Predrag Malbaa Poar je izbio 14. juna 2012. godine

ARHIV

33 n

NA CETINJU JE PODIGNUTA REZIDEN-CIJA RUSKIH DIPLOMATA, P0 PROJEK-TU ITALIJANSKOG ARHITEKTE CESARA AUGUSTA CORRADINIJA, KOJI JE PRO-JEKTOVA0 I KOMPLEKS ITALIJANSKOG POSLANSTVA I VLADIN DOM

1903 1 19 ZBOG SVOJIH ARHITEKTONSKIH, UMJET- 1 NIKIH I ISTORIJSKIH VRIJEDNOSTI ZGRADA NEKADANJEG RUSKOG POSLANSTVA JE m, PROGLAENA ZA NACIONALNI SPOMENIK, ffi REENJEM ZAVODA ZA ZATITU SPOME-NIKA KULTURE CRNE GORE, BROJ 01-725/1

RUSKO POSLANSTVO (2012-2014)

Dvije godine od izbijanja poara

Rusko poslanstvo poetkom protog vijeka

PREDRAG MALBAA

UVOD

Zgrada Ruskog poslan-stva na Cetinju predsta-vlja jedno od najrepre-zentativnijih arhitekton-skih zdanja iz perioda Kraljevine Crne Gore. Ob-jekat se nalazi u isto-rijskom jezgru Cetinja, okruen zgradom Optine, bolnikim kompleksom "Danilo I" i parkom "13. Jul". Rezidencija ruskih diplomata podignuta je 1903. godine, po projektu italijanskog arhitekte Ce-sara Augusta Corradini-ja, koji je na Cetinju projektovao i kompleks italijanskog poslanstva, Vladin dom i Crkvu Sv. Antuna Padovskog.

Raskono projektovana centralna zgrada, sastoji se od prizemlja, sprata i atraktivne mansarde sa okruglim, baroknim pro-zorima, a arhitektonski ukras je koncentrisan na glavnoj fasadi. Barokna tukatura sa motivima fantastinih bia, girlandi i palmeta, ima svoju gra-daciju od prizemlja do mansarde. U istom duhu je realizovan i enterijer objekta. Stilsko jedinstvo sa zgradom imaju i dvije pomone kuice koje flan-kiraju ulaznu kapiju. Lje-pota zgrade, oko koje je vrt, upotpunjena je ka-pijom i ogradom od ko-vanog gvoa, na kojima se ponavljaju motivi slini fasadnim. U vrijeme po-dizanja ove zgrade, di-plomatski predstavnik Ruskog Carstva na Ce-tinju, bio je Andrej Ni-kolajevi eglov, koji je u svojstvu ministra re-zidenta u Crnoj Gori, bo-ravio od 1902. do 1905. godine.

Zgrada je za potrebe Ruskog poslanstva, sluila do 1916. godine, kada je u talasu Austrougarske oku-pacije i stvaranja juno-slovenske zajednice, Crna Gora izgubila dravne atribute, a Cetinje status prijestonice. Izmeu dva svjetska rata, objekat je

Danas, dvije godine nakon poara u zgradi biveg Ruskog poslanstva, razlozi njegovog izbijanja, jo uvijek nijesu poznatL Zgrada, pomoni objekti i dvorite, preputeni su zubu vremena ubrzanom propadanju

korien u prosvjetne svr-he, a u to vrijeme u njemu su bile smjetene enska gimnazija i Dravna uiteljska kola, da bi se poslije 1945. godine, u njemu nalazile prvo Par-tijska kola, a zatim i neka odjeljenja Cetinjske gimnazije. Adaptacija ob-jekta za potrebe Djeijeg dispanzera, bolnice "Da-

nilo I" izvrena je 1953. godine. Nakon zemljotre-sa 1979. godine, cijeli kompleks je temeljno res-tauriran i korien je za potrebe Kulturolokog fa-kulteta. Od 1988. godine do juna 2012. godine u zgradi Ruskog poslanstva bio je smjeten Fakultet likovnih umjetnosti Crne Gore.

Zbog svojih arhitekton-skih, umjetnikih i is-torijskih vrijednosti zgra-da nekadanjeg Ruskog poslanstva, i. jula 1961. godine, proglaena je za nacionalni spomenik, reenjem Zavoda za zati-tu spomenika kulture Cr-

ne Gore, broj 01-725/1. Ob-jekat je izvorno bio u vlasnitvu Optine Ceti-nje, a od 2004. godine se u Upravi za nekretnine, vo-di kao vlasnitvo Uni-verziteta Crne Gore.

Posljednji izvjetaj o stanju Ruskog poslanstva, kao spomenika kulture, uraen je 14. maja 2004. godine, kada ge je obila

Komisija za utvrivanje stanja nepokretne kultur-ne batine u Crnoj Gori. U izvjetaju koji je uradio struni tim, konstatovano je da na cijelom kom-pleksu nema posebnih oteenja. Tom prilikom je utvreno da je fizika struktura objekta dobra, da je enterijer u odlinom stanju, te da osim grafita i nespretno postavljene sa-telitske antene, nema na-roitog ugroavanja spo-menikih vrijednosti. Kao mogua zatitna mjera, predloeno je osvjeava-nje fasade i redovno odravanje.

