MEGA Projelerde Kamu Özel Sektör Ortaklığı (KÖSO-PPP) ve€¦ · körfez geçişi 6 dakikaya, İstanbul-Bursa ulaşım ... 3. Bosphorus Bridge Turkey. 2.2 . 1,408 . 322 –

MEGA Projelerde Kamu Özel Sektör Ortaklığı (KÖSO-PPP) ve

Teknik Müşavirlik Hizmetleri

A. İRFAN ÜNAL 1

T.C.

ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI

KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Türkiye’de Uygulanan (KÖSO-PPP) Yöntemleri Kamu-Özel Sektör Ortaklığı YİD Sözleşmeleri Hedef 2023 YİD Projeleri Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolunun Önemi KÖS0-PPP Projelerinde Paydaşların Rolleri Sonuçlar

Sunu Planı

Yap-İşlet-Devret (YİD) yöntemi, Ulaştırma Sektöründe kullanılmıştır. (YİD İleri teknoloji ve büyük kaynak gerektiren altyapı yatırımları için uygundur.)

Yap-İşlet (Yİ) yöntemi, Enerji Sektöründe kullanılmıştır. Yap-Kirala-Devret (YKD) yöntemi, Sağlık ve Eğitim

Sektöründe kullanılmıştır. İşletme Hakkı Devri (İHD) yöntemi, Havaalanlarının

işletme hakkının belirli bir süreliğine özel sektöre devredilmesinde kullanılmıştır.

Türkiye’de Uygulanan (KÖSO-PPP) Yöntemleri

Türkiye’de Uygulanan KÖSO-PPP Yöntemleri

KÖSO Uygulama Sözleşmelerinin Modellere Göre Sayısal Dağılımı (1986-2016) (Adet, Yüzde)

4,1 milyar ABD Doları 10,6 milyar ABD Doları

77,6 milyar ABD Doları 31,2 milyar ABD Doları %63

% 9

%25

% 3

PROJENİN TANIMLANMASI

ÖN PROJE HAZIRLIĞI (GEREKİRSE DETAYLI PROJE)

ECONOMİK & FINANSAL FİZİBİLİTE ETÜTLERİ & ETÜT-PROJE RAPORU

PROJENİN YİD FİNANSMAN MODELİ İLE YAPILABİLMESİ İÇİN YPK’DAN İHALE YETKİSİ ALINMASI İÇİN BAŞVURU

YPK’NIN YETKİ VERMESİNE MÜTEAKİP KGM İHALE DOKÜMANLARINI OLUŞTURUR

İHALE DOKÜMANLARI ONAY İÇİN UDHB’NA GÖNDERİLİR

İHALE İLANINA ÇIKILIR

KÖSO-PPP Projeleri Süreci

6

İstanbul

BAŞVURANLAR ARASINDA EN DÜŞÜK İŞLETME SÜRESİNİ TEKLİF EDEN İŞİ YÜKLENİR

İHALE KOMİTESİ TARAFINDAN SEÇİLEN İSTEKLİ BAKAN TARAFINDAN ONAYLANIR

BU AŞAMADAN SONRA İSTEKLİ YÜKLENİCİ OLARAK ADLANDIRILIR

SÖZLEŞME İMZALANIR

YAPIM AŞAMASINDAN İŞLETME SÜRESİ SONUNA KADAR İDARE PROJEYİ KONTROL EDER

YÜKLENİCİ PROJE MALİYETİNİN EN AZ %20SİNİ ÖZKAYNAĞI İLE KAŞILAMAK ZORUNDADIR

YÜKLENİCİNİN KULLANDIĞI KREDİLER İFLASI YA DA SÖZLEŞMENİN FESHİ DURUMUNDA HAZİNE VE/VEYA İDARE GARANTİSİNDEDİR

KÖSO-PPP Proje Prosesi

Kamu-Özel Sektör Ortaklığı YİD Projeleri

Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu(İzmit Körfez Geçişi ve Bağ.Yol. Dahil)

Gebze - Orhangazi - İzmir Otoyolu (İzmit Körfez Geçişi ve Bağlantı Yolları Dahil ) Yap - İşlet - Devret Projesi 384 km Otoyol ve 49 km Bağlantı yolu olmak üzere toplam 433 km uzunluğundadır.

