paprika✤ ½ rode ui✤ 50 gr gerookt spek✤ 1 handje spinazieblaadjes✤ 2 el zure room✤ peper en zout

Smeer de tortilla’s aan een kant in met de zure room en besprenkel met fijngehakte spinazie. Stoof de fijngehakte ui en rode paprika aan in wat boter. Voeg er het spek aan toe en laat meebakken. Klop de eieren los en kruid met peper en zout. Doe bij de groentjes en bak tot het ei gaar maar toch nog vochtig is. Leg een deel van het ei op een wrap, rol op en leg op een bord. Doe hetzelfde met de rest en serveer meteen.

Lenterolletjes✤ 1 pak rijstpapier✤ 250 gr kipfilet✤ 1 teentje look✤ 4 tl sojasaus✤ 2 el arachideolie✤ 2 tl sesamolie✤ verse munt, basilicum of andere kruiden

Doe de fijngehakte look, sojasaus, arachideolie en sesamolie in een kom en roer goed. Snijd de kip in plakjes en doe ze in de sojamarinade. Dek af en laat 20 minuutjes staan. Verwarm een pan. Bak er de kip in samen met de marinade tot ze gaar is. Haal van het vuur, laat de kip wat afkoelen en snijd in reepjes. Week de vellen rijstpapier in koud water tot ze zacht zijn. Snijd de komkommer en wortelen in fijne staafjes, snijd de salade grof. Meng alle ingrediënten voor de kruidenvinaigrette. Haal de vellen rijstpapier uit het water en leg ze open op je werkblad. Leg op elk vel rijstpapier wat sla, enkele blaadjes kruiden, wat komkommer- en wortelreepjes en wat kip. Rol het rijstvel strak op. Snijd elk rolletje in twee stukken en serveer met de vinaigrette.

✤ sla, wortelen, komkommer✤ 2 el fijngehakte bieslook✤ 2 el witte wijnazijn✤ 4 el olijfolie✤ 2 tl suiker✤ 1 tl mosterd

37


Lentestrudel✤ 4-6 vellen filodeeg✤ 250 gr aardbeien✤ 100 gr boter✤ 50 gr kristalsuiker✤ 3 el suiker✤ slagroom ✤ 1 el bloemsuiker

Verwarm de oven voor op 180°C. Smelt de boter, maar laat zeker niet bruin worden. Haal van het vuur. Leg het filodeeg op je werkvlak. Bestrijk een vel met de boter. Snijd de aardbeien in twee en leg ze in het midden van het deeg. Vouw voorzichtig dicht. Bestrijk opnieuw met wat boter en besprenkel met kristalsuiker. Smeer de andere vellen in en vouw rond de aardbeien. Besprenkel steeds met suiker zodat je een strudel krijgt met meerdere lagen. Bestrijk de buitenkant met boter en strooi er nog wat suiker over. Leg de strudel op een bakplaat en bak 20-25 min. in de oven tot het deeg goudbruin ziet. Klop ondertussen de slagroom stijf met de bloemsuiker. Serveer met de warme strudel.

■ Tekst en foto’s Ann Vertriest

Zalm in een korstje✤ 1 zalmfilet per persoon✤ 1 pakje kruidenkaas✤ 2 el verse bieslook, fijngehakt✤ 1 rol bladerdeeg✤ 1 ei

Verwarm de oven voor op 220°C.Leg de filets in een grote schaal of in individuele schalen. Besmeer de zalm met de kruidenkaas en besprenkel de zalm met de bieslook. Bedek de schaal met bladerdeeg en druk aan de zijkanten goed aan. Als er bladerdeeg over is, kan je ter versiering nog wat reepjes erop leggen. Maak een gaatje in het bladerdeeg zodat de stoom weg kan. Klop een ei los met wat water en bestrijk hiermee het bladerdeeg zodat het mooi zal beginnen glanzen. Bak de zalm 25 min. in de oven. Lekker met een fris slaatje of gestoomde lentegroenten.

honderd jaar onder de knoetSyrië,

Laten we een duik in de geschiedenis nemen. Bekijk op een kaart van het Midden-Oosten van tijdens de Eerste

Wereldoorlog hoe Frankrijk en Groot-Brittannië dat gebied onder elkaar willen verdelen. Ze gaan ervan uit dat het Ottomaanse rijk dat er vanaf de 16de eeuw zijn heerschappij gevestigd heeft en waarvan het huidige Turkije de ingekrompen versie is, de oorlog niet overleeft. Het had zich immers met de Duitse keizer geallieerd. Al in 1916 leggen twee westerse mogendheden de grenzen vast van wat we sinds 1920 kennen als Syrië en Irak. Zoals Afrika in 1885 in Berlijn op een tekentafel verdeeld raakt onder westerse kolonisatoren,

zo gebeurt dat na de Eerste Wereldoorlog ook met het Midden-Oosten.

Aan het mandaat over Syrië dat de Volkenbond Frankrijk toekent, komt er na een

kwarteeuw een einde. Maar de onafhankelijkheid in 1945 maakt van de republiek geen baken van stabiliteit. Staatsgrepen van telkens weer andere militaire leiders volgen elkaar op. Twee stromingen zijn dominant: het Arabische nationalisme en het socialisme. In 1958 brengen ze het land ertoe om samen met het Egypte van de legendarische Gamal Nasser de Verenigde Arabische Republiek (VAR) op te richten. De fusie is geen lang leven beschoren. In 1961 maakt alweer een coup in Syrië een einde aan de VAR. Twee jaar later nemen officieren van de Baathpartij de teugels in handen. Ook zij voeren het Pan-Arabische nationalisme en het socialisme hoog in het vaandel. Baath is een succesverhaal in de regio. Ook in Irak komt de partij onder leiding van Saddam Hoessein aan de macht.

Tijd voor AssadStabiliteit komt er vanaf 1970, als na de zoveelste staatsgreep Hafiz al-Assad de macht grijpt, de vader van Bashar, de huidige

president. Dertig jaar lang regeert Assad sr. als een autocraat. Als alawiet, een minderheidsstroming binnen de sjiitische islam, staat hij ver van de conservatieve, fundamentalistische godsdienstbeleving in Saudi-Arabië. Maar een toonbeeld van democratie is het modern ogende Syrië van geen kanten. Internationaal schuurt Assad tegen de Sovjet-Unie aan. Vanaf 1975 mengt hij zich in de burgeroorlog in buurland Libanon, die vijftien (!) jaar zal duren. In 2002 voegt een Amerikaans regeringslid Syrië toe aan de lijst van president George W. Bush met schurkenstaten, sponsors van terrorisme.

In 2000, bij de dood van zijn vader, neemt Bashar het van hem over. Hij verzekert zich van economische macht door familieleden op cruciale posities te zetten. Begin april brengen de Panama papers uit dat twee neven, dominant in de communicatie- en oliesector, 2,3 miljoen euro gestald hebben op de Britse Maagdeneilanden, een belastingparadijs. Op politiek vlak volgt Bashar grosso modo de koers van zijn vader. De verwachtingen dat hij de teugels wat zou laten vieren, maakt hij niet waar. Dat breekt hem in 2011 zuur op. Op 18 maart maakt de Arabische Lente, die sinds enkele weken woedt in Tunesië, Egypte en Libië, vonken in de stad Daraa. Het leger opent het vuur op betogers tegen het corrupte regime. Er vallen vier doden. De burgeroorlog gaat van start. Gewapende groepen vormen na verloop van tijd het Vrije Syrische Leger, dat delen van het grondgebied verovert maar tot een echte eenheid komt het niet. Koerdische peshmerga’s voeren hun eigen strijd, de rebellen van al-Nusra horen thuis bij al-Qaida en in de zomer van 2014 richten strijders die de jihad omarmen het Islamitische Kalifaat op, bij ons als IS bekend, dat delen van Syrië én

Al in 1916 leggen twee westerse mogendheden de

grenzen vast van wat we sinds 1920 kennen als Syrië en Irak.

