Martiri i Qerbelasë

7/22/2019 Martiri i Qerbelas

1/32

Martiri i QerbelasDr. Mahmoud Ejub

22.11.2012

PRMBAJTJA:

Hyrje

Husejni si Imam: lindja dhe vitet e hershme

Nga revolta n martirizim

- Nga Medineja n Mekke: prelud

- Nga Mekkeja n Qerbela: finalja

Prfundimi: Husejni n Histori

Hyrje

Historia njerzore mund t shihet si nj varg krizash dhe

revulucionesh, pjesa m e rndsishme e t cilve sht shkruar me

gjakun e martirve. Husejn ibn Aliu, martiri i Qerbelas, e shkroi

njrin nga kapitujt m t mrekullueshm t historis islame, nj

kapitull i cili jehon ende n mendjet dhe n zemrat e muslimanve

kudo, edhe pas m shum se trembdhjet shekujsh. Si shprehej nj

shkrimtar bashkkohor musliman, Islami forcohet me do Qerbela.

Martirizimi i Husejnit ka nj rndsi t madhe n historinislame. Kjo sht pr shkak t Husejnit si njeri, pr shkak t

karakterit t tij, virtyteve, trimris, shpirtmadhsis, durimit dhe

ndoshta para se t gjithash (t paktn n Shiizm), pr shkak t

lidhjes s tij me profetin Muhammed e pr shkak t dashuris s
http://dielli.net/lexo.php?id=148#hyrjehttp://dielli.net/lexo.php?id=148#hysejnisiimamhttp://dielli.net/lexo.php?id=148#ngarevoltahttp://dielli.net/lexo.php?id=148#predulhttp://dielli.net/lexo.php?id=148#finalehttp://dielli.net/lexo.php?id=148#perfundimihttp://dielli.net/lexo.php?id=148#hyrjehttp://dielli.net/lexo.php?id=148#hysejnisiimamhttp://dielli.net/lexo.php?id=148#ngarevoltahttp://dielli.net/lexo.php?id=148#predulhttp://dielli.net/lexo.php?id=148#finalehttp://dielli.net/lexo.php?id=148#perfundimi


2/32

ndjer pr t. Kjo sht e nj rndsie t madhe pr shkak t vet asaj

q nnkupton ky martirizim pr fen islame, duke nxjerr n pah t

gabuarn dhe duke e prkrahur t drejtn prmes kontrastit t thell

q ekzistonte ndrmjet tij e pasuesve t tij, n njrn an, dhe rivalve

t tij n ann tjetr. Ai e kundrshtoi udhheqjen nga nj njeri i

paprshtatshm pr t udhhequr. Nga kjo pikpamje, ai ishte nj

revolucionar, si edhe shihet nga shkrimtart bashkkohor.1

Mnyra e vdekjes s tij, mizoria e masakrimit t djemve t tij, t

fisit t tij dhe t nj grupi t vogl pasuesish, ia japin atij vendin m tlart mes martirve. S fundmi, akti i sakrifics, i vuajtjes dhe i

vdekjes s dhimbshme mund t shihet ashtu si sht par pr shekuj

nga muslimant shiit, gjegjsisht si nj akt riprtritjeje shpirtrore.

Shembulli m i mir pr kt jepet qart n elegjit dhe n shum

motive prekse, mite dhe legjenda t prsritura vazhdimisht n

tregimet mbi martirizimin e Husejnit (arab. makatil). Kta jan tre

elementet e tragjedis s Qerbelas: revolucioni, martirizimi dhe

riprtritja shpirtrore. Ky shkrim do t prqndrohet kryesisht n dy

elementet e para.

1: shih Muhammad Mahdi Shams el?Din,Thauratal?Husejn dhe Abbas Mahmud al?AqqadEbul?shoheda el?Husejn. Kto

dy vepra jan vepra analitike, andaj duhet t lexohen t plota pr t kuptuar qart pikpamjet e tyre.


3/32

1. Husejni si Imam: lindja dhe vitet e hershme

Husejni, djali i Aliut dhe Fatimes, vajzs s Profetit, lindi n

fillim te muajit Shaban, ndoshta m tre Shaban t vitit t katrt t

Hixhrit. Thuhet se vetm ai dhe Isa, djali i Merjemes, kan qndruar

vetm gjasht muaj n barkun e nns. Nga kjo kuptojm se lindja e

tij nuk ishte nj ngjarje e zakonshme. Nga besimtart shiit, ai

konsiderohet Imam i tret pas babait t tij Aliut dhe pas t vllait

Hasanit. Lindja dhe madje tr jeta e tij nuk mund t thuhet se i

takon nj rrjedhe normale t historis njerzore. Kt fakt duhetpatur parasysh, sepse ktu nuk kemi t bjm me historin, por me

nj njeri t veant, i cili, n t vrtet, sht jasht historis s

natyrshme njerzore. Ai vet e prbn njrn nga pikat kthyese q e

krijojn historin njerzore.

T gjith profetve, duke filluar nga Ademi, Nuhu, Ibrahimi,

Ismaili, Jakubi, Musa, Jahjai, Selmani dhe Isa, u sht treguar pr

lindjen dhe pr martirizimin e tij n Qerbela, dhe secili prej tyre ka

ndjer keqardhje e ka vajtuar pr vdekjen e tij. Gjithashtu edhe

Zekeriait i ishte treguar pr t pestt e mbuluar nn xhybe (ehl el-

kisa; nnkuptohen Profeti, Fatimeja, Aliu, Hasani dhe Husejni) dhe

pr vdekjen e Husejnit. Kjo iu shpall atij n form t pes shkronjave

n fillim t kapitullit 19 n Kuran, t cilat jan: Kaf, q do t thot

Qerbela (Karbala),Ha, q do t thot gjysmhna e gjelbrt

(Hilal);Ja, q do t thot Jezid, Ajn, q do t thot etja e tij

(Ateshuhu); dheSadq do t thot durimi i tij (Sabruhu). 2


4/32

Prandaj Zekiriau iu lut Zotit q ti jepte nj djal, n mosh t

vjetr, q do t martirizohej padrejtsisht, e q kshtu do ti

mundsonte ta ndjente plotsisht tragjedin e Qerbelas dhe

pikllimin e Profetit dhe t familjes s tij pr vdekjen e ktij miku t

Zotit. Kshtu, martirizimi i Husejnit shpesh krahasohet me at t

Gjon Pagzorit (Jahja n Kuran). Ashtu si vrau Zoti shtatdhjet

mij burra pr kokn e Jahjas, po aq do t vras edhe pr kokn e

Husejnit, dhe shtatdhjet mij burra do t vijn me

Mehdiun.3 Thuhet se qiejt qan vetm pr vdekjen e ktyre dy

burrave.

N rrfimet e tilla e shohim prpjekjen pr integrimin e

Husejnit n historin njerzore, duke e lidhur vdekjen e tij me fillimin

si dhe me t gjith etapat e rndsishme t historis. Sipas burimeve,

Zoti e hapi historin e martirizimit me Abilin dhe e prmbylli me

Husejnin.4

Dhimbja e familjes s shenjt t Husejnit krahasohet n shum

hadithe me dhimbjen e Jakubit pr djalin e tij Jusufin. Ajo sht edhe

m e madhe, sepse Jakubi ishte profet i cili e dinte se djali i tij ishte

gjall. Prapsepra, ai e humbi shikimin nga t vajtuarit pr t.

