Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA” · 10 11 Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA” Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA” Zhvendosja ne Tualet Per shume individe nje

Manuali i Karriges me rrota

“MIRËSIA”Një udhëzues për të përdorur më mirë karrigen tuaj

Korrik 2006

Manuali i Karriges me rrota

“MIRËSIA”Një udhëzues për të përdorur më mirë karrigen tuaj

Karrigia me rrota

MIRESIAeshte e stilit AKTIV

dhe mund t’iu ndihmoje te beninje jete me te PAVARUR

Ky eshte nje manual qe mund t’iu ndihmoje ju te perdorni me mirekarrigen tuaj te re.Ketu do te gjeni informacion mbi:

• Si te mbani nje qendrim me te mire ne karrigen me rrota – dhe se sinje ulje e mire mund t’iu ndihmoje.

• Si te shtyni vete karrigen tuaj, ose ne rast se nuk jeni ne gjendje t’ashtyni vete, si te tjeret mund t’iu shtyjne

• Si te kujdeseni per karrigen tuaj, ne menyre qe ajo te vazhdoje tepunoje me mire per ju.

Ky botim u bë i mundur me mbështetjen e popullit amerikan nëpërmjetAgjensisë së Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID).

Informacioni i përfshirë në këtë botim, është përgatitur nga FSHDPAKdhe nuk shpreh domosdoshmërisht pikpamjet e USAID.

5

Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA”

6 7

Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA” Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA”

Organet tuaja te brendeshme mundte funksionojne me lirshem.

Duke u ulur drejt ju mund te arrinisendet me lehte dhe jeni ne nje

pozicion shume te mire per teshtyre karrigen tuaj.

Duke u ulur drejt shtylla juajkurrizore vendoset ne nje pozicion

te drejte dhe te ekuilibruar mbilegenin tuaj duke qene ne nje

pozicion te tille muskujt tuaj nuk dote sforcohen per t’iu mbajtur drejt

dhe ju do te keni me shume energjiper te bere gjerat qe desheroni.

Ulja – Nje ulje e rende ju lodhdhe eshte e demshme per shendetin tuaj

Ulja e renduar pengon levizjet tuaja dhe shtytjen e karrigesZemra, mushkerite dhe stomaku juaj kane nevoje per hapsire qe tepunojne.Nje pozicion i perkulur mund t’iu shkaktoje probleme mefrymemarrjen, tretjen dhe qarkullimin e gjakut.

Te ulesh rende nekarrige krijon presionne pjesen e dobesuar

te bazes se shtyllestuaj.

Kjo lekure nuk eshtebere per te mbajtur

peshen e te gjithetrupit tuaj mund te

cahet dhe te happenplage nga shtypja.

Nese do tembani kyçin ekembes ne ketepozicion, ai do tebllokohet.

Nese ulesh me mire do te ndjehesh me mire

Kur jeni ulur drejt dhe ne pozicion te gatshem, ndjeheni gati perveprim!!! Pozicioni juaj do t’iu thote njerezve te tjere qe ju jeni gati teangazhoheni ne ate qe po ndodh!

Pesha e trupit tuaj eshteshperndare mbi ndenjese,mbajteset e kembeve, mbeshtetsene kurrizit, pra ju jeni pak terrezikuar nga shtypja.Mos harroni rregjistrimin embajteses se kembeve.

8 9


Si te uleni dhe te ngriheni nga karrigia e juaj

Shumica e njerezve mund te mesojne vete se si te ulen dhe tengrihen nga karrigia. Nganjehere kjo mund te kerkoje praktike dhedo te duket pak e veshtire ne fillim megjithate: Te jeni te pavarurnga te tjeret do t’iu beje te ndiheni mire

Kur merrni fillimisht karrigen tuaj, praktikoni uljen dhe ngritjen ngakarrigia ne vende te tjera p.sh. mga shtrati juaj,nga tualeti, ngadivani, bile dhe nga dyshemeja! Ne qoftese keni nevoje per ndihme ,praktikoni me ndihmesin tuaj ne menyre qe ju te dy te mesoni sebashku se si te punoni per te nderruar pozicionet me lehtesi.

