MAKROEKONOMIA IIcoin.wne.uw.edu.pl/sledziewska/wyklady/makro2/Makro2_6.pdf · • Równowaga ogólna w modelu IS-LM • Regulacja cen i osiąganie równowagi ogólnej ... • spadek

K A T A R Z Y N A Ś L E D Z I E W S K A

MAKROEKONOMIA II

WYKŁAD VI: MODEL IS-LM/AS-AD OGÓLNE RAMY DLA ANALIZY MAKROEKONOMICZNEJ

• Linia FE: Równowaga na rynku pracy

• Krzywa IS: Równowaga na rynku dóbr

• Krzywa LM: Równowaga na rynku aktywów

• Równowaga ogólna w modelu IS-LM

• Regulacja cen i osiąganie równowagi ogólnej

• Zagregowany popyt i zagregowana podaż








FE, FULL EMPLOYMENT

• Rynek siły roboczej • Równowaga na rynku siły roboczej

• Pełne zatrudnienie (�)

• Produkcja przy pełnym zatrudnieniu (�)

• Zależność � od �• równowaga na rynku pracy jest niezależna od zmian realnej

stopy procentowej

LINIA FE

�

��

linia FE

• Czynniki, które powodują przesunięcie linie FE• Poziom zatrudnienia przy pełnym zatrudnieniu

• Poziom kapitału

• Produktywność

• Przesunięcie w prawo• Szoki podażowe

• Wzrost podaży siły roboczej

• Wzrost zasobów kapitału

LINIA FE

LINIA FE, PRZESUNIĘCIA

• Szoki podażowe• Więcej produkcji może być wytwarzana przez tą samą

wielkość kapitału i zasobów siły roboczej• Jeśli MPN ↑, popyt na siłę roboczą ↑→ ↑ zatrudnienia

• Wzrost podaży siły roboczej• Zatrudnienie w równowadze wzrasta →↑produkcji przy

pełnym zatrudnieniu

• Wzrost zasobów kapitału • Więcej produkcji przy tym samym poziomie zatrudnienia.• ↑K → ↑MPN →↑popyt na siłę roboczą i ↑ zatrudnienie w

równowadze.








IS RÓWNOWAGA NA RYNKU DÓBR

• Rynek dóbr → pożądane Id = pożądane Sd

• Dostosowania realnej stopy procentowej

• Przy każdym poziomie produkcji Y, krzywa ISwskazuje poziom realnej stopy procentowej dla której rynek dóbr jest w równowadze.

WYPROWADZENIE IS, ZALEŻNOŚCI

• Krzywa oszczędności rosnąca • wyższa realna stopa procentowa zwiększa oszczędność

• Wzrost produkcji • przesunięcie krzywej oszczędności w prawo,

• ludzie oszczędzają więcej, gdy ich dochód jest wyższy

• Inwestycje – malejąca • wyższe realne stopy procentowe zmniejsza pożądany zasób

kapitału, a tym samym zmniejszenie inwestycji

KRZYWA IS

Jaki jest mechanizm przywraca równowagę?

• ↑ Y

• krzywa oszczędności → w prawo

• krzywa inwestycji (malejąca), równowaga przy wyższym poziomie produkcji – przy niższej realnej stopie procentowej

• ↑Y → ↓r IS malejąca

• Krzywa IS pokazuje zależność pomiędzy r a Y, dla których I =S

WYPROWADZENIE IS

� �

�Id

Sd

S

S’

I

IS

KRZYWA IS

Alternatywna interpretacja – perspektywa równowagi na rynku dóbr

• Zakładamy ↑r

• Ludzie chcą ↑ S → ↓ C → ↓ I

• ↓ popytu na dobra

• ↓ podaży dóbr

• Nowy poziom równowagi na rynku dóbr

• Stąd ↑r → ↓ Y

KRZYWA IS

• Czynniki, które powodują przesuniecie IS

• Wszystko co wpływa na Id i Sd

• Jeśli założymy że Y stałe• ↓ S →↑I relatywnie do S

• r musi ↑ →↓ I i ↑SS

KRZYWA IS, WZROST G

� �

�Id

Sd

S

S’

I

IS’

IS

KRZYWA IS

• Czynniki, które powodują przesuniecie IS

• Zmiany w zagregowanym popycie na dobra• jeśli przewyższy podaż dóbr

• r↑ by ↓C i ↓I

• Wzrost zamożności• pożądane S ↓ (↑C) →↑ r

• IS w prawo

S

KRZYWA IS

• Przesunięcia IS• Wzrost oczekiwanej przyszłej produkcji

• pożądane S ↓ (↑C) →↑ r• IS w prawo

• Chwilowy wzrost zamówień rządowych• pożądane S ↓ (↑C) →↑ r• IS w prawo

• Spadek podatków• Brak zmian jeśli ricardiańska równoważność się sprawdza• Jeśli się nie sprawdza C ↓ (↑S) →↓ r• IS w lewo