Blinde terreur in Brussel en Zaventem. Teruggekeerde Syriëstrijders maken deel uit van het commando. Zo zijn er rond de honderd in België. Om en bij vijfhonderd Belgen vechten mee met de islamisten van het kalifaat, in een burgeroorlog die al vijf jaar aansleept. Het aantal Syriërs dat in buurlanden of Europa op de loop is voor het conflict loopt op tot vijf miljoen. Zeker 260 000 mensen hebben het leven gelaten. Syrië, wat is er in dat land aan de hand?

de wereld volgens Guy Poppe38


Irak controleert. Een op de drie van de leiders zijn officieren uit Saddams met geweld van de macht verdreven Baathpartij. Tot wat de inval in Irak geleid heeft.

Politieke opposanten bundelen in november 2012 hun krachten in de Nationale Coalitie. De Arabische Liga erkent ze als legitiem vertegenwoordiger van het Syrische volk. Ook Frankrijk doet dat. Als in 2013 Assad chemische wapens inzet, lijken zijn dagen geteld. Maar dat is zonder waard Poetin gerekend, een oude vriend. Vanaf afgelopen september geeft Rusland militaire steun. De kansen keren. Na veel vijven en zessen komt het vanaf 27 januari tot een in Genève afgesproken stopzetting van de vijandelijkheden.

De balansDe wapens zwijgen niet overal. Einde maart verovert Assads leger het historische Palmyra. IS verliest terrein. De recente ontwikkelingen maken duidelijk dat het conflict zich op IS toespitst en Assad nog lang niet van het toneel verdwenen is.Assad voelt zich sterk. Hij verklaart zich bereid om de presidentsverkiezingen te vervroegen en laat op 13 april een nieuw parlement kiezen. Als je dit leest, weet je wat de uitslag is. Maar IS is nog niet verslagen. België maakt zich op om vanaf juli hun stellingen in Syrië te bombarderen, samen met de Verenigde Staten en hun coalitiepartners. Maar zo lang IS de winning van olie controleert en met de smokkel daarvan zijn operaties financiert, zo lang het duizenden uit de hele moslimwereld aantrekt, die er niet voor terugdeinzen om tot in Brussel en Parijs kamikazeopdrachten te vervullen, zo lang het kalifaat dat kan, is het niet uitgeteld.

Van de ene naar de andere overheersingSamengevat. Honderd jaar terug maken Ottomanen de dienst uit in wat nu Syrië heet. Fransen nemen hun plaats in, gevolgd door een plejade van militairen, tot de Assads het overnemen. 46 jaar al zwaaien ze de plak. Als door de in de Arabische wereld waaiende wind van verandering ook Syriërs opkomen voor meer democratie en eerbied voor de mensenrechten, komt het tot een van de meest ontwrichtende conflicten van de 21ste eeuw, met massaal veel doden, miljoenen vluchtelingen en ontheemden en 225 miljard euro economische schade. Een crisis die zelfs Europa op zijn grondvesten laat daveren. Onzeker welke uitkomst we mogen verwachten.

■ Tekst Guy Poppe

39


Als door de in de Arabische wereld waaiende wind van verandering ook Syriërs opkomen voor meer democratie en eerbied voor de mensenrechten, komt het tot een van de meest ontwrichtende conflicten van de 21ste eeuw, met massaal veel doden

Personen die hun verblijfskosten zelf betalen, hebben geen recht

op een zakgeld betaald door het OCMW.

info

Wanneer je zelf niet in staat bent om in jouw verblijfskosten in een woonzorgcentrum te voorzien, kan je een beroep doen op het OCMW. Dan heb je ook recht op een zakgeld van minstens 1 097,10 euro per jaar. Dat is gemiddeld 91,43 euro per maand. Het OCMW betaalt dit zakgeld uit in maandelijkse schijven. Personen die hun verblijfskosten zelf betalen, hebben geen recht op een zakgeld betaald door het OCMW.

Persoonlijke aanwendingHet zakgeld dat het OCMW betaalt, komt enkel jou als bewoner van het woonzorgcentrum ten goede en niet aan derden zoals familie of het

woonzorgcentrum zelf. Het zakgeld is bedoeld om het leven van de bewoners aangenamer te maken. Je bent dan ook volledig vrij om de som te besteden, bijvoorbeeld om kleine persoonlijke kosten te

betalen. Het OCMW kan niet ingaan tegen dit algemeen beginsel. Het vrije beschikkingsrecht houdt in dat het OCMW noch het woonzorgcentrum een geldige overeenkomst kan sluiten waarin je geheel of deels afstand doet van jouw vrij beschikkingsrecht. Elke vorm van inhouding op jouw zakgeld is dus niet volgens de regels.

Beroep en beslagIndien je niet akkoord bent met de beslissing van het OCMW tot vaststelling van het bedrag van het zakgeld en van de uitgaven die hierop worden aangerekend, kan je beroep aantekenen bij de arbeidsrechtbank. Bovendien moet het zakgeld als een vorm van maatschappelijke dienstverlening van het

OCMW worden beschouwd. Schuldeisers kunnen op dit zakgeld dus geen beslag leggen.

Bewoners met dementieVanzelfsprekend kunnen ook bewoners met dementie, die met steun van het OCMW in een woonzorgcentrum verblijven, recht hebben op het gewaarborgd zakgeld. Regels over het beheer van hun zakgeld zijn er echter niet. Is er een bewindvoerder aangesteld, dan komt de uitbetaling en het beheer van het zakgeld toe aan deze persoon. Is dat niet gebeurd, is het aangewezen om in onderling overleg tussen de bewoner, de familie of de vertrouwenspersoon en de directie van de instelling overeen te komen aan wie het zakgeld wordt uitbetaald en hoe het besteed zal worden. In sommige gevallen zal het familielid deze taak op zich nemen, in andere gevallen de directie. Indien onderling overleg onmogelijk blijkt, of er worden misbruiken vastgesteld, is het wellicht raadzaam alsnog een voorlopig bewindvoerder aan te stellen via de vrederechter.

KostenelementenEen aantal kostenelementen kunnen niet op jouw zakgeld aangerekend worden. Het geld dat het OCMW betaalt, behoort jou toe en je kan het naar vrije keuze besteden om te voorzien in je behoeften.Zo mogen deze kosten niet afgetrokken worden van het zakgeld:■ de prijs van de telefoongesprekken die

hoger is dan de kostprijs;■ het beschikbaar stellen, het

onderhoud en de hernieuwing van het beddengoed: matras, dekens, spreien, lakens, hoofdkussens, steeklakens, de bescherming van het beddengoed in geval van incontinentie;

Zakgeld in het woonzorgcentrum

Verblijf je in een woonzorgcentrum en komt het OCMW tussen om je verblijfskosten te betalen, dan heb je recht op zakgeld. Hoe je dit besteedt, mag je zelf kiezen. Er bestaan strikte regels zodat je de som zo vrij mogelijk kan aanwenden.

40


info

■ de was van het persoonlijk linnen, die door de instelling wordt georganiseerd;

■ basisbijdragen voor een ziekenfonds;■ het verschuldigde remgeld van een

consultatie van een huisarts of een specialist;

■ vervoerkosten die verband houden met de gezondheidszorg van de rusthuisbewoner;

■ incontinentiemateriaal;■ kosten voor een rolstoel, krukken, een

looprek, hoorapparaten, brillen, tandprothesen, die voorkomen in de RIZIV-nomenclatuur voor bandagisten, op voorschrift van een geneesheer;

■ de bereiding en verdeling van de maaltijden met inbegrip van de dranken, het naleven van diëten, de tussendoortjes en de dranken waarvan de verdeling tussen de maaltijden systematisch gebeurt;

■ pedicure en manicure op voorschrift van een geneesheer;

■ esthetische verzorging die door de instelling intern georganiseerd wordt via een personeelslid;

■ haarverzorging die door de instelling intern georganiseerd wordt via een personeelslid;

■ de collectieve animatie-, recreatie- en therapeutische activiteiten wanneer ze in de instelling worden georganiseerd.