Kur levizni nga karrigia eshte mire te mbani mend:

• Eshte nje ide e mire te keni dike afer kur praktikoni zhvendosjet .

• Gjithmone perdorni frenat e rrotave per te qene te sigurt.

• Praktikoni ngritjen dhe jo zvarritjen e trupit ne menyre qe temos demtoni lekuren. Kjo eshte shume e rendesishme nese ju keninje demtim te shtylles kurrizore dhe si pasoje nuk mund t’i ndjenidemtimet e lekures suaj.

• Nese keni nevoje per ndihme mbani mend qe ju jeni personi qe kagjithshka nen kontroll dhe vetem ju mund t’i shpjegoni ndihmesitse si desheroni te ndihmoheni.

• Kur te zhvendoseni, sigurohuni qe karrigen ta mbani gjithmoneprane vetes ne menyre qe ta arrini sa here te keni nevoje. Nuk kame te keqe se sa te mbeteni i bllokuar pa karrigen tuaj dhe tedetyroheni te therrisni dike tjeter per t’ua sjelle prane.

Zhvendosjet - nga karrigia ne shtrat

1. Lironi viden

2. Hiqni mbajtesen e baltes, eshte me e lehte per te levizur

3. Pasi keni afruar karrigen prane shtratit, vendoseni ate ne frena

4. Vendosni kembet mbi dysheme

5. Zhvendosni trupin tuaj perpara, gjithmone duke u zhvendosurdhe jo me zvarritje

6. Ngrihuni dhe me lekundje zhvendosuni mbi shtrat. Fillimishtpraktikoni se cili nga krahet eshte me i fuqishem per te mbajturpeshen e trupit tuaj.

10 11


Zhvendosja ne Tualet

Per shume individe nje mbajtese anash tualetit ndihmon shume.

1. Vendosni karrigen tuaj ne nje kend prane tualetit.

Zhvendosja ne vaske

2. Vendosni kembet tuaja mbi dysheme dhe ngrihuniperpara mbi karrige

3. Vendosni njeren dore mbi tualet ose mbajtese dhetjetren mbi karrige.

4. Ngrihuni dhe zhvendosuni.

5. Pastaj mbeshtetuni mire me tedyja duart ne te dyja anet e vaskes

6. Ngrihuni mbi te dyja duart dhefutuni ngadale ne vaske.

1. Vendosni karrigen tuaj ne frena nenje kend te vogel me vasken dhekontrolloni temperaturen e ujit.

2. Ngrihuni perpara ne karrige

3. Vendosni kembet mbi vaske (nedrejtim te tapes ).

4. Futni te duìyja kembet ne vaske.

12 13


Mos u ulni mbi tape.Ajo ju hap plage

Zhvendosja nga vaska

1. Futuni me kujdes ne vaske

2. Zbrazni ujin e vaskes.

3. Ngrihuni mbi anen e vaskes me duar sine figure

1. Silleni doren qe eshte me larg ne anan e afert tevaskes ngjitur me trupin tuaj, duke perdorurduart per t’u ekuilibruar

3. Nxirrni kembet jashte vaskes.

2. Zhvendosu me shume kujdes ngavaska ne karrige, duke mbajtur njeren

dore ne vaske dhe tjetren ne karrige.Kujdes nga ferkimi me pjesen e

perparme te rrotes ose te frenave.

4. Vendosni shputat mbimbajteset e kembeve.

14 15


Zhvendosja per ne dysheme

1.Karrigia duhet te jete ne frena si nefigure

2.Shtyhuni perpara ne ndenjesen e karrigetuaj. Vendosni kembet tuaja mbi dysheme

perpara mbajteses se kembeve. Duke umbajtur ne skeletin e karriges si ne figure.

3. Zhvendosni gjithnje peshen tuaj medoren e djathte mbi dysheme.

4. Ngrihuni ne drejtim te dores se djathtedhe uleni trupin mbi dysheme.

Zhvendosja nga dyshemeja per ne karrige

1.Mbeshtetuni mire tek ana esiperme e skeletit te karrigesme doren e majte dhevendosni doren e djathte mbidysheme anash ijes.