KRZYWA IS

• Przesunięcia IS• wzrost oczekiwanego przyszłego MPK

• I↑ → ↑r

• IS w prawo

• spadek efektywnej stopy podatkowej z kapitału• I↓ →↓ r

• IS w lewo








KRZYWA LM: RÓWNOWAGA NA RYNKU AKTYWÓW

• Równowaga na rynku aktywów:

realna podaż pieniądza = realny popyt na pieniądz

• Realna podaż pieniądza • bank centralny,

• nie zależy od realnej stopy procentowej

• Realny popyt na pieniądz spada • realna stopa procentowa rośnie

• dochód spada

KRZYWA LM

Jaki jest mechanizm przywraca równowagę?

• ↑ Y → ↑ MD

• Wzrost popytu na pieniądze → sprzedaż aktywów niepieniężnych → ↓ ceny tych aktywów & ↑ realnej stopy procentowej

• ↑ stopy procentowej → ↓ popytu na pieniądz aż do osiągnięcia równowagi

KRZYWA LM

� �

�Id

Sd

MD

MSLM

MD’

KRZYWA LM

Czynniki, które powodują przesunięcie krzywej LM• Każda zmiana, która zmniejsza realną podaż

pieniądza w stosunku do realnego popytu pieniądza • Dla danego poziomu produkcji, zmniejszenie realnej podaży

pieniądza w stosunku do realnego popytu na pieniądz → stopa procentowa ↑

• Wzrost realnej stopy procentowej jest pokazany jako przesunięcie w górę krzywej LM

• Podobnie, zmiana, która zwiększa rzeczywistą podaż pieniądza w stosunku do realnego popytu pieniądza przesuwa krzywą LM w dół i w prawo

KRZYWA LM, PRZESUNIĘCIA

• Wzrost nominalnej podaży pieniądza M• Realna podaż pieniądza ↑ → ↓ r • LM przesuwa się w prawo

• Spadek poziomu cen P• Realna podaż pieniądza ↓ → ↑ r• LM przesuwa się w prawo

• wzrost oczekiwanej inflacji ��

• Popyt na pieniądz ↓→ ↑ r• LM przesuwa się w prawo

• spadek nominalnej stopy procentowej, ��

• Popyt na pieniądz ↑ → ↑r

• LM przesuwa się w lewo

KRZYWA LM, PRZESUNIĘCIA

• Każdy czynniki, który zwiększa realny popyt na pieniądz zwiększając realna stopę procentową → LM w lewo• Wzrost zamożności

• Zwiększenie się ryzyka alternatywnych aktywów w stosunku do ryzyka trzymania pieniędzy

• Spadek płynności aktywów alternatywnych

• Spadek efektywności technologii płatniczych

KRZYWA LM, ZWIĘKSZENIE PODAŻY PIENIĄDZA

� �

�Id

Sd

MD

MSLM

MS’

LM’

LM

KRZYWA LM

� �

�Id

Sd

MD

MS

LM

MD’

LM’








RÓWNOWAGA OGÓLNA, MODEL IS-LM

�

�

�

linia FE

LM

IS

RÓWNOWAGA OGÓLNA

Negatywny szok podażowy

• Załóżmy, że produktywność w funkcji produkcji spada chwilowo

• Szok podażowy zmniejsza krańcową wydajność pracy, a tym samym popyt na pracę

• Niższy popyt na siłę roboczą, płaca realna i zatrudnienie spadają

• Nisze zatrudnienie i niższa wydajność → mniejszy poziom produkcji równowagi, przesunięcie linii FE w lewo

RÓWNOWAGA OGÓLNA, NEGATYWNY SZOK PODAŻOWY


• FE w lewo

• Krzywa LM → poziom cen dostosowuje się → przesunięcie krzywej LM aż do osiągnięcia równowagi ogólnej

• Dostosowania poprzez wzrost cen


�

�

�

FE

LM

IS

�′

FE’ LM’



• FE w lewo

• Krzywa LM → poziom cen dostosowuje się → przesunięcie krzywej LM aż do osiągnięcia równowagi ogólnej

• Dostosowania poprzez wzrost cen

• Inflacja wzrośnie czasowo, nie na stałe

• Spadek płacy realnej, zatrudnienia i produkcji, podczas gdy realna stopa procentowa i poziom cen jest wyższy