Ather parashtrohet pyetja, si t mos vajtonte djali i vetm i

shptuar i Husejnit, kur ai vet e pa masakrimin mizor t babait dhe

t shokve e t familjes s tij. Si t mos qante ai q e pa masakrimin e

babait t tij, q ishte Imam dhe prijs i t rinjve t Parajss?5


5/32

Para se t lindte Husejni, Xhibrili erdhi tek Profeti pr ti

kumtuar lajmin e mir dhe pr ti shprehur ngushllimet e tija pr

martirizimin e ardhshm t fmijs. Zoti, prmes engjjve u dha dy

Imamve emra t ngjashm me emrat e fmijve t Harunit. Ashtu si

ishte Haruni trashgimtar i Muss dhe Aliu trashgimtar i

Muhammedit, ashtu edhe emrat e fmijve t tyre duhej t

trashgoheshin. N baz t ksaj lidhjeje ndrmjet nj profeti dhe

trashgimtarit t tij (vasi), Ibn Shehrashubi, n librinEl-Menakib, e

vrteton Imamatin e djemve t Aliut pas tij dhe t Husejnit epasardhsve t tij n veanti. Edhe pse Musa ishte m i madh se

Haruni, Zoti dshironte q profetsia t vazhdonte me pasardhsit e

ktij t fundit. Po kshtu, ai dshiroi q Imamati t trashgohej nga

pasardhsit e Husejnit dhe jo nga ata t Hasanit.

Nuk sht e mundur dhe as e nevojshme q t numrohen ktu

t gjitha mrekullit dhe bekimet e veanta q e ndoqn lindjen e

Hysejnit. Thuhet se nj hurierdhi nga parajsa duke u shtirur si mami

dhe nj ngjll, duke u ngushtuar, i tha Muhammedit se ky djal i tij,

pra i biri i vajzs s tij, e cila ishte si Merjemjae virgjr pr nga

pastrtia (betul) dhe pr nga mbshtetja e Zotit, do t martirizohej.

Kt lajm Profeti ia tregoi vajzs s tij q vajtoi me hidhrim dhe

dshiroi t mos e lindte t birin. N vargun kuranor, kjo shprehet

kshtu:

...me mundime e barti nna e tij, dhe me mundime e lindi...(Kuran

46:15)


6/32

ngjj t tjer erdhn pr t krkuar nga Profeti ndrmjetsim

(shefaat) pr hatr t posalindur, pr nj gabim q kishin kryer n

qiej. Prej ather e tutje, njri prej tyre njihet n Parajs si i

mbrojturi (mevelli) i Husejnit. Edhe emrat e ktyre dy ngjjve,

edhe shpjegimet kundrthnse mbi ta, na bjn t kuptojm sa

artificial jan kta tregime. Megjithat, tregime t ktilla jan shum

t zakonshme pr jetn e t shenjtve dhe profetve kudo. Xhibrili ia

tregoi Muhammedit vendin ku do t martirizohej Husejni dhe i dha

nj grusht nga dheu i tij, duke ia treguar hollsit e tragjedis. Dheu uruajt n nj en nga Ummu Seleme (nj nga grat e Profetit, e cila z

nj vend t ngjashm n Shiizm si gruaja m e dashur e tij pas

Hatixhes, njsoj si Aisheja n Sunnizm) deri n vdekjen e Husejnit,

kur dheu u kthye n gjak. N kt diskutim do ti kthehemi shpesh

motivit interesant dhe shum t rndsishm t gjakut.

Historia e njerzimt, sipas pikpamjes islame, sht n esenc

historia e Shpalljes Hyjnore. Ajo fillon me profetin Adem, babain e

njerzimit, kurse kulmin e arrin me profetin e fundit, Muhammedin, i

cili sht Vula e t Drguarve t Zotit. Pas tij, drejtimi i historis, si

t thuash, definohet nga Kurani, Fjala e prjetshme e Zotit. Por bota

nuk mund t mbetet pa nj Imam q sht interpretuesi i drejt i

fjals s shpallur, ligjvnsi dhe dshmia e Zotit mes krijesave t Tija.

Kshtu, pas lindjes s Hasanit, Profeti e udhzoi vajzn e tij Fatimen

q t mos e ushqente deri sa ai t kthehej nga udhtimi. Por derisa po

vonohej kthimi i Profetit, nna n ankth e ushqeu fmijn, i cili nga

ky veprim e humbi trashgimin e Imamatit.


7/32

Kur lindi Husejni, Profeti erdhi tek ai pas nj mungese t gjat,

gjat t cils fmija nuk u ushqye, e ushqeu vet dhe i pshpriti fjal

sekrete n vesh t cilat askush nuk mundi ti kuptonte. Kshtu, fmija

filloi t rritej n rolin e Imamit. Profeti e ushqeu at dyzet dit duke ia

vn gjuhn n gojn e tij, kshtu q mishi i tij u rrit nga mishi i

Profetit pasi ai nuk u ushqye nga qumshti i nns, por nga gjaku

profetik. Nga kjo e shohim lidhjen, ose m mir vazhdimsin, mes

gjakut profetik dhe gjakut imamik n formn e tij fizike dhe konkrete.

Thuhet se njher Profeti ia puthi gojn Husejnit duke i thn: Ti jeZotri (Sejjid), je djal Zotriu dhe baba i Zotrinjve. Ti je djal

Imami dhe baba i Imamve. Ti je nj dshmi e Zotit (huxhxhe), je bir

i nj dshmie t Zotit dhe je babai i dshmive t Zotit.6

Sipas doktrins t Shiizmit Dymbdhjets, Imami nuk caktohet

nprmjet zgjedhjes njerzore, por nprmjet nj urdhri t shpallur

(nass). Prandaj, n vrtetim t Imamatit t Aliut e t fmijve t tij,

besohet se jan shpallur dhe realizuar shum vargje kuranore. Mes

shum vargjeve t cituara nga burimet tona, ndoshta m i famshmi

sht ai i sures 76 t Kuranit:

E ata, ndonse kan vet nevoj, ua japin ushqimin e vet t varfrve,

jetimve dhe robrve, (e thon): ve pr hir t Zotit ju ushqejm dhe

sduam nga ju as shpagim e as falnderim...(Kuran 76:8-9)

Ky varg u realizua tre dit rresht nga nj i varfr, nj jetim dhe

nj rob, t cilt erdhn dhe i lutn pr lmosh. Seciln her,


8/32

mysafirt e hngrn bukn q u kishte mbetur, ndrkoh q ata vet

(familja e Profetit) mbetn t uritur. Thuhet se ata ishin ngjj q e

sprovuan dhe e argumentuan Imamatin e tyre. Ather Zoti u drgoi

atyre ushqim hyjnor, t cilin e hngrn pr shum dit pa u shterur.

