MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ · YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ Bu Yönetmeliğin amacı, yapı işlerinde alınacak asgari iş

MERDİVEN VE İSKELELERDE ISG

Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ

Genel Hükümler

Yapı İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri

Kazı İşlerinde Alınacak

Güvenlik Tedbirleri

Yapı İskelelerinde ve Merdivenlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri

Yıkım İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri

Yapı İşlerinde Kullanılan Makine ve

Teçhizatta Alınacak Güvenlik Tedbirleri

YAPI İŞLERİ TÜZÜĞÜNÜN KISIMLARI

YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ Bu Yönetmeliğin amacı, yapı işlerinde alınacak asgari iş sağlığı ve güvenliği şartlarını belirlemektir. • Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331

sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm yapı işlerinin yapıldığı işyerlerinde uygulanır.

• 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 uncu maddesine dayanılarak, (2) Avrupa Birliğinin 24/6/1992 tarihli ve 92/57/EEC sayılı Konsey Direktifine paralel olarak, hazırlanmıştır.

• Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: 29.12.2012/28512

• İşlenen son değişiklik: 11.10.2013/28792

YAPI İŞLERİ

Maden ocakları hariç olmak üzere, yerüstü veya yeraltında, su üst veya su altında yapılan bina, set, baraj, yol, demiryolu, havai hat, tünel, metro ve köprü gibi bütün inşaat işlerini kapsar.

1

2

3

Çalışma şartları bakımından en riskli sektördür.

Meydana gelen kazaların %4’ü ölümle sonuçlanmaktadır.

Ölümle sonuçlanan iş kazalarının yaklaşık %30’u yapı iş kolundan meydana gelmektedir.

1– Kazı, yarma ve doldurma işleri 2– Hafriyat

3– İnşa

a) Bina b) Set, baraj

c) Yol, demiryolu, havai hat

ç) Tünel d) Metro e) Köprü

f) Çelik yapı g) İskele, liman, dalga kıran, gemi

ğ) Kanalizasyon, lağım

h) Kuyu ı) Kanal i) Duvar

j) Sıva, badana, boya işleri k) Elektrik tesisatı l) Sıhhi tesisat m) Kalorifer tesisatı n) Dülgerlik

o) Marangozluk

4– Prefabrike elemanların inşası ve sökümü

5– Montaj işleri 6– Değiştirme ve donatma

7– Tadilatlar

8– Yenileme

9– Tamir

10– Söküm 11– Yıkım

12– Restorasyon

13– Bakım, boyama ve temizleme

14– Drenaj 15– Bu ekte belirtilen işlerde kullanılan sabit ve hareketli makine ve tesisleri kullanma.

YAPI İŞLERİ LİSTESİ

YAPI İŞLERİNDE KAZA NEDENLERİ

YAPILAN ÇALIŞMALAR SÜREKLİ DEĞİŞİM GÖSTERİR.

GEÇİCİ İŞLERDİR, ÇALIŞMA SAATLERİ DÜZENSİZDİR

EĞİTİMSİZ VE VASIFSIZ İŞÇİLER ÇOK SAYIDADIR.

ÜRETİM ŞEKLİ VE KULLANILAN MALZEME ÇOK ÇEŞİTLİDİR.

Düşme

Makine

Mlz. Düşmesi

Elektrik

Diğer

%44

%14 %11

%8

%23

YAPI İŞLERİNDE KAZA NEDENLERİ

• Her işveren, yapı işlerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için, yapı işleri tüzüğünde belirtilen

koşulları yerine getirmekle yükümlüdür.

• Her işveren, yapı işlerini, fenni yeterliği bulunan kişilerin, teknik gözetimi ve sorumluluğu altında yürütmelidir.

• İşveren, bir yapı iş defterini işyerinde bulundurmakla yükümlüdür.

• Bu yapı iş defteri sorumlu kişi tarafından doldurulur ve bağlı bulunduğu çalışma müdürlüğüne her sayfasını mühürletmek suretiyle onaylatır.

YÜKSEKTE ÇALIŞMADA KORUNMA YÖNTEMLERİ

Yüksekte Çalışmada Korunma Yöntemleri Düşmeyi Durdurucu ve Önleyici Sistemler: Pasif Sistemler

• Korkuluklar

• Kapamalar

• Güvenlik ağları • İkaz bantları, bariyerler • Mobil çalışma platformları

Aktif sistemler

• Kişisel Koruyucu Sistemler

• Çalışmaların gündüz yapılması esastır. Ancak zorunluluk halinde gece

çalışmalarında iş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli aydınlatmanın yapılması gerekmektedir.

• Çalışanlara fiziki özelliklerine göre gerekli

KKD verilmelidir.

• Yapının devamı sırasında malzemeler

çalışanları tehlikeli durumlara düşürecek

şekilde istiflenmemelidir.

• Yüksekliği tabandan itibaren 3 metreden

fazla olan ve düşme veya kayma tehlikesi

bulunan yerlerde çalışanlara emniyet

kemerleri verilmesi ve bunları kullanılması zorunludur.