• Jest chwilowy wzrost inflacji → wyższy poziom cen Ponieważ realna stopa procentowa jest wyższa, a produkcja jest mniejsza, konsumpcja i inwestycje spadają


WYKORZYSTANIE IS LM

• Wiele modeli, które są stosowane w badaniach makroekonomicznych opiera się na modelu IS-LM

• Istnieją trzy główne etapy w użyciu modelu ekonomicznego do prognozowania1. Model ekonometryczny szacuje parametry modelu

(nachylenia, zależności, elastyczności) poprzez analizę danych statystycznych

2. Prognozy – na bazie zmiennych egzogenicznych (zmiennych poza modelem) jak ceny ropy naftowej i zmiany w wydajności

3. Model jest rozwiązany dla wartości zmiennych endogenicznych, takich jak produkcja, zatrudnienie i stopy procentowe

PROGNOZY NBP, RAPORT O INFLACJI











DOSTOSOWANIA CEN I RÓWNOWAGA OGÓLNA

• Skutki ekspansji monetarnej• Wzrost podaży pieniądza → przesunięcie krzywej LM w dół i

w prawo

• Rynki finansowe najszybciej reagują na zmiany warunków → rynek aktywów odpowiada na zachwiania• Linia FE reaguje powoli, ponieważ zmiana zatrudnienie i

renegocjacja płac – wymaga czasu

• Krzywa IS reaguje nieco wolniej

• Zakładamy, że rynek pracy nie jest w równowadze• więc jest równowaga w krótkim okresie na przecięciu krzywych IS i

LM


• Skutki ekspansji monetarnej• Wzrost podaży pieniądza → ludzie starają się pozbyć

nadmiaru pieniądza poprzez zakup aktywów → realna stopa procentowa ↓

• ↓ realnej stopy procentowej → czasowego ↑ konsumpcji i inwestycji

• Produkcja czasowo ↑ by spełniać dodatkowe zapotrzebowanie


• Skutki ekspansji monetarnej• Regulacja poziomu cen

• Ponieważ popyt na towary przewyższa pożądany poziom podaży, firmy ↑ ceny

• ↑ poziomu cen → przesunięcie krzywej LM w górę

• Poziom cen nadal rośnie, aż krzywa LM przecina linię FE i krzywą IS


�

�

�

linia FE

LM

IS


�

�

�

linia FE

LM

IS

LM’

Wzrost podaży pieniądza


�

�

�

linia FE

LM

IS

LM’

Wzrost cen


• Skutki ekspansji monetarnej• Rezultatem jest brak zmian w zatrudnieniu, produkcji czy

realnej stopie procentowej

• Poziom cen - wyższy o tej samej proporcji jak wzrost podaży pieniądza• wszystkie wartości realne (w tym płaca realna) pozostają bez

zmian,

• wartości nominalne (w tym płaca nominalna) wzrosła proporcjonalnie do zmian w podaży pieniądza


• Skutki ekspansji monetarnej• Trend wzrostu pieniądza i inflacji

• Jeśli zarówno podaż pieniądza i poziom cen w takiej samej proporcji, nie ma zmian w realnej podaży pieniądza, a krzywa LM nie zmienia

• Jeśli podaż pieniądza rosłaby szybciej niż poziom cen, krzywa LM przesunie w dół iw prawo

• Klasycy versus keynesowska wersja IS-LM

• Istnieją dwa kluczowe pytania w debacie między podejściem klasycznym i keynesowskim

• Jak szybko gospodarka osiąga poziom równowagi ogólnej?

• Jakie są skutki polityki pieniężnej dla gospodarki?

• Dostosowanie cen i autokorekta gospodarki • Gospodarka jest doprowadzona do równowagi ogólnej

poprzez dostosowanie poziomu cen

• Szybkość, z jaką to dostosowanie nastąpi - dyskusyjne




• Klasyczni ekonomiści widzą szybkie dostosowania poziomu cen• Więc gospodarka powraca szybko do pełnego zatrudnienia po

szoku

• Jeżeli firmy zmienią ceny zamiast produkcji w odpowiedzi na zmiany popytu, proces dostosowawczy jest prawie natychmiastowy

• Keynesiści- powolne dostosowanie poziomu cen• kilka lat, zanim ceny i płace dostosują się w pełni

• gdy gospodarka nie jest w równowadze, produkcja zależy od zagregowanego popytu na przecięciu krzywych IS i LM, a rynek pracy nie jest w równowadze