Je vindt de volledige lijst terug op de website van OKRA. Onder de rubriek rechten en info open je in de subrubriek zorg en gezondheid deze infofiche.

■ Tekst Johan Agten

41


Het geld dat het OCMW betaalt, behoort jou toe en je kan het naar vrije keuze besteden om te voorzien in je behoeften.

T. 02 533 32 11Engelandstraat 571060 [email protected] www.braille.be

GEZICHTSPROBLEMEN? DE BRAILLELIGA HELPT UGratis diensten voor blinde en slechtziende personen.

mijn passie

Dit zegt een 77-jarige gepassioneerde zangeres, geboren op een plek en in een tijd

waarin les filles de bonne famille alleen maar konden dromen van een zangcarrière in de opera. Dat deed ook Leona Soetaert maar ze moest tot haar veertigste wachten eer ze die droom kon waar maken. Niet dat er ten huize Soetaert in het West-Vlaamse Moorslede geen gezang te horen was! “Wij hebben thuis altijd gezongen. Vader en moeder zongen samen, mijn oudste zus en ik zongen duo’s en de twee andere zussen speelden goed piano. Dikwijls zongen wij in vier stemmen uit het dikke album met Zuid-Afrikaanse liederen. Tijdens mijn plechtige communie mocht ik voorzingen, een onvergetelijk moment. Op een dag verhuisden we met ons gezin van Moorslede naar Mol. Beetje lastig want het Mols klonk vreemd in onze oren. Gelukkig moesten we op school allemaal Algemeen Nederlands praten. Ik ging in Mol ook naar de muziekschool en zo kreeg de muziek een steeds belangrijker plaats in mijn leven. Zingen in de opera, op een scène staan, dat wriemelde voortdurend in mijn gedachten. Ik zie mezelf nog als prille tiener tegen een deurstijl leunend, zo heel dramatisch een aria uit een opera staan na te zingen.”

Zingen als alt“In mijn eerste tien huwelijksjaren kregen we vier kinderen waar ik heel blij mee ben. Als een goed katholiek opgevoede moeder werd ik vaker opgezadeld met schuldgevoelens als ik schijnbaar niet genoeg deed voor mijn kinderen terwijl de zorg voor hen altijd voorging. Van zingen kwam nauwelijks iets in huis. Alleen als we samen naar de familie in de Vlaanders reden, zong ik altijd met de vier kinderen in de auto, maar de opera was heel ver weg. Toen ik veertig werd, daagde mijn kinderdroom weer op. Ik was ondertussen

gescheiden, had les gevolgd aan de muziekacademie van Merksem, deed mee aan een Pro Civitate wedstrijd en werd laureate. Ik kreeg veel steun van de directeur van de academie en mocht in de concerten solo zingen. Op een dag zegt iemand: “Jij zingt zo goed, waarom ga je niet naar de opera, ze vragen daar stemmen.” Ik daar naartoe. Geslaagd voor de auditie maar ze hadden op dat moment alten nodig, geen sopranen. Omdat ik zo graag wilde zingen bood ik me aan als alt en meteen de volgende dag moest ik de scène op. Eindelijk zelfstandig zijn, op eigen benen staan, het was me dan toch gelukt. Ik realiseerde me goed dat op je veertigste de opera binnenstappen niet zo vanzelfsprekend is. Zangers komen daar meestal meteen na het conservatorium terecht. Ik zat aanvankelijk bij de alten niet echt op mijn plaats want mijn stem draagt niet op die toonhoogte. Toen er een sopraan met pensioen ging, vroeg ik een auditie aan en werd meteen aangenomen. Ik was zo gelukkig bij mijn stemsoort te zitten.Het was een druk leven met mijn vier kinderen, ik heb tien jaar lang volop gezongen in de opera. Dikwijls viel ik in de bus er naartoe bijna in slaap. Maar als ik de deur van de opera opende en de artiesten in de gang zag lopen, vielen alle zorgen van mij af. Ik was in mijn wereld en dat kon een hele avond moeiteloos doorgaan. Een paar keer mocht ik ook enkele kleine rollen spelen en zingen. Die opera was alles voor mij. Als ik daar toekwam, was ik een heel ander mens. Ik heb fantastisch mooie herinneringen aan die tien jaar. De opera Fidelio van Beethoven bijvoorbeeld. Hoe de regisseur heel dat verhaal van gevangenen die geen boeven, geen misdadigers waren maar mensen met andere ideeën, die eindelijk zouden vrijkomen, hoe wij die vreugde om hun bevrijding moesten tonen met onze stem en onze gebaren, dat was voor mij iets als een openbaring, een intense ervaring. In de opera zat ik op mijn plaats, ik heb daar veel gelachen, ik was daar echt gelukkig.”

Zangles“Maar mooie liedjes duren nooit echt lang. De strubbelingen rond de veranderingen in de Vlaamse Opera van Antwerpen, betekenden ook voor mij het einde van mijn operatijd. Maar ook dit keer kwam de

Zingen is de rode draad in mijn leven“Indien ik mijn leven kon overdoen, zou ik me nog veel meer dan nu wijden aan de muziek”, zegt Leona Soetaert. “En stel dat ik om een of andere duistere reden naar een eiland werd verbannen, dan zeul ik toch mijn piano mee. Mijn zangstem heb ik sowieso bij me. Ik wil doodgraag tot op mijn laatste dag leven met die onnoemlijke schoonheid die muziek is.”

Zingen in de opera, op een scène staan, dat wriemelde

voortdurend in mijn gedachten.

42


zon van achter de wolken te voorschijn. Ik ontdekte dat ik ook heel graag zanglerares was en tot voor kort, ben ik al die jaren blijven lesgeven. Als ik mijn leerlingen hoorde zingen, vond ik dat geweldig omdat ze het zo goed deden en het was alsof ik zelf door hen stond te zingen. De leerlingenconcertjes die we elk jaar organiseerden voor de familie en vrienden, herinnerden me aan een liedconcert dat ik nog tijdens mijn operatijd gegeven heb over Schumann Frauenliebe und Leben. We wisselden in die leerlingenconcerten ook zang en piano af met het voordragen van de mooie liedteksten zodat de luisteraars beter in de sfeer van de muziek kwamen.Zangles geven is iets heel persoonlijks. Dat maakte het voor mij ook zo boeiend. Het instrument van die jonge mens ontdekken en het helpen ontwikkelen, bijschaven, aanmoedigen om ermee verder te doen. De zanger helpen om echt muziek te maken met zijn stem die de luisteraar raakt. Toen men mij zegde als ik gezongen had, ‘ik kreeg koude rillingen toen ik je hoorde’, wist ik dat ik hen ontroerd had. Dat deed me meer deugd dan als iemand zou zeggen: ‘amai, jij kan goed zingen!’ Dan gaat het alleen over je stemtechniek. Zingen moet emotie overbrengen.”