Por veanrisht pr Imamatin e Husejnit dhe t pasardhsve t

tij, shohim se Profeti, pasi e ushqeu fmijn s pari, tha: Zoti ka

dshiruar (ky sht Imamati) q Imamati t jet nga pasardhsit

tuaj deri n ditn e fundit. 7

N nj koh skamjeje, gjat Bajramit, kur familja e shenjt nuk

pati asgj pr dy djemt e vegjl,Ridvani, roja e portave t Parajss u

solli veshje nga Parajsa. Pr Husejnin prcillen shum mrekulli, mes

t cilave sht shrimi i nj t smuri nga ethet vdekjeprurse,

parashikimi i t ardhmes dhe rasti kur nj foshnje nga nj

marrdhnie e paligjshme filloi t fliste pr t dshmuar pr

marrdhnien e t ms. Nj grup burrash erdhn tek ai pr ti

dgjuar fshehtsit e familjes s shenjt (Ehl-i Bejtit) dhe diturit e

fshehta t Imamve. Ai krkoi t fliste me secilin prej tyre ndarazi, e

t shihte n mund t bartnin njohuri t tilla t fshehta. Burri i par,

me t cilin foli pr nj koh t shkurtr, u mend dhe filloi t sillej

anemban si i mendur, sepse diturit e fshehta nuk mund t

durohen nga njerz q nuk jan t edukuar pr to. N t vrtet,

Imamt kan njohuri pr do gj dhe me ta sht njohuria e Librit

(Ilm el-Kitab).


9/32

Husejni ishte nj model i guximit, dituris dhe shpirtmadhsis.

Shpesh, ai u jepte t varfrve gjith kishte, duke konsideruar se t

varfrit meritonin m shum nga pasuria e tij sesa ai vet. Por atyre

q e meritonin, ai gjithnj u jepte edhe ndihm edhe dituri. Kjo

ilustrohet nga shum tregime ku ai dhe nj nevojtar hyjn n biseda,

ku Husejni e sprovon diturin dhe virtytshmrin e nevojtarit, duke e

prcjellur thnien e Profetiti se nj akt bamirsi (Maruf) duhet t

ndrlidhet gjithnj me diturin.8

Thuhet se ai ka br njzet e pes pelegrinazhe n kmb dhe kabr vazhdimisht adhurime, ditn dhe natn. Jeta e tij asketike,

durimi dhe zemrgjersia, bujaria dhe butsia e zemrs s tij ishin t

mirnjohura. Pr nga dituria, karakteri dhe paraqitja fizike, ai ishte

shum i ngjashm me t Drguarin e Zotit.

Nj hadith tjetr q merret si dshmi e Imamatit t tij, i cili i bart

tiparet e zhvillimeve t mvonshme doktrinore t Shiizmit, sht

hadithi relativisht i gjat q do ta japim m posht. Gjat ngritjes s

tij n qiej, Profetit iu tha se njerzit e familjes s tij (Ehl-i Bejtit) jan

m t mirt n mesin e krijesave. Pastaj Zoti vazhdoi: O Muhammed,

hodha shikimin drejt toks dhe prej aty nxora nj nga emrat e Mi

pr ty; Un nuk do t prmendem n asnj vend prve se kur ti t

prmendesh me Mua. Un jam Mahmudi kurse ti Muhammedi. Edhe

nj her ngulita shikimin drejt toks dhe nxora nj tjetr emr nga

emrat e mi pr Aliun. Un jam m i lartsuari (Ala), kurse ai sht

Aliu (i lartsuari).9


10/32

Pastaj Zoti i tha Muhammedit se Ai e krijoi at, t tjert e pes

t mbuluarve (ehl el-kisa; nnkuptohet Ehl-i Bejti) dhe pasardhsit e

tyre nga nj rreze prej drits s Tij. Zoti pastaj e pyeti Muhammedin

nse donte ti shihte ata dhe i tha t shikonte n t djatht t Fronit,

ku Ai i pa shmblltyrat e dymbdhjet Imamve q rrinin n pozit

lutjeje. Mes t dymbdhjetve, Mehdiu shklqente si nj yll i madh.

Zoti foli prsri dhe tha:

O Muhammed kto jan dshmit e mia (arab. huxhxhaxh) n

kt bot, kurse Mehdiu sht dshmi e domosdoshme (vaxhib). Aisht dshmia pr shokt (evlijat) e tyre (pra Imamve t tjer) dhe

hakmarrsi kundr armiqve t tyre.10

2: Ibn Shehrashub,Menakib Ali ibn Ebi Talib, fq.224

3: Ibn Shehrashub,Menakib Ali ibn Ebi Talib, fq.224

4: Turajht,El-Muntakhab, fq.32

5: El-Kharezmi,Maktel el-Husejn,vll.1, fq.165-167 dhe Ibn Shehrashub, vll.3, fq.43

6: El-Kharezmi, fq.145 nga pjesa e cituar m sipr

7: Ibn Shehrashub, nga vepra e cituar m sipr, fq.151; pr diskutimin n lidhje me vargun e prmendur kuranor, shih fq.215.

8: El-Kharezmi, pjesa e cituar m sipr, fq.146




11/32

2. Nga revolta n martirizim

Jemi prpjekur deri tani ta vendosim martirin e Qerbelas n

kontekstin e tij fetar. Shpresojm se nga ajo q sht thn m sipr,

sht e qart se Husejni, para se t martirizohej, ishte nj njeri me

status t veant n historin shoqrore dhe fetare t Islamit. Pr m

tepr, vdekja e tij nuk ishte vdekja e vetm nj martiri apo heroi, por e

nj njeriu me nj mision t veant hyjnor n jetn dinamike t

Islamit dhe e nj Imami, roli primar i t cilit nuk sht vetm ai i nj

udhheqsi, por gjithashtu edhe i nj msuesi. Para se tu kthehemi tgjitha ktyre shtjeve, sht e nevojshme ti rrfejm ngjarjet

historike t tragjedis s Qerbelas, t cils po i kthehemi tani.

Nga Medineja n Mekke: prelud

Gjat prshkrimit t ngjarjeve historike t revolucionit t

Husejnit, duhet ti referohemi historis m t hershme. Kjo, pr

shum arsye t qarta, nuk mund t bhet n kt vepr. Fillimi i

vrtet i ngjarjeve q solln deri n ndodhin e Qerbelas, na kthen

prapa deri tek Kalift e par, veanrisht tek periudha e Kalifatit t

Osmanit dhe t Aliut. Hasani dhe Muavijeja kishin rn dakord se pas

vdekjes s ktij t fundit (pra Muavijes), Kalifati duhet ti rikthehej

Hasanit ose vllait t tij Husejnit. Kshtu, gjat Kalifatit t Muavijes,

Husejni e respektoi kt marrveshje dhe nuk e nxiti popullin pr

revolt, ndonse edhe kt mund ta bnte.


12/32

Muavijeja vdiq nga mesi i muajit Rexheb t vitit 60 pas Hixhrit.

Ai, para se t vdiste, kishte filluar ta siguronte postin e Kalifit pr

djalin e tij Jezidin. N shum an, kjo krijoi knaqsi dhe filloi t ishte

nj shkak pr shum plane t fshehta. Vet Husejni pranoi nj numr

t madh letrash dhe emisarsh nga populli i Kufes, t cilt e lusnin at

q t shkonte tek ata dhe ta udhhiqte revoltn e tyre kundr

sundimit t Jezidit. Ai e mori seriozisht kt propozim, prandaj q

nga fillimi refuzoi ti jepten betim besnikrie (baja) Jezidit prkundr

t gjitha shtypjeve dhe krcnimeve nga vet Jezidi, nga guvernatori iMedines, Velid bin Utbe dhe nga Mervan bin Hakemi, i cili e kshilloi

guvernatorin ta burgoste Husejnin deri sa t pranonte, ose ta vriste n

t kundrt.