2. Shtyhu me doren e djathtedhe terhiqu me te majten.

3. Me lekundje, zhvendosnivithet mbi karrige.Per te arritur kete ju keninevoje per te forcuar krahettuaj. Me praktike dhe mekembengulje shume njerezmund te arrijne ta bejne.Mund te kerkoni edhendihmen e shoqeruesit tuaj.

16 17


Levizshmeria

Para se gjithash rregjistro karrigen per nje qendrim sa me terehatshem

Rregullo lartesine e mbajteses se kembeve duke e rregjistruar lartose poshte me qellim qe gjuri te rrije lirshem ne karrige.

Ne se keni nevoje per ndihmes rregjistroni lartesine e mbajteses sekraheve per personin qe ju shoqeron.

Gjate qendrimit ne shtepi nuk duhet te perdoren mbajteset e baltes.Ato perdoren vetem ne rruge. Pa ato rekomandohet nje levizshmerime e mire nga karrigia ne divan, krevat, kolltuk etj.

Rregjistroni me shume kujdes pozicionin e aksit te gomave tepasme. Sa me aktiv te jeni , aq me mire do ta perdorni karrigen tuaj.Per kete lironi 4 vidat e fashetave dhe spostoni aksin kryesor meperpara.Tani karrigia juaj eshte me e lehte. Nese nuk e beni dot vete kerkonindihme ne punishte. Tani mund te levizni me lirshem.

Nese doni te levizni me shpejt me karrigen tuaj paraqituni nepunishte. Kendi i inklinimit te gomave te pasme duhet te rritet.

Pas ketyre rregjistrimeve karrigia juaj duhet te jete krejt tjeter. Taniate mund ta perdoresh edhe si karrige sportive.

Liroje ose shtrengoje shpinoren ne varesi te aktivitetit qe do tekryeni.

Zhvendosja ne nje makine

1. Vendosni karrigen tuaj pranemakines dhe vendosni frenat.

3. Vendosni kemben tuaj ne makine.

Zhvendosni me ndihmen e duarve, kemben tjeter ne makine. Ne se ndenjesja e makineseshte e forte ju mund te perdorni jastekun tuaj, per tu siguruar qe lekura juaj nuk demtohet

4. Ngrihuni dhe me lekundjezhvendosuni mbi ndenjesen e makines

2. Vendosni doren tuaj me te afertmbi ndenjesen e karriges, dukembajtur doren tjeter mbi karrige.

18 19


SHPEJTONI

Si te levizesh karrigen tende

• Te shtysh ne menyre efikase• Kur ju jeni ulur drejt ne karrige krahet tuaj duhet te varen ne

drejtim te qendres se rrotes.• Majat e gishtave duhet qe pothuajse te arrijne aksin e rrotes.• Te mesosh se si te shtysh ne menyren e duhur mund t’iu kurseje

shume energji.

SHTYNI SHTYNI PUSHONI FILLONI

Perdorni karrigen me rrota ne te perpjetadhe te tatepjeta

1. Ne te perpjete perkuluniperpara perdorni shtytje teshkurtera dhe te fuqishme. Mosrrini drejt sepse humbisnishpejtesi dhe do t’iu duhet tefilloni perseri!

3. Ne se keni nevoje perpushim , vendosni karrigenne menyre anesore.

2. Ne te tatepjeta mbeshtetuniprapa kur zbrisni per te ndalur

karrigen nga ecja e teper eshpejt! Mos perdorni kurrefrenat. Frenoni me duar te

shtrenguara ne rrathet shtytes.Duke peshuar mbi rrotat e

prapme, ju do te keni njekontroll me te mire mbi

frenimin dhe kthimin.

20 21


Qendrimi ne ekuiliber mbi rrotat e prapme

Te mesosh ekuilibrin mbi rrotat e prapme eshte shume erendesishme. Ju ndihmon te jeni me te levizshem dhe te jeni me tepavarur. Ne qofte se mesoni se si do ta beni kete, ju mund te ecnimbi terren te ashper, ju mund te hipni dhe zbrisni shkalle, si dhe tezbrisni ne tatepjeta pa u munduar.

