Manuelni mišićni test

Manuelni mišićni test je subjektivna metoda mjerenja mišićne snage. Nekada je bilo uobičajeno da svako sljedeće mjerenje vrši isti terapeut ali se pokazalo da ako više ispitivača uradi test da se na osnovu njihovih mjerenja može naći prosječna vrijednost, čime se test objektivizira. U novije doba manuelni mišićni test je poslužio Američkoj asocijaciji za povrede kičmene moždine da ovaj test upotrijebe za Neurološku klasifikaciju povreda kičmene moždine (ASIA kriteriji) koja se u svijetu koristi od 1994 godine. Prema manuelnom mišićnom testu ocjene za mišićnu snagu su od 0 do 5.

Ocjena 0

- nema mišićne aktivnosti.

Ocjena 1

- pojavljuje se mišićna kontrakcija u tragu, što se može palpirati ili vizuelizirati i pri tome je sačuvano 10% mišićne snage.

Ocjena 2

- mišić je sposoban da savlada pun obim pokreta u zglobu kada je isključena sila zemljine teže ( u suspenziji, na kosoj ravni, u vodi) i pri tome je sačuvano 25% mišićne snage.

Ocjena 3

- mišićnom kontrakcijom je moguće savladati pun obim pokreta bez isključenja zemljine teže i sačuvano je 50% mišićne snage.

Ocjena 4

- mišićnom kontrakcijom je moguće savladati pun obim pokreta protiv sile zemljine teže i blagog otpora i pri tome je sačuvano 75% mišićne snage.

Ocjena 5

- pokazuje da mišić može savladati pun obim pokreta uz maksimalni otpor koji manuelno pruža terapeut, a to znači da mišić posjeduje 100% snage.

Prednosti manuelnog mišićnog testa su:

može se raditi i u ustanovi i kod kuće, ne iziskuje posebnu aparaturu, jednostavan je za izvođenje, ne zamara pacijenta, daje relativno objektivne podatke, pruža uvid u efekte pravilne kineziterapije ili obrnuto, što nam omogućava blagovremeno

korigovanje terapije.

Osim manuelnog mišićnog testa za mjerenje snage mišića (sinergista) koristi se dinamometrija za koju je neophodan dinamometar.

Test aktivnosti svakodnevnog života (Barthel indeks)

Test aktivnosti svakodnevnog života se vrši Barthel indeksom i njime se testiraju sljedeće aktivnosti:

aktivnosti u krevetu, aktivnosti u invalidskim kolicima, aktivnosti samozbrinjavanja, aktivnosti kretanja i penjanja.

Skor kod unošenja podataka kod Barthel indeks-a se kreće od 0 do 100. Ako je skor od 0 do 20 onda to označava potpunu ovisnost, ako je od 21 do 60 označava tešku ovisnost, od 61 do 90 umjerenu ovisnost, od 91 do 99 laku ovisnost dok 100 stepeni označava samostalnu osobu u svim aspektima svakodnevnog života. Testiranje aktivnosti svakodnevnog života se vrši pri prijemu pacijenta na hospitalizaciju i pri otpustu i služi i kao evaluacioni pokazatelj rehabilitacionog tretmana.

Mini mentalni status

Poznato je da kognitivni deficiti ometaju kvalitet života neurološkog pacijenta tokom rehabilitacije. Smetnje u memoriji, sposobnosti učenja, psihomotorici, vizuo-spacijalnim vještinama, govoru, sposobnosti rješavanja problema, mogu se znatno interferirati sa sposobnošću bolesnika da se uključi u okolinu i terapijski postupak.Mini mentalni status je "screening" test za procjenu šireg dijapazona kognitivnih funkcija. Sadrži 30 kratkih pitanja i svaki pravilan odgovor ocjenjuje se sa jednim bodom tako da ukupan skor iznosi 30 bodova. Od 24 do 30 bodova se MMS može smatrati urednim. Ako je broj bodova manji od 24 potrebna je pomoć psihologa i psihijatra zbog dalje dijagnostike kognitivnog poremećaja.

Funkcionalno mjerenje nezavisnosti (FIM)

FIM mjeri funkcionalnu nezavisnost i funkcionalnu adaptaciju (Forer, 1987). On je osnovni indikator stepena nesposobnosti. Objavljeno je dosta radova o korištenju FIM-a. FIM je dobar indikator odgovornosti prema pacijentu - njege, ali postoji potreba za daljim ispitivanjem (Dodds, 1993). Vezu između oštećenja i fizičke onesposobljenosti mjereno FIM-om, istraživao je A. Heinemann (1993) i konstatovao da rezultati njegovog istraživanja omogućuju kliničarima da planiraju trošak tretmana pod uslovom da se pravilno mjeri nesposobnost. Potreba za rehabilitacijom i procjena rehabilitacije pacijenata nakon ICV-a se može ispitati upotrebom FIM-a (Oczhowski,1993).

FIM-om se ispituje 18 funkcija, a za svaku od njih su ocjene od 1 do 7 tako da se ukupni skor može kretati u rasponu od 18 do 126.

Ocjene pojedinih aktivnosti su date u sedmostepenoj skali:

Ocjena 7 -potpuna nezavisnostOcjena 6 - modifikovana nezavisnost Ocjena 5 - modifikovana zavisnost (nadgledanje bez fizičkog kontakta) Ocjena 4 - modifikovana zavisnost (asistiranje uz minimalni kontakt, učešće pacijenta= 75% i više)Ocjena 3 - umjerena pomoć ( učešće pacijenta = 50% do 75%) Ocjena 2 - maksimalna asistencija (učešće pacijenta =25% do 50%)Ocjena 1 - potpuna zavisnost pacijenta (učešće pacijenta = 0% do 25%)

FIM se radi timski po prijemu pacijenta, u toku hospitalizacije i pri otpustu pacijenta. Na testu se i vizualno vide područja gdje je došlo do oporavka pojedinih funkcija.

Zaključak

Funkcionalno testiranje motoričkih i kognitivnih funkcija osoba nakon moždanog udara je važno fizijatrima jer je osnovni zadatak medicinske rehabilitacije da se onesposobljene osobe funkcionalno osposobe za samostalan život, ali je ono važno i ljekarima medicine rada da bi znali interpretirati rezultate ovih testiranja i na osnovu njih mogli procjenjivati preostalu radnu sposobnost osoba nakon moždanog udara.