De muzikale microbe“Ik kijk met grote dankbaarheid - en wat heimwee natuurlijk - terug op die vele jaren dat ik jonge en oudere mensen heb mogen begeleiden om vooral vreugde te beleven aan het gebruiken van hun zangstem en te genieten van de schoonheid van muziek. Vooral in liederen van Schumann, Schubert, Beethoven, de barokke Italianen, Mahler, Strauss maar ook van onze Vlaamse meesters, kan je al zingend zoveel emoties kwijt. Onze stem is een godsgeschenk. Ik ben blij dat mijn kinderen allemaal van muziek houden. Dochter Inge heeft ook de microbe te pakken van de klassieke muziek. Ze werkt op de VRT mee aan het zondagavondprogramma Flagey klassiek en vorig jaar ook aan de Elisabethwedstrijd. Mijn achterkleinkind Anna, straks drie jaar, met een ongelooflijke fantasie en een zonnetje in huis, kan ook goed zingen. En een aantal leerlingen uit mijn zangklas heeft een plek veroverd in de muziekwereld. Zingen

maakt mij echt gelukkig. Een mens moet blijven zingen ook als het niet meer zo schitterend gaat. Zingen geeft een goede bloeddoorstroming, het verfrist je gedachten. Het is zo goed dat er in vele woonzorgcentra gezongen wordt. Ook met mensen met dementie, het helpt om iets belangrijks aan te wakkeren, het fijne gevoel dat je leeft en iets hartverwarmends doet samen met anderen. Zingen is een krachtig wapen tegen neerslachtigheid. Mij heeft het zingen ook in de moeilijkste uren van mijn leven, er telkens weer bovenop gebracht.”

■ Tekst Hilde Masui-Wenderickx Foto's Lieven Van Assche

Zingen is de rode draad in mijn leven

43


Zingen geeft een goede bloeddoorstroming, het verfrist je gedachten. Het is zo goed dat er in vele woonzorgcentra gezongen wordt.

44


Er komen trouwens heel wat herinneringen voorbij als oma Anna naast de dansvloer toekijkt waar

Eleana en de andere meisjes volop bezig zijn hun spieren op te warmen. Ook dochter Rebecca was vroeger op balletles en het doet Anna plezier dat kleindochter Eleana dezelfde weg opgaat. “Eleana heeft een goede ritmiek en muzikaliteit in zich. Ballet is ook ideaal voor de motoriek en lichaamsbewustzijn. Al mag ze natuurlijk altijd verder gaan in ballet, als ze dat graag zou willen. Het is goed dat kinderen nu zoveel kansen hebben om zich voluit te

ontwikkelen en iedereen is wel ergens goed in. Heel anders dan in mijn eigen jeugd, vlak na de oorlog. Toen speelden we met broers en zussen of we lazen een boek. Meer was er niet.” Juffrouw Rosine drijft intussen de moeilijkheidsgraad van de oefeningen met mondjesmaat op. Want na de opwarming moet iedereen optimaal zijn voor het grotere werk.

Oefenen aan de barreAls de meisjes zich opstellen aan de barres, wordt het ernstig. Juffrouw Rosine geeft instructies. “In het Frans”, zegt ze, “de meisjes moeten vanaf het begin weten waar elke figuur voor staat.” Demi-Plié, Grand Battement, en Cloche, Ramasser… “Geen ballonnetjesbuikjes”, roept juffrouw Rosine plots. “En denk aan je diamantje!” Oma Anna ziet hoe Eleana plots haar rug recht en de kin omhoog duwt. “Ze heeft

op stap met

Op balletlesEen stervende zwaan dansen, voor hoeveel meisjes is dat weggelegd?

Ook Eleana (10) zal tijdens de balletles al wel eens gedroomd hebben over prima ballerina’s en een pas seul. Nu is ballet voor haar nog fijne vrijetijdsbesteding en ook oma Anna bekijkt het nuchter. “Het komt er

vooral op aan om een mooie en soepele houding aan te leren. En dan is klassiek ballet een goede keuze.”

45


Ò

het begrepen dat juffrouw Rosine haar tot de orde riep”, lacht ze. “Ach, het zijn nog kinderen maar dat neemt niet weg dat ze niet hun best moeten doen. Dochter Rebecca heeft ballet volgehouden tot ze door de vele pointes de pijn in haar tenen niet meer kon verdragen.” Pas de Bourrée! De oefeningen volgen elkaar nu in ijltempo op en de meisjes moeten alles uit de kast halen om de instructies correct uit te voeren. “Pfff, balletpijn is fijn”, zucht Eleana als ze even mogen pauzeren. Met een grand écart sluiten ze het werk aan de barre af. Oma Anna ziet hoe haar kleindochter haar benen nog net niet in 180° kan leggen. “Komt wel”, moedigt ze Eleana aan, “Nog wat geduld en veel oefenen.” En dan: “maar zelf zou ik dit nooit gekund hebben.”

En nu alle remmen los, alhoewel…Een grand écart heeft juffrouw Rosine niet in gedachten als ze oma Anna uitnodigt om even op de vloer te komen. Na de barre is het tijd voor meer ontspannende oefeningen. Gedurende het jaar hebben haar leerlingen al heel wat dansjes geleerd en die mogen ze nu een na een uitvoeren. Maar eerst is er de vrije expressie en die oefening is ook geknipt voor oma’s. Dus zet Anna zich gezwind in de kring en danst ze vrolijk mee. Ze waagt zich zelfs aan een kleine pirouette maar dat loopt bijna verkeerd af. “Had nu Rebecca ook hier geweest, dan waren dat drie generaties ballerina’s geweest,” lacht ze met enige zelfspot. Toch een beetje buiten adem, zet ze zich weer aan de kant. De meisjes leven zich intussen uit met het oefenen van verschillende gelaatsuitdrukkingen en dansen daarna feilloos een choreografie

46


op stap met

Alle info en reservaties: 078 156 [email protected]

www.vayamundo.be | facebook.com/vayamundo.be

Midweken in mei en juni AKTIVA MIDWEKEN

VEDETTENPARADE

Zin in een midweekje aan de kust? De geur van zee en strand brengen innerlijke rust en kalmte... Boek vandaag nog een heerlijk verblijf in een appartement of studio op de zeedijk van Oostende.

Zwembad met wellnessruimte • Fitness • knutselatelier • twee buffetrestaurants • gezellige loungebar • panoramisch restaurant • Op wandelafstand van het centrum van Oostende

Bezoek www.vayamundo.be en volg ons op facebook.com/vayamundo.be

Alle midweken tussen 30/05 en 01/07/16 en tussen 29/08 en 07/10/16 maaltijden in half- of volpension

Inbegrepen: De verborgen schatten van het Groot Hertogdom Luxemburg zien • Genieten van de Ourthe vallei met Nordic walking • Bewegen is gezond: aquagym, pilates yoga, sh’Bam en swiss ball • Samen plezier maken met top entertainer Cliff en verrassingsact • Wij proeven van de heerlijke streekproducten

12 tot 14/07/16 - 19 tot 21/07/16 26 tot 28/07/16 - 02 tot 04/08/16 09 tot 11/08/16

maaltijden in halfpension

Heel wat Vlaamse vedetten reizen deze zomer mee naar Houffalize om u een onvergetelijke vakantie te bezorgen. Speciaal voor u verpakt in een leuke 3-daagse, met als hoogtepunt een optreden van uw favoriete artiest. Ambiance, lachen en zomerse sfeer verzekerd! Inbegrepen: 2 overnachtingen | 2 ontbijten en avondmalen in buffetvorm (dranken all-in)

vanaf

€ 260 per persoon in

halfpension

vanaf

€ 143,5 per persoon in

halfpension

DE BESTE CLUBS AAN DE KUST EN IN DE ARDENNEN • BEKIJK HET VOLLEDIGE AANBOD OP ONZE WEBSITE.

Vayamundo Oostende Vayamundo Houffalize

NIEUWE WELLNESSFLOOR !vanaf

€ 45,50per persoon

per nacht

op de filmklassieker ‘Singin’ in the Rain’. “Een balletles moet eindigen met plezier”, zegt juffrouw Rosine nog. “Anders houdt geen kind het vol.” Oma Anna is het daar volmondig mee eens. Ze heeft kleindochter Eleana zien genieten van haar balletles. Meer nog, nu weet ze waar het vandaan komt, als ze het kleine diamantje ook thuis ziet schitteren.