U tadanjem Zavodu za

zatitu spomenika kultu-re, nalazila se obimna dokumentacija o ovom ob-jektu, koju su pored os-talog sainjavali; glavni projekti arhitekture i en-terijera, kao i glavni pro-jekti centralnog grijanja, jake i slabe struje, gro-mobrana, statike, vodo-voda, kanalizacije itd.

Prolo je dvije godine od

kada je u poaru, 14. juna 2012. godine, znatno oteena zgrada neka-danjeg Ruskog poslan-stva na Cetinju, a u kojoj je bio smjeten Fakultet likovnih umjetnosti. Va-tra je najprije zahvatila prostorije u potkrovlju, koje su kompletno obloene lamperijom, a gdje se u to vrijeme na-lazio Odsijek grafike.

U trenutku izbijanja poara, u zgradi su bili studenti koji su pripre-mali svoje zavrne ispitne radove, ali na sreu ljud-skih rtava nije bilo. To-kom akcije gaenja poara u kojoj je uestvovalo ne-

koliko vatrogasnih jedi-nica, vatrogasci, studenti i pojedini graani su po-kuali da iz zgrade iznesu umjetnike radove, doku-mentaciju i inventar. Priinjena je velika ma-terijalna teta, kako od samog poara, tako i od uruavanja krova i ogrom-ne koliine vode, ko-rikene za njegovo

gaenje. Tako je i pored svih napora, za samo ne-koliko asova, koliko je plamtio poar, nainjena znatna teta na objektu koji je od 1961. godine imao status spomenika kulture, a iji je vlasnik Univerzitet Crne Gore. Poar je u potpunosti unitio potkrovlje i krov-nu konstrukciju zgrade, a znatno su oteene donje etae; prvi sprat i pri-zemlje. Nepovratno su stradali brojni umjetniki radovi, dokumentacij a, spisi i inventar.

Odmah nakon gaenja poara zapoeta je inten-zivna istraga koja je tre-

balo da odgovori da li je uzrok poara neispravna instalacija u objektu, neki oteeni ureaj ili ljudski faktor. Utvrivanje uzroka poara smatralo se izu-zetno vanim ne samo iz ugla krivino pravne od-govornosti, nego kao nauk da se preduprijede even-tualni slini sluajevi.

(Nastavlja se)

ARHIV 41

2012 U POARU KOJI SE DOGODIO 14. JUNA ZNATNO JE OTEENA ZGRADA NE-KADANJEG RUSKOG POSLANSTVA NA CETINJU, U KOJOJ JE BIO SMJETEN FAKULTET LIKOVNIH UM-JETNOSTI.

2 DVIJE GODINE NAKON POARA, SPRO-VODE SE FINALNI RADOVI NA ADAP-TACIJI RUSKOG POSLANSTVA ZA PO- E TREBE MINISTARSTVA VANJSKIH PO- SLOVA I EVROPSKIH INTEGRACIJA

RUSKO POSLANSTVO (2012-2014)

Moe li se teta uopgte izmjeriti

Rusko poslasnstvo poetkom prolog vijeka

Unutranjost zdanja prije poara

PREDRAG MALBAA

Optimisti'ki scenario

elnici Univerziteta Crne Gore, obavijestili su jav-nost, da je ovaj spomenik kulture osiguran od rizika poara, te da e odmah nakon to se u istrazi koja je ve pokrenuta utvrdi njegov uzrok, zapoeti po-stupak naknade tete od osiguravajuaeg drutva. Oni su iskazali oekivanje da e ta sredstva biti sas-vim dovoljna da se objekat u najkraem roku obnovi, a da e se u meuvremenu razmotriti mogunost pre-namjene objekta u neku drugu svrhu.

Iz Univerziteta su sili da je prije nepune dvije godine. Doar takoe zah-vatir) i djelimino otetio zgradu Studentskog doma na Cetinju, pa su poueni tim iskustvom, ali i inje-nicom da se poari sma-traju osnovnim rizikom u ouvanju imovine, osigu-ranjem pokrili najvanije objekte u svom vlasnitvu. Oni su takoe shodno Za-konu o zatiti i spaavanju, obezbjedili stabilnu insta-laciju za gaanje poara, koja podrazumjeva alar-mne ureaje i hidrantne mree.

Predstavnici Fakulteta kovnih umjetnosti (FLU), koji su korisnici ovog ob-jekta, podsjetili su javnost, da je osiguranje ovog ob-jekta od poara, ugovorom o korienju bilo u na-dlenosti Univerziteta, a da se FLU obavezao da osigura mobilijar i drugu pokretnu imovinu u koju su ukljueni studenski radovi i oprema za rad. Oni su naglasili da su i pored toga, a u saradnji sa Dravnim arhivom Crne Gore, obe-zbijedili vatrootporne si-gurnosne ormare u kojima je smjetena i u potpunosti sauvana, kompletna do-kumetacija i radovi svih ranijih generacija studena-ta. Fakultet je takoe u svim prostorijama sa lako zapaljivim materijama, obezbijedio mobilne apa-

Danas, dvije godine nakon poara u zgradi biveg Ruskog poslanstva, razlozi njegovog izbijanja, jo uvijek nijesu poznati. Zgrada, pomoni objekti dvorite, preputeni su zubu vremena ubrzanom propadanju

,

rate za gaenje poara, ij-im se korienjem u znaajnoj mjeri smanjila opasnost od irenja poara. elnici Ministarstva kul-

ture su pored iskazanog aljenja, posebno istakli da je u toku realizacija ka-pitalnih projekata "Cetinje grad kulture" i "Beautiful Cetinje" kojima e se za-

jedno sa revalorizacijom kulturnih dobara, obezbi-jediti struna i finansijska pomo za ureenje ne sa-mo zgrade biveg Ruskog poslanstva, ve i komplet-nog kompleksa sa dvo-ritem i ogradom. Prioritet Uprave za zatitu kultur-nih dobara bie revalori-zacija ovog spomenika kul-ture i izdavanje konzer-vatorskih uslova za sana-ciju, za koje e se nakon odreivanja namjene, Upravi obratiti vlasnik ob-jekta. Centar za konzer-vaciju i arheologiju Crne

Gore iskazao je spremnost da na javnom tenderu po najpovoljnijim uslovima, vlasniku ponudi izradu glavnog projekta sanacije objekta i njegove zatiene okoline.