Projenin yatırım maliyeti 6,3 milyar ABD Dolarıdır. Süresi 22 yıl 4 aydır. 105 km otoyol kesimi işletmeye alınmıştır. Otomobil ile mevcut Devlet yolu kullanılarak 1 saat 20 dakika, feribot ile 45-60 dakika süren

körfez geçişi 6 dakikaya, İstanbul-Bursa ulaşımı 2,5-3 saatten 1 saate, İstanbul-İzmir ulaşımı 8-10 saatten 3,5-4 saate inecektir.

Osmangazi Köprüsü (30 Haziran 2016 tarihinde trafiğe açılmıştır.)

Kuzey Marmara Otoyolu Odayeri-Paşaköy Kesimi (26 Ağustos 2016 trafiğe açılmıştır.)

Yavuz Sultan Selim Köprüsü dahil 95 km Yatırım bedeli 2,5 Milyar ABD Doları Yapım+İşletme süresi 10 yıl 2 ay 20 gün 22 metre çapı ve 236 metrekare kazı alanıyla Türkiye ve Avrupa'nın en geniş tüneli olma

özelliğine sahip Çamlık ve Riva Tüneli’ni güzergahında barındırıyor.

KUZEY MARMARA OTOYOLU (Yavuz Sultan Selim Köprüsü dahil) PROJESİ

ODAYERİ-PAŞAKÖY KESİMİ

RANK NAME OF THE BRIDGE COUNTRY TOTAL

LENGTH (km)

MAIN SPAN (km)

TOWER HEIGHT (m)

DECK WIDTH (M)

MAIN SPAN DECK AREA

(m2) NOTES

1 Akashi Kaikyo Bridge Japan 3.9 1,991 298 – ST 36 70,690 Motorway – 2x3

2 Xihoumen Bridge China 2.6 1,650 211 – RC 25 40,425 Motorway – 2x2

3 Great Belt Bridge Denmark 2.7 1,624 254 – RC 31 50,344 Motorway – 2x2

4 İzmit Bay Crossing Turkey 2.7 1,550 234 – ST 36 55,645 Motorway – 2x3

5 Yi Sun-sin Bridge South Korea 2.3 1,545 270 – RC 36 55.620 Motorway – 2x2

6 Runyang Bridge China 2.4 1,490 215 - ST 45 67,440 Motorway – 2x3

7 Nanjing 4th Yangtze Bridge China 5.4 1,418 229 – RC 38 54,167 Motorway – 2x3

8 Humber Bridge UK 2.2 1,410 156 – RC 29 40,185 Motorway – 2x2

9 3. Bosphorus Bridge Turkey 2.2 1,408 322 – RC 59 83,072 Motorway – 2x4 Railway – 2x1

ASMA KÖPRÜLERİN DÜNYA SIRALAMASI

KUZEY MARMARA OTOYOLU (Yavuz Sultan Selim Köprüsü dahil) PROJESİ ODAYERİ-PAŞAKÖY KESİMİ

RANK NAME OF THE BRIDGE COUNTRY TOTAL

LENGTH (km)

MAIN SPAN (km)

TOWER HEIGHT

(m)

DECK WIDTH (M)

MAIN SPAN DECK AREA (m2)