• Neutralność pieniądza• Pieniądz jest neutralny, jeśli zmiana nominalnej podaży

pieniądza zmienia poziom cen proporcjonalnie, ale nie ma żadnego wpływu na zmienne realne

• Klasyczny pogląd - ekspansja monetarna wpływa na ceny szybko z co najwyżej efektem przejściowym na wielkości realne

• Keynesiści• gospodarce zajmuje zbyt dużo czasu wychodzenie z nierównowagi• ekspansja monetarna zwiększa produkcję i zatrudnienie, a

powoduje, że realna stopa procentowa spadnie

• Klasycy • Krótki czas








ZAGREGOWANA PODAŻ I ZAGREGOWANY POPYT

• Krzywa AD pokazuje zależność między wielkością popytu na dobra a poziomem cen, gdy na rynki dóbr i aktywów są w równowadze

• Tak więc krzywa AD reprezentuje poziom cen i poziomu wyjściowej produkcji, przy którym krzywe ISi LM się przecinają

WYPROWADZENIE KRZYWEJ AD

�

�

�

AD

IS

LM

LM’

KRZYWA AD

• w przeciwieństwie do innych krzywych popytu, jest relacją całkowitej ilości towarów do ogólnego poziomu cen

• Nachylenia ujemne• wyższy poziom cen → niższa realna podaż pieniądza,

przesunięcie krzywej LM w górę,

• ↑ poziom realnej stopy procentowej, ↓ produkcji

• Czynniki, które przesuwają krzywą AD

• Każdy czynnik, który powoduje, że punkt przecięcia krzywych IS i LM

• Na przykład, tymczasowy wzrost zamówień rządowych przesuwa krzywą IS w górę i na prawo, więc przesuwa krzywą AD w górę i na prawo oraz

KRZYWA AD

WYPROWADZENIE KRZYWEJ AD

�

�

�

AD

IS

LM

IS’

AD’

KRZYWA AD

• Czynniki, które przesuwają krzywą IS w górę i w prawo, a zatem krzywą AD w górę i w prawo• Wzrost: produkcji w przyszłości, bogactwa, zakupów

rządowych, lub oczekiwanej przyszłej MPK

• Zmniejszenie: podatków, (jeżeli równoważnik ricardiański nie działa), efektywnej stawki podatku od kapitału

• Czynniki, które przesuwają krzywą LM w dół i w prawo, a więc krzywą AD w górę i w prawo• Wzrost nominalnej podaży pieniądza lub w oczekiwanej

inflacji

• Spadki nominalnego oprocentowania pieniędzy lub realnego popytu na pieniądz

KRZYWA AS

• Krzywa zagregowanej podaży• pokazuje zależność między poziomem cen i zagregowaną

wielkością produkcji dostarczaną przez firmy

• W krótkim okresie, ceny pozostają stałe, więc firmy dostarczają bez względu na wielkość popytu na produkcję• AS jest pozioma

• W długim okresie produkcja przy pełnym zatrudnieniu nie jest zależna od poziomu cen• AS jest pionowa

KRÓTKOOKRESOWA I DŁUGOOKRESOWA KRZYWA AS

��

LRAS

SRAS

KRZYWA AS

• Czynniki, które przesuwają AS

• Krzywa SRAS przesuwa gdy przedsiębiorstwa zmieniają ceny w krótkim okresie• Czynniki takie jak wzrost kosztów produkcji towarów

doprowadzą firmy do podnoszenia cen, przesuwanie SRAS w górę

• Wszystko, co zwiększa produkcje przy pełnym zatrudnieniu przesuwa LRAS w prawo• zmiany na rynku pracy, wydajności pracy

MODEL ASAD

��

LRAS

SRAS

AD

MODEL ASAD

• Jeśli gospodarka nie jest w równowadze, siły ekonomiczne działają w celu przywrócenia równowagi ogólnej zarówno na diagramie AD-AS i IS-LM

NEUTRALNOŚĆ PIENIĄDZA W RAMACH MODELU ASAD

��

LRAS

SRAS

AD

AD’

Wzrost podaży

pieniądza


��

LRAS

SRAS

AD

AD’

SRAS’

Wzrost poziomu

cen

• Kluczowe pytanie brzmi: Jak długo trzeba czekać, aby przejść z SR do LR?

• Odpowiedź na to pytanie podzieliła klasyków i keynesistów


Documents

MAKROEKONOMIA IIcoin.wne.uw.edu.pl/sledziewska/wyklady/makro2/Makro2_6.pdf · • Równowaga ogólna w modelu IS-LM • Regulacja cen i osiąganie równowagi ogólnej ... • spadek