Vlada Crne Gore pokre-nula je inicijativu kojom se predvia preseljenje Mi-nistarstva vanjskih poslo-va i evropskih integracija

(MVPEI) upravo u zgradu biveg Ruskog poslanstva. Prema ovoj inicijativi, a nakon sklapanja ugovora o korienju, Direkcija jav-nih radova bi finansirala radove na ureenju i opre-manju enterijera, u onom dijelu gdje trokovi za ove svrhe nisu pokriveni osi-guranjem od rizika poara.

Do zavretka radova na Univerzitetskom komplek-su, Fakultet likovnih um-jetnosti bie smjeten u prostorijama bive uprav-ne zgrade elektroindustrije

"Obod". Osim toga profe-sori sa Umjetnikih aka-demija, ponudili su FLU mogunost, da studenti za vjebe koriste i njihove slubene radne prostore, koje su nedavno dobili od Ministarstva prosvjete.

Danas dvije godine na-kon poara, sprovode se finalni radovi na adaptaciji Ruskog poslanstva za po-

trebe Ministarstva vanj-skih poslova i evropskih integracija, ije se prem-jetanje na Cetinje uskoro oekuje.

Uprava za zatitu kul-turnih dobara, planira izlobu fotografija, novin-skih lanaka i dokumen-tacije, koja je pratila kom-pletnu sanaciju Ruskog po-slanstva od dana poara, pa do ponovnog stavljanja ob-jekta u funkciju. studenti Fakulteta likovnih umjet-nosti, e svoja predavanja i vjebe, od jeseni odravati u novoizgraenom univer-

zitetskom kompleksu. Dravna Duma Ruske Fe-deracije uputila je pismo zahvalnosti Univerzitetu i Vladi Crne Gore na odgo-vornoj zatiti objekta koji predstavlja i dio njihovog istorijskog, politikog i kulturnog nasljea. Realisti'ni scenario

elnici lokalne samou-prave, odmah su najavili da e grad, zajedno sa dravnim institucijama, preduzeti mjere da se ublae posljedice poara. Oni su naglasili da je ovo teak momenat za Prijes-tonicu, jer je rije o spo-meniku kulture i jedhom od najljepih zdanja u gra-du, ali da e Cetinje, za-jedno sa Ministarstvom kulture i Vladom, predu-zeti sve da se kompletna teta sanira i da e re-konstrukcija poeti od-mah. Profesorica na od-

sijeku grafike FLU, Anka Buri, koja je 1988. godine osnovala arhiv grafike, obavijestila je javnost da je poar unitio ne samo kompletnu arhivu, naj-veu zbirku grafike u Crnoj Gori, ve i onu atmosferu, elan i entuzijazam koji su vladali na Odsijeku gra-fike.

(Nastavlja se)

Spaavanje slika tokom poara 14. juna 2012.

Univerzitetski kompleks - maketa 2

Univerzitetski kompleks - maketa 1

40

ARHIV

www.vijesti.me

1961 ZBOG SVOJIH ARHITEKTONSKIH, UM-JETNIKIH I ISTORIJSKIH VRIJEDNOSTI ZGRADA NEKADANJEG RUSKOG POS-LANSTVA JE PROGLAENA ZA NACIO-

ffi NALNI SPOMENIK, REENJEM ZAVODA ZA ZATITU SPOMENIKA KULTURE CG

3 2 1 2 TRINAESTOG JULA POSTAVLJEN JE KAMEN TEMELJAC ZA GRADNJU UNIVERZITETSKOG KOMPLEKSA FAKULTETA UMJETNOSTI NA CETINJU. PROJEKAT JE RAEN P0 IDEJNOM

ffi ARHITEKTONSKO-URBANISTIKOM REENJU, ARHITEKTICE ANELKE BADNJAR

RUSKO POSLANSTVO (2012-2014

Kamen temeljac za novi kompleks

Ulaz u buduci kompleks

PREDRAG MALBAA

Iste veeri, 14. juna, 2012. godine, na Cetinju je odran vanredni Kolegijum Prijes-tonice, na kojem su pored gradonaelnika Cetinja i Podgorice, prisustvovali; dekan FLU Nenad oki, pomoenik ministra kulture Lidija Ljesar, pomonik ministra prosvjete i sporta Mubera Kurpejovi, po-monik ministra nauke Darko Petrui, savjetnik u Direkciji javnih radova Mijo Perunii, prorektor Univerziteta Crne Gore Na-ta:s'a Durovie i predstavnik Ambasade Ruske Federacije u Crnoj Gori.