1 3. Bosphorus Bridge Turkey 2,2 1,408 322 – RC 59 83,072

2 Russky Bridge Russia 1,9 1,104 321 – RC 30 32,568

3 Sutong Bridge China 2,1 1,088 306 – RC 41 44,608

4 Stonecutters Bridge China 1,6 1,018 298 – RC 53 54,259

5 E’dong Bridge China 6,2 926 243 – ST 38 35,188

6 Tatara Bridge Japan 1,5 890 220 – ST 31 27,412

7 Normandy Bridge France 1,3 856 215 – RC 24 20,201

8 Jiujiang Fuyin Bridge China - 818 244 – RC 29 23,803

9 Jingyue Bridge China 5,4 816 265 – ST 25 19,992

EĞİK ASKILI KÖPRÜLER DÜNYA SIRALAMASI



KULE YÜKSEKLİĞİ VE TABLİYE ALANI DÜNYA SIRALAMASI 3rd Bosphorus

Bridge Russky

Sutong Stonecutters

E’dong

Tatara

Normandy

Jiujiang Fuyin

Jingyue Akashi Kaikyo

Xihoumen

Great Belt Yi Sun-sin

Runyang Nanjing 4th

Yangtze

Izmit Bay Crossing

180

200

220

240

260

280

300

320

340

360

0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000

Tow

er H

eigh

t

Main Span Deck Area



Kınalı

Adapazarı

169 Km

88 Km

İzmit

Kuzey Marmara Otoyolu (Yavuz Sultan Selim Köprüsü dahil) Projesi

KINALI-ODAYERİ (Avrupa Kesimi) PROJESİ KURTKÖY-AKYAZI (Asya Kesimi) Projesi

73 KM OY + 15 KM BY (1 Milyar US$) 6 yıl 9ay 12 gün

118 KM OY + 51 KM BY (1,6 Milyar US$) 7 yıl 9 ay 21 gün

Kınalı - Tekirdağ - Çanakkale Otoyolu (1915 Çanakkale Köprüsü Dahil) Malkara - Çanakkale

Kesimi

TOTAL LENGTH 3623m

101 KM OY, İHALE TARİHİ: 26 Ocak 2017 YATIRIM BEDELİ: 2,722 MİLYAR ABD DOLARI, YAPIM+ İŞLETME SÜRESİ: 16 YIL 2 AY 12 GÜN

Menemen - Aliağa - Çandarlı Otoyolu

İHALE TARİHİ: 15 Şubat 2017 YATIRIM BEDELİ: 394 Milyon ABD $ Yapım+İşletme süresi: 9 yıl 10 ay 11 gün Otoyol, Aliağa Organize Sanayi

Bölgesi'nin Batısından Geçip Çandarlı Liman bölgesinde son bulacaktır.

(76 KM.)

Ankara - Niğde - Otoyolu

14 Nisan 2017 tarihinde ihalesi yapıldı. Projenin,yatırım tutarı 1,102 milyar ABD Doları ve Yapım + İşletme süresi 11 yıl 10 ay 17 gün 330 kilometrelik Ankara Niğde Otoyolu’nun yapılmasıyla Edirne’den

Şanlıurfa’ya kesintisiz ulaşım sağlanacaktır.

2023 Hedef YİD Projeleri ( 1.Grup )

HİZMETE AÇIK OTOYOLLAR : 2.392 Km

2023 HEDEF YİD PROJELERİ

(Yapım Çalışmaları Başlanan) : 1.189 Km

2023 HEDEF YİD PROJELERİ ( 1. GRUP )

814 Km

7 Ankara-Kırıkkale-Delice Otoyolu 119 Km

8a+8c Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu

251 Km

9 Mersin-Erdemli-Taşucu Otoyolu 92 Km

10 Aydın-Denizli otoyolu 165 Km

11 Antalya-Alanya Otoyolu 187 Km

2023 HEDEF YİD PROJELERİ ( 2.Grup )

1- OSMANGAZİ KÖPRÜSÜ

Ç e l i k k u l e l e r i n i n y ü k s e k l i ğ i 2 5 2 m e t r e o l u p d ü n y a d a A s m a K ö p r ü l e r a r a s ı n d a b u y ü k s e k l i k l e 2 . S ı r a d a y e r a l m a k t a d ı r .

01.07 .2016 ta r ih i i t i ba r i y le t ra f iğe aç ı ld ı .