1.Shtyni rrotat e pasmeperpara per te ngritur rrotat eperparme nga toka dhetundni lehte dhe ritmikishtkarrigen mbi piken eekuilibrit. Pastaj perpiquni tambani karrigen te ndalur nepiken e ekuilibrit. Praktikoniderisa te arrini sigurine.

2.Mundohuni te kuptonipiken ne te cilen karrigia juajeshte e “ e ekuilibruar”.

Derisa te arrini sigurine, i kerkoni shoqeruesit te qendroje prapa por mos i besoni atijplotsisht ju keni nevoje te mbeshteteni mbi veten tuaj ne menyre qe te zhvilloni aftesistetuaja. Perdorni fillimisht hekurat opsional per te mmos rene nga pas. Rregjistronimbajteset e kraheve per lartesine qe i duhet shoqeruesit tuaj.Tani, me rrotat e pasme ne piken e ekuilibrit perpiquni te levizni karrigen perpara prapadhe rreth e rrotull. Me e rendesishmja sigurohuni qe mund ta mbani karrigen te ndaluar!

Ne qofte se ndjeni se po bini prapa…

1. Terhiqni rrotat shpejt prapa dhe perkuluni perpara.2. Zhvendosni njeren dore prapa per cdo lloj te papritur.

3. Rrotat e perparme do te ulen menjehere.

22 23


Ne rast se jeni shtyre teper prapa…

Ne keto raste perpiquni qe teperkuleni prapa karriges dhevendosni nje dore mbidysheme pas jush per tezbutur renien tuaj. Perpiqunite mbani berrylin tuaj pak teperkulur ne menyre qe teamortizoje nje pjese tegoditjes.Mbani gjithmone hekura perte mos rene nga pas.

Ngjitja dhe zbritja e shkalleve te vogla

Me tekniken e duhur , ju mund te mesoni se si te zbrisni dhe tengjisni trotuare dhe shkalle te vogla duke u bere me te pavarur.Si mund te veproni…

1. Praktikoni mgritjen e rrotave te perparme duke ecur.

2. Koha kur ngrini rrotat e perparme eshte shume e rendesishme ,praktika con ne perfeksion. Ecni perpara ( jo shume ngadale). Ngrinirrotat e vogla ne momentin qe ju po arrini shkallen . Sapo rrotat teulen mbi toke, perkuluni perpara dhe shtyni rrotat e prapme per t’ingritur mbi shkalle.

24 25


• Per te zbritur nga nje shkalle e ulet… ngrihuni mbi rrotat e prapme dhe afroni karrigenderi ne buze te shkalles. Mbani mend piken e ekuilibrit mbi rrotat e pasme.• Ne qofte se ka me shume se nje shkalle ju duhet te zbrisni shkallet nje nga nje , duke ruajturkontrollin cdo here qe zbrisni. Kur uleni ne nje shkalle me poshte, terhiqni rrotat prapa per tevendosur karrigen ne pozicion te qendrueshem duke mbeshtetur rrotat e prapme ne pjesene prapme te shkalles.Kujdes kur zbrisni neper shkalle , shume force ne te shtyre mund te jete errezikshme.

Si te ngjiteni dhe te zbrisni neper shkalle

Mbani mend ju jeni personi qe perdorni karrigen me rrota, pra jeniju ai qe i shpjegoni ndihmesit tuaj se si duhet t’iu ndihmoje.

Ngrini karrigen mbi rrotat e pasmesiper shkalleve. Kerkojini ndihmesittuaj qe te leshoje karrigen poshte neshkallen tjeter nje pas nje, duke evendosur karrigen mbi cdo shkalle.Mbajeni karrigen drejt mos zbrisni nekend.Nxiteni ndihmen tuaj te mbaje kurrizindrejt si dhe te perkuli gjunjet dhemesin e tij.Nese ndjeheni i pasigurt heren e pareqe e provoni kete ushtrim, i kerkoni njepersoni te dyte qe te qendroje parakarrige tuaj, duke e mbajtur teqendrueshme me nje dore mbimbajtesen e kembeve.