Kolegijum je formirao po-sebnu Komisiju koja je do-bila zaduenje da koordini-ra aktivnosti na brzoj i efi-kasnoj sanaciji zgrade biveg Ruskog poslanstva. U sastav ove komisije uli su predstavnici brojnih dravnih organa i lokalne samouprave, koji su zah-valjujui funkcijama koje obnaaju, imali sve potreb-ne mehanizme za potpuno upravljanje procesom sana- cije i revitalizacije oteenog objekta.

Na Kolegijumu je takoe odlueno da se kod NLB Montenegro banke, otvori poseban iro raun za do-nacije, kako bi svi graani Crne Gore mogli uplatiti novac za sanaciju biveg Ruskog poslanstva. Sa sas-tanka je najavljeno da e Glavni grad Podgorica, na raun broj 530-19999-59 uplatiti trideset hiljada eu-ra, a istu sumu e uplatiti i Prijestonica Cetinje. U cilju obezbjeivanja prostorija za privremeni rad Fakulteta likovnih umjetnosti, novo-formirana komisija je odluila da obie nekoliko alternativnih prostora u ko-jima bi FLU mogao nastaviti sa radom.

Samo par dana nakon poara, o ovoj temi je ras-pravljala i Vlada Crne Gore, koja je svojim zakljucima od 21. juna 2012. godine, obavezala Ministarstvo kulture da u saradnji sa Upravom za javne nabavke, primijeni odgovarajui

Danas, dvije godine nakon poara u zgradi biveg Ruskog poslanstva, razIozi njegovog izbijanja, jo uvijek nijesu poznati. Zgrada, pomoni objekti i dvorite, preputeni su zubu vremena ubrzanom propadaniu

pravni postupak i u naj-kraem zakonskom roku ugovori realizaciju projekta adaptacije bive upravne zgrade elektroindustrije "Obod" za potrebe smjetaja Uprave za zatitu kulturnih dobara i Centra za konzer-vaciju i arheologiju Crne Gore. Ovim zakljucima je odlueno da Fakultet likov-nih umjetnosti bude pri-

vremeno smjeten upravo u prostor koji je namijenjen Centru za konzervaciju i ar-heologiju, a do izgradnje Kompleksa umjetnikih fa-kulteta na Cetinju.

Vlada je takoe zaduila Ministarstvo finansija da nakon kupovine zgrade biveg Belgijskog poslan-stva, ovaj prostor privreme-no ustupi Fakultetu likov-nih umjetnosti za pojedine odsijeke, kako bi FLU os-lobodio prostorije u zgradi Optine Cetinja, zbog po-trebe smjetaja Tuzilatva Crne Gore. Na kraju je Vlada

zaduila Ministarstvo kul-ture, da izradi konzervator-ski projekat sanacije zgrade biveg Ruskog poslanstva i predloi koncepciju fazne realizacije i sprovoenja hitnih mjera sanacije krov-ne konstrukcije i potkro-vlja.

Istovremeno sa ovim ak-tivnostima, zapoeta je i iz-gradnja Univerzitetskog

kompleksa fakulteta um-jetnosti na Cetinju. Kamen temeljac za njegovu izgra-dnju na Cetinju 13. jula 2012. godine, zajedno su po-stavili predsjednik Crne Go-re Filip Vujanovi, grado-naelnik Cetinja Aleksan-dar Bogdanovi, direktor Direkcije javnih radova arko ivkovi i rektor Univerziteta Crne Gore Pre-drag Miranovi. Prisutne je na ovoj sveanosti poz-dravila ministarka nauke u Vladi Crne Gore Sanja Vlahovi, koja je kazala ka-ko e, zahvaljujui Univer-

zitetskom kompleksu fa-kulteta umjetnosti, Cetinje dobiti status univerzitet-skog centra.

Prema tada izneenim podacima, planirano je da novi dom cetinjskih akade-mija zauzme povrinu od preko 20.000 kvadratnih metara, gdje e svoje pro-store dobiti; Fakultet likov-nih umjetnosti, Fakultet

dramskih umjetnosti i Mu-zika akademija. Uz fakul-tetska zdanja, u sklopu Kompleksa planirano je po-dizanje zajednike zgrade, u kojoj e pored ostalog biti smjetena i dvorana, odno-sno izlobeni prostor. Na raspolaganju studentima i predavaima tri akademije, bie i objekat sa apartman-skim smjetajem i podzem-ni parking prostor. Vrijed-nost cjelokupne investicije planirana je na oko 20 mi-liona eura. Investitori ra-dova su Vlada Crne Gore i Prijestonica Cetinje, a iz-

gradnju umjetnikog kom-pleksa u ime Univerziteta Crne Gore vodi Nataa Durovi, prorektor UCG.

Projekat transformacije fabrikih hala elektroin-dustrije "Obod" u savreme-ni Univerzitetski kom-pleks, raen je prema idej-nom arhitektonsko urba-nistikom reenju, arhitek-tice Andelke Badnjar, a vo-

dei projektant je arhitekta Vladislav Niki i arhitek-tonski biro "Arhicon" iz Podgorice. Direkcija javnih radova potpisala je ugovor sa izvoaem graevinskih radova, firmom Kroling d.o.o Podgorica, koja e iz-voditi radove na prvoj fazi projekta, iji je tehniko tehnoloki rok za zavretak posla, oroen na 12 mjese-ci.