1 . 5 5 0 m o r t a a ç ı k l ı ğ ı i l e d ü n y a n ı n 4 . b ü y ü k a s m a k ö p r ü s ü

Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolunda Yer Alan Özel Yapılar-1

2- GÜNEY YAKLAŞIM VİYADÜĞÜ-1

Yüksel Proje-Emay-Chodai İş Ortaklığı

G ü n e y Y a k l a ş ı m V i y a d ü ğ ü , A s m a K ö p r ü n ü n K m : 7 + 0 8 2 d e G ü n e y

b i t i m i b e t o n a r m e y a k l a ş ı m a y a ğ ı n d a n b a ş l a y a r a k , K m : 8 + 4 6 0 d a s o n

b u l a n v e o t o y o l g ö v d e s i i l e i r t i b a t ı s a ğ l a y a n 1 . 3 8 0 m . u z u n l u ğ u n d a k i

ç e l i k y a p ı d ı r .

D ö r t ö z e l l i ğ i i l e d ü n y a d a y a p ı m ı g e r ç e k l e ş t i r i l e n t e k ç e l i k v i y a d ü k t ü r .


2- GÜNEY YAKLAŞIM VİYADÜĞÜ-2

1) İtme-Sürme operasyonunda; 13,5 metreden 57 metre yüksekliğe, %3,5 eğimde, 2.000 metre kurb yarıçaplı , 22.500 ton ağırlık, 1.123 metre boy ve 36 metre genişlikteki tabliye, tek parça halde itilerek

gerçekleştirilmiştir. 2) Ağır Kaldırma operasyonunda;

yapım tekniği alanında 2.600 ton ağırlık, 128 metre boy ve 36 metre genişliğe sahip tek parça viyadük yapısı, 57 metre yüksekliğe kaldırılarak, bir ülke rekoru gerçekleştirilmiştir.

3) GYV, en yüksek seviyede korozif ortam koşullarında 35 yıl hiç bakımsız dış yüzey koruma kaplamasına sahiptir.

4) GYV orta ayak temelleri yapımında kullanılan Yatay Doğrultuda Sürekli Donatılı Diyafram Duvar Temel tipi ülkemizde ilk kez uygulanma özelliğine sahiptir.


3- ORHANGAZİ TÜNELİ

3.591 metre tünel boyu ile Orhangazi Tüneli, Türkiye’deki en uzun otoyol tüneli olma ünvanına sahip olmuştur.

21 Nisan 2016 tarihinde trafiğe açılmıştır.


4- BORNOVA VİYADÜĞÜ L= 2.200,300 mt

3.589 metre tünel boyu ile Orhangazi Tüneli, Türkiye’deki en uzun otoyol tüneli olma ünvanına sahip olmuştur.

Türkiye’nin en uzun karayolu viyadüğüdür.


YİD Projelerinde Sözleşmelerin Konusu

• Finansmanın sağlanması • İşin Projelendirilmesi ve Yapılması • İşletilmesi ve Bakım-Onarımlarının Yapılması • İşletme süresi sonunda; her türlü borçtan ari,

bakımlı, çalışır ve kullanılabilir durumda Otoyol ve müştemilatının bedelsiz olarak İdare’ye devri.

26

Kamu-Özel Sektör Ortaklığında Müşavirlik Hizmetleri

Ülkemiz Otoyollarında YİD Projelerinin Temel Amacı: Yatırımı yapan Yüklenici’nin İkrazın geri

dönüşümünü sağlama menfaati ile yatırım sahibi İdare’nin mali yük altına girmeden yatırıma kavuşma menfaatinin bir araya gelmesidir.

Müşavirlik Kontrol Teşkilatı; Görevli Şirketin taahhüdünde olan YİD Projesinin, YİD sözleşmesi ve eklerinde yer alan usül, esas ve şartnamelere göre İdare adına denetleyerek işlerin yürütülmesini sağlar.

Paydaşların Rolleri

Görevli Şirket (GŞ) Sözleşmede yapım ve işletme süresi belirtilmiştir.

GŞ, teknolojinin tüm imkanlarını kullanarak yapım süresini öne çekerek, işletme safhasına ekleyip daha fazla gelir elde etmeyi düşünecektir.