YAPI İŞLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• Yapı alanının çevresine ortalama 2

metre yüksekliğinde tahta perdeler

yapılmalı ve yapının bitimine kadar

bu şekilde korunmalıdır. • Kazının yapılacağı alanda daha

önceden elektrik kabloları, su ve

doğal gaz boruları gibi unsurlar

önceden araştırılmalıdır. • Kazı alanı yapı iş defteri sorumlusu

tarafından her gün en az bir defa

kontrol edilmelidir.

KAZI İŞLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• Kazı işleri toprağın dayanıklılığı ile orantılı şekli uygun bir şevle

yapılmalıdır. • Sert kaya, betonlaşmış kaya,

sert kalker, greyvak ve

konglomera gibi kendini tutabilen

zeminlerde 150 cm’den daha

derin kazılarda iksa gerektiği zaman kullanılmalıdır.

• Kuyu ve lağım gibi derin

çukurlarada çalışanlara KKD’ler ve temiz hava sağlanmalıdır.


• Kazılan toprağı dışarı taşımak için araçların kolaylıkla

girip çıkmalarını sağlayacak rampa eğimi 35 dereceden fazla olmamalıdır.

• Dinamit veya diğer patlayıcı maddelerin kullanıldığı hallerde 100 metre uzaklıktaki çevrede kavlak muayenesi yapılacaktır. Bu maddenin kullanımından

sonra en az 1 saat sonra yetkili eleman tarafından sakınca olmadığı saptanmadan kuyu, tünel, galeri ve

benzeri yerlere girilmesi yasaktır.



• Kaya kazılmasını gerektiren yer altı işlerinde, sulu delici

makinalar kullanılmalı veya tozların işçilerin sağlığına

zarar vermemesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.

YAPI İŞELERİNDE VE MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• İskelelerde alınacak güvenlik tedbirleri.

• Ahşap iskelelerde alınacak güvenlik tedbirleri.

• Çelik borulu iskelelerde alınacak güvenlik

tedbirleri.

• Asma iskelelerde alınacak güvenlik tedbirleri.

• Sıpa iskelelerde alınacak güvenlik tedbirleri.

• Betonarme kalıbı yapımı ve sökümünde

alınacak güvenlik tedbirleri.

• Merdivenlerde alınacak güvenlik tedbirleri.


İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ • Yapı iskeleleri yetkili teknik eleman ve

tecrübeli usta yönetiminde kurdurulmalı ve

sökülmelidir. • İskelelerin taşıyabileceği en çok ağırlık

levhalara yazılarak görünür bir yere

asılmalıdır. • İskelelerin üzerinde geçişleri engelleyecek

malzemeler konulmamalıdır. • Vinç ve benzeri makinaların malzeme taşıması

sırasında iskeleye etkisi göz önünde

bulundurulmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.



AHŞAP İSKELELERDE ALINACAK

GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• Ahşap iskelelerde kullanılacak kereste,

düzgün, sıkı dokulu ve sağlam olmalıdır.

• İskelelerde gerekli dayanıklılığı sağlayacak

çivi, buldoğ gibi bağlantı malzemesi

kullanılmalıdır.

• İskelelerin platform, geçit veya benzeri yerlerinde kullanılacak kalaslar, uzunluğu

doğrultusunda eksiksiz, yan yana ve

aralıksız konmalıdır.

• Kalas uçları iskele bitiminde kendi uzunluğunun 1/10’undan fazla çıktığı hallerde, o kısma geçmeyi önleyecek

koruluklar yapılmalıdır.


AHŞAP İSKELELERDE ALINACAK

GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• Tuğla duvar, taş duvar ve kaplama gibi işler için yapılan ve yük taşıyan iskelelerin

genişlikleri, 120 cm’den az ve bunların duvar

yüzüne olan uzaklıkları ise, 10 cm’den fazla

olmamalıdır.

• İskelelerde yapılacak koruluklar döşemeden itibaren en az 50 cm yükseklikte yapılmalıdır.

• İskelelerde köprü görevi görecek geçitler, 60

cm’den dar ve korkuluksuz olmamalıdır.

• İskele sökümüne de en üst kısımdan

başlanmalıdır.


ÇELİK BORULU İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• İskele yapımında başka işlerde

kullanılmış malzemeler

kullanılmamalıdır.

• Çelik borulu iskeleler, sağa ve

sola sallanmayacak şekilde yeteri

kadar çapraz borularla takviye edilmelidir.

• Düşey ve yatay borulardaki ekler

en çok 6 metrede bir yapılmalıdır.

• Boru veya madeni iskeleler statik elektriğe karşı topraklanmalıdır.