Prva faza projekta pred-via izgradnju velike po-dzemne garae i rekon-strukciju jednog od sauva-nih industrijskih objekata

"Starog Oboda", koji e predstavljati svojevrsni ulazni portal Kompleksa. U ovom objektu e se nai kompletan administrativni blok sa kancelarijama i sa-lama za sastanke, veliki ga-lerijski prostor i pinakote-ka, multimedijalni izlobe-ni prostor, knjiara i suve-nirnica.

(Nastavlja se)

Poar na zgradi nekadanjeg Ruskog poslanstva, 14. jun 2012. Sa izgradnje Univerzitetskog kompleksa

'11 , :4.W1

ARHIV

39e

1961. ZBOG ARHITEKTONSKIH, UMJET-NICKIH I ISTORIJSKIH VRIJEDNOSTI ZGRADA NEKADANJEG RUSKOG PO-SLANSTVA PROGLAENA ZA NACIO-NALNI SPOMENIK, REENJEM ZAVODA ZA ZATITU SPOMENIKA KULTURE

4 2 12 LOKALNA UPRAVA CETINJA JE KRA-JEM SEPTEMBRA DODIJELILA NOVANU POMO OD 18.000 EURA STUDENTIMA FAKULTETA LIKOVNIH UMJETNOSTI, IJI SU RADOVI STRA-DALI U POARU

RUSKO POSLANSTVO (2012-2014)

Dinamknije no to je planirano

Sa izgradnje Univerzitetskog kompleksa

PREDRAG MALBAA

Iako je projekat izgradnje Univerzitetskog komplek-sa uao u fazu realizacije, na svim nivoima lokalne i dravne vlasti nastavljene su aktivnosti koje su se ticale sanacije Ruskog po-slanstva, spomenika kul-ture stradalog u poaru i privremenog reenja za smjetaj Fakultefa likov-nih umjetnosti.

Tako je Komisija za-duena za koordinaciju ak-tivnosti, na sanaciji tete nastale od poara na zgradi biveg Ruskog poslanstva, svoj novi sastanak odrala 13. septembra 2012. godine, na Cetinju. Na ovom sas-tanku je razmatrano niz pitanja koja se tiu, kako aktivnosti na sanaciji zgra-de tako i aktivnosti koje se odnose na pripremi nove studijske godine na Fakul-tetu likovnih umjetnosti. U elji da Fakultet likovnih umjetnosti ostane na Ce-tinju u svom punom ka-pacitetu, dogovoreno je da se do zavretka Univerzi-tetskog kompleksa, od-jeljenja FLU privremeno smjeste u jednom dijelu zgrade Optine, zatim na spratu zgrade u kojoj je smjeten Crnogorski Tele-kom u ulici Pete prole-terske brigade, zatim u zgradi nekadanjeg Belgij-skog poslanstva na Dvor-skom trgu i u Galeriji "42 stepena".

Gradonaelnik Cetinja, Aleksandar Bogdanovi je tom prilikom istakao, da se paralelno sa aktivnostima na obezbjeivanju prostora za privremeni rad FLU, radi i na stvaranju uslova za poetak sanacije same zgrade biveg Ruskog po-slanstva. Bogdanovi je is-takao da su: "Nadleni or-gani uradili znaajan dio posla kada je rije o istrazi o uzrocima poara, ali od Tuilatva tek treba da se dobije konaan izvjetaj o uzrocima poara, kako bi se moglo poeti sa raieava-njem terena. U saradnji sa Graevinskim fakultetom iz Podgorice doli smo do procjene tete koja iznosi

Danas, dvije godine nakon poara u zgradi biveg Ruskog poslanstva, razlozi njegovog izbijanja, jo uvijek nijesu poznati. Zgrada, pomoni objekti dvorite, preputeni su zubu vremena i ubrzanom propadanju

pola miliona eura". On je najavio da e se u

narednom periodu krenuti u sanaciju krovne kon-strukcije, kako bi se na taj nain zgrada zatitila od daljeg propadanja. to se tie potpune rekonstruk-cije Ruskog poslanstva, gradonaelnik je podsjetio da je ovaj objekat bio pred-

vien za rekonstrukciju i projektom "Beautiful Ceti-nje", a najavljeno je i skoro odravanje Donatorske konferencije za prikuplja-nje sredstava za sanaciju, ukazujui da su raspo-loenje da pomognu po-kazali i predstavnici Ruske Federacije.

Pomonica ministra kul-ture Lidija Ljesar je saoptila, da je prvobitno postojala ideja da se uradi kompletan konzervatorski projekat zdanja biveg Rus-kog poslanstva, ali da "zbog okolnosti i svih procedura

koje su tokom ljeta trajale, nije bilo prostora da se u to ue. Onda smo odluili da uemo u hitne sanacione radove i da se uradi par-cijalni konzervatorski pro-jekat, koji podrazumijeva sanaciju krovne konstruk-cije i krova". Ona je na-glasila da e taj projekat biti raen uz punu sara-

dnju sa Upravom za zatitu kulturnih dobara i na os-novu izdatih konzervator-skih uslova koji su ve pri-premljeni.

Dekan Fakulteta Likov-nih umjetnosti Nenad oki, kazao je da se poetak studijske godine oekuje prvog oktobra, te da e FLU i dalje raditi na Cetinju u punom sastavu i po standardima na kakve je ova renomirana institucija navikla. On je naglasio da je reenje za privremeni smjetaj FLU, do zavretka izgradnje Univerzitetskog

kompleksa umjetnikih akademija, biva Upravna zgrada Oboda, te da za to postoji i saglasnost Vlade Crne Gore.