Info: wij volgden Eleana en oma Anna bij DKO Panta Rhei, www.muziek-academie.be

■ Tekst Suzanne AntonisFoto's Lieven Van Assche

47


uit

Wij beginnen onze trip in La Flèche. Daar bevindt zich de oudste en een van de mooiste

privé dierentuinen van Frankrijk. De 120 diersoorten leven er in een zo natuurlijk mogelijk leefmilieu, zo is er een Australische bush. Hoogteverschillen, het vele groen, de houten paden en de grotten versterken het natuurgevoel. De ringstaartmaki’s (halfapen) zijn grappig, de giraffen met hun kleine kop en lange nek aandoenlijk en de voedermomenten van ijsberen en pinguïns en de roofvogel- en zeeleeuwenshows mag je niet missen. Dé specialiteit van het park zijn echter de Safari Lodges waar je een nacht doorbrengt met de dieren aan je achterdeur en -raam. Van achter glas zie je de tijger rondsluipen of een ijsbeer voorbij zwemmen. Het prijskaartje - een paar honderd euro per persoon voor overnachting, avondmaal en ontbijt - houdt de geïnteresseerden niet tegen. Het is eigenlijk bijna zonde om die nacht te slapen, dieren kijken moet je doen. De acht lodges zijn al een jaar op voorhand volgeboekt. Een welgekomen bron van inkomsten voor de zoo die handen vol

geld kost. Er wordt nog druk bijgebouwd. Gelukkig liggen de lodges aan het oog onttrokken.

Montréal en een zwarte kip Met gids Veronique gaan we op verkenning door La Flèche. Een sympathiek stadje van 7 000 inwoners aangevuld met 800 leerlingen van de militaire school die te bezoeken is tijdens de grote vakantie. We verpozen op een terrasje met zicht op de Sint-Thomaskerk en op een standbeeld van Henri IV. Hij liet de school - oorspronkelijk een jezuïetencollege - oprichten in 1604. Bekende mensen, onder wie de filosoof René Descartes, liepen er school. De witte tufsteen waaruit veel gebouwen zijn opgetrokken, geeft in de zon een zuiders gevoel. We wandelen over de brug naar het Hotel de Ville met daarachter het park. Daar ‘ontmoeten’ we een streekproduct in levende lijve, de zwarte kip van la Flèche is geliefd om zijn zachte vlees. Vanuit La Flèche vertrokken in de zeventiende eeuw een aantal inwoners naar Canada om hun geluk te beproeven. Ze stichtten er in 1642 de stad Ville-Marie, het huidige

De LoirvalleiDe Loirevallei met zijn talrijke kastelen kent zowat iedereen. Dat op amper veertig kilometer daarvandaan in het departement Sarthe de Loir (zonder e) vloeit, is minder geweten. Er is nochtans meer dan genoeg te zien en te beleven in wat ‘de tuin van Frankrijk’ wordt genoemd.

Ò

onbekende tuin van Frankrijk

Brussel Ò La Flèche: 560 km

Verwar Le Loir niet met de Loirevallei.

uit48


uit

Montréal. In La Flèche verwijzen onder meer het stade Montréal, de Boulevard de Montréal en een gymnasium Montréal naar die band. Ook La Bonbonnière blijkt open. Sinds 1999 zijn er weer voorstellingen in het mooi gerestaureerde Italiaanse theater. “Het groene behang is een ongebruikelijk kleur in theaters van weleer”, vertelt onze gids, omdat de kleur geassocieerd werd met de dood. Die kwalijke reputatie kwam voort uit het gebruik van de giftige groene kleurstof (koperacetaat) onder meer in schmink, waar wel eens ongelukken mee gebeurden. Tijd om ons logement op te zoeken bij Madame Plard. Zij gaf een tiental jaren geleden, op haar vijftigste, haar job op en begon in La Flèche chambres en tables d’hôtes La Girouardière. Madame Plard maakt en teelt alles zelf: van de aperitief

die ze serveert bij het zwembad, over de groenten voor de maaltijden tot de frambozensorbet als dessert. De bananen zijn de trots van haar tuin, met dank aan het gunstige microklimaat. Van de vruchten uit de boomgaard maakt ze elk jaar honderden potten confituur volgens een recept van haar schoonmoeder. De kruidentisane voor het slapengaan maakt de dag ‘af’.

Volg de pijlenMet fietsen gehuurd bij het bureau voor Toerisme (ze hebben ook elektrische exemplaren), rijden we een lus van 20 kilometer richting Cré sur Loir. Het terrein is vlak en de omgeving groen. In de boomgaarden wordt een streekappel gekweekt met dikke schil die geen pesticiden nodig heeft. Terug in La Flèche kan er nog een ritje tot aan de Moulin de la Bruère bij. De molen waar nu ijs wordt gemaakt, kan bezocht worden. Op een bank langs het water spreken we onze picknick aan. In totaal zijn er 140 kilometer aan bewegwijzerde fietsroutes langs de Loir. Wij rijden richting les Rairies waar het bedrijf van Cailleau tegels en dakpannen uit klei maakt volgens de aloude methode. In de droogschuur een wemeling van licht door de spleten tussen de pannen. Luchtcirculatie is immers belangrijk voor het droogproces. “De pannen zijn door vrouwen geplooid op hun dijen”, vertelt de gids, ik wist niet dat er zoveel verschillende ‘formaten’ van vrouwendijen waren. In de oven slaat de warmte van het vorige bakproces ons in het gezicht. Bij het stoken moet het vuur enkele dagen

Moulin de la Bruère.

Wie er stopt op weg naar het zuiden, komt later

vaak terug voor een vakantie.

na elkaar om de vijftien minuten aangevuld worden met hout, dag en nacht. “De afstand tot de vuurhaard bepaalt of een tegel lichter of donkerder wordt”, legt de gids uit. Er worden ook bloempotten mee in de oven gezet om de kleur te beïnvloeden. Niet voor beginners, zoveel is duidelijk. Even verderop ligt Atelier du Croc, een beschermde erfgoedsite waar tot vandaag de tegels een voor een manueel in een mal in de vorm worden geperst. Fabriek en site zijn te bezoeken met een gids.

Casser sa pipeNog meer erfgoed in Baugé. In de apotheek van het voormalige hospitaal Hôtel-Dieu uit 1675 bereidden zusters bijna driehonderd jaar lang poeders, pillen en zalven. Er zijn 600 mooie flessen en potten in hout, glas en aardewerk bewaard gebleven. Hier leer je de uitdrukking: casser sa pipe. Men gaf zieken opium in een pijp tegen de pijn en als iemand dood ineenzakte viel de pijp uit de mond en brak. We lopen door de voormalige ziekenzalen, de kapel en het kraamgedeelte. Welke planten (en dieren) er werden ingezet bij welke ziekten werd minutieus genoteerd. Het levert een schat aan informatie over de geneeskunde van weleer. Met een longziekte was je zonder antibiotica een vogel voor de kat en tegen zieke tanden konden ze ook niets beginnen. Dan zijn wij toch beter af.In het kasteel van Baugé zijn de familielijnen en de gebiedsuitbreidingen van René d’Anjou mij iets te ingewikkeld, wellicht omdat we te laat waren voor het begin van de uitleg. Ik onthoud dat hij heel kunstminnend was en poëzie schreef. Hij had meer interesse in kunst dan in oorlog, we kunnen hem geen ongelijk geven. Op weg naar ons hotel wijst de gids op een van de gedraaide kerktorens die je

hier op verschillende plaatsen ziet. De toren sloeg in de knoop toen het eerste meisje dat er trouwde geen maagd meer was, zo luidt de legende. Bij het avondmaal geraken we aan de praat met een wijnliefhebber die de witte Loirwijnen uitstekend en de rode maar niets vindt. De sommelier is het daar niet mee eens. Over smaken valt niet te twisten.