Kur ngjarjet morn nj kthes t till, Husejni e pa t

arsyeshme t ngrihej kundr ktij sundimi t ri e t padrejt. Kshtu,

ai u largua nga Medineja natn dhe u nis rrugs kryesore pr n

Mekke. Ktu, drama tragjike fillon t shpaloset me t gjitha fuqit e

saja. Ktu fillojn t shfaqen pikat e mprehta dalluese ndrmjet

Husejnit dhe do karakteri tjetr n kt dram. Pr shembull, Ibn

Zubejri, nj tjetr mtues pr postin e Kalifit, pasi ishte shtirur si i

smur dhe pasi kishte shfrytzuar do mundsi pr ta vonuar

shfaqjen e tij para autoriteteve e pr t shprehur besnikri, iku gjat

nats duke udhtuar nga nj rrug dytsore.

Para se t nisej, Husejni shkoi te varri i gjyshit t tij, t

Drguarit t Zotit dhe te varri i nns dhe i vllait t tij pr tu dhn


13/32

lamtumirn. Si do dram e mir, revolucioni i Husejnit e kishte

dilemn e vete morale. Problemi moral ktu ishte zgjedhja ndrmjet

miratimit t nj udhheqjeje t padrejt, gjegjsisht t pranuarit t

dikaje q do ti dhunonte drejtprdrejt parimet e tija themelore, dhe

t kundrshtuarit e prpjekje pr ta shkatrruar at, edhe sikur ta

dinte se do t dshtonte n kt gj. Ai, kuptoi, zgjodhi drejtimin e

dyt dhe m heroik, duke paguar m n fund me jetn e tij pr ta

mbajtur gjall shpirtin e revolucionit dhe t ndryshimit n Islam.

Martiri shpesh bindet pr vendosmrin e tij n mnyra, t cilathistoriani preferon ti mohoj ose s paku, ti pranoj si dshmi

joshkencore. Por pr ata, pr t cilt vdekja e martirit sht m e

rndsishme se jeta e tij, sht pikrisht ky aspekti mbinatyror i

vdekjes s tij q ia siguron forcn pr tu prballur me jetn, kuptimi i

t cils, prndryshe sdo t ishte vese nj ideologji intelektuale fetare.

Kshtu, Husejni, martiri i Qerbelas, deri sa po rrinte pran varrit t

gjyshit t tij, n ndrr u sigurua nga i Drguari i Zotit, i cili i foli me

fjal dhembshurie dhe brenge t madhe:

Husejni im i dashur! S shpejti do t t shoh t mbytur n

gjakun tnd, n Kerbela, n vendin e pikllimit (kerb) dhe gjms

(bela), t vrar nga nj grup i lig n mesin e ummetit tim, teksa je i

etur e nuk gjen knd pr t t dhn uj. E ata prap do ta krkojn

ndrmjetsimin tim. Por jo! Mos ua falt Zoti ndrmjetsimin tim n

ditn e gjykimit! 11


14/32

Duke vajtuar me pikllim, ende n ndrr, Husejni brtiti: O

gjyshi im! Nuk kam nevoj pr kt bot. M merr tani me vete n

varrin tnd!

Profeti iu prgjigj:

Jo, biri im! Pr ty ka nj pozit t lartsuar n parajs, t cilin

nuk mund ta arrish pa u martirizuar.12

Kshtu Husejni u largua nga qyteti i Profetit me grat, fmijtdhe t afrmit e tij e u nis pr n Mekke, duke e prsritur kt varg t

Kuranit teksa largohej:

...u largua q atje me frik e duke vshtruar me kujdes prreth. Zoti

im!, tha, m shpto nga populli mizor! (Kuran 28:21)

N amanetin e tij t fundit, q ia shkroi t vllait, Muhammed

ibn Hanefijje, ai dshmon se nuk ka zot tjetr ve All-llahut dhe se

Muhammedi sht i Drguari i Tij. Pas ksaj, ai e shpjegon shkurt

qndrimin e tij, q ishte ndjekja e urdhrave t Islamit dhe jo nj

mtim pr pushtet ose pasuri ose dshir pr ta prar ummetin e

gjyshit t tij. Prkundrazi, ishte nj prpjekje pr t shpalosur t

vrtetn dhe pr ta kundrshtuar t gabuarn.

Q nga ajo koh, prgjigja e tij ndaj atyre q e kshillonin t mos

e niste kryengritjen e tij, ishte si vijon:E pash n ndrr t


15/32

Drguarin e Zotit dhe ai m ngarkoi me nj detyr. Un do ta kryej

at, qoft kjo n dobin time ose e dmshme pr mua.

Taberiu e prcjell kt shpallje t Husejnit n Mekke, kur Ibn

Xhaferi, kushriri i tij, siguroi nj garanci t shkruar pr t nga

guvernatori i Qytetit t Shenjt. Husejni e lexoi at dhe iu prgjigj me

fjalt e cituara m lart. Pyetjes s Ibn Xhaferit se far ishte detyra e

tij, ai iu prgjigj:Un nuk do ti flas askujt pr kt, derisa ta takoj

Zotin tim.13

Taberiu prcjell srish se kur Husejni shkoi tek varri i Profetit

pr tu lutur dhe kur e pa ndrrn q e prmendm m lart, ai erdhi i

mbshtetur tek dy burra t tjer. Kjo mund t nnkuptoj se ai mund

t ket qen i smur. Kjo gj duhet t kihet parasysh, veanrisht kur

t lexohen rrfimet e shumics s autorve t lasht ose modern, n

lidhje me luftimin heroik t Husejnit n Qerbela.

Husejni arrriti ne Mekke n muajin Ramazan t vitit 60 pas

Hixhrit dhe qndroi atje deri n stinn e haxhxhit n muajin

Dhulhixhxhe t t njjtit vit. Ai e shkurtoi pelegrinazhin e tij duke e

zvendsuar me nj umre dhe u nis pr n Irak. M hert, ai e pati

drguar kushririn e tij Muslim ibn Akilin pr n Kufe, q ai t merrte

betim besnikrie nga populli n emr t Husejnit, dhe ta prgatiste

mjedisin pr ardhjen e tij. N fillim, Muslimi u pranua me entuziazm

nga njerzit q erdhn tek ai n numr t madh duke i premtuar

prkrahje t plot pr Husejnin, qoft edhe duke i rrezikuar jett e

tyre.


16/32

Numan Ibn Bashiri, guvernatori i qytetit, nuk bri ndonj gj

pr ta kundrshtuar Muslimin, prve q e krcnoi me nj dnim t

rnd, n rast se vinte n konfrontim t drejtprdrejt. Megjithat,

shum shpejt, suksesi i Muslimit iu raportua Jezidit, i cili e shkarkoi

Numanin dhe e caktoi Ubejdullah ibn Zijadin n vendin e tij. Ky i

fundit e arrestoi Muslimin pas nj kundrshtimi burrror nga ky i

fundit, dhe pastaj urdhroi vrasjen e Muslimit, bashk me nikoqirin e

tij Hani bin Urva el-Muradi. Heroizmi dhe integriteti i Muslimit jan

portretizuar dramatikisht nga shum shkrimtar. Burimet emvonshme e hedhin posht do mundsi pr hezitim t mikut t tij