Zgrada, o kojoj je govorio Dekan FLU, nalazi se u ne-posrednoj blizini Ministar-stva kulture, a prvobitno je bila namijenjena za smjetaj Centra za konzer-

vaciju i arheologiju, kao i Upravu za zatitu kultur-nih dobara. Ministrstvo kulture je ve bilo uradilo projekat, obezbijeena su i sredstva, a zavretak ra-dova se oekivao do kraja 2012. godine.

Krajem septembra 2012. godine, lokalna uprava Ce-tinja je dodijelila novanu pomo u ukupnom iznosu od 18.000 eura, studentima Fakulteta likovnih umjet-nosti, iji su radovi stradali u poaru. Shodno odluci Komisije za koordinaciju aktivnosti na sanaciji

biveg Ruskog poslanstva, 22 studenta, dobila su ova novana sredstva, koja ka-ko je reeno predstavljaju vid podrke i motivacije uoi predstojee studijske godine. Na maloj sveano-sti, koja je tim povodom upriliena na Cetinju, stu-dentima je predoena i in-formacija da radovi na gra-

dnji Univerzitetskog kom-pleksa teku dinaminije nego to je planirano, te da iz tog razloga postoji mo-gunost da prva faza gra-dnje bude okonana i prije predvienog roka. Gradska uprava je pored sredstava podijeljenih studentima, uloila i 32.000 eura u adaptaciju prostora Teleko-ma na Cetinju, u kojem e privremeno djelovati dva odsijeka Fakulteta likovnih umjetnosti. Prisutne je pozdravio i dekan FLU Ne-nad oki, koji je u ime te visoko obrazovne institu-

cije zahvalio Prijestonici Cetinje na podrci.

To je bila poslednja javno zabiljeena aktivnost Ko-misije za koordinaciju po-slova na brzoj i efikasnoj sanaciji biveg Ruskog po-slanstva. Sa druge strane, u itav postupak aktivno se ukljuila Vlada Crne Gore.

(Nastavlja se)

40

www.vilesti.me

1961 ZBOG SVOJIH ARHITEKTONSKIH, UM-JETNINIH I ISTORIJSKIH VRIJEDNOSTI ZGRADA NEKADANJEG RUSKOG SLANSTVA PROGLAENA ZA NACIO-

ffi NALNI SPOMENIK, REENJEM ZAVODA ZA ZATITU SPOMENIKA KULTURE CG

2 1 2 U OBILNIM PADAVINAMA TOKOM OKTO- BRA I NOVEMBRA, A PRIJE POSTAVUANJA PRIVREMENE KROVNE KONSTRUKCIJE, NEPOVRATNO SU STRADALI ENTERIJER,

ell INSTALACIJE I KOMPLETNI UNUTRANJI SADRAJI RUSKOG POSLANSTVA

RUSKO POSLANSTVO (2012-2014)

Protestni skup gradana Cetinja

Zdanje nakon to su vatra i voda uinili svoje

PREDRAG MALBAA

Naime, prema Izvjetaju o realizaciji kapitalnog budeta, za 2012. godinu, Vlada je svojim zakljukom broj 06-2586/2 od 21. de-cembra 2012. godine, odo-brila plaeanje sredstava u iznosu od 100.000 eura, Prijestonici Cetinje za hit-ne sanacione radove na zgradi biveg Ruskog po-slanstva na Cetinju, usljed poara u junu 2012. go-dine.

U ovom dijelu aktivnosti koje se tiu sanacije spo-menika kulture, postavlja-nje privremene krovne konstrukcije na Ruskom poslanstvu zapoeto je 6. decembra 2012. godine, a radovi su okonani za ne-punih mjesec dana. Tokom prve faze radova uklonjena je originalna krovna kon-strukcija koja je stradala u poaru, a zatim je usli-jedilo postavljanje krovne platforme privremenog ka-raktera. Postavljanje pri-vremene krovne konstruk-cije, do poetka sanacije objekta koja je bila pla-nirana za 2013. godinu, smatrala se nephodnom kako bi se sprijeilo dalje propadanje biveg Ruskog poslanstva tokom zimskog perioda. Radovi su reali-zovani sredstvima Prijes-tonice Cetinje i Ministar-stva kulture Crne Gore.

Na alost tokom jesenjih mjeseci, a prije postavlja-nja privremene krovne konstrukcije, enterijer, in-stalacije i kompletni unu-tranji sadraji nepovratno su stradali u obilnim pa-davinama. Naime, na Ce-tinju je prema podacima Hidrometeorolokog i seiz-molokog zavoda Crne Go-re, u periodu septembar, oktobar i novembar 2012. godine, palo ukupno 1252 litra padavina po metru kvadratnom, to je znaaj-no vie od inae visokog prosjeka, koji za ova tri mjeseca u posljednjih 30 godina iznosi 1031. litar kie po metru kvadrat-nom.