GŞ, Sözleşme konusu işlerin ifasında İdare tarafından kabul gören ulusal ve uluslararası standartlar, Teknik şartnameler ve gerekler, Bakım-Onarım-İşletme Standartları ve Kalite Planına uygun hareket edecektir.

28


İdare Otoyol ve müştemilatını İşletme süresi sonunda her

türlü borçtan arınmış, bakımlı ve tüm fonksiyonları ile çalışır durumda almak isteyecektir.

29

Müşavir İdare’nin belirlediği organizasyon şeması

doğrultusunda, Şartnamede belirlenmiş bilgi, beceri ve deneyime sahip uzmanlarla Kontrol Teşkilatını kurar.

Sahada yürütülen işlerin her aşamasında İdare adına tam bir Denetim mekanizması oluşturur.

Zaman ve maliyet açısından avantaj sağlayacak önerileri İdare ve GŞ’in dikkatine sunar.

Ana görevi İş’in onaylı projesinde olduğu gibi Sözleşme ve eki Şartnamelerde tariflenmiş kalitede yapılmasıdır.

30


Müşavir Müşavir adil olmalıdır. İdare’nin ve GŞ’in güvenini

kazanmalıdır. Proje değişiklikleri dikkatle incelenmeli ve İdare düzenli

bir şekilde bilgilendirilmelidir. Otoyol YİD projeleri çok karmaşık bir hukuki yapıya

sahip olduğundan, İdare’yi ilerde değişik taleplere maruz bırakmayacak önlemler Müşavir’ce alınmalıdır.

İş’in finansmanı GŞ tarafından sağlansa da, İş’in gerçek sahibi İdare olduğundan harcamaların düzenli olarak kontrol edilmesi ve herhangi bir fesih durumunda İdare’nin tüm verilere sahip olmasının temini de Müşavirin görevidir.

31


Müşavir İşin yürütülmesi sırasında Müşavir, bu işe ait Teknik

Şartnameler, Bayındırlık İşleri Kontrol Yönetmeliği ve Müşavirlik Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği ile benzer uluslararası müşavirlik hizmetlerinde belirtilmiş her türlü kayıt ve tutanağı zamanında ve usulüne uygun olarak tutmaktadır.

Bu sayede, İdare içinde proje süresince çeşitli

nedenlerle gerçekleşebilecek personel değişikliklerinde İdare adına, kalıcı bir proje hafızası oluşturmaktadır.

32


Müşavir

• Asma Köprü gibi özel imalat gerektiren İş’lerde temin edilen yabancı uzman desteğinden maksimum fayda sağlanması ve aynı İş’in bir sonraki projede yerli uzmanlarca yapılabilmesi için gerekli tedbirleri alır, yurt içi ve dışı eğitimlerle bunu destekler.

• Yoğun iş programı kapsamında yapılan İş’lerde İş

Sağlığı ve Güvenliği önlemlerini alır/aldırtır.

33


SONUÇLAR

• Kamu-Özel Sektör ortaklığı YİD Projelerinde Güçlü, tecrübeli, güvenilir ve İdare ile omuz omuza çalışan Müşavir, Proje’nin başarısının teminatıdır ve Proje’nin toplam kalitesinde önemli bir rol oynar.

• En başarılı Projeler, İdare ve Müşavir arasında mutlak güvene dayanan profesyonel bir ilişkinin olduğu durumlarda gerçekleşir.

34

KÖSO-PPP altyapı projeleri incelendiğinde; Dünya Bankası verilerine göre 2014 yılında 107,5 Milyar Dolara ulaşmıştır. En yüksek payı almış olan ülkeler sırasıyla Brezilya, Türkiye, Peru, Kolombiya ve Hindistan’dır. Bu 5 ülke dünyadaki Kamu Özel İşbirliği yatırımının %73 ünü temsil eder.

SONUÇLAR

36

T.C.

ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI

KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Documents

MEGA Projelerde Kamu Özel Sektör Ortaklığı (KÖSO-PPP) ve€¦ · körfez geçişi 6 dakikaya, İstanbul-Bursa ulaşım ... 3. Bosphorus Bridge Turkey. 2.2 . 1,408 . 322 –