ASMA İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ • Asma iskelelerinde kullanılan makina ve

teçhizatlar yetkili teknik elemanca kullanmaya

başlamadan önce gerekli belgeler işyerinde

bulunmalıdır. • Asma iskelelerin taşıyacağı yükler yetkili teknik

eleman tarafından raporlanmalıdır. • Platform genişlikleri, sıva işlerinde 120 cm’den

az olmamalıdır. • Asma iskelelerde her metrekareye 400 kg’den

fazla yük konmamalı ve asma iskelede 4’den fazla işçi çalıştırılmamalıdır.


SIPA İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ • Sıva veya hafif işler için kullanılacak sıpa iskelelerde aşağıdaki

özellikler bulunmalıdır: -İskele genişliği 50 cm’den az, yüksekliği 120 cm’den çok, -platformların kalınlığı 5 cm’den ve genişliği 40 cm’den az olmamalıdır. • Duvar işlerinde veya 120 cm’den yüksekte yapılacak işlerde

aşağıdaki özellikler bulunmalıdır: -Genişlikleri 125 cm’den az,

-yükseklikleri 300 cm’den çok, -platform kalınlığı 5 cm’den az olmamalıdır

Yüksekte Çalışmada Korunma Yöntemleri –Aktif

Sistemler

Emniyet Kemerleri Toplu koruma tedbirlerinin düşme riskini tamamen ortadan

kaldıramadığı, uygulanmasının mümkün olmadığı, daha

büyük tehlike doğurabileceği, geçici olarak kaldırılmasının

gerektiği hallerde, yapılan işlerin özelliğine uygun bağlantı noktaları veya yaşam hatları oluşturularak tam vücut kemer

sistemleri veya benzeri güvenlik sistemlerinin kullanılması sağlanır. Çalışanlara bu sistemlerle beraber yapılan işe ve

standartlara uygun bağlantı halatları, kancalar, makaralar,

halkalar ve benzeri bağlantı tertibatları; gerekli hallerde iniş ve çıkış ekipmanları, enerji sönümleyici aparatlar, yatay ve dikey

yaşam hatlarına bağlantıyı sağlayan halat tutucular ve benzeri

donanımlar verilerek kullanımı sağlanır.

YATAY YAŞAM HATTI


BETONARME KALIBI YAPIMI VE SÖKÜMÜNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• Betonarme platformlarının döşeme

kenarlarına düşmeyi önleyecek koruluk yapılmalıdır.

• Sökme işini yapan işçiler, dikmelere

tırmanmayacak, sıpa ve benzeri

araçlardan yararlanılmalıdır.

• Sökülen kalıp malzemesi uygun

şekilde istif edilmelidir.


MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• Basamaklar en çok 30 cm ve eşit aralıklarla olmalıdır.

• 10 metre yüksekliğini geçen sabit

merdivenlerde, her 10 metrede bir dinlenme platformu yapılmalıdır.

• Düz saçtan veya madeni

malzemeden yapılmış merdiven

basamaklarının üstleri kaymayacak

malzeme ile kaplanmalıdır.


MERDİVENLERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• Basamaklar en çok 30 cm ve eşit aralıklarla olmalıdır.

• 10 metre yüksekliğini geçen sabit

merdivenlerde, her 10 metrede bir dinlenme platformu yapılmalıdır.

• Düz saçtan veya madeni

malzemeden yapılmış merdiven

basamaklarının üstleri kaymayacak

malzeme ile kaplanmalıdır.

YIKIM İŞLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

• Yıkım işleri, ancak sorumlu ve yetkili

teknik elemanın denetimi altında

yapılmalıdır.

• Yıkımdan önce yapının içindeki ve etrafındaki doğalgaz, su ve elektrik

bağlantıları kesilmelidir

• Binadaki merdivenler ve bunların

dayanakları en son yıkılmalıdır.

• Yıkımda çalışan işçilere gerekli kişisel koruyu donanımlar verilmelidir.

YAPI İŞLERİNDE KULLANILAN MAKİNA VE TECHİZATTA ALINACAK GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

• Vincin elektrik motoru topraklanmış

olmalıdır. • Gırgır vincin hareketi esnasında

katlar arasında kovaya takılacak

herhangi bir engel bulunmamalıdır. • Gırgır vinci çalıştıran işçiye güvenlik

kemeri, lastik eldiven ve lastik

ayakkabı gibi uygun kişisel koruyucular verilmelidir.

• Gırgır vincin her kontrolü yapı iş

defterine yazılarak imzalanacaktır.

HATA ARAMA, ÇÖZÜM BUL

HEDEF:

(0) SIFIR İŞ KAZASI

(0) SIFIR İŞ GÜCÜ KAYBI

(0) SIFIR İŞ GÖREMEZLİK GÜN SAYISI Olmalıdır…

HEDEFİMİZ

(0) SIFIR İŞ KAZASI

(0) SIFIR İŞ GÜCÜ KAYBI

(0) SIFIR İŞ GÖREMEZLİK GÜN SAYISIDIR

Başaracağımıza inancımız tamdır.

Documents

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ · YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ Bu Yönetmeliğin amacı, yapı işlerinde alınacak asgari iş