Godinu dana, nakon to je u poaru stradala zgrada

Danas, dvije godine nakon poara u zgradi biveg Ruskog poslanstva, razlozi njegovog izbijanja, jo uvijek nijesu poznati. Zgrada, pomoni objekti i dvorite, preputeni su zubu vremena ubrzanom propadanju

biveg Ruskog poslanstva, organizovano je protestno okupljanje graana Ceti-nja, koji su od nadlenih institucija traili da pre-duzmu konkretne radnje i mjere u cilju sanacije ovog

kulturno istorij skog spo-menika u centru grada. Na skupu koji je protekao mir-no i bez incidenata, svoj protest je iskazalo ukupno 5 (pet) stanovnika Cetinja, koji su kako je saoptio organizator skupa gospo-din Bajko Stanojevi, odluili da simbolino pri-loe po jedan euro na do-natorski raun, koji je prole godine otvoren za prikupljanje sredstava za rekonstrukciju ovog zda-nja. Stanojevi je naglasio da privremeni krov dodat-no rui ovaj spomenik kul-ture i predloio nadleni-ma da mjeseni prihod od takse "euro po euro" uplate

za njegovu sanaciju. Uko-liko nadleni organi ne iz-nau nain za sanaciju, odrivu namjenu i obe-zbjeenje statusa kultur-nog dobra za objekat Rus-kog poslanstva, uesnici

skupa nijesu iskijuili mo-gunost ponovnih protes-ta.

Na stavove izneene to-kom protesnog okupljanja, nijesu reagovali ni iz Uni-verziteta Crne Gore kao vlasnika ovog spomenika kulture, ali ni predstavnici tada aktuelnog korisnika Fakulteta likovnih umjet-nosti.

U cilju snaenja projekta "Cetinje grad kulture", ali i trajnog rjeavanja smjetajnih kapaciteta Mi- nistarstva vanjskih poslo- va i evropskih integracija, ovo je Ministarstvo poet-kom ljeta 2013. godine, u saradnji sa Prijestonicom

Gaenje poara 14. juna 2012.

Cetinje i Direkcijom javnih radova pokrenulo inicija-tivu za rekonstrukciju zgrade biveg Ruskog po-slanstva na Cetinju. Di-rekcija javnih radova je na zahtjev ovog Ministarstva,

a na osnovu projektne do-kumentacije postojeeg stanja objekta iz 1987. go-dine, uradila prostornu analizu Ruskog poslanstva na Cetinju.

Prilikom izrade analize, Direkcija se vodila inje-nicom da se radi o objektu sa spomenikim svojstvi-ma i da je konzervatorskim uslovima izdatim od stra-ne Uprave za zatitu kul-turnih dobara Crne Gore, propisano da je rekon-strukcijom objekta neop- hodno ouvati sve arhi- tektonske elemente graevine, kao i da se unu-tranji raspored i dispo-zicija prostorija ne smiju

mijenjati. S tim u vezi, Ministar-

stvo vanjskih poslova i evropskih integracija je pripremilo i posebnu In-formaciju, u kojoj se na-glaava, da bi rekonstruk-

cijom Ruskog poslanstva, ovo Ministarstvo dobilo re-prezentativni objekat koji odgovara ulozi i znaaju, koju svaka institucija vanj-skih poslova uiva u svoj dravi. Pored adekvatnog rjeavanja smjetaja zapo-slenih, u potpunosti bi bio rijeen problem protoko-larnih i ceremonijalnih ak-tivnosti ministra i ostalih zvaninika ministarstva. Uraena prostorna analiza Ruskog poslanstva poka-zala je da bi rapoloivi kapaciteti ornoguali smjetaj oko 140 slube-nika, to je u skladu sa potrebama Ministarstva u narednom periodu. Orijen-

taciona vrijednost rekon-strukcije objekta sa opre-manjem potrebnih sa-draja iznosila bi prema procjenama oko 1,7 milio-na eura.

(Nastavlja se)

ARHIV

41

ZBOG POARA KOJI JE 14. 6. 2012. GO-DINE, ZAHVATIO ZGRADU BIVEG RUS-KOG POSLANSTVA, TETA I NASTALIH POSLJEDICA, NI JEDNA USTANOVA ILI P0-

111 JEDINAC NIJESU PREUZELI ILI SNOSILI BI-LO KAKVU VRSTU ODGOVORNOSTI

1961 ZBOG SVOJIH ARHITEKTONSKIH, UM-JETNIKIH I ISTORIJSKIH VRIJEDNOSTI ZGRADA NEKADANJEG RUSKOG SLANSTVA PROGLAENA ZA NACIO- ffi NALNI SPOMENIK, REENJEM ZAVODA ZA ZATITU SPOMENIKA KULTURE

6 2 1 RUSKO POSLANSTVO (2012-2014)

Kad kvadrati NARASTU

PUTA Stanje nakon poara i obitnih kia 2012. godine

PREDRAG MALBAA

Odreenu zabunu u ori-jentacionoj procjeni po-trebnih sredstava za re-konstrukciju i prenamje-nu, unosi podatak, da se do ove sume, dolo aprok-simativnom procjenom od potrebnih 850 eura za sa-naciju kvadratnog metra, odnosno 1.738.000 eura, za 2045 kvadratnih metara, koje treba rekonstruisati.

Ovaj podatak izneen u Informaciji MVPEI je u suprotnosti sa poacima, koje je na svom sajtu za ovaj objekat iznijela Upra-va za nekretnine Crne Go-re. Naime, parcela 3718 na katastarskoj optini Ceti-nje I, zgrada biveg Ruskog poslanstva je evidentirana, kao objekat ukupne po-vrine od 518 m2, pa bi prema primjenjenoj raunici, od 850 eura, po jednom metru kvadrat-nom, rekonstrukcija objek-ta trebala da iznosi oko 450.000 eura, to je proc-jena koju je ranije iznio gradonaelnik Cetinja, Aleksandar Bogdanovi.