Haniut.14 Nisja e shpejtuar e Husejnit nga Mekkeja, para prfundimit

t sezonit t pelegrinazhit, mund t shihet nga historiant si nj akt i

zgjuar politik. Dikush mund t thot se ai u largua pikrisht ather,

q t mos trhiqte vmendje, teksa njerzit ishin t zn me

pelegrinazhin. Megjithat. ka edhe argumente t tjera pr kt

veprim, q jan ndoshta m t prshtatshme me karakterin e

Husejnit dhe me situatn. Ai vet e jep arsyetimin vijues pr nisjen e

tij:Pr Zotin, t vritem jasht Qabes, qoft edhe n largsi sa nj

pllmb, do t ishte m mir pr mua sesa t vritem brenda saj,

qoft edhe brenda sa nj pllmb. Pr Zotin, edhe sikur t fshihem

n vrimn e gjarprit, do t m gjenin dhe do ta kryenin dshirn e

tyre...15

Nj variant i ktyre fjalve prcillet n shumicn e burimeve, sipas t

cilave Imam Husejni u largua q t mos dhunohej shenjtria e

Shtpis s Zotit, duke derdhur gjak brenda saj. Rrugs pr n Irak, ai


17/32

e takoi nj njeri, i cili e pyeti prse ishte larguar nga afrsia dhe

mbrojtja e Shtpis s Shenjt. Ai u prgjigj: Umajjadt e uzurpuan

trashgimin time, kurse un durova. Ata m ofenduan mua dhe

familjen time e un nuk thash gj. Dhe tani ata duan t ma marrin

jetn, prandaj po largohem.

E gjith kjo nnkupton edhe aspekte t tjera t konfliktit t

Husejnit me umajjadt dhe t martirizimit t tij, t cilat nuk i dim.

Nga t gjitha burimet q kemi, mund t arrihet n prfundimin se ai

kishte nj ankth dhe vendosmri t madhe, e cila nuk mund tarsyetohet me dshirn pr pushtet, veanrisht kur shohim

vendimin e tij pr t vazhduar drejt vdekjes, ndonse ajo po bhej

gjith m e sigurt me do hap q hidhte. Nga t gjith burimet

nnkuptohet se Husejni e mori lajmin e vdekjes s Muslim ibn Akilit

qysh para se t largohej nga Mekkeja.16

Poeti i madh El-Ferezdak, e takoi Husejnin kur ky po largohej

nga Qabeja, duke e kshilluar t mos shkojnte n Irak e duke i

thn: njerzit e Kufes e kan zemrn me ty, por shpatat me

umajjadt... Husejni iu prgjigj se gjrat ndodhin sipas urdhrit hyjnor

dhe se dshira e Zotit nuk dihet nga njeriu. Pastaj vazhdoi me kto

vargje:

N sht e muar bota n sy t disave

Dije se Shtpi e Zotit sht m e muar ende

E pasuria n mblidhet pr ta ln njher e mir

Ska koprrac pse t jet njeriu i lir


18/32

E n jan br trupat pr t vdekur nj dit

Ska gj m t bukur se tvdessh nrrug t Zotit...

sht e pamundur q n kt shkrim t shkurtr t prcillen

emocionet e thella q krijohen nga rrfyesit e tragjedis s Qerbelas

tek dgjuesit e tyre, n lidhje me ort e gjata t Husejnit, t kaluara n

vetmi e duke u lutur pran varrit t Profetit, hidhrimin, pikllimin

dhe nnshtrimin e tij. Profeti dhe e gjith familja e Husejnit

prshkruhet se i ndanin t njjtat ndjenja me t. N burime shohim se

n kohn e tragjedis, u b nj vajtim i prgjithshm n Parajs nga tgjith profett, nga babai, nna dhe vllai i Husejnit, pr vuajtjen e

madhe t tij, pr etjen e tij, pr braktisjen e plot, prve nj grupi t

vogl shoksh dhe farefisi. Udhtimi t cilin e bri nga Mekkeja, n t

vrtet ishte nj Via Dolorosa (nga latinishtja: rruga e vuajtjes) me

maskn e Profetit si mbrojts i pikllimit, vuajtjes s madhe dhe

heroizmit.

Pr ndjeksit e prkushtuar t Husejnit, vuajtja dhe agonia n

pritjes t vdekjes nuk jan ndjenja frike dhe paburrrie. Prkundrazi,

ato jan ndjenjat e guximit absolut dhe e prpjekjes fitimtare kundr

fuqive t t ligs dhe errsirs. Husejni u shkroi nj letr kushrinjve

t tij t fisit Hashimit, duke i ftuar ata t bheshin pjes e ksaj

fitoreje t madhe t tij. Ai thoshte:Ai q do t na bashkohet nga

rradht tuaja do t bhet dshmor, e ai q do t mbetet mbas nuk do

t shoh fitore. Ktij motivi do ti rikthehemi prsri m posht. Por

tani ndjekim martirin ton n aktin final t drams s madhe tragjike.


19/32

Nga Mekkeja n Qerbela: Finalja

Derisa Husejni dhe grupi i tij po prparonin drejt Kufes n Irak,

siguria se do diskutimi ishte i kot u b shum e qart pr t gjith.

Ai u drgoi nj lajmtar tjetr njerzve q e ftuan at t vinte, ta

merrte prsipr udhheqsin dhe bashk me ta t luftonte kundr

sundimit t Jezidit, i cili ende nuk ishte njohur nga shumica e

muslimanve. Lajmtari u zbulua gjat rrugs dhe u drgua tek IbnZijadi, i cili i ofroi dy mundsi: ose do ta mallkonte Aliun dhe familjen

e tij ose do t vritej.

Lajmtari u ngjit n atin e nj pallati dhe prkundr asaj q

priste Ibn Zijadi, e bekoi Aliun dhe familjen e tij, kurse e mallkoi

Jezidin dhe Ibn Zijadin e i thirri njerzit ta prkrahnin Husejnin. Ai u

hodh nga atia dhe vdiq.

Edhe Muslim ibn Akili bri nj luft trimrore kundr ushtarve t

Ibn Zijadit n Kufe dhe iu afrua mjaft fitores, derisa disa fisnik t

qytetit, nga ballkonet e pallateve, i krcnuan njerzit me ardhjen e

ushtris siriane. Ather, pikrisht n astin e fundit, t gjith e lan

Muslimin. Ai u end rrugve pa ditur ku t shkonte dhe n fund u

tradhtua nga djali i nj gruaje q e kishte strehuar at. M pas,

Muslimi u vra pabesisht. Prmes krcnimit dhe ryshfeteve, Ibn

Zijadi vendosi kontroll t plot mbi situatn, pak para se Husejni t

mbrrinte n Qerbela. Kshtu, n fillim Ibn Zijadi drgoi nj ushtri t


20/32

udhhequr nga Hurr ibn Zijad Rijahi, i cili ishte urdhruar ta

detyronte Husejnin pr ti dhn betim besnikrie Jezidit dhe ta sillte

t gjall tek Ibn Zijadi.

Husejni e kishte t qart se far e priste. Prandaj i mblodhi

shokt dhe t afrmit e tij dhe u krkoi t largoheshin, t shptonin

jett e tyre dhe ta linin at vetm, sepse ishte ai q ata

krkonin:Prisni derisa t vij nata dhe me nj deve merrni secili nga

ju nga nj pjestar t familjes sime dhe shprndahuni npr tok.

Ata m krkojn vetm mua dhe nse m kapin nuk do tju bjn gjjuve.. Por para se t hezitonte dhe t mendonte pr tu kthyer pas,

djemt e Muslimit i than:Jo pr Zotin, nuk do t kthehemi pas

derisa t mos ia marrim hakun babait ton ose ta psojm fatin e tij.

Husejni u prgjigj:Nuk ka t mir tjetr n jet pas jush.18

Kjo ishte mundsia e fundit e vrtet pr t shptuar nga vdekja,

por ai e refuzoi. Edhe shokt dhe t afrmit e tij, t gjith njzri

brtitn se nuk do ta braktisnin. Ose do t jetonin me t ose bashk

me t do t vdisnin.

Tendenca e shkrimtarve t mvonshm ka qen q ta mohojn

do lloj hezitim t ktill nga ana e Husejnit dhe e shokve t tij.

Megjithat kjo sht e panevojshme, sepse fardo q t themi pr

Husejnin, edhe ai ishte nj njeri q si gjithkush, e monte jetn dhe

dshironte ti shmangej vuajtjes dhe vdekjes. Sprova e vrtet ishte n

do t hiqte dor Husejni, kur m von, Umar ibn Sadi dhe gjeneralt e

tij do ti krkonin atij ta pranonte kalifatin e Jezidit dhe ti


21/32

nnshtrohej Ibn Zijadit. Ai nuk e bri kt, dhe pikrisht ktu

qndron madhshtia e tij kurse dhe pikrisht pr kt arsye,

kundrshtimi i tij mund t quhte revolucion. Gjat ditve t fundit t

jets s tij dhe madje deri n astet e fundit, teksa po i afrohej vdekja

gjith m tepr, ai prpiqej ti ruante kundrshtart e tij nga kryerja e

nj mkati kaq t madh ndaj vet nipit t Profetit dhe ndjeksve t tij

t devotshm.

Husejni mbrriti n Qerbela m 2 Muharrem t vitit 61 pas

Hixhrit. Transmetimet e mvonshme e kan shnuar tregimin se kurkali i tij mbrriti n at vend, refuzoi t lvizte m tutje. Husejni pyeti

se si quhej vendi dhe njerzit u prgjigjn se quhej Nejneve. Ai pyeti

srish n njihej me ndonj emr tjetr. I than se njihej gjithashtu me

emrinEl-Ghadirijje.A ka ndonj emr tjetr?pyeti ai. Kt her iu

prgjigjn: Qerbela. Ather ai tha:Ne jemi t Zotit dhe Atij i

kthehemi. Ky sht vendi i pikllimit (kerb) dhe gjms (bela). Kjo

sht ndalesa e fundit e udhtimit ton, ky sht vendi ku do t

derdhet gjaku yn. Pastaj u foli shokve t tij:Le t jet ky

vendqndrimi yn!19

Qerbelaja ndodhet n brigjet e Eufratit dhe t dyja ushtrit

ngritn kampe ball pr ball njra-tjetrs.

Hurrit dhe m von edhe Ibn Sadit u erdhn urdhra q t mos i

lejonin Husejnit tu afrohej ujrave t Eufratit, n mnyr q etja ta

detyronte t dorzohej. Pr disa dit, ky urdhr nuk u praktikua dhe

ndodhn vetm prleshje t vogla mes njerzve t Husejnit dhe atyre


22/32

t Ibn Sadit, teksa ushtart e Husejnit prpiqeshin t arrijn tek lumi.

Megjithat, qllimi kryesor i Husejnit nuk ishte lufta, por t

kshilluarit e njerzve. Andaj, ai nuk deshi t ishte i pari q do t

sulmonte. Nj dit, pasi e fali namazin, i hipi kalit tij dhe n nj fjalim

t shkurtr e t rndsishm e pmblodhi qllimin e ardhjes s tij dhe

gjith filozofin e ksaj lvizjeje: O njerz! I Drguari i Zotit, t cilin

Zoti e bekoi, ka thn: Do ta marr nga Zoti dnimin e merituar

gjithkush q sheh e nuk e kundrshton me fjal e me vepra nj Imam

n detyr, q sht tiran dhe gabimtar (xhairan), q e lejon at q

Zoti e ka ndaluar e q ndalon at q Zoti ka lejuar, q e kundrshtonTraditn e Zotit e t Profetit t tij dhe q kryen mkate ndaj

shrbtorve t Zotit20

Ai pastaj e krahasoi veten, pra djalin e vajzs s Profetit, me

njerzit, t cilve u kishin dhn betim besnikrie e t cilt jetojn n

bindje ndaj Djallit dhe e braktisin me t cilt dhan besn, t cilt iu

bindn Shejtanit dhe braktisn bindjen ndaj Mshirplotit, t cilt i

kaprcyen kufijt e urdhrit Hyjnor dhe e dhunuan ligjin e Zotit. Pastaj

i pyeti kush ishte m i vlefshm pr Kalifatin, Jezidi apo ai vet, duke

ua prkujtuar edhe letrat dhe drguesit e tyre, t cilt e ftuan t vinte.

Kur ata mohuan se kishin shkruar letra, ai i thirri dhe para tyre solli

dy thas me letra.

Kjo dshmi i hutoi ata dhe nj heshtje turpi dhe keqardhjeje ra

mbi njerzit. Megjithat, ata nuk e patn kurajon pr t ndjekur zrin

e arsyes dhe fjalt e paralajmrimit e krcnimit pr dnimi nga Zoti.

At ast, Husejni me dshprim t thell foli prsri dhe tha:E shihni


23/32

far na ka ndodhur. A e shihni si ka ndryshuar bota dhe ka marr

trajt t gabuar, a shihni si sht zhdukur e mira dhe ska mbetur

asgj prej saj, si bari i nj livadhi t shkretuar. A nuk shihni se njeriu

si bindet t vrtets dhe si se braktis t gabuarn? Ather le ta

krkoj besimtari afrsin e Krijuesit t tij t vrtet! Po, un e

konsideroj jetn me t ligt nj barr (berman) dhe vdekjen nj

bekim, nj martirizim q e dua m shum.21

Ibn Sadi nuk kishte shum vullnet pr t luftuar kundr

Husejnit. Por si t tjert, edhe ia shiti arsyen friks dhe t mirave tksaj bote. Ai duhej t zgjidhte ndrmjet udhheqjes s provincs s

pasur t Rej-it, duke e vrar Husejnin, dhe humbjes s ktij prestigji

dhe ndjekjes s dshirs s Zotit, duke u vendosur n histori prkrah

Husejnit dhe shokve t tij martir.

Ibn Sadi u takua me Husejnin n shum raste, natn, n

territorin mes dy kampeve. N nj nga bisedat, Husejni u prpoq ta

largonte Ibn Sadin nga vepra e keqe pr t ciln ishte drguar kundr

tij. Ky i fundit pranoi se nuk dshironte t luftonte kundr tij por

kishte frik se Ibn Zijadi do tia merrte pozitn e lart, do tia

shkatrronte shtpin dhe do tia lndonte familjen. N nj bised

tjetr kontradiktore (pr t cilt historiant nuk pajtohen n ishte

publike ose private), Husejni i ofroi t kthehej nga kishte ardhur, t

shkonte tek Jezidi dhe ta zgjidhte problemin me t, ose t shkonte

dhe t jetonte n ndonj vend t largt dosido, q ata do tia

zgjidhnin. Deklaratn ta v dorn mbi dorn e Jezidit disa e kan

interpretuar si miratim pr ti shprehur besnikr. Por robi i tij, Ukbe


24/32

b.Saman, ai krkoi vetm ti lejohej t ...endej prqark toks s Zotit

derisa t vendosej mes njerzve pr kt shtje. 22

Ibn Sadi, duke u prpjekur ti shmangej konfrontimit t

drejtprdrejt me Husejnin, i shkroi Ibn Zijadit pr dshirn e

Husejnit pr t hequr dor nga lufta. Prsri, ajo q shkroi ktu dhe

prgjigjia q mori jan shtje t diskutueshme. Sido q t jet, Ibn

Zijadi kishte vendosur t shnonte nj fitore t madhe ndaj Husejnit

dhe nuk pranonte tjetr vese ta shihte at t robruar para vetes, q

t mund pastaj vet t vendoste se duhej br me t.

Prandaj ai drgoi nj njeri tjetr, Shimr b. Dhilxhehshen, q

mund t thuhet se sht Juda i martirizimit t Husejnit, i cili do t

kmbngulte q t realizoheshin urdhrat e Ibn Zijadit. Ai ishte

urdhruar ta vriste Ibn Sadin dhe tia zinte vendin si komandant i

ushtris, nse ky i fundit nuk do tu bindej urdhrave t guvernatorit

(Ibn Zijadit). Kshtu, n vigjilje t dits s dhjet t Muharremit,

kalorsit e Ibn Sadit u nisn drejt kampit t Husejnit q ti binin punt

n vij.

Ai po dremiste jasht adrs s tij dhe prsri e pa n ndrr

Profetin Muhammed, i cili e lajmroi se t nsrmen do ta hante

iftarin bashk me t dhe me pjesn tjetr t familjes n Parajs.

Husejni u zgjua nga motra e tij Zejnebja dhe e drgoi vllain e tij

Abbasin q ti krkonte Ibn Sadit ti linin t qet deri t nesrmen n

mngjes, q t mund ta adhuronin Zotin at nat dhe t

mendoheshin. Thuhet se at nat, nga kampi i tyre dgjoheshin zrat


25/32

e njerzve si gumzhin bletsh gjat faljes s namazit, leximit t

Kuranit dhe t qarave t lamtumirs. Edhe njher Husejni u krkoi

shokve t largoheshin dhe ta linin vetm me fatin e tij. Por prsri t

gjith e thirrn njzri besnikrin e tyre dhe vendimin pr t luftuar

me t deri n vdekje. Disa prej tyre than, duke e shprehur me shum

pak dallime mendimin e shumics, se m mir do t vriteshin njmij

her se sa ta braktisnin at. Ai ather e pranoi sinqeritetin dhe

devotshmrin e tyre pr kauzn e tij dhe iu lut Zotit pr mshirn

pr shpirtrat e tyre.

Ishte e premte ose e shtun, 10 Muharrem i vitit 61 pas Hixhrit,

kur ndodhi tragjedia m e madhe n Islam. Ibn Sadi, pasi u urdhroi

njerzve t tij t prgatiteshin pr luft, hodhi nj shigjet n drejtim

t kampit t Husejnit duke thn:Dshmoni tek emiri (Ibn Zijadi) se

un isha i pari hodha shigjet.23

Lufta filloi dhe shokt e Husejnit ran njri pas tjetrit, kryesisht

n dyluftim. Shpirtmadhsia, devotshmria dhe vet sakrifica e tyre u

bn motivi i shum tregimeve n imagjinatn e shkrimtarve t

mvonshm dhe n folklorin fetar. I pari q vdiq nga familja e

Husejnit ishte djali i madh i tij, Ali El-Ekber. Pastaj Abbasi, duke e

par vuajtjen e grave dhe fmijve nga etja, shkoi pr t marr uj,

mes shpatash, shtizash e shigjetash nga do an. Ai mori uj pr t

eturit por gjat rrugs s kthimit, u sulmua dhe u vra pas nj luftimi

t guximshm por pa shum shpres pr fitore. Thuhet se n fillim ia

pren duart njra pas tjetrs, me far ai e mbrtheu shpatn me

dhmb dhe luftoi duke vrar burrat para se t goditej me nj shufr


26/32

hekuri n kok. Pastaj, trupi i tij u coptua nga turma e mllefosur e

ushtarve armiq.

Husejni e krkoi djalin e tij Abdullahun, q ishte ende foshnje e

q ndoshta kishte lindur gjat ditve t para t muajit Muharrem n

kamp. Ai e prqafoi fmijn dhe u lut pr nj pik uj pr kt foshnje

t pafajshme. Por nj njeri nga ushtria armike gjuajti me nj shigjet

n qafn e fmijs, dhe e vrau at n prehrin e t atit. Duart e

Husejnit u mbushn me gjak dhe ai e hodhi gjakun e fmijs drejt

qiejve. Sipas rrfimeve, asnj pik e gjakut nuk ra n tok.

Husejni vazhdoi deri n momentin e fundit duke u prpjekur

tua ndrronte zemrat armiqve t tij nprmjet lutjeve t

njpasnjshme drejtuar Zotit pr ndihm atij vet dhe pr dnim pr

armiqt e tij. Kto thirrje dhe fjalime e prshkruajn prsosurisht

veten e tyre dhe nuk ln vend pr komente. Prandaj do t japim n

vijim dy shembuj.

Pak para betejs, ai u foli njerzve t Kufes, duke e lavdruar

Zotin, duke u lutur pr t Drguarin e tij e duke u thn se ishte gati

t kthehej, nse ata do ta linin vetm. Ai tha:

O njerz! A tju flas pr prejardhjen time? A tju them se kush jam?

Ather mbase do t vini n vete dhe do ta dnoni shpirtin tuaj!

Shihni pastaj se a meriton pozita ime q t m vrisni? A nuk jam un

djali i vajzs s Profetit? A nuk jam un trashgimtari i Profetit dhe

djali i kushririt t tij? A nuk jam un djali i atij q e besoi Profetin


27/32

para t gjithve dhe q e dshmoi Profetsin e tij? A nuk sht

xhaxhai im Hamza Prijsi i Dshmorve? A nuk sht Xhafer el-

Tajjari xhaxhai im? A nuk keni dgjuar se pr mua e tim vlla,

Profeti ka thn: Kta t dy jan zotrinjt e t rinjve t parajss.

Nse i miratoni fjalt e mia, dijeni se kto fjal jan t vrteta.

Betohem n Zotin se nuk kam gnjyer q nga dita kur kam kuptuar

se Zoti e dnon gnjeshtarin dhe se e kthen prapa gnjeshtrn e tij.

Nse nuk i besoni fjalt e mia, e dini se jan gjall sahabet e Profetit,

pyetini ata! Pyeteni Xhabir ibn Abdullah Ensariun, Eba Said el-Khudriun, Zejd bin Erkamin dhe Enes bin Malikun. Ska dyshim se t

gjith ata e kan dgjuar fjaln e t Drguarit n lidhje me mua dhe

vllain tim. A nuk ju pengojn t gjitha kto gjra nga derdhja e

gjakut tim?24

Shimri, arkitekti kryesor i ksaj masakre t dhunshme, u

prgjigj se nuk e kuptonte se far donte t thoshte Husejni. Nj shok

i Husejnit, i quajtur Habib ibn Mezahir, tha se Shimri e thoshte t

vrtetn, sepse Zoti vrtet i kishte vulosur zemrat e ktyre njerzve,

duke i br t paaft pr t kuptuar e duke br q t rriten gjith

kohs mkatet e tyre kundr robrve t Zotit.