Als God in FrankrijkIn Jupilles ligt het twee jaar geleden geopende Maison de l’homme et de la forêt waar je van alles te weten komt over het bos. Een ideale start voor een tocht in het omliggende woud van Bercé, 5 400 hectare groot. We steken daarna de benen onder tafel op een terras. Een voortreffelijk maal, een bijpassend wijntje, vriendelijke gastvrouw en -heer én de zon die verwarmt (en verbrandt als je niet oplet)… ik denk dat de zegswijze ‘als God in Frankrijk’ hier ontstaan is. Ware het niet dat we nog meer op het programma hebben, we bleven hier met gemak een hele namiddag zitten. Op Domaine de Cézin verwachten ze ons. In de kelders rijpt de wijn in grote eiken vaten, in een vakkundig samenspel van juiste temperatuur, vochtigheid en tijd.

49


Atelier du Croc.

Maison de l’homme et de la forêt.

Steeds meer jongeren zetten met passie het wijnmaken van hun (groot)ouders verder.

50


uit

Xavier en Amandine zijn de vierde generatie in dit familiebedrijf waar kleinschaligheid en ambachtelijkheid voorop staan. Geuren en smaken benoemen bij het proeven, lukt ons niet zo goed maar de wijn smaakt er niet minder om. Een lichte roes maakt zich van ons meester, de zon zal daar ook wel toe bijdragen. Fijn dat jonge mensen het wonderlijke proces van druif naar wijn met liefde en passie voortzetten. De adressen van domeinen die bezoekers ontvangen, staan in de gratis gids Vignes et Vins en Vallée du Loir te verkrijgen in de toeristenbureaus.

Bootje varenOp het water is het heerlijk toeven. In La Chartre gaan we aan boord bij Michel Timmerman (kan een naam Vlaamser?). Hij weet heel wat te vertellen over de fauna en flora in en rond het water maar ik geniet vooral van het luieren. Een geluk dat er andere toeristen aan boord zijn die op tijd en stond een vraag stellen. Dat

derde glas wijn bij Amandine was er te veel aan. In Beaumont sur Deme werd Thierry Juge twintig jaar geleden verliefd op een voormalige priorij uit de veertiende eeuw en nam er zijn intrek. Sindsdien zijn zijn dagen gevuld met het ontwerpen en onderhouden van de tuinen. De buxusstruiken - het lijken wel beelden - in de vorm brengen bijvoorbeeld. Bij het Engelse koppel Simon en Susan in Le lude vinden we een bed voor de nacht. Plus een lekker avondmaal én een babbel in de ommuurde tuin, een oase van rust. Susan gaf de vijf slaapkamers elk een aparte inrichting, het huis ademt klasse en gezelligheid. Simon werkte 25 jaar in de racesport die hem ook naar het circuit van Le Mans even verderop bracht. Van het een kwam het ander en hij en Susan kochten in 2009 dit karaktervol huis om er een chambres d’hôtes te beginnen in de schaduw van het kasteel. “Veel gasten overnachten hier op weg naar het zuiden”, vertelt Simon, “ze komen later vaak terug voor een paar dagen.” Le Loir is inderdaad meer waard dan een doorrit op weg naar ergens anders.

Kasteel met Vlaamse kasteelvrouweOp de oever van de Loir in Le Lude werd in de tiende eeuw een fort gebouwd als beveiliging tegen de Noormannen. In de loop van de eeuwen is er heel wat verbouwd. Je vindt in de gevels en torens van het kasteel - dat tot vandaag bewoond is - onder meer Italiaanse en Franse renaissance en classicisme terug. Delen van het kasteel zijn toegankelijk voor het publiek, waarbij de bibliotheek en de keuken ons het meest bijblijven. De huidige kasteelvrouw, gravin d’Ursel, is een Belgische en ze verzorgt de rozentuin als haar troetelkind. De verzorgde tuin in verschillende niveaus, met onder meer labyrint en moestuin, loopt naadloos over in een bosgedeelte. Goed voor uren kuierplezier.

■ Tekst Ruan DecanFoto’s Tourisme de France - Shutterstock

Info✤ Met de hst sta je in vier uur vanuit

Brussel Zuid in Le Mans. Daar kan je een auto huren. Met de auto: 560 kilometer vanuit Brussel.

✤ Meer info op: www.vallee-du-loir.com.

Kasteel van Le Lude.

De huidige kasteelvrouw, gravin d’Ursel, is een

Belgische en ze verzorgt de rozentuin als haar

troetelkind.

51


Op zoek naar een boeiende groepsuitstap niet te ver van huis? Ontdek ons aanbod in de Waalse steden!

Vraag of download de groepsbrochure aan op www.wallonie-toerisme.be/groepen

Op zoek naar een boeiende groepsuitstap niet te ver van huis? Ontdek ons aanbod in


Op zoek naar een boeiende groepsuitstap niet te ver van huis? Ontdek ons aanbod in


De mooiste cityt(r)ips voor groepen

Wallonië www.wallonie-toerisme.be

© O

T D

E N

IVEL

LES

kruiswoordraadsel

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25

26 27 28 29 30 31

32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

42 43

44 45 46 47

48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59

60 61 62 63 64 65

66 67 68 69 70

71 72 73 74 75 76 77

HORIZONTAAL

1 buit 5 woonschip 7 breedteafstand 11 oude vochtmaat 13 loog 14 grootmoeder 16 minis-terraad 19 groente 21 Los Angeles 22 dierenverblijf 23 dokter 25 plus 26 kluisje 28 welon-derhouden grasperk 30 zwemvogel 32 zijde 34 nominaal 35 vulkaan op Sicilië 37 Kamer van Koophandel 39 in samenwerking met (afk.) 42 schoeisel 43 kenteken 44 bij geen ge-hoor 46 per stuk 48 glimmer 50 vod 52 Australische struisvogel 55 rustteken (muziek) 56 zeer aangenaam 58 uit de weg 60 naamloze vennootschap 61 actieve zuurstof 63 offi-cierskantine 65 eerste kwartier 66 bontgekleurde papegaai 68 soort palm 70 Bijbelse fi-guur 71 welzijn 73 stimulerend middel 75 vergelding 76 ruw en onverbloemd 77 met ge-noegen.VERTICAAL

1 Europese taal 2 familielid 3 onzes inziens 4 schrijfvloeistof 6 koordans 7 eenheid van vermogen 8 koude lekkernij 9 verlaagde toon 10 groot hert 12 rivier in Spanje 13 Europ. hoofdstad 15 vervaardiging 17 zonder kleur 18 Bijbelse figuur 20 rivier in Rusland 22 vreemde munt 24 tennisterm 27 post aan een idool 29 op die manier 31 briefomslag 33 te koop 35 emeritus 36 in plaats van (afk.) 38 volgende 40 noodsein 41 te koop aange-boden 44 uitroep van afkeer 45 zachte gloed 46 in orde 47 overdreven 48 mevrouw 49 col-lectieve arbeidsovereenkomst 51 oosterlengte 53 sporenplant 54 lastdier 55 grauw 56 on-der meer 57 betaalmiddel 59 het voorzien van een keurmerk 62 verstuiking 64 vervuilde mist 67 uitroep van verrassing 69 stoot 70 een en ander 72 en andere 74 poste restante.

Kruiswoord

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

P R O O I A R K W IJ D T EO P I N T E B A S E LO M A K A B I N E T S L AL A S T A L A R T S E NS A F E G A Z O N E E N DK A N T N O M E T N A

I N K V K I S M V TP U M P L O M E R KV A B G G P S T L AM I C A L O R E M O E

S E L A Z A L I G O P Z IJN V O Z O N M E S S E KA R A W A S P A L M E L IU H E I L O D O P E NW R A A K C R U G R A A G

knipoog

16 34 36 74 51 2 57

4

HORIZONTAAL 1 buit 5 woonschip 7 breedteafstand 11 oude vochtmaat 13 loog 14 grootmoeder 16 ministerraad 19 groente 21 Los Angeles 22 dierenverblijf 23 dokter 25 plus 26 kluisje 28 welonderhouden grasperk 30 zwemvogel 32 zijde 34 nominaal 35 vulkaan op Sicilië 37 Kamer van Koophandel 39 in samenwerking met (afk.) 42 schoeisel 43 kenteken 44 bij geen gehoor 46 per stuk 48 glimmer 50 vod 52 Australische struisvogel 55 rustteken (muziek) 56 zeer aangenaam 58 uit de weg 60 naamloze vennootschap 61 actieve zuurstof 63 officierskantine 65 eerste kwartier 66 bontgekleurde papegaai 68 soort palm 70 Bijbelse figuur 71 welzijn 73 stimulerend middel 75 vergelding 76 ruw en onverbloemd 77 met genoegen.