Mbeshtetni karrigen tuaj mbrapsht neshkallen e fundit. Kerkojini ndihmesittuaj te vendose ne piken e ekuilibritdhe te terheqe lart shkalle pas shkalle.Ju mund ta ndihmoni ate duke shtyrerrotat prapa ne kohen qe ndihmesiterheq lart. Gjithmone inkurajonindihmesin tuaj te mbaje kurrizin drejt.

26 27


Mirembajtja

Si te kujdesemi per karrigen tuaj me rrota

Karrigia me rrota e stilit aktiv “ MIRESIA” do t’iu sherbeje juve perpese vjet. Nderkohe qe afati i garancise eshte vetem nje vit. Ky faktmjafton per te treguar qe kujdesi juaj per te, si mjeti me idomosdoshem , duhet te jete i madh.

Mirembajtja parandaluese

• Karrigen tuaj nuk jeni te detyruar ta perdorni ne dite me diell dhejo me shi. Ne asfalt dhe ne vende me pluhur, prandaj:

1. Thani karrigen tuaj nese laget per te menjanuar ndryshkjen.2. Vajosni kohe pas kohe akset e rrotave, pirunjte e gomave te

para , pasi ato jane pjese te cilat mund te bllokohen

Pjeset e karriges me rrota jane:

Veshtrojeni me kujdes karrigen tuaj ne menyre qe te mesoni se sieshte montuar dhe ndertuar ajo.

Dorezat shtytese Rrathet shtytes

Shpinorja

Mbrojtese ngabalta

Jastek sfungjeri

Frenat

Skeleti

Rrip mbajtes perkembet

Mbani gjithmone me vete veglat e domosdoshme per karrigen tuaj.Vetem kjo ju siguron pavaresi te plote.

Mbeshtetesja ekembeve

Rrotate perparme

Mbeshtetesja elevizeshme e aksit

Aksi me suste ilirueshem

Telat e rrotave

Gomat e pasme

Piruni i rrotave teperparme

28 29


Shtrengojini telat. Ata nuk duhet te jene te leshuar. Ne qofte se janete leshuar i shtrengoni ose cojini rrotat tek biciklisti. Mbanigjithmone me vete nje cante ku te vendosni veglat me tedomosdoshme per mirembajtjen e karriges tuaj. Mund te ndodheqe njera nga gomat e pasme te shpohet. Kerkoni per kete ndihmene shoqeruesit tuaj ( nese keni), por kete riparim ju mund ta benigjithmone vete , duke mos kerkuar ndihme nga te tjeret.Mbajini gomat te fryra!

Disa pjese kane nevoje per nje vemendje te vecante

Ne qofte se tapiceria eshte e demtuar, riparojeni menjehere. Njetapiceri e leshuar mund te shkaktoje presion mbi kurriz, gje qemund te coje ne plage mbi lekuren qe nuk ka ndjeshmeri.Kontrolloni bazen e ndenjeses dhe shpinoren. Mbajeni copen teshtrenguar

Pjeset e levizshme te karriges me rrota kane nje rendesi te vecante.Ato duhet te rrotullohen lirshem dhe pa bllokime , per kete nukmjafton vetem vajisja, por duhet edhe t’i kontrolloni ato mevemendje. Kur akset apo kushinetat jane te demtuara, nese mundninderrojini vete ato, nese ju shkoni ne punishte.

30

Palosja dhe pergatitja e karrigesper udhetim ose paketim

Sa here qe do t’iu duhet te udhetoni duhet te dini te palosni nemenyren me te mire te mundeshme. Per kete:1. Hiqni jastekun2. Lironi vidat e pasme te mbrojtesve nga balta dhe hiqini ato duke i vendosur mbi jastek.3. Hiqni gomat e pasme duke mbajtur te shtypur akset me suste.4. Terhiqni lart perin e lidhur tek siguresat dhe palosni shpinoren e karriges.

Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA”

Fondacioni Shqiptar për të Drejtat e Personave me Aftësi të KufizuarAdresa: Rruga: “Mujo Ulqinaku” , Nr.26 Tiranë

Tel.Fax: ++355 4 266892E-mail: [email protected]

www.adrf.org.al

Documents

Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA” · 10 11 Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA” Manuali i Karriges me rrota “MIRËSIA” Zhvendosja ne Tualet Per shume individe nje