Met de tijdmachine van Professor Barabas door de eeuwen heen.

De rol van de neurologische en neuropsychologische ontwikkeling en de effecten

van een neurologische rijpingsachterstand.

Drs. P.E.H. van NunenKlinisch Psychofysioloog

Neurofeedbackpsycholoog NIPGezondheidszorg (GZ) psycholoog BIG

Klinisch Neuropsycholoog BIG

Onze vrienden reizen door tijd en ruimte.

Wat valt je aan ze op, behalve andere kleding ?

“Men ought to know that from the brain, and from the brain only, arise our pleasures, joys, laughters and jests, as well as our sorrows, pains, griefs and fears. Through it, in particular, we think, see, hear and distinguish the ugly from the beautiful, the bad from the good, the pleasant from the unpleasant”

Hippocrates- 5th Century B.C.

1455 Mainz: Johannes Gutenberg vindt de boekdrukkunst uit.

• Eerste gedrukte boek: de Bijbel• Grote veranderingen, angstig ook.• De wereld verandert, de mensen niet• Ook de kinderen niet.

• Zangvogels zongen toen ook al, maar………..

Science 2008.

Wetenschappers hebben de ‘geboorte’ van nieuwe

hersencellen (neuronen) gezien (Neurogenese).

Met behulp van nieuwe methoden zijn nieuw ontstane neuronen in een levend brein aan te tonen.

“Zwangerschapsdementie”Bestaat niet echt !!

• Verwaarlozing van de linkerhersenhelft en bevoordeling van de rechterhersenhelft.

• Pasgeboren kinderen interacteren, vooral gedurende de eerste 2 jaar, met hun omgeving d.m.v. de rechterhersenhelft.

• Daarna volgt de taalontwikkeling in vooral de linkerhersenhelft en leren zij deze steeds meer te gebruiken.

Ontwikkeling van het Centrale Zenuwstelsel (CZS)• Onder ontwikkeling of rijping (maturatie)

van het CZS verstaan we de voortschrijdende myelinisatie (isolatie) van de zenuwbanen.

• Myeline wordt gevormd door Omega 3 vetzuren.

• Dit proces begint al voor de geboorte.• Als dit proces voltooid is noemen we dit:

Volwassenheid.• In de volwassenheid bestaat de

ontwikkeling uit het uitbreiden en leggen van nieuwe zenuwverbindingen (leren).

Stadia van ontwikkeling CZS

• Geboorte: Hersenstam (hier zetelen alle vitale functies om te kunnen overleven, zoals Hartslag, Bloeddruk, Ademhaling, Lichaamstemperatuur, wakker zijn of slapen, mate van activatie etc.)

• Al op jonge leeftijd: Motorische lateralisatie

(+ 90% rechtshandig, 5-8% linkshandig)• 5-6 jaar: (Taallateralisatie) Spellen (rechts)

of Woordbeeldlezen (links).

Dyslectisch ?

• Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn, het einge wat blegnaijrk is, is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mgoen wllikueirg gpletaast wdoren en je knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we neit ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel.

Vervolg ontwikkelingsstadia CZS• 6-7 jaar: Bovenkant van de hersenen

(centraal op de schedel), Fijne motoriek en somato-sensorische vaardigheden (leren schrijven).

• 8-11 jaar: Achterkant van de hersenen (occipitaal) zien en waarnemen.

• Puberteit: Frontaalkwab; ontwikkeling van karakter en persoonlijkheid, planningsvermogen, oordeelsvermogen, voor jezelf leren opkomen dus losmaken van de ouders.

• Volwassenheid.

Alleen maar vlekken of …..?Linkerhemisfeer: (detailgericht)

Rechterhemisfeer: (overzien van het geheel)

Piaget (1948) stelt dat de intelligentie tot ongeveer het tweede jaar één geheel vormt

met de sensomotorische verkennende handelingen.

Het kind neemt zijn omgeving waar en leert haar kennen door er wat mee te doen.

Door het hanteren van voorwerpen en het voortbewegen bouwt het kind een concreet

inzicht op van causaliteit (actie en effect) van ruimte en tijd en van de plaats die het lichaam

daarbij inneemt.

Uit: Kinderen met Leerstoornissen: Njiokiktjien en Gobin, 1986

Sensomotoriek, perceptuomotoriek, visuomotoriek, psychomotoriek, wijzen allen op de samenhang tussen

waarnemen en handelen…Vooral aan het verband tussen kijken en doen: de oog-handcoördinatie wordt veel belang gehecht.

 Sensomotore en psychomotore oefeningen streven 3 doelen na:

1. De opbouw van een innerlijk beeld van de omgeving en het opdoen van concrete ervaringsinhouden voor de

basisbegrippen.2. Het aanleren van motorische vaardigheden.

3. Het leren beschikken over het lichaam als middel totexpressie van emoties en communicatie.

Het Hiërarchisch Brein, Albert Kok, 2004

Het striatum heeft veel afferente verbindingen met de sensorische gebieden en efferente verbindingen met de

motorische schorsgebieden als de premotore schors en SMA. Daardoor is dit gebied zeer geschikt voor het vormen van

associaties tussen input (perceptie) en output (actie).

Bij cerebrale bloeddoorstroming studies werd geconcludeerd dat stimulantia (zoals Ritalin) de activiteit in het Striatum en de

verbin dingen tussen orbitofrontale en limbische structuren verhogen (DuPaul en Barkley 1990).

Actief participeren dus !!

• Verschil tussen passief TV kijken en het gebruik van een smartphone of tablet.

• Toekomstige (huidige) ontwikkelingen: 3D en Virtual Reality (actief).

1990: BCI, Brain Computer Interface, Thought Translation Device, locked-in syndrome

Nu en toekomst: Virtual reality

Tübingen University,

Germany

Niels Birbaumer

Een uitdaging:

• Technologische ontwikkelingen kunnen niet worden genegeerd.

• Opvoeden met aandacht voor de natuurlijke en neurologische ontwikkeling van kinderen !!

Dank voor uw aandacht

www.epi-groep.nl/ publicaties/artikel: van kind tot volwassene.