VERTICAAL 1 Europese taal 2 familielid 3 onzes inziens 4 schrijfvloeistof 6 koordans 7 eenheid van vermogen 8 koude lekkernij 9 verlaagde toon 10 groot hert 12 rivier in Spanje 13 Europ. hoofdstad 15 vervaardiging 17 zonder kleur 18 Bijbelse figuur 20 rivier in Rusland 22 vreemde munt 24 tennisterm 27 post aan een idool 29 op die manier 31 briefomslag 33 te koop 35 emeritus 36 in plaats van (afk.) 38 volgende 40 noodsein 41 te koop aangeboden 44 uitroep van afkeer 45 zachte gloed 46 in orde 47 overdreven 48 mevrouw 49 collectieve arbeidsovereenkomst 51 oosterlengte 53 sporenplant 54 lastdier 55 grauw 56 onder meer 57 betaalmiddel 59 het voorzien van een keurmerk 62 verstuiking 64 vervuilde mist 67 uitroep van verrassing 69 stoot 70 een en ander 72 en andere 74 poste restante.

SUDOKUAlle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

2 6 9 5

3 5

7 4

3 8 9

4 7 2

2 9 1 7

9 8 6

1 2

6 7 1

SudokuVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.


267 495 813418 673 952395 821 764736 518 429149 732 586852 946 137923 184 675571 369 248684 257 391

OPLOSSING KRUISWOORDRAADSEL MEI 2016

Naam:

Straat + nr:

Postnr.: Woonplaats:

Tel.: E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

Schiftingsvraag: Hoe heten de twee muzikanten van Hooverphonic?

Vergeet niet een postzegel van 0,77 euro toe te voegen!

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord MEI 2016, PB 40, 1031 Brussel, voor 31 mei 2016. De winnaars verschijnen in het juli-augustusnummer 2016. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vast-kleven).

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25

26 27 28 29 30 31

32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

42 43

44 45 46 47

48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59

60 61 62 63 64 65

66 67 68 69 70

71 72 73 74 75 76 77

HORIZONTAAL

1 buit 5 woonschip 7 breedteafstand 11 oude vochtmaat 13 loog 14 grootmoeder 16 minis-terraad 19 groente 21 Los Angeles 22 dierenverblijf 23 dokter 25 plus 26 kluisje 28 welon-derhouden grasperk 30 zwemvogel 32 zijde 34 nominaal 35 vulkaan op Sicilië 37 Kamer van Koophandel 39 in samenwerking met (afk.) 42 schoeisel 43 kenteken 44 bij geen ge-hoor 46 per stuk 48 glimmer 50 vod 52 Australische struisvogel 55 rustteken (muziek) 56 zeer aangenaam 58 uit de weg 60 naamloze vennootschap 61 actieve zuurstof 63 offi-cierskantine 65 eerste kwartier 66 bontgekleurde papegaai 68 soort palm 70 Bijbelse fi-guur 71 welzijn 73 stimulerend middel 75 vergelding 76 ruw en onverbloemd 77 met ge-noegen.VERTICAAL

1 Europese taal 2 familielid 3 onzes inziens 4 schrijfvloeistof 6 koordans 7 eenheid van vermogen 8 koude lekkernij 9 verlaagde toon 10 groot hert 12 rivier in Spanje 13 Europ. hoofdstad 15 vervaardiging 17 zonder kleur 18 Bijbelse figuur 20 rivier in Rusland 22 vreemde munt 24 tennisterm 27 post aan een idool 29 op die manier 31 briefomslag 33 te koop 35 emeritus 36 in plaats van (afk.) 38 volgende 40 noodsein 41 te koop aange-boden 44 uitroep van afkeer 45 zachte gloed 46 in orde 47 overdreven 48 mevrouw 49 col-lectieve arbeidsovereenkomst 51 oosterlengte 53 sporenplant 54 lastdier 55 grauw 56 on-der meer 57 betaalmiddel 59 het voorzien van een keurmerk 62 verstuiking 64 vervuilde mist 67 uitroep van verrassing 69 stoot 70 een en ander 72 en andere 74 poste restante.

Kruiswoord


P R O O I A R K W IJ D T EO P I N T E B A S E LO M A K A B I N E T S L AL A S T A L A R T S E NS A F E G A Z O N E E N DK A N T N O M E T N A

I N K V K I S M V TP U M P L O M E R KV A B G G P S T L AM I C A L O R E M O E

S E L A Z A L I G O P Z IJN V O Z O N M E S S E KA R A W A S P A L M E L IU H E I L O D O P E NW R A A K C R U G R A A G

knipoog

16 34 36 74 51 2 57

4

WINNAARS KRUISWOORD MAART 2016

✤ Wie mag gaan uitwaaien in Hotel Relais de la Haute Sambre te Lobbes?Jaques Desimpelaere uit Dilsen-Stokkem.✤ Wie gaat volledig op in het verhaal van De grote Stilte?Hugo Van Neer uit Moorslede, Julien De Clerck uit Wichelen, Willy De Block uit Duffel.✤ Wie sterft mee in Schiet maar, ik ben toch al dood?Claudette Lecointre uit Dadizele, Charline Van Camp uit Sint Katelijne Waver, Marcel Van Meervenne uit Temse.✤ Wie volgt er lessen mee uit Privélessen van Alain Claude Sulzer?Marie-Jose Vermeulen uit Kruishoutem, Gerard Devreese uit Deinze, Willy Meurisse uit ’s Gravenwezel.✤ Wie leest straks het levensverhaal van Rocco Granata, mijn leven?Nicole Aspeslach uit Lembeke/Kaprijke, Jan Keymeulen uit Lippelo, Magda Schollier uit Sint Andries, Monica Wittevrongel uit Loppem, Alois Marcelo uit Hoboken.✤ Wie wordt er ondergedompeld in Transit 51, Vrouwen in het Klein Kasteeltje?Christiane De Schrijver uit Evergem, Jules Michielsen uit Merksem, Christine Buyse uit Deinze, Klaus Omer uit Sint-Job-in-‘t-Goor, Cornelia Crijns uit Eigenbilzen.✤ Wie leert straks de allerkleinsten hun eerste woordjes uit Koffertjes voor wakkere kinderen?Johan Oppeel uit Merendree, J. Ghielens uit Oostmalle, Walter Van den Bogaert uit Hemiksem.