Prema podacima Uprave za nekretnine, pored glav-ne zgrade, kompleks sainjavaju i dvije straar-ske kuice iz vremena gra-dnje 1903. godine i jedan pomoni objekat iz 1985. godine, ukupne povrine 133. kvadrata (koji nijesu stradali u poaru) i dvo-rite ukupne slobodne po-vrine oko dvije hiljade metara kvadratnih.

Kako god u informaciji se navodi da bi se dio sredstava za rekonstruk-ciju Ruskog poslanstva, a na osnovu razgovora sa predstavnicima Optine Cetinje, obezbijedio i iz projekta "Beautiful Ceti-nje", koji Cetinjska optina realizuje sa Kancelarijom UN programa za razvoj (UNDP), a koji podrazu-mijeva rekonstrukciju ob-jekata u istorijskom jezgru grada.

Pitanje sanacije zgrade biveg Ruskog poslanstva na Cetinju, ponovo se nalo na dnevnom redu Vlade Crne Gore u sep-

Danas, dvije godine nakon poara u zgradi biveg Ruskog poslanstva, razlozi njegovog izbijanja, jo uvijek nijesu poznati. Zgrada, pomoni objekti i dvorite, preputeni su zubu vremena ubrzanom propadanju

tembru 2013. godine, u ok-viru razmatranja Informa-cije o pitanju rjeavanja smjetaja Ministarstva vanjskih poslova i evrop-skih integracija. S tim u vezi, Vlada je zaduila MVPEI da sa Univerzite-tom Crne Gore pokrene

proceduru prenosa vlas-nitva nad objektom Rus-kog poslanstva na Cetinju, za potrebe ovog Ministar-stva.

Vlada je takoe zaduila Direkciju javnih radova da koordinira operativnim ti-mom koji e raditi na izradi projektnog zadatka za sanaciju zgrade biveg Ruskog poslanstva, a u sastav operativnog tima su uli predstavnici MVPEI, Uprave za zatitu kultur-nih dobara i Centra za konzervaciju i arheologiju Crne Gore. Vlada je do-datno zaduila Centar za konzervaciju i arheologiju, da pristupi izradi konzer-

vatorskog projekta restau-racije predmetnog objekta i Ministarstvo finansija, da u okviru kapitalnog budeta preusmjeri sred-stva u budet Direkcije javnih radova u iznosu od 40.000 eura, za potrebe izrade glavnog projekta.

Sa ovom sumom, iznos prikupljenih i izdvojenih javnih sredstava za sana-ciju Ruskog poslanstva na Cetinju, uveliko je pre-maio cifru od 200.000 eu-ra, ne raunajui pomo koja je stigla sa drugih donatorskih adresa.

Poetkom oktobra 2013. godine, ipak je suprotno odlukama Vlade, od 28. juna 2012. godine, odlueno da se Uprava za zatitu kulturnih dobara i Centar za konzervaciju i arheologiju, presele u svo-je nove prostorije koje se nalaze u staroj Upravnoj zgradi "Oboda", u nepo-srednoj blizini Ministar-

stva kulture. Do izgradnje Univerzi-

tetskog centra, Fakultet kovnih umjetnosti dobio je na korienje zgradu biveg Austrougarskog po-slanstva u kojoj je preko 30 godina, bio smjeten Zavod za zatitu spomenika kul-

ture, odnosno do skoro Uprava za zatitu kultur-nih dobara i Centar za konzervaciju i arheologi-ju.

Zgrada Austrougarskog poslanstva je u vlasnitvu Optine Cetinje, a zbog svojih arhitektonskih i is-torijskih vrijednosti, 6. fe-bruara 1960. godine, pro-glaena je za spomenik kulture, reenjem Zavoda za zatitu spomenika kul-ture Crne Gore, broj 03-76/1. godine.

Pravna akta koja bi tre-balo da reguliu odnos iz-meu vlasnika zgrade Aus-trougarskog poslanstva i novog korisnika, odnosno

ugovor o korienju ob-jekta sa spomenikim svoj-stvima izmeu Optine Ce-tinje i Fakulteta Likovnih Umjetnosti, autoru ovog teksta nijesu poznata.

Danas, dvije godine na-kon poara u zgradi biveg Ruskog poslanstva, razlozi

njegovog izbijanja, jo uvi-jek nijesu poznati. Zgrada, pomoni objekti i dvorite, preputeni su zubu vre-mena i ubrzanom propa-danju. Objekat je i dalje u vlasnitvu Univerziteta Cr-ne Gore, a njegova sanacija i rekonstrukcija, sada su u nadlenosti MVPEI, Centra za konzervaciju i arheo-logiju i Direkcije za javne

radove. Revalorizacija zgrade Ruskog poslanstva, kao spomenika kulture ut-vrenog po starim pro-pisima i njen pravni tran-sfer u kulturno dobro jo nijesu zavreni.

Zbog poara koji je 14. juna 2012. godine, zahvatio

r. -

zgradu biveg Ruskog po-slanstva, teta i nastalih posljedica koje je ovaj do-gaaj prouzrokovao, ni je-dna ustanova ili pojedinac nijesu preuzeli ili snosili bilo kakvu vrstu odgovor-nosti.

(Kraj)

Detalj na nekadanjem Ruskom postanstrvu Zgrada nekadanjeg Ruskog poslanstva

Page 1Page 2Page 3Page 4Page 5Page 6