Mes njerzve, zemrat e t cilve u prekn, ishte edhe zemra e

Hurrit, komandantit t par q Ibn Zijadi e kishte drguar n

fushbetej pr ta detyruar Husejnin t dorzohej. Vdekja e tij ishte

vrtet nj akt guximi i skajshm, njsoj si ishin vdekjet e t gjith t

tjerve q treguan trimri t madhe, prkundr paburrris s


28/32

kufasve, t cilt erdhn me mijra, vetm pr ta bler me gjakun e

pafajshm t ktyre njerzve knaqsin e Ibn Zijadit dhe dhuratat e

tija materiale. Prgjithsisht pranohet se katr mij ushtar u

drguan pr t luftuar kundr Husejnit, prkrahsit e t cilit nuk ishin

m shum se shtatdhjet e pes vet.

Ata u vran shpejt, ndrsa Husejn mbeti vetm n fushbetej,

n dshprim dhe konfuzion. Ai i ngriti duart drejt qiellit, me Librin e

Zotit para tij, dhe u lut duke thn:

O Zot! Ti je ndihma ime n fatkeqsi dhe shpresa ime n do

vshtirsi. Ti je pr mua nj mbshtetje n do problem me t cilin

prballem, n do pikllim q m dobson zemrn dhe q bn shoku-

shokun ta braktis e armikun t gzohet. T gjitha kto po i sjell

para Teje tok me ankesat e mija, dhe vij tek Ti, vetm tek Ti. Ti

gjithnj ma ke larguar brengn dhe vshtirsit, sepse Ti je burimi i

do mshire e madhshtie dhe Ti je fundi i do dshire.25

Nga fundi i dits, Shimri u urdhroi njerzve t vrisnin

Husejnin, i cili kishte psuar tashm shum goditje nga shigjetat,

shpatat dhe shtizat. Disa rrfime thon se Husejni u shtri n tok me

fuqit e fundit, i mbuluar me gjak e duke e lvizur kokn posht e

lart sikur dremiste nga dobsia. Askush nuk dshironte ta vriste at

dhe t dilte para Zotit me gjakune tij mbi dua.

Ishte Shimri q i shkeli n gjoks dhe e goditi shum her me

shpatn e tij, derisa Husejni buzqeshte duke thn: I lvduar qoft


29/32

Zoti, q e drgoi krijesn e tij m t lig pr ta vrar at... Pastaj,

Shimri ia preu kokn Husejnit. N rrfime t tjera, prerja e koks s

Husejnit u veshet njerzve t tjer, por edhe n kt rast, t gjith

pajtohen se kjo u b me urdhr t Shimrit. Koka e Husejnit, bashk

me kokat e ndjeksve t tij, u drguan s pari tek Ibn Zijadi, i cili m

pas i drgoi ato drejt Damaskut, bashk me grat dhe fmijt, q ishin

zn robr. Vetm Ali ibn Husejn Zejn el-Abidini, djali i Husejnit, q

ishte i smur at dit, i shptoi ksaj tragjedie.

Shumica e rrfimeve pajtohen se Jezidi vajtoi pr vdekjen eHusejnit, se e mallkoi Ibn Zijadin dhe i drgoi fmijt dhe grat e

Husejnit n Medin, duke i furnizuar mir dhe duke u rikthyer do

gj q u ishte marr nga ushtart kufas. Megjithat, fakti se ai as nuk

e dnoi Ibn Zijadin pr veprn e br e as nuk u prpoq ta ndalte at,

bri q pikllimi i tij t interpretohej si nj shtirje ose si nj veprim

diplomacie, pr ti knaqur njerzit.

Sido q t ket qen, vdekja e Husejnit ka qen frymzim pr prsiatje

e pr devotshmri pr gjeneratat n vijim. Vdekjes s tij i jan br

interpretime t panumrta dhe do gjenerat e ka par prpjekjen e

saj n drit t prpjekjes s Husejnit. N kt kuptim, Husejni

ngadhnjeu, ndrsa Jezidi humbi.

11: El-Kharezmi, vll.1, fq.187



30/32


14: Taberi, Tarih,vll.6, fq.219




18: Taberi, vll.1, fq.217






24: Taberi, Tarih,vll.1, fq.242-243

25: Taberi, Tarih,vll.1, fq.241-242

3. Prfundimi: Husejni n histori

Husejni ka zn vend n histori n dy mnyra. S pari, pr

njeriun modern sekular, pra pr at q revolucionet fetare i kundron

nga aspekti shoqror, kryengritja e Husejnit sht nj akt fisnik. Pr

njeriun e till, kontrasti ndrmjet Husejnit me pasuesit e tij dhe

Jezidit e Ibn Zijadit me ushtrit e tyre sht nj fakt i rndsishm n

dallimin mes t drejts dhe t gabuars. Pas rnies s Husejnit dhe


31/32

ekzekutimit t tij, ata ia shtypn trupin me patkonjt e kuajve. Por ky

nuk do t ishte akti i fundit i mizoris kundrejt robrve t Zotit

Ishte pikrisht n kohn e Jezidit q qyteti rrezatues i Profetit

u pushtua dhe u plakit dhe ensart e muhaxhirt e shoqris

medinase u vran me shpat. Pr njerzit si Akkadi, Shems el-Dini

dhe t tjer, revolucioni i Husejnit sht revolucioni i par dhe m i

madh n mesin e t gjith revolucioneve islame, q sjan tjetr vese

vazhdimsi e Qerbelas. Akkadi shkruan pr kt rrjedh t gjakut t

shejnt t martirve prgjat historis dhe flet kshtu pr martirin eQerbelas:Ktyre u takon edhe martiri i Qerbelas, Husejn ibn Aliu,

Zoti qoft i knaqur me t! N t vrtet, ai sht prijsi i martirve

dhe sht burim i vazhdueshm martirizimi, i pakrahasueshm me

asnj burim tjetr n historin njerzore.26

Mnyra tjetr, n t ciln Husejni ka zn vend n histori,

mund t dshmohet me gjith intensitetin e saj, n zin e dhjet

ditve t para t muajit Muharrem. N kto rituale, Husejni sikur

sht plotsisht dhe fizikisht i pranishm pran pelegrinve n varrin

e tij t shenjt n Qerbela ose kudo qoft e varrosur koka e tij. Vet

koka e ka pasur historin e saj t veant. Megjithse nuk dihet vendi

i sakt i varrosjes s saj, pr kt kan ekzistuar pretendime t

ndryshme. Kalifi i virtytshm umajjad, Umar Ibn Abdulaziz

supozohet se ka falur namaz para koks s Husejnit dhe e ka varrosur

at, duke i falur kshtu nj rreze t shklqyeshme drite nj periudhe

q ishte krejtsisht e errt (redaktori: aludohet n sundimin e

dinastis umajjade). Fatimidt, n kulmin e lavdis s tyre, krkuan


32/32

t kurorzonin perandorin e tyre me kokn e shenjt, q thuhet se u

gjet dhe u soll nga ata n Kajro, ku ende ekziston xhamia e Husejnit.

N kt dram kemi personazhe t mir dhe t lig. Martirizimi

i heroit t ksaj drame ka qen nj burim kontradiktash dhe

frymzimesh gjat shekujve. Ai vet kaloi n prjetsi, nn shoqrin

e martirve t tjer t mdhenj, jett e t cilve vazhdojn t

shklqejn si yj udhzues n historin e njerzimit.

FUND

Documents

Martiri i Qerbelasë