Oplossing maart: adresboekAntwoord op de extra vraag: de Thudo

52


Speel en win een van deze prijzen

prijzen13MAAK KANS OP EEN VAN ONDERSTAANDE PRIJZEN EN STUUR JE OPLOSSING VAN HET KRUISWOORDRAADSEL NAAR OKRA-magazine.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13

14 15 16

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

32 33 34 35 36

37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

47 48 49 50 51 52 53 54

55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65

66 67 68 69 70

71 72 73

HORIZONTAAL

1 opbrengst 5 dwaasheid 8 dopingproduct (afk.) 11 hak 12 tam 13 assistent 14 Russische staatsman 16 beneden 17 zwemvogel 18 tennisterm 20 zeevis 22 scharnierend deksel 24 bedorven 26 onder andere 28 kippenproduct 29 zoom 31 gehuwd (afk.) 32 kadastraal inkomen 33 oostnoordoost 34 vogelbek 36 vechtsport 37 schermwapen 39 instemming 41 zonder gehoor 43 twist 45 plant 46 plus 47 derhalve 49 paardenziekte 50 graad 51 editie 52 uitroep van verrassing 54 kinderspeelgoed 55 Europese Investeringsbank 57 verbod 60 eerste hulp bij ongelukken 62 zonder vocht 63 operettecomponist 66 uitroep van afkeu-ring 68 directeur 69 alleenzang 71 boom 72 man van adel 73 met elkaar.VERTICAAL

1 eenheid van elektrische weerstand 2 onzes inziens 3 dierengeluid 4 deel van een trouw-jurk 5 manier van lopen 6 eerste kwartier 7 iemand die iets laat zien 8 Europese munt 9 Polen (op auto's) 10 familielid 12 mijns inziens 13 herkauwer 15 Nieuwe Testament 16 vanwege 17 boetseermateriaal 19 plaats in Duitsland 21 zonder fouten 23 roofvis 25 on-derofficier (afk.) 27 esdoorn 29 ingenieur 30 geboren 31 vrijgevig 32 troep dieren 33 uit-roep van benauwdheid 35 extra onderwijs 36 kledingstuk 37 fraaie kleding 38 bittere af-gunst 40 waterdier 42 bejaarde 44 albinobunzing 46 bijgevolg 48 symbool v.d. zuurgraad 50 gemopper 52 wachthuisje bij een halte 53 vallende duisternis 54 plaats in Tibet 56 het-zelfde 58 landbouwwerktuig 59 brandstof 60 eerwaarde heer 61 ongeïdentificeerd vlie-gend voorwerp 64 daar 65 hemellichaam 67 oosterlengte 68 deciliter 70 Frans lidwoord.

Kruiswoord


O O G S T G E K T E E P OH I E L M A K O H U L PM L E N I N O N D E R AK O E T G A M E R O G

K L E P S K R O T O AE I I N L E G O G E H

K I O N O N E B J U D OU D E G E N B IJ V A L RD O O F K IJ F L I S E ND U S P D R O E S G RE D A H A E S L E G OE I B V E T O E H B O

U D R O O G L E H A R ZF O E I N D I R S O L OO L M E D E L E S A M E N

adresboek

27 49 20 72 4 39 67 60 32

2

Oplossing kruiswoordraadsel maart 2016.

53

Dertien boeken✽ Drie exemplaren van Het boek van de Baltimores van Joël Dicker (waarde 19,99 euro).✽ Drie exemplaren van Plotseling, liefde van Ahron Appelfeld (waarde 21,99 euro).✽ Drie exemplaren van De doodsvogel van Samuel Bjork (waarde 14,95 euro).✽ Vier exemplaren van Alleen met de Goden van Alex Boogers (waarde 19,95 euro).

54 ledenvoordelen

✁

✁

✁

✁

Win gratis duoticket Maak kans op een van de vijftien gratis duotickets (waarde 10 euro) voor de tentoonstelling ‘Devine Decadence’ in Kasteel van Gaasbeek.Stuur deze bon vóór 20 mei 2016 naar OKRA-magazine, Devine Decadence, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Devine Decadence. Info zie pagina 29.

Naam en voornaam:Straat en nr.:Postnr.: Woonplaats:Telefoon: E-mail:

Win gratis duoticket Maak kans op een van de vijf gratis duotickets (waarde 5 euro) voor Giovanni Niccolò Servandoni in het Kasteel d’Ursel.Stuur deze bon vóór 31 mei 2016 naar OKRA-magazine, Giovanni, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Giovanni. Info zie pagina 29.


Win gratis duoticket Maak kans op een van de vijf gratis duotickets (waarde 9 euro) voor de Kasteelfeesten in het Kasteel d’Ursel.Stuur deze bon vóór 31 mei 2016 naar OKRA-magazine, Kasteelfeesten, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Kasteelfeesten. Info zie pagina 29.


Win gratis duoticket Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 5 euro) voor De heksen van Bruegel in Sint-Janshospitaal in Brugge.Stuur deze bon vóór 20 mei 2016 naar OKRA-magazine, Heksen, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Heksen. Info zie pagina 29.


54


VOLG WEGWIJZERS: Malderen - station

WAARDEBONEURIKA-SHOE BVBAHANDELSSTRAAT 1411840 LONDERZEELMALDEREN-STATIONTEL. (052) 33 30 01e-mail: [email protected]

Open:werkdagen van 9 tot 20 u.zaterdags van 9 tot 19 u.gesloten zon- en feestdagen.

€ 13Bij aankoop van een paar schoenen vanaf € 93 en niet cumuleerbaar met andere kortingen.

KIDS: Hip Gattino Kipling SupergaLittleDavid Cks Geox Piedro NikeVans Dc BjornBorg Pepino RicostaAll-Star Timberland LelliKelly Crocs Stones & Bones Lowa TerreBleue Bk

UITNEEMBAAR VOETBED en kleine + grote matenVerhulst Ara Loints Sof twaves Remonte SemlerDLSport Mephisto-Mobils Allrounder Newdress Footnotes Gabor MissEmmanuelle Stuppy VabeneCHROOM vrij/arm: Think! BrakoAnatomics FitflopEcologica FinnComfort Wolky El Naturalista Vital DIABEET: Durea Varomed Xsensible Solidus-care

Helpen bij rug-, heup-, voeten spierklachten:MBT + JOYA + FINNAMIC + FIT-FLOP + GABOR TopDealer in MEPHISTO en SANO (+150 modellen) Walking/Running : Lowa Meindl Brooks RockportMephisto Allrounder Asics Hi-Tec New-Balance

HEREN: F loris Van Bommel FredPerry Rehab Tommy-Hilfiger Giorgio Gant VanBommel Ambiorix Lloyd CaterpillarTimberland Australian Sebago F luchosSpecials: Mbt Joya Ara Solidus GeoxRockport Mephisto FinnComfort Think

Naam Adres Datum / /E-mail

www.

.com

Uw schoenenspecialist: kleine en grote maten !

1000m2 TOPMERKEN

Nie

t gel

dig

tijde

ns d

e sp

erpe

riode

.

DAMES: Sperry FredPerry Brako Spm Maruti Riverwoods Jhay TommyHilfiger PanamaJackDLSport Rehab F lyLondon DonnaCarolina AraPeterKaiser Gabor Mephisto Think! Geox Loints Semler Wolky ELnaturalista Weekend

JEUGD: LaCoste BjörnBorg BullBoxer ScapaSportsNewBalance Jack&Jones FredPerry Napapijri K1xAll-Star Vans Dc Palladium Asics BirckenstockSperry Nike Havaianas Superga Gaastra K-SwissIn elk merk vele modellen en grote maten !!!!!!!!!!!!!!!

Meer dan 2.000 modellen

voor steunzolen!

Adv Eurika A4 Z16 bon13.indd 1 2/02/16 10:00

Kies zoals zovelen voor een traplift van ThyssenKrupp Encasa:

• Duitse degelijkheid en kwaliteit

• Maatwerk rechtstreeks van de producent

• Service 24/24 en 7/7, altijd in uw buurt

ONTVANG UW GRATIS INFORMATIEPAKKET ThyssenKrupp Encasa

Makkelijk en veilig de trap op Bel gratis

www.tk-traplift.be0800 94 365

Nergens zo goed

als thuis U BENT NIET DE ENIGE

DIE ZO LANG MOGELIJK

THUIS WIL WONEN

01022016_ThyssenKruppEncasa_OKRA_210x297.indd 1 23/12/15 23:36

Documents

magazine - Okra Bottelare125 jaar Rerum Novarum 10 WELKOM AAN BOORD Samen eten is gezelliger 12 GEDICHT 14 EXPERT AAN HET WOORD Een verdwenen koninkrijk 17 PRIKKERTJES 18 GEZONDHEID