MATERIAŁY - bazhum.muzhp.plbazhum.muzhp.pl/media/files/Przeglad_Historyczny/Przeglad... · MATERIAŁY MARIAN BISKUP Spisy jeńców polskich z bitwy pod Chojnicami Materiały do wczesnych

Embed Size (px)

Citation preview

  • M A T E R I A Y

    MARIAN BISKUP

    Spisy jecw polskich z bitwy pod Chojnicami

    M ateriay do wczesnych dziejw pospolitego ruszenia, znane dla d ru giej poowy XV stulecia przede w szystkim z terenu W ielkopolski, s szczupe i niew ystarczajce. B rak wrd nich zwaszcza rejestrw popisowych ogu uczestnikw szlacheckich, k trzy staw ali osobicie ze swymi pocztami na placu boju. R ejestry takie nie byy bowiem prowadzone; spisywano tylko zastpcw, przysyanych przez poszczeglnych rycerzy (pierwszy znany wykaz dla wojewdztwa poznaskiego z 1474 r.). Zachoway si take spisy szlachty wielkopolskiej, k tra nie dopenia obow izku staw ienia si na w ypraw w ojenn, jak w 1497 1498 r . 1. B rak jednak tych, ograniczonych zreszt, danych dla pierwszej poowy XV stulecia, zwaszcza dla okresu w ojen polsko-krzyackich2. N atom iast pewn rol zastpcz odgryw a mog spisy jecw strony polskiej, zabranych do niewoli przez wojska krzyackie, k tre inform uj cho take w ograniczonej m ierze o uczestnikach danej kam panii pospolitego ruszenia. W ykaz tak i z okresu wielkiej w ojny z jesieni 1410 r. zosta ju opublikow any 3.

    W A rchiw um Zakonu Krzyackiego w Getyndze znajduje si jeszcze jeden, znacznie obszerniejszy spis jecw, zabranych do niewoli przez wojska Zakonu w pocztkowym etapie w ojny trzynasto letn iej, m ianowicie w bitw ie pod Chojnicami dnia 18 w rzenia 1454 r. Po raz pierw szy na spis ten zwrci uwag L. K o l a n k o w s k i , w ykorzystujc go jednak uam kowo dla udokum entow ania niewielkiego udziau przedstaw icieli litew skich w samej bitw ie 4. Obecnie w ydaje si w skazane opublikowanie w caoci tego interesujcego przekazu.

    Spis jecw polskich znajduje si w dziale O rdensbriefarchiv, daw na sygn. Schiebl. LX X X II/a 105, obecnie N r 13408, pod 1454 r. 5. S tano

    1 St. K u t r z e b a , Materyaly do dziejw pospolitego ruszenia z lat 1497 i 1509. Archiwum Komisji Historycznej AU t. IX, Krakw 1902, s. 250 n.; Z. S p i e r a - s i, W ymiar suby w pospolitym ruszeniu, Studia i materiay do historii w ojskowoci t. VI, cz. 1, 1960, s. 12.

    2 Opublikowany przez Z. S p i e r a l s k i e g o XVIII-wieczny, skaony odpis rejestru wojsk litewskich, majcy pochodzi z 1410 r. (Z. S p i e r a Is ki , W sprawie rejestru popisowego z czasw Wielkiej Wojny z Zakonem Krzyackim, Studia i materiay do historii wojskowoci t. V, 1960, s. 510527) zosta uznany przez J. O c h m a s k i e g o za falsyfikat z XVII w. (por. recenzj J. O c h m a s k i e - g o Studia rdoznawcze t. VII, 1962, s. 184185).

    3 M. B i s k u p , Z bada nad Wielk Wojn z Zakonem Krzyackim, KH LXVI, z. 3, 1959, s. 697712.

    4 L. K o l a n k o w s k i , Dzieje Wielkiego Ksistwa Litewskiego za Jagiellonw t. I, Warszawa 1930, s. 287 i przypis 11.

    6 Jest to numeracja pochodzca z wydawnictwa E. J o a c h i m a i W. H u- b a t s h a, Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198 1525, pars I, vol. 1, Gttingen 1948 (cyt. Regesta I). Kierownictwu Staatliches Archivlager w Getyndze wyraam podzikowanie za uprzystpnienie i zezwolenie na opublikowanie caoci przekazu.

  • JE C Y PO LSC Y Z B IT W Y PO D C H O JN IC A M I 89

    wi on papierow dutk o rozm iarach 11X32 cm i obejm uje 22 strony - Strony 4, 6, 9, 10, 13, 14 i 17 s puste, strony 3, 5 i 18 zapisane ty lko czciowo. Tekst spisany zosta jasnym atram entem w jzyku aciskim,, do czytelnym pism em poowy XV stulecia, co najm niej trzem a rk ami (rka I s. 1 5, II s. 7 18, III s. 1922). Popraw ki i sk relenia s nieliczne, gwnie na s. 1, 3, 10 i 15. N iektre partie zostay take powtrzone w w ersji niem ieckiej na s. 1922, przy czym nazwiska jecw litew skich spisane zostay dw ukrotnie w w ersji aciskiej (s. 5 i 18) oraz jeden raz w w ersji niem ieckiej (s. 22). S tan zachowania rkopisu jest na og dobry, jedynie na s. 1, 2 i 7 papier jest przybrudzony, a na s. 4 poplam iony 6.

    Przekaz powyszy zosta spisany niew tpliw ie w najbliszych dniach po bitw ie chojnickiej, najpew niej zaraz po przybyciu zwyciskich oddziaw krzyackich do M alborka w raz z jecam i polskimi dnia 28 w rzenia 1454 r. 7. Spisany zosta niew tpliw ie w kancelarii wielkiego m istrza, czciowo w tym celu, aby umoliwi zwolnienie znacznej czci je cw na rycerskie sowo honoru i ponowny ich pow rt w okrelonym term inie (zazwyczaj do 11 listopada 1454) do M alborka, najpew niej dla zoenia okupu, wzgldnie w ym iany za jecw strony krzyackiej znajdujcych si ju wczeniej w rkach polskich. Celu takiego w yranie dowodz zapisy na s. 1 5 przekazu (wzgldnie s. 19 22), k tre obejm uj bez reszty osoby, m ajce zosta zwolnione do domu. N atom iast zapisy na s. 7 18 (spisane drug rk) m aj odm ienny charakter. Stanow i one tylko spis jecw bez precyzowania ich dalszych losw, przy czym czciowo pow tarzaj nazwiska szlachty, w ystpujce na s. 15. W ystpuj przy tym wrd nich nazwiska czoowych przywdcw strony polskiej, jak M ikoaja Szarlejskiego, wojewody brzeskiego i ukasza Grki, wojew ody poznaskiego, znane z relacji Dugosza 8. Przyw dcy ci nie zostali zwolnieni, lecz przebyw ali w w izieniu m alborskim do wiosny 1455 r . 9. Obok osb w ykazanych w pocztkowej czci spisw, take niektre dalsze zostay ju jesieni 1454 r. zwolnione na okrelony te r m in ;l. N iew tpliw ie wic ta druga partia spisu da m iaa ogln orientacj wadzom Zakonu i dowdcom zacinych co do iloci i charak teru jecw. Zastrzec jednak trzeba, e na pewno i ona nie obja w szystkich jecw. B rak w niej np. przedstaw icieli rycerstw a pomorskiego, jak zwaszcza Jan a z Jan i, wojewody pomorskiego i niektrych nazwisk przytaczanych przez D ugoszan , czy w ystpujcych w korespondencji krzyackiej z przeom u 1454 1455 r . 12. W znikom ej te m ierze w ystpu j w spisach reprezentanci m iast i czeladzi szlacheckiej.

    6 Do przekazu doczona jest take kartka o rozmiarach 21X22,5 cm, zawierajca spis w jzyku niemieckim 25 nazwisk jecw, ktre w wersji znacznie po- prawniejszej wystpuj w poprzednich spisach. Dlatego jej dane nie byy brane pod uwag.

    7 Scriptores Rerum Prussicarum (cyt. dalej: SRP) t. IV, Deipzig 1870, s. 140. Por. te tame t. III, s. 681.

    8 D u g o s z , Historia t. V, s. 187, podaje 10 nazwisk znaczniejszych osb zabranych do niewoli.

    9 Por. Regesta I, nr 13665 porczenie Jana Uderskiego i towarzyszy dla uwolnienia Mikoaja Szarlejskiego z 27 kwietnia 1455. Por. te nr 13686.

    10 Jak np. Wojciech Bniski. Por. Regesta I, nr 13355.11 D u g o s z , Historia t. V, s. 187 Bartosz Ogrodzieski. Jest to zreszt

    jedyne nazwisko z Dugosza pominite w spisach.12 W listach z tego okresu kierowanych do szlachty znajdujcej si w w i

    zieniu malborskim, wzgldnie w interwencjach strony polskiej u wadz krzyackich. Por. Regesta I, nr 13207, 13208, 13209, 13271, 13450, 13455, 13573, 13575.

  • 90 MARIAN. B ISK U P

    Cao spisw obejm uje w sum ie 183 przedstaw icieli szlachty (cznie z dworzanam i krlewskim i) bez czonkw ich pocztw, 11 dowdcw zaoinych (iotodk k ilku czonkw ich roit) oraz 1 przedstaw iciela m iast. Zrozum iae jest, e spisy te tylko czciowo zastpi mog nieistniejce re jes try popisowe kilkunastotysicznego pospolitego ruszenia spod Chojnic. Jeli jednak p rzy j za w iarygodn inform acj Dugosza o dostan iu si do niewoli 330 szlachty 13, to spisy nasze obejm owayby w icej ni poow jecw tej kategorii. P rzy tym co najisto tn iejsze pozw alaj one lepiej zrozum ie wczesny skad pospolitego ruszenia, zwaszcza za pochodzenie tery to ria lne uczestnikw. Dokadniejsze, cyfrow e zestaw ienie jest co praw da nieco u trudnione na skutek zdefektow anej niekiedy form y zapisu, wzgldnie trudnoci z zakwalifikowaniem danej osady szlacheckiej do XV-wiecznej jednostki adm inistracyjnej. D latego te ogem 31 zapisw przedstaw icieli szlachty m usiano w yczy z poniszej analizy. Pozostae 152 nazwiska dziel si pod wzgldem prow eniencji nastpujco:

    W ielkopolska 117 Ru Czerwona 1K ujaw y 18 Litw a 7M aopolska 6 Mazowsze 2

    Co si tyczy rycerstw a wielkopolskiego, to oglna liczba 117 nazwisk rozkada si nastpujco w edug wojewdztw:

    kaliskie 51 czyckie 14poznaskie 31 sieradzkie 21

    Liczba 18 nazwisk rycerstw a kujaw skiego dzieli -si m idzy dwa wojewdztwa:

    brzesko-kujaw skie 11inowrocawskie 7

    Liczby powysze wym ownie ukazuj decydujcy udzia szlachty w ielkopolskiej, zwaszcza z wojewdztw kaliskiego i poznaskiego, potw ierdzajc inform acje Dugosza o roli W ielkopolan w bitw ie chojnickiej. U derza w zestaw ieniach cakow ity brak szlachty pnocnych pow iatw w ojew dztw a kaliskiego (powiat nakielski, tj. K rajna) i poznaskiego (powiat waecki), k t ra najw idoczniej co w ynika z Dugosza pod dowdztwem Jana Czarnkowskiego, kasztelana gnienieskiego i Ja na W edla staa na stray pnocno-zachodniej granicy W ielkopolski. Z drugiej za strony spisy potw ierdzaj inform acj kardynaa Zbigniewa Olenickiego z 16 sierpnia 1454 r. o w zm ocnieniu si polskich oblegajcych Chojnice przez oddziay rycerstw a kujaw skiego 14, gdy wiadcz o tym w yranie nazwiska jego przedstaw icieli. Dane spisw potw ierdzaj zarazem niezbicie tez o wspudziale szlachty kujaw skiej w redagow aniu przyw ileju cerekwickiego z 15 w rzenia 1454 ., co znalazo swj wyraz z doczenia k ilku artykuw zwizanych wycznie z K u jawam i 15.

    13 D u g o s z , Historia t. V, s. 187. Autor kroniki Geschichte wegen eines Bundes podaje tylko 130 osb (SRP t. IV, s. 140), a kontynuacja Starszej kroniki w. mistrzw a 500 (tame t. III, s. 680).

    14 Annales Minorum, auctore A. R. Luca Waddingo Hiberno t. XII, ed. III, Quaracchi 1932, nr 10.

    15 Por. ostatnio St. R o m a n , Przywileje nieszawskie, Wrocaw 1957, s. 55.

  • JE C Y PO LSC Y Z B IT W Y PO D C H O JN IC A M I 91

    U derza zupeny brak szlachty dobrzyskiej, k t ra zostaa najpniej w pocztkach sierpnia 1454 r. dosana przez Kazim ierza Jagielloczyka pod M albork le. Przedstaw iciele M aopolski i Rusi Czerwonej nale bez w y j tku do otoczenia krlewskiego. Do tej grupy nale przedstaw iciele M azowsza (K rystyn z Osuchowa i Sdziwj z Leenie, w tym czasie ju podkom orzy sandomierski), k tre w tym czasie oficjalnie nie brao udziau w walce z Zakonem. Przedstaw iciele strony litew skiej pochodz przewanie z obszaru L itw y waciwej i Rusi, nalec wycznie do dworu Kazim ierza, jako wielkiego ksicia litewskiego. W edug owiadczenia panw litew skich z r. 1455 przybyli oni do K orony z okazji zalubin krla z Elbiet H absbursk 17. Nazwiska dowdcw zacinych potw ierdzaj i uzupeniaj nieco dane z wykazw rachunkow ych Zwizku P ru skiego, w ykorzystyw ane przez K. G r s k i e g o 18, zwaszcza w odniesieniu do nazwisk czonkw niektrych rot.

    Spisy podaj tylko nieliczne inform acje o przedstaw icielach miast, sygnalizujc jedynie wonic z wielkopolskiej Kcyni. N atom iast przekazuj orne kilkanacie imion wonicw, wzgldnie sug szlacheckich (jak Adam, Albertus-W ojciech, Jan, P iotr, Andrzej, Ziemak, Pawe), pochodzcych bez w tpienia z ludnoci chopskiej. Potw ierdzaj wic one pogld o jej udziale w pocztach szlacheckich 19.

    Jak ju wspomniano, identyfikacja poszczeglnych nazw miejscowoci czy osb na trafia a na powane trudnoci na skutek wadliw ej czsto lekcji zapisw, jak i moliwoci w ystpow ania osady o tej samej nazwie w k ilku wczesnych jednostkach adm inistracyjnych W ielkopolski i K ujaw . W wikszoci w ypadkw chodzi o wsie redniej czy drobniejszej szlachty tych ziem, ktrych blisza przynaleno dla poowy XV w. jest zbyt sabo znana. Dlatego niektre rozw izania w przypisach m aj charak ter hipotetyczny, co w yranie zaznaczano; w k ilku w ypadkach nie dao si zidentyfikow a osady i w acic ie la20. W przypisach podawano przynaleno powiatow i wojewdzk w edug rejestrw poborow ych z drugiej poowy XVI stulecia 21. Powan pomoc odday przede w szystkim zestaw ienia St. o z i e r o w s i e g o 22, k tre um oliwiy rozwizanie szeregu wtpliwoci.

    16 Annales Minorum t. XII, nr 10.17 Staatl. Archivlager, Gttingen, OBA, Nr 13725. Por. L. K o l a n k o w s k i ,

    op. cit., s. 287.18 K. G r s k i , Pomorze w dobie wojny trzynastoletniej, Pozna 1932, s. 201 n.19 Por. St. M. Z a j c z k o w s k i , Suba wojskowa chopw w Polsce do po

    ow y XV wieku, d 1958, s. 117.20 Tekst rda konsultowany by ze wsppracownikami poznaskiej Pracow

    ni Sownika Geograficzno-Historycznego Wielkopolski, w szczeglnoci z drem Jerzym W i n i e w s k i m , ktremu skadam serdeczne podzikowanie za cenne i wnikliwe uwagi. Dzikuj take prof, drowi Wodzimierzowi D w o r z a c z k o w i i drowi Stanisawowi A l e k s a n d r o w i c z o w i za yczliwe wskazwki.

    21 Opublikowane w rdach dziejowych, t. XIIXIII: Polska XVI wieku pod wzgldem geograficzno-historycznym, Wielkopolska, t. III, wyd. A. P a w i s i, Warszawa 1883.

    22 S to nastpujce prce St. K o z i e r o w s k i e g o : Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidiecezji gnienieskiej, (Badania nazw topograficznych t. I), Pozna 1914 (cyt. St. K o z i e r o w s k i , Badania t. I); Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidiecezji poznaskiej, AO (Badania nazw topograficznych t. II), Pozna 1916 (cyt. St. K o z i e r o w s k i , Badania t. II); Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidiecezji poznaskiej, PZ (Badania nazw topograficznych t. III), Pozna 1916 (cyt. St. K o z i e r o w s k i , Badania t. III); Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i rodkowej Wielkopolski,

  • 92 M ARIA N B ISK U P

    SPIS JECW POLSKICH WZITYCH DO NIEWOLI W BITWIE POD CHOJNICAMI

    Malbork, koniec wrzenia [?] 1454

    Staatliches Archivlager w Getyndze, Ordensbriefarchiv, dawna sygn. LXXXII/a 105, obecnie Nr 13408.

    [s. 1] Helbrico heredd in Croszino1 datus est terminus staituendi ion castro Ma- riem bork2 pro festo sancti Martini proximo [11 novembris 1454] et hoc in m aiori, stuba.

    Item strenuo Thome heredi de W arzinnow3 sim iliter datus est terminus, quo debet se statuere in castro Mariembork in stuba maiori super festum sancti Martini proximum.

    Item idem Thomas fideiussit pro suo familiare Iohanne pro die et loco ut supra.

    Item nobili Andree heredi de Karczowo 4 datus est terminus ad diem et locum ut supra.

    Item nobili Stanislao heredi de Conary5 et Stanislao heredi de Jarunow datus est terminus ut suipraa.

    Item Woyslao heredi de G rischina7 datus est terminus ut supra.Item Alberto heredi in G ylow yecz8 terminus est datus ut supra.Item nobili Nicolao heredi de G orasdow9 terminus datus ut supra.

    A (Badania nazw topograficznych t. IV), Pozna 1921 (cyt. St. K o z i e r o w s k i , Badania t. IV); Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodnieji rodkowej Wielkopolski, MZ (Badania nazw topograficznych t. V), Pozna 1922 (cyt. St. K o z i e r o w s k i , Badania t. V); Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski, A O (Badania nazw topograficznych t. VI), Pozna 1926 (cyt. St. K o z i e r o w s k i , Badania t. VI); Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski, PZ (Badania nazw topograficznych t. VII), Pozna 1928 (cyt. St. K o z i e r o w s k i , Badania t. VII); Badania nazw topograficznych starej Wielkopolski (Badania nazw topograficznych t. VIII), Pozna 1939 (cyt. St. K o z i e r o w s k i , Badania t. VIII). Wykorzystano take St. K o z i e r o w s k i e g o , Szem atyzm historyczny ustrojw parafialnych dzis iejszej archidiecezji gnienieskiej, Pozna 1934 oraz S zem atyzm historyczny ustrojw parafialnych dzisiejszej archidiecezji poznaskiej, Pozna 1935 (cyt. Szem atyzm archidiecezji poznaskiej).

    a Skr. p o n ie j: Item Petro serwo nobilis Petri heredis de Horlow datus est term inus u t supra.

    1 Krosino (dzi K ruszynek), pow. inwrocawski (woj. inowrocawskie). Por. A. B o n i e c k i , Herbarz t. X II, s. 367 i St. K o z i e r o w s k i , Badania t. IV, s. 415 imi Jabrzyk (A lbryk). Por. n iej przypis 209.

    2 Zamek w Malborku.3 Warzymowo, pow. kruszwicki (woj. brzeskie). Por. K. N i e s i e c k i , Herbarz t. IX ,

    s. 242 Tomasz Warzymowski, h. Pomian. Por. n ie j przypis 53.4 Zapewne z Karczewa, pow. kociaski (woj. poznaskie) z rodziny Karczewskich, h . Sam

    son. Por. A. B o n i e c k i , op. cit. t. IX , s. 250. Im i Andrzej czsto w ystpuje w te j rodzinie.5 Konary, pow. brzeski (woj. brzeskie).e Jarunowo (dzi Jarnowo), pow. brzeski (woj. brzeskie). Por. A. B o n i e c k i , op. cit.

    t. VIII, s. 245 Stanisaw Jarunowski, h. Topr (r. 1444 i 1475).r Grizina (dzi Gryyna), pow. kociaski (woj. poznaskie). O Wojsawie z Griziny (Gry-

    yny) por. Z. C i e p l u c h a , Z przeszoci ziem i kociaskiej, Kocian 1934, s. 160. Por. n iej przypis 66.

    8 Iowiec, pow. kociaski (woj. poznaskie). Por. Zota ksiga szlachty polskiej t. IV, s. 160 Wojciech Iowiecki, h. Ostoja; Z. C i e p l u c h a , op. cit., s. 165. Por. n iej przypis U l.

    Gorazdowo, pow. pyzdrski (woj. kaliskie). Por. n iej przypis 118.

  • JE C Y PO L SC Y Z B IT W Y PO D C H O JN IC A M I 93

    Item nobili Floriano de C olim o10 datus est [terminus] ut supra.Item Nicolao de Jaw or11 datus est terminus.Item Philippo de C hibi12 datus est terminus.Item Petro Szedleczsky 13 cubiculario domini regis datus est terminus ut supra.Item Iohanni de Rosznyathowo 14 datus est terminus ut supra.

    Bohemis:Item Szlawte 15 fam iliari domini regis datus est terminus ut supra.Item idem Slawta fideiussit pro suis familiaribus, videlicet Davido, Procopio

    e t b Barthossio, quo debet eos statuere ut suprac.[s. 2] Item nobili Iwan heredi de C zirnino16 datus est terminus statuendi

    ut supra.Item Cristoforus Schreybersdorof fideiussit pro famulo Iohannis Schren-

    bendorof.Item nobili Szweine heredi de Polikno 17 datus est terminus ut supra.Item Stephano heredi de Nyegabaly 18 datus est terminus ut supra.Item nobili Stanislao heredi de Cam enecz19 datus est terminus ut supra. Item nobili Alberto de M yerzina20 heredi datus est terminus ut supra.Item nobili Simoni de Coschuti 21 heredi d datus est terminus statuendi ut supra. Item Iacobo heredi de Godurowo 22 datus est terminus ut supra.Item Nicolao heredi in Pleschowo vexillifero K alisziensi23.Item pro familiare suo Kelcz fideiussit idem vexillifer, quo debet eum sta

    tuere.Iohanni de M yelsteyn24 heredi familiari domini regis datus est terminus

    ut supra.Item idem fideiussit pro suo familiare Nicolao, quo eum d eb ete statuere.Item Barthossio de Wyrchoslawicze 25 heredi datus est terminus ut supraf. Budkoni heredi de Szulm irzicze26 datus est terminus.

    b S k r .: g. Skr. poniej: Item Bohemus Curelo fideiussit. Na pocztku s. 2 skr.: Item Bohemo, dicto

    Kurek, datus est terminus et idem Curek fideiussit pro suis fam iliaribus, d Nadpisane, na marginesie krzyyk. e Omykowo powtrzono: eum.f Skr. poniej: Item Nicolao heredi de Pyothraschewicze datus est terminus u t supra.io Zapewne Kolm in, pow poznaski (woj. poznaskie), wzm iankowany po raz ostatni

    w r. 1580. Por. S t. K o z i e r o w s k i , Badania t. II, s. 316.u Zapewne Jawor, pow. Szadkowski (woj. sieradzkie).12 Chyby, pow. poznaski (woj. poznaskie).13 By moe z Siedlec, pow. inowrocawski (woj. inowrocawskie). Por. n ie j przypis 63 i 75. Bniatw, pow. Szadkowski (woj. sieradzkie). Por. n ie j przypis 31 i 119.is Slawata z C hliny i Rozumberka, dowdca zacinych Zwizku Pruskiego. Por. K. G r

    s k i , Pomorze w dobie w ojny trzynastoletniej, Pozna 1932, s. 207. Por. te n iej przypis 221.13 Czyrm in (dzi Czermin), pow. kaliski (woj. kaliskie). Por. KDW t. V, s. 629 r. 1428

    Iw an de Czirmino; S t. K o z i e r o w s k i , Badania t. IV , s. 148.17 Polikno (dzi Polichna), pow. koniski (woj. kaliskie).is Niegbalice, pow. radziejowski (woj. brzeskie). Waciciele te j wsi uywali na przeomie

    X IV X V w. przydom ka Niegibaa. Por. S t. K o z i e r o w s k i , Badania t. V, s. 68.i Zapewne Kamieniec, pow. kociaski (woj. poznaskie), cho w gr wchodzi moe take

    Kamieniec, pow. orowski (woj. czyckie). Por. n ie j przypis 143.20 M ierzyn, pow. piotrkow ski (woj. sieradzkie).21 K oszuty, pow. pyzdrski (woj. kaliskie). Por. A. B o n i e c k i , op. cit., t. X I, s. 368

    wasno rodziny K oszutskich, h . Leszczyc.22 Godurowo, pow. kociaski (woj. poznaskie). Por. n ie j przypis 38.23 M ikoaj z Pleszewa, pow. kaliski (woj. kaliskie), chory kaliski. Por. Regesta I, nr 13205.

    Por. n ie j przypis 55.24 Jan z M elsztyna, pow. sdecki (woj. krakowskie). Por. D u g o s z , Historia t. V, s. 187.

    Por. n ie j przypis 45.25 Wierzchosawice, pow. inowrocawski (woj. inowrocawskie). ' Por. Regesta I, nr 13438.20 Sulmierzyce, pow. radomski (woj. sieradzkie).

  • 94 M ARIAN B IS K U P

    Iohanni heredi de W yelanowicze27 datus est terminus ut supra.Iohanni de Caschowska *Laurencio heredi de Stram icze29 datus est [terminus],Petro heredi de L aszkaw y30.Iohannes de Rosznyathow31 fideiussit pro suo familiare Iacobo de Bo-

    ruczicze 32[s. 3] Ruprach heredi de Chodowo 33 datus est [terminus],Mathie de K czina34 aurige datus est terminus.Mathie de Grzibow36 aurige datus est terminus.Laurencio de K orzkwy36 datus est terminus.Mathie de Chelszowo 37.Iacobo de Godurowo 3S.Iohanni heredi de L ich in 39 datus est terminus statuendi ut supra.Przibih de Kriszow Bohemo datus est [terminus] h.[s. 7] Nicolaus de Scharley, palatinus B restensis40.Iohannes de R ythw any41, domini regis familiaris.Nicolaus, frater su u s42, ecciam familiaris domini regis.Felix de Tarnow 43, familiaris domini regis .Sandiwogius heres de L aszeysko44, familiaris domini regis.Iohannes heres de M elysteyn4S, familiaris domini regis.Petrus heres de Labunyk4e, familiaris domini regis.

    g s k r .: C ro .h Reszta s. 3 pusta; s. 4 pusta. Na s. 5 podane nazwiska jecw litewskich, powtrzone

    w tum aczeniu n iem ieckim nr s. 22 rkpsu i w najpoprawniejszej, aciskiej wersji na s. 18 rkpsu,ktr przyjto jako podstaw wydania. S. 6 rkpsu pusta.

    i Skr.: Item frater suus de Tarnow heres, Iohannes nomine, fam iliaris regis.27 Wielanowo (dzi Wilamw), pow. Szadkowski (woj. sieradzkie). Por. n ie j przypis 65.28 By moe Kaszewy, pow. orowski (woj. czyckie), cho w gr wchodzi mog take

    Kaszwy, pow. sieradzki (woj. sieradzkie).29 Stramnice. pow. pyzdrski (woj. kaliskie). Por. S t. K o z i e r o w s k i , Badania t. III,

    s. 257. Por. n ie j przypis 199.30 askawy, pow. kociaski (woj. poznaskie). Por. n ie j przypis 175.31 Por. przypis 14 i 119.32 Borucice, pow. czycki (woj. czyckie).33 Chodw, pow. czycki (woj. czyckie). Por. Regesta I, n r 13427. Por. te przypis 157.34 Kcynia, miasto, pow. kcyski (woj. kaliskie).35 Zepewne Grzybowo, pow. gnienieski (woj. kaliskie), dzi przedmiecie Gniezna.36 Koszkwy, pow. kaliski (woj. kaliskie).37 Chestowo, pow. kaliski (woj. kaliskie), wie zaginiona w XVI I w. Por. S t. K o z i e r o w -

    . s k i , Badania t. VIII, s. 13. Por. n ie j przypis 124.38 Por. w yej przypis 22.30 Liche, pow. koniski (woj. kaliskie). Por. n ie j przypis 50.40 M ikoaj Szarlejski z Szarleja (pow. i woj. inowrocawskie), wojewoda brzeski, jeden

    z gwnodowodzcych w ojsk polskich w bitwie pod Chojnicami. Por. D u g o s z , Historia t. V, s. 187. Por. n ie j przypis 103.

    41 Jan Rytw iaski z Rytw ian (pow. i woj. sandomierskie), starosta sandomierski, pniejszy marszaek koronny. Por. D u g o s z , Historia t. V, s. 187; Regesta I, nr 13690.

    42 Mikoaj R ytw iaski z Rytw ian (pow. i woj. sandomierskie). Por. D u g o s z , Historia t. V, s. 187. Regesta 1, nr 13646, 13782.

    43 Waciwie Jan Feliks (Szczsny) Tarnowski z Tarnowa (pow. pilzneski, woj. sandomierskie), pniejszy kasztelan biecki i wilicki, wojewoda lubelski. Por. D u g o s z , Historia t. V, s. 187; Regesta I, r 13443.

    44 Chodzi o Sdziwoja z Leenie, pow. warecki (woj. mazowieckie), take waciciela posiadoci na innych ziemiach Korony. W r. 1451 podkomorzy sandomierski. Por. D u g o s z , H istoria t. V, s. 187; A. B o n i e c k i , o p. cit. t. X IV , s. 213; Regesta I, nr 13443, 13522.

    45 Por. wyej przypis 24.46 Piotr abuski z abu (pow. grabowiecki, ziemia bezka), dworzanin krlewski. Por.

    A. B o n i e c k i , op. cit. t. XV, s. 146. Por. n iej przypis 217.

  • JE C Y PO LSC Y Z B IT W Y PO D C H O JN IC A M I 95

    Magnificus Lucas de Grka, palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris P olon ie47.

    Andreas heres de W ola48.Petrus heres de Striykow, castellanus Iuniw ladislaviensis49.Iohannes heres de L ych in 50.Albertus de Bnyn, castellanus Landensis51.Ianussius heres de Tholischkow, notarius terrestris52.Thomas J de Warzimow h eres53.Strzeschco heres de Cruchow54.Nicolaus heres de Pleschow, vexillifer Calisziensis55.Tomas heres de Babyno s6.Iohannes heres de G ora57.Nicolaus heres de M yloslaw 58.Thumlyn heres de Strzeschow k 69.Iohannes heres de R udnicza60.Petrus de Wracza, succamerarius S iradiensis61.Ianussius heres de Coluthy !, vexillifer Iuniwladislaviensis 62.Petrus heres de Szed lecz63.[s. 8] Sigismundus de G rabow04, fam iliaris regis.Iohannes heres de W yelanow 65.Albertus heres de G rischina60

    J Na marginesie krzyyk.kl Skr.: Dobrzlicza, nadpisane; Strzeschow.I Skr.: d,

    47 ukasz Grka z Grki (pow. kociaski, woj. poznaskie), wojewoda poznaski, starosta generalny wielkopolski, jeden z gwnodowodzcych w bitwie chojnickiej. Por. D u g o s z , Historia t. V, s. 187.

    48 Istn ieje kilkadziesit wsi te j nazwy w Wielkopolsce i na Kujawach.40 Piotr Stryjkow ski ze Strykow a (pow. brzeziski, woj. czyckie), kasztelan inowodzki.

    Okrelenie go powyej jako kasztelana inowrocawskiego jest m ylne. Por. D u g o s z , Historia t . V, s. 187 i Codex epistolaris saeculi decim i q u in ti t. III, Krakw .1894, s. 67 (r. 1453). Take T. P i o t r o w s k i , Dostojnicy wojewdztwa czyckiego za pierwszych Jagiellonw, PH XXXI I , 1935, s. 328.

    so Por. wyej przypis 39.51 Wojciech B niski z B nina (pow. pyzdrski, woj. kaliskie), kasztelan ldzki. Por. Regesta I,

    nr 13355, 13484, .13615.52 Janusz Zaremba z Tuliszkowa (pow. koniski, woj. kaliskie), h. Dryja, pisarz ziem ski.

    Por. Regesta I, nr 13443.sa Por. wyej przypis 3.54 Kruchowo, pow. gnienieski (woj. kaliskie).55 Por. wyej przypis 23.55 Babin, pow. pyzdrski (woj. kaliskie).57 Istn ieje kilkanacie wsi tej nazwy w Wielkopolsce; moe Jan Grski z Gry, pow. pyzdrski.

    (woj. kaliskie), obok Miosawia?58 Miosaw, pow. pyzdrski (woj. kaliskie).50 Strzeewo (dzi Strzyew ), pow. kaliski (woj. kaliskie). Por. St. K o z i e r o w s k i , Sze

    m atyzm archidiecezji poznaskiej, s. 78 T um lin h. Leszczyc z ssiedniej Dobrzycy.60 Rudnice, pow. kcyski (woj. kaliskie). Por. S t. K o z i e r o w s k i , Badania t. III, s. 153.ei Piotr Zajczek z Wrzcej, pow. sieradzki (woj. sieradzkie), podkomorzy sieradzki. Por.

    D u g o s z , Historia t. V, s. 147; Regesta I, nr 13208 i 13271.62 Janusz K oudzki z Koudy (pow. i woj. inowrocawskie), chory inowrocawski. Suy-

    jako dowdca zacinych Zwizku Pruskiego pod Chojnicami. Por. K. G r s k i , op. cit., s. 219.63 Zapewne mowa o Piotrze Siedleckim z Siedlec (pow. pyzdrski, woj. kaliskie). Por. R e

    gesta I, nr 13438. Por. te przypis 75.. 64 Istn ieje kilkanacie wsi te j nazwy w Wielkopolsce.

    65 Por. wyej przypis 27.ee Por. wyej przypis 7.

  • 96 M A R IA N B IS K U P

    Hingbir heres de Obyeszerze67. Andreas heres de Jaschcowo . Andreas heres de Garchowo 9. Andreas heres de K ankolew 70.Friez de Jutroszin h eres71.Io h a n n es h eres de G orka72.Iohannes heres de Strzelcze 73. Iacobus heres de Preczen74.Albertus heres de Szedlecz75. Iohannes heres de R alew icze76.Iacca heres de W ylczin77.Iaroslaus heres de R om yschow 78. Iohannes heres olirn de M ylibrz79. Petrus Sczenya heres de Zaw ady89. Petrus heres de W oyaczewo81.Petrus heres de N yeparth82.Cristinus heres de C osczol83.Petrus heres de GruschczinoM. Andreas heres de Cam yenicza85. Stanislaus m heres de W yszoczsko86. Iohannes heres de G oszlaw icze87. Iohannes heres de Szam pno88. Iohannes heres de Popow o89. Iohannes de Przeczerzino h eres90.

    m Na marginesie: Lta.67 im b ir Obiezierski z Obiezierza (pow. i woj. poznaskie). Por. Zota ksiga szlachty pol

    sk ie j t . X V I, s. 96.es Jaszkowo, pow. kociaski (woj. poznaskie). Por. Z. C i e p l u c h a , op. cit., s. 176.69 Zapewne Karchowo, pow. kociaski (woj. poznaskie).70 Kkolewo, pow. kociaski (woj. poznaskie). Por. A. B o n i e c k i , op. cit. t . IX , s. 373.71 Jutrosin, miasto, pow. kociaski (woj. poznaskie). O rodzinie Fryczw z Jutrosina,

    por. St. K o z i e r o w s k i , Szem atyzm archidiecezji poznaskiej, s. 133.72 Zapewne Jan Grka z Grki (pow. kociaski, woj. poznaskie), syn ukasza Grki, wo

    jewody poznaskiego. By pniej podkom orzym poznaskim . Por. A. B o n i e c k i , op. cit. t . VI, s. 251.

    78 istn ie je kilka wsi te j nazwy w Wielkopolsce i na Kujawach.74 Miejscowo n ie zidentyfikow ana. Identy fikacja z Przyczyn (niem . Pritschen), pow.

    wschowski (woj. poznaskie), wtpliwa, gdy od 1404 r. naleaa ona do m iasta Wschowy.75 Zapewne mowa take o Siedlcach, pow. pyzdrski (woj. kaliskie). Por. w yej przypis 63.76 Ralewice, pow. Szadkowski (woj. sieradzkie).77 W ilczyn, miasto, pow. gnienieski (woj. kaliskie). Por. n ie j przypis 93.78 Romisowice (dzi Remiszowice), pow. piotrkowski (woj. sieradzkie).79 Mylibrz, ' pow. koniski (woj. kaliskie).80 Istn ieje kilka wsi te j nazwy w Wielkopolsce i na Kujawach.81 Wojaczewo, pow. pyzdrski (woj. kaliskie). W r. 1578 wie opuszczona, (rda Dziejowe[

    t . XII , s . 197) i zaginiona w XVI I w. (St. K o z i e r o w s k i , Badania t. V III, s. 134).82 Niepart, pow. kociaski (woj. poznaskie).83 Koci (dzi Kocielna Wie), pow. brzeski (woj. brzeskie). Zapewne mowa o Krystynie,

    sto ln iku brzeskim. Por. St. K o z i e r o w s k i , Badania t. IV , s. 392393; A. B o n i e c k i , Op. cit., t. X I, s. 253.

    84 Gruszczyn, pow. poznaski (woj. poznaskie). Por. S t. K o z i e r o w s k i , Badania t. II,fi. 228 .

    85 Kamienica, pow. koniski (woj. kaliskie).86 Wysocko, pow. kaliski (woj. kaliskie).87 Gosawice, pow. orowski (woj. czyckie). Por. A. B o n i e c k i , op. cit. t. VI, s. 324.88 Sapno (dzi Spno), pow. kociaski (woj. poznaskie).89 Istn ieje k ilka wsi te j nazwy w Wielkopolsce i na Kujawach.90 Miejscowo niezidentyfikowana.

  • JE C Y PO L SC Y Z B IT W Y PO D C H O JN IC A M I 97

    Laurencius heres de Podgrze91.Nicolaus heres de Pyotraschewicze92.Andreas heres de W ylczino93.Albertus heres de M alicze94.

    Familiares domini regis:'Cristinus heres de O szuchow95, familiaris regis.Egidius heres de Szudol96, familiaris domini regis. Iacobus heres de Garczino 97.Georgius heres de Sczepankowo9S.Iohannes heres de Dobra99.Gnyewossius heres de Czarnkw 10.Nicolaus heres de Sloszcow n 101.[s. 11] Petrus heres de Byczwyena 102.Boguchwalus Schilhan, familiaris domini Scharleysky103. Stanislaus heres de Schiromey 104.Preczslaus heres de Pothulicze 10.Mathias heres de Schelesznyky 106.Iacobus heres de Kekrze 107.Sbigneus heres de Wylkoschow 108.Dobek heres de Wola 109.Iacobus heres de Ripsko 110.Albertus heres de G ylow yerzll.Nicolaus heres de Zagay 112.

    n s. 9 i 10 puste.ei Podgrze, pow. sieradzki (woj. sieradzkie).92 Zapewne Ptotrachy (dzi Pietruchy), pow. Szadkowski (woj. sieradzkie). Por. S t. K o z i e

    r o w s k i , Badania t. VII, s. 17.98 Zapewne take z m. Wilczyna, pow. gnienieski (woj. kaliskie). Por. w yej przypis 77.94 Malice, pow. kcyski (woj. kaliskie).95 Osuchw, pow. sochaczewski (woj. rawskie).98 Sudo, pow. wilicki (woj. sandomierskie). Por. D u g o s z , Historia t. V, s. 187 i R e

    gesta I, nr 13427. Egidiusz Sudolski alias Suchodolski, h. Habdank. by dworzaninem krlewsk im , a nastpnie burgrabia krakowskim . Por. D u g o s z , Liber beneficiorum dioecesis Craco- viensis t. II, ,1864, s. 426; R achunki krlewskie z lat 14711472 i 14761478, opra. S. G a w d a , .Z. P e r z a n o w s k i , A. S t r z e l e c k a , WrocawKrakw 1960, s. 215.

    97 Zapewne omykowo zam iast Gaczyno (dzi Gaczyn), pow. gnienieski (woj. kaliskie).98 Oznacza moe Szczepankowo, pow. poznaski lub kociaski (woj. poznaskie) albo

    pow. kcyski (woj. kaliskie).99 Istn ieje kilka wsi te j nazwy w Wielkopolsce.100 Czarnkw (dzi Czarkowo), pow. kociaski (woj. poznaskie). Por. St. K o z l e r o w -

    s i, Badania t. II, s. 106 n. Suszkw, pow. kaliski (woj. kaliskie).102 Bierzwienna, pow. czycki (woj. czyckie). Por. St. K o z i e r o w s k i , Badania

    t. VI, s. 18.108 Boguchwa Schilhan, suga Mikoaja Szarlejskiego, wojewody brzeskiego. Por. wyej

    przypis 40.104 erom in, pow. piotrkowski (woj. sieradzkie).105 Potulice, pow. kcyski (woj. kaliskie). Mowa o Przecawie Potulickim , pniejszym

    kasztelanie rogoziskim. Por. Zota ksiga szlachty polskiej t. X VI, s. 242.we Miejscowo niezidentyfikowana.107 Kiekrz, pow. poznaski (woj. poznaskie).108 Zapewne Wilkoszewice, pow. piotrkowski (woj. sieradzkie).109 istn ie je kilka wsi te j nazwy w Wielkopolsce i na Kujawach.no Zapewne zaginione Rybsko koo Przygodzic, pow. kaliski (woj. ka liskie). Por. St. K o -

    . z i e r o w s k i , Badania t. VIII, s. 104. Por. wyej przypis 8.112 Zagaj, pow. czycki (woj. czyckie).

  • 98 M A R IA N B IS K U P

    Paulus heres de Chodakowicze113. Iohannes de Myroschewicze 114 heres. Paulus heres de Oschepowo 115. Vincencius heres de Sziroslaw 116. Sigismundus de Chomanczicze 117 heres. Nicolaus de Goraszdowo lls.Iohannes heres de R osznyathow w . Albertus heres de Raschkawo 12. Nicolaus heres de Comorowo m . Nicolaus heres de Grabowo .Iohannes de Poddabye123 heres. Mathias heres de Chelstowo m . Sanissius heres de Makoschino 125. Iohannes heres de G rabyenicze126. Iacobus heres de Domanyewo 127.Paulus de G rzibowo128 heres.Mathias heres de Modla 129.Iohannes heres de Granow 13.Chwal heres d e Lipnyky131.Nicolaus heres de Cosznyewicze 132. Paulus heres de C othw yn133.Otta heres de Gluschyn m .Martinus heres de Clomicze 135.

    o Nadpisane.ns chodaki, pow. Szadkowski (wol. sieradzkie). Por. S t. K o z i e r o w s k i , Badania t. VI*

    s. 55.i i i Miroszewice, pow. czycki (woj. czyckie).l is Oepowo, pow. czycki (woj. czyckie). Por. rda Dziejowe t. X III, s. 7S.ile Sierosaw, pow. poznaAski (woj. poznaAskie), chocia w gr wchodzi moe take Siero-

    saw, pow. piotrkowski (woj. sieradzkie).117 Chomcice, pow. poznaAski (woj. poznaAskie).l is por. w yej przypis 9.ne Por. w yej przypis 31 i 14.m Raszkw, miasto, pow. kaliski (woj. kaliskie). Por. S t. K o z i e r o w s k i , Szem atyzm

    archidiecezji poznaAskiej, s. 339 waciciel Wojciech Raszkowski.121 Is tn ie je k ilka wsi te j nazw y w Wielkopolsce i na Kujawach.its is tn ie je k ilka wsi te j nazwy w Wielkopolsce i na Kujawach.128 Zapewne Poddbice, miasto, pow. orowski (woj. czyckie). Por. S t. K o z i e r o w s k i ,

    Badania t . VII, s. 27.124 Por. w yej przypis 37.125 lkoszyn, pow. radziejowski (woj. brzeskie).125 Grabienice, pow. koniAski (woj. kaliskie).127 Domaniewo, pow. czycki (woj. czyckie).128 Grzybowo, pow. gnienieAski (woj. kaliskie), cho w gr wchodzi moe take Grzy

    bowo, pow. orowski (woj. czyckie).125 Moda, pow. kaliski (woj. kaliskie), cho w gr wchodzi moe take Moda, pow.

    czycki (woj. czyckie). Por. S t. K o z i e r o w s k i , Badania t. V, s. 42.130 Granowo (dzi Granwko), pow. kodaAski (woj. poznaAskie). O Janie Granowskim,

    ft. Leliwa por. Z. C i e p l u c h a , op. cit., s, 157.ist Lipniki, pow. brzeziAski (woj. czyckie), pooone na pnoc od odzi, zaginione

    w X V II w. Por. A. Z a n d , d rolnicza ,13321793, Rocznik dzki" t. II, 1931, s. 9697.132 Koniewice, pow. piotrkowski (woj. sieradzkie). Por. S t. K o z i e r o w s k i , Badania

    t. VI, s. 201.133 K otjin , pow. radom ski (woj. sieradzkie).184 G uszyn, pow. brzeski (woj. brzeskie), cho moe G uszyn, pow. radziejowski (woj.

    brzeskie).iss Komnice, pow. wieluAski (woj. sieradzkie).

  • JE C Y PO LSC Y Z B IT W Y PO D C H O JN IC A M I 99

    .Bartholomeus p heres de Szewyersko 136. Stanislaus de Woyszicze 137 heres.Petrus heres de Coszmowo 138.[s. 12] Iohannes de Chowyeczsko139 heres. Szwyanszek heres de Nyedzanowicze 14. Laurencius heres de Unyeszlawicze . Albertus heres de Dambrowa 143.Dominicus heres [de] C am yenecz143. Iohannes heres de W ytkow icze144. Iohannes heres de Karczw 146.Martinus heres de Crolikowo 146. Teodoricus heres de Czarnothil147.Iacobus heres de Turowo 148.Andreas heres de N ow aczeracz149.Jaschek heres de Napruszowo 10. Czanstiwoy heres de Golyn 61.Andreas heres de Dokowo 153 Stanislaus heres de Rothichnicza 1S3. Iohannes de Roszncrwo 154 heres.Mathias heres de Wroblowo lss.Iohannes heres de Szobyepan 156. Rumpracht heres de Chodowo 167.Albertus heres de Crampyewo ls8. Szwyanthoslaus heres de Comorze 159. Paschek heres de Szambino 16.Stanislaus heres de Pyglowicze 16i.

    p Na marginesie : Lta..13 Siewiersk, pow. brzeski (woj. brzeskie).137 Wojszyce, pow. orowski (woj. czyckie).138 Kosmw, pow. kaliski (woj. kaliskie).138 Zapewne Kotowiecko, pow. kaliski (woj. kaliskie).140 Za/pewne Miedzianw, pow. kaliski (woj. kaliskie). Por. S. V r u s k i , Rodzina t. X I, s. 2.141 Uniesawice (dzi Unisawice), pow. kowalski (woj. brzeskie).142 Istn ieje M ika wsi te j nazwy w Wielkopolsce i na Kujawach.143 Kamieniec, pow. brzeski (woj. brzeskie), chocia w gr wchodzi take moe Kamie

    niec, pow. orowski (woj. czyckie).144 Istn ieje k ilka wsi te j nazwy w Wielkopolsce i na Kujawach.14 Zapewne Karszewo (dzi Karszew), pow. czycki (woj. czyckie), chocia w gr wcho

    dzi moe take Karszewo, pow. gnienieski (woj. kaliskie).140 Krlikowo, pow. kon iski (woj. kaliskie). Por. A. B o n i e c k i , op. cit. t. XII , s. 298.147 Czarnotyl (dzi C zam otul), pow. gnienieski (woj. kaliskie). Por. S t. K o z i e r o w

    s k i , Badania t. IV , s. 136.148 Zapewne Turowo, pow. poznaski (woj. poznasM e).148 ceradz Nowy (dzi Ceradz Dolny), pow. poznaski (woj. poznaskie). Por. S t. K o z i e

    r o w s k i , Badania t. II, s. 68 n.iso Napruszewo, pow. gnienieski (woj. kaliskie).ist G-ou, pow. gnienieski (woj. kaliskie). Por. S t. K o z i e r o w s k i , Badania t . IV,

    s. 244 (imi Ozstek-Czciwj wystpujce wrd wacicieli). Por. n ie j przypis 202.152 Dokowo (dzi Dakowo Mokre), pow. kociaski (woj. poznaskie).153 R okitnica (dzi Rokietnica), pow. poznaski (woj. poznaskie).154 Ronowo, pow. poznaski (woj. poznaskie).155 Istn ieje kilka wsi te j nazwy w Wielkopolsce.150 Sobiepany, pow. Szadkowski (woj. sieradzkie).157 Por. wyej przypis 33.158 Zapewne Krpiewo (dzi Krplewo), pow. poznaski (woj. poznaskie).159 Komorze, par. Pogorzelica lub Komorza, par. Nowemiasto, pow. pyzdrski (woj. kaliskie).leo Zbin, pow. brzeski (woj. brzeskie). Pigowice, pow. pyzdrski (woj. kaliskie).

  • 100 M ARIAN BISKTJP

    Iacobus heres de Czechowicze 162.Stanislaus de q Szosznowo 163 heres.Pywko olim heres de Szastunpowo 164.Stanislaus heres de Cromolowo 165.Creslaus de Wodzirawo 166 heres.Florianus heres de Calynowo 167.Iohannes heres de Gola 168.Dobeslaus heres de Studzenecz 169.Andreas heres de Loszkunye 17.Iohannes heres de Szlawno 171.Nicolaus heres de Sczeborisz 172.Iohannes familiaris nobilis Lubyschowsiky r 173.[s. 15] Nicolaus Mysszka serwus nobilis Tristram m . Nadarsky serwfus] nobilis Tristram s Petrus heres de Laszkawy 17s.Nicolaus familiaris domini Schoff 176.Iohannes Dolanga familiaris eiusdem Petri Schoff. Nicolaue heres de Poniathcnwo 177.Stanislaus heres de Strzesch'kowo 17S.Nicolaus familiaris nobilis L ithw osz179.Franciscus heres de Garlicze 418.Cristinus heres de Schochow 181.Nicolaus heres [de] Proszczno 1S2.

    q Nadpisane. r S. 13 i 14 puste. s Sfer.: Albertus heres de Chrastow. t Skr. : Martlnus.i 2 Miejscowo niezidentyfikowana. Moe Czechowo, pow. gnienieski (woj. kaliskie) ? . ies Miejscowo niezidentyfikowana. Moe Sosnowice, pow. radziejowski (woj. brzeskie) ?164 Miejscowo niezidentyfikowana.les Kromow, pow. lelowski (woj. krakowskie). O Stanisawie Kromoowskim por. . o-

    n i e c k i , op. c it. t. XI I , s. 303.lee Wodzierady, pow. Szadkowski (woj. sieradzkie).167 Kalinowa, pow. czycki (woj. czyckie).

    168 Gola, pow. kociaski (woj. poznaskie), chocia w gr wchodzi moe take Gola, pow. pyzdrski (woj. kaliskie).

    169 Studzieniec, pow. poznaski (woj. poznaskie).176 osku, pow. poznaski (woj. poznaskie).171 saw no, pow. poznaski (woj. poznaskie).172 Miejscowo dla Wielkopolski i Kujaw niezidentyfikowana. Moe Szczawory, pow.

    wilicki (woj. sandomierskie)?17S Brandota Lubieszowski (Lubiszowski), dowdca zacinych Zwizku Pruskiego. Por.

    K. G r s k i , op cit., s. 218.174 Tristram z Workacza, dowdca zacinych Zwizku Pruskiego. Tame, s. 209.175 Por. w yej przypis 30.176 Piotr Schoff , dowdca zacinych Zwizku Pruskiego. Tame, s. 215. Por. n ie j przy

    pis 186 i 223.177 Poniatowo (dzi Miedzianw), pow. kaliski (woj. kaliskie). Por. St. K o z i e r o w s k i ,

    Badania t. V, s. 182.178 Strzes&kowo, pow. gnienieski (woj. kaliskie).179 M ikoaj Litwos, dowdca zacinych Zw izku Pruskiego. Por. K. G r s k i , op. cit., s. 217.iso Miejscowo dla Wielkopolski i Kujaw niezidentyfikowana. Moe Garlica, pow. pro

    szowski (woj. krakowskie)?181 Zapewne Skokowo, pow. pyzdrski (woj. kaliskie).182 Zapewne Proszkw (dzi Pruszkw), pow. Szadkowski (woj. sieradzkie).

  • JE C Y PO L SC Y Z B IT W Y PO D C H O JN IC A M I 101

    Iacobus fam iliaris Gunyczsky 183.Nicolaus Rynkowsky familiaris Hincze 184 stipendariiu. Martinus serw[u]s de comitiva Hincze stipendrii.Janek serwi[u]s Schrebersdorf de comitiva U dersk y185. Martinus serw[u]s Pyerzina de comitiva Udersky. Iohannes serw[u]s Lukowsky de comitiva Petri S ch off18. Albertus auriga nobilis Iohannis Crolikowsky 187.Iohannes serw[u]s iudicis Scheczczow sky188 Trunczek pedester de com itiva M arci188 Ostrawa pedester de com itiva Marci.[s. 16] Heralth pedester de Marci comitiva.Grabovsky pedester de Marci comitiva.Kyeczolth pedester de Marci comitiva.Iohannes subagazo Valentini de comitiva Carnyowsky 19. Iohannes nobilis Dambrowsky serw[u]s.Laurencius nobilis Stanislai K oluthniczsky191 familiaris. Petrus domini Ostrorog 192 familiaris.Iohannes heres de Comasko 193.Szemak auriga nobilis Czeczorka104.Iohannes heres de Ogorzel195.Iacobus familiaris domini O palacz196.Paulus auriga nobilis Iohannis Labosskyv 197.Thomislaus heres de Szlawikowo 198.Laurencius heres de Stramicze 199.Nicolaus heredis de Balino 200 Nicolaus [sic].Iohannes servitor nobilis Szleszinsky201.

    u Na marginesie: Lta.v Skr.: Iohannes nobilis Iohannes Labosky.183 G unieki z Gunie, pow. pyzdrski (woj. kaliskie). Por. A. B o n i e c k i , op. d t . t. V II,

    s. 196.184 Hinezka Stary z Gorzowa, dowdca zacinych Zw izku Pruskiego. Por. K. G r s k i ,

    op. cit., s. 221.185 Jan Uderski (Oderski), dowdca zacinych Zw izku Pruskiego. Tame, s. 206.185 por. w yej przypis 176.187 Mowa o Janie Krlikowskim z Krlikowa, pow. kcyski (woj. kaliskie). Por. A. B o

    n i e c k i , op. d t . t. XII , s. 299.188 Zapewne mowa o Sieczkowskim z Sieczkowic, pow. inowrocawski (woj. inowrocawskie).189 Marek, dowdca zacinych Zw izku Pruskiego. Por. K. G r s k i , op. d t . , s. 224.190 Fritz Karniewski, dowdca zacinych Zwizku Pruskiego. Tame, s. 221.191 Stanisaw Koudnicki z Koudowa (dzi Kodw), pow. i woj. kaliskie. Por. St. K o

    z i e r o w s k i , Badania t. IV, s. 375.192 piotr, suga Stanisawa Ostroroga, wojewody kaliskiego, jednego z gwnodowodzcych

    w bitwie chojnickiej, k try sam u n ikn niewoli. Zapewne Komaszyce, pow. czycki (woj. czyckie), wasno rodziny Komaskich. Por.

    St. K o z i e r o w s k i , Badania t. VI, s. 186.194 Tj. szlachcic Giedorka. Czy identyczny z dworzaninem krlewskim Cieciork z r. 1476?

    Por. R achunki krlewskie, s. 245, 251 i nn .195 Zapewne Ogorzelewo, pow. przedecki (woj. brzeskie).195 Opalacz, za d n y w subie Zw izku Pruskiego. Por. Regesta I, n r 13554.197 Jan abiski z abiszyna (pow. kcyski, woj. kaliskie). Por. A. B o n i e c k i , op. cit.

    t. XV, s. 144.198 Sowikowo, pow. gnienieski (woj. kaliskie).199 Por. w yej przypis 29.200 Balin, pow. inowrocawski (woj. inowrocawskie), chocia w gr wchodzi moe take

    Balin, pow. Szadkowski (woj. sieradzkie).201 Mikoaj Slesiski ze lesina, pow. bydgoski (woj. inowrocawskie), chory bydgoski.

    Por. Regesta 1, nr 13207.

  • 102 M ARIAN B ISK U P

    Iacobus auriga nobilis Golunsky 202.Mathias subagazo Barthossy de Rzuczewo 203.Adam auriga nobilis P ow ith sk y204 Stanislaus auriga nobilis Byernathek 205.Petrus auriga nobilis D om inikow sky20e.Andreas auriga nobilis G olczow skym .Albertus nobilis Pukarzowsky 208 auriga.Helbricus heres de Croszino w 209.[s. 18] Secuntur captivi Lithwani:Stanko Costowicz fam iliaris domini regis, nobilis heres de Costanyowicz 21. Bohdanus heres de W yaszenya211 domini regis cubicularius.Iwaschco heres de Polubrzehy212 cubicularius domini regis.Iwaschco Schudo d ictu sx heres de P yetzesch 213 cubicularius domini regis. Allexander heres de R athom 214 domini regis familiaris.Myczutha heres de B yen icz216 servus domini regis.Bohw ithil de Coszerad216 arcum portans post dominum regem.Myschko servus domini Iwaschconis.Petrus L abunsky217 fam iliaris domini regis .[s. 22] Item * her Bernt van Czynnenberg218 hat dissen nachgeschreben vieren tag gegeben, uff Martini [11 novembris 1454] sich zcu gestellen:Her Jon )Her Miclasch gebrudere herren D r s c h k e n 2

    W S. 17 pusta;X Skr.: cub. Reszta strony pusta. Na s. 1921 niemiecka wersja spisu jecw ze s. 13 rkpsu.z Pocztkowy spis jecw litewskich zosta pom inity; por. przypis h.202 Zapewne G ouski z Gounia (pow. gnienieski, woj. kaliskie). Por. wyej przypis 151.203 Rucewo, pow. bydgoski (woj. inowrocawskie), chocia w gr wchodzi moe take

    RUcewo, pow. kruszwicki (woj. brzeskie).204 Jan Powidzki z Powidza, miasta, pow. gnienieski (woj. kaliskie).205 Tj. szlachcic Biernatek. Zapewne z Dominikowie, pow. Szadkowski (woj. sieradzkie).207 Zapewne z Golczewa (dzi Gulczewo), pow. gnienieski (woj. kaliskie).208 Zapewne z Pukarzowa, pow. radom ski (woj. sieradzkie).209 Por. w yej przypis 1.210 Kocieniewice, pow. markowski (pniej oszm iaski). Stanisaw (Stanko) Kostewicz lub

    Kociewicz by w latach 14921493 starost kowieskim . Por. A. B o n i e c k i , Poczet rodw w W ielkim Ksistwie L itew skim , Warszawa 1883, s. 147. Na s. 5 rkpsu podany jako: Stankonl heredi de Coechtamewo cubioularlo regio.

    211 Moe Wizowiec, pow. Sonimski lub W iazy, pow. m iski? Na s. 5 rkpsu podany jako: Bohdano heredi de Wyeszowa regio cubiculario.

    212 Pobierek, pow. nowogrdzki. Na s. 5 rkpsu podany jako: Iwaskio heredi de Polbreha cubiculario regio.

    213 Zapewne Potania nazwa miejscowoci czsto wystpujca na Litwie. Na s. 5 rkpsu podany jako: Iwaskoni heredi de Pothaschewo cubiculario regio.

    214 Ratom la, pow. m iski. Na s. 5 rkpsu podany jako: Allexandro heredi de Ratomya domini regi fam iliari.

    215 Bienica, pow. markowski (pniej oszmiaski). Na s. 5 rkpsu podany jako: Myczuihe de Byenicz serwo regio.

    210 Bohowityn z Kozieradw (dzi K onstantynw ), pow. Brze Litewski, Por. . o- n i e c k i , Poczet rodw, s. lO; Sow nik Geograficzny Krlestwa Polskiego t. IV , Warszawa 1883, s. 359. Na s. 5 i 22 rkpsu bdnie podany jako suga pana Iwaszko na sku tek pominicia przez pisarza im ienia M yszki: Powitzen de Coszerady serw[u]s domini Iwaschconis (s. 5 rkpsu).

    217 Por. wyej przypis 46.218 Bernard Szum borski, dowdca zacinych i arm ii krzyackiej w bitwie pod Chojnicami.219 Zapewne im i Dzierek.

  • JE C Y PO L SC Y Z B IT W Y P O D C H O JN IC A M I 103

    Her Krztyen w yw od a220.Her S law ata221.Kurka usz herren Bernts rotte hat czwene fusgehere usgeburget, die sullen

    sich gestellen uff Martini.Kostka 222 hat tag uff den sontag vor Simonis et lude [27 octobris 1454] sich

    zcu gestellen. \S ch off223 hat tag bis uff Martini.

    220 Zapewne Cut an (tj. K rystyn), wojewoda ?. Urzdnik te j godnoci i tego im ienia nieznany d la r, 1454,

    221 Por. wyej przypis 15.222 Kostka, dowdca zacinych Zwizku Pruskiego. Por. Acten der Stndetage Preussens

    t. IV , s. 399; Ksiga Theudenkusa, wyd. L. K o c z y , Toru 1937, s. 130 n . Utosamienie go e Wojciechem Kostk z Postupic, ktry take bra udztat w bitwie chojnickiej i dosta si do niewoli, przyjte przez K. G r s k i e g o , op. d t . , s. 207, jest m ylne. Chodzi tu ta j o dwie rne osoby.

    228 Por. w yej przypis